Upload
trinhhanh
View
245
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Geagte Onderwyser Welkom. Gegewe die kommer oor leerderprestasie en beperkte onderwyserkapasiteit, is ’n plan deur die nasionale Departement van Basiese Onderwys geïnisieer om onderwyserkapasiteit en kurrikulumbestuur deur departementshoofde of vakhoofde te versterk. Jy sal gedurende die twee en ’n half dae jou tyd bestee aan die ontwikkeling van jou vakinhoudkennis, met die fokus op grafiese kommunikasievaardighede en pedagogie om die inhoudsareas te onderrig, naamlik; strukture en stelsels en beheer: meganies en elektries. Die onderrig van grafiese kommunikasievaardighede oor die fase en oor die kwartale per graad is ’n uitdaging vir baie onderwysers wat nie ’n formele kwalifikasie het om tegnologie te onderrig nie. Hierdie opleiding sal jou kennis en vaardighede verbeter sodat jy met vertroue kan onderrig. Hierdie handleiding is deur die Direktoraat: Kurrikulum AOO van die Wes-Kaap Onderwysdepartement saamgestel. Die inhoud van hierdie opleidingshandleiding is gegrond op die opleidingsmateriaal wat deur die Nasionale Departement van Basiese Onderwys ontwikkel is.
DIE ONDERRIG VAN TEGNOLOGIE IN DIE SENIOR FASE
“ONDERRIG BETER, LEER BETER”
Onderrigstrategieë in tegnologie
DIE VOLGENDE HULPBRONNE SAL GEDURENDE DIE OPLEIDING GEBRUIK WORD:
1. Nasionale Kurrikulumverklaring: Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring: Tegnologie Senior Fase Graad 7-9
2. Handboeke wat deur die onderwyser vir Graad 8 en 9 gebruik word
3. DBO Sasol Inzalo-werkboeke (elektroniese weergawe) vir Graad 8 en 9
4. Onderwyshulpbronne vir stelsels en beheer: elektries (Graad 8) en elektronies (Graad 9)
5. ’n Pen, potlood, liniaal, uitveër, skêr, gom, plastiese strooitjies, spelde, gebruikte A4-papier, geriffelde karton, koerantpapier, kokipenne
PROGRAM
Dag 1
Verwelkoming en bekendstelling 30 min
Module 1: Grafiese Kommunikasievaardighede
Aktiwiteit 1 Grafiese Kommunikasie – Tipes lyne 20 min
Aktiwiteit 2 Grafiese Kommunikasie – Vergroot of verklein die skaal
30 min
Aktiwiteit 3 Grafiese Kommunikasie – Ortografiese projeksie 40 min
TEEPOUSE 10:30 – 11:00
Module 2: Strukture
Aktiwiteit 4 Beplan ’n les oor strukture 60 min
Aktiwiteit 5 Bou ’n eenvoudige model 60 min
MIDDAGPOUSE 13:00 – 14:00
Module 3: Stelsels en Beheer: Meganies
Aktiwiteit 6 Ratverhoudings 30 min
Aktiwiteit 7 Beplan ’n les oor meganiese voordeel 90 min
Dag 2
Module 3: Grafiese Kommunikasievaardighede
Aktiwiteit 8 Grafiese Kommunikasie: Skuinsprojeksie
120 min Aktiwiteit 9 Grafiese Kommunikasie: Isometriese projeksie
Aktiwiteit 10 Grafiese Kommunikasie: Eenpunt-perspektief
TEEPOUSE 10:30 – 11:00
Aktiwiteit 11 Grafiese Kommunikasie: 2 Punt-perspektief 120 minute
Aktiwiteit 12 Grafiese Kommunikasie: Vierkantige gidsraam
MIDDAGPOUSE 13:00 – 14:00
Module 6: Stelsels en Beheer: Elektries / Elektronies
Aktiwiteit 13 Die onderrig van elektriese / elektroniese stroombane 120 min
Dag 3
Module 6: Bestuur van Tegnologie Aktiwiteit 14 Bestuur van die mini-PAT 60 min
Aktiwiteit 15 Rolle en verantwoordelikhede van ’n departementshoof
60 min
Teepouse 10:30 – 11:00
Aktiwiteit 16 Monitering van onderrig, leer en assessering 120 min
Afsluiting/middagete 01:00 nm
WKOD WWT-strategie 1 Tegnologie: Graad 8 en 9
Breë uitkomste van die opleiding Na afloop van hierdie opleiding sal jy in staat wees om:
Die volgende basiese grafiese kommunikasievaardighede deur die gebruik
van geskikte lyntipes te demonstreer:
Ortografiese projeksie
Skuinsprojeksie
Isometriese projeksie
Eenpunt-perspektiefprojeksie
Tweepunt-perspektiefprojeksie
Strategieë te ontwikkel om basiese grafiese kommunikasievaardighede te
onderrig
’n Lesplan te ontwikkel om strukture te onderrig
Maakvaardighede te demonstreer deur ’n eenvoudige model in groepe te bou
’n Lesplan te ontwikkel om meganiese voordeel te onderrig
’n Onderrigstrategie te ontwikkel om elektriese / elektroniese begrippe te
onderrig
Die onderrigproses van die mini-PAT te bestuur
Die rolle en verantwoordelikhede van die departementshoof / vakhoof te
identifiseer
Onderrig, leer en assessering met behulp van geskikte instrumente te
monitor
WKOD WWT-strategie 2 Tegnologie: Graad 8 en 9
Hoe dinge sal verloop
Welkom AKTIWITEIT A – Onderrigstrategieë
UITKOMSTE Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om onderrigstrategieë
ter verbetering van onderrig te bespreek.
METODE In pare
INSTRUKSIES
Lees die paragraaf hieronder en besin oor jou huidige onderrigstrategie.
Daar word na tegnologie as ’n praktiese vak verwys. Die gewigsbepaling van die
formele assesseringstake staaf dit, aangesien 70% van leerders se punte gegrond is op
hul praktiese werk wat per kwartaal gedoen word en slegs 30% van die leerders se
punte aan teorie toegeken word. Tog onderrig baie onderwysers tegnologie as ’n
teoretiese vak. Leerders word nie die geleentheid gegun om die belangrike
ontwerpprosesvaardighede van ondersoek, ontwerp, maak, evalueer en kommunikeer
te ontwikkel nie. Dit is duidelik in die werk wat tydens die jaarlikse modereringsproses
oor alle distrikte aangebied word. Leerderwerkboeke, indien gebruik, weerspieël
hoofsaaklik kennisgebaseerde leer. Hoe verander ons hierdie praktyk?
Verandering kan met die onderwyser begin. Wanneer ’n tegnologie-les beplan word,
moet daar noukeurige oorweging wees vir die inisiëring van gesprekke met leerders en
die ontwikkeling van vaardighede wat met die alledaagse lewe verband hou.
Handboeke of werkboeke kan ’n geskikte konteks vir bespreking bied, maar dit bly die
onderwyser se uitdaging om die inhoud in ’n klaskamerkonteks tot werklikheid te bring.
WKOD WWT-strategie 3 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bespreek in pare hoe julle jul tegnologie-les kan benader om dit in die klaskamer tot
werklikheid te bring wanneer:
i. Leerders se voorkennis getoets word
ii. Leerders aan ’n nuwe begrip bekendgestel word.
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder (verwys na aantekening 1 en 2)
WKOD WWT-strategie 4 Tegnologie: Graad 8 en 9
Aantekening 1.
Die gebruik van die Graad 7-9 Sasol Inzalo-
werkboeke, leerderwerkboeke en
onderwysersgidse
Die Graad 7-9 werkboeke is ontwerp om gedrukte hulpbronne te wees waarin
leerders kan skryf en teken. Elke graad het sy eie leerderboek en ’n
afsonderlike onderwysersgids. Die werkboeke volg die volgorde en tempo van
die tegnologie-kurrikulum wat in die KABV-dokument uiteengesit is.
Struktuur van die leerderwerkboek en onderwysersgids
Boek A handel oor kwartaal 1 en 2
Boek B handel oor kwartaal 3 en 4
Hierdie boeke is ’n kombinasie van ’n werkboek en handboek. Dit het ruimtes
waarin leerders kan skryf en teken terwyl hulle hul take voltooi. Leerders kan in
hierdie boeke skryf, aantekeninge maak en dit hul eie maak. Die gebruik van ’n
addisionele notaboek vir skryfwerk, die aantekening van ontwerp, rowwe sketse,
ens. word ook vereis.
Beplanning van lesse volgens die inhoud van die
werkboek
Die werkboeke is ’n instrument vir onderwysers om in die klaskamer te gebruik
en hulle met onderrig te help. Onderwysers sal steeds lesse moet beplan met
die KABV as ’n maatstaf om te besluit watter aktiwiteite om te doen, aangesien
daar soms meer aktiwiteite gegee word as wat die tyd toelaat. Dieselfde geld vir
wanneer ’n handboek gebruik word.
Die onderwysersgids
Elke werkboek word van ’n onderwysersgids vergesel. Die onderwysersgids is
saamgestel om die inhoud van die leerderboek te weerspieël, maar met al die
modellering en oplossings wat voorsien word. Notas vir onderwysers word ook
by die inhoud ingesluit.
WKOD WWT-strategie 5 Tegnologie: Graad 8 en 9
Aantekening 2: ONDERRIGMODEL VIR TEGNOLOGIE – BVVUE HOE OM DIE BVVUE-BENADERING VIR DIE ONDERRIG VAN TEGNOLOGIE TE VOLG Die BVVUE (‘five E’s’) is ’n onderrigmodel gegrond op die konstruktivistiese benadering
tot leer, wat sê dat leerders nuwe idees bo-op hulle ou idees bou. Elk van die letters
beskryf ’n fase van leer. In Engels begin elke fase met die letter E, vandaar ‘five E’s’.
Betrokkenheid (Engage), Verkenning (Explore), Verduideliking (Explain),
Uitbreiding (Elaborate) en Evaluering (Evaluate). Dié model laat leerders en
onderwysers toe om algemene aktiwiteite uit te voer, om voorkennis en ervaring te
gebruik en uit te brei, om betekenis te gee en om hul begrip van ’n konsep te bepaal.
Die konstruktivistiese onderwyser stel probleme en monitor leerders se verkenning, lei
leerders se ondersoek en bevorder nuwe denkpatrone. Deur grotendeels met rou data,
primêre bronne en interaktiewe materiaal te werk, vereis konstruktivistiese onderrig dat
leerders met hul eie data werk en leer hoe om hul eie verkenning te doen. Mettertyd
besef leerders dat leer die insameling en ontwikkeling van kennis is.
Die vyf fases van ’n leersiklus deur middel van BVVUE word hieronder beskryf:
Betrokkenheid
Die eerste fase van leer is betrokkenheid. Die ‘raak betrokke’-aktiwiteit behoort vorige
en huidige leerervarings met mekaar te verbind. Leerders kan betrek word deur vrae of
’n taak te gebruik wat met die nuwe begrip wat aangeleer gaan word, verband hou. Die
aktiwiteite moet vir leerders die geleentheid gee om oor hul vorige ervarings met die
begrip te praat.
Vrae vir oorweging
Wat weet leerders reeds oor die begrip?
Wat wil hulle weet?
Wat wil hulle verken?
Verkenning
Gedurende die tweede fase moet die onderwyser ’n gesamentlike aktiwiteit, taak of
reeks aktiwiteite aanbied waarby leerders betrokke kan raak. Leerders kan as deel van
die verkenningsfase voorspel wat gedurende ’n aktiwiteit sal plaasvind. Die aktiwiteite
moet leerders die geleentheid bied om data in te samel en organiseer sodat hulle
verduidelikings kan vind vir die verskynsel wat ondersoek word.
Vrae vir oorweging
Wat is die presiese begrip wat leerders sal verken?
Watter aktiwiteite moet die leerders doen om met die begrip vertroud te raak?
Watter soort waarnemings en rekords moet die leerders byhou?
Watter soort opdragte sal die leerders benodig? Hoe kan jy die opdrag gee sonder
om die begrip bekend te maak?
WKOD WWT-strategie 6 Tegnologie: Graad 8 en 9
Verduideliking
Die onderwyser moet gedurende die derde fase ’n bespreking oor die leerders se data
lei. Die onderwyser stel die nodige woordeskat, idees, begrippe, ens. bekend. Die
onderwyser en leerders kan ’n verduideliking vind vir die verskynsel wat ondersoek
word.
Vrae vir oorweging
Watter soort inligting of bevindings moet die leerders bespreek?
Hoe kan jy leerders help om hul bevindings op te som?
Hoe kan jy die leerders lei sonder om hulle te vertel wat hulle moes gevind
het, selfs al is hulle begrip nie volledig nie?
Watter “etikette” van begrip moet die leerders ontdek?
Waarom is die begrip belangrik?
Uitbreiding
Die onderwyser moet gedurende die vierde fase geleenthede vir leerders gee om hul
begrip uit te brei en te verbreed deur nuwe en/of verwante ervarings te voorsien wat
hulle kan toepas op dit wat hulle geleer het.
Vrae vir oorweging
Hoe kan jy by leerders se vorige ervarings inskakel?
Hoe hou die begrip met die doelwitte van die program verband?
Watter vrae kan gebruik word om leerders aan te moedig om die belang van
die begrip te ontdek?
Watter nuwe ervarings sal help om die begrip toe te pas of te verbreed?
Wat is die volgende begrip wat met die leerders se huidige begrip verband
hou?
Evaluering
Gedurende die vyfde en finale fase moet die onderwyser die leerders se begrip van die
konsep/verskynsel op ’n gepaste wyse assesseer en evalueer.
Vrae vir oorweging
Wat is die geskikte leeruitkomste wat jy moet verwag?
Watter tipe praktiese evalueringstegnieke kan die leerders doen om die
basiese prosesvaardighede te demonstreer?
Watter tegnieke is gepas vir leerders om die vaardighede te demonstreer?
Hoe kan prente help om te wys hoe goed hulle probleme kan deurwerk?
Watter tipe vrae sal help om te besin oor wat hulle ontdek het?
ONTWIKKELING VAN TAALVAARDIGHEDE: LEES EN SKRYF
Versterk leerders se taalvermoë terwyl tegnologie onderrig word, sluit die
‘gebalanseerde taalbenadering’ in as ’n strategie om tale te versterk (lees
en kyk; kommunikeer/bespreek, luister en skryf, praat)
Versterk tegnologiese taal deur woordmure te gebruik
WKOD WWT-strategie 7 Tegnologie: Graad 8 en 9
Opsomming van BVVUE
BVVUE
Verkenning
Verduideliking Uitbreiding
Evaluering
Betrokkenheid
Prikkel belangstelling
Stimuleer nuuskierigheid
Aktiveer leerders se denke
Stel vrae
Deel leerders se idees en menings
Vergelyk leerders se idees
Begeleide aktiwiteit
Kreatiewe denke
Verken vrae en toets leerders se idees
Ondersoek en los probleme op
Toets voorspellings en hipotese
Teken waarnemings en idees aan
Gebruik en toepassing van begrippe en verduidelikings in nuwe kontekste
Herbou en verbreed verduidelikings vir nuwe kontekste
Verdere praktiese aktiwiteite of probleme om geleenthede te bied vir die toepassing, uitbreiding, vergelyking en uitklaring van idees
Vergelyk idees
Stel definisies en begrippe bekend
Verduidelik hul denke, idees en moontlike oplossings of antwoorde
Stel verduidelikings saam en regverdig dit deur middel van waarnemings en data
Monitor begrip
Beantwoord oop vrae deur waarnemings, bewyse en voorheen aanvaarde verduidelikings te gebruik
Evalueer sy of haar eie vordering en kennis
Vra toepaslike vrae wat verdere ondersoek sal aanmoedig
WKOD WWT-strategie 8 Tegnologie: Graad 8 en 9
Basislyn Assessering
AKTIWITEIT B Maak ’n geskenkhouer
UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers hul maakvaardighede kan
demonstreer deur ’n geskenkhouer te maak wat tydens hierdie werkswinkel as ’n onderrighulpmiddel gebruik sal word.
METODE Individueel
INSTRUKSIES
Jy sal die volgende benodig: ’n skêr, liniaal, pen of potlood, gom en Bylae 16 aan die binnekant van die agterblad van hierdie dokument.
Knip die 2-dimensionele ontwikkeling uit van die verpakking vir ’n geskenkhouer
aangedui in bylae 16 (binnekant van die agterblad).
Maak kerwe op alle voulyne. (Dit word op die tekening as ’n gebroke lyn aangedui,
maar sal in ’n formele tekening as ’n dowwe konstruksielyn aangedui word.)
Vou in ’n 3-dimensionele voorwerp en smeer gom aan klappies.
(Die geskenkhouer sal as ’n hulpmiddel vir die ontwikkeling van jou grafiese
kommunikasievaardighede gebruik word.)
Skryf die betekenis van die volgende woorde neer:
i. 2-Dimensioneel (2-D):
ii. 3-Dimensioneel (3-D):
WKOD WWT-strategie 9 Tegnologie: Graad 8 en 9
iii. Templaat:
iv. Ontwikkeling:
v. Kerf:
vi. Ruit:
Bespreek in groepe hoe julle regoor die kurrikulum taal in ’n tegnologie-les kan
behandel.
Bespreek in pare die eienskappe van die maakproses wat gebruik kan word vir die
assessering van die MAAK-komponent van die mini-PAT en verduidelik die rol van
die onderwysers in hierdie proses.
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 10 Tegnologie: Graad 8 en 9
MODULE 1
Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 1 Tipes lyne
UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers verskillende lyntipes in tekeninge kan benoem, identifiseer en beskryf.
METODE Individueel
INSTRUKSIES
Bestudeer die tabel hieronder
Gebruik ’n skerp potlood en trek die korrekte lyntipe in die spasie wat onder elke illustrasie gegee word. Fokus op die kwaliteit van jou lyn.
Lyntipe Lyn geïllustreer Beskrywing en waarvoor dit gebruik word
Konstruksielyn
Lyne is dowwe lyne wat
gebruik word wanneer ’n tekening beplan word
Sigbare lyn (Buitelyn)
Lyne is donkerder as die konstruksielyne. Dit is die lyne wat gebruik word om sigbare rande wys.
Verborge lyn
Lyne is kort strepies van gelyke lengte en spasiëring. Die lyne word gebruik om iets te wys wat verborge is,
byvoorbeeld soos ’n gaatjie of
’n rand – toon verborge detail.
WKOD WWT-strategie 11 Tegnologie: Graad 8 en 9
Golwende lyn
Lyne is donkerder en word gebruik om aan te dui waar
dele van ’n voorwerp
verwyder is om dit op ’n bladsy te laat pas.
Maatlyn
100
Lyne wys die meting tussen twee punte en word fyn geteken. Eenhede is altyd in millimeter (mm), dus word die eenheid nie normaal op die tekening aangedui nie.
Senterlyn / Kettinglyn
Bestaan uit ’n lang lyn en ’n strepie wat herhaal word; word gebruik om die
senterlyne van ’n simmetriese voorwerp aan te dui.
Identifiseer en benoem die verskillende lyntipes in die tekening wat as Illustrasie 1 hieronder gemerk is
Illustrasie 1: Afmetings kan horisontaal, vertikaal, belyn of geroteer wees.
WKOD WWT-strategie 12 Tegnologie: Graad 8 en 9
Afmeting is die proses om mates in ’n tekening aan te teken.
Bestudeer illustrasie 2 en teken dan die maatlyne op illustrasie 3 na.
Illustrasie 2 Illustrasie 3
Lys die uitdagings wat ervaar word wanneer leerders onderrig word om verskillende
lyntipes en maatlyne te gebruik en stel strategieë voor om dit te oorkom.
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
30
4 0
Geroteerde maatlyn
(R20 = radius van 20mm)
R20
WKOD WWT-strategie 13 Tegnologie: Graad 8 en 9
Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 2 Vergroot of verklein die skaal UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om skaal korrek te lees, bereken en interpreteer.
METODE In pare en individueel
INSTRUKSIES 2.1 Berekening van skaal
Lees die volgende inligting en bestudeer die voorbeelde wat verskaf word.
Voorwerpe en produkte moet geskaal word want dit is in baie gevalle hopeloos te groot (of te klein) om die werklike grootte daarvan op papier te teken. Dit is belangrik om te onthou dat wanneer jy die skaal verklein of vergroot, al die afmetings met dieselfde
faktor gewysig moet word. ’n Verhouding word in die skaaltekeninge van kaarte en
geboue gebruik. Die skaal van ’n tekening = Tekenlengte : Werklike lengte
Verhoudings kan na breuke omgeskakel word, soos dit in wiskunde gebruik word.
As jou tekening byvoorbeeld ’n tiende van die werklike grootte moet wees, dan moet jy die werklike afmetings met tien deel om jou tekenafmetings te kry. D.w.s. verhouding is 10:100 (alle eenhede in millimeter)
Tekening = 10 = 1 antwoord 1:10 (verklein skaal)
i. Werklik 100 10 As jou tekening 10x groter moet wees: dan is die verhouding 100:10 (alle eenhede in millimeter)
Tekening = 100 = 10 antwoord 10:1 (vergroot skaal) ii.
Werklik 10 1 Let wel: Jy sal altyd die werklike afmeting (werklike lengte) op die skaaltekening aandui.
WKOD WWT-strategie 14 Tegnologie: Graad 8 en 9
Werk in pare en bereken die skaal tot die verhoudings en dui aan of julle die skaal verklein of vergroot.
1. 100 : 25
______________________________________________________________________ 2. 20 : 60
______________________________________________________________________
3. 100 : 20 ______________________________________________________________________
4. 50 : 100 ______________________________________________________________________ LET WEL:
’n Skaaltabel word saamgestel deur al die afmetings te lys wat aangedui moet word; die tekengrootte daarvan en dan die werklike grootte.
Voltooi die skaaltabel hieronder vir ’n skaal van 1 : 10.
Afmeting Tekengrootte Werklike grootte
Totale lengte 100
Binnelengte 750
Totale hoogte 60
Binnehoogte 230
Breedte 550
Deursnee van sirkel 5
2.2 Gebruik van ruitlyne om skaal te interpreteer
Gebruik die ruitlyne om jou te help om die mobiele foon te skets wat hieronder
geïllustreer word.
Voltooi die skaal vir die tekening wat hierbo gedoen is: _____ : ______
WKOD WWT-strategie 15 Tegnologie: Graad 8 en 9
Gebruik die ruitlyne om jou te help om die skaal te vergroot van die mobiele foon
wat hieronder geïllustreer word.
Voltooi die skaal vir die tekening wat hierbo gedoen is _____ : ____
WKOD WWT-strategie 16 Tegnologie: Graad 8 en 9
2.3 Ontwikkel ’n onderrigplan
Bespreek in pare die strategieë om skaal vir ’n Graad 8- of Graad 9-klas te onderrig.
Gebruik ondergemelde opskrifte as riglyn vir jou bespreking en lesplan.
Bied jou lesplan op ’n vel koerantpapier vir die groep aan.
Onderrigmodel wat gebruik word om nuwe begrippe te onderrig
Wat kan jy gebruik? Wat sal jy doen?
1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag
Kry aandag deur hulle by ’n aktiwiteit
/ demonstrasie te betrek
Vra ’n vraag
Stel ’n probleem
Ontwikkel gedeelde norme
Bepaal gereedheid vir leer
Stel doelwitte vir leer
2 VERKENNING Los probleem op
Gebruik hul ervaring
Onderwyser verskaf agtergrond,
inligting, materiaal
Neem waar en luister
Moedig navrae aan
Struktureer navrae
3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste
twee stappe en vra vir
verduidelikings
Onderwyser plaas verduidelikings in
vakterminologie en prosedures
Bied nuwe inhoud aan
Ontwikkel taal en geletterdheid
Versterk konneksies
4 UITBREIDING Onderwyser stel uitdagings met ’n
nuwe voorbeeld of situasie
Moedig interaksie met nuwe bronne
aan
Verbreed, verryk en brei konsepte uit
Fasiliteer selfstandige gesprekke
Kweek hoër-orde denke
Monitor vordering
5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in
Summatiewe assessering aan die
einde van ’n begrip
Leerders ontvang terugvoer
Onderwysers doen verslag oor
uitkomste
Assesseer prestasie teen standaarde
Fasiliteer leerders se self-assessering
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 17 Tegnologie: Graad 8 en 9
Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 3 Ortografiese projeksie UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ortografiese konvensies te verduidelik en toe te pas.
METODE In pare en individueel
INSTRUKSIES 3.1 Assessering vir voorkennis
Lees deur die feiteblaaie genommer 1 en 2 en bespreek enige begrippe wat nie
verstaan word nie met ’n kollega.
Feiteblad 1 Ortografiese tekeninge staan ook as werkstekeninge of produksietekeninge bekend. Dit word
ook na verwys as ’n 2-dimensionele tekening.
WAT IS PROJEKSIE IN ’N TEKENING?
Enige voorwerp kan op baie verskillende maniere besigtig word. Wanneer ons ’n voorwerp op papier teken, gebruik ons punte, lyne of vlakke (oppervlakke) om ’n aansig aan te toon. Om verskillende aansigte te teken, gebruik ons ’n lyn om punte vanaf die huidige posisie te projekteer om ’n nuwe aansig te teken. WAT IS ORTOGRAFIESE TEKENINGE? Ortografiese tekeninge is ’n manier om ’n driedimensionele voorwerp met tweedimensionele aansigte te teken. Dit is akkurate tekeninge wat presies nagevolg word wanneer ’n finale ontwerp gedoen word. Dit bevat bepaalde inligting wat nodig is om ’n finale ontwerp te produseer. Besonderhede moet afmetings, materiale en konstruksie-opdragte insluit. ORTOGRAFIESE TEKENINGE IN DIE ALLEDAAGSE LEWE Ortografiese tekeninge word in enige tipe vervaardigingsbedryf gevind, insluitend argitekte, bouers en ander individuele handwerkers. WAAROM BENODIG ONS ORTOGRAFIESE TEKENINGE? Sonder ortografiese tekeninge sal ons nie dinge kan maak en bou volgens ’n plan nie. WATTER TOERUSTING HET EK NODIG? Jy sal vir eers ’n skerp potlood, liniaal, stel vierkante en miskien ’n kompas nodig hê.
WKOD WWT-strategie 18 Tegnologie: Graad 8 en 9
VERSKILLENDE TIPES ORTOGRAFIESE TEKENINGE Daar is twee verskillende tipes ortografiese tekeninge. Die eerste word eerstehoekse projeksie genoem en word in die Verenigde Koninkryk gebruik en die tweede word derdehoekse projeksie genoem en word in die Verenigde State van Amerika gebruik. Ons sal in eerstehoekse ortografiese projeksie werk.
VERSKILLENDE AANSIGTE
Feiteblad 2 POSISIONERING VAN AANSIGTE
Noudat jy die drie verskillende aansigte het waarin ’n voorwerp geteken word, is dit belangrik dat jy leer hoe om dit te posisioneer. Graad 9-voorbeeld in die DBO
Sasol Inzalo-werkboek:
SY-AANSIG
Let wel:
Kies altyd die aansig met die sigbaarste detail as jou vooraansig.
Wanneer jy teken, teken altyd die sy-aansig met die sigbaarste detail.
Dit is nooit ’n goeie idee om byskrifte binne die tekening te skryf nie. Sien die Graad 9 tekening op die volgende bladsy as ’n beter voorbeeld.
Werk in pare en verwys na die KABV-beleidsdokument. Bepaal die minimum vlak
van toepassing wat ’n Graad 7-leerder moet hê wanneer hy of sy Graad 8 begin.
VOORAANSIG
Wanneer jy ’n voorwerp of ’n produk teken, kan jy dit in vier verskillende
aansigte teken: vooraansig, sy-aansig(te) en plan-/bo-aansig.
BO-AANSIG
WKOD WWT-strategie 19 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bestudeer die 3-dimensionele tekening van ’n struktuur met ’n oprit en ’n stel trappe
en vergelyk die tekening met die ortografiese aansig van ’n ‘soortgelyke’ ontwerp. Graad 9-voorbeeld in die DBO Sasol Inzalo-werkboek:
Werk in pare en vind en lys die foute in die ortografiese tekening wat gegee word vir die driedimensionele tekening hierbo. Gebruik die tabel hieronder vir julle antwoorde.
1.
2.
3.
4.
Vooraansig
WKOD WWT-strategie 20 Tegnologie: Graad 8 en 9
3.2 Toets jou begrip van ortografiese projeksie
Werk individueel en teken die vorm wat hieronder in ortografiese projeksie gegee word. Gebruik die ruitpapier wat op die volgende bladsy verskaf word.
Opdrag:
1. Teken die voorwerp in ortografiese projeksie volgens ’n gepaste skaal. 2. Bepaal die korrekte oriëntasie van die antwoordblad vir jou tekening. 3. Beplan die uitleg van die tekening sodat dit netjies in die middel van die bladsy pas.
Voor-, sy- en bo-aansig. 4. Sluit alle sigbare, verborge en enige vierdimensionele lyne in.
5. Benoem alle aansigte; skryf ’n titel en jou naam op die vel tekenpapier.
Gebruik die assesseringsinstrument hieronder en assesseer ’n kollega se tekening.
Beskrywing Punte toegeken
Leerder se punte
Lynwerk (konsekwentheid en hoeke) 6
Netheid van die tekening (aanbieding) 3
Belettering (in HOOFLETTERS) 3
Korrektheid (interpretasie) 2
Uitleg (gebruik van spasie op die bladsy/beplanning) 2
Skaal (skrif en eweredigheid van die tekening) 1
Projeksielyne (konsekwentheid en geskiktheid) 4
Titel 1
Naam (voorletter en van) 1
Raam 2
TOTAAL 25
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder: verwys na Bylae 1 en bespreek die implikasie.
WKOD WWT-strategie 21 Tegnologie: Graad 8 en 9
Aktiwiteit 3.2
WKOD WWT-strategie 22 Tegnologie: Graad 8 en 9
MODULE 2
Strukture AKTIWITEIT 4 Beplan ’n les oor strukture UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ’n lesplan oor strukture met behulp van die BVVUE-onderrigmodel aan te bied.
METODE In pare
INSTRUKSIES Beplan ’n les oor strukture
Bestudeer onderstaande opsomming van die begrippe wat in Graad 8 en 9 onderrig moet word.
Die fasiliteerder sal vir elke paar ’n begrip gee waarmee ’n lesplan ontwikkel moet word.
Berei ’n lesplan voor deur die onderrigmodel wat op die volgende bladsy geïllustreer word, te volg.
Skryf jou lesplan op ’n vel koerantpapier neer en bied dit vir die groep aan.
Graad 8
Kwartaal 1
Graad 9
Kwartaal 1
Versterking: stutte, bint in dak.
Stabilisering: basisgrootte, basishoeke,
swaartepunt, grondankers.
Versterking van strukture deur gebruik te
maak van voue, buise, driehoekige webbe
en interne kruisverspanning.
Torings (skakel: elektriese stelsels, die
nasionale netwerk).
Komponente van raamstrukture: boog,
balk, vrydraende balk (kantelbalk), kolom.
Sterkte van materiaal onder die inwerking van
kragte: kompressie, spanning, wringing en
skuif.
Eienskappe van konstruksiemateriale: massa,
digtheid, hardheid, styfheid, buigsaamheid,
korrosie.
Gepastheid van materiaal (geskiktheid vir
doel) in terme van eienskappe, veiligheid en
koste-effektiwiteit.
Mini-PAT:
Raamstruktuur deur van meganismes
gebruik te maak.
Mini-PAT:
Identifiseer en los probleme op wat met ’n
gemeenskap ver af in die rivier verband hou.
WKOD WWT-strategie 23 Tegnologie: Graad 8 en 9
Graad:
Onderwerp van les:
Onderrigmodel wat gebruik word om nuwe begrippe te onderrig
Wat kan jy gebruik? Wat sal jy doen?
1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag Kry aandag deur hulle by
’n aktiwiteit / demonstrasie te betrek
Vra ’n vraag
Stel ’n probleem
2 VERKENNING Los probleem op Gebruik hul ervaring Onderwyser verskaf agtergrond, inligting, materiaal Neem waar en luister
3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste twee stappe en vra vir verduidelikings Onderwyser plaas verduidelikings in vakterminologie en prosedures
4 UITBREIDING Onderwyser stel
uitdagings met ’n nuwe voorbeeld of situasie Moedig interaksie met nuwe bronne aan Verbreed, verryk en brei konsepte uit
5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in Summatiewe assessering
aan die einde van ’n begrip Leerders ontvang terugvoer Onderwysers doen verslag oor uitkomste
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 24 Tegnologie: Graad 8 en 9
Strukture AKTIWITEIT 5 Bou ’n eenvoudige model UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om as ’n groep te werk om ’n model te bou.
METODE Individueel en in groepe
INSTRUKSIES
Werk individueel en lees onderstaande gevallestudie en volg die fasiliteerder se opdrag.
Voorbeeld van ’n brug wat deur ’n leerder ontwerp is
Gerda se brug is ’n vakwerkbrug. Dit is 660 mm lank, 150 mm breed en 250 mm hoog. Die balke is van
plastiese strooitjies / papierbuise gemaak en word met spelde / papierhegters verbind. Die twee balke
het elk vyf gelyke driehoekige rame. Die dek het ’n oppervlak wat van gelamineerde papier / riffelkarton
gemaak is.
WKOD WWT-strategie 25 Tegnologie: Graad 8 en 9
5.1 Die fasiliteerder sal die volgende begrippe as ’n bemagtiging aktiwiteit demonstreer;
Hoe om ’n vel papier te versterk deur dit in ’n ’strooitjie’ op te rol.
Hoe om plastiese strooitjies te verbind.
5.2 Werk in groepe van vier en besluit oor ’n gepaste skaal en PLAN vir die maak van Gerda
se Model van ’n Brug, gegewe die materiaal wat deur die fasiliteerder verskaf word.
Ontwerpnotas / Tekeninge
5.3 Ken ’n taak aan elke lid van die groepe toe vir die maak van die brug en dui die
uiteensetting van die werk hieronder aan:
Lid A
Lid B
Lid C
Lid D
5.4 Gebruik die materiaal wat verskaf is en bou die Model van die Brug soos beplan.
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 26 Tegnologie: Graad 8 en 9
MODULE 3
Stelsels en Beheer: Meganies AKTIWITEIT 6 Ratverhoudings UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die verhoging en verlaging van ratwisseling te verduidelik en eenvoudige berekeninge te doen om ratverhoudings aan te dui.
METODE In pare
INSTRUKSIES 6.1 Bestudeer die feiteblad hieronder en Bylae 3
Feiteblad:
Illustrasie 1 is van twee reguittandratte wat verbind. Wanneer ratte verbind, sê ons dat hulle
inkam. Die insetrat word die dryfrat genoem en die pyltjie dui aan dat dit kloksgewys sal draai.
Die aangedrewe rat of uitsetrat sal in ’n antikloksgewyse rigting draai. Let daarop dat
aangesien die dryfrat 5 tande het en die aangedrewe rat 10 tande het, die dryfrat twee volle
revolusies sal draai vir die aangedrewe rat om een revolusie te draai. Dit kan aangedui word as
’n ratverhouding van 2 : 1. Dit sal ons ’n MEGANIESE VOORDEEL (verhoging van wringkrag)
gee, want die draaispoed van die uitsetrat is stadiger as die draaispoed van die insetrat. Dit
word ook na verwys as verlaging van ratwisseling aangesien die uitset stadiger as die inset
draai.
Illustrasie 1: Klein dryfrat en groot aangedrewe rat
WKOD WWT-strategie 27 Tegnologie: Graad 8 en 9
Illustrasie 2 wys die dryfrat as die groter rat en die aangedrewe rat as die kleiner rat.
Wanneer die dryfrat nou een revolusie draai, sal die aangedrewe rat twee revolusies
draai. Dit sal aangedui word as ’n ratverhouding van 1 : 2. Hierdie ratverhouding sal ’n
SPOEDVOORDEEL gee (vermindering van wringkrag) aangesien die uitsetrat vinniger
as die insetrat sal draai. Dit word ook na verwys as verhoging van ratwisseling.
Illustrasie 2: Groot dryfrat en klein aangedrewe rat
Illustrasie 3 is van ’n dryfrat en ’n aangedrewe rat wat ewe groot is. Die kleiner rat in
die middel word die tussenrat genoem. ’n Tussenrat draai tussen ’n dryfrat en ’n
aangedrewe rat. Dit laat die dryfrat en die aangedrewe ratte om in dieselfde rigting te
draai. ’n Tussenrat verander nie die meganiese voordeel van ’n ratstelsel nie. Wanneer
twee ratte inkam, draai dit in teenoorgestelde rigtings. Dit word kontrarotasie genoem.
Wanneer ’n tussenrat tussen twee ratte gebruik word, is die rigting van rotasie van die
dryfrat en aangedrewe rat dieselfde.
Illustrasie 3: Tussenrat
WKOD WWT-strategie 28 Tegnologie: Graad 8 en 9
6.2 Bestudeer die illustrasie hieronder en beantwoord die vrae wat volg.
i. Hoeveel keer moet jy rat B draai om rat A een keer te laat draai?
_______
Die ratverhouding sal _______ (rat B) tot ________ (rat A) wees
ii. Hoeveel keer moet jy rat C draai om rat B een keer te laat draai?
_______
Die ratverhouding sal _______ (rat C) tot ________ (rat B) wees
iii. As rat A een keer gedraai word, hoeveel keer sal rat C draai?
Die ratverhouding sal _______ (rat A) tot ________ (rat C) wees
iv. Wat is die vergelyking tussen die ratverhoudings van die groter ratte teenoor die
kleiner ratte?
v. Trek ’n kring om die regte woord: Die kleiner ratte draai altyd VINNIGER /
STADIGER as die groter ratte as dit in serie verbind is.
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
Rat A = 60 tande
Rat B = 40 tande
Rat C = 20 tande
WKOD WWT-strategie 29 Tegnologie: Graad 8 en 9
Stelsels en Beheer: Meganies AKTIWITEIT 7 Beplan ’n les oor meganiese voordeel UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ’n lesplan oor meganiese voordeel met behulp van die beginsels van die BVVUE-onderrigmodel aan te bied.
METODE In groepe
INSTRUKSIES
Bestudeer onderstaande opsomming van die begrippe wat in Graad 8 en 9 onderrig moet word.
Berei ’n lesplan voor om leerders in meganiese voordeel te onderrig deur gebruik te maak van een van die volgende meganismes wat deur die fasiliteerder aangewys word; hefbome, ratte (reguittand), katrolle en hidroulika / pneumatika.
Berei ’n lesplan voor deur die onderrigmodel wat op die volgende bladsy geïllustreer word, te volg.
Skryf jou lesplan op ’n vel koerantpapier neer en bied dit vir die groep aan.
Graad 8 Kwartaal 3
Graad 9 Kwartaal 2
Eenvoudige meganismes as komponente van
meer komplekse masjiene wat ontwerp is om
gebruikers van ’n meganiese voordeel te
voorsien:
• Gekoppelde hefboomstelsels.
• Ratte (koppel aan Kwartaal 1: reguittand, keël,
tandstang en kleinrat, wurm).
• Ratte - dryfrat, tussenrat, gedrewe,
snelheidsverhouding/krag vermenigvuldiging.
• Bandgedrewe en kettinggedrewe stelsels -
kettingblok, fiets of motorfiets tandrat.
• Hidrouliese/pneumatiese stelsels.
• Meganiese voordeel - insluitend
eenvoudige berekeninge.
• Stelseldiagramme.
Wisselwerkende meganiese stelsels en sub-stelsels.
• Hidrouliese beginsels: nie-saampersbaarheid van
vloeistowwe, druk in vloeistowwe, oordra van krag.
• Hidrouliese/pneumatiese stelsels wat beperkers
gebruik, eenrigtingkleppe: hidrouliese pers/domkrag.
• Ratstelsels - reguittand, keël, tandstang en
kleinrat, wurm
• Meganiese beheermeganismes - sperrat en klink,
klampe, fietsremme, skyfremme.
• Bandaangedrewe stelsels met meer as een trajek.
• Katrolstelsels - vaste katrol, bewegende katrol, en
veelvoudige katrolle (katrolstel).
• Stelsels waar meganiese, elektriese of
pneumatiese stelsels gekombineer word.
Mini-PAT: Mynskagtoring
Mini-PAT: Identifiseer en los probleme op wat opgelos kan word deur meganiese stelsels te integreer met elektries/elektronika of hidroulika of pneumatika.
WKOD WWT-strategie 30 Tegnologie: Graad 8 en 9
Ontwikkel ’n onderrigplan
Gebruik ondergemelde opskrifte as riglyn vir jou bespreking en lesplan.
Bied jou lesplan op ’n vel koerantpapier vir die groep aan.
Onderrigmodel wat gebruik word om nuwe begrippe te onderrig
Wat kan jy gebruik? Wat sal jy doen?
1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag
Kry aandag deur hulle by ’n
aktiwiteit / demonstrasie te betrek
Vra ’n vraag
Stel ’n probleem
Ontwikkel gedeelde norme
Bepaal gereedheid vir leer
Stel doelwitte vir leer
2 VERKENNING Los probleem op
Gebruik hul ervaring
Onderwyser verskaf agtergrond,
inligting, materiaal
Neem waar en luister
Moedig navrae aan
Struktureer navrae
3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste
twee stappe en vra vir
verduidelikings
Onderwyser plaas verduidelikings
in vakterminologie en prosedures
Bied nuwe inhoud aan
Ontwikkel taal en geletterdheid
Versterk konneksies
4 UITBREIDING Onderwyser stel uitdagings met ’n
nuwe voorbeeld of situasie
Moedig interaksie met nuwe
bronne aan
Verbreed, verryk en brei konsepte
uit
Fasiliteer selfstandige gesprekke
Kweek hoër-orde denke
Monitor vordering
5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in
Summatiewe assessering aan die
einde van ’n begrip
Leerders ontvang terugvoer
Onderwysers doen verslag oor
uitkomste
Assesseer prestasie teen standaarde
Fasiliteer leerders se self-assessering
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 31 Tegnologie: Graad 8 en 9
MODULE 4
Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 8 Skuinsprojeksie
UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir skuinsprojeksie te demonstreer.
METODE Individueel en in pare
INSTRUKSIES
Lees die inligting hieronder en bestudeer die illustrasies van ’n KUBUS wat in skuinsprojeksie geteken is.
Voltooi aktiwiteit 8.1, 8.2, 8.3 en 8.4.
’n Skuinstekening is ’n 2-dimensionele aansig van ’n voorwerp met ’n gedwonge diepte
om dit ’n 3-dimensionele aansig te gee. Een manier om ’n skuinsaansig te teken is om
die vooraansig van die voorwerp waarna jy kyk in twee dimensies te teken, m.a.w. plat,
en dan die ander kante teen ’n hoek van 45 grade te teken,
maar in plaas daarvan om die kante volle grootte te teken,
word dit slegs met die helfte van die diepte geteken, wat ’n
‘gedwonge’ diepte skep – dit voeg ’n element van realisme by
die voorwerp. Selfs met hierdie ‘gedwonge diepte’ lyk
skuinstekeninge baie onoortuigend op die oog. Om hierdie
rede word skuinstekeningee selde deur professionele ontwerpers en ingenieurs
gebruik.
Helfte van die diepte
Die lengte en hoogte word as horisontale en
vertikale lyne getrek
’n Hoek van 45°
Die voorkant as ’n
2D-aansig
’n Hoek van 45°
WKOD WWT-strategie 32 Tegnologie: Graad 8 en 9
8.1 Voltooi ’n KUBUS in skuinsprojeksie deur die as as ’n riglyn te gebruik.
8.2 Voltooi ’n skuinstekening van die wig hieronder volgens ’n skaal van 1 : 1.
Die afmetings van die volle blok is 60 x 35 x 35 mm.
NB: Teken altyd die oorspronklike volle blok eerste en sny dan die nodige gedeeltes
weg.
WKOD WWT-strategie 33 Tegnologie: Graad 8 en 9
8.3 Maak ’n ontwerpskets (vryhand) in skuinsprojeksie van die draaitafel hieronder
aangedui. Aangesien dit ’n ontwerpskets is, word dit nie volgens enige werklike
afmetings geteken nie; die skets moet egter in verhouding wees.
WKOD WWT-strategie 34 Tegnologie: Graad 8 en 9
Voltooi die onderstaande tabel deur die graad en kwartale aan te dui waarin die
vaardigheid in die Senior Fase vereis word. Die kursusgangers sal hul KABV-
beleidsdokument benodig.
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
Graad 7
Graad 8
Graad 9
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder Bevestig die korrektheid van hul bevindings.
WKOD WWT-strategie 35 Tegnologie: Graad 8 en 9
Grafiese kommunikasievaardighede
AKTIWITEIT 9 Isometriese projeksie UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir isometriese projeksie te demonstreer.
METODE Individueel en in pare
INSTRUKSIES
Lees die inligting hieronder en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.
Voltooi aktiwiteit 9.1, 9.2, 9.3 en 9.4.
Wat is ’n ISOMETRIESE TEKENING?
’n Isometriese tekening is ’n geïllustreerde voorstelling (prent) van ’n voorwerp wat drie kante
van die voorwerp gelyktydig aantoon. Alle skuinslyne word teen ’n hoek van 30° getrek.
In ’n isometriese tekening is al drie die vlakke van ’n voorwerp terselfdertyd sigbaar. Dit
beteken dat drie dimensies op die tekening aangetoon word. Een hoek word geteken naaste
aan die persoon wat na die voorwerp kyk. Uit hierdie hoek word drie lyne getrek. Hierdie lyne
word isometriese asse genoem. Die afmetings van die voorwerp word op hierdie asse
gemeet en gemerk. Die isometriese asse bestaan uit drie lyne, naamlik ’n loodregte lyn op
die basis en twee skuins (hellende) lyne wat teen 30°
getrek word, een aan die linkerkant van die loodregte
lyn en een aan die linkerkant. Alle lyne parallel aan die
isometriese asse staan as isometriese lyne bekend.
Alle lyne wat nie parallel aan die isometriese asse is nie,
staan as nie-isometriese lyne bekend. Afmetings word
slegs langs isometriese lyne gemeet en nie vanaf nie-isometriese lyne nie.
Alle vertikale lyne op die voorwerp word as vertikale lyne op die tekening getrek. Alle lyne wat
horisontaal op die voorwerp is, word teen 30° tot die horisontaal op die papier getrek.
Isometriese tekeninge toon drie kante van ’n voorwerp wat sigbaar is; en drie kante wat nie
met die oog gesien word nie. Die illustrasie van die voorwerp:
i. is ’n prenttekening en duidelike aansig ii. help ons om die voorwerp se vorm te visualiseer
iii. is ’n ware beeld van hoe die voorwerp gesien word.
WKOD WWT-strategie 36 Tegnologie: Graad 8 en 9
Basiese stappe met die skets van ’n isometriese tekening
Stap 1: Trek ’n basislyn: horisontaal, enige lengte.
Stap 2: Trek ’n vertikale lyn tot ’n middelpunt op die horisontale lyn. Stap 3: Trek twee lyne 30° vanaf die middelpunt na albei kante. Stap 4: Meet die lengte, breedte en dikte van die blok. Stap 5: Trek twee lyne 30° vanaf die merk van die hoogte. Stap 6: Trek vertikale lyne om 30° lyne bo en onder bymekaar te laat kom. Stap 7: Trek 30° lyne na die binnekant om die boonste gedeelte te voltooi. Stap 8: Vul alle verborge lyn in. Stap 9: Vee lyne uit wat die eindpunte oorkruis. Stap 10: Gebruik korresponderende lyne om die sigbare en verborge lyne te voltooi.
NB: Gaan alle hoeke na; dit moet drie lyne hê wat in elke hoek bymekaar kom.
Isometriese tekeninge in verskillende posisies:
WKOD WWT-strategie 37 Tegnologie: Graad 8 en 9
9.1 Trek die sigbare lyne vir die kubus in die isometriese posisie en voltooi dan die
kubus met die as aangedui en voeg die verborge lyne by.
9. 2 Trek met ’n liniaal op die ruit hieronder ’n reghoekige blok in enige geskikte
isometriese posisie. Wys alle sigbare en verborge lyne. Die afmetings van die blok
is: 35 x 20 x 10 mm. (Geteken volgens ’n skaal van 2 : 1)
WKOD WWT-strategie 38 Tegnologie: Graad 8 en 9
9.3 Drie aansigte van ’n blok in die vorm van die letter “L” word gegee as deel van ’n
ONVOLTOOIDE konstruksie-ortografiese tekening. Skets vryhand die gevormde blok
in ’n isometriese posisie. Aangesien dit ’n ontwerpskets is, is geen afmetings nodig nie,
maar die tekening moet in verhouding wees. Gebruik berapingstegnieke om skakering,
skaduwee en tekstuur by die voorwerp te voeg.
SY-AANSIG VOORAANSIG
BO-
AANSIG
WKOD WWT-strategie 39 Tegnologie: Graad 8 en 9
Voltooi die onderstaande tabel deur die graad en kwartale aan te dui waarin die
vaardigheid in die Senior Fase vereis word. Die kursusgangers sal hul KABV-
beleidsdokument benodig.
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
Graad 7
Graad 8
Graad 9
Konsolidasie Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder Bevestig die korrektheid van hul bevindings.
WKOD WWT-strategie 40 Tegnologie: Graad 8 en 9
Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 10 Eenpunt-perspektief UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir eenpunt-perspektief te demonstreer.
METODE In pare en individueel INSTRUKSIES Lees die volgende inligting en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.
Voltooi aktiwiteit 10.1, 10.2 en 10.3.
Eenpunt-perspektief (een verdwynpunt)
’n Tekening het ’n eenpunt-perspektief wanneer dit slegs een verdwynpunt op die
horisontale lyn bevat. Hierdie tipe perspektief word gewoonlik gebruik vir beelde van
paaie, spoorlyne, gange of geboue met ’n aansig waar die voorkant direk na die
kyker gerig is. Enige voorwerpe wat bestaan uit lyne wat eerder direk parallel met die
kyker se siglyn is of direk loodreg (die balke van die
spoorlyn) is, kan met ’n eenpunt-perspektief
verteenwoordig word. Hierdie parallelle lyne loop ineen by
die verdwynpunt.
Werk in pare en probeer die volgende:
a) Met jou kollega wat aan die ander kant van die kamer
staan, posisioneer jou handpalm op so ’n manier dat dit
lyk asof jou kollega op jou handpalm staan.
b) Gebruik ’n vinger en jou duim van een hand en meet die hoogte van jou kollega. Wat
gebeur as jy nader of verder weg beweeg?
10.1 Voltooi die onderstaande kubus in eenpunt-perspektief. (Moenie ’n liniaal gebruik nie)
VP Horisontale lyn
Grondvlak
WKOD WWT-strategie 41 Tegnologie: Graad 8 en 9
10.2 Bestudeer die voorwerpe op werksblad 1. Voltooi die vorms in eenpunt-
perspektief en voeg voldoende dikte by. Die kubus is vir jou voltooi en drie
ander voorwerpe is begin. Gebruik ’n reguit rand om die tekeninge te voltooi.
’n Uitgebreide geleentheid
In die kamer hieronder, teken ’n reghoekige boks wat op die vloer in die middel
van die kamer geplaas is. Dit moet sonder ’n liniaal gedoen word. Wys alle konstruksie- en projeksielyne.
10.3 Voltooi die onderstaande tabel deur die grade en kwartale aan te dui waarin die
vaardigheid in die Senior Fase vereis word. (Die kursusgangers sal hul KABV-
beleidsdokument benodig.)
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
Graad 7
Graad 8
Graad 9
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder (Bevestig die korrektheid van hul bevindings)
PLAFON
Venster
Agtermuur
MUUR MUUR
VLOER
VP
WKOD WWT-strategie 42 Tegnologie: Graad 8 en 9
WE
RK
BL
AD
1:
Ee
np
unt-
pers
pektief A
ktiw
ite
it 1
0.2
VP
WKOD WWT-strategie 43 Tegnologie: Graad 8 en 9
Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 11 Tweepunt-perspektief UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir tweepunt-perspektief te demonstreer.
METODE In pare en individueel
INSTRUKSIES
Lees die volgende inligting en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.
Voltooi aktiwiteit 11.1, 11.2, 11.3, 11.4, 11.5 en 11.6
Tweepunt-perspektief (twee verdwynpunte)
Perspektief in die grafiese kunste is ’n geskatte verteenwoordiging, op ’n plat
oppervlak (soos papier), van ’n beeld soos dit met die oog gesien word. Die twee
kenmerkendste eienskappe van perspektief is dat voorwerpe kleiner is soos die afstand
vanaf die kyker toeneem; dat dit verkort is, d.w.s. die grootte van ’n voorwerp se
afmetings langs die siglyn is relatief korter as afmetings oor die siglyn.
Perspektief is ’n realistiese manier om voorwerpe in 3D te teken. Ons het reeds gekyk na eenpunt-perspektief, tweepunt-perspektief met gebruik van twee
verdwynpunte en wanneer ’n voorwerp op hierdie wyse geteken word, is dit selfs meer
realisties as wat sou wees as dit met ’n enkele verdwynpunt geteken is
Van onder
Straatvlak / Kop-aan-kop
Van bo
WKOD WWT-strategie 44 Tegnologie: Graad 8 en 9
11.1 Voltooi ’n tweepunt-perspektief-aansig van die gegewe kubus.
Die tekening is vir jou begin met die HOOGTELYN aangedui
en die twee verdwynpunte in plek.
Die illustrasies hieronder dui verskillende gesigspunte aan waaruit ’n voorwerp gesien
kan word.
VP regs
Hoë gesigspunt
VP links Horisontale
lyn
WKOD WWT-strategie 45 Tegnologie: Graad 8 en 9
Voorbeeld van die lyne van ’n gebou wat uitgebrei is om die verdwynpunte & die
horisontale lyn te vind.
11.2 Voltooi die stelling hieronder.
Is die voorbeeld uit ’n ‘hoë’, ‘middel’ of ’n ‘lae’ gesigspunt geteken? Antwoord:
Ek dink die voorbeeld is uit ’n ___________ geteken, want
11.3 Voltooi die drie tekeninge in tweepunt-perspektief op Werksblad 1. Dit is reeds
begin.
11.4 Kyk nou of jy die trapvormige blok op Werksblad 2 in tweepunt-perspektief kan
voltooi (die tekening is reeds vir jou begin).
11.5 ’n Artistieke tekening van ’n boek word in tweepunt-perspektief aangedui op
Werksblad 3. Teken ’n artistieke aansig van enige eenvoudige voorwerp, bv. ’n
uitveër, in tweepunt-perspektief. Gebruik alle berapingstegnieke en kleur om die
skets te versterk.
11.6 Voltooi die onderstaande tabel deur die grade en kwartale aan te dui waarin die
vaardigheid in die Senior Fase vereis word. Die kursusgangers sal hul KABV-
beleidsdokument benodig.
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
Graad 7
Graad 8
Graad 9
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder (Bevestig die korrektheid van hul bevindings)
Gebou
VP regs
VP links
Horisontale lyn
WKOD WWT-strategie 46 Tegnologie: Graad 8 en 9
WE
RK
BL
AD
1:
Tw
eep
un
t-p
ers
pektief A
ktiw
ite
it 1
1.3
WKOD WWT-strategie 47 Tegnologie: Graad 8 en 9
Voltooi die perspektieftekening hieronder.
WERKBLAD 2: Tweepunt-perspektief Aktiwiteit 11.4 Trapvormige blok
VP regs
VP links
Horisontale lyn
VP regs
VP links
Horisontale lyn
WKOD WWT-strategie 48 Tegnologie: Graad 8 en 9
WERKBLAD 3: Tweepunt-perspektief Aktiwiteit 11.5 Artistieke aansig
VP regs
VP links
Horisontale lyn
WKOD WWT-strategie 49 Tegnologie: Graad 8 en 9
Grafiese Kommunikasievaardighede
AKTIWITEIT 12 Vierkantige gidsraam
UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir vierkantige gidsrame te demonstreer.
METODE Individueel
INSTRUKSIES
Lees die volgende inligting en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.
Voltooi aktiwiteit 12.1, 12.2 en 12.3.
Die meeste mense is nie in staat om net ’n potlood op te tel en dadelik te begin om ontwerpsketse te maak wat alles oor ’n idee kommunikeer nie. Dit is gewoonlik nodig dat iemand jou ’n paar van die basiese reëls oor verhouding, lyn en vorm wys, maar ‘eenvoudige vierkantige gidsrame’ behoort jou te help om ’n goeie poging in sketswerk aan te wend.
Die beginpunt is om ’n eenvoudige buitelyn van die vorm of vorms van jou idee te skets.
Vierkantige gidsrame is dus ’n vinnige en doeltreffende manier om ingewikkelde 3D-vorms te teken.
Skets van ’n huis wat twee gidsrame aandui. Die ontwerp word bygevoeg deur donker en ligte lyne te gebruik.
Stap 1 Stap 2 Stap 3
Drie stappe om ’n flits met behulp van vierkantige gidsrame te skets.
WKOD WWT-strategie 50 Tegnologie: Graad 8 en 9
12.1 Teken vierkantige gidsrame op die vergrote skets van die flits hieronder aangedui.
Vierkantige gidsrame kan ook gebruik word om ’n sirkel akkuraat in ’n isometriese
tekening of in ’n perspektiewe aansig te teken, soos hieronder aangedui.
WKOD WWT-strategie 51 Tegnologie: Graad 8 en 9
Hoe om ’n sirkel vryhand te skets
• Skets ’n vierkantige gidsraam. Moenie ’n liniaal gebruik nie.
• Skets lyne van een hoekpunt na die ander.
• Merk die posisies C vanaf die middel van elke kant.
• Merk punte D op die hoeklyne, halfpad tussen die middel en elke hoek.
• Merk punte E halfpad tussen die D’s en die hoeke.
• Skets ’n booglyn om die C’s en die E’s te koppel; C-E-C-E-C-E-C-E.
• Jy het ’n sirkel geskets. Maak nou die sirkel se buitelyn dikker.
WKOD WWT-strategie 52 Tegnologie: Graad 8 en 9
Hom om ’n sirkel isometries te skets
Die volgende stappe dui die metode aan wat gebruik word om ’n sirkel of enige
onreëlmatige vorm in ’n isometriese posisie te skets.
1.
2. 3.
4. 5. 6.
7. 8 9.
12.2 Beskryf die aksie wat jy vir elk van die 9 stappe hierbo waarneem.
1.
WKOD WWT-strategie 53 Tegnologie: Graad 8 en 9
12.3 Maak ’n vryhandskets van die gegewe onreëlmatige vorm in enige isometriese
vlak.
Die dikte van die blok hout is 25 mm.
Gebruik ’n skaal van 1:1
Wys alle konstruksielyne wat gebruik word om die boog en die sirkel te skets.
Basislyn
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
Verwys na Bylae 1, 2 en 12 en bespreek die implikasie.
WKOD WWT-strategie 54 Tegnologie: Graad 8 en 9
MODULE 5
Stelsels en Beheer: Elektries / Elektronies AKTIWITEIT 13 Die onderrig van elektriese/elektroniese stroombane UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ’n elektroniese stroombaan
te bou, ’n kringdiagram te teken en ’n lesplan vir ’n elektroniese konsep te ontwikkel wat op BVVUE gegrond is. METODE In pare en in groepe
INSTRUKSIES
Bestudeer die opsomming van die begrippe wat in Graad 8 en 9 onderrig moet word.
Voltooi die instruksies 13.1, 13.2 en 13.3.
Graad 8 Kwartaal 4 Graad 9 Kwartaal 3
Basiese elektriese stroombaan:
Stroombaandiagramme, konvensies en
simbole van komponente.
Invoertoestelle, beheertoestelle,
uitsettoestelle.
Ontwerp van ’n stroombaan (eenvoudig) en
interpretasie van ’n stroom.
Stroombane met meer as een inset- of
beheertoestel.
Elektriese energiebronne (insluitend
onwettige aansluitings):
Bronne van gelykstroom: elektrochemiese
selle, fotovoltaïese selle.
Bronne van wisselstroom: genererend
(termies en afwisselend).
Verspreiding van WS-elektrisiteit: die
nasionale netwerk, transformators (’n
toepassing van elektromagnetisme).
Ohm se wet: kwalitatiewe behandeling.
Logiese funksies:
o EN logika (serie); waarheidstabel.
o OF logika (parallel); waarheidstabel.
Elektroniese stelsels en beheer: Hoe eenvoudige
elektroniese stroombane en toestelle gebruik word
om ’n uitset op ’n inset te laat reageer. Leerders moet
in staat wees om ’n gegewe elektroniese
stroombaandiagram te lees en die komponente in ’n
werkende stroombaan saam te stel.
Insetkomponente: elektrochemiese selle,
fotovoltaïese selle.
Bergingskomponente: elektrochemiese selle,
kapasitors.
Beheerkomponente: skakelaars, resistors,
diodes, ligemissiediodes (LED), transistors.
Sensorkomponente: termistors, ligafhanklike
resistors (LAW).
Uitsetkomponente: lamp, gonser/klok,
ligemissiediodes (LED).
Weerstandkodes.
Ohm se wet: kwantitatiewe behandeling met
grafieke en berekeninge.
WKOD WWT-strategie 55 Tegnologie: Graad 8 en 9
Kwartaal 4 Assessering Mini-PAT (DM) Taak: Dubbele skakelaarstelsel soos ’n stroombaan vir ’n alarm met ten minste twee paniekknoppies in verskillende kamers of ’n soortgelyke konsep deur die gebruik van EN of OF logiese funksies.
Kwartaal 3 Assessering Mini-PAT (OOMEK) Taak: Identifiseer ’n probleem wat deur ’n elektroniese stroombaan opgelos kan word. Monteer ’n gegewe elektroniese stroombaan en ontwerp ’n toestel wat die stroombaan kan benut om die probleem op te los.
13.1 Werk in pare en kies ’n Graad. Bou ’n geskikte oplossing as antwoord op ’n
moontlike probleem wat as ’n mini-PAT opgelos moet word.
Gebruik die hulpbronne wat voorsien is in die elektrisiteit-/elektronikastel.
13.2 Teken ’n kringdiagram van die stroombaan van jy gebou het.
13.3 Een van die volgende begrippe sal aan groepe toegeken word: Logikahekke of
Ohm se Wet om ’n lesplan te ontwikkel volgens die onderrigmetode wat op die
volgende bladsy voorsien word.
WKOD WWT-strategie 56 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bespreek in groepe die strategieë om hierdie begrippe in die klas te onderrig en
gebruik onderstaande opskrifte om die bespreking te lei.
Onderrigmodel wat gebruik word om nuwe begrippe te onderrig
Wat kan jy gebruik? Wat sal jy doen?
1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag Kry aandag deur hulle by ’n aktiwiteit / demonstrasie te betrek Vra ’n vraag
Stel ’n probleem
2 VERKENNING Los probleem op Gebruik hul ervaring Onderwyser verskaf agtergrond, inligting, materiaal Neem waar en luister
3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste twee stappe en vra vir verduidelikings Onderwyser plaas verduidelikings in vakterminologie en prosedures
4 UITBREIDING Onderwyser stel
uitdagings met ’n nuwe voorbeeld of situasie Moedig interaksie met nuwe bronne aan Verbreed, verryk en brei konsepte uit
5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in Summatiewe assessering
aan die einde van ’n begrip Leerders ontvang terugvoer Onderwysers doen verslag oor uitkomste
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 57 Tegnologie: Graad 8 en 9
MODULE 6
Bestuur van Tegnologie AKTIWITEIT 14 Bestuur van die mini-PAT UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om te verduidelik wat
die proses is om die implementering van die mini-PAT in ’n klas te bestuur.
METODE In pare
INSTRUKSIES
Hulpbronne
NKV, KABV SF Tegnologie, enige goedgekeurde handboek en Bylae 4 Lees onderstaande aantekening en antwoord instruksies 14.1 tot 14.3
Aantekening
Daar word vereis dat leerders elke kwartaal ’n mini-PAT moet voltooi – Praktiese
assesseringstake (mini-PAT) en ’n toets of eksamen as deel van hul formele,
aangetekende skoolgebaseerde assessering (SBA).
14.1 Verwys na die jaarlikse onderrigplan soos uiteengesit in die NKV KABV SF vir
Graad 8 en 9 Tegnologie oor kwartaal 1 tot 4.
(Verwys na Bylae 4 as ’n voorbeeld vir Graad 8 Kwartaal 2).
14.2 Kies ’n graad en ’n kwartaal en gebruik die templaat wat op die volgende bladsy
voorsien is as ’n voorbeeld van hoe die mini-PAT gestruktureer is om leerders te
help om die toepaslike kennis en vaardighede aan te leer.
14.3 Die bemagtigings aktiwiteite is bedoel om leerders voor te berei om goed te presteer in hul formele assesseringstake (mini-PAT/eksamen/toetse) wat elke kwartaal uitgevoer word. Verwys na die KABV in jou geselekteerde graad en kwartaal en verduidelik hoe dit in die beplanningstabelle voorgestel word.
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 58 Tegnologie: Graad 8 en 9
Mini-PAT Beplanningstabel 14 2
Graad 8/9 Kwartaal: 1, 2, 3 of 4
Begrip
Inhoud
Verwagte vaardighede
Tydstoekenning
Hulpbronne benodig
WKOD WWT-strategie 59 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bestuur van Tegnologie AKTIWITEIT 15: Rolle en verantwoordelikhede van die Departementshoof / Vakhoof UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die sleutelaktiwiteit te noem waarvoor ’n departementshoof verantwoordelik is om die doeltreffende implementering van die kurrikulum te bestuur.
METODE In pare
INSTRUKSIES
Hulpbronne:
Bylae 5: Rolle en verantwoordelike van ’n departementshoof, Bylae 6: Proseskaart vir
die raamwerk vir die bestuur van gehalte-implementering van die kurrikulum
Bestudeer die posbeskrywing van ’n departementshoof, soos aangebied in
Bylae 5, en noem die verantwoordelikhede wat in hierdie beleid uiteengesit
word om ’n departementshoof behulpsaam te wees met die doeltreffende
bestuur van sy of haar departement.
WKOD WWT-strategie 60 Tegnologie: Graad 8 en 9
Vergelyk jou lys van verantwoordelikhede met die aspekte gelys in die proseskaart
vir die raamwerk vir die bestuur van gehalte-implementering van die kurrikulum
(Bylae 6) en verduidelik jou verantwoordelikheid ter ondersteuning van die
volgende:
Die onderwyser/s wat aangewys is om die vak te onderrig:
Die tempo van onderrig en leer:
Die monitering van leerderprestasie:
Die gehalte van assesserings wat deur onderwysers opgestel word:
Aantekening van assessering:
Voorsiening van LOOM:
Voorsiening van verbruikbare hulpbronne:
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers
Konsolidasie deur fasiliteerder
WKOD WWT-strategie 61 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bestuur van Tegnologie AKTIWITEIT 16 Monitering van onderrig, leer en assessering UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om te verduidelik waarom dit belangrik is om die implementering van die kurrikulum te monitor.
METODE In pare en in groepe
INSTRUKSIES
Hulpbronne: Bylae 7: Monitering van die Jaarlikse Onderrigplan; Bylae 8: Departementshoof - Opsomming van Monitering; Bylae 9: Modereringsinstrument vir Tegnologie-toetse/-eksamens: Bylae 10 Modereringsinstrument vir die mini-PAT; Bylae
11: Distriksondersteuning – Instrument vir Skoolbesoeke.
Bespreek in pare kortliks die gebruik van template om onderrig, leer en assessering
in skole te monitor en ondersteun.
Lys twee voordele van die gebruik van template om onderrig, leer en assessering te
monitor.
Die fasiliteerder sal twee van die bylaes hierbo aan elke groep van vier toeken
Bespreek in jul groep die twee toegekende bylaes en bied ’n SWOT-ontleding vir
elk op ’n vel koerantpapier aan.
WKOD WWT-strategie 62 Tegnologie: Graad 8 en 9
SWOT-ONTLEDING:
STERK PUNTE
SWAK PUNTE
GELEENTHEDE
BEDREIGINGS
SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers en die deel van goeie praktyke.
Konsolidasie deur fasiliteerder
DANKIE VIR U DEELNAME
WKOD WWT-strategie 63 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylaes
Bylae 1 Grafiese kommunikasievaardighede (NKV KABV Tegnologie bladsy 50)
Teg
no
log
ie-t
eken
ing
e
Skets
e e
n W
erk
ste
kenin
ge
Graad
7
Vryhandsketswerk.
2D-aansig van een aansig volgens skaal geteken met die korrekte lyntipes en
afmetings.
3D-skuinstegniek: 45º kabinetprojeksie volgens skaal met die korrekte
lyntipes en afmetings.
Lyntipes: buitelyne, konstruksielyne, lyne met verborge detail.
Graad
8
Vryhandsketswerk.
2D-aansig van een aansig volgens skaal geteken met die korrekte lyntipes en
afmetings volgens konvensies.
3D-isometriese projeksie 30º: geteken deur onderliggende ruitpapier volgens
skaal te gebruik met die korrekte lyntipes en afmetings. Lyntipes: buitelyne,
konstruksielyne, lyne met verborge detail, senterlyne, golwende lyne.
Graad
9
Vryhandsketswerk.
2D-werkstekeninge in eerstehoekse ortografiese projeksie: elementêre
gebruik van instrumente.
3D-isometriese projeksie: 30º geteken deur die gebruik van onderliggende
ruitpapier volgens skaal, korrekte lyntipes en afmetings.
Lyntipes: buitelyne, konstruksielyne, lyne met verborge detail, senterlyne,
golwende lyne.
Afmetings: konvensies, pylpunte.
Tekenborde word NIE benodig nie.
Art
isti
ek
e t
ek
en
ing
Skets
e e
n V
oors
telli
ng
van G
rafika
Graad
7
Eenverdwynpunt-perspektief; tekstuurberaping; kleur.
Graad
8
Tweeverdwynpunt-perspektief; tekstuurberaping; kleur, beskaduwing.
Graad
9
Een- en tweeverdwynpunt-perspektief, tekstuurberaping; beskaduwing, kleur,
afskaduwing.
Die graad 9-leerder moet vordering demonstreer in vaardigheidsvlakke
verwant aan vorige grade.
WKOD WWT-strategie 64 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 2 2.1 Isometriese tekeninge: Nasienriglyne vir die onderwyser:
Beskrywing Punte toegeken
Leerder se punte
Lynwerk (konsekwentheid en hoeke) 6
Netheid van die tekening (aanbieding) 3
Isometriese korrektheid (interpretasie 30o) 4
Uitleg (gebruik van spasie op die bladsy/ beplanning)
2
Skaal (skrif en eweredigheid van die tekening) 1
Titel 1
Naam (voorletter en van) 1
Raam 2
TOTAAL 20
2.2. Perspektieftekeninge: Nasienriglyne vir die onderwyser:
Beskrywing Punte toegeken
Leerder se punte
Lynwerk (konsekwentheid en hoeke) 6
Netheid van die tekening (aanbieding) 3
Korrektheid van perspektief (interpretasie) 2
Uitleg (gebruik van spasie op die bladsy/ beplanning)
2
Skaal (skrif en eweredigheid van die tekening) 1
Projeksielyne (konsekwentheid en geskiktheid) 4
Verdwynpunte en horisontale lyn 2
TOTAAL 20
WKOD WWT-strategie 65 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 3
Meganiese Stelsels
Meganismes kan jou help om dinge te beweeg. Om ’n voorwerp te laat beweeg, moet jy
dit stoot of trek. ’n Stoot of trek word ’n krag genoem. Daardie krag sal ’n voorwerp oor ’n
afstand laat beweeg. Krag en afstand is die twee belangrike goed wat deur ’n meganisme
verander word. Sommige meganismes verander ’n klein insetkrag oor ’n groot afstand in ’n
groot uitsetkrag oor ’n klein afstand. Mens kan sê dat die meganismes ’n meganiese
voordeel maar ’n afstandsnadeel het. Mens kry ’n meganiese voordeel wanneer ’n masjien
dit makliker maak om iets op te lig of te beweeg. Ander meganismes verander ’n groot
insetkrag oor ’n klein afstand in ’n klein uitsetkrag oor ’n groot afstand. Mens kan sê dat die
meganismes ’n meganiese nadeel maar ’n afstandsvoordeel het. ’n Afstandsvoordeel word
verkry wanneer ’n masjien iets verder laat beweeg.
Wanneer jy wil sien hoe ’n meganisme werk, probeer verstaan wat met die insetkrag
(dryfmeganisme) en die uitsetkrag (aangedrewe meganisme) gebeur. Probeer ook
verstaan wat met die insetafstand en die uitsetafstand gebeur. ’n Afstandsvoordeel is
dikwels ook ’n spoedvoordeel, want as iets dieselfde tyd neem om verder te beweeg,
beweeg dit ook vinniger.
Begrip Verduideliking Formule
Spoed-verhouding
Wanneer ’n klein katrol gebruik word om
’n groot katrol aan te dryf, draai die
groter katrol stadiger as die kleiner
katrol.
(Die verhouding van die afstand wat
deur die krag (inset/drywer) beweeg
word tot die afstand wat deur die las
(uitset/gedrewe) beweeg word.
Omtrek van die gedrewe katrol
Omtrek van dryfkatrol
Snelheids-verhouding
Deursnee van gedrewe katrol
Deursnee van dryfkatrol
Rat-verhouding
Wanneer ’n klein rat gebruik word om ’n
groot rat aan te dryf, draai die groot rat
stadiger as die klein rat.
(Dieselfde as snelheidsverhouding)
Getal tande op aangedrewe rat
Getal tande op dryfrat
Draaispoed van insetas
Draaispoed van uitsetas
Draaikrag op uitsetas
Draaikrag op insetas
Meganiese voordeel
Dit is ’n kragvoordeel. Dit word bereken
deur die insetkrag in Newton te deel in
die uitsetkrag in Newton. Dit word as ’n
eenheid uitgedruk.
(10 N krag = 1 Kg )
Las / uitset
Krag / inset
Let wel: 1. Inset verwys na die dryfmeganisme; en uitset verwys na die aangedrewe meganisme.
2. Draaispoed word in revolusies per minuut (rpm) aangeteken
3. Krag word in Newton (N) gemeet.
SV =
SV =
MV =
RV =
RV =
RV =
WKOD WWT-strategie 66 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 4
Graad 8 Kwartaal 2 Onderrigplan Uittreksel uit die NKV KABV Tegnologie bladsy 25
GRAAD 8 KWARTAAL 2
Dit is verpligtend om die gegewe omvang in die kwartaal aangedui te dek.
Die volgorde van die werk in die kwartaal moet nagekom word. Vaardighede – ondersoek, teken, ontwerp, maak en voorlegging moet progressief van kwartaal tot kwartaal
verbeter. Ure Fokus Inhoud, konsepte en vaardighede
Bemagtigingstake
2
Impak van tegnologie Prosessering
Ondersoek- vaardighede
Kommunikasie- vaardighede
Ondersoek- vaardighede
Ontwerp- vaardighede
Maak- vaardighede
• Die positiewe impak van tegnologie: baie natuurlike materiale is in die
moderne tyd vervang deur nuwe of verbeterde materiale. Sommige nuwe materiale is omgewingsvriendelik deur bio-afbreekbaar te wees.
• Gevallestudie 1: Ondersoek die impak van plastiek inkopiesakke op die omgewing.
• Verslag: leerders skryf ’n verslag om die doeltreffendheid van die gebruik van
dikker, bio-afbreekbare plastiek inkopiesakke wat klante moet koop, te evalueer.
•
2
• Gevallestudie 2: tegnologie met ’n positiewe impak op die samelewing.
- Ondersoek hoe afvalpapier en karton herwin word om nuwe produkte vir die verpakkings industrie te produseer.
• Ontwikkeling: teken ’n ontwikkeling van ’n oop houer.
• Praktiese aktiwiteit: ’n produk benodig verpakking. Ontwerp en maak ’n verpakking vir die doel. Die aard van die produk bepaal die ontwerp en eienskappe van die verpakkingsmateriaal.
• Leerders werk veilig om die bogenoemde verpakking produk te maak en in mekaar te sit.
2
FORMELE ASSESSERINGSTAAK 2: Mini-PAT ONDERWERP: Impak van tegnologie/Verwerking/Strukture
KONTEKS: Voorsien deur materiaal-ontwikkelaars INHOUD: Teenwerkende effekte van negatiewe tegnologie [70%]
2
Impak van tegnologie
Ondersoek vaardighede
• Gevallestudie 3: tegnologiese produkte kan ’n negatiewe impak hê.
• Ondersoek ’n tegnologiese produk wat ’n negatiewe impak op die samelewing kan hê.
• Klasbespreking: fasiliteer ’n klasbespreking oor moontlike oplossings wat kan
teenwerk of vergoed vir die negatiewe impak van die geïdentifiseerde tegnologie.
2
Strukture
Verwerking
• Hersien: kragte wat op ’n materiaal inwerk – spannings-, druk-, buigings-, wringings-,
skuifkrag.
• Aanpassing van materiale om kragte te weerstaan - wapeningbeton, laaghout.
• Seleksie van metaalprofiele (I-balk, ’n hoekyster, T-staaf, ens.) om kragte te weerstaan en materiaal te spaar.
2
Ontwerp- vaardighede
Maak- vaardighede
• Ontwerp: Leerders pas ’n materiaal aan of ontwerp ’n produk om die probleem op te
los of om die impak of negatiewe effekte van die tegnologie wat geïdentifiseer is, te verminder.
• Ontwerp: Leerders skets vryhandsketse wat twee moontlike oplossings toon.
• Maak: Leerders teken hul gekose oplossing in 3D deur isometriese projeksie te
gebruik.
• Maak: Leerders maak die model/prototipe/produk wat hulle ontwerp het veilig.
2
Maak- vaardighede
Evaluerings- vaardighede
• Maak (Vervolg): Leerders maak die model/prototipe/produk wat hulle ontwerp het
veilig.
• Evalueer: Leerders evalueer hul oplossing in terme van die doeltreffendheid in
die oplos of vermindering van die negatiewe impak van die geïdentifiseerde
tegnologie. Hulle evaluering sal geassesseer word in terme van objektiwiteit,
billikheid, akkuraatheid en omvang (diepte). 2
Kommunikasie- vaardighede
• Kommunikeer: Groepe bied hul planne, model en evaluering aan
1
Formele Assesseringstaak: Kwartaaltoets [30%]
Formele Assessering: Kwartaal 2: Gewigswaarde: 10% van bevorderingspunt
Mini-PAT: [70%] Formele Kwartaaltoets: [30%] Totaal: 100%
WKOD WWT-strategie 67 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 5 Vertaalde uittreksel: PAM-dokument
4.4 Departementshoof
(a) POSTITEL: Opvoeder – openbare skool (b) RANG: Departementshoof (vak, leerarea of fase) (c) POSVLAK: 2 (d) DIE DOEL VAN DIE POS: Om betrokke te wees by klasonderwys, verantwoordelik te wees vir die doeltreffende funksionering van die departement en om toepaslike/geskikte ekstrakurrikulêre aktiwiteite te reël om te verseker dat die vak, leerarea of fase en die opvoeding van
leerders op ’n behoorlike wyse bevorder word. (e) KERNPLIGTE EN VERANTWOORDELIKHEDE VAN DIE POS: Die pligte en verantwoordelikhede van die pos is individueel en veelsydig, afhangende van die benaderings en behoeftes van die betrokke skool en sluit die volgende in, maar is nie daartoe beperk nie: (i) ONDERRIG • Om volgens die werklading van die betrokke posvlak en die behoeftes van die skool
by klasonderwys betrokke te wees.
• Om ’n klasonderwyser te wees, indien nodig. • Om die prestasie van leerders te assesseer en op te teken.
(ii) EKSTRA- EN KO-KURRIKULÊR • Om in beheer te wees van ’n vak, leerarea of fase. • Om die beleid vir daardie departement gesamentlik te ontwikkel. • Om evaluering/assessering, huiswerk, geskrewe take, ens. van al die vakke in
daardie departement te koördineer. • Om leiding oor die volgende te verskaf en koördineer:
die jongste idees oor benaderings tot die vak, metode, tegnieke, evaluering, instrumente, ens. op die bepaalde gebied en dit doeltreffend aan betrokke personeellede oor te dra.
sillabusse, skemas van werk, huiswerk, praktiese werk. Om die volgende te beheer:
die werk van opvoeders en leerders in die departement verslae wat aan skoolhoof voorgelê word, soos benodig puntestate toets- en eksamenvraestelle, asook memorandums die administratiewe verantwoordelikhede van personeellede
• Om te deel in die verantwoordelikhede om ekstra- en ko-kurrikulêre aktiwiteite te reël en uit te voer.
(iii) PERSONEEL • Om die skoolhoof te adviseer oor die verdeling van werk onder personeel in daardie
departement. • Om deel te neem aan ooreengekome skool-/opvoeder-evalueringsprosesse om hul
professionele praktyk gereeld te hersien met die doel om onderrig, leer en bestuur te verbeter.
WKOD WWT-strategie 68 Tegnologie: Graad 8 en 9
(iv) ALGEMEEN / ADMINISTRATIEF • Om behulpsaam te wees met die beplanning en bestuur van:
skoolvoorraad, handboeke en toerusting vir die departement die begroting vir die departement en werkskemas vir vakke
• Om een of meer nie-onderrig- administratiewe take uit te voer of daarmee
behulpsaam te wees, bv. sekretaris vir algemene personeelvergadering en/of ander brandoefening en noodhulp opstel van klasroosters invordering van skoolgeld en ander gelde welstand van personeel ongelukke
• Om namens die skoolhoof op te tree tydens sy of haar afwesigheid van die skool,
sou die skool nie vir ’n adjunkskoolhoof kwalifiseer nie of in die geval waar hulle beide afwesig is.
(v) KOMMUNIKASIE:
• Om met kollegas saam te werk ten einde ’n goeie onderrigstandaard en vordering onder die leerders te handhaaf en om administratiewe doeltreffendheid in die departement en die skool te verseker.
• Om met opvoeders van ander skole saam te werk aan die ontwikkeling van die departement en die uitvoer van ekstrakurrikulêre aktiwiteite.
• Om ouers te ontmoet en die vordering en gedrag van hul kinders te bespreek. • Om deel te neem aan departementele en professionele komitees, seminare en
kursusse ten einde tot sy of haar professionele standpunte/standaarde by te dra of dit aan te vul.
• Om met Verdere en Hoër Onderwysinstellings saam te werk ten opsigte van leerders se rekords en prestasie, asook loopbaangeleenthede.
• Om in verbinding te bly met sport-, maatskaplike, kultuur- en gemeenskapsorganisasies.
• Om namens die skoolhoof met die publiek te skakel.
VERWYSING: Wet op die Indiensneming van Opvoeders (Wet 76 of 1998)
WKOD WWT-strategie 69 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 6
Proseskaart
RAAMWERK VIR DIE BESTUUR VAN DIE GEHALTE-
IMPLEMENTERING VAN DIE KURRIKULUM
Ekstern: Provinsiale vlak Die assessering is:
Reg-
verdig
Geldig
Betrou-
baar
Ekstern: Distriksvlak Die assessering is:
Reg-
verdig
Geldig
Betrou-
baar
Intern: Skoolvlak Die assessering is:
Regverdig, geldig en
betroubaar
Opleiding en
ontwikkeling
Ondersteuning
Bestuurders
Fasiliteite
Beleide en
raamwerk
LOOM en
hulpbronne
Ouers /
versorgers
Onderwysers
UITSET
PROSES
INSET
Nakoming van onderrig en leer
Institusionele Bestuur en
Beheer
Beplanning en assessering
Monitering, evaluering en gehalteversekering
HERSIEN
Tipe leerder
NKV Graad R-
12 KABV
Kennis,
vaardighede
en waardes
Leerder-
prestasie
Uitslae:
Graad 3, 6, 9
& 12
Ma
ats
ka
plik
e u
itk
om
ste
WKOD WWT-strategie 70 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 7 7.1 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 8 KWARTAAL 1
KW
AR
TA
AL
1
Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide
sillabus (%)
Datum
voltooi
Aantekeninge/
kommentaar
1 Raamstrukture: Definisie van raamstrukture. Gevallestudie:
Elektriese torings.
2 2.5
2 Strukture: Strukturele onderdele. 2 5
3 Kommunikasie: Doel van grafika, konvensie, 2 7.5
4 Kommunikasie: Werkstekeninge en artistieke tekeninge. 2 10
5 Meganiese stelsels en beheer: Wîe, wiele en asse, ratte.
Ondersoekvaardighede.
2 12.5
6 Strukture: ontwerp en maak ’n struktuur deur die vereiste
strukturele komponente en meganismes te gebruik om die
konteks wat voorsien is, te pas.
2 15
7 Evalueer: ondersoek inligting oor verskeie komplekse strukture
en lys voor- en nadele in die ontwerpe.
2 17.5
8 Ontwerp 2 20
9 Maak: ’n werkstekening in 2D Kommunikeer: ’n skets in twee-
VP-perspektief.
2 25
10 Formele toets 1
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 71 Tegnologie: Graad 8 en 9
7.2 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 8 KWARTAAL 2 K
WA
RT
AA
L 2
Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide
sillabus (%)
Datum van
voltooiing
Aantekeninge/kommentaar
1 Impak van tegnologie. Verwerking.
Ondersoek: Gevallestudie 1 en verslag.
2 28.12
2 Kommunikasievaardighede: Gevallestudie 2. Ondersoek
afvalpapier. Teken ’n ontwikkeling van ’n oop houer.
2 31.25
3 Ontwerp en maak ’n verpakking vir die doel. Kommunikasie 2 34.37
4 Impak van tegnologie. Ondersoekvaardighede: Gevallestudie
3. Ondersoek ’n tegnologiese produk wat ’n negatiewe impak
op die samelewing kan hê.
2 37.5
5 Strukture: verwerking. Hersien: kragte wat op ’n materiaal
inwerk. Aanpassing van materiale om kragte te weerstaan.
Seleksie van metaalprofiele om kragte te weerstaan.
2 40.62
6 Ontwerpvaardighede: Leerders pas ’n materiaal aan of
ontwerp ’n produk om die probleem op te los. Skets
vryhandsketse.
Maak: Leerders teken hul gekose oplossing in 3D. Leerders
maak die model/prototipe.
2 43.75
7 Maak: Leerders maak die model/prototipe.
Evalueer: die oplossing.
2 46.87
8 Kommunikasie: Spanne bied hul planne, model en evaluering
aan.
2 50
9 Kwartaaltoets 1
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 72 Tegnologie: Graad 8 en 9
7.3 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 8 KWARTAAL 3
Kw
art
aal
3
KW
AR
TA
AL
3
Weke Inhoud en begrippe Uur Voltooide sillabus
Datum van voltooiing
Aantekeninge/kommentaar
1 Meganiese stelsels en beheer: Hersien enkelhefbome en hefbome wat in pare gekoppel is. Ratstelsels.
2 52.7
2 Berekening van meganiese voordeel: Bereken meganiese voordeel vir hefbome deur verhoudings te gebruik. Meganiese voordeel-berekeninge vir ratte deur verhoudings te gebruik. Berekeninge deur tandverhoudings te gebruik. Ratwieldiameters, snelheidsverhoudings.
2 55.4
3 Kommunikasievaardighede: Stel ratstelsels grafies voor. Ontwerp: Skryf ’n ontwerpopdrag. Teken ’n isometriese projeksie.
2 58.1
4 Ontwerp: Sketse (2D). Stelselontleding: fiets se ratstelsel. Ondersoek: Ontleed ’n meganiese stelsel. Teken ’n stelseldiagram. Ontwerp: Beplan ’n meganiese stelsel vir ’n ratstelsel met die aangedrewe rat wat vinniger as die dryfrat roteer.
2 60.8
5 Ondersoek: Impak van tegnologie. Impak op die omgewing as gevolg van die ontginning van suur mynwater OF stofbesoedeling of ystertydperk-tegnologie OF inheemse ontginning van yster OF geslagsvooroordele in beroepskeuses.
2 63.5
6 Ondersoek: Hysmeganismes in Suid-Afrikaanse myne. Ontwerp: Skets aanvanklike idees om aan scenario se vereistes te voldoen. Ontwerpopdrag met spesifikasies en beperkings.
2 66.4
7 Evaluering: Simulasie. Spanne vorm meganiese-ingenieursfirmas. Evalueer sketse van individue. Maak: Leerders teken 3D-tekeninge vir ’n skagtoring en 2D- werkstekeninge.
2 69.3
8 Ontwerpvaardighede: Voorbereiding van ’n realistiese begroting. Maakvaardighede: Bou hul werkende model.
2 72
9 Kommunikeer: Spanne bied hul tendervoorstel vir die mynskagtoring aan.
4 75
10 Formele toets 1
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 73 Tegnologie: Graad 8 en 9
7.4 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 8 KWARTAAL 4
KW
AR
TA
AL
4
Weke Inhoud en begrippe Uur Voltooide
sillabus (%)
Datum van
voltooiing
Aantekeninge/
kommentaar
1 Elektriese stelsels en beheer
Ontwerpvaardighede
2 78.57
2 Impak van/ vooroordeel in tegnologie. Evalueringsvaardighede.
Vooroordeel in tegnologie.
2 82.14
3 Elektriese stelsels en beheer
Impak van Tegnologie
2 85.71
4 Elektriese stelsels en beheer
Impak van tegnologie.
2 89.28
5 Ontwerpvaardighede. Ondersoekvaardighede. 2 92.85
6 Ondersoekvaardighede 2 96.42
7 Ontwerpvaardighede. Maakvaardighede. Kommunikasie-
vaardighede.
2 100
8 Jaareindeksamen
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 74 Tegnologie: Graad 8 en 9
7.5 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 9 KWARTAAL 1
KW
AR
TA
AL
1
Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide
sillabus (%)
Datum van
voltooiing
Aantekeninge/
kommentaar
1 Ontwerpvaardighede: Eerstehoekse ortografiese projeksie. 2 2.5
2 Ontwerpvaardighede: Meer komplekse 3D-voorwerpe in ortografiese
projeksie met instrumente geteken.
2 5
3 Strukture: Kragte (staties of dinamies). Eienskappe van
konstruksiemateriale.
2 7.5
4 Ondersoekvaardighede: Ondersoek die gegewe scenario. 2 10
5 Ontwerpvaardighede: Skets aanvanklike idees. Evalueer en pas aan.
Ontwerpopdrag en vloeidiagram.
2 12.5
6 Maakvaardighede: Werkstekeninge.
Kosteberekening: Begroting.
2 15
7 Maakvaardighede: Model van ’n werkbare oplossing. 2 17.5
8 Evalueringsvaardighede: Spanne werk saam om ’n evaluerings-
instrument te produseer.
2 20
9 Kommunikasievaardighede: Spanaanbiedings. 2 25
10 Formele toets 1
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 75 Tegnologie: Graad 8 en 9
7.6 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 9 KWARTAAL 2 K
WA
RT
AA
L 2
Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide sillabus (%)
Datum van voltooiing
Aantekeninge/
kommentaar
1 Meganiese stelsels en beheer: Hersien pneumatiese en hidrouliese stelsels. Ondersoekvaardighede: Doen navorsing oor Pascal se beginsel.
2 28.125
2 Ondersoekvaardighede: Ondersoek die hidrouliese domkrag. 2 31.25
3 Ondersoekvaardighede: Enkelwiel- vaste en bewegende katrolle. Sperrat en klink.
2 34.375
4 Meganiese stelsels en beheer: Hersien verskillende tipes ratte. 2 37.5
5 Evalueringsvaardige. Ontwerpvaardighede. Kommunikasie- vaardighede: Ondersoek verskillende items wat meganismes gebruik. Teken ’n houtvoorwerp in 3D in een-VP-perspektief.
2 40.625
6 Ondersoekvaardighede. Ontwerpvaardighede: Ondersoek die situasie sodat ’n geskikte masjien ontwerp kan word. Skryf ’n ontwerpopdrag. Produseer twee sketse van moontlike ontwerpe.
2 43.75
7 Maakvaardighede: Plan: Werkstekeninge. Maak prototipe. 2 46.875
8 Kommunikasievaardighede: Spanaanbiedings. 2 50
9 Formele toets
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 76 Tegnologie: Graad 8 en 9
7.7 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 9 KWARTAAL 3
KW
AR
TA
AL
3
Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide
sillabus (%)
Datum van
voltooiing
Aantekeninge/
kommentaar
1 Elektriese stelsels en beheer: Selle en lampe in serie.
Ondersoekvaardighede: Ohm se wet kwantitatief.
2 52.7
2 Elektriese stelsels en beheer: Resistor-kleurkodes. 2 55.4
3 Elektriese stelsels en beheer: Skakelaars, diodes, transistors. 2 58.1
4 Elektriese stelsels en beheer: Sensors, kapasitors. 2 60.8
5 Elektriese stelsels en beheer: Eenvoudige elektroniese stroombane. 2 63.5
6 Ondersoekvaardighede
Ontwerpvaardighede: Ontwerpopdrag en sketse.
2 66.4
7 Maakvaardighede: Planne en werkstekeninge en maak prototipe. 2 72
8 Kommunikasievaardighede: Spanaanbiedings. 2 75
9 Formele toets 2 25
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 77 Tegnologie: Graad 8 en 9
7.8 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 9 KWARTAAL 4
KW
AR
TA
AL
4
Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide
sillabus (%)
Datum van
voltooiing
Aantekeninge/
kommentaar
1 Verwerking: Preserveer metale. 2 78.57
2 Verwerking: Inheemse tegnologie: preserveer voedsel. 2 82.14
3 Verwerking. Ondersoekvaardighede: Plastieksoorte. 2 85.71
4 Verwerking. Ondersoekvaardighede. Gevallestudie. 2 89.28
5 Ondersoekvaardighede. Gevallestudies: Plastiek op moderne motors
en om die huis.
2 92.85
6 Ontwerpvaardighede: Skets.
Maakvaardighede: Vaardigheidsontwikkeling.
2 96.42
7 Maakvaardighede: Werk veilig, stel produk saam.
Kommunikasievaardighede: Leerders stel rekord van werk saam.
2 100
8 Eindeksamen 2
Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):
WKOD WWT-strategie 78 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 8
DEPARTEMENTSHOOF – OPSOMMING VAN OORSIG-MONITERING
Doel van die instrument:
Om te evalueer of moniteringstelsels doeltreffend is ten opsigte van klasbesoeke, onderwyserlêers en leerders se werkboeke.
Jaar: ____________ Kwartaal:________ Vak:___________________________
Name van onderwysers
Datums waarop Departements-
hoof onderwysers se lêers nagegaan
het A
fgeh
an
del Datums waarop
Departements-hoof
klasbesoeke afgelê het A
fgeh
an
del Datums waarop
Departementshoof leerders se werkboeke
gekontroleer het
Kla
s
N.B. ’n Afskrif van elke onderwyser se klasbesoek-moderering en ’n verslag oor leerders se
werkboeke moet by hierdie summatiewe verslag ingesluit word. Hierdie verslag vorm deel van die departementshoof se verslag aan die adjunkskoolhoof en skoolhoof met die doel om ’n kwartaalverslag vir die distrik op te stel. Vakadviseurs kan dit vir hul besoeke vir ondersteuning en monitering aan die skool benodig.
o Areas van sukses in die departement/graad/vak ten opsigte van bovermelde areas:
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
o Probleemareas of swakhede in die departement/fase/graad:
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
o Ingryping:
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ HANDTEKENING VAN DEPARTEMENTSHOOF: _____________________ Datum: _____________________
SKOOLSTEMPEL
WKOD WWT-strategie 79 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 9 TEGNOLOGIE MODERERINGSINSTRUMENT TOETSE/EKSAMEN
Minimum bewys van 6 leerders wat per graad gemodereer moet word – 2 bogemiddeld, 2 gemiddeld en 2 ondergemiddeld.
NAAM VAN LEERDERS WIE SE TAKE GEMODEREER IS
PUNT/VLAK DEUR ONDERWYSER TOEGEKEN
PUNT/VLAK DEUR MODEREERDER TOEGEKEN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ASSESSERINGSTAAK JA NEE KOMMENTAAR
Stem die taak ooreen met die program van assessering?
Is die taak gedateer?
Word die tydsduur van die taak aangedui?
Is daar bewyse dat daaglikse onderrig en leer oor die inhoud van die formele aktiwiteit plaasgevind het?
Weerspieël die taak die onderwerp en inhoud van die onderwerp?
Is die opdrag duidelik?
Het die taak ’n behoorlike uitleg en is dit vry van spel- en taalfoute; is die uittreksels/sketse duidelik en leesbaar?
Is die taal geskik vir die graad en vak?
Inkorporeer die taak die verskillende kognitiewe vlakke, bv. Bloom se Taksonomie?
Is die ruitenet vir kognitiewe vlak voltooi en saam met die toets/eksamen ingedien?
ASSESSERINGSINSTRUMENT
Is die assesseringsinstrumente, bv. rubriek, memorandums, kontrolelyste, ens. vir elke assesseringstaak by die opvoeder se lêer ingesluit?
Is die assesseringsinstrument gepas vir die taak?
Maak die assesseringsinstrument voorsiening vir verskeie alternatiewe antwoorde?
NASIENING
Het die onderwyser die taak onderteken en dateer nadat dit nagesien is?
Het die onderwyser opbouende terugvoer ingesluit?
Word nasiening volgens die assesseringsinstrument gedoen?
INSTRUMENT VIR OPTEKENING
Is die puntestaat by die lêer ingesluit?
Stem die leerder se punte ooreen met die puntestaat?
WKOD WWT-strategie 80 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 10 MODERERINGSINSTRUMENT VIR MINI-PAT: Graad: ______ Kwartaal: ______
KRITERIA JA NEE KOMMENTAAR / AANBEVELINGS
1. Is die aktiwiteite uitgevoer in die volgorde soos deur KABV vereis?
2. Volledige dekking van vereiste inhoud, begrippe en vaardighede
3. Is duidelike opdragte vir elke aktiwiteit/taak gegee?
4.
VAARDIGHEDE BEHANDEL (merk () toepaslike vaardighede)
VAARDIGHEDE GEASSESSEER (merk () toepaslike vaardighede)
Ondersoek Ontwerp Maak Evaluering Kommunikasie Ondersoek Ontwerp Maak Evaluering Kommunikasie
5.
PUNTE TOEGEKEN VIR VERSKILLENDE VAARDIGHEDE __/__ __/__ __/__ __/__ __/__
TOTALE GETAL LEERDERS PER GRAAD Graad 7: ________
Graad 8: ________
Graad 9: _______
GETAL MINI-PAT’s GEMODEREER Graad 7: ________
Graad 8: ________
Graad 9: _______
TOTALE PUNTE VIR MINI-PAT _______
WKOD WWT-strategie 81 Tegnologie: Graad 8 en 9
KRITERIA JA NEE KOMMENTAAR / AANBEVELINGS
6. Voldoen die puntetoekenning aan die 70% KABV-vereiste vir die kwartaal?
7. Dek die praktiese werk 40 punte uit die moontlike 70 punte? (50% van totaal – KABV bladsy 41)
8. Is die assesseringsinstrument beskikbaar en korrek (in geval van memorandums)
9. Is ’n analitiese rubriek gebruik om die vaardighede te assesseer?
10. Was die modelle/prototipes beskikbaar ten einde die puntetoekenning te verifieer?
11. Was die assessering regverdig en deursigtig?
12. Stem die punte van die groep/leerder met die optekeningsblad ooreen?
13.
ALGEMENE OPMERKINGS:
Datum van moderering:
Handtekening van departementshoof:
Handtekening van onderwyser:
14. IN DIE GEVAL VAN HERINDIENING: Datum van herindiening: ____________________________________
WKOD WWT-strategie 82 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 11 SENIOR FASE: TEGNOLOGIE
Ondersteuning op distriksvlak Skoolbesoek-instrument
Skool:
Naam van onderwyser:
Vak: Tegnologie Graad:
Onderwerp:
Beskrywing van skoolkonteks / uitdagings:
KOMPONENT
Wat die onderwyser goed uitvoer
Areas vir ontwikkeling
Vo
orb
ere
idin
g
va
n l
es
1 Aangepas by KABV
2 Aktiwiteite vir vaardigheidsontwikkeling geïdentifiseer
3 Toepaslike terminologie geïdentifiseer
4 Georganiseerd en gestruktureerd
5 Hulpbronne geïdentifiseer
6 Handboek / werkboek
On
de
rrig
1 Motivering
2 Aanbieding / verduideliking
3 Geleenthede vir konsolidasie / hersiening (notaboek, prakties, ens.)
4 Leerders se reaksie: terminologie word gebruik om idees uit te druk
5 Leerders skryf in volsinne
6 Onderwyser is hoorbaar
7 Onderwyser modelleer goeie taal
8 Kode-oorskakeling as ingryping
On
de
rrig
-
en
lee
rma
teri
a
al
1 Geskik en voldoende
2 Toepaslik
3 Doeltreffendheid
4 Gehalte van tegniese vaardighede
5 Woordmuur gepas en word gebruik
Kla
sk
am
erb
e
stu
ur
1 Kontrole en dissipline
2 Klaskamerklimaat
3 Tydbestuur
4 Aandag en deelname van leerders
5 Verstandhouding en interaksie met leerders
6 Oogkontak en individuele aandag
Bes
tuu
r
va
n
sw
art
bo
rd /
wit
bo
rd
1 Duidelik en uitdruklik
2 Skrif en spelling
3 Spasiëring en netheid
4 Belettering en tekening
5 Skoonmaak
No
tab
oe
k
en
/of
we
rkb
oe
k
1 Elke leerder het ’n notaboek / werkboek
2 Geskrewe werk in lyn met onderrigaktiwiteite
3 Skryf in volsinne waar toepaslik
4 Opdrag vir formele assessering en assesseringsinstrument
5 Hersien, onderteken en opbouende terugvoer
WKOD WWT-strategie 83 Tegnologie: Graad 8 en 9
Handtekening: Onderwyser: ……...................................………………….
Handtekening: Vakhoof / Departementshoof…………….............…………..
Handtekening: Vakadviseur: ………........................................……………
Datum:……………………….
Kommentaar oor wat die onderwyser goed uitvoer:
Aanbevelings:
Opvolg:
WKOD WWT-strategie 84 Tegnologie: Graad 8 en 9
http://www.designsojourn.com/do-i-have-to-be-able-to-draw-well-to-be-a-good-designer/
DIE VISIE
Bylae 12
WKOD WWT-strategie 85 Tegnologie: Graad 8 en 9
DIE PROSES:
ONTWERPSKETSE
FORMELE
TEKENINGE
PRODUK
VOORAANSIG
BO-AANSIG
ISOMETRIES
WKOD WWT-strategie 86 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 13
WKOD WWT-strategie 87 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 14
WKOD WWT-strategie 88 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 15
WKOD WWT-strategie 89 Tegnologie: Graad 8 en 9
Bylae 16
WKOD WWT-strategie 90 Tegnologie: Graad 8 en 9