6.HAFTA

Nicel veri toplama araçlarından anket, test ve ölçek kavramlarının birbiri yerine kullanıldığı görülmektedir. Bu 3ü farklı araçlardır.

Anket: bireylerin demografik özelliklerini, tercihlerini belirlemek için ya da bir konu, durum, olay hakkında bilgi toplamaya yönelik çeşitli soruların bir araya getirilmesiyle oluşturulan veri toplama aracıdır.

Ölçek ise belirli bir psikolojik yapıyı ölçmek için geliştirilen o psikolojik özelliğe ilişkin toplam puan elde edilen ölçme aracıdır.

Test kavramı genel olarak bireylerin bilişsel niteliklerini belirlemede kullanılan ölçme aracıdır.

Bir konu hakkında bilgi toplamak için kullanılan nicel veri toplama aracıdır.

Bazen teknik bazen de yöntem olarak adlandırılır.

Eğitimde en çok tercih edilen veri toplama araçlarından biridir.

Ankette bireylerin düşüncelerini belirlemek amacıyla yazılı sorular sorulur ve bireylerin bu sorulara verdiği cevaplardan yola çıkarak araştırma sorusuna cevap aranır.

Bireylerin demografik özellikleri (yaş, cinsiyet vb.) olgusal sorularla,

Bir konu hakkında ne bildikleri bilgi sorularıyla,

Bir konuya ilişkin davranışlarının davranış sorularıyla,

Bir konu veya objeye ilişkin duygu ve görüşlerinin inanç ve kanı sorularıyla,

anket kullanarak belirlenebilir.

Geniş bir örneklem grubunun araştırma konusuyla ilgili düşüncesini belirlemek mümkündür.

Örneklemin evreni temsil gücü artar ve araştırmanın dış geçerlik derecesi artar.

Para , zaman ve enerji bakımından araştırmacıya tasarruf sağlar.

Ankette verilerin toplanması ve analiz edilmesi diğer veri toplama araçlarına göre daha kolaydır.

Anketlerin uygulandığı kişilerin kimlikleri bilinmediği için bu veri toplama aracıyla daha objektif veriler elde edilebilir.

Yüzeysel bilgilere ulaşılarak (derinlemesine inceleme yerine) bireylerin düşünceleri betimlenmeye çalışılır.

Zorunlu sorular hazırlandığı için bireylerin araştırma konusu hakkında farklı düşünceleri ifade etmesine fazla izin verilmez.

Anketlerin geri dönme ya da cevaplama oranı oldukça düşüktür.

Anketler araştırmayla ilgili olmayan

kişiler tarafından da cevaplanabilir.

Açık uçlu sorular: olası yanıtların belirtilmediği cevapların bireyler tarafından sunulduğu soru tipidir.

Yorumlama soruları: konuyla ilgili bireylerin düşüncelerini yansız ve ayrıntılı bir şekilde tespit etmek için hazırlanan sorulardır.

Kapalı uçlu sorular: olası yanıtların seçenekler şeklinde bireylere sunulduğu sorulardır.

Yarı kapalı uçlu sorular: bu soru tipi kapalı soru tipine “başka” ya da “diğer” gibi bir açık uçlu seçenek eklenmesiyle elde edilir.

Anketin amacının belirlenmesi

Anket maddelerinin yazılması

Uzman görüşlerinin alınması

Ön uygulama ve anketin son haline gelmesi

Hazırlanan anket ön uygulamadan elde edilen veriler ışığında yeniden düzenlenir. Ankete kim tarafından, hangi amaca yönelik yapıldığı, elde edilen sonuçların nerede kullanılacağını açıklayan bir kapak sayfası ve anketin nasıl cevaplanacağını ifade eden bir yönerge eklenerek örnekleme uygulanabilir hale getirilir.

Anket kısa ve öz olmalıdır. Kapak sayfası ve yönerge kısmı belirgin olmalı. Anketin her bir maddesi numaralandırılmalıdır. Maddelerin dili basit, sade ve anlaşılır olmalı. Her bir madde yalnızca tek bir yargı bildirmeli Anket maddelerini yazarken herkes tarafından

bilinen kavramlar ya da sözcükler seçilmeli. Anket maddelerinde argo ya da sokak ağzı

ifadeleri kullanılmamalı Madde sayısı çok fazla olmamalı (30 civarı ideal) Anket maddeleri olumlu ifadelerden oluşmalı Ankette bireylerin özel hayatındaki tercihlerini

sorgulayan maddelere yer verilmemelidir.

Yüz-yüze görüşme

Postayla

Telefonla

İnternetle 1. surveymonkey.com

2. surveygizmo.com

3. sogosurvey.com

4. kwiksurveys.com

http://www.millipediatri.org.tr/bildiriler/hp-08.htm sitesinden alınmıştır.

Ölçme her hangi bir niteliği gözlemek ve gözlem sonucunu sayı ve sembollerle ifade etmektir.

Ölçme sonuçları üzerinde matematiksel ve istatistiksel işlemleri anlamlı hale getirebilmek için ölçmenin hangi ölçme aracıyla yani ölçeklerle yapıldığının bilinmesi gerekir.

Ölçek kavramı belli bir büyüklüğü küçültme oranı, birim, derecelenmiş araç ve ölçme aracı gibi anlamlarında kullanılmaktadır.

Sınıflama, sıralama, eşit aralıklı ve eşit oranlı olmak üzere 4 ölçekleme türü mevcuttur.

Sınıflama

Sıralama

Eşit aralıklı

Eşit oranlı

Tutum ölçekleri; bireylerin bir konu, olay, durum ya da nesnelere yönelik tutumu ortaya koyacak çok sayıda olumlu ve olumsuz ifadelerin bulunduğu ve bu ifadelerin karşısında verilecek olası cevapların yer aldığı veri toplama aracıdır.

Tutum ölçeklerini işaretleyen her bir birey ölçekte yer alan, bir durumla ilgili olası tutumlarını ifade eden maddelere katılma ve katılmama derecesini belirtmiş olur.

Araştırmacılar da bu işaretlemelerden yola çıkarak bireylerin araştırılan durumla ilgili tutumlarını tespit etmiş olur.

Madde havuzu oluşturma: araştırılmak istenen konuyla ilgili olabildiğince çok soru üreterek konunu her yönünü kapsamaya çalışmalıyız.

Uzman görüşlerine başvurma: üretilen sorular uzman görüşü alınarak aza indirilebilir ve gerekli düzeltmeler yapılabilir

Ön deneme yapma: az sayıya indirdiğimiz en önemli maddeler bir pilot çalışma ile ön uygulama yaparak verilen cevaplar incelenir.

Faktör analizi ile faktör sayısının belirlenmesi: başlangıçta soruları yazarken aklımızda olan alt faktörler ölçek uygulanıp veri toplandıktan sonra istatistiksel olarak da çıkarılmaya çalışılır.

Güvenirliğin hesaplanması: her ölçek mutlaka geçerlik ve güvenirlik özelliklerine sahip olmalıdır. Ölçeğin güvenirliği test-tekrar-test, KR20, KR21, veya Alfa yöntemleriyle hesaplanabilir

Testler genellikle çoktan seçmeli test olarak adlandırılmakla birlikte, bireylerin genellikle bilişsel özelliklerini belirlemek amacıyla kullanılan ölçme araçları olarak ifade edilmektedir.

Ölçme ve değerlendirme alanında eğitimde kullanılan her türlü ölçme aracına test denir. Bu kavram çoktan seçmeli sınavları kapsadığı gibi, açık uçlu sınavları (klasik yazılı yoklama), boşluk doldurma ve doğru yanlış sınavlarını da kapsamaktadır.

Standart başarı testleri:Belirli bir amaç doğrultusunda uzmanlar tarafından geliştirilen geçerliği ve güvenirliği sağlanmış testlerdir. ÖSYM tarafından geliştirilen sınavlar: ALES, YDS, YGS

Araştırmacı (öğretmen) yapımı başarı testleri: bir araştırmacının araştırmasına yardımcı olmak için yazdığı ya da bir öğretmenin sınıf başarısını ölçmek için hazırladığı başarı testleridir.

Hazırlama amacının belirlenmesi

Testin kapsamının belirlenmesi

Testte kullanılan soru tipinin belirlenmesi

Testin madde analizinin yapılması

Nihai testin oluşturulması

Frekans değeri

Yüzde değeri

Aritmetik ortalama

Korelasyon analizi

t-testleri

Bağımsız örneklem t-testi

Bağımlı örneklem t-testi

Tek yönlü varyans analizi (ANOVA)

Regresyon

Metin, Mustafa. (2014). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.