Upload
tamftu
View
228
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
1/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A1
LI NI U
Ngy nay, hi nhp trthnh mt xu th tt yu, mt nc khng
th pht trin nu khng tham gia hi nhp kinh t quc t. ng trc tnh
hnh , nn kinh t Vit Nam ang c chi u t, pht trin. Nhng i
vi doanh nghip va v nh, ngoi nhng chi cn rt nhiu nhng thch
thc, do quy m va v nh nn kh nng cnh tranh thp, c nguy cb
ph sn trc cc doanh nghip ln v trc cc i th nng k t nc
ngoi. Bn cnh , cc doanh nghip va v nh li ng mt vai tr rt
quan trng trong nn kinh t quc dn, hng nm gp phn ln vo GDP ca
c nc. Vi vai tr rt ln, nhng li ng trc nhiu kh khn, em khng
khi bn khon v kh nng tn ti v pht trin ca n. l l do em
chn ti: Gii php nng cao kh nng cnh tranh ca cc doanh
nghip va v nhVit Nam trong qu trnh hi nhp kinh tquc t
lm n ca mnh.
gii quyt ti ny em xin trnh by nhng ni dung sau:
- Chng I: Csl lun v kh nng cnh tranh ca doanh nghip
va v nh.
- Chng II:Thc trng kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip
va v nhvit nam hin nay
- Chng III: Gii php nng cao kh nng cnh tranh ca cc
doanh nghip
Trong phm vi ca n mn hc, em xin trnh by mt cch ngn
gn kin ca mnh, hy vng sng gp mt phn nh vo vic nng cao
kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip va v nh.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
2/75
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
3/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A3
Ngy nay, xu th ho bnh, hp tc v pht trin trthnh xu th
ln phn nh i hi, bc xc ca cc quc gia, dn tc v s pht trin kinh
t gia cc nc. Th gii ang xy dng nn kinh t vi nhng chnh sch
hp tc, hi nhp quc t su rng, trong ch trng n hiu qu v tng
sc cnh tranh cho cc nn kinh t.
Khi ton cu ho ang trthnh xu th khch quan th yu cu hi
nhp kinh t quc t ngy cng trnn cp bch. Ton cu ho kinh t l
mt xu th mi ca qu trnh pht trin kinh t th trng, phn nh trnh
pht trin cao ca nn sn xut, phn cng lao ng quc t v vic quc t
ho sn xut trnn ph bin. c im quan trng ca ton cu ho l nn
kinh t th gii tn ti v pht trin nh mt chnh th, trong nn kinh t
ca cc quc gia ch l cc b phn c quan h tng tc ln nhau, pht trin
vi nhiu hnh thc phong ph. Bt k mt quc gia no khi tham gia vo
kinh t quc tu c th thu c li ch nu quc gia bit tp trung vo
sn xut v xut khu nhng sn phm th hin mi tng quan thun li
hn v mt chi ph so vi cc quc gia khc. Do vy, ch nhng quc giano bt kp xu th ny, bit tn dng thi c, vt qua thch thc mi c th
ng vng v pht trin. Quc gia no khng thc hin hi nhp tc l t
loi mnh ra khi l ca s pht trin. Ni cch khc, hi nhp kinh t quc
t trthnh mt tt yu khch quan.
1.3. Tm quan trng ca hi nhp kinh tquc t c kim
nghim qua thc t, thhin stng trng kinh tca Vit Nam.
Thc t cho thy nn kinh t Vit Nam trc y yu km, chm
pht trin. Sau t tng c khai thng, Nh nc ra nhiu chnh
sch kinh t mi ph hp vi tin trnh lch s, gp phn ln vo s pht
trin kinh t ca t nc. Bt u ti hi ng VI nm 1986, ng v
Nh nc ch chng pht trin nn kinh t th trng theo nh hng
XHCN, cho php tn ti nhiu thnh phn kinh t. T n nay nn kinh
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
4/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A4
t Vit Nam ngy cng nng ng hn. Nhiu n v kinh doanh c hiu
qu, nhiu ngnh nght v vt mc k hoch t ra. Lnh vc c thnh
tch n tng nht l ngoi thng, vi kim ngch xut khu tng 10% nm
2002 gn gp i nm 2001. c 20 mt hng xut khu t kim ngch
xut khu trn100 triu USD/ nm. Nm 2002 kim ngch xut khu hng
may mc sang th trng Mt 900 triu USD, xut khu thu sn t 2,
03 t USD. Hi nhp lm tng s nng ng trong bn thn ngi sn
xut, do , trong lnh vc nng nghip cng c nhiu trin vng, nhiu lnh
vc mi c ch trng u t nh nui thu sn, nng sut la lin tc
tng.
Nc ta ngy cng mrng quan h quc t, iu l ht sc cn
thit v ph hp vi tin trnh pht trin ca lch s, gip chng ta hn ch
c nhng yy km nh k trn. Nh vy, c th ni nn kinh t nc
ta pht trin vt bc gn lin vi qu trnh hi nhp quc t.
2. Chi v thch thc khi Vit Nam ra nhp th trng th gii:
Vi mt nc c nn kinh t thp km nh Vit Nam th hi nhp
quc tem li rt nhiu chi nhng cng khng t nhng thch thc.
2.1. Chi:
Th nht, vi quan im v nguyn tc r rng, Vit Nam y
nhanh qu trnh hi nhp. ng li tm vm khng th trnh khi i
vi s pht trin ca qu trnh tham gia ton cu ho thc t c ngha rtln i vi s nghip i mi, hi nhp ca Vit Nam. T nhn thc ny
trong nhng nm qua Vit Nam c bc chuyn i ln trong chnh sch
pht trin kinh ti ngoi. Cc chnh sch ny u theo hng t do ho,
tt nhin cc tng lp khc nhau ph thuc vo thc lc ca mi lnh vc.
Th hai, tham gia ton cu ha chnh l tranh th cc iu kin
quc t tranh th tim nng nc nh, phc v cho vic nng cao i
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
5/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A5
sng nhn dn. Vit nam l nc c ti nguyn thin nhin phong ph
nhng cha c khai thc hiu qu. Vi ngun ti nguyn thin nhin
phong ph khng ch to ta iu kin cho vic pht trin cc ngnh khai thc
ch bin m cn thu ht u t ca cc cng ty nc ngoi. Trn cscc
ngun ti nguyn thin nhin c sn, Vit nam c th xc lp ccu ngnh
kinh t vi nhng sn phm c tnh cnh tranh p ng c nhu cu tr
trng th gii.
Thba: Trong iu kin nn kinh t th gii ang qu sang nn
kinh t tr tu, khoa hc v cng ngh pht trin mnh tr thnh lc lng
sn xut trc tip, chi phi mi lnh vc kinh t x hi nhng cng khng
th thay th vai tr ca ngun lc lao ng. Hn na, bn thn ngun lc lao
ng cn l nhn t sng to ra cng ngh thit b mi v s dng chng
trong qu trnh pht trin kinh t.
Trn thc tin nhiu cng ty nc ngoi vo Vit Nam, mt trong
nhng l do quan trng l tn dng ngun lc lao ng di do, r v c kh
nng tip thu cng ngh mi ca Vit Nam. Theo nh gi ca cc cng ty
Nht Bn khi phn tch li th mi trng kinh doanh ca cc quc gia
ASEAN, Vit Nam ng th 7 trong tng s cc quc gia (10 quc gia) ln
hn Lo, Campuchia v Myanma1.
Hi nhp kinh t quc t to ra chi ngun lc ca nc ta
khai thng giao lu vi th gi bn ngoi. Vit Nam xut khu lao ng
qua cc hp ng gia cng ch bin hng xut khu v nhp khu lao ng
k thut cng ngh mi rt cn thit. Nh vy vi li th nht nh v ngun
lao ng cho php la chn dng hnh ph hp tham gia vo hi nhp v
qa trnh hi nhp to iu kin nng cao cht lng ngun lao ng
Vit Nam.
1 Ngun:Thi bo kinh t, nm 2001
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
6/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A6
Th t: Vit Nam y nhanh tin trnh hi nh p kinh t quc t
trong iu kin t nc ho bnh, chnh tr-x hi n nh. y l chi rt
quan trng tp trung pht trin kinh t, mrng quan hi ngoi.
Vi si mi pht trin hn 17 nm qua Vit Nam thu c kt
qu rt ng t ho. Sau gn hai thp k tng trng GDP tng ln gp 2
ln, t nc nh p khu lng thc tr thnh nc c mc xut khu go
ln. Nm 2002 xut khu go ca Vit Nam t 3,5 triu tn, nm 2001-3,55
triu tn, nm 2002-3,25 triu tn, Vit Nam tr thnh nc xut khu go
ng th 2 trn th gii2.
Cng vi mc , i sng vt cht v vn ho tinh thn ca nhn
dn c ci thin. Thnh qa ny to ra nim tin vng chc ca ton dn
vo s nghip i mi.
Thnm: mc d kinh t Vit Nam cha pht trin nhng khng
phi hi nhp vi hai bn tay trng, ngoi ti nguyn thin nhin ngun lc
cng vi sn inh v chnh tr x hi, Vit Nam cng c kinh nghim nht
nh sau hn 17 nm i mi, hi nhp vo nn kinh t khu vc v th gii.
Chi ch pht huy tc dng khi chng ta bit nm bt ly n. Nhn
thc mt cch ng n v y cc chi khai thc trit s gip
cho nn kinh t Vit Nam pht trin. Khi nn kinh t Vit Nam pht trin
hn bn cnh cc thun li chung cho mi thnh phn kinh t.
2.2 Thch thc:Bn cnh nhng thun li k trn nn kinh t Vit Nam cn nhiu
thch thc trong c bit l nm thch thc sau y:
Thnht, tim lc vt cht ca Vit Nam cn yu, ngun nhn lc
di do nhng ni chung l c k nng khng cao, iu ny khin cho h
thng phn cng lao ng quc t gp nhiu bt cp. Kh khn ny th hin
2 Ngun: S liu ca tng cc thng k nm 2002
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
7/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A7
ch nng lc tip cn khoa hc cng ngh ch yu, kh pht huy li th ca
nc i sau trong vic tip cn cc ngun lc sn c t bn ngoi nng cao
csh tng k thut dn n nguy cVit Nam c th trthnh bi rc
ca cc cng ngh lc hu. Vi quy m vn nh nh cc doanh nghip va v
nh (DNVVN) th kh nng nhp cc cng ngh lc hu cng ln.
Thhai, s cnh tranh, c bit l c cc sn phm cng nghip
cn qu thp do vit nam gp nhiu kh khn trong vic cng c v pht
trin cc th trng mi trong iu kin nhiu nc ang pht trin cng ch
chin lc tng cng hng v xut khu nn vit nam s b p lc cnh
tranh ngay ti th trng ni a; vic m rng th trng ni a theo
AFTA, WTO c th bin vit nam thnh th trng tiu th sn phm nc
ngoi. Hng ho nc ngoi cht lng cao li c ct gim thu, iu ny
khin cho hng ho ca cc DNVVN b cnh tranh gay gt.
Th ba, do tri thc v trnh kinh doanh ca cc goanh nghip
cn thp, cng vi h thng ti chnh v ngn hng cn yu km nn d n
tn thng v b thao tng nu t do ho th trng vn sm; t kinh
nghim ca cc nc ngoi v quc t ngy cng tng.
Th t, h thng thng tin vin thng ton cu ho vi t cch l
mt th quyn lc siu hng ang pht trin nhanh c th gy ra tc ng
tiu cc trc tip n an ninh kinh t, vn ho, x hi theo hng gy ri
lon v lm li cho cc th lc bn ngoi. Vn l kim sot vic t do
ho thng tin, truyn thng nh th no khng t b li ch tn dng khai
thc n m vn hn ch ti a nguy cgy thit hi sy ra.
Thnm, trong quan h kinh ti ngoi, ch yu l vi cc quc
gia c tim lc mnh c th cha ng nhng yu t tiu cc nh mun km
hm thm ch gy sc p buc Vit Nam phi thay i nh hng, mc
ch pht trin.
II. DOANH NGHIP VA V NH:
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
8/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A8
1. Khi nim:
Khng c mt khi nim chung no thng nht trn th trng quc
t v nhng g cu thnh nn mt doanh nghip va v nh (DNVVN). Cc
khi nim v s phn loi thay i t nc ny sang nc khc. Quy m ca
doanh nghip thng c xc nh bi nhiu ch tiu bao gm quy m ca
ti sn, s ngi lao ng, ccu shu, ngun v loi hnh ti ch, lnh
vc doanh nghi p hot ng. i vi Vit Nam theo ngh nh s
90/2001/ND- CP ngy 23/11/2001 th DNVVN c nh ngha nh sau:
DNVVN l cssn xut, kinh doanh theo php lut hin hnh c vn ng
k khng qu 10 tng hoc s lao ng trung bnh khng qu 300 ngi.
i vi mt s lnh vc c quy nh c th nh sau:
Bng 1: Tiu thc vn v lao ng.
Quy m doanh nghip Vn ti a (ng) S ngi lao ng ti a
Lnh vc sn xut cng
nghip v xy dng
Trong DN nh:
10 t
1 t
500
100
Lnh vc sn xut nng
lm nghip v hi sn
Trong DN nh:
10 t
1 t
1000
200
Lnh vc thng mi v
dch v
Trong DN nh:
5 t
500 triu
250
50
Ngun: Nhng ni dung c bn v qun tr DNVVN, thng
1/2002.
Theo cch chung nht, phn loi doanh nghi p ph thuc vo s
ngi lao ng hoc s vn kinh doanh. Tuy nhin cn cch phn loi khc
c s dng trong cc ti liu pht trin l theo lnh vc chnh quy v
phi chnh quy. Theo hng ny th phi chnh quy m ch cc doanh nghip
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
9/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A9
nh, mt thnh vin, thng lm vic bn thi gian hay theo thi v m
thng thng chng khng c ti sn cnh v c th hot ng ti gia
nh. Thm vo cc doanh nghi p thng hot ng di dng khng
ng k chnh thc v ngoi vng kim sot ca Chnh ph v mt thu v
qun l. Thut ng doanh nghip nh thng c s dng ni n thu
nhp nh pht sinh t cc hot ng thuc loi ny. Khu vc doanh nghip
chnh quy thng c s dng kn cc loi hnh v quy m doanh
nghip s dng mt s lng lao ng ln hn, khng iu hnh hot ng
t gia nh. Loi doanh nghip ny phi chu chi phi bi php lut v c
kh nng tip cn d dng n cc th ch ti chnh v d n pht trin. Khinim thng c s dng cho doanh nghip chnh quy l: DNVVN l n
v t chc kinh doanh c t cch php nhn nhm thc hin cc hot ng
sn xut kinh doanh, cung ng, trao i hng ho v dch v trn th trng
ti a ho li ch ca ngi tiu dng, thng qua ti a ha li
nhun ca ch shu ti sn ca doanh nghip3.
2. c trng cbn ca DNVVN:
- Hnh thc shu: C cc hnh thc shu: Nh nc, tp
th, t nhn v hn hp.
- Vhnh thc php l: Cc DNVVN c hnh thnh theo Lut
doanh nghi p v nhng vn bn di lut. y l nhng nhng cng c
php l xc nh t cch php nhn rt quan trng iu chnh hnh vi ca
cc doanh nghip ni chung trong c DNVVN, ng thi xc nh r vai
tr ca Nh nc i vi cc doanh nghip trong nn kinh t.
- Lnh vc v a bn hotng: DNVVN ch yu pht trin
ngnh dch v, thng mi (bun bn). Lnh vc sn xut ch bin v giao
thng cn t (t p trung ba ngnh: Xy dng, cng nghi p, nng lm
3 PGS.TS.ng Xun Ninh: Nhng vn qun tr doanh nghip va v nh, trng H KTQD
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
10/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A10
nghip, thng mi dch v), a bn hot ng ch yu cc th trn, th t
v th.
- Cng nghv th trng: Cc DNVVN ch yu c nng lc ti
chnh rt thp, c cng ngh, thit b lc hu, ch yu s dng lao ng th
cng. Sn phm ca cc DNVVN ch yu tiu thth trng ni a, cht
lng sn phm km; mu m bao b cn n gin, sc cnh tranh yu. Tuy
nhin c mt s DNVVN hot ng trong lnh vc ch bin nng lm, hi
sn c sn phm xut khu vi gi tr kinh t cao.
- Trnh t chc qun l v tay ngh ca ngi lao ng cn thp
v yu. Hu ht cc DNVVN hot ng c l p, vic lin doanh, lin kt
cn hn ch v gp nhiu kh khn.
3. Vai tr ca DNVVN:
Mc d c nhng yu km v bt li nht nh nhng do c im,
tnh cht ca chng nn cc DNVVN c v tr, vai tr v tc ng kinh t x
hi rt ln.Thnht, cc DNVVN c v tr rt quan trng ch, chng chim
a s v mt s lng trong tng s cc doanh nghip sn xut kinh doanh
v ngy cng gia tng mnh. hu ht cc nc, s lng DNVVN chim
khong 90% tng s cc doanh nghi p. Tc gia tng s lng cc
DNVVN ln hn tc ra tng s lng cc doanh nghip ln. nc ta
hin nay DNVVN chim 65,9% so vi tng s doanh nghip Nh nc vchim 33,6% so vi doanh nghip c vn u t nc ngoi
Thhai, cc DNVVN c vai tr quan trng trong s tng trng
ca nn kinh t. Chng ng gp phn quan trng vo s gia tng thu nhp
quc dn ca cc nc trn th gii, bnh qun chim khong trn di 50%
GDP mi nc. Vit Nam, theo nh gi ca vin nghin cu v qun l
trung ng, DNVVN ng gp 24- 25% GDP ca c nc, 31% gi tr sn
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
11/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A11
xut cng nghip; chim 78% mc bn l ca ngnh thng nghip, 64%
khi lng vn chuyn hnh khch v hng ho. Trong nhiu ngnh sn
xut v dch v khc cc DNVVN cng chim mt t lng k.
Thba, tc ng kinh t- x hi ln nht ca DNVVN l gii quyt
mt s lng ln ch lm vic cho dn c, lm tng thu nhp cho ngi lao
ng, gp phn xo i gim ngho. Xt theo lun im to cng n vic
lm v thu nhp cho ngi lao ng, th khu vc ny vn xa hn hn cc
khu vc khc, gp phn gii quyt nhiu vn x hi bc xc. hu ht
cc nc, DNVVN li thu ht nhiu lao ng hoc c tc thu ht lao
ng mi cao hn khu vc doanh nghip ln. Vit Nam, cng theo nh
gi ca vin nghin cu v qun l trung ng, s lng lao ng ca cc
DNVVN trong cc lnh vc phi nng nghi p c khong 7,8 triu ngi,
chim khong 79,2% tng s lao ng phi nng nghi p v chim khong
22,5% lc lng lao ng ca c nc.
Tht, cc DNVVN gp phn lm nng ng nn kinh t trong c
ch th trng. Do li th ca quy m nh l nng ng, linh hot, sng to
trong kinh doanh c s kt hp chuyn mn ho v a dng ho mm do,
ho nhp vi i hi uyn chuyn ca nn kinh t th trng.
Thnm, khu vc DNVVN thu ht c kh nhiu vn trong dn.
Hu ht cc DNVVN da vo vn t c, vn huy ng ngoi rt t vi 7%
DNVVN c vay khng tr li v trn 2% vay t ngn hng. Do tnh cht nh
l, d phn tn, i su vo cc ng ngch, yu cu vn ban u khng nhiu
cho nn cc DNVVN c vai tr, tc dng rt ln trong vic thu ht cc
ngun vn nh l nhn di trong cc tng lp dn cu t vo sn xut
kinh doanh.
Thsu, gp phn y nhanh qu trnh chuyn ch ccu kinh t,
c bit vi khu vc nng thn.S pht trin ca cc DNVVN nng thn
s thu ht ngi lao ng nng thn thiu hoc cha c vic lm vo hot
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
12/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A12
ng sn xut, kinh doanh, rt dn lc lng lao ng nng thn chuyn
sang lm cng nghip v dch v.
Thby, cc DNVVN l ni m mm cc ti nng kinh doanh, l
ni o to, rn luyn cc nh doanh nghi p, gip h lm quen vi mi
trng kinh doanh. Bt u t kinh doanh quy m nh v thng qua iu
hnh qun l kinh doanh quy m va v nh, mt s nh kinh doanh s
trng thnh, c kinh nghim qun l, bit a doanh nghip ca mnh
nhanh trng pht trin.
III. CNH TRANH TRONG GIAI ON HIN NAY:
1. Khi nim v phn loi cnh tranh:
1.1. Khi nim:
Khi nim v cnh tranh c cp n t rt lu, theo cc hc
gi trng phi t sn cin: Cnh tranh l mt qu trnh bao gm cc
hnh vi phn ng. Qu trnh ny to ra cho mi thnh vin trong th trng
mt da hot ng nht nh v mang li cho mi thnh vin mt phnxng ng so vi kh nng ca mnh.
Qua thi gian v khng gian cc quan nim v cnh tranh cung
khc nhau. Theo tin kinh doanh Anh xut bn nm 1992 th cnh tranh
c xem l s ganh ua, s knh ch gia cc nh kinh doanh trn th
trng nhm tranh ginh cng mt loi ti nguyn sn xut hoc cng mt
loi khch hng v pha mnh. Vit Nam, cp n cnh tranh mt s nh khoa hc cho
rng cnh tranh l vn dnh li th v gi c hng ho- dch v v l
phng thc dnh li nhun cao nht cho cc ch th kinh t. Ni khc i
l dnh li th h thp cc yu t u vo ca chu trnh sn xut kinh
doanh v nng cao gi ca u ra sao cho mc chi ph thp nht. Nh vy,
trn quy m ton x hi, cnh tranh l phng thc phn b cc ngun lc
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
13/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A13
mt cch ti u v do trthnh ng lc bn trong thc y nn kinh t
pht trin. Mt khc, ng thi vi ti a ho li nhun ca cc ch th kinh
doanh, cnh tranh cng l qu trnh tch lu v tp trung t bn khng ng
u cc doanh nghip. V t cnh tranh cn l mi trng pht trin
mnh m cho cc ch th kinh doanh thch nghi c vi iu kin th
trng4.
1.2. Phn loi cnh tranh:
C nhiu tiu thc phn loi cnh tranh, tuy nhin, mt s cch
phn loi cbn l:
- Xt theo phm vi ngnh kinh t, cnh tranh c chia thnh hai loi:
+ Cnh tranh trong ni b ngnh: L cnh tranh gia cc doanh
nghip cng sn xut, kinh doanh mt loi hng ho, dch v. Trong , cc
doanh nghip yu km phi thu nh hot ng kinh doanh, thm ch b ph
sn, cc doanh nghip mnh s chim u th. Cnh tranh trong ni b ngnh
l cuc cnh tranh tt yu xy ra, tt cu nhm vo mc tiu cao nht lli nhun ca doanh nghip.
+ Cnh tranh gia cc ngnh: L cnh tranh gia cc ch doanh
nghip sn xut, kinh doanh hng ho, dch v trong cc ngnh kinh t khc
nhau nhm mc tiu li nhun, v th v an ton. Cnh tranh gia cc ngnh
to ra xu hng di chuyn ca vn u t sang cc ngnh kinh doanh thu
c li nhun cao hn v tt yu s dn ti s hnh thnh t sut li nhunbnh qun.
- Xt theo mc cnh tranh:
+ Cnh tranh hon ho: Th trng cnh tranh hon ho l th
trng m c rt nhiu ngi bn sn phm tng t nhau v phm
cht, quy cch, chng loi, mu m. Gi c sn phm l do cung- cu trn th
4 Nguyn Quc Dng: Cnh tranh trong nn kinh t th trng Vit Nam _ Lun n tin skinh t,2000, H Ni
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
14/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A14
trng quyt nh. Cc doanh nghip c t do ra nh p, rt lui khi th
trng. Do , trong th trng cnh tranh hon ho, cc doanh nghip tham
gia kinh doanh mun thu c li nhun ti a phi tm mi bin php gim
chi ph u vo, ci tin cng ngh, nng cao cht lng sn phm cho ph
hp vi nhu cu ca ngi tiu dng.
+ Cnh tranh khng hon ho: Th trng cnh tranh khng hon
ho l loi th trng ph bin nht hin nay. Sc mnh th trng thuc v
mt s doanh nghip sn xut kinh doanh ln. Cc doanh nghi p trn th
trng ny kinh doanh nhng loi hng ho v dch v khc nhau. S khc
bit gia nhng loi hng ho, dch v ny nhn hiu. C nhng loi hng
ho, dch v cht lng nh nhau song s la chn ca ngi tiu dng li
cn c vo uy tn, nhn hiu sn phm. Cc hnh thc ca cnh tranh khng
hon ho l c quyn, c quyn tp on, cnh tranh mang tnh c
quyn.
2. Sc cnh tranh, nng lc cnh tranh v cc cp ca nng
lc cnh tranh:
2.1. Khi nim vsc cnh tranh, nng lc cnh tranh:
- Sc cnh tranh: Nhn chung khi xc nh sc cnh tranh ca
doanh nghip phi xem xt n nng lc v tim nng sn xut, kinh doanh.
Mt doanh nghip c coi l c sc cnh tranh khi cc sn phm thay th
hoc cc sn phm tng tc a ra vi mc gi thp hn sn phm
cng loi; hoc cung c p cc sn phm tng t vi cc c tnh v cht
lng v dch v ngang bng hoc cao hn. Theo din m cao cp v cnh
tranh cng nghip ca t chc h p tc v pht trin kinh t (OECD) cho
rng: Cnh tranh l kh nng ca cc doanh nghip, ngnh, quc gia, khu
vc trong vic to ra vic lm v thu nh p cao hn trong iu kin cnh
tranh quc t . Khi nim ny c coi l ph hp nht v n c s dng
kt hp cho c doanh nghip, ngnh, quc gia, phn nh c mi lin h
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
15/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A15
gia cnh tranh quc gia vi cnh tranh ca cc doanh nghip, to vic lm,
tng thu nhp v mc sng nhn dn.
- Nng lc cnh tranh, kh nng dnh c th phn ln trc cc
i th cnh tranh trn th trng, k c kh nng dnh li mt phn hay
ton b th phn ca ng nghip (theo tin thut ng kinh t hc, 2001,
NXB tin Bch khoa H Ni, trang 349).
2.2. Cc cp ca nng lc cnh tranh:
Nng lc cnh tranh c thc phn bit thnh bn cp : Nng
lc cnh tranh c p quc gia, c p ngnh, nng lc cnh tranh ca doanh
nghi p, ca sn phm hng ho. Chng c mi tng quan mt thit vi
nhau, ph thuc ln nhau. Nng lc cnh tranh ca doanh nghip b hn ch
khi nng lc cnh tranh cp quc gia v ca sn phm doanh nghip u
thp. V vy trc khi cp n nng lc cnh tranh ca doanh nghip, em
xin c cp s lc n nng lc cnh tranh cp quc gia v ca sn
phm. Cn nng lc cnh tranh c p ngnh c mi quan h v chu nh
hng ca nng lc cnh tranh cp quc gia v ca sn phm tng t nh
nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
2.2.1. Nng lc cnh tranh cp quc gia:
Trong mt bo co v tnh cnh tranh tng th ca Din n kinh t
th gii (WEF) nm 1997 nu ra: nng cnh tranh ca mt quc gia l
nng lc cnh tranh ca nn kinh t quc dn nhm t c v duy tr mctng trng cao trn c scc chnh sch, th ch bn vng tng i v
cc c trng kinh t khc.
Nh vy, nng lc cnh tranh cp quc gia c th hiu l vic xy
dng mt mi trng cnh tranh kinh t chung, m bo phn b c hiu
qu cc ngun lc, t v duy tr mc tng trng cao, bn vng. Vit
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
16/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A16
Nam nng lc cnh tranh cp quc gia cn thp ng th 65 trn 80 nc
(nm 2002), tng 5 bc so vi nm 2001 (l 60/75 nc).
2.2.2. Nng lc cnh tranh ca sn phm hng ho:
Mt sn phm hng ho c coi l c nng lc cnh tranh khi n
p ng c nhu cu ca khch hng v cht lng, gi c, tnh nng, kiu
dng, tnh c o hay s khc bit, thng hiu, bao b hn hn so vi
nhng sn phm hng ho cng loi. Nhng nng lc cnh tranh ca sn
phm hng ho li c nh ot bi nng lc cnh tranh ca doanh
nghi p. S khng c nng lc cnh tranh ca sn phm hng ho cao khi
nng lc cnh tranh ca doanh nghip sn xut, kinh doanh sn phm
thp.
y cng cn phn bit nng lc cnh tranh ca sn phm hng
ho v nng lc cnh tranh ca doanh nghip. l hai phm tr khc nhau
nhng c quan h hu cvi nhau. Nng lc cnh tranh ca hng ho c
c do nng lc cnh tranh ca doanh nghip to ra; nhng nng lc cnh
tranh ca doanh nghi p khng ch do nng lc cnh tranh ca hng ho
quyt nh m cn ph thuc vo nhiu yu t khc na. Tuy nhin, nng
lc cnh tranh ca hng ho c nh hng rt ln v th hin nng lc cnh
tranh ca doanh nghip.
3. Vai tr ca cnh tranh:
Cnh tranh c vai tr rt to ln v quan trng i vi s pht trinca nn kinh t ni chung v ca bn thn mi DNVVN ni ring. Bt k
mt nn kinh t no cng cn thit phi duy tr s cnh tranh. ng gc
li ch x hi, cnh tranh l mt hnh thc m Nh nc s dng chng
c quyn, to chi ngi tiu dng c th la chn c nhng sn
phm c cht lng tt, gi c r. Chnh v vy cnh tranh l bo v li
ch ca ngi tiu dng. ng gc doanh nghip, cnh tranh s l iu
kin thun li mi doanh nghip t khng nh v tr ca mnh trn th
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
17/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A17
trng, t hon thin bn thn vn ln dnh u th so vi cc i th
cnh tranh khc.
Trn th trng cnh tranh gia cc doanh nghip l cuc cnh tranh
khc lit nht nhm dnh dt ngi mua, chim lnh th trng tiu th, to
u th v mi mt cho doanh nghip nhm thu c li nhun ln nht.
Cnh tranh buc cc doanh nghip phi sn xut v cung ng nhng
sn phm, hng ho, dch v m th trng cn p ng nhu cu ngy
cng a dng v phong ph ca khch hng. Cnh tranh thc cht l cuc
chy ua khng c ch, l qu trnh m cc doanh nghip a ra cc bin
php kinh tch thc v sng to nhm ng vng trn thng trng v
tng li nhun trn csto ra u th v sn phm v gi bn th phi tng
cht lng sn phm v gi bn phi r. Mun vy, mi doanh nghip, nht
l DNVVN phi khng ngng a tin b khoa hc k thutvo sn xut
kinh doanh nhm nng cao cht lng sn phm v dch v, bn cnh
phi tu ha cc yu tu vo ca sn xut ti a ho thnh qu ca
sn phm. Trong c ch th trng doanh nghi p no cung c p hng ho,
dch v vi cht lng tt nht m gi thnh r nht th s chin thng.
Chnh v vy, cnh tranh s loi b cc doanh nghip chi ph cao trong sn
xut kinh doanh v khuyn khch, to iu kin cho cc doanh nghip c chi
ph thp vn ln.
tham gia vo th trng doanh nghip phi tun th quy lut o
thi chon lc. Cnh tranh buc cc doanh nghi p phi t nng cao cht
lng ca chnh mnh, nng cao trnh kin thc v kinh doanh. Do ,
cnh tranh l iu kin rt tt o to ra nhng nh kinh doanh gii.
Cnh tranh l ng lc cbn nhm kt hp mt cch ti u nht
li ch ca cc doanh nghip, li ch ca ngi tiu dng v li ch ca x
hi. Trc y, trong cch tp trung quan liu bao cp, cnh tranh c
coi l c ln nut c b, do khng c khuyn khch. Song hin nay,
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
18/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A18
cnh tranh c nhn nhn theo xu hng tch cc, tc dng ca n c
th hin rt r s ph sn ca mt s doanh nghip kinh doanh km hiu
qu v s pht trin vt bc ca cc doanh nghip khc bit s dng hiu
qu cc yu t ca qu trnh sn xut, kinh doanh.
Tm li, cnh tranh l ng lc pht trin ca h thng doanh
nghip ni chung v ca tng DNVVN ni ring, l cng c hu hiu ca
Nh nc iu tit cc hot ng kinh doanh trn th trng.
4. Cc chin lc cnh tranh cbn:
i khi mt doanh nghip c th theo ui rt nhiu chin lc v
coi tt c cc chin lc l mc tiu cbn ca mnh, mc d iu ny
rt him c kh nng thc hin. V vic thc hin bt c mt chin lc no
cng u i hi tm huyt ca ton doanh nghi p v nhng sp x p, t
chc hng vo thc hin n rt d b phn tn nu doanh nghip cng mt
lc theo ui nhiu mc tiu. Cc chin lc cnh tranh cbn m doanh
nghip c th theo ui l:
- Chin lc nhn mnh chi ph:
Chin lc nhn mnh chi ph yu cu vic xy dng mnh m cc
iu kin vt cht, kt hp c gia quy m v tnh hiu qu, theo ui
vic gim chi ph t kinh nghim. Kim sot cht ch chi ph trc tip v chi
ph gin tip, ti thiu ho cc chi ph v nghin cu v pht trin, chi ph
bn hng, chi ph qung coVic t c mc chi ph th p thng i hi phi c th phn
tng i cao hoc nhng li th khc. iu cng i hi vic thit k
sn phm phi thun tin cho vic sn xut, duy tr nhiu loi sn phm c
lin quan tri u chi ph v phc vc tt c cc nhm khch hng c
bn. Thc hin chi ph thp thng i hi vic u t vn ban u ln. Th
phn cao, n lt n, c th to ra tnh kinh t cao trong qu trnh mua
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
19/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A19
nguyn vt liu, lm gim chi ph hn na. V tr chi ph khi t c
s cho php lm tng t l li nhun v nh vy c th ti u t vo nhng
phng tin mi, my mc hin i duy tr li th v chi ph.
Chin lc nhn mnh chi ph i khi c th lm thay i ln mt
ngnh ni m nn mng lch s ca cnh tranh c kiu khc v cc hng
cnh tranh cha chun b tt v mt nhn thc v kinh t thc hin nhng
bc cn thit cho vic ti thiu ho chi ph.
- Chin lc khc bit ho:
Chin lc ny lm khc bit ho sn phm, dch v ca doanh
nghip to ra im c o ring c tha nhn trong tan ngnh. Cc
phng php khc bit ho sn phm c th hin di nhiu hnh thc:
Sin hnh v thit k hoc danh ting sn phm, cng ngh sn xut, t
tnh ca cc sn phm, dch v khch hng Tuy nhin, chin lc ny
khng cho php doanh nghip b qua yu t chi ph, mc d chi ph khng
phi l mc tiu chin lc cbn.
Khc bit ho sn phm, nu t c, s l chin lc to kh nng
cho doanh nghip thu c t l li nhun cao hn mc bnh qun bi v n
to nn mt v tr chc chn cho doanh nghip trong vic i ph vi cc lc
lng cnh tranh khc. Khc bit ho to nn s tin tng ca khch hng
vo nhn hiu, d dn n kh nng t bin ng hn v gi c. N lm tng
t l li nhun v th trnh c s cn thit phi to ra mc chi ph thp.
D dng gim bt quyn lc ca ngi mua v h thiu nhng iu kin
so snh. S khc bit ho sn phm s thun li hn khi phi ng u vi
sn phm thay th.
Thc hin chin lc khc bit ho sn phm i khi c th loi tr
kh nng t c th phn cao v tnh ring bit khng i lin vi th phn
cao. Tuy nhin thc hin chin lc ny nhiu khi thc hin snh i
v chi ph nu chin lc ny yu cu nhng hot ng i hi chi ph cao.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
20/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A20
- Chin lc trng tm ho:
Chin lc trng tm ho l s tp trung vo mt nhm ngi c th,
mt b phn trong cc loi hng ho hoc mt vng th trng no . Chin
lc ny khc hai chin lc trn ch n c xy dng xoay quanh vic
phc v tht tt mt th trng mc tiu v nhng chnh sch km theo u
c pht trin theo t tng ny. Chin lc da vo tin cho rng doanh
nghip c th phc v mt th trng chin lc hp ca mnh mt cch tch
cc v hiu qu hn cc i th cnh tranh. Kt qu l doanh nghip c tht
c s khc bit ho qua vic p ng tt hn nhu cu ca mt i tng c
th hoc t c mc chi ph thp hn hoc t c c hai.
5. Cc yu tnh hng :
c nhiu nghin cu, trong nghin cu ca M.E Porter l mt
in hnh rt r nt, v vai tr tc ng ca cc yu t cu trc quyt nh
cng cnh tranh trn th trng. Theo M.E Porter th c 5 yu t tham
gia quyt nh cng cnh tranh, l:
5.1. Scnh tranh gia cc i th hin ti trong ngnh:
Trc ht cc i th cnh tranh hin ti trong ngnh quyt nh tnh
cht v mc tranh ua nhm ginh git li th trong ngnh m mc ch
cui cng l gi vng v pht trin th phn hin c, m bo c th c c
mc li nhun cao nht. S cnh tranh ca cc i th hin ti c xu hng
lm tng cng cnh tranh v lm gim mc li nhun ca ngnh. Cnhiu hnh thc v cng c cnh tranh c cc i th s dng khi cnh
tranh trn th trng, v d nh cnh tranh v gi hoc cnh tranh v cht l-
ng sn phm. Trn thc t, cc i th khi cnh tranh vi nhau thng s
dng cng c cnh tranh tng hp, trn cscnh tranh v gi vi cc hnh
thc v cng c cnh tranh khc nh : cht lng sn phm cng vi p
dng s khc bit v sn phm, marketing
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
21/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A21
Thng th cnh tranh trnn khc lit khi ngnh giai on bo
ho, hoc suy thoi, hoc c ng cc i th cnh tranh bng vai phi la
vi cc chin lc kinh doanh a dng v do nhng ro cn kinh t lm cho
cc doanh nghip kh t do di chuyn sang ngnh khc. c th bo v
kh nng cnh tranh ca mnh, cc doanh nghip cn phi thu thp thng
tin cn thit v cc i th cnh tranh chnh c sc mnh trn th trng v
tnh trng ngnh lm cshoch nh chin lc.
5.2. Nguy ce do nhp ngnh tcc i th tim n :
Hiu bit i th cnh tranh tim n lun c ngha quan trng i
vi cc doanh nghip v s xut hin ca cc i th mi, c bit khi cc
i th ny c kh nng m rng sn xut v chim lnh th phn, s lm
cnh tranh trnn khc lit v khng n nh. hn ch se do cc i
th tim n, cc doanh nghip thng duy tr v khng ngng nng cao cc
hng ro bo v h p php, c bit l v cng ngh. Trong qu trnh hi
nhp kinh t khu vc v quc t hin nay, cc cng ty xuyn quc gia hoc
cc cng ty nc ngoi c tim lc ti chnh v cng nghng k thc s l
i th nng k i vi cc doanh nghip kinh doanh trong nc l nhng
doanh nghip c tim lc rt hn ch v sc cnh tranh thp.
5.3. Quyn lc thng lng hay kh nng p gi ca ngi
mua:
i vi cc doanh nghip th mi vic ch c ngha khi tiu th-
c sn phm v c li. Chnh v vy, s tn nhim ca khch hng lun l
ti sn c gi tr quan trng ca doanh nghip v doanh nghip c c l
do doanh nghi p bit cch tho mn tt hn cc nhu cu v th hiu ca
khch hng so vi cc i th cnh tranh khc. Ngi mua lun mun tr
gi thp v vy s thc hin vic p gi, gy p lc i cht lng cao hn
hoc i c phc v nhiu hn i vi doanh nghip khi c iu kin, iu
ny lm gim li nhun ca doanh nghip . hn ch bt quyn thng l-
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
22/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A22
ng ca ngi mua, cc doanh nghip cn phi phn loi khch hng hin
ti v tng lai cng vi cc nhu cu v th hiu ca h lm csnh h-
ng cho k hoch marketing v chin lc kinh doanh ni chung.
5.4. Quyn lc thng lng hay kh nng p gi ca ngi cungng:
Ngi cung ng cc yu tu vo lun mun thu nhiu li nhun,
v vy h c the da tng gi hoc gim cht lng sn phm t mua,
nhm lm gim li nhun ca doanh nghip khi h c iu kin, v d trong
trng h p ngi cung ng c li th v ngun nguyn vt liu hoc sn
phm ca ngi cung ng l vt t vo quan trng ca khch hng.
Trong thc t, cc doanh nghip lun phi ng ph mt cch thng xuyn
n ngun cung ng ngay trong ni b doanh nghip, c th l lc lng
lao ng, c bit vi nhng lao ng c trnh cao v kh nng thu ht v
gic cc nhn vin c nng lc l mt tin quan trng m bo s
thnh cng ca doanh nghip .
5.5. Nguy ce do tcc sn phm thay th:
Cc sn phm thay th lun c th c tc ng ln n mc li
nhun tim nng ca ngnh, nht l nhng sn phm c chu k sng ngn
nh my tnh, in tV phn ln cc sn phm thay th l kt qu ca
qu trnh thay i cng ngh, nn thng c u th v cht lng v gi
thnh sn phm, mc d gi thnh ban u c th cao hn so vi cc sn
phm hin c bn trn th trng. Bin php ch yu s dng hn ch s
tc ng ca sn phm thay th l tng cng u t cho R&Doanh nghip,
i mi cng ngh, nng cao trnh qun l nhm gim gi thnh v
nng cao cht lng sn phm hoc tng cng tnh c o khc bit ca
sn phm.
CHNG II :
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
23/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A23
THC TRNG KH NNG CNH TRANH CA CC DOANH
NGHIP VA V NHVIT NAM HIN NAY
I.NH GI TNG QUT TNH HNH HI NHP QUC T CA VIT NAM:
1. Mi trng cnh tranh quc t ca Vit Nam:
Mi trng cnh tranh quc t ca Vit Nam khng ngng c m
rng, vi cc hnh thc hp tc kinh t vi cc nc khc, tham gia vo cc
t chc phi Chnh ph. Nm 1995 tham gia hp tc -U (ASEM) vi t
cch l thnh vin sng lp, nm 1999 l thnh vin chnh thc ca APEC,
Vit Nam cam kt gia nh p WTO nm 2005, gia nhp ASEAN/AFTA
nm 2006; c quan h kinh t vi trn 160 quc gia v lnh th trn th
gii Nhiu t chc nc ngoi to iu kin thun li cho Vit Nam
vi nhiu hnh thc: cho vay vn, h trv khoa hc cng ngh Hng ho
Vit Nam cht lng c nng cao, c kh nng v c chi chim lnh
c nhiu th trng mi.
Bn cnh s h trca cc t chc quc t, Vit Nam cng phi cam
kt thc hin cc iu khon ca cc hip nh. Thc hin ct gim thu
quan i vi cc sn phm xung cn 0.5% theo chng trnh u i thu
quan hiu lc chung (AFTA), tuyn b cc danh mc hng ho ct gim
thu ngay (IL), danh mc hng ho loi tr hon ton (GEL), danh mc loi
tr tm thi (TEL). T chc thng mi th gii (WTO) a ra mt b cc
lut l v quy tc tng i phc tp nhm mc tiu a ra mt mi trng
kinh doanh, cnh tranh quc t ngy cng t do, thun li, bnh ng gia
cc quc gia thnh vin, nhng hin nay cc doanh nghip Vit Nam ang
chu thit thi khi thm nhp th trng cc nc thnh vin ca WTO v ta
cha phi l thnh vin ca WTO. APEC yu cu tun th 9 nguyn tc c
bn v thc hin 4 chng trnh hot ng ch yu: k hoch hnh ng
quc gia (IAP), k hoch hnh ng tp th (CAP), hp tc kinh t k thut
(ECOTECH), cc sng kin hp tc mi
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
24/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A24
Kinh t Vit Nam hin nay ngy cng ph thuc nhiu hn vo nn
kinh t th gii c o bng ph thuc mu dch i ngoi. ph
thuc mu dch i ngoi ca nc ta nm 1995 khong 65%, nm 2000
tng ln 100%. ph thuc xut khu tng ng tng t 26% ln 48% v
ch s nhp khu t 39% ln 52%.
Tuy nhin th trng quc t ca Vit Nam cn c nhn nhn li,
mi quan h ch yu l cc nc chu .
Bng 2: xp hng kh nng cnh tranh tng th ca cc nc
ng Nam .
Nc 1998
(53 nc)
1999
(53 nc)
2000
(59 nc)
2001
(59 nc)
Singapo 1 1 1 2
Hng Kng 2 2 2 8
i Loan 8 6 4 11
Malasyia 9 17 16 25
Innsa 15 31 37 44
Thi Lan 18 21 30 31
Hn Quc 21 19 22 29
Trung Quc 29 28 32 41
Philipin 34 33 33 37
Vit Nam 49 39 48 53
Ngun:nh gi ca Din n kinh t th gii (WEF) cc nm tngng.
2. Mi trng kinh doanh, cnh tranh trong nc :
Nhn chung, mi trng kinh doanh cnh tranh trong nc c
ci thin, mi trng cnh tranh trong nc dn hnh thnh qua hn 10
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
25/75
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
26/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A26
Bng3 : Ccu thnh phn kinh t nm 1995 v nm 2000.
Nm 1995 2000
1.Kinh t Nh nc
2.Kinh t tp th
3.Kinh t t nhn
4.Kinh t c th
5.Kinh t hn hp
40,1
10,0
3,12
36,0
13,4
40,2
9,0
3,4
34
13,4
Ngun: B k hoch v u t
- So snh tng quan li th cnh tranh ca cc loi hnh doanh
nghip vi 12 tiu ch c la chn nghin cu, trong quy nh php
lthun li nht c nh gi l A, thun li mc trung bnh l B, km
thun li nht l C. Trong s 12 tiu ch c la chn, doanh nghip Nh
nc c 6 tiu ch xp loi A, chim 50%, bn tiu ch xp loi B (chim
33,3%) v ch c 2 tiu ch xp loi C (16,7%). Doanh nghip c vn u t
nc ngoi (FDI) c 5 tiu ch xp loi A (chim 41,7%), 6 tiu ch xp loi
B (chim 50%), mt tiu ch xp loi C (8,3%). Trong khi khu vc doanh
nghip dn doanh ch c 3 tiu ch xp loi A (25%), mt tiu ch xp loi B
(8,3%), cn li 8 tiu ch xp loi C (66,7%).
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
27/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A27
Bng 4: Phn tch li th cnh tranh ca cc loi hnh doanh
nghip .
STT Tiu ch so snh DNNN DN FDIDN DN
DOANH
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
V vn thnh l p v ng k
kinh doanh.
V gii th doanh nghip .
V ph sn doanh nghip .
V vn vay v tham gia th
trng vn.Tuyn dng lao ng.
Chnh sch tin lng, tin
cng.
Thu v cc chnh sch ti
chnh.
Chnh sch t ai.
V chuyn giao cng ngh v
shu cng nghip.
H p tc kinh doanh v lin
doanh vi nc ngoi.
V xut nh p khu v xc tin
thng mi.
V thanh tra kim tra.
C
C
A
A
A
B
B
A
B
A
A
B
B
B
A
B
C
A
A
B
A
B
B
A
A
A
A
C
B
C
C
C
C
C
C
C
Ngun : L Xun Thnh, li th cnh tranh ca cc loi hnh doanh
nghip nhn t gc qun l, tp ch thng mi, s 22/2001.
Theo bng s liu ny th r rng l cc quy nh php l hin hnh
ang to ra rt nhiu bt li cho khu vc doanh nghip dn doanh trong so
snh tng quan vi cc loi hnh doanh nghip khc.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
28/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A28
II. THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA CC DOANH NGHIP
VA V NH VIT NAM TRONG HI NHP KINH T QUC T:
Kh nng cnh tranh ca doanh nghip c th hin bng kh nng
b p chi ph sn xut kinh doanh, duy tr c li nhun v c obng th phn hng ho v dch v ca doanh nghip trn th trng .
1. Thc trng nng lc cnh tranh ca cc DNVVN
1.1. Chi ph :
mt sn phm n tay ngi tiu dng cn c cc loi chi ph sau:
chi ph nguyn vt liu, nhn cng, my mc thit b (chi ti sn cnh),
chi qun l, chi bn hng, qung co, phn phi v dch v tng
ngTrong chia thnh chi ph u vo v chi ph trung gian, c hai loi
ny u c xu hng tng gi.
1.1.1. Chi phu vo:
Trong mt iu tra mi y ca phng thng mi v cng nghip
Vit Nam vi 500 doanh nghip va v nh cho thy cc doanh nghip nycht 2,1 im (theo thang im t 1 n 5) cho kh nng cnh tranh vi
cc i th nc ngoi. Trong khi kh nng cnh tranh vi cc doanh
nghip trong nc t 2,85 im. c bit so vi nm 1999, thang im v
sc cnh tranh ca doanh nghip va v nh ti th trng trong nc tng
t 2,9 n 3,2 im trong nm 2002. R rng s vng tin ca cc doanh
nghi p ny ch thc s mnh m ti th trng vi nhng i th quen
thuc. Cng theo cuc iu tra trn c ti 29% doanh nghip trong s 500
doanh nghip va v nh vn s dng trn 40% nguyn, ph liu nhp khu,
thm ch c ngnh cn s dng ti 70-80% nguyn, ph liu nhp khu.
Chi ph u vo ca cc doanh nghip cao hn 30-50% so vi cc i
tc ASEAN, cao hn 50% so vi mc trung bnh ca th gii. Chi ph u
vo c xu hng tng theo thi gian, tng 33,4% t nm 1996 n nay. Vvy t l gi tr gia tng trong hng ho xut khu ca cc doanh nghip va
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
29/75
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
30/75
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
31/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A31
T nm 1996 n nay, t l tng gi u ra l 22,82%, t l tng ny
cn thp. Nhng nm qua, cc doanh nghip va v nh vn chim mt th
phn t i trn th trng, ch yu l cnh tranh trong nc.
Doanh nghip va v nh kinh doanh ch yu l cc mt hng tiu
dng nh lng thc, thc phm, ung, giy dpHin nay, gi c cc
mt hng ny c xu hng gim th hin ch su ra gim, c th hin
qua bng sau y:
Bng 6: So snh ch s gi u vo ca mt smt hng.
Mt hng K gc
(2000)
Thng
12/2002
Thng 6/2003
Lng thc thc
phm
ung v thuc
l
May mc, m nn,
giy dp
Thit b dng
gia nh
Phng tin i li
109.1
106.9
104.8
103.2
97.9
101.1
102.1
102.1
101.1
101.8
99.5
100.0
100.0
100.0
99.9
Ngun : Tp ch th trng gi c, s 197-trang 1
Sau y em xin chn mt s mt hng nh go, xi mng l nhng
ngnh c gi tr sn xut kh ln phn tch v cc mt hng ny khng ch
c kinh doanh bi cc doanh nghip ln m cn c s tham gia ca nhiu
doanh nghip va v nhc lp v cc doanh nghip va v nh trc thuc
cc tng cng ty.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
32/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A32
Do chi ph ca cc doanh nghip va v nh cao hn chi ph ca cc
doanh nghip khc nn gi c ca cc doanh nghip ny tng ln r rt so
vi hng ha nhp t nc ngoi, c bit cn kh khn hn khi cc tha
thun ca AFTA c hiu lc, v d v gi xi mng :
Bng 7: Gi xi mng Vit Nam v Thi Lan
Thi Lan Vit Nam Khc bit
Gi mt tn(USD)
Chi ph chuyn ch v
Vit Nam
Thu nhp khu (40%)
Gi mt tn cng Vit
Vam/gi sn xut
20
8
8
36
50
50 39%
Ngun: Phm Ch, Trn Nam Bnh (ch bin). Nhng vn kinh
t Vit Nam, th thch ca hi nhp, trang 187.Bng trn cho thy xi mng nhp t Thi Lan khi ti cng Vit Nam
c gi l 50 USD/Tn. Sau khi cc tha thun ca AFTA c hiu lc, xa b
hn ngch nhp khu v gim thu nhp khu xung cn mt na, sa
gi xi mng ca Thi Lan xung cn 32 USD/Tn, r hn xi mng Vit Nam
56%, liu cc doanh nghip va v nh Vit Nam c th ko c gi xi
mng ca mnh xung th p nh vy khng? iu ny t ra nhiu bnkhon cho cc doanh nghip sn xut, kinh doanh xi mng quy m va v
nh v kh nng tn ti trn th trng nc nh.
i vi mt s mt hng xut khu, gi c thp hn nhiu so vi gi
th trng th gii. y khng phi do cc doanh nghip va v nh Vit
Nam h thp gi cnh tranh m khng th bn c cao hn hoc bng so
vi cc doanh nghip nc ngoi. Trong cng mt thi im, cng phm
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
33/75
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
34/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A34
(193USD), loi 25% tm (175USD), ca Thi lan loi 5% tm (198USD),
loi 25% tm (179USD)5.
1.3. Cht lng:
Hin nay cc doanh nghip Vit Nam c mt s mt hng t cht
lng cao khng thua km g hng ngoi nh p m li c gi th p so vi
nhng hng ha cng loi do nc ngoi cung cp nh vi, giy dpiu
ny lm cho ngi tiu dng phn khi, yn tm, t ho. y l ng lc
quan trng thc y cc nh sn xut khng ngng hon thin, nng cao
cht lng sn phmtng kh nng cnh tranh, thc y kinh t pht trin
mt cch mnh m bn vng.
Tuy nhin, cn khng t s sn phm hng ha ca doanh nghip va
v nh gi thnh cao m cht lng km, khng n nh, nhiu khi mang
tnh cht nh mt thon la di khch hng. Nhng l hng sn xut ln
u th cht lng khng thua km g hng ngoi nhp nhng nhng l hng
v sau cht lng km dn, h hng nhanh, iu khin cho khng t
ngi tiu dng nghi ng cht lng hng ha ca cc doanh nghip ny.
Chng ta d dng nhn thy iu ny trong mt s mt hng trong tiu dng
sinh hot hng ngy thng gp nh linh kin c vt (thuc loi linh kin
n gin dng khong 3 n 5 thng th hoen g) n cc sn phm cng
ngh cao nh nhiu my mc, ng cdo mt s doanh nghip va v nh
ch to u khng bn, hay h hng, tn km nhin kiu; xe my l p rp
trong nc cht lng cha n nh. Ngoi ra cn nhng sn phm hng ha
m cc doanh nghip va v nh cha th sn xut c m c sn xut
c th cng cha th cnh tranh trn th trng nh cc thit b, linh kin
dng trong x l k thut cao
Hin nay ta nhn thy rng tng kim ngch xut khu hng ha ca
cc doanh nghip ny tng nhng vn khng th ni l kh nng cnh tranh
5 Ngun: Bo kinh t Vit Nam v th gii. S 1426, thng 10/2003
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
35/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A35
ca hng ha ca h tng. iu ny th hin r ccu mt hng xut khu
ch yu l nguyn liu th v hng gia cng ch bin, t l xut khu trc
tip cha nhiu. Do vy phn gi tr gia tng thp v phi chu nhiu thua
thit v li nhun. Nm 2001 t l du th xut khu chim 25%, t l hng
xut khu qua ch bin c gi tr, cht lng cao rt thp. iu chng t
ch yu vn ch l pht trin theo chiu rng, tng cng kh nng khai thc
ti nguyn xut khu.
Mt trong nhng nguyn nhn c bn ca tnh trng trn l nhiu
doanh nghip va v nh cha p dng mt hnh thc qun l cht lng
hp l, chng ta thng nhn nhn v khai bo sai s tht, cha tht s ch
trng i su vo hiu qu, cht lng cng vic. Mt nguyn nhn na l s
bt xn trong cc d n u t, cc nhn vin trong doanh nghip c tnh
khai bo tng chi ph thu li cho c nhn.
2. Thc trng v cc yu t ngun lc cu thnh nng lc cnh
tranh ca doanh nghip va v nh :
2.1. Khoa hc v cng ngh:
Khoa hc v cng ngh lun l vn ct li ca mt doanh nghip
trong c doanh nghip va v nh. iu kin thit b cng ngh s quyt
nh ti nng sut, cht lng sn phm, gip cho cc doanh nghip nng
cao sc cnh tranh trn th trng.
Trong nhng nm va qua do sc p ca th trng hi nhp quc t,cc doanh nghip va v nhnc ta c si mi cng nghmc
nht nh. l vic dng in vo sn xut, c kh ha tng phn hoc
ton b qu trnh sn xut.
Song tnh trng ph bin l cng ngh cn thp km, lc hu 30-50
nm. Cng ngh th p v li thi chim 60-70%, cng ngh hin i ch
chim 30-40%. Theo s liu thng k ca ring trong ngnh cng nghip c
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
36/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A36
26% thit b do Lin X cung cp, 24% l do cc nc ng u cung cp,
gn 20% l thit b ca cc nc ASEAN v Bc u, trn 18% thit b ca
cc nc khc v cn li l t ch to trong nc. Ngoi ra cn c s khc
bit v trnh k thut gia cc khu vc kinh t, doanh nghip va v nh
thp hn nhiu so vi cc doanh nghip nh nc, doanh nghip c vn u
t nc ngoi Kh nng i mi cng ngh li rt hn ch. Thi k 1991-
2000 cc doanh nghip ch trang b li 14% thit b (bng 10% gi tr thit b
ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi c xy dng trong cng
mt thi k). Trnh ckh ha, tng ha di 10%, hao mn hu hnh
t 30-50% v ng ngc nhin l 38% dng thanh l vn c s dng,cc cng ngh lc hu, trung bnh, tin tin an xen nhau trong mt dy
chuyn sn xut.
Nguyn nhn ca tnh trng trn l do chng ta thiu vn cho sn xut
kinh doanh, cht lng v hiu qu ca chuyn giao cng ngh cn hn ch
do thiu la chn k thut ti u v cng ngh ngun, c bit l gi tr
phn mm v gi tr chuyn giao b quyt cng ngh cn thp (t l 17%tng u t, trong khi cho bit l 83%). So vi Trung Quc, hng ha Trung
Quc trn vo Vit Nam rt nhiu vi gi c th p, cht lng hng ha
mc c th chp nhn c. l do cng ngh ca h cao hn hn chng
ta, ch yu l nhp khu t chu u, M, Nht Bn ni c coi l c cng
ngh thit b ngun, cn chng ta ch yu nhp t chu .
Nhn chung, theo kt quiu tra ca 24 cng ty Nht Bn ti 10nc ASEAN cho thy nu nh gi theo thang im 10 th trnh khoa
hc v cng ngh ca cc doanh nghip va v nhVit Nam cht 3,5
im ng trn ba nc l Myanma (3,4 im), Lo (3,0 im), Campuchia
(2,6 im). iu th hin trnh khoa hc cng ngh ca cc doanh
nghip va v nhVit Nam mc thp trong tng quan so snh vi cc
nc khc.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
37/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A37
2.2. Vn:
2.2.1. Ngun hnh thnh vn:
Khng nm ngoi kh khn chung ca t nc, cc doanh nghip
va v nh cng cn phi gii quyt mt vn nan gii l thiu vn.
Hin nay c n 55% doanh nghi p thiu vn, vic huy ng vn tn ti
di nhiu hnh thc khc nhau vn t c, vn vay bn b, ngi thn, vay
ngn hng, v cc ngun vn khc.
Cc doanh nghip c th t ti trcho hot ng sn xut, kinh doanh
ca mnh. Trn th t, kh nng t ti tr l km v a s nhn dn Vit
Nam l ngho, t c kh nng t tch lu bt u mt doanh nghip nh.
Mt minh chng cho rng vn chung bnh ca doanh nghip sau 10 nm lut
doanh nghip ra i l 1.2 tng nm 2001 v 1.5 tng nm 2002. Kh
nng t ti trca ngn qu cn bt ngun t li nhun thu c, trn thc
t doanh nghip t c kh nng khai thc ngun ny mt cch trit do li
nhun khng nhiu v trnh vn ho th p, thiu k nng qun l hnh
chnh doanh nghip.
Doanh nghip c th vay nt bn ngoi tng t l sinh li vi cc
hnh thc nh vay nngn hng, mua tr gp hay tn dng thu mua ca cc
cng ty cho thu ti chnhNhng mc ri ro cao, t l thun vi khi
lng vay n, trong nhiu trng hp ri ro khng trc n dn ti
ph sn. Tuy nhin rt t doanh nghip doanh nghip c vay vn t ngn
hng. Theo thng k nm 2001 t l tn dng cho cc doanh nghip va v
nh vay trn tng tn dng ngn hng l 29%. L do cbn nht l do cc
doanh nghip ny khng ti sn th chp.
Nhn chung c kh nng t ti trv kh nng vay vn ngn hng
u thp nhng ccu t ti trcn mc cao.
Biu : Ccu ngun vn ca DNVVN.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
38/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A38
tu tai tro 67.5%
vay ngan han
42.5%cac nguon
khac 20%
2.2.2. Tnh trng sdng vn:
Trc y, do ro cn tm l v do cha c kinh nghim qun l nn
u t vn vo doanh nghip va v nhmc thp. Nm 1992 vn ng
k kinh doanh bnh qun l 0.8 tng, trong nhng nm tip theo lin tc
gim, nhng n nm 1999 l 1.012 tng, nm 2002 l 1,74 tng v
nm thng u nm 2003 l 2.6 tng, c th nh sau:
Bng 9: Vn ng k kinh doanh bnh qun ca cc doanh
nghip va v nh tnm 1992-2002.
Nm Vn ng k kinh doanh
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
819.3
510.3
353.9
365.4
529.4
520.8
645.3
1012.8
1061
1374.3
1742
Ngun: B k hoch v u t.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
39/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A39
Tng vn s dng cho khu vc ny nm 2000 l 173862 t ng,
tng 38.46% so vi nm 1999. trong vn huy ng u t vo cng ngh
chim 28.77%, thng mi 35.84%, cn li thuc cc ngnh khc. Vn u
t pht trin trong nm 2000 l 35894tng tng 13.8% so vi nm 1999,
chim t trng ng k trong tng vn u t ton x hi (nm 1999 l
24.05%, nm 2000 l 24.31%). Trn thc tn nm 2002 vn vn l vn
kh khn i vi cc doanh nghip va v nh, vn lu ng chp ng
60% nhu cu. Mc trang b vn / mt lao ng ca cc doanh nghip ny
nhn chung cn qu nh, i vi cc doanh nghip u t khong 63.2 triu
ng / mt lao ng.
2.3. Ngun nhn lc :
Ai cng cho rng ngun nhn lc l nhn t mang li li th cnh
tranh cho cc doanh nghip Vit Nam trong c doanh nghip va v nh,
song hin nay nhn t con ngi ca nc ta vn ch dng tim nng hoc
ch c li th v s lng do lao ng phn ln l lao ng ph thng. S
lng lao ng ln nhng cht lng lao ng thp.
2.3.1. Slng lao ng :
T nm 1996 n nay, s lng lao ng lm vic trong cc doanh
nghip va v nh ch gim trong nm 1997, cn li u tng. So snh vi
tng lao ng ton x hi cc doanh nghi p ny chim t l khong 12%
qua cc nm, ring nm 2002 l 14%.
Nm 2002, s lng lao ng lm vic trong cc doanh nghip va v
nh l 4543944 ngi so vi nm 1996 tng c 778781 ngi tng
20.15% t nm 1996 n nm 2002, tc tng lao ng cc doanh
nghip ny bnh qun l 24.35%/nm.
Phn b lao ng gia cc ngnh khng ng u, lao ng trong
cng nghi p chim t trng cao nht 2.119.228 ngi, chim 45.63% lao
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
40/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A40
ng trong ngnh thng mi dch v l 1.737.824 ngi chim t trng
37.42%, lao ng trong cc ngnh khc l 786.792 ngi chim 16.94%.
2.3.2. Cht lng lao ng:
- S cnh tranh khc lit ca qu trnh hi nhp i hi cc ch doanh
nghi p phi c kin thc cao, nng lc qun l gii mi c th thnh t
trong kinh doanh. Mi mt ch doanh nghi p phi bit thu thp, nh gi
cc loi thng tin kinh t, k thut, bit ra nhng quyt nh sng sut,
kp thi, ng n. ng thi ch doanh nghip phi bit qun l, gim st,
iu khin cng vic ca nhng ngi lao ng lm vic cho mnh mt cch
hp l
Trn thc ti ng ch doanh nghip va v nhVit Nam cho
thy h c rt nhiu bt cp so vi i hi ca qu trnh hi nhp. Mt s
cc ch doanh nghi p ch c trnh hc vn trung hc c s (40- 45%),
mt s c trnh trung hc ph thng, cao ng v i hc (35- 40%), cn
mt b phn ng k c trnh tiu hc (10- 15%) thm ch c bit c
ngi cha c thng vit tho. Ch rt t ch doanh nghip (2- 3%) ca cc
doanh nghip va v nhc o to kin thc qun l chnh quy, mt s
(20- 30%) c tp hun ngn hn (di 6 thng), cn i b phn ch qun
l doanh nghip ca mnh bng kinh nghim. y l mt im yu rt ln
v l mt kh khn gim hiu qu sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip
va v nh.
- Tri thc v trnh tay ngh ca ngi lao ng ng vai tr rt
quan trng i vi s tn ti v pht trin ca cc doanh nghi p. Nhng
ngi c tri thc, tay ngh cao, k nng thnh tho, lao ng lnh ngh s
s dng tt cc loi thit b cng ngh tin tin, lm ra nhng sn phm p,
c cht lng vi nng sut v hiu qu cao.
i ng lao ng hin c trong cc doanh nghip va v nh phn
ng c trnh hc vn thp: trung hc c s40- 45%; tiu hc v cha
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
41/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A41
bit ch 10- 25%; s c trnh hc vn trung hc ph thng, cao ng v
i hc 25- 35%. Tnh trng yu km cn cao hn cc vng nng thn, s
lao ng cha qua o to bnh qun chim 60- 70%. Nm 2002, t l lao
ng ang lm vic qua o to ch chim 22,2% tng s lao ng x hi,
c n 74% lao ng th cng, 25% lao ng ckh, 1% t do. Do trnh
nh vy nn s cng nhn c kh nng iu hnh, ng my trong cc dy
truyn tng l cc k khan him, hiu qu s dng thit b thp (ch bng
68- 75% cng sut thit k).
So snh vi cc nc khc trn th gii ta thy nng sut lao ng
trong cc doanh nghip va v nhVit Nam km xa so vi ngi lm
cng vic hng ngy cc doanh nghip nc ngoi nh Nht Bn, Hng
Cng, Singapore. Mt ngi lm ngh ngoi thng doanh nghip nc
ngoi c thm phn, k kt hp ng ngoi thng v trin khai cc cng
on t A n Z nh xc nh gi c, nhu cu th trng, mhoc kim tra
L/C, hp ng bo him thu tu, s dng vi tnh trong khi lm
c nhng vic nh trn, doanh nghip nc ta phi s dng 4 n 5 ngiv phi qua nhiu khu tc nghip cc phng, ban chuyn mn.
3. Nng lc qun tr chin lc kinh doanh ca doanh nghip va
v nh:
3.1. Chin lc thtrng:
Th trng l iu kin u tin mi doanh nghip tn ti v pht
trin bao gm th trng u vo v th trng u ra. Trong th trng
u ra, th trng tiu th sn phm l yu t quan trng bc nht quyt nh
s thnh bi, pht trin thnh vng hay thua l ca cc doanh nghip. Vi
c im v cc u th ca mnh, nh hng chin lc ngn hn, trc
mt ca cc doanh nghip va v nh ch yu l tp trung vo cc th trng
ngch, nh l v.v. v t trng tm vo nhng sn phm hng ha c gi bn
thp. Bn cnh , do u th ca qu trnh hi nhp, cc doanh nghip va
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
42/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A42
v nh nn mrng th trng ra nc ngoi i vi nhng sn phm cht
lng cao nht ca mnh v m bo yu cu ca th trng nc ngoi.
Qua tng h p cc phiu iu tra, hu ht cc doanh nghip va v
nh xut khu xy dng c chin lc th trng v phn phi sn
phm nhng thc cht vn ch l cc k hoch ring r tng nm, tng b
phn cha phi l tng ho cc k hoch mang tnh chin lc tng th. a
s cc doanh nghip va v nhu khng c th trng tiu thn nh,
c bit l th trng xut khu hn ch. Cho n nay hng xut khu Vit
Nam c mt trn th trng ca 140 nc v khu vc song vn tp trung
vo 10 th trng ln nht nh Nht Bn, Cng ho Lin bang c, Php,
Thi Lan, Hng Cng, Nga, Hn Quc, Singapore, Trung Quc, i Loan.
Chin lc th trng ca cc doanh nghip va v nh ch bc u
tp trung vo gi vng th trng hin c, lp k hoch thm nhp th trng
tim nng, th trng mc tiu, m rng th trng xut khu c ch
song cha n nh, ngay c vi 10 th trng ln, xut khu ca cc doanh
nghip va v nh chim lnh th phn rt nh so vi th phn hng cng
loi ca khu vc.
Sau y l vi v d v chin lc th trng:
-Th trng dt may:Ngnh dt may ang chim lnh th trng trn nhiu nc, v c
xu hng m rng th trng do hng Vit Nam ngy cng c achung. Ngnh dt may khng ch chim lnh phn ln th trng trong
nc m c th trng nc ngoi. Mt s doanh nghip nh mi i vo
hot ng cng c nhiu iu kin hc hi kinh nghim v c uy tn do
tm l v hng dt may Vit Nam cht lng cao. Chng hn mt doanh
nghi p nh mi i vo hot ng c vi nm nh Cng ty may Tin
Tin t kim ngch xut khu 10 triu USD, c kh nng tng trng n
nh hng nm khong 20% trln.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
43/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A43
Nhn chung nhiu cng ty dt may va v nh c chin lc
gi vng v pht trin cc th trng ca mnh nhng vi th trng xut
khu ch yu ph thuc vo chin lc th trng ca cc hng thu gia
cng.
-Th trng hng da giy:Hin nay cc doanh nghip Vit Nam ni chung, doanh nghip va
v nh ni ring ph thuc rt nhiu vo th trng EU, chim 80% kim
ngch mt hng ny. C nhng hn ch trong vic tip cn th trng M v
Nht Bn l cc th trng tim nng v mc tiu trong nhng nm ti do
vic thc thi chin lc th trng ca cc doanh nghip ny cn thng
ging nh tnh trng ca hng dt may Vit Nam.
- Th trng go:Hin nay cc doanh nghip va v nh Vit Nam tham gia kinh
doanh mt hng go vi gn 20 nc bn hng nhng ch yu vn l nhng
bn hng sau:
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
44/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A44
Bng 10: th trng xut khu go ch yu ca cc doanh nghip
va v nh nm 2001, 2002.
Th trng T trng nm 2001 T trng nm 2002
Innxia
Philipin
Singapo
Thu s
Irac
H Lan
M
Malaysia
Hng Cng
Anh
1.8
8.1
8.9
22.5
7.2
9.4
8.6
5.6
5.6
2.7
25.3
13.2
11.3
10.5
8.2
4.2
4.1
3.7
3.1
1.6
Ngun: V k hoch thng k- B Thng mi
Nhn vo biu trn ta thy s thiu vng ca bn hng chu Phi, mc
d y l khu vc tiu th go ln, c bit l go phm cp thp. im yu
ca cc doanh nghip l kh nng cung cp tn dng cho cc bn hng, trc
mt vn phi da vo cc nc v cc t chc cung cp, vin trcho chu
Phi.- Hin nay chi th trng ang c mra cho cc doanh nghip
va v nh, Sea Games 22 c t chc ti Vit Nam to iu kin cho cc
doanh nghip va v nh xut khu ti ch v gii thiu sn phm ca mnh
n th trng quc t. Trong c nc c gn 40 doanh nghip ng k
bn quyn s dng biu tng chim Lc v Tru vng ca Sea Games 22.
Trong c nhiu doanh nghip va v nh, v d nh doanh nghip Ton
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
45/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A45
cu ng k bn quyn s dng biu tng ny tu thng 7- 2003, linh
vt Tru vng bng g, thp ca doanh nghip bt u bn ra th trng,
ch sau hai tun bn c hn 1000 sn phm, doanh thu t 20- 30 triu
ng. C th ni y l mt trong s nhng doanh nghip bit nm bt
th trng mt cch nhanh nhy.
3.2. Mng li phn phi:
So vi nhiu cng c cnh tranh khc, h thng knh phn phi ca
cc doanh nghip va v nh t c quan tm nht. Cc knh phn phi
thng c t chc theo kiu trao i hn (bn mua v bn bn ch quan
h vi nhau mt ln) hoc t chc theo kiu t nhin, khng h c tc ng
qun l theo hng c mc tiu.
- trong nc, knh phn phi ca cc doanh nghip va v nh
hon chnh hn nhng cn nhiu tn ti:
+ Phn ln cc h thng knh phn phi c t chc v thit k
theo kiu ngu nhin da trn cc mi quan h c sn vi cc i tc, khngc mc tiu phn phi r rng hoc cc mc tiu phn phi khng bm st
vi mc tiu chin lc chung v khng t trong mi quan h tng th tc
ng qua li vi cc cng c sn phm, gi c, xc tin hn hp.
+ Qu trnh thit k knh khng tnh n tc ng tng hp v ton
din ca cc yu t mi trng, t bit l yu t th trng khch hng, v
yu t khc thuc mi trng vm. Cc knh phn phi c lp ch yuda vo iu kin ni ti ca doanh nghip va v nh.
+ Vic tuyn chn thnh vin knh khng c tin hnh mt cch
bi bn v k lng. Nhiu thnh vin knh c kt np m khng c
nng lc cn thit, c bit l nng lc ti chnh, kh nng bn hng, kh
nng bao ph th trng. Cn tnh trng chim dng vn ca nhau, li dng
shca nhau chim ot tin, hng.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
46/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A46
+ Ngi qun l knh thng l nh sn xut khng c nng lc bao
qut tng th knh, ch qun l mt c p trc ti p lin k sau , cc cp
khc b bung tri. Cc cng c qun l knh c s dng thiu cn c,
khng c tnh ton cht ch v s dng rt t cng c nh: chit khu,
gim gi, khuyn mi hoc bin php trng pht. Nhng cng c v bin
php ny ch c tc ng rt ngn hn, khng to nn s gn kt bn vng
ca ton b knh v t c tc dng ng vin, khuyn khch cc thnh vin.
+ H qu tt yu l mt mi quan h gia cc thnh vin knh rt ri
rc, mi thnh vin ch lo li ch ca bn thn mnh dn n tnh trng l gi
hng ha sau mi ln vn ng qua mt cp ca knh li by ln cao v
khi hng ha n tay ngi tiu dng th gi vt xa dnh ban u ca
nh sn xut.
- V phn phi sn phm xut khu:
Qua kt quiu tra cho thy hu ht cc doanh nghi p xut khu
trc tip t l hng ha xut khu trc tip rt cao (trn 80% kim ngch xut
khu ca doanh nghi p). Cn li 15- 25% kim ngch xut khu qua trung
gian, do s doanh nghip va v nh c i l nc ngoi rt t 19,4%.
Xut khu qua trung gian c nhc im l gi h v khng c hng li
tu i thu quan dnh cho Vit Nam nn hng ha qua trung gian cng
mt li th cnh tranh so vi mt hng cng loi.
Mt khc, knh phn phi trc tip m cc doanh nghip va v nh
Vit Nam tin hnh lu nay ch yu ch l trc tip n nh nhp khu th
trng cui cng, cha xy dng c mng li phn phi n tn tay
ngi tiu dng nc ngoi. Do vy, th phn ca hng ha cc doanh
nghip va v nh ph thuc rt ln vo kh nng phn phi ca th trng
. iu ny phn nh nng lc pht trin v khng ch th phn hng ha
xut khu ca doanh nghip va v nh Vit Nam.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
47/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A47
Bng 11: t l hng xut khu trc tip so vi tng kim ngch
xut khu mt s mt hng ch yu ca cc doanh nghip va v nh
nm 1997-2001 (n v%).
Mt hng 1997 1998 1999 2000 2001
C ph
Ch
Du th
Hng dt may
Th cng m nghHt tiu
73.5
93
74
77
9258
76
83
66
74
8558
80
94
45.4
73
8757
88
96
73
79
9061
90
93
86
81
9264
Ngun: B thng mi thng 8/2002
Nhn chung h thng knh phn phi ca cc doanh nghip va v
nh ngy cng c ch trng hn. Qua mt cuc iu tra mi y cho thy
c khong trn 50% cc doanh nghip va v nh t chc cc knh phn
phi xc tin xut khu, trn 40% doanh nghip va v nh kinh doanh
xut nhp khu tr li l c kh nng mrng xut khu.
3.3. Nng cao kh nng cnh tranh bng xy dng thng hiu,
kiu dng cng nghip:
Theo bo co ca Phng thng mi v cng nghip Vit Nam (ngy
25/10/2001) v kt quiu tra cho thy mt s doanh nghip va v nh
ch n xy dng thng hiu, bn quyn nh Gch ng Tm, v.v. song
nhiu doanh nghip va v nhang an tm vi cch lm gia cng cho cc
hng nc ngoi nht l trong ngnh may mc v da giy lm cho doanh
nghip khng c thng hiu, kiu dng ring.
n nay vn thng hiu cng tr nn nng bng v c rt
nhiu doanh nhn, cc cquan qun l nh nc, cc hi doanh nghip v
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
48/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A48
c ton x hi quan tm. Nhiu thng hiu ca cc doanh nghip Vit Nam
ni chung, doanh nghip va v nh ni ring b cc i tc nc ngoi
ng k trn th trng quc t.
Ni dung ca thng hiu bao gm: nhn hiu hng ha, tn gi xut
x, ch dn a l, tn thng mi. iu ng mng l n nm 2003, cc
doanh nghip va v nh quan tm n vic xy dng thng hiu t
57%, ch yu thuc khu vc min trung t 62%. S lng thng hiu
hng ha c cc doanh nghip va v nhng k bo h trong hai nm
qua tng khong 2 ln, n nm 2001 c 3025 thng hiu trong tng s
8.518 thng hiu ng k chim 48,7%, nm 2002 ln n 6.304 thng
hiu trong tng s 8.518 thng hiu ng k bo h chim 74%.
iu ng lo ngi y l trong tng s 80.000 thng hiu hng ha
ca cc doanh nghip va v nh ng k bo h trong nc ch c 15%
l ca cc doanh nghip Vit Nam. Theo kho st ti 500 doanh nghip va
v nh ch c 70% s doanh nghip u t di 5% chi ph cho thng hiu.
T khi Lut doanh nghi p c hiu lc ngy 01/01/2000 c hn
40.000 doanh nghip va v nh thnh lp, rt nhiu doanh nghip trong s
ny cha c chin lc xy dng thng hiu ngay tu do hn ch v
vn, thiu kinh nghim v thiu kin thc kinh doanh hin i, mt s khc
cho rng c sn xut sn phm c cht lng cao l c ngi tiu dng
bit n ngha l c thng hiu. Trn thc t, ngay t khi mi thnh lp,
cc doanh nghip va v nh Vit Nam khng c vn, cng ngh v
nhn lc to ra cc sn phm cht lng cao. iu ny lm gim rt
nhiu nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip va v nh.
3.4. Chin lc qun trmarketing:
a s cc doanh nghip va v nh cha c mt tm nhn di hn cho
chin lc ny. Mc tiu ca cc doanh nghi p ny mang tnh nht thi,
nng vi, ch yu tp trung vo cc im sau:
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
49/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A49
- nh ng hot ng marketing vi hot ng bn hng.
- Nhn mnh vic thu tm cng nhiu khch hng cng tt hn l ch
trng phc v khch hng.
- V li nhun m khng quan tm n li ch ca khch hng mt
cch y .
- nh gi da trn vic tnh ton chi ph phi thu hi hn l nh gi
hng vo khch hng.
- Ch cn bn sn phm hn l c gng hiu v p ng nhu cu
mong mun ca khch hng.- S dng nhiu cng c chiu th mt cch ring r, c lp hn l kt
hp hp l nhiu cng c chiu th.
Nh vy khng c g ngc nhin khi cc nh iu hnh doanh nghip
va v nh than phin rng hot ng marketing ca mnh khng c hiu
qu. l cha k cc hnh ng tiu cc nh la di khch hng gy mt
lng tin.
Hin nay quan im marketing mi xut hin trong mt vi doanh
nghip va v nh l bit hng vo khch hng xc nh nhu cu, mong
mun ca khch hng sau mi thit k sn phm tho mn nhu cu .
Hot ng marketing m bo s kt hp cht ch, ng thi 3 yu t: li
nhun ca doanh nghip, s tho mn ca khch hng v li ch ca x hi.
3.5. Cha cp nht thng tin vhi nhp trong giaion hin nay:
Nhn tng th cc doanh nghip va v nh Vit Nam vn cha nhn
thc ht kh khn, thch thc, tnh cnh tranh gay gt do tin trnh hi nhp
kinh t khu vc to ra, cha c nhng iu chnh cn thit ph hp vi
lch trnh gim thu nhp khu t ASEAN, ng thi cng cha tn dng,
khai thc hiu qu cc thun li do trin khai AFTA em li.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
50/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A50
Kt quiu tra gn y cho thy, gn mt na s doanh nghip va
v nh cha c b phn trin khai nghin cu xc tin xut khu, hu ht
cc doanh nghip va v nh hin nay cha c h thng thng tin v th
trng, vi th cnh tranh quc t ni chung v khu vc ASEAN ni
ring, a s cc doanh nghip va v nh cha c mt chng trnh c th
v qung co sn phm hoc cc hot ng tm hiu chi v i tc u t
sang cc nc ASEAN v hu ht cc doanh nghip va v nh cng cha
s dng mu form D hng u i theo CEPT, cn rt t cc doanh
nghip va v nh quan tm n cc hnh thc lin kt khc nhu t ni
b ASEAN (AIA) v hp tc cng nghip ASEAN (AICO). Bi v theo thothun 6 nc thnh vin c trong ASEAN s h thu sut xung 0- 5% trc
Vit Nam 3 nm. Mt khc, thu hp khong cch gia cc thnh vin mi
v c, 6 nc thnh vin c s dnh h thng u i hi nh p ASEAN
(AISP) cho cc nc mi gia nhp trong c Vit Nam. Tuy nhin, hng
Vit Nam phi c giy chng nhn xut x (C/O form D) v m bo hm
lng ni a ho t 40% tr ln. Ngoi ra, chng trnh h p tc cngnghip (AICO) cng to ra s hp tc gia cc doanh nghip trong khu vc.
Doanh nghi p Vit Nam c th nh p khu nguyn vt liu t cc nc
ASEN c gi r hn lm hng xut khu i cc nc EU, M m vn
c tnh vo t l ni a ha hng u i thu quan GSP. Nhng tht
ng tic, cho n nay, cc doanh nghip va v nh Vit Nam vn cha tn
dng c cc chi .3.6. Xut khu ca cc doanh nghip va v nh:
Cc doanh nghip va v nh hot ng trong mi lnh vc ca nn
kinh t Vit Nam tham gia ngy cng nhiu trong lnh vc xut khu. V
mt s lng c th ni doanh nghip va v nh Vit Nam tham gia xut
khu ngy cng tng. c bit Lut thng mi ban hnh nm 1997 v Ngh
nh 57/1998N-CP hng dn thc hin Lut thng mi thc y m
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
51/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A51
rng quyn kinh doanh xut nh p khu cho mi loi doanh nghip k c
doanh nghip va v nh. Lut doanh nghip mi c hiu lc thi hnh t
ngy 01- 01- 2000 khuyn khch nhiu doanh nghip mi ra i tham gia
xut khu. Theo B thng mi, n cui nm 2000, sn vng k kinh
doanh xut nh p khu l khong 13.000 doanh nghi p, gp hn 3 ln s
doanh nghip trc tip tham gia thng mi quc t trc khi c Nghnh
57 (khong 4.000 doanh nghip). Trong s cc doanh nghip xut khu hin
nay c khong 80- 85% l doanh nghip va v nh.
i vi mt hng xut khu sn phm cng nghi p nh v tiu th
cng nghip, xut khu chim xp x 29% tng kim ngch xut khu hng
ha ca Vit Nam nm 2000. i vi nhm hng ny, vai tr ca cc doanh
nghip va v nh l rt quan trng vi ngha xut khu gin tip, cha k
nhiu doanh nghip va v nh ca khu vc ny xut khu trc tip. i vo
chi tit hn, xut khu hng th cng m ngh l thuc khu vc doanh
nghip va v nh vi ngha l xut khu gin tip. Rt nhiu doanh nghip
xut khu hng dt may v giy dp cng thuc khu vc doanh nghip vav nh. i vi nhm sn phm nng- lm- ng- nghi p, nhiu doanh
nghip ln trc ti p xut khu nh Tng cng ty c- ph Vit Nam
Vinacafe, Tng cng ty thu sn Vit Nam (SEA PRODEX), VinaFood,
VinaTea Rt nhiu n v thnh vin ph thuc ca cc doanh nghip ny
l cc doanh nghip nh. Tnh gc ngun gc sn phm xut khu th
y l sn phm ca khu vc sn xut nh. V vy xut khu hng nng-lm- thy sn nm 2000 chim 30% tng kim ngch xut khu c nc l
ca khu vc doanh nghip va v nh Vit Nam vi ngha l xut khu gin
tip. Xut khu trc tip ca cc doanh nghip va v nh Vit Nam hin
nay ch chim khong 12- 15% tng kim ngch xut khu chung. T l tham
gia xut khu ca cc doanh nghip va v nh Vit Nam so vi cc nc
m ITC tin hnh iu tra l thp hn ng k4 nc do ITC iu tra,
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
52/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A52
75- 80% thu nhp xut khu l phn ng gp ca doanh nghip va v nh
trong 30- 45% l xut khu trc tip.
Thc t nm 2000, xut khu ca Vit Nam c t 16,5 t USD
trong xut khu hng ha l 14,3 t USD vt 11% so vi k hoch ra
(12,8 t USD) v tng 23,9% so vi nm 1999. Ngoi tr xut khu du m
v hng in t, tin hc ca khu vc doanh nghip ln c mc tng trng
cao, cc sn phm ca khu vc doanh nghip va v nht c nhp
tng trng xut khu ngon mc l rau qu tng 90%, thu sn tng 51,1%,
th cng m ngh tng 40% Xt c giai on 1996- 2000, th xut khu
nhiu mt hng thuc khu vc sn xut nht nhp tng trng rt cao
(hng th cng m ngh tng 29%, rau qu tng 30,6%, giy dp tng
30,6%) g p khong 1,4- 1,5 ln nhp tng trung bnh hng nm ca
xut khu hng ha ni chung (21,1%) Theo nhng s liu trn y s
nng ng trong xut khu ca khu vc doanh nghip va v nh Vit Nam
l ng lc quan trng thc y xut khu ca t nc pht trin vo na
cui nhng nm 1990.
4. Thc trng th phn quc t ca cc doanh nghip va v nh
Vit Nam :
Nhn chung th phn hng ha xut khu ca cc doanh nghip va v
nh ca Vit Nam trn th gii cn ang mc qu nh. Hng ha Vit
Nam ang c xu hng chim gi th phn quc t ngy cng rng, do
cnh tranh cng trnn gay gt hn, nhiu hng nc ngoi ang quan tm
n cc doanh nghip Vit Nam v tm cch chng i. Nu doanh nghip
khng bit gi vng v pht trin th phn th c th dn n nguy cl mt
hoc khng pht trin c trn th trng quc t.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
53/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A53
Bng 12: Th phn quc t ca mt smt hng Vit Nam (nm 2000)
Mt hng Th phn % Gi tr (triu USD)C phChCao xu thin nhiniu nhnHt tiu enLc nhnThu sn
Hng in t
13.764.405.8
17.120.34.752.7
0.08
501.569.6
166.0167.3145.741.0
1487.6
782.7
Ngun: Vin nghin cu thng mi.
Nhn vo bng trn ta thy mt s mt hng nng sn, gia cng ca ta
mi chim c th phn nh th phn quc t. Mt hng i hi cng ngh
cao chim mt th phn khng ng k. Nh vy, hng ha ca ta ph thuc
vo qu nhiu yu t thin nhin, thi v, nng lc xut khu cc mt hngny cn qu yu km.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
54/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A54
CHNG III
GII PHP NNG CAO KH NNG CNH TRANH CA CC
DOANH NGHIP VA V NH.
I. GII PHP NNG CAO KH NNG CNH TRANH TPHA CC DOANH
NGHIP:
Trong qu trnh ton cu ho, ngoi li th v ti nguyn thin nhin
v v tr a l l nhng li th do thin nhin ban tng, chng ta ch c mt
yu tc coi l li th so snh l lao ng r. Tuy nhin, lao ng r
ca ta b cnh tranh gay gt t pha Trung Quc mt khc trong nhng nm
ti, lao ng c trnh cao mi l loi lao ng m nn kinh t tri thc cn
n. Do vy, r v ng trong lc lng lao ng khng cn li th ca
chng ta na. Vn doanh nghip t ra l ta phi t to ra li th cnh
tranh cho mnh. Gii php cho vn ny l phi nng cao kh nng cnh
tranh cho cc doanh nghip c bit l i vi DNVVN. Cc gii php cn
c a ra t nhng kh khn, yu km ca DNVVN.
Th nht, trc khi tm ra nhng gii php c th cn phi hiu rng
mt DNVVN khng thng vng c trong mt nn kinh t chm pht
trin. Cc DNVVN cn c gng chy nhanh hn ng i, ng thi cng
phi h trnhau khi cn thit. Lm c iu ny chng ta s tn dng c
hai u im ca cnh tranh v hp tc: Cnh tranh c sn phm tt nht
v h gi nht, hp tc to nn s pht trin chung ca h thng Doanh
nghip.
Th hai, u t cho chin lc lu chin lc pht trin ca DNVVN
phi ch n chin lc pht trin kinh t x hi ca ng, cc chnh sch
khuyn khch, u tin i vi cc DNVVN, c bit l chin lc pht trin
xut khu thi k 2001-2010 c nu ra trong i hi IX ca ng. N lc
tng tc xut khu (phi t c mc tng trng xut khu bnh qun
t 15% trln)...
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
55/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A55
Cui cng, l i vo gii quyt tng vng mc c th ca cc
DNVVN.
1. Gim chi ph:
H thp chi ph l mt chin lc m hin nay c rt nhiu doanh
nghip quan tm. Mt nghip c chi ph thp c th bn vi gi thp nhng
vn thu doanh nghip c li nhun. Trong trng hp cnh tranh trnn
gay gt, cc i th bt u cnh tranh v gi th doanh nghi p no ng
u v gi c s chin thng. Cc khu cbn c th gim gi l: Tip
th, sn xut, qun l vt t,
1.1. Gim chi ph trong khu tip th:
Chin lc dn u vi chi ph thp thng p dng chin lc tip th
khng phn bit. Doanh nghip c th khng cn bit n cc nhm khch
hng khc nhau vi nhng nhu cu khc nhau m ch cn p dng cc
phng php phc v khch hng trung bnh kh nhy cm vi ga c ca
sn phm. Cc DNVVN khng cn quan tm n s khc nhau gia cckhc th trng, ch cn a ra mt loi sn phm dng chung cho mi
khch hng vi nhu cu tng i ng nht, c tc dng gim chi ph trn
tng n v sn phm .
1.2.Khu sn xut:
y l qu trnh gn lin vi lnh vc hot ng chnh ca DNVVN,
ch to ra sn phm. Trong khu ny c hai con ng chnh gim chiph l hc hi kinh nghim v s ph hp ca cu trc sn phm vi qu
trnh sn xut.
Kinh nghim c tch lu thng qua hc hi v thng mrng quy m
sn xut. Quy m cng ln th DNVVN c iu kin sn xut v lao ng
theo hng phn cng, chuyn bit ho do nng xut cao v chi ph gim.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
56/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A56
Cu trc sn phm ph hp vi qu trnh sn xut l gip cho DNVVN
gim chi ph thp nht.Trong s danh sch cc sn phm tho mn nhu cu
khch hng cn ch hn nhng sn phm ph hp vi nng lc, tay ngh
ca ngi lao ng v dy truyn sn xut.
1.3. Qun l vt t:
Cc phng tin cbn ca qun l vt t l thu mua, sn xut,
phn phi c nhn nhn mt cch tng hp. S phi v kim sot cht ch
lung vt t cho php mt DNVVN tit kim chi ph, gim hng tn kho, v
nhng chi ci thin hiu nng. Trong , qun l h thng hng tn
kho ng thi gian v s lng l c tc dng rt ln.
1.4. Cc gii php khc v vic ct gim chi ph khng cn thit:
- u t cc thit b hin i tng nng xut lao ng v tit kim
nh mc tiu hao vt t cho mt n v sn phm, gii php ny ang c
cc DNVVN p dng bng cc d n u t chiu su v mrng sn xut.
- B phn chc nng R&D nghin cu ci tin cng ngh v quy trnhsn xut tit kim thi gian.
- S c gng ct gim chi ph c thc hin nh sau: Cc nh hoch
nh chin lc snh gi xem liu c bt k s lng ph no, tnh trng d
tha no hoc khng c hiu qu trong qun l thit b; liu c cc ngun
lc c th loi tr hoc c s dng c hiu qu hn.
2. Chin lc sn phm:
Chin lc pht trin sn phm bao gm vic pht trin sn phm mi
tiu th trn th trng hin ti hoc bn cho cc khch hng hin ti.
Chin lc ny c th nhm vo cc sn phm ring bit hoc ton b cc
mt hng ca doanh nghip.
C bn cch pht trin cc sn phm ring bit nhsau:
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
57/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A57
- Ci tin tnh nng ca sn phm: C th to ra cc sn phm mi
bng cch sa i, b sung thm cc tnh nng cho sn phm c. Phi m
bo ci tin sn phm bng cch m rng tnh nng, cng dng v tin li
ca sn phm. Cch ny c u th l thc hin mt cch nhanh chng v gy
c lng nhit tnh ca ngi bn hng, cc i l v khch hng.
- Ci tin cht lng: Mc ch ca cch lm ny l tng tin cy,
tc , bn hay cc tnh nng khc ca sn phm. Cng c th pht trin
cc phin bn khc nhau ca sn phm vi cht lng khc nhau.
- Ci tin hnh dng, mu sc, bao b, kt cu sn phm hp l hn.
- Thm mu m: pht trin thm cc mu m v kch thc sn phm
khc nhau.
Kt qu ca cc phng n trn l to ra mt sn phm mi. Bn cnh
cc sn phm mi cn c to ra bng cch xem xt li ton b ccu
mt hng:
Thnht, khi ccu ngnh hng ca DNVVN nh im ca thtrng, cn xem xt vic tng thm cc mt hng nht nh nhm ko gin
sn phm sang hai pha:
Khi ko xung pha di l nhm p ng cc nhu cu cp thp hn
cc i th cnh tranh khng c chi thm nhp th trng.
Ko gin ln pha trn l b xung cc sn phm phc v nhu cu cao
hn, y ch l hnh thc ci tin v cht lng v tnh nng, nhng n gp
rt nhiu kh khn v phi cnh tranh vi cc sn phm cht lng cao khc
v khch hng cha tin vo sn phm mi.
Thhai, khi quyt nh lp kn ccu mt hng tc l tng thm mt
s mt hng trong ccu mt hng hin ti, phi m bo cho khch hng
thc s thy c s khc bit ca sn phm.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
58/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A58
-Thba, ko di ccu mt hng phi gn lin vi i mi hoc ng
dng cc tin b k thut cng ngh.
i vi tng giai on khc nhau li cn c chin lc sn phm khc
nhau. Trong giai on a sn phm vo th trng thng nh gi cao,
tng cng khuyn mi. Trong giai on tng trng cn mrng th trng
v m bo cc ngun lc tng trng cng vi th trng. Trong giai
on suy thoi, lng hng ho bn ra gim, cn tm nguyn nhn v
phng php ci tin sn phm hoc c th loi b sn phm ra khi quy
trnh sn xut.
3. Chin lc Marketing:
hot ng marketing trong giai on hin nay c hiu qu ngi ta
s dng ng thi 5 phng php sau:
- Trc ht phi nhn dng, nh gi v phn tch cc c hi
Marketing thng qua vic nguyn cu mi trng Marketing c bit l
nguyn cu th trng.C hai loi mi trng Marketing l mi trng bn ngi v bn
trong. Mi trng bn ngoi l cc nhn t v tc nhn mang tnh cht vi m
v vm c nh hng n hot ng sn xut kinh doanh ca DNVVN v
mt chi v thch thc; mi trng bn trong ni nn im mnh v im
yu ca doanh nghip.
Nghin cu th trng tp trung vo vic kho st khch hng, i thcnh tranh v tnh hnh cung cu trn th trng.
- Phn khc th trng, la chn th trng mc tiu, nh v sn
phm: nhm gii php ny, DNVVN xc nh th trng mc tiu thng
qua vic thc hin 3 cng vic ln:
(1). Phn khc th trng.
(2). La chn th trng mc tiu (nhm khch hng mc riu).
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
59/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A59
(3). nh v sn phm cho ph hp vi th trng mc tiu la
chn. - Nhm gii php tip theo l da vo hai nhm gii php nu
trn, c bit l phn tch nhu cu th trng mc tiu, phn tch hp dn
ca th trng la chn, nh gi li th cnh tranh ca DNVNN.
- DNVVN cn t chc cc ngun lc Marketing, c th ho cc k
hoch marketing thnh nhng nhim v, hnh dng.
- Tin hnh kim tra v nh gi hiu qu hot ng marketing, c
bit l kh nng sinh li v hiu sut ca hot ng ca marketing.
Trc y ch chng ca ng cho rng c th cng nghip t
nc bng nhng xy dng cc nh my ln. Tht ra khng phi nh th,
ch c mt mi trng cnh tranh bnh ng v s am hiu v th trng mi
c th cng nghip ho c. i vi cc DNVVN khng nm ngoi quy
lut chung y.
4. Thng hiu:
Khng phi doanh nghip no cng nhn thc c y tm quantrng ca thng hiu nht l cc DNVVN. Trn thc t thng hiu ang
l vn phi tranh ci i vi cc doanh nghip ln, tip theo snh hng
n cc DNVVN. Theo em c mt s gii php sau:
- Vn ly cp thng hiu din ra t lu nhng trong nhn thc
ca cc DNVVN th vn cn mi m, mt s doanh nghip cn khng quan
tm n n. Cn xem xt li, nhn thc ng n v thng hiu, xemthng hiu nh l ti sn qu cn bo v, qung b v pht trin n, coi y
l vic sng cn, ng lc mang tnh chin lc ca cc DNVVN.
- Khng ngng u t nng cp i mi cng ngh, to ra nhng sn
phm p ng yu cu v cht lng, gi c trn phn khc th trng nhm
to ra hnh nh p v thng hiu sn phm. Khi to c thng hiu
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
60/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A60
ri cn ng k ngay thng hiu th trng trong nc v th trng quc
t, c th trng tim nng m doanh nghip sp hng ti.
- o to i ng chuyn gia v xy dng thng hiu, gii v kinh
doanh v kin thc, v shu cng nghip, c c thm m trong thit k
nhn hiu.
- Tch cc qung b sn phm ca mnh n ngi tiu dng bng tham
gia cc hi ch thng mi trong v ngoi nc, khng ngng m rng
mng li bn hng, bo v v nng cao uy tn thng hiu.
- Vic xy dng thng hiu sut pht t nghin cu th trng, chin
lc thng hiu cn t trong chin lc kinh doanh tng th ca doanh
nghip.
Theo em u t vo thng hiu l u t vo tm nhn lu di, gip
doanh nghip c thng vng trong tng lai, trong hin ti t th hin tc
dng hn, y l l do chnh m nhiu DNVVN khng quan tm n thng
hiu.5. Cht lng hng ho:
cht lng hng ho cao, ai cng bit rng phi ch trng hot
ng nghin cu sn phm v nhiu hot ng khc naNhng trc khi
nghin cu sn phm th phi nhn thc v sn phm mt cch ng n.
Gii php thit thc nht cho vn hin nay l chng ta phi nghim tc
nhn thng vo s tht bnh lun, nh gi, cm nhn tht su sc nhngtn ti, hn ch m chng ta cha th vt qua, ng thi pht ng cuc
cch mng khoa hc k thut thc s, cao hn na vic ly hiu qu,
thc cht cng vic lm thc o nh gi phm cht, nng lc ca con
ngi nh kinh nghim ca mt s nc nh Hn quc, Nht bn, Trung
Quc Hn ch vic nh gi trnh , nng lc ca con ngi qua li ni,
bi pht biu nhng h ho v mt hnh thc l tt p nhng khng tht s
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
61/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A61
cu th; phi tng cng kh nng qun l, gim st mt cch cht ch, khoa
hc, nhng cng khng v s tng cng ny m lm cho pht sinh nhiu
tiu cc; ch trng nng cao i sng vt cht cho ngi ang thc thi cng
vic. Song song vi vic ny, phi x l tht nghim khc ngi thc thi
cng vic nu c nhng sai phm, nhng tiu cc, khng xy ra hin
tng gicao nh kh th cng c ci cch ny mi tht s c hiu qu.
6. Xy dng chin lc xut khu:
Thnht, cc nh lnh o cc DNVVN cn nng cao hn na nhn
thc v cng tc xy dng chin lc xut khu.
Trong bi cnh hin nay, cnh tranh ni chung v xut khu ni ring
, ang v s phi i mt vi nhiu doanh nghip ln trn th gii v cc
doanh nghip nh khc. V vy, xy dng c chin lc xut khu c
ngha sng cn i vi cc DNVVN hin nay, vic nng cao nhn thc ca
cc nh kinh doanh l mt gii php c tnh ton din.
Thhai, nng cao nng lc lnh o ca cc nh qun l trong ccDNVVN xut khu.
nng cao nng lc v trnh qun l ca ngi lnh o c rt
nhiu phng php, trong gii php mnh l bn thn cc nh lnh o
phi bit c im yu ca mnh, u tanh vi bn thn pht huy nhng
t cht mnh v loi b nhng mt yu km ca bn thn. Do vy, phi c
bit quan tm n cng tc o to v to to.Thba, xc nh v xy dng u th canh tranh ca ring mnh.
Cc nh lnh o DNVVN xut khu phi bit to dng cho doanh
nghip ca mnh nhng li th so snh ca quc gia cng nh ca doanh
ngip. ng thi, cn tm ra nhng im yu km ca cc DNVVN khc
phc mt cch nhanh nht, trnh nh hng n kh nng cnh tranh ca
doanh nghip.
8/7/2019 Nang cao kha nang canh tranh cho cac dn vua va nho o vn
62/75
n mn hc
SV: Phm Th Bch Ngc Lp QLKT 42A62
Tht, phi xc nh r hng chin lc kinh doanh xut khu ca
DNVVN, cn xc nh r mc tiu nh hng chin lc kinh doanh xut
khu n giai on 2006, tm nhn nhn n nm 2010.
Thnm, la chn phng n chin lc ph hp.
Chin lc c la chn phi ph hp vi iu kin ca mi trng
kinh t chung, ph hp vi chc nng, nhim v, trnh mi mt ca
DNVVN, ch yu l nng lc cnh tranh ca DNVVN c nh gi mc
no
7. Bin php hon thin t chc v qun l knh hn phi:
T nhng phn tch Chng II, c th kt lun rng: knh phn phi
ca cc DNVVN cn yu km. Hon thin h thng ny c c mt
cng c cnh tranh hu hiu l vn t ra ht sc cp bch. Vn cn
c gii quyt nh sau:
Thnht, vnh hng chin lc pht trin h thng knh phn
phi phi