Największe atrakcje turystyczne Łodzi i regionu łódzkiego · Łódzkie – region na szlaku Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia regionu, w którym krzyżują się drogi z północy

www.ziemialodzka.pl

Największe atrakcjeturystyczne Łodzii regionu łódzkiego

PolskaPołożenie, granice: Rzeczypospolita Polska jest poło-żona w Europie Środkowej, od zachodu graniczy z Niemcami, od południa z Czechami i Słowacją, od wschodu z Litwą, Białorusią i Ukrainą, a północną granicę stanowią Morze Bałtyckie i Rosja (Obwód kaliningradzki Federacji Rosyjskiej).

Podstawowe dane: Obszar o powierzchni 312,7 tys. km² zamieszkuje ponad 38 mln ludności. Językiem urzędowym jest język polski. Godłem Polski jest biały orzeł w złotej koronie na czerwonym tle, flaga naro-dowa jest biało-czerwona.

Stolica i podział administracyjny: Stolicą Polski jest Warszawa licząca około 1,7 mln mieszkańców. Położona jest nad Wisłą, która jest największą rzeką naszego kraju. Warszawa służy jako doskonały węzeł komunikacyjny, zarówno lotniczy, jak i kolejowy i drogowy. Do innych dużych miasta należą: Wrocław, Poznań, Kraków, Łódź, Katowice, Szczecin, Gdańsk. Administracyjnie Polska dzieli się na 16 województw, a mniejszymi jednostkami są powiaty i gminy.

Ukształtowanie powierzchni, przyroda: Polska jest krajem o bardzo urozmaiconej rzeźbie terenu. W części północnej – nadmorskiej oraz w środku kraju dominu-ją obszary nizinne. Bałtyk charakteryzuje się pięknymi, szerokimi i piaszczystymi plażami. Część północno-wschodnia z kolei to niezliczone jeziora, rzeki i kanały położone wśród lasów i malowniczych pagórków. Dalej na południe krajobraz staje się bardziej wyżynny, aż po granicę, gdzie dominują już szczyty Sudetów i Karpat z najwyższymi Śnieżką (1603 m.n.p.m.) i Rysami (2499 m.n.p.m.). Na terenie Polski jest wiele obsza-rów chronionych pod względem przyrodniczym. Na najcenniejszych z nich utworzono 23 parki narodowe oraz blisko 120 parków krajobrazowych obejmujących puszcze i lasy, bogatą faunę i florę oraz ciekawe formy geologiczne.

Klimat: Klimat w Polsce jest umiarkowany. Średnie temperatury w sezonie letnim oscylują wokół 17ºC, a w sezonie zimowym około -4ºC.

Województwo łódzkieWojewództwo łódzkie położone jest w centralnej Polsce. Jego powierzchnia wynosi ponad 18 tys. km², a zamieszkane jest przez 2,6 mln mieszkańców, z czego większość przypada na Łódź i aglomerację łódzką. Największe miasta to Łódź – sto-lica regionu, a następnie Piotrków Trybunalski, Pabianice, Tomaszów Mazowiecki, Bełchatów, Zgierz, Radomsko.

W północnej części województwa łódzkiego znajduje się Nizina Mazowiecka, na południu dominuje krajo-braz wyżynny. Południowy zachód zajmuje Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, a południowy-wschód Wyżyna Kielecko-Sandomierska. Głównymi rzekami regionu są Warta, Pilica i Bzura, a krajobraz urozma-icony jest sztucznymi zbiornikami wodnymi: Zalewem Sulejowskim na Pilicy i Zalewem Jeziorsko na Warcie. Ponad 16% powierzchni województwa zajmują obsza-ry chronione pod względem przyrodniczym (7 parków krajobrazowych i ponad 90 rezerwatów przyrody), chroniących ginące gatunki roślin i zwierząt oraz inte-resujące ukształtowanie powierzchni.

www.poland.travel

www.ziemialodzka.pl

Region łódzki

�

Łódzkie – region na szlakuSerdecznie zapraszamy do odwiedzenia regionu, w którym krzyżują się drogi z północy na południe i ze wschodu na zachód, regionu do którego jest jednakowo blisko z każdego zakątka naszego kraju.

Ziemia Łódzka ma do zaoferowania liczne atrakcje, które zadowolą najbardziej wybrednych turystów. Rozległe parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody, urzekające doliny rzek Warty i Pilicy, sztuczne zbiorniki wodne Jeziorsko i Sulejowski zachęcają do przyjazdu każdego, kto lubi wypoczy-nek na łonie natury.

W przepiękny i zróżnicowany krajobraz województwa łódzkiego wpi-sane są niezwykle cenne zabytki architektury – romańska archikolegiata w Tumie, dawne opactwa w Sulejowie i Witowie, klasztory w Gidlach, Wielgomłynach i Piotrkowie Trybunalskim, kościoły w Inowłodzu i Warcie, zamki i ruiny zamków w Łęczycy, Piotrkowie, Oporowie czy Bolesławcu, dawne rezydencje magnackie i biskupie w Nieborowie, Walewicach, Wolborzu czy Skierniewicach, zabytkowe dwory w Ożarowie i Tubądzinie, oraz różnorodne przykłady architektury drewnianej, zarów-no świeckiej, ludowej jak i sakralnej. To właśnie w tych miejscach ukryta jest historia Polski i Ziemi Łódzkiej, którą naprawdę warto poznać. Dzieje państwa i regionu, które z pewnością niejednokrotnie potrafią zadziwić a nawet zaskoczyć.

Na miłośników aktywnego wypoczynku czeka na Ziemi Łódzkiej roz-budowana sieć szlaków pieszych, rowerowych i konnych. Coś dla siebie znajdą tu również żeglarze, kajakarze i miłośnicy windsurfingu. Turystów i sportowców zaprasza Spała – dawna rezydencja carów i prezydentów Rzeczypospolitej, miejsce polowań koronowanych głów, a obecnie znany śródleśny kurort i ośrodek przygotowań olimpijskich.

Regiony historyczne i etnograficzne województwa łódzkiego pieczo-łowicie kultywują lokalne tradycje, zwyczaje i obrzędy. Prężną działal-ność prowadzą zespoły folklorystyczne, kapele śpiewacze i artyści ludowi – śpiewacy, grajkowie i gawędziarze. Wciąż żywe są tradycje tkactwa, haf-ciarstwa i wycinankarstwa. Nadal tworzą tu ludowi rzeźbiarze, kowale i garncarze.

A stolica regionu – Łódź? To miasto, które się kocha lub nienawidzi. Miasto, w którym historia starych fabryk miesza się z teraźniejszością i no-woczesnością. To ciągle żywa lekcja historii, tej dawnej i tej najnowszej, na którą zapraszają łódzkie muzea – Włókiennictwa, Kinematografii, Historii Miasta Łodzi czy Tradycji Niepodległościowych. Łódzkie Muzeum Sztuki to jedno z najstarszych i najbardziej znanych muzeów sztuki nowoczesnej w Europie.

Warto wreszcie przespacerować się Piotrkowską – główną ulicą Łodzi, przy której wznoszą się monumentalne pałace dawnych fabrykantów, secesyjne i eklektyczne kamienice, reprezentacyjne gmachy użyteczno-ści publicznej oraz świątynie różnych wyznań. Nie sposób nie przysiąść choć na chwilę na ławeczce – pomniku obok zadumanego poety Juliana Tuwima czy pogłaskać na szczęście nos ciągle notującego Władysława Reymonta. Warto też zajrzeć do pobliskiego Pałacu Poznańskich lub zwie-dzić „Księży Młyn” – rozległy kompleks przemysłowo – rezydencjonalny Scheiblerów, a potem odpocząć w cieniu kawiarnianego ogródka lub napić się piwa w jednym z setek łódzkich pubów.

Ziemia Łódzka to region „na szlaku” dysponujący zróżnicowaną bazą noclegową. Można zatrzymać się w jednym z licznych luksusowych hoteli, wynająć domek letniskowy czy pokój w gospodarstwie agroturystycznym, zatrzymać się w domu wycieczkowym lub w schronisku młodzieżowym, wreszcie rozbić namiot lub ustawić przyczepę campingową. To region, który naprawdę warto odwiedzić!

Serdecznie zapraszamy

�

i

i

Ulica Piotrkowska powstała w miejsce traktu wiodącego do Piotrkowa Trybunalskiego, który w XIX wieku stanowił oś zabudowy i rozwoju miasta. Dziś ulica ta, potocznie zwana „Pietryną” nadal jest kręgosłupem Łodzi. To według niej zwykle określa się położenie poszukiwanych miejsc. Spacerując po niej możemy odwiedzić ponad 100 pubów i restauracji otwartych do białego rana. To tu znalazły swe miejsce markowe sklepy, a w sezonie letnim kolorowe ogródki gastronomiczne, które zachęcają do odpoczynku.

Poruszając się wzdłuż „Pietryny” można skorzystać z rikszy lub turystycz-nego „trambusa” w stylu retro. Po drodze warto podnieść głowę i podziwiać piękne, odnowione kamienice będące świadkami historii miasta. Polecamy szczególnie budynek Hotelu „Grand” z 1888 roku ze stylową restauracją, dawny pałac – dom bankowy Maksymiliana Goldfedera (nr 77) kamienicę z pomnikiem Jana Gutenberga w fasadzie (nr 86).

Dawny pałac Juliusza Heinzla (nr 104) to obecnie siedziba Urzędu Miasta Łodzi i władz województwa, przed którą znajduje się jeden z najbardziej charakterystycznych łódzkich pomników – tzw. Ławeczka Tuwima. Pod numerem 137/139 stoi pałac Juliusza Kindermanna z wenecką mozaiką na fasadzie. Boczną ścianę kamienicy pod numerem 152 zdobi największe w Polsce ścienne graffiti. Interesujące są również inne pomniki uliczne: Trzech Fabrykantów przy nr 32, Lampiarza przy nr 37, Artura Rubinsteina z forte-pianem przy kamienicy, w której mieszkał słynny muzyk przy nr 78, kuferek Władysława Reymonta przy nr 137, fotel Stefana Jaracza przy nr 152.

Oryginalny w swoim założeniu jest Pomnik Łodzian Przełomu Tysiącleci, który stworzony został z ponad 13 tysięcy kostek z wygrawe-rowanymi nazwiskami łodzian całkiem nieznanych, jak i sławnych. Z kolei przed Hotelem Grand znajduje się łódzka Aleja Gwiazd z najsłynniej-szymi nazwiskami polskiej kinematografii. Na placu Jana Pawła II stoi najbardziej monumentalna budowla sakralna Łodzi – archikatedra pw. św. Stanisława Kostki. Jej wieża sięga ponad 100 metrów wysokości.

Ponadto na ulicy Piotrkowskiej wyznaczono trasę audioguidów, multi-medialnych przewodników przedstawiających zarówno historię jak i współ-czesne funkcje zabytków znajdujących się na „Pietrynie”.

Na „Pietrynie” odbywają się również liczne festyny, jarmarki, happeningi artystyczne oraz zawody sportowe. Najbardziej znanym festynem jest organi-zowane corocznie w maju Święto Łodzi. Można wówczas obejrzeć występy zespołów muzycznych, posłuchać ulicznych grajków, skosztować lokalnych przysmaków, kupić pamiątki, takie jak choćby miniatury Ławeczki Tuwima oraz spotkać znanych łodzian.

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódź tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956 e-mail: [email protected] Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódźtel./fax: 0 – 426 637 773e-mail: [email protected]

Ulica Piotrkowska

www.cityoflodz.pl

i

Manufaktura Nowe oblicze imperium Poznańskiego

Rozwój imperium Izraela Kalmanowicza Poznańskiego nastąpił od roku 1852, kiedy to jego ojciec założył manufakturę. W efekcie jedyna tak duża łódzka fabryka została ulokowana na zwartym, prawie 30-hektarowym tere-nie przy ul. Ogrodowej. W 1878 roku stanął tutaj okazały budynek przę-dzalni bawełny zbudowany z charakterystycznej, czerwonej i nieotynkowanej cegły o długości 170 metrów i wysoki na pięć pięter. Tuż obok, łódzkim zwy-czajem, stanął pałac rodziny Poznańskich. Pałac jest eklektyczny, głównie za sprawą jego właściciela, który spytany w jakim stylu ma zostać wybudowany, odpowiedział, iż stać go na wszystkie style. Najbardziej okazała rezydencja fabrykancka w Europie mieści dziś Muzeum Historii Miasta Łodzi, z wy-stawami poświęconymi znanym łodzianom: J. Tuwimowi, K. Dedeciusowi, A. Rubinsteinowi czy W. Reymontowi.

Obecnie w zrewitalizowanych fabrykach mieści się centrum handlowo-rozrywkowo-kulturalne Manufaktura. Rozległy rynek z najdłuższą fontanną w Europie, jest jednym z ulubionych miejsc spotkań mieszkańców Łodzi i regionu. Otaczają go liczne restauracje i kawiarnie, urokliwe Muzeum Fabryki, Muzeum Historii Miasta Łodzi oraz wizjonerskie Muzeum Sztuki. Zwiedzający mogą skorzystać również z kompleksu kin, razem z kinem IMAX, nowoczesnej dyskoteki, kręgielni, centrum zabaw dla dzieci i wielu innych atrakcji czekających na turystów.

Ponadto na terenie Manufaktury istnieje możliwość wypożyczenia audio-guidów, multimedialnych przewodników przedstawiających zarówno historię jak i współczesne funkcje poszczególnych budynków fabrycznych.

Największy z dawnych budynków fabrycznych zaadaptowano na eksklu-zywny hotel. Hotel Andel’s oferuje dla swoich klientów 278 pokoi, w tym 4 dwupoziomowe pokoje typu Maisonette oraz Apartament Prezydencki z tarasem. Umiejscowiono tu również 7 sal konferencyjnych oraz salę balową, co czyni z tego nowoczesnego obiektu doskonałe miejsce spotkań bizneso-wych oraz towarzyskich.

Muzeum Historii Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15, 91-065 Łódź tel. 0 – 426 540 323, 0 – 426 540 082 www.poznanskipalace.muzeum-lodz.pl Manufaktura – Punkt InformacyjnyBudynek Galerii Handlowej (wejście od strony rynku)tel. 0 – 426 649 289e-mail: [email protected] www.manufaktura.com Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi ul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódź tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956 e-mail: [email protected] Park Miniatur S.A.ul. Piotrkowska 94, 90-103 Łódźtel. 0 – 426 306 400, fax: 0 – 426 306 402www.parkminiatur.pl

i

i

i

�

www.ziemialodzka.pl

�

i

i i

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódź tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956 e-mail: [email protected]

i

Łódź

Księży Młyn

Na terenie dawnych posiadłości wodno-fabrycznych nad Jasieniem, położony jest Księży Młyn – kompleks rezydencjonalno-mieszkalno-fabryczny należący w XIX w. do najbogatszego łódzkiego przemysłowca Karola Wilhelma Scheiblera i jego spadkobierców. Na obszarze 500 ha powstało wielofunkcyjne „fabryczne miasto” z zespołem budowli industrialnych, osiedlem robotniczym, kilkoma rodzinnymi rezydencjami, salą zabaw, domem kultury, kościołem, szpitalem z ambulatorium, szkołą, stacją kolejową, strażą ogniową, sklepami, parkiem publicznym, a nawet 100 ha folwarkiem.

Swoim niepowtarzalnym charakterem, Księży Młyn przyciąga filmowców, fotografów oraz rzesze turystów, pragnących poczuć ducha XIX wiecznego miasta w XXI wieku. W dawnych budynkach tkalni powstają obecnie luksusowe lofty, zaś pozostałe budynki robotniczego osiedla sukcesywnie odzyskują dawny blask.

Obok części przemysłowo – mieszkalnej stoi jeden z najładniejszych łódzkich pałaców – rezydencja Herbsta. Mieści się tam oddział Muzeum Sztuki prezentujący zbiory zarówno sztuki polskiej jak i zagranicznej. Odwiedzający muzeum znajdą w nim szereg wybitnych dzieł z XIX w. i przełomu XIX i XX w. pędzla m.in. Stanisława Wyspiańskiego, Jana Matejki, Reiniera de la Haye, czy Nicolasea Maesa.

Pałąc Herbstaul. Przędzalniana 72, 90-338 Łódźtel. 0 – 426 749 698,e-mail: [email protected]

Łódź

Pałace Ziemi Obiecanej

W odróżnieniu od monumentalnych gmachów fabryk z czerwonej cegły i monotonnych przyfabrycznych osiedli pałace fabrykanckie miały wyszukaną, subtelną formę architektoniczną. Stosowano tu formy włoskiego renesansu, baroku i bogatą dekorację eklektyczną. Wnętrza wypeł-niały przedmioty sprowadzane z Europy Zachodniej. Ściany obijano ozdobnymi tkaninami, wykładano boazeriami, płytkami ceramicznymi lub lustrami a sufity zdobiono alegorycznymi malowidłami plafonowymi. Niekiedy w przestrzeni pałacowej urządzano ogród zimowy, a poza nią ogród spacerowy, gdzie dominującym elementem architektonicznym była fontanna z bogatą dekoracją.

Do najciekawszych przykładów takich budowli należy pałac Karola Poznańskiego (ul. Gdańska 32). Stylem nawiązuje do renesansu florenc-kiego, stąd nagromadzenie pilastrów, rustykowanie elewacji, dekoracyjność bryły, tralkowe balustrady i fantazyjne zwieńczenie okien w naroż-nym ryzalicie. Dziś pałac jest siedzibą łódzkiej Akademii Muzycznej. Niedaleko stoi pałac Maurycego Poznańskiego (ul. Więckowskiego 36). Rytmiczne podziały ścian, kolumny pomiędzy oknami, boniowane narożniki, wykusze, balkony, balustrady, fantazyjne ornamenty oraz piękne witraże wywierają ogromne wrażenie. Dziś mieści się tu łódzkie Muzeum Sztuki słynące z unikalnej kolekcji sztuki awangardowej. Ciekawym kompleksem jest również pałac i park Biedermannów.

Akademia Muzyczna (Pałac Karola Poznańskiego)ul. Gdańska 32, 90-716 Łódź, tel. 0 – 426 621 600e-mail: [email protected] www.amuz.lodz.plUwaga: przed zwiedzaniem należy uzyskać zgodę władz Akademii Muzycznej

Muzeum Sztuki (Pałac Maurycego Poznańskiego)ul. Więckowskiego 36, 90-734 Łódź, tel. 0 – 426 339 790, fax: 0 – 426 329 941e-mail: [email protected]

www.cityoflodz.pl

ŁódźFa

bryk

i i re

zyde

ncje

�

i i

i

Łódź

Stolica polskiej secesji

Łódź nazywana jest stolicą polskiej secesji. To tu, przy ulicy Wólczańskiej 31/33 stoi willa Leopolda Kindermanna, wzniesiona w 1903 r. według projektu Gustawa Landaua-Gutentegera, uważana za najpiękniejszy przykład budowli secesyjnej w Polsce. Malownicza bryła budynku pozbawionego symetrii zwieńczona jest wysokim dachem. Udanie połączono różne materiały budowlane i faktury tynków. Elewację pokrywa bogata dekoracja secesyjna – odnajdziemy tu stylizowane kwiaty, pnie drzew, zwierzęta i owoce. Okna klatki schodowej i salonu muzycznego wypełniają wielobarwne, secesyjne witraże. Obecnie willa jest siedzibą Miejskiej Galerii Sztuki.

Warto również zobaczyć willę Reinholda Richtera (ul. Skorupki 6) wzniesioną w 1904 r. według projektu I. Stebelskiego. Każda jej elewacja jest rozwiązana odmiennie. Wśród dominujących dekoracji neorenesansowych można dostrzec tu również detale secesyjne. Dekoracyjny portal i westybul nawiązują charakterem do dawnych siedzib szlacheckich, a jasny hall i salony wprowadzają w atmosferę secesji.

Zabytki secesyjne Łodzi to nie tylko rezydencje i wille. Również obiekty przemysłowe były tworzone w tym stylu, co było pewnego rodzaju łódzką specjalnością. Na szczególną uwagę zasługuje tu budynek pierwszej łódzkiej elektrowni przy ulicy Targowej. Powstał on w latach 1906--1907 według projektu Dawida Landego. Niebawem stanie się on elementem nowopowstającego kompleksu kulturalno-rozrywkowego.

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódźtel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956e-mail: [email protected]

Miejska Galeria Sztuki – Galeria „Willa”ul. Wólczańska 31, 90-607 Łódźtel. 0 – 426 327 995, 0 – 426 322 416,e-mail: [email protected] www.miejskagaleria.lodz.pl

Łódź

Włókiennicze tradycje Łodzi

Ducha włókienniczej Łodzi można odnaleźć w wielu zakamarkach miasta, ale zdecydowanie najlepiej jest go poszukiwać w Centralnym Muzeum Włókiennictwa, mieszczącym się w Białej Fabryce Ludwika Geyera – jednym z najstarszych łódzkich zabytków architektury przemysłowej. W kompleksie klasycystycznych budynków, w których znajdowała się pierwsza w Łodzi mechaniczna przędzalnia i tkalnia bawełny, obecnie można oglądać największą w Polsce kolekcję współczesnej tkaniny artystycznej. Dawne hale fabryczne są doskonałym tłem dla ekspozycji historycznych narzędzi i maszyn włókienniczych, próbników tkanin przemysłowych, polskiej tkaniny artystycznej, strojów ludowych, XIX i XX – wiecznej odzieży i akcesoriów mody, a także dokumentów i ikonografii włókienniczej.

Na terenie przylegającego do Centralnego Muzeum Włókiennictwa parku im. Wł. Reymonta znajduje się jedyny w Polsce Skansen Miejskiej Architektury Drewnianej. Skansen odtwarza typową łódzką ulicę z lat 20. XIX wieku i jest niesamowitą wyprawą w przeszłość miasta. Wzdłuż głównej ulicy Skansenu – nazwanej Łódzką – stoją autentyczne drewniane domy robotnicze i rzemieślnicze. Przy przecinającej ją ulicy Parkowej umiejscowiony został zabytkowy kościół pochodzący z 1848 roku z Nowosolnej oraz secesyjny dom letniskowy z Rudy Pabianickiej. W Skansenie można także zobaczyć większość z ginących już typów drewnianej łódzkiej zabudowy miejskiej. Zachowano również prostopadły układ ulic, czyli charakterystyczny dla XIX wiecz-nego miasta. W zrekonstruowanych wnętrzach domów znajdują się autentyczne sprzęty należące niegdyś do łódzkich robotników i rzemieślników.

Centralne Muzeum Włókiennictwaul. Piotrkowska 282, 93-034 Łódź tel./fax: 0 – 426 843 355, tel. 0 – 426 846 142e-mail: [email protected]


i

www.ziemialodzka.pl

Łódź Fabryki i rezydencje

�

i i i

i i i

i

Łódź

Śladami łódzkich Żydów

Wśród wielu grup narodowościowych dawnej Łodzi Żydzi byli tą, która napłynęła do miasta najwcześniej. Liczba Żydów w ciągu XIX w. wzrosła z kilkuset osób do ponad 200 tys. Spośród łódzkich Żydów wywodzili się wielcy fabrykanci (I. K. Poznański, M. Silberstein, S. Jarociński i O. Kon), kupcy, bankierzy, architekci (D. Lande i G. Landau-Gutenteger), pisarze (J. Tuwim i J. Kosiński) i inni.

Warto zobaczyć siedzibę łódzkiej gminy żydowskiej (ul. Pomorska 18), jedyną uratowaną cudem synagogę Wolfa Reichera (ul. Rewolucji 1905 r. 28) oraz nowy cmentarz żydowski (ul. Bracka 40) utworzony w 1892 r. – największa (41 ha) nekropolia wyznania mojżeszowego w Europie. Pochowanych jest tu ok. 230 tys. Żydów, którzy współtworzyli historię „Ziemi Obiecanej”. Mimo zniszczeń przetrwało tu (wg. rożnych danych) od 160 do 200 tys. grobów i ok. 70 tys. nagrobków. Warto zwrócić uwagę na mauzoleum rodzinne Izraela Poznańskiego oraz grobowce rodzin fabrykanckich Prussaków i Silbersteinów. Cześcią cmentarza jest również tzw. „pole gettowe”.

Przez gehennę łódzkiego getta zlokalizowanego, w czasie II wojny światowej, w północnej części miasta przeszło 200 tysięcy Żydów nie tylko z Łodzi, ale też z innych krajów. Dziś historię „Litzmannstadtghetto” poznać można podążając szlakiem turystycznym, który rozpoczyna się na Rynku Bałuckim a kończy na Stacji Radegast, skąd odjeżdżały transporty Żydów w kierunku obozów koncentracyjnych w Chełmnie i Oświęcimiu. Wędrówkę tym szlakiem ułatwia mapa oraz przewodnik dostępny w Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi.

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodziul. Pomorska 18, 91-416 Łódźtel./fax: 0 – 426 320 427, 0 – 426 335 156e-mail: [email protected]. jewishlodz.org.pl

Biuro Promocji, Turystyki i Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Łodziul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódźtel. 0 – 426 384 476, fax: 0 – 426 384 089e-mail: [email protected] www.uml.lodz.pl

Fundacja Monumentum Iudaicum Lodzenseul. Pomorska 18, 91-416 Łódźtel./fax: 0 – 426 397 233e-mail: [email protected]

Łódź

Łódzcy Niemcy

PTTK Oddział im J. Czeraszkiewicza w Łodziul. Wigury 12 a, 90 – 301 Łódźtel. 0 – 426 361 509, fax: 0 – 426 368 764e-mail: [email protected] http://lodz.pttk.pl

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87 90-423 Łódźtel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956e-mail: [email protected] Fabricum s.c.e-mail: [email protected] www.fabricum.pl

Biuro Promocji, Turystyki i Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Łodziul. Piotrkowska 87, 90-926 Łódźtel. 0 – 426 384 476, fax: 0 – 426 384 089e-mail: [email protected]

W latach 30. XIX w. do Łodzi zaczęli masowo przybywać niemieccy rękodzielnicy, głównie tkacze i sukiennicy. Pierwsza przędzalnia bawełny Christiana Wendischa rozpoczęła produkcję w 1827 r., kolejną w 1828 r. uruchomił Ludwik Geyer. Początek lat pięćdziesiątych XIX w. to nowy etap rozwoju łódzkiego przemysłu związany z budową imperium Karola Scheiblera. Wraz z rozkwitem przemysłu tekstylnego zaczęto budować coraz okazalsze fabryki i pałace, które dziś składają się na dziedzictwo wielokulturowej Łodzi. To głównie dzięki Niemcom i Żydom Łódź stała się „polskim Manchesterem”.

Szlak turystyczny obejmujący budynki wznoszone przez przemysłowców niemieckiego pochodzenia: Scheiblera, Schweikerta, Geyera, Grohmana czy Heinzla, a także kościoły ewangelickie oraz budynki użyteczności publicznej, dawne niemieckie teatry i szkoły, ma za zadanie przybliżyć turystom odwiedzającym Łódź, historię miasta i jego niemieckich mieszkańców.

Do wyróżniających się obiektów leżących na tym szlaku, oprócz kompleksu przemysłowo-rezydencjonalnego K. Scheiblera i „Białej Fabryki” Ludwika Geyera, należą: pałac Juliusza Heinzla (dziś siedziba Urzędu Miasta Łodzi), trzy świątynie ewangelickie z najbardziej monumental-nym i jedynym, wykorzystywanym zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem kościołem ewangelickim św. Mateusza (ul. Piotrkowska 283) oraz pałac Schweikertów (dziś: Instytut Europejski).

www.cityoflodz.pl

ŁódźM

iast

o cz

tere

ch k

ultu

r

�

i

i

i i

iii

i

Łódź

Z cyrylicą w tle

PTTK Oddział Łódzki im J. Czeraszkiewiczaul. Wigury 12 a, 90-301 Łódźtel. 0 – 426 361 509, fax: 0 – 426 368 764e-mail: [email protected] www.lodz.pttk.plGrupa Fabricum s.c.e-mail: [email protected] www.fabricum.pl

Biuro Promocji, Turystyki i Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Łodziul. Piotrkowska 87, 90-926 Łódźtel. 0 – 426 384 476, fax: 0 – 426 384 089e-mail: [email protected]

W historii łódzkiego przemysłu Rosjanie nie odegrali wprawdzie wielkiego znaczenia, ale do dziś na terenie Łodzi zachowały się liczne zabyt-ki związane z obecnością rosyjską w czasach zaborów. Należą do nich głównie cerkwie i kaplice prawosławne, budynki dawnych instytucji rosyjskich (np. banki) oraz zachowane zabytki sztuki nagrobnej na łódzkich cmentarzach.

Najbardziej znanym obiektem jest prawosławna cerkiew katedralna pw. Aleksandra Newskiego (ul. Kilińskiego 54), zaprojektowana przez Hilarego Majewskiego, a wzniesiona staraniem komitetu budowy, w skład którego weszli – co ciekawostka – również najwięksi fabrykanci innych wyznań: Izrael Poznański i Karol Wilhelm Scheibler. Świątynia w stylu neobizantyjskim, wzniesiona na planie ośmiokąta z kopułą w centrum i niewysoką wieżą w fasadzie, ma charakterystyczny dla prawosławia wystrój wnętrza: wspaniały sprowadzony z Petersburga ikonostas, ściany ozdobione starymi ikonami i krzyżami procesyjnymi z XVII-XVIII stulecia.

Kilkaset metrów dalej, nieco na uboczu (ul. Piramowicza) stoi cerkiew św. Olgi (1898), która była niegdyś częścią prawosławnego sierocińca, a w pobliżu Starego Cmentarza – dawna cerkiew garnizonowa pw. św. Aleksego wzniesiona dla potrzeb stacjonującego w Łodzi w czasach zaborów pułku armii carskiej (ul. św. Jerzego), wykorzystywana także jako ujeżdżalnia koni. Z kolei w obrębie prawosławnej kwatery cmentarza na Dołach (ul. Telefoniczna) wznosi się kaplica cmentarna pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny.

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódźtel. /fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956e-mail: [email protected]

Łódź

Stary Cmentarz – „łódzkie Powązki”

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87 90-423 Łódźtel. /fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956e-mail: [email protected] Grupa Fabricum s.c.e-mail: [email protected] www.fabricum.pl

Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem przy ulicy Ogrodowej w ŁodziAdres do korespondencji:ul. Wigury 12a (PTTK)90-301 Łódź

Stary Cmentarz jest miejscem pochówku katolików, protestantów i wyznawców prawosławia. Odnaleźć tu można wspaniałe mauzolea, grobowce i nagrobki tych, którzy tworzyli wielkość Łodzi przemysłowej. Katolicka część cmentarza, poza eklektycznym mauzoleum Juliusza Heinzla i jego rodziny, jest dość skromna. Bezdyskusyjne jest jednak jej znaczenie historyczne – odnaleźć tu bowiem można liczne mogiły przedstawicieli polskiej inteligencji, bohaterów powstania styczniowego 1863-64, rewolucji 1905-07, bohaterów wojny polsko-bolszewickiej 1919-21 i drugiej wojny światowej 1939-45.

Większość najcenniejszych obiektów znajduje się w części protestanckiej – protestanci bowiem byli najzamożniejszą grupą wśród łódzkich przemysłowców, kupców, przedsiębiorców i miejscowej inteligencji. Najokazalszym zabytkiem tej części cmentarza jest neogotyckie mauzoleum Karola Scheiblera i jego rodziny.

Najmniejszą częścią nekropolii jest stary cmentarz prawosławny. Spoczęli tu przedstawiciele społeczności rosyjskiej mieszkającej w Łodzi od połowy XIX wieku, głównie urzędnicy, policjanci i wojskowi, których nagrobki są zazwyczaj skromne. Na tym tle wyróżnia się kaplica grobowa Gojżewskich, usytuowana na granicy z częścią katolicką cmentarza. Co ciekawe – po stronie prawosławnej spoczywa Gojżewski, a po stronie rzymskokatolickiej – jego żona Aleksandra, która była katoliczką.

PTTK Oddział łódzki im J. Czeraszkiewiczaul. Wigury 12 a, 90-301 Łódźtel. 0 – 426 361 509, fax: 0 – 426 368 764e-mail: [email protected] www.lodz.pttk.pl

www.ziemialodzka.pl

Łódź Miasto czterech kultur

�

Łódź

Muzeum Historii Miasta Łodzi

Muzeum Historii Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15, 91-065 Łódźtel. 0 – 426 540 323, 0 – 426 540 082www.muzeum-lodz.pl

W jednym z najpiękniejszych budynków miasta – w Pałacu Izraela Poznańskiego – ma swoją siedzibę Muzeum Historii Miasta Łodzi. Idea powołania w 1975 roku interdyscyplinarnego Muzeum pozwoliła zgromadzić tu liczne obiekty dotyczące dziejów miasta, o średnio-wiecznym co prawda rodowodzie, ale tak naprawdę przeżywającego swój „złoty wiek” dopiero w XIX stuleciu. Zwiedzając zabytkowe wnętrza można poznać historię i kulturę minionych wieków oraz dynamikę przemian w XIX i XX wieku. Przedstawione są tu także ważne postaci związane z Łodzią – A. Rubinsteina, A. Tansmana, J. Kosińskiego czy J. Karskiego a także zbiory upamiętniające wyda-rzenia składające się na fenomen wielonarodowej, wielokulturowej i wielowyznaniowej metropolii przemysłowej.

Łódź

Muzeum Kinematografii

Muzeum Kinematografiipl. Zwycięstwa 1, 90-312 Łódźtel. 0 – 426 740 957, fax: 0 – 426 749 006e-mail: [email protected] www.kinomuzeum.pl

Siedzibą Muzeum jest XIX-wieczny pałacyk Karola Scheiblera, jednego z największych łódzkich przemysłowców. Muzeum Kinematografii, które w 1986 roku objęło obiekt, gromadzi eks-ponaty i prowadzi dokumentację historii polskiej kinematogra-fii – sztuki i techniki filmowej oraz produkcji filmowej. Wśród kolekcji muzeum znajdują się cenne, często unikatowe urządzenia z okresu poprzedzającego wynalazek kina: latarnie magiczne, ste-reoskopy, zabawki optyczne. Ważną cześć kolekcji zajmują projekty scenograficzne, kostiumy, dekoracje do filmów animowanych oraz fabularnych, a także jeden z największych w Europie zbiór polskich i zagranicznych plakatów filmowych.

Łódź

Muzeum Sztuki

ms – Muzeum Sztukiul. Więckowskiego 36, 90-734 Łódźtel. 0 – 426 339 790e-mail: [email protected] www.msl.org.plms² ul. Ogrodowa 19, 91-065 Łódźtel. 0 – 426 343 948, fax: 0 – 426 343 962e-mail: [email protected] www.msl.org.pl

Łódzkie Muzeum Sztuki istniejące od 1930 r. jest znane i cenio-ne na całym świecie. Zobaczyć tu można prace m.in. takich sław jak Max Ernst, Pablo Picasso, Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro czy Henryk Stażewski. Od 2008 rozpoczął się nowy rozdział w historii Muzeum Sztuki w Łodzi. Oddano do użytku ms² mające swoją siedzibę na terenie kompleksu Manufaktura. Na 3000 m² nowej Strefy Sztuki prezentowana jest ekspozycja stała, natomiast 600 m² przeznaczonych zostało na organizację wystaw czasowych. Intensywny program wystawienniczy, towarzyszące wystawom spo-tkania, a także projekcje filmów czy koncerty sprawiają, że jest to miejsce stale tętniące życiem.

Łódź

Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne

Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzipl. Wolności 14, 91-415 Łódźtel. 0 – 426 328 440, tel./fax: 0 – 426 329 7 14e-mail: [email protected] www.maie.lodz.pl

Muzeum powstało w 1956 roku w wyniku połączenia wcześniej ist-niejących Muzeum Archeologicznego i Muzeum Etnograficznego. W stałej ekspozycji Muzeum znajduje się wystawa etnograficzna oraz numizmatyczna, prezentująca dzieje pieniądza na terenie ziem polskich. Pod koniec 2008 roku do grona stałych ekspozycji dołą-czyła także wystawa archeologiczna, umożliwiająca odtworzenie dziejów osadnictwa na terenie Polski środkowej, od czasów naj-dawniejszych po XVII wiek. Muzeum jako jedyne w Polsce, posia-da bogatą kolekcję sztuki teatru lalek, a także filmu lalkowego. W dziale widowisk lalkowych zgromadzono projekty dekoracji, lalki, elementy scenografii, nagrania, programy, plakaty oraz doku-mentacje fotograficzną spektakli.

ii

i i

i

www.cityoflodz.pl

ŁódźM

uzea

i ga

leri

e

�i i iCentrum Informacji Turystycznej w Łodzi

ul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódź tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956 e-mail: [email protected]

Łódź

Galerie

Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódźtel./fax: 0 – 426 637 773e-mail: [email protected]

Centrum Informacji Kulturalnej w Łodziul. Piotrkowska102a, 90-004 Łódźtel. 0 – 426 339 221e-mail: [email protected]

Miejska Galeria Sztuki www.miejskagaleria.lodz.pl

Ars Nova www.arsnova.pl

Atlas Sztuki www.atlassztuki.pl

Galeria FF www.galeriaff.eu

Galerie Akademii Sztuk Pięknych www.asp.lodz.pl

•

•

•

•

•

Wschodnia www.wschodnia.pl

Opus www.galeriaopus.pl

Ikona www.galeriaikona.pl

Adi Art www.adi-art.com

Galeria ŁTF www.ltf.com.pl

•

•

•

•

•

Manhattan www.galeriamanhattan.pl

ZPAP Galeria Na Piętrze www.zpap.org.pl

Galeria Wymiany www.exchange-gallery.pl

Galeria Marquardt www.artgallery31.com

•

•

•

•

Łódź

Łódzka Dętka

Muzeum Historii Miasta Łodzi ul. Ogrodowa 15, 91-065 Łódź tel. 0 – 426 540 323, 0 – 426 540 082 www.muzeum-lodz.pl

„Dętka” to pierwszy w Polsce kanał otwarty dla zwiedzających. Jego budowę rozpoczęto w 1926 roku, według projektu twórcy łódzkiej sieci kanalizacyjno – wodociągowej Williama Lindleya. 142 metrowy ceglany tunel, szeroki na 1,5 metra i wysoki na niespełna 2 metry, został zaprojektowany jako instalacja do przepłukiwania dużych kolektorów w ulicach, biegnących od placu Wolności w cztery strony świata. „Dętka” funkcjonowała tak do lat 70. XX wieku.

Współczesny wystrój „Dętki” oparty jest na prezentacji archiwal-nych fotografii i dokumentów, dotyczących budowy łódzkich kana-łów. Dokumentalne fotografie, które można zobaczyć w „Dętce” pochodzą z archiwum łódzkiej firmy wodociągowo – kanalizacyjnej, gdzie na szklanych negatywach zachował się unikalny zbiór zdjęć przedwojennej Łodzi.

Łódź

Muzeum Fabryki

Muzeum Fabrykiul. Drewnowska 58, 91-002 Łódźtel. 0 – 426 649 293e-mail: [email protected] www.muzeum.manufaktura.com

Nowoczesna, interaktywna ekspozycja Muzeum prezentuje zarów-no historię samej fabryki, stworzonej przez Izraela Kalmanowicza Poznańskiego w drugiej połowie XIX wieku, jak i dzieje przemysło-wej fortuny Poznańskich, rozwój zakładów włókienniczych, techni-kę produkcji tkanin bawełnianych oraz codzienną pracę dawnych robotników. Uzupełnieniem wystawy są regularne pokazy funkcjo-nowania oryginalnych krosien tkackich z XIX wieku, a także stare kroniki, filmy dokumentalne, próbki surowców i produktów fabryki. W Muzeum można także wysłuchać historii opowiadanych przez dawnych pracowników fabryki. Warsztaty, będące interaktywną formą zwiedzania, pomagają pracownikom muzeum przekazać następnym pokoleniom wiedzę o tym miejscu oraz o ludziach, którzy tu żyli.

ii

Łódź to również miasto licznych galerii, które prezentują różnorodne formy artystyczne. Do najciekawszych należą:

www.ziemialodzka.pl

Łódź Muzea i galerie

�0

i

i i i

i

Łódź

Aquapark Fala

Aquapark Łódź Sp. z o.o.al. Unii Lubelskiej 4, 94-208 Łódźtel. (042) 688 08 87e-mail: [email protected]

Aquapark Fala to największy kompleks basenów w Polsce otwarty na początku 2008 roku. Składa się z całorocznej części zadaszonej oraz części zewnętrznej czynnej w sezonie letnim. Przy projektowaniu Aquaparku wzorowano się na oranżeriach i palmiarniach stanowiących niegdyś centrum życia towarzyskiego oraz miejsce wypoczynku i rekreacji. Dzięki temu uzyskano efekt atmosfery ogrodu tropikalnego wyrastającego pośrodku miasta. Cały obiekt rozciąga się na obszarze 10 hektarów, a łączna powierzchnia lustra wody w basenach wynosi 2.450 m². Pod dachem znajdują się 4 baseny: sportowy, rekreacyjny, basen dla dzieci i oczywiście basen z falą, zespół 5 saun oraz centrum „SPA and Wellness”, gdzie poza standardowymi zabiegami upiększającymi na twarz i ciało oferuje się aromaterapię i muzykoterapię. W części zewnętrznej poza basenami znajduje się specjalnie przygotowana plaża o powierzchni 120 m² . Dla najmłodszych zorganizowano plac zabaw i specjalny brodzik z podgrzewaną wodą (32°C). Codziennie w ramach biletu wstępu można skorzystać ze specjalnych animacji w wodzie – gier i zabaw dla dzieci, aerobiku w wodzie, zajęć dla seniorów, rodziców z dziećmi, nauki i doskonalenia pływania. Na Fali odbywają się również liczne imprezy. Wymienić tu należy chociażby Tuning Show, wybory Miss Fali oraz cieszącą się dużym popularnością Noc Naturystów.

Łódź

Miasto zieleni

Ogród Botanicznyul. Krzemieniecka 36/38, 94-303 Łódźtel. 0 – 426 884 420, fax: 0 – 426 884 414

Miejski Ogród Zoologicznyul. Konstantynowska 8/10, 93-303 Łódź tel. 0 – 426 327 579, fax: 0 – 426 329 290e-mail: [email protected], www.zoo.lodz.plPark Rozrywki na Zdrowiuul. Konstantynowska 3/5tel. 0 – 426 339 951 tel. kom. 0 – 501 778 906www.lunapark.lodz.pl

Palmiarniaal. J. Piłsudskiego 61, 90-329 Łódźtel. 0 – 426 749 665e-mail: [email protected] www.ogr-botaniczny.strefa.pl

Mimo wielkomiejskiego charakteru Łódź oferuje turystom dziesiątki zakątków pełnych zieleni. Najczęściej odwiedzanym miejscem jest park na Zdrowiu. Tu znajduje się Miejski Ogród Zoologiczny, prezentujący życie egzotycznych zwierząt z całego świata oraz łódzki Lunapark. Atrakcję ZOO stanowią duże drapieżniki, gady i ryby akwariowe, a Lunapark jest doskonałym miejscem zabawy dla mieszkańców miasta. Położony w pobliżu Ogród Botaniczny swoimi bogatymi zbiorami roślin przyciąga turystów z całego regionu i nie tylko. Przecudowne, kolo-rowe i pachnące okazy czekają na odwiedzających w ogrodzie japońskim, alpinarium, czy dziale roślin ozdobnych.

W nowoczesnej Palmiarni znajdującej się na skraju Parku Źródliska hodowane i eksponowane są rośliny ze strefy tropikalnej, kaktusy i inne sukulenty. Zwiedzających oczaruje widok licznych roślin egzotycznych, a prawdziwą perełką jest tu unikalna kolekcja ponad 120-letnich palm, które zdobiły niegdyś rezydencje carskich urzędników, a w latach międzywojennych były przechowywane w miejskich szklarniach.

W obrębie miasta znajduje się także Las Łagiewnicki – największy las miejski w Polsce (ponad 12 km2) oferujący szereg możliwości aktywnego wypoczynku. Wytyczono tu sieć szlaków pieszych i rowerowych, a nawet tras dla miłośników jazdy konnej. Na Rudzkiej Górze w dzielnicy Ruda Pabianicka znajduje się nowoczesny tor saneczkowy o długości 580 metrów.


i

www.cityoflodz.pl

ŁódźKu

ltur

a i w

ypoc

zyne

k

��

i i i

i i

i

i

Łódź

Zakupy i rozrywka

Manufaktura – Punkt InformacyjnyBudynek Galerii Handlowej(wejście od strony rynku)tel.: 0 – 426 649 289e-mail: informacja@ manufaktura.com www.manufaktura.com

Centrum Informacji Kulturalnej w Łodziul. Piotrkowska 102a, 90-004 Łódźtel. 0 – 426 339 221e-mail: [email protected]

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódźtel. /fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956e-mail: [email protected]

Łódź przez wielu turystów oraz samych łodzian postrzegana jest jako idealne miejsce zakupów w niedrogich, ale ekskluzywnych sklepach przy ul. Piotrkowskiej i w jej najbliższym sąsiedztwie. Swoją ofertą kuszą także: Galeria Łódzka, wielkie centra handlowe na obrzeżach miasta oraz olbrzymie targowiska w podłódzkim Rzgowie, Tuszynie i Głuchowie, przyciągające kupców i klientów z całej Polski.

Łódź jest także stolicą polskiego clubbingu. Zabawa trwa tu do białego rana i pozostawia niezapomniane wrażenia. Wiele pubów mieści się w secesyjnych czy eklektycznych wnętrzach, właściciele innych oferują nowoczesność wystroju wnętrz i awangardową muzykę. Gości zapraszają ekskluzywne restauracje serwujące obok polskich potraw egzotyczne dania kuchni środziemnomorskiej, żydowskiej, orientalnej i azjatyckiej. Każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Doskonałe możliwości połączenia zakupów z rozrywką daje centrum kulturalno-rozrywkowo-handlowe Manufaktura zlokalizowane na terenie zrewitalizowanego kompleksu fabrycznego Izraela Poznańskiego. Na powierzchni 27 ha, działa ogromny kompleks handlowo-rozrywkowy ota-czający olbrzymi rynek – nowe centrum Łodzi. Znajduje się tu szereg restauracji, ponad 300 sklepów, dyskoteki, kręgielnia, ściana wspinaczkowa i multikino z jedynym w Łodzi trójwymiarowym systemem projekcji „IMAX”, luksusowy hotel, filia Muzeum Sztuki, Muzeum Nauki i Techniki dla Dzieci, Muzeum Miejsca oraz centrum promocji mody.

Łódź

Kultura i sztuka

Teatr Wielki w ŁodziPlac Dąbrowskiego 1, 90-249 Łódźtel. 0 – 426 339 960e-mail: [email protected] www.teatr-wielki.lodz.plFilharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteinaul. Narutowicza 20/22, Łódźtel. 0 – 426 647 918e-mail: [email protected]

Centrum Informacji Kulturalnej w Łodziul. Piotrkowska 102a, 90-004 Łódźtel./fax: 0 – 426 339 221e-mail: [email protected] www.cik.lodz.pl

Dziesiątki placówek kulturalnych – teatrów, kin, muzeów i galerii. Setki imprez teatralnych, filmowych, muzycznych, literackich i plastycz-nych. Przeszło 60 różnego rodzaju festiwali i konkursów, w tym przeglądy o randze międzynarodowej. Łódzki Teatr Wielki oprócz klasycz-nego repertuaru, co dwa lata zaprasza na Łódzkie Spotkania Baletowe – jeden z najbardziej liczących się na świecie festiwali sztuki tanecznej i choreografii. Profesjonaliści mają możliwość wymiany doświadczeń w zakresie stylów choreograficznych i technik tańca a widzowie – szansę obejrzenia doskonałych widowisk z udziałem międzynarodowych sław tej dziedziny sztuki.

Z kolei Filharmonia Łódzka im. A. Rubinsteina, jest organizatorem licznych festiwali i regularnych koncertów muzycznych. Od kilku lat organizuje również wakacyjny festiwal „Kolory Polski”, podczas którego można wysłuchać znakomitych koncertów muzyki organowej i kameralnej w malowniczych zakątkach regionu łódzkiego, głównie we wnętrzach zabytkowych świątyń, pałaców i dworów.

Łódź Art Center to kulturalno-artystyczny ośrodek działający w XIX-wiecznym kompleksie fabrycznym. Głównym aspektem działalności Centrum jest promocja Łodzi i animacja kultury. Centrum stanowi siedzibę instytucji kulturalnych, powierzchnię wystawienniczą, miejsce organi-zacji festiwali, konferencji i spotkań. Do największych przedsięwzięć organizowanych w ramach Łódź Art Center należą: Międzynarodowe Biennale Sztuki, Międzynarodowy Festiwal Fotografii w Łodzi oraz działania w zakresie promocji Łodzi jako Europejskiej Stolicy Kultury 2016.

Łódź Art Centerul. Tymienieckiego 3, 90-365 Łódźtel. /fax: 0 – 426 842 [email protected], www.lodzartcenter.com

www.ziemialodzka.pl

Łódź Kultura i wypoczynek

��

Łódź

Explorers Festiwal

Łódzki Klub Wysokogórskiul. Traugutta 5, 90-106 Łódźe-mail: [email protected] www.festiwalgor.pl

Już od ponad 10 lat Explorers Festiwal ściąga do Łodzi wielkie indy-widualności świata sportów ekstremalnych i podróży. Przesłanie festiwalu jest proste i czytelne : „miejcie marzenia, rozbudzajcie w sobie pasje, aby wasze życie było piękniejsze i bogatsze”. Festiwal to unikalne i wyjątkowe przedsięwzięcie, bowiem pozwala poznać niezwykłych ludzi, ich fascynacje światem, naturalną potrzebę jego poznawania i odkrywania. Gośćmi Festivalu Explorers byli już m.in.: sir Edmund Hillary, Piotr Pustelnik, Bertrand Piccard, sir Christian Bonington, Erich von Däniken, czy Marek Kamiñski. W trakcie Festiwalu widzowie mogą obejrzeć dziesiątki filmów podróżniczych, wysłuchać opowieści tych, którzy nie boją się odkrywać, wziąć udział w Wielkiej Lekcji Geografii.

Łódź

Camerimage

Camerimage, który od 2000 r. odbywa się w Łodzi, to największy na świecie festiwal sztuki autorów zdjęć filmowych, który co roku gro-madzi międzynarodową publiczność: wybitnych reżyserów, operato-rów, aktorów, producentów, studentów szkół filmowych i światowe gwiazdy. Prezentowane są na nim filmy wcześniej już nagradzane na innych festiwalach i uznane za wydarzenia w świecie kina oraz polskie i europejskie premiery. Podobnie jak festiwal w Cannes czy Hollywood, także łódzki festiwal ma swoje nagrody – Złote, Srebrne i Brązowe Żaby w konkursie filmów fabularnych, nagrodę Reżysera o Wizualnej Wrażliwości, nagrodę K. Kieślowskiego oraz Nagrodę Duetu: Reżyser-Operator.

Łódź

Międzynarodowy Festiwal Komiksu

Łódzki Dom Kultury, ul. Traugutta 18, 90-113 Łódźtel. 0 – 426 339 800 w. 244e-mail: [email protected] [email protected] www.ldk.lodz.pl

Międzynarodowy Festiwal Komiksu odbywa się w Łodzi już od 1991 roku. To największa tego typu impreza w Europie Środkowo-Wschodniej, na którą co roku przyjeżdża kilka tysięcy uczestników z kraju i zagranicy. Każdy festiwal to spotkania z rysownikami, scenarzystami i wydawcami z całego świata. Festiwal gościł już twórców m.in. z USA, Rosji, Belgii, Szwajcarii, Włoch, Czech, Rumunii, Austrii czy Wielkiej Brytanii. Zaproszeni autorzy nie tylko spotykają się z publicznością, ale prowadzą też warsztaty rysunkowe i scenariuszowe. Dzięki festiwalowi oraz pokaźnemu środowisku komiksowemu Łódź od lat cieszy się mianem „polskiej stolicy komiksu”.

Łódź

Festiwal Dialogu Czterech Kultur

Fundacja Festiwalu Dialogu Czterech Kultur; Miasto Dialogupl. Wolności 5, 91-415 Łódźtel. 0 – 426 363 821e-mail: [email protected] [email protected] www.miasto-dialogu.pl

Idea festiwalu zrodziła się ze wspomnienia wielokulturowego dialo-gu, który w Łodzi toczył się nieprzerwanie przez wiele dziesięciole-ci. Podczas festiwalowych wydarzeń prezentowany jest kulturalny dorobek narodów najistotniejszych dla rozwoju miasta: Polaków, Żydów, Niemców i Rosjan. Jednak impreza z założenia otwarta jest na Europę – na wielość kultur oraz na różnorodność sztuki. Każdy festiwal to kilkadziesiąt spektakli, koncertów, wystaw i spotkań, widowiska plenerowe, sympozja i spotkania klubowe. Swoim zasię-giem obejmuje całe miasto – wydarzenia organizowane są w łódz-kich teatrach, galeriach, filharmonii, kinach, muzeach, ośrodkach sztuki a także w pubach i na ulicach.

Festiwal Camerimage Rynek Nowomiejski 28, 87-100 Toruńe-mail: [email protected] www.camerimage.pl

ii

ii

www.cityoflodz.pl

ŁódźIm

prez

y i f

esti

wal

e

��

Łódź

Pepsi Vena Music Feastival

Fundacja Kultury i Sportu Venaal. Kościuszki 80/82, 90-437 Łódź tel./fax: 0 – 426 638 502e-mail: [email protected]

Pepsi Vena Music Festival to wydarzenie nietypowe. Jednym z jego celów jest stworzenie jak najbardziej obiektywnego konkursu, w któ-rym szansę na wygraną ma każdy. Młode zespoły mogą konkuro-wać z profesjonalnymi i znanymi wykonawcami. Międzynarodowe, 100-osobowe Jury (dziennikarze muzyczni, promotorzy muzyczni, muzycy) w internetowym glosowaniu przyznaje punkty piosen-kom, nie znając ich autorów i wykonawców. Różnorodność form muzycznych Festiwalu zaznacza corocznie kilkanaście koncertów w takich kategoriach jak: hip hop, jazz, rock, pop czy muzyka klubo-wa. Odbywają się też liczne warsztaty muzyczne, próby otwarte oraz jam sessions, na których początkujący artyści mają okazję zagrać wspólnie z uznanymi gwiazdami.

Łódź

Festiwal Tansman

Stowarzyszenie Promocji Kultury im. A. Tansmana w Łodziul. Krzyżowa 14/51, 91-457 Łódźtel. 0 – 426 578 666, kom. 601 295 495e-mail: [email protected]

Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Indywidualności Muzycznych Tansman jest przedsięwzięciem o uznanej w opinii światowej, ory-ginalnej i uniwersalnej idei. Organizatorzy festiwalu realizują tą ideę poszukując i promując oryginalne, niepowtarzalne młode indywidualności muzyczne, niezależnie od ich specjalności. Jury festiwalu ocenia nie tylko technikę i interpretację wykonawców, ale przede wszystkim ich osobowość. Elementem przyświecającym pomysłodawcom jest propagowanie muzyki związanego z Łodzią kompozytora A. Tansmana. Każdego roku odbywają się koncerty symfoniczne i kameralne z udziałem zwycięzców i laureatów Grand Prix poprzednich edycji konkursu.

Łódź

Pozostałe imprezy i festiwale

Centrum Informacji Kulturalnej w Łodziul. Piotrkowska102a, 90-004 Łódźtel. 0 – 426 339 221e-mail: [email protected]

Pozostałe najważniejsze łódzkie festiwale i imprezy:Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej YAPA Międzynarodowy Festiwal Odkrywców, Podróżników i Ludzi Aktywnych MEDIATRAVELMiędzynarodowy Festiwal Fotografii FOTOFESTIWALMiędzynarodowy Festiwal Sztuki Baletowej ŁÓDZKIE SPOTKANIA BALETOWE Wielka Gala Grand Prix Jazz Melomani OSKARY JAZZOWEMiędzynarodowy Festiwal Graffiti OUTLINE COLOUR FESTIVALMiędzynarodowy Festiwal Szkół Filmowych I Telewizyjnych MEDIASCHOOL Łódź DesignŁódzki festiwal Dobrego Smaku Ogólnopolski Festiwal Mediów CZŁOWIEK W ZAGROŻENIU

••

••

•

•

•

•••

Łódź

Hala widowiskowo-sportowa

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódź tel./ fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956 e-mail: [email protected]

Hala widowiskowo-sportowa, której oddanie planowane jest na czerwiec 2009 r., będzie jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu w kraju. Podczas imprez sportowych czy kulturalnych w nowej hali zasiądzie 10 tysięcy widzów z możliwością dostawienia ok. 4 tys. krzesełek. Tym samym podczas największych imprez łódz-ka hala pomieści łącznie 14 tys. widzów. Hala ma być zarówno areną sportową dla licznych dyscyplin takich jak siatkówka, koszykówka, lekkoatletyka czy sporty walki, ale również ma być miejscem odby-wania się licznych wydarzeń kulturalnych. Prawdopodobnie pierw-szą „testową” imprezą w obiekcie będą rozgrywki Ligi Światowej w siatkówce, zaś następnie w hali odbędą się mistrzostwa Europy siatkarek i koszykarzy.

ii

ii

www.ziemialodzka.pl

Łódź Imprezy i festiw

ale

��

i

W celu trwałej ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczo – krajobrazowych regionu, na terenie województwa łódzkiego utwo-rzono jak dotąd 7 parków krajobrazowych. Chronione są w nich zarówno obiekty przyrody ożywionej jak i nieożywionej.Są to: l Bolimowski Park Krajobrazowy l Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki l Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich l Przedborski Park Krajobrazowy l Spalski Park Krajobrazowy l Sulejowski Park Krajobrazowy l Załęczański Park Krajobrazowy.

Cztery z nich: Międzyrzecza Warty i Widawki, Wzniesień Łódzkich, Spalski oraz Sulejowski leżą w całości na terenie woje-wództwa łódzkiego. Pozostałe 3 parki mają charakter transgraniczny. Leżą bowiem na granicy województw: Bolimowski – łódz-kiego i mazowieckiego, Przedborski – łódzkiego i świętokrzyskiego, Załęczański – łódzkiego, śląskiego i opolskiego. Łączna powierzchnia obszaru leżącego w granicach parków krajobrazowych na terenie naszego województwa wynosi 97.945,2 ha. Stanowi to ok. 5.38% całej powierzchni województwa łódzkiego.

Ponadto jak dotąd na terenie województwa łódzkiego utworzono 89 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni blisko 8 tys. ha. Najliczniej reprezentowane są rezerwaty leśne (67). Utworzono je w celu ochrony pozostałości naturalnych ekosystemów, wiekowych drzewostanów, rzadkich gatunków drzew oraz drzew występujących na i poza granicą naturalnego zasięgu. Ponadto na terenie województwa istnieje 9 rezerwatów florystycznych, 6 torfowiskowych, 2 krajobrazowe oraz po jednym: faunistycznym, wodnym, słonoroślowym i przyrody nieożywionej. Największym spośród wszystkich obszarów chronionych tego typu jest rezerwat faunistyczny „Jeziorsko” będący ostoją ptaków w południowej części sztucznego zbiornika wodnego o tej samej nazwie.

W sumie system ochrony krajobrazu, w postaci parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody obejmuje prawie 9% powierzchni województwa czyli w przybliżeniu ok. 1800 km².

Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódźtel./fax: 0 – 426 637 773e-mail: [email protected] www.przyroda.lodzkie.pl

Parki Krajobrazowe województwa łódzkiego

��

www.cityoflodz.plwww.cityoflodz.pl

��

ii

ii

Rogów

Alpinarium i arboretum

Arboretum SGGW w Rogowie95-063 Rogów, tel.: 0 – 468 748 136, fax: 0 – 468 749 008e-mail: [email protected] [email protected]

Częścią Leśnego Zakładu Doświadczalnego SGGW w Rogowie są: ogród dendrologiczny, alpinarium oraz leśne powierzchnie doświad-czalne. Arboretum szczyci się najbogatszą kolekcją klonów w Polsce, a jego specjalnością są również drzewa i krzewy pochodzące z Chin. Z kolei alpinarium prezentuje rośliny charakterystyczne dla obsza-rów górskich oraz ogród roślin chronionych. Turystom polecamy również zwiedzanie istniejącego tu Muzeum Lasu i Drewna z ko-lekcją dotyczącą ptaków i ssaków a także zbiorami botanicznymi i tzw. ksyloteką czyli zbiorami próbek drewna.

Smardzewice

Ośrodek Hodowli Żubrów

W Smardzewicach – Książu znajduje się słynny Ośrodek Hodowli Żubrów, noszący dziś imię Prezydenta Ignacego Mościckiego. Pierwotnie hodowano tu bizony – pierwsze 4 okazy sprowadzono aż z Kanady, jako dar dla Prezydenta II RP Ignacego Mościckiego od tamtejszej Polonii. Od 1936 r. hoduje się tu żubry sprowadzo-ne z Białowieży. Obecnie na terenie ośrodka przebywa 15 żubrów. Z tarasu widokowego turyści mogą obserwować żubrzą rodzinę, która umieszczona jest na specjalnie ogrodzonym wybiegu. Ośrodek podlega Dyrekcji Kampinoskiego Parku Narodowego.

Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicachul. Tomanka 9, 97-213 Smardzewicetel./fax : 0 – 447 108 620, tel. kom. 0 – 606 903 525,

Kołaciniek

Park Rozrywki Kołacinek

Dwór KołacinekKołacinek 21, 95-061 Dmosin tel. 0 – 468 747 686 e-mail: [email protected] [email protected]

W Kołacinku nieopodal Brzezin znajduje się Park Rozrywki Kołacinek. W okresie od kwietnia do końca października goście mogą odwiedzać Dino-Park. Można tutaj razem z przewodnikiem przejść się po ścieżce mezozoicznej, obejrzeć naturalnej wielkości dinozaury oraz wziąć udział w zajęciach edukacyjnych. Nowością jest Folwark Kołaciński, który przybliża funkcjonowanie typowej polskiej wsi sprzed 150 lat. W okresie zimowym od połowy listopada do połowy lutego rusza Kraina Świętego Mikołaja. Spotkać tutaj można m.in.: Św. Mikołaja, Dziada Mroza, Babę-Jagę, renifery na wolnym wybiegu. Do dyspozycji gości pozostaje również restauracja oraz hotel.

Borysew

Zoosafari

ZooSafari położone w Borysewie koło Poddębic na powierzchni 15 ha oferuje do obejrzenia 40 gatunków ssaków ze wszystkich konty-nentów. Usytuowane w dolinie rzeki Ner, ZooSafari pozwoli nam spotkać obok wielbłądów, tak nietypowe zwierzęta jak kangura albi-nosa czy zeedonka. W ZooSafari jedyne łowy na zwierzęta dozwo-lone są z aparatem fotograficznym w ręku. Najmłodsi na pewno nie omieszkają skorzystać z możliwości zabawy z kozami, osiołkami, afrykańskimi owieczkami i alpakami w mini zoo. Na zmęczonych spacerami turystów czeka Grill-Bar z doskonałą kuchnią.

ZooSafariBorysew 25, 99-200 Poddębice tel. 0 – 436 784 748e-mail: [email protected]

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Ciekawostki przyrodnicze

��

i

i

ii

Studzianna – Poświętne

Bazylika oo. Filipinów

Klasztor Księży Filipinów – Sanktuarium Świętej Rodzinyul. Główna 7, 26-315 Poświętnetel./fax: 0 – 447 564 006Dom rekolekcyjny tel. 0 – 447 564 100, fax: 0 – 447 564 586e-mail: [email protected] www.sanktuarium.rodzina.net

Miejsce to jest związane z cudownym obrazem Świętej Rodziny z Nazaretu. Jego cudowność uznana została w 1671 r., a dwa lata później w obecności ponad 30 tysięcy wiernych obraz przeniesiono do wzniesionego wówczas drewnianego kościółka. Cudów dozna-wali tu licznie przybywający pątnicy, rycerstwo przygotowujące się do ważnych bitew a nawet królowie: Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan III Sobieski. Konsekracji obecnej bazyliki dokonano w połowie XVIII w. Na uwagę zasługują tu, oprócz samego obrazu będącego obiektem kultu, pokryte laką ołtarze oraz kopuła zdobiona freskami z wizerunkami świętych.

Gidle

Zespół klasztorny oo. Dominikanów

Zespół klasztorny oo. Dominikanów został wzniesiony w latach 1640-55. We wczesnobarokowej świątyni znajduje się najmniej-szy w Polsce obiekt kultu religijnego – kamienna figurka Matki Boskiej Gidelskiej. Według legendy znaleziona przez chłopa, który nieopatrznie schował ją do skrzyni, stała się przyczyną ślepoty jego rodziny. Rodzina odzyskała wzrok dopiero, gdy figurka trafiła do pobliskiego kościoła. W klasztorze istnieje biblioteka gromadząca kilka tysięcy woluminów oraz niewielkie muzeum. Stoją tu dwa zabytkowe stoły dębowe wykonane specjalnie z okazji wizyty Jana Sobieskiego podążającego z odsieczą do Wiednia.

Punkt Informacji Turystycznej w Gidlach (Gminne Centrum Informacji)ul. Pławińska 22, 97-540 Gidle, tel./fax: 0 – 343 272 886e-mail: [email protected] www.gidle.pl Klasztor oo. Dominikanów w GidlachPlac Dominikański 6, 97-540 Gidlee-mail: [email protected] www.gidle.dominikanie.pl

Wielgomłyny

Zespół klasztorny oo. Paulinów

Klasztor Zakonu Paulinówul. Rynek 8, 97-525 Wielgomłynytel. 0 – 447 871 066e-mail: [email protected] www.wielgomlyny.paulini.plwww.wielgomlyny.pl www.wiegomlyny.eu

Klasztor oo. Paulinów w Wielgomłynach ufundowali w latach 1465-66 Jakub Koniecpolski i jego matka Dorota z Sienna. Mimo rozbudowy w stylu barokowym (dokonanej w XVII stuleciu) zespół klasztorny zachował gotycką bryłę architektoniczną. We wnętrzu świątyni przetrwały również cenne dzieła sztuki gotyckiej: chrzciel-nica zdobiona herbami i ornamentami, pełna ekspresji drewniana i polichromowana Pieta z początku XV wieku oraz późnośrednio-wieczna płyta nagrobna Koniecpolskich z 1475 r. wykonana z brązu – jeden z najcenniejszych zabytków tego typu w Polsce.

Wieluń i okolice

Drewniane kościoły w stylu wieluńskim

Muzeum Ziemi Wieluńskiejul. Narutowicza 13, 98-300 Wieluń, tel./fax: 0 – 438 434 334, e-mail: [email protected] www.muzeum.wielun.plPunkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna)ul. Śląska 23a, 98-300 Wieluń, tel. 0 – 438 439 635e-mail: [email protected]

Liczna grupa oryginalnych drewnianych kościółków w okolicach Wielunia posiada pewne wspólne cechy, co sprawia, że znawcy architektury sakralnej określają je mianem kościołów wzniesionych w „stylu wieluńskim” lub reprezentujących „wieluńską odmianę stylu małopolskiego”. Są to obiekty konstrukcji zrębowej, jednonawowe z węższym prezbiterium. Do naw przylegają rozszerzone ku dołowi wieże-dzwonnice konstrukcji słupowej. We wnętrzach części świą-tyń przetrwały cenne polichromie. Wśród najczystszych przykładów tego stylu wymienić można kościoły w Grębieniu (najstarszy drew-niany kościół na Ziemi Łódzkiej), Gaszynie, Kadłubie, Łaszewie, Popowicach i Wiktorowie.

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaA

rchi

tekt

ura

sakr

alna

��

i

Budowle romańskie w centrum Polski

W granicach współczesnego województwa łódzkiego przetrwało siedem zabytków architektury reprezentujących w całości lub fragmentarycznie styl romański. Ze względu na swoją unikatowość i wartość historyczną budowle te są najcenniejszymi nie tylko w skali regionu, ale i kraju.

Archikolegiata p.w. Najświętszej Marii Panny i św. Aleksego w Tumie (powiat łęczycki) powstała w XII wieku i uważana jest za największą i najlepiej zachowaną bazylikę romańską w Polsce. Świątynia zbudowana jest z kostki granitowej oraz piaskowca, użytego w narożach. Jej główne wejście zdobione jest pięknym, bogato rzeźbionym uskokowym portalem wykonanym z piaskowca. We wnętrzu romańskiej świątyni zachowało się wiele cennych średniowiecznych elementów dekoracyjnych, w tym m.in. malowidła ścienne i zabytkowe nagrobki.

Na lewym brzegu Pilicy w Inowłodzu (powiat tomaszowski, zdjęcie obok) stoi obronny kościół p.w. św. Idziego. Świątynia została wzniesio-na w czasach panowania Władysława Hermana jako wotum dziękczyn-ne za narodziny syna Bolesława Krzywoustego. Jednonawowa budowla wzniesiona z piaskowca zakończona jest z jednej strony absydą, z drugiej cylindryczną wieżą. Dekorację skromnej bryły świątyni stanowią biforia – bliźniacze okna romańskie, fryz arkadkowy oraz profilowany gzyms.

Podobny układ przestrzenny posiadał romański kościół p.w. św. Mikołaja w Żarnowie (powiat opoczyński) . Do dziś zachowały się tylko fragmenty budowli, m.in. empora oraz wieża, trwale złączone z późniejszą świątynią.

Jedno z najlepiej zachowanych w Europie cysterskich opactw obron-nych znajduje się w Sulejowie Podklasztorzu (powiat piotrkowski) . Najcenniejszym elementem kompleksu jest romańska bazylika p.w. Najświętszej Marii Panny i św. Tomasza Kantuaryjskiego z pięknym porta-lem wejściowym i rozetami. Unikatowy w skali kraju jest kapitularz, przy budowie którego wykorzystano niezwykle śmiałe z punktu widzenia kon-strukcyjnego sklepienie palmowe. Obecnie kapitularz służy jako miejsce, w którym prezentowane są zabytki sztuki sakralnej. W dawnych obiektach gospodarczych opactwa znajduje się hotel oraz niewielkie muzeum gro-madzące eksponaty związane z przeszłością Sulejowa.

Prawdziwą perełką architektoniczną jest również kościół p.w. św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic, stojący na skarpie doliny Warty w Strońsku (powiat zduńskowolski) . Jednonawowa świątynia, zbudowana w XIII stuleciu, zaliczana jest do najstarszych budowli ceglanych w Polsce. Szczególnie godny uwagi jest tu romański tympanon wyrzeźbiony w pia-skowcu, przedstawiający smoka pożerającego szarańczę. Średniowieczną przeszłość kościoła kolegiackiego w Rudzie k. Wielunia dokumentuje frag-ment romańskiej ściany z portalem i oknami, zaś w pobliskiej Krzyworzece (powiat wieluński) zachowała się kamienna dzwonnica z XIII w. oraz nie-wielka XII-wieczna świątynia, później kilkakrotnie przebudowana .

Świadectwem dawnego zasiedlenia wymienionych wyżej miejscowości są znajdujące się na ich terenie (bądź w najbliższym sąsiedztwie) wczesnośre-dniowieczne grodziska w Tumie, Widoradzu k. Rudy i Żarnowie, wiązane z najstarszymi ośrodkami władzy na terenie współczesnej Ziemi Łódzkiej.


www.ziemialodzka.pl

��

www.cityoflodz.pl

Ziemia Łódzka

��

Legenda

zamki i ruiny

pałace i dwory

kościoły i klasztory

miasta powiatowe

spływy kajakowe

miejsca do rekreacjii wypoczynku

rekreacja nad wodąsporty wodne

duże stadniny koniośrodki hippicznepunkty widokowe

wyciągi narciarskie

www.ziemialodzka.pl

�0 ii

ii

Oporów

Zamek – rezydencja Oporowskich

Muzuem – Zamek w Oporowie99-302 Oporów, tel. 0 – 242 859 122, fax: 0 – 242 859 180e-mail: [email protected] www.zamekoporow.pl

Niewielki gotycki zamek rycerski w Oporowie jest jednym z naj-cenniejszych zabytków średniowiecznej architektury obronnej w centralnej Polsce. Jego budowę rozpoczął przed 1425 r. wojewo-da łęczycki Mikołaj Oporowski, a kontynuował arcybiskup gnieź-nieński Władysław Oporowski. Budowla na planie czworoboku, z dwiema wieżami obronnymi stoi na sztucznej wyspie otoczonej fosą. Według legendy posiada swoją Białą Damę – ducha kaszte-lanki oporowskiej. Od 1947 roku zamek jest siedzibą muzeum, na którego wyposażenie składają się dzieła sztuki i wyroby rzemiosła artystycznego od XVI do XIX w.

Łęczyca

Siedziba diabła Boruty

Gotycki zamek w Łęczycy został wzniesiony ok. 1350 r. z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego. Został otoczony murami obronnymi wspólnymi z miastem i oddzielony od niego fosą. Przez miesz-kańców Łęczycy uznany za siedzibę diabła Boruty – złośliwego psotnika, mieści dziś Muzeum gromadzące przedmioty z wykopa-lisk, eksponaty z zakresu dziejów Łęczycy, a także dzieła twórców ludowych, w tym liczne podobizny legendarnego diabła. Z wieży rozciąga się piękny widok na miasto i okolicę. Co roku pod koniec sierpnia dziedziniec zamku zapełnia się rycerzami z całego kraju, którzy przybywają do Łęczycy na turniej współorganizowany przez Bractwo Rycerskie.

Muzeum w Łęczycyul. Zamkowa 1, 99-100 Łęczycatel. 0 – 247 212 449 (Zamek), tel./fax: 0 – 247 218 997 (Biuro)e-mail: [email protected] www.leczyca.info.pl

Pabianice

Dwór kapituły krakowskiej

Muzeum Miasta PabianicStary Rynek 1/2, 95-200 Pabianice, tel. 0 – 422 153 982, 0 – 422 155 487e-mail: [email protected] www.muzeum.pabianice.prv.pl

Renesansowy dwór obronny wzniesiony w latach 1565-71 jest najbar-dziej reprezentatywnym przykładem tego typu budowli w Polsce. Od 1833 r. aż do końca 1939 r. był siedzibą władz miejskich. Po II wojnie światowej urządzono tu Muzeum Miasta Pabianic. We wnętrzach podziwiać można polichromie z różnych okresów funkcjonowania budowli, w tym najcenniejsze, renesansowe z XVI wieku. Zbiory muzealne znajdują się również w sąsiadującym z zamkiem budynku dawnej szkoły – ciekawostką jest kolekcja sztuki Afryki Środkowej z kompletnym strojem czarownika szczepowego oraz jedyny w Pol-sce późnoceltycki hełm żelazny wydobyty z grobu wojownika sprzed 2000 lat.

Rawa Mazowiecka

Zamek Książąt Mazowieckich

Punkt Informacji Turystycznej (Starostwo Powiatowe)ul. Kościuszki 5, 96-200 Rawa Mazowieckatel. 0 – 468 145 740www.rawamazowiecka.pl

Zrekonstruowana ośmioboczna baszta, oryginalne mury przyziemia i fragmenty fundamentów to pozostałość po XIV-wiecznym zamku książąt mazowieckich. Rawska warownia była miejscem przecho-wywania skarbu kwarcianego – tu bowiem zbierano tzw. „kwar-tę”, czyli podatek na utrzymanie wojsk Rzeczypospolitej. Zamek i samo miasto zostały „zrujnowane i w niwecz obrócone” podczas potopu szwedzkiego. Po ruinach krąży duch Ludmiły, żony księcia Siemowita, którą władca kazał tu zamurować oskarżywszy wcześniej o rzekomą zdradę małżeńską. Legendę tą wykorzystał sam William Szekspir w „Zimowej opowieści”. W baszcie prezentowane są wysta-wy wchodzące w skład ekspozycji Muzeum Ziemi Rawskiej.

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaA

rchi

tekt

ura

obro

nna

��i

i

i

i

Drzewica

Zamek Drzewickich

Okazałe ruiny w Drzewicy są pozostałością zamku wzniesionego w latach 1527-35 za sprawą ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego Macieja Drzewickiego h. Ciołek. Cztery potężne wieże narożne do dziś wywierają olbrzymie wrażenie na zwiedzających. Wjazd do zamku prowadził przez bramę w najwyższej wieży północno-wschodniej. Do dziś przetrwały ślady mostu zwodzonego, niegdyś przerzuconego przez fosę wypełnioną wodą z rzeki Drzewiczki. Od końca XVIII w. warownia mieściła klasztor sióstr bernardynek, jednak po ogromnym pożarze w 1814 r. została opuszczona przez zakonnice, które przeniosły się do Świętej Katarzyny w Górach Świętokrzyskich i od tego czasu pozostaje w ruinie.

Centrum Informacji Turystycznej w Łodziul. Piotrkowska 87, 0-423 Łódźtel. /fax: 0 – 426 385 955, tel.: 0 – 426 385 956, e-mail: [email protected]

Bąkowa Góra, Majkowice

Dawne gniazda rycerskie

Budowę warowni w Bąkowej Górze przypisuje się Zbigniewowi Bąkowi, jednemu ze współpracowników króla Władysława Jagiełły. Budowla wielokrotnie zmieniała właścicieli, a przez pewien czas była nawet gniazdem rycerzy – rabusiów, którzy niepokoili kupców podążających doliną Pilicy. Obok ruin wznosi się XVII-wieczny dwór Małachowskich. Z kolei w pobliskich Majkowicach zacho-wał się interesujący zespół trzech obiektów architektury obron-nej: ślady średniowiecznego grodziska wśród podmokłych łąk nad Pilicą, resztki murowanego zamku „Surdęga” (XIV-XV w.) oraz najokazalsze ruiny rezydencji mieszkalnej Majkowskich wzniesionej w XVI stuleciu.

Centrum Informacji Turystycznej (Oddział PTTK im. M. R. Witanowskiego)Plac Czarnieckiego 10, 97-300 Piotrków Trybunalskitel. 0 – 446 477 052, tel./fax: 0 – 447 323 663e-mail: [email protected]

Wieruszów

Od Ptolemeusza do Wierusza

Potężne grodzisko zajmuje obszar o powierzchni ok. 48 ha i śred-nicy 600-700 m. ograniczony liniami rzek Prosny i Niesobu oraz – od południa – wałem o długości 440 m. i wysokości do 4 m. Stwierdzono, iż jest ono pozostałością po osadzie obronnej kultury łużyckiej (700-400 lat p.n.e.). W 1964 r. odkryto tu 4 pokryte ornamentem naczynia z czasów tzw. wpływów rzymskich (I-w. n.e.). Miejsce to jako „Arsonium” zaznaczył na swej mapie geograf i po-dróżnik antyczny Ptolemeusz. Znaleziska zobaczyć można obecnie w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi. Od gro-dziska niedaleko jest do ruin zamku w Wieruszowie i tamtejszego klasztoru oo. Paulinów. Obiekty te łączy szlak turystyczny „Od Ptolemeusza do Wierusza”.

Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna)ul. Waryńskiego 8, 98-400 Wieruszów tel. 0 – 627 831 188e-mail: [email protected]

Konopnica

Grodzisko nad brzegiem Warty

Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna)ul. Śląska 23a, 98-300 Wieluń tel. 0 – 438 439 635www.um.wielun.pl

Najstarszymi pamiątkami przeszłości w terenie są grodziska – relik-ty dawnych grodów obronnych. Pochodzą one z VI-XIII stulecia i zwykle zlokalizowane są nad rzekami lub na terenach niegdyś trudno dostępnych. Dziś relikty dawnych grodów – właśnie w po-staci grodzisk – oglądać można między innymi na terenie Tumu, Starych Skoszew, Sieradza, Wieruszowa i Żarnowa. W Konopnicy na wysokiej skarpie rzeki Warty znajdują się resztki grodziska stożkowatego zwanego „Zamczyskiem”. Było ono zamieszkiwane w XIII i w pierwszej połowie XIV wieku. Znawcy tematu uznali je za jedno z największych i najciekawszych średniowiecznych założeń obronnych centralnej Polski. Grodzisko stanowi doskonały punkt widokowy na dolinę Warty i okolice Konopnicy.

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Architektura obronna

��i

i

ii

Nieborów i Arkadia

Pałac i ogród romantyczny Radziwiłłów

Pałac w Nieborowie (oddział Muzeum Narodowego w Warszawie)99-416 Nieborów, tel. 0 – 468 385 635,e-mail: [email protected]

Zespół pałacowo-parkowy w Nieborowie, wzniesiony według pro-jektu Tylmana z Gameren, jest jedną z najbardziej znanych polskich rezydencji magnackich. W 1774 r. stał się własnością Radziwiłłów. Na kompleks składają się pałac, wozownia, manufaktura, oficy-na, oranżeria oraz 2 parki: francuski – geometryczny i angielski. W pobliżu Nieborowa znajduje się założony w 1778 r. przez księżną Helenę Radziwiłł romantyczny park krajobrazowy w Arkadii. Jego dominantę stanowi Świątynia Diany, obok zaś wznoszą się sztucz-ne ruiny: Przybytek Arcykapłana, Akwedukt Rzymski, Domek Gotycki, zbudowana z głazów sztuczna Grota Sybilli i inne.

Poddębice

Renesansowy pałac Grudzińskich

Poddębicki Dom Kultury – Regionalna Izba Muzealnaul. Mickiewicza 9/11, 99-200 Poddębicetel./fax: 0 436 782 991, tel. 0 436 782 212, e-mail: [email protected]

Budowę pałacu w stylu późnorenesansowym rozpoczął w 1610 r. dzie-dzic Poddębic, wojewoda rawski Zygmunt Grudziński. Ostateczny kształt pałac uzyskał w XIX w. po przebudowie dokonanej przez Napoleona Zakrzewskiego. Od strony południowo-wschodniej wznosi się pięciokondygnacyjna 17-metrowa wieża, zwieńczona rene-sansowym hełmem, posiadająca duże walory dekoracyjne. Z drugiej strony loggii znajduje się kaplica, zbudowana na planie dziesięciobo-ku z zachowaną dekoracją malarską i stiukową sklepienia. Obecnie mieści się w niej Izba Regionalna z pamiątkami dotyczącymi historii Poddębic i okolic.

Sokolniki

Rokoko rodem z Saksonii

Zespół pałacowo-parkowy w Sokolnikach powstał w 2. połowie XVIII stulecia za sprawą właściciela starostwa sokolnickiego Łukasza Bnińskiego według projektu drezdeńskiego architekta Fryderyka Naxa. Pałac przebudowywano w XIX wieku, a ostatnio gruntownie wyremontowano z przeznaczeniem na hotel i restaurację. Jest to budowla parterowa wzniesiona w stylu saskiego rokoka, na pla-nie prostokąta, z piętrowym ryzalitem frontowym. Całość otacza park o powierzchni 4 ha, o układzie geometrycznym. W czasach Księstwa Warszawskiego wielokrotnym gościem pałacu był tytu-larny władca Księstwa, król saski Fryderyk August III.

Pałac w Sokolnikach (Hotel i Restauracja „Sokolnik”)ul. Wrocławska 4, 98-420 Sokolnikitel./fax: 0 – 627 845 067e-mail: [email protected] www.sokolnik.com.pl

Wolbórz

Rezydencja biskupów kujawskich

Zespół Szkół – Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznegoim. Andrzeja Frycza Modrzewskiegoul. Modrzewskiego 107, 97-320 Wolbórztel. 0 – 446 164 351, tel./fax: 0 – 446 164 168e-mail: [email protected]

Barokowy zespół pałacowo-parkowy w Wolborzu wzniesiony został w latach 1768-73 przez biskupa Antoniego Ostrowskiego, według projektu architekta włoskiego Franciszka Placidiego, z przeznaczeniem na letnią rezydencję biskupów kujawskich. Składa się z pałacu, dwóch oficyn, pomieszczeń gospodarczych i kordegardy, a także z dziedzińca paradnego i parku pałacowego. Obecnie mieści się tu jedna z najlep-szych w kraju szkół rolniczych oraz niewielka izba muzealna, utwo-rzona w 1963 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Wolborza a przechowująca pamiątki historyczne z dziejów miejscowości.

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaPa

łace

i dw

ory

��

ii

i

ii

Walewice

Klasycystyczny pałac i stadnina koni

Pałac w Walewicach, Stadnina Koni Walewice Sp. z.o.oWalewice, 99-423 Bielawytel. 0 – 468 382 602, fax: 0 – 468 382 872e-mail: [email protected] www.walewice.republika.pl

Klasycystyczny pałac w Walewicach został wniesiony w 1783 r. dla szambelana królewskiego Anastazego Walewskiego. Według krążącej legendy był on miejscem tajemnych spotkań kochanków – hrabiny Marii Walewskiej i cesarza Francji Napoleona. Po rozpo-czętej w 1997 r. gruntownej przebudowie pałac odzyskał swój dawny wygląd, a obecnie znajdują się tu m.in. biura znanej i cenionej stad-niny koni angloarabskich oraz pokoje gościnne. Pobliska stadnina oferuje kursy jazdy konnej, przejażdżki konne i bryczkami, wczasy w siodle i inne formy aktywnego wypoczynku.

Działoszyn

Pałac Męcińskich

Renesansowy pałac w Działoszynie powstał ok. 1600 r. za sprawą Andrzeja z Kurozwęk Męcińskiego. Dwukondygnacyjna budowla na planie prostokąta powstała na sztucznie usypanym wzniesie-niu, jej fundamenty wykonano z kamienia, a ściany – na przemian z kamienia i cegły. Tradycja mówi, że w rezydencji Męcińskich gościł m.in. król Stanisław August Poniatowski. Dziś gruntownie odrestaurowany pałac, otoczony odnowionym ogrodem i parkiem, jest siedzibą instytucji kulturalnych i oświatowych. Mieści się tu również Punkt Informacji Turystycznej.

Punkt Informacji Turystycznej w Działoszynieul. Zamkowa 22, 98-355 Działoszyntel. 0 – 438 430 015e-mail: [email protected]

Ożarów

Alkierzowy dwór Bartochowskich

Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie (Oddział Muzeum Ziemi Wieluńskiej)98-345 Mokrsko, tel./fax: 0 – 438 411 724, e-mail: [email protected] www.muzeum.wielun.plTowarzystwo Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie98-345 Mokrskotel./fax: 0 – 438 411 724

Tutejszy modrzewiowy dwór alkierzowy został wzniesiony w 1757 r. Budowla konstrukcji zrębowej z łamanym dachem polskim krytym gontem jest obecnie siedzibą Muzeum Wnętrz Dworskich. Warto tu zobaczyć kolekcję portretów szlachty wieluńskiej (XVII-XIX w.), stylowe meble, w tym szafy, skrzynie, kufry, komodę z XVIII w., por-celanę miśnieńską i srebra z XVIII w. Do zwiedzania udostępnione są: reprezentacyjny salon i gabinet myśliwski a także jadalnia, sypial-nia, buduar pani domu, gabinet i pokoik panieński. W pobliskim Kocilewie (1 km) stoi zrekonstruowany wiatrak-koźlak.

Tubądzin

Muzeum w dworze Walewskich

Muzeum Walewskich w Tubądzinie(oddział Muzeum Okręgowego w Sieradzu)Tubądzin; 98-285 Wróblewtel. 0 – 438 213 726e-mail: [email protected]

Tubądziński dwór został wzniesiony w końcu XVIII w. z inicjatywy Macieja Zbijewskiego. W 1891 r. przeszedł na własność Kazimierza Walewskiego, miłośnika historii i nauk geograficznych, który zgro-madził tu eksponaty wystawiane dziś w Muzeum Walewskich. Obejrzeć tu można liczne portrety olejne Walewskich, zabytki ze szkła i porcelany, rodowe srebra, bogatą bibliotekę, w tym staro-druki oraz meble z XVIII-XIX w. Dwór otoczony jest zabytkowym parkiem o powierzchni 3 ha. W Tubądzinie odbywają się koncerty muzyki poważnej.

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Pałace i dwory

��

i

i i

Tomaszów Mazowiecki

Skansen Rzeki Pilicy i Niebieskie Źródła

Historyczne bogactwo doliny rzeki Pilicy zdecydowało o powstaniu nad jej brzegami skansenu, którego twórcą i gospodarzem jest Andrzej Kobalczyk. Przeniesiono do niego zabytkowy młyn wodny, w którym organizowane są wystawy tematyczne, a obok młyna pod wiatą eksponowana jest największa w Polsce kolekcja kamieni młyńskich. Odkrywców interesujących się militariami z II wojny światowej przyciągają spektakularne znaleziska – wyciągnięty z dna Pilicy transporter opancerzony wraz z odtworzonym wyposażeniem, a także wrak unikatowego niemieckiego ciągnika artyleryjskiego. Oddzielny dział skansenu zawiera bogatą kolekcję zabytkowych łodzi i kajaków z Pilicy. Nie brakuje też zbiorów zawierających rzadkie i cenne archiwalia, materiały ikonograficzne oraz obszerną bibliotekę wydawnictw poświęconych Pilicy i regionowi Nadpilicza. Skansen Rzeki Pilicy otrzymał certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej jako Najlepszy Produkt Turystyczny roku 2005.

W niewielkiej odległości od skansenu znajduje się niepowtarzalny rezerwat krajobrazowy „Niebieskie Źródła” chroniący naturalne wywie-rzyska krasowe. Woda wypływa tu ze szczelin w wapieniach jurajskich w postaci obfitych źródeł, silnie pulsujących na dnie dwóch basenów źródłowych o głębokości do 4,5 m. W granicach rezerwatu znajdują się rozlewiska i liczne wysepki.

Skansen Rzeki Pilicyul. Modrzewskiego 9/11, 97-200 Tomaszów Mazowiecki, tel. 0 – 447 230 003, tel. kom. 0 – 603 896 768e-mail: [email protected]

Wydział Informacji Turystycznej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckimul. Mościckiego 3, 97-200 Tomaszów Mazowieckitel. 0 – 447 260 378, tel./fax: 0 – 447 248 498e-mail: [email protected]

Konewka, Jeleń

Tajemnicze budowle w Lasach Spalskich

Ze względu na swoje położenie i szczególny charakter Pilica oraz jej okolice były świadkiem ważnych wydarzeń historycznych. Gotowych na dreszczyk emocji zapraszamy do kompleksów bunkrów poniemieckich z czasów II wojny światowej w Konewce i Jeleniu położonych pośród Lasów Spalskich.

Niemcy jeszcze przed wybuchem wojny postanowili stworzyć system dowodzenia operacjami wojskowymi wykorzystujący pociągi sztabowe. Jednak już pierwsze miesiące walk w 1939 roku ujawniły pewne mankamenty takiego rozwiązania: wrażliwość na ataki z powietrza i problemy z łącznością. Rozwiązaniem tych problemów miały być bunkry mogące pomieścić całe składy kolejowe chroniące je przed atakami z powietrza.

Przykładem takich obiektów jest bunkier w Jeleniu o długości 355 m oraz bunkier w Konewce o długości 380 m. Obok bunkrów znajdowało się zaplecze techniczne znacząco poprawiające komfort załóg pociągów. Bunkry początkowo były używane zgodnie z zastosowaniem w celu ochrony pociągów sztabowych, a wraz z biegiem czasu zaczęto tam również chronić pociągi towarowe i składować materiały z pobliskich zakładów.

Obecnie w bunkrze w Konewce otworzono podziemną trasę turystyczną, gdzie oprócz zwiedzenia samego bunkra można obejrzeć wystawę militariów.

Trasa Turystyczna „Bunkier w Konewce”tel. kom. 0 – 501 430 321e-mail: [email protected]


iWydział Informacji Turystycznej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckimul. Mościckiego 3, 97-200 Tomaszów Mazowieckitel. 0 – 447 260 378, tel./fax: 0 – 447 248 498e-mail: [email protected]

i

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaZa

bytk

i tec

hnik

i

��

i

i

i

i

i

Rogów – Rawa Mazowiecka – Biała Rawska

Rogowska Kolej Wąskotorowa

Fundacja Polskich Kolei Wąskotorowychul. Radomska 1, 26-670 Pionkie-mail: [email protected] Kolej Wąskotorowaul. Dworcowa 3795-063 Rogówtel. 0 – 468 748 023

W lutym 1915 r. niemieckie wojska kolejowe rozpoczęły budowę kolei polowej o szerokości toru 600 mm od stacji normalnotorowej w Rogowie ku linii frontu. Po zakończeniu I-wojny światowej licząca 49 km linia została przejęta przez Ministerstwo Kolei Żelaznych. W 1954 r. przekuto kolej na rozstaw 750 mm. W 1996 r. została oficjalnie uznana za zabytek techniki. Dziś jest jedyną koleją muzealną w województwie łódzkim. Zabytkową wąskotorówką opiekują się wolontariusze – pasjonaci. Na stacji w Rogowie tworzone jest społecznie muzeum kolei. Już dzisiaj zobaczyć tu można cysternę firmy „Borman i Szwede” z 1904 r., parowóz Orenstein & Koppel z 1920 r. czy bogaty zbiór wagonów kolei cukrowniczych sprzed 1939 roku. W każdą niedzielę od początku maja do końca września kursuje pociąg turystyczny do Głuchowa. Na zamówienie kolejka jeździ przez cały rok.

Dolina rzeki Grabii

Drewniane młyny i zagrody młyńskie

PTTK – Oddział w Łasku (Klub Garnizonowy)Plac Lotników Łaskich 1, 98-100 Łasktel. 0 – 436 753 776, e-mail: [email protected] www.pttklask.ex2.pl Punkt Informacji Turystycznej w Pabianicach Dworzec kolejowy PKPul. Łaska 37, 95-200 Pabianice, tel. 0 – 422 054 314, e-mail: [email protected]

Jedną z nieubłagalnie przemijających pamiątek przeszłości są rozsiane na terenie województwa łódzkiego, rzadko już spotykane młyny wodne. Łączący zabytki techniki żółty szlak przebiegający przez powiat łaski nazwany został „Młyny nad Grabią”. Z trzydziestu młynów istniejących niegdyś nad tą rzeką o długości 77 km, do dziś zachowało się tylko kilka. Na szlaku zobaczyć można m.in. pracujący nadal młyn w Wo-li Marzeńskiej, młyny w Zielencicach, Brzeskach i Kozubach, – czy ruiny takich budowli w Emilianowie i w Okupie Fabrycznym. Perełką architektury drewnianej jest z pewnością zespół młynów w miejscu zwanym Talar. W większości młyny te są dziś własnością prywatną – ich zwiedzanie należy wcześniej uzgadniać z właścicielami.

Skierniewice

Parowozownia

Parowozownia Skierniewiceul. Łowicka 1, 96-100 Skierniewice tel. 0 – 468 340 323, tel. kom. 0 – 609 240 477e-mail: [email protected]

Parowozownia Skierniewice powstała w poł. XIX w. dla obsłu-gi parowozów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Jej główny element stanowi półkolista hala postojowa dla parowozów o 23 stanowi-skach. W 1994 r. staraniem Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei kompleks parowozowni został wpisany do rejestru zabytków. Od 1988 r. stowarzyszenie tworzy kolekcję zabytkowego taboru liczącą obecnie blisko 100 sztuk, udostępnianą tu w pierwszym w Polsce społecz-nym muzeum starej kolei. Zbiór posiada kilka „perełek” – w tym jedyny w świecie akumulatorowy zespół trakcyjny systemu „Wittfelda”, kolekcję wagonów krytych wykorzystywanych m.in. w „Liście Schindlera” S. Spielberga i „Pianiście” R. Polańskiego, wagon salonowy przewodniczą-cego Rady Państwa gen. A. Zawadzkiego i wiele innych.

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Zabytki techniki

��

i

ii

Uniejów

Termy Uniejów

Położone na głębokości ponad 2000 metrów gorące źródła w Uniejowie to naturalny skarb województwa łódzkiego. Bijąca z nich solanka o temperaturze 68°C ma bowiem niezwykłe właściwości. Źródła w Uniejowie są wyjątkowe w skali kraju. Już teraz gorącej wody używa się do ogrzewania miasta. Nie jest to jednak jedyny możliwy sposób ich użycia. Gorące kąpiele w solance działają leczniczo na wiele schorzeń, m.in. reumatoidalne, ortopedyczno-urazowe, skóry, nosa, ucha, gardła i krtani oraz na nerwobóle, dyskopatie i nerwice.

Wykorzystanie potencjału źródeł umożliwia nowoczesny kompleks rekreacyjno-sportowy – Termy Uniejów. W jego skład wchodzą 3 niecki basenowe: pływacka, solankowa i dla dzieci oraz zespół saunowy z sauną fińską, turecką, aromaterapią, lakonium (sauna o temperaturze 40-45°C do swobodnego relaksowania się) i tepidarium (sala do odpoczynku z podgrzewaną podłogą i podgrzewanymi leżakami). Dodatkowe atrakcje to wypożyczalnia kajaków do spływu Wartą i przejażdżki powozem. W skład kompleksu wchodzą również pełnowymiarowe boisko piłkarskie z murawą podgrzewaną z zastosowaniem wód termalnych, boiska do siatkówki i piłki plażowej oraz ścianki treningowe do tenisa.

W Uniejowie znajdują się jednak nie tylko naturalne skarby. Kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy leży u stóp zamku z XIV wieku otoczo-nego parkiem w stylu angielskim z XIX wieku. Do tego historycznego dziedzictwa nawiązuje Kasztel Rycerski, który oferuje nie tylko 45 miejsc noclegowych, ale też udział w zajęciach Akademii Rycerskiej i tradycyjną kąpiel w drewnianych baliach z solanką.

Kasztel Rycerski „Na Gorących Źródłach”ul. Zamkowa 6, 99-210 Uniejówtel. 0 – 632 888 950e-mail: [email protected]

Termy Uniejów Spółka z o.o. w Uniejowieul. Polna 37, 99-210 Uniejówtel./fax: 0 – 632 888 071e-mail: [email protected]

Spała

Kurort carów i prezydentów

Centrum Informacji o Mieście i Regionie ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódźtel./fax: 0 – 426 637 773e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl

Spała to znana miejscowość wypoczynkowa położona nad Pilicą. Bywali tu królowie polscy oraz carowie rosyjscy, w późniejszych czasach prezydenci Polski Międzywojennej: Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki. W Spale koniecznie trzeba zobaczyć zabytkowy kościółek z 1923 roku zbudowany w stylu zakopiańskim, murowaną wieżę ciśnień z pocz. XX w i oczywiście naturalnej wielkości żeliwny pomnik żubra – symbol Spały. W Centralnym Ośrodku Sportu, który jest równocześnie znanym Ośrodkiem Przygotowań Olimpijskich, można skorzystać z krytych hal sportowych i basenu, siłowni, gabinetów odnowy biologicznej, gabinetu krioterapii i kortów tenisowych. Ze Spały można wybrać się na przejażdżkę rowerową do Tomaszowa Mazowieckiego 12-kilometrową ścieżką rowerową. Spała to również gratka dla miłośników antyków i rękodzieła. Już od kilku lat w Spale odbywa się Spalski Jarmark Antyków i Rękodzieła Ludowego.

Do dyspozycji gości odwiedzających Spałę i okolice, oprócz Centralnego Ośrodka Sportu jest kilkanaście różnorodnych obiektów oferują-cych zarówno noclegi jak i sale konferencyjne oraz możliwość zregenerowania się w centrach SPA&Wellness. Do najbardziej znanych należą czterogwiazdkowy hotel Mościcki, Hotel Prezydent czy Dwór Carski.

Punkt Informacji Turystycznej w Spale ul. Piłsudskiego 2, 97-215 Inowłództel. kom. 0 – 514 206 859www.galeria.spala.info.pl www.spala.info.pl

i Wydział Informacji Turystycznej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckimul. Mościckiego 3, 97-200 Tomaszów Mazowieckitel. 0 – 447 260 378, tel./fax: 0 – 447 248 498e-mail: [email protected]

i

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaKo

nfer

encj

e&Sp

a

��

i

i

i

Rawa Mazowiecka

Hotel Ossa

Hotel Ossa**** Congress & SPAOssa 1, 96-200 Rawa Mazowieckatel. 0 – 468 132 600, fax: 0 – 468 132 601e-mail: [email protected] www.hotelossa.pl

Hotel Ossa**** Congress & SPA położony w centrum Polski – 60 km od Warszawy i Łodzi przyciąga ciszą i malowniczym krajo-brazem. Swoim gościom oferuje pokoje i apartamenty o wysokim standardzie. Hotel dysponuje przestronnym i funkcjonalnym zaple-czem kongresowym z zespołem sal konferencyjnych, w tym salą kongresową mogącą pomieścić 1600 osób. Wyróżnia się unikalną, niezwykle bogatą ofertą gastronomiczną. O zdrowie i urodę zadba instytut wellness & spa z 16 gabinetami odnowy biologicznej, oferu-jący bogaty wachlarz zabiegów oraz masaży zdrowotnych i relaksa-cyjnych. Dodatkowo Hotel dysponuje centrum wodno-termalnym, które przyniesie pełen relaks i odprężenie.

Wola Chojnata

Pałac Chojnata

Zespół pałacowo-parkowy w Woli Chojnatej to z pewnością perła architektury i ozdoba ziemi rawskiej. Tutejszy neorenesansowy pałac został wzniesiony w 2. poł. XIX w. przez rodzinę Węsierskich, według projektu znanego architekta Henryka Marconiego. Otacza go park krajobrazowy z początku XIX w. Tuż obok stoi murowany spichlerz z I poł. XIX w. oraz dawna stajnia. Gruntownie odrestau-rowana rezydencja mieści dziś luksusowy ośrodek konferencyjno-hotelowy z restauracją, salami bankietowo-konferencyjnymi, sauną i siłownią oraz pokojami odnowy biologicznej.

Pałac Chojnata Wola Chojnata 59, 96-230 Biała Rawska tel. 0 – 468 138 830, kom. 0 – 513 126 775e-mail: [email protected]

Łódź

Centrum – HoteleBełchatów

Wygodnie i komfortowo

Region Bełchatowa w pierwszej kolejności kojarzy się z kopalnią węgla brunatnego, ale wbrew pozorom to obszar gdzie można wygodnie i komfortowo, a przy tym ciekawie wypocząć. Do dyspo-zycji gości jest kilka hoteli i ośrodków konferencyjno – wypoczyn-kowych m.in.: Sport Hotel, Santin, Wawrzek, czy Hotel Wodnik. Odwiedzający mogą w nich skorzystać z basenów, saun i dobrze wyposażonych sal konferencyjnych. Poszukujący aktywnego wypo-czynku znajdą coś dla siebie w Ośrodku Sportu i Rekreacji „Góra Kamieńsk”, zaś amatorzy mocniejszych wrażeń powinni skorzystać z możliwości wycieczki samochodami terenowymi na dno kopalni węgla brunatnego.

Punkt Informacji Turystycznej w Bełchatowieul. Kościuszki 1btel. 0 – 44 7 335 135e-mail: [email protected]

„Centrum – Hotele” Sp. z o.o. – właściciel łódzkich hoteli: „Centrum”, „Światowit”, „Savoy”, „Mazowiecki” i „Polonia Palast”, działa pod tą nazwą od lipca 2008 roku. Obecnie Centrum Hotele dysponują niemal tysiącem miejsc noclegowych i dwudziestoma salami konfe-rencyjnymi. To największa w Łodzi baza hotelowo – konferencyjna. Obiekty zlokalizowane są w centrum Łodzi, w większości tuż przy reprezentacyjnej ulicy Piotrkowskiej, w sąsiedztwie dworców kolejo-wych i centrów handlowych. Stanowią doskonałe miejsce do rozpo-częcia podróży zarówno po Łodzi jak i regionie łódzkim.

„Centum – Hotele” Sp. z o.o. al. Kościuszki 68, 90-432 Łódźtel. 0 – 426 321 030, 0 – 426 368 745e-mail: [email protected]

i

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Konferencje&Spa

��

i i

i

Zalew Sulejowski, Jeziorsko

Zbiorniki wodne województwa łódzkiego


W województwo łódzkim znajdują się dwa duże zbiorniki zaporowe, zalew Sulejowski na Pilicy i zbiornik Jeziorsko powstały ze spiętrzania wód Warty. Pierwszy z nich oferuje znakomite warunki do uprawiania sportów wodnych. Latem odbywają się tu regaty, szkolenia i obozy żeglarskie, wzdłuż zalewu przebiega szlak kajakowy Pilicy, zaś brzegiem zbiornika biegną szlaki piesze i rowerowe.

Z kolei zbiornik Jeziorsko to największy akwen województwa łódz-kiego o powierzchni 4230 ha. Południowa cześć zbiornika to największy rezerwat przyrody w regionie. Płytkie wody, liczne wysepki i podtopio-ne zarośla tworzą znakomite warunki dla gniazdujących tu ptaków (130 gatunków). Część północna, dzięki rozwijającej się bazie turystycznej jest doskonałym miejscem dla miłośników turystyki aktywnej.

Województwo łódzkie

Szlaki kajakowe


Miłośnicy kajakarstwa w województwie łódzkim znajdą dla siebie kilka ciekawych propozycji. Na uwagę zasługuje szlak kajakowy rzeki Pilicy, która należy do najpiękniejszych dolin rzecznych w cen-tralnej Polsce. Na ziemi łódzkiej rzeka płynie m.in. przez Przedbórz, Bąkową Górę, Sulejów, Spałę i Inowłódz. Warto również wybrać się na rzekę Wartę, przepływającą na odcinku łódzkim przez tak malownicze obszary jak Załęczański Park Krajobrazowy, czy Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Dla kajakarzy poszukujących bardziej wymagających rzek czeka m.in. Widawka, Rawka, czy Drzewiczka.

Województwo łódzkie na pierwszy rzut oka może nie kojarzyć się z bursztynem. Niesłusznie. Badania archeologiczne wykazują, że część bursztynowego szlaku – trasy, którą w czasach starożytnych bursztyn transportowany był znad Bałtyku na tereny cesarstwa rzymskiego – mogła przebiegać przez współczesne województwo łódzkie. Świadczą o tym znaleziska rzymskie dokonane w dolinach Warty i Bzury. Łódzkie oferuje więc odwiedzającym je turystom podróż śladami starożytnych rzymian. Wytyczony przez województwo Bursztynowy Szlak można przebyć rowerem, podziwiając przy tym zabytki architek-tury drewnianej, do których należą kościółki w okolicach Wielunia. Na terenie łódzkiego Bursztynowy Szlak rozciąga się od Wieruszowa do Wielunia, przewidywana jest jednak współpraca między woje-wództwami i regionami partnerskimi łódzkiego za granicą.

Polski Szlak Bursztynowy w Wieluniuul. Narutowicza 13, 98-300 Wieluńe-mail: [email protected]


Szlak bursztynowy Województwo łódzkie

Znakowane szlaki rowerowe

Województwo łódzkie oferuje turystom ponad 3000 km znakowa-nych szlaków rowerowych przygotowanych z myślą o wszystkich, którzy uwielbiają aktywny wypoczynek. Większość z oznakowanych tras to krótkie szlaki przebiegające pomiędzy najbardziej atrakcyjny-mi miejscowościami w danym regionie, jak szlaki w Załęczańskim Parku Krajobrazowym czy w powiatach: wieruszowskim, wieluńskim, poddębickim, tomaszowskim, zgierskim, łowickim, skierniewickim, łaskim i bełchatowskim.

Inne mają charakter szlaków dłuższych, wieloetapowych z możli-wością noclegu na trasie. Do takich szlaków należą m.in. Sieradzka eSKa, szlak „Przez Powiat Wieruszowski”, ścieżka rowerowa im. Zygmunta Goliata prowadząca wokół Zbiornika Sulejowskiego czy ostatnio wyznakowany „Szlak Gorących Źródeł”.


i

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaTu

ryst

yka

akty

wna

��i

iii

iii

i

Na urlop z adrenaliną o każdej porze roku zaprasza Ośrodek Sportu i Rekreacji Góra Kamieńsk zlokalizowany na zboczu najwyższego sztucz-nego wzniesienia w Polsce środkowej niedaleko Bełchatowa. Góra Kamieńsk ma wysokość względną 196 m i została usypana w wyniku prac eksploatacyjnych pobliskiej kopalni węgla brunatnego BOT KWB Bełchatów S.A. Ośrodek Góra Kamieńsk czynny jest cały rok i oferuje wiele emocjonujących atrakcji. Można skorzystać z wyciągu krzesełkowego wyposażonego w czteroosobowe krzesełka, pokonać nowoczesny, bezpieczny tor saneczkowy o długości 1100 m, przejechać się specjalnie wytyczonymi ścieżkami rowerowymi, zaszaleć w miniparku rozrywki na obrotowych rowerach, golden bungee czy w dmuchanej dżungli oraz powspinać się na specjalnej ściance wspinaczkowej z trzema wieżami o wysokościach 3, 6 i 7 metrów. Zimą obowiązkowo należy wybrać się na narty i przetestować trzy profesjonalnie przygotowane trasy narciarskie. Główna trasa ma długość 760 metrów, a różnica wzniesień to 123 m. Cały stok jest oświetlony, sztucznie naśnieżny, ratrakowany, a nad bezpieczeństwem narciarzy czuwają ratownicy Jurajskiej Grupy Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego wspomagani przez personel medyczny. Na początkujących czekają instruktorzy szkoły narciarskiej i snowboardowej BIWAK działającej w OSiR Góra Kamieńsk. Warto zostać tu dłużej. Góra Kamieńsk oferuje noclegi i wyżywienie w nowym obiekcie zlokalizowanym u podnóża góry lub w pobliskim Bełchatowie (Sport Hotel***) czy w OSiR Wawrzkowizna.

Góra Kamieńsk Ozga k. Kamieńska Tel. 0 – 447 330 777e-mail: [email protected] www.gorakamiensk.info

Góra Kamieńsk

Aktywnie przez cały rok


Gospodarstwa agroturystyczne

Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Sieradzkiej Prezes: Agata Grzybowskatel. 0 – 436 781 861 [Region sieradzki i poddębicki]Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Zgierskiej Prezes: Zbigniew HaukeDzierżązna 38, 95-100 Biała, tel. 0 – 427 178 487 [Region zgierski]Stowarzyszenie Wsi Agroturystycznych Regionu Doliny Pilicy i Zalewu Sulejowskiego Prezes: Elżbieta Ksyttel. 0 – 447 246 267, tel. kom. 0 – 507 772 525[Region tomaszowski i piotrkowski]Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieluńskiej Prezes Halina Piekaraul. Targowa 26, 98 – 320 Osjaków, tel. 0 – 438 423 401 [Region wieluński]Opoczyńskie Stowarzyszenie Gospodarstw AgroturystycznychPrezes: Elżbieta Zajączkowska, tel. 0 – 447 553 486 [Region opoczyński]Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieruszowskiejul. Waryńskiego 8, 98-400 Wieruszów, tel. 0 – 627 831 188[Region wieruszowski]Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Poddębickiej Prezes Wiesław Matkowskitel. 0 – 436 790 063, tel. kom. 0 – 508 280 727

Województwo łódzkie prezentuje bardzo bogatą ofertę agroturystyczną. Zróżnicowane krajobra-zy, rozległe lasy, zbiorniki wodne i czyste rzeki stwa-rzają doskonałe warunki do wypoczynku na wsi. Gospodarstwa agrotury-styczne rozsiane w różnych częściach Ziemi Łódzkiej oferują najtańsze noclegi, swojską kuchnię, możli-wość grzybobrania i węd-kowania oraz wieczory przy ognisku i grillu.


Szlak konny


Ogromnym potencjałem województwa łódzkiego jest ponad 150 ośrodków nastawionych przede wszystkim na turystykę jeździecką, a ponadto kilkadziesiąt innych, które w swej ofercie mają również obsługę miłośników jazdy konnej. Najbardziej znane ośrodki jeź-dzieckie łączy turystyczny Szlak Konny, mający dwie pętle: zewnętrz-ną o długości 1067 km i wewnętrzną (270 km). Zaprojektowano również liczne łączniki pomiędzy obiema pętlami. Na trasie Szlaku Konnego znajdują się zarówno stadniny koni, wyspecjalizowane ośrodki jeździeckie jak również liczne gospodarstwa agroturystycz-ne. Można tu zatrzymać się na nocleg, skorzystać z wyżywienia, jak również nakarmić i napoić konie podczas postoju.

i

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Turystyka aktywna

�0i

i

ii

Ziemia łowicka

Pasiaki i wycinanki łowickie

Muzeum w ŁowiczuStary Rynek 5/7, 99-400 Łowicz, tel. 0 – 468 373 928, fax: 0 – 468 373 663e-mail: [email protected] www.muzeum.low.pl

Łowickie stroje ludowe, ze względu na bogactwo kolorystyki, są uważane za reprezentacyjne dla całego kraju. Strój kobiecy składa się z bawełnianej koszuli z szerokimi rękawami, marszczonej spódnicy, pasiastej zapaski oraz kwiecistej chustki na głowę. Elementami stro-ju męskiego są: biała koszula z kołnierzykiem i wstążką, wełniane, pomarańczowe spodnie w prążki, lejbik i spencerek z czarnego sukna a także biała lub czarna sukmana, przepasana pomarańczowym pasem. Wyróżnikiem łowickiego folkloru są wycinanki z glansowa-nego papieru, o rożnych kształtach i tematyce – dominują motywy roślinne i geometryczne.

Łowicz

Procesja Bożego Ciała

Centrum Kultury, Turystyki i Promocji Ziemi ŁowickiejStary Rynek 17, 99-400 Łowicztel. 0 – 468 303 346, 0 – 468 300 988e-mail: [email protected]

Boże Ciało – uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa – to jedno z naj-ważniejszych świąt w Kościele katolickim, zapoczątkowane w 1247 r. w belgijskim Liege. W Łowiczu uczestnicy procesji wyrażają jed-nak nie tylko swoją wiarę, ale również niezwykłe przywiązanie do kultury swojego regionu. W kolorowych, pasiastych strojach niosą hostię, otoczeni tłumem mieszkańców i turystów, przybyłych aby podziwiać ten wielobarwny pochód. Z podobnej uroczystości słyną również Mąkolice (powiat zgierski) – znany ośrodek tkactwa i haf-ciarstwa ludowego.

Sromów

Muzeum ludowe rodziny Brzozowskich

Muzeum zostało założone z inicjatywy ludowego artysty Juliana Brzozowskiego. Twórca zgromadził w nim ponad 400 ruchomych rzeźb ludowych, poruszanych specjalnym mechanizmem. Figurki przedstawiają sceny z życia wsi łowickiej, a zostały wykonane przez Brzozowskiego i innych członków rodziny. Można tu też obejrzeć dawne stroje, skrzynie, kredensy, pająki i wycinanki łowickie oraz kolekcję 35 pojazdów konnych z okolic Łowicza – wolanty, stare bryczki, sanie oraz wozy chłopskie: drabiniaste, z krypą, półkoszka i wasąg, ponadto końskie uprzęże oraz stare maszyny i urządzenia rolnicze.

Muzeum Ludowe Rodziny BrzozowskichSromów 11, 99-414 Kocierzew Południowy tel. 0 – 468 384 472www.muzeumludowe.pl

Maurzyce k. Łowicza

Łowicki Park Etnograficzny

Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach prezentuje dawną zabu-dowę wsi łowickiej. Obecnie w skansenie znajduje się ponad 30 obiektów, które ukazują dwa wiejskie układy przestrzenne: tzw. starą wieś występującą do poł. XIX w. o kształcie zbliżonym do owalnicy z centralnym placem oraz tzw. nową wieś – ulicówkę, powszechną w II poł. XIX w. Zarówno w domach mieszkalnych, jak i w zagro-dach prezentowane są charakterystyczne elementy wyposażenia wnętrza i sposoby jego dekoracji. Nieopodal skansenu znajduje się pierwszy na świecie spawany most drogowy wzniesiony wg projektu inżyniera Stefana Bryły.

Skansen w Maurzycach (Oddział Muzeum w Łowiczu)Maurzyce 11b, 99-400 Zdunytel. 0 – 468 388 120 (Skansen), 0 – 468 373 928 (Muzeum w Łowiczu)e-mail: [email protected]/skansen.htm

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaFo

lklo

r i z

wyc

zaje

ludo

we

��

i

ii

i

i

i

Sieradz

Muzeum Okręgowe i Park Etnograficzny

Muzeum Okręgowe w Sieradzuul. Dominikańska 2, 98-200 Sieradz tel. 0 – 438 271 639, fax: 0 – 438 223 020e-mail: [email protected] www.muzeum-sieradz.com.plSieradzki Park Etnograficznyul. Grodzka 1, 98-200 Sieradztel. 0 – 438 225 918, 0 – 438 271 639

Sieradzkie Muzeum Okręgowe mieści się przy Rynku, w XVII- -wiecznej kamienicy. Prezentowane są tu bogate zbiory archeolo-giczne i etnograficzne, dzieła sztuki i rzemiosła artystycznego oraz dokumenty historyczne. Muzeum ukazuje przeszłość ziemi sieradz-kiej od pradziejów do współczesności, a także sztukę ludową, folklor i zwyczaje ludowe. Nad rzeką Żegliną obok sieradzkiego wzgórza zamkowego, mieści się Sieradzki Park Etnograficzny z oryginalnymi chatami wiejskimi z przełomu XIX i XX w.

Opoczno

Muzeum Regionalne i folklor opoczyński

Zabytki budownictwa wiejskiego oraz lokalny folklor i tradycje ludowe przetrwały do dziś głównie w północnej części ziemi opo-czyńskiej. Do najbardziej interesujących obiektów należą drewniane chałupy z tradycyjnie urządzonymi wnętrzami, a ponadto tkaniny, stroje, wycinanki i pisanki, które do dziś sprzedawane są podczas przedwielkanocnych jarmarków. Wciąż żywe i praktykowane jest wycinankarstwo. Na uwagę zasługują także strój opoczyński oraz przepiękne hafty – najbardziej znanym ośrodkiem hafciarstwa są Bielowice. Wiele ciekawych eksponatów prezentujących opoczyński folklor znajduje się w Muzeum Regionalnym w Opocznie.

Muzeum Regionalne w OpoczniePlac Zamkowy 1, 26-300 Opocznotel./fax: 0 – 447 552 319e-mail: [email protected]

Bolimów

Warsztat garncarski rodziny Konopczyńskich

Warsztat Garncarski Rodziny Konopczyńskichul. Dworska 8, 99-417 Bolimówtel. 0 – 468 380 426e-mail: [email protected] [email protected]

Bolimów jest dawnym miasteczkiem i miejscem o starych tradycjach garncarskich. Pierwsze wzmianki o zakładzie garncarskim sięgają roku 1812. Przed I wojną światową istniał tutaj cech garncarski, zrzeszający kilkudziesięciu rzemieślników. Państwo Konopczyńscy są jedną z rodzin, które kontynuują tę interesującą tradycję. Po wcześniejszym umówieniu istnieje możliwość zwiedzenia zakładu i zapoznania się z techniką toczenia oraz całego procesu wytwarza-nia wyrobów ceramicznych. Zakład organizuje pokazy garncarskie i prezentuje wyroby na wystawach sztuki regionalnej.

Spycimierz i Rawa Mazowiecka

Dywany kwiatowe

Urząd Miasta Uniejów – Centrum Informacji Lokalnejul. bł. Bogumiła 13, 99-210 Uniejówtel./fax: 0 – 632 888 077e-mail: [email protected] www.uniejow.pl www.ciluniejow.republika.plPunkt Informacji Turystycznej w Rawie Mazowieckiejul. T. Kościuszki 5, 96-200 Rawa Mazowieckatel. 0 – 468 145 740

Przed obchodami Bożego Ciała w Spycimierzu wielu jego miesz-kańców można spotkać na okolicznych łąkach i polach, gdzie zbierają kwiaty, liście i korę drzew służące do ułożenia olbrzymich dywanów procesyjnych. Długość dywanów sięga 2 kilometrów, a wśród stworzonych cudów podziwiać można anioły, serca, kiście winogron, monstrancje, krzyże, symbole narodowe i różne wzory geometryczne. Podobne dywany w oktawę Bożego Ciała usypuje się z płatków kwiatowych w kościele oo. Pasjonistów pw. św. Pawła od Krzyża w Rawie Mazowieckiej

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Folklor i zwyczaje ludow

e

��

ii

i

Łódź

Jarmark wojewódzki

Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Promocji i Współpracy Zagranicznejal. Piłsudskiego 8, 90-051 Łódźtel. 0 – 426 633 600, fax: 0 – 426 633 602e-mail: [email protected]

Na przełomie sierpnia i września na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi odbywa się największa w regionie niekomercyjna, plenerowa impre-za masowa – Jarmark Wojewódzki. Jarmark umożliwia prezentację łódzkim gminom i powiatom, ale także ośrodkom przyrodniczym, artystom ludowym, uczelniom wyższym i regionom partnerskim. Uczestnicy imprezy mogą spróbować specjałów kuchni regionalnej, wziąć udział w konkursach, obejrzeć wystawy, pokazy walk rycer-skich i paradę orkiestr dętych, wreszcie poszerzyć swoją wiedzę o re-gionie łódzkim. Na scenach odbywają się występy kapel ludowych, pokazy tańca nowoczesnego oraz koncerty gwiazd.

Uniejów

Turnieje rycerskie

Urząd Miasta Uniejów – Centrum Informacji Lokalnejul. bł. Bogumiła 13, 99-210 Uniejówtel./fax: 0 – 632 888 077e-mail: [email protected] www.uniejow.pl www.ciluniejow.republika.plBractwo Rycerskie – Kanclerz Krzysztof Kulczyńskitel. kom. 0 – 608 723 029e-mail: [email protected] www.turniej.pl

Pod koniec sierpnia park zamkowy w Uniejowie zapełnia się tłu-mem rycerzy zakutych w zbroje, mieszczan, dworek i parobków, którzy przybywają na doroczny turniej rycerski. W czasie turnieju odbywają się pokazowe walki i otwarte dla wszystkich konkursy z nagrodami, a kramy sklepikarzy uginają się od pamiątek i sma-kołyków. Publiczność ma okazję zobaczyć jedyną w Polsce machinę oblężniczą trebusz, pokazy strzelania z bombardy i bicia średnio-wiecznych monet, a także uczestniczyć w poszukiwaniach tajem-niczego skarbu arcybiskupa.

Piotrków Trybunalski

Miasto skrzyżowań i interakcji

Urząd Miasta Piotrkowa TrybunalskiegoPasaż Karola Rudowskiego 10, 97 – 300 Piotrków Trybunalskitel. 0 – 447 327 794, bezpłatna infolinia 0 – 800 241 251e-mail: [email protected] www.piotrkow.pl

Międzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji „Interakcje” (maj), odbywa się od 1999 r. Wzięło w nim udział ponad 150 artystów z 40 krajów, prezentujących bogactwo rozumienia świata przez sztukę, różnorod-ność kultur i tradycji. Dzięki zaangażowaniu artystów, mieszkańców miasta oraz sponsorów, powstał unikalny festiwali sztuki współczesnej – dziś jedna z najważniejszych tego typu imprez na świecie. Z kolei Spotkania Rzeźbiarzy „Skrzyżowania” (sierpień) to wspólna inicjaty-wa artystów polskich i niemieckich. W wyniku ich pracy w mieście stanęło już 14 dzieł sztuki stworzonych dla konkretnie wybranego miejsca publicznego. Projekt prowadzić ma do powstania unikalnej galerii rzeźby w dotąd z reguły głuchej i martwej przestrzeni miasta, w miejscach gdzie przebywamy na co dzień.

Rawa Mazowiecka

Fiesta balonowa i festiwal bluesa

Co roku w maju lub czerwcu Rawa Mazowiecka zmienia się w krajową stolicę bluesa. Na odbywający się tu festiwal przyjeż-dżają gwiazdy – wytrawni muzycy i wokaliści wielu narodowości. Miłośników gitary, saksofonu i harmonijki nie powinno w tych dniach zabraknąć w Rawie. Z kolei pod koniec sierpnia niebo nad Rawą pokryte jest kolorowymi balonami, których załogi przybywają z całego kraju na zawody balonowe. Zawody te cieszą się ogromną popularnością zarówno wśród zawodników, jak i licznie zgroma-dzonych widzów.

Biuro Rozwoju, Promocji i Integracji EuropejskiejUrzędu Miasta w Rawie MazowieckiejPlac J. Piłsudskiego 4,96-200 Rawa Mazowiecka, tel./fax: 0 – 468 142 628e-mail: [email protected] www.rawamazowiecka.plMiejski Dom Kultury w Rawie Mazowieckiejul. Krakowska 6c, tel. 0 – 468 154 713, e-mail: [email protected] i

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaIm

prez

y i f

esti

wal

e

��

i

i

i

i


Kolory polski

Festiwal jest corocznym przedsięwzięciem odbywającym się w każdą sobotę i niedzielę od końca czerwca do końca sierpnia. Każdy koncert odbywa się w innym miejscu. W zabytkowych starych kościółkach, zamkach, dworach, pałacach czy muzeach odbywają się koncerty dostosowane do charakteru obiektu. Dodatkowo Towarzystwo Przyjaciół Łodzi organizuje do wszystkich miejsc, w których odbywają się koncerty, wycieczki. W ostatnich latach na „trasie” festiwalu zna-lazły się między innymi: Muzeum – Zamek w Oporowie, Romański kościół św. Idziego w Inowłodzu, Opactwo Cystersów w Sulejowie, czy siedziba Łódź Art Center w Łodzi. Różnorodność przejawia się w odmiennych typach muzyki od biesiadnego śpiewu rycerskiego, przez performance, jazz aż do muzyki klasycznej.

Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina ul. Narutowicza 20/22 90-135 Łódź tel. 0 – 426 647 918www.festiwal.filharmonia.lodz.pl

Spała

Jarmark Spalski

Spalski jarmark antyków i rękodzieła jest adresowany przede wszyst-kim do kolekcjonerów i zbieraczy wszelkiego rodzaju przedmio-tów zabytkowych i staroci oraz do osób handlujących tego typu przedmiotami. Na imprezie mile widziani są również twórcy ludowi wystawiający i sprzedający swoje wyroby. Spalski jarmark to impreza cykliczna, odbywa się raz w miesiącu w sezonie letnim. Ponieważ impreza wrosła już w tradycję, więc w każdą niedzielę pojawia się zwykle kilka stoisk ze starymi przedmiotami. Imprezie targowej towarzyszą liczne atrakcje: program estradowy, wytwarzanie na żywo wyrobów przez znanych twórców ludowych, gry i zabawy dla dzieci, przejażdżki bryczkami i zwiedzanie Spały z profesjonalnymi przewodnikami.

Jarmark Spalskitel. 0 – 447 101 397, tel. kom. 0 – 601 339 259e-mail: [email protected] www.jarmarkspalski.pl

Skierniewice

Święto kwiatów, owoców i warzyw

Skierniewice zapraszają na międzynarodowe dożynki ogrodnicze – Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw. Jest to dwudniowa impreza o charakterze kulturalno-naukowo-handlowym, odbywająca się we wrześniu od blisko 30 lat. Do zwiedzania udostępnione są kwatery sadownicze i pola doświadczalne. W ramach Święta organizowane są Targi Ogrodniczo-Rolne, na których odwiedzający mogą zapo-znać się z nowymi tendencjami i kierunkami w produkcji ogrodni-czej. Święto otwiera uroczysta parada. Wzbogacone jest koncertami, pokazami i wystawami. Dopełnieniem ofert są wystawy plastyczne, fotograficzne, wystawy zwierząt egzotycznych, pokazy mody, fryzur, happeningi, rozgrywki sportowe, a także wybory Miss Święta.

Urząd Miasta w Skierniewicachul. Senatorska 12, 99-100 Skierniewicetel. 0 – 468 332 230e-mail: [email protected] www.skierniewice.net.pl

Kutno

Święto Róży

Urząd Miasta KutnoPlac J. Piłsudskiego 18, 99-300 Kutnoe-mail: [email protected] [email protected]

Cykliczna impreza kulturalna organizowana przez Kutnowski Dom Kultury sięgająca swą historią 1975 roku jako Kutnowskiego Jarmarku Różanego. Głównym elementem imprezy była wystawa róż pochodzących z plantacji kutnowskich hodowców. Od 1990 roku zmieniono nazwę imprezy na Święto Róży, a także przemia-nowano nieznacznie jej formułę. Obecnie obok prezentacji przez hodowców kwiatów najciekawszych okazów skomponowanych w wyszukanych aranżacjach, imprezie towarzyszą występy grup muzycznych, prezentacje twórców ludowych oraz stoiska handlowe. Wystawie towarzyszy konkurs na najpiękniejszą różę.

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Imprezy i festiw

ale

��

ii

i

i

Piotrków Trybunalski

Kolebka parlamentaryzmu i demokracji

Miasto sejmików szlacheckich i synodów biskupich. Kolebka pol-skiego parlamentaryzmu. Spuścizną tego dziedzictwa jest renesanso-wy zamek Zygmunta Starego, wybudowany jako siedziba królewska na czas trwania obrad. Obecnie znajduje się w nim piotrkowskie muzeum gromadzące zbiory regionalne. Na Rynku Miejskim oto-czonym zabytkowymi kamienicami toczy się główne życie miasta. Na Starym Mieście warto zwiedzić m.in.: gotycką farę św. Jakuba, klasztor sióstr Dominikanek z zachowaną częścią średniowiecznych murów miejskich oraz zespoły klasztorne Jezuitów, Bernardynów i Dominikanów.

Centrum Informacji Turystycznej (Oddział PTTK im. M. R. Witanowskiego)Plac Czarnieckiego 10, 97-300 Piotrków Trybunalskitel./fax: 0 – 446 477 052e-mail: [email protected] www.piotrkow.pl

Łowicz

Stolica Ziemi Łowickiej

Centrum Kultury, Turystyki i Promocji Ziemi ŁowickiejStary Rynek 17, 99-400 Łowicztel. 0 – 468 303 346, 0 – 468 300 988e-mail: [email protected]

Łowicz zaliczany do najstarszych miast w Polsce stanowił nie-gdyś ośrodek dóbr gospodarczych arcybiskupów gnieźnieńskich. W tutejszym dworze prymasowskim przebywali wybitni humaniści: Andrzej Frycz-Modrzewski czy Piotr Skarga. Spacerując po mie-ście nie można ominąć Starego Rynku z Bramą Prymasowską oraz bazyliki katedralnej z mauzoleum 12 prymasów Polski. Warto zoba-czyć również klasycystyczny ratusz miejski oraz miejscowe muzeum z bogatymi zbiorami sztuki ludowej i mini-skansenem. Ciekawostką może też być najmniejsze w Polsce Muzeum Guzików mieszczące się… w walizce.

Wieluń

Brama Krakowska i mury obronne

Historia Wielunia sięga XIII stulecia. Miasto zachowało średnio-wieczny, szachownicowy układ zabudowy. Warto zobaczyć gotycką Bramę Krakowską z dobudowanym do niej XIX-wiecznym ratu-szem, okazałe fragmenty murów miejskich z basztami i dawną pro-chownią oraz ruiny potężnej, XIV-wiecznej kolegiaty wysadzonej przez hitlerowców w 1939 r. Godne polecenia zwiedzającym są również zespoły klasztorne Augustianów, Bernardynek, Paulinów, Pijarów i Reformatów, reprezentujące różne epoki i style architek-toniczne. W dawnej siedzibie sióstr Bernardynek mieści się dziś Muzeum Ziemi Wieluńskiej.

Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna)ul. Śląska 23 a, 98-300 Wieluńtel. 0 – 438 439 635e-mail: [email protected]

Sieradz

Stary gród nad Wartą i Żegliną

W źródłach pisanych Sieradz pojawia się po raz pierwszy już w 1136 r. w tzw. bulli gnieźnieńskiej papieża Innocentego II. Również w XII stuleciu Sieradz został wymieniony przez geografa arabskiego al-Idrisiego jako jedno z głównych miast polskich obok Gniezna, Krakowa i Wrocławia. W stolicy Ziemi Sieradzkiej warto zobaczyć gotycki kościół farny z XIV w. wzniesiony w czasach króla Kazimierza Wielkiego, zespół klasztoru Dominikanów istniejący już w 1300 r., później wielokrotnie przebudowany, Muzeum Okręgowe w tzw. kamienicy pojagiellońskiej, otoczone fosą wzgórze zamkowe nad rzeką Żegliną oraz istniejący tuż obok Sieradzki Park Etnograficzny.

Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna)ul. Żwirki i Wigury, 98-200 Sieradztel./fax: 0 – 438 271 641e-mail: [email protected]

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaCi

ekaw

e m

iast

a i m

iejs

cow

ości

��

i

i

i

Lipce Reymontowskie, Małków, Czarnocin

Władysław Stanisław Reymont

Władysław Stanisław Reymont (1867-1925) zyskał sławę przede wszystkim jako laureat literackiej Nagrody Nobla za swoją powieść pt. „Chłopi”. Urodzony w Kobielach Wielkich, wychowywał się na terenie województwa, tu zdobywał wykształcenie, tu pracował i roz-poczynał karierę pisarską. Z jego postacią związanych jest wiele miej-scowości Ziemi Łódzkiej: Tuszyn, Czarnocin, Lipce Reymontowskie, Rogów, Małków, stolica regionu Łódź i wiele innych. Świadectwem związków Reymonta z Ziemią Łódzką są liczne pomniki i tablice pamiątkowe, a w Lipcach znajduje się Zagroda Ludowa i Muzeum im. Wł. St. Reymonta, gdzie zgromadzono pamiątki związane z pisa-rzem i liczne eksponaty obrazujące kulturę ludową Lipiec i okolic.

Muzeum im. Wł. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskichul. Wiatraczna 10, 96-127 Lipce Reymontowskietel. 0 – 468 316 112

Głogowiec

Święta Faustyna Kowalska

Dom Rodzinny św. Faustyny KowalskiejGłogowiec 11a, 99-140 Świnice WarckieDom Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdziaul. Chopina 5, 99-140 Świnice Warckie,tel. 0 – 632 881 618, tel. kom. 0 – 604 478 132e-mail: [email protected]

Helena Kowalska (1905-38), znana dziś w świecie jako św. Faustyna, Apostołka Miłosierdzia Bożego, zaliczana do grona wybitnych misty-ków Kościoła przyszła na świat w Głogowcu, a ochrzczona została w Świnicach Warckich. Od dzieciństwa odznaczała się pobożnością, pracowitością i posłuszeństwem oraz wielką wrażliwością na ludzką biedę. Zmarła w wieku zaledwie 33 lat. Pochowano ją w Łagiewni-kach (dziś dzielnica Krakowa), gdzie obecnie znajduje się Sanktuarium Bożego Miłosierdzia. W domu rodzinnym św. Faustyny w Głogowcu mieści się niewielkie muzeum poświęcone najsłynniejszej mieszkance wsi, a sam Głogowiec stanowi światowe centrum pielgrzymkowe.

Krośniewice

Jerzy Dunin-Borkowski

Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w KrośniewicachPlac Wolności 1, 99-340 Krośniewicetel. 0 – 242 523 347 tel./fax: 0 – 242 524 496e-mail: [email protected]

Jerzy Dunin-Borkowski (1908-92) był najsłynniejszym miesz-kańcem Krośniewic, twórcą gromadzonej przez lata kolekcji dzieł sztuki, rzemiosła, archiwaliów i narodowych pamiątek, nazywa-nym powszechnie „hetmanem kolekcjonerów polskich”. W 1978 r. przekazał swoje zbiory narodowi polskiemu, co dało początek krośniewickiemu muzeum. Muzeum mieści się w domu rodzinnym kolekcjonera oraz w przebudowanej stajni i wozowni. Znajduje się tu m.in. sala poświęcona generałowi Władysławowi Sikorskiemu, sala biedermeierowska czy portretowa.

Zduńska Wola i Pabianice

Święty Maksymilian Maria Kolbe

Muzeum – Dom Urodzenia św. Maksymiliana Kolbegoul. Kolbego 9, 98-220 Zduńska Wolawww.kolbe.pl

Święty Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941) urodził się w Zduń-skiej Woli. Tu też, w obrębie tzw. zduńskowolskiej jurydyki znajduje się Ośrodek Pamięci jego imienia utworzony w 1994 r. W muzeum mieszczącym się w odrestaurowanym drewnianym domu tkac-kim prezentowane są przedmioty związane z pracą i życiem św. Maksymiliana, jak również typowe wyposażenie domu tkaczy z XIX w. Przez kilka lat Święty mieszkał także w Pabianicach, gdzie dora-stał i gdzie (w tutejszym kościele św. Mateusza, w 1906 r.) doznał objawienia. M. M. Kolbe zmarł śmiercią męczeńską w Oświęcimiu w 1941 r.

i

i

Ziemia Łódzka

www.ziemialodzka.pl

Znane postacie regionu

��

i

ii

i

i

Kutno

Baseball – Baza Kutno

Kutno jest miastem słynącym z baseballu. W roku 1984 miesz-kający w Kutnie Kubańczyk Juan Echevarria rozpoczął treningi z grupą uczniów. Dziś tę dyscyplinę sportu uprawia tutaj ok. 200 młodych ludzi. W Kutnie znajduje się Europejskie Centrum Małej Ligi Baseballowej. Tu rozgrywane są każdego roku mistrzostwa małej ligi, w których uczestniczą zawodnicy z Europy, Afryki i Azji. Centrum Małej Ligi to kompleks sportowy wybudowany na powierzchni 17 hektarów, składający się z dwóch stadionów z try-bunami łącznie na 4000 widzów oraz boisk, internatów dla 200 osób i budynku administracyjnego.

Urząd Miasta KutnoPlac J. Piłsudskiego 18, 99-300 Kutnoe-mail: [email protected] [email protected]

Piątek i Sobota

Środek Polski na weekend

Punkt Informacji Turystycznej w ŁęczycyPlac T. Kościuszki 24, 99-100 Łęczyca, tel./fax: 0 – 247 218 965 e-mail: [email protected] Informacji Turystycznej w ŁowiczuStary Rynek 3, 99-400 Łowicz, tel. 0 – 468 309 149,e-mail: [email protected]

Piątek, położony w widłach Moszczenicy i Maliny leży w geome-trycznym środku Polski. Początki miasta sięgają XIV w., a jego nazwa wywodzi się od targu tygodniowego, którego tradycje znane są od XII w. Na rynku stoją XIX-wieczne kramy miejskie, a w pobli-żu gotycki kościół parafialny Świętej Trójcy z XV w., przebudowany w epoce baroku. Z kolei w Sobocie warto zobaczyć gotycko-rene-sansowy kościół pw. śś. Piotra i Pawła, wzniesiony ok. 1518 r. z cen-nymi, przyściennymi płytami nagrobnymi oraz dwór Zawiszów (XIX w.) wzniesiony na miejscu budowli z XVI w. z wykorzystaniem elementów domniemanego zamku.


Bitwa o Łódź 1914 r.

„Operacja łódzka” była najkrwawszą bitwą manewrową I wojny światowej. Bitwa toczyła się od 11 listopada do 6 grudnia 1914 r. Na froncie od Torunia do Częstochowy walczyło ok. 1 miliona żołnierzy. Statystycznie każdego dnia ginęło w niej więcej ludzi niż w powszechnie znanej bitwie pod Verdun we Francji. Po obu stronach w sumie poległo ok. 200 tysięcy żołnierzy. Współczesnym świadectwem bitwy są pozostałości po okopach oraz cmentarze wojenne, licznie rozsiane na obszarze działań wojskowych. Przy pomocy lokalnych władz i pasjonatów tematu udało się kilka takich miejsc uprzątnąć i odbudować. Warte zwiedzenia są cmentarze w Gadce Starej, Poćwiardówce, czy Rogowie.

Urząd Miejski w Koluszkachul. 11-go Listopada 65, 95-040 Koluszkitel./fax: 0 – 447 256 700e-mail: [email protected] www.lodz1914.pl

Bełchatów

„Na samym dnie”

BOT Kopalnia Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A.Dział Komunikacji Korporacyjnejul Św. Barbary 3 Rogowiec, 97-400 Bełchatówtel. 0 – 447 374 863, fax: 0 – 447 374 864e-mail: [email protected]

Kopalnia „Bełchatów” jest największą i najnowocześniejszą kopal-nią odkrywkową węgla brunatnego w Europie. Rozmiary wykopu oraz maszyn w nim pracujących przyprawiają turystów o zawrót głowy. Niesamowite wrażenie na zwiedzających sprawia panorama odkrywki z tarasów widokowych w Kleszczowie oraz ze zwałowiska zewnętrznego. Ostatnio wprowadzono możliwość zjazdu kopal-nianymi samochodami terenowymi na samo dno wykopu, gdzie różnica poziomów wynosi ponad 200 metrów! „Na Samym Dnie” podziwiać można gigantyczne koparki i zwałowarki oraz dowiedzieć się więcej na temat kopalni.

www.ziemialodzka.pl

Ziemia ŁódzkaCi

ekaw

ostk

i reg

iona

lne

AUSTRIAPolnisches FremdenverkehrsamtLerchenfelder Strasse 2A-1080 Wientel. (+43 1) 524-71-91-12fax: (+43 1) 524-71-91-20e-mail: [email protected]

BELGIAPools Informatiebureau voor ToerismeAvenue de la Renaissance 20,1000 Brussel tel. (+32 2) 740-06-20fax: (+32 2) 742-37-35e-mail: [email protected]

FRANCJAOffice National Polonais de Tourisme9, rue de la Paix75002 Paristel. (+33 1) 42-44-29-92fax: (+33 1) 42-97-52-25e-mail: [email protected]

HISZPANIAOficina Nacional de Turismo de Poloniac/Princesa duplicado local 131028008 Madridtel. (+34) 91-541-48-08 fax: (+34) 91-541-34-23e-mail: [email protected]

HOLANDIAPools Informatiebureau voor ToerismeLeidsestraat 641017 PD Amsterdamtel. (+31 20) 625-35-70fax: (+31 20) 623-09-29e-mail: [email protected]

JAPONIAPolish National Tourist OfficeKeio Nishi Shinjuku Minami Bldg 7F3-4-4 Nishi Shinjuku, Shinjuku-ku Tokio 160 - 0023tel. (+81 3) 5908-3808fax: (+81 3) 5908-3809e-mail: [email protected]

NIEMCYPolnisches FremdenverkehrsamtKurfürstendamm 7110709 Berlintel. (+49 30) 21-00-92-0, fax: (+49 30) 21-00-92-14e-mail: [email protected]

ROSJAPredstawitelstwo Polskoj Turisticzeskoj Organizacjiul. Zemlanoj Wal 66/20, Art. Building109004 Moskwatel. (+7 095) 510-6210fax: (+7 095) 510-6211e-mail: [email protected]

STANY ZJEDNOCZONEPolish National Tourist Office5 Marineview Plaza, Hoboken, NJ 07030 tel. (+1-201) 420-9910fax: (+1-201) 584-9153e-mail: [email protected]

SZWECJAPolska Statens TuristbyråKarlavägen 47 b, bw114 49 Stockholm tel. (+46 8) 21-81-45fax: (+46 8) 21-04-65e-mail: [email protected]

UKRAINAПольський Осередок Туристичної Інформації 01001 Kyiv, Khreshchatyk 25, lok. 98 tel. (+380-44) 278 67 28fax. (+380-44) 278 66 70e-mail: [email protected]

WĘGRYLengyel Nemzeti Idegenforgalmi Kepviselet Karoly krt. 111075 Budapesttel. (+36 1) 269-78-09fax: (+36 1) 269-78-10e-mail: [email protected]

WIELKA BRYTANIAPolish National Tourist OfficeWestgate House, West GateLondon W5 1YYtel./fax: (+ 44 0) 8700-675012tel./fax: (+ 44 0) 8700-675011e-mail: [email protected]

WŁOCHYUfficio Turistico PolaccoVia Barbarini 5000187 Romatel. (+39 06) 482-70-60fax: (+39 06) 481-75-69e-mail: [email protected]

Wydawca: Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź, tel. 0 – 426 385 957, www.rotwl.pl, www.ziemialodzka.pl, e-mail: [email protected] i Oficyna Wydawniczo-Reklamowa SAGALARA, ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź, tel. 0 – 426 762 676

Realizacja: Oficyna Wydawniczo-Reklamowa SAGALARA, ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź, tel. 0 – 426 762 676, www.sagalara.com.pl, e-mail: [email protected],

Koncepcja wydania IV: Tomasz Mazurek, Tomasz Koralewski, Piotr SölleTekst: Ryszard Bonisławski, Iwona Borowińska, Anna Koperska, Agnieszka i Tomasz Koralewscy, Piotr Sölle,

Tomasz Szwagrzak, Tomasz MazurekKorekta: Ryszard Bonisławski, Iwona Borowińska, Izabela Nowakowska, Gabriela PrusZdjęcia: Piotr Bączyński, Zbigniew Bereszyński, Ryszard Bonisławski, Dariusz Bógdał, Ariel Ciechański, Andrzej Danowski,

Tomasz Dronka, Jacek Foks, Krzysztof Gara, Bogna Hes, Konrad Kaszuba, Grażyna Kietla (Rancho Natura Plus), Tomasz M. Kolmasiak, Bogdan Kopania, Agnieszka i Tomasz Koralewscy, Katarzyna Krakowska, Anna Mokrosińska, Izabela Nowakowska, Włodzimierz Małek, Anna Post, Gabriela Prus, Piotr Sölle, Piotr Wypych, Tomasz Szwagrzak, Dariusz Śmigielski, Paweł Wojtyczko, Michał Zajfert, Chwalisław Zieliński, Anna Ziemnicka i Marian Zubrzycki, Piotr Modliński, M. Kawczyński, Mariusz Kucharczyk oraz archiwa: Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego, Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK, Grupy „Fabricum“, Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi i Urzędu Miasta Łodzi, Starostw Powiatowych w: Poddębicach, Sieradzu, Zgierzu, Urzędów Miast w: Bełchatowie, Kutnie, Opocznie, Piotrkowie Trybunalskim i Skierniewicach, Powiatowego Centrum Informacji Turystycznej i Strategii Rozwoju w Tomaszowie Mazowieckim, Małej Liga Baseballa w Kutnie oraz Kopalni Węgla Brunatnego – BOT Bełchatów S.A., Hoteli Centum Sp. z o.o., Hotelu Prezydent, Hotelu Ossa

Mapa: Piotr Wypych

Wydawnictwo sfinansowane ze środków Polskiej Organizacji Turystycznej.

Ośrodki Zagraniczne Polskiej Organizacji Turystycznej

ISBN - 978-83-61001-12-6

ISBN - 978-83-61001-12-6

Documents

Największe atrakcje turystyczne Łodzi i regionu łódzkiego · Łódzkie – region na szlaku Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia regionu, w którym krzyżują się drogi z północy