2. ÜNİTEARAŞTIRMA SORULARI ÜRETME , VERİ TOPLAMA ,

SIKLIK TABLOSU

Örneklem:

Veri Toplama Yöntemleri:

Not:Araştırma yapılan konu ile ilgili bütün kişilere ulaşmak mümkün değilse, bu kişileri temsil ettiği düşünülen bir grup seçilir. Bu işleme örneklem denir. Örneğin Türkiye'deki bütün öğrencilerin matematiğe olan ilgisi merak ediliyorsa bunu bütün herkese sormak yerine 7 bölgeden belirli sayıda kız ve erkek öğrenci seçilir.

• Örnek: • Bir yayın evi ilk okula yeni başlayan öğrencilerin okuma

yazma gelişmelerini araştırmak için nasıl bir örneklem seçmelidir?

• Cevap:

• Bu araştırma için hangi veri toplama araçları kullanılabilir?• Cevap:

• örnekleme araştırma konusu ile hangi sorular sorulabilir?• Cevap:

• Örnek: Ata , Efeler mahallesine bir market açmak istiyor. Bunun uygun olup olmadığını öğrenmek için mahalle sakinlerine anket yapacaktır. Bu anketteki örneklem soruları neler olmalıdır?

Sıklık Tablosu OluşturmaBir veri topluluğunda ki her bir verinin olma sıklığının çizgilerle gösterimine ………………..... tablosu,Sayı ile gösterimine …………………. tablosu denir.Örnek: Bir sınıfın başkanlık seçiminde Ayşe, Buğra, Canan ve Deniz sırası ile 11, 6, 7 ve 12 oy almışlardır. Bu oy sayılarını çetele ve sıklık tablosu oluşturarak inceleyelim. ÇETELE TABLOSU SIKLIK TABLOSU ADAY OY SAYISI

AYŞEBUĞRACANANDENİZ

ADAY OY SAYISIAYŞEBUĞRACANANDENİZ

SÜTUN GRAFİĞİ OLUŞTURALIM

• Şimdi bu veriler ışığında sütun grafiği hazırlayalım.

2001- 2010 yılına ait avlanan hamsi miktarına ait veriler2001 yılında avlanan hamsi sayısı 15 350 ton iken 2002 yılında 18 000 tona yükselmiştir. Olumsuz hava

durumu sebebiyle 2003 yılında avlanan hamsi miktarı 16 500 tona düşmüştür. Ertesi yıl 18 600 ton hamsi avlanmıştır. 2005 yılında 11 450 ton ,2006 da ise 14 120 ton hamsi avlanmıştır. 2007 yılında 23 000 ton, 2008 yılında 22 800 ton , 2009 yılında da 20 400 ton hamsi avlanmıştır. 2010 yılında yine bir düşüşle 13

560 ton hamsi avlanmıştır.

20012002

20032004

20052006

20072008

20092010

05000

10000150002000025000

Grafik: avlanan hamsi miktarı

Yıllar

Mik

tar (

ton)

• En az hamsi avlanan ve en çok hamsi avlanan yılları bulunuz.

• Grafiğe göre ,avlanan hamsi miktarında hangi yıllarda artma olmuştur?

• Bu soruların yanıtını metinden mi yoksa sütun grafiğinden mi daha kolay buluruz?

• Grafikler verilerin daha kolay gözlenmesini sağlar ve metin olarak verilen bilgilere göre daha kolay yorumlanır.

Örnek: Aşağıda verilen tabloda bir otomobil firmasının ocak-mayıs ayları arasındaki otomobil satış miktarı verilmiştir.

Bu sıklık tablosuna göre uygun sütun grafiği çizelim ve soruları cevaplayalım.

AYLAR SATILAN OTOMOBİL SAYISI

OCAK 100

ŞUBAT 400

MART 300

NİSAN 800

MAYIS 600

• Oluşturduğumuz sütun grafiğine göre aşağıdaki soruları cevaplayalım. ? Otomobil satışının en fazla ve en az olduğu aylar arası fark kaçtır?

? 5 ayda satılan toplam araç sayısı kaç tanedir?

? Araç satış sayısında en fazla hangi aylarda artış olmuştur?

? Araç satış sayısında hangi aylarda azalış olmuştur?

• Örnek: Serap matematik sınavından sırası ile 30, 90, 70 notlarını almıştır. Bu notları iki farklı sütun grafiği ile gösterelim.

•

• 2. grafikte notların (verilerin) arası eşit alınmadığı için Serap’ın 1. sınavda aldığı not yüksekmiş gibi yorumlanıyor. Bu yüzden 2. grafik yanlıştır.

! Sütun grafikleri çizilirken ölçülerin veya veriler arası mesafenin eşit olmaması grafiklerin yanlış yorumlanmasına sebep olabilir.

1.sınav 2. sınav 3. sınav0

20

40

60

80

100

sınavlar

Not

lar

Ağaç Şeması Oluşturalım

Üçgen Çeşitleri

Kenarlarına Göre Üçgenler Açılarına Göre Üçgenler

Eşkenar Üçgen

Çeşitkenar Üçgen

İkizkenar Üçgen

Dik Açılı Üçgen

Geniş AçılıÜçgen

Dar AçılıÜçgen

Bilgileri sınıflandırmak için kullanılan çeşitli yollar içerisinde en çok kullanılan yöntem şemadır. Şemalar bir çok alanda kullanılmaktadır.

Doğan

Ferah

Hasan Ferah{1941}

Güzide Erdem{1945}

Doğan Ferah

Hasan Ferah{1941}

Güzide Erdem{1945}

İdil Ferah{2008}

En çok gidilmek istenen yer ________ dır.

En az gidilmek istenen yer ______ dir.

Antalya’ya gitmek isteyenler, İzmir’e gitmek isteyenlerden ___ kişi fazladır.

İzmir’e gitmek isteyenler İstanbul’a gitmek isteyenlerden ___ kişi azdır.

Tüm 5.sınıflardan İstanbul’a gitmek isteyenlerin toplam sayısı ___ dır.

Tüm 5. sınıflardan İzmir’e gitmek isteyenlerin toplam sayısı ___ tür.

Tüm 5. sınıflardan Antalya’ya gitmek isteyenlerin toplam sayısı ___ dir.

Antalya’ya gitmek isteyenlerle İzmir’e gitmek isteyenlerin toplam sayısı ____ tir.

İstanbul’a gitmek isteyenlerle Antalya’ya gitmek isteyenlerin toplam sayısı ____ dir.

İstanbul’a gitmek isteyenlerle İzmir’e gitmek isteyenlerin toplam sayısı ___ dur.

Etkinlik:

Etkinlik: Ulaşım araçlarını sınıflandıran bir şema çizelim.

Etkinlik:

Etkinlik: Aşağıdaki yiyecekleri türlerine göre sınıflandırınız. havuç, elma, mandalina, kabak, erik, bezelye, pırasa, ayva.

Etkinlik: Aşağıda karışık olarak verilen terimlerden bir şema oluşturunuz.Hayvan Bitki Canlı İnek Çiçek Köpek Kuş Ot

1 2 3 4 5

0

2

4

6

8

10

12

14

Alınan notlar

Öğe

nci s

ayısı

Bir sınıfın tamamının matematik dersinden aldıkları notlar grafikte gösterilmiştir. Bu grafiğe göre 1,2,3,4,5 ve 6. soruları cevaplayınız.

1. Sınavda en düşük notu alan öğrenci sayısı kaçtır?

A) 3B) 6C) 9D) 12

2. Sınavda 3 ve 5 notlarını alan öğrencilerin toplam sayısı kaçtır?

A) 12B) 16C) 18D) 20

3. Bu sınıfta toplam kaç öğrenci vardır?

A) 36B) 34C) 32D) 30

4. Bu sınavda 4 alan öğrenci sayısı 1 alan öğrenci sayısının kaç katına eşittir?

A) 4B) 3C) 2D) 1

5. Bu sınavda en yüksek notu alan öğrenci sayısı ile en düşük notu alan öğrenciler arasında kaç fark vardır?

A) 12B) 9C) 6D) 3

6. Bu sınıfta 21 öğrencinin kız olduğu bilindiğine göre, kaç tanesi erkek öğrencidir?

A) 14B) 15C) 16D) 19

7. Bir anaokulu idaresi 3 ile 6 yaş arasındaki çocuklar üzerine bir araştırma yapıyor. Buna göre araştırmacıların bu yaş grubundan seçtikleri örnekleme aşağıdaki sorulardan hangisini sorması gereksiz olur?

A) Gece saat kaçta uyuyorsun?B) Resim yapmayı seviyor musun?C) Dedeni seviyor musun?D) Oyun parkına ne sıklıkla gidiyorsun?

8. Ülkemizde sağlık sektöründe çalışan insanların çalışma şartlarını araştırmak için yapılacak olan anket aşağıdakilerden hangisine uygulanmalıdır?

A) HastalarB) EczanelerC) Doktorlar, hemşireler ve teknikerlerD) Sağlık bakanlığı çalışanları

9. Aşağıda verilen sorulardan hangisi araştırma sorusu olabilir?

A) En sevdiğin yemek nedir?B) Kullandığınız otomobilin markası nedir?C) Okuldaki öğrencilerin başarılarını etkileyen faktörler

nelerdir?D) Satılan cep telefonu modelleri nelerdir?

10.

fil aslan maymun kuş

Grafik: hayvanat bahçesindeki hayvanlar

hayvanlar

Sayı

Yukarıda bir hayvanat bahçesindeki hayvanların dağılımı verilmiştir. Grafikte her sütun bir önceki sütunun iki katını göstermektedir. Hayvanat bahçesinde 1590 hayvan olduğuna göre maymun sayısı kaçtır?

A) 340 B) 424 C)520 D)540

11.

Okul kitaplığından bir gün boyunca alınan kitaplar tabloda gösterilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) En az tercih edilen kitap türü şiirdir.B) Kitaplıktan alınan şiir kitabı sayısı hikaye kitabından azdır.C) Bir gün boyunca alınan kitaplar toplam 63 tür.D) Alınan hikaye kitabı sayısı roman kitaplarından daha azdır.

Kitap türü Kitap sayısı

Şiir 8

Masal 17

Hikaye 15

Roman 22

Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe02468

10121416

Grafik: gece gündüz sıcaklık değerleri

gündüz gece

Günler

Sıca

klık

(C)

Yukarıda bir ilin dört günlük sıcaklık değerlerini gösteren grafik verilmiştir. Buna göre 12,13 ve 14. soruları cevaplandırınız.

12. Gündüz sıcaklık değerinin en fazla olduğu gün hangisidir?

A) PazartesiB) Salı C) ÇarşambaD) Perşembe

13. Gece gündüz sıcaklık farkının en fazla olduğu gün hangisidir?

A) Pazartesi B) Salı C) ÇarşambaD) Perşembe

14. Gece sıcaklık değerinin en düşük olduğu gün hangisidir?

A) PazartesiB) SalıC) ÇarşambaD) Perşembe

15. Ülkemizdeki öğrencilerin matematik dersine karşı tutumları araştırılmak istendiğinde, araştırma için aşağıdaki örneklemlerden hangisi kullanılmalıdır?

A) Aydın ilindeki bazı öğrencilerinB) Üniversite öğrencilerininC) Ülkemizin yedi coğrafi bölgesinden seçilen

öğrencilerinD) Liseyi bitirmiş olan öğrencilerin

16.

Yukarıdaki şemaya göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) Spor dallarıB) Grup sporlarıC) Zor sporlarD) En sevilen sporlar

…………………………………

Futbol Voleybol basketbol Hentbol

17.

Yukarıdaki tabloya göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?

A) 5. sınıfa giden toplam 30 kız vardır.B) 5. sınıflarda toplam 25 erkek öğrenci vardır.C) 5-B sınıfında toplam 22 öğrenci vardır.D) 5-c sınıfında 12 öğrenci vardır.

Sınıf

Cinsiyet 5-A 5-B 5-C

KIZ 12 10 8

ERKEK 8 12 5

18. Aşağıdaki tabloda bir okuldaki 5. sınıf öğrencilerin şubelere göre kız ve erkek sayıları verilmiştir.

Tabloya göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Sınıf mevcudu en fazla olan B şubesidir.

B) Her şubedeki erkek öğrenci sayısı, kız öğrenci sayısından daha fazladır.

C) A şubesindeki kız öğrenci sayısı ile C şubesindeki erkek öğrenci sayısı eşittir.

D) B şubesindeki kız öğrenci sayısı, erkek öğrenci sayısından 4 fazladır.

Şubeler Kız öğrenci sayısı

Erkek öğrenci sayısı

A 14 18 B 13 17 C 15 14

Yukarıdaki grafiği kullanarak 19. ve 20. soruları cevaplayınız.

• Aşağıdaki grafikte bir sinema filmi için 4 günde satılan bilet sayısı gösterilmiştir.

Grafik: sinemada satılan bilet sayısı

100908070605040302010

CUMACUMARTESİPAZARPAZARTESİGÜNLER

19. Sinemanın en kalabalık olduğu gün en az bilet satışı olduğu günden kaç fazla bilet satılmıştır?

A) 30B) 40C) 50D) 60

20. Bu sinemada hafta sonu satılan biletler ile hafta içi satılan biletler arasında kaç fark vardır? A) 100B) 90C) 80D) 70