New โครงการประชุมเวทีวิชาการ ... · 2019. 12. 26. · โครงการประชุมเวทีวิชาการระดับชาติ

โครงการประชมเวทวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 2 415

เศรษฐกจและสงคม

โครงการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 2

(The National SMARTS Conference II)

หวขอ

“เศรษฐกจและสงคม”

ผดาเนนรายการ

อาจารยดร.จมพฏ บรราช

อาจารยธนตถภทร ถรธนชดลก

อาจารย ดร.ธนวต ลมปพาณชยกล

อาจารยสมบต เกษมลนนภา

อาจารยรชรนทร แสงอรณ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%20%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C&source=web&cd=8&ved=0CI0BEBYwBw&url=http%3A%2F%2Fwww.ku.ac.th%2Fdepartment%2Fms.html&ei=fY6sT7XTMu2ZiAfRr7WkAw&usg=AFQjCNFpsPsvvyt7zqi_QSeSmqIq7vOqTA&cad=rja

416 โครงการประชมเวทวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 2


ความตองการรปแบบการฝกอบรมบนเวบของ ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย The Needs for Electronic Training Model of Islamic bank of Thailand

ศทธภา วนเทยร ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย

บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ มวตถประสงคในการวจยทงหมด 2 ประการ คอ 1) เพอศกษาความตองการเกยวกบการสรางรปแบบการฝกอบรมบนเวบของธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ตามความคดเหนของผบรหาร เจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรม 2) เพอศกษาความตองการเกยวกบการสรางเนอหาของการฝกอบรมบนเวบของธนาคารอสลามแหงประเทศไทยตามความคดเหนของผบรหาร เจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรม ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหารสาขา เจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรมในเขตสาขาภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จานวน 100 แหง กลมตวอยางใชเลอกแบบเฉพาะเจาะจง จานวน 170 คน เครองมอทใชคอ แบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยการหาคาเฉลย คารอยละ คาความเบยงเบนมาตราฐาน และสถตการวเคราะหคา t–test และ F-test

ความตองการทมตอรปแบบการฝกอบรมบนเวบโดยรวมระดบมความสาคญอยระดบปานกลาง (คาเฉลย 3.06) และดานเนอหาการอบรมบนเวบ แบงเนอหา 2 ดาน คอ การเสนอเนอหาความรใหมภายนอกมความสาคญอยระดบมาก (คาเฉลย 3.83) และการเสนอเนอหาความร ภายในธนาคารมความสาคญอยระดบมาก (คาเฉลย 4.2) การทดสอบสมมตฐาน พบวาลกษณะประชากรศาสตร แตกตางกนมผลตอความตองการทมตอรปแบบการฝกอบรมบนเวบไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

คาสาคญ: ความตองการ การฝกอบรมบนเวบ

Abstract This research is quantitative research. A total of two reasons: 1) To study the need to

create a training on the bank. The opinion of the management. Officers and employees involved in training, 2) To offer training on the web. The Islamic Bank of Thailand. The population of this research, including the executive branch officers and employees. Associated with training in the field of north central, southern and north-east of the 100 samples of 170 people using a particular tool is used questionnaires. Data analysis by calculating the average percentage standard deviation. The alpha coefficienof Cronbach.

Keywords: Need, Training on the Web (Electronic Training)



บทนา สภาพในปจจบนของการพฒนาพนกงาน หนวยงานตาง ๆ จะใชวธการการฝกอบรม ซงม

กจกรรมคอ การใหพนกงานเขารวมการฝกอบรมหรอรวมสมมนาประชมปฏบตการตามหลกสตร ซงจะมระยะเวลาในการฝกอบรมตามหลกสตรกาหนด เชน ตงแต 3-5 วน หรอ ถง 1 เดอน ซงในการฝกอบรมดงกลาวจะมขอดคอ ทาใหพนกงานไดพบปะเพอนพนกงานและมการแลกเปลยนเรยนรกนซงเปนการไมจาเจในการปฏบตงานประจา แตปญหาทพบคอ การทใหพนกงานไดเดนทางเขารบการฝกอบรมแตละครงนน พนกงานจะตองละทงงานเพอมาเขารบการฝกอบรม ทาใหลกคาไมไดรบการศกษาจากพนกงานเตมตามจดมงหมายของหลกสตรเทาทควร และการฝกอบรมแตละครงนน หนวยงานจานวนมากจะตองกาหนดงบประมาณเพอการฝกอบรมพฒนาจานวนมาก และบางครงการฝกอบรมใหกบบคลากรไปแลวไมเกดผลตามทคาดหวงไวเทาทควร ซงเปนการเสยงบประมาณ เสยเวลา และโอกาสอน ๆ อกมากมาย

ฉะนน จงจาเปนอยางยงทจะตองแสวงหารปแบบการพฒนาพนกงานแบบใหมทสามารถพฒนาพนกงานไปพรอม ๆ กบพนกงานไดปฏบตหนาทคอการบรการลกคา และเครองมอและวธการหนงทสาคญในการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรโดยนาเทคโนโลยสารสนเทศมาปรบใชกบงานทางดานการฝกอบรมและการเรยนรคอ การใชการฝกอบรมผานเวบ (Web-Based Training : WBT)

ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology) จดเปนปจจยสาคญในการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ผทมโอกาสเขาถงขอมลไดเรวกวายอมไดเปรยบผอน (ถนอมพ เลาหจรสแสง, 2545) อนเทอรเนตเปนเทคโนโลยสารสนเทศทมบทบาทอยางมากตอสงคมในยคน เพราะเปนเครอขายคอมพวเตอรขนาดใหญทเชอมตอกนทวโลก และใชมาตรฐานเดยวกนในการรบสงขอมลกอใหเกดความสะดวกรวดเรวและสามารถรบสงขอมลไดในรปแบบตางๆ ไมวาจะเปน ตวอกษร ภาพ หรอเสยง ความสามารถดงกลาวจงกอใหเกดการเชอมโยงของกจกรรมดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมการเมองและการศกษา ดงท กดานนท มลทอง (2540) กลาววา อนเทอรเนตมความสาคญกบวถชวตของคนในปจจบนเปนอยางมาก ไมวาจะเปนบคคลทอยในวงการธรกจ บนเทง การศกษา ฯลฯ ตางกไดรบประโยชนจากอนเทอรเนตดวยกนทงสน ดวยศกยภาพของอนเทอรเนตทมอยมาก จงสามารถนามาใชใหเกดประโยชนกบการศกษาไดหลายรปแบบ ไมวาจะเปนการใชอนเทอรเนตเพอการตดตอสอสาร อภปราย แลกเปลยนความคดเหน และสอบถามขอมลขาวสารการฝกอบรมบนเครอขายอนเตอรเนต

การฝกอบรมผานเวบ (Web-Based Training : WBT) เปนการสอนหรอการฝกอบรมเพอชวย อานวยความสะดวกในการฝกอบรม เปนลกษณะของการเรยนการสอนโดยสอหลายมต บทเรยนมการปฏสมพนธกนระหวางผเรยนกบบทเรยนและสรางใหเกดการเรยนรททาใหผเรยนสามารถนาไปประยกตใชในการปฏบตงานตอไป นอกจากนผเรยนยงเปนผควบคมการเรยนรดวยตนเองอยางอสระในเรองของสถานทและเวลา โดยบทเรยนและเนอหาวชาในการฝกอบรมผานเวบนนจะมการปรบ เปลยนแปลง พฒนาใหทนสมยอยตลอดเวลา ในบทเรยนหรอโปรแกรมการฝกอบรมผานเวบทมประสทธภาพนนจะตองประกอบดวยขอความหลายมต สอหลายมต คอมพวเตอรชวยฝกอบรม



และการสอสารผานคอมพวเตอร ซงองคประกอบดงกลาวไมจาเปนจะตองมทงหมดในโปรแกรมการฝกอบรมผานเวบ อาจมเพยงอยางใดอยางหนงหรอท งหมดเลยกได (จรสศร รตนะมาน, การฝกอบรมผานเวบเพอการพฒนาทรพยากรมนษยภาครฐ )

จากความสาคญของการฝกอบรมผานเวบ (Web-Based Training : WBT) ประกอบกบความจาเปนในการพฒนาพนกงานโดยผานกระบวนการฝกอบรม และเพอเปนการมปญหาทควรไดรบการแกไขพฒนา ไดแก การทผเขาอบรมไมไดมสวนรวมหรอมสวนรวมนอย ผเรยนทเปนวยผใหญมความตองการและสามารถเรยนรดวยการนาตนเอง ดวยเหตน หากนาวธการเรยนบนเวบมาใชในการพฒนาพนกงาน จงควรศกษาความตองการ มรปแบบ ขนตอนทเหมาะสม จงจะมโอกาสประสบความสาเรจ ในการนารปแบบการฝกอบรมบนเวบมาใชประโยชนในการพฒนาพนกงานในองคกร

ดงนน จงเปนเรองจาเปนอยางยงทจะตองแสวงหารปแบบของหลกสตรในการพฒนาพนกงานไปพรอม ๆ กบทพนกงานยงสามารถปฏบตหนาทของตนไปดวย กลาววาการฝกอบรมกระทาอยางเปนขนตอน จนดเปนงานประจามากกวาการพฒนา และกระทาไดไมทวถงการพฒนาบคลากรไมตรงเปาหมายและไมตอบสนองหรอไมมโอกาสเขารบการฝกอบรมทกคน (ปรญญานนท นลสข, 2542: 79 – 8; สานกงานปฏรปครวชาชพคร, 2545)

ภาพท1 กรอบแนวคดในการวจย

วตถประสงค 1. เพอศกษาความตองการเกยวกบการสรางรปแบบการฝกอบรมบนเวบของธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ตามความคดเหนของผบรหาร เจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรม 2. เพอศกษาความตองการเกยวกบการสรางเนอหาของการฝกอบรมบนเวบของธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ตามความคดเหนของผบรหาร เจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรม

สมมตฐานการวจย ผบรหารและเจาหนาทพนกงาน ธนาคารอสลามแหงประเทศไทยทมเพศ อาย ระดบการศกษา สาขาภาค ตาแหนงงาน ประสบการณการใชงานคอมพวเตอร ทแตกตางกน มความตองการเกยวกบการสรางรปแบบการฝกอบรมบนเวบ แตกตางกน

ขอมลทวไป

เพศ อาย ระดบการศกษา ต าแหนงงาน

ประสบการณการฝกอบรม

ความตองการของผบรหารและเจาหนาทพนกงานธนาคารอสลามแหงประเทศไทย

- ดานรปแบบ

- ดานเนอหา



ประโยชนทไดรบ 1. ทาใหทราบถงความตองการของพนกงานถงรปแบบและเนอหาในการฝกอบรมบนเวบวา

มความตองการมากนอยเพยงใด 2. เปนแนวทางในการพฒนาเพอนาไปสรางเวบฝกอบรมและเพมประสทธภาพในการ

ใหบรการ 3. สนองตามนโยบายของผบรหารองคกรทมงจะใหเกดประโยชนสงสดในการสรางเวบ

ฝกอบรม

คานยามศพท 1. การฝกอบรม หมายถง กระบวนการเรยนรอยางเปนระบบเพอสรางหรอเพมพนความร

ทกษะ ความสามารถและเจตคต อนกระบวนการในอนทจะทาใหผเขารบการฝกอบรมเกดความร ความเขาใจ ความชานาญ ในเรองใดเรองหนง อนจะเปนผลทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมตามวตถประสงคของการฝกอบรม จะชวยปรบปรงใหการปฏบตงานมประสทธภาพมากยงขน 2. การสรางหลกสตรฝกอบรม หมายถง การกาหนดวาจะทาใหผเขารบการฝกอบรมเกดความร ความเขาใจ ทกษะ และทศนคต โดยเทคนค และวธการอยางใด และจะตองใชเวลามากนอยเพยงใด จงจะทาใหผเขารบการฝกอบรมเกดการเรยนร และเปลยนแปลงพฤตกรรม ตามวตถประสงค 3. การฝกอบรมบนเวบ (e-training)หมายถง การจดการอบรมโดยอาศยสออเลกทรอนกสเขามาชวยใหผไดรบการฝกอบรมเกดการเรยนรตามวตถประสงคของเนอหาหลกสตรทกาหนดโดยนาเสนอเนอหาของการฝกอบรมเรองการพฒนาหลกสตรฝกอบรมบนเวบ สาหรบเจาหนาทพนกงาน ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย โดยการนาโปรแกรมการฝกอบรมทนาองคประกอบสาคญมาใชประโยชนในการเรยนรอยางสรางสรรคและมความหมายถงการเรยนตางเวลา ตางสถานท โดยมผสอนหรอพนกงานพเลยงเปนผใหคาแนะนา อานวยความสะดวก และจดหาแหลงขอมล วธการศกษาและประเดนการเรยนรตามทผเรยนหรอพนกงานตองการ 4. ความตองการ หมายถง ความอยากได ใครไดหรอประสงคจะได และเมอเกดความรสกดงกลาวจะทาใหรางกายเกดการความขาดสมดลเนองมาจากมสงเรามากระตน มแรงขบภายในเกดขน ทาใหรางกายไมอาจอยนงตองพยายามดนรน และแสวงหาเพอตอบสนองความตองการนน ๆ เมอรางกายไดรบตอบสนองแลว รางกายมนษยกกลบสภาวะสมดลอกครงหนง และกจะเกดความตองการใหม ๆ เกดขนมา ทดแทนวนเวยนอยไมมทสนสด

ขอบเขตของการวจย 1. ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหารสาขา เจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรม ในเขตสาขาภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 2. ตวแปรทศกษา



2.1 ตวแปรอสระ ไดแก เพศ อาย การศกษา ตาแหนงและหนาททไดรบมอบหมาย ประสบการณในการฝกอบรมหรอการเปนวทยากร

2.2 ตวแปรตาม ไดแก ความตองการทมตอรปแบบของการฝกอบรมบนเวบ ความตองการทมตอเนอหาของการฝกอบรมบนเวบ

3. ขอบเขตของเนอหา เนอหาการศกษาวจยครงน ศกษาเกยวกบความตองการของรปแบบและเนอหาของการ

ฝกอบรมบนเวบ ของ ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย

วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหารสาขา เจาหนาทพนกงานและ ผเกยวของกบการอบรมในเขตสาขาภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จานวน 78 แหง

กลมตวอยางใชเลอกแบบเฉพาะเจาะจง จานวน 170 คน ประกอบดวย 1.1 ผบรหารสาขา ทง 5 ภาค ไดแก ภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออก ภาค

ตะวนตก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1.2 เจาหนาทพนกงานประจาสาขาและสานกงานใหญ ธนาคารอสลามแหงประเทศไทยทก

คน 1.3 ผเกยวทของกบการฝกอบรม มความสามารถในการใชคอมพวเตอร คอใชงาน

อนเตอรเนตและ WWW ได สามารถรบ และ สง E-mail และสบคนขอมลตาง ๆ จาก Internet ได 2. เครองมอทใชในการวจย

2.1 แบบสอบถามความตองการของผบรหาร เจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรมทมตอรปแบบการฝกอบรมบนเวบของ ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย

3. การสรางเครองมอทใชในการวจย

แบบสอบถาม ประกอบดวย 3 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลสวนตวเกยวกบเพศ อาย การศกษา ตาแหนงงาน เปนตน ตอนท 2 ขอมลความตองการดานรปแบบการฝกอบรมบนเวบและขอมลความตองการดาน

เนอหาการฝกอบรมบนเวบ



ตอนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะ 4. การเกบรวบรวมขอมล

การดาเนนการเกบรวบรวมขอมลมขนตอนดงน 1) ตดตอบณฑตวทยาลยของมหาวทยาลยศลปากร ใหออกหนงสอถงผจดการฝายพฒนา

ทรพยากรมนษย ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย เพอขออนญาตและขอความรวมมอในการขอเกบขอมล

2) แจกแบบสอบถามกบผบรหารและพนกงานทเขาอบรมในหองเรยน เพอสมภาษณและเกบขอมลเชงปรมาณ ซงผวจยสรางขน

3) เกบรวบรวมแบบสอบถามความตองการฝกอบรมบนเวบจากเจาหนาทพนกงานและผเกยวของกบการอบรม ซงเปนขอมลเชงปรมาณ พรอมใหสงกลบคนทางฝายพฒนาทรพยากรบคคล

5. การวเคราะหขอมล 5.1 การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม เปนขอมลเชงปรมาณ

นาขอมลจากแบบสอบถามมาแจกแจงความถ หาคารอยละ คาเฉลย (X ) คาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และสถตการวเคราะหคา t – test และ F-test โดยการใชโปรแกรม SPSS/PC ดวยวธการทางสถต

ผลการวจย กลมตวอยางทตอบแบบสอบถามทงสน 170 คน โดยเพศหญงมากกวาเพศชายอยางมาก มอาย 31-40 ป ประมาณครงหนงของกลมตวอยาง การศกษาอยในระดบปรญญาตร ในสดสวนสงทสด ระดบตาแหนง พบวา กลมตวอยางสวนใหญ ผชวยผจดการสวน /สาขา มประสบการณในการฝกอบรมหรอการเปนวทยากร อยการฝกอบรมนอยกวา 2 ป กลมตวอยางในการศกษาครงนสวนใหญเหนดวยการจดฝกอบรมบนเวบ โดยเหตเหนดวยการจดฝกอบรมบนเวบ (ผานระบบอนเทอรเนต) ประหยดคาใชจายใหกบธนาคาร และไมเหนดวยเพราะวาบางครงมขอสกถามแตไมรคาตอบทนท และไมสามารถแลกเปลยนความคดเหน

ความตองการทมตอรปแบบการฝกอบรมบนเวบ โดยรวมระดบมความสาคญอยระดบ ปานกลาง (คาเฉลย 3.06) โดยแยกความตองการทมตอรปแบบการฝกอบรมบนเวบออกเปน ไดแก ดานวธการอบรมบนเวบมความสาคญอยระดบ มาก (คาเฉลย 3.51) และดานเนอหาการอบรมบนเวบมความสาคญอยระดบ มาก (คาเฉลย 3.91) มรายละเอยดแตดาน ดงน

ดานวธการอบรมบนเวบ มความตองมากทสด คอ สถานททใชเพอการอบรมบนเวบทบาน (คาเฉลย 3.95) รองลงมาคอ การสรปทบทวนความรเดม (คาเฉลย 3.94) และความตองการนอยทสด คอ ชวงเวลาทสะดวกในการเรยนผานเวปทเหมาะสม 8-09.00 น. (คาเฉลย 2.74)

ดานเนอหาการอบรมบนเวบ แบงเนอหา 2 ดาน คอ การเสนอเนอหาความรใหมภายนอก มความสาคญอยระดบมาก (คาเฉลย 3.83) และการเสนอเนอหาความร ภายในธนาคาร มความสาคญ



อยระดบมาก (คาเฉลย 4.2) โดยการเสนอเนอหาความรใหมภายนอก มความตองมากทสด คอ การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ (คาเฉลย 4.17) รองลง เนอหาเกยวกบเศรษฐกจและสงคม (คาเฉลย 4.04) สวนการเสนอเนอหาความร ภายในธนาคาร มความตองมากทสดคอ ความรเรองการพจารณาใหสนเชอ (คาเฉลย 4.26) รองลง มา คอ การวเคราะหสนเชอ (คาเฉลย 4.25) และความตองการนอยทสด คอ ความรเรองงานสาขาเรองการนบเงนสด (คาเฉลย 3.68)

การทดสอบสมมตฐาน พบวา ลกษณะประชากรศาสตร แตกตางกนมผลตอความตองการทมตอรปแบบการฝกอบรมบนเวบไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

อภปรายผล ลกษณะประชากรศาสตร แตกตางกนมผลตอความตองการทมตอรปแบบการฝกอบรมบนเวบไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05ซงสอดคลองกบการศกษาของรตนา จมคอม (2552) ไดทาการศกษาเรองปจจยทมผลตอพฤตกรรมของผใชอนเทอรเนตในการใชบรการเวบไซตทองเทยวภายในประเทศ: กรณศกษา www.sabuy.com ผลการศกษาพบวากลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงมอายเฉลย 29 ปการศกษาระดบปรญญาตรอาศยอยในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลมระยะเวลาในการใชอนเทอรเนตนบตงแตเรมใชจนถงปจจบนอยท 3 ป 8 เดอนความถในการใชบรการเวบไซตทองเทยวภายในประเทศwww.sabuy.com เฉลย 7.81 ครงตอสปดาหมระยะเวลาการใชบรการเวบไซตเฉลย 1 ชวโมง 5 นาทกลมตวอยางมทศนคตดานเนอหาอยในระดบดดานการปฏสมพนธอยในระดบปานกลางในสวนของขอมลสวนบคคลนนผลการศกษาพบวาเพศการเปนสมาชกระดบการศกษาทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมของผใชอนเทอรเนตในการใชบรการเวบไซตwww.sabuy.com ทแตกตางกนแตสถานทอยปจจบนทแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมของผใชอนเทอรเนตในการใชบรการเวบไซตwww.sabuy.com ทไมแตกตางกนนอกจากนยงพบวาอายมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชอนเทอรเนตและ ปรยวงศ วานชาตร (2554) ทาการศกษาเรองพฤตกรรมของผใชอนเทอรเนตและปจจยทมอทธพลตอพาณชยอเลกทรอนกสผลการศกษาพบวากลมตวอยางมการซอสนคาผานเครอขายอนเทอรเนตยงนอยอยสาเหตทผใชอนเทอรเนตไมนยมซอสนคาและบรการผานเครอขายอนเทอรเนตเนองจากไมมนใจในระบบรกษาความปลอดภยของเวบไซตในเรองขอมลสวนบคคลและเรองการเงนไมมนใจในความนาเชอถอของเวบไซตวามอยจรงหรอไมไมมนใจในเรองความถกตองและเวลาของการขนสงสนคาการขาดขอมลทางดานภาษสนคาการทไมมกฎหมายเฉพาะปกปองผทาการซอขายผานเครอขายอนเทอรเนตโดยเฉพาะการทระบบการสอสารของเวบไซตเองไมมเสถยรภาพไมสมบรณเทาทควรสนคาทผใชอนเทอรเนตเคยซอหรอจะซอผานเครอขายอนเทอรเนตพบวามกเปนสนคาทไมจาเปนตองเหนสนคาจรงๆกอนจะซอสาหรบปจจยทมอทธพลตอการซอสนคาและบรการผานเครอขายอนเทอรเนตคอเพศสถานทพกอาศยสาเหตของการซอสนคาและบรการผานเครอขายอนเทอรเนตเนองจากความสะดวกราคาฤดกาลและรายไดและปจจยทไมมอทธพลตอการซอสนคาและบรการผานเครอขายอนเทอรเนตคออายการศกษาอาชพแตไมสอดคลอยกบงานวจยของ ธนสถเกษม ไชยานนท (2554) ทาการศกษาเรองปจจยทมผลตอพฤตกรรมการใชบรการเวบไซตของผใช



อนเทอรเนตในกรงเทพมหานครผลการศกษาพบวากลมตวอยางทเปนผใชอนเทอรเนตเพอใชเวบไซตในกรงเทพมหานครเปนเพศชายและเพศหญงในสดสวนทเทากนมอายระหวาง18-25 ปม การศกษาระดบปรญญาตรเปนสวนใหญในดานของพฤตกรรมการใชเวบไซตพบวากลมตวอยางมการใชเวบไซตโดยเฉลยประมาณสปดาหละ 5.58 ครงและมระยะเวลาในการใชเฉลยประมาณครงละ 2.44 ชวโมงโดยชวงเวลาทมการใชบอยทสดคอระหวางเวลา 20.01 – 24.00 น. กลมตวอยางสวนใหญใชเวบไซตมาแลว 1-2 ปสถานททใชเวบไซตมากทสดคอทบานและททางานวตถประสงคในการใชเวบไซตเพอสบคนขอมลเพอสงขอมลและจดหมายอเลกทรอนกสและเพอความบนเทงสวนปจจยทมผลตอพฤตกรรมการใชเวบไซตไดแกลกษณะทางประชากรศาสตรคอเพศอายการศกษาอาชพและรายได

ขอเสนอแนะ 1.การฝกอบรมผานเวบมความเหมาะสมสาหรบการฝกอบรมในสวนของทกษะดานความร

ความเขาใจ (Cognitive Skills) เพยงเทานน แตหากเปนทกษะทางดานเทคนคการปฏบต (Psychomotor Skills) และทกษะทางดานเจตคต (Attitudinal Skills) แลวนน การฝกอบรมผานเวบจะไมเหมาะสมและไมสามารถทจะนามาใชในการฝกอบรม ทง 2 ทกษะ ดงกลาวนนควรใชในการฝกอบรมในรปแบบอน ๆ จะทาใหไดรบประโยชนตามทมงหวงและตรงจามวตถประสงคพรอมทงบรรลเปาหมายมากกวาการใชการฝกอบรมผานเวบเปนเครองมอชวยในการฝกอบรมพนกงาน

2. ควรมการวจยรปแบบการฝกอบรมผานเวบ (Web-Based Training : WBT) ในแนวคดทฤษฎอน ๆ เพอหาประสทธภาพของรปแบบการฝกอบรมทมคณคาและเหมาะสมกบสภาพการเรยนรของผเขารบการฝกอบรม

3. ในการดาเนนกจกรรมการฝกอบรมผานเวบควรมการจดทาตารางนดหมายหรอกาหนดการในการจดกจกรรมหรอการแลกเปลยนเรยนร เพอใหผเขารบการอบรมผานเวบไดมการสอสารและสนทนากนในหองสนทนาออนไลน (Chat room) หรอกระดานเสวนา (Web Board) เพอสอบถามความรหรอขอของใจกบวทยากรโดยตรง หรอแลกเปลยนเรยนรประเดนตาง ๆ กบผเขารบการอบรมผานเวบคนอน ๆ ในการฝกอบรมดวย



บรรณานกรม ภาษาไทย กดานนท มลทอง.(2540). เทคโนโลยทางการศกษาและนวตกรรม. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. คณะกรรมการการศกษาแหงชาต,(2546). สานกงาน.พระราชบญญตการศกษาแหงชาต. พ.ศ.2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545. กรงเทพฯ : พรกหวานกราฟฟค, จรสศร รตตะมาน. การฝกอบรมเพอการพฒนาทรพยากรมนษยภาครฐ. [on-line] : http://www.ru.ac.th/hu812/a12.doc. ชนะ กสการ. (2548). หลกการศกษาและการอาชวศกษาและฝกอบรมของ UNESCO คณะครศาสตร อตสาหกรรม.สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, ณรงค ศรสมาน. (2547) . คมอเรยนรคอมพวเตอรและการใชงาน. กรงเทพฯ : โรงพมพรงแสง. ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2545). แนวโนมและบทบาทของเทคโนโลยการศกษาในการอนาคต. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. 2 (3): 31-57, ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2545). หลกการออกแบบและการสรางเวบเพอการเรยนการสอน.

กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด อรณการพมพ. ทศนา แขมมณ. (2545). ศาสตรการสอน, กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย (2552).เอกสารเผยแพรประชาสมพนธ ธนาคารอสลามแหง ประเทศไทย, มปป. ปทป เมธาคณาวฒ. (2540). ขอเสนอแนะในการจดการเรยนการสอนทางไกล โดยการใชการเรยน

การสอนแบบเวบเบสต : เอกสารประกอบการสอนวชา 2710643 หลกสตรและการเรยน การสอนทางการอดมศกษา. ภาควชาอดมศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปรชญานนท นลสข.(2544). WBT: Web-Based Training เทคโนโลยการฝกอบรมครในอนาคต. วารสารศกษาศาสตรปรทศน. 14 (2): 79-80.

พลสณฑ โพธศรทอง.(2541). การพฒนาครประจาการทใชโรงเรยนเปนฐานและมงผลใหเกดตอ การเรยนรของผเรยนโดยตรง. วารสารขาราชการคร: 11–14.

รตนา จมคอม.(2552). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมของผใชอนเทอรเนตในการใชบรการเวบไซต ทองเทยวภายในประเทศ : กรณศกษา www.sabuy.com. สารนพนธ (บธ.ม. (การตลาด)) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วจตา อาไพจตต. การพฒนารปแบบการฝกอบรมผานเวบตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. [on-line] : http://learners.in.th/file/wj2007/1doc. วชชดา รตนเพยร.(2542). การเรยนการสอนผานเวบ : ทางเลอกใหมของเทคโนโลยการศกษา

ไทย, ครศาสตร. 27(3), 29-35. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.(2547). คมอฝกอบรม ICT เพอการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).



สรวงสดา ปานสกล . การบรณาการวธฝกอบรมผานเวบเพอสรางบรรยากาศองคการแหงการ เรยนรดานการประชาสมพนธ. [on-line] : http://wiwat.mcru.ac.th/ อภนนท เวทยนกล.(2543). เอกสารประกอบการฝกอบรม. กรงเทพฯ : สถาบนพฒนาผบรหาร

การศกษากระทรวงศกษาธการ, อนนท ศรพพฒน. รปแบบการอบรมทางไกลผานเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ทางการศกษา [on-line] : http://203.146.118.135/ksp_osoi/. ภาษาองกฤษ Brown et. al. (1997). Technology Media and Method.(5 th ed).New York : McGraw-Hill Book Company. Gagne, R. M., Briggs, L. J., and Wager, W. W. (1994). Principles of instructional design. Fort Worth: Harcourt Brace Jovanovich, Relan, A., and Gillani , B.B. (1997). Web-Based Information and the Traditional Classroom : Similarities and Differencee. In khan, B.H., (Ed). Web-Based Instruction. Englewood Cliffs. New Jersey : Educational Technology Publications,



พฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร Dining Behaviors at the Restaurants among Bangkok Working - Aged Consumers

ฐตวฒน ปยะรตนกล

นกศกษาปรญญามหาบณฑต ภาควชาบรหารธรกจ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บทคดยอ

การวจยครงนกาหนดความมงหมายเพอศกษาพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของกลมคนวยทางานในกรงเทพมหานคร ทศนคตของผบรโภคตอการจดการรานอาหาร ไดแก ดานสถานท ดานอาหาร ดานบคลากร และดานการจดการ และปจจยตาง ๆ ทมผลในการเลอกใชบรการรานอาหาร ไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคมวฒนธรรม และดานกลมอางอง โดยอาศยระเบยบวธวจย 2 วธ ไดแก ระเบยบวธเชงปรมาณโดยมกลมตวอยางจานวน 200 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การหาคารอยละ และทดสอบสมมตฐานโดยใชสถตไค-สแควร (Chi-Square) และระเบยบวธเชงคณภาพ โดยการสมภาษณแบบเจาะลก (In-dept Interview) กลมตวอยางจานวน 20 คน ผลการทดสอบสมมตฐานดวยระเบยบวธวจยเชงปรมาณ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 พบวา 1.จานวนสมาชกในครอบครว มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ 2. ทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานความถในการใชบรการ 3. ทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานอาหาร มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ 4. ปจจยภายนอกทเกยวของดานสงคมและวฒนธรรม มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานรปแบบรานอาหาร และดานความถในการใชบรการ 5. ปจจยภายนอกทเกยวของดานกลมอางอง มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ และดานความถในการใชบรการ ผลจากการสมภาษณดวยระเบยบวธวจยเชงคณภาพในภาพรวม พบประเดนทนาสนใจเพมเตมหลายๆดาน ในทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท รปแบบรานทผบรโภคนยมคอ รานทมบรรยากาศทงแบบเปดโลงและหองปรบอากาศใหเลอก และมเอกลกษณเฉพาะตวดานการตกแตง บรเวณโตะมเนอทความเปนสวนตว มวงดนตร ดานอาหาร ควรมรายการอาหารแปลกใหมเพอความนาสนใจ รวมถงความหลากหลายของอาหาร ความยดหยน ของรสชาตอาหารทเลอกระดบปรมาณความเผดตามตองการได ราคาไมแพงมาก โดยทอาหารสามารถรบประทานไดตงแต



เดก-ผใหญ ดานการจดการในสวนการจดคว ควรทจะการกระจายกลมลกคาทมาใชบรการใหเหมาะสม ดานการจดการในสวนการบรการ รานทมการคดคาบรการรวมกบคาอาหารควรจะมบรการในระดบทนาพงพอใจดวย ควรมการใหบรการลกคาอยางใกลชด และระบบการบรการคอนขางเปนมาตรฐาน และในสวนความคดเหนตอพฤตกรรมการรบประทานอาหารมอเยนนอกบานของคนกรงเทพมหานครในปจจบน มความคดเหนวา การบประทานอาหารนอกบาน ถารบประทานรวมกบครอบครว กยงเปนการกระชบความสมพนธกนในครอบครว แตถาเปนในสวนการรบประทานอาหารรวมกบเพอน ซงมกจะเปนการสงสรรคพดคย จงเนนเอาสะดวกในแตละสถานการณ อกทงในปจจบนคนทางานไมมเวลาทาอาหารและปจจยทางดานวตถดบทมราคาสงเพมมากขนทกวน การรบประทานอาหารนอกบานจงเปนอกทางเลอกหนงทคนทางานจะตดสนใจทเลอกรบประทานอาหารนอกบานมากขน ขอเสนอแนะทไดจากงานวจยในครงนคอ ผประกอบการควรใหความสาคญกบการตงทาเลทตงรานทควรมการคมนาคมทสะดวกตอผบรโภค และรปแบบรานทเปนแบบมความเปนธรรมชาต เพอใหลกคาทมาใชบรการรสกผอนคลาย และรานควรมเอกลกษณเฉพาะ เพอดงดดใจใหลกคาเขามาใชบรการ ควรใหความสาคญกบอาหารทตองทเหมาะสมในทกๆสวน ไมวาจะเปนราคา ปรมาณ รสชาต และคณภาพ ควรใหพนกงานมมนษยสมพนธทดกบลกคาทมาใชบรการ รวมไปถงการทรานอาหารไมควรเอาเปรยบลกคาโดยควรมนโยบายในการชวยเหลอลกคา เพอชวยเหลอในดานคาครองชพของลกคา อกทงผประกอบการควรเอาใจใสกบลกคาทกเพศทกวย เนองจากสวนมากผบรโภคมกจะมาเปนกลมเพอนและครอบครว จงควรมรายการหรอกจกรรมสงเสรมการขายทดงดดใจลกคา ทงแบบพนฐานทวไป เชน การมารบประทาน 3 ทาน จายในราคา 2 ทาน, การแจกบตรสวนลด เปนตน และรายการหรอกจกรรมสงเสรมการขายพเศษททางผประกอบการควรมเพมเตมเพอใหลกคาใหความสนใจทเพมมากขน เชน Happy Hours ลดราคาอาหารทกรายการ 50% ชวงเวลา 21:00-22:00 น. การมารบประทาน 3 ทานฟร 1 ทาน เปนตน ทงนผบรโภคมโอกาสทจะใชบรการรานอาหารทมมากมายในปจจบนน ซงปจจยทมสวนตอการตดสนใจในการใชบรการคอ อทธพลจากลมอางอง ไดแก เพอนและสมาชกในครอบครว ทจะกอใหเกดการสอสารแบบปากตอปาก ซงเปนสวนสาคญทรานอาหารควรทจะมมาตรฐาน เพอทจะเปนทไววางใจในการใชบรการของผบรโภค

คาสาคญ: วยทางาน รานอาหาร พฤตกรรมการใชบรการ

Abstract The purposes of this research was to study the behavior of working-aged people in

Bangkok for choosing the restaurant for dinner, the consumer attitudes of management of the restaurants consisting of places(location), food, staffs, and restaurant management, Also it was aimed to study the factors that affecting the decision making of people to get the restaurant services such as economic, social, culture, and reference group. The



methodologies being used for this research are questionnaires for the samplings of 200 people. The statistics used in this study are percentage and Chi-Square. Another method was in-depth interviews with 20 people. The research results revealed the followings:

1. The number of members in the family affected to service usage at the restaurant among working-aged people in terms of average expenses at the significant level of 0.05

2. The attitude of the place of the restaurant affected to service usage at the restaurant among working-aged people in terms of frequency at the significant level of 0.05

3. The attitude of the food affected to service usage at the restaurant among working-aged people in terms of average expenses at the significant level of 0.05

4. The factor related with social and culture affected to service usage at the restaurant among working-aged people in terms of styles of the restaurant and frequency at the significant level of 0.05

5. The factor related with the reference affected to service usage at the restaurant among working-aged people in terms of expenses and frequency at the significant level of 0.05

The in-depth interview also stated that the style of the restaurant which was preferred by the consumers was the one that had choices of both outdoor and indoor air-conditioned room. In addition, the decoration of the restaurants was significant factor for many consumers for making a decision. Also, some customers would like a private area with a music band.

In the aspect of the food, a variety of the menus and the taste of the food are the important factors for consumers to choose a restaurant. Another issue that also vital is the food price. For the management aspect, the waiting time and the customer service plays essential roles too. The research also showed opinions of people in Bangkok about dining out at restaurants. Some people said having dinners with family could be a way to make a good relationship within the family. Meanwhile, some people thought having dinners with friends is a my activity. Nowadays, most of working people do not have enough time to cook their dinner and the raw materials are also expensive compared to those in the past. Therefore, many people choose to have dinners at restaurants instead of eating at home. This research suggests that entrepreneurs should think about the location of the restaurants which ought to be convenient to get to and the style of the restaurants are likely to be natural in order to give the feeling of relaxation. The quantity, the taste, and the quality of the food are the keys to motivate the consumers to come to the restaurant. Promotion is



another factor which will also raise the number of customers. For example, the restaurant may give a 50% discount or pay 2 for 3 people during off peak hour between 9 to 10 pm. As the number of the restaurants is increasing everyday, another factor which can be really important is the recommendations from friends or family. Hence, the restaurants should have standard of quality control in every aspect in order to gain trusts from consumers for choosing their restaurants.

Keywords: working-aged, restaurant, service behavior บทนา

ในยคปจจบนททกคนดารงชวตอยในสงคม มสงตางๆมากมายทแวะเวยนอยในการใชชวตประจาวนของเรา ซงเกอบทกสงมวงจรในการเรมตนและสนสดทแตกตางกนออกไปในแตละวงจร ซงวงจรหนงทมความสาคญกบมนษยเราคอปจจยสทเราทกคนตองมและปจจยทสาคญทสด กคอ อาหาร อาหารนนมความจาเปนกบมนษยเรามาทกยคทกสมย เนองจากอาหารนนเปนสงทจาเปนกบคนในทก ๆ เพศทกวย ไมวาจะเปน การเสรมสรางโภชนาการใหกบเดก ๆ เพอใหเดกเจรญเตบโต และมสขภาพรางกายทสมบรณแขงแรง ในสวนของวยรนและวยทางาน อาหารกเปนการเสรมสรางพละกาลงในการทางาน และทายสดในสวนของผสงอาย อาหารจะเปนการดแลรกษาในสวนรางกายทสกหรอรวมทงการเพมสมรรถภาพรางกายใหมความแขงแรง ไมเกดโรคภยไขเจบ เปนตน จากทกลาวมาจะเหนวาอาหารมความจาเปนและเปนทตองการของคนทกคน

เนองดวยอาหารเปนสงท จาเปนตอทกเพศทกวย ซงคนเรานนตองมการบรโภคอยตลอดเวลา ถงแมวาเราจะแบงการรบประทานอาหารออกเปน 3 มอ เปนปกต คอ มอเชา มอกลางวน และมอเยน ซงถงแมวาจะมอาหารมออนๆเพมเตมเขามาในสภาพสงคมปจจบน อาทเชน มอดก เปนตน แตในสภาพสงคมกยงยดการแบงการรบประทานอาหารออกเปน 3 มอ เชนเดม ซงในปจจบนการทมการทาอาหารบประทานกนภายในครวเรอนเรมทจะมปรมาณลดลง ผบรโภคเรมทจะมการรบประทานอาหารนอกบานเพมมากขน

ดงนนผวจยจงมความสนใจทศกษาถงพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ซงทางผวจยจะเนนการศกษาในชวงเวลาวนทางานชวงวนจนทรถงศกร เพอดถงการตดสนใจในการเลอกรบประทานอาหารของคนวยทางานในชวงหลงเลกงาน ดงทกลาวมาขางตนวามอเยนเปนมอทผบรโภคใสใจในรายละเอยดมากกวามออน อกทงดานธรกจรานอาหารนนมการแขงขน และอตราการขยายตวทเพมสงขน และความตองการของผบรโภคกมการเปลยนแปลงอยเสมอ ดงนนการวจยนจงเปนแนวทางในการพฒนาและพจารณาถงความตองการของพฤตกรรมกลมผบรโภค เพอทจะใหรานอาหารมการพฒนาปรบปรงใหสอดคลองกบความพงพอใจของกลมผบรโภคมากยงขน



ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาพฤตกรรมการใชบรการในดานรปแบบรานอาหาร ดานชวงเวลาทใชบรการ

ดานคาใชจายในการใชบรการ และดานความถในการใชบรการ รานอาหารในชวงมอเยนของกลมคนวยทางานในกรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาทศนคตของผบรโภคตอการจดการรานอาหารในดานสถานท ดานอาหาร ดานบคลากร และดานการจดการ ท มผลตอการใชบรการรานอาหารของกลมคนวยทางานในกรงเทพมหานคร 3. เพอศกษาถงปจจยภายนอกในดานเศรษฐกจ ดานสงคมและวฒนธรรม และดานกลมอางอง ทมผลในการใชบรการรานอาหารของกลมคนวยทางานในกรงเทพมหานคร

สมมตฐานในการวจย 1. ลกษณะทางประชากรศาสตร ไดแก เพศ,อาย,จานวนสมาชกในครอบครว และรายไดเฉลยตอเดอน มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร 2. ปจจยดานจตวทยาดานทศนคตในการจดการรานอาหาร ไดแก ดานสถานท ดานอาหาร ดานบคลากร และดานการจดการ มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของ ผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร 3. ปจจยภายนอกอน ๆ ไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคมและวฒนธรรม ดานกลมอางอง มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร

ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการศกษาวจยครงน คอ กลมผบรโภควยทางานในเขตกรงเทพมหานครทเลอกรบประทานอาหารมอเยนนอกบาน ซงไมสามารถระบจานวนประชากรทแนนอนได

ระเบยบวธการวจย การวจยครงนผวจยไดใชระเบยบวธวจย 2 วธ ไดแก ระเบยบวธวจยเชงปรมาณ ไดมการจดทาการวจยในเชงปรมาณ ผานทางการเกบแบบสอบถาม ซงมการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง 200 คน โดยวธการเกบขอมลเชงปรมาณ จากการแจกแบบสอบถามตามสถานทประเภทรานอาหารตาง ๆ ซงระบไวในแบบสอบถาม ไดแก รานอาหารแบบบฟเฟต รานอาหารแบบ Fast Foods รานอาหารในหางสรรพสนคา และสวนอาหาร และระเบยบวธวจยเชงคณภาพโดยการสมภาษณจานวน 20 คน ใชการสมภาษณกลมตวอยางทไมไดมการทาแบบสอบถามในเชงปรมาณ ซงจะมการเกบแบบสอบถามในชวงเวลา 17.30 – 21.30 น. ในชวงวนทางานจนทร-เสาร ทจะพบกลมคนวยทางานในการใชบรการรานอาหารสาหรบมอเยน สาเหตทเกบกลมตวอยาง 200 คน เนองจากผวจยไดใชระเบยบวธวจย 2 วธ ไดแก ระเบยบวธวจยเชงปรมาและระเบยบวธวจยเชงคณภาพ ซงในสวนของระเบยบวธวจยเชงปรมาณทเกบกลม



ตวอยาง 200 คน เพราะผวจยตองการเหนภาพกวางของงานวจย และผวจยจะไดเจาะลกขอมลอยางละเอยดโดยการใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ

ผลการวจย ตารางท 1 สรปผลทดสอบสมมตฐานดวยระเบยบวธวจยเชงปรมาณ

ตวแปรอสระ รปแบบรานอาหาร ชวงเวลา คาใชจาย ความถ 1. ลกษณะสวนบคคล

เพศ X

0.486 X

0.083 X

0.522 X

0.181

อาย X

0.321 X

0.068 X

0.362 X

0.177

จานวนสมาชกในครอบครว X

0.069 X

0.522 √

0.012 X

0.734

รายไดเฉลยตอเดอน X

0.109 X

0.057 X

0.247 X

0.343 2. ทศนคตตอการจดการรานอาหาร

ดานสถานท X

0.886 X

0.801 X

0.312 √

0.030

ดานอาหาร X

0.338 X

0.123 √

0.034 X

0.376

ดานบคลากร X

0.439 X

0.369 X

0.361 X

0.234

ดานการจดการ X

0.223 X

0.051 X

0.290 X

0.112 3. ปจจยทเกยวของ

ดานเศรษฐกจ X

0.205 X

0.174 X

0.061 X

0.292

ดานสงคมและวฒนธรรม √ 0.021

X 0.481

X 0.606

√ 0.015

ดานกลมอางอง X

0.146 X

0.513 √

0.019 √

0.017



ผลการวจย พบวา 1. จานวนสมาชกในครอบครว มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของ

ผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 2. ทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานความถในการใชบรการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 3. ทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานอาหาร มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 4. ปจจยภายนอกทเกยวของดานสงคมและวฒนธรรม มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานรปแบบรานอาหาร และดานความถในการใชบรการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 5. ปจจยภายนอกทเกยวของดานกลมอางอง มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ และดานความถในการใชบรการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สรปผลทดสอบสมมตฐานดวยระเบยบวธวจยเชงคณภาพ สรปผลจากการสมภาษณเชงลกจากกลมตวอยาง 20 คน พบวา สวนใหญจะเหนมออาหารท

สาคญทสดใน 1 วน คออาหารมอเชา โดยทคาใชจายในการใชบรการอยทประมาณ 500 บาท/ครง/คน ชวงเวลาในการใชบรการอยระหวาง19:00-20:00 น. ความถในใชบรการรานอาหารในวนทางานอยทประมาณ 3-4 ครง/เดอน และรปแบบรานอาหารทกลมเปาหมายจากการสมภาษณใชบรการบอยครงทสด คอ รานอาหารในหางสรรพสนคา ในสวนขอดของรานอาหารประเภททกลมเปาหมายมการใชบรการบอย คอ สะดวกตอการเดนทางหางาย และรวดเรว ในสวนขอเสย คอ ราคาอาหารทคอนขางสง ในดานทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท สวนใหญรานควรจะหางายและมการคมนาคมทสะดวกตอการเดนทางในทกๆ ดาน รปแบบรานควรจะเปนแบบสะอาด สบาย ๆ เปนธรรมชาต และมเอกลกษณเฉพาะเปนของทางรานเอง ชอเสยงของทางรานสวนใหญจะรจกผานทางเพอนแนะนา สวนสงอานวยความสะดวกททางรานควรจะมหรอควรจะมอยใกลๆบรเวณรานอาหาร คอ ทจอดรถ และซปเปอรมารเกต ในดานอาหาร อาหารตองมความหลากหลายและควรทจะตองมเมนแนะนาใหกบลกคา และสวนประกอบทสาคญตอการตดสนใจในการใชบรการรานอาหาร คอ ราคา รสชาต และปรมาณ ตามลาดบ ในดานบคลากร สวนของพนกงานเสรฟ ตองมอธยาศยด ยมแยมแจมใส สภาพ และมความสนใจและใสใจในการใหบรการ ในสวนการทรานมการนาพอครวมาไวหนาราน สวนใหญจะชอบเพราะไดเหนกระบวนการทาอาหาร เปนสวนหนงในการดงดดใจใหเขาใชบรการ อกทงยงทาใหมนใจถงความสะอาดของอาหารททา ในดานการจดการ ในสวนการจดคว อย



ในเกณฑทด เพราะมการแจกบตรควและการโทรตาม แตควรแจกแจงเวลาในการรอใหแนนอน ในสวนการบรการ อยในเกณฑทด มการบรการทรวดเรว แตตองมการตอบสนองในการบรการทมากกวาน อกทงระบบการบรการไมไดเปนมาตรฐานทเทากนในทกสาขา ในสวนหวขอของปจจยทเกยวของพบวาในดานเศรษฐกจ จะใหความสาคญกบรายไดของตนเองและคาครองชพในการใชชวตในเมอง ในดานสงคมและวฒนธรรม จะใหความสาคญกบคานยมในการเขาสงคมและพบปะสงสรรคกบเพอน และในสวนปจจยกลมอางองทสาคญทสด คอกลมเพอน และสมาชกในกลมในการพบปะสงสรรคจะมประมาณ 3-4 คน ในดานความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของคนวยทางานในปจจบน สวนใหญจะเนนความสะดวกสบาย และประหยดเวลา อกทงราคาวตถดบในการทาอาหารรบประทานเองมราคาทสงขน และอกสาเหตคอรานอาหารในปจจบนมความหลากหลายเปนอยางมาก และประเดนสดทายคอ สงคมปจจบนครอบครวเปนครอบครวทมขนาดเลก หรออาจจะมการพกอาศยอยคนเดยวมากขน

อภปรายผล จากผลการวจยเรอง พฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางาน

ในกรงเทพมหานคร สามารถอภปรายผลได ดงน 1. ลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ,อาย,จานวนสมาชกในครอบครว และรายไดเฉลย

ตอเดอน มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร

จากการศกษา พบวา จานวนสมาชกในครอบครว(ทอาศยอยรวมกนในขณะน) มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ ซงกลมผบรโภคสวนใหญมจานวนสมาชกในครอบครว (ทอาศยอยรวมกนในขณะน) ประมาณ 3 คนขนไป และมคาใชจายในการใชบรการอยทประมาณ 100-500 บาท/คน/ครง กลาวคอ ในปจจบนจานวนสมาชกในครอบครว (ทอาศยอยรวมกนในขณะน) มจานวนทเปนครอบครวเดยวทมากขน ซงมอทธพลตอคาใชจายในการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยน ซงสอดคลองกบงานวจยบางสวนของ นพดล เจรญวรยะธรรม (2551 : บทคดยอ) พบวา พฤตกรรมการบรโภคอาหารญปนของผบรโภคพบวา มคาใชจายในการใชบรการ 300-601 บาท และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของสรชย ไชยนตย (2546 : บทคดยอ) พบวา ผตอบแบบสอบถามทออกไปรบประทานอาหารนอกบานสวนใหญกไมแนนอนสาหรบจานวนผรวมรบประทานอาหารนอกบาน และผตอบแบบสอบถามจานวนมากทสดตอบวาไมแนนอน เชนกน ในเรองของคาใชจายสาหรบรบประทานอาหารนอกบานในแตละครงของผตอบแบบสอบถามสวนใหญ ตากวา 500 บาท และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของดวงใจ เชยสาคร (2549 : บทคดยอ) พบวา รปแบบบานเดยวมความสมพนธกบอาย ระดบการศกษา อาชพ สถานภาพ จานวนสมาชกในครอบครว ประเภททพกอาศยเดม และลกษณะการครอบครองทอยอาศย วตถประสงคในการซอบานของผบรโภคมความสมพนธกบเพศอาย ระดบการศกษา อาชพ สถานภาพ จานวนสมาชกในครอบครว และ



ประเภททพกอาศยเดม และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของรจรา ถาวระ (2549 : บทคดยอ) พบวา พฤตกรรมการบรโภคอาหารแบบบปเฟตของผบรโภคในภตตาคารอาหารญปนชาบช ในดานจานวนคนทรวมรบประทานดวยเฉลยครงละ 4 คน

2. ปจจยดานจตวทยาดานทศนคตตอการจดการรานอาหาร ไดแก ดานสถานท ดานอาหาร ดานบคลากร และดานการจดการ มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร

ทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานทมผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานความถในการใชบรการ ซงกลมผบรโภคสวนใหญมทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท ในสวนของการทรานอาหารอยในทาเลทเดนทางสะดวก เชน มปายรถประจาทางBTS MRT และรานอาหารมรปแบบ บรรยากาศ และการตกแตงภายในรานทดงดดใจมากทสด เพราะผบรโภคตองการความสะดวกสบายในการเดนทาง โดยเฉพาะชวงเยนทการจราจรในกรงเทพมหานครทตดขดเปนอยางมาก ซงถารานอาหารอยในทาเลทเดนทางไดสะดวกกจะเปนปจจยสาคญททาใหผบรโภคใหความสนใจในการเขาไปใชบรการ อกทงในสวนดานการตกแตงรานทในสงคมเมองหนมองไปทางไหนกจะพบเหนแตตกสงเปนสวนใหญ จงทาใหผบรโภคตองการความรสกสบาย ๆ และการทไดอยใกลชดกบธรรมชาต อจงทาใหผบรโภคสนใจรานอาหารทมสบาย ๆ มความเปนธรรมชาต รมรน ทง 2 สวน มผลตอความถทผบรโภคจะเขามาใชบรการ เพราะในดานความถของการใชบรการของผบรโภคจะอยทประมาณ 1-5 ครง/เดอน ซงรานอาหารอยในเกณฑทง 2 ขอขางตน กจะมผบรโภคเขามาใชบรการรานอาหารทเพมมากขน และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของสรชย ไชยนตย (2546 : บทคดยอ) พบวา ปจจยดานสถานททมผลในระดบมาก ไดแก สถานทจอดรถสะดวกกวางขวางเพยงพอ ทาเลทตงไมพลกพลานหรอแออดจนเกนไปทาเลทตงอยตดถนนใหญไป - มาสะดวก จดสถานททรอรบบรการอยางเปนสดสวน ทาเลทตงอยใกลบานหรอทพกอาศย จดโตะไวรอรบบรการอยางกวางขวางและเพยงพอ ทาเลทตงอยใกลททางาน ทาเลทตงอยในยานชมชนไปทาธรกจทอนได รวมไปถง บรรยากาศหรอการตกแตงภายในรานมอปกรณหรอสงอานวยความสะดวกบนโตะอาหารครบครน การจดพนทบรการของรานเปนสดสวน จดสวนรอบ ๆ รานสวยงามรมรน และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของวเชษฐ อนนตเวทย (2540 : บทคดยอ) พบวา ประเดนทนาสนใจ คอ ผบรโภคทมชวงอาย 41-50 ป จะใหความสาคญตอปจจยในดานทาเลทตงเปนปจจยทมอทธพลตอการใชบรารมากทสด สวนในดานทศนคตตอการเลอกใชบรการธรกจ ประเภทน ผบรโภคกลมตวอยางมทศนคตสงในหลายเรอง ไดแก ปญหาการจราจร มผลตอการตดสนใจของทานในการเขามาใชบรการ ความสะอาดถกหลกอนามยของอาหาร และของรานฟาสตฟดในสถานบรการนามน ราคา และ สถานทจอดรถสะดวกสบายปลอดภย และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของกนกนาฐ โลณะปาลวงศ (2547 :บทคดยอ) พบวา การเลอกแหลงทาเลทตงของรานสาขาทสามารถสอดคลองกบพฤตกรรมและรปแบบการดาเนนชวตของลกคาทมแนวโนมการเปลยนแปลงไปสความทนสมยทมากขน การซอสนคาของลกคามกจะไป



ซอตามศนยการคา ทาใหทาเลทตงทสาคญสามารถตอบสนงความตองการของลกคาไดเปนอยางด และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของเนาวรตน แกวสตยา (2552 :บทคดยอ) พบวา ปจจยตาง ๆ ทมอทธพลตอการเลอกใชบรการภตตาคารซกชของผบรโภคพบวา ผบรโภคทงสองกลมมความคดเหนของปจจยดานการตกแตงสถานทและบรรยากาศเทานนทมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต

ทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานอาหาร มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ ซงกลมผบรโภคสวนใหญมทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานอาหาร ในสวนของอาหารคอ อาหารตองมราคาทเหมาะสมกบปรมาณ, รสชาต และคณภาพอาหารเนองจากในปจจบนรานอาหารบางรานมราคาทสงเกนความเปนจรง อกทงปรมาณ รสชาต ทไดรบนนไมไดดขนตามราคา ทาใหผบรโภคใหความใสใจกบปจจยตางๆทผบรโภคจะพจารณาในการใชบรการรานอาหารอกทงรายไดของผบรโภคทมไดมการปรบตวสงขนตามราคาอาหาร ซงสอดคลองกบงานวจยบางสวนของนฐณ รตชน (2548 : บทคดยอ) พบวา ปจจยทางดานรายไดมผลตอความคดเหนดานราคาอาหาร และความคดเหนดานราคาอาหารนนมผลตอการกลบมาใชบรการทรานนอกและสอดคลองกบงานวจยบางสวนของรสสคนธ วจตเวชไพศาล (2551 : 98) พบวา การกาหนดราคาควรตงใหเหมาะสมกบคณภาพสนองความตองการของผบรโภค และสอดคลองกบโมเดลพฤตกรรมผบรโภค ทกลาวถง สงกระตนดานราคาทวา การกาหนดราคาสนคาควรกาหนดใหเหมาะสมกบผลตภณฑโดยพจารณาจากลกคาเปาหมายเปนหลก และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของวฒนา รตนเรองรกษ (2551 : บทคดยอ) พบวา คาใชจายโดยเฉลยตอคนในการใชบรการแตละครงของรานอาหารประเภทตมซา คอ 100-150 บาท และสอดคลองกบงานวจยของ วงศกร คาเพม(2553:40) พบวา กลมตวอยางทมาใชบรการรานอาหารเวยดนามใหความสาคญมากในดานอาหาร คดเปนรอยละ 46.82

3. ปจจยภายนอกอน ๆ ไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคมและวฒนธรรม และดานกลมอางอง มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร

ปจจยภายนอกทเกยวของดานสงคมและวฒนธรรม มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานรปแบบรานอาหาร ซงกลมผบรโภคสวนใหญใหความเหนวา คานยมเกยวกบการสงสรรคและการเขาสงคมของประชากรในวยทางานเปนประเดนหลกในดานสงคมและวฒนธรรม เนองจากสภาพแวดลอมสงคมในปจจบนทมการทางานรวมกน พบปะสงสรรครวมกนทงกบกลมเพอนสนท และเพอนรวมงาน ซงทาใหสงคมในปจจบนมการสงสรรคกนอยเปนประจาในชวงวนปลายสปดาห ซงรปแบบรานอาหารทผบรโภคใหความสนใจ คอ รานอาหารแบบสวนอาหาร เนองจากเปนรานอาหารทเปนอาหารแบบทวๆไปและสามารถรวมกนรบประทานได ทงยงไมมการกาหนดระยะเวลาในการรบประทาน รวมไปถงบรรยากาศของรานทสวนมากจะเปนรานทดสบาย ๆ ตาและมการตกแตงดวยตนไมใหดมความเปนธรรมชาต ซงทาใหผบรโภครสกผอนคลายจากการทางาน



ในดานความถในการใชบรการ ซงผบรโภคสวนใหญมความถในการใชบรการประมาณ 1-5 ครง/เดอน ซงสอดคลองกบงานวจยบางสวนของ ชาญยทธ จงพพฒนากล (2549) ทกลาววา กลมตวอยางมการรบประทาน 1 ครง/เดอน และงานวจยบางสวนของอญชล วงศวบลยกล (2546) ทกลาววา กลมตวอยางมความถในการบรโภคอาหารญปน 1 ครง/เดอน อาจเปนเพราะรสชาตอรอยและราคาทไมแพงมากนก ทาใหผบรโภคมความถในการบรโภคไดบอยครง และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของภาววรรณ นรพลลภ (2536 : 4) พบวา อาหารมมตความเปนวฒนธรรมในตวเองอยควบคกบประโยชนใชสอย รวมถงสามารถทาหนาทเปนสออยางหนงไดเพราะวาอาหารสามารถทาหนาทเปนสอ (Food as media) ในการสอสารความหมายสะทอนความเชอ คานยม ตลอดจนสภาพสงคมไดอกทางหนง และสอดคลองกบแนวคดบางสวนของ Rozin & Nemeroff (1990 : 205-232) กลาววา อาหารมไดเปนเพยงแคสงททาใหอมทองเทานน แตยงเปนผลผลตทางสงคมและวฒนธรรม อนเปนวถชวตของคนในแตละสงคม ซงสามารถสอความหมาย หรอบงบอกบางสงบางอยางระหวางผปรง และผรบประทานทงทอยในวฒนธรรมเดยวกน หรอตางวฒนธรรมได ไมวาจะเปนลกษณะนสย อารมณ ความรสกนกคด โลกทศน ความเชอบางอยาง ภมหลงทางครอบครว รวมทงสถานภาพสงคมและเศรษฐกจดวย และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของรจรา ถาวระ (2549 : บทคดยอ) พบวา ทศนคตดานรปแบบการดารงชวตเกยวกบการทานอาหารนอกบาน และสนใจทจะลมลองอาหารรสชาตใหมในระดบด และมคานยมในดานการทานอาหารญปนเพอเขาสงคม และการทานอาหารญปนทาใหเปนคนทนสมยในระดบปานกลาง

ปจจยภายนอกทเกยวของดานกลมอางอง มผลตอพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของผบรโภควยทางานในกรงเทพมหานคร ดานคาใชจายในการใชบรการ ซงผบรโภคสวนใหญมคาใชจายประมาณ 100-500 บาท/ครง/คน ซงกลมอางองทมอทธพลตอผบรโภคในการตดสนใจคอ แฟน,คนในครอบครว สาเหตมาจากการทมอเยนเปนมออาหารทผบรโภคมเวลาในการตดสนใจอกทงถาเปนชวงวนทางานปลายสปดาหมกจะเปนเวลาทใหกบแฟน ,คนในครอบครวในการรบประทานอาหารรวมกน

ดานความถในการใชบรการ ผบรโภคสวนใหญมความถในการใชบรการประมาณ 1-5 ครง/เดอน ซงมความสอดคลองกบงานวจยบางสวนของเฉลมพล นรมล (2549 : บทคดยอ) พบวา กลมตวอยางนยมซอและรบประทานผลตภณฑเบเกอรประเภทขนมปงชนดของขนมปงจด (ขนมปงปอนด ขนมปงแซนดวช) มากทสด ซอเพอรบประทานเอง ในกรณทซอผลตภณฑเบเกอร เพอเปนของขวญ / ของฝาก นยมซอผลตภณฑเบเกอรประเภท เคก มากทสด และเนองในโอกาสวนเกดมากทสด โดยมคนในครอบครวและตวเองทมสวนในการตดสนใจในการซอผลตภณฑเบเกอร นยมรบประทานผลตภณฑเบเกอรในชวงเวลาอาหารเชา ประเภทของรานทเลอกซอผลตภณฑเบเกอรในหางสรรพสนคามากทสด รบประทานผลตภณฑเบเกอรทบานบอยทสด ซอผลตภณฑเบเกอร 2-3 ครงตอสปดาห และสอดคลองกบงานวจยบางสวนของรจรา ถาวระ (2549 : บทคดยอ) พบวา สอบคคลมอทธพลตอการตดสนใจในการมาใชบรการมากทสด



4. ขอมลในการสมภาษณเชงลก (In-dept Interview) จากการเกบขอมลของผบรโภคดวยระเบยบวธเชงคณภาพ พบขอคดเหนจากผบรโภค

พบวา กลมตวอยางสวนใหญจะเหนมออาหารทสาคญทสดใน 1 วน คออาหารมอเชา โดยทคาใชจายในการใชบรการอยทประมาณ 500 บาท/ครง/คน ชวงเวลาในการใชบรการอยระหวาง 19:00-20:00 น. ความถในใชบรการรานอาหารในวนทางานอยทประมาณ 3-4 ครง/เดอน และรปแบบรานอาหารทกลมเปาหมายจากการสมภาษณใชบรการบอยครงทสด คอ รานอาหารในหางสรรพสนคา ในสวนขอดของรานอาหารประเภททกลมเปาหมายมการใชบรการบอย คอ สะดวกตอการเดนทางหางาย และรวดเรว ในสวนขอเสย คอ ราคาอาหารทคอนขางสง ในดานทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท สวนใหญรานควรจะหางายและมการคมนาคมทสะดวกตอการเดนทางในทกๆดาน รปแบบรานควรจะเปนแบบสะอาด สบาย ๆ เปนธรรมชาต และมเอกลกษณเฉพาะเปนของทางรานเอง ชอเสยงของทางรานสวนใหญจะรจกผานทางเพอนแนะนา สวนสงอานวยความสะดวกททางรานควรจะมหรอควรจะมอยใกล ๆ บรเวณรานอาหาร คอ ทจอดรถ และซปเปอรมารเกต ในดานอาหาร อาหารตองมความหลากหลายและควรทจะตองมเมนแนะนาใหกบลกคา และสวนประกอบทสาคญตอการตดสนใจในการใชบรการรานอาหาร คอ ราคา รสชาต และปรมาณ ตามลาดบ ในดานบคลากร สวนของพนกงานเสรฟ ตองมอธยาศยด ยมแยมแจมใส สภาพ และมความสนใจและใสใจในการใหบรการ ในสวนการทรานมการนาพอครวมาไวหนาราน สวนใหญจะชอบเพราะไดเหนกระบวนการทาอาหาร เปนสวนหนงในการดงดดใจใหเขาใชบรการ อกทงยงทาใหมนใจถงความสะอาดของอาหารททา ในดานการจดการ ในสวนการจดคว อยในเกณฑทด เพราะมการแจกบตรควและการโทรตาม แตควรแจกแจงเวลาในการรอใหแนนอน ในสวนการบรการ อยในเกณฑทด มการบรการทรวดเรว แตตองมการตอบสนองในการบรการทมากกวาน อกทงระบบการบรการไมไดเปนมาตรฐานทเทากนในทกสาขา ในสวนหวขอของปจจยทเกยวของพบวาในดานเศรษฐกจ จะใหความสาคญกบรายไดของตนเองและคาครองชพในการใชชวตในเมอง ในดานสงคมและวฒนธรรม จะใหความสาคญกบคานยมในการเขาสงคมและพบปะสงสรรคกบเพอน และในสวนปจจยกลมอางองทสาคญทสด คอกลมเพอน และสมาชกในกลมในการพบปะสงสรรคจะมประมาณ 3-4 คน ในดานความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมการใชบรการรานอาหารในชวงมอเยนของคนวยทางานในปจจบน สวนใหญจะเนนความสะดวกสบาย และประหยดเวลา อกทงราคาวตถดบในการทาอาหารรบประทานเองมราคาทสงขน และอกสาเหตคอรานอาหารในปจจบนมความหลากหลายเปนอยางมาก และประเดนสดทายคอ สงคมปจจบนครอบครวเปนครอบครวทมขนาดเลก หรออาจจะมการพกอาศยอยคนเดยวมากขน

ผลทไดจากการวเคราะหขอมลในการสมภาษณเชงลก (In-dept Interview) คอ คาใชจายในการใชบรการอยทประมาณ 500 บาท/ครง/คน ชวงเวลาในการใชบรการอยระหวาง 19:00-20:00 น. ความถในการใชบรการรานอาหารอยประมาณ 3-4 ครง/เดอน ในดานทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท สวนใหญรานควรจะหางายและมการคมนาคมทสะดวกตอการเดนทางในทกๆดาน รปแบบรานควรจะเปนแบบสะอาด สบายๆ เปนธรรมชาต และมเอกลกษณเฉพาะเปนของทางรานเอง ดานบคลากรทพนกงานตองมอธยาศยด ยมแยมแจมใส สภาพ และมความสนใจและใส



ใจในการใหบรการ ปจจยทเกยวของในดานเศรษฐกจ จะใหความสาคญกบรายไดของตนเองและคาครองชพในการใชชวตในเมอง ในดานสงคมและวฒนธรรม จะใหความสาคญกบคานยมในการเขาสงคมและพบปะสงสรรคกบเพอน ซงมความสอดคลองกบขอมลทไดจากการวเคราะหทางสถตจากการแจกแบบสอบถาม

ในสวนของรปแบบรานอาหารทกลมเปาหมายใชบรการบอยครง คอ รานอาหารในหางสรรพสนคา ซงไมสอดคลองกบผลทางสถตท ไดจากการเกบแบบสอบถาม เนองจากกลมเปาหมายทไดจากการสารวจนนมการสารวจในชวงวนทางานทกลมเปาหมายตองการความสะดวกในการใชบรการ เพราะยงมภาระหนาทในการทางานในวนรงขน และในสวนของปจจยดานกลมอางองจากการสมภาษณพบวา กลมอางองทมอทธพลตอการตดสนใจมากทสด คอเพอน อนมสาเหตมาจากการทผวจยไดมการสมภาษณในชวงปลายสปดาหของการทางานและ ตดตอขอสมภาษณกบกลมเปาหมายทมากนเปนกลมโดยเฉพาะเปนกลมเพอน จงทาใหผลการสมภาษณทไดออกมาเปนไปในทศทางเดยวกนซงทาใหไมสอดคลองกบการเกบแบบสอบถาม

ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 1. ผบรโภคจากสารวจจากแบบสอบถามมจานวนสมาชกในครอบครว (ทอาศยอยรวมกนในขณะน) ประมาณ 3 คนขนไป ดงนนผประกอบการรานอาหารจงควรทาการตลาดทมงเนนการรบประทานอาหารแบบครอบครว เพราะครอบครวเปนกลมอางองทสามารถกระจายขาวสารในดานปากตอปากใหกบกลมลกคาในทกกลม ซงผประกอบการรานอาหารจงควรทจะมการตลาดหรอโปรโมชนทดงดดใจกลมลกคาแบบครอบครว ไมวาจะเปนโปรโมชนในแบบทเราสามารถพบเหนกนทวไปอาทเชน การจดเมนทสามารถทานไดทกกลมเพศและวย มเมนเซตททาใหงายตอการเลอกรบประทาน การลดราคา เปนตน รวมไปถงควรมโปรโมชนพเศษ ๆ ทเพมเตมเขามา อาทเชน มา 3 ฟร 1(ตามชวงเวลาทกาหนด), ทานเมนขนาดพเศษหมดภายในเวลาทกาหนดไดทานฟร Happy Hour ทกเมนลด 50% ในชวงเวลา 21:00-22:00 น. เปนตน 2. จากผลการวจยพบวา ทศนคตตอการจดการรานอาหารในดานสถานท ผบรโภคใหความใสใจกบทาเลทตงของรานทตองอยในทาเลทมการคมนาคมทสะดวกและรานจะตองมบรรยากาศทเปนธรรมชาต ซงผประกอบการรานอาหารควรจะตงรานใหอยในทาเลทลกคาสามารถเดนทางมาไดสะดวก อาทเชน รานอยตดถนน รานอยใกลปายรถประจาทาง และรถไฟฟา BTS หรอ MRT อกทงควรทจะตกแตงรานใหมความเปนธรรมชาต โดยเนนรปแบบความเปนสวนทมความรมร น และสบายๆไมแออด ซงถารานอาหารนนมเอกลกษณเฉพาะตวกสามารถทจะดงดดลกคาใหเขามาใชบรการไดเพมมากขน อาทเชน การแตงรานแบบยอนยค การแตงรานแบบนาสมย 3. ผประกอบการสามารถนาขอมลจากงานวจยไปเปนแนวทางในการกาหนดนโยบายและกลยทธทางการตลาดใหสอดคลองกบกลมลกคากลมเปาหมายหลก ซงผลวจยพบวาดานลกษณะสวนบคคล ผบรโภคสวนใหญเปนเพศหญงมอายระหวาง 29-39 ป มจานวนสมาชกในครอบครว (ทอาศยอยรวมกนในขณะน) ประมาณ 3 คนขนไป และมรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 10,001-20,000 บาท



4. ผประกอบการควรมการปรบปรงและพฒนากลยทธดงกลาวอยางตอเนอง เพอทาใหผบรโภคเปาหมายหลกเกดความพงพอใจใหมากทสดตอสนคาและบรการของทางรานอาหาร เพราะหากผบรโภคเปาหมายหลกของรานอาหารมทศนคตทดตอทางราน กจะทาใหผบรโภคเกดความจงรกภกดตอราน แลวบอกตอไปยงคนทรกนนคอ คนในครอบครว/ญาต และเพอน ทาใหเกดการสอสารแบบปากตอปาก (word of mouth)ขน ซงถอวาเปนกลยทธทางการตลาดอกวธหนงทใหผลในวงกวาง และมตนทนทตา 5. ผประกอบการควรมการปรบปรง และขยายรานอาหารใหมจานวนทนงเพมขน รวมทงควรเพมพดลม หรอทาใหอากาศถายเท เนองจากผบรโภคชอบรานอาหารทเปนแนวธรรมชาต ซงจะเปนแบบเปดโลง บรรยากาศของรานจงตองไมดแออด โดยเฉพาะชวงทมผมาใชบรการเปนจานวนมาก เชน ชวงพกเทยง ชวงเยน เนองจากเปนขอเสนอแนะทไดจากผบรโภคโดยตรงซงหากมการปรบปรงเปลยนแปลงใหดขนกจะมผบรโภคมาใชบรการไดเพมขน สงผลใหมยอดขายเพมขน 6. จากปจจยทางดานเศรษฐกจทผบรโภคใหความใสใจกบเรองรายไดและคาครองชพทสงขน ผประกอบการควรทจะมนโยบายทจะชวยเหลอผบรโภค ไมวาจะเปนการคงเดมของราคา,ปรมาณ และคณภาพของอาหาร โดยไมเอาเปรยบผบรโภค 7. ผประกอบธรกจควรปรบแนวทางการวางแผน กจกรรมทางการตลาด การสรางความจงรกภกดตอรานคาใหตรงกบคานยมของผบรโภค ซงจะเปนประโยชนอยางมากในระยะยาว เพราะผลการวจยพบวา ปจจยดานสงคมวฒนธรรมในเรองคานยมของผบรโภคในการเขาสงคม มความสมพนธโดยตรงในดานความถในการมารบประทานในราน

กตตกรรมประกาศ ปรญญานพนธนสาเรจไดดวยด เพราะผวจยไดรบความกรณาอยางยงจาก อาจารย ดร. ธนภม อตเวทน ทไดเสยสละเวลาอนมคายงเพอใหคาปรกษาแนะนาในการจดทางานวจยนทกขนตอน อกทงขอขอบพระคณผตอบแบบสอบถามรวมทงผทสละเวลาในการใหสมภาษณเชงลก สดทายนผวจยหวงวางานวจยนจะเปนประโยชนสาหรบผทเกยวของและผสนใจ



บรรณานกรม ภาษาไทย กนกนาฐ โลณะปาลวงศ. (2547). กลยทธในการแขงขนและปจจยแหงความสาเรจในธรกจ รานอาหารระบบสาขา (chain restaurant) : กรณศกษารานอาหารประเภทสก. วทยานพนธ

เศรษฐศาสตรมหาบณฑต. กรงเทพฯ : บญฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร เฉลมพล นรมล. (2549). พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเบเกอรของผบรโภคในเขต

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธมหาบณฑต. บรหารธรกจ (บรหารธรกจ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ชาญยทธ จงพพฒนากล. (2549). ความพงพอใจและพฤตกรรมของผบรโภคทมาใชบรการราน ฮะจบง ราเมน ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการตลาด. กรงเทพฯ : ศนยวทยบรการ สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารนเทศ มหาวทยาลยราชภฏ สวนสนนทา.

ดวงใจ เชยสาคร (2549). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอบานเดยวของผบรโภคในเขต กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ. บรหารธรกจ (บรหารธรกจ). กรงเทพฯ. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

นพดล เจรญวรยะธรรม. (2551). ปจจยสวนประสมการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจเลอกใช บรการรานอาหารญปนในศนยการคาของผบรโภคในกรงเทพมหานคร. การคนควาแบบ อสระ บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

นฐณ รตชน. (2548). สวนผสมทางการตลาดของรานอาหารมงสวรต กรณศกษารานอาการวเจตตา. วทยานพนธมหาบณฑต. บรหารธรกจ (บรหารธรกจ). กรงเทพฯ. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เนาวรตน แกวสตยา. (2552). พฤตกรรมผบรโภคและปจจยทมอทธพลตอการใชบรการรานอาหาร : กรณศกษา ภตตาคารอาหารเกาหล-ญปน ซกช ทตงอยในหางสรรพสนคา ในเขต กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ เศรษฐศาสตรมหาบณฑต. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ภาววรรณ นรพลลภ. (2546). วฒนธรรมอาหารของคนไทย : ศกษากรณระบบอาหารของชมชนทา พระจนทร. วทยานพนธมหาบณฑต คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

รสสคนธ วจตเวชไพศาล. (2551). พฤตกรรมการใชบรการรานอาหารญปนประเภทราเมนของ ผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ วทยาการจดการ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.



รจรา ถาวระ. (2549). พฤตกรรมผบรโภคอาหารแบบบปเฟตของผบรโภค กรณศกษาภตตาคาร อาหารญปนชาบช. สารนพนธ บธ.ม. (การตลาด). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วงศกร คาเพม. (2553). ปจจยทมอทธพลตอการใชบรการรานอาหารเวยดนามของประชาชน อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. แบบฝกหดการวจยปญหาเศรษฐกจปจจบน. คณะ เศรษฐศาสตร. มหาวทยาลยเชยงใหม

วเชษฐ อนนตเวทย. (2540). โอกาสทางการตลาดของรานอาหารประเภทฟาสตฟดในสถานบรการ นามน ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล. วทยานพนธมหาบณฑต. บรหารธรกจ. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย.

วฒนา รตนเรองรกษ. (2551). ปจจยสวนประสมการตลาดบรการทมผลตอผบรโภคในการตดสนใจ เลอกใชบรการรานอาหารประเภทตมซาในเขตเทศบาลนครเชยงใหม. วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต (การตลาด). เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.

สรชย ไชยนตย. (2546). พฤตกรรมการรบประทานอาหารนอกบานของประชาชนในเขตเทศบาล นครเชยงใหมจงหวดเชยงใหม. วทยานพนธ. บรหารธรกจ (บรหารธรกจ). เชยงใหม : บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม.

อญชล วงศวบลยกล (2546). พฤตกรรมการบรโภคอาหารญปนของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร.

สารนพนธ บธ.ม. (การตลาด). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาษาองกฤษ Rozine,P., & Nemeroff, C.J. (1990). The law of sympathetic magic: A psychological

analysis of similarity and contagion. In J. Stigler, G Herdt & R.A. Shweder (Eds.), Cultural psychology: Essays on comparative human development (pp.205-232). Cambridge, England: Cambridge



ปจจยทมผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครวในกลมกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

Factors Influencing the Willingness of the Successor to Take Over SMEs Family Business

ธญญนร ภวศรอภนนท

สาขาวชาบรหารธรกจ คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงค เพอศกษา 1) ระดบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครว และ 2) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการ รางวลจากธรกจ ความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล การรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการ ความสมพนธในครอบครว การรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคล การรบรความตองการในการถายโอนอานาจการบรหาร และความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครว โดยมกลมตวอยางคอ กจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทจดทะเบยนเปนนตบคคล การสมตวอยางเปนแบบใชวจารณญาณ (Judgment Sampling) เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม โดยมแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาและสามารถนามาวเคราะหจานวน 89 ชด สถตทใชในการวจยน คอ อตรารอยละ คาเฉลยและการวเคราะหสมการถดถอยพหคณ (Multiple Regression) ผลการวจยพบวา ระดบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการอยในระดบสง (คาเฉลย 3.65) และยงพบวา ปจจยดานความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล ดานความสมพนธในครอบครว และดานรางวลจากธรกจ มความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครว สวนปจจยดานการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการ ดานการรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการ และดานการรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคล พบวาไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครวอยางมนยสาคญทางสถต

คาสาคญ: ธรกจครอบครว กจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ



Abstract The purpose of this research is to 1) study a level of the willingness of the successor to take over family businesses and 2) study the relationships between preparation level of heirs, rewards from the business, personal needs alignment, trust in the successor’s abilities, family relationships, mutual acceptance of individual roles, propensity of the incumbent to step aside and the willingness of the successor to take over family businesses. The sample sizes of this research are juristic small and medium enterprises by using judgment sampling. The instrument of this research is a questionnaire. 89 questionnaires were completed and sent back. Data analysis was performed by percentage, mean and multiple regression analysis. The results indicated that the respondents had a high level of the willingness of the successor to take over (Mean 3.65). The significant factors that influencing the willingness of the successor to take over family businesses were personal needs alignment, rewards from the business and family relationships. But preparation level of heirs, trust in the successor’s abilities and mutual acceptance of individual roles did not significantly relate to the willingness of the successor to take over family businesses.

Keywords: Family business, SMEs, The Willingness of the successor to take over บทนา ธรกจครอบครวมกเรมตนจากกจการเลก ๆ โดยเจาของคนเดยว กอนจะคอยๆเพมบทบาทในประเทศ และกาวสการทาธรกจในขนาดทใหญขน มโครงสรางธรกจซบซอนมากขน บางครอบครวขยายธรกจไปไดเปนเครอขายในระดบภมภาค เชน เครอเจรญโภคภณฑ (CP) ในกลมเจยรวนนท เครอเซนทรลในกลมจราธวฒน บรษทเบยรชางในกลมสรวฒนภกด เปนตน (อาพล นววงศเสถยร, 2552). ธรกจครอบครว ประกอบจาก 2 สวนดวยกน คอ ครอบครว และธรกจ ซงคณลกษณะของธรกจครอบครวจะเกดจากการหลอมรวมความสมพนธระหวางสมาชกในระบบครอบครว และความสมพนธของสมาชกในระบบธรกจ ทาใหเกดขอด คอ มการจดการทคลองตวเนองจากสมาชกครอบครวสามารถสอสารและสรางความเขาใจระหวางกนไดงาย พรอมทจะชวยเหลอซงกนและกน ยนดทจะทมเทเนองจากมความรสกรวมในฐานะเจาของกจการ อนกลายเปนความไดเปรยบของธรกจครอบครว ในเอเชย ประเทศแถบตะวนออกกลางและหลายประเทศในยโรป เชน อตาลและสเปน ธรกจครอบครวมสดสวนการครอบครองกจการประมาณรอยละ 95 ของมลคาธรกจทงหมด ในประเทศอตสาหกรรมทตลาดทนพฒนาไปมากแลว เชน เยอรมนและฝรงเศส ธรกจครอบครวมมลคากจการรวมกนมากกวารอยละ 80 ของมลคาธรกจทงหมดของประเทศ ในขณะทสหรฐอเมรกาซงมตลาดทน



เขมแขง ธรกจครอบครวกยงครอบครองกจการมากกวารอยละ 60-70 ของมลคาองคกรธรกจทงหมด โดยประมาณการวาธรกจครอบครวสรางรายไดมากกวาครงหน งของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ของสหรฐอเมรกา และสรางงานมากกวาครงหนงของแรงงานทงหมดในสหรฐอเมรกา และจากการสารวจการจดอนดบธรกจททารายไดมากทสดในโลก 500 บรษทของนตยสาร Fortune หรอ Fortune 500 พบวาหนงในสามของบรษททตดอนดบลวนเปนธรกจครอบครว (นวพล วรยะกลกจ รอน ศรวนสาณฑ และภาคณ วรยะรงสฤษฎ, 2552). ในประเทศไทยเองธรกจครอบครวกมบทบาทอยางมากเชนกน โดยกลมธรกจครอบครวทมยอดขายสงสด 100 อนดบแรกของไทย เมอวดตามมลคายอดขายพบวามสดสวนสงกวาหนงในสามของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ซงไมวาจะเปนชวงกอนหรอหลงวกฤตเศรษฐกจป 2540 ตวเลขสดสวนของยอดขายจากกลมธรกจครอบครวในผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ กยงคงทไมเปลยนแปลง (เนตรนภา ไวทยเลศศกด, 2549). จากขอมลจะเหนไดวาธรกจครอบครวนนมบทบาทสาคญตอระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศ เพราะเปนกจการทสรางมลคาแกระบบเศรษฐกจอยางมหาศาล ทงในแงของการสรางงาน และการสรางมลคาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ความสาเรจของธรกจครอบครว จะสรางความเขมแขงใหกบธรกจครอบครว การอยรอดและเตบโตจะสรางความเชอถอและความมนใจใหแกผมสวนไดเสยกบธรกจ รวมทงการสรางความมนคงทางการเงนใหกบครอบครว ทาใหสมาชกในครอบครวมความเปนอยทด มงานทา หาเลยงตวเองได อยางไรกตาม ผลการวจยเกยวกบอตราการอยรอดของธรกจครอบครว (Survival Rates) พบวา มธรกจครอบครวประมาณหนงในสามเทานนทสามารถถายโอนธรกจไปยงทายาทรนทสองได และมเพยงรอยละ 15 ทถายโอนไปสทายาทรนทสามได (Ibrahim, A. B., K. Soufani, P. Poutziouris, J. Lam., 2001) จากการสารวจของมหาวทยาลยหอการคาไทยป 2553 (บสเนสไทย ,2550) โดยผลสารวจพบวาในธรกจครอบครวรนแรกรอยละ 100 ผานมาในรนท 2 จะมธรกจอยรอดเพยงรอยละ 30 ในรนท 3 จะอยรอดรอยละ 12 และในรนท 4 จะเหลอเพยงรอยละ 3 ซงการอยรอดของธรกจครอบครวกขนกบหลายปจจยดวยกน ทงปจจยภายนอกธรกจครอบครว เชน เศรษฐกจ การเมอง กฎหมาย และปจจยภายในธรกจครอบครว เชน การวางแผนสบทอดธรกจ การเตรยมความพรอมใหแกทายาททงในดานการศกษาและประสบการณการทางานทจาเปนในการบรหารกจการ ความสมพนธภายในครอบครว เปนตน (Morris, M. H., Williams, R. W., Allen, J. A., & Avila, R. A.,1997; Venter, E., Boshoff, C. & Maas, G., 2005) จากความสาคญของธรกจครอบครว จงควรใหความสนใจและมการเตรยมความพรอมในการวางแผนสบทอดการบรหารในธรกจครอบครวไวลวงหนา ซงกคอ การเตรยมการหาผรบสบทอดกจการไวแตเนน ๆ รวมทงการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการ เพราะเมอเจาของกจการเกดปญหาดานสขภาพหรอเสยชวต กจการกจะไมเกดการขาดชวงการบรหาร อนทาใหกจการสะดดและเกดผลกระทบตอกจการได เชน ความกงวลใจของคคา ความไมมนใจของพนกงาน เปนตน นอกจากนยงพบวา ความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการเปนปจจยหนงทมความสาคญตอกระบวนการสบทอดกจการของธรกจครอบครว (Sharma, P., 2004). และเปน



ปจจยหนงทสงผลตอความสาเรจในการถายโอนธรกจแบบครอบครว (Venter, E., Boshoff, C. & Maas, G.,2005; Sharma, P., Chrisman, J., & Chua, J.; 1998). โดยควรตองสรางความคนเคย ความผกพนตอกจการ รวมทงการสรางทศนคตทดตอกจการใหกบทายาท ซงวธการหนงทจะชวยสรางความเตมใจในการสบทอดกจการ ไดแก การใหทายาทเขาไปคลกคลกบธรกจครอบครวตงแตเลก เพอใหเกดความรสกใกลชดกบธรกจจนกลายเปนความผกพนและยอมรบในภาระหนาทในการดแลกจการตอไป เพราะหากไมมความเตมใจในการบรหารกจการแลวกยากทจะทมเทใหกบกจการไดอยางจรงจง Davis (1983) กลาววา เทคนคทแทรกอยในครอบครว เพอไปถงจดหมายในการถายโอนธรกจในระหวางรนของสมาชกครอบครว คอ การจดเตรยมครอบครวและสมาชกครอบครวทจะสบทอดธรกจใหมความพรอมทจะตองมพนธะกรณตอผลประกอบการทด และมความเตมใจทจะเผชญและฝาฟนอปสรรคไปสการเปลยนแปลงนนได Handler (1989) กลาววา ความสนใจในตาแหนงหนาทของผรบสบทอดกจการ และสอดคลองกบความตองการสวนบคคลมความสาคญตอการตดสนใจในการเขารวมกจการครอบครว นอกจากนยงพบวาผลตอบแทนทไดรบจากธรกจทงทเปนตวเงนและไมใชตวเงนกเปนปจจยหนงทสงผลตอความเตมใจเชนกน (Fox, M., Nilakant, V., & Hamilton, R. T.,1996; Dumas, C., Dupuis, J. P., Richer, F., & St.-Cyr, L.;1995) ดงนน งานวจยฉบบนจงมงเนนการศกษาถงปจจยทมผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครวในกลมกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ซงเปนปจจยหนงทมความสาคญตอกระบวนการสบทอดกจการ เพอเปนแนวทางในการวางแผนกระบวนการสบทอดกจการของธรกจครอบครวใหมการเตบโตแบบยงยนตอไป อนจะสงผลดตอระบบเศรษฐกจประเทศไทยอกดวย

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธ รกจครอบครวในกลมกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม 2. เพอศกษาปจจยทมผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครวในกลมกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

วธดาเนนการวจย ศกษาระดบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ รวมทงศกษาความสมพนธระหวางการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการ( = 0.766) รางวลจากธรกจ( = 0.740) ความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล( = 0.875) การรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการ( = 0.851) ความสมพนธในครอบครว( = 0.938) การรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคล( = 0.941) การรบรความตองการในการถายโอนอานาจการ



บรหาร และความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ( = 0.866) ของธรกจครอบครวในกลมกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ทงนผวจยไดพจารณาตดตวแปรการรบรความตองการในการถายโอนอานาจการบรหารออกไป เนองจากคา Cronbach’s Alpha Coefficient ตากวา 0.70 มาก โดยการวจยครงน เปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) สถตทใช ไดแก การวเคราะหสมการถดถอยพหคณ (Multiple Regression) ประชากรทใชในการวจยครงน คอ กจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทจดทะเบยนเปนนตบคคล ผวจยไดใชวธการสมเลอกตวอยาง 385 ราย แบบไมทราบความนาจะเปน (Non-Probability Sampling) เนองจากมกรอบประชากรทไมชดเจน โดยใชวธการการสมตวอยางแบบใชวจารณญาณ (Judgment Sampling) ผตอบแบบสอบถาม ไดแก ลก หลาน คสมรส หรอญาตพนอง ทกาลงเตรยมตวเขามาบรหารกจการ หรอผบรหารกจการปจจบนตงแตรนท 2 ขนไป โดยผวจยไดทาการสงแบบสอบถามออนไลน รวมทงการเกบแบบสอบถามดวยตนเอง

ผลการวจย จากการเกบแบบสอบถามพบวา มผตอบแบบสอบถามออนไลนจานวน 44 ราย และจากการเกบแบบสอบถามดวยตนเองจานวน 45 ราย ซงสามารถนามาวเคราะหผลไดทงสนจานวน 89 ชด พบวา ระดบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการอยในระดบสง (คาเฉลย 3.65) โดยผรบสบทอดกจการทมเพศ อาย ประสบการณการทางานภายในกจการครอบครว มลคายอดขายตอปของกจการ และจานวนสมาชกในครอบครว (รวมญาตพนอง) ททางานในธรกจครอบครวแตกตางกนมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกน และยงพบวา ปจจยดานความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล ดานความสมพนธในครอบครว และดานรางวลจากธรกจ มความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครว สวนปจจยดานการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการ ดานการรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการ และดานการรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคล พบวาไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการของธรกจครอบครว

สรปและอภปรายผล ระดบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ มคาเฉลย 3.65 ถอวาอยในระดบมาก ทงนอาจเนองมาจากปจจยตางๆทมผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการ ซงพบวาผรบสบทอดกจการสวนใหญมความสมพนธในครอบครวเปนอยางด (คาเฉลย 3.78 ถอวาอยในระดบมาก) การรบรไดถงการยอมรบบทบาทของสมาชกแตละบคคลในธรกจของผรบสบทอดกจการ (คาเฉลย 3.74 ถอวาอยในระดบมาก) รางวลทผรบสบทอดกจการจะไดรบจากการดาเนนธรกจในระดบสง (คาเฉลย 3.41 ถอวาอยในระดบมาก) การรบรไดถงความไววางใจของผบรหารคนปจจบนหรอคนกอนในความสามารถของผรบสบทอดกจการ (คาเฉลย 3.31 ถอวาอยในระดบปานกลาง) ความสอดคลองกบความตองการของผรบสบทอดกจการ (คาเฉลย 3.10 ถอวาอยในระดบปานกลาง)



และการเตรยมความพรอมทดใหแกผรบสบทอดกจการ (คาเฉลย 3.00 ถอวาอยในระดบปานกลาง) นอกจากน ยงพบอกวาผรบสบทอดกจการทงชายและหญงมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกน ทงนอาจเนองจากปจจบนมการเปดโอกาสใหผรบสบทอดกจการทงชายและหญงไดมโอกาสเทาเทยมกนไมวาจะเปนดานการศกษา หรอประสบการณตางๆทผรบสบทอดกจการควรจะไดรบ รวมทงโอกาสในการเขามาทางานในธรกจครอบครว ซงสอดคลองกบผลการสารวจของมาสเตอรการด (มาสเตอรการด,2555 )ทพบวามการเพมขนอยางตอเนองของความเสมอภาคทางเพศใน 12 จาก 14 ประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟก โดยผลสารวจประกอบดวย 5 ตวชวด ไดแก การเปนเจาของธรกจ (Business Ownership) ความเปนผนาในดานธรกจและภาครฐ (Business & Government Leadership) การมสวนรวมในตลาดแรงงาน (Workforce Participation) โอกาสทางการจางงานทวไป (Regular Employment Opportunities) และการศกษาในระดบชนอดมศกษา (Tertiary Education) พบวาประเทศไทยมผลคะแนนมาเปนอนดบท 6 ดงนนจะพบวาผหญงไดรบโอกาสทมากขนในธรกจ จงทาใหเพศไมมผลตอระดบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ จากการวจยยงพบวา ผรบสบทอดกจการทมอายแตกตางกนมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกน ทงนอาจเนองจากผรบสบทอดกจการสวนใหญเปนบตร (รอยละ 89.8) จงยอมตองมความคนเคยและผกผนกบธรกจครอบครวในระดบหนง จงทาใหผรบสบทอดกจการแมจะมอายทแตกตางกนกยอมตองการทจะสบทอดธรกจทพอแมของตนเองเปนผกอตงขนมาใหอยรอดตอไป อกทงอาจเกดจากปจจยดานรางวลจากธรกจทผรบสบทอดกจการคาดหวงวาจะไดรบจากการเขารวมธรกจครอบครวหรออาจเกดจากปจจยดานความสอดคลองกบความตองการสวนบคคลทมสวนทาใหผรบสบทอดกจการทมอายตางกนกมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกน ผรบสบทอดกจการทมประสบการณการทางานภายในกจการครอบครว (นบตงแตเปนพนกงานประจา) แตกตางกนมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกน ทงนพบวาผรบสบทอดกจการสวนใหญเปนบตร (รอยละ 89.8) ซงนาจะมความรความเขาใจและมโอกาสไดเรยนรในธรกจของครอบครวมาจากเจาของกจการหรอพอแมในระดบหนง แมวาจะยงไมไดเขามาเปนพนกงานประจา เชน การชวยพอแมทางานเมอมเวลาวาง หรอการทางานเปนพนกงานชวคราวในแผนกตางๆ ซงความเขาใจพนฐานในตวของกจการนเอง มสวนสาคญใหผรบสบทอดกจการมความเตมใจทจะรบสบทอดกจการ เนองจากคดวาไมใชเรองทยงยากและซบซอนเกนไปทจะเขามารบชวงกจการตอ ทาใหมความมนใจวาตนเองสามารถรบชวงกจการตอไดและทาใหกจการนนประสบความสาเรจไดเหมอนอยางทผกอตงกจการทามา อกทงอาจเกดจากปจจยดานรางวลจากธรกจหรอปจจยดานความสอดคลองกบความตองการสวนบคคลทอาจเกยวของ ดงนนประสบการณในการทางานทนอยกวาจงไมไดสงผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการ ผรบสบทอดกจการทกจการมมลคายอดขายตอปแตกตางกนมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกน โดยพบวากจการของกลมตวอยางอยในรปของกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมและจดทะเบยนในรปของนตบคคล ซงทาใหธรกจมลกษณะการบรหารงานทคอนขางเปน



ระบบ มแบบแผนการทางานคอนขางชดเจน จงทาใหผรบสบทอดกจการทกจการมมลคายอดขายตอปนอยกวา 10 ลานบาทอาจมองวา ธรกจทตนเองรบสบทอดกจการนน ยงมศกยภาพในการเตบโตและสามารถทากาไรเพมขนไดในอนาคต จงทาใหผรบสบทอดกจการทมมลคายอดขายตอปไมมากนกกมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางจากผรบสบทอดกจการทมมลคายอดขายตอปจานวนมากกวา ผรบสบทอดกจการทมจานวนสมาชกในครอบครว (รวมญาตพนอง) ททางานในธรกจครอบครวแตกตางกนมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกน ทงนจะพบวาผรบสบทอดกจการสวนใหญมความเหนตอปจจยความสมพนธในครอบครวในระดบมาก ซงแปลผลไดวาความสมพนธในครอบครวของผรบสบทอดกจการสวนใหญอยในระดบทคอนขางด อกทงกลมตวอยางสวนใหญมจานวนสมาชกในครอบครว (รวมญาตพนอง) ททางานในธรกจครอบครว อยท 3-5 คน (รอยละ 58.4) จงอาจกลาวไดวา แมวาจะมสมาชกครอบครวหลายคนททางานรวมกนในธรกจครอบครวกไมกอใหเกดความขดแยง หรอทาใหความสมพนธในครอบครวแยลง เชนเดยวกบความคดเหนตอปจจยการรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคลทอยในระดบมาก กแปลผลไดวาสมาชกในครอบครวสวนใหญรถงบทบาทและความรบผดชอบของตนเองเปนอยางด ดงนนผรบสบทอดกจการทมจานวนสมาชกในครอบครว (รวมญาตพนอง) ททางานในธรกจครอบครวมากนอยตางกนจงมความเตมใจในการสบทอดกจการไมแตกตางกนเนองจากจานวนสมาชกทเพมขนไมกอใหเกดปญหาตอความสมพนธหรอบทบาทของแตละบคคล จากการวเคราะหสมการถดถอยพหคณจะพบวาปจจยทเกยวของกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการทผวจยไดทาการทบทวนวรรณกรรมมานน ซงประกอบดวยปจจยดานการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการ รางวลจากธรกจ ความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล การรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการ ความสมพนธในครอบครว การรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคล และการรบรความตองการในการถายโอนอานาจการบรหาร มเพยง 3 ปจจยทมอทธพลตอความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ ไดแก ปจจยดานความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล ความสมพนธในครอบครว และรางวลจากธรกจ สามารถสรปเปนสมการไดดงน ความเตมใจในการสบทอดกจการ = .723 + .371 (ความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล) + .304 (ความสมพนธในครอบครว) + .184 (รางวลจากธรกจ) ปจจยความสอดคลองกบความตองการสวนบคคลมความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการมากทสด (B = 0.371) ทงนอาจเนองมาจากความตองการหรอความสนใจของผรบสบทอดกจการทมความสอดคลองกบสงทจะไดรบจากการเขามาทางานในธรกจครอบครวไมวาจะเปนความรสกวาการทางานในธรกจครอบครวนาตนเตน โอกาสทไดรบจากการทางานในธรกจครอบครวทมความทาทาย หรอโอกาสการเตบโตในหนาทการงานทสงกวาการทางานทอน ยอมสงผลตอความตองการในการเขารวมธรกจหรอมความเตมใจในการสบทอดกจการ โดยเจาของกจการหรอพอแมควรตองพจารณาหรอสงเกตวาผรบสบทอดกจการมความสนใจ



ทางดานใดหรอตาแหนงใดเปนพเศษ ซงในตอนเรมตนอาจใหผรบสบทอดกจการ ไดทางานในตาแหนงหรอแผนกทตนเองชนชอบกอน เพอใหเกดความรสกทดตอการทางานแลวจงคอยๆใหเรยนรงานในสวนอน จากงานวจยจะพบวาผรบสบทอดกจการสวนใหญมอายนอยกวา 30 ป (รอยละ 67.4) ซงถอวาอยใน Generation Y (อายระหวาง 13-33 ป) เตบโตมาในยคของการเปลยนแปลงอยางมากของสภาพแวดลอมทางสงคม เศรษฐกจและการเมอง รวมทงเทคโนโลยทกาวหนา เปนวยทเพงเรมเขาสวยทางาน มลกษณะนสยชอบแสดงออก มความเปนตวของตวเองสง ไมชอบอยในกรอบและไมชอบเงอนไข เปนคนทนสมย ไมตกยค และมกเบองาย เปนกลมคนททนโลก ทนเทคโนโลย คนกลมนจงมบคลกลกษณะดานหนงทคอนขางหวอหวา ตามสมยนยม บวกกบความกลาในการแสดงออกและกลาทจะคด คนวยนมศกยภาพสงมากในการเรยนร มพลงในตวเองมาก และมกคดนอกกรอบ พวกเขามกมความคดทแปลกแหวกแนวและมความมนใจในตวเองคอนขางสง ความสามารถของคนในวยนไมวาจะเปนนวตกรรมใหมๆ ดานตางๆ ทงเทคโนโลยคอมพวเตอร และการสอสารอเลกทรอนกส ลวนเปนความรและทกษะทจาเปนตอการทางานในโลกยคไรพรมแดนเชนในปจจบน คนในวยนสามารถเรยนรสงใหมๆ ไดอยางรวดเรวและพรอมพฒนาตนเองอยเสมอ ในดานการทางานคนในวยนตองการความชดเจนในการทางานวาสงททามผลตอตนเองและตอหนวยงานอยางไร เปนกลมคนทตองการเรยนรในประสบการณทหลากหลาย ตองการประสบการณ และการเรยนรใหมๆ อยตลอดเวลาสามารถแสดงความคดเหนและบรหารจดการดวยตนเอง ทงในเรองเวลาและสถานท ใหความสาคญตอสมพนธภาพทดในการทางานกลม เปนกลมทนาเทคโนโลยมาใชใหเกดความสะดวกสบายใหกบตนเอง และดวยเทคโนโลยเขาจงมองวา เขาสามารถทางานทไหน หรอตอนไหนกได โดยเมอถงกาหนดเขากจะสามารถสงงานไดตามเวลา ดงนนองคกรทตองการดงดดคนกลมนมาทางานดวยหากสามารถเขาใจถงอปนสยของพวกเขาจะสามารถดงศกยภาพตางๆ เหลานมาใชไดอยางมประสทธภาพ (อทธพร มนตรวต, 2554) ดงนนจะเหนไดวาคนกลมนจะเลอกทางานหรอทาสงตางๆตามความตองการของตนเองเปนสวนใหญ ถาพวกเขารสกชอบในงานททาในธรกจครอบครวแลว กยอมสงผลตอความเตมใจในการทจะเขามาทางานในธรกจหรอสบทอดกจการตอไป ซงสอดคลองกบงานวจยของ Sharma (1997) ทพบวาความสนใจในอาชพของผรบสบทอดกจการมความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ หรอผลการศกษาของ Venter, Boshoff และ Maas (2005) ทชใหเหนวา องคประกอบสาคญของความเตมใจของทายาทในการสบทอดธรกจ ประกอบดวย ความตองการหรอความปรารถนาอยางแรงกลาของทายาทใน การบรหารธรกจครอบครว โดยทายาทตองมความสข ความภาคภมใจ และเชอวาธรกจครอบครวมความตนเตน และมความทาทายมากกวาองคกรอน ปจจยความสมพนธในครอบครวมความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ (B = 0.304) ทงนเนองจากผรบสบทอดกจการสวนใหญเหนวาความสมพนธในครอบครวอยในระดบด ซงความสมพนธนนประกอบดวย ความหวงใยซงกนและกน ความไววางใจกนของคนในครอบครว การเคารพและใหเกยรตซงกนและกน รวมทงการพดคยกนอยางเปดเผย จงทาใหผรบสบทอดกจการเกดความรสกทดในการเขามาทางานและนาไปสการเขา



รวมธรกจ ทงนธรกจครอบครวประกอบดวยองคประกอบทเกยวของและมความสมพนธกน ไดแก ครอบครว (Family) ธรกจ (Business) และความเปนเจาของ (Ownership) องคประกอบทงสามสวนจะรวมกนขนเปนระบบ ในการทจะบรรลเปาหมายความสาเรจสาหรบธรกจครอบครวนน จาเปนตองบรณาการระบบยอยทงสามเขาดวยกนอยางเหมาะสม ความเปนครอบครว ธรกจ และความเปนเจาของ หากขาดอยางใดอยางหนง ธรกจครอบครวจะไมสามารถประสบความสาเรจได (Gersick, K. E., Davis, J. A., McCollom Hampton, M. M., & Lansberg, I., 1997). ดงนนจะเหนไดวาความสมพนธในครอบครวเปนปจจยสาคญท มผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการและความสาเรจของธรกจ ซงสอดคลองกบงานวจยของ Morris, Williams, Allen และ Avila (1997) ทพบวา ความสมพนธทดภายในครอบครวสงผลใหการถายโอนกจการประสบความสาเรจ และมความราบรนในการถายโอนกจการมากขน อกทงยงสงผลในเชงบวกตอผลการดาเนนงานในดานตางๆภายหลงการถายโอนกจการ เชน การเตบโตของยอดขายและผลกาไร เปนตน หรองานวจยของ Brockhaus (2004); Chrisman, Chua และ Sharma (1998); Stempler (1988); Lansberg และ Astrachan (1994) ทกลาววา ความสมพนธระหวางเจาของกจการและผรบสบทอดกจการเปนปจจยทสาคญอยางหนงของความสาเรจของกระบวนการสบทอดกจการ โดยการสรางความสมพนธทดอาจทาไดโดยการสงสรรคภายในครอบครว มการพบปะพดคยกนอยางสมาเสมอ รวมทงการบญญตกฎกตกาและขอบเขตหนาทของสมาชกทชดเจน เพอใหเกดความชดเจนตอผรบสบทอดกจการและสมาชกครอบครว ปจจยรางวลจากธรกจมความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ (B = 0.184) ทงนเนองจากผลตอบแทนทไดรบจากธรกจครอบครวทงทอยในรปของตวเงน เชน เงนเดอน โบนส คาตอบแทนจากการทางานลวงเวลา เงนปนผล หน สวสดการ เปนตน และผลตอบแทนทไมไดอยในรปของตวเงน เชน ความกาวหนาในสายอาชพ ความภาคภมใจทไดทางานในองคกร ความทาทายในการทางาน เปนตน เปนแรงจงใจอยางหนงททาใหผรบสบทอดกจการมทศนคตทดตอธรกจและอยากเขารวมในธรกจครอบครว หรออาจเปนปจจยหนงทชวยเปลยนทศนคตของผรบสบทอดกจการจากเดมทไมอยากเขารวมธรกจครอบครวเปนอยากเขารวมธรกจครอบครวกเปนได ซงจะพบวาผรบสบทอดกจการสวนใหญเหนวารางวลทไดรบจากธรกจครอบครวอยในระดบสง และยงพบวากจการของกลมตวอยางสวนใหญมมลคายอดขายตอปตงแต 10 ลานบาทขนไป คดเปนรอยละ 72 ซงเปนมลคาทมากพอสมควรทจะเปนแรงจงใจใหผรบสบทอดกจการอยากเขารวมธรกจครอบครว ธรกจเปรยบเสมอนเครองมอททาใหสมาชกครอบครวมความเปนอยทด ทาใหตนเองมงานทา สามารถเลยงดตนเองและสมาชกครอบครวคนอนๆได เชนเดยวกบงานวจยของ Stavrou (1999) ทพบวา ขนาดของธรกจมความสมพนธในทางบวกกบความตงใจของบตรหลานในการเขารวมธรกจครอบครว ซงอาจจะเกยวของกบผลตอบแทนทไดทงทเปนตวเงนและไมใชตวเงนในธรกจทมขนาดใหญกวา โดยธรกจทมศกยภาพในการทากาไรไดสงจะชวยดงดดผรบสบทอดกจการใหอยากเขารวมธรกจ อกทงยงสอดคลองกบงานวจยของ Stavrou (1998) ทพบวา โอกาสตางๆทไดจากการดาเนนธรกจ เปนปจจยทมผลตอการตดสนใจเขารวมกจการครอบครวของ



ทายาท งานในธรกจครอบครวจะอานวยใหเกดโอกาส รางวล และความทาทายตางๆ การไดทางานเคยงขางกบพอแม พนอง และหลานๆ แบงปนความสาเรจและขามผานความทาทาย จะสรางเสรมใหเกดความผกผนทางอารมณความรสกได ซงเปนเหมอนรางวลพเศษในเชงจตวทยาในการเปนสวนหนงทสาคญตอครอบครว รางวลจากธรกจถอเปนแรงจงใจทสาคญมากอยางหนงทจะทาใหผรบสบทอดกจการอยากเขามาทางานในธรกจครอบครวหรอทางานอยางใดอยางหนงใหประสบความสาเรจได โดยรางวลทไมมากพออาจทาใหผรบสบทอดกจการไมอยากทจะเขารวมธรกจครอบครว และเมอผรบสบทอดกจการสามารถทางานทไดรบมอบหมายใหประสบความสาเรจได ผรบสบทอดกจการกจะอยากไดรางวลจากธรกจ เชน เงนเดอน มากขนไปอก ดงนนจงถอเปนความรบผดชอบของเจาของกจการทจะตองสรางโอกาสในการพฒนาตนเอง และความกาวหนาในหนาทการงานใหแกผรบสบทอดกจการ อยางไรกตามความคาดหวงถงรางวลจากธรกจกอาจจะแตกตางกนไปในแตละบคคล เจาของกจการควรพจารณาใหดวาอะไรเปนรางวลจากธรกจทผรบสบทอดกจการตองการจากการทางาน ปจจยการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ แมวาผรบสบทอดกจการสวนใหญจะมระดบการศกษาทปรญญาโท และการศกษาดงกลาวมความสมพนธกบงานในธรกจครอบครว แตจะพบวาผรบสบทอดกจการสวนใหญมอายนอยกวา 30 ป (รอยละ 67.4) ประสบการณการทางานภายนอกกจการครอบครวทยงไมมาก คอ นอยกวา 5 ป (รอยละ 94.4) รวมทงประสบการณการทางานภายในกจการครอบครว นบตงแตเปนพนกงานประจาทสวนใหญนอยกวา 5 ป (รอยละ 78.6) จงอาจสงผลใหผรบสบทอดกจการรสกวายงไมไดรบการเตรยมความพรอมทดเทาทควร โดยพบวาผรบสบทอดกจการมความคดเหนตอปจจยการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการ (คาเฉลย 3.00) ในระดบปานกลาง อกทงผรบสบทอดกจการอาจใหความสาคญกบปจจยอนมากกวาในการทจะเขามาทางานในธรกจครอบครว เชน รางวลจากธรกจ หรอความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล หรออาจเปนเพราะวาผรบสบทอดกจการสวนใหญอยใน Generation Y ซงเปนวยทมความมนใจในตวเองคอนขางสง จงคดวาตนเองมความสามารถในการบรหารกจการอยแลว จงทาใหปจจยการเตรยมความพรอมใหแกผรบสบทอดกจการไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ ปจจยการรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ จากการทกลมตวอยางสวนใหญมอายนอยกวา 30 ป (รอยละ 67.4) ประสบการณการทางานภายนอกกจการครอบครวทยงไมมาก คอ นอยกวา 5 ป (รอยละ 94.4) รวมทงประสบการณการทางานภายในกจการครอบครว นบตงแตเปนพนกงานประจาทสวนใหญนอยกวา 5 ป (รอยละ 78.6) จงอาจทาใหผรบสบทอดกจการคดวาตนเองยงไมมคณสมบตหรอความสามารถมากเพยงพอทจะไดรบความไววางใจจากเจาของกจการหรอพอแม หรออาจเกดจากความไมไววางใจของเจาของกจการหรอพอแมทมตอผรบสบทอดกจการโดยตรงเนองจากเหนวาผรบสบทอดกจการยงอยในชวงของการเตรยมความพรอมหรอเรยนรงานในธรกจ



โดยพบวาผรบสบทอดกจการมความคดเหนตอปจจยการรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการ (คาเฉลย 3.31) ในระดบปานกลาง ดงนนผรบสบทอดกจการจงใหความสาคญกบปจจยการรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการนอยเมอเทยบกบปจจยอนๆ หรออาจเปนเพราะวาผรบสบทอดกจการสวนใหญอยใน Generation Y ซงเปนวยทมความมนใจในตวเองคอนขางสง จงคดวาตนเองมความสามารถในการบรหารกจการอยแลว จงทาใหปจจยการรบรความไววางใจในความสามารถของผรบสบทอดกจการไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ ปจจยการรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคลไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ แมวาผรบสบทอดกจการสวนใหญจะมความคดเหนตอปจจยการรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคลในระดบมาก (คาเฉลย 3.74) แตการรบรไดวาสมาชกแตละบคคลยอมรบและเขาใจในบทบาท หนาท และสวนแบงในความเปนเจาของของตนเอง รวมทงการรบรไดวาสมาชกแตละบคคลยอมรบความสาเรจในผลงาน การใหกาลงใจ และการใหความรวมมอซงกนและกน กอาจไมเกยวของหรอสงผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ จงทาใหปจจยการรบรการยอมรบบทบาทของแตละบคคลไมมความสมพนธกบความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะสาหรบผประกอบการธรกจครอบครว จากผลการศกษาทาใหทราบวาปจจยทมผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ ไดแก ปจจยดานความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล ความสมพนธในครอบครว และรางวลจากธรกจ ซงผประกอบการธรกจครอบครวทเปนเจาของกจการหรอพอแม สามารถนามาประยกตใชเพอใหผรบสบทอดกจการเกดความเตมใจในการสบทอดกจการ ไดดงน 1. ปจจยดานความสอดคลองกบความตองการสวนบคคล โดยเจาของกจการควรใหความสนใจกบความตองการของผรบสบทอดกจการ เชน การเสนอตาแหนงหนาทหรอโอกาสตางๆทเหนวาผรบสบทอดกจการมความสนใจหรออยากทา เพอใหผรบสบทอดกจการเกดความตองการในการเขามาทางานในธรกจ หลงจากนนจงคอยๆใหผรบสบทอดกจการไดเรยนรและพฒนาทกษะตางๆทจาเปนตอการบรหารธรกจ เชน การใหทางานเปนพนกงานในแผนกตางๆเพอใหผรบสบทอดกจการเขาใจธรกจในทกๆดาน เมอผรบสบทอดกจการตองเผชญกบปญหากจะไดนาความรและทกษะตางๆมาชวยในการแกปญหา 2. ปจจยความสมพนธในครอบครว ถอวาเปนปจจยทสาคญมากประการหนงทเจาของกจการควรใหความสนใจ โดยควรมการสรางความสมพนธทดใหเกดกบสมาชกในครอบครว เชน การพดคยกนอยางเปดเผย การใหสมาชกในครอบครวสนบสนนชวยเหลอซงกนและกน มความเปนมตรตอกน และมการแบงปนกน นอกจากนควรจดใหมการสงสรรคกนภายในครอบครว หรอจดใหมการประชมครอบครวซงเปนแนวทางทจะชวยหาความชดเจนเมอเกดความเขาใจทไมถกตองในการ



ทางานรวมกนระหวางสมาชกในครอบครว วธการตางๆเหลานจะชวยลดความขดแยงทอาจเกดขนระหวางสมาชกครอบครวอนนาไปสการไมอยากเขารวมธรกจได โดยเฉพาะความสมพนธระหวางเจาของกจการหรอพอแมกบลก ซงอาจเกดจากการทพอแมมองแบบหนง และลกมองอกแบบหนง โดยเฉพาะลกทจบการศกษาสงๆ มกจะมความตองการทจะพฒนาธรกจในรปแบบของตนเอง ซงในบางเรองพอแมอาจยงไมเหนดวยเนองจากมองวาลกยงเปนเดกและมประสบการณนอย ดงนนในชวงเรมตนอาจลองใหลกไดเรยนรดวยตนเอง โดยทพอแมตองคอยๆดอยางใกลชด 3. ปจจยรางวลจากธรกจ ถอเปนแรงจงใจอยางหนงททาใหผรบสบทอดกจการอยากทางานในธรกจครอบครว ดงนนเจาของกจการควรพจารณาถงรางวลทผรบสบทอดกจการควรจะไดรบทงทอยในรปตวเงน และไมอยในรปตวเงน เชน ความกาวหนาในสายอาชพ ความภาคภมใจทไดทางานในองคกร ความทาทายในการทางาน เปนตน เพอใชเปนแรงผลกดนใหผรบสบทอดกจการบรรลเปาหมายหรอทางานทไดรบมอบหมายใหประสบความสาเรจ ซงรางวลจากธรกจทไดรบควรอยในกฎเกณฑหรอนโยบายของกจการเพอไมใหเกดขอโตแยงหรอขอสงสยของสมาชกครอบครวและพนกงานคนอน ๆ

ขอเสนอแนะสาหรบภาครฐ สนบสนนดานการใหความรผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ถงปจจยทมผลตอความเตมใจในการสบทอดกจการของผรบสบทอดกจการ เชน การจดอบรมสมมนาผประกอบการ การเผยแพรความรหรอใหคาปรกษาผานทางเวบไซตของหนวยงานรฐทเกยวของ เปนตน เพอใหเจาของกจการใชเปนแนวทางในการวางแผนกระบวนการสบทอดกจการของธรกจครอบครวใหมการเตบโตแบบยงยนตอไป อนจะสงผลดตอระบบเศรษฐกจประเทศไทยอกดวย

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบน เปนทรวมของความกรณา ความชวยเหลอ และความรวมมออยางดยงจากบคคลมากมาย ผวจยขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร . พชสร ชมภคา อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดสละเวลาอนมคาในการแนะนา ใหขอคดเหน รวมถงแกไขปรบปรงขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใส ทาใหวทยานพนธเลมนสาเรจลลวงไดอยางด ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.พส เดชะรนทร รองศาสตราจารย ดร.ธรยส วฒนาศภโชค และศาสตราจารย ดร.อจฉรา จนทรฉาย กรรมการสอบวทยานพนธทกรณาเสยสละเวลาใหคาแนะนา ตรวจสอบ และชจดบกพรองทควรแกไขในวทยานพนธ และขอกราบขอบพระคณคณาจารยทกทานทไดใหความร และประสบการณการเรยนรตลอดระยะเวลาของการศกษา ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทานทสละเวลาในการตอบแบบสอบถาม สดทายนขอกราบขอบพระคณ คณพอ คณแม ญาต และเพอน ๆ ทคอยใหกาลงใจ และหวงใยตลอดมา จนวทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด



บรรณานกรม ภาษาไทย นวพล วรยะกลกจ, รอน ศรวนสาณฑ และภาคณ วรยะรงสฤษฎ. (2552). การสบทอดธรก0

ครอบครว. กรงเทพฯ: การเงนธนาคาร. เนตรนภา ไวทยเลศศกด. (2549). กลมทน-ธรกจครอบครวไทย กอนและหลงวกฤต 2540. พมพครง

ท 1. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. บสเนสไทย. (2550). ปนลกเถาแก..ใหเปนดาว หลงรบไมตอจากรนพอ. สบคนเมอ 11 พฤษภาคม

2554, จาก http://www.arip.co.th/businessnews.php?id=412265 มาสเตอรการด. (2555). ผลสารวจความเสมอภาคทางเพศ 14 ประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟกของ

มาสเตอรการด. สบคนเมอ 14 มนาคม 2555, จาก http://www.newsroom.mastercard.com อทธพร มนตรวต. (2554). คน Gen Y กบธรกจครอบครว SMEs. สบคนเมอ 15 มนาคม 2555, จาก

http://www.ปรกษา.com/2011/04/gen-y-smes.html อาพล นววงศเสถยร. (2552). ปจจยทมผลตอความสาเรจของธรกจครอบครว. วารสารพฒนบรหาร

ศาสตร. 49(1): 57-78. ภาษาองกฤษ Brockhaus, R. H. (2004). Family business succession: suggestions for future research.

Family Business Review, 17(2): 165-177. Chrisman, J. J., Chua, J. H., & Sharma, P. (1998). Important attributes of successors in

family businesses: An exploratory study. Family Business Review, 12(1): 19-34. Davis, J. A. (1983). Realizing the potential of the family business. Organizational Dynamics,

12(1): 47-56. Dumas, C., Dupuis, J. P., Richer, F., & St.-Cyr, L. (1995). Factors that influence the next

generation’s decision to take over the family farm. Family Business Review, 8(2): 99-120.

Fox, M., Nilakant, V., & Hamilton, R. T. (1996). Managing succession in family-owned businesses. International Small Business Journal, 15(1): 15-25.

Gersick, K. E., Davis, J. A., McCollom Hampton, M. M., & Lansberg, I. (1997). Generation to generation-Life cycles of the family business. Boston: Harvard Business School Press.

Handler, W. C. (1989). Managing the family firm succession process: The next-generation family member’s experience. Unpublished doctoral thesis. Boston: Boston University.



Ibrahim, A. B., K. Soufani, P. Poutziouris, J. Lam. (2001). A Study of Succession in a Family Firm. Family Business Review, 14(3): 245-258.

Lansberg, I., & Astrachan, J. H. (1994). Influence of family relationships on succession planning and training: the importance of mediating factors. Family Business Review, 7(1): 39-59.

Morris, M. H., Williams, R. W., Allen, J. A., & Avila, R. A. (1997). Correlates of success in family business transitions. Journal of Business Venturing, 12: 385-401.

Sharma, P. (1997). Determinants of the satisfaction of the primary stakeholders with the succession process in family firms. Unpublished doctoral thesis. Calgary: University of Calgary.

Sharma, P. (2004). An overview of family business studies: Current status and directions for the future. Family Business Review, 17(1): 1-36.

Sharma, P., Chrisman, J., & Chua, J. (1998). Important Attributes of Successors in Family Businesses: An Exploratory Study. Family Business Review, 11(1): 19-34.

Stempler, G. L. (1988). A study of succession in family owned businesses. Unpublished doctoral thesis. Washington, DC: The George Washington University.

Stavrou, E. (1999). Succession in family businesses: Exploring the effects of demographic factors on offspring intentions to join and take over the business. Journal of Small Business Management, 37(3): 43-62.

Stavrou, E., & Swiercz, P. (1998). Securing the future of the family enterprise: A model of the offspring intentions to join the business. Entrepreneurship Theory and Practice, 23(2): 19-40.

Venter, E., Boshoff, C. & Maas, G. (2005). The influence of succession process in small and medium-sized family businesses. Family Business Review. 18(4): 283-303.



กลยทธการสอสารการตลาดระหวางประเทศของผประกอบการผลตภณฑจากสา ในประเทศไทย

International Marketing Communication Strategy of Entrepreneurship Mulberry Products in Thailand

วารณ ตนตวงศวาณช

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษากลยทธการสอสารการตลาดระหวางประเทศของผประกอบการผลตภณฑจากสา โดยอาศยการสมตวอยางแบบไมอาศยความนาจะเป น โดยวธการสมแบบเจาะจง ศกษาจากผประกอบการทวประเทศทไดขอมลการเปนผประกอบการจากสภาอตสาหกรรมจงหวด และตดตามขอมลการเปนผประกอบการผลตภณฑจากสาทวประเทศทางอนเทอรเนตรวบรวมกลมตวอยางได 86 ราย ใชแบบสอบถามและการสมภาษณเชงลก (Deep interview) ผลการวจย พบวาผประกอบการผลตภณฑจากสา รอยละ 83.7 ประกอบกจการในภาคเหนอของประเทศไทย ซงเปนแหลงวตถดบปอสาทสาคญของประเทศ แตการดาเนนกจการขนาดเลก โดยเกอบทงหมดอยในรปบคคลธรรมดา เงนทนหมนเวยนตากวา 1 ลานบาทและบคลากร ตากวา 50 คน การดาเนนธรกจประมาณครงหนงอยในรปกลม โดยกจการทาการผลตกระดาษสาและผลตภณฑจากกระดาษสา รอยละ 33.7 และผลตผลตภณฑจากกระดาษสาอยางเดยว รอยละ 60.4 ซงผลตภณฑจากปอสาทผประกอบการทาการผลต มทงบรรจภณฑจากกระดาษสา ของขวญของทระลกจากกระดาษสา ดอกไมประดษฐของตกแตงบาน เครองเขยนของใชในบาน ภาพพรอมกรอบ และวสดหออปกรณการแพทย จากตวอยางผประกอบการ ประมาณรอยละ 60 จาหนายผลตภณฑจากสาไปยงตลาดตางประเทศ อยางไรกตามประมาณรอยละ 60 เกดจากผซอตางประเทศมาตดตอเองโดยตรงและประมาณรอยละ 30 ขายผาน Trading Company หรอนายหนาของคนไทยทตงในประเทศไทย ดงนนจงอาจกลาวไดวาลกษณะการดาเนนงานยงคงเปนการดาเนนงานดานตลาดตางประเทศในขนพนฐาน กลาวคอผประกอบการเกอบทงหมดยงขาดศกยภาพในการตดตอหรอเจาะตลาดไปยงผจดจาหนายกระดาษสาและผลตภณฑจากสาในตางประเทศไดโดยตรง ตลาดหลกของไทยยงคงเปนสหรฐอเมรกา แคนาดา ญปน และประเทศในแถบยโรป ผประกอบการสวนใหญจะใชการสอสารการตลาดผานเวบไซด ทงของกจการเองและทมอยในเวบไซดแสดงรายการสนคาของ OTOP มเพยงสวนนอยเทานนทไปออกงานแสดงสนคาในตางประเทศ สวนปญหาหลกทผประกอบการพบ



สาหรบตลาดในตางประเทศ ไดแกลกคาจะพถพถนกบคณภาพของผลตภณฑ ความประณต ฝมอและการออกแบบผลตภณฑ อตสาหกรรมผลตภณฑจากปอสาของไทยมความไดเปรยบในการแข งขนของชาต ซงมคแขงขนทสาคญ ไดแก จนแล ะญป น ซงในการเสรมสรางความเขมแขงใหแขงแกรงยงขนนนประเทศไทยควรขยายการผลตวตถดบคอ ปอสา ภายในประเทศทจะทดแทนการนาเขาจากประเทศเพอนบานทงการสงเสรมการปลกตามแหลงนา สาธารณะและในแปลงของเกษตรกรใหมากยงขน ตลอดจนหนวยงานของรฐควรจดแผนงานในการพฒนาศกยภาพของผประกอบการในการดาเนนธรกจระหวางประเทศ เนองจากในอตสาหกรรมนตลาดหลกคอตลาดตางประเทศ

คาสาคญ : กลยทธ การตลาดระหวางประเทศ ผลตภณฑจากสา Abtract The main objective of this research is to study the international marketing strategy entrepreneurship mulberry products in Thailand by using nonfprobability sampling and purposive method. The samples of this research are 86 mulberry products entrepreneurs in Thailand from information of The Federation of Thai Industries, Provincial Chapter and information of internet network by using infdepth interviews. owners using questionnaires and infdepth interviews. The result shows that 83.7 percent of owners are running their businesses in the North which is one of the most important sources of mulberry in the country. However, most of SMEs are in the form of personal business with less than a million baht of revenue and less than 50 labors. 33.7 percent produce mulberry paper from mulberry while 60.4 percent produce only mulberry paper. There are many forms of products from mulberry; packaging, paper, decoration, stationary, card, furniture and medical tools packaging that the owners produce. From the sample of owners, 60 percent distribute and export mulberry products However, 60 percent of the trades occur by direct trading by foreigners and 30 percent from trading companies. Hence, it may say that this characteristic of process is still a simply lower level market or most of owners are still lack of market penetrating ability and direct contacting the foreign distributors. The main market target is still USA, Canada, Japan, and some countries in Europe. Most of owners are using their own websites and OTOP’s website to promote their businesses. Only few business that go for the international expo in other countries. The main problems are the quality and the concentration for products. In part of the advantage in national competition, shows that Thai mulberry industries still have



advantages in national competition. The main competitors are China and Japan. In order to strengthen, Thai mulberry industries should expand sources inside the country as the substitution for importing from other neighbors. The government should support the international marketing plan for owners and provide some public more mulberry sources because the main target is an international market.

Keywords: Strategies, International Marketing, Mulberry Products บทนา กระดาษสาและผลตภณฑมลกษณะทแตกตางจากอตสาหกรรมการผลตเยอกระดาษและกระดาษโดยทวไปทงในดานวตถดบ ลกษณะการผลตและผลตภณฑ กลาวคอวตถดบทใชในการผลตมาจากเปลอกของตนปอสา ซงแหลงวตถดบทใชสวนใหญมาจากปาธรรมชาตและนาเขาจากประเทศเพอนบาน (สมศกด ไชยมงคล, 2544) ในการประกอบกจการเกอบทงหมดเปนอตสาหกรรมขนาดยอมในครวเรอนทมววฒนาการมาจากอตสาหกรรมพนบานในแถบภาคเหนอของประเทศไทย ในดานผลตภณฑจากสานน นอกจากการนาปอสาไปผลตเปนกระดาษสาในขนาดและคณภาพตาง ๆ แลวยงมการนากระดาษสาไปผลตเปนผลตภณฑอน ๆ อกเปนจานวน มาก เชน ดอกไมประดษฐ เครองเขยน และบรรจภณฑ ฯลฯ อานาจ ธระวนช และคณะ. (2545) ผลการวจย พบวาผประกอบการททาการผลตกระดาษสาและผลตภณฑ รอยละ 59.6 จาหนายผลตภณฑของตนไปยงตลาดตางประเทศ สาหรบประเทศทไทยสงผลตภณฑไปจาหนายนน ไดแก สหรฐอเมรกา ญปน เนเธอรแลนด มาเลเชย ไตหวน อนเดย ออสเตรเลยและอน ๆ มมลคาตอป หลายพนลานบาท ตลอดจนมอตราการเตบโตอยางตอเนอง (www.ops2.moc.go.th) การทผประกอบการในอตสาหกรรมน มการจาหนายผลตภณฑจากสาสวนหนงไปยงตลาดตางประเทศ ซงในดานการแขงขนในตลาดตางประเทศนน พบวาประเทศจนถอเปนคแขงขนทสาคญของไทย เนองจากมวตถดบจากแหลงธรรมชาตและตนทนการผลตตา นอกจากนนแลวประเทศญปนมเทคโนโลยการผลตผลตภณฑจากสาทเหนอกวาประเทศไทย อกทงอาศยการนาเขาวตถดบจากประเทศไทยและประเทศลาวในการผลตผลตภณฑจากสา ดวยเหตนผประกอบการของไทยตองอาศยเครองมอการสอสารทหลากหลายใหสามารถเขาถงลกคาตางประเทศ ดงนนในการศกษากลยทธการสอสารการตลาดระหวางประเทศของผประกอบการผลตภณฑจากสาทใชในปจจบน และแนวทางการพฒนากลยทธใหม ๆ เปนสงจาเปนตอการเสรมสรางความไดเปรยบในเชงแขงขนใหกบผประกอบการของไทย อนจะทาใหอตสาหกรรมผลตภณฑจากสามความมนคง ตลอดจนสรางความเขมแขงใหกบชมชนและสงคม โดยเฉพาะอตสาหกรรมในครวเรอนในแถบภาคเหนอของไทย



วตถประสงคการศกษา เพอศกษากลยทธการสอสารการตลาดระหวางประเทศของทผประกอบการผลตภณฑจากสาในประเทศไทยทใชอย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย ผประกอบการทจาหนายผลตภณฑจากสาไปยงตลาดตางประเทศสามารถนาแนวทางไปใชและทบทวนกลยทธ การสอสารการตลาดในธรกจของตนใหเหมาะสมมากขน หนวยงานทนาผลงานวจยไปใชประโยชนในเชงพาณชย 1. เกษตรกรและสถาบนเกษตรกรในสายโซอปทานของอตสาหกรรมผลตภณฑจากสา 2. ผประกอบการททาการผลตกระดาษสาและผลตภณฑ 3. กรมสงเสรมการเกษตร กรมสงเสรมอตสาหกรรม กรมพฒนาชมชน กรมสงเสรมการสงออก และหนวยงานท เกยวของกบ OTOP เปนตน 4. เอกชนทสนใจลงทนในอตสาหกรรมน

วธดาเนนการวจย การวจยนเปนการวจยเชงสารวจ (Survey research) เนนผประกอบการทจาหนายผลตภณฑจากสาไปยงตลาดตางประเทศ โดยมวธการดาเนนการวจยดงน 1. วธการเกบรวบรวมขอมล 1.1 ข อ มลปฐมภ ม แ ละ เ ค ร อ ง มอท ใ ช ใ นการว จ ยน อ าศ ยแบบสอบถาม (Questionnaires) และนา แบบสอบถามไปทดลองใชกอนดวยวธการสมภาษณสวนบคคล (Personal interview method) เพอนามาปรบปรงจนแบบสอบถามนนมความสมบรณ 1.2 ขอมลทตยภม จากเอกสารตาง ๆ ทงจากหนวยงานของรฐและเอกชน และทางอนเทอรเนต 2. การสมตวอยาง สมตวอยางแบบไมอาศยความนาจะเป น (Nonprobability sampling) โดยวธการสมแบบเจาะจง (Purposive method) จากฐานขอมลรายชอผประกอบการผลตภณฑจากสาในประเทศไทยหลก ไดจาก 4 แหลงขอมล ทงผประกอบการทจาหนายผลตภณฑจากสาไปยงตลาดตางประเทศ และผประกอบการทจาหนายผลตภณฑจากสาในประเทศ คอ (1) งานวจยเรอง “การตลาดและการเพมมลคากระดาษสา” ของ อานาจ ธระวนช และคณะ. 2545. ทเนนการถายทอดการผลตผลตภณฑจากสาและการเพมมลคากระดาษสา ซงมฐานขอมลผทเขารบการฝกอบรม (2) ฐานขอมลจากสภาอตสาหกรรมจงหวด (3) กรมสงเสรมการสงออก และ (4) เวบไซตตางๆ เชน เวบไซด สนคา OTOP ทเกยวของกบผประกอบการผลตภณฑจากสา จากแหลงขอมลตางๆ ทผวจยไดนามาตดตอเพอขอสมภาษณผานทางโทรศพท ทางไปรษณย และการนดหมายเพอเขาพบดวยวธการสมภาษณเชงลก (Deep interview method) ซงจากการรวบรวมขอมลดงกลาว สามารถรวบรวมตวอยางทไดมาทงหมดเพยง 86 ราย เนองจากทอยมการยายถนและมการเปลยนแปลงเบอรโทรศพทจงยาก



ตอการตดตอเพอสมภาษณ จากนนเลอกเฉพาะผประกอบการทจาหนาย ผลตภณฑจากสาไปยงตลาดตางประเทศมาวเคราะหกลยทธการสงเสรมการตลาดเทานน 3. การวเคราะหขอมล ในการศกษากลยทธการสอสารการตลาดระหวางประเทศของผประกอบการผลตภณฑจากสาในประเทศไทย ทผประกอบการในประเทศไทยใชอย ควบค กบการประเมนขดความสามารถในเชงแขงขนของประเทศไทยในอตสาหกรรมผลตภณฑจากสา ทงน เพอนามาเสนอแนวทางการพฒนากลยทธการสอสารการตลาดระหวางประเทศของผประกอบการผลตภณฑจากสาในประเทศไทย โดยนาขอมลจากการสารวจมาทาการวเคราะห ทงเชงปรมาณและเชงพรรณนารวมกน ซงขอมลทไดจะทาการประมวลผลเพอแสดงผลขอมล โดยใชคาความถ รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และจาแนกขอมลตามตวแปรประเภทตางๆ ตามลกษณะทางประชากรศาสตรของผประกอบการผลตภณฑจากสา และใชการวเคราะหเชงพรรณนา โดยอาศยขอมลจากการสารวจและการสมภาษณเชงลกผประกอบการผลตภณฑจากสา 4. ระยะเวลาทาการวจย ระยะเวลาของการรวบรวมขอมล 2 ป เนองจากมอปสรรคในการรวบรวมขอมล ปญหาหลกคอ ขอมลผประกอบการจากฐานขอมลทมอยนน เมอทาการสารวจจรงพบวาผประกอบการสวนใหญเลกกจการและยายสานกงาน จงทาใหแบบสารวจทสงทางไปรษณยตกลบเปนสวนใหญ นอกจากนนการสอบถามทางโทรศพท ยงพบอกวาโดยสวนใหญไดเปลยนแปลงหมายเลขโทรศพทไปแลว ซงในสวนน ผวจยจงไดมการรวบรวมฐานขอมลใหม ผลสาเรจทได ปรบโครงสรางเศรษฐกจใหสมดลและยงยนโดยเพมคณคาของผลตภณฑจากสาบนฐานความรและความเปนไทยใหมขดความสามารถในเชงแขงขนในตลาดโลก 1. สรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชนใหมรากฐานทมนคงของประเทศ 2. สรางงานในทองถนและชมชนเพอลดปญหาการยายถน

ผลการวจย ผประกอบการททาการสงออกนน มกสงออกไปยงหลายประเทศ กลาวคอผททาการสงออกไปยงสหรฐอเมรกา จะมมลคาสงออกไปยงประเทศน รอยละ 28.9 แคนาดา รอยละ 45.0 เยอรมน รอยละ 30.0 เนเธอรแลนด รอยละ 20.0 องกฤษ รอยละ 26.9 ฝรงเศส รอยละ 20 อตาล รอยละ 25.0 ญปน รอยละ 48.8 นอกนนมสดสวนสงออกไปยงประเทศอน ๆ ดงตารางท 1



ตารางท 1 การสงออกผลตภณฑจากสาจาแนกตามประเทศทสงออก

ทมา : จากการสารวจของคณะผวจย หมายเหต: NA หมายถง ผตอบแบบสอบถามไมระบสดสวนตลาด



ผประกอบการผลตภณฑจากสาประมาณรอยละ 70 ใชเวบไซดเปนเครองมอหนงในการสอสารเพอการจาหนายผลตภณฑจากสากบลกคาผานทางอนเทอรเนต โดยรอยละ 45.3 เปนการสอสารผานเวบไซดแสดงรายการสนคาของ OTOP ชอเวบไซดทเปนทนยมมากทสด ไดแก www.thaitambon.com และรอยละ 13.9 จะมเวบไซด แสดงรายการสนคาของกจการเปนภาษาองกฤษ เชน บรษท UM Thai International Co., Ltd. บรษท สยามพรหมประทาน จากด และบรษทฏน จากด เปนตน อยางไรกตามผประกอบการรอยละ 30.3 ไมมเวบไซดทหาขอมลของกจการได ช อ เวบไซดท เปนผ ประกอบการผลตภณฑจากสา ไดแก www.banmaneeyom.com, www.bannsuwan.com,www.doitung.com,www.cardbridal.com,www.boxbridal.com, www.thaitambon.com, www.designpaper2you.com, www.dinee.com,www.grassrootshq. com,www.javicraft.com,www.rakchiangmai.com,www.kosaiexport.com,www.mthai.com, www.thaitumbon.com,www.smesocirty.com,www.ngaotravel.com,www.saapaperfarm.cc. www.siampt.com,www.thaiotop.cdd.go.th,www.thaipods.com,www.thaitumbon.com, www.mulberryclub.com,www.siamonlineshop.com,www.thaiwebindex.com,www.umthai. com, www.winnersupply.com, www.ydcraft.com เปนตน ดงตารางท 2 ตารางท 2 การสงเสรมการตลาดของผประกอบการผลตภณฑจากสา ผานเวบไซด

ในสวนวธการส อสารการตลาดสาหรบตลาดในต างประเทศน น จากตารางท 3 ผประกอบการบางรายเนน เครองมอในการสอสารเครองมอใดเครองมอหนง แตบางผประกอบการอาศยหลาย ๆ เครองมอ ขณะทบางรายไมใช เครองมอในการสอสารการตลาดแตอยางใด กลาวคอจากผประกอบการผลตภณฑจากสาทมการสงออกจานวน 49 ราย จาก กลมตวอยางทงหมด 86 ราย (อก 37 ราย เปนผประกอบการผลตภณฑจากสาทลกคาเปาหมายเปนตลาดในประเทศ) ใชเครองมอในการสอสารอยางใดอยางหนงเปนเครองมอหลกในตลาดตางประเทศ ไดแก รอยละ



18.4 อาศยการโฆษณาผานอนเทอรเนต รอยละ 16.3 อาศยหนวยงานราชการของไทยสงเสรม การตลาดให รอยละ 12.3 อาศยออก งานแสดงสนคาในตางประเทศ และรอยละ 2.0 โฆษณาผานอนเทอรเนตและอาศยหนวยงานราชการ เปนตน ตารางท 3 วธการสงเสรมการตลาดสาหรบตลาดตางประเทศ

ทมา : จากการสารวจของคณะผวจย

การสรางมลคาเพมผลตภณฑจากสา วธทผประกอบการในผลตภณฑจากสาใชในการสรางมลคาเพม พบวา รอยละ 48.8 มการสรางมลคาเพมดวยการเนนคณภาพ ความปราณตและฝมอ รอยละ 18.6 เนนการออกแบบทเปนเอกลกษณ รอยละ 16.3 เนนการใชรปแบบทางบรรจภณฑ รอยละ 9.3 เนนการมตราผลตภณฑอย ทตวผลตภณฑหรอบรรจภณฑ รอยละ 8.2 ทเนนการ สรางเอกลกษณของผลตภณฑททาดวยมอ รอยละ 4.7 เนนประโยชนใชสอยของผลตภณฑมหลายดาน และรอยละ 3.5 เนนการใชความสามารถ ความเชยวชาญของบคลากรของกจการ และการเนนผลตภณฑท ไมทาลายสงแวดลอม ทเหลอรอยละ 1.2 เนนใชการโฆษณาในการสรางภาพลกษณใหกบสนคาและการคดเลอกชองทางการจดจาหนายทสอดคลองกบลกคาเปาหมาย ดงตารางท 4



ตารางท 4 วธการเพมมลคาเพมในตวผลตภณฑจากสา

หมายเหต : ผตอบเลอกตอบไดมากกวา 1 ขอ ทมา : จากการสารวจของคณะผวจย

ปญหาของของผประกอบการผลตภณฑจากสาในการทาการตลาดตางประเทศ ปญหาใหญ 3 ประเดน สาหรบการแขงขนในตลาดตางประเทศทผประกอบการอตสาหกรรมกระดาษสาและผลตภณฑ คอ (1) รอยละ 75.5 ตลาดตางประเทศจะเนนเรองคณภาพของผลตภณฑ ความประณต และฝมอผลตภณฑสา ในดานสและรปแบบทงานฝมอตองไดรปแบบตามสง ซงอาจถกใหแกงานหากไมเปนไปตามตองการ เชน มอรนงฟราวเวอร จงหวดลาปาง ชนงานทมลกคาตางประเทศ คอ ญปน สนคาจากสาตองถกตรวจสอบคณภาพ ทงรายละเอยดและนาหนกแตละชนงาน เปนตน (2) รอยละ 40.8 เปนปญหาในเรองของการออกแบบผลตภณฑ (3) รอยละ 12.2 เปนปญหาดานราคา นอกจากนเปนปญหาดานตาง ๆ ไดแก การลอกเลยนแบบของผลตภณฑ ความนาเชอถอและชอเสยงกจการ ความสะดวกในการตดตอซอขายการใหสนเชอ ความรวดเรวในการสงมอบสนคา วธการสงเสรมการขาย เชน การใหสวนลด ของแถม การขนสง และคาใชจายความเสยงในการมดจา (ประมาณ 30 เปอรเซนต) ดานการตลาด ตนทนวตถดบราคาสงขนตามคาพลงงาน ปญหาในอตราแลกเปลยนเงน ลกคาชาระเงน ลาชา ความชวยเหลอดานเงนลงทน ความตองการการฝกอบรมเพมเตม ปญหาการเรยกเกบเงนในขณะขนยายวตถดบปอสา และปญหาทางเศรษฐกจไมด ดงตารางท 5



ตารางท 5 ปญหาของผประกอบการผลตภณฑจากสาเพอการแขงขนในตลาดตางประเทศ

หมายเหต : ผตอบเลอกตอบไดมากกวา 1 ขอ ทมา : จากการสารวจของคณะผวจย

อปสรรคและจดดอยของผประกอบการผลตภณฑจากสา จากปญหาทผประกอบการผลตภณฑจากสาในตลาดตางประเทศ พบวา ปญหาสวนใหญสามารถวเคราะหจดออนหรอจดดอย และอปสรรคของผประกอบการในผลตภณฑจากสาท เผชญอย ซงเกดจากทผประกอบการมการประเมนตนเอง มรายละเอยดดงน จดออนหรอขอดอยของผประกอบการในอตสาหกรรมกระดาษสาและผลตภณฑ ท ตอบแบบสอบถาม 86 ราย มดงน (1) เงนทนหมนเวยน (2) ปญหาดานคณภาพวตถดบเกรดเอขาดแคลน (3) ทกษะในการพฒนาเทคนค รปแบบและการออกแบบ (4) เครองจกรในการผลตมขอจากดในการผลตรปแบบ และกาลงการผลต เชน เครองตดกลบดอก เปนตน (5) ตนทนวตถดบสงขนทาใหกาไรลดลง (6) ความสามารถในการหาตลาด เปนตน อปสรรค ในอตสาหกรรมกระดาษสาและผลตภณฑทตอบแบบสอบถาม ดงน (1) สภาพภมอากาศทมผลตอการผลตและการขนสง (2) ปญหาดานเศรษฐกจ (3) ความคงทนของผลตภณฑ (4) ความนยมของตลาดลดลง รวมถงคนไทยไมคอยนยม แตชาวตางชาตนยม (5) เปนผลตภณฑทงายตอการลอกเลยนแบบทาใหผลตภณฑดเกลอนไมเปนเอกลกษณ เปนตน สรปและอภปรายผล ในการดาเนนธรกจในตลาดตางประเทศของผประกอบการผลตภณฑจากสานน 5 ประเทศหลกทเปน ตลาดตางประเทศหลกของกลมตวอยาง คอ อนดบ 1 คดเป น รอยละ 51.0 สงออกไปยงประเทศสหรฐอเมรกา อนดบ 2 รอยละ 44.8 เปนการสงออกไปประเทศญปน อนดบ 3 รอยละ 34.7 เปนตลาดในประเทศองกฤษ และ อนดบ 4 และ 5 คอ ประเทศแคนาดาและ



เยอรมนมผประกอบการสงออก รอยละ 22.4 เทากน นอกจากนยงมตลาดตางประเทศอนๆ อยางไรกตามผประกอบการททาการสงออกนน มกจะสงออกไปยงหลายประเทศ ผประกอบการธรกจสาประมาณรอยละ 70 ไดใชเวบไซดเปนเครองมอในการสอสารในตวผลตภณฑจากสากบลกคา โดยรอยละ 45.3 เปนการสอสารผานเวบไซดแสดงรายการสนคาของ OTOP ซงชอเวบไซดทเปนทนยมมากทสด ไดแก www.thaitambon.com และรอยละ 14 จะมเวบไซดแสดงรายการสนคาของกจการเปนภาษาองกฤษ นอกจากการใชเวบไซดแลว วธการสงเสรมการตลาดในการจาหนายภายในประเทศ ทผประกอบการสวนมากนยมใชในการสงเสรม การตลาดจะมหลายเครองมอ สวนวธทผประกอบการในธรกจสาใชในการสรางมลคาเพมในตวผลตภณฑจากสา พบวา รอยละ 48.8 มการสรางมลคาเพมดวยการเนนคณภาพ ความประณตและฝมอ รอยละ 18.6 เนนการออกแบบทเปนเอกลกษณ รอยละ 16.3 เนนการใชรปแบบทางบรรจภณฑ รอยละ 9.3 เนนการมตราผลตภณฑอยทตวผลตภณฑหรอบรรจภณฑ รอยละ 8.2 ท เนนการสรางเอกลกษณของผลตภณฑททาดวยมอเปนหลกทอาศยการสรางมลคาเพมดวยการสงเสรมการตลาด เปนหลกเปนเพยงสวนนอย สวนปญหาในการดาเนนธรกจของผประกอบการในตลาดตางประเทศ คอ ปญหาดานการควบคมคณภาพของผลตภณฑ ความประณตและฝมอ ปญหาดานการออกแบบผลตภณฑ ปญหาเรองราคา เปนตน

ขอเสนอแนะ ผลจากการศกษาตามวตถประสงคการวจยน สามารถนามาเสนอเปนขอเสนอแนะในการพฒนากลยทธ การสงเสรมการตลาดระหวางประเทศของผประกอบการผลตภณฑจากสา อยางไรกตามการทผประกอบการสวนใหญในอตสาหกรรมน เปนธรกจขนาดยอม ดงนนในการพฒนาตลาดระหวางประเทศ บทบาทของภาครฐจงถอวาเปนสวนสาคญในการใหการสนบสนน ดงน 1. จากกลมตวอยางผประกอบการทจาหนายผลตภณฑจากสาไปยงตลาดตางประเทศ กลาวไดวาลกษณะ การดาเนนงานยงคงเปนการดาเนนงานดานตลาดตางประเทศในขนพนฐาน กลาวคอผประกอบการเกอบทงหมดยงขาดศกยภาพในการตดตอหรอเจาะตลาดไปยงผจดจาหนายกระดาษสาและผลตภณฑจากสาในตางประเทศไดโดยตรง การเพมศกยภาพของผประกอบการในดานนจงมความสาคญ ถาตองการขยายตลาดใหกวางยงขน 2. การทผซอจากตางประเทศเขามาตดตอกบผประกอบการโดยตรงนน สวนหนงเกดจากลกคาศกษาขอมล เบองตนจากเวบไซด หลงจากนนจงเขามาตดตอกบกจการ ดงนนการพฒนาเวบไซดของกจการเองเปนภาษาตางประเทศหลายภาษาถอเปนเครองมอทางการตลาดทสาคญทจะทาใหตลาดของอตสาหกรรมนกวางยงขน ซงในสวนนภาครฐควรใหการสนบสนนอยางจรงจง 3. แนวทางในการเจาะตลาดและขยายตลาดตางประเทศ ภาครฐยงคงมบทบาททสาคญ โดยเฉพาะอยางยงการสนบสนนใหผประกอบการไทยไปออกงานแสดงสนคายงประเทศตาง ๆ อยาง



ตอเนอง ซงจากการสมภาษณในเชงลกพบวาการออกงานแสดงสนคามสวนสาคญทจะทาใหกจการไดลกคาใหม 4. การทผประกอบการในอตสาหกรรมน สวนใหญสงออกผลตภณฑของตนไปยงตลาดตางประเทศแมจะไมไดเปนผเขาไปเจาะตลาดตางประเทศโดยตรงกตาม ดงนนการสรางความรและความเขาใจในการดาเนนธรกจระหวางประเทศในรปแบบตาง ๆ ยงคงเปนส งจาเปนตอการพฒนาศกยภาพในการดาเนนธรกจระหวางประเทศใหกบผประกอบการของไทย เหตนภาครฐควรจดแผนงานในการพฒนาศกยภาพของผประกอบการในการดาเนนธรกจระหวางประเทศ 5. เครองมอทใชในการสงเสรมการตลาดเพอการสอสารไปยงตลาดตางประเทศสวนใหญสาหรบผประกอบการทเนนตลาดตางประเทศ คอ การจดงานงานแสดงสนคา สาหรบผประกอบการรายใหญใหความสาคญในการลงทนทางธรกจเดนทางไปจดงานจดแสดงสนคารวมในตางประเทศ ซงผประกอบการผลตภณฑจากสาแสดงความเชอมนวาไดผลด แตการไดโอกาสในงานจดแสดงสนคาระดบประเทศหรอในตางประเทศ ผประกอบการแตละรายมโอกาสไมเทากน ซงรฐบาลควรใหการสงเสรมเพอใหเกดโอกาสมากขนในผประกอบการทมศกยภาพ นอกจากนเครองมอในการสงเสรมการตลาดอน คอ เวบไซด www.thaitambon.com ทแสดงรายการสนคาของ OTOP จานวนมาก คดเปน รอยละ 45.3 นน เวบไซดนสวนใหญไดตลาดในประเทศมากกวาอกทงความยดหยนในการปรบปรงขอมลคอนขางยาก การเรยงขอมลสนคาจะเรยงตามพนทซงลกคาอาจจะไมทราบวาอยในพนทใด การหาขอมลเพอการซอไมคอยไดรบความสะดวก และควรจดทาเวบไซดเปนภาษาองกฤษ เพอตลาดตางประเทศ

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณสถาบนคนควาและพฒนาผลตผลทางการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร มหาว ทยาล ย เกษตรศาสตร ท ใ ห ก ารสนบสนนทนว จ ย แ ละคณะวทยาการ จดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทใหการสนบสนนดานตาง ๆ ททาใหงานวจยสามารถสาเรจลลวงไดด



บรรณานกรม สมศกด ไชยมงคล. 2544. เทคนคการปลกปอสา. สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหง ประเทศไทย อานาจ ธระวนช และคณะ. 2545. การตลาดและการเพมมลคากระดาษสา. สถาบนคนควาและ พฒนาผลตผลทางการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร



การวเคราะหความสมพนธระหวางราคาทองคาและปจจยทางเศรษฐศาสตรมหภาค ของประเทศในกลมอาเซยน

An Analysis of the Relationship between Gold Price and Macroeconomic Factors in Asian Countries

นลน ชโชคเทยนกล

เศรษฐศาสตรมหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

บทคดยอ

การศกษาน มวตถประสงคเพอวเคราะหปจจยทางเศรษฐศาสตรมหภาคทผลตอการเปลยนแปลงของราคาทองคาในแตละประเทศสมาชกกลมอาเซยน และเพอศกษาความสมพนธระหวางราคาทองคาของแตละประเทศในกลมอาเซยนและปจจยทางเศรษฐศาสตรมหภาค โดยใชขอมลทตยภมของราคาทองคาของแตละประเทศในกลมอาเซยน ราคาทองคาโลก ราคานามนดบ อตราแลกเปลยนเงนตรา และอตราเงนเฟอของแตละประเทศในกลมอาเซยน ตงแต เดอนมกราคม พ.ศ. 2549 จนถง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2554 ซงเครองมอทใชวเคราะหความสมพนธในการศกษานคอ การวเคราะหความสมพนธตามกระบวนการเออารดแอล

คาสาคญ: ราคาทองคา อาเซยน ARDL

Abstract The purposes of this study are to analyze the relationship between gold price and

macroeconomic factors in Asian countries and to investigate the macroeconomic factors which affect to gold price in Asian countries. This study uses the secondary data namely gold price in Asian countries, world gold price, crude oil price, exchange rate and inflation rate in Asian countries during January 2006 to December 2011. The methods used in this study are unit root test and ARDL.

Keywords: gold price, Asian countries, ARDL



1. บทนา ปจจบนทองคาไดเขามามบทบาททางดานเศรษฐกจมากขน เชน ทางการเงน การลงทน และอตสาหกรรมตาง ๆ สวนใหญทองคาถกใชเปนทนสารองระหวางประเทศ เพอแสดงถงฐานะ ความมงคง ความมเสถยรภาพของประเทศ และสามารถใชชาระหนสนระหวางประเทศได นอกจากนภาคเอกชนและภาคครวเรอนกใชทองคาเพอการออมและการลงทนโดยกาไรไดมาจากสวนตางของราคาการซอขายทองคา ซงการลงทนในทองคาถอวาเปนการกระจายความเสยงการถอครองสนทรพยในรปแบบหนง ทาใหมการจดตงกองทนเพอการลงทนในทองคาขนมาเปนจานวนมาก แมวาในป พ.ศ. 2550 เศรษฐกจของประเทศสหรฐอเมรกาขาดเสถยรภาพและเกดปญหาหนสาธารณะในยโรปนนไดสนคลอนความเชอมนตอคาเงนยโรเชนเดยวกบคาเงนของสหรฐอเมรกา ทาใหราคาสนทรพยลดลง เชน ราคาหน ตราสารหน และราคาอสงหารมทรพย ความเชอมนในสถาบนการเงนและสภาวะทางเศรษฐกจลดลง แตราคาทองยงคงสงขนอยางตอเนอง จงทาใหธนาคารกลางของประเทศทมปญหาทางเศรษฐกจเพมสดสวนทองคาในทนสารองระหวางประเทศมากขนเพอสรางความเชอมนในสกลเงนของประเทศตนเอง และประเทศในแถบเอเชยทเคยใชเงนดอลลารและยโรเปนทนสารองระหวางประเทศหนมาใชทองคาเปนทนสารองในสดสวนทมากขนเชนกน (World Gold Council, 2011)

ดงนน ภาคเอกชนและครวเรอนในประเทศจงหนมาลงทนในทองคามากขน เพราะขาดความเชอมนในรฐบาลของประเทศวาอาจจะไมสามารถแกปญหาเศรษฐกจไดทนทวงท ดงนน ประชาชนทมกาลงทรพยตลอดจนกองทนตางๆจงหนมาลงทนทองคามากขน และดวยปรมาณความตองการทเพมมากขนอยางรวดเรวทงทกาลงการผลตมอยเทาเดมหรอนอยลง ประกอบกบตนทนในการผลตทองคาสงขน เพราะคาแรง คาสารวจ และคาดแลสงแวดลอมสงขน และการผลตทองคามขนตอนการผลตทยงยากและหลายขนตอน เมอขดพบเหมองทองคาแหลงใหมกไมสามารถนาออกมาขายไดทนท จงเปนเหตใหปรมาณของผลผลตไมเพยงพอตอความตองการครอบครองทองคา จงทาใหราคาทองคาสงขนไปอยางตอเนอง ซงเปนไปตามกฎอปสงค 1 ถาปรมาณความตองการทเพมมากขนอยางรวดเรวทงทกาลงการผลตมอยเทาเดมหรอนอยลง ประกอบกบตนทนในการผลตทองคาสงขน จงเปนเหตใหปรมาณของผลผลตไมเพยงพอตอความตองการครอบครองทองคา จงทาใหเกดอปสงคสวนเกนทาใหราคาทองคาสงขนไปอยางรวดเรว

การกาหนดราคาทองคาจะอางองจากราคาทองคาของตลาดโลก บวกหรอลบคา premium คณกบอตราแลกเปลยน และปรบหนวยทรอยออนซเปนหนวยนาหนกทประเทศนนใช จงทาใหราคาทองคาในตลาดโลกและอตราแลกเปลยนของแตละประเทศเปนสวนหนงทกาหนดราคาทองคา โดยความสมพนธของราคาทองคาและราคาทองคาโลกเปนไปในทศทางเดยวกน 2 นอกจากน 1อปสงค คอ ปรมาณความตองการซอสนคาใดสนคาหนงทผบรโภคมความตองการซอ ณ ระดบราคาตางๆ เมอกาหนดใหปจจยอนๆ อยคงท กฎของอปสงค คอ เมอราคาสนคาใดเพมขน กาหนดใหสงอนๆ คงท ผบรโภคจะซอสนคาลดลง ในขณะทราคาสนคาลดลง ปรมาณความตองการซอสนคานนของผบรโภคจะเพมขน

2หนวยนาหนกทรอยออนซเปนหนวยทประเทศสหรฐอเมรกา และองกฤษใช ประเทศไทยใชบาท ประเทศเวยดนามใชช และ ประเทสวนใหญใชหนวยนาหนกทเปนกรม (สมาคมคาทองคา, 2555)



ความสมพนธของราคาทองคาและอตราแลกเปลยนเปนไปในทศทางตรงกนขาม 3 นอกจากนราคาทองคากบราคานามนดบ และราคาทองคากบอตราเงนเฟอกมความสมพนธไปในทศทางเดยวกน 4

2. วตถประสงคของการวจย เพอศกษาความสมพนธระหวางราคาทองคาของแตละประเทศในกลมอาเซยนและปจจยทาง

เศรษฐศาสตรมหภาค ซงใชการวเคราะหความสนพนธตามกระบวนการ ARDL

3. อปกรณและวธดาเนนการวจย ARDL ยอมาจาก Autoregressive distributed lag มาจากคาสองคาคอ AR ยอมาจาก

autoregressive model เปนแบบจาลองทรวมคาลา (lagged value) ของตวแปรตามไวอาจมากกวาหนงคา หรอเขยนดงสมการท 1

tttt uyxy 1 (1) โดยท

tt xy , คอ ตวแปรในระยะเวลาตางๆ , คอ คาพารามเตอร tu คอ คาความคลาดเคลอน สวน

อกหนงคานนคอ distributed-lag model ซงเปนแบบจาลองสมการถดถอยของตวแปรอสระ ( sx' ) ทมทงคาปจจบนและคาลา (lagged value) สามารถเขยนสมการไดดงน (Gujarati. D and porter, 2009)

ttttt uxxxy 22110 (2) จากสมการท 1 และ 2 สามารถเขยนเปนสญลกษณไดวา ARDL(1,1) มาจาก AR(1) คอการ

ลาดบ (order) ท 1 ของขอมลในองคประกอบของ Autoregressive ดงสมการท 1 และการลาดบ (order) ท 1 ของขอมลในองคประกอบของ distributed-lag ดงสมการท 2 แตอยางไรกตามถาระบบสมการมลาดบของขอมล ณ ลาดบ (order) ใดๆ จะเขยนเปนสญลกษณไดวา ARDL(p,q) โดยท p และ q คอ ณ ลาดบใดๆ และแสดงในรปแบบระบบสมการไดดงน (ปาณะฑา สวรรณกล 2553)

tptptqtqttt uyyxxxy ...... 11110 (3) โดยท p คอ lag order ของตวแปร y และ q คอ lag order ของตวแปร x และจากทฤษฎดงกลาวสามารถเขยนแบบจาลอง ARDL ของการวจยครงนไดดงสมการท 4

tit

n

i

m

i

iti

p

i

q

i

r

i

itiitiitit INFEXCOILWGPGPGPi

001 0 0

0

(4)

โดยท GP คอ การเปลยนแปลงของราคาทองคาของแตละประเทศทศกษา ไดแก ประเทศกมพชา ลาว ไทย พมา มาเลเซย อนโดนเซย เวยดนาม และฟลปปนส WGP คอ การเปลยนแปลงของราคาทองคาในตลาดโลก OIL คอ การเปลยนแปลงของราคานามนดบ สวน EXC และ INF คอ การ

3 หากอตราแลกเปลยนสงขน กลาวไดวาสกลเงนทองถนออนคาลงเมอเทยบกบสกลเงนหลก เชน ดอลลารสหรฐ ซงจะทาใหราคาทองคาทเปนสนคานาเขามราคาสงขนเมออยในรปของสกลเงนทองถน (นภาพร ลมกลสวสด, 2552)

4 ราคาทองคาจะมแนวโนมสงขนเพราะอตราเงนเฟอสงขน และเนองดวยทองคาเปนสนทรพยชนดหนงทสามารถปองกนความเสยง ดานอตราเงนเฟอทมประสทธภาพ โดยททศทางของอตราเงนเฟอสงเกตไดจากทศทางของราคาพลงงาน เชน นามน และราคาอาหารตางๆ เพราะเปนปจจยทมผลตอภาวะเงนเฟอโดยตรง (ธนาคารกรงเทพ, 2555)



เปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเงนตรา และอตราเงนเฟอของแตละประเทศทศกษา ตามลาดบ i คอ คาลา (Lagged Value) t คอ แนวโนมเวลา (Trend)

iiiii ,,,, คอ คาสมประสทธของตวแปร นอกจากนการวเคราะหความสมพนธตามแบบจาลอง ARDL approach to cointegration

ถกเสนอโดย Pesaran and Pesaran (1997), Pesaran and Smith (1998), Pesaran and Shin (1999) และ Pesaran et al. (2001) นนถกใชอยางแพรหลายในการวเคราะหทางเศรษฐมต ซงแบบจาลองนใชเพอทดสอบระดบความสมพนธระยะยาวระหวางตวแปรตางๆ โดยไมคานงถงวาตวแปรนนจะเปน I(0) (integrated of order 0) ทงหมด I(1) (integrated of order 1) ทงหมด หรอ I(0) และ I(1) รวมกน (Pesaran et al. 2001, p. 290) ซงแตกตางจากการวเคราะหของ Engle-Granger ทตองใชตวแปรทมลกษณะนงท I(1) อยางเดยว (Engle & Granger, 1987) โดยแบบจาลอง ARDL สามารถวเคราะห error corrections และ autoregressive lags ทครอบคลมทงความสมพนธระยะยาวและระยะสนของตวแปรทศกษาโดยสามารถจาแนกได 5 แบบจาลอง no intercepts และ no trends, restricted intercepts และ no trends, unrestricted intercepts และ no trends, unrestricted intercepts และ restricted trends และแบบจาลองสดทายคอ unrestricted intercepts และ unrestricted trends5 โดยการศกษานไดดาเนนตามกระบวนการของ Pesaran et al (2001) เพอทดสอบความสมพนธระยะยาวของตวแปรตางๆในรปแบบของแบบจาลอง unrestricted error correction ซงแสดงแบบจาลองไดดงน

it

n

i

m

i

iti

p

i

q

i

r

i

itiitiitit INFEXCOILWGPGPtGPi

001 0 0

10

tttttt INFEXCOILWGPGP 1514131211 (5)

ซงการทดสอบความสมพนธระยะยาวระหวางตวแปรตางๆภายใตการประมาณการสมการ และทดสอบสมมตฐาน H0: 054321 (ไมมความสมพนธระยะยาวระหวางตวแปร) และ H1 (มความสมพนธระยะยาวระหวางตวแปร)โดยการทดสอบ F-Test หรอ Wald–Test ซง Pesaran et al. (2001) ไดทาการปรบคาสถตโดยม 2 กรณทเหมาะสมในการทดสอบความสมพนธ ซงสมมตวาทกตวถดถอยเปน I(0) คอคาวกฤตขอบเขตลางและอกกรณเปน I(1) คอคาวกฤตขอบเขตบน และเรยกคาวกฤตนวา ขอบเขตคาวกฤต (Critical Value Bounds) ถาคาสถตทคานวณไดมคาตากวาคาวกฤตขอบเขตลาง แสดงวายอมรบสมมตฐานหลก (H0) ถาคาสถตทคานวณไดมอยระหวางคาวกฤตขอบเขตลางและคาวกฤตขอบเขตบน หมายความวาไมสามารถสรปความสมพนธได ถาคาสถตทคานวณไดมคามากกวาคาวกฤตขอบเขตบน แสดงวาสมมตฐานทวาไมมความสมพนธระยะยาวระหวางตวแปรนนถกปฏเสธ หรอกลาวอกนยหนงคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (เกยรตศกด จรสแสงสรยา, 2554)ขนตอนวธการวเคราะหปจจยทมผลกระทบตอการเปลยนแปลงของราคาทองคาในกลมอาเซยน สามารถแบงออกไดดงน ขนตอนท 1 คอการทดสอบยนทรทดวยวธการ ADF-Test 6 เพอ

5 ดรายละเอยดไดใน pesaran et al (2001)

6 ADF-Test หรอ Augmented Dickey Fuller Test ไดพฒนาจากการทดสอบดกก-ฟลเลอรเปนการทดสอบยนทรททสามารถทดสอบ

ตวแปรกรณทเปน Serial Correlation ในคาคลาดเคลอนหรอ Error Term ( tu )



ทดสอบวา ขอมลทใชในการศกษานนมลกษณะนงทระดบ Level หรอเรยกวา ขอมลเปน Integrated of Order 0 หรอ I(0) สวนขนตอนท 2 คอ ประมาณคา แบบจาลอง ARDL ขนตอนท 3 คอการทดสอบความสมพนธระยะยาวระหวางตวแปรตางๆภายใตการประมาณการสมการ โดยใชขอมลรายเดอน ตงแต เดอนมกราคม พ.ศ. 2549 ถง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2554 จานวน 72 เดอน ซงขอมลทใชในการศกษาไดแก ราคาทองคาโลก ราคานามนดบ อตราแลกเปลยนแปลงของแตละประเทศทเปนสมาชกกลมอาเซยนกบสหรฐอเมรกา อตราเงนเฟอของแตละประทศสมาชกกลมอาเซยน และราคาทองคาในแตละประเทศสมาชกกลมอาเซยน ไดแก ประเทศไทย ประเทศลาว ประเทศเวยดนาม ประเทศมาเลเซย ประเทศกมพชา ประเทศพมา ประเทศฟลปปนส ประเทศสงคโปร ประเทศบรไน และประเทศอนโดนเซย แตการเกบรวบรวมขอมลของประเทศสงคโปรและประเทศบรไนนนมขอจากดจงทาใหไมสามารถทาการทดสอบความสมพนธดงกลาวของสองประเทศนได

4. ผลการวจย จากผลการทดสอบยนทรทดวยวธ ADF-Test พบวา อตราเงนเฟอของประเทศอนโดนเซย

และพมามลกษณะนงท I (1) โดยทขอมลอนๆมลกษณะนงท I(0) ทงหมด ซงไดแสดงไวในตารางท 2 โดยทในการวจยนใชแบบจาลอง ARDL ในการวเคราะหความสมพนธ จงตวแปรทมความนงท I(0) เทานน นนคอ ตวแปรทมลกษณะนงท I(1) จะไมถกนามาวเคราะหหรอประมาณคาในแบบจาลอง ARDL ซงกคอ อตราเงนเฟอของประเทศอนโดนเซย และอตราเงนเฟอของประเทศพมา

ตารางท 1 จานวน Lag Order ของแบบจาลอง ARDL ภายใต SBC

ผลการวจยจากการสรางแบบจาลองความสมพนธระหวางราคาทองคาและตวแปรทาง

เศรษฐศาสตรมหภาคของแตละประเทศทศกษา ซงการประมาณคาแบบจาลองตามสมการท 4 โดยผลขอจานวนคาลา (Lag value) แสดงไวดงตารางท 1 และผลของคาสมประสทธของแตละตวแปรทศกษาไดแสดงไวในตาราง 2 โดยท GP คอ การเปลยนแปลงของราคาทองคาเปนตวแปรตามของแตละประเทศ WGP คอ การเปลยนแปลงของราคาทองคาในตลาดโลก OIL คอ การเปลยนแปลงของราคานามนดบ สวน EXC และ INF คอ การเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเงนตรา และอตราเงนเฟอของแตละประเทศทศกษา ตามลาดบ เมอพจารณาความสมพนธของราคาทองคาในตลาดโลกกบราคาทองคาภายในประเทศทศกษาพบวาโดยสวนใหญราคาทองคาในตลาดโลกมอทธพลอยางมนยสาคญตอราคาทองคาภายในประเทศของแต ละประเทศ ซงไดแก ประเทศกมพชา ไทย



อนโดนเซย เวยดนาม และฟลปปนส และสงเกตไดวาเครองหมายของสมประสทธเปนเครองหมายบวกทงหมด แสดงใหเหนวาราคาทองคาในตลาดโลกมผลทางบวกตอราคาทองคาภายในประเทศของแตละประเทศอยางแนนอน นนคอหากราคาทองคาในตลาดโลกมราคาสงขนกทาใหราคาทองคาภายในประเทศทศกษานสงขนดวยเชนกน หรอหากราคาทองคาในตลาดโลกมราคาตาลง ราคาทองคาภายในประเทศทศกษานกตาลงดวย เมอพจารณาความสมพนธระหวางราคาทองคาและราคานามนดบ พบวาประเทศทราคาทองคาภายในประเทศและราคานามนดบมความสมพนธกนในทศทางเดยวกนตามทฤษฎ ไดแก ประเทศพมาและกมพชา นนหมายความวา ความสมพนธระหวางราคาทองคาและราคานามนดบในประเทศไทย ลาว อนโดนเซย มาเลเซยเวยดนาม และฟลปปนสนนมความสมพนธในทศทางตรงกนขาม

นอกจากน เมอพจารณาความสมพนธระหวางราคาทองคาภายในประเทศและอตราแลกเปลยนเงนตราของประเทศตนเอง พบวาม 3 ประเทศ คอ ประเทศกมพชา อนโดนเซย และมาเลเซยทอตราแลกเปลยนของประเทศนนมผลกระทบตอราคาทองคาของประเทศตนเองในทางตรงกนขามซงขดแยงกบ และหากพจารณาความสมพนธระหวางราคาทองคาภายในประเทศและอตราเงนเฟอประเทศตนเองนนพบวาอตราเงนเฟอของประเทศลาว และฟลปปนสมผลทางบวกตอราคาทองคาของประเทศตนเอง สวนประเทศกมพชา ไทย อนโดนเซย

และเวยดนามนนพบวาอตราเงนเฟอมอทธพลทางลบตอราคาทองคาของประเทศนน สวนผลการศกษาความสมพนธระหวางราคาทองคาและอตราเงนเฟอของประเทศมาเลเซย พบวาอตรา เงนเฟอของประเทศมาเลเซยนนมคาลา (Lag value) เทากบ 4 ชวงดวยกน ซงจากผลการวจยนน อธบายไดวา อตราเงนเฟอทคาลาเทากบ 1 และ 4 มผลทางบวกกบราคาทองคาภายในประเทศ สวนอตราเงนเฟอทคาลาเทากบ 2 และ 3 มผลทางลบกบราคาทองคาภายในประเทศ



ตารางท 2 คาสมประสทธของแบบจาลอง ARDL ภายใต Schwarz Information Criterion

ตารางท 3 การทดสอบความสมพนธของแบบจาลองของประเทศในอาเซยนโดย Wald Test

ประเทศ

กาหนดคาแนวโนม (with deterministic trends)

ไมกาหนดคาแนวโนม (without deterministic trends)

Wald Statistic (V) Wald Statistic (III) กมพชา ไทย ลาว อนโดนเซย มาเลเซย พมา เวยดนาม ฟลปปนส

315.9447c 10.2227c 3.8535b 94.4215c 7.8028c 6.1627c

144.1257c 54.5605c

324.7403c 10.583c 2.3794a 98.491c 7.9890c 6.7789c

147.4325c 55.3741c



ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: a คอ คาสถตมคาตากวาขอบเขตวกฤตลางทระดบนยสาคญ 0.05, b คอคาสถตมอยในขอบเขตวกฤตทระดบนยสาคญ 0.05 และ c คอ คาสถตมคามากกวาขอบเขตวกฤตบนทระดบนยสาคญ 0.05

ตารางท 3 แสดงคา Wald Statistic ทคานวณไดม 2 กรณ คอ คาสถต Wald ทมการกาหนดคาแนวโนม และคาสถตทไมมการกาหนดคาแนวโนม ซงการศกษานใชคาสถตในตารางท 3 เปรยบเทยบกบขอบเขตคาวกฤต (Critical Value Bounds) โดยคาวกฤตท k = 4 ม 2 กรณ คอชวง (2.86, 4.01) 7 สาหรบคาสถตทไมไดกาหนดคาแนวโนม และชวง (3.47, 4.57) 8 สาหรบคาสถตทกาหนดแนวโนม จากการเปรยบเทยบคาสถตกบขอบเขตคาวกฤตพบวา ทกประเทศทศกษายกเวนประเทศลาว มคาสถตทงทกาหนดคาแนวโนมและไมไดกาหนดคาแนวโนมมคามากกวาคาวกฤตขอบเขตบนทง 2 กรณ กลาวคอ การทดสอบสมมตฐานของประเทศกมพชา ไทย อนโดนเซย มาเลเซย พมา และฟลปปนส ไดปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาราคาทองคาและตวแปรทางเศรษฐศาสตรมหภาคของประเทศดงกลาวมความสมพนธกนในระยะยาว สวนประเทศลาวคา Wald Statistic(V) คอ 3.8535 มคาอยในชวงขอบเขตคาวกฤตนนคอไมสามารถสรปความสมพนธไดหากเปนในกรณทมการกาหนดคาแนวโนม และ Wald Statistic(III) คอ 2.3794 มคานอยกวาคาวกฤตขอบเขตลาง (< 2.86) จงทาใหการทดสอบสมมตฐานของประเทศลาวในกรณทไมมการกาหนดคาแนวโนมนนเปนไปตามสมมตฐานหลกนนคอราคาทองคาและตวแปรทางเศรษฐศาสตรทศกษาในประเทศลาวนนไมมความสมพนธกนในระยะยาว

5. สรปและอภปรายผล

การศกษาเชงประจกษเกยวกบความสมพนธของราคาทองคากบตวแปรทางเศรษฐศาสตรเหลาน พบวา โดยสวนใหญราคาทองคาในตลาดโลกมอทธพลอยางมนยสาคญตอราคาทองคาภายในประเทศของแตละประเทศ ซงไดแก ประเทศกมพชา ไทย อนโดนเซย เวยดนาม และฟลปปนส และราคาทองคาในตลาดโลกมผลทางบวกตอราคาทองคาภายในประเทศของแตละประเทศ แตอยางไรกตาม สงเกตไดวาผลการวจยดงตารางท 2 มบางผลการวจยของแตละประเทศทศกษามผลขดแยงกบทฤษฎและมความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญ ซงผลการวจยเหลานอธบายไดวา ประเทศทศกษานนเปนประเทศทกาลงพฒนาจงทาใหรฐบาลตองคอยสงเกตการณภาวะเศรษฐกจของประเทศอยางใกลชด ดงนนเมอใดทเศรษฐกจของประเทศไดดาเนนไปอยางผดรปแบบมากเกนไป เชน การเกดภาวะเงนเฟอ คาเงนของสหรฐอเมรกาออนคาลงอนเนองมาจากวกฤตการณเศรษฐกจการเงนของสหรฐอเมรกา เปนตน ซงสงเหลานทาใหรฐบาลตองยนมอมาแทรกแซงเพอประคบประคองใหเศรษฐกจของประเทศไมแยลง ซงการแทรกแซงอาจเปนการแทรกแซงในดาน

7 ด Table CI(iii): Unrestricted intercept and no trend ใน Pesaran et al. (2001) หนา 300 8 ด Table CI(v): Unrestricted intercept and Unrestricted trend ใน Pesaran et al. (2001) หนา 301



อตราเงนเฟอ การแทรกแซงอตราแลกเปลยนไมใหแขงหรอออนคามากเกนไปเพอสงเสรมการสงออกของประเทศ และการแทรกแซงเหลานอาจทาใหการปรบตวอตราเงนเฟอ และอตราแลกเปลยนไมไดมผลในทนทตอการปรบตวของราคาทองคาในประเทศ

6. กตตกรรมประกาศ

การวจยเรองการวเคราะหความสมพนธระหวางราคาทองคาและปจจยทางเศรษฐศาสตรมหภาคในประเทศกลมอาเซยนฉบบนสาเรจไดดวยความอนเคราะหและความกรณาเปนอยางยงจากผสนบสนนและผมพระคณทกทานทมความเกยวของโดยเฉพาะ อ .ดร. กญสดา นมอนสสรณกล ทกรณาเปนทประธานทปรกษาและสละเวลาใหคาแนะนา รวมทงขอขอบคณกรรมการของการทาวจยน คอ ผศ.ดร. ทรงศกด ศรบญจตต และ อ.ดร. ชยวฒน นมอนสสรณกล ทคอยใหคาปรกษาทเปนประโยชนกบงานวจยฉบบน อกทงคอยตรวจทานแกไขขอบกพรองและขอผดพลาดตางๆ จนทาใหงานวจยนสาเรจลลวงได ขอขอบคณคณาจารยคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมทกทานทอบรมสงสอนและประสทธประสาทวชาใหความรมาโดยตลอด ซงเปนรากฐานการศกษางานวจยน ขอขอบคณบดา มารดา และเพอนๆ ทกคนทสนบสนนและเปนกาลงใจเสมอมา รวบทงขอขอบคณหนวยงานทใหขอมลตางๆ ทเปนสวนสาคญในการศกษางานวจยในครงน และขอขอบคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหมทสนบสนนเงนทนในการดาเนนงานวจยฉบบน ทายทสดน ผวจยหวงเปนอยางยงวาเนอหาของการวจยนเปนประโยชนตอหนวยงานหรอบคคลทมความสนใจจะศกษารายละเอยดเกยวกบความสมพนธระหวางราคาทองคาและปจจยทางเศรษฐศาสตรมหภาคในประเทศกลมอาเซยน และหากมขอผดพลาดประการใด ผวจยกขอนอมรบและขออภยมา ณ ทนดวย



บรรณานกรม ภาษาไทย กญญา กลทกาญจน. (2536). หลกเศรษฐศาสตรเบองตน. เชยงใหม: งานสงเสรมการวจยและตารา

กองบรการศกษา สานกงานอธการบด มหาวทยาลยเชยงใหม. กตตพงษ สรรเพสดาญาณ. (2551). ปจจยกาหนดราคาทองคาแทงในประเทศไทย. วทยานพนธ

เศรษฐศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยรามคาแหง. ขวญใจ จนทรสวรรณ. (2553). ปจจยทมผลกระทบตอราคาทองคาในประเทศ. วทยานพนธ

เศรษฐศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยรามคาแหง. ธนาคารกรงเทพ. (2555). ปจจยทเปนตวกาหนดราคาทองคา. สบคนวนท 30 มกราคม 2555. จาก

http://www.bankokbank.com. นภาพร ลมกลสวสด (2552). การเปรยบเทยบขอมลการพยากรณราคาทองคาแทงโดยวธอารมา.

วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยรามคาแหง. พจนา คาจรง. (2553). ปจจยกาหนดราคาทองคาแทงในประเทศไทย. วทยานพนธเศรษฐศาสตร

มหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยรามคาแหง. สมาคมคาทองคา. (2555). คณสมบตและประโยชนของทองคา. สบคนวนท 31 มกราคม 2555.

จากhttp://www.goldtrader.or.th.

ภาษาองกฤษ Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time

Series with a Unit Root. Econometrica. Engle, R. F., & Granger, C. W. J. (1987). Co integration and Error correlation:

Representation ,Estimation and Testing. Econometrica, (1987)55, 251-271. Feridun M. (2010). Capital Reversals and Exchange Market Pressuse: Evidence from the

Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Bounds Tests. Original Scientific Paper. (2010)23, 11-21.

Gujarati DN and Porter DC. (2009). Basic Econometrics. Singapore: McGraw-Hill/Irwin. Kovyryalova-karalelas VM. (2005). Impact of Exchange Rate Volatility on US-UK Trade:

Evidence from Industry Trade. Unpublished doctoral dissertation, Wilconsin- Milwaukee University.

Kremers JJm, Ericsson NR and Dolado JJ. (1992). The Power of Cointegration Tests. Oxford Belletin of Economics and Statistics. (1992)54, 325-348.



Odhiambo MN. (2010). Interest Rate Reforms and Credit Allocation in Tanzania: An Application of the ARDL Bounds Testing Approach. International Business and Economics Research Journal. (2010)9, 23-32.

Odhiambo MN and Sin Y. (2011). Finance and Poverty Reduction in China: An Empirical Investigation. International Business and Economics Research Journal. (2011)10, 103-113.

Pesaran MH. (1997). The Role of Economic Theory in Modeling the Long-Run. Economics Journal. (1997)107, 178-191.

Pesaran MH, Shin Y, and Smith R. (1998). Testing the Existence of a long-Run Relationship. DAE

Working Paper Series No. 9622. Department of Applied Economics. Pesaran MH and Shin Y. (1999). An Autoregressive Distributed Lag Modeling Approach to

Cointegration Analysis. Econometrics and Economic Theory in the 20th Century: the Ragnar Frisch Centennial Symposium.

Pesaran MH, Shin Y, and Smith R. (2001). Bounds Testing Approach to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics. (2001)16, 289-326.

Pesaran B and Pesaran MH. (2009). Time Series Econometrics Using Microfit 5.0. New York: Oxford University Press Inc.

Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika. (1988)75.

Shahbaz M, Ahmed N, and Ali L. (2008). Stock Market Development and Economic Growth: Ardl Causality in Pakistan. International Research Journal of Finance and Economics. (2008)14, 182-195.

Xiong SR. (2005). Impact of Exchange Rates Uncertainty on Foreign direct Investment. Unpublished doctoral dissertation, Wilconsin-Milwaukee University.

Zheng H. (2005). The Effects of Ethanol Production on the U.S. Catfish Sector. Unpublished master’s thesis, Mississippi State University.



การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลก พ.ศ. 2500 -2542 Economic and Social Changes of Phitsanulok, A.D. 1957 – 1999.

ภทรา ศกดศรพาณชย

นกศกษาปรญญามหาบณฑต สาขาวชาประวตศาสตรศกษา

มหาวทยาลยศลปากร บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลก ระหวาง พ.ศ. 2500 -2542 ซงผลการศกษาพบวา เศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลกมการเปลยนแปลงเปน 2 ระยะสาคญ โดยในระยะแรกคอชวง พ.ศ. 2500 – 2519 ซงในระยะนพบวาไดเกดเหตการณไฟไหมครงใหญทสรางความเสยหายใหกบบานเรอน ตก และอาคารหลายแหงในเมองพษณโลก สงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจทสาคญตางๆ โดยเฉพาะอยางยงการขยายความเจรญทางดานเศรษฐกจจากใจกลางเมองพษณโลกไปยงบรเวณใกลเคยง ดงจะเหนไดจากการจดระเบยบผงเมองพษณโลกโดยสานกโยธาเทศบาลเมองพษณโลกทไดแบงเขตการใชทดนของเมองพษณโลกออกเปน 2 สวน คอ ฝงตะวนตกของแมนานานใหเปนทตงของสถานทราชการ สวนฝงตะวนออกของแมนานานใหเปนยานธรกจการคาและยานทพกอาศยของประชาชนในเมองพษณโลก ขณะเดยวกนการเขามาชวยเหลอของสหรฐอเมรกาในการบรณะฟนฟสาธารณปโภคภายในเมองพษณโลก รวมทงการประกาศใชแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาตฉบบท 1 เปนตนมา นบเปนปจจยทสาคญทสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมภายในเมองพษณโลกตามมา โดยเฉพาะการอพยพเขามาของผคนจากตางถนโดยเฉพาะพอคาจากกรงเทพฯ และจงหวดใกลเคยงยายทเขามาอยอาศยและเปดกจการคาขายภายในเมองพษณโลก โดยอาคารพาณชยทสรางขนใหมตามถนนบรมไตรโลกนาถ ถนนพทธบชา และถนนนเรศวร ไดรบความสนใจในการเขามาจบจองเปดรานคาขายสนคาในทองถนเองและสนคานาเขามาจากเมองใกลเคยงรวมทงกรงเทพฯ

สวนในระยะทสองคอชวง พ.ศ. 2520 – 2542 ภายหลงจากเมองพษณโลกไดรบเลอกใหเปนเมองหลกของภมภาคเหนอตอนลาง ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 ซงมนโยบายทเนนการพฒนาสาธารณปโภคขนพนฐาน รวมทงลดความเหลอมลาทางเศรษฐกจและสงคมของประชาชนในจงหวดพษณโลก จากนโยบายขางตนทาใหในระยะนมนกธรกจทงในทองถนและนกธรกจจากตางถนไดเขามาลงทนในกจการตางๆ โดยเฉพาะการลงทนเปดหางสรรพสนคา โรงแรม และสถานบนเทงตางๆ ตามยานการคาทสาคญของเมอง แตในขณะเดยวกนการเปลยนแปลงทเกดขนไดสงผลกระทบตอวถชวตของผคนพนถนโดยเฉพาะอยางยงผทอาศยอยในเรอนแพ โดยพวกเขาไดรบการเสนอใหยายทอยอาศยไปอยบนบก ทงนเทศบาลเมองพษณโลกไดอางถงการพฒนาคณภาพชวต



ชาวเรอนแพและเพอเปนการปองกนปญหามลภาวะของแมนานานจากเรอนแพอกดวย อยางไรกดจากการเปลยนแปลงขางตน สงผลใหเทศบาลเมองพษณโลกไดรบการยกฐานะขนเปนเทศบาลนครพษณโลกใน พ.ศ. 2542 ซงการยกฐานะเทศบาลนครพษณโลกดงกลาว สะทอนใหเหนถงการขยายตวทงดานกายภาพและการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและสงคมของเมองพษณโลกไดอยางชดเจน

คาสาคญ: พษณโลก, การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม, พ.ศ.2500 - 2542

Abstract This research was conducted to study economic and social changes of Phitsanulok,

A.D. 1957 – 1999. The findings showed that economic and social changes of Phitsanulok were separated into 2 significant phases. The 1st phase (A.D. 1957 – 1976) had a massive fire which burned many buildings in the province triggering economic changes especially expanding civilizations from the heart of the city to outside. The Phitsanulok Municipal Bureau of Civil divided the downtown area into 2 parts: the west of the Nan River for local administration and the east of the Nan River for businesses and dwellings. Some public utilities of Phitsanulok were supported by the United States of America. The 1st National Economic Development Plan played an important role influencing the economic and social changes in the city: The immigration of the merchants from Bangkok and nearby resulted in commercial businesses in Pitsanulok. New commercial buildings along Boromtrailokanat Road, Puttabucha Road and Naresuan Road were constructed to sell local products selling and non-local products from nearby cities including Bangkok.

In the 2nd phase (A.D. 1977 – 1999) after Phitsanulok was selected the center of the Lower North according the 4th National Economic Development Plan , the policies focused on boosting up public utilities and also decreasing the economic and social inequalities among people in Phitsanulok. Local and non-local business people invested in businesses including hotels, department stores and entertainments in business areas. At the same time, these changes directly affected the local’s way of life, especially those in houseboats. They were offered to move away from the river. The Phisanulok Municipality claimed that the locals’ quality of life would be improved and the pollution of the Nan River would be prevented. However, these changes helped a Municipality to be promoted to be Phitsanulok Municipality in 1999. This promotion clearly indicates the physical expansion as well as economic and social changes of Phitsanulok.

Keywords: Phitsanulok, economic and social changes, A.D. 1957 – 1999



บทนา

การศกษาเรอง การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมของเมองพษณโลก พ .ศ. 2500 – 2542 ผศกษาเรมศกษาตงแต พ.ศ. 2500 เนองจากในปดงกลาวไดเกดเหตการณไฟไหมเมองพษณโลกครงใหญ โดยความเสยหายทเกดขนครอบคลมพนทกวา 75 ไรเศษ ทงในยานการคา ตลาด ชมชน และสถานทราชการภายในเมองพษณโลกเปนบรเวณกวาง ซงจากเหตการณไฟไหมครงนถอเปนปจจยสาคญทสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลกอยางตอเนอง โดยเฉพาะการขยายตวทางดานกายภาพในเมองพษณโลก ดงจะเหนไดจากการจดผงเมองพษณโลกใหมโดยสานกโยธาเทศบาลเมองพษณโลกซงไดมการวางแผนผงการใชทดนภายในเมองพษณโลกใหเปนระเบยบมากยงขน โดยการแบงเขตการใชทดนเมองพษณโลกออกเปนสองสวน คอ สวนสถานทราชการ ตงอยทางฝงตะวนตกของแมนานาน กบสวนยานการคาและทอยอาศย อยทางฝงตะวนออกของแมนานาน ประกอบกบการเขามาชวยเหลอของสหรฐอเมรกาในการบรณะฟนฟสาธารณปโภคภายในเมองพษณโลก โดยการมอบเงนชวยเหลอในการบรณะถนนหนทาง ทอระบายนา และทางเทา ภายใตโครงการใหความชวยเหลอสาหรบเขตไฟไหม ป 2500 สวนพ.ศ. 2542 กาหนดเปนปสดทายของการศกษา เนองจากในปดงกลาวเทศบาลเมองพษณโลก ไดรบการยกฐานะใหเปนเทศบาลนครพษณโลก ซงเปนการสะทอนใหเหนถงการเตบโตของเมองพษณโลกจนสามารถบรหารและปกครองตนเองได ภายหลงจากทรฐบาลโอนภารกจจากสวนกลางและหนวยงานตางๆ มาเปนภารกจของทองถนมากขน โดยเฉพาะการจดสรรภาษอากร เปนตน โดยงานวจยนมวตถประสงคทจะศกษาภมหลงทางประวตศาสตรเศรษฐกจและสงคมของเมองพษณโลกกอนพ.ศ. 2500 ศกษาปจจยททาใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมของเมองพษณโลก ระหวาง พ.ศ. 2500 – 2542 และศกษาถงการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมของเมองพษณโลก ระหวาง พ .ศ. 2500 – 2542 ซงการศกษาครงนผศกษาใชระเบยบวธวจยทางประวตศาสตร และนาเสนอในแนวทางพรรณนาวเคราะห โดยอาศยหลกฐานเอกสารชนตนจากสานกหอจดหมายเหตแหงชาต สานกงานสถตแหงชาต รวมทงขอมลประวตศาสตรจากการบอกเลาของบคคลรวมสมยในจงหวดพษณโลก สวนเอกสารชนรองประกอบดวยวทยานพนธ สารนพนธ ผลงานการวจย บทความวชาการ วารสาร และสอสงพมพตางๆ แลวนาขอมลและหลกฐานมาประกอบการศกษาวเคราะห

เมองพษณโลกกอนเหตการณไฟไหมครงใหญ พ.ศ. 2500 พษณโลกเปนเมองทมความสาคญทางดานการเมองและเศรษฐกจมาตงแตอดต เนองจากม

สภาพภมประเทศทเหมาะสมเปนพนฐานสาคญ ประกอบกบตวเมองตงอยสองฟากฝงแมนานานซงมสวนเออตอการเขามาตงถนฐานของผคนจนเปนชมชนเมองขนาดใหญและมความสาคญอยา งตอเนองมาเปนเวลาชานาน ในสมยตนรตนโกสนทรเมองพษณโลกมฐานะเปนเมองเอกทมขนาดใหญทสดในหวเมองฝายเหนอและอยภายใตการปกครองของสวนกลางโดยมศนยกลางอานาจอยทเมองหลวง คอ กรงเทพมหานคร โดยมหนาทเปนหเปนตาใหแกเมองหลวงในการสอดสองดแลราชการ



ขางหวเมองฝายเหนอกบทงทาหนาททางดานเศรษฐกจในการจดสงสวย ภาษอากร แรงงาน และสงของอนๆ โดยเฉพาะของปาไปใหเมองหลวงตามหมายเกณฑ (จราภรณ สถาปนะวรรธนะ, 2542) ความรงเรองทางเศรษฐกจผนวกกบตาแหนงทตงของเมองพษณโลกทสามารถตดตอไปยงภาคเหนอตอนบนกบภาคกลาง และภมภาคใกลเคยง อาท พมา ลานนา หลวงพระบาง ยนาน และกรงเทพฯได จงทาใหเมองพษณโลกเปนตลาดแลกเปลยนซอขายสนคาทสาคญ เนองจากเมองพษณโลกตงอยในเสนทางคมนาคมตดตอกบดนแดนตางๆ ไดสะดวกทงทางนาและทางบก

เมอมาถงในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวเมองพษณโลกไดรบผลกระทบจากแนวคดการปกครองแบบรวมเขาสศนยกลางในพ.ศ. 2437 เมองตาง ๆ ในภมภาคทงหลายถกจดระเบยบการปกครองรปแบบใหมภายใตระบบเทศาภบาล ซงระบบการปกครองแบบเทศาภบาลนเปนการปกครองสวนภมภาค โดยสวนกลางมความพยายามทขยายอานาจควบคมบรรดาหวเมองตาง ๆ ใหทวถง โดยการตงมณฑลเทศาภบาลขนเปนหนวยงานสาขาของรฐบาลกลาง และสงตวแทนของรฐบาลกลางไปควบคมอยางใกลชดทกมณฑล (นยม รฐอมฤต และวศษฐ ทวเศรษฐ, 2520) สงผลใหการปกครองหวเมองแบบเดมทเคยมการยกฐานะใหเมองพษณโลกทเปนหวเมองเอกในสมยตนรตนโกสนทรนนถกยกเลกไป พรอมกนนนไดมการรวมหวเมองฝายเหนอทางดานแมนานาน และแมนายม ซงประกอบดวยเมองพษณโลก พจตร พชย สโขทย และสวรรคโลก โดยใหเมองพษณโลกเปนทบญชาการมณฑลและมพระยาศรสรยราชวรานวตร (เชย กลยาณมตร) ดารงตาแหนงขาหลวงเทศาภบาลมณฑลเปนคนแรก (สมเดจกรมพระยาดารงราชานภาพ, 2545)

อยางไรกด หลงจากการจดระบบการปกครองแบบมณฑลเทศาภบาล สงผลใหความเปนอยของผคนในมณฑลพษณโลกดขนกวาแตกอน เนองจากพระยาศรสรยราชวรานวตร มความวรยะอตสาหะ อดทน ซอสตยในการรบราชการ และมความสามารถทางดานการปกครอง อกทงยงเปนผทไดนาการปฎรปหลายประการเขาไปใชในมณฑลพษณโลกอกดวย (เตช บนนาค, 2548) เมอเปนเชนนจงสงผลใหการปกครองภายในมณฑลพษณโลกกลายเปนมณฑลทเตมไปดวยความสงบเรยบรอย บานเมองเจรญยงขนกวาแตกอน ถงกบสมเดจกรมพระยาดารงราชานภาพไดเขยนกลาวชมไวในรายงานตรวจราชการมณฑลพษณโลก ใน ร.ศ. 199 ทวา

“...แมถงในเวลานไมวาในการอยางใดใด ยงไมมมณฑลอนทจะจดการเรยบรอยดยงกวามณฑลพษณโลก คอโจรผรายในมณฑลพษณโลกมนอยกวามณฑลอนทกปมา แตเพราะเปนมณฑลทมราษฎรนอย ยากทจะเทยบกบมณฑลอนทมราษฎรมากและมการปกครองยากกวา สวนการผลประโยชนแผนดน ถาจะเปรยบเทยบมณฑลอนผลประโยชนแผนดนในมณฑลพษณโลกยอมนอยกวาโดยมาก แตเ มอตรวจดในรายการจานวนเงนททวขนในมณฑลพษณโลกนนเอง โดยลาดบมา กแลเหนไดวาการเกบผลประโยชนแผนดนในมณฑลน ไดจดการใหดขนโดยลาดบ...”(เรองสมเดจกรมพระยาดารงราชานภาพ เสนาบดกระทรวงมหาไทยกราบบงคมทลแดพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เรองทลเกลาถวายรายงานขาหลวงเทศาภบาลมณฑลพษณโลก,” วนท 16 พฤษภาคม ร.ศ. 119 (พ.ศ. 2443), เอกสารรชกาลท 5, ม.51/1 หนงสอท 47/973, สานกหอจดหมายเหตแหงชาต)



ขอความขางตนแสดงใหเหนวา ภายใตการปกครองแบบมณฑลเทศาภบาลทมพระยาศรสรย

ราชวรานวตร (เชย กลยาณมตร) เปนขาหลวงเทศาภบาลของมณฑลนน มณฑลพษณโลกมความเปนระเบยบเรยบรอย มโจรผรายนอยลงกวามณฑลอน สวนในเรองผลประโยชนทางเศรษฐกจ มณฑลพษณโลกสามารถเกบผลประโยชนใหกบสวนกลางไดมากขนตามลาดบ อยางไรกด ภายใตการจดระบบการปกครองแบบมณฑลเทศาภบาล เมองพษณโลกไดรบการทานบารงในดานตางๆ อาท การวางรากฐานการศกษา โดยในพ.ศ. 2442 พระยาศรสรยราชวรานวต (เชย กลยานมตร) ไดอาราธนาพระครออนแหงสานกวด อนงคาราม จงหวดธนบรมาวาการเปนเจาคณะมณฑลพษณโลก วาการพระศาสนาประจาอยวดนางพญา และดวยเหตททานพระครออนเปนผสนใจการพระศาสนาและการศกษา จงไดเรมจดตงสานกศกษา ก.ข.นะโม ขนในวดนางพญา (สมาคมศษยเกาโรงเรยนพษณโลกพทยาคม, 2542) คอยอบรมสงสอนบรรดาศษยในสานก ซงเปนวตรปฏบตของพระภกษสงฆในสมยนน และดวยในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว พระองคทรงเหนความสาคญของการศกษาวา เปนทางหนงทจะชวยสรางประเทศชาตใหเจรญกาวหนาและเขมแขง พระองคจงไดทรงตง “โรงเรยนตวอยางประจามณฑล” ขน ดวยเหตนสานกศกษาของทานพระครออนแหงสานกวดนางพญา เมองพษณโลก จงไดรบการพจารณาใหยกฐานะสานกศกษาแหงนขนเปนโรงเรยนตวอยางประจามณฑลพษณโลก (วทยาลยครพบลสงคราม, ม.ป.ป.) อกทงจดระเบยบเปนชนตามขนความร จดใหครไดรบพระราชทานเงนเดอน และเลอนสมณะศกดของทานพระครออนเปนพระครโลกเชษฐชนราชบรบาล ดารงตาแหนงเปนครใหญคนแรกของโรงเรยน (สมาคมศษยเกาโรงเรยนพษณโลกพทยาคม, 2542)

อยางไรกด การทานบารงเมองทนาการเปลยนแปลงทางสงคมและเศรษฐกจมาสเมองพษณโลกมากทสด คอ การพฒนาทางดานคมนาคมโดยเฉพาะการสรางทางรถไฟสายเหนอทเชอมจากกรงเทพฯ ไปยงพษณโลกเมอ พ.ศ. 2450 โดยมระยะทางจากกรงเทพฯ ถงเมองพษณโลกเปนระยะทางทงสน 389 กโลกเมตร และสถานพษณโลกตงอยนอกเมองทางดานตะวนออกหางลานานาน 1 กโลเมตร (สมเดจฯกรมพระยาดารงราชานภาพ, 2509) ทงนเพราะภายหลงจากกอสรางทางรถไฟสายเหนอแลวไดสงผลใหเมองพษณโลกสามารถตดตอกบภายนอกไดสะดวกมากยงขน อาท เมองพษณโลก – กรงเทพฯ ซงกอนหนานนตองใชการลองเรองลงมาตามแมนาเจาพระยา ลงสลานานานซงตองใชระยะเวลายาวนานถง 7 วน (พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว, 2508) อกทงทางรถไฟยงสามารถตดตอไดทกฤดกาล ในขณะทการคมนาคมทางนาสามารถตดตอไดสะดวกเฉพาะในฤดฝนทมนาเพยงพอเทานน รถไฟจงเปนสงทชวยนาผลผลตจากทองถนออกสตลาด และนาสนคาจากภมภาคอนหรอสนคาจากตางประเทศเขาไปจาหนายในทองถนไดรวดเรว นอกจากนนการสรางทางรถไฟสายเหนอยงมสวนทาใหเกดการขยายตวของพนทการเพาะปลกของราษฎรมากขนในบรเวณททางรถไฟตดผานอกดวย เนองจากมการเปดพนททรกรางวางเปลาใหราษฎรเขาไปจบจองพนททาการเพาะปลก อกทงยงทาใหเกดการอพยพยายถนของราษฎรในภมภาคอนๆ มาตงถนฐานอยในบรเวณเมองพษณโลกเพมมากขน โดยเฉพาะบรเวณรอบๆ สถานรถไฟ กลายเปนชมชน



การคาแหงใหมซงเปนศนยรวมทางการคาของพอคาและลกคา ตลอดจนสนคาเขาออกเปนจานวนมาก จนนาไปสการเกดชมชนใหมในเขตเมองพษณโลกและบรเวณใกลเคยง

ภายหลงจากประเทศไทยไดเปลยนแปลงการปกครองมาเปนระบอบประชาธปไตยแลว รฐบาลประกาศใชพระราชบญญตวาดวยระเบยบการแบงราชอาณาจกรสยาม พ.ศ.2476 โดยใหยบเลกมณฑลทวพระราชอาณาจกร และใหแบงราชการบรหารสวนภมภาคออกเปนจงหวดรวม 70 จงหวดดวยกน อกทงใหมขาหลวงประจาจงหวดหรอผวาราชการจงหวดเปนประธานขนตรงตอกระทรวงมหาดไทย มณฑลพษณโลกซงประกอบดวยจงหวด 7 จงหวดนน (มณฑลพษณโลกม 7 จงหวด คอ พษณโลก พจตร อตรดตถ สวรรคโลค กาแพงเพชร ตาก และเพชรบรณ) จงไดแบงแยกการปกครองออกเปนจงหวดโดยอสระตงแตนนมา (หวน พนธพนธ, 2514) อกทงไดมการยกฐานะสขาภบาลขนเปนเทศบาล ซงภายใตพระราชบญญตฉบบดงกลาว สขาภบาลพษณโลกจงไดยกฐานะเปนเทศบาลเมองพษณโลกในพ.ศ. 2478 โดยคณะบรหารเทศบาลพษณโลกชดแรกนน ไดมการแถลงนโยบายตอสภาโดยมจดมงหมายคอ สงเสรมและทานบารงทองถนในเขตเทศบาลเมองพษณโลก ใหประชาชนทกเหลาทกชนไดรบความสขสาราญ (จราภรณ สถาปนะวรรธนะ, 2546) ดงนนหลงจากเมองพษณโลกไดรบการจดตงเปนเทศบาลเมองอยางเปนทางการแลว จงมสวนสงเสรมใหมผคนหลงไหลเขามาอาศยในเขตเทศบาลเมองอยางหนาแนนมากขน จนนาไปสการขยายตวของพนทเทศบาลเมองพษณโลกอยางกวางขวาง โดยเฉพาะการอพยพเขามาของผคนจากภมภาคใกลเคยงรวมทงยงมชาวจน และชาวอนเดย ซงถอเปนกลมคนทมบทบาทสาคญตอการขยายตวทางการคาในยานการคาสาคญทตงบรเวณใกลสถานรถไฟและรมแมนานาน ซงจากปจจยตางๆ เหลานลวนสงเสรมใหการคาภายในเมองพษณโลกขยายตวขน และอาชพดงเดมทเนนการทาการเกษตรของราษฎรเมองพษณโลกคอยๆ เรมเปลยนมาเปนการคาขาย

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลกระหวาง พ.ศ. 2500 – 2519 เศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลกเรมเปลยนแปลงในระยะท 1 คอ ตงแต พ.ศ. 2500 –

2519 ซงเหตการณสาคญททาใหเมองพษณโลกเกดการเปลยนแปลงครงใหญ คอ เหตการณไฟไหมเมองพษณโลกในวนท 2 มกราคม พ.ศ. 2500 โดยเพลงไดลกลามไหมยานการคาและทพกอาศยบร เวณสถานรถไฟไปจนถงบร เวณรมแมน านาน ในพ นทกว า 75 ไร เศษ ตามรายงานกระทรวงมหาดไทยระบวา มผประสบอคคภยรวมทงสน 450 หลงคาเรอน และมประชาชนทไดรบความเสยหายถง 6,650 คน (“เรองรายงานเรอง ฯพณฯ ทานนายกรฐมนตรและทานผหญงละเอยด พบลสงครามกบคณะไปตรวจและเยยมเยยนประชากรผประสบอคคภยจงหวดพษณโลก ,” พ.ศ. 2500, เอกสารกระทรวงมหาดไทย, มท.0201.2.1.36/55, สานกหอจดหมายเหตแหงชาต) โดยทางทศเหนอจดถนนนเรศวรจากหลงสถานรถไฟถงแมนานาน ทางตะวนออกจดถนนเอกาทศรฐ จากหลงสถานรถไฟถงบรษททหารสามคคตนเพลง ทางใตจดถนนสรสหตรงขามโรงไฟฟา ทางตะวนตกจดลานานาน พวกตกแถวรมนาพงครนลงไปตามความลาดของตลงสงชน อาคารคงเหลอเพยงตดแถวรมถนนนเรศวร สวนดานเหนอเหลอเพยงตกสองชนหลงสถานรถไฟแถวเดยวเทานน



(หนงสอพมพเดลเมล, ฉบบวนท 4 มกราคม พ.ศ. 2500) ความเสยหายทเกดขนครอบคลมพนททงในยานการคา ตลาด ชมชน และสถานทราชการเปนบรเวณกวาง ทงนเนองจากบานเรอนอาคารรานคาและหองแถวสวนใหญสรางดวยไมจงกลายเปนเชอเพลงอยางด จงใชเวลาดบเพลงยาวนานถง 12 ชวโมงกวาเพลงไหมจะดบลงได (หนงสอพมพเดลเมล, ฉบบวนท 3 มกราคม พ.ศ. 2500)

ภาพท 1 เหตการณไฟไหมเมองพษณโลก พ.ศ. 2500, เออเฟอจาก พพธภณฑบญชา อ.เมอง จ.พษณโลก

ในขณะเดยวกนการเขามาใหความชวยเหลอของสหรฐอเมรกาภายใตการลงนามในสญญาฉบบตาง ๆ กบสหรฐอเมรกา อาท สนธสญญามตรภาพและการคาระหวางประเทศไทยกบสหรฐอเมรกาใน พ.ศ. 2493 (โรเบรต เจ มสแคต, เมธ ครองแกว และพรายพล คมทรพย , บรรณาธการแปล, 2536) ซงสหรฐอเมรกามเปาหมายหลกในการตอตานการขยายตวของคอมมวนสตในภมภาคอนโดจน โดยการใหความชวยเหลอทงดานเงนทนพฒนาประเทศ ดานสาธารณปโภค การสาธารณสข ทางดานวชาการ และทางทหารในจงหวดตางๆ ทวประเทศไทย อาท พษณโลก นครราชสมา อดรธาน นครสวรรค ขอนแกน เปนตน ซงจากเหตการณไฟไหมเมองพษณโลกใน พ.ศ. 2500 สหรฐอเมรกาจงมนโยบายในการชวยเหลอฟนฟสาธารณปโภคภายในเมองพษณโลก โดยการใหความชวยเหลอปรบปรงถนนบรเวณเขตเพลงไหมในเมองพษณโลก ภายใตโครงการใหความชวยเหลอสาหรบเขตไฟไหมป 2500 ดงน (วทยสารประจาวน กรมประชาสมพนธ, ข1/มท. 8 1 1 (พษณโลก) เรอง การดาเนนงานบรณะและจดสรางถนนใหมในบรเวณทเกดเพลงไหมครงใหญเมอวนท 2 มกราคม 2500, สานกหอจดหมายเหตแหงชาต)

1. ขยายถนนใหกวางขวางขนเทาทสามารถจะตกลงกบเจาของทดนทเกยวของได เพอรฐจะไดเสยเงนนอย ราษฎรไดประโยชนมาก

2. จดถนนทไมตรงเปนแถวเปนแนวใหเปนแนวเดยวกน หรอคดโคงกใหโคงเปนระเบยบเพอความงดงามของบานเมอง



3. ตดถนนใหม 2 สาย สวนมากเปนถนนสนๆ ทตดนอยสาย เพราะวางบประมาณทรฐจะซอทดนไมอาจจดหาได และเจาของทดนไมใหความรวมมอ ถาจะทาจรงๆ กตองออกพระราชบญญตเวนคนทดน ถนนสองสายทตดไดนน กโดยความรวมมอของเจาของทดน

4. ขนาดถนนทตดใหมมขนาดตงแต 10 เมตร 11 เมตร 12 เมตร 14 เมตร 16 เมตร และ 20 เมตร จะเหนวาบางสายมขนาดเลกไป ทงนเนองจากเจาของทดนบางแหงมไดใหความรวมมอและถาหากจะเอาจรงจงกตองซอหรอใชกฎหมายบงคบ อนเปนการกระทาททางราชการไมพงประสงค และการระบายนา จดเปนทอมบอพก สรางไวรมสองขางถนนเหมอนถนนโดยทวไป

นอกจากนสหรฐอเมรกายงมอบเงนชวยเหลอในการบรณะถนนหนทางในบรเวณทถกไฟไหมใหเปนจานวนเงน 4 ลานบาท (“เรองการบรณะปรบปรงจงหวดพษณโลก โดยทนสมทบของเงนชวยเหลอของสหรฐอเมรกา เพอฟนฟและบรณะถนนตาง ๆ ในหรอบรเวณใกลเคยงถงทถกอคคภย,” 12 กมภาพนธ พ.ศ. 2500 – 3 ธนวาคม พ.ศ. 2501, เอกสารกระทรวงมหาดไทย, มท.3.1.4.11/177, สานกหอจดหมายเหตแหงชาต) ในบรเวณตวเมองซงถกไฟไหม โดยการปรบปรงถนน ทอระบายนา และทางเทาขนใหม อกทงยงมแผนการพฒนาบรเวณเมองพษณโลกในสวนตางๆ ทงการกอสรางทางหลวงแผนดนสายพษณโลก – หลมสก (ถนนมตรภาพ) และการบรณะปรบปรงสนามบนพษณโลกใหเปนสนามบนพาณชยภายในประเทศทมความถกตองตามมาตรฐานสากลอกดวย

อยางไรกด นบตงแต พ.ศ.2504 เมองพษณโลกยงไดรบการผลกดนใหมการพฒนาภายหลงจากการประกาศใชแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาตฉบบท 1 (พ.ศ. 2504 – 2509) เปนตนมา โดยรฐบาลมวตถประสงคในการแกไขปญหาทางเศรษฐกจของประเทศเพอใหเกดความรงเรองตามแบบอยางประเทศตะวนตก และสรางโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจเพอใหเกดบรรยากาศทเออตอการลงทนของภาคเอกชน (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกนายกรฐมนตร, ม.ป.ป.) จากนโยบายดงกลาวสงผลใหเกดการพฒนาในเมองพษณโลกขนหลายดาน โดยเฉพาะการบรณะเสนทางคมนาคมทางบกใหไดมาตรฐานและสามารถใชไดตลอดทกฤดกาล ทาใหการเดนทางระหวางอาเภอและการเดนทางระหวางจงหวดพษณโลกไปยงภมภาคอนๆ ไดสะดวกรวดเรวมากยงขน อกทงรฐบาลยงมนโยบายสงเสรมทางดานการศกษา โดยมการกอตงวทยาลยวชาการศกษา พษณโลก ขนใน พ.ศ. 2510 นอกจากนยงไดมการพฒนาสาธารณปโภคตางๆ เชน โทรเลข โทรศพท ไปรษณย ซงรฐบาลมนโยบายปรบปรงกจการสอสารและโทรคมนาคมภายในเมองพษณโลก ใหมบรการสะดวกและรวดเรวมากยงขน โดยการเพมอปกรณ เจาหนาท บรณะททาการไปรษณย รวมทงแบงเขตไปรษณยในทองทตาง ๆ ทมประชากรหนาแนน เพอเสรมสรางระบบคมนาคมของประเทศใหสมบรณและทนสมยตามความตองการของประชาชนและพอคาทเพมจานวนขนอยางตอเนอง (สานกงานสภาพฒนาเศรษฐกจแหงชาต สานกนายกรฐมนตร, 2504)

จากปจจยตาง ๆ ทไดกลาวไปแลวขางตน ลวนสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมภายในเมองพษณโลกอยางตอเนอง โดยเฉพาะการขยายตวทางดานกายภาพภายในเมองพษณโลก ดงจะเหนไดจากการจดระเบยบผงเมองพษณโลกใหมโดยสานกโยธาเทศบาลเมองพษณโลกทมการวางระเบยบการใชทดนภายในเมองใหเปนระเบยบมากยงขน โดยการแบงเขต



บรเวณสถานทราชการและเขตธรกจของเมองออกไปตามฝงแมนานาน กลาวคอ ฝงตะวนตกของแมนาเปนทตงของสถานทราชการ ในขณะทบรเวณฝงตะวนออกของแมนาเปนบรเวณยานธรกจการคาและยานทพกอาศยของประชาชนในเมองพษณโลก อกทงยงสงเสรมใหเกดการอพยพเขามาของผคนจากตางถนโดยเฉพาะพอคาจากกรงเทพฯ และจงหวดใกลเคยงตางเดนทางเขามาอยอาศยและเปดกจการคาขายภายในเมองพษณโลกอยางเปนลาเปนสน (สมภาษณหลอ เวศอไร. อาย 79 ป. พอคาขายหมในตลาดเทศบาล 1. สมภาษณ, 9 เมษายน 2554; สเทพ อธชลบตร. อาย 58 ป. เจาของหางชาย-หญง อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก. สมภาษณ, 8 เมษายน 2554; ศรมา วทยากร. อาย 72 ป. ลกชายนายไควดส นนคาน ผนาชมชนมสลมในเมองพษณโลก. สมภาษณ, 9 เมษายน พ.ศ. 2554; เลก เจรญวงศ. อาย 63 ป ชาวเมองพษณโลก อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก. สมภาษณ, 7 เมษายน พ.ศ. 2554) อาคารพาณชยทถกสรางขนใหมตามถนนบรมไตรโลกนาถ ถนนพทธบชา และถนนนเรศวร ไดรบความสนใจเปนอยางมากจากพอคาแมคาทเขามาจบจองเปดรานขายของนานาชนด ทงสนคาในทองถนเองและสนคาทตองนาเขามาจากจงหวดใกลเคยงและกรงเทพฯ

การคาขายภายในเมองพษณโลกในระยะนมการขยายตวอยางตอเนอง สวนหนงเปนผลมาจากการพฒนาเมองพษณโลกใหมความเจรญกาวหนาในทกดานทงทางดานเศรษฐกจและสงคม ประกอบกบเมองพษณโลกมทาเลทตงทเหมาะสมตอการคาขายสามารถเขาถงไดงายทงทางนาและทางบก จงเอออานวยใหเรอสนคาและรถบรรทกสนคาจากพนทตางๆ เขามาสงสนคายงเมองพษณโลกไดโดยสะดวกและรวดเรว นอกจากนการทเมองพษณโลกมทาเลทตงทสามารถเดนทางไปยงภมภาคตางๆ ทงภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคตะวนออกไดอยางสะดวกและรวดเรวนน ลวนสงเสรมใหการคาขายภายในเมองพษณโลกเกดการขยายตวมาโดยตลอด สงผลใหชาวเมองพษณโลกสามารถซอสนคาทหลากหลายชนดขน สนคาหลายอยางทตองสงมาจากภายนอก เชน ยาจากตางประเทศ เครองใชไฟฟา จกรเยบผา จกรยานยนต วสดกอสราง และอะไหลเครองยนต ซงจากตวอยางสนคาดงกลาว แสดงใหเหนถงความตองการทนอกเหนอไปจากวถชวตแบบเดม ๆ สนคาหลายอยางตองใชความรความเขาใจทมากขน เปนสนคาฟมเฟอยทผขายตองอาศยความรในสนคานนมากขนกวาเดม จากสนคาตางๆ เหลานชใหเหนวาระบบเศรษฐกจของเมองพษณโลกมความซบซอนมากยงขน อกทงยงแสดงใหเหนถงความคกคกทางดานการคาและการเปนชมชมเมองขนาดใหญของเมองพษณโลกอกดวย นอกจากนเมอการคาขายสนคาในเมองพษณโลกมมาก จงมการรวมกลมกนของคนทเปนกลมผประกอบการเดยวกน เชน กลมชมรมคาผา กลมผคาทอง กลมผขายยา (เกษวด พทธภมพทกษ, 2545) อยางไรกดการขยายตวของรานคาตาง ๆ และการรวมกลมของเหลาพอคาในเมองพษณโลกเหลานน ลวนมสวนสงเสรมใหเศรษฐกจของเมองพษณโลกเจรญขนอยางตอเนอง โดยมการเปลยนแปลงรปแบบการคาจากเดมทประกอบดวยรานคาขนาดเลกทจาหนายของใชในชวตประจาวน ไปเปนธรกจในดานการบรการและความบนเทงมากขน เชน หางรานขนาดใหญ ธนาคาร โรงแรม และโรงภาพยนตร เปนตน



การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลกระหวาง พ.ศ. 2520 – 2542 การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมของเมองพษณโลกระยะท 2 นน เกดขนตงแต พ.ศ.

2520 – 2542 ซงเปนชวงเวลาทเมองพษณโลกไดรบเลอกใหเปนเมองหลกของภมภาคเหนอตอนลาง ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2520 -2524) เปนตนมา โดยแนวทางการพฒนาเมองหลกนน เนนหนกไปในการกระจายความเจรญออกไปจากกรงเทพมหานครเปนสาคญ (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกนายกรฐมนตร, 2520) ทงนเพราะตงแตการประกาศใชแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาตฉบบทหนง พ.ศ. 2504 เปนตนมา กรงเทพมหานครมอตราการขยายตวทเรวกวาเมองอนในแตละภมภาค ประกอบกบกรงเทพมหานครเปนศนยกลางความเจรญของประเทศเพยงจดเดยว โดยเปนทงศนยรวมของระบบราชการ กจกรรมการทหาร กจกรรมพาณชย การธนาคาร ตลอดจนเปนแหลงทตงของโรงงานอตสาหกรรมและกจการสาธารณปโภคหลก จงเกดแรงดงดดทางเศรษฐกจสงสดจนแทบจะกลาวไดวาทกภาค ทกเมอง และทกชนบทตกเปนบรวารของกรงเทพมหานครโดยสนเชง ดวยเหตนกรงเทพมหานครจงเปนเมองทเจรญเตบโตขนอยางรวดเรว แตในขณะเดยวกนในพนทตางจงหวดทมใชกรงเทพมหานคร การพฒนาจงหวดและการเจรญเตบโตในดานตาง ๆ เปนไปในลกษณะตามแตละจงหวะและโอกาส ขนอยกบการรวมแรงรวมใจของคนในจงหวดนนๆ ทจะใชความพยายาม ความสามารถในการชวยตนเอง ถาจงหวดใดผบรหารจงหวดขาดความสนใจ ขาดความเอาใจใสหรอขาดความกวางขวางในหมผมอานาจของรฐบาล จงหวดนนอาจจะเปนจงหวดทดอยพฒนาไปในทสด จากการทกรงเทพฯ เปนศนยรวมของความเจรญเตบโต แตในขณะทบางจงหวดยงไมไดรบความเหลยวแลจากรฐบาล บางจงหวดผลผลตรวมทางการเกษตรตา หรอผลผลตทางการเกษตรขายไมไดราคาคมคาการลงทน ปาไมถกทาลาย ฝนฟาไมตกตามฤดกาล หรอปญหาขาดแคลนนาเพอการเกษตรสงขน และกลมผใชแรงงานในตางจงหวดมอตราวางงานกนมากขน เกษตรกร ชาวไร ชาวนา และกลมผใชแรงงาน จงพากนทงแผนดนแมของตนเดนทางเขามาเพอแสวงหาอาชพ โดยเฉพาะอยางยงการเดนทางเขามาแสวงหาอาชพยงกรงเทพมหานคร นครแหงศนยรวมความเจรญ

ฉะนนเพอแกไขปญหาทเกดขนดงกลาว รฐบาลจงวางนโยบายในการกระจายความเจรญออกจากกรงเทพฯ ไปสภมภาคตาง ๆ ในทก ๆ ดาน โดยกาหนดใหมการพฒนาเมองหลกในภมภาคใหเปนศนยกลางการกระจายความเจรญดานเศรษฐกจไปสชนบท โดยการปรบปรงบรการพนฐานทางเศรษฐกจของเมอง การพฒนาบรการทางสงคม การพฒนาขดความสามารถขององคกรทองถน การปรบปรงโครงสรางและระบบบรหารงานของเทศบาลเมองหลก ทงนเพอสนบสนนและสงเสรมใหเอกชนมความสนใจและมความมนใจในการเขามาประกอบกจการหรอเขามาอยอาศยมากขน จากนโยบายดงกลาวสงผลใหเมองพษณโลกไดรบการพฒนาจากภาครฐทงดานเศรษฐกจและสงคมในฐานะเมองหลกของภมภาคเหนอตอนลางอยางตอเนอง ทงการสงเสรมการทองเทยว การพฒนาเสนทางคมนาคมทางบกภายในเมองพษณโลกและพนทใกลเคยงใหสามารถใชเดนทางสญจรไดอยางสะดวกรวดเรวและสามารถใชไดทกฤดกาล และการพฒนาการศกษาโดยเฉพาะอยางยงการยกฐานะของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒพษณโลกขนเปนมหาวทยาลยนเรศวร ทาใหในระยะนมนกธรกจ



ทงในทองถนและนกธรกจจากตางถนไดเขามาลงทนในกจการตางๆ มากยงขน โดยเฉพาะการลงทนเปดหางสรรพสนคา โรงแรม และสถานบนเทงตาง ๆ ตามยานการคาทสาคญของเมอง ดงจะเหนไดจากสถตการจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลก ซงพบวามจานวนผจดทะเบยนพาณชยเพมขนอยางตอเนอง โดยใน พ.ศ. 2520 มจานวนผจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลกทงสน 4,523 ราย ใน พ.ศ. 2524 มจานวนผจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลกทงสน 4,909 ราย (สานกงานสถตแหงชาต สานกนายกรฐมนตร , ม.ป.ป.) ในระยะ 5 ป มจานวนผจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลกเพมขนทงสนทงสน 368 ราย คดเปนรอยละ 8.53 ใน พ.ศ. 2530 ผศกษาไมพบสถตการจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลก หากแตพบใน พ.ศ. 2535 มจานวนผจดทะเบยนทงสน 6,606 ราย (สานกงานสถตแหงชาต สานกนายกรฐมนตร, ม.ป.ป.) โดยในระยะ 11 ป มจานวนผจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลกเพมขนทงสนทงสน 1,698 ราย คดเปนรอยละ 34.56 ตอมาใน พ.ศ. 2540 มจานวนผจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลกทงสน 11,128 ราย (สานกงานสถตแหงชาต สานกนายกรฐมนตร, ม.ป.ป.) ในระยะ 5 ป มจานวนผจดทะเบยนเพมขนทงสนทงสน 4,522 ราย คดเปนรอยละ 68.45 จากนนใน พ.ศ. 2545 มจานวนผจดทะเบยนพาณชยภายในจงหวดพษณโลกทงสน 14,508 ราย (ดวงจนทร อาภาวชรตม เจรญเมอง, 2547) ในระยะ 5 ป มจานวนผจดทะเบยนพาณชยเพมขนทงสน 3,380 ราย คดเปนรอยละ 30.37 ตามลาดบ

นอกจากนยงสงผลใหสถานททองเทยวทมอยเดมภายในเมองพษณโลก อนไดแก วดพระศรรตนมหาธาตวรมหาวหาร พระราชวงจนทน และวดจฬามณไดรบการพฒนาและไดรบความนยมเพมมากขนจากนกทองเทยวทงในประเทศและตางประเทศตางพากนไหลหลงเขามาทองเทยวยงเมองพษณโลก อกทงยงสงผลใหเกดสถานททองเทยวแหงใหมภายในเมองพษณโลก อนไดแก พพธภณฑพนบานจาทว พพธภณฑพนบานแหงแรกในจงหวดพษณโลก ทไดถายทอดวธชวตความเปนอย ภมปญญาชาวบาน มรดกทางวฒนธรรมของชาวพษณโลก และในเขตภาคเหนอตอนลางไวไมใหสญหาย โดยเปดใหบรการแกนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศเขาชมตงแต พ.ศ. 2526

อยางไรกดหลงจากท เ มองพษณโลกไดรบพฒนาจากภาครฐจนกลายเปนเมองท มความสาคญในฐานะเปนศนยกลางการพฒนาเมองหลกในการกระจายความเจรญของภมภาคเหนอตอนลางตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 เปนตนมา สงผลกระทบตอวถชวตดงเดมของผคนทอาศยอยในเรอนแพรมแมนานาน โดยเทศบาลเมองพษณโลกไดเสนอใหมการยายทอยอาศยไปอยบรเวณรมคลองโคกชางซงเปนพนทสาธารณะหางจากเทศบาลเมองพษณโลกประมาณ 4 กโลเมตร การยายทอยอาศยของชมชนเรอนแพดงกลาว เปนโครงการหนงทดาเนนการเพ อตอบสนองนโยบายของรฐ ในดานการจดทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมของกระทรวงมหาดไทย ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 6 ซงมวตถประสงคหลกเพอการพฒนาคณภาพชวตเรอนแพ ทงทางดานสาธารณสข สงคม เศรษฐกจ และความปลอดภย อกทงเปนการจดหาทอยอาศยใหมใหกบเรอนแพทจะเขาอยอาศยดวยความสมครใจ และเพอแกไข



ปญหามลภาวะของแมนานานทจะเกดจากเรอนแพ อนจะสอดคลองในแนวทางเดยวกบโครงการพฒนาเมองหลกของเทศบาลเมองพษณโลกอกดวย (เทศบาลเมองพษณโลก, 2538) อยางไรกตามจากการเปลยนแปลงขางตนสงผลใหเทศบาลเมองพษณโลกไดรบการยกฐานะขนเปนเทศบาลนครพษณโลกใน พ.ศ. 2542 (“พระราชกฤษฎกาจดตงเทศบาลนครพษณโลก จงหวดพษณโลก พ.ศ. 2542,” ราชกจจานเบกษา เลม 116, ตอนท 14 ก (8 มนาคม 2542) : 10.) ซงการยกฐานะเทศบาลนครพษณโลกดงกลาว สะทอนใหเหนถงการขยายตวทงดานกายภาพและการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและสงคมของเมองพษณโลกไดอยางชดเจน

สรป การศกษาการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมเมองพษณโลก ระหวาง พ.ศ. 2500 – 2542 ทาใหผศกษาทราบวาสภาพสงคมเมองพษณโลกในปจจบนมรากฐานมากจากพฒนาการทางประวตศาสตรอนยาวนาน การศกสงคราม การอพยพของผคนจากตางถน การดาเนนนโยบายการพฒนาของผนาในชวงเวลาทผานมา ลกษณะเฉพาะของสภาพแวดลอมทางกายภาพ ภมศาสตร และการเปนสงคมพหวฒนธรรมซงมาจากความแตกตางหลากหลายของกลมชาตพนธ ลวนสงเสรมใหเมองพษณโลกเปนเมองทมลกษณะโดดเดนเฉพาะตวและมมตการพฒนาทครอบคลกทกดาน อยางไรกตามจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทเกดขนกบเมองพษณโลกอยางตอเนอง สงผลใหชาวเมองพษณโลกตองปรบตวเพอใหอยรอดภายใตกระแสสงคมทเคลอนไหวเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ทงการทามาหากน วถชวต วฒนธรรม และปญหาสงคมทเกดขนเปนเงาตามตวทผนแปรไปกบการความเจรญของเมองพษณโลก เชน ปญหาจราจร ขยะมลฝอย เดกขอทาน โจรผราย โสเภณ อาชญากรรม ตลอดจนปญหายาเสพตด เปนตน อยางไรกดเอกสารฉบบนอาจจะเปนตวจดประกายททาใหชาวเมองพษณโลกกลบมาทบทวนและระลกถงเหตการณในอดตทสงผลใหเมองพษณโลกเจรญรงเรองอยางเชนในปจจบน



บรรณานกรม เอกสารชนตน กระทรวงมหาดไทย, มท (8) 5.4.2.1/23.“พระราชกฤษฎกาจดตงเทศบาลนครพษณโลก จงหวด

พษณโลก พ.ศ. 2542,” ราชกจจานเบกษา เลม 116, ตอนท 14 ก (8 มนาคม 2542) : 10. สานกหอจดหมายเหตแหงชาต. เอกสารรชกาลท 5, ม.51/1 หนงสอท 47/973, เรองสมเดจกรม

พระยาดารงราชานภาพ เสนาบดกระทรวงมหาไทยกราบบงคมทลแดพระบาทสมเดจพระ จลจอมเกลาเจาอยหว เรองทลเกลาถวายรายงานขาหลวงเทศาภบาลมณฑลพษณโลก. วนท 16 พฤษภาคม ร.ศ. 119 (พ.ศ. 2443).

_______. เอกสารกระทรวงมหาดไทย, มท.0201.2.1.36/55, เรองรายงานเรอง ฯพณฯ ทาน นายกรฐมนตรและทานผหญงละเอยด พบลสงครามกบคณะไปตรวจและเยยมเยยน ประชากรผประสบอคคภยจงหวดพษณโลก,” พ.ศ. 2500.

_______. เอกสารกระทรวงมหาดไทย, มท.3.1.4.11/177, “เรองการบรณะปรบปรงจงหวด พษณโลก โดยทนสมบทของเงนชวยเหลอของสหรฐอเมรกา เพอฟนฟและบรณะถนนตางๆ ในหรอบรเวณใกลเคยงถงทถกอคคภย,” 12 กมภาพนธ พ.ศ. 2500 – 3 ธนวาคม พ.ศ. 2501.

_______. วทยสารประจาวน กรมประชาสมพนธ, ข1/มท. 8 1 1 (พษณโลก) เรอง การดาเนนงาน บรณะและจดสรางถนนใหมในบรเวณทเกดเพลงไหมครงใหญเมอวนท 2 มกราคม 2500.

_______. “เรองแผนพฒนาจงหวดพษณโลกประจาป พ.ศ. 2522,” เมษายน 2521, เอกสาร หนงสอพพมเดลเมล, ฉบบวนท 3 มกราคม พ.ศ. 2500 หนงสอพมพเดลเมล, ฉบบวนท 4 มกราคม พ.ศ. 2500 หนงสอ การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2528). 25 ป การทองเทยวแหงประเทศไทย. กรงเทพฯ : ดานสท

ธาการพมพ. _______. (2522). สรปผลการสมมนาการพฒนาการทองเทยวภาคเหนอ. กรงเทพฯ : การ

ทองเทยวแหงประเทศไทย. จราภรณ สถาปนะวรรธนะ. (2546). ชมชนเมองพษณโลก พ.ศ. 2475 – 2485. ใน จราภรณสถาป

นะวรรธนะ (บก.), รายงานการดาเนนงานโครงการวนสมเดจพระนเรศวรมหาราช 29 กรกฎาคม 2546. พษณโลก : บรษทพษณโลกดเวลโลปเมนตแอนดทราเวลกรป จากด.

จลจอมเกลาเจาอยหว, พระบาทสมเดจพระ. (2508). พระราชหตถเลขา คราวเสดจมณฑลฝาย เหนอในรชกาลท 5. กรงเทพฯ : กรมศลปากร.

ดวงจนทร อาภาวชรตม เจรญเมอง. (2547). เมองยงยนในสงคมไทย: แนวคดและประสบการณ ของนานและพษณโลก. เชยงใหม : สถาบนวจยสงคมมหาวทยาลยเชยงใหม.



ดารงราชานภาพ, สมเดจกรมพระยา. (2545). เทศาภบาล. กรงเทพฯ : มตชน. _______. (2509). เทยวตามทางรถไฟ. ธนบร : สทธการพมพ. (อนสรณทระลกในงานพระราชทาน

เพลงศพ รองอามาตยโท ขนสมานมธรพจน ณ เมรวดเทพศรนทราวาส วนท 19 กมภาพนธ-2509).

เตช บนนาค. (2548). การปกครองระบบเทศาภบาลของประเทศสยาม พ.ศ. 2435-2458. กรงเทพฯ: สานกพมพ ธรรมศาสตร.

เทศบาลเมองพษณโลก. (2538). รายงานโครงการเคลอนยายเรอนแพรมแมนานานพษณโลก. พษณโลก : เทศบาลเมองพษณโลก.

นยม รฐอมฤต และ วศษฐ ทวเศรษฐ. (2520). การปกครองสวนภมภาค. กรงเทพฯ : โรงพมพ มหาวทยาลยรามคาแหง.

โรเบรต เจ มสแคต, เมธ ครองแกว และพรายพล คมทรพย, บรรณาธการแปล. (2536). สหรฐอเมรกากบการพฒนาเศรษฐกจและความมนคงในประเทศไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

วทยาลยครพบลสงคราม. (ม.ป.ป.). 6 ทศวรรษ การฝกหดครเมองพษณโลก. พษณโลก : มเจรญ การพมพ.

สมาคมศษยเกาโรงเรยนพษณโลกพทยาคม. (2542). อนสรณ 100 ป โรงเรยนพษณโลกพทยาคม (2442 - 2542). พษณโลก : ประชามต.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. (ม.ป.ป.). 5 ทศวรรษสภาพฒน. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม แหงชาต.

_______. (2520). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 พ.ศ. 2520 – 2524. กรงเทพฯ : เรองแสงการพมพ.

สานกงานสภาพฒนาเศรษฐกจแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. (2504). แผนพฒนาเศรษฐกจ แหงชาต พ.ศ. 2504 – 2506- 2509. กรงเทพฯ: โรงพมพสานกทาเนยบนายกรฐมนตร.

สานกงานสถตแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. (ม.ป.ป.). สมดรายงานสถตจงหวด ฉบบ พ.ศ. 2527 จงหวดพษณโลก. กรงเทพฯ : สานกงานสถตแหงชาต.

_______. (ม.ป.ป.). สมดรายงานสถตจงหวด ฉบบ พ.ศ. 2537 จงหวดพษณโลก. กรงเทพฯ : สานกงานสถตแหงชาต.

_______. (ม.ป.ป.). สมดรายงานสถตจงหวด ฉบบ พ.ศ. 2542 จงหวดพษณโลก. กรงเทพฯ : สานกงานสถตแหงชาต.

หวน พนธพนธ. (2514). พษณโลกของเรา. พระนคร : กรงสยามการพมพ.



รายงานการวจย จราภรณ สถาปนะวรรธนะ. (2542). ประวตศาสตรสงคมเมองพษณโลก พ.ศ. 2475 – 2503

(รายงานการวจย).พษณโลก : แผนกเอกสารและการพมพคณะมนษยและสงคมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

วทยานพนธ เกษวด พทธภมพทกษ. (2545). ความเปนจนตามนยามของผทมเชอสายจนในอาเภอเมอง จงหวด

พษณโลก. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาประวตศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมภาษณ เลก เจรญวงศ. อาย 63 ป. ชาวเมองพษณโลก อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก. สมภาษณ, 7

เมษายน พ.ศ. 2554. ศรมา วทยากร. อาย 72 ป. ลกชายนายไควดส นนคาน ผนาชมชนมสลมในเมองพษณโลก.

สมภาษณ, 9 เมษายน พ.ศ. 2554. สเทพ อธชลบตร. อาย 58 ป. เจาของหางชาย-หญง อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก. สมภาษณ, 8

เมษายน 2554. หลอ เวศอไร. อาย 79 ป. พอคาขายหมในตลาดเทศบาล 1. สมภาษณ, 9 เมษายน 2554.



พฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาอยางยงยน : กรณศกษาอตสาหกรรมคาเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหม

Small and Medium Enterprises’ Behavior for Sustainable Development: A Case Study of the Chicken Meat and Egg Industry in Chiang Mai Province

ษรอตถ อนทรทต

นกศกษาปรญญามหาบณฑต (เศรษฐศาสตร) อนภาค เสารเสาวภาคย

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม บทคดยอ

การวจยเรอง พฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาอยางยงยนกรณศกษาอตสาหกรรมคาเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหม มวตถประสงคเพอศกษาถงพนฐานทวไปทางสงคมและเศรษฐกจของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมในอตสาหกรรมคาเนอไกและไขไก ในจงหวดเชยงใหม รวมไปถงเพอทาการวเคราะหความสมพนธของโครงสรางเชงสาเหตระหวางตวแปรตาง ๆ ในแบบจาลองสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling) ซงขอมลทนามาใชเปนขอมลปฐมภมโดยทาการเกบรวบรวมจากผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมททาการคาขายเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหมจานวน 400 ตวอยาง โดยไดทาการวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ดวยแบบจาลองสมการโครงสรางเชงเสน เพอวเคราะหความสมพนธทเกดขนระหวางตวแปรแฝงภายนอก (การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาอยางยงยน) กบตวแปรแฝงภายใน (ระดบความพงพอใจดานการเงนของผประกอบการ ระดบความพงพอใจดานสงคมของผประกอบการ และระดบความพงพอใจดานสงแวดลอมของผประกอบการ) ผลการศกษาในครงน พบวาตวแปรตาง ๆ ในแบบจาลองมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต กลาวคอ การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาอยางยงยนมอทธพลตอความพงพอใจของผประกอบในดานการเงน ดานสงคม และดานสงแวดลอม โดยขอเสนอแนะเชงนโยบายในการศกษาครงน คอ เพอใหเกดความสาคญกบการพฒนาอยางยงยนใน 3 ดาน ไดแก ดานการเงน ดานสงคม และดานสงแวดลอม เพอใหผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสามารถทาการคาไดอยางมนคงและยงยน

คาสาคญ: การพฒนาอยางยงยน วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม โมเดล สมการโครงสราง



Abstract This study entitles Small and Medium Enterprises’ Behavior for Sustainable

Development: A Case Study of the Chicken Meat and Egg Industry in Chiang Mai Province. Its main objective is to understand the socio-economic background of small and medium enterprises within such chicken meat and egg industry, and to identify the casual relationships between various variables within the Structural Equation Model. The primary data used in this study is collected through the questionnaires survey by using 400 samples from such enterprises in Chiang Mai, Thailand. Factor analysis is used to analyze the relationships between exogenous latent variable (the sustainable development of small and medium enterprises) and endogenous latent variables (the satisfactions of entrepreneurs toward their financial characteristic, nearby society, and nearby environment). The result indicates the significance of positive casual relationships between latent variables in the model. The study reveals that the sustainable development of small and medium enterprises has also influence on the satisfaction of entrepreneurs toward their financial characteristic, nearby society, and nearby environment. The results of the study therefore imply that the aspects of sustainable development should be focused so as to enhance the level of satisfactions of entrepreneurs throughout their financial characteristic, nearby society and nearby environment; this then results in creating the sustainable development for small and medium enterprises.

Keywords: Sustainable development, Small and medium enterprise, Structural Equation Model

1. บทนา เศรษฐกจถอไดวาเปนสงทสาคญทจะเปนตวชวดถงความสาเรจถงการบรหารและแสดงถง

ศกยภาพของแตละประเทศตาง ๆ บนโลก ซงประเทศไทยกเปนอกประเทศหนงทตองทาการพฒนาเศรษฐกจของตนเองใหทดเทยมกบนานาประเทศ ซงจากปทผานมานน ธนาคารโลกไดระบไววาเศรษฐกจไทยยงจะสามารถเตบเพมขนไดในอนาคต ซงการเตบโตของประเทศไทยนนเปนการเตบโตบนพนฐานจากความตองการจากทงภายในและภายนอกประเทศ ไมไดมาจากการการสงออกแตเพยงอยางเดยวเหมอนในอดตทผานมา (บณฑรกา แสงอรณ, 2554) ปจจยหนงททาใหเศรษฐกจมการขยายตวอยางตอเนองเกดขนจากวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม9 (Small and Medium Enterprises: SMEs) ทงนเนองจากผประกอบการของวสาหกจดงกลาวไดเหนถงความตองการของ

9 งานวจยครงน ใชศพทค านตาม “พระราชบญญตสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม พ.ศ.2543”



ตลาดทมมลคาทสง จงมการขยายการลงทนและการผลตออกไปอยางรวดเรว และมากมาย (บณฑรกา แสงอรณ, 2554)

การพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development) หมายถงการตอบสนองความตองการของคนรนปจจบน โดยไมมผลกระทบในทางลบตอความตองการของคนรนตอไปในอนาคต เพราะวาในการกระทาสงตาง ๆ เพอตอบสนองความตองการของคนในรนปจจบน จะตองเกดการทาลายทรพยากรธรรมชาตตาง ๆ ซงจะเสยในอนาคต ดงนนเพอไมเกดผลกระทบในทางลบตอคนรนหลงจงเกดแนวคดการพฒนาทยงยน เพอเปนแนวทางในการแกปญหาดงกลาว โดยไดมความคดในการพยายามอนรกษธรรมชาตตาง ๆ (ชยอนนต สมทวณช, 2541) ซงการทจะเกดการพฒนาอยางยงยนไดนนตองมการพฒนาไปทง 3 ดานพรอมกน ไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานสงแวดลอม ซงทงสามดานนเปนองคประกอบทองคกรจะตองมการเนนในการพฒนาไปพรอมกนในทก ๆ ดานเพอใหเกดการพฒนาอยางยงยน (เกอ วงศบญสน, 2540) ซงจากทกลาวมาทงหมดน จะเหนไดถงความสาคญของธรกจขนาดกลางและขนาดยอมตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย แตเนองจากปญหาในการประกอบธรกจทขาดความรบผดชอบตอสงคม ซงในอนาคตนนอาจจะสงผลใหเกดการขาดแคลนของทรพยากรในการผลต จงจาเปนอยางยงทองคกรตาง ๆ ควรมความตระหนกถงความสาคญในการพฒนาธรกจขนาดกลางและขนาดยอมใหเกดการพฒนาอยางยงยน โดยจงหวดเชยงใหมนนถอไดวาเปนจงหวดทเปนศนยกลางในดานตาง ๆ ของภาคเหนอ ซงถอไดวามประชากรทอาศยอยจานวนมาก และสวนใหญกประกอบอาชพเกษตรกรรม นอกจากนอตสาหกรรมการคาเนอไกและไขไกกถอไดวาเปนอตสาหกรรมทสาคญ เนองจากเปนสนคาทมความตองการในการบรโภคคอนขางสง ดงนนจงเปนทมาในการศกษาถงเรองพฤตกรรมทางเศรษฐกจของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาทยงย น กรณศกษาในอตสาหกรรมเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหม ซงทผานมานนการศกษาถงการพฒนาอยางยงยนยงไมไดมการใชโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model) ทเปนเครองมอในการวจยทางเศรษฐศาสตร ซงมคณสมบตพเศษในการสามารถวเคราะหต วแปรทไมสามารถสงเกตไดโดยตรงหรอตวแปรแฝง เพอใชในการวเคราะหพฤตกรรมทางเศรษฐกจของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม โดยเนนพฤตกรรมทสงผลใหเกดการพฒนาอยางยงยน

2.วตถประสงค เพอศกษาถงลกษณะพนฐานทวไปทางเศรษฐกจและสงคมของผประกอบการขนาดยอมและขนาดกลาง ในอตสาหกรรมคาเนอไกและไขไกของจงหวดเชยงใหม และเพอใหทราบถงรปแบบความสมพนธของโครงสรางเชงสาเหตระหวางตวแปรตาง ๆ ซงไดแก ปจจยทสงผลใหเกดการพฒนาอยางยงยนกบความพงพอใจในดานการเงน ดานสงคม และดานสงแวดลอม ในแบบจาลองสมการโครงสรางของพฤตกรรมทางเศรษฐกจของผประกอบการธรกจขนาดยอมและขนาดกลางเพอการพฒนาอยางยงยน ในอตสาหกรรมเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหม



3. ระเบยบวธวจย 3.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

3.1.1 การพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development) จากการพฒนาทางดานวทยาศาสตรอยางตอเนองทผานมา ไดสงผลตอการพฒนาและ

การเจรญเตบโตทางดานเทคโนโลย อตสาหกรรม รวมไปถงการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ซงการพฒนาตาง ๆ ทเกดขนไดสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมทางธรรมชาต กลาวคอ มการนาทรพยากรทางธรรมชาตมาใชในการผลตมากขนเพอตอบสนองการขยายตวทางเศรษฐกจมากเกนไปสงผลตอความเสอมโทรมของสภาพแวดลอม และปรมาณทรพยากรทางธรรมชาตทลดลง (Kates, Parris, & Leiserowitz, 2005)

การทจะทาใหวตถประสงคของการพฒนาอยางยงยนนนสามารถลลวงไดมองคกรตาง ๆ พยายามหาหลกการและแนวคดเพอใหเปนเครองในการสรางการพฒนาทยงยนขน (เกอ วงศบญสน, 2540) โดยการนไดมใชหลกการ “สามองคประกอบทสาคญ” (Three Bottom Line: TBL) ซงองคกรจะตองใหความสาคญทงสามดานอนไดแก 1) ดานเศรษฐกจ 2) ดานสงคม และ 3) ดานสงแวดลอมเพอเปนแนวทางในการพฒนาอยางถกตอง ทงนหลกการนเปนแนวความคดทมทศทางเดยวกบแนวการรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility) (Henriques & Sadorsky, 1999) ซงแนวคดนเปนสงทเปลยนมมมองความคดขององคกรตาง ๆ เนองจากการประกอบธรกจทผานมาองคกรตาง ๆ จะคานงถงผลกาไรเปนหลก โดยไมทนคดถงความยงยนขององคกรในระยะยาว ซงความยงยนดงกลาวนนจะตองเกดจากการทองคกรมปจจยในการผลตทสมาเสมอไมสงผลเสยตอผคนรอบขาง ซงถาหากองคกรสามารถอยรวมกบบคคลรอบขางและทรพยากรได การพฒนาขององคกรกจะเปนไปอยางยงยน (Cheney, 2004) จากองคประกอบทสงผลตอความสาเรจของการพฒนาทยงยน ซงไดมนกวจยหลายทานไดใหขอสรปและตวชวดตาง ๆ ไวมากมาย แตอยางไรกตาม ในงานวจยชนนไดใชแนวความคดและตวชวดซงอางองจากงานวจยของ “Joseph Fiksel,Jeff McDaniel & Catherine Mendenhall(1999)” เปนหลก ซง สามารถทจะสรปไดดงน

1) ตวชวดทางดานสงคม องคกรทจะสามารถบรรลแนวคดดานนไดนนจะตองสามารถทอยรวมกบชมชนไดอยาง

ไมมปญหาและมความรวมมอกบทางชมชนและบคคลทอาศยอยใกลเคยง (พพฒน ยอดพฤตการ, 2553) ซงตวชวดทสาคญทจะทาใหธรกจบรรลวตถประสงคดานนมดวยกน 2 ดาน ไดแก 1) คณภาพกายของคนรอบขาง และ 2) คณภาพจตใจของคนรอบขาง (Fiksel et al., 1999)

2) ตวชวดดานสงแวดลอม การทจะเกดการพฒนาทยงยนดานสงแวดลอมไดนนธรกจจะตองตระหนกถง

ความสาคญของทรพยากรทมอย (สฤณ อาชวานนทกล, 2554) ซงตวชวดความสาเรจทางดานสงแวดลอมไดแก 1) การใช สงของ วตถดบ หรอ/และ อปกรณ ตาง ๆ ทปลอดภยตอสงแวดลอม 2)



ระดบการใชพลงงานเพอดาเนนธรกจ และ 3) ระดบของการนาของเสยกบมาใชใหม (Fiksel et al., 1999)

3) ตวชวดดานเศรษฐกจ การทธรกจสามารถประสบความสาเรจในดานการเงนสามารถลดตนทนใหลดลงและม

กาไรเตบโตขนอยางตอเนอง ซงเปนจดประสงคหลกของการประกอบธรกจ (วภาดา วระสมฤทธ, 2553) จากทกลาวมาตวชวดทจะทาใหธรกจสามารถบรรลวตถประสงคดานเศรษฐกจ ไดแก 1) รายไดทางตรง 2) รายไดทางออม และ3) การเกดตนทนทไมคาดคด (Fiksel et al., 1999)

3.1.2 การพฒนาอยางยงยนกบวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ผประกอบการเปนองคประกอบทสาคญในระบบเศรษฐกจ ซงคณลกษณะทจะทาให

เปนผประกอบการทดนนไดแก ความตงใจ วสยทศน การเปนผนาทางดานนวตกรรม มแรงผลกดนใหตวเองพฒนาอยเสมอ มความทะเยอทะยานและมการบรหารความเสยงทด ซงองคประกอบ ตาง ๆ เหลานเปนสงทจะทาใหธรกจมโอกาสประสบผลสาเรจได ซงผประกอบการนนเปนผท มความสาคญในการพฒนาเศรษฐกจเปนอยางมากเนองจากเปนทสรางสรรคนวตกรรมตาง ๆ มากมายและยงทาใหเกดการจางงานทมากขน (Chin, 2001) โดยลกษณะของผประกอบการทดนนจะตองเปนผทคนหาและคอยสงเกตถงความตองการของตลาดเพอทจะทาใหธรกจพฒนาและเตบโต มความสามารถในการจดการความเสยง มความเปนผนาทางดานนวตกรรมเพอใหทนตอการพฒนาเศรษฐกจ นอกจากนแลวเนองจากการเตบโตทางดานเศรษฐกจจาเปนทตองทาใหทกภาคสวนพฒนาไปดวยกน การทจะเปนผประกอบการทประสบความสาเรจนนจาเปนทจะตองมความรและเขาใจในระบบเศรษฐกจอยางถองแทและสามารถพฒนาความรตาง ๆ ไดอยางเสมอเพอนามาเปนเครองมอเพอนาพาธรกจไปสความสาเรจ นอกจากนแลวผประกอบการตองเปนผทเขาใจพนฐานทางดานสงคม มความเอาใจใสตอผทมสวนไดสวนเสย มหวใจทเขมแขงพรอมทจะเผชญตอปญหาอปสรรคตาง ๆ ซงจาเปนทจะตองใชความรความสามารถมาเปนพนฐานในการแกไขปญหาและนาพาธรกจใหประสบความสาเรจ และสวนทสาคญคอผประกอบการจะตองมความคดทสรางสรรคสามารถสรางสรรคสนคาทแปลกใหมและตามความตองการของตลาดทนเพอสงผลใหเกดความพงพอใจตอสนคาของตนและทาใหเกดความยงยนแกธรกจธรกจขนาดกลางและขนาดยอมนนถอไดวาเปนองคประกอบสาคญในการพฒนาเศรษฐกจ เนองจากมอทธพลอยางมากตอระบบเศรษฐกจ (Audretsch & Acs, 2003) ผประกอบธรกจประเภทนนนไดมสวนในการขบเคลอนประเทศตาง ๆ ซงลกษณะของประเทศทจะสามารถพฒนาไดอยางยงยนนน จะตองมการกระจายอานาจทด มการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจทสมดล และตองมตลาดภายในทแขงแรงควรจะมการปรบตวอยางถกวธ (Smallbone et al., 1996) กเพราะวาธรกจขนาดกลางและขนาดยอมนน เปนสวนสาคญในการกอใหเกดพฒนาในดานเศรษฐกจ และเปนการชวดถงศกยภาพดานเศรษฐกจของประเทศนนเอง โดยองคการสหพนธประชาชาต (The United Nations) ไดมการเสนอแนวคดเพอใหผประกอบการสามารถทจะทาใหองคกรของตนเองเกดการพฒนาทยงยน ซงเปนการทาใหผประกอบการเหนถงคณคาความสาคญดานอนนอกจากกาไรเพยงอยางเดยว ซงถอไดวาเปนการสนบสนนใหเกดการ



พฒนาทยงยนในภาคธรกจ โดยแนวคดดงกลาวนนสามารถสรปไดวามปจจยทจะทาใหผประกอบการสามารถบรรลเปาหมาย 10 ดานดวยกนดงน 1) ระดบการแสวงหาโอกาสทางธรกจ(Opportunity-Seeking and Initiative) 2) ระดบการยดตดกบธรกจทมอย (Persistence) 3) ระดบการยดตดกบสญญาทมอย (Fulfilling Commitments) 4) ระดบความตองการดานคณภาพและประสทธภาพ (Demand for Quality and Efficiency) 5) ระดบการประเมนความเสยง (Taking Calculated Risks) 6) ระดบการตงเปาหมาย (Goal-Seeking) 7) ระดบการแสวงหาขอมลขาวสาร (Information-Seeking) 8) ระดบการควบคมและวางแผน (Systematic Planning and Monitoring) 9) ระดบการโนมนาวใหผอนชวยเหลอ (Persuasion and Network) และ10) ระดบความมนใจในการดาเนนธรกจ (Independence and Self-Confidence) (McClelland, 2008)

3.1.3 โมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model: SEM) โมเดลสมการโครงสรางนนเปนเทคนคทไดรบการเชอมความคดของนกพฤตกรรม

ศาสตร (สภมาส องศโชต, สมถวล วจตรวรรณา และ รชนกล ภญโญภานวฒน, 2551) โดยวตถประสงคเบองตนของโมเดลสมการโครงสราง คอ เพอใชอธบายรปแบบของความสมพนธระหวางชดตวแปรแฝง โดยวดคาความสมพนธจากตวแปรทสงเกตได(Reisinger & Turner, 1998) โดยทตวแปรแฝงจะใชในการอธบายตวแปรภายนอกหรอตวแปรตน และตวแปรภายในหรอตวแปรตาม โมเดลสมการโครงสรางประกอบดวยสมการถดถอยเสนตรงหนงสมการหรอมากกวา เพออธบายวาตวแปรภายในไดรบอทธพลจากตวแปรภายนอกและตวแปรภายในตวอนอยางไร(Byrne, 1998) การวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางโดยการวเคราะหตวแปรพหคณหรอสถตความแปรปรวนหลายตวแปร ใชแนวคดองคประกอบเชงสารวจในการวเคราะหและแสดงความสมพนธระหวางแนวคดการวเคราะหโดยมนยสาคญทางสถต (Grimm & Yarnold, 2000)

3.2 กรอบแนวคดการวจย การศกษาในครงนเปนการศกษา โดยใชโมเดลสมการโครงสรางในการวเคราะหความสมพนธโครงสรางเชงเสนระหวางตวแปรแฝงและตวแปรสงเกตไดทกาหนดขนในแบบจาลอง ตวแปรแฝงภายนอก ประกอบดวย 1) ลกษณะการเปนผประกอบการขนาดยอมและกลางเพอการพฒนาธรกจอยางยงยน สวนตวแปรแฝงภายใน ซงประกอบดวย 1) พฤตกรรมและความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในดานการเงน 2) พฤตกรรมและความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในดานสงคม และ 3) พฤตกรรมและความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในดานสงแวดลอม ดงภาพท 1



ภาพท 1 กรอบแนวคดแบบจาลองทใชในการวจย 3.3) สมมตฐานในการวจย จากการกาหนดตวแปรและแบบจาลองทใชในการวจย ผวจยไดตงสมมตฐานการวจย ดงน สมมตฐาน 1: การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงเนนไปยงการพฒนาธรกจอยางยงยนมอทธพลในทศทางเดยวกนกบความพงพอใจดานการเงนของผประกอบการดงกลาว สมมตฐาน 2: การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงเนนไปยงการพฒนาธรกจอยางยงยนมอทธพลในทศทางเดยวกนกบความพงพอใจทมคณภาพของสงคมรอบขางของผประกอบการดงกลาว สมมตฐาน 3: การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงเนนไปยงการพฒนาธรกจอยางยงยนมอทธพลในทศทางเดยวกนกบความพงพอใจทมตอสงแวดลอมรอบขางของผประกอบการดงกลาว

4. ขอบเขตการศกษา 4.1 ขอมลทใชในการศกษา

ขอมลทใชในการศกษาคานยม พฤตกรรม และความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมอนจะนาไปสการพฒนาระบบเศรษฐกจอยางยงยนในจงหวดเชยงใหม ประกอบไปดวย 2 สวน คอ 1) ขอมลปฐมภม (Primary Data) ทใชในการศกษา คอ ขอมล Cross-sectional Data ทงนขอมลตาง ๆ นนไดมาจากการเกบแบบสอบถาม ซงมการวางแผนในการเกบ



รวบรวมขอมลดงกลาวในชวงเดอนมกราคม พ.ศ. 2555 และ 2) ขอมลทตยภม (Secondary Data) ไดมาจากการเกบรวบรวมขอมลจากสงพมพ บทความ นตยสาร งานวจย หนงสอ รวมทงสงพมพอเลคทรอนคสทเกยวของ ทงนเพอใชสนบสนนการการดาเนนการวจยเชงสารวจใหสมบรณแบบมากขน

4.2 การกาหนดประชากรทใชในการศกษา กลมตวอยางทใชในการวจยครงนประกอบไปดวย ผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมทดาเนนธรกจคาเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหม แตเนองจากในปจจบน ไมทราบจานวนทแนชดของประชากร ดงนนการวจยครงนจงไดกาหนดจานวนกลมตวอยางจากสตรการคานวณแบบไมทราบจานวนจานวนประชากร โดยอาศยสตรของ Cocharan(1953) โดยไดจานวนกลมตวอยางจานวน 400 กลมตวอยาง

4.3 การออกแบบสอบถาม การเกบรวบรวมขอมลโดยการเกบแบบสอบถามเพอวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมทางเศรษฐกจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดเชยงใหม ไดแบงแบบสอบถามออกเปน 5 สวน ดงนคอ 1) ขอมลทวไปของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม 2) พฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาทยงยน 3) พฤตกรรมและความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในดานการเงน 4) พฤตกรรมและความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมตอสมาชกของธรกจและชมชน และ 5) พฤตกรรมและความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมตอดานสงแวดลอมรอบขางธรกจ

4.4 การวเคราะหขอมล เมอเกบรวบรวมขอมลปฐมภมจากการเกบแบบสอบถามแลว จงนาขอมลทไดมา

วเคราะหดวยโปรแกรมสถตสาเรจรปลสเรล (LISREL) โดยมขนตอนการวเคราะห 2 สวน คอ การวเคราะหขอมลทวไป (Descriptive Analysis) เพอใหทราบถงลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจของกลมตวอยาง โดยใชสถตเชงพรรณนาในการวเคราะหคาสถตตาง ๆ และการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง ทงนการวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ซงเปนวธการทางสถตทรวมการวเคราะหตวแปรทเกยวของหลายตวแปรไวเปนองคประกอบเดยวกน(สภมาส องศโชต และคณะ, 2552) การวเคราะหองคประกอบเปนเครองมอทใชในการวดคาของตวแปรแฝง โดยนาผลการศกษาทไดจากการวเคราะหมาสรางตวแปรแฝงขน อกทงยงสามารถตรวจสอบวาโมเดลสมการโครงสรางในการศกษาครงนมผลตรงกนกบทฤษฎหรอไม (กลยา วานชยบญชา, 2548)



5. ผลการวจยและอภปรายผล 5.1 ผลการศกษาสภาพทวไปของกลมตวอยางผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ผลการศกษาจากการวเคราะหขอมลทไดจากแบบสอบถามพบวา ผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสวนใหญเปนเพศหญง จานวน 208 คน (รอยละ 52) มอายระหวาง 31 – 40 ป จานวน 125 คน (รอยละ 31.25) มระยะเวลาในการดาเนนธรกจสวนใหญตากวา 11 ป จานวน 295 คน (รอยละ 73.75) กลมตวอยางผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสวนใหญมการศกษาในระดบมธยมศกษา จานวน 150 คน (รอยละ 37.5) มรายไดอยระหวาง 30,001 – 60,000 บาท จานวน 151 คน (รอยละ 37.75) โดยกลมตวอยางผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมมพฤตกรรมในการแสวงหาโอกาสทางธรกจ อยในระดบมากทสด จานวน 261 คน (รอยละ 65.3) มพฤตกรรมในการยดตดกบธรกจทมอย อยในระดบมาก จานวน 263 คน(รอยละ 65.8) มพฤตกรรมในการยดตดกบสญญาทมอยอยในระดบมาก จานวน 263 คน (รอยละ 65.8) มพฤตกรรมในความตองการดานคณภาพและประสทธภาพอยในระดบมาก จานวน 228 คน (รอยละ 57) มพฤตกรรมในระดบการประเมนความเสยงอยในระดบมาก จานวน 183 คน (รอยละ 45.8) มพฤตกรรมในระดบการตงเปาหมายอยในระดบมาก จานวน 261 คน (รอยละ 65.3) มพฤตกรรมในระดบการแสวงหาขอมลขาวสาร อยในระดบมาก จานวน 182 คน (รอยละ 45.5) มพฤตกรรมในระดบการควบคมและวางแผนอยในระดบมาก จานวน 236 คน (รอยละ 59) มพฤตกรรมในระดบการโนมนาวใหผอนชวยเหลออยในระดบปานกลาง จานวน 141 คน (รอยละ 35.3) และ มพฤตกรรมในระดบความมนใจในการดาเนนธรกจอยในระดบมาก จานวน 225 คน (รอยละ 56.3) ในสวนของความพงพอใจในดานตาง ๆ ไดแบงคะแนนออกเปน 5 ระดบ โดยกลมตวอยางผประกอบการมความคดเหนดงน 1) มความพงพอใจในดานการเงนอยในระดบมากดวยคาเฉลยเทากบ 4.03 2) มความพงพอใจในดานสงคมรอบขางอยในระดบมากดวยคาเฉลยเทากบ 4.19 และ 3) มความพงพอใจในดานสงแวดลอมอยในระดบมากดวยคาเฉลยเทากบ 4.06 5.2 ผลการวเคราะหองคประกอบ การวเคราะหองคประกอบเชงสารวจสามารถกระทาโดยการสกดองคประกอบขนตนโดยวธ Principal Component Analysis หมนแกนแบบมมฉาก ซงสวนใหญนยมใชวธแวรแมกซ (Varimax) (Swanson & Horridge, 2004, 2006; กลยา วานชยบญชา, 2548) ในสวนของผลการวเคราะหองคประกอบเชงสารวจของตวแปรพฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาทยงยน (SUSTAINABLE) พบวาตวแปรทสาคญ 9 ตวแปรมคานาหนกขององคประกอบอยระหวาง 0.56 ถง 0.71 มคาไอเกน (Igen) เทากบ 5.82 คาความแปรปรวนมคาเทากบรอยละ 61.16 มคา Cronbach’s alpha เทากบ 0.62 สาหรบตวแปรพฤตกรรมและความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในดานการเงน (MONEY)มตวแปรทสาคญ 3 ตวแปรมคานาหนกขององคประกอบอยระหวาง 0.54 ถง 0.75 มคาไอเกนเทากบ 1.91 คาความแปรปรวนมคาเทากบรอยละ 63.71 มคา Cronbach’s alpha เทากบ 0.71 ตวแปรพฤตกรรม



และความพงพอใจของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในดานสงคม (SOCIETY)มตวแปรทสาคญ 2 ตวแปรมคานาหนกขององคประกอบอยระหวาง 0.73 ถง 0.75 มคาไอเกนเทากบ 1.48 คาความแปรปรวนมคาเทากบรอยละ 73.36 มคา Cronbach’s alpha เทากบ 0.64 ตวแปรพฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพ อการพฒนาทย งยน (ENVIRONMENT) มตวแปรทสาคญ 2 ตวแปรมคานาหนกขององคประกอบอยระหวาง 0.50 ถง 0.65 มคาไอเกนเทากบ 1.15 คาความแปรปรวนมคาเทากบรอยละ 48.22 มคา Cronbach’s alpha เทากบ 0.60 หลงจากทาการวเคราะหองคประกอบเชงสารวจแลว จงทาการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลสมมตฐาน ซงผลการวเคราะหองคประกอบพบวาคาดชนความสอดคลองของโมเดลสมมตฐานไมมความเหมาะสม จงทาการตดตวแปรออกจากโมเดล แลวทาการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนโมเดลทมการปรบแกเรยบรอยแลว โดยผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนดวยโปรแกรมสถตลสเรล พบวา ณ ระดบนยสาคญทางสถต 0.05 การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงเนนไปยงการพฒนาธรกจอยางยงยน (ไดแก 1) การแสวงหาโอกาสทางธรกจ 2) การยดตดกบธรกจทมอย 3) ความตองการดานคณภาพ 4) การตงเปาหมาย 5) การแสวงหาขอมลขาวสาร และ 6) การโนมนาวใหผอนชวยเหลอ) มอทธพลในทศทางเดยวกนกบความพงพอใจดานการเงนของผประกอบการ (ไดแก 1) รายไดทางตรง และ 2) รายไดทางออม) เทากบ 0.75 (t=6.40) การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงเนนไปยงการพฒนาธรกจอยางยงยน (ไดแก 1) การแสวงหาโอกาสทางธรกจ 2) การยดตดกบธรกจทมอย 3) ความตองการดานคณภาพ 4) การตงเปาหมาย 5) การแสวงหาขอมลขาวสาร และ 6) การโนมนาวใหผอนชวยเหลอ) มอทธพลในทศทางเดยวกนกบความพงพอใจทมคณภาพของสงคมรอบขางของผประกอบการ(ไดแก 1)คณภาพกายของคนรอบขาง และ 2) คณภาพจตใจของคนรอบขาง) เทากบ 0.47 (t=5.43) การเปนผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงเนนไปยงการพฒนาธรกจอยางยงยน ((ไดแก 1) การแสวงหาโอกาสทางธรกจ 2) การยดตดกบธรกจทมอย 3) ความตองการดานคณภาพ 4) การตงเปาหมาย 5) การแสวงหาขอมลขาวสาร และ 6) การโนมนาวใหผอนชวยเหลอ) มอทธพลในทศทางเดยวกนกบความพงพอใจทมตอสงแวดลอมรอบขางของผประกอบการ เทากบ 0.51 (t=4.43) ดงแสดงในภาพท 2 และตารางท 1 จากทกลาวมาขางตนนนสามารถสรปไดวา “การเปนผประกอบวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงเนนไปยงการพฒนาอยางยงยนมนยสาคญทางสถตกบความพงพอใจดานการเงน ดานสงคม และดานสงแวดลอม” คา Relative/normed chi-square (X2/df = 114.20/48) ซงมคาเทากบ 2.38 โดยคาดงกลาวเปนดชนทลดผลกระทบของขนาดกลมตวอยาง โดยทวไปจากการทบทวนวรรณกรรม (Weaton, 1977) ไดเสนอไววาคาดงกลาวไมควรเกน 5.0 ซงสอดคลองกบการวจยในครงน ในสวนของคา Goodness of Fit Index (GFI) มคาเทากบ 0.96 ถอไดวาเปนคาทเหมาะสม คา Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) มคาเทากบ 0.93 คา Root Mean Square Residual (RMR) และคา Standardized Root Mean Square Residual (SRME) มคาเทากบ 0.02 และ 0.05 ตามลาดบ ซง



ถอวาเปนคาทเหมาะสมเนองจากมคานอยกวา 0.05(Byrne, 1998) คา Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA มคาเทากบ 0.06 ถอวาเปนคาเหมาะสม เพราะวามคานอยกวา 0.07 (Steiger, 2007) ในสวนของคา Non-Normed Fit Index (NNFI) Comparative Fit Index (CFI) Incremental Fit Index (IFI) และ Relative Fit Index (RFI) มคาเทากบ 0.87, 0.91, 0.91 และ 0.80 ตามลาดบ

ภาพท 2 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลหลงการปรบแก หมายเหต: แสดงความสมพนธทมนยสาคญ คาในวงเลบ คอ คา t-value

Goodness of Fit Measures: X2=114.10(48), p<0.05

GFI = 0.96 RMR = 0.02

RMSEA = 0.05 AGFI = 0.93 NNFI = 0.87 CFI = 0.91



ตารางท 1 การประมาณคาดวยโปรแกรมสถตลสเรลสาหรบแบบจาลองหลงการปรบแก

Construct Indicator Path LISREL Estimates*

t-value Residuals LISREL Estimates*

t-value

1

SUSTAIN

X1 11 0.47 12.91 1 0.23 8.84

X2 21 0.40 12.47 2 0.19 9.53

X4 41 0.17 4.54 4 0.39 13.75

X6 61 0.08 2.40 6 0.35 14.02 X7 71 0.15 3.64 7 0.51 13.89 X9 91 0.11 2.06 9 0.87 14.05

1

MONEY Y1 11 0.57 9.05

1 0.27 8.96 Y2 21 0.49 9.03

2 0.19 8.51

2

SOCIE Y4 42 0.41 9.08

4 0.32 9.18 Y5 52 0.53 9.00 5 0.15 3.31

3

ENVIR Y7 73 0.40 6.85 7 0.33 8.71 Y8 83 0.37 6.72 8 0.39 10.36

*ประมาณคาดวยโปรแกรมสถตลสเรล ณ ระดบนยสาคญ p<0.05 6. บทสรปและขอเสนอแนะ 6.1 บทสรป การวจยเรอง พฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาอยางยงยน: กรณศกษาอตสาหกรรมคาเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหมนน มวตถประสงคเพอศกษาถงพฤตกรรมทางเศรษฐกจและสงคมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม รวมไปถงเพอศกษาถงรปแบบความสมพนธของโครงสรางเชงสาเหตระหวางตวแปรตาง ๆ ภายในแบบจาลองโครงสรางเชงเสนของพฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอนาไปสการพฒนาอยางยงยน โดยใชโมเดลสมการโครงสรางในการวเคราะหผลการศกษา ในสวนของขอมลทใชในการศกษาในครงนเปนขอมลปฐมภมทไดจากการเกบแบบสอบถามจานวน 400 ตวอยาง จากการวเคราะหพบวา ณ ระดบนยสาคญ 0.05 พฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาอยางยงยนมอทธพลตอความพงพอใจในดานการเงน สงคม และสงแวดลอมของกลมตวอยางผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมททาธรกจเกยวกบเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหม



6.2 ขอเสนอแนะ จากการศกษาและวเคราะหถงพฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอการพฒนาทยงยน:กรณศกษาอตสาหกรรมคาเนอไกและไขไกจงหวดเชยงใหม พบวา ปจจยทสงผลใหผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดเชยงใหมเกดการพฒนาการอยางยงยน (McClelland, 2008)ไดแก 1) ระดบการแสงหาโอกาสทางธรกจ 2) ระดบการยดตดกบธรกจทมอย 3) ระดบความตองการดานคณภาพและประสทธภาพ 4) ระดบการตงเปาหมาย 5) ระดบการแสวงหาขอมลขาวสาร และ 6) ระดบการโนมนาวใหผอนชวยเหลอ ซงทง 6 ปจจยน เปนปจจยทผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดเชยงใหมมอยในระดบทสง ดงนนรฐหรอองคกรทเกยวของควรทจะมการสนบสนนและชวยเหลอใหปจจยทง 6 ดานน มความเขมแขงและนามาเปนจดเดนในการพฒนาเพอใหเกดความมนคงและยงยน ในสวนปจจยอก 4 ปจจย ไดแก 1) ระดบการยดตดกบสญญาทมอย 2) ระดบการประเมนความเสยง 3) ระดบการควบคมและวางแผน และ 4) ระดบความมนใจในการดาเนนธรกจ ซงเปนปจจยทผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดเชยงใหมมอยนอย ดงนนรฐหรอองคกรทเกยวของควรจะมการตระหนกและมการสนบสนนอยางเตมทเพอใหผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดเชยงใหมมความเขมแขงในปจจยทง 4 ปจจยเพอสงผลใหในอนาคต ธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดเชยงใหมมการเตบโตทมนคง แขงแรง และยงยน ทายทสดน การศกษาในครงตอไปในอนาคตเกดความสมบรณทสด ผทจะทาการศกษาครงตอไปควรทจะมการศกษาในกลมผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในกลมธรกจอน ๆ เพอจะทาใหผลการวเคราะหมความนาเชอถอมากขน รวมทงควรมการปรบเพมตวแปรอน ๆ ทอาจจะมอทธพลตอพฤตกรรมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอกอใหเกดการพฒนาอยางยงยน จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดถงจดแขงและจดออนของกลมผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทคาเนอไกและไขไกในจงหวดเชยงใหมเพอการพฒนาทยงยน โดยจากจดแขงและจดออนขางตน ในดานจดแขงนน ภาครฐควรมการสนบสนนปจจยทเขมแขงทง 6 ปจจยขางตนโดยมการจดการอบรม และใหความรความเขาใจแกผประกอบการเพอใหผประกอบการสามารถรกษาจดแขงของตวเองตอไป สวนภาคเอกชนควรมการนาปจจยทง 6 ปจจยไปศกษาและทาเปนนโยบายบรษทเพอรกษาความไดเปรยบและเพมความมนคงในอนาคต ในดานจดออน ภาครฐตองมการจดอบรมใหความรผประกอบการในพฒนาปจจยทง 4 ใหเกดความเขมแขงมนคง มการตดตามผลอยางสมาเสมอเพอใหเกดการพฒนาทถกจดและมงคง ในสวนของภาคเอกชนจะตองมการวางแผนนโยบาย มการประเมนตนเองอยางสมาเสมอถงความกาวหนาในปจจยตาง ๆ เพอสงผลใหธรกจเกดความมนคงและยงยน



7. กตตกรรมประกาศ งานวจยฉบบนสาเรจไดดวยความกรณาและความอนเคราะหจากคณาจารยและผมสวนเกยวของทกทาน โดยเฉพาะอยางยง อ.ดร.อนภาค เสารเสาวภาคย ประธานทปรกษาวทยานพนธ ซงไดสละเวลาอนมคาในการใหความร คาแนะนา และขอเสนอแนะอนเปนประโยชนตอการทางานวจยฉบบน ตลอดจนไดกรณาตดตามความคบหนาและตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ ของงานวจยฉบบนดวยความเอาใจใสมาโดยตลอด ขอกราบขอบพระคณคณาจารยประจาคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมทกทาน ทไดประสทธประสาทวชาความรตาง ๆ ใหกบผว จยตลอดมา ความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามเพอใชเปนขอมลหลกในการจดทาวทยานพนธฉบบนใหสาเรจลลวง



บรรณานกรม ภาษาไทย กลยา วานชยบญชา. (2548). การวเคราะหสถตขนสงดวย SPSS for Windiws. กรงเทพมหานคร:

คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เกอ วงศบญสน. (2540). ประชากรกบการพฒนา. พมพครงท2. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชยอนนต สมทวณช. (2541). ประชารฐกบการเปลยนแปลง. กรงเทพมหานคร: บรษทสขและบตร

จากด. บณฑรกา แสงอรณ. (2554). ธนาคารโลกชแนวโนมเศรษฐกจไทยยงดแมมแรงกดดนจากราคา

อาหารและนามนทสงขน คนหาเมอ 4 ธนวาคม 2554, จากhttp://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIAPACIFICEXT/THAILANDINTHAIEXTN/0,,contentMDK:22876878~pagePK:1497618~piPK:217854~theSitePK:486697,00.html

พพฒน ยอดพฤตการ. (2553). หนาทของ (องคกร) พลเมอง. คนหาเมอ 29 พฤศจกายน 2554, จากhttp://pipatory.blogspot.com/2010_05_01_archive.html

วภาดา วระสมฤทธ. (2553). ความรบผดชอบตอสงคมขององคกร (CSR) ทมผลตอความจงรกภกดของลกคาของ บรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด (มหาชน). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพมหานคร.

สฤณ อาชวานนทกล. (2554). ธรกจทยงยน: เหตผลทางธรกจ และกรณศกษา. คนหาเมอ 29 พฤศจกายน 2554, จาก http://www.readerland.in.th/ebook/contents/1308186381.pdf

สภมาส องศโชต, สมถวล วจตรวรรณา และ รชนกล ภญโญภานวฒน. (2551). สถตวเคราะหสาหรบการว จยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร เทคนคการใชโปรแกรม LISREL. กรงเทพมหานคร: มสชน มเดย.

สภมาส องศโชต และคณะ. (2552). สถตการวเคราะหสาหรบการวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร: เทคนคการใชโปรแกรม LISREL. กรงเทพมหานคร: เจรญดมนคงการพมพ.

ภาษาองกฤษ Audretsch, D. B., & Acs, Z. J. (2003). Handbook of Entrepreneurship research. Boston:

Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. Byrne, B. M. (1998). Structural Equation Modeling with LISREL, PRELIS and SIMPLIS: Basic

Concepts, Applications and Programming. Mahwah, New Jersey. Cheney, G. (2004). The corporate conscience and the triple bottom line. 18(12).



Chin, W. W. (2001). PLS-Graph Users Guide 3.0. University of Houston, Taxas. Cocharan, W. G. (1953). Sampling techniques. New York: John Wiley & Sons, Inc. Fiksel, J., Mcdaniel, J., & Mendenhall, C. (1999). MEASURING PROGRESS TOWARDS

SUSTAINABILITY PRINCIPLES,PROCESS,AND BEST PRACTICES. Greening of Industry Network Conference Best Practice Proceedings.

Grimm, L., & Yarnold, P. R. (2000). Reading and understanding more multivariate statistics. Washington: DC: American Psychological Association.

Henriques, I., & Sadorsky, P. (1999). THE RELATIONSHIP BETWEEN ENVIRONMENTAL COMMITMENT AND MANAGERIAL PERCEPTIONS OF STAKEHOLDER IMPORTANCE. Academy of Management Journal.

Kates, R. W., Parris, T. M., & Leiserowitz, A. A. (2005). What is Sustainable Development? GOALS,INDICATORS,VALUES, AND PRATICE (Vol. 43).

McClelland, D. (2008). The Empretec methodology. Retrieved December 1st, 2011, from http://www.unctadxi.org/templates/Page____7407.aspx

Reisinger, Y., & Turner, L. (1998). Asian and Western cultural differences: the new challenge for tourism marketplaces. Journal of International Hospitality, Leisure and Tourism Management, 1(3).

Smallbone, D., Piasecki, B., Rogut, A., Venesaar, U., Rumpis, L., & Budrekaite, D. (1996). The Survival, Growth and Support Needs of Manufacturing SMEs in Poland and the Baltic. Middlesex University, London.

Steiger, J. H. (2007). Understanding the limitations of global fit assessment in structural equation modeling. Personality and Individual Difference(42).

Swanson, K., & Horridge, P. (2004). A Structural Model for Souvenir Consumption, Travel Activities, and Tourist Demographics. Journal of Travel Research, 42(2), 372-380.

Swanson, K., & Horridge, P. (2006). Travel Motivations as Souvenir Purchase Indicators. Tourism Management, 27(4), 671-683.

Weaton, B. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology(8).



การวเคราะหความสมพนธระหวางการใชพลงงาน การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจ

เอเชย–แปซฟก Analysis of the Relationship Between Energy Use, Carbon Dioxide Emission and Economic Growth of 14 Economic Area in Asia–Pacific Economic Cooperation

วษวต มนคง

นกศกษาปรญญามหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

บทคดยอ

การศกษานมวตถประสงคเพอวเคราะหความสมพนธระหวางการใชพลงงาน การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย – แปซฟก ไดแก แคนนาดา อเมรกา ญปน ไตหวน เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด รสเซย ชล แมกซโก จน ไทย อนโดนเซย และมาเลเซยซงการศกษาครงนไดใชขอมลพาแนลแบบรายป ตงแต พ.ศ.2533 ถง พ.ศ.2553 จานวนทงสน 21 ป และตวแปรทใชในการศกษา คอ ปรมาณการใชนามน ปรมาณการใชกาซธรรมชาต ปรมาณการใชถานหนและลกไนต ปรมาณการใชไฟฟา ปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ(GDP) โดยการศกษาครงนไดใชวธพาแนลโคอนทเกรชน ผลการศกษาพบวา การใชพลงงาน การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของทง 14 เขตเศรษฐกจ มโคอนทเกรชนหรอมความสมพนธกนในระยะยาว นอกจากน หากเปรยบเทยบความเขมขนของอตราการใชพลงงานตอการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด พบวา ในเขตเศรษฐกจทพฒนาแลวมอตราตากวาในเขตเศรษฐกจทกาลงพฒนา

คาสาคญ: การใชพลงงาน, การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด, การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ, พาแนลโคอนทเกรชน Abstract

The main goal of the paper is to investigate relation between energy consumption, carbon dioxide emission and economic growth of 14 economic areas in Asia – Pacific Economic Cooperation. Analyzed period is from 1990 to 2010 total of 21 years and including Canada, United state, Japan, Taiwan, South Korea, Australia, New Zealand, Russia, Chile, Mexico, China, Thailand, Malaysia and Indonesia. The variables used in this study including



amount of oil consumption, amount of natural gas consumption, amount of coal and lignite consumption, amount of electricity consumption, emission of carbon dioxide and gross domestic product (GDP). This paper used Panel cointegration for analyze of the long-run relationship. The results indicate that there are long-run equilibrium relationships between energy consumption, carbon dioxide emission and economic growth. Additionally, carbon dioxide emissions per unit of energy use in developing economies are higher than developed economies.

Keywords: energy use, carbon dioxide emission, economic growth, panel cointegration

บทนา การมงเนนการพฒนาระบบเศรษฐกจของประเทศใหมการเจรญเตบโตอยางตอเนอง เขามามบทบาทและเปนเครองมอชวดความเจรญทสาคญของแตละประเทศในปจจบน ยงในยคของทนนยมดวยแลว ประเทศตาง ๆ ยงตองหาแนวทางในการพฒนาประเทศของตนใหกาวหนานาประเทศคแขงจากหลากหลายประเทศ ซงจากการแขงขนทางเศรษฐกจทาใหในหลายภมภาคทวโลกไดมการรวมกลมกนจดตงองคกรตาง ๆ มากมายขนเพอเปนการผลกดนและชวยเหลอประเทศในกลมสมาชกใหมความเจรญกาวหนาทางดานสงคมและเศรษฐกจ เนองจากในปจจบนประเทศตางๆ ไมสามารถทจะอยไดโดยปราศจากสงคมโลก เพราะการรวมกลมกนจะชวยสรางอานาจในการตอรองหรอเจรจาทางดานตางๆ ทเปนประโยชนแกประเทศสมาชก อกทงยงเพมขดความสามารถทใชในการแขงขนกนระหวางประเทศ เพอใหไดผลประโยชนและการพฒนาประเทศไปพรอมกน กลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย – แปซฟก (Asia-Pacific Economic Cooperation) เปนอกหนงองคกรทถกจดตงขนจากการประชมระดบรฐมนตรของประเทศในภมภาคเอเชย – แปซฟกเมอเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2532 (ค.ศ.1989) ณ กรงแคนเบอรราประเทศออสเตรเลย โดยมสมาชกทงสน 21 เขตเศรษฐกจ (19 ประเทศ 2 เขตเศรษฐกจ) ไดแก ออสเตรเลย จน ญปน นวซแลนด สงคโปร บรไน รสเซย เกาหลใต ปาปวนวกน ไทย แคนนาดา ฮองกง มาเลเซย เปร ไตหวน ชล แมกซโก ฟลปปนส อเมรกา และเวยดนาม ซงการจดตงองคกรมวตถประสงคเพอสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจและการคาของภมภาคโลก ทพฒนาอยางรวดเรว และเพอสงเสรมระบบการคาในระดบพหภาค(ระบบการคาหลายฝาย) นอกจากน กลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย – แปซฟก มเปาหมายทจะทาการรวมมอกนทางเศรษฐกจเพอสรางความเจรญเตบโตอยางยงยนใหกบภมภาคและโลก และสนบสนนการรวมกลมทางเศรษฐกจแบบเปด (Open regionalism) ซงมลกษณะเฉพาะคอ การใหสทธประโยชนทสมาชกใหแกกน และมผลตอผทมไดเปนสมาชกดวย ซงการดาเนนงานจะยดหลกฉนทามตรวมกนของสมาชก ความสมครใจของสมาชกและผลประโยชนรวมกน โดยคานงถงความแตกตางของระบบเศรษฐกจและสงคม และระดบการพฒนาของสมาชก (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2554)



การพฒนาประเทศของทกประเทศลวนแลวแตตองพงพาพลงงาน เพราะพลงงานเปนส งทมความสาคญตอทกภาคสวนในสงคม10 ทงระบบเศรษฐกจ ระบบการเมอง ระบบการผลต ตลอดจนการดาเนนชวตของประชาชนในแตละวน ดงนนพลงงานจงถอเปนปจจยสาคญททาใหโลกมการพฒนา เจรญเตบโต และขบเคลอนไปขางหนา ซงในปจจบนหลายประเทศมความตองการใชพลงงานเพมขนอยางตอเนอง11 โดยเฉพาะประเทศทมความตองการขยายระบบเศรษฐกจและประเทศทมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรว เพราะในกระบวนการผลตในภาคตางๆ เชน ภาคเกษตรกรรม ภาคอตสาหกรรม ภาคบรการ ฯลฯ ตางจาเปนตองใชพลงงานในกระบวนการผลตดวยกนทงสน ยงมกาลงการผลตเพมมากขนเทาไรกยงมความตองการใชพลงงานเพมมากขนเทานน แตเนองจากแหลงพลงงานบางชนดในปจจบนมอยอยางจากด อาท ถานหน นามนดบ กาซธรรมชาต ฯลฯ ทาใหพลงงานทวความสาคญเพมขนเรอยๆ ในปจจบน และมมลคาเพมขนเรอยๆ ในอนาคต การใชพลงงานทงในดานการผลต การขนสง รวมถงการใชพลงงานในการดารงชวตประจาวน นอกจากจะกอใหเกดผลประโยชนมากมายมหาศาลแลว ยงสามารถกอใหเกดมลพษจากการใชพลงงานตามมาดวยเชนกน พลงงานสวนใหญทเรานามาใชประโยชนในปจจบนกจะเปนเชอเพลงหรอพลงงานจากกาซธรรมชาต ถานหนและนามน12 และเนองจากในกระบวนการผลตหรอการขนสงทน า เอาพล งงานเหล าน ไปใชกจะมการเผาไหมเกดข น ซ งจะกอให เกดกาซคารบอนไดออกไซดทจะถกปลอยออกสชนบรรยากาศ ทาใหเกดปญหามลภาวะและการเปลยนแปลงทางสภาพภมอากาศตามมา และอาจนาไปสผลกระทบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในระยะยาว

1. วตถประสงค

เพอวเคราะหความสมพนธระหวางการใชพลงงาน การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย–แปซฟก โดยใชเทคนคพาแนลโคอนทเกรชน

2. แนวคดและทฤษฎ

ขอมลแบบ Panel เปนขอมลทเกดจากการสงเกตกลมตวอยางชดเดม เกบขอมลซาๆ เปนเวลาหลายๆครงภายในระยะเวลาทศกษา (Baltagi, 2002: 1) ซงขอมลแบบพาแนลจะประกอบไปดวย ขอมลภาคตดขวาง (Cross-sectional data) และขอมลอนกรมเวลา (Time series data) ทาใหสามารถศกษาการเปลยนแปลงของตวแปรและอธบายการเปลยนแปลงของหนวยภาคตดขวางในแตละชวงเวลาได รวมถงการเปลยนแปลงของตวแปรภาคตดขวางทกหนวยในชวงเวลาเดยวกนได(Gujarati, 2003: 637-638)

10 การบรโภคพลงงานมผลกระทบทางบวกตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทย ทงระดบการบรโภคพลงงานตาและระดบการ บรโภคพลงงานสง (ผจงจต ตบประสอน, 2551) 11 สถตการใชพลงงานของแตละประเทศทกภมภาคทวโลก (Global Energy Statistic Yearbook, 2011) 12 แหลงพลงงานทใชในปจจบนของประเทศไทย (กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม, 2554)



การวเคราะหขอมลพาแนลแบบไมนง (Nonstationary Panel Data) จะทาการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรและทาการประมาณคาแบบจาลอง

แบบจาลองทใชในการศกษา ),,,,( 2COELECOANATOILfGDP (1)

รปแบบสมการเชงเสน (Linear form) สามารถเขยนไดดงน

ititititititit COaELEaCOAaNATaOILaaGDP 2543210 lnlnlnlnlnln (2)

โดยท GDP คอ ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของแตละประเทศทศกษา ไดแก ออสเตรเลย นวซแลนด รสเซย เกาหลใต สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนจน ไทย แคนนาดา มาเลเซย เปร แมกซโก ฟลปปนส ชล อเมรกา และไตหวน OIL คอ ปรมาณการใชนามนของแตละประเทศทศกษา NAT คอ ปรมาณการใชกาซธรรมชาตของแตละประเทศทศกษา COA คอ ปรมาณการใชถานหนและลกไนตของแตละประเทศทศกษา ELE คอ ปรมาณการใชไฟฟาของแตละประเทศทศกษา

2CO คอ ปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของแตละประเทศทศกษา i คอ คาลา (Lagged Value) t คอ แนวโนมเวลา (Trend) 50 ,...,aa คอ คาพารามเตอร it คอ คาความคลาดเคลอน

3. วธการวจย ขนตอนท 1 ทาการทดสอบพาแนลยนทรทเพอตรวจสอบความนงของขอมล ดวยวธการ

Fisher - ADF Test ขนตอนท 2 ทาการทดสอบพาแนลโคอนทเกรชน ซงเปนการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรในแบบจาลองวามความสมพนธกนหรอไม ดวยวธของ Pedroni Test ขนตอนท 3 ทาการทดสอบสมการพาแนล ซงเปนการประมาณคาแบบจาลองทมขอสมมตของคาคงทและคาสมประสทธตางกน แบงออกเปนการประมาณคา Constant Coefficient Model (Pooled Estimator) การประมาณคาแบบ Fixed – Effects Model และการประมาณคาแบบ Random Effects Model ซงการเลอกการประมาณวธใดนนขนอยกบวาแบบจาลองและขอมลทใชในการศกษาเหมาะสมกบการประมาณแบบใดมากกวากน และขนตอนท 4 ทาการประมาณคาแบบจาลองพาแนล โดยการประมาณคาสมประสทธการถดถอยดวยวธการประมาณคาแบบกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square : OLS) วธการประมาณคาการเปลยนแปลงเชงพลวตรแบบกาลงสองนอยทสด (Dynamic Ordinary Least Square : DOLS) และการประมาณคาสมการโดยวธโมเมนตในรปทวไป (Generalized Method of Moments : GMM) (ทรงศกด ศรบญจตต, 2547)

4. ผลการศกษา จากผลการทดสอบดวยวธ Fisher – ADF test พบวา ปรมาณการใชถานหน-ลกไนต นามน

กาซธรรมชาต ไฟฟา การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของทง 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย – แปซฟก มลกษณะนงท I(1) ทงหมด และเมอทาการทดสอบพาแนลโคอนทเกรชน ซงเปนการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรใน



แบบจาลองโดยใชวธ Pedroni Test ซงในตารางท 1 เปนการวเคราะหความสมพนธตามสมการท 2 โดยมสมมตฐานหลกคอ ไมมความสมพนธกนในระยะยาว สมมตฐานรองคอ มความสมพนธกนในระยะยาว

จากตารางท 1 ผลการทดสอบโดยกาหนดใหมคาคงท (Individual Intercept) พบวาคาสถต Panel pp - Statistic และ Panel ADF – Statistic มนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน 0.05 ซงปฏเสธสมมตฐานหลก นนคอ มโคอนทเกรชนหรอตวแปรปรมาณการใชถานหน-ลกไนต ปรมาณการใชน า มน ปรมาณการใชก าซธรรมชาต ปรมาณการใช ไฟฟ า ปรมาณการปล อยก าซคารบอนไดออกไซด และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของทง 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย–แปซฟก มความสมพนธกนทกเขตเศรษฐกจ สวนคาสถต Group pp – Statistic และ Group ADF – Statistic มนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน 0.05

ตารางท 1 ผลการทดสอบพาแนลโคอนทเกรชนของตวแปรทใชในการศกษาดวยวธ Pedroni Test คาสถตทใชทดสอบ Specification

None Intercept Intercept and Trend

Panel - Statistic -954.6499 (1.0000)

-10941.9800 (1.0000)

-14717.6000 (1.0000)

Panel - Statistic 2.2721 (0.9885)

0.1935 (0.5767)

0.7818 (0.7858)

Panel pp - Statistic 0.3666 (0.6431)

-5.8083 (0.0000)

-8.6729 (0.0000)

Panel ADF - Statistic -0.5243 (0.3000)

-8.0929 (0.0000)

-0.7942 (0.2135)

Group - Statistic 2.4413 (0.9927)

1.9456 (0.9741)

2.3652 (0.9910)

Group pp – Statistic

Group ADF - Statistic

-4.9889 (0.0000) -8.1332 (0.0000)

-6.3679 (0.0000) -8.7766 (0.0000)

-15.8281 (0.0000) -1.1409 (0.1270)

ทมา : จากการคานวณ หมายเหต : คา Probability Values แสดงในวงเลบ มนยสาคญทางสตทระดบความเชอมน 0.05

ซงปฏเสธสมมตฐานหลก นนคอ มโคอนทเกรชนหรอตวแปรมความสมพนธกนอยางนอย 1 ประเทศ



เมอทาการทดสอบพาแนลโคอนทเกรชน พบวา ตวแปรในแบบจาลองมโคอนทเกรชนหรอมความสมพนธกน ดงนนจงทาการประมาณคาแบบจาลอง เพอหาคาสมประสทธของตวแปรแตละตว ซงตองทาการทดสอบสมการพาแนลเสยกอนวาสมควรทาการประมาณคาแบบใดจงจะมความเหมาะสมทสด และผลการทดสอบมรายละเอยดดงน ตารางท 2 ผลการทดสอบสมการพาแนลดวยวธ Redundent Fixed Effect Test

Test Cross-Section Fixed Effect Effects Test Statistic d.f. Prob. Cross-Section F 45.2122 (13,275) 0.0000 Cross-Section Chi-Square 336.1489 13 0.0000

ทมา จากการคานวณ

จากตารางท 2 ผลการทดสอบสมการดวยวธ Redundent Fixed Effect Test โดยการทดสอบ Cross-Section Fixed Effect ซงเปนการทดสอบวาควรประมาณคาแบบจาลองในรปแบบใดจงจะมความเหมาะสม โดยสมมตฐานหลกในการทดสอบคอ No Fixed Effects ถาปฏเสธสมมตฐานหลกแสดงวาควรประมาณคาแบบจาลองดวยแบบ Fixed Effects ซงผลการทดสอบพบวา คาสถต Cross-Section F และ Cross-Section Chisquare ปฏเสธสมมตฐานหลกทนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน 0.05 นนคอ ควรทาการประมาณคาแบบจาลองในรปแบบ Fixed Effects จงจะมความเหมาะสมทสด ผลการประมาณคาแบบจาลองทใชในการวเคราะหความสมพนธระหวางการใชพลงงาน การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย – แปซฟก ในรปแบบ Cross-Section Fixed Effects ดวยวธการประมาณคาแบบกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square : OLS) วธการประมาณคาการเปลยนแปลงเชงพลวตรแบบกาลงสองนอยทสด (Dynamic Ordinary Least Square : DOLS) และการประมาณคาสมการโดยวธโมเมนตในรปทวไป (Generalized Method of Moments : GMM) ซงแสดงไดในตารางเดยวกนมรายละเอยด ดงน

ตารางท 3 ผลการประมาณคาแบบจาลองทใชในการศกษา ในรปแบบ Cross-Section Fixed Effects ดวยวธ OLS Estimator, DOLS Estimator และ GMM Estimator

ตวแปร OLS Estimator DOLS Estimator GMM Estimator Constant -0.2124

(0.0427) -2.3352 (0.0449)

-1.8776 (0.0074)

itOILln 0.1712 (0.0000)

-1.1348 (0.0622)

0.0863 (0.0011)



ตารางท 3 ผลการประมาณคาแบบจาลองทใชในการศกษา ในรปแบบ Cross-Section Fixed Effects ดวยวธ OLS Estimator, DOLS Estimator และ GMM Estimator (ตอ)

ตวแปร OLS Estimator DOLS Estimator GMM Estimator

itNATln 0.3897 (0.0006)

-0.0169 (0.3393)

0.4216 (0.0004)

itELEln 1.7037 (0.0000)

2.1138 (0.0052)

1.6366 (0.0000)

itCO2ln 0.2124 (0.0000)

0.0662 (0.0349)

0.3708 (0.0885)

))1((ln itOIL -1.3686 (0.0202)

))1((ln itNAT -0.4232 (0.0549)

))1((ln itCOA 0.1681 (0.0829)

))1((ln itELE 0.3567 (0.0373)

))1(2ln itCO 0.3686 (0.6430)

R-squared 0.9593 0.9627 0.9604 Adjust R-square 0.9567 0.9531 0.95789

ทมา : จากการคานวณ หมายเหต : คา Probability Values แสดงในวงเลบ มนยสาคญทางสตทระดบความเชอมน 0.05 จากการเปรยบเทยบผลของการประมาณคาแบบจาลองทศกษาความสมพนธระหวางการใชพลงงาน การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย – แปซฟกทง 3 วธ พบวา การประมาณคาแบบจาลองดวยวธกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square, OLS) มความเหมาะสมกบแบบจาลองมากทสด เนองจากมคา Adjusted R-square มากกวาการประมาณคาแบบวธกาลงสองนอยทสดเชงพลวตร (Dynamic Ordinary Least Square, DOLS) และการประมาณคาดวยวธการโมเมนตในรปทวไป (Generalized Method of Moments, GMM) ซงผลของการประมาณคาดวยวธกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square, OLS) พบวาตวแปรทกตวมนยสาคญทระดบความเชอมน 0.05 สามารถเขยนสมการไดดงน

itititit COANATOILGDP ln0.2909ln0.3897ln0.1712-0.2124ln

ititit COELE 2ln0.2124ln1.7037 (3)



จากสมการท 3 เมอปรมาณการใชนามน (itOILln )เปลยนแปลงไปรอยละ 1 สงผลให

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (itGDPln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 0.1712 ในทศทางเดยวกน เมอ

ปรมาณการใชกาซธรรมชาต (itNATln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 1 สงผลใหผลตภณฑมวลรวม

ภายในประเทศ (itGDPln )เปลยนแปลงไปรอยละ 0.3897เมอปรมาณการใชถานหน–ลกไนต(

itCOAln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 1 สงผลใหผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (

itGDPln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 0.2909 ในทศทางเดยวกน เมอปรมาณการใชไฟฟา (

itELEln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 1 สงผลใหผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (

itGDPln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 1.7037 ในทศทางเดยวกน และเมอการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (

itCO2ln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 1 สงผลใหผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (

itGDPln ) เปลยนแปลงไปรอยละ 0.2124 ในทศทางเดยวกน จากตารางท 4 ผลการประมาณคาความสมพนธระหวางการใชพลงงาน การปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย–แปซฟกเปนรายประเทศ แบบ Cross-section Fixed Effects ดวยวธการประมาณคาแบบจาลองดวยวธกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square, OLS) ซงจะมคาคงท (Constant) แตกตางกน

ตารางท 4 ผลการประมาณคาแบบจาลองทใชในการศกษา ในรปแบบ Cross-Section Fixed Effects ดวยวธ OLS Estimator รายประเทศ

ประเทศ OLS-Estimator Constant

itOILln itNATln

itCOAln itELEln

itCO2ln แคนนาดา -0.5917 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 อเมรกา 0.0369 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 รสเซย -1.0963 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124

แมกซโก 0.4282 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 ชล -0.2399 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 จน -1.4764 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124

ญปน 0.2823 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 ไตหวน -0.9050 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124

เกาหลใต -0.0177 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 ไทย -0.0722 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124

อนโดนเซย 0.8304 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 มาเลเซย -0.1037 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124

ออสเตรเลย 0.3234 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124 นวซแลนด -0.3721 0.1712 0.3897 0.2909 1.7037 0.2124

ทมา : จากการคานวณ



5. สรปผลการศกษา ในการศกษาการว เคราะหความสมพนธระหวางการใชพล งงาน การปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซด และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ 14 เขตเศรษฐกจในกลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย – แปซฟก โดยใชขอมลแบบพาแนลรายป ตงแต พ.ศ.2533 ถง พ.ศ.2553 จานวนทงสน 21 ป โดยใชวธพาแนลโคอนทเกรชนในการวเคราะหความสมพนธของตวแปรทใชในการศกษา คอ ปรมาณการใชนามน ปรมาณการใชกาซธรรมชาต ปรมาณการใชถานหนและลกไนต ปรมาณการใชไฟฟา ปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ(GDP) พบวาในการทดสอบยนทรท ตวแปรทกตวไมมยนทรทหรอขอมลมความนงทระดบ First Differnce หรอมอนดบความสมพนธของขอมล เทากบ 1 หรอ I(1) และเมอทาการทดสอบพาแนลโคอนทเกรชน พบวาการใชพลงงาน (

itOILln ,itNATln ,

itCOAln และ itELEln ) การ

ปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (it

CO2ln ) และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (itGDPln ) มโคอนทเกร

ชนหรอมความสมพนธกนในระยะยาว จากการประมาณคาแบบจาลองทง 3 วธ ไดแก วธกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least

Square, OLS) วธกาลงสองนอยทสดเชงพลวตร (Dynamic Ordinary Least Square, DOLS) และวธการประมาณคาแบบโมเมนตในรปทวไป (Generalized Method of Moments, GMM) ในรปแบบ Fixed Effects พบวาการประมาณคาแบบจาลองดวยวธกาลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square, OLS) มความเหมาะสมกบแบบจาลองมากทสด

ผลการศกษาความสมพนธระหวาง ปรมาณการใชนามน ปรมาณการใชกาซธรรมชาต ปรมาณการใชถานหนและลกไนต ปรมาณการใชไฟฟา ปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ(GDP) พบวา ตวแปรทงหมดมความสมพนธกนในทศทางเดยวกน คอ เมอมการใชพลงงานเพมขน ปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดและผลตมวลรวมภายในประเทศกจะเพมขนดวยเชนกน ดงนน ในการวางแผนพฒนาเศรษฐกจจะตองคานงถงประเดนเรองความมนคงดานพลงงานมากยงขน และควรเนนการใชพลงงานใหเกดประสทธภาพสงสดพรอมกบดาเนนนโยบายควบคมการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจากการใชพลงงานอยางจรงจง เพราะถาหากไมมการควบคมการใชพลงงานหรอการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด อาจสงผลกระทบตอความเสอมโทรมดานสงแวดลอม สภาวะการเปลยนแปลงดานสภาพภมอากาศ ปญหาการคลาดแคลนพลงงาน และความลมเหลวของระบบเศรษฐกจทมความรนแรงเพมมากขนในระยะยาว นอกจากนหากความตองการใชพลงงานมเพมมากขนเรอยๆ แตแหลงพลงงานภายในประเทศมอยอยางจากด ในอนาคตกจะตองมการนาเขาพลงงานจากตางประเทศเพมมากขนเรอยๆ ซงจะสงผลกระทบตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศดวยเชนกน

อยางไรกตาม เนองจากขอจากดดานขอมล ในการศกษาครงนจงใชตวแปรเพยง 6 ตวและระยะเวลาในการศกษาเพยง 21 ปยอนหลง ซงในการศกษาครงตอไป อาจจะมการเพมตวแปรทสาคญทางเศรษฐกจทสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ หรออาจเพมจานวนประเทศนอกเหนอจากประเทศทไดทาการศกษาแลวใหมากยงขน



บรรณานกรม ภาษาไทย กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม. 2554. แหลงพลงงานทใชในปจจบนของประเทศไทย. สบคน

เมอวนท 1 ธนวาคม 2554. จาก http://www.deqp.go.th/ ทรงศกด ศรบญจตต. 2547. เศรษฐมต: ทฤษฎและการประยกต. พมพครงท 1. เชยงใหม: คณะ

เศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. ธนาคารแหงประเทศไทย. (2554). กลมความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย–แปซฟก. สบคนวนท

20 ธนวาคม 2554. จาก http://www.bot.or.th/Thai/AboutBOT/index/Pages/APEC.aspx ผจงจต ตบประสอน. 2551. ผลกระทบของการบรโภคพลงงานตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ

ประเทศไทย.การคนควาแบบอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

ภาษาองกฤษ Baltagi, Badi Ho. 2002. Econometric analysis of panel data. 2nd ed. West Sussex: John

Wiley & Son. Enerdata, Global Energy Statistical Yearbook. 2011. Retrieved March 1, 2012 from http://yearbook.enerdata.net/. Gujarati, Damodar N. 2003. Basic econometrics. 4th ed. Singapore: McGraw-Hill. Hadri, Kaddour. 2000. Testing for stationary in heterogeneous panel data. Econometrics

Journal 3: 148-161. Hansen, L. 1982. Large Sample Properties of Generalized Method of Moments

Estimators. Econometrica. 50, P. 1029-1054. Kao, C., M.H. Chiang, and B.Chen. 1999. International R&D Spillover: An Application of

Estimation and Inference in Panel Cointegration. Oxford Bulletin of Econometrics and Statistics 61: 691-709.

Knoema data, GDP Statistics by Country. 2011. Retrieved February 27, 2012 from http://knoema.com/tbocwag.

Maddala, G.S and Wu, S. 1999. A comparative study of unit root tests with panel data and a new simple test. Oxford Bullentin of Economics and Statistics 61: 631-52.

Pedroni, P. 1999. Critical values for cointegration tests in heterogeneous panel with multiple regression. Oxford Bullentin of Economics and Statistics, Special Issue. P. 653-670.

World Bank, Gross Domestic Product. 2010. Retrieved January 15, 2012 from http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD.



การวเคราะหมลคาความเสยงและคาเฉลยความเสยหายสวนเกนของผลตอบแทนดชนหลกทรพยมอรแกนสแตนลยอนเตอรเนอชนแนลโดยใชวธมลคาปลายสด:

ตลาดเกดใหมเอเชย Value at Risk and Expected Shortfall Analysis of the Morgan Stanley Capital

International Index Return Using Extreme Value Theory: Asia Emerging Markets

สาธต พรหมมนทร นกศกษาปรญญามหาบณฑต

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคทจะศกษาถงการประเมนมลคาความเสยงและคาเฉลยความเสยหายสวนเกนของผลตอบแทนดชนหลกทรพยมอรแกนสแตนลยอนเตอรเนอชนแนลในตลาดเกดใหมเอเชยโดยใชทฤษฎมลคาปลายสด โดยในการศกษาครงนจะใชขอมลรายวนของดชนในตลาดเกดใหมเอเชย ประกอบไปดวย ประเทศ จน, อนเดย, อนโดนเซย, มาเลเซย, ฟลปปนส, เกาหลใต. ไตหวน และไทย ระหวางวนท 1 มกราคม 2544 ถงวนท 31 ธนวาคม 2554 พยากรณมลคาความเสยงและคาเฉลยความเสยหายสวนเกนโดยวธทฤษฎมลคาปลายสดซงสามารถสามารถแบงไดเปน 2 วธ คอการคานวณโดยใชการแบงชวงระยะเวลาเพอเกบขอมลทมคาสงสด และวธคานวณโดยการเลอกขอบเขต ขอดของการศกษาคอ สามารถนาไปการประกอบตดสนใจในการลงทนและการจดการความเสยง อกทงยงพยากรณหาอตราผลตอบแทนของราคาหลกทรพยในอก 5 และ 10 ปขางหนา

คาสาคญ: หลกทรพยมอรแกนสแตนลยอนเตอรเนอชนแนล, ตลาดเกดใหม, ทฤษฎมลคาปลายสด, มลคาความเสยง, คาเฉลยความเสยหายสวนเกน Abstract This study investigates a Value at Risk and Expected Shortfall Analysis of the Morgan Stanley Capital International Index (MSCI) Return in case of Asia Emerging Markets by using Extreme Value Theory. This study uses daily MSCI Emerging Market Index in Asia , which including China, India, Indonesia, Malaysia, Philippines, South Korea, Taiwan, and Thailand over the period of January 1, 2001 through December 31, 2011. The paper is considered to estimate Value at Risk and Expected Shortfall using an Extreme Value Theory applied in modeling extremes. The theory based on the both of the generalized extreme value distribution and the generalized Pareto distribution. An advantage of the method is



very useful to manage a risk allocation in portfolio. Moreover, the paper is included to the forecasting in the next 5 and 10 years.

Keywords: Morgan Stanley Capital International Index, Emerging Markets, Extreme Value, Value at Risk, Expected Shortfall 1. Principle and Rational of the Study Emerging markets are nations with social or business activity in the process of rapid growth and industrialization. Based on data from World Bank in 2006, there are around 28 emerging markets in the world and in 2010 says there are 40 emerging markets. The economies of China and India are considered to be the largest. According to The Economist (2008) many people find the term outdated, but no new term has yet to gain much traction.

Emerging market hedge fund capital reached a record new level in the first quarter of 2011 of $121 billion. As of May 2010, MSCI Barra classified the following 21 countries as emerging markets are Brazil, Chile, China, Egypt, India, Peru, Czech Republic, Hungary, Indonesia, Malaysia, Mexico, Morocco, Philippines, Poland, Russia, South Africa, Taiwan, Thailand, and Turk. In the case of the study I will focus on the MSCI Emerging Market Index of Asia. Investor in the world as know as the MSCI World is a stock market index of over 1,600 world’ stocks. It is maintained by MSCI Inc., formerly Morgan Stanley Capital International, and is often used as a common benchmark for world or global stock funds. This paper investigate the relative predictive performance of various alternative Value at Risk (VaR) and expected shortfall (ES) models of the MSCI Emerging Market Index in Asia, which are China, India, Indonesia, Malaysia, Philippines, South Korea, Singapore, Taiwan, and Thailand. The study emphasizes on extreme value theory-based models. Extreme Value Theory provides a solid framework to formally study the behavior of extreme observations. It focuses directly on the tails of the sample distribution and could, therefore, potentially perform better than other approaches in terms of predicting unexpected extreme changes (Dacorogna et al., 1995; Longin, 2000). Extreme Value Theory methods have two characteristics which make them attractive for tail estimation based on a sound statistical theory. Theory brings out a parametric form for the tail of a distribution. Two main approaches are proposed in the literature to measure extreme value theory, which are the Block Maxima (BM) based on the Generalized Extreme Value (GEV) and the Peak Over Threshold (POT) based on the Generalized Pareto Distribution (GPD).

http://en.wikipedia.org/wiki/MSCI_Barra



2. Scope of the Study and Data Collection This study uses daily MSCI Emerging Market Index in Asia; China, India, Indonesia, Malaysia, Philippines, South Korea, Singapore, Taiwan, and Thailand over the period of January 1, 2001 through December 31, 2011. The paper is considered to estimate Value at Risk (VaR) using an Extreme Value Theory applied in modeling extremes : Block maxima models modeled by the generalized extreme value (GEV) distribution; Threshold models realized large values over some high threshold, which can be simulated by the generalized Pareto distribution (GPD).

3. Extreme Value Theory and Statistical Approaches This paper is used Extreme Value Theory and Statistical Approaches. Extreme value theory relates to the asymptotic behavior of extreme observations of a random variable. It provides the fundamentals for the statistical modeling of rare events, and is used to compute tail risk measures. Researchers have contributed abundant theoretical discussion on EVT such as Embrechts et al. (1997), Reiss and Thomas (1997), and Coles (2001). Modeling Extreme Value Theory, there are two ways if identified extremes in data. This paper is considered a random variable which may represent daily losses or returns. The first approach considers the maximum (or minimum) the variable takes in periods. The second approach focuses on the largest value variable over some high threshold. Block Maxima or Generalized Extreme Value Distribution (GEV) An approach is the one of studying the limiting distributions of the sample extreme, which is presented under a single parameterization. In this case, extreme movements in the left tail of the distribution can be characterized by the negative numbers (Jiahn-Bang Jang, 2007) Let iX be the negative of the thi daily MSCI Emerging Market Index price in Asia between day i and day 1i . Define as 1(ln ln )i i iX P P where, iP and 1iP are the daily MSCI Emerging Market Index price in Asia of day i and day 1i . Suppose that 1, 2 ,..., nX X X be the random variables with an unknown cumulative distribution functionCDF ; ( ) Pr( )iF x X x . Extreme values are defined as maxima (or minimum) of the n independently and identically distributed random variable 1, 2 ,..., nX X X . Then, let nX be the maximum negative side movements in the MSCI Emerging Market Index price in Asia returns, that is, 1, 2max( ,..., )n nX X X X . Since the extreme movements are the focus of this study, the exact distribution of nX can be written as



1 2Pr( ) Pr( , ,..., )n nX X X X 1

Pr( ) ( )n

n

i

X F

Pr( ) ( )n

nX F a

In practice the parent distribution F is usually unknown or not precisely known. The empirical estimation of the distribution ( )nF a is poor in this case. Fisher and Tippet (1928) derived the asymptotic distribution of ( )nF a . Suppose n and n are sequences of real number location and scale measures of the maximum statistic nX . Then the standardized maximum statistic

* n nn

n

XZ

1

Converges to xz

which has one of three forms of non-degenerate

distribution families such as

( ) exp exp ,H z z z

1

( ) exp , 0 0,H z z z else

2

1

( ) exp , 0 1,H z z z else

These forms go under the names of Gumbel, Frechet, and Weibull respectively. Here μ and σ are the mean return and volatility of the extreme values x and is the shape parameter or called 1

the tail index of the extreme statistic distribution. With

0, 0, 0 represent Gumbel, Frechet, and Weibull types of tail behavior respectively. In fact Gumbel, Frechet, and Weibull types can be fit for exponential, long, and short tails respectively.

Embrechts and Mikosch (1997) proposed a generalized extreme value (GEV) distribution which included those three types and can be used for the case stationary GARCH processes. GEV distribution has the following form

1

exp( )( ; , ) exp , ; 0

( ) ( )( ; , ) exp 1 ,1 0; 0

xH X x

x xH X

3

Then, suppose that block maxima 1, 2 ,..., nB B B are independent variables from a GEV distribution, the log-likelihood function for the GEV, under the case of 0 , can be given as



1

1 1

1ln ln 1 ln 1 1

k ki i

i i

B BL k

4

For the Gumbel type GEV form, the log-likelihood function can be written as

1 1

ln ln ln expk k

i i

i i

B BL k

5

As Smith (1985) declared that, for 0.5 , the maximum likelihood estimators, for , , and , satisfy the regular conditions and therefore having asymptotic and consistent

properties. The number of blocks, k and the block size form a crucial tradeoff between variance and bias of parameters estimation. Peak over threshold or Generalized Pareto Distribution (GPD) Jiahn-Bang Jang, 2007 stated that Peaks over Thresholds (POT) method utilizes data over a specified threshold. Define the excess distribution as

( ) ( )( ) Pr |

1 ( )h

F x h F hF x X h x X h

F h

7

where h is the threshold and F is an unknown distribution such that the CDF of the maxima will converge to a GEV type distribution. For large value of threshold h , there exists a function ( ) 0h such that the excess distribution of equation (2) will approximate by the generalized Pareto distribution (GPD) with the following form

, ( )

1

, ( )

( ) 1 exp , 0( )

( ) 1 1 , 0( )

h

h

xH x

h

xH x

h

8

where 0x for the case of 0 , and 0 x, and 0 x h

for the case of 0 .

Define 1, 2 ,..., kX X X as the extreme values which are positive values after subtracting threshold h . For large value of h , 1, 2 ,..., kX X X is a random sample from a GPD, so the unknown parameters and h can be estimated with maximum likelihood estimation on GPD log-likelihood function. Based on equation (7) and GPD distribution, the unknown distribution F can be derived as , ( )( ) 1 ( ) ( ) ( )hF y F h H x F h 9

Therefore the estimator of (9) is ( ) 1 ( ) ; , ( ) ( )F h F h H x h F h 10



where and ( )h are parameters of GPD log-likelihood. High quantile VaR and expected shortfall can be computed using (9). First, define ( ) qF VaR q as the probability of distribution function up to thq quantile qVaR .

Therefore, 1

( ) ( ) 1 1q

nV aR F q h h q

k

11

Next, given that qVaR is exceeded, define the expected loss size, expected shortfall( )ES , as

| |q q q q qES E X X VaR VaR E X VaR X VaR 12

From (11), (Jiahn-Bang Jang, 2007) qES can be computed using qVaR and the estimated mean excess function of GPD distribution.

Therefore,

( )

1 1

qq

h hV aRES

13

4. The empirical result 4.1 The Generalized Extreme values (GEV) The variance diagnostic plots for assessing the accuracy of the GEV model covers pending to the MSCI EM Asia index return are shown in Fig. 1. The probability plot corresponds to the model as near-linear but the quintiles plot corresponds to the model as near-linear only in the beginning while then diverge outward in the end. This means that the distribution of model is not reliable in the long term. The return level curve asymptotes to a finite level as a consequence of the positive estimate of ξ, though since the estimate is close to zero. The estimated curve is closed to linear. The density estimate seems consistent with the histogram of the data with short tailed in the left and the long tailed in the right. Maximization of the GEV log-likelihood for the data leads to the estimate: ( , , ) = (0.0199, 0.0112, and 0.0793). Taking square roots, the standard errors are 0.08839, 0.00085 and 0.00114 for , , and respectively.



Figure 1: Diagnostic Plots for GEV Compared to the MSCI EM Asia Index Return Source: Computed Result

Table 1: The Summary Results of the MSCI EM Asia index return in the Next 10 Year (2012-2022) Based on Generalize Extreme Value Analysis

5-year (percentage)

10-year (percentage)

Value at Risk of the MSCI EM Asia index return

3.73 4.76

95% (3.337, 4.223) (4.149, 5.654) 99% (3.227, 4.422) (4.049, 6.067)

Source: Computed Result

Table 1 represents the MSCI EM Asia index return in US dollar based on Generalized Extreme Value Analysis in during the period between 1991 and 2011 in order to forecast the MSCI EM Asia index return for the next ten years (2012 to 2022). For the MSCI Asia index return will be increased as of 2012 to 2022. In 2017, the extreme values of the MSCI EM Asia index return will be 3.73% (3.227%, 4.422%) at the significant level of 99%. As mentioned that the log-likelihood estimates are = 0.0199, = 0.0112, and = 0.04736

0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0

0.0

0.4

0.8

Probability Plot

Empirical

Mod

el

0.02 0.04 0.06 0.08

0.02

0.06

Quantile Plot

Model

Em

piric

al

0.00

0.04

0.08

0.12

Return Period

Ret

urn

Leve

l

0.1 1 10 100 1000

Return Level Plot Density Plot

z

f(z)

0.00 0.02 0.04 0.06 0.08

05

1525

35



therefore, for the next 10 years, Value at Risk from GEV estimates gives the result as 4.76%. This implies that, the extreme loss in every year will exceed to 4.76% with 1% risk. It means that if we invest $1 US million in MSCI Asia index return, we are 99% confident that our daily loss at worst will not exceed $47,600 US. In other word, we are 1% confident that our loss return will exceed 4.76% or $47,600 US if we have an investment of $1 US million in that market. 4.2 The Generalized Pareto Distribution (GPD) Figure 2 shows the mean residual life plot with approximate 99% confidence intervals for the daily MSCI EM Asia index return. The graph appears to curve from u=0 to u≈12, beyond which it is approximately linearity. Accordingly, it might be concluded that there is some evidence for linearity around u=0 to u=8. Moreover, figure 3 can show more obvious mean residual life plot for parameter estimate, for which the selected threshold of u=7 is reasonable .There are 31 cases of over-the-threshold occurrences u=7 in the complete set of 2,563 observations. Diagnostic plots for the threshold model are shown in Fig. 4. The accuracy correspondence to the probability plot and quartile plot is unconvincing because the curve is only about near-linear. Also, the return level illustrates the large certainties that correspond exactly to the model.

Figure 2: Mean residual life plot for the daily MSCI EM Asia index return Source: Computed Result

0 2 4 6 8 10 12

-10

12

3

u

Me

an

Exc

ess

Mean Residual Life Plot: GP_MSCI gpd.sim



0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0

0.0

0.4

0.8

Probability Plot

Empirical

Mod

el

2 4 6 8 10 12

24

68

10

Quantile Plot

Model

Em

piric

al

510

1520

25

Return Level Plot

Return period (years)

Ret

urn

leve

l

0.1 1 10 100 1000

Density Plot

x

f(x)

2 4 6 8 10 12

0.0

0.2

0.4

Figure 3: Parameter estimates against threshold for the daily MSCI EM Asia index return Source: Computed Result Figure 4: Diagnostic plots for threshold model fitted to the daily MSCI EM Asia index return Source: Computed Result

0 2 4 6 8

-40

24

68

Threshold

Mo

difie

d S

ca

le

0 2 4 6 8

-0.8

-0.4

0.0

0.4

Threshold

Sh

ap

e



Table 2: The Summary Results of the MSCI EM Asia index return in the Next 10 Year (2012-2022) Based on Generalized Pareto Distribution Analysis

5-year (percentage)

10-year (percentage)

Value at Risk of the MSCI EM Asia index return

4.95 5.64

95% (2.538, 3.7506) (2.9040, 4.537) 99% (2.4845, 4.1108) (2.7039, 4.8927)

Source: Computed Result

Table 2 represents the daily MSCI EM Asia index return in US dollar based on Generalize Pareto Distributions Analysis in during period of 1985-2011 to forecast the daily MSCI EM Asia index return of the next ten year (2012-2022). For the daily MSCI EM Asia index return will increase from 2012 to 2022. In the 2017 the extreme values of the daily MSCI EM Asia index return will be 4.95% (2.4845%, 4.1108%) at the significant level of 99%. In 2022 the extreme values of the daily MSCI EM Asia index return will be 5.64% (2.7039%, 4.8927%) at the significant level of 99%. The log-likelihood estimates are = 0.0597 and = 0.03188. Therefore, this study gives the result of Value at Risk at different value depended on time. For the next 10 years, Value at Risk from GPD estimates gives the result as 5.64%. This implies that, the extreme loss in daily 10 years return will exceed to 5.64% with 1% risk. It means that if we invest $1 US million in index return, we are 99% confident that our daily loss at worst will not exceed $56,400 US during one trade day. In other word, we are 1% confident that our daily loss will exceed to 5.64% or $56,400 US during one trade day if we have an investment of $1 US million in that market. Then, Expected Shortfall which is the average amount that is lost over a given day, assuming that the loss is greater than the 99th percentile of the loss distribution (Artzner, et al., 1999), shows the result as 6.034% with 99% confidence intervals. It means that the maximum loss in one-day will be 6.034% with 99% confidence intervals. In other word, if we invest $1 US million in the MSCI EM Asia index, we are 99% confident that the daily average amount loss over the 99th percentile of the loss distribution is $60,340 US.



5. Conclusions This study investigates the estimation a value at risk of MSCI EM Asia index return. Empirical research reveals that MSCI EM Asia index return when modeled after Generalized Extreme Value (GEV) is 4.76%. This implies that, the extreme loss in every year will exceed to 4.76% with 1% risk. Then, it is shown that the Generalize Pareto Distributions (GPD) fits the tails of the return distributions well. Estimation of left tails at 0.999 percentile along with 99 percent confidence interval show that it is possible to observe over 5.64% loss in one day and an expected shortfall is 6.03% in a single day.

6. Acknowledgments I would like to express my gratitude to many people who gave me insightful advice and generous help to complete this thesis during my research and study. First, I offer my gratitude to my supervisor and my co-supervisors, Dr. Kunsuda Nimanussornkul, Dr. Chaiwat Nimanussornkul, and Assoc. Prof. Dr. Songsak Sriboonchitta whose encouragement, guidance and support from the initial to the final level. Second, special thanks go to the scholarship to support financial side from Graduate School, Chiang Mai University. Finally and most importantly, my deepest appreciation goes to my whole family for their incredible support and endless love. Thank you for giving me great confidence to succeed in my life.



Reference Bali, T. G., 2003. “An extreme value approach to estimating volatility and value at risk”,

Journal of Business, 76:1 83-108. Coles, S., 2001. An Introduction to Statistical Modeling of Extreme Values. Springer-

Verlag, London. Crouhy, Michel; Galai, Dan; Mark, Robert (2001). The Essentials of Risk Management.

McGraw-Hill. Djakovic, V., Andjelic, G. and Borocki, J., 2010. Performance of extreme value theory in

emerging markets: An empirical treatment. Faculty of Technical Sciences. University of Novi Sad.

Embrechts, P., Klüppelberg, C, and Mikosch, T., 1997. Modeling extremal events for insurance and finance, Berlin and Heidelberg: Springer.

Fisher, R. and Tippett, L., 1928. Limiting forms of the frequency distribution of the largest or smallest member of a sample, Proceegings of the Cambridge Philosophical Society, 24,180-190.

Gencay, R. and Selcuk, F., 2004. “Extreme value theory and value-at-risk: relative performance in emerging markets”, International Journal of Forecasting, 20:2, 287-303.

Holton, Glyn (2003). Value-at-Risk: Theory and Practice. Academic Press. Ins and Outs, 2008. The Economist. 20.9(September 2008): 20 Jiahn-Bang Jang, 2007. An Extreme Value Theory Approach for Analyzing the Extreme Risk

of the Gold Prices, 97-109 LeBaron, B. and Samanta, R., 2004. Extreme value theory and fat tails in equity markets. Linsmeier TJ, Pearson ND, 2000. “Value at Risk Mar/Apr 2000.” Finance Journal, 56(2):

47-67 Liu, F., 2009. Extreme Value Theory to Estimating Value at Risk. Department of Statistics and

Operations Research, University of North Carolina. McNeil, A. (1997), Estimating the tails of loss severity distributions using extreme value

theory, ASTIN Bulletin 27, 117-137. McNeil, Alexander; Frey, Rüdiger; Embrechts, Paul (2005). Quantitative Risk Management:

Concepts Techniques and Tools. Princeton University Press.



MSCI. (2010), MSCI Emerging Markets Asia Index, New York: MSCI Published. Retrieved August 25,2002 from http://www.msci.com/resources/factsheets/index_fact_sheet/msci-emerging-markets-asia.pdf

Neftci, S. N., 2000. “Value at risk calculations, extreme events, and tail Estimation.” Journal of Derivatives, 7:3, 23-37.

Novak, S.Y. (2011). Extreme value methods with applications to finance. Chapman Hall/CRC Press.

Odening, M., Hinrichs, J., 2010. Using Extreme Value Theory to Estimate Value-at-Risk. Department of Agricultural Economics, Humboldt University Berlin, Germany, 1-27

Reiss, R.D., Thomas, M., 1997. Statistical Analysis of Extreme Values with Applications to Insurance, Finance, Hydrology and Other Fields. Birkhäuser Verlag, Basel.

Rootzen, H. and Tajvidi N., 2006. The multivariate generalized Pareto distribution. Bernoulli12, 917-930.

Smith, R. L., 1985. Maximum likelihood estimation in a class of nonregular cases, Biometrika, 72, 67-90

Stock Exchange Thailand. (2012). Personal Investment Decisions in Emerging Markets: Evidence from the Thai Government Pension Fund. Retrieved February 11, 2012 fromhttp://www.set.or.th/setresearch/files/microstructure/forum201108_paper01.pdf

Springer. Markovich, N. (2007), Nonparametric analysis of univariate heavy-tailed data., United State of America: Wiley.

Tsay, Ruey S. (2005). Analysis of financial time series. (2nd ed.). United State of America: Wiley.



คณภาพและคณคาการบรการทมผลตอเจตนาเชงพฤตกรรมของลกคาชาวตางชาต ในอตสาหกรรมบรการสขภาพไทย กรณศกษาโรงพยาบาลกรงเทพพทยา

Service and Value Quality Affecting to Foreign Customers’ Behavioral Intentions in the Thai Healthcare Industry: A Case Study of Bangkok Hospital Pattaya

สรนธร เนองจานงค

นกศกษาปรญญามหาบณฑต คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา

บทคดยอ

ปจจบนอตสาหกรรมบรการสขภาพ มแนวโนมการขยายตวสอดคลองกบอตสาหกรรมการทองเทยว กลมธรกจทมความสาคญและมแนวโนมการเตบโตสง โดยเฉพาะประเทศในภมภาคอาเซยนมงพฒนาแหลงทองเทยวและการบรการดานสขภาพ เพอรองรบนกทองเทยวทคาดวาจะมแนวโนมเพมขนภายหลงจากการกาวไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนภายในป 2558 ในสภาวะการแขงขนทสงขนองคกรตางๆ จาเปนตองกาหนดกลยทธใหมความสามารถหลกในเชงการแขงขนเมอเปรยบเทยบกบคแขงขนซงมความสาคญตอรายไดมหาศาลทจะเขาสประ เทศไทย งานวจยนศกษาปจจยคณภาพและคณคาการบรการทมผลตอเจตนาเชงพฤตกรรมของลกคาชาวตางชาตระหวางป พ.ศ. 2554 ผลการศกษานแสดงใหเหนวา ปจจยดานความเชอมนสรางความพงพอใจสงสดและปจจยดานความพยายามอานวยความสะดวกสรางการรบรคณคาการบรการใหแกชาวตางชาตสงผลตอเจตนาเชงพฤตกรรมดานกลบมาซอซามากทสดสาหรบการบรการทางการแพทย

ค ำส ำคญ: คณภาพบรการ คณคาการบรกา, เจตนาเชงพฤตกรรม

Abstract At present, the healthcare industry is likely to expand in consistent with the tourism

industry. The business group is very important and the growing trend has great potential. The countries in the ASEAN region are developing tourist attractions and healthcare services to accommodate the number of tourists that are expected to increase after the move to the ASEAN Economic Community in 2015. In this situation of increasing competition, each organization has to set up a strategic plan to be competitive in comparison to its competitors and this is the most sinigficant towards hugh revenue to Thailand. This research studied service and value quality affecting to foreign customers’ behavioral intentions in the thai healthcare industry during the year 2011 and found that the

http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=aec%20%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD&source=web&cd=1&sqi=2&ved=0CCwQFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww2.oae.go.th%2Fbiae%2FArticle%2F_aec15OCT50.pdf&ei=kjFQT_u6BcnJrAej75zdDQ&usg=AFQjCNFZPUtdxxr2y6DWIK-bElY_4h5a5Q



confidence created the highest customer statisfaction and the effort to facilitate customer needs created the recognition of service value to foreign customers which affects their behavioral intentions to return for repetition of the medical services.

Keywords: Service Quality, Service Value, Behavioral Intentions บทนา

ปจจบนอตสาหกรรมบรการสขภาพ มแนวโนมการขยายตวสอดคลองกบอตสาหกรรมการทองเทยว กลมธรกจทมความสาคญและมแนวโนมการเตบโตสง โดยเฉพาะประเทศในภมภาคอาเซยนทมงพฒนาแหลงทองเทยวและการบรการดานสขภาพเพอรองรบจานวนนกทองเทยวทคาดวาจะมแนวโนมเพมขนภายหลงจากการกาวไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) อยางเตมรปแบบภายในป 2558 ในสภาวะการแขงขนทสงขนประเทศสมาชกอาเซยนจะรวมมอกนทางดานเศรษฐกจในการเปดเสรสนคาและบรการไปสเปาหมายรวมกน ดงนนธรกจตาง ๆ จาเปนตองปรบกลยทธเพอใหสอดคลองกบพฤตกรรมและความตองการของผบรโภคทเปลยนแปลงอยตลอดเวลาควบคกบการพฒนาคณภาพของสนคา รวมถงรกษาระดบมาตรฐานการใหบรการอยางดทสด (ศนยวจยกสกรไทย, 2554) อตสาหกรรมบรการสขภาพนบเปนหนงในหลายธรกจทมบทบาทสาคญตอการพฒนาภาคบรการมศกยภาพในการเตบโตและสรางเศรษฐกจโดยรวม นารายไดมหาศาลเขาสประเทศประกอบกบปจจบนทวปเอเชยจดเปนตลาดการทองเทยวเชงสขภาพ ซงธรกจโรงพยาบาลถอไดเปนหนงในธรกจหลกในอตสาหกรรมบรการสขภาพ ดงนนคาวาศนยกลางบรการทางการแพทยของเอเชย (Medical Hub of Asia) จงเปนเปาหมายหลกของหลายประเทศภายใตสถานการณทมการแขงขนสง ตลอดระยะเวลาทผานมาธรกจบรการสขภาพสามารถสรางรายไดจากการใชบรการของชาวตางชาตเปนมลคาถง 3.4 พนลานดอลลารสหรฐฯ ภายในป พ.ศ. 2550 โดยมสวนแบงตลาดรอยละ 12.7 ของตลาดโลกทคาดวามมลคาตลาดรวมถง 26.77 พนลานดอลลารสหรฐฯ มการประมาณการไววาจะมอตราการเตบโตเฉลยรอยละ 17.6 ในชวงระหวางป พ.ศ. 2550 – 2555 (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2546) ประเทศไทยเปนหนงในสมาชกประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ซงเปนโอกาสทดและมความจาเปนอยางยงในการเตรยมความพรอมเพอรองรบการเปลยนแปลงโดยเฉพาะความรวมมอของภาคเอกชนจะมสวนสาคญในการผลกดนใหอตสาหกรรมบรการสขภาพเตบโตขนอยางตอเนอง

โรงพยาบาลกรงเทพพทยา ตงอยในเมองพทยาซงเปนเมองทองเทยวทมชอเสยงระดบโลก มนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตจากทวโลกมาเทยวตลอดทงป ซงไดรบความไววางใจจากผรบบรการชาวตางประเทศถงปละกวา 100,000 คน ภายในป พ.ศ. 2553 สามารถทารายไดกวา 1,200 ลานบาท ซงสวนแบงรายไดรอยละ 60 มาจากชาวตางชาต (โรงพยาบาลกรงเทพพทยา, 2554) จากโอกาสการขยายตวทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมบรการสขภาพ จงจาเปนตองกาหนดกลยทธใหองคกรมความสามารถหลกในเชงการแขงขนพรอมกาหนดวสยทศนจะเปนสถานบรการทางการแพทยทเปนเลศมมาตรฐานสงดวยคณภาพในระดบสากลเพอความไววางใจและพงพอใจ



สงสดของผรบบรการเตรยมความพรอมในการพฒนาธรกจเพอกาวไปสการเปนสวนหนงทสาคญของการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ผวจยจงมความสนใจศกษาถงคณภาพการบรการ คณคาการบรการ สงผลตอความพงพอใจทาใหเกดเจตนาพฤตกรรมการใชบรการดานการแพทยของลกคาชาวตางชาตเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนกาหนดกลยทธพรอมกบพฒนางานบรการของโรงพยาบาลโดยรวมไดอยางยงยนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยดานคณภาพการบรการทมผลตอความพงพอใจในการใชบรการของ

ลกคาชาวตางชาตทโรงพยาบาลกรงเทพพทยา 2. เพอศกษาปจจยดานคณคาการบรการทมผลตอความพงพอใจในการใชบรการของลกคา

ชาวตางชาตทโรงพยาบาลกรงเทพพทยา 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจกบเจตนาเชงพฤตกรรมของชาวตางชาต

ในการใชบรการโรงพยาบาลกรงเทพพทยา

สมมตฐานการวจย 1. คณภาพการบรการมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในการใชบรการของ

ลกคาชาวตางชาตในโรงพยาบาลกรงเทพพทยา 2. การรบรคณคาบรการมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในการใชบรการ

ของลกคาชาวตางชาตในโรงพยาบาลกรงเทพพทยา 3. ความพงพอใจในการบรการมความสมพนธทางบวกกบเจตนาเชงพฤตกรรมของ

ลกคาชาวตางชาตในการใชบรการของชาวตางชาตในโรงพยาบาลกรงเทพพทยา

ระเบยบวธวจย การศกษาเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยประชากรกลมตวอยางเปนชาวตางชาต ทเขาใชบรการในโรงพยาบาลกรงเทพพทยา ตงแตวนท 1 มถนายน ถง 30 กนยายน พ.ศ.2554 จานวน 459 คนโดยครอบคลมถง ชาวตางชาตทพานกอยในประเทศไทย (Expatriates) กลมนกทองเทยวและใชบรการรกษาพยาบาลบางสวน (Tourist) กลมทเดนทางมาเพอการรกษาโดยเฉพาะ (Medical Toursim) โดยการคานวณหาขนาดของกลมตวอยางใชสตรของ ทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1967) โดยกาหนดความเชอมนทรอยละ 95 ความคลาดเคลอนเทากบรอยละ 5 (สน พนธพนจ, 2553)

21 Ne

Nn

เมอ n = จานวนตวอยางทจะตองทาการสมเกบ N = จานวนประชากรททราบคาซงเทากบ 130,407 คน (ขอมล ป 2553 )

e = คาความคลาดเคลอน โดยในการวจยครงนกาหนดใหมคาเทากบ 0.05



ดงนแทนคาสตรจะไดขนาดตวอยาง คอ n = 130,407 1+ 130,407 ( .052) n = 398.78 คน = 399 คน

จากการคานวณพบวา ขนาดกลมตวอยางจานวน 399 คน ผวจยจะสารองตวอยางเพอปองกนขอมลทอาจจะไมสมบรณเพมอกรอยละ 15 ดงนนจะไดขนาดกลมตวอยางทงหมดจานวน 459 คน และใชขอมลดานประชาการศาสตรมาคานวณโดยใชสถตเชงพรรณนา สาหรบขอมลดานความพงพอใจคานวณโดยใชสถตเชงอนมาน Regression และ Correlation ทงนการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ใชแบบสอบถามในการเกบขอมลโดยมการตรวจสอบคณภาพและทดสอบความนาเชอถอของขอมลทงดานความเทยงตรง(Validity) และความนาเชอถอได (Reliability) ซงขนตอนในการทดสอบความนาเชอถอของเครองมอแบงเปน 2 ขนตอน (ประคอง กรรณสต, 2534) ดงน 1. การตรวจสอบความเทยงตรง (Validity Content)นาแบบสอบถามทไดเรยบเรยงแลวไปใหผทรงคณวฒเปนผตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา ปรบปรงแกไขใหถกตองในการนาไปเกบขอมลจรง

2. ผวจยนาแบบสอบถามฉบบรางไปทดลองใช (Try-Out) กบกลมนกทองเทยวชาวตางชาตทมาใชบรการในโรงพยาบาลกรงเทพพทยา ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน เพอทดสอบความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามในสวนทเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) โดยนาผลของขอมลเฉพาะทมการวดคาอตราสวนประมาณคามากาหนดหาความเชอมน โดยวธสมประสทธแอลฟา ( - Coefficient) โดยใชสตรของ Cronbach (1974) ดวยโปรแกรมสาเรจรปทางสถต SPSS คานวณไดมคา ตามสตรดงน

สตร

2

2

)1(1

tSt

St

n

n

= คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ n = จานวนขอของแบบสอบถาม

2St = ผลรวมของคาความแปรปรวนรายขอ 2Si = คาความแปรปรวนรายขอ 2

tSt = คาความแปรปรวนของแบบสอบถามทงฉบบ อปกรณและวธการ เครองมอคอ แบบสอบถาม (Questionaire) ในการดาเนนการสารวจความคดเหนจากกลมตวอยาง โดยแบบสอบถามทใชชนดของคาถามปลายปดซงไดกาหนดคาตอบไวใหเลอกตอบ (Multiple Choices) และแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) 5 ระดบ สาหรบแบบสอบถามแบงเปน 3 คอ สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบลกษณะทางประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย



สญชาต การศกษา อาชพ และพฤตกรรมตางๆของนกทองเทยวตางชาต ใชการวเคราะหขอมลในรปแบบสถตพรรณาและรายงานผลในรปของรอยละ คาเฉลย คามธยฐานและคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน สวนท 2 และ 3 แบบสอบถามเกยวของกบความพงพอใจ ใชสถตประเภท Correlation ทาการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตว และ Regression ใชวเคราะหความสาคญของตวแปรอสระทมตอตวแปรตามและการประเมนคาตวแปรหนงเมอเทยบกบอกตวแปรหนง

ผลการวจย จากกลมตวอยางทศกษาคอลกคาชาวตางชาตในอตสาหกรรมบรการสขภาพไทยของ

โรงพยาบาลกรงเทพพทยา มลกษณะขอมลทวไปดงน

ตารางท1 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามขอมลสวนบคคล รายได อาชพ ประเภทของชาวตางชาต ชองทางการตดตอ (N = 405 คน)

ขอมลกลมตวอยางทศกษา จานวน (คน) รอยละ เพศ ชาย

237

58.8

หญง 168 41.5 ชวงอาย ไมเกน 30 ป

8

2.0

31 – 40 ป 38 9.4 41 – 50 ป 42 10.4 51 – 60 ป 115 28.4 61 – 70 ป 114 28.1 71 ป ขนไป 88 21.7 รายได ตากวา 3,000 US$

43

10.6

3,000 – 4,999 US$ 124 30.6 5,000 – 9,999 US$ 140 34.6 10,000 – 29,999 US$ 97 24.0 มากกวา 30,000 US$ 1 0.2 อาชพ เจาของธรกจ

111

27.4

พนกงานบรษท 47 11.6 แมบาน เกษยณ

71 152

17.5 37.5



ตารางท1 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามขอมลสวนบคคล รายได อาชพ ประเภทของชาวตางชาต ชองทางการตดตอ (N = 405 คน) (ตอ)

ขอมลกลมตวอยางทศกษา จานวน (คน) รอยละ ประเทศ องกฤษ นอรเวย

109 37

26.9 9.1

โอมาน 33 8.1 ออสเตรย 32 7.9 การชาระคารกษาพยาบาล สวสดการรฐบาล

24

5.9

ประกนสวนบคคล 216 53.3 ชาระเงนเอง 165 40.7

ผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามพบวาเปนเพศชาย อาย 51 – 60 ป ซงอยในวยเกษยณมากทสด คดเปนรอยละ 28.4 ซงรายไดสวนใหญอยระหวาง 5,000 - 9,999 US$ สาหรบกลมผสงอายชาวตางชาตทเกษยณแลวมาพกอาศยในประเทศไทยเดนทางมาจากประเทศแถบยโรป ชองทางการตดตอเพอมารบบรการดานสขภาพจะสะดวกเดนเขามารบการรกษาดวยตนเอง 141 คนคน คดเปนรอยละ 34.8 และมประกนสวนบคคลรอยละ 53.3

ตารางท2: แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนความพงพอใจของผรบบรการตอดานคณภาพการบรการเปนรายดาน

ความพงพอใจตอคณภาพการบรการ SD ระดบ 1. ดานความเปนรปธรรมของบรการ 4.41 0.686 มากทสด 2. ดานความเชอมน 4.05 0.833 มาก 3. ดานการตอบสนองความตองการ 4.33 0.578 มากทสด 4. ดานการเขาถงจตใจ 4.28 0.641 มากทสด 5. ดานความนาเชอถอ 4.15 0.661 มาก

รวม 4.25 0.697 มากทสด จากตารางท 2 แสดงใหเหนวาระดบความพงพอใจของลกคาชาวตางชาตในโรงพยาบาล

กรงเทพพทยาทมตอคณภาพการบรการโดยรวมอยในระดบมากทสด และลาดบสงสดคอ ดานความเปนรปธรรมของบรการ 0.686



ตารางท 3 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนความพงพอใจของผรบบรการตอการรบรคณคาการบรการเปนรายดาน

การรบรคณคาการบรการ SD ระดบ 1. ดานราคา 3.81 0.738 มาก 2. ดานเวลา 3.63 0.797 มาก 3. ดานความพยายามอานวยความสะดวก 4.42 0.623 มากทสด

รวม 4.00 0.795 มาก

จากตารางท 3 แสดงใหเหนวาระดบความพงพอใจของลกคาชาวตางชาตในโรงพยาบาลกรงเทพพทยาทมตอการรบรคณคาการบรการโดยรวมอยในระดบมากทสด และลาดบสงสดคอ ดานความพยายามอานวยความสะดวก 0.623

ตารางท4 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดเหนของผรบบรการตอดานเจตนาเชงพฤตกรรมเปนรายดาน ความคดเหนดานเจตนาเชงพฤตกรรม SD ระดบทเหนดวย 1. ดานการซอซา 4.37 0.607 มากทสด 2. ดานการบอกตอ 4.43 0.618 มากทสด 3. ดานความจงรกภกด 4.10 0.635 มาก

รวม 4.32 0.629 มากทสด

จากตารางท 4 แสดงใหเหนวาระดบความคดเหนดานเจตนาเชงพฤตกรรมโดยรวมของลกคาชาวตางชาตในโรงพยาบาลกรงเทพพทยามความเหนดวยอยในระดบมากทสด และลาดบสงสดคอ ดานการบอกตอ 0.618

ขอมลทเกยวของกบสมมตฐาน

ตารางท 5: แสดงปจจยดานคณภาพการบรการและการรบรคณคาบรการมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในการใชบรการของชาวตางชาตในโรงพยาบาลกรงเทพพทยา โดยใชสมประสทธสหสมพนธของ Pearson (Pearson Correlation)

ปจจยคณภาพและคณคาการบรการ ความพงพอใจของผรบบรการ

r p-value n ดานความเปนรปธรรม 0.29** 0.0000 405 ดานความเชอมน 0.40** 0.0000 405 ดานการตอบสนอง 0.19** 0.0000 405 ดานการเขาถงจตใจ 0.29** 0.0000 405



ปจจยคณภาพและคณคาการบรการ ความพงพอใจของผรบบรการ

r p-value n ดานความนาเชอถอ 0.32** 0.0000 405 ดานราคา 0.37** 0.0000 405 ดานเวลา 0.34** 0.0000 405 ดานความสะดวกสบาย 0.44** 0.0000 405

* ระดบนยสาคญทระดบ 0.05 ** ระดบนยสาคญทระดบ 0.01

สาหรบการทดสอบสมมตฐานท 1 และ 2 โดยใชสมประสทธสหสมพนธของ Pearson (Pearson Correlation) พบวา ความพงพอใจในการใชบรการมความสมพนธกบปจจยคณภาพและคณคาการบรการทกตว ทระดบนยสาคญท 0.05 และ 0.01 สามารถเรยงลาดบคาสมประสทธสหสมพนธ (r) จากมากไปนอยของปจจยคณภาพการบรการและการรบรคณคาบรการทมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในการใชบรการไดดงน ดานความสะดวกสบาย ดานความเชอมน ดานราคา ดานเวลา ดานการเขาถงจตใจ ดานความนาเชอถอ ดานความเปนรปธรรมของบรการ และดานการตอบสนองความตองการ มคาสมประสทธสหสมพนธ (r) เทากบ 0.44, 0.40, 0.37, 0.34, 0.32, 0.29, 0.29 และ 0.19 ตามลาดบ

จากนนวเคราะหความสามารถในการทานายกลมปจจยคณภาพการบรการ คณคาการบรการโดยใชสถตการวเคราะหถดถอยพหคณเพอคดเลอกปจจยตาง ๆ ในการอธบายความพงพอใจในการใชบรการของลกคาชาวตางชาตในโรงพยาบาลกรงเทพพทยา

ตารางท 6: สถตการวเคราะหความถดถอยเชงพห (Multiple Regression Analysis) วธ Stepwise (Stepwise Multiple Regression Analysis) เพอคดเลอกปจจยตาง ๆ ทดทสด

ปจจยคณภาพ และคณคาการบรการ

R R2 Adjusted

R2 B

Std. Error

Beta t p-value

(คาคงท) ความเชอมน ดานราคา การเขาถงจตใจ ความสะดวกสบายความเปนรปธรรม

0.55

0.30

0.29 0.13 0.34 0.14 0.17 0.20 0.12

0.36 0.06 0.04 0.05 0.06 0.06

0.25 0.18 0.16 0.15 0.10

0.35 5.47 3.79 3.58 3.32 2.20

0.7240 0.0000 0.0000 0.0000 0.0010 0.0280



สมการ 55443322110 xxxxxy

ความพงพอใจในการใชบรการ 0.13 + 0.34(ความเชอมน) + 0.14(ราคา) + 0.17

(การเขาถงจตใจ) + 0.20(ความสะดวกสบาย) + 0.12(ความเปนรปธรรม) ผลการวเคราะหความถดถอยแบบพหคณ มคาสมประสทธการพยากรณเทากบ 0.29 นนคอ

ดานความเชอมน ดานราคา ดานการเขาถงจตใจ ความสะดวกสบาย ดานความเปนรปธรรม ซงเปนปจจยทดทสดสามารถอธบายภาพรวมของความพงพอใจในการใชบรการไดรอยละ 29

ตารางท 7: สถตทดสอบความสมพนธระหวางความพงพอใจกบเจตนาเชงพฤตกรรมโดยใชสมประสทธสหสมพนธของ Pearson (Pearson Correlation)

ความพงพอใจกบเจตนาเชงพฤตกรรม

ระดบเจตนาเชงพฤตกรรม การซอซา การบอกตอ ความจงรกภกด

ความพงพอใจ r p-value n

0.54** 0.0000

405

0.37** 0.0000

405

0.34** 0.0000

405 * ระดบนยสาคญทระดบ 0.05 ** ระดบนยสาคญทระดบ 0.01

ผลวเคราะหพบวา เรยงลาดบคาสมประสทธสหสมพนธ (r) จากมากไปนอยของระดบเจตนาเชงพฤตกรรมท มความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจ ไดดงน ดานการซอซ า (Repurchase), ดานการบอกตอ (Word of Mouth) และดานความจงรกภกด (Loyalty) มคาสมประสทธสหสมพนธ (r) เทากบ 0.54, 0.37 และ 0.34 ตามลาดบ

อภปรายผลการวจย ผลการศกษาคณภาพและคณคาการบรการทมผลตอเจตนาเชงพฤตกรรมของลกคาชาวตางชาตในอตสาหกรรมบรการสขภาพ พบวาปจจยของคณภาพการบรการ คอ ดานความเปนรปธรรม ดานความเชอมน ดานการตอบสนองความตองการ ดานความนาเชอถอ ดานการเขาถงจตใจ และปจจยของคณคาการบรการ คอ ราคา เวลา ความพยายามอานวยความสะดวก ทกตวนนมความสมพนธและมผลตอความพงพอใจในการใชบรการของลกคาชาวตางชาตทโรงพยาบาลกรงเทพพทยาอยในระดบกลาง ซงใหความสาคญสงสดสาหรบปจจยดานคณภาพการบรการในดานความเชอมนอาทเชน ชอเสยงของสถานพยาบาลทผานการรบรองมาตรฐานโรงพยาบาลนานาชาตเปนเพราะโรงพยาบาลกรงเทพพทยามวสยทศนมงมนทจะเปนผนาในการใหบรการทางการแพทยทไดรบการยอมรบในระดบมาตรฐานสากล หรอไดรบการยอมรบจากคนทวโลกจนไดรบรองมาตรฐานการบรการระดบสากล JCI (โรงพยาบาลกรงเทพพทยา, 2554) ตลอดจนความนาเชอถอในบคลากรทางการแพทย คอ แพทยและพยาบาลใหขอมลดานการรกษาพยาบาลอยางชดเจน ความระมดระวง



ในการวนจฉยโรค รวมถงขนตอนการเกบรกษาขอมลการรกษาพยาบาลโดยคานงถงสทธผปวย โดยจะเหนไดจากขนตอนการจดเกบฐานขอมลตาง ๆ ของระบบคอมพวเตอรทขอมลทงหมด ซงคณะผบรหารใหความสาคญและมการลงทนสงเพอพฒนาตอเนองตลอดระยะเวลาทผานมา สาหรบคณคาการบรการลกคาชาวตางชาตใหความสาคญในดานความพยายามอานวยความสะดวกสบายสามารถเขาถงบรการของโรงพยาบาลไดโดยงายในการเขารบบรการและรบขาวสารของโรงพยาบาลตลอดจนเรองของราคาเพราะชาวตางชาตสวนใหญทอาศยอยในประเทศไทยอยในวยเกษยณมรายไดคอนขางจากดและปจจบนสามารถเขาถงขอมลไดงายในการ เปรยบเทยบราคาคารกษาพยาบาล

สาหรบผลของการศกษาความพงพอใจในการบรการมความสมพนธทางบวกกบเจตนาเชงพฤตกรรมของลกคาชาวตางชาตทมาใชบรการของโรงพยาบาลกรงเทพพทยามความสมพนธทางบวกในระดบกลาง กลาวคอ เมอเกดความพงพอใจแลวมผลทาใหเกดเจตนาเชงพฤตกรรมในดานการกลบมาซอซามากทสด

บทสรปและขอเสนอแนะ ประเทศไทยเปนหนงในสมาชกประชาคมเศรษฐกจอาเซยน การทราบถงจดแขงดานการ

ใหบรการสาหรบธรกจบรการสขภาพเปนสงสาคญเพราะสามารถนาไปพฒนาและปรบกลยทธสรางความไดเปรยบทางการแขงขนได ในจากการศกษาวจยครงนพบวามขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไปดงน 1) ควรมการศกษาเพมเตมถงพฤตกรรมผบรโภคของชาวตางชาตแตละเชอชาตใหละเอยด เพอใหไดขอมลทชดเจนกวาน 2) ควรทาการศกษาเพมเตมในเรองของเหตจงใจ หรอ องคประกอบการตดสนใจเขารบบรการดานบรการสขภาพไทยทประเทศไทยใหละเอยด 3) ควรทาการศกษาความคดเหนของชาวตางชาตทมตอมาตรฐานการรกษาพยาบาลของประเทศไทยเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ในภมภาคเอเชย

กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณ น.พ. พชต กงวลกจ ผอานวยการโรงพยาบาลกรงเทพพทยา ทอนญาตใหทาการวจย และคณนรชร ศรสมพนธ ผใหคาปรกษาและขอมลในการทาวจย



บรรณานกรม ภาษาไทย กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข. (2553). มาตรฐาน HA และเกณฑพจารณา

บรณาการภาพรวม ระดบโรงพยาบาล. กรงเทพมหานคร: บรษท ดไซร จากด. การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2546). แหลงทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism). กรงเทพมหานคร: โรงพมพ ไทยวฒนาพาณชย. จตตนนท เดชะคปต. (2549). “เจตคตและความพงพอใจในการบรการ.” เอกสารการสอนชดวชา

จตวทยาบรการ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ชนจตต แจงเจนกจ. (2549). ศลปะการขาย. กรงเทพมหานคร: แบรนดเอจ. ชยสมพล ชาวประเสรฐ. (2547). การตลาดบรการ. กรงเทพฯ. นาชย ทนผล. (2534). วธการเตรยมโครงการวจย. เชยงใหม: สาขาบรหารการพฒนา มหาวทยาลย

แมโจ. บญเยยม ตระกลวงษ. (2528). "จตวทยาสงคมกบการสาธารณสข." ในเอกสารการสอนชดวชาสงคม

วทยาการแพทย หนวยท 9-15. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กรงเทพฯ: โรงพมพชวนพมพ. ปนดดา บตรด. (2546). ปจจยทสงผลตอคณภาพการบรการของพนกงานหนาลานประจาสถาน

บรการนามนบางจาก. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอสาหกรรม , มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ประคอง กรรณสต. (2534). สถตเพอการวจยคานวณดวยภาษา BASIC. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ยพาวรรณ วรรณวาณชย. (2548). การจดการการตลาดบรการ. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแสงดาว จากด.

ย พ า ว ร ร ณ ว ร ร ณ ว า ณ ช ย . ( 2548). ก า ร ต ล า ด บ ร ก า ร . ก ร ง เ ท พ ฯ : ส า น ก พ ม พมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

โรงพยาบาลกรงเทพพทยา. (2552). สรปรายงานการประชมประจาป 2552. ชลบร: โรงพยาบาลกรงเทพพทยา.

ศรทธา วฒพงศ . (2542). มาตรฐานโรงพยาบาล : แนวทางการมงผปวยเปนศนยกลาง . กรงเทพมหานคร: บรษท ดวงกมลสมย จากด.

ศนยวจยกสกรไทย. (2554). การพฒนาธรกจ Hospitality ในภาคบรการทองเทยว...เพอกาวสตลาด อาเซยนAEC.1กมภาพนธ2555, (Online).http://www.pacificpark.co.th/ pipermail/ ndc2551/2012-February/007786.html

สน พนธพนจ. (2553). เทคนคการวจยทางสงคมศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: บรษทวทยพฒน จากด.

http://libauto.tsu.ac.th/ulib/searching.php?MAUTHOR=%20ประคอง%20กรรณสต



สมวงศ พงศสถาพร. (2546). Service marketing. กรงเทพมหานคร: บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน).

อเนก สวรรณบณฑต และภาสกร อดลพฒนกจ. 2548. จตวทยาบรการ. กรงเทพฯ: บรษท เพรส แอนด ดซน จากด.

ภาษาองกฤษ Ajzen and Fishbein. (1980). Understanding attitudes and predicting social behavior.

Englewood Cliffs. NJ: Prentice.Hall. Ajzen. (1988). Attitudes, personality, and behavior. Chicago: Dorsey Press. Bowen, j., & Lih Chen, S. (2001). The relationship between customer loyalty and customer satisfaction. International Journal of Contemporary Hospitality Management, V.13No5, pp 1-5. Caceres,R.C.,& Paparoidamis,C.N.(2005). Service quality, relationship satisfaction, trust,

commitment and business- to - business loyalty. IESEG School of Management, University catholique de lille, Lille, France. European Journal of Marketing Vol. 41 No.7/8. pp1-32.

Cronin J., Brady M.K., and Hult T.M. (2000). “Assessing the effects of quality, Value and customer satisfaction on consumer behavirol intention in service environments.” Journal of Retailing. 76 (2): 193 – 218.

Hong, S., & Hubei, W. (2010). An Empirical study of customer’s emotion and satisfaction in China. Huazhong University of science and technology . The Journal of American Academy of Business, Cambridge * Vol. 15. pp 1-7

Jayawardhena C. (2011). “Effects of retail employees behaviours on customers’ services evaluation.” International Journal of Retail & Distribution Management. 39 (3): 203-217.

Luarn,P., Hui Lin,H. (2003). A Customer loyalty model for E-Service context: Department of business administration National Taiwan university of science and technology. Journal of Electronic Commerce Research, VOL. 4, NO. 4,1-12.

Oliver, R.L. (1999). Customer loyalty strategies: President of cadmus direct marketing, Inc., Charlotte, North Carolina, USA, Journal of consumer marketing, vol. 15 NO.5 pp. 1-14

Parasuraman, Zeithaml. and Berry. (1985). “A Conceptual model of service quality and its implications for future sesearch.” Journal of Marketing. 49 (4): 41-50.



______. (1988). “Servqual: A multiple-item scale for measuring consumer perceptions of service quality.” Journal of Retailing. 64 (1): 12-40.

Parasuraman, A., Leonard L. Berry, and Valarie A. Zeithamal. (1985). “A conceptual model of service quality and its implications for future research.” Journal of Marketing 49: 41 – 50.

Parasuraman. (2005). “E-S-QUAL: A multipleItem scale for assessing electronic service quality.” Journal of Service Research 7 (3): 213-233. Saha G.C. (2009). “Service quality, Satisfaction, and behavioural intentions : A study of

low-cost airline carriers in Thailand.” Management Service Quality. 19 (3): 350-372.



ความสมพนธระหวางการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตวของประชาชน ในเขตเทศบาลนครเชยงใหม

The Relationship Between the People’ Decisions of Using Public Transportation (Red Taxi Truck) and Private Vehicles in Chiang Mai Municipality

พรมรตา กองเพยร

ผทยรตน ภาสพพฒนกล นกศกษาปรญญามหาบณฑต


เนองจากเชยงใหมไดชอวาเปนเมองแหงการทองเทยวและศนยกลางของภาคเหนอ แตกลบขาดระบบขนสงสาธารณะทมประสทธภาพ ซงถกผกขาดอยกบ “รถสลอแดง” มาเปนเวลานาน ในขณะเดยวกนกลบมยอดจดทะเบยนรถสวนตวสงขนอยางตอเนอง ทาใหเกดปญหามลพษและการจราจรคบคง ดงนน งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงความสมพนธระหวางการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตวของประชาชน ในเขตเทศบาลนครเชยงใหม ดวยวธ Bivariate Probit Model โดยการเกบขอมลจากแบบสอบถามจานวน 500 ชด จากประชาชนในเขตเทศบาลนครเชยงใหม ผลการวเคราะหพบวา คาโดยสาร, ระยะเวลาเดนทางจากทพกไปยงจดรอรถ, ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน, ปญหาการไมมระบบขนสงมวลชนประเภทอน, และกรยามารยาทของพนกงานขบรถ นน เปนปจจยทสามารถสงผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชรถสวนตวใหหนมาใชบรการรถสลอแดงได ซงหากมการปรบปรงแกไขการใหบรการและระบบของรถสาธารณะ จะชวยเพมความนยมในการใชและลดพลงงานตามนโยบายประหยดพลงงานของประเทศไดอกดวย

คาสาคญ สลอแดง รถสวนตว Bivariate Probit Model

Abstract Since Chiang Mai is known as the city of travels and the center of Northern region. However, it still has an inefficient public transportation system. It is retained by "Red Taxi Truck" for a long time. As meanwhile, the new private vehicles registrations increase steadily. This can cause the pollution problems and the traffic congestion. Therefore, the purpose of this study is to study the Relationship Between the People’ Decisions of Using Public Transportation (Red Taxi Truck) and Private Vehicles in Chiang Mai Municipality The analysis was based on Bivariate Probit Model with data collected by questionnaire survey from a sample of 500 population in Chiang Mai municipality. The result showed that factors



affecting the decision are “fare”, “oil prices” , “time period – home to station”, “no alternative modes of transportation” and “politeness of drivers” which can changing the behaviour from Private Vehicles to Public Transportation (Red Taxi Truck). This will be useful to improve the services and the public transportation systems for increasing the behaviors to use more public transportations and also saving the energy due to the country's energy policy as well.

Keywords: Red taxi Truct, Private Vehicles, Bivariate Probit Model 1. บทนา เนองจากเมองเชยงใหม เปนเมองหลวงและศนยกลางทางเศรษฐกจทใหญทสดของภาคเหนอ (ขอมลจงหวดเชยงใหม, 2554) อกทงเชยงใหมไดชอวาเปนเมองแหงการทองเทยวอนดบ 2 ทดทสดของโลก และของภมภาคเอเชย (รองจากกรงเทพมหานคร) ประจาป 2553 อกดวย (Travel & Leisure, 2010) ดวยเหตนจงมผคนจากภมภาคตางๆและจากทวโลก หลงไหลเขามายงจงหวดเชยงใหมเปนจานวนมาก ดงนนเมองทมขนาดใหญเชนน จงตองการระบบ ขนสงมวลชนทเหมาะสม เพอรองรบความตองการทมในปจจบน ระบบขนสงมวลชนของจงหวดเชยงใหม เรมขนตงแตในชวงทพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2497 ประกาศบงคบใช โดยในเขตเมองเชยงใหม รถสองแถว (รถสลอแดง) ประชาชนนยมใชบรการมากทสด แตปจจบนรถสลอแดงทดาเนนการใหบรการแกประชาชนในจงหวดเชยงใหม ไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางเหมาะสมจนเปนทางเลอกในการเดนทางได เนองจากอตราคาโดยสารทคอนขางสงหรอคดราคาในกรณเหมาจายซงถกกาหนดจากการตกลงกนระหวางผประกอบการและผโดยสาร นอกจาก นเสนทางในการใหบรการนนไมมความชดเจน ไมสามารถระบเวลาเดนทางไดแนนอน และผขบรถจะเปนผกาหนดเสนทางในการใหบรการในแตละวน ซงบอยครงเปนเสนทางทวกวนเพอพยายามเพมจานวนผโดยสาร แตกลบสงผลใหระยะเวลาการเดนทางเพมขนตามไปดวย อกทงยงไมมจดจอดรบ-สงผโดยสารทแนนอนเนองจากจดจอดรบ-สงนนขนอยกบความพงพอใจของผประกอบการและผโดยสาร ทาใหกดขวางการจราจรอยเสมอ ทาใหการใชบรการรถสลอแดงไมเปนทนยมของประชาชน (คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2554) ดงนนจงสงผลใหประชาชนมอตราการครอบครองรถสวนตวในอตราสงอยางรวดเรว โดยมอตราการใชสงขนอยางตอเนอง ชวง ป พ.ศ. 2549 ถง ป พ.ศ. 2553 รถยนตนงสวนบคคล (รถเกง) รถยนตบรรทกสวนบคคล (รถกระบะ) และรถจกรยานยนต เปนกลมยานพาหนะทมอตราการจดทะเบยนเพมขนสงอยางตอเนองมากทสด ดงแสดงในตารางท 2 ซงเปนปจจยสาคญทกอใหเกดปญหาจราจรตดขด และมลภาวะทางอากาศในปจจบน



ตารางท 1 แสดงขอมลรถทจดทะเบยนในจงหวดเชยงใหม ป พ.ศ. 2549 ถง ป พ.ศ. 2553 ประเภทรถ 2549 2550 2551 2552 2553

1.รถยนตนงสวนบคคลไมเกน 7 คน 106,650 122,135 131,962 140,657 152,024

2.รถยนตนงสวนบคคลเกน 7 คน 9,753 10,573 10,616 10,800 11,119

3.รถยนตบรรทกสวนบคคล 132,880 145,963 153,101 158,682 166,297 4.รถจกรยานยนต 482,593 531,361 549,661 564,032 587,844 5.รถโดยสารขนาดเลก 3,583 3,322 2,671 2,396 2,329

แหลงทมา: ฝายทะเบยนรถ สานกงานขนสงจงหวดเชยงใหม (ขอมล วนท 18 มถนายน พ.ศ. 2554)

หากมการปรบปรงระบบขนสงสาธารณะใหดขน จะสามารถลดอตราการครอบครองรถสวนตวของประชาชนได และยงสามารถลดสภาพการจราจรตดขด รวมถงปญหามลภาวะทางอากาศและอบตเหตลงไดอกดวย ดงนนการศกษาครงนจงไดศกษาถงความสมพนธระหวางการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตวของประชาชน ในเขตเทศบาลนครเชยงใหมเพอใหไดขอมลเบองตนดานพฤตกรรม การตดสนใจ ปญหา รวมถงแนวทางในการปรบปรงและพฒนารถสลอแดง ใหมประสทธภาพอนจะเปนประโยชนในการปรบปรงแกไขการใหบรการและระบบของรถสาธารณะ เพอเพมความนยมในการใชและลดพลงงานตามนโยบายประหยดพลงงานของประเทศอกดวย

2. วตถประสงค 2.1 เพอศกษาถงพฤตกรรมและปจจยของประชาชนในจงหวดเชยงใหมทมตอการตดสนใจใชรถสลอแดง 2.2 เพอหาความสมพนธระหวางการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตวของประชาชน ในเขตเทศบาลนครเชยงใหม

3. ระเบยบวธวจย 3.1 ขอบเขตประชากรและการกาหนดขนาดตวอยางทใชในการศกษา

การศกษาความสมพนธของการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงกบการตดสนใจซอรถสวนตวของประชาชน ในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในครงน ไดทาการเกบรวบรวมขอมลจากประชาชนภายในตวเมอง จงหวดเชยงใหมเทานน ซงการกาหนดขนาดตวอยางเพอสารวจโดยใชแบบสอบถามในครงน ไดนาเทคนคการกาหนดตวอยางอยางงายของ Yamane กรณทราบจานวนประชากร และประชากรมาก โดยกาหนดใหระดบความเชอมน 95% จานวนประชากรในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ป 2552 มจานวน 238,460 คน (สานกงานสถตแหงชาต, ธนวาคม 2554) ดงนนจะมจานวนขนาดตวอยางทงสนประมาณ 400 ตวอยาง แตในการศกษาครงนจะใชขนาดตวอยางทงสน 500 ตวอยาง



3.2 การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลภาคเอกสาร ผวจยไดทาการโดยการอานและศกษารายละเอยด

เกยวกบแนวคด ทฤษฏ ผลงานวจย รวมถงเอกสารทเกยวของ จากนนทาการเรยบเรยงขอมล และสวนการเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม ผวจยไดทาการโดยการเกบแบบสอบถาม ซงแบบสอบถามแบงออกเปน 3 สวน ไดแก 1. ขอมลลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม และ2. ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชยานพาหนะของผตอบแบบสอบถาม โดยแบงเปนสวนของรถ สวนตวและสวนของรถสลอแดง

4. อปกรณและวธการ 4.1 การวเคราะหขอมลทไดจากแบบสอบถามในสวนของขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและดานปจจยท

มผลตอการตดสนใจใชรถสวนตวและรถสลอแดงนน ใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) จากโปรแกรมสาเรจรปทางสถต ไดแก การนาเสนอผลในรปตารางรอยละ (Percentage) และการแจกแจงความถ (Frequency) จากนนนาเสนอผลวเคราะหในรปแบบของตารางประกอบคาบรรยาย

4.2 การวเคราะหความสมพนธระหวางการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตวโดยเลอกใชวธการแบบจาลองไบวารเอจโพรบท (Bivariate Probit Model) ซงมการตดสนใจมากกวา 1 ทางเลอกในเวลาเดยวกนคอ 1. การตดสนใจใช รถสลอแดง และ 2. การมรถสวนตว เมอกาหนดใหความนาจะเปนของการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตวมรปแบบการแจกแจงของตวรบกวนเปนแบบปกต แลวนาตวแปรทรวบรวมจากแบบสอบถามมาปรบปรงเปนตวแปรหนหรอคาจรงทวดได แลวนาตวแปรตาง ๆมาศกษาหาความสมพนธของการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตว ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชยงใหมดวยโปรแกรมสาเรจรป โดยมตวแปรในการศกษาดงน

1Y = 1 เมอประชาชนตดสนใจใชรถสวนตว 1Y = 0 เมอประชาชนไมตดสนใจใชรถสวนตว

2Y = 1 เมอประชาชนตดสนใจใชรถสลอแดง 2Y = 0 เมอประชาชนไมตดสนใจใชรถสลอแดง

ตารางท 4 ตวแปรตนทถกพจารณาในการสรางแบบจาลอง ตวแปร คาอธบาย ขอมลทวไป

เพศ 1=ชาย, 0=หญง อาย มหนวยวดเปนป สถานภาพ 1=โสด, 0=อนๆ การศกษาประถมศกษา 1= ประถม, 0= อนๆ การศกษามธยม/อาชวะ 1= มธยม/อาชวะ, 0= อนๆ การศกษาอนปรญญา 1= อนปรญญา, 0= อนๆ การศกษาปรญญาตร 1= ปรญญาตร, 0= อนๆ อาชพนกเรยน/นกศกษา 1= นกเรยน/นกศกษา, 0= อนๆ อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว 1= คาขาย/ธรกจสวนตว, 0= อนๆ อาชพขาราชการ 1= ขาราชการ, 0= อนๆ



ตารางท 4 ตวแปรตนทถกพจารณาในการสรางแบบจาลอง (ตอ) ตวแปร คาอธบาย ปจจยเกยวกบรถสวนตว

อาชพพอบาน/แมบาน 1= พอบาน/แมบาน, 0= อน ๆวตถประสงคเดนทางไปทางาน 1= ไปทางาน, 0= อน ๆวตถประสงคเดนทางไปเรยน 1= ไปเรยน, 0= อน ๆวตถประสงคเดนทางไปทองเทยว 1= ไปทองเทยว, 0= อน ๆวตถประสงคเดนทางไปซอสนคา 1= ไปซอสนคา, 0= อน ๆวตถประสงคเดนทางไปทาธระ/ธรกจ 1= ไปทาธระ/ธรกจ, 0= อน ๆความปลอดภยของรถสวนตว 1= ความปลอดภยของรถสวนตวมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆราคารถสวนตว 1= ราคารถสวนตวมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆราคาอะไหลรถสวนตว 1= ราคาอะไหลรถสวนตวมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆคาใชจายในการเดนทาง มหนวยเปนบาท บรการทดลองขบ 1= บรการทดลองขบมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆบรการ ลด แลก แจก แถม 1= บรการ ลด แลก แจก แถมมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆพนกงานขาย 1= พนกงานขายมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆสมถนะเครองยนต 1= สมถนะเครองยนตมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆยหอ/รนรถ 1= ยหอ/รนรถมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆรปลกษณภายนอก การออกแบบภายใน ความประหยดนามน มศนยบรการครอบคลมพนทและเพยงพอ ศนยบรการดมคณภาพ

1= รปลกษณภายนอกมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ1= การออกแบบภายในมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ1= ความประหยดนามนมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ1= จานวนรถสลอแดงเพยงพอมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ1= ศนยบรการครอบคลมพนทและเพยงพอมผลตอการตดสนใจ, 0= อน

ปจจยเกยวกบรถสลอแดง

จานวนรถสลอแดงเพยงพอ ความสะดวกสบายของรถสลอแดง

1= จานวนรถสลอแดงเพยงพอมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ1= ความสะดวกสบายของรถสลอแดงมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

ความปลอดภยของสลอแดง 1= ความปลอดภยของสลอแดงมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ พาหนะ/ทนงผโดยสาร 1= พาหนะ/ทนงผโดยสารมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ คาโดยสาร มหนวยเปนบาท ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน 1= ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามนมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ กรยามารยาทพนกงานขบรถ 1= กรยามารยาทพนกงานขบรถมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ สภาพรถสลอแดง 1= สภาพรถสลอแดงมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ อายการใชงานรถสลอแดง 1= อายการใชงานรถสลอแดงมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ



ตารางท 4 ตวแปรตนทถกพจารณาในการสรางแบบจาลอง (ตอ) ตวแปร คาอธบาย ปจจยเกยวกบ

การเขาถงบรการไดงาย ตรงเวลา/รกษาความถ

1= การเขาถงบรการไดงายมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ1= ตรงเวลา/รกษาความถมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

รถสลอแดง ระยะเวลารอรถ มหนวยเปนนาท ระยะเวลาเดนทางจากตนทาง-ปลายทาง มหนวยเปนนาท ปญหาการสงไมถงจดหมาย/

ปลอยลงกลางทาง 1= ปญหาการสงไมถงจดหมาย/ปลอยลงกลางทางมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

ปญหาการขบรถออม/วนหาลกคา 1= ปญหาการขบรถออม/วนหาลกคามผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

ปญหาการขบรถหวาดเสยว/อนตราย 1=ปญหาการขบรถหวาดเสยว/อนตรายมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

ปญหาคนขบรถพดจาไมสภาพ 1= ปญหาคนขบรถพดจาไมสภาพมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

ปญหาคาโดยสารแพงเกนไป 1= ปญหาคาโดยสารแพงเกนไปมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

ปญหาสภาพรถเกา/ชารด/ไมปลอดภย 1= ปญหาสภาพรถเกา/ชารด/ไมปลอดภยมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

ปญหาการไมมบรการขนสงมวลชนประเภทอน

1= ปญหาการไมมบรการขนสงมวลชนประเภทอนมผลตอการตดสนใจ, 0= อน ๆ

5. ผลการวจย ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 21-30 ป สถานภาพโสด การศกษาอยในระดบปรญญาตร มอาชพเปนนกเรยน/นกศกษา มรายไดเฉลยตอเดอน ตากวา 5,000 บาท สวนมากแลวมวตถประสงคเพอเดนทางไปเรยนหนงสอ กลบบานและทางาน โดยนยมเดนทางโดยใชรถจกรยานยนต รถสลอแดง และรถยนตสวนบคคล (รถเกง) ตามลาดบ

จากผลการวเคราะหดวยแบบจาลองไบวารเอจโพรบท ซงเปนการศกษาตวแปรอสระทกตวทนาจะมผลตอการตดสนใจใชรถสลอแดงและรถสวนตว พบวาการทดสอบคา athrho = 0.000 หมายความวา การตดสนใจของกลมตวอยางในการใชรถสลอแดงและรถสวนตวนนมความสมพนธกนอยางมนยสาคญ

ผลจากแบบจาลองพบวาปจจยทมผลตอการใชรถสลอแดงและรถสวนตว ในกรณทตวเลอก Y1 คอ รถสวนตว ทระดบนยสาคญ 0.05 เรยงคานยสาคญจากนอยไปมากไดแก การศกษาระดบประถมศกษา การศกษาระดบมธยม/อาชวะ อาชพนกเรยน/นกศกษา อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว อาชพขาราชการ อาชพพอบาน/แมบาน ความปลอดภยของรถสวนตว อาย และ การมวตถประสงคเพอเดนทางไปเรยนหนงสอ นอกจากนทระดบนยสาคญ



0.1 เรยงคานยสาคญจากนอยไปมากไดแก เพศ การมวตถประสงคเพอเดนทางไปทางาน และศนยบรการมครอบคลมพนทและเพยงพอ

ตารางท 5 การวเคราะห Bivariate Probit Model

ตวแปร คาสมประสทธ Standard Error

Robust z Statistic p>|z|

Y1 = รถสวนตว

เพศ -0.3388952** 0.1777474 -1.91 0.057 อาย 0.0408408* 0.0161511 2.53 0.011 สถานภาพโสด -0.5542569 0.3830075 -1.45 0.148 การศกษาประถมศกษา -2.833317* 0.6263232 -4.52 0.000 การศกษามธยม/อาชวะ -2.338335* 0.4697919 -4.98 0.000 การศกษาอนปรญญา -0.9155118 0.7826292 -1.17 0.242 การศกษาปรญญาตร -0.7662489 0.4869996 -1.57 0.116 อาชพนกเรยน/นกศกษา -4.966824* 0.8542082 -5.81 0.000 อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว -5.565397* 0.5860917 -9.50 0.000 อาชพขาราชการ -5.080944* 0.1731679 -29.34 0.000 อาชพพอบาน/แมบาน -6.158138* 0.9809473 -6.28 0.000 วตถประสงคเดนทางไปทางาน -0.5573278** 0.3199202 -1.74 0.081 วตถประสงคเดนทางไปเรยน -0.4563546* 0.204 -2.24 0.025 วตถประสงคเดนทางไปทองเทยว 0.213207 0.2383727 0.89 0.371 วตถประสงคเดนทางไปซอสนคา -0.12959 0.2705372 -0.48 0.632 วตถประสงคเดนทางไปทาธระ/ธรกจ 0.0716989 0.2403733 0.30 0.765 ความปลอดภย 0.5099586* 0.1845308 2.76 0.006 ราคารถสวนตว -0.1469356 0.2156902 -0.68 0.496 ราคาอะไหลรถสวนตว 0.1413178 0.2032224 0.70 0.487 คาใชจายในการเดนทาง -0.0739914 0.2141144 -0.35 0.730 บรการทดลองขบ 0.2404748 0.2264579 1.06 0.288 บรการ ลด แลก แจก แถม 0.2488191 0.2163497 1.15 0.250 พนกงานขาย -0.3532336 0.2315227 -1.53 0.127 สมถนะเครองยนต 0.2910814 0.2298142 1.27 0.205 ยหอ/รนรถ -0.0693652 0.2385124 -0.29 0.771 รปลกษณภายนอก 0.1570413 0.2593299 0.61 0.545 การออกแบบภายใน 0.1477549 0.2184174 0.68 0.499 ความประหยดนามน 0.0952617 0.2112849 0.45 0.652

มศนยบรการครอบคลมพนทและเพยงพอ -0.4384004** 0.2570223 -1.71 0.088



ตารางท 5 การวเคราะห Bivariate Probit Model (ตอ)

ตวแปร คา

สมประสทธ Standard

Error Robust z

Statistic p>|z|

Y2 = รถสลอแดง

ศนยบรการดมคณภาพ คาคงท เพศ

0.05757 6.923763

10.630651*

0.2683457 0.8287876 0.1552476

0.21 8.35 4.06

0.830 0.000 0.000

อาย 0.0066206 0.0123813 0.53 0.000 สถานภาพโสด 0.4564098 0.3486349 1.31 0.190 การศกษาประถมศกษา 0.1894019 0.7082295 0.27 0.789 การศกษามธยม/อาชวะ 1.54983* 0.2908311 5.33 0.000 การศกษาอนปรญญา 0.5487659 0.4342288 1.26 0.206 การศกษาปรญญาตร -0.0539148 0.2625673 -0.21 0.837 อาชพนกเรยน/นกศกษา 0.128281 0.3342766 0.38 0.701 อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว 0.6899107* 0.3311269 2.08 0.037 อาชพขาราชการ 0.4413406 0.4132969 1.07 0.286 อาชพพอบาน/แมบาน 2.294573* 0.5476665 4.19 0.000 วตถประสงคเดนทางไปทางาน -0.027987 0.2466499 -0.11 0.910 วตถประสงคเดนทางไปเรยน 0.8559555* 0.2051949 4.17 0.000 วตถประสงคเดนทางไปทองเทยว 0.0243552 0.1921632 0.13 0.899 วตถประสงคเดนทางไปซอสนคา 0.2478351 0.2216785 1.12 0.264 วตถประสงคเดนทางไปทาธระ/ธรกจ 0.102354 0.2257957 0.45 0.650 จานวนรถสลอแดง 0.1739868 0.1736268 1.00 0.316 ความสะดวกสบาย 0.1096581 0.2026016 0.54 0.588 ความปลอดภย 0.4009597** 0.2188997 1.83 0.067 พาหนะ/ทนงผโดยสาร 0.3368047 0.2717499 1.24 0.215 คาโดยสาร -0.0982144** 0.0511978 -1.92 0.055 ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน -0.3900685* 0.1934822 -2.02 0.044 กรยามารยาทพนกงานขบรถ -0.4530177** 0.2525664 -1.79 0.073 สภาพรถสลอแดง -0.0718024 0.2578369 -0.28 0.781 อายการใชงานรถสลอแดง -0.1737713 0.251798 -0.69 0.490

การเขาถงบรการไดงาย 0.3125279 0.2034917 1.54 0.125 ใหบรการครอบคลมพนท -0.0871338 0.2053484 -0.42 0.671 จอดรบ-สงตรงสถานท -0.152483 0.1875217 -0.81 0.416 ตรงตอเวลา/รกษาความถ 0.2647808 0.1950592 1.36 0.175



ตารางท 5 การวเคราะห Bivariate Probit Model (ตอ)

ตวแปร คา

สมประสทธ Standard

Error Robust z

Statistic p>|z|

ระยะเวลาเดนทางจากทพกไปจดรอรถ -0.3887163* 0.1962088 -1.98 0.048 ระยะเวลารอรถ 0.3158136 0.1975803 1.60 0.110

Y2 = รถสลอแดง

ระยะเวลาเดนทางจากตนทาง-ปลายทาง -0.0042263 0.0042872 -0.99 0.324 ปญหาการสงไมถงจดหมาย/ลงกลางทาง 0.0716804 0.2323945 0.31 0.758 ปญหาการขบรถออม/วนหาลกคา -0.1805191 0.142217 -1.27 0.204 ปญหาการขบรถหวาดเสยว/อนตราย -0.0254903 0.1660384 -0.15 0.878 ปญหาคนขบรถพดจาไมสภาพ -0.3736019 0.2471378 -1.51 0.131 ปญหาคาโดยสารแพงเกนไป 0.2730326 0.1634079 1.61 0.107 ปญหาสภาพรถเกา/ชารด/ไมปลอดภย -0.1633532 0.2043847 -0.80 0.424 ปญหาการไมมบรการขนสงมวลชนประเภทอน

-0.4502202* 0.2200007 -2.05 0.041

คาคงท -2.437511 0.6426314 -3.79 0.000 /athrho -0.7162127 0.1683205 -4.26 0.000 Rho -0.6145579 0.104749 Number of obs 500 Log psedolikelihood -291.16337 Wald chi2 235.11 Prob>chi2 0.000 Likelihood-ratio test prob 0.000 Chi2(1) 18.1055

ทมา: จากการคานวณ * มนยสาคญทระดบความเชอมนรอยละ 95 **มนยสาคญทระดบความเชอมนรอยละ 90

นอกจากนหากพจารณาจากคาสมประสทธจะพบวาปจจยทมระดบนยสาคญและมคาสมประสทธเปนบวก หรอตวแปรเชงบวก เรยงจากคาสมประสทธทมคามากไปนอยไดแก ความปลอดภยและอาย ซงเมอปจจยดงกลาวเปลยนแปลงไปในทางทเพมมากขน จะสงผลตอการใชรถสวนตวเพมสงขน สวนปจจยทมระดบนยสาคญและมคาสมประสทธเปนลบ หรอตวแปรเชงลบ เรยงจากคาสมประสทธทมคามากไปนอยไดแก เพศ มศนยบรการครอบคลมพนทและเพยงพอ การมวตถประสงคเพอเดนทางไปเรยนหนงสอ การมวตถประสงคเพอเดนทางไปทางาน การศกษาระดบ



มธยม/อาชวะ การศกษาระดบประถม อาชพนกเรยน/นกศกษา อาชพขาราชการ อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว และอาชพพอบาน/แมบาน จากปจจยดงกลาวมาแลวขางตนเมอเปลยนแปลงเพมขน ความนาจะเปนทกลมตวอยางจะใชรถสวนตวลดลง สวนในกรณทตวเลอก Y2 คอรถสลอแดง ทระดบนยสาคญ 0.05 เรยงคานยสาคญจากนอยไปมาก ไดแก เพศ การศกษาระดบมธยม/อาชวะ อาชพพอบาน/แมบาน การมวตถประสงคเพอเดนทางไปเรยนหนงสอ อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว ปญหาการไมมระบบขนสงมวลชนประเภทอน ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน และระยะเวลาเดนทางจากทพกไปยงจดรอรถ นอกจากนทระดบนยสาคญ 0.1 เรยงคานยสาคญจากนอยไปมาก ไดแก คาโดยสาร ความปลอดภยของรถสลอแดง และกรยามารยาทของพนกงานขบรถ

หากพจารณาจากคาสมประสทธจะพบวาปจจยทมระดบนยสาคญและมคาสมประสทธเปนบวก หรอตวแปรเชงบวก เรยงจากคาสมประสทธทมคามากไปนอยไดแก อาชพพอบาน/แมบาน การศกษาระดบมธยม/อาชวะ การมวตถประสงคเพอเดนทางไปเรยนหนงสอ อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว เพศ และความปลอดภยของรถสลอแดง ซงเมอปจจยดงกลาวเปลยนแปลงไปในทางทเพมมากขน จะสงผลตอการใชรถสลอแดงเพมสงขน สวนปจจยทมระดบนยสาคญและมคาสมประสทธเปนลบ หรอตวแปรเชงลบ เรยงจากคาสมประสทธทมคามากไปนอยไดแก คาโดยสาร ระยะเวลาเดนทางจากทพกมายงจดรอรถ ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน ปญหาการไมมระบบขนสงมวลขนประเภทอน และกรยามารยาทของพนกงานขบรถ จากปจจยดงกลาวมาแลวขางตนเมอเปลยนแปลงเพมขน ความนาจะเปนทกลมตวอยางจะใชรถสลอแดงลดลง

6. สรปและอภปรายผล สรปผลการศกษา จากการศกษาความสมพนธระหวางการตดสนใจใชบรการรถสลอแดงและรถสวนตวของประชาชน ในเขตเทศบาลนครเชยงใหม พบวาการตดสนใจใชรถสวนตวและรถสลอแดงของกลมตวอยางมความสมพนธกนอยางมนยสาคญ โดยเปนการตดสนใจเรองเดยวกนและตวแปรบางตว มความสมพนธกนกบการตดสนใจใชรถสวนตวและรถสลอแดง สวนปจจยทสามารถอธบายความนาจะเปนของการตดสนใจใชรถสวนตวของกลมตวอยางไดในทศทางเดยวกนอยางมนยสาคญทางสถต คอ ความปลอดภยและ อาย ในขณะทปจจยสามารถอธบายโอกาสในการตดสนใจใชรถสวนตวในทศทางตรงกนขามอยางมนยสาคญทางสถต ไดแก เพศ, วตถประสงคในการเดนทางไปทางานและไปเรยนหนงสอ, การศกษา โดยเฉพาะระดบประถมและมธยมศกษา, และอาชพ ไดแก นกเรยน/นกศกษา คาขาย/ธรกจสวนตว ขาราชการ พอบาน/แมบานสวนปจจยทสามารถอธบายความนาจะเปนของการตดสนใจใชรถสลอแดงของกลมตวอยางไดในทศทางเดยวกนอยางมนยสาคญทางสถต คอ เพศ, ความปลอดภยของรถสลอแดง, อาชพ ไดแก พอบาน/แมบาน คาขาย/ธรกจสวนตว, วตถประสงคในการเดนทางไปเรยนหนงสอ, และการศกษา โดยเฉพาะระดบมธยม ในขณะทปจจยสามารถอธบายโอกาสในการตดสนใจใชรถสลอแดงในทศทางตรงกนขามอยางมนยสาคญทางสถต ไดแก คาโดยสาร



ระยะเวลาเดนทางจากทพกไปยงจดรอรถ, ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน, ปญหาการไมมระบบขนสงมวลชนประเภทอน, และกรยามารยาทของพนกงานขบรถ อภปรายผล จากผลการวจย จะเหนไดวา คาโดยสาร, ระยะเวลาเดนทางจากทพกไปยงจดรอรถ, ภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน, ปญหาการไมมระบบขนสงมวลชนประเภทอน, และกรยามารยาทของพนกงานขบรถ นน เปนปจจยทสามารถสงผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชบรการรถสวนตวใหหนมาใชรถสลอแดงไดอยางมาก เนองจากเมองเชยงใหมมการเจรญเตบโตของเศรษฐกจอยางรวดเรวและตอเนองและกลายเปนเอกนครระดบภาค แตกลบขาดระบบขนสงมวลชนทเหมาะสมและมประสทธภาพ เพอรองรบการเดนทางภายในเขตเมอง โดยผกขาดการเดนทางอยทรถสองแถว (โดยเฉพาะรถสลอแดง) สวนรถประเภทอนๆ มผใชบรการนอยมาก ทาใหมการโกงราคาคาโดยสารจากผใชบรการ โดยอตราคาโดยสารนน เรยกเกบตามความพงพอใจของพนกงานขบรถ อกทงการใหบรการและกรยามารยาทของคนขบรถสลอแดงนนไมมความสภาพ นอกจากน จะเหนไดวาปจจยดานภาวะเศรษฐกจ/ราคานามน เมอเกดภาวะเศรษฐกจหรอราคานามนสงขนแลว ประชาชนจะหนมาใชบรการรถสาธารณะมากขน แตสาหรบเมองเชยงใหมแลว กลบสงผลในทศทางตรงกนขามกบมหานครหลายๆแหง โดยเมอเกดภาวะเศรษฐกจ หรอราคานามนสงขน คนขบรถสลอแดงกจะเรยกรองคาโดยสารสงขนเปนเงาตามตว ซงโดยสวนมาก คาโดยสารทเรยกเกบเมอเปรยบเทยบกบระยะทางในการเดนทางแลวถอวา ราคาแพงเกนความเปนจรง ดงนนเมอไมมทางเลอกในการเดนทางทเหมาะสม จงสงผลใหการใชพาหนะสวนตวเขามามบทบาทสาคญ โดยมอตราการใชสงขนอยางตอเนอง โดยจากทรรศนะของ Wilfred Owen ในหนงสอเรอง“The Accessible City” อธบายเปรยบกบปาทมสตวหลากหลายชนดอาศยอยสตวยอมมโอกาสในการอยรอดมากกวาปาทมสตวเพยงสายพนธเดยวเปนผควบคมการลาสรปไดวา ในระบบขนสงสาธารณะทขาดความหลากหลายและความยดหยน ทางเลอกในการเดนทางจะไมสามารถเกดขนไดเมอไมมทางเลอกในการเดนทาง ผคนจาตองใชพาหนะสวนตว ซงจะนาไปสหายนะดงเชนทเชยงใหมกาลงประสบอยในปจจบนน (Owen, 1972)

7. ขอเสนอแนะ 7.1 ระบบขนสงสาธารณะของเมองเชยงใหม โดยเฉพาะรถสลอแดงนน ยงเปนความตองการของประชาชนเมองเชยงใหม ทางหนวยงานราชการและผระกอบการขนสงจะตองรวมมอกนพฒนาและปรบปรงระบบขนสงสาธารณะมประสทธภาพและตอบสนองความตองการของประชาชนได เพราะอนาคตในภายภาคหนา ประชาชนมการศกษา มหนาทการงานดขน หากการบรการยงอยในสภาพเดม อาจทาใหประชาชนทเคยใชบรการขนสงสาธารณะในการเดนทางหนไปใชรถสวนตวมากขน ทาใหการจราจรของเมองเชยงใหมเกดปญหาการจราจรคบคงมากยงขน



7.2 การปรบปรงและพฒนารถสลอแดงของเมองเชยงใหม ใหเปนระบบขนสงสาธารณะทมมาตรฐานในการใหบรการ โดยควรปรบปรงกรยามารยาทของพนกงานขบรถสลอแดง อตราคาโดยสารทมมาตรฐาน เปนราคากลาง ไมขนอยกบพนกงานขบรถเปนหลก 7.3 การพฒนาระบบขนสงเมองเชยงใหมในอนาคตควรพฒนาระบบขนสงใหมคณภาพและมระบบขนสงสาธารณะใหบรการทหลากหลายมากขน เพอทจะจงใจใหผใชรถสวนตวหนมาใชรถสาธารณะมากขน เชน มการทาจดจอดรบ-สงหรอปายหยดรถ สามารถขนลงไดงาย ไมตองเสยเวลาเดนโบกรถ มความปลอดภย 7.4 เมอมการจดระบบขนสงสาธารณะใหสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางทวถงแลว หนวยงานภาครฐ ควรมมาตรการควบคมจานวนรถสาธารณะและหรอรถสวนตวของบคคลในเขตเมอง เพอลดปญหาการจราจร และปญหามลพษทางอากาศ ฝนละออง และควนพษจากทอไอเสย นอกจากนควรมแผนแมบทในการจดบรการขนสงสาธารณะทงในปจจบนและในอนาคตทชดเจน เพอใหมการปฏบตไปในทศทางเดยวกน 8. กตตกรรมประกาศ การศกษานสาเรจลงไดดวยความกรณาและการอนเคราะหอยางสงจากคณาจารยและผเกยวของทกทาน ขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร. ผทยรตน ภาสนพพฒนกล ประธานกรรมการทปรกษาวทยานพนธ ผซงกรณาใหความร คาแนะนา คาปรกษา และตรวจทานแกไข จนกระทงวทยานพนธนเสรจสมบรณ ผเขยนขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน นอกจากนขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร.ชยวฒน นมอนสสรณกล และ อาจารย ดร.ชเกยรต ชยบญศร กรรมการทปรกษา ทกรณารบเปนกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ และกรณาใหคาแนะนาเปนอยางดตลอดมา หากมขอผดพลาดประการใด ผเขยนขอนอมรบไวเปนวทยาทานตอไป และผเขยนหวงวาวทยานพนธนคงจะมประโยชนสาหรบผทสนใจจะศกษาตอไป



บรรณานกรม ภาษาไทย “ขอมลจงหวดเชยงใหม”.2554. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.chiangmai.go.th/ newweb/main (15 มถนายน 2554) “ขอมลรถทจดทะเบยนในจงหวดเชยงใหม พ.ศ. 2549-2553.” 2554. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.cmcity.go.th/aboutus/infradata.php (18 มถนายน 2554). คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. 2554. รายงานความกาวหนาครงท 1 การศกษาและ

สาธตการจดการระบบรถรวมสลอแดงของเมองเชยงใหมเพอปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงาน. ศนยวชาการจดระบบการจราจรภมภาค ภาคเหนอท1. เชยงใหม. คณะ วศวกรรมศาสตร: มหาวทยาลยเชยงใหม.

สานกงานสถตแหงชาต.2554. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.nso.go.th/ (15 ธนวาคม 2554)

ภาษาองกฤษ Greene, W.2003. Econometric analysis (4rd ed.). New York: McGraw-Hill. Model with

Discrete Dependent Variables, 19:849-852 Owen, Wilfred. The Accessible City. Washington, D.C.: The Brookings Institution, 1972. Travel&Leisure. 2010. World’s Best Award 2010. [Online]. Retrieved July 15, 2011

Resource http://www.travelandleisure.com/worldsbest/2010/cities Yamane, T. 1973. Statistics: an introductory analysis. New York: New York Harper

and Row.



ความสมพนธระหวางงบประมาณรายจายดานการขนสงและการคาระหวางประเทศของไทย The Relationship Between Transportation Expenditure Budget and

International Trade of Thailand

มลทพย ปญญายงค นกศกษาปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม

อนภาค เสารเสาวภาคย คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงความสมพนธระยะสนและระยะยาวระหวางงบประมาณดานการขนสงในรปแบบตาง ๆ กบการคาระหวางประเทศของไทย และเปรยบเทยบผลของงบประมาณดานการขนสงในรปแบบตาง ๆ กบการคาระหวางประเทศ โดยใชขอมลรายป ตงแตป พ.ศ.2524 ถ งป พ .ศ.2553 ในสวนของการหาความสมพนธระยะยาวได ใชแบบจาลอง Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Approach to Cointegration และใชแบบจาลอง Error Correction Mechanisms (ECM) มาทดสอบความสมพนธในระยะสน ในการวจยครงนไดทาการทดสอบความนงของขอมลดวยวธ Augmented Dickey Fuller-test และ Phillips Perron-test เนองจากวาแบบจาลอง ARDL สามารถวเคราะหขอมลทมทงระดบความนงทระดบ 0 และ 1 รวมกนได ผลการทดสอบความสมพนธระยะยาวพบวางบประมาณดานการขนสงทางบก (3.55) และทางอากาศ (2.20) มผลกระทบในทศทางเดยวกน ตอมลคาสนคานาเขาทงหมด แตในงบประมาณการขนสงทางนา (-7.21) พบวามผลกระทบทางลบ สวนทางดานมลคาสนคาสงออกทงหมดนน พบวางบประมาณดานการขนสงทางนา (8.16) มผลกระทบในทศทางเดยวกนตอมลคาสนคาสงออกทงหมด แตในงบประมาณดานการขนสงทางบก (-3.23) และทางอากาศ (-2.33) สงผลกระทบทางลบ นอกจากนในสวนของการทดสอบความสมพนธระยะสน พบวาการเปลยนแปลงของงบประมาณดานการขนสงทางบก ทางนา และทางอากาศ มผลกระทบตอมลคาสนคานาเขา -สงออกทงหมดของประเทศไทย ดงนนพบวา ตวแปรตนทมความสมพนธตอมลคาสนคานาเขาทงหมด และมลคาสนคาสงออกทงหมดนน จะเปนไปในทศทางเดยวกนเสมอ

คาสาคญ งบประมาณดานการขนสง การคาระหวางประเทศ ARDL



Abstract The purpose of this study is to analyze the short-run and the long run relationships between transportation expenditure budget in each mode of transportation against the value of international trade of Thailand. The data used in this study ranges from 1981 to 2010, covering the period of 30 years. The Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Approach to Cointegration is used to identify their long-run relationships; and Enterprise Content Management (ECM) is employed to find their short-run relationships. The Unit Root test of time series data is performed by using Augmented Dickey Fuller-test and Phillips Perron-test. This is because the ARDL Approach to Cointegration can analyze the variables being the mixed-order of integration, I(0) and I(1). The long run results indicates that land (3.55) and air (2.20) transportation expenditure budgets have a positive effect to the value of imports whereas water (-7.21) transportation expenditure budgets has a negative effect. In case of exports, the result indicates that water (8.16) transportation expenditure budgets have a positive effect but land (-3.23) and air (-2.33) transportation expenditure budgets have a negative effect. In addition, the short-run results indicate that there are short-run relationships between land water and air transportations expenditure budgets.

Keywords: Transportation expenditure budget, International trade, ARDL 1. บทนา

ภาคการขนสงถอไดวาเปนภาคการบรการทสาคญภาคหนงในระบบเศรษฐกจ เปนภาคบรการทเอออานวยตอความสะดวกใหกบหนอยงานและกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ เพอกอใหเกดเชอมโยง ตดตอสอสาร และสามารถเขาถงกนไดในทกพนท (Heinen 2009) ปจจบนการขนสงสนคามทงหมด 5 รปแบบคอ การขนสงทางถนน การขนสงทางรถไฟ การขนสงทางนา การขนสงทางอากาศ และการขนสงทางทอ ซงเปนรปแบบการขนสงทสาคญในดานการขนสงสนคาภายในประเทศ ทสามารถเออตอการคาระหวางประเทศ โดยผานแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ-ใต และ ตะวนออก-ตะวนตก ยงไปกวานนการขนสงถอไดวาเปนสวนสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจ ทงในดานการขนสงสนคาและการเดนทาง หากประเทศใดมกจการขนสงทสามารถดาเนนการไดดวยดมประสทธภาพ จะสงผลใหระบบเศรษฐกจโดยรวมของประเทศมความเจรญเตบโต และพฒนากาวหนาไดอยางมาก (Petersen 2004) สาหรบการลงทนดานการขนสงของประเทศไทย รฐบาลไดเรมใหความสาคญมาตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทหนง พ.ศ. 2504 - 2509 (กระทรวงคมนาคม 2554) ซงมงเนนการลงทนในโครงสรางพนฐานดานการขนสง เนองจากโครงสรางพนฐานดานการขนสงนบเปนปจจยทมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจในดานตางๆ เพอทาใหเศรษฐกจและสงคมของประเทศเกดความเจรญกาวหนาอยางตอเนอง ดงนนจะเหนไดวาทผานมารฐบาลไดใหความสาคญตอการลงทนทางดานการขนสงเปนสาคญ ซงสามารถพจารณาได



จากงบประมาณรายจายในแตละปทรฐบาลไดใชจายเพอการพฒนาดานการขนสง ยงไปกวานนเมอการขนสงไดมการพฒนาไปในทกพนททวโลก ทาใหการเชอมโยงระหวางประเทศเปนไปโดยงาย สงผลทาใหการคาระหวางประเทศมบทบาททสาคญมากยงขน ทงในภาคการนาเขา และการสงออกซงถอไดวาเปนตวขบเคลอนหลกในการพฒนาประเทศ

จากทกลาวมาขางตนจะเหนถงความสาคญของการลงทนในงบประมาณของรฐบาล ททาใหเกดการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจตามทฤษฎทางเศรษฐศาสตร โดยเฉพาะการลงทนในงบประมาณทางดานการขนสง เนองจากการขนสงนบเปนปจจยสาคญในการพฒนาประเทศ และสรางความเจรญเตบโตทางการคาระหวางประเทศ ดงนนในการศกษาครงน จะมงเนนทจะพจารณาถงความสมพนธของการลงทนในงบประมาณดานการขนสงในแตละรปแบบ ทมตอการคาระหวางประเทศของไทย เพอสะทอนถงความสมพนธทผานมาตงแตอดตจนถงปจจบน เพอเปนแนวทางในการพจารณาลงทน และวางแผนในเรองงบประมาณ เพอพฒนาในดานการคาระหวางประเทศตอไปในอนาคต

2. วตถประสงค เพอศกษาถงความสมพนธระยะยาวและระยะสนระหวางงบประมาณดานการขนสงในรปแบบ

ตาง ๆ กบการคาระหวางประเทศของไทย และเพอเปรยบเทยบผลของงบประมาณดานการขนสงในรปแบบตาง ๆ กบการคาระหวางประเทศ

3. ระเบยบวธวจย 3.1) ทฤษฏและแบบจาลอง แนวคดวาดวยผลกระทบของงบประมาณของรฐบาลดานการขนสงตอมลคาการนาเขา สงออก สนคาและบรการ ในประเทศไทย นนประเดนสาคญวาดวยเรองความสาคญของการขนสง การเลอกรปแบบการขนสง และงบประมาณรายจายดานการขนสงกบการพฒนา ในสวนของการวเคราะหขอมลอนกรมเวลา (Time Series Data) ทางเศรษฐศาสตรจาเปนตองมการทดสอบขอมลกอนวาตวแปรตางๆ ทใชในสมการมลกษณะนง (Stationary) หรอไมนง (Non Stationary) ทงนเนองจากขอมลสมมตฐานของคาสถตตางๆ ทใชในการทดสอบ อาท F-test, t-test ขอมลทไดนนตองมลกษณะนง ดงนน จงควรทาการทดสอบกอน โดยงานวจยครงนไดใชการทดสอบ Augmented Dickey Fuller (ADF-test) และการทดสอบ Phillips Perron (PP-test) (ประเสรฐ ไชยทพย 2547) โดยในการศกษาครงนไดใชสมการถดถอยรปแบบมจดตดแกนและมแนวโนมเวลา (Trend and Intercept) มาใชในการทดสอบความนง ซงสามารถแสดงสมการไดดงตอไปน

tt

t

ttt xxx

1

1

1 (1)

โดย tx คอ ขอมลตวแปร ณ เวลา t

1tx คอ ขอมลตวแปร ณ เวลา t-1 ,,, คอ คาพารามเตอร t คอ คาแนวโนม t คอ คาความคลาดเคลอนเชงสม



สาหรบจานวนคา Lagged Term ทเพมเขาไปในสมการขนอยกบความเหมาะสมของแตละงานวจย นนคอสามารถเพมคา Lagged เขาไปในสมการจนกวาคาความคลาดเคลอนจะไมเกดปญหาสหสมพนธของตวรบกวน โดยมการทดสอบสมมตฐาน ดงตอไปน

0:0 (ขอมลมลกษณะไมนง) 1:1 (ขอมลมลกษณะนง)

ถา ในสมการมคาเปนลบ สามารถสรปการทดสอบไดวา สมการนนปฏเสธ 0:0 หรอ ยอมรบ 1:1 ซงหมายความวา ขอมลมลกษณะนง มการเปลยนแปลงไป

ตามกาลเวลา เมอทดสอบวาขอมลมลกษณะนงทง ณ ระดบ Level I(0) และระดบ 1st Difference I(1)

แลวจงนาขอมลนนมาคานวณตอดวยแบบจาลอง ARDL ซงมขอไดเปรยบกวาวธอนอยหลายประการ เชน แบบจาลองนสามารถนามาใชโดยไมคานงถงวาตวแปรนนจะเปน I(0) หรอ I(1) (Pesaran and Pesaran 1997) อกทงยงสามารถใสคา Lags ใหเพยงพอกบกระบวนการในการสรางขอมลในกรอบทกาหนดไว (Pesaran and Shin 1995) นอกจากนน ระบบปองกนความผดพลาด หรอ Error Correction Model (ECM) ยงสามารถนามาไดจาก ARDL โดย Simple Line Transformation (Jack and John 1997) สวนในดาน ECM นนเกดจากการผสมผสานการเปลยนแปลงระยะสน กบการสมดลในระยะยาวโดยปราศจากการสญเสยขอมลในระยะยาว ดงนนสามารถกลาวไดวา การใชแบบจาลอง ARDL สามารถหลกเลยงปญหาอนสามารถเกดขนไดจากขอมลอนกรมเวลาทไมนง (ประเสรฐ ไชยทพย 2552) ดงนน เพอแสดงใหเหนการสรางแบบจาลอง ARDL สามารถพจารณาไดตามแบบจาลอง ตอไปน (Narayan and Narayan 2006)

tttt uzxy (2) โดยท

ty คอ ขอมลอนกรมเวลาของตวแปรตาม ณ t-time

tx คอ ขอมลอนกรมเวลาของตวแปรอสระตวทหนง ณ t-time

tz คอ ขอมลอนกรมเวลาของตวแปรอสระตวทสอง ณ t-time

tu คอ เงอนไขขอผดพลาดแบบสม Error Term , และ คอ พารามเตอร สมการท (2) สามารถแกไขปญหา Error Term และเขยนใหอยในรปความสมพนธตาม

แบบจาลอง ARDL Approach to Cointegration ไดดงตอไปน

ttttitii

itii

itii

t uzxyzxyy

131211111

(3)

โดย ii , และ

i คอ การเปลยนแปลงในระยะสน 321 ,, คอ ความสมพนธในระยะยาว

จากนนทาการคานวณคา F-statistic โดยตวเลขทไดจากการคานวณ ตองนามาเทยบกบ

ตารางคานวณคา F-statistic เพอหาความสมพนธในระยะยาว เนองจากการทดสอบครงน มการใสคา Trend เขาไปดวย ดงนน คา F-statistics ทจะนามาใชนน จะถกนามาใชในสวนของ Trend and Intercept ทคานยสาคญ 95% โดยท I(0) คอคาขอบลาง และ I(1) คอคาขอบบน จากนนนาคา F-statistics ทไดจากการคานวณตามกระบวนการ ARDL Approach to Cointegretion มาเทยบ ซง



หากคา F-statistics ทไดจากการคานวณมคานอยกวาขอบลาง I(0) กสามารถยอมรบสมมตฐาน 0

นนคอ ไมมความสมพนธระยะยาวซงกนและกน แตถาหาก F-statistics มคามากกวา คาขอบบน I(1) จะสามารถยอมรบสมมตฐาน

1 นนคอ มความสมพนธระยะยาวซงกนและกน 0: 43210 (ไมมความสมพนธในระยะยาว) 0: 43211 (มความสมพนธในระยะยาว)

สามารถเขยนใหอยในรปแบบฟงกชน F-statistics ไดดงน ),,( AWRM XXXYF ),,( AWRX XXXYF

และสดทายจงทาการทดสอบผลกระทบระยะสน ECM ของตวแปรอสระตอตวแปรตาม จากสมการท (3) และสามารถจดรปสมการใหมได ดงตอไปน

0: 10 (ไมมการปรบตวในระยะสน) 0: 11 (มการปรบตวในระยะสน)

3.2) ขอมลทใชในการศกษา

งานวจยนเลอกทจะศกษาและวเคราะหความสมพนธระหวางงบประมาณดานการขนสงและการคาระหวางประเทศของไทย โดยงบประมาณดานการขนสงทนามาศกษานนไดทาการแบงออกเปน 3 กลมใหญๆไดแก 1) ดานการขนสงทางบก 2) ดานการขนสงทางนา และ 3) ดานการขนสงทางอากาศ สวนในดานการคาระหวางประเทศนน การศกษาครงนไดมงเนนไปในทงดานมลคาสนคานาเขา และมลคาสนคาสงออก ของประเทศไทย โดยการศกษาจะใชขอมลทตยภมรายปของงบประมาณดานการขนสง ของทกๆดานการขนสง และมลคาสนคานาเขา และมลคาสนคาสงออก ของประเทศไทย ตงแตป พ.ศ. 2524 – 2553 โดยมขอมลรายปรวมทงสน 30 ป ซงจะนามาประมวลผลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรทใชในการประมวลผลทางสถต โดยสามารถเขยนไดดงน

(3.2.1) ตวแปรตาม (Dependent Variable) คอมลคาสนคาการคาระหวางประเทศของไทย โดยสามารถแบงออกเปน 2 สวนคอ มลคาสนคานาเขาทงหมด และมลคาสนคาสงออกทงหมด ดงน

tMInY คอ Natural Log ขอมลอนกรมของมลคาสนคานาเขาทงหมด ณ เวลา (t-time)

tXInY คอ Natural Log ขอมลอนกรมของมลคาสนคาสงออกทงหมด ณ เวลา (t-time) (3.2.2) ตวแปรอสระ (Independent Variable) คอปจจยทมผลกระทบตอมลคาสนคา

การคาระหวางประเทศของไทยม 3 ปจจยคอ ดานการขนสงทางบก ดานการขนสงทางนา และดานการขนสงทางอากาศ ดงน

tRInX คอ Natural Log ขอมลอนกรมของงบประมาณดานการขนสงทางบก ณ เวลา (t-time)

tWInX คอ Natural Log ขอมลอนกรมของงบประมาณดานการขนสงทางนา ณ เวลา (t-time)

tAInX คอ Natural Log ขอมลอนกรมของงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ ณ เวลา (t-time)



4. วธการวเคราะหขอมล การศกษาครงนไดมงเนนการปรบใชวธการทางเศรษฐมตแนวใหมดวยเทคนค Cointegration

และ Error Correction Model (ECM) ตามกระบวนการ ARDL Approach to Cointegration ซงสามารถนามาใชกบขอมลทเปนอนกรมเวลาได โดยปจจยตางๆ ทมความสมพนธกบ มลคาสนคานาเขาทงหมด และมลคาสนคาสงออกทงหมด ไดแก งบประมาณดานการขนสงทางบก งบประมาณดานการขนสงทางนา และงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ โดยการศกษาจะใชขอมลทตยภมรายป ตงแตป พ.ศ. 2524 – 2553 ซงรายละเอยดของผลการศกษามดงตอไปน

ขนตอนการทดสอบความนงตามแบบทดสอบ Augmented Dickey Fuller (ADF-test) Dicky and Fuller (1979) และการทดสอบ Phillips Perron (PP-test) Phillips and Perron (1988) โดยขอมลทสามารถนามาใชในการศกษาตองมลกษณะนง โดยการแทนคาลงในสมการ Trend and Intercept ซงคอสมการท (1) แลวจงทาการทดสอบสมมตฐานดงตอไปน

0:0 (ขอมลมลกษณะไมนง) 1:1 (ขอมลมลกษณะนง)

ถา 0 นนคอไมสามารถปฏเสธ 0 จงสามารถกลาวไดวาตวแปรทนามาใชนนมการ

ทดสอบความนง หรอขอมลมลกษณะไมนง ดงนนจงตองทาการหาผลตาง ไปจนกวาผลทไดจะปฏเสธ

0 ซงจานวนครงททาการหาผลตางจะทาใหทราบถงการผสมผสานของลาดบท (d) [I(d)] และเมอทราบถงการผสมผสานของลาดบ 0 [I(0)] หรอ การผสมผสาน ณ ลาดบท 1 [I(1)] แลวจงนาผลมาทดสอบตามกระบวนการ ARDL ซงสามารถทาการวเคราะหไดแมตวแปรม I(d) ทตางกน [I(0) กบ I(1)]

สามารถเขยนสมการการทดสอบ ARDL Approach to Cointegration ของมลคาสนคานาเขา และมลคาสนคาสงออกได ดงตอไปน

tAWRM

Ai

n

iWi

p

iRi

p

iMi

p

iM

unXnXnXInY

nXnXnXnYnY

tttt

tttitt

14321

0111

1111

111

(5)

tAWRX

Ai

p

iWi

p

iRi

p

iXi

p

iX

unXnXnXInY

nXnXnXnYnY

tttt

tttitt

14321

1111

1111

111

(6)

โดย tMnY คอ อตราการเปลยนแปลงของมลคาสนคานาเขาทงหมด

tXnY คอ อตราการเปลยนแปลงของมลคาสนคาสงออกทงหมด

tRnX คอ อตราการเปลยนแปลงของงบประมาณดานการขนสงทางบก

tWnX คอ อตราการเปลยนแปลงของงบประมาณดานการขนสงทางนา

tAnX คอ อตราการเปลยนแปลงของงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ

i

i i i คอ คาคงท, i คอ ลาดบของป 1, 2, 3,…, 30

4321 ,,, คอ คาสมประสทธของการปรบตวระยะยาว , T คอ เวลา เมอทาการทดสอบ Null Hypothesis ( 03210 ) ผลทไดคอจะปฏเสธสมมตฐานหลก

ของความสมพนธในระยะยาว โดย itu คอ Error Term, คอ First-difference และ p คอ คา Lag



เพอทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพในระยะยาวสามารถกาหนดสมมตฐานได ดงน 0: 43210 (ไมมความสมพนธในระยะยาว) 0: 43211 (มความสมพนธในระยะยาว)

ตอจากนนเรมทาการทดสอบดวย F-Test ซงทาการแจกแจงเพอเขาสเสนโคง (Asymptotic Distribution) ของขอมลอนกรมเวลาตามลกษณะทเปน Non-stationary การใชคาสถต F-test นนถอไดวายงไมไดมาตรฐานหากตวแปรมลกษณะเปน I(1) หรอ I(0) แตในการศกษาของ Pesaran and Shin et al. (2001) ไดทาการปรบคาสถตโดยมตาราง 2 ชดของคาวกฤตทเหมาะสมในการทดสอบความสมพนธดงกลาว โดยทาการจดหมวดหมแบงเปนชด ซงชดหนง สมมตใหเปน I(1) สวนชดอนๆ สมมตใหเปน I(0) ทงหมด ทงนหากคาทคานวณไดอยเหนอกวาคาวกฤต ขอบเขตลางจะไมสามารถทาการปฏเสธสมมตฐานหลก )( 0 ได และถาหากคาทคานวณไดอยในชวงระหวางคาวกฤตขอบเขตบนและลางแลวจะไมสามารถสรปผลได

ขนตอมาเมอไดผลของความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวแลว จงทาการพจารณาการปรบตวในระยะสน ECM จากสมการท (5) และสมการท (6) สามารถจดรปใหมได ดงตอไปน

tAWRM

Ai

n

iWi

p

iRi

p

iMi

p

iM

unXnXnXInY

nXnXnXnYnY

tttt

tttitt

1

1

4

1

3

1

2

1

0111

)(1111

111

(7)

tAWRX

Ai

p

iWi

p

iRi

p

iXi

p

iX

unXnXnXInY

nXnXnXnYnY

tttt

tttitt

1

1

4

1

3

1

21

1111

)(1111

111

(8)

เพอทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพในระยะสน ECM สามารถกาหนดสมมตฐานได ดงตอไปน

0: 10 (ไมมการปรบตวในระยะสน) 0: 11 (มการปรบตวในระยะสน)

5. ผลการศกษาและอภปรายผล

ผลการศกษาสามารถแบงไดเปน 3 สวนคอ 1) ผลการทดสอบความนง 2) ผลการทดสอบความสมพนธระยะยาว ARDL และ 3) ผลการทดสอบการปรบตวในระยะสน ECM

5.1) ผลการทดสอบความนงของตวแปรทนามาศกษาสามารถสรปได ดงตอไปน ผลการทดสอบความนงโดยวธการทดสอบ ADF-test ของมลคาสนคานาเขาทงหมด (

tMIn ) มลคาสนคาสงออกทงหมด (tXIn ) และงบประมาณดานการขนสงทางบก (

tRIn ) พบวาไมไดมลกษณะขอมลแบบ I(0) เพราะ ณ ระดบ Level กรณ Trend and Intercept คาความนาจะเปนทไดจากการคานวณมคามากกวา 0.01 ซงมากกวาระดบนยสาคญททาการทดสอบ โดยอยในชวงทยอมรบสมมตฐานหลก แสดงวา ณ ระดบ Level กรณ Trend and Intercept ขอมลทใชในการทดสอบทง 3 ขอมล มลกษณะไมนง หรอมการทดสอบความนง ดงนนสามารถนาขอมลทง 3 ขอมล มาทาการทดสอบท Order of Integration ทสงขน โดยการหาผลตางระดบท 1 หรอ I(1) พบวา ม



ลกษณะขอมลแบบ I(1) เพราะสงเกตไดจากทระดบ 1st Difference กรณ Trend and Intercept คาความนาจะเปนทไดจากการคานวณมคานอยกวา 0.01 ซงนอยกวาระดบนยสาคญททาการทดสอบ โดยอยในชวงทปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาทระดบ 1st Difference กรณ Trend and Intercept ขอมลทใชในการทดสอบทง 3 ขอมล มลกษณะนง หรอไมมการทดสอบความนง และมลกษณะขอมลแบบ I(1)

สวนผลการทดสอบของ 2 ขอมลทเหลอคอ งบประมาณดานการขนสงทางนา (tWIn ) และ

งบประมาณดานการขนสงทางอากาศ (tAIn ) นน กยงคงไมมลกษณะขอมลแบบ I(0) เชนกน

เพราะ ณ ระดบ Level กรณ Trend and Intercept คาความนาจะเปนทไดจากการคานวณมคามากกวา 0.01ซงมากกวาระดบนยสาคญททาการทดสอบ โดยอยในชวงทยอมรบสมมตฐานหลก แสดงวา ณ ระดบ Level กรณ Trend and Intercept ขอมลทใชในการทดสอบทง 2 ขอมล มลกษณะไมนง หรอมการทดสอบความนง แตเมอทาการทดสอบท Order of Integration ทสงขน ซงการหาผลตางระดบท1 หรอ I(1) พบวา ไมมลกษณะขอมลแบบ I(1) เพราะ ณ ระดบ 1st Difference กรณ Trend and Intercept คาความนาจะเปนทไดจากการคานวณมคามากกวา 0.01 ซงมากกวาระดบนยสาคญททาการทดสอบ ซงอยในชวงทยอมรบสมมตฐานหลก แสดงวา ณ ระดบ 1st Difference กรณ Trend and Intercept ขอมลทง 2 จงมลกษณะไมนง หรอมการทดสอบความนง และไมมลกษณะขอมลแบบ I(1) ดงนน การทดสอบขอมลของงบประมาณดานการขนสงทางนา และงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ จงไมสามารถทาการทดสอบตอดวยวธ ADF-test ไดเพราะการศกษาครงนตองการขอมลแบบ I(0) และ I(1) เทานนในการทดสอบดวยแบบจาลอง ARDL ฉะนน การศกษาครงนจงตองนาเอาวธการทดสอบความนงอกหนงวธมาทาการทดสอบเพมคอ การทดสอบความนงโดยวธ PP-test

ผลการทดสอบความนงโดยวธการทดสอบ PP-test ของมลคาสนคานาเขาทงหมด (

tMIn ) มลคาสนคาสงออกทงหมด (tXIn ) งบประมาณดานการขนสงทางบก (

tRIn ) งบประมาณดานการขนสงทางนา (

tWIn ) และงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ (tAIn )

พบวาทง 5 ขอมลนนไมไดมลกษณะขอมลแบบ I(0) เพราะ ณ ระดบ Level กรณ Trend and Intercept คาความนาจะเปนทไดจากการคานวณมคามากกวา 0.01 ซงมากกวาระดบนยสาคญททาการทดสอบ โดยอยในชวงทยอมรบสมมตฐานหลก แสดงวา ณ ระดบ Level กรณ Trend and Intercept ขอมลทใชในการทดสอบทง 5 ขอมล มลกษณะไมนง หรอมการทดสอบความนง ดงนนสามารถนาขอมลทง 5 ขอมล มาทาการทดสอบท Order of Integration ทสงขน โดยการหาผลตางระดบท 1 หรอ I(1) พบวา มลกษณะขอมลแบบ I(1) เพราะสงเกตไดจากทระดบ 1st Difference กรณ Trend and Intercept คาความนาจะเปนทไดจากการคานวณมคานอยกวา 0.01 ซงนอยกวาระดบนยสาคญททาการทดสอบ โดยอยในชวงทปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาทระดบ 1st Difference กรณ Trend and Intercept ขอมลทใชในการทดสอบทง 5 ขอมล มลกษณะนง หรอไมมการทดสอบความนง และมลกษณะขอมลแบบ I(1)



ดงนนสามารถสรปผลไดวา การทดสอบความนงดวยวธ ADF-test สามารถนาไปหาความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวโดยวธ ARDL Approach to Cointegration ตอไดดวยกน 3 ตวแปร คอ

tMIn , tXIn และ

tRIn สวนอก 2 ตวแปร คอ tWIn และ

tAIn ตองทาการทดสอบความนงดวยวธ PP-test ถงจะสามารถหาความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวโดยวธ ARDL Approach to Cointegration ตอได ซงทาการแสดงผลสรปในตารางท 1 ดงตอไปน

ตารางท 1 สรปผลการทดสอบความนงของขอมลดวยวธ ADF-test และ PP-test Variable ADF-test PP-test

tMIn I(1) I(1)

tXIn I(1) I(1)

tRIn I(1) I(1)

tWIn I(2) I(1)

tAIn I(2) I(1) ทมา จากการคานวณ

5.2) ผลของการวเคราะหความสมพนธระยะยาว ระหวางงบประมาณรายจายดานการขนสงและการคาระหวางประเทศของไทย

5.2.1) ผลการทดสอบ Cointegration ของความสมพนธระหวางงบประมาณรายจายดานการขนสงและการคาระหวางประเทศของไทย โดยการหาความสมพนธระยะยาว

จากผลการทดสอบ F-statistics ในตารางท 2 แสดงถงความสมพนธในระยะยาวระหวางตวแปรทงหมด กบคาขอบเขตวกฤตของ F-statistics ซงใชสมการถดถอยรปแบบ Trend and Intercept (k=2) โดย Pesaran and Shin (1995) สาหรบมลคาสนคานาเขา และมลคาสนคาสงออกทงหมดของประเทศไทย ผลการทดสอบ F-statistics มคาสงกวาคาขอบเขตวกฤต (คาขอบบน) ณ ระดบนยสาคญรอยละ 95 ดงนนคาทไดจะยอมรบสมมตฐาน

1 นนคอมความสมพนธระยะยาวซงกนและกน

ตารางท 2 ผลการทดสอบ F-statistics ในการหาความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาว

Variables F-

statistics ณ ระดบนยสาคญรอยละ 95 จานวนk

I(0) คาขอบลาง I(1) คาขอบบน k

M 236.42*** 4.903 5.872 2

X 313.86*** 4.903 5.872 2

ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: *, **, *** มนยสาคญทางสถต ระดบ 0.10, 0.05, 0.01 ตามลาดบ



5.2.2) ผลการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาว โดยวธ ARDL ตามการทดสอบโดยวธ ARDL Approach to Cointegration เพอดวาปจจยทางเศรษฐศาสตรตางๆ อน

ไดแก งบประมาณดานการขนสงทางบก งบประมาณดานการขนสงทางนา และงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ กบมลคาสนคานาเขาทงหมด และมลคาสนคาสงออกทงหมดมความสมพนธทมเสถยรภาพในระยะยาว โดยแบงเปน 2 กรณคอ 1) กรณมลคาสนคานาเขาทงหมด และ 2) กรณมลคาสนคาสงออกทงหมด โดยจากการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวการศกษาครงนไดใชการอานคาตามรายงานวชาการททาการศกษาโดย Bandiera et al (2000), Loayza et al (2000) และ Reinhart and Tokatlidis (2001) ซงสามารถอานคาไดดงตอไปน

จากตารางท 3และตารางท 4 ไดทาการแสดงผลการทดสอบดลยภาพระยะยาวโดยวธ ARDL Approach to Cointegration ของมลคาสนคานาเขาทงหมด และมลคาสนคาสงออกทงหมด ในประเทศไทย ตามลาดบดงน

(ก) กรณมลคาสนคานาเขาทงหมด ผลการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวของมลคาสนคานาเขาทงหมดของประเทศไทย (

M ) จากตารางท 5 สามารถอธบายไดวา ณ ระดบนยสาคญท 0.01 ปจจยงบประมาณดานการขนสงทางบก (

RIn ) มความสมพนธไปในทศทางเดยวกนกบมลคาสนคานาเขาทงหมดของประเทศไทย แตในสวนปจจยงบประมาณดานการขนสงทางนา (

WIn ) มความสมพนธไปในทศทางตรงกนขามกบมลคาสนคานาเขาทงหมด และ ณ ระดบนยสาคญท 0.10 ปจจยงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ (

AIn ) มความสมพนธไปในทศทางเดยวกนกบมลคาสนคานาเขาทงหมดของประเทศไทย

ตารางท 3 ผลการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวของมลคาสนคานาเขาทงหมด (

M )

C T tRIn

tWIn tAIn ADRL Model

4.62 (.001)

-3.84 (.003)

3.55*** (.005)

-7.21*** (.00)

2.20* (.052)

ARDL (3,3,3,0,2)

SBC, AIC, HQC

ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: หมายเหต: *, **, *** มนยสาคญทางสถต ระดบ 0.10, 0.05, 0.01 ตามลาดบ

(ข) กรณมลคาสนคาสงออกทงหมด ผลการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวของมลคาสนคาสงออกทงหมดของประเทศไทย (

X ) จากตารางท 4 สามารถอธบายไดวา ณ ระดบนยสาคญท 0.01 ปจจยงบประมาณดานการขนสงทางบก (RIn

) มความสมพนธไปในทศทางตรงกนขามกบมลคาสนคาสงออกทงหมดของประเทศไทย แตในสวนปจจยงบประมาณดานการขนสงทางนา (

WIn ) มความสมพนธไปในทศทางเดยวกนกบมลคาสนคาสงออกทงหมด และ ณ ระดบนยสาคญท 0.05 ปจจยงบประมาณดานการขนสงทางอากาศ (

AIn ) มความสมพนธไปในทศทางตรงกนขามกบมลคาสนคาสงออกทงหมดของประเทศไทย



ตารางท 4 ผลการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวของมลคาสนคาสงออกทงหมด (X )

C T tRIn

tWIn tAIn ADRL Model

-4.82 (.001)

4.11 (.002)

-3.23*** (.009)

8.16*** (.000)

-2.33** (.042)

ARDL (3,3,3,0,2)

SBC

-4.84 (.001)

4.20 (.002)

-3.21** (.011)

7.87*** (.000)

-2.40** (.039)

ARDL (3,3,3,0,3)

AIC HQC

ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: หมายเหต: *, **, *** มนยสาคญทางสถต ระดบ 0.10, 0.05, 0.01 ตามลาดบ

5.3) ผลการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพในระยะสน ECM เมอทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพในระยะยาวแลว พบวาตวแปรทนามาทดสอบนน

มลกษณะความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาว จากนนจงสามารถนามาทดสอบกระบวนการปรบตวในระยะสนของตวแปรตน และตวแปรตาม เพอปรบเขาสดลยภาพในระยะยาว

ตารางท 5 ผลการทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะสน ของมลคาสนคานาเขา และสนคาสงออกทงหมด

Regressor M

X C 4.62*** -4.82*** T -3.84*** 4.11***

tRIn 3.55*** -3.23***

tWIn -7.21*** 8.16***

tAIn 2.20** -2.33**

1tecm -3.90** -3.92*** 2R 0.98 0.98 2R 0.96 0.96

DW. 2.21 2.27 F-statistics 59.20*** 65.47***

ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: *, **, *** มนยสาคญทางสถต ระดบ 0.10, 0.05, 0.01 ตามลาดบ

(ก) กรณมลคาสนคานาเขาทงหมด จากตารางท 5 คาสมประสทธ ecm(-1) หรอ

1 ของมลคาสนคานาเขารวมทงหมด ม

คา -3.90 ซงยอมรบสมมตฐาน 0: 11 คอมการปรบตวในระยะสน และมระดบนยสาคญทาง



สถต ซงบงบอกไดวา ในระยะสนหากมลคาสนคานาเขาทงหมดมการเปลยนแปลงออกนอกดลยภาพในระยะยาวแลวจะมกลไกการปรบตวเขาสดลยภาพในระยะยาว

(ข) กรณมลคาสนคาสงออกทงหมด จากตารางท 5 คาสมประสทธ ecm(-1) หรอ

1 ของมลคาสนคาสงออกรวมทงหมด ม

คา -3.92 ซงยอมรบสมมตฐาน 0: 11 คอมการปรบตวในระยะสน และมระดบนยสาคญทางสถต ซงบงบอกไดวา ในระยะสนหากมลคาสนคาสงออกทงหมดมการเปลยนแปลงออกนอกดลยภาพในระยะยาวแลวจะมกลไกการปรบตวเขาสดลยภาพในระยะยาว

6. บทสรปและขอเสนอแนะ 6.1) สรปผลการวจย

ผลการวจยความสมพนธระยะสนและระยะยาวระหวางงบประมาณดานการขนสงในรปแบบตางๆ กบการคาระหวางประเทศของไทย จากการการทดสอบความนงของขอมลดวยวธ ADF-test พบวามตวแปรงบประมาณดานการขนสงทางนา และทางอากาศ มลกษณะท Order of Integration ณ ระดบ ระดบ 2nd Difference I(2) ซงตามกระบวนการ ARDL Approach to Cointegration นนจะสามารถยอมรบขอมล ณ ระดบ Level I(0) และระดบ 1st Difference I(1) เทานน ดงนน ในการศกษาครงนจงไดทาการเพมการทดสอบความนง ดวยวธ PP-test ในอก 2 ตวแปร คอ

tWIn และ tAIn ถงจะสามารถหาความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวโดยวธ ARDL

Approach to Cointegration ตอได ผลการทดสอบความสมพนธระยะยาวตามวธ ARDL Approach to Cointegration พบวา

งบประมาณดานการขนสงทางบกและทางอากาศมผลกระทบทางบวกตอมลคาสนคานาเขาทงหมด แตในงบประมาณการขนสงทางนาพบวามผลกระทบทางลบ สวนทางดานมลคาสนคาสงออกทงหมดนน พบวางบประมาณดานการขนสงทางนามผลกระทบทางบวกตอมลคาสนคาสงออกทงหมด แตในงบประมาณดานการขนสงทางบกและทางอากาศสงผลกระทบทางลบ

การปรบตวในระยะสนตามวธ ARDL Approach to Cointegration ของมลคานาเขา-สงออกสนคาทงหมดของไทย คา

1 ของตวแปรงบประมาณการขนสงทางบก ทางนา และทางอากาศ สามารถยอมรบสมมตฐาน 0: 11 ซงหมายความวา ในระยะสนหากงบประมาณการขนสงทางบก ทางนา และทางอากาศมการเปลยนแปลงออกนอกดลยภาพแลวจะมกลไกการปรบตวเขาสดลยภาพในระยะยาว

6.2) ขอเสนอแนะ จาการศกษาความสมพนธระหวางงบประมาณรายจายดานการขนสงและการคาระหวาง

ประเทศของไทยในครงน มขอเสนอแนะสาหรบผทสนใจทาการศกษาในครงตอไป ดงตอไปน (6.2.1) การศกษาโดยการใชแบบจาลองARDL Approach to Cointegration ในครงน ม

การใชขอมลการศกษาเพยง 30 ปยอนหลง ซงถอไดวาขอมลยงไมละเอยดเทาทควร ดงนนในการศกษาวจยครงตอไป ควรหาขอมลรายไตรมาสยอนหลง เพมเขามาในศกษารวมดวย



(6.2.2) การศกษาครงนทาการศกษางบประมาณดานการขนสงคอ การขนสงทางบก การขนสงทางนา และการขนสงทางอากาศ ปญหาทควรระวงในการศกษาครงตอไปนนคอ ขอมลในแตละปของงบประมาณดานการขนสงทางนา เพราะงบประมาณในแตละปของงบประมาณดานการขนสงทางนานนมอตราทไมแนนอน และมอตราเสยงทจะเกดขอผดพลาดในการศกษา

(6.2.3) รฐบาลควรออกนโยบายสนบสนนงบประมาณดานการขนในทกๆดานการขนสงอยางตอเนอง เพอการพฒนาดานการขนสงของประเทศไทยใหทดเทยมกบประเทศพฒนาแลว เพอเพมประสทธภาพดานการขนสง และเพมชองทางการคาระหวางของประเทศไปพรอมๆกน)

กตตกรรมประกาศ งานวจยฉบบนสาเรจลลวงไดดวยความกรณาและความอนเคราะหจากคณาจารยและผม

พระคณหลายทาน โดยเฉพาะอยางยง อ.ดร.อนภาค เสารเสาวภาคย ทไดสละเวลาอนมคาในการใหความร คาแนะนา ขอเสนอแนะทมคณคาตอการศกษา ตลอดจนชวยตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ ของการวจยฉบบนใหมความถกตองสมบรณตลอดระยะเวลาททาการวจย ผวจยจงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน



บรรณานกรม

ภาษาไทย กระทรวงคมนาคม (2554). การขนสง. Retrieved 27 กรกฎาคม 2554, from

http://vigportal.mot.go.th /portal/site/PortalMOT. ประเสรฐ ไชยทพย (2547). ทฤษฎวงจรธรกจและการคาดคะเนขนสง. มหาวทยาลยเชยงใหม,

คณะเศรษฐศาสตร.

ภาษาองกฤษ Bandiera et al (2000). "Does Financial Liberalization Raise or Reduce Savings?". The

Review of Economics and Statistics 82:2. Dicky, D. A. and W. Fuller (1979). Distribution to the Estimates f or Autoregressive

Tim Series with a Unit Root. (74): 427-431. Heinen, F. (2009). German and European Perspectives on the Consideration of

Transport in a post 2012 Regime. Bridging the Gap: Pathways for Transport in the Post Kyoto Process. From http://www.sutp.org/bridging_the_gap/.

Jack, J. and D. John (1997). Econometric Methods. New York: McGraw-Hill. Loayza et al (2000). The World Saving Data Base. from http://econ.worldbank.org/ programs/

macroeconomics/library/doc?id=25817. Narayan, P. K. and S. Narayan (2006). "Savings behaviour in Fiji: an empirical assessment

using the ARDL approach to cointegration. International Journal of Social Economics 33 (No. 7): 468-480.

Pesaran, H. M. and B. Pesaran (1997). Microfit 4.0. England: Oxford University Press. Pesaran, H. M. and Y. Shin (1995). Autoregressive Distributed Lag Modelling

Approach to Cointegration Analysis. Department of applied Economics, University of Cambridge.

Pesaran, H. M., Y. Shin, et al. (2001). "Bounds Test Approaches to the Analysis of Level Relationships." Journal of Applied Econometrics 16: 289-326.

Petersen, R. (2004). Land Use Planning and Urban Transport. Module 2a of the GTZ Sustaionable Transport Sourcebook for Policy-Makers in Developing Cities, Eschborn.

Phillips, P. C. B. and P. Perron (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biometrika.

Reinhart, C. M. and I. Tokatlidis (2001). Financial Liberalization: The African Experience. African Economic Research Consortium Workshop, December 2-7, 2000.



รปแบบทางพนทของการลงทนทางตรงจากตางประเทศทางดานอตสาหกรรมในประเทศไทย Industrial Location Pattern of Foreign Direct Investment in Thailand

อภเศก ปนสวรรณ

ภาควชาภมศาสตร คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอ ภายหลงจากการเปดการคาเสรการลงทนทางตรงจากตางประเทศทางดานอตสาหกรรมในประเทศไทย มาจากหลากหลายประเทศ อาทเชน ประเทศญปน สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป ไตหวน ฮองกง และสงคโปร โดยเฉพาะการลงทนจากประเทศญปนนบตงแตทศวรรษท 1970 เปนตนมา ทมความสาคญมาก ในปจจบนการลงทนทางตรงจากตางประเทศจะเนนการลงทนในอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยขนสง อาทเชน อตสาหกรรมยานยนตและอเลคทรอนคส ทงนโรงงานอตสาหกรรมทมาจากการลงทนทางตรงจากตางประเทศสวนใหญจะตงในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล และในพนทโครงการพฒนาชายฝงทะเลภาคตะวนออกเทานน ซงมกปรากฏวาเปนจงหวดทมนคมอตสาหกรรมตงอย โดยเฉพาะอยางยงจงหวดทมโครงสรางพนฐานพเศษอนไดแก ทาเรอนาลก และสนามบนนานาชาต เปนตน

คาสาคญ: การลงทนทางตรงจากตางประเทศ ทตงอตสาหกรรม นโยบายการพฒนาอตสาหกรรม Abstract After trade liberalization, the sources of foreign direct investment (FDI) in Thailand manufacturing have generally been quite diversified that include Japan, the United States, Europe, Taiwan, Hong Kong, and Singapore. Japan had been the Thailand’s largest source of FDI since the late 1970s. Currently, most of FDI investment in the manufacturing sector has been in high technology industries such as the automobile and electrical industries. Meanwhile, most of FDI firms located in the Bangkok metropolis and the Eastern Seaboard (ESB) only, most of the investors also had industrial estates in the provinces, especially in the provinces with major investments and having special infrastructures such as deep sea port or international airport.

Keywords: Foreign direct investment, Industrial location, Industrial development policy



1.Introduction Since the World War II, the Thai Government has placed great importance on industrial development (Panpiemras 1988; IFCT 1991). The establishment of the Ministry of Industry (MOI) in 1942 was mainly aimed to encourage and monitor the development in this sector, with other government agencies participating directly or indirectly in the formulation of industrial policies. These include, for example, the formulation of development strategies by the National Economic and Social Development Board (NESDB), tax policies by the Ministry of Finance (MOF) and investment promotion by the Board of Investment (BOI) (Sibunruang 1986; Loha-unchit 1990). The industrialization strategies of the 1960s put more emphasis on the production of goods for the domestic market. Import-substitution industries including assembly plants largely using imported parts and components were fostered. Foreign direct investment (FDI) was also enthusiastically encouraged (Akrasanee 1977; Reinhardt 2000; Jansen 2001). The promotion of the import substitution (IS) strategy helped in making a quick start of the industrialization process. Many foreign manufacturers and assemblers of consumer goods came to invest in Thailand (Hussey 1993; Glassman 2007). As a result of the IS promotion however, almost all factories were situated in the Bangkok metropolis region (BMR), since it is where infrastructures and facilities especially the container and commercial port as well as the international airport, which play the key role for the movement of raw materials and machineries, are situated (Hussey 1993). The production of manufactured goods for export was promoted in the Third and Forth National Economic and Social Development Plan (NESDP). Thus in 1972, the investment promotion law was revised providing more incentives to the exporting industries. Starting from a small base, production of goods for export had since then expanded rapidly (MOI 2002). Such export promotion (EP) strategy is still being implemented until the present. Along with such development, the country’s industrial structure had also diversified towards the intermediate and capital goods industries (IFCT 1991; Hussey 1993). In addition to advancing the export promotion strategy, the policy on dispersing industrial activities to different regions in the country was also prescribed in the Third NESDP (Panpiemras 1988; Tsuneishi, 2005). In fact, the revision of the investment promotion law in 1972 had enabled the BOI to provide more incentives to business firms operating in designated provincial areas. In the same year, the Industrial Estate Authority of Thailand (IEAT) was established as a state enterprise under the MOI to promote the creation of industrial estates (IEs) in different regions of the country. However, even in the



late 1970s the industrial estates were still mostly located in provinces near the capital, due to the availability of better infrastructures as well as accessibility to the largest consumer market (Hussey 1993; IEAT 2006). As a result, most of the industrialization both domestic and FDI industries took place in and around the Bangkok Metropolis Region (BMR) as it is the most economically and most efficient location for the import substitution and export oriented industries. The concentration of factories in Bangkok then led to mass migration into the capital ending up with social ills such as the emergence of more slum dwellings, environmental pollution, traffic congestion and income disparities (Hussey 1993). With the main purpose of examining the FDI distribution in Thailand including the factors influencing the location patterns of industries as well as the relationship between factories and rural economic development, especially in terms of employment generation. This study is envisaged to help the Thai government policy-makers understand the industrial development trend of the country especially for FDI promotion.

2. Objective This research investigated the FDI manufacturing structure, trend and distribution.

3. Methodology Based on the resources available, this study covers the manufacturing industries which are considered the major factors that promote industrialization development of FDI in Thailand. In order to achieve the objective, this study specifically made use of the following information. Firstly, industrial sector in this study is defined as the manufacturing industry where manipulation of goods is being undertaken in various ways in order to generate new products. Meanwhile, in order to evaluate the industrial development of FDI pattern, this study uses the data available at the Board of Investment (BOI) for 1996-2006.The descriptive analyses aimed to study the trend of FDI on the changing investment structure of Thailand, the types of industries, employment, and capital investment by manufacturing including investors home countries and the industrial sector's contribution to the national economy. For the data analysis, growth rate, proportion and basic statistical techniques such as cross tabulation and percentages were used. For the pattern of the FDI in Thailand, this paper also tried to identify and assess the FDI distribution by province. Thus, the number of projects in each province and the percentage distribution of their respective factories were taken into account in the analysis, in order to understand the concentration of industries in each province.



3. Finding As for the number projects, the inflow of FDI projects increased from 844 in the 1980s to 2,483 projects in the 1990s. From 2001 to 2005, the FDI inflow showed a total of 3,155 projects (Figure 1). In terms of the volume of capital, FDI inflows increased from Baht 209.642 billion in the 1980s to Baht 1.121650 trillion in the 1990s. From 2001 to 2005, the FDI inflow was Baht 1.214272 trillion (Figure 2). As regards the status of employment, it could be noted that employment in the FDI projects increased from 216,625 persons in the 1980s to 629,366 persons in the 1990s while from 2001 to 2005, the FDI projects employed 645,238 persons (Figure 3).

Figure 1 Number of Foreign Direct Investment BOI-Certified Projects, 1980-2005

0

100

200

300

400

500

600

700

800

1980 1985 1990 1995 2000 2005

Year

Un

its

Total Project



Figure 2 Capital Investments of Foreign Direct Investment BOI-Certified Projects,1980-2005

Figure 3 Number of Employment in Foreign Direct Investment BOI-Certified Projects, 1980-2005

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

1980 1985 1990 1995 2000 2005

Year

Millio

n B

ah

t

Total Investment

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

1980 1985 1990 1995 2000 2005

Year

Pe

rso

ns

Total Employment



In terms of capital investment, Japan had been the largest national source of FDI in Thai manufacturing with more than Baht 1.11 trillion or around 40.68% in 1996-2006. Coming as second and third are the United States of America and Singapore, with capital investments of about Baht 442.20 billion and Baht 218.62 billion, and sharing 16.18% and 8.0% of the national total, respectively (Figure 4). There has been an overall increase in investments interest in Thailand. However, the total planned investment of foreign projects approved by the BOI declined from Baht 326,335 million in 1996 to Baht 325,828 million in 2005. This trend must have resulted mainly from the world market demand following the United States and Japan economic recoveries. In 2005, the main investment applications came from the Japanese and Chinese investors, while most of the capital investments in manufacturing approved by the BOI were from Japanese companies, investing mainly in automotive assembly as well as in the manufacture of automotive and vehicle parts (BOI, 2006).

Figure 4 Percentage of Foreign Direct Investment by Major Countries, 1996-2006

During the period 1996-2006, chemicals and paper industries shared the highest among the Thai factories in terms of FDI with a total worth of Baht 360.02 billion contributing around 24.81% of the country’s total investments, but such amount declined to Baht 301.71 billion in 1996-2000 and 2001-2006, respectively. However, in 2005, the metal products and machinery industries which were being dominated by the automobile industries, was the highest at Baht 141,029.3 million or sharing around 43.3% of the total investments.



Moreover, the electric and electronic products had increased shares from Baht 288.32 billion in 1996-2000 to Baht 356.82 billion in 2001-2006 (Figure 5). Table 1 shows the proportion of capital investments by province. Topping the list of provinces in 1996 were Rayong, Chonburi and Phra Nakhon Si Ayutthaya, sharing around 83.5% of the total national investments. From 2001, Chonburi, Rayong and Phra Nakhon Si Ayutthaya remained the main areas with major investments but in 2005 only Chon Buri shared around 47.52% of the total capital investment. While in some provinces, foreign investors also continuously made investments, such as in Chachoengsao, Lamphun, Pathum Thani, Prachin Buri, Samut Prakan, Songkhla and Bangkok, most of the investors also had industrial estates in the provinces, especially in the provinces with major investments and having special infrastructures such as deep sea port or international airport.

Figure 5 Percentage of Foreign Direct Investment by Sector, 1996-2006

0.0

50,000.0

100,000.0

150,000.0

200,000.0

250,000.0

300,000.0

350,000.0

400,000.0

Agricultural Products Minerals and

Ceramics

Light

Industries/Textiles

Metal Products and

Machinery

Electric and

Electronic Products

Chemicals and Paper Services

Bah

t m

illi

on

1996-2000 2001-2006



Figure 6 Locations of Industrial Estates in Thailand

5. Conclusion Thailand has been quite successful in terms of FDI promotion. Currently, Thailand is the 3rd most attractive business locations in Asia and the Pacific from the point of view of the transnational corporations (TNCs). This could be mainly due to the efficiency of the macro policies related to industrial promotion while the promotional incentives and the rapidly declining monopoly of the state owned companies since 1960s, helped in creating new industries and firms with sizes much larger than most of the country's traditional firms. The founders of such firms are typically those formerly engaged in merchandise and trading businesses, particularly the importers as well as the domestic distributors. Foreign firms also quickly came to Thailand either to establish their affiliates or to join the local firms in establishing various joint-venture industries. Finally, it can be conclude that, the findings in this section strongly reconfirm the result of the analysis of the geographical concentration of the FDI, most of industries import raw materials were located in the BMR and ESB such as the chemical products, electronic and the metal products industries, and that most of the



products of such industries were also exported to the world market. Therefore the BMR and ESB areas were defined as 'core or center' based on the New Economic Geography theory as found in other countries (Krugman and Venables, 1990; Martin and Sunley, 1996 citing from Krugman, 1991).

6. Acknowledgment This research was made possible through the financial support from the Faculty of Arts, Silpakorn University.



References Akrasanee, N. (1977). Industrial Development in Thailand, Bangkok: Thammasat University. Glassman, J. (2007). Recovering from Crisis: The Case of Thailand's Spatial Fix, Economic Geography, 83 (4), 349-370. Hussey, A. (1993). Rapid industrialization in Thailand. Geographical Review, 83, 14-28. Industrial Estate Authority of Thailand (IEAT), (2006), Industrial Estate Authority of Thailand: Roles, Responsibilities and Historical Background. Retrieved March 1,2006, From http://www.ieat.go.th/menu1O/ 1.1.0.0.0.0.0.0.0.0_en.php3 Industrial Finance Corporation of Thailand. (1991). Industrial Development in Thailand, Bangkok: Ministry of Industry. Jansen, K.(2001). Thailand: The Making of Miracle?, Development and Change,32,343-370. Krugman, P. and Venables, A. (1990). 'Integration and the competitiveness of peripheral industry' in C. Bliss and J. Braga de Macedo (eds), Unity with Diversity in the European Community, Cambridge: Cambridge University Press. Loha-unchit, C.(1990). Policies, Instruments and Institutions for Rural Industrial Development, Thailand Development Research Institute. Martin, R. and Sunley, P.(1996). Paul Krugman's Geograhical Economic s and Its Implications For Regional Development Theory: A Critical Assessment, Economic Geography, 72,259-292. Ministry of Industry (MOI). (2002). MOI's 60th Anniversary, Bangkok: Ministry of Industry Office of the Board of Investment. (2006). BOI's 40 th Years Anniversary. Ministry of Industry. Panpiemras, K. (1988). Rural Industrial in Thailand. Bangkok : National Economic and Social Development Board. Reinhardt, N. (2000). Back to Basics in Malaysia and Thailand: The Role of Resource- Based Exports in Their Export-Led Growth, World Development, 28(1), 57-77. Sibunruang, A. (1986). Industrial Development Policies in Thailand, Bangkok: World Bank. Tsuneishi, T. (2005) The Regional Development Policy of Thailand and Its Economic Cooperation with Neighboring Countries. Retrieved March 1, 2008, From http://ir.ide.go.jp



Table 1 Proportion of Foreign Direct Investment Projects by Province, 1996, 2001 and 2005

Province Zone 1996 2001 2005 Projects Proportion Projects Proportion Projects Proportion

Amnat Charoen 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Ang Thong 2 0 0.00 0 0.00 2 0.66 Bangkok 1 13 6.70 48 21.82 80 26.40 Buri Ram 3 0 0.00 1 0.45 1 0.33 Chachoengsao 2 21 10.82 25 11.36 35 11.55 Chai Nat 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Chaiyaphum 3 0 0.00 1 0.45 1 0.33 Chanthaburi 3 0 0.00 1 0.45 3 0.99 Chiang Mai 3 2 1.03 6 2.73 6 1.98 Chiang Rai 3 1 0.52 2 0.91 0 0.00 Chon Buri 2 44 22.68 72 32.73 144 47.52 Chumphon 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Kalasin 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Kamphaeng Phet 3 2 1.03 0 0.00 1 0.33 Kanchanaburi 2 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Khon Kaen 3 2 1.03 1 0.45 6 1.98 Krabi 3 3 1.55 2 0.91 1 0.33 Lampang 3 0 0.00 1 0.45 0 0.00 Lamphun 3 13 6.70 19 8.64 17 5.61 Loei 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Lop Buri 3 7 3.61 7 3.18 9 2.97 Mae Hong Son 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Maha Sarakham 3 0 0.00 0 0.00 2 0.66 Mukdahan 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Nakhon Nayok 2 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Nakhon Pathom 1 1 0.52 2 0.91 7 2.31 Nakhon Phanom 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Nakhon Ratchasima 3 18 9.28 13 5.91 16 5.28 Nakhon Sawan 3 1 0.52 0 0.00 0 0.00 Nakhon Si Thammarat 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Nan 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00



Province Zone 1996 2001 2005 Projects Proportion Projects Proportion Projects Proportion

Narathiwat 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Nong Bua Lam Phu 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Nong Khai 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Nonthaburi 1 1 0.52 5 2.27 0 0.00 Pathum Thani 1 15 7.73 27 12.27 50 16.50 Pattani 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Phangnga 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Phatthalung 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Phayao 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Phetchabun 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Phetchaburi 2 3 1.55 6 2.73 2 0.66 Phichit 3 1 0.52 1 0.45 0 0.00 Phitsanulok 3 0 0.00 0 0.00 2 0.66 Phra Nakhon Si Ayutthaya 2 44 22.68 60 27.27 101 33.33 Phrae 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Phuket 2 2 1.03 3 1.36 4 1.32 Prachin Buri 3 20 10.31 24 10.91 29 9.57 Prachuap Khiri Khan 3 1 0.52 2 0.91 2 0.66 Ranong 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Ratchaburi 2 4 2.06 2 0.91 3 0.99 Rayong 2 74 38.14 65 29.55 76 25.08 Roi Et 3 2 1.03 0 0.00 0 0.00 Sa Kaeo 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Sakon NaKhon 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Samut Prakan 1 12 6.19 32 14.55 41 13.53 Samut Sakhon 1 1 0.52 6 2.73 5 1.65 Samut Songkhram 2 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Saraburi 2 6 3.09 4 1.82 13 4.29 Satun 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Si Sa Ket 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Sing Buri 3 3 1.55 0 0.00 4 1.32



Province Zone 1996 2001 2005 Projects Proportion Projects Projects Proportion Projects

Songkhla 3 14 7.22 11 5.00 12 3.96 Sukhothai 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Suphan Buri 2 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Surat Thani 3 3 1.55 2 0.91 3 0.99 Surin 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Tak 3 0 0.00 0 0.00 2 0.66 Trang 3 3 1.55 1 0.45 1 0.33 Trat 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Ubon Ratchathani 3 0 0.00 0 0.00 1 0.33 Udon Thani 3 1 0.52 0 0.00 0 0.00 Uthai Thani 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Uttaradit 3 0 0.00 1 0.45 0 0.00 Yala 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00 Yasothon 3 0 0.00 0 0.00 0 0.00

Total 194 100.00 220 100.00 303 100.00 Source: Compiled by researcher



ความตองการทางานของผสงอายไทย พ.ศ. 2550

ธาราทพย พวงเชยง นกศกษาปรญญามหาบณฑต

สาขาประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บทคดยอ

ภาวะเศรษฐกจมบทบาทสาคญในการดารงชวตอยางมาก ผสงอายจะรอรบการเกอหนนจากลกหลานหรอรฐบาลเพยงอยางเดยวจงไมเพยงพอ กอปรกบความยนยาวของอายและสขภาพทดมากขนสงผลใหผสงอายบางสวนอาจตองการทางานเพอสรางรายไดและตอบสนองความตองการใหแกตนเอง งานวจยนจงศกษาความตองการทางานของผสงอาย และคนหาปจจยทมอทธพลตอการความตองการทางานของผสงอายไทย พ.ศ. 2550 แหลงทมาของขอมลไดรบความอนเคราะหจากโครงการการสารวจประชากรผสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550 ดาเนนการโดยสานกสถตสงคม สานกงานสถตแหงชาต การเลอกตวอยางเปนแบบสองขนตอน โดยผวจยคดเลอกเฉพาะผทมอาย 60 ปขนไปทตอบแบบสมภาษณดวยตนเองไดจานวนตวอยาง 26,368 ราย ผลการวจยผสงอายทเปนตวอยางรอยละ 37.3 มความตองการทางานภายหลงจากทอายครบ 60 ปแลว และผลการวเคราะหการถดถอยโลจสตกแบบพห พบวาปจจยทมอทธพลตอความตองการทางานของผสงอายไทยทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสถานภาพสมรส ภาคทอยอาศย เขตทอยอาศย ประวตการรบราชการหรอรฐวสาหกจ ภาวะสขภาพ สถานภาพในครวเรอน ภาระหนสนของตนเองและครอบครว รายได ความเพยงพอของรายได การออมเงนหรอทรพยสน จานวนบตร จานวนสมาชกในครวเรอน และการอานออกเขยนได ตามลาดบ กลาวคอ ผสงอายเพศชาย ผสงอายทมอายนอยกวา ผไมเคยไดรบการศกษา ผทสมรส ผทอาศยอยภาคอนๆทไมใชกรงเทพมหานคร ผทอาศยอยนอกเขตเทศบาล ผทไมเคยรบราชการ/รฐวสาหกจ ผทมภาวะสขภาพอยในระดบด ผทมสถานภาพเปนหวหนาครวเรอน ตวผสงอายเองและสมาชกในครวเรอนมหนสน ผมรายไดสงกวา ผมรายไดไมเพยงพอ ผทมการออมเงนหรอทรพยสน ผมจานวนบตรและมจานวนสมาชกในครวเรอนนอยกวา ผทสามารถอานออกเขยนได มโอกาสทจะเปนผทมความตองการทางานสงกวาผสงอายทเปนตวอยางทมลกษณะสมนยกน ดงนนรฐบาลหรอหนวยงานทเกยวของควรพจารณาหาวธชวยเหลอผสงอายทยงมความตองการทางาน โดยอาจชวยจดหางาน หรอชวยฝกอาชพ รวมไปถงจดสงอานวยความสะดวกตาง ๆ ในการพฒนาความสามารถในการทางานใหกบผสงอายใหยงคงสามารถทางานได



บทนา ในปจจบนโลกมการพฒนาในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนดานวทยาศาสตร เทคโนโลย รวมไปถงระบบสาธารณสข การรกษาโรคดวยวธตางๆและเครองมอการรกษาโรคททนสมย กอปรกบประชากรกมกระแสความตนตวและใสใจเรองสขภาพ สงเกตไดจากความนยมในเรองอาหารเพอสขภาพ สมนไพร การออกกาลงกาย การทาสปา ตลอดจนการเกดกลมและชมรมสขภาพตางๆ ทแพรหลายขน สงตางๆเหลานสงผลใหประชากรมคณภาพชวตทดขน และมความคาดหมายการครองชพโดยเฉลยยนยาวกวาคนรนบรรพบรษ โดยประชากรโลกในปจจบนมความคาดหมายการครองชพเฉลยเพศชายอยท 65 ป เพศหญง 69 ป และประชากรในประเทศไทยเพศชายเทากบ 68 ป เพศหญงเทากบ 75 ป (คณะกรรมการอานวยการจดทาแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ. 2550-2554: 10, สชาดา ทวสทธ, 2553: 3) นอกจากนองคการสหประชาชาตรายงานวาในป พ.ศ. 2552 โลกมประชากรสงอาย 737 ลานคนซงเพมเปน 3.5 เทาของจานวนผสงอายในป พ.ศ. 2493 ทมประชากรสงอายเพยง 205 ลานคน และคาดวาในป พ.ศ. 2593 ประชากรสงอายทวโลกจะเพมขนอกเกอบสามเทาโดยโลกจะมประชากรสงอายถง 2 พนลานคน (United Nations, 2009: 10) สถตการเพมขนของประชากรสงอายของโลกดงกลาวสอดคลองกบสถตการเพมขนของประชากรสงอายในประเทศไทย โดยผลจากการสารวจประชากรสงอายของสานกงานสถตแหงชาต 3 ครงทผานมา พบวาประเทศไทยมจานวนและสดสวนของผสงอายเพมขนอยางรวดเรวและตอเนอง โดยในปพ.ศ. 2537 ประเทศไทยมจานวนผสงอายรอยละ 6.8 ของประชากรทงประเทศ ปพ.ศ. 2545 ประเทศไทยมจานวนผสงอายเพมขนเปนรอยละ 9.4 และผลสารวจในป พ.ศ. 2550 พบวาประเทศไทยมจานวนผสงอายเพมขนเปนรอยละ 10.7 และลาสดผลจากการสามะโนประชากร ในป พ.ศ. 2553 ทดาเนนการโดยสานกงานสถตแหงชาต พบวา จานวนผสงอายถงรอยละ 13 ของประชากรทงประเทศแลว การทประเทศไทยมประชากรอาย 60 ปหรอมากกวาถงรอยละ 10 นนกถอวาประเทศไทยไดกาวสการเปนสงคมผสงอาย (Aging Society) ตามนยามขององคการสหประชาชาตเปนทเรยบรอยแลว (มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย, 2549: 3) การเปลยนแปลงไปสวยสงอายนนจะมการเปลยนแปลงในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนดานสรระ เชน การเปลยนแปลงการทางานของระบบตางๆ ภายในรางกาย อาท ตา ห จมก ลน ผวหนง ฮอรโมน และการทางานของระบบประสาท เปนตน การเปลยนแปลงดานจตใจและอารมณ เปนผลมาจากการเปลยนแปลงทางรางกาย เชน ความเจบปวย การเสอมของระบบตางๆ ในรางกาย สงเหลานกอใหเกดความวตกกงวล ความกดดน เชน อารมณเปลยนแปลงงาย กลวถกทอดทง ขาดความมนใจในตนเอง ไมสามารถปรบตวได ซมเศรา หงดหงด โกรธงาย ใจนอย เปนตน ประการสดทาย การเปลยนแปลงดานสงคม เชน การเปลยนแปลงทางสถานภาพและบทบาททางสงคม เชน ผทเคยทางาน เมออายครบ 60 ปถงเวลาเกษยณอายการทางานตองออกจากงาน ทาใหเกดการสญเสยบทบาทในการทางาน สญเสยบทบาทในการเปนผนาครอบครว นอกจากนยงมปญหาการถกทอดทงใหอยเพยงลาพงของผสงอายในสงคมชนบทเนองจากสภาพปจจบน คนหนมสาว(วยแรงงาน)



มการยายถนออกจากภมลาเนาเดมเพอมาหางานทาในเขตเมอง ผสงอายจงถกทงใหอยในภมลาเนาเดม สวนในสงคมเมองผสงอายตองอยตามลาพง เนองจากลกหลานตองออกไปทางานนอกบานเปนสวนใหญ จงทาใหไมมเวลาเอาใจใสผสงอายมากนก อกทงยงมประเดนเรองการเสอมความเคารพตอผสงอายเนองจากคนสวนใหญมกมองวาผสงอายมสมรรถภาพทางรางกายและความสามารถในการทางานนอยลง มความคดวาผสงอายไมทนตอเหตการณปจจบน สงผลใหผสงอายจากทเคยไดรบความเคารพนบถอในฐานะทมประสบการณ เปนการเสอมความเคารพแทน (อารย เสนาชย, 2550: ออนไลน) ปญหาของผสงอายนอกจากจะเปนปญหาทมาจากการเปลยนแปลงดานสรระ ดานจตใจอารมณ และดานสงคมแลวยงมอกปญหาทสาคญ คอ ปญหาการมรายไดไมเพยงพอตอการดารงชพ ซงเปนปญหาทเกดขนมานานและยงไมสามารถทาใหลดลงได ถงแมรฐบาลไดมนโยบายสรางหลกประกนทางรายไดโดยการจายเบยยงชพผสงอายทวประเทศแลวกด แตเปนเพยงวธการหนงทชวยบรรเทาปญหาดานรายไดของผสงอายลงไดบาง ดงนนผสงอายกลมหนงจงตองแสวงหาอาชพใหมหรอพฒนาอาชพเดมใหตอเนองไป การเพมโอกาสในการทางานใหกบผสงอายทยงสามารถประกอบอาชพได จงเปนอกแนวทางหนงเพอใหผสงอายสามารถใชศกยภาพทมอยเพอสรางรายไดใหกบตนเองและครอบครว โดยไมตองพงพงบตรหลานหรอภาครฐ และยงเปนการสรางคณคาใหกบตนเอง อาจถอเปนการออกกาลงกายทาใหสมองไมหยดนงเปนผลดตอสขภาพกายและสขภาพจตของผสงอายอกดวย (ปรยา มตรานนท, 2552: 92 ; ไพโรจน วงศวฒวฒน, 2551: 26) ดวยเหตและผลดงกลาวผวจยจงมความสนใจทจะทาการศกษาเรอง “ความตองการทางานของผสงอาย” โดยมวตถประสงค 2 ประการ คอ เพอศกษาสถานการณความตองการทางานของผสงอาย และเพอทราบปจจยทมอทธพลตอความตองการทางานของผสงอาย เพอหนวยงานภาครฐและหนวยงานทเกยวของสามารถนาขอคนพบจากการศกษาในครงน ไปใชประกอบการวางแผน สงเสรม สนบสนนใหผสงอายทมความตองการทางานไดมโอกาสในการทางานตามความพรอมและศกยภาพทเหมาะสม

วตถประสงคของการศกษา การศกษาครงนมวตถประสงคดงน 1) เพอศกษาสถานการณความตองการทางานของผสงอาย 2) คนหาปจจยและตวแปรทมอทธพลตอความตองการทางานของผสงอาย

กรอบแนวคดของการวจย การศกษาครงนอาศยแนวคดเชงทฤษฎจากทฤษฎกจกรรม(Activity Theory) (Robert Havighurst, 1963 อางถงในระพพรรณ คาหอม และคณะ, 2547) ทฤษฎการจาแนกแตกตางทางสงคม (The Social Differentiation Theory) (De fleur and Ball-Rokeach, 1988: 181-182) และทฤษฎการตดสนใจและการกระทาทางสงคม (The Multiple Factors Theory of Decision Making and Social Action) (William W.Reeder, 1971 อางถงในสรพล กาญจนะจตรา, 2530: 28-2) ทาให



กาหนดตวแปรทสอดคลองกบขอมลจากโครงการการสารวจประชากรผสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550 ดาเนนการโดยสานกสถตสงคม สานกงานสถตแหงชาต ไดกรอบแนวคดของการวจยดงน

วธวจย การศกษาครงนเปนการวจยเชงปรมาณ ไดรบความอนเคราะหจากสานกสถตสงคม สานกงานสถตแหงชาต ใหใชขอมลจากการสารวจประชากรผสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550โดยการสารวจดงกลาวใชวธการเลอกตวอยางแบบสองขนตอน (Stratified Two - Stage Sampling) สาหรบการศกษานจะเลอกศกษาเฉพาะผสงอายตงแต 60 ปเตมขนไปทตอบแบบสอบถามดวยตนเองไดจานวนตวอยางทงสน 26,368 ราย สวนการวเคราะหขอมลใชการวเคราะหการถดถอยโลจสตกแบบพห

ปจจยสวนบคคล

เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส

ภาคทอยอาศย

เขตทอยอาศย

ปจจยดงดด

ประวตการรบราชการ/รฐวสาหกจ

ภาวะสขภาพ

ปจจยผลกดน

การเปนเจาของทอยอาศย สถานภาพในครวเรอน ภาระหนสนของตนเองและครอบครว รายได ความเพยงพอของรายได การออมเงนหรอทรพยสน

การมบตร จานวนสมาชกในครวเรอน

ปจจยเสรม

การอานออกเขยนได การไดรบความชวยเหลอดานการเงน

ความตองการทางานของผสงอาย



ผลการวจย (1) ลกษณะทวไปของตวอยาง

ปจจยสวนบคคล พบวา ผสงอายเปนเพศหญงมากกวาเพศ (รอยละ 55.3 เปรยบเทยบกบรอยละ 44.7) เปนผสงอายตอนตน คออายระหวาง 60 – 69 ป (รอยละ 59) รองลงมาไดแกอาย 70-79 ป และอายตงแต 80 ปขนไป (รอยละ 31.5 และรอยละ 9.4 ตามลาดบ) สวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษา (รอยละ72.7) รองลงมาคอ ไมเคยเรยน (รอยละ 17.3) จบมธยมศกษา ( รอยละ 6.1) จบปรญญาตรและสงกวา (รอยละ3.0) และจบปวส./ปวท./อนปรญญา (รอยละ 0.9) สวนใหญมสถานภาพสมรสสมรส (รอยละ62.4) รองลงมาคอมสถานภาพเคยสมรส (รอยละ 34.8) และสถานภาพโสด (รอยละ 2.8) เปนผอาศยอยภาคตะวนออกเฉยงเหนอในสดสวนสงสด (รอยละ34.2) รองลงมาอาศยอยในภาคกลาง (ไมรวมกรงเทพมหานคร) (รอยละ 23.7) ภาคเหนอ (รอยละ20.4) ภาคใต (รอยละ 12.7) และกรงเทพมหานคร (รอยละ 8.9) สวนใหญอาศยอยนอกเขตเทศบาล (รอยละ71.4) มเพยงรอยละ 28.6 เทานนทอาศยอยในเขตเทศบาล

ปจจยดงดด พบวา สวนใหญเปนผสงอายทไมเคยมประวตรบราชการ/รฐวสาหกจ (รอยละ 93.2) มเพยงรอยละ 6.8 ทเคยรบราชการ/รฐวสาหกจ เปนผสงอายทมภาวะสขภาพอยในระดบดเปนสดสวนสงสด (รอยละ46.9) รองลงมามสขภาพอยในระดบปานกลาง (รอยละ 29) และระดบไมด (รอยละ 24)

ปจจยผลกดน พบวา สวนใหญเปนผสงอายทตนเองหรอคสมรสเปนเจาของทอยอาศย (รอยละ79.8) มเพยงรอยละ 20.2 ทลก/หลาน/ญาต/คนอนเปนเจาของทอยอาศย สวนใหญเปนหวหนาครวเรอน (รอยละ 59.8) รองลงมาเปนสาม/ภรรยาของหวหนาครวเรอน และเปนบดา/มารดาและญาต/ผอาศยของหวหนาครวเรอน (รอยละ 23.3) (รอยละ 16.9) ตามลาดบ เปนผไมมหนสนสดสวนสงสด (รอยละ 51.8) อกรอยละ 48.2 มหนสน มรายไดอยระหวาง 10,000 - 29,999 บาทตอป (รอยละ34.7) รองลงมามรายไดตงแต 50,000 บาทขนไป (รอยละ 30.6) 30,000 - 49,999 บาท (รอยละ 17.9) และตากวา 10,000 บาท (รอยละ 16.8) ตามลาดบ เปนผมรายไดเพยงพอ (รอยละ 58.1) อกรอยละ 41.9 มรายไดไมเพยงพอ สวนใหญมการออมเงน/ทรพยสน (รอยละ 68.9) อกรอยละ 31.1 เปนผทไมมการออมเงน/ทรพยสน สวนใหญเปนผมบตร (รอยละ95. 4) มเพยงรอยละ 4.6 เทานนทไมมบตร และเปนผมจานวนสมาชกในครวเรอน 3 – 4 คน (รอยละ 36.4) รองลงมามจานวนสมาชกในครวเรอนตงแต 5 คนขนไป 2 คน และอยคนเดยว (รอยละ 32.6) (รอยละ 23.5) (รอยละ 7.6) ตามลาดบ

ปจจยเสรม พบวา ผสงอายสวนใหญอานออกเขยนได คดเปนรอยละ 76.2 มเพยงรอยละ 23.8 ทไมสามารถอานออกเขยนได และสวนใหญไดรบความชวยเหลอดานการเงน คดเปนรอยละ 76.2 และรอยละ 23.8 ไมไดรบความชวยเหลอดานการเงน



(2) ความตองการทางานของผสงอาย ผลการศกษาปรากฏดงตารางท 1 พบวารอยละ 37.3 ของผสงอายทเปนตวอยางมความ

ตองการทางาน และรอยละ 62.7 ไมตองการทางาน จะเหนไดวามผสงอายมากกวาหนงในสามทยงคงมความตองการทางาน ตวเลขนสอดคลองกบขอมลกาลงแรงงานทเปนผสงอายทนาเสนอโดยสานกงานสถตแหงชาต (2549: 1) ทวาในป พ.ศ. 2548 มกาลงแรงงานของประเทศทเปนผสงอายถง 2.6 ลานคน นอกจากนยงมรายงานของกองทนสนบสนนการกยมเงนทนประกอบอาชพโดยไมมดอกเบย โดยทางกองทนสามารถใหกยมได 3,138 รายเทานน (ศศพฒน ยอดเพชร, 2552: 127) ซงขอมลนกแสดงใหเหนวามผสงอายทยงคงตองการจะประกอบอาชพอย

ตารางท 1 การกระจายอตรารอยละของความตองการทางานของผสงอาย (n = 26,368)

ลกษณะทวไป รอยละ ความตองการทางานของผสงอาย - ตองการทางาน 37.3 - ไมตองการทางาน 62.7 (3) ปจจยทมอทธพลตอความตองการทางานของผสงอาย ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอความตองการทางานของผสงอายไทย ปรากฏตามตารางท 2 พบวา ตวแปรทกตวยกเวนการเปนเจาของทอยอาศยและการไดรบความชวยเหลอทางดานการเงนมความสมพนธกบความตองการทางานของผสงอายไทยอยางมนยสาคญทางสถตท 0.05 กลาวคอ ผสงอายเพศชายมโอกาสจะเปนผทตองการทางานมากกวาเพศหญง เมอผสงอายมอายเพมขนผสงอายจะมโอกาสเปนผตองการทางานลดลง ในขณะทผสงอายทมระดบการศกษาในระดบมธยมศกษา ระดบปวส./ปวท./อนปรญญา และระดบปรญญาตรและสงกวามโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทไมเคยเรยน ผสงอายทมสถานภาพสมรสเคยสมรส (หมาย/หยา/แยก) มโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทมสถานภาพสมรส ผสงอายทอาศยอยในภาคกลาง (ไมรวมกรงเทพมหานคร) ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต มโอกาสเปนผตองการทางานมากกวาผสงอายทอาศยอยในกรงเทพมหานคร ผสงอายทอาศยในเขตเทศบาลมโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทอาศยอยนอกเขตเทศบาล ผสงอายทเคยรบราชการ/รฐวสาหกจมโอกาสเปนผความตองการทางานนอยกวาผสงอายทไมเคยมประวตการรบราชการ/รฐวสาหกจ ผสงอายทมภาวะสขภาพในระดบไมดและระดบปานกลางมโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทมภาวะสขภาพอยในระดบด ผสงอายทเปนสาม /ภรรยาของหวหนาครวเรอนและเปนบดา/มารดาและญาต/ผอาศยของหวหนาครวเรอนมโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทเปนหวหนาครวเรอน ผสงอายทตนเองและสมาชกในครวเรอนมหนมโอกาสเปนผตองการทางานมากกวาผสงอายทตนเองและสมาชกในครวเรอนไมมหน ผสงอายทมรายไดสงกวาหรอมรายไดในกลม 10,000 - 29,999 บาท 30,000 - 49,999 บาท และตงแต 50,000 บาทขน



ไปมโอกาสเปนผตองการทางานมากกวาผสงอายทมรายไดตากวา 10,000 บาท ผสงอายทมรายไดไมเพยงพอมโอกาสเปนผตองการทางานมากกวาผสงอายทมรายไดเพยงพอ ขณะทผสงอายทไมมการออมเงนและทรพยสนมโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทมการออมเงนและทรพยสน ในสวนของจานวนบตรและจานวนสมาชกในครวเรอน พบวาผสงอายทมจานวนบตรและจานวนสมาชกในครวเรอนเพมขนมโอกาสเปนผตองการทางานลดลง ประการสดทายผสงอายทการอานออกเขยนไดมโอกาสเปนผตองการทางานมากกวาผสงอายทอานไมออกเขยนไมได นอกจากนยงพบวาตวแปรอสระทง 18 ตวตามกรอบแนวคดในการศกษาสามารถรวมกนอธบายถงความแปรผนของความตองการทางานไดประมาณรอยละ 31.5

ตารางท 2 อตราสวนโอกาสความตองการทางานของผสงอายไทยจาแนกตามปจจยตาง ๆ โดยการวเคราะหการถดถอยโลจสตกแบบพห (n = 26,368)

คณลกษณะทวไป อตราสวนโอกาส ปจจยสวนบคคล เพศ ชาย 1.900* หญง ==== อาย 0.907* ระดบการศกษา ประถมศกษา 0.997 มธยมศกษา 0.614* ปวส./ปวท./อนปรญญา 0.570* ปรญญาตรและสงกวา 0.513* ไมเคยเรยน ==== สถานภาพสมรส โสด 1.173 เคยสมรส (หมาย/หยา/แยก) 0.640* สมรส ==== ภาคทอยอาศย ภาคกลาง (ไมรวมกรงเทพมหานคร) 1.868* ภาคเหนอ 2.021* ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1.849* ภาคใต 3.267* กรงเทพมหานคร ====



ตารางท 2 อตราสวนโอกาสความตองการทางานของผสงอายไทยจาแนกตามปจจยตาง ๆ โดยการวเคราะหการถดถอยโลจสตกแบบพห (n = 26,368) (ตอ)

คณลกษณะทวไป อตราสวนโอกาส เขตทอยอาศย ในเขตเทศบาล 0.754* นอกเขตเทศบาล ==== ปจจยดงดด ประวตการรบราชการหรอรฐวสาหกจ เคยรบราชการ/รฐวสาหกจ 0.428* ไมเคยรบราชการ/รฐวสาหกจ ==== ภาวะสขภาพ ไมด 0.471* ปานกลาง 0.696* ด ==== ปจจยผลกดน การเปนเจาของทอยอาศย ตวผสงอายและหรอคสมรส 0.980 ลก/หลาน/ญาต/คนอน ==== สถานภาพในครวเรอน สาม/ภรรยาของหวหนาครวเรอน 0.851* บดา/มารดาและญาต/ผอาศย 0.498* หวหนาครวเรอน ==== ภาระหนสนของตนเองและครอบครว ตนเองและสมาชกในครวเรอนมหน 1.434* ตนเองและสมาชกในครวเรอนไมมหน ==== รายได ตงแต 50,000 บาทขนไป 2.303* 30,000 – 49,999 บาท 1.952* 10,000 – 29,999 บาท 1.302* ตากวา 10,000 บาท ==== ไมเพยงพอ 1.319* เพยงพอ

====



ตารางท 2 อตราสวนโอกาสความตองการทางานของผสงอายไทยจาแนกตามปจจยตาง ๆ โดยการวเคราะหการถดถอยโลจสตกแบบพห (n = 26,368) (ตอ)

คณลกษณะทวไป อตราสวนโอกาส การออมเงนหรอทรพยสน ไมม 0.876* ม ==== จานวนบตร 0.954* จานวนสมาชกในครวเรอน 0.896* ปจจยเสรม การอานออกเขยนได ได 1.200* ไมได ==== การไดรบความชวยเหลอทางการเงน ไมได 1.033 ได ====

-2 Log Likelihood 27909.048 R2 0.315*

* หมายถง ระดบนยสาคญทางสถตท 0.05

อภปรายผล ผลการศกษา พบวา ผสงอายเพศชายมโอกาสจะเปนผทตองการทางานมากกวาเพศหญง

ทงนเพราะผสงอายเพศชายมลกษณะทางกายภาพทแขงแรงกวาผสงอายเพศหญง อกทงเพศชายสวนมากมกเปนผนาครอบครวจงมแนวโนมทจะยงคงทางานมากกวาเพศหญง

ผลการศกษา พบวา เมอผสงอายมอายเพมขนผสงอายจะมโอกาสเปนผตองการทางานลดลง ซงสอดคลองกบประสทธภาพการทางานของคนซงเสอมถอยลงตามอายทเพมขนดงนนผสงอายจงตดสนใจพกผอนมากกวาทางาน

ผลการศกษา พบวา ผสงอายทมสถานภาพสมรสเคยสมรส (หมาย/หยา/แยก) มโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทมสถานภาพสมรสสมรส อาจเนองมาจากผสงอายทอยกบคสมรสมคาใชจายทมากกวาผสงอายทเปนโสดหรอผสงอายทเคยสมรส คอตองรบผดชอบภาระคาใชจายของทงตนเองละคสมรส หรออาจรวมทงบตรดวย

ผลการศกษา พบวา ผสงอายทมภาวะสขภาพในระดบไมดและระดบปานกลางมโอกาสเปนผตองการทางานนอยกวาผสงอายทมภาวะสขภาพอยในระดบด ซงสอดคลองกบการทางานตามศกยภาพ และหากมองอกมมหนงการทางานในวยเกษยณกมสวนชวยใหผสงอายยงคงมสขภาพทแขงแรงดวยเชนกน



ผลการศกษา พบวา ผสงอายทตนเองและสมาชกในครวเรอนมหนมโอกาสเปนผตองการทางานมากกวาผสงอายทตนเองและสมาชกในครวเรอนไมมหน เนองมาจากผสงอายมความตองการทางานเพอปลดหนนนเอง

ผลการศกษา พบวา ผสงอายทมจานวนบตรเพมขนมโอกาสเปนผตองการทางานลดลง เนองมาจากผสงอายทมบตรมากจะไดรบการเกอหนนในทกๆดานสงกวาผสงอายทไมมบตร เนองมาจากผสงอายทมบตรมบตรจะสามารถเลยงดหรอเกอหนนในยามแกชราได ทาใหผสงอายทมบตรมความตองการทางานนอยกวาผสงอายทไมมบตร

ผลการศกษา พบวา ผสงอายทการอานออกเขยนไดมโอกาสเปนผตองการทางานมากกวาผสงอายทอานไมออกเขยนไมได กลาวคอผทอานออกเขยนไดกจะมความไดเปรยบผทไมสามารถอานออกเขยนไดไมวาจะเปนในดานการไดรบขอมลขาวสาร การไดรบการยอมรบจากคนในสงคม โอกาสในการทางาน เนองจากในแตละอาชพนอกจากจะใชการสอสารกนทางดานภาษาพดแลวกยงมการสอสารกนทางดานเอกสารทเปนลายลกษณอกษรอกดวย

ขอเสนอแนะ รฐบาลหรอหนวยงานทเกยวของควรพจารณาหาวธชวยเหลอผสงอายทยงมความตองการทางาน โดยอาจชวยจดหางาน หรอชวยฝกอาชพ รวมไปถงจดสงอานวยความสะดวกตาง ๆ ในการพฒนาความสามารถในการทางานใหกบผสงอายใหยงคงสามารถทางานได

กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณสานกงานสถตแหงชาตในการใหความอนเคราะหขอมลโครงการการสารวจประชากรผสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550 สาหรบการศกษา และขอขอบคณโครงการ SMARTS SOCIETY ทไดเปดเวทวชาการและใหโอกาสในการนาเสนอผลงานวจยในครงน



บรรณานกรม กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2546). พระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.

2546. กรงเทพฯ: โรงพมพสานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต. คณะกรรมการอานวยการจดทาแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ. 2550-2554.

(2550). แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ.2550-2554. ปรยา มตรานนท. (2552). การทางาน รายไดและการออมของผสงอาย. ใน สมศกด ชณหรศม. 2552. สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552. กรงเทพฯ : บรษท ทควพ จากด. ไพโรจน วงศวฒวฒน. (2551). สงคมผสงอาย: เราจะเตรยมรบมอกนอยางไร. กรงเทพฯ: ฝาย วจยธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน). ศศพฒน ยอดเพชร. (2552). ศกยภาพของผสงอาย. ใน สมศกด ชณหรศม. 2552. สถานการณ ผสงอายไทย พ.ศ.2552. กรงเทพฯ : บรษท ทควพ จากด. สชาดา ทวสทธ. (2553). บทบรรณาธการ : การเปลยนกระบวนทศนเพอการวจยผสงอาย. ใน สชาดา ทวสทธและ สวรย บณยมานนท (บรรณาธการ) (2553). ประชากรและสงคม: คณคา

ผสงอายในสายตาสงคมไทย. นครปฐม: สานกพมพประชากรและสงคม. มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย. (2549). รายงานสถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2549.

กรงเทพ : โรงพมพเดอนตลา. สานกงานสถตแหงชาต. (2549). ผสงอายกบการทางาน. สมจนต โฉมวฒนชย และคณะ. (2552). สถานการณดานสขภาพของผสงอาย. ใน สมศกด

ชณหรศม. 2552. สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552. กรงเทพฯ : บรษท ทควพ จากด.

สมรกษ รกษาทรพย,กาญจน กงวานพรศรและนงนช อนทรวเศษ. (2553). รายงานการศกษา ฉบบสมบรณโครงการศกษาอาชพและโอกาสทจะไดรบคาตอบแทนทเหมาะสม สอดคลองกบผสงอาย. สถาบนวจยและพฒนา คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง. อารย เสนาชย. (2550). การเปลยนแปลงของผสงอาย. [ออนไลน].แหลงทมา:

http://www.gotoknow.org/blog/food/32432 [2554, กรกฎาคม 19]. ภาษาองกฤษ United Nations. (2009). World Population Aging 2009, Department of Economic and

Social Affair,Population Division, New York.



แนวทางการกากบดแลดานราคาในอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของประเทศไทย In-house price regulation on aviation industry in Thailand

ปารมตา อทาสน

นกศกษาปรญญามหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บทคดยอ

การศกษาฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบโครงสรางตลาดอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของประเทศไทยในอดตและปจจบน รวมทงศกษาการกาหนดแนวทางการกากบดแลดานราคาทมความเหมาะสมตออตสาหกรรมการบนภายในประเทศของประเทศไทย ซงการศกษาการเปลยนแปลงโครงสรางตลาดของอตสาหกรรมการบนจะวดการแขงขนของตลาดโดยใชสวนกลบของ ดชนวดการกระจกตวในอตสาหกรรม หรอ Herfindahl-Hitschman Index (HHI) เปนการวดการกระจกตว (Concentration) ของผคาและผใหบรการภายในอตสาหกรรม และทดสอบปจจยทสงผลกระทบตอการตงราคาคาโดยสารภายในประเทศของ สายการบนในปจจบนจากแบบจาลองเศรษฐมต จากนนนาผลทไดมาวเคราะหรวมกบแนวทางการกากบดแล ดานราคาในอตสาหกรรมการบนในตางประเทศเพอกาหนดแนวทางทเหมาะสมสาหรบการกากบดแลดานราคาในอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของไทย ผลการศกษาสรปไดวา การกากบดแลทใชอยเปนการกากบดแลราคาในภาพรวมทงประเทศโดยใชหลกเกณฑทกาหนดขนในขณะทอตสาหกรรมการบนถกผกขาด โดยการบนไทย แตเมอวดการกระจกตวรายเสนทางบนในปจจบนแลวพบวา บางเสนทางบนมการผกขาดและบางเสนทางมการแขงขนสง อกท งเม อทดสอบปจจยใ นการกาหนดราคาของสายการบนพบวา การกาหนดเงอนไขของตวโดยสารและจานวนสายการบนทใหบรการสงผลโดยตรงตอการกาหนดราคาอยางมนยสาคญ ดงนนการกากบดแลดานราคาของอตสาหกรรมการบนจงควรมการเปลยนแปลงจากการกากบในภาพรวมเปนการใชกลไกราคาในเสนทางท มการแขงขนและกากบดแลราคาใหมความเหมาะสมในเสนทางท มการผกขาด

คาสาคญ : การกากบดแลดานราคา การกากบดแลอตสาหกรรมการบน

Abstract The objective of this study is to compare the structure of the past and the current

domestic aviation industry in Thailand, as well as to study the appropriated approach of government which will be applied to regulate price determination for this industry. the variation of the market structure will be determined by the market competition Concentration



Ratio or Herfindahl-Hitschman Index (HHI) used to measure the concentration of traders and service providers. The impact-factors to the current domestic airline's fare structure will be also examined by the economic model. The results will be analyzed with the existing national price – control regulations to determine the appropriate approach which should properly be applied to the domestic aviation industry of Thailand. The study concludes that the current price regulation has been applied to the domestic airline industry as a whole . Without determining a particular market definition, the overall domestic aviation industry has been monopolized by Thai Airways International. Specifically, instead of being applied to the entire domestic market , the Concentration Ratio should be applied to a particular route in concern since practically the measured concentrations are suitably calculated in the route basis. Under the route basis some route has monopolized and competed with other in some. Moreover, after testing factors determining the air fare ,it is found that conditions of services stipulated in the ticket and the number of airlines servicing in the same routes directly affect the price significantly. Consequently, price regulation mechanism should be changed from defining an entire domestic market as the market definition to specifying a particular route as the concerned market to be used in properly regulating any airlines in monopoly routes and competitive ones.

Keywords: price regulation, price regulation for aviation industry. บทนา

การขนสงทางอากาศเปนหนงในสาขาการขนสงทมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ในชวง 10 ปทผานมาโครงสรางอตสาหกรรมการบนภายในประเทศมการเปลยนแปลงไปมากเหนไดจากสวนแบงการตลาดในปจจบนของสายการบน ซงแตเดมกอนการเขาสตลาดของ สายการบนตนทนตาในป 2547 การบนไทยในฐานะสายการบนหลกของชาตถอครองสวนแบงตลาดอยถง รอยละ 86.3 นอกจากนนจะเปนสายการบนของเอกชน แตหลงจากการเขามาของสายการบนตนทนตาทาใหสวนแบงการตลาดของการบนไทยกลดลงอยางตอเนองจนกระทงในป 2553 สวนแบงการตลาดของการบนไทยลดลงเหลอเพยงรอยละ 32 พรอมกบสายการบนของเอกชนอน ๆ ททยอยออกจากตลาดเนองจากประสบปญหาการขาดทน โดยสายการบนไทยแอรเอเชยถอครองสวนแบงการตลาดกวารอยละ 27 สายการบนนกแอรและสายการบนวนทโกมสวนแบงการตลาดรอยละ 15.8 และ 8.4 ตามลาดบ

ภาครฐโดยกรมการบนพลเรอนสงกดกระทรวงคมนาคม มอานาจหนาทรบผดชอบโดยตรงในการกากบดแลอตสาหกรรมการบน ซงหลกเกณฑและวธการคานวณคาโดยสารทใชในปจจบน เปนหลกเกณฑทไดหารอรวมกบสายการบนตงแตป 2542 โดยกาหนดแนวทางใหใชตนทนรวมของ



สายการบนทมตนทนในการใหบรการสงสดเปนเพดานคาโดยสาร ซงปจจบนการกากบดแลดานราคาดวยหลกเกณฑดงกลาว อาจไมเหมาะสมกบสภาวะปจจบน เนองจากตนทนทนามาคานวณเปนตนทนทงระบบของสายการบน อกทงปจจบนมการใหบรการของสายการบนตนทนตาทมตนทนในการดาเนนงานตากวาสายการบนปกตมากและมสวนแบงตลาดจากสายการบนหลกในประเทศเพมขนอยางตอเนอง ทาใหเกดความไมสอดคลองกบโครงสรางอตสาหกรรมการบนภายในประเทศทเปลยนแปลงไป การกาหนดเพดานขนสงจากตนทนของสายการบนทมตนทนการใหบรการสงสดจงเปนขอไดเปรยบของสายการบนตนทนตาในการตงราคาในบางเสนทางแลวฉวยโอกาสคดคาโดยสารสงกวาตนทนเพอชดเชยราคาทตงไวตามากในเสนทางทมการแขงขนสง การศกษาครงนจงทาการศกษาเปรยบเทยบโครงสรางอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของไทยในอดตกบปจจบนและศกษาขอจากดของแนวทางการควบคมดานราคาในอดต เพอเปนประโยชนในการกาหนดแนวทางการกากบดแลของภาครฐใหมความเหมาะสม ทงนเพอประโยชนสงสดของผโดยสารและกอใหเกดการแขงขนทเปนธรรมระหวางสายการบนและสงเสรมใหเกดการพฒนาในอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของไทยตอไป

วตถประสงค 1. เพอศกษาเปรยบเทยบโครงสรางตลาดอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของ

ประเทศไทยในอดตและปจจบน 2. เพอกาหนดแนวทางการกากบดแลดานราคาในอตสาหกรรมการบนภายในประเทศ

ของประเทศไทย

ระเบยบวธวจย ในการศกษาครงนจะแบงการศกษาออกเปนสองสวนดงน สวนแรกจะเปนการศกษาและ

วเคราะห การเปล ยนแปลงของโครงสรางตลาดอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของประเทศไทย รวมท งทดสอบปจจยทสงผลตอการกาหนดราคาคาโดยสารของสายการบนภายในประเทศโดยใชสมการถดถอย ทางเศรษฐศาสตรแลว นาผลการศกษาทไดจากการศกษาในสวนแรกมาวเคราะหเชงพรรณนาเพอกาหนดแนวทางทเหมาะสมสาหรบการกากบดแลดานราคาในอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของไทย

สวนทหนง: การเปลยนแปลงโครงสรางตลาดของอตสาหกรรมการบนปจจยทสงผลตอการกาหนดราคาของสายการบนในเสนทางบนภายในประเทศ กรอบแนวคดเชงทฤษฎ (Theoretical Framework)

การศกษาการเปลยนแปลงโครงสรางตลาดของอตสาหกรรมการบนจะวดการแขงขนของตลาดโดยใชสวนกลบของ ดชนวดการกระจกตวในอตสาหกรรม หรอ Herfindahl-Hitschman Index (HHI) เปนการวดการกระจกตว (Concentration) ของผคาและผใหบรหารภายในอตสาหกรรม ซงมสตรในการคานวณดงน คอ



HHI =

N

i

is1

2 เมอ 10 HHI

เมอ S คอ ปรมาณเทยวบนแยกรายสายการบน N คอ จานวนสายการบนในตลาดทงหมด

ทงนสามารถแบงระดบการกระจกตวภายในอตสาหกรรมได 3 ระดบ คอ ระดบแรกคา HHI ตากวา 0.1 แสดงถงการกระจกตวของผคาและผบรการในระดบตาหรอตลาดแขงขนสมบรณ สวนระดบทสองคา HHI อยระหวาง 0.1-0.8 แสดงถงการกระจกตวของผคาและผบรการในระดบปานกลาง หรอตลาด ทมผแขงขนมากราย และระดบทสามคา HHI มากกวา 0.8 แสดงถงการกระจกตวของผคาและผบรการในระดบสงหรอตลาดทมผคานอยราย นอกจากนกรณท HHI เทากบ 1 แสดงถงตลาดผกขาด จากนนนาดชนวดการกระจกตวของอตสาหกรรมทไดมาวเคราะหรวมกบแนวคดทฤษฏโครงสรางตลาดและทาการทดสอบปจจยทสงผลกระทบตอการตงราคา คาโดยสารภายในประเทศของสายการบนในปจจบน จะทาการศกษาจากสมการถดถอย โดยมแบบจาลองดงน Pijk = β0 + β1Rijk + β2 HHIi + β3 DISTi + β4 TIMEi+ β5 TRAVi + β6 DAYSijk + β7 CAPij + Β8 AIRCOSTi+ eijk

โดยท i = เสนทางบน j = สายการบน k = ชวงเวลาการจองในแตละเสนทาง

อธบายตวแปรและสมมตฐานการศกษา ตวแปรตาม ราคาคาโดยสาร (Pijk) การศกษาครงนจะใชขอมลราคาคาโดยสารทแตกตางกนของ

สายการบนทง 7 สายการบน ในเสนทางทแตกตางกน 42 เสนทาง โดยในแตละเสนทางจะแบงเปนราคาตามเงอนไขและขอจากดของตวโดยสาร ทงนราคาคาโดยสารจะถกขจดผลของความตางดานราคาในชวงเวลาทแตกตางกน โดยจะใชขอมลราคาททาการจองในวนเดยวกน เพอหาปจจยในการกาหนดคาโดยสารของสายการบนในชวงเวลาปกต

ตวแปรภายนอก ขอจากดของตวโดยสาร (R i jk) ขอจากดของตวถกนามาเปนเงอนไขในการปรบลด

ราคาของสายการบนโดยเฉพาะสายการบนตนทนตา เชน คาปรบสาหรบการขายคนตว การจาหนายตวลวงหนา การไมบรการอาหารและเครองดมบนเครองบน การไมใหเลอกทนง ฯลฯ

Herfindahl Index (HHIi) เปนการวดการกระจกตว (Concentration) ของผคาและผ ใหบรการภายในอตสาหกรรมการบนเพอวดระดบการผกขาดของกจการรายเสนทางบน

ระยะทางของเสนทางบน (DISTi )การบรการในระยะทางใกลมตนทนสงตอหนวยการ ใหบรการมากกวาการใหบรการในระยะไกล คานวณจากระยะทางของเสนทางบน (DISTi ) = The natural logarithm ระยะทางบน (กโลเมตร)



เวลาทสนทสดของการเดนทางประเภทอนในเสนทางเดยวกน (TIMEi) จากการศกษาอปสงคของการขนสงพบวา การตดสนใจในการเลอกเดนทางของผโดยสารโดยอาศยหลกตนทนตาสดจะตองพจารณาทงตนทนทเปนตวเงนและตนทนทไมใชตวเงน ในทนไดแกตนทนเวลาในการเดนทาง โดยการเลอกวธการเดนทางของผโดยสารจะมการเปรยบเทยบทางเลอกจากเวลาทใชในการเดนทาง ดงนนการศกษาครงนจงใชตวแทนเปรยบเทยบเปนเวลาในการเดนทางโดยการขนสงประเภทอนทใชเวลานอยทสด

คาเฉลยจานวนนกทองเทยวในจงหวดตนทางและจงหวดปลายทาง (TRAV i) การขนสงทางอากาศมกไดรบผลกระทบจาการทองเทยวคอนขางมาก จากสถตทผานมาพบวาหากชวงใดทอตสาหกรรมการทองเทยวภายในประเทศหดตวจานวนผโดยสารทางอากาศกมกจะลดตาลงไป โดยจะคานวณจาก

TRAV i = The natural logarithm คาเฉลยจานวนนกทองเทยวในจงหวดปลายทาง

จานวนวนลวงหนากอนเดนทาง (DAYSijk) จานวนวนในการจองตวลวงหนาจะทาใหมการเปลยนแปลงของระดบราคาในเสนทางและสายการบนเดยวกนอยางเหนไดชดโดยเฉพาะสายการบนตนทนตา

ความสามารถในการบรรทก (CAPij) ความสามารถในการบรรทกจะขนอยกบ แบบของอากาศยานซงจะสงผลโดยตรงตอตนทนการขนสงในแตละเทยว เนองจากคาธรรม- เนยมการบนของสนามบนโดยสวนใหญจะเปนอตราถดถอย ดงนนเมออากาศยานสามารถบรรทกไดมากขนจะสงผลใหตนทนตอหวของผโดยสารของสายการบนลดลง

ตนทนคาธรรมเนยมของสายการบนในแตละเสนทาง (AIRCOSTi) คาธรรมเนยมการบนในการใหบรการแตละครงประกอบดวย คาบรการควบคมจราจรทางอากาศ คาบรการทเกบอากาศยาน และคาบรการการขนลงของอากาศยาน ดงนนตนทนคาธรรมเนยมทเกดขนจงมความแตกตางกนตามเสนทางและขนาดของ อากาศยานทใหบรการในเสนทางนน

สวนทสอง: การกาหนดแนวทางทเหมาะสมสาหรบการกากบดแลดานราคาในอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของไทยการศกษาในสวนนจะนาผลการศกษาทไดจากสวนแรกมาวเคราะหทางเลอกในการกากบดแลดานราคาของอตสาหกรรมการบนภายในประเทศ

ผลการวจย จากการศกษา การเปลยนแปลงโครงสรางตลาดของอตสาหกรรมการบนและปจจยทสงผล

ตอการกาหนดราคาของสายการบนในเสนทางบนภายในประเทศ พบวา 1.1 สวนแบงการตลาดของสายการบน กอนการเขามาของธรกจสายการบนตนทนตาในป พ.ศ. 2547 ซงแตเดมการบนไทยในฐานะสายการบนหลกของชาตถอครองสวนแบงตลาด รอยละ 86.3 ของจานวนเทยวบนภายในประเทศทงหมด นอกจากนนอกประมาณรอยละ 13 เปนสวนแบงตลาดจานวนเทยวบนของสายการบนเอกชนอน ๆ หลงการเขามาของสายการบนตนทนตาในป



พ.ศ. 2547 ทาใหสวนแบงตลาดจานวนเทยวบนภายในประเทศของการบนไทยลดลง โดยมสวนแบงตลาดลดลงเหลอเพยงรอยละ 32 ของจานวนเทยวบนภายในประเทศทงหมด รองลงมาคอ สายการบนบางกอกแอร มสวนแบงตลาดรอยละ 15.8 นอกเหนอจากนนเปนสายการบนตนทนตา

1.2 ลกษณะสนคาและการแขงขนของอตสาหกรรมการบน ลกษณะสนคาของ อตสาหกรรมการบนไมมความแตกตางกนในดานการเคลอนยายผโดยสารไปยงจดหมายทตองการ แตผประกอบการจะพยายามสรางความแตกตางระหวางกนจากรปแบบการใหบรการ โดยใชเครองมอการแขงขนทางดานตลาด (Price Competition) และการแขงขนทไมใชราคา (Non-Price Competition) ซงการแขงขนดานราคาในอตสาหกรรม การบนมแนวโนมสงขน จากความพยายามแขงขนสวนแบงตลาดของสายการบนตนทนตา ทใชวธการกาหนดเงอนไขและปรบลดการใหบรการทไมจาเปนสาหรบผโดยสารบางกลมลง เพอลดตนทนการใหบรการ ทาใหราคาคาโดยสารตาลง ทงยงสามารถขยายฐานผโดยสารจากการดงสวนแบงตลาดการขนสงรปแบบอน โดยสายการบนภายในประเทศทใหบรการอยในปจจบนมการกาหนดเงอนไขตางเพอปรบลดราคาคาโดยสาร ซงแมกระทงสายการบนทใหบรการเตมรปแบบอยางการบนไทยและสายการบนบางกอกแอรเวย กเรมใชกลยทธการแขงขนทางดานราคาเพอแยงชงสวนแบงตลาดกลบคนจากสายการบนตนทนตา สาหรบการแขงขนทไมใชราคา ปจจบนกลยทธการแขงขนทไมใชราคาของสาย การบนตางๆ ถกนามาใชในลกษณะทคลายกน ยกตวอยางเชน ชองทางการจดจาหนายทในปจจบนทกสายการบนมชองทางการจาหนายทงการจดหนายผานตวแทน การจดจาหนายผานทางโทรศพท การจดจาหนายผานสานกงานขายททาอากาศยาน และชองทางอนเทอรเนต ซงความแตกตางของการโฆษณาประชาสมพนธของแตละสายการบนทเหนไดชดและสามารถสอถงกลมลกคาเปาหมายของแตละสายการบนไดดทสดคอ การกาหนดสโลแกนการใหบรการของแตละสายการบน

1.3 การวดการแขงขนของตลาดในปจจบนโดยใชดชนวดการกระจกตวในอตสาหกรรมหรอ Herfindahl – Hitschman Index (HHI) การศกษาครงนผวจยเลอกใชจานวนผโดยสาร (Direct Passengers) ภายในประเทศของแตละสายการบน เนองจากสามารถสะทอนปรมาณความตองการการใชบรการทแตกตางกนในแตละเสนทางและการเลอกใชจานวนผโดยสารจะขจดปญหาความแตกตางทเกดจากความสามารถในการบรรทก (Load Factors) ของแตละแบบอากาศยาน



ตารางท 1 แสดงดชนวดการกระจกตวในอตสาหกรรม (Herfindahl – Hitschman Index (HHI)) ของสายการบนภายในประเทศแยกรายเสนทางบน

เสนทางบน จานวนผโดยสาร HHI กรงเทพ – ตราด 73,002 1.00 กรงเทพ – ลาปาง 22,343 1.00 กรงเทพ – สโขทย 43,203 1.00 กรงเทพ – ชมพร 5,354 1.00 กรงเทพ – ระนอง 2,195 1.00 กรงเทพ – ขอนแกน 456,094 1.00 กรงเทพ – นครราชสมา 314 1.00 กรงเทพ – รอยเอด 15,024 1.00 กรงเทพ – พษณโลก 204,698 0.95 กรงเทพ – บรรมย 6,406 0.83 กรงเทพ – แมฮองสอน 55,180 0.77 กรงเทพ – สมย 1,437,576 0.76 กรงเทพ – นครพนม 32,961 0.70 กรงเทพ – นราธวาส 116,463 0.65 กรงเทพ – ปาย 6,587 0.63 กรงเทพ – ดอนเมอง 2,975,150 0.57 กรงเทพ – สกลนคร 39,357 0.57 กรงเทพ – ตรง 252,957 0.54 กรงเทพ – แพร 3,494 0.52 กรงเทพ – เลย 10,085 0.50 กรงเทพ – นครศรธรรมราช 554,292 0.46 กรงเทพ – แมสอด 11,914 0.46 กรงเทพ – เชยงราย 726,377 0.46 กรงเทพ – นาน 19,188 0.38 กรงเทพ – อบลราชธาน 614,532 0.38 กรงเทพ – สราษฎรธาน 571,588 0.35 กรงเทพ – อดรธาน 1,011,738 0.32 กรงเทพ – ภเกต 3,691,901 0.32 กรงเทพ – เชยงใหม 2,913,881 0.29 กรงเทพ – หาดใหญ 1,379,202 0.28 รวมทกเสนทางบน 27,790,296 0.26



จากตารางเมอวเคราะหการกระจกตวของอตสาหกรรมการบนโดยใชขอมลปรมาณผโดยสาร ป พ.ศ. 2554 พบวา หากพจารณาคา HHI ทคานวณไดรวมทกเสนทางบนจะมคาเทากบ 0.26 แสดงใหวาอตสาหกรรมการบนมการแขงขนกนระหวางสายการบนทคอนขางสงซงหาก เมอพจารณารวมกบคา HHI ในป พ.ศ.2546 (เสวตา จาเนยร,2550) พบวา คา HHI ในป พ.ศ.2554 ลดตาลงจากป พ.ศ.2546 ทมคา HHI เทากบ 0.87 การแบงระดบการกระจกตวภายในอตสาหกรรมสามารถแบงไดเปน 3 ระดบ กลมแรกคอกลมทมระดบการกระจกตวของผคาผใหบรการในระดบตาหรอตลาดแขงขนสมบรณกลมนจะแสดงดวยคา HHI ทเขาใกล 0.1 แตจากการคานวณพบวา ในปจจบนไมมเสนทางบนใดทมการแขงขนอยางสมบรณ กลมทสอง คอ กลมทมการกระจกตวของผคาและผใหบรการในระดบปานกลางหรอตลาดทมผแขงขน มากราย กลมนจะแสดงดวยคา HHI ระหวาง 0.1 - 0.8 จากการคานวณพบวา เสนทางบนภายในประเทศสวนใหญจะอยในกลมนโดยเสนทางบนทมการแขงขนระหวางสายการบนสง 3 อนดบแรก ไดแก เสนทางบน กรงเทพ – หาดใหญ เสนทางบน กรงเทพ – เชยงใหม และเสนทางบนกรงเทพ – ภเกต กลมทสามไดแก กลมทมการกระจกตวของผคาและผใหบรการในระดบสงหรอตลาดทมผคานอยราย กลมนจะแสดงดวยคา HHI มากกวา 0.8 ในปจจบนเสนทางบนกลมนมจานวนทงสน 10 เสนทางบน และในจานวนนม 8 เสนทางบนทมการกระจกตวสงในระดบการผกขาด

1.4 อปสรรคการเขาสตลาด (Barrier to Entry) ในปจจบนถงแมวานโยบายการเปดเสรการบนจะมผลบงคบใชตงแตป พ.ศ.2543 โดยไดมการผอนคลายกฎเกณฑทางเสนทางการบนลง โดยเฉพาะการบนภายในประเทศทแตเดมหามมใหสายการบนเอกชนทาการบนทบเสนทางของการบนไทย แตตอมา ในป 2544 ไดอนญาตใหเอกชนสามารถแขงขนไดในเสนทางท การบนไทย ใหบรการอยสงผลใหจานวนสายการบนเอกชนเขามาใหบรการมากขนเปนลาดบ ทาใหประชาชนมสายการบนทางเลอกไวเลอกใชบรการไดมากขนโดยเฉพาะเมอสายการบนตนทนตาเขาไปใหบรการ แตอยางไรกตามดวยอตสาหกรรมการบนเปนอตสาหกรรมทตองอาศยความเชยวชาญเฉพาะและตองการมาตรฐานดานความปลอดภยสงจงยงคงมอปสรรคการเขาสตลาดของผประกอบการสายการบนรายใหมอย ประกอบดวย กฎระเบยบของรฐ (Government Regulation) ทมกฎเกณฑมากและใชเวลาขออนมตคอนขางยาวนาน การไดเปรยบทางดานตนทน (Absolute Cost Advantage) การประกอบการสายการเปนเปนธรกจทลงทนสงและตองอาศยความเชยวชาญเฉพาะอยางทไดกลาวมาขางตน นอกจากการกาหนดเงนทนจดทะเบยนไมตากวา 200 ลานบาทแลว การลงทนในตนทนคงทของสายการบนกมมลคาสงมากโดยเฉพาะการลงทนในการซอเครองบนและตนทนนามน ทมสดสวนประมาณรอยละ 20-40 ของตนทนทงหมด ความภกดในตราสนคา (Brand Royalty) ชอตราสนคาเปนสงสาคญในการแสดงใหเหนถงคณภาพและกลมลกคาเปาหมายในการใหบรการ



จากการศกษาปจจยทส งผลตอการกาหนดราคาของสายการบนใน เส นทางบ นภายในประเทศ พบวา

ตารางท 2 แสดงปจจยทสงผลตอการกาหนดราคาของสายการบนในเสนทางบนภายในประเทศ Variable Coefficient (Prob) R -1.277 (0.01) HHI 15.36 (0.00) DIST -2.47 (0.21) TIME -0.67 (0.02) TRAV -0.10 (0.50) CAP 0.70 (0.91) AIRCOST 2.32 (0.32)

จากตารางท 2 พบวาการกาหนดเงอนไขของตวโดยสารและจานวนสายการบนทใหบรการสงผลโดยตรงตอการกาหนดราคาอยางมนยสาคญ โดยการกาหนดเงอนไขของตวโดยสารหากมเง อนไขกาหนดมากข นราคาคาโดยสารจะตาลง สวนจานวนสายการบนทใหบรการแสดงดวยดชนการกระจกตวของตลาดทเมอมคา HHI ทสงแสดงถงการผกขาดในเสนทางนนราคาของตวโดยสารกจะมราคาสงตามไปดวย

จากการศกษาสวนทสอง การกาหนดแนวทางทเหมาะสมสาหรบการกากบดแลดานราคาในอตสาหกรรมการบนภายในประเทศของไทยการศกษาในสวนนจะนาผลการศกษาทไดจากสวนแรกมาวเคราะหทางเลอกในการกากบดแลดานราคาของอตสาหกรรมการบนภายในประเทศ พบวา หลกเกณฑการกากบดแลดานราคากอนและหลงการเขามาของสายการบนตนทนตาไมมความแตกตางกนมากนก โดยเปนหลกเกณฑทกาหนดจากหลกการคานวณคาโดยสารโดยใชตนทนสงสดของสายการบนในขณะนน ไดแกสายการบนบางกอกแอรเวย เปนฐานในการกาหนดเพดานราคา และเมอมการเขาสตลาดของสายการบนตนทนตาจงมมาตรการทเพมขนเพอปองกนการกาหนดราคาทสงกวาตนทนเปนจานวนมากในเสนทางทมการผกขาดสงดวยการใหสายการบนตนทนตาแจงอตราคาโดยสารสงสดทเรยกเกบใหกรมการบนพลเรอนทราบลวงหนา เมอมการปรบเพมคาโดยสาร

บทสรปและขอเสนอแนะ การศกษาฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบโครงสรางตลาดอตสาหกรรมการบน

ภายในประเทศของประเทศไทยในอดตและปจจบน รวมทงศกษาการกาหนดแนวทางการกากบดแลดานราคาทมความเหมาะสมตออตสาหกรรมการบนภายในประเทศของประเทศไทย จากผลการศกษาพบวา โครงสรางตลาดสายการบนภายในประเทศมการเปลยนแปลงอยางมากหลงจากการเขามาของสายการบนตนทนตาในป 2547 และเมอศกษาการกระจกตวของอตสาหกรรมดวยดชน HHI รายเสนทางบน พบวา เสนทางบนสวนใหญในประเทศไทยมลกษณะเปนตลาดทมผแขงขนมา



กราย มการแขงขนดานราคาคอนขางมากแตกยงมหลายเสนทางบนทมลกษณะเปนตลาดผกขาดโดยสายการบนใดสายการบนหนง และจากการศกษาปจจยทสงผลตอการกาหนดราคาของสายการบนสะทอนใหเหนวา ปจจยทมความสาคญตอการกาหนดราคาของสายการบน คอ เงอนไขในการจาหนายตวและการแขงขนในเสนทางบนนน ดงนนเมอนาผลการศกษาทไดมาวเคราะหรวมกบการควบคมดานราคาของอตสาหกรรมการบนในประเทศทใชในปจจบนจะทาใหเหนวา การควบคมทภาครฐใชอยในปจจบนเปนเกณฑการควบคมในภาพรวมทใชมาตงแตในอดตทโครงสรางตลาดสายการบนยงไมมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชดเชนในปจจบน และเมอพจารณาการควบคมดานราคาในตางประเทศจะเหนไดวา สวนใหญประเทศทมการพฒนาในอตสาหกรรมการบนมกจะปลอยใหเสนทางทมการแขงขนสงมการกาหนดราคาไดโดยเสรแตจะใหการสนบสนนเสนทางรองหรอเสนทางบนเชอมระหวางภมภาคดวยวธการตางๆ เชนการใหเงนชวยเหลอสายการบนเพอใหทาการบน

ดงนนการควบคมทเหมาะสมสาหรบอตสาหกรรมการบนของไทยในปจจบนควรเปนควบคมแยกเปนกลมเสนทางบน โดยการสนบสนนใหสายการบนทาการกาหนดราคาโดยใชกลไกตลาดในเสนทางทมการแขงขนสง และเขาไปสนบสนนรวมทงควบคมไมใหสายการบนใชอานาจผกขาดในเสนทางบนทมผใชบรการนอย แลวคอยๆ ลดการควบคมลงเมอเสนทางนนมการแขงขนเพมมากขน กตตกรรมประกาศ

ในการทาวทยานพนธฉบบน ผวจยขอขอบพระคณอาจารย ดร.เขมรตน เถลงศร ทใหความชวยเหลอในการใหคาแนะนาในการทาวทยานพนธ ขอบคณกรมการบนพลเรอนในการสนบสนนขอมลในการทาวจยและขอบคณทกกาลงใจทชวยเหลอในการทาวทยานพนธครงน



บรรณานกรม ภาษาไทย บญเลศ จตตงวฒนา. (2548). อตสาหกรรมการบนและการจาหนายตวเครองบน.กรงเทพฯ: เพรส

แอนด ดไซน เสวตา จาเนยร. (2548) . การวเคราะหปฏกรยาโตตอบระหวางธรกจในอตสาหกรรมการบนของ

ประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ภาษาองกฤษ Gloria J. H., Richard L. J., Andrew S. J., Gregory J. W. and Michael A. W. (1989).

Concentration, potential entry, and performance in the airline industry. The Journal of Industrial Economics, 38(2), 119-139.

Pedro L. Marin. (1995). Competition in European aviation: pricing policy and market structure. The Journal of Industrial Economics, 43(2), 141-159.

James A.B. and Anming Zhang. (1990). Market conduct in the airline industry: An empirical investigation. The RAND Journal of Economics, 21(4), 567 - 583



ผลกระทบของตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตตอการกระจายรายไดในประเทศไทยโดยใชวธเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชน

The Impacts of Economic and Quality of Life Variables on Income Distribution of Thailand Using Bayesian Vector Autoregression Method

ภญญดา เฉยบแหลม

นกศกษาปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม ผทยรตน ภาสนพพฒนกล


งานวจยฉบบนทาการศกษาผลกระทบของตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตตอการกระจายรายไดในประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบความแมนยาในการพยากรณการกระจายรายไดระหวางวธเวคเตอร ออโตรเกรสชน (VAR) และวธเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชน (BVAR) โดยทาการศกษาความสมพนธของสมประสทธจน และตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวต ไดแก รายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร อตราเงนเฟอ อตราการวางงาน รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน และอตราการเปดประเทศ โดยขอมลทใชในการศกษาเปนรายป ตงแตป พ.ศ. 2533 ถงป พ.ศ. 2552 รวมทงสน 20 ป โดยผลการทดสอบความสมพนธ พบวาแบบจาลอง VAR lag 1 และแบบจาลอง BVAR lag 1 เปนแบบจาลองทเหมาะสมทสด ซงผลการทดสอบของแบบจาลอง VAR lag 1 พบวา สมประสทธจน ณ เวลา t มความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบสมประสทธจน ณ เวลา t-1 ทระดบนยสาคญทางสถต 0.01 และมความสมพนธในทศทางเดยวกบอตราการวางงาน ณ เวลา t-1 ทระดบนยสาคญทางสถต 0.10 สวนผลการทดสอบของแบบจาลอง BVAR lag 1 นนพบวา สมประสทธจน ณ เวลา t ไมมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบตวแปรทางเศรษฐกจและคณภาพชวต ณ เวลา t-1 สาหรบการเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจาลอง โดยการคานวณคา Root Mean Squared Error นนพบวา แบบจาลอง BVAR lag 1 สามารถใหผลการพยากรณสมประสทธจนทมความถกตองแมนยากวาในปท 1-4 อยางไรกตามสาหรบพยากรณในปท 5 พบวาแบบจาลอง VAR lag 1 สามารถใหผลการพยากรณสมประสทธจนทมความถกตองแมนยากวา

คาสาคญ: การกระจายรายได เวคเตอร ออโตรเกรสชน เบยเซยน



Abstract This paper attempts to study the impacts of Economic and quality of life variables on income distribution of Thailand. The objective was to investigate and compare the accuracy of forecasting models the income distribution between Vector Autoregression method and Bayesian Vector Autoregression method. Six variables were included in this study, including: gini coefficient, gross national income per capita, inflation rate, unemployment rate, students as a percentage of school-age population and degree of openness. Annual data over the 20 years from 1990 to 2009 was utilized. For the relationship model, revealed VAR (1) model and BVAR (1) model are the optimal forecasting models. The VAR (1) model found that gini coefficient at time t has a negative relationship with gini coefficient at time t-1, to a statistically significant degree and with a 99% confidence level and has a positive relationship with the unemployment rate at time t-1, to a statistically significant degree and with a 90% confidence level. For BVAR (1) model, found that gini coefficient at time t has not the relationship, to a statistically significant degree, with all Economics and quality of life variables at time t-1. The results of a comparison of forecasting model accuracy between VAR (1) model and BVAR (1) model by calculating the value of root mean squared error found that BVAR (1) model was appropriate for forecasting gini coefficient in 1st -4th years. However, for forecasting gini coefficient in 5th year, VAR (1) model was more appropriate.

Keywords: income distribution, Vector Autoregression, Bayesian Vector Autoregression 1. บทนา การพฒนาประเทศนนถอไดวาเปนเปาหมายทสาคญของทกๆ ประเทศทจะตองบรรล และสงทสามารถชใหเหนวาประเทศนน ๆ มการพฒนาไปมากนอยเพยงใดนน ไมเพยงแตตวเลขทางเศรษฐกจเทานนทจะเปนตวชวดการพฒนาประเทศ แตยงมตวชวดตวอน ๆ ทสามารถชวดไดเชนกน เชน ระดบการวางงาน คณภาพชวต และความเหลอมลาของรายได เปนตน ดงนนจะเหนไดวา การพฒนาประเทศนน ควรรวมถงการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจควบคไปกบการเปลยนแปลงดานอนๆ ทดขนดวย และเนองจากรายไดนน ถอเปนตวแปรทสาคญในการทจะบงบอกถงความสามารถของแตละบคคลในการเขาถงทรพยากรตาง ๆ ของสงคมในการดารงชวต ดงนน ความเทาเทยมในดานการกระจายรายไดจงเปนตวแปรทสาคญในการชใหเหนวา แตละประเทศนนประสบความสาเรจหรอลมเหลวในการพฒนาประเทศไดอกประการหนง (อศวน ไกรนช, 2550)

จากการทประเทศไทยไดเรมการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ โดยการใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตตงแตฉบบท 1 (พ.ศ. 2504-2509) ถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตตงแตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-ปจจบน) จงสงผลใหอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ



ประเทศไทยนนเพมสงขนอยางรวดเรว โดยภาพท 1 ไดแสดงถงผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของประเทศไทย ณ ราคาตลาดมแนวโนมทเพมสงขนในระหวางป พ.ศ. 2541-2553 อกทงการเพมขนดงกลาว ยงสงผลใหรายไดเฉลยตอหวประชากร (GDP per Capita) มแนวโนมทเพมสงขนเชนกนในระหวางป พ.ศ. 2541-2553 ดงแสดงไดดงภาพท 2 (โกมล ปราชญกตญ, 2551)

ภาพท 1 ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศระหวางป พ.ศ. 2541-2553 ทมา : Trading Economics. (2011). GDP in period 1998-2010. Retrieved Dec 2, 2011, from http://www.tradingeconomics.com/thailand/gdp. ภาพท 2 รายไดเฉลยตอหวประชากรระหวางป พ.ศ. 2541-2553 ทมา : Trading Economics. (2011). Thailand GDP per capita, PPP in period 1998-2010. Retrieved Dec 2, 2011, from http://www.tradingeconomics.com/thailand/gdp-per-capita-ppp.

จากประสบการณในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยนน จะเหนไดวาถงแมวาระดบอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและรายไดเฉลยตอหวประชากรนนจะเพมสงขนเรอยๆ แตเมอพจารณาถงการกระจายรายไดกลบพบวา ประเทศไทยยงประสบปญหาเรองความเหลอมลาทางดานรายได (โกมล ปราชญกตญ, 2551) โดยบทวเคราะหของนตยสาร The Economists (The



Economists, 2011) ไดทาการสารวจอตราสวนระหวางสวนแบงของรายไดประชาชาตของคนทรวยทสดในประเทศ 20% ตอคนทจนทสดในประเทศ 20% ระหวาง พ.ศ. 2548-2552 พบวา ประเทศไทยถอไดวาเปนประเทศทประสบปญหาความไมเทาเทยมกนของรายไดระหวางคนจนและคนรวย โดยทคนรวยมรายไดมากกวาคนจนถง 15 เทา โดยชใหเหนวาชองวางระหวางรายไดของคนรวยและคนจนของประเทศสงถง 53.6 เปอรเซนต ซงเปนระดบทคอนขางสงของโลกประเทศหนง

เหตผลทงานวจยฉบบนเจาะจงทศกษาและเปรยบเทยบความแมนยาในการพยากรณการกระจายรายไดระหวางวธเบยเซยนเวคเตอร ออโตรเกรสชน (BVAR) และวธเวคเตอร ออโตรเกรสชน (VAR) นน เนองมาจากงานของ Sims (1980) และงานของ Litterman (1979) ไดแสดงใหเหนวาการพยากรณแบบ Vector Autoregression นนใหความถกตองแมนยาในการพยากรณมากกวาทก ๆ วธทเคยมการใชในการสรางตวแบบมา โดยวธ Vector Autoregression นนถกใชเพอแสดงความสมพนธระหวางตวแปรภายในระบบ สวนวธเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชนนน ไดอางองจากทฤษฎบทของเบย ซงเปนแนวคดเกยวกบการขจดปญหาทเกดจากความไมแนนอน โดยมวตถประสงคเพอทาการระบวา บคคลควรจะปฏบตตนเชนไรในการหลกหนความไมแนนอนของพฤตกรรมทไมพงประสงคบางประเภท ซงตวแบบทไดจากการวเคราะหโดยวธเบยเซยน เวคเตอรออโต รเกรสชนนน เปนตวแบบทสามารถบอกถงความนาจะเปนของเหตการณทจะเกดขนในอนาคต โดยผานแนวคดแบบวธความนาจะเปน (Likelihood) อกทงวธเบยเซยน เวคเตอรออโต รเกรสชน ยงแสดงใหเหนภาพของระบบเศรษฐกจทไดรบผลกระทบจากจากการเปลยนแปลงดานนโยบายไดอกดวย (Litterman, 1984) ดงเหตผลทกลาวมาขางตน การศกษาถงผลกระทบของตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตตอการกระจายรายไดในประเทศไทย โดยใชวธเบยเซยน ออโต รเกรสชนนน มวตถประสงคทจะศกษาและเปรยบเทยบความแมนยาในการพยากรณการกระจายรายไดระหวางวธเบยเซยนเวคเตอรออโต รเกรสชน (Bayesian Vector Autoregression) และวธเวคเตอร ออโต รเกรสชน (Vector Autoregression) เพอทจะสามารถนาขอมลทไ ดจากการศกษาไปใชประโยชนในการดาเนนนโยบายเพอแกไขปญหาความไมเทาเทยมกนในการกระจายรายได ซงจะสงผลใหเกดการพฒนาประเทศอยางมประสทธภาพ อกทงยงสามารถเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขการพฒนาประเทศเพอสงผลใหประเทศชาตมความเจรญกาวหนาตอไป

2. วตถประสงค เพอศกษาและเปรยบเทยบความแมนยาในการพยากรณการกระจายรายไดระหวางวธเวคเตอร ออโต รเกรสชน (Vector Autoregression) และวธเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชน (Bayesian Vector Autoregression)



3. ระเบยบวธวจย 3.1 ขอมลทใชในการศกษา

ขอมลทใชในการศกษาเปนขอมลทตยภมแบบรายป ซงทาการเกบรวบรวมจาก 5 แหลง คอ สานกงานคณะกรรมพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ธนาคารโลก กองทนเงนระหวางประเทศ กระทรวงศกษาธการ และระบบฐานขอมลดานสงคมและคณภาพชวต ไดแก สมประสทธจน (แทนดวย GINI) รายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร (แทนดวย GNI) อตราเงนเฟอ (แทนดวย INF) อตราการวางงาน (แทนดวย UER) รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน (แทนดวย EDU) และอตราการเปดประเทศ (แทนดวย DO) ตงแต ป พ.ศ. 2533 ถงป พ.ศ. 2552

3.2 แบบจาลองทใชในการศกษา ในการศกษาผลกระทบของตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตตอการกระจายรายไดใน

ประเทศไทย โดยใชวธเบยเซยน ออโต รเกรสชนนน สามารถเขยนแบบจาลองความสมพนธไดดงน GINI = f (GNI, INF, UER, EDU, DO)

3.3 สมมตฐานในการศกษา โดยงานวจยฉบบน ไดอธบายความสมพนธระหวางตวแปร ซงไดกาหนดไวในแบบจาลอง

ดงกลาวขางตน ซงมสมมตฐานการวจยดงน 1) รายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร คาดวาจะมความสมพนธในทศทางตรงกน

ขามกบสมประสทธจน หมายความวา ถารายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากรเพมสงขนแลวจะทาใหสมประสทธ จนของประเทศนนๆ ลดตาลง (ศภกร สารารตน และคณะ, 2549; ราเชนทร ชนทยารงสรรค, 2554)

2) อตราเงนเฟอ คาดวาจะมความสมพนธในทศทางเดยวกบสมประสทธจน หมายถง ถา อตราเงนเฟอเพมสงขนแลวจะทาใหสมประสทธจนของประเทศนน ๆ เพมสงขนเชนกน (สมศจ ศกษมต, 2554)

3) อตราการวางงาน คาดวาจะมความสมพนธในทศทางเดยวกบสมประสทธจน หมายความ วา ถาอตราการวางงานเพมสงขนแลวจะทาใหสมประสทธจนของประเทศนนๆ เพมสงขนเชนกน (ศรนธร เอยบศรเมธ, 2544)

4) รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน คาดวาจะมความสมพนธ ในทศทางตรงกนขามกบสมประสทธจน หมายความวา ถารอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยนสงขนแลวจะทาใหสมประสทธจนของประเทศนนๆ ลดตาลง (ธนวา จตตสงวน และรชน ชยยาภรณ, 2546; ศภกร สารารตน และคณะ, 2549; ราเชนทร ชนทยารงสรรค, 2554)

5) อตราการเปดประเทศ คาดวาจะมความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบสมประสทธจน หมายถง ถาอตราการเปดประเทศเพมสงขนแลวจะทาใหสมประสทธจนของประเทศนนๆ ลดตาลง (จระ บรคา, 2544)



4. วธการวเคราะหขอมล ในงานวจยนจะทาการศกษาและเปรยบเทยบความแมนยาในการพยากรณการกระจาย

รายไดระหวางวธเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชน และวธเวคเตอร ออโตรเกรสชน ซงมวธการ 5 ขนตอนดงน

1) นาตวแปรแตละตวมาทดสอบคณสมบตความนงของขอมล (Stationary) โดยการทดสอบ Unit Root ทงหมด 2 วธ คอ การทดสอบ Augmented Dickey-Fuller (ADF) และการทดสอบ Phillips-Perron โดยการทดสอบ Augmented Dickey-Fuller มขอสมมตฐานดงน

H0 : 0 (Non-stationary) H1 : 0 (Stationary)

และการทดสอบ Phillips-Perron มขอสมมตฐานดงน H0 : ขอมลอนกรมเวลาของตวแปรทศกษา ณ เวลา t มลกษณะไมนง

H1 : ขอมลอนกรมเวลาของตวแปรทศกษา ณ เวลา t มลกษณะนง โดยทขอสรปของสมมตฐานสามารถพจารณาไดโดย ถาคาสถตทดสอบ Augmented

Dicky-Fuller และ Phillips-Perron มคามากกวาคาสถต Mackinnon จะยอมรบสมมตฐานหลก และสรปไดวาขอมลอนกรมเวลาของตวแปรทศกษา ณ เวลา t มลกษณะไมนง ในทางกลบกน ถาคาสถตทดสอบ Augmented Dicky-Fuller และ Phillips-Perron มคานอยกวาคาสถต Mackinnon จะปฏเสธสมมตฐานหลก และสรปไดวาขอมลอนกรมเวลาของตวแปรทศกษา ณ เวลา t มลกษณะนง (Enders, 1995)

ในกรณทการทดสอบสมมตฐานพบวา ตวแปรทศกษามลกษณะไมนงหรอมยนทรทนน จะตองนาคา tY ของตวแปรนนๆ มาทา Differencing จนกระทงสามารถปฏเสธสมมตฐานทวา tY ตวแปรมลกษณะไมนงได เพอทราบวา Order of Integration (d) วาอยในระดบใด

2) นาตวแปรตางๆ ทไดมาใสลงในแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชน เพอหาคาความ

ลาชา (Lag) ของแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชนทเหมาะสม

AIC = log + 2

SIC = log + 2

log T

โดยหลกเกณฑในการตดสนใจเลอกแบบจาลอง คอ เลอกแบบจาลองทใหคา AIC หรอ SC ทมคานอยทสด โดยคา AIC และ SC จะมคานอย เนองจากมความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมนอยมจานวนของตวแปรและจานวน Lag นอยและสดทายมจานวนขอมลในการประมาณคามาก (เจษฎา กาววงศ, 2552)



3) สรางแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชน โดย Johnston and Dinardo (1997) ไดทาการสรางแบบจาลองในรปของคาในอดต ซงสามารถเขยนแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชนของตวแปรทศกษาใหอยในรปสมการไดดงน

=

=

=

=

=

=

หรอสามารถเขยนในรปเมทรกซไดดงน

t

t

t

t

t

t

DO

EDU

UER

INF

GNI

GINI

=

60

50

40

30

20

10

a

a

a

a

a

a

+

1

68

1

58

1

48

1

38

1

28

1

18

1

67

1

57

1

47

1

37

1

27

1

17

1

66

1

56

1

46

1

36

1

26

1

16

1

65

1

55

1

45

1

35

1

25

1

15

1

64

1

54

1

44

1

34

1

24

1

14

1

63

1

53

1

43

1

33

1

23

1

13

1

62

1

52

1

42

1

32

1

22

1

12

1

61

1

51

1

41

1

31

1

21

1

11

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

1

1

1

1

1

1

t

t

t

t

t

t

DO

EDU

UER

INF

GNI

GINI

+

......+

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

p

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

68

58

48

38

28

18

67

57

47

37

27

17

66

56

46

36

26

16

65

55

45

35

25

15

64

54

44

34

24

14

63

53

43

33

23

13

62

52

42

32

22

12

61

51

41

31

21

11

pt

pt

pt

pt

pt

pt

DO

EDU

UER

INF

GNI

GINI

+

t

t

t

t

t

t

e

e

e

e

e

e

6

5

4

3

2

1

4) สรางแบบจาลองเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชน โดยกาหนดใหมความลาชาทเหมาะสมเทากบคาความลาชาทเหมาะสมทไดจากขนตอนท 2 เมอกาหนดใหแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชนใชคณสมบตของเมทรกซการกระจายปกตทไมเปนแบบมาตรฐาน จะไดฟงกชนความเปนไปได (Likelihood Function)



)

exp

ทาการกาหนดความนาจะเปนของการแจกแจงกอนหนา

)

จะไดความนาจะเปนของการแจกแจงภายหลง ซงถอวาเปนคาการพยากรณตามวธการของเบยเซยน

เวคเตอรออโตรเกรสชน Sim และ Zha (1996)

∣ y)

exp

5) พยากรณสมประสทธจนจากแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชน และแบบจาลองเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชน และเปรยบเทยบประสทธภาพของการพยากรณสมประสทธจน โดยการคานวณคา Root Mean Squared Error (RMSE) การวดประสทธภาพของการพยากรณสามารถทาโดยการกาหนดชวงเวลาทตองการพยากรณ คอ j = T+1, T+2,…, T+h และกาหนดให ty คอคาทเกดขนจรง ณ เวลา t และกาหนดให ty คอคาพยากรณของตวแปร ณ เวลา t ทไดจากการพยากรณ โดยการคานวณคา RMSE สามารถคานวณไดจากสตรดงน

คา Root Mean Squared Error (RMSE) =

โดยทคา RMSE นนจะบอกความเหมาะสมของแตละตวแบบทใชในการพยากรณ ดงนนตวแบบใดทใหคา RMSE ตา จะหมายถงตวแบบนนเหมาะทจะใชในการพยากรณมากกวาตวแบบทใหคา RMSE สง (Pindyck and Rubinfeld, 1998; Kenny, Meyler, and Quinn,1998)

5. ผลการศกษา 5.1 ผลการทดสอบยนทรท (Unit Root Test)

จากผลการทดสอบความนงของขอมลหรอยนทรท (Unit Root) โดยวธการทดสอบ 2 วธ คอ การทดสอบ Augmented Dickey-Fuller (ADF) และการทดสอบ Phillips-Perron (PP) สามารถสรปไดวาขอมลของสมประสทธจน และตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตของประเทศไทย ไดแก GINI, GNI, INF, UER, EDU และ DO มลกษณะนงอยางมนยสาคญ ดงแสดงโดยสรปในตารางท 1 และ 2 ซงขอมลดงกลาวสามารถนาไปใชกบแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชน และแบบจาลองเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชนตอไป



ตารางท 1 ผลการทดสอบการทดสอบยนทรทโดยวธการทดสอบ Augmented Dickey-Fuller (ADF) ของตวแปรสมประสทธจน และตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตของประเทศไทย

ตวแปร ADF Test Statistic MacKinnon Critical Value I(d) GINI -6.562153*** -4.532598 I(0) GNI -3.464396* -3.297799 I(2) INF -6.837297*** -4.532598 I(0) UER -4.666929*** -4.571559 I(1) EDU -4.668564*** -4.571559 I(1) DO -4.166829** -3.690814 I(1)

ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: *, **, *** มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10, 0.05 และ 0.01 ตามลาดบ

ตารางท 2 ผลการทดสอบการทดสอบยนทรทโดยวธการทดสอบ Phillips-Perron (PP) ของตวแปรสมประสทธจน และตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตของประเทศไทย

ตวแปร PP-Test Statistic MacKinnon Critical Value I(d) GINI -6.233119*** -4.532598 I(0) GNI -3.341217* -3.297799 I(2) INF -6.629229*** -4.532598 I(0) UER 4.673527*** -4.571559 I(1) EDU -4.668564*** -4.571559 I(1) DO -4.133524** -3.690814 I(1)

ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: *, **, *** มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10, 0.05 และ 0.01 ตามลาดบ

5.2 ผลการเลอกความลาชา (Lag Length) สาหรบแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชน (VAR) จากตารางท 3 เมอพจารณาคาสถตทดสอบ AIC และ BIC พบวาแบบจาลอง VAR (1) เปนแบบจาลองทเหมาะสมทสด เนองจากใหคาสถตทดสอบ AIC และ BIC ทมคาตาทสด ซงมคาเทากบ 25.36850, 27.45621 และ 25.72182 ตามลาดบ

ตารางท 3 การเลอกความลาชา (Lag Length) สาหรบแบบจาลอง Vector Autoregression (VAR) Model Lag Log L AIC BIC

VAR (0) 0 -309.42631 33.20277 33.50101 VAR (1) 1 -199.0007 25.368501 27.456211

ทมา: จากการคานวณ



หมายเหต: 1 คาสถต logL, AIC และ BIC ทมคาตาทสด

5.3 ผลการทดสอบโดยแบบจาลองเวคเตอร ออโตรเกรสชน (VAR) ทเหมาะสม เนองจากงานวจยฉบบนไดทาการศกษาถงผลกระทบของตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตตอการกระจายรายได ดงนน ผวจยจงอธบายเฉพาะสวนของความสมพนธระหวางการกระจายรายไดและตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตเทานน โดยตารางท 4 แสดงผลการวเคราะหดวยแบบจาลอง VAR (1) โดยแสดงรายละเอยดของคาสมประสทธ อกทงยงแสดงคาสถตสาคญตาง ๆ ทจาเปนตอการวเคราะหแบบจาลอง VAR (1) ซงสามารถอธบายไดดงน เมอพจารณาความสมพนธของตวแปรสมประสทธจน ณ เวลา t กบตวแปรสมประสทธจน รายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร อตราเงนเฟอ อตราการวางงาน รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน และอตราการเปดประเทศ ณ เวลา t-1 สามารถแสดงไดในรปของสมการดงน

= (3.7597) (-3.7586) (0.1937) (-0.2091)

(2.0469) (-0.3289) (1.3630)

จากสมการขางตนสมประสทธจน ณ เวลา t มความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบสมประสทธจน ณ เวลา t-1 ทระดบนยสาคญทางสถต 0.01 โดยมขนาดของความสมพนธเทากบ 0.7929 และมความสมพนธในทศทางเดยวกบอตราการวางงาน ณ เวลา t-1 ทระดบนยสาคญทางสถต 0.10 โดยมขนาดของความสมพนธเทากบ 0.0560 ทงนไมพบความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบรายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร อตราเงนเฟอ รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน และอตราการเปดประเทศ ณ เวลา t-1

ตารางท 4 ผลการทดสอบโดยแบบจาลอง VAR (1) Intercept

(t-stat.) GINI lag 1 (t-stat.)

GNI lag 1 (t-stat.)

INF lag 1 (t-stat.)

UER lag 1 (t-stat.)

EDU lag 1 (t-stat.)

DO lag 1 (t-stat.)

GINI 0.4526 (3.7597)

-0.7929*** (-3.7586)

7.72E-06 (0.1937)

-0.0009 (-0.2091)

0.0560* (2.0469)

-0.0016 (-0.3289)

0.0034 (1.3630)

ทมา: จากการประมวลผล หมายเหต: *, *** มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 และ 0.01

5.4 ผลการทดสอบโดยแบบจาลองเบยเซยน เวคเตอร ออโตรเกรสชน (BVAR) ทเหมาะสม เนองจากงานวจยฉบบนไดทาการศกษาถงผลกระทบของตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตตอการกระจายรายได ดงนน ผวจยจงอธบายเฉพาะสวนของความสมพนธระหวางการกระจายรายไดและตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตเทานน โดยตารางท 5 แสดงผลการวเคราะหดวยแบบจาลอง BVAR (1) โดยแสดงรายละเอยดของคาสมประสทธ อกทงยงแสดงคาสถตสาคญตาง ๆ ทจาเปนตอการวเคราะหแบบจาลอง BVAR (1) ซงสามารถอธบายไดดงน



เมอพจารณาความสมพนธของตวแปรสมประสทธจน ณ เวลา t กบตวแปรสมประสทธจน รายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร อตราเงนเฟอ อตราการวางงาน รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน และอตราการเปดประเทศ ณ เวลา t-1 สามารถแสดงไดในรปของสมการดงน

= (0.0203) (0.0973) (0.0000) (0.0033) (0.0101) (0.0021) (0.0009)

จากสมการขางตนสมประสทธจน ณ เวลา t ไมมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบสมประสทธจน รายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร อตราเงนเฟอ อตราการวางงาน รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน และอตราการเปดประเทศ ณ เวลา t-1

ตารางท 5 ผลการทดสอบโดยแบบจาลอง BVAR (1) Intercept

(t-stat.) GINI lag 1 (t-stat.)

GNI lag 1 (t-stat.)

INF lag 1 (t-stat.)

UER lag 1 (t-stat.)

EDU lag 1 (t-stat.)

DO lag 1 (t-stat.)

GINI 0.0003 (0.0203)

0.9069 (0.0973)

4.73E-07 (0.0000)

0.0008 (0.0033)

-0.0013 (0.0101)

0.0004 (0.0021)

0.0001 (0.0009)

ทมา จากการประมวลผล

5.5 ผลการเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจาลอง จากตารางท 6 พบวา การพยากรณในปท 1-4 (พ.ศ. 2548-2551) นน แบบจาลอง BVAR

(1) สามารถใหผลการพยากรณสมประสทธจนทมความถกตองแมนยากวาแบบจาลอง VAR (1) เนองจากมคา RMSE ทตากวา อยางไรกตามสาหรบการพยากรณในปท 5 (พ.ศ. 2552) นน พบวาแบบจาลอง VAR (1) สามารถใหผลการพยากรณสมประสทธจนทมความถกตองแมนยากวาแบบจาลอง BVAR (1) เนองจากมคา RMSE ทตากวา

ตารางท 6 ผลการพยากรณและคา RMSE โดยแบบจาลอง VAR (1) และ BVAR (1)

ป คาจรงของ

สมประสทธจน คาพยากรณโดย

แบบจาลอง VAR (1) คาพยากรณโดย

แบบจาลอง BVAR (1)

คา RMSE ของแบบจาลอง VAR

(1)

คา RMSE ของแบบจาลอง BVAR (1)

2548 0.432 0.4825 0.4802 0.050537 0.048152 2549 0.511 0.4813 0.4882 0.029679 0.022754 2550 0.497 0.4807 0.4957 0.016289 0.001329 2551 0.535 0.4800 0.5025 0.055017 0.032513 2552 0.485 0.4794 0.5088 0.005571 0.023763 ทมา : จากการประมวลผล



6. สรปและอภปรายผลการศกษา การศกษาผลกระทบของตวแปรดานเศรษฐกจและคณภาพชวตตอการกระจายรายไดใน

ประเทศไทย มวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบความแมนยาในการพยากรณการกระจายรายไดระหวางวธ เวคเตอรออโต รเกรสชน และวธ เบยเซยนเวคเตอรออโต รเกรสชน โดยทาการศกษาความสมพนธของสมประสทธจน และตวแปรทางเศรษฐกจและคณภาพชวต ไดแก รายไดมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร อตราเงนเฟอ อตราการวางงาน รอยละของนกเรยน นสต และนกศกษา ตอประชากรในวยเรยน และอตราการเปดประเทศ โดยผลศกษาแบบจาลอง VAR (1) พบวา สมประสทธจน ณ เวลา t มความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบสมประสทธจน ณ เวลา t-1 ทระดบนยสาคญทางสถต 0.01 และมความสมพนธในทศทางเดยวกบอตราการวางงาน ณ เวลา t-1 ทระดบนยสาคญทางสถต 0.10 สวนผลการศกษาแบบจาลอง BVAR (1) นนพบวา สมประสทธจน ณ เวลา t ไมมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบตวแปรทางเศรษฐกจและคณภาพชวต ณ เวลา t-1 สาหรบการเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจาลองพบวา แบบจาลอง BVAR (1) สามารถใหผลการพยากรณสมประสทธจนทมความถกตองแมนยากวาในปท 1-4 อยางไรกตาม สาหรบการพยากรณในปท 5 พบวาแบบจาลอง VAR (1) สามารถใหผลการพยากรณสมประสทธจนทมความถกตองแมนยากวา

ดงนนจะเหนไดวาการพยากรณการกระจายรายไดโดยการใชแบบจาลอง VAR หรอแบบจาลอง BVAR อยางใดอยางหนงนน อาจนามาซงผลพยากรณทไมถกตองแมนยาเทาทควร ดงนน ควรใชแบบจาลอง BVAR ในการศกษาการกระจายรายไดควบคกบแบบจาลอง VAR เพอใหไดมาซงการพยากรณการกระจายรายไดทเหมาะสมทสด สอดคลองกบการศกษาของ Kenny, Meyler, and Quinn (1998) ซงพบวาแบบจาลอง BVAR นนสามารถใหผลการพยากรณทถกตองและแมนยาไดดกวาแบบจาลอง VAR อกทงงานของจรรยพร (2552) ยงใหผลการศกษาวาแบบจาลอง BVAR สามารถใหผลการพยากรณในระยะสนไดดกวาแบบจาลอง VAR อกดวย

7. ขอเสนอแนะ งานวจยฉบบน พบวาอตราการวางงาน มผลกระทบในทศทางเดยวกบการกระจายรายได

ของประเทศไทย กลาวคอ ถาอตราการวางงานลดตาลงแลวจะทาใหสมประสทธจนของประเทศนนๆ ลดตาลงดวยเชนกน ดงนนรฐบาลควรดาเนนนโยบายในการลดอตราการวางงานเพอแกไขปญหาความเหลอมลาทางดานรายได โดยการดาเนนนโยบายการคลง เชน การดาเนนนโยบายการมงานทา (Employment Policy) เพอทาการสนบสนนและสงเสรมใหมการใชแรงงานอยางเตมททงภาครฐและเอกชน เพอเปนการสรางรายไดและความเปนอยทดของประชาชน อกทงดาเนนนโยบายการกระตนเศรษฐกจ เนองจากการวางงานนนจะถกกาหนดโดยอปสงครวม (Aggregate Demand) และอปทานรวม (Aggregate Supply) ดงนนรฐบาลจะตองทาการเพมอปสงคมวลรวม เชน การเพมคาใชจายในการอปโภคบรโภค การเพมการใชจายดานการลงทน และการเพมการใชจายของ



ภาครฐบาล เปนตน รวมถงการดาเนนนโยบายการเงนโดยการลดอตราดอกเบย เพอกระตนการลงทนของภาคเอกชน ซงเปนอกแนวทางทสามารถลดอตราการวางงานได

ผทาการศกษาในครงตอไปควรเพมจานวนของขอมลใหมากขน และเนองจากขอมลทใชศกษานนเปนแบบรายป ซงตวแปรอาจไดรบอทธพลของฤดกาลเขามาเกยวของ ดงนนควรมการขจดอทธพลของฤดกาล โดยสามารถทาไดโดยใชวธ Markov Switching Model (MSM) และวธ Threshold Non-linear Vector ซงจะทาใหผลการศกษามความถกตองและนาเชอถอมากยงขน รวมถงการใชวธ Bayesian Tobit Model (2 tailed) ซงจะชวยใหขอมลแกวงนอยลง อกทงทาการศกษาตวแปรดานคณภาพชวตเพมเตม เชน ตวแปรดานสขภาพและสาธารณสข เปนตน เพอสามารถดความสมพนธของตวแปรไดชดเจนมากขน และอาจทาการศกษาปจจยอนเพมเตม เชน ผลตภณฑมวลมวลภายในประเทศ การขยายตวทางเศรษฐกจ และการใชจายภาครฐบาล ซงลวนแตเปนตวแปรทสงผลกระทบตอการกระจายรายไดดวยเชนกน

8. กตตกรรมประกาศ งานวจยฉบบนสาเรจลลวงไดเปนอยางด อนเนองมาจากความอนเคราะห รวมถงการ

สนบสนนจากบคลากรหลายฝาย โดยเฉพาะความกรณาของ อ.ดร.ผทยรตน ภาสนพพฒนกล ผซงไดสละเวลาการใหความร คาแนะนาและคาปรกษาทมประโยชนตอการศกษา ตลอดจนไดกรณาตดตามความคบหนาและตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ ของงานวจยฉบบนดวยความเอาใจใสมาโดยตลอด อกทงใหความชวยเหลอและใหการสนบสนนในทกๆ ดาน ซงผเขยนขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน



บรรณานกรม ภาษาไทย โกมล ปราชญกตญ. (2551). ดชนชวดความไมเทาเทยมในรายได กรณศกษากรงเทพมหานคร.

วารสารวจยรามคาแหง มนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 11(1), 1-8. จรรยพร เรองประดษฐ (2552). การพยากรณอตราเงนเฟอโดยวธเบยเซยนเวกเตอรออโตรเกรสชน

เพอใชในการดาเนนนโยบายการเงนภายใตระบบการกาหนดเปาหมายเงนเฟอ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จระ บรคา. (2544). บทบาทของนโยบายการคลงทมตอการกระจายรายไดและการเจรญเตบโตทางเศรษฐก จของประเ ทศ ไท ย ( เอกสารการประชมวชาการ ) . กร ง เทพมหานคร : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เจษฎา กาววงศ. (2552). การทดสอบความสมพนธระหวางเงนลงทนจากตางประเทศสทธกบการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทย โดยวธวเคราะหเวคเตอรออโตรเกรสชน . วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธนวา จตตสงวน และรชน ชยยาภรณ. (2546). การวเคราะหการเปลยนแปลงในการกระจายรายไดของครวเรอนเกษตรในประเทศไทย ระหวางป พ.ศ. 2539 และ 2541 (เอกสารการประชมวชาการ). กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ราเชนทร ชนทยารงสรรค. (2554). คณภาพชวตกบการเตบโตทางเศรษฐกจและการกระจายรายได. NIDA Development Journal, 51(1), 1-19.

ศรนธร เอยบศรเมธ. (2544). การกระจายรายไดของครวเรอนในระดบจงหวดของประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ศภกร สารารตน, ปต กนตงกล และคณะ. (2549). การวเคราะหโครงสรางและการกระจายรายไดและปจจยทมผลกระทบตอรายไดสมาชกมลนธโครงการหลวงในจงหวดเชยงใหม . วารสารเศรษฐศาสตรประยกต, 13(2), 34-44.

สมศจ ศกษมต. (2554). การเพมขนของราคาสนคาโภคภณฑระลอกใหม จบตาผลกระทบตอไทย. FAQ (FOCUSED AND QUICK), (25), 1-8.

อศวน ไกรนช. (2550). การเปลยนแปลงความเหลอมลาของการกระจายรายไดจากการพฒนาประเทศ. การศกษาคนควาอสระปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ภาษาองกฤษ Enders, W. (1995). Applied econometric time series (2nd Edition). New York: John Wiley and

Sons, Inc. Johnston, J. and J. Dinardo. (1997). Econometric methods (4th Edition). New York: McGraw-

Hill.



Kenny, G., A. Meyler, et al. (1998). Bayesian VAR models for forecasting Irish inflation (MPRA Paper 11360). Dublin: Central Bank of Ireland.

Litterman, R. B. (1979). Techniques of forecasting using vector autoregression (Working Paper no. 115), Rederal Reserve Bank of Minneapolis.

Litterman, R. B. (1984). Forecasting and policy analysis with Bayesian vector autoregression models (Quarterly Review). Federal Reserve Bank of Minneapolis.

Pindyck, R. S. and D. L. Rubinfeld. (1998). Econometric models and economic forecasts (4th Edition). New York: McGraw-Hill.

Sim, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica. 48(1), 1-48. Sim, C. A. and T. Zha. (1996). Bayesian Methods for Dynamic Multivariate Models.

International Economic Review, 39(4), 949-968. The Economists. (2011). Income equality. Retrieved Oct 25, 2011, from

http://www.economist.com/node/18587127. Trading Economics. (2011). GDP in period 1998-2010. Retrieved Dec 2, 2011, from

http://www.trading economics.com/thailand/gdp. Trading Economics. (2011). Thailand GDP per capita, PPP in period 1998-2010. Retrieved

Dec 2, 2011, from http://www.tradingeconomics.com/thailand/gdp-per-capita-ppp.

http://www.trading/



แนวคดแบบลน เพมประสทธภาพการปฏบตงานไดอยางไร

How Can Lean Concepts Increase Work Efficiency?

แจมใส จนทรพา นกศกษาปรญญามหาบณฑต สาขาพฒนามนษยและสงคม

เกษตรชย และหม ภาควชาสารตถศกษา คณะศลปศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

บทคดยอ

การศกษาวจยนมวตถประสงคเพอหาแนวทางในการเพมประสทธภาพการปฏบตงานโดยใชแนวคดแบบลน แนวคดแบบลนเปนแนวคดทศกษากระบวนการปฏบตงาน โดยการเขยนกระบวนการปฏบตงานใหอยในรปของผงงาน (Work Flow) ใชรปภาพหรอสญลกษณแทนคาอธบายขนตอน แลววเคราะหกระบวนการเพอหาความสญเปลาในกระบวนการปฏบตงานและสมภาษณผปฏบตงานทกคนทอยในกระบวนการปฏบตงานนน เพอวเคราะหความสมพนธของกระบวนการ ระบปญหาและอปสรรคทเกดขน ในกระบวนการ รวมถงแนวทางแกไข เพอสรางการไหลของงานไปยงกระบวนการถดไปไดอยางไมตดขด กระบวนการทไดรบการปรบปรงแลวจะถกนามาสรางมาตรฐานกระบวนการปฏบตงานใหมและนาไปสการปฏบตและพฒนาอยางตอเนองตอไป ผลการวจย แสดงมาตรฐานกระบวนการปฏบตงาน ซงสามารถปรบลดความสญเสยในกระบวนการเดมลงไดดวยการลด-ขนตอนการดาเนนงานหรอคงไวซงกระบวนการเดม หากแตสามารถรนระยะเวลาผลสาเรจของงาน ปจจยแหงความสาเรจดงกลาว จงเปนความสขของพนกงานทกคน

คาสาคญ: กระบวนการ ลดขนตอน แนวคดแบบลน เพมประสทธภาพการปฏบตงาน Abstract

The objective of this study was to increase work efficiency using Lean concepts in which work flow charts with pictures and symbols are used instead of words to explain the work process. The process is then analyzed to determine waste in the work process, and everyone involved was interviewed to analyze the relationships within the process, identify the problems and obstacles arising in the process, and find solutions to them. This was to enable a smooth workflow to the next process. The improved process was used to set a standard for a new work process so that it could be implemented and improved



continuously. The results of the study showed a standardized work process that could reduce waste by reducing steps in the work process or by maintaining the original process but the process time was shortened. Thus, the success was happiness of all employees.

Keywords: Keyword 1 process, Keyword 2 reducing steps, Keyword 3 Lean concepts, Keyword 4 increasing work efficiency บทนา

ในภาษาองกฤษ “Lean” (ลน) แปลวา ผอมหรอบาง เมอเปรยบเทยบกบองคกร จะหมายถง องคกรทดาเนนกจกรรมโดยปราศจากความสญเปลาในทกกระบวนการปฏบตงาน เปนองคกรทมความสามารถในการปรบตวและสามารถตอบสนองตอความตองการของผรบบรการไดอยางทนทวงทและมประสทธภาพ

แนวคดแบบลน คอแนวคดทมงเนนการจดการความสญเปลาในทกกระบวนการปฏบตงาน โดยกาจดกระบวนการหรอวธปฏบตงานทไมกอใหเกดคณคาออกไปจากกระบวนการปฏบตงาน โดยเฉพาะกระบวนการฯ ทมผลตอผรบบรการ ทาใหกระบวนการปฏบตงานไหลอยางตอเนอง และในขณะเดยวกนกกระตนใหบคลากรหรอผปฏบตงาน เกดการปรบปรงกระบวนการปฏบตงานและพฒนาวธการทางานอยางตอเนอง

แนวคดแบบลน หรอในวงการอตสาหกรรม เรยกวา ระบบการผลตแบบลน เปนแนวคดทเกดขนในอตสาหกรรมการผลตรถยนต โดย เฮนร ฟอรด (Henry Ford) ผกอตงบรษท ฟอรด มอเตอร ไดรเรมแนวคด ในการสรางสายการผลตใหมลกษณะคลายกบการไหลของสายนาอกหลายปตอมา อจ โทโยดะ (Eiji Toyoda) และไทอจ โอโนะ (Taiichi Ohno) ผบรหารบรษท โตโยตา พยายามนาเอาแนวคดนไปปรบใช โดยเรมจากปญหาทเกดขนในระดบปฏบตการของบรษทฯ แลวนาขอเสนอแนะทไดจากพนกงานมาทดลองปฏบต สรางระบบการผลตของตนเอง ทเรยกวา ระบบการผลตแบบโตโยตา หรอทรจกกนดในชอของระบบการผลตแบบทนเวลาพอด (Just in Time Production System: JIT) ซงมหลกการสาคญคอ ผลตเฉพาะสงทลกคาตองการ ตามปรมาณความตองการและภายในเวลาทมความตองการโดยมงเนนกาจดความสญเสยทเกดขนในกระบวนการทางาน

การทผปฏบตงานมภาระหนาททไมชดเจนหรอมากเกนไป ทาใหการปฏบตงานขาดความคลองตว การมขนตอนการปฏบตงานทไมชดเจนหรอไมมขนตอนในการปฏบตงานเลย ทาใหบคลากรขาดความเขาใจในการปฏบต การทวสดอปกรณไมเพยงพอตอการใชงานทาใหการจดทาเอกสารเกดความผดพลาด รอคอย การขาดการประสานงานในการปฏบตงานทาใหตองใชเวลาในการปฏบตงานนนๆ นานขน และการบรหารงานทขาดแนวยดถอปฏบต ขาดแผนงาน ขาดแนวทางการพฒนาและปลกฝงความรบผดชอบใหแกเจาหนาท รวมไปถงบคลากรหรอเจาหนาทขาดความรความชานาญในงาน หลายๆ องคกร จงตองการทจะพฒนาและบรหารจดการเกยวกบความสญเปลา



ทเกดขนในกระบวนการปฏบตงาน ไมวาจะดวยวธการใดๆ กตาม เพอนาองคกรไปสการบรหารจดการททาใหเกดประสทธภาพสงสด สวนราชการกจาเปนจะตองพฒนาและปรบปรงอยางตอเนอง โดยการปรบปรงกระบวนการปฏบตงานโดยเฉพาะอยางยงกระบวนการบรการ โดยจะตองมการประเมนและวเคราะหกระบวนการเพอหาแนวทางในการปรบปรงและเปดโอกาสใหผปฏบตงานไดมสวนรวมในการแกไขปรบปรงงานนน ๆ เนองจากเปนผรบผดชอบโดยตรง ซงการสรางการมสวนรวมนจะทาใหผปฏบตงานเกดความเตมใจทจะพฒนาและปรบปรงงานใหมประสทธภาพยงขน เนองจากจะสงผลดกบตวผปฏบตงานเอง ทงในเรองของความสะดวก รวดเรว และไดผลงานทมคณภาพ

การทดสอบวสดในหองปฏบตการของภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร เปนการทดสอบตวอยางวสดสาหรบใชในการดาเนนการกอสรางอาคารหรอโครงการตางๆ เชน โครงการกอสรางสะพาน โดยจะทาการทดสอบตวอยางวสดในหองปฏบตการของภาควชาฯ ซงผรบบรการจะตองนาตวอยางวสดทตองการทาการทดสอบ ไปตดตอขอรบบรการ ณ สานกงานธรการของภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร การทดสอบวสดในหองปฏบตการของภาควชาฯ เปนงานบรการทางวชาการทใหบรการทดสอบตวอยางวสด เพอนารายงานผลการทดสอบไปอางองหรอเปรยบเทยบผลทไดกบคณสมบตวสดตามมาตรฐานสาหรบการกอสรางอาคารหรอโครงการตาง ๆ โดยวสดทใหบรการทดสอบนน มหลากหลายชนด อนไดแก เหลกเสน เหลกรปพรรณ คอนกรต ทงคอนกรตรปทรงกระบอกและรปทรงสเหลยม หน ทราย ดน อฐ ไม รวมถงการวเคราะหคณภาพนา โดยใหบรการแกประชาชน สวนราชการ บรษท หาง รานฯ ซงใหบรการมานานกวา 30 ปแลว

จากผลการสารวจความพงพอใจของผรบบรการการทดสอบวสด ในป 2544 ของคณะวศวกรรมศาสตรพบวา ผรบบรการมความไมพงพอใจเปนอยางมากตอการออกรายงานผลการทดสอบวสด นนหมายถง การรายงานผลการทดสอบชามากและไมเปนไปตามเวลาทไดนดหมาย หวหนาภาควชาฯ ในสมยนน จงไดทาบนทกถงผปฏบตการทดสอบและผควบคมการทดสอบ(ผควบคมการทดสอบเปนผออกรายงานออกผลการทดสอบ) เพอแจงใหทาการทดสอบและสงรายงานผลการทดสอบใหสานกงานภาควชาฯ ภายใน 3 วนทาการ (ไมรวมวนหยดราชการ) ตอมาในป 2549 รองหวหนาภาควชาฯ ฝายบรการวชาการ ไดชแจงรายละเอยดของหนงสอดงกลาว และเนนยาวนทนดใหผรบบรการทดสอบ รบรายงานผลการทดสอบทสานกงานภาควชาฯ โดยแจงใหผรบบรการเขามารบรายงานผลการทดสอบในวนท 5 ของวนนาสงวสดไมรวมวนหยดราชการ

ปจจบนเสยงสะทอนของผรบบรการในเรองความลาชาและการไมตรงตอเวลานดหมายใหเขามารบรายงานผลการทดสอบยงคงมอย นอกจากน ยงมเสยงสะทอนของผปฏบตการทดสอบ ทตองเปนผตดตามรายงานผลการทดสอบเมอไดรบการทวงถามจากผรบบรการหรอจากเจาหนาทของสานกงานภาควชาฯ ซงเปนผจายงานการทดสอบ แมผปฏบตการทดสอบจะสงมอบงานไปยงกระบวนการถดไปแลวกตาม เสยงสะทอนของผรบบรการทดสอบจากการสมภาษณ สวนใหญจงอยากจะใหออกรายงานผลการทดสอบใหเรวขนหรอไมกขอใหตรงตามเวลานดหมาย เพราะสวนใหญ



เมอเขามารบรายงานฯ กจะไดรบคาตอบวาเจาหนาทเองกยงไมไดรบรายงานผลการทดสอบดงกลาวเลย

วตถประสงค เพอศกษาแนวทางในการเพมประสทธภาพการเขาปฏบตการทดสอบวสดและรนระยะเวลา

การสงรายงานผลการทดสอบ

ระเบยบวธวจย ในการเพมความรวดเรวในงานการปฏบตการทดสอบวสดในหองปฏบตการและเพมความ

รวดเรวในการออกรายงานผลการทดสอบใหกบงานบรการทางวชาการประเภทวเคราะหทดสอบของภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร จงตองศกษาวากระบวนการปฏบตการทดสอบและการออกรายงานผลการทดสอบนน เปนอยางไร ตองทาอยางไรบาง ทงนเพอศกษากระบวนการใหเขาใจ แลวจงสมภาษณผปฏบตการทกทานทเกยวของกบกระบวนการ ในประเดนความคดเหนในทกกระบวนการปฏบตงานและประเดนปญหาตางๆ รวมถงรวมกนพจารณาแนวทางในการแกไขปญหาตาง ๆ ดวย

แตกอนทจะทาการศกษากระบวนการปฏบตงานตามทกลาวมานน ผวจยตองทาการศกษาเอกสารและตาราตางๆ เพอใหเขาใจหลกแนวคดแบบลนและการนาไปใชใหเกดประโยชนสงสด ซงรายละเอยดในการดาเนนงานวจย เปนดงน

1. ศกษาเอกสาร วารสาร ตาราและงานวจยทเกยวของ เพอทาความเขาใจในการดาเนนงานตามแนวคดแบบลน

2. บนทกรายละเอยดขนตอนการปฏบตงานลงในแบบบนทกขนตอนการปฏบตงาน (Work Flow) ทบทวนกระบวนการขนตอนของงานนนรวมกบเจาหนาทผรบผดชอบในการปฏบตงาน

3. สรางผงกระบวนการปฏบตงาน (แผนภมสารธารแหงคณคาของกระบวนงานปจจบน) การสรางผงกระบวนการปฏบตงาน เปนกระบวนการหนงทตรวจสอบขนตอนการปฏบตงานวาถกตองหรอไม

4. วเคราะหกระบวนการโดยใชความสญเปลา 7 ประการ วเคราะหหาวาขนตอนใดเขาขายความสญเปลาในขอใดแลวพจารณาถงแนวทางแกไขปญหาตามขอแกไขปรบปรงกระบวนการของความสญเปลานนรวมกบผปฏบตการ

5. นาแนวทางแกไขปญหาในกระบวนการไปปฏบตเพอสรางระบบงานใหเกดการไหลอยางตอเนอง ขบเคลอนกระแสคณคาหรอความตองการของผรบบรการ เพอใหกระบวนการตางๆ ดาเนนไปไดอยางตอเนอง (Flow) โดยปราศจากการตดขด การออม การยอนกลบ การรอคอย หรอการเกดของเสย โดยใชเทคนค ECRS อนไดแก Eliminating การกาจดขนตอนทไมจาเปนออกไป Combining การรวมขนตอนเขาดวยกน Rearranging การสลบขนตอนเพอทาใหมประสทธภาพดยงขน Simplifying ทาใหงายขน ไมซบซอน และ IT System การพฒนาโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรทดแทนการทางาน ทาใหสะดวกรวดเรวมากขน ลดความซาซอน ลดการทางาน แลวใช



เทคนคการปรบปรงงานดวยวงจรคณภาพ PDCA ในแตละกระบวนการขนตอนเพอตรวจสอบขอบกพรองและแกไขใหดทสด

6. ตรวจสอบ ประเมนผลวาถกตองเหมาะสมและมประสทธภาพเพยงพอหรอไม

เนอหา หลกการดาเนนงานตามแนวคดแบบลนเรมตนดวยการระบความตองการของลกคา คอตองร

วาลกคาตองการอะไร เพอทจะผลตสนคาหรอบรการตามทลกคาตองการ จากนนกาจดความสญเปลา (Waste) หรอสงทไมเพมคณคาทอยในกระบวนการผลตออกไป เพอทาใหกระบวนการปฏบตงาน ไหล (Flow) ไปสกระบวนการถดไปไดอยางตอเนอง และตองมการปรบปรงกระบวนการปฏบตงานอยเสมอ โดยแนวคดในการดาเนนงานตามแนวคดแบบลน นน มอย 5 ขน ดงน

1. ระบคณคาทสามารถตอบสนองความตองการของลกคาได คอจะผลตอะไร จะตองตรงกบความตองการของลกคาหรอผรบบรการ หรอจะตองระบใหไดวา ลกคาตองการอะไร เชน ความรวดเรว ในการรบสนคาและบรการ หรอสนคานนสามารถตอบสนองความตองการไดอยางหลากหลาย เปนตน

2. ประเมนคณคาจากกระบวนการผลต ดวยการจาแนกกระบวนการ /ขนตอนในการปฏบตงานทงหมด เพอใหเหนถงกระบวนการปฏบตงานในทกขนตอน ทงนกเพอจะจาแนกความสญเปลาทแฝงมากบกระบวนการ-ปฏบตงานหรอกระบวนการผลต ไดงายขน

3. สรางระบบในกระบวนการปฏบตงานใหเกดการไหลอยางตอเนอง หมายถงการพจารณากระบวนการทเปนอยในปจจบน หากกระบวนการใดสรางความตดขดใหเกดขนในกระบวนการปฏบตงาน กระบวนการนนจะตองถกขจดใหหมดสนไป เพอใหกระบวนการปฏบตงานดาเนนไปได หรอไหลลนไปได นนเอง

4. มงแนวคดการผลตแบบดง คอจะผลตเมอไดรบคาสงซอจากลกคา ซงเปนอปสงคหรอความตองการแทจรง ซงวธการนเปนวธทจะลดและไมทาใหเกดความสญเปลาของตนทนการผลตหรอตนทนการปฏบตงาน

5. ปรบปรงอยางตอเนอง เพอมงขจดหรอลดความสญเปลา (Waste) ทไมจาเปนออกจากกระบวนการปฏบตงาน การดาเนนงานตามแนวคดแบบลน ทง 5 ขนน เปนกระบวนการทสอดรบกน หากจะชใหเหนภาพ กจะมลกษณะเหมอนฟนเฟองทกระบวนการปฏบตงานหมนสอดรบกน และเมอไดกระบวนการปฏบตงานทดแลว กจะตองมวธการหรอเครองมอทจะตรวจสอบไดวากระบวนการทงหมดนนถกตองและมประสทธภาพ หนงในวธการหรอเครองมอคณภาพทองคกรตางๆ เลอกใชและหนงในเครองมอทแนวคดแบบลนสนบสนนใหใชคอ วงจรคณภาพ PDCA



วงจรคณภาพ PDCA (Plan Do Check Act) เปนเครองมอในการสรางความพยายามทจะเพมคณคาใหกบสนคาและบรการ และยงเปน

เครองมอ ในการคนหาความสญเปลาและกาจดใหหมดไปจากกระบวนการปฏบตงานอยางตอเนอง การปรบปรงคณภาพเพอการเพมผลผลตหรอเพมคณคา เปรยบเสมอนกบการแกปญหาเพอใหการทางานมประสทธภาพและมประสทธผลทดขน ในการปรบปรงแกไขจะตองกระทาอยางตอเนองในทกขนตอนของการแกไขปญหา การแก ปญหาตามหลกวงจร PDCA ของ W.E. Deming ในแตละขนตอนจะตองไดรบการตอบสนองการทางานจากกลมคนททางานรวมกน ซงเปรยบเสมอนการไหลของงานทสงผานไปยงกระบวนการถดไป การทจะทาการปรบปรงคณภาพเพอเพมการผลตอยางมประสทธภาพและมประสทธผลนน จาเปนทจะตองมกระบวนการขนตอนทชดเจนททาใหผปฏบตงานมความรความเขาใจทตรงกน ซงสวนนกจะตรงกบแนวคดในการดาเนนงานตามแนวคดแบบลน ซงมอย 5 ขนนน เมอมกระบวนปฏบตงานทชดเจนแลว จงใชกระบวนการแกปญหาตามวงจรคณภาพ PDCA เขาชวยปรบปรงคณภาพการปฏบตงาน ซงวงจรคณภาพ PDCA ประกอบดวย

1. PLAN เปนการคนหาสาเหตหรอหวขอของปญหา มการกาหนดเปาหมายของ งานทจะทาสารวจสภาพปจจบนแลวกาหนดแนวทางแกไข

2. DO เปนการดาเนนการแกไขตามแผนทวางไว 3. CHECK เปนการตรวจสอบผลการแกไข 4. ACT การกาหนดมาตรฐานและปรบปรงใหดขน

การจาแนกหรอการเขยนขนตอนการปฏบตงาน อนเปนหวใจของกระบวนการลน การจาแนกกระบวนการปฏบตงาน คอการเขยนกระบวน/ขนตอนการปฏบตงาน เพอให

ทราบวากระบวนการปฏบตงานในการผลตตอหนงชนงานนน มกระบวนการ /ขนตอนการปฏบตอยางไรบาง ในการจดทา กระบวนการปฏบตงาน อาจตองนาเอาเครองมอในการจดทากระบวนการเขามาใช เพอความสะดวกในการเขยนกระบวนการ และเพอความงายตอการมองเหนหรอเขาใจในกระบวนการปฏบตงานทงหมด และเมอเรามองเหนกระบวนการปฏบตงาน เรากยอมมองเหนถงปญหาและแนวทางในการแกไขปญหาในแตละขนตอนได แลวจงนาเอาความคดในการแกไขปญหาเขาไปแทนทในกระบวนการ หรอตดทงกระบวนการบางกระบวนการ เพอใหการดาเนนงานในกระบวนการดงกลาวนน ไหลลนและสงไปยงกระบวนการหรอแผนกถดไปได

แผนภมกระบวนงาน (Process Chart) เปนเครองมอหนง ทใชในการจดทากระบวนการปฏบตงาน โดยการใชสญลกษณเขามาแทนคาอธบายการปฏบตงานในกระบวนการฯ โดยผปฏบตงานจะพจารณาหรอวเคราะหกจกรรมในกระบวนงานวากจกรรมททานนเปนกจกรรมทเปนประโยชนมคณคา (Value) หรอเปนกจกรรมทสญเปลา (Waste) สญลกษณตางๆ ทนามาใชในแผนภมกระบวนการปฏบตงาน มสญลกษณดงน



คอจดเรมตนและจดสนสดของกระบวนการ คอกจกรรมและการปฏบตงาน คอการตดสนใจ

คอทศทางและการเคลอนไหว คอการรอคอย

ในการทาแผนภมการปฏบตงาน กเพออธบายการปฏบตงานทงหมดดวยแผนภาพประกอบ เพอทาใหทกสายงานการผลตหรอทกคน ไดเหนและเขาใจในกระบวนการ/ขนตอนการปฏบตงานทงหมด และเพอใหเหนถงการสงผานงานไปยงกระบวนการถดไป

ในการอธบายวธการทางาน หรอขนตอนในการปฏบตงาน กเพอใหทงผปฏบตงานและผอนเขาใจในกระบวนการปฏบตงานนน ซงบางครงการอธบายกมกจะยาวเกนไป ดงนน การนาสญลกษณตาง ๆ มาใช จะชวยอธบายวธการ ขนตอนการปฏบตงานไดด และยงแลดงายสาหรบการสงผานงานไปยงกระบวนการถดไปอกดวย

การวเคราะหกระบวนงาน (Process Analysis) การวเคราะหกระบวนงาน ทาใหเหนถงการไหลของกระบวนการ ทาใหทราบวาลาดบ

ขนตอนตาง ๆ ในกระบวนการ ลนไหลดหรอไม หรอมการตดขด วกวนยอนกลบ หรอไม การจดทากระบวนการใหอยในรปของแผนผงหรอแผนภมอยางมประสทธภาพ จะทาใหการวเคราะหทาไดงายขน

ประโยชนของเครองมอทใชแสดงวธการปฏบตงาน เพอชวยใหผปฏบตงานและผรบบรการเขาใจในกระบวนการปฏบตงาน และยงชวยใหทางาน

ไดงายขน เปนเครองมอสาหรบฝกอบรมพนกงาน ชบงถงปญหาและโอกาสในการปรบปรงกระบวนการ ชวยใหเหนภาพความสมพนธระหวางบคคล หรอสายงานการผลต และเปนการสะดวกในการนาไปเขยนเปนระเบยบปฏบตหรอคมอการปฏบตงานหรอวธการปฏบตงานในลาดบตอไป

การลดความสญเปลา เพมการไหลใหกบกระบวนการปฏบตงาน เครองมอ ECRS เปนเครองมอทใชเพอลดความสญเปลา พรอมเพมการไหลของงานไปยงกระบวนการปฏบตงานถดไป ซงเครองมอดงกลาว มดงน



Eliminating เปนการกาจดขนตอนทไมมความจาเปนออกไป Combining เปนการรวมขนตอนหลายๆ ขนตอนเขาดวยกน Rearranging เปนการสลบขนตอนเพอทาใหมประสทธภาพดยงขน Simplifying เปนการทาใหงายขน ไมซบซอน ไมซาซอน

และอก 1 วธ ทจะชวยลด Waste และ เพม Flow ไดดนนคอ IT system การพฒนาโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรทดแทนการทางาน ทาใหสะดวก รวดเรวมากขน ลดความซาซอน ลดกระดาษ

ประโยชนของการประยกตใชแนวคดแบบลน จากประสบการณความเปนเลศในการนาแนวคดลน ไปใช ทาใหองคกรไดรบประโยชนตางๆ

มากมาย โดยอาจแยกไดเปน 3 ดาน ดงน 1. ดานการปฏบตการ (Operational) จากท NIST Manufacturing Extension Partnership

ไดสารวจ 40 บรษททนาแนวคดแบบลนไปปฏบต พบวา ระยะเวลา (Lead Time) ลดลง รอยละ 90 ความสามารถในการผลต (Productivity) เพมขนรอยละ 50 รายการสงของทเกบไว (Work in Process Inventory) ลดลงรอยละ 80 คณภาพดขนรอยละ 80 การใชพนทลดลงรอยละ 75

2. ดานการบรหารจดการ (Administrative) พบวา ความผดพลาดในกระบวนการคาสงลดลง เสนทางของการบรการลกคาสนลง การใชกระดาษในสานกงานลดลง ความตองการจานวนบคลากรลดลง โดยใหบคลากรทมอยมประสทธภาพ/ศกยภาพมากขน สามารถจางบคคลภายนอก (Outsourcing) ในขนตอนทไมสาคญ ลดการลาออกของบคลากรลง และผลทไดคอตนทนการจางงานลดลง การสรางมาตรฐานของงานทาใหมนใจวาบคลากรทผานขนทดลองงานสามารถทางานไดจรง

3. ดานการปรบปรงเชงกลยทธ (Strategic Improvement) ตวอยางหนงคอ บรษทผลตอปกรณการรกษาพยาบาลขนพนฐานสามารถลดเวลานาสงสนคาจาก 15 วนเหลอ 4 วนและมสนคาคงคลงพรอมสงทนทไมนอยกวา 7 วน ทาใหบรษทสามารถออกโฆษณาสงเสรมการขาย รบประกนการสงสนคาภายใน 10 วน แตถาตองการสนคานอยกวา 7 วนกสงซอแบบพเศษโดยเสยคาใชจายเพมอกรอยละ 10 ของราคา ผลลพธทไดคอมลกคาเพมขนรอยละ 20 และลกคาทมอยยนดจะสงซอแบบพเศษเพมขนอกรอยละ 30 ทาใหผลกาไรของบรษทเพมรอยละ 40 โดยบรษทไมตองจางพนกงานเพม และคาใชจายในการดาเนนการ กไมเพมขนดวย ผลประโยชนอกอยางหนงคอบรษทสามารถออกใบสงของไดเรวกวาเดม 11 วน ทาใหสภาพคลองของเงนทนดขน

จากกรณตวอยาง การทดสอบวสดในหองปฏบตการของภาควชาวศวกรรมโยธา จงมกระบวนการ/ขนตอนการปฏบตงานดง Flow Chart ดงน



เมอทราบวากระบวนการขนตอนตาง ๆ เปนอยางไรแลว ขนตอนตอไปกคอผวจยจะตองทาการสมภาษณหรอรวมพดคยกบผปฏบตการในทกๆกระบวนการในเรองเกยวกบการดาเนนงานสภาพการปฏบตงาน หรอปญหาในการดาเนนงานในแตละกระบวนการ และสงทผปฏบตการคดวาสามารถปรบปรงไดหรอตองการใหปรบปรงพฒนาใหดขน และเมอมประเดนปญหา ผวจยและผปฏบตการในแตละกระบวนการ จะตองชวยกนคดวเคราะหเพอหาทางแก ไขปญหา เพราะผปฏบตงานจะเปนผทรดทสดวา วธแกไขนนๆ เหมาะสมกบการปฏบตงานในแตละกระบวนการหรอไม และวธการดงกลาวสามารถทาไดหรอไม ดพอหรอไม โดยผวจยตองสอบถามหรอสมภาษณผปฏบตงานในทกๆ กระบวนการ ทงน เพอใหทราบถงปญหาต างๆ และบางครงปญหาในการดาเนนงาน อาจไมไดอยในกระบวนการ แตอาจจะซอนอยระหวางกระบวนการทถกสงผานไปกเปนได ซง ปญหาทเกดขนระหวางกระบวนการหรอเกดขนระหวางสงงานไปยงกระบวนการถดไปยงคงมอย และเมอผวจยและผปฏบตงานไดรวมพดคยเพอหาแนวทางในการแกไขปญหาจนครบทกกระบวนการแลว จงนาเสนอปญหาและวธการแกไขแกผบรหาร เพอวนจฉยกระบวนการทงกระบวนการ วนจฉยการแกปญหา ในการดาเนนงานจงตองแจงใหผปฏบตงานทกคน ในกระบวนการทราบเกยวกบการเปลยนแปลงดงกลาว โดยการประชมรวมกนกบผปฏบตการในทกๆ กระบวนการ และทาความเขาใจในประเดนปญหาตางๆ รวมกน แลวจงประกาศใหดาเนนการตามทเสนอนน และหากเปนการแกไขกระบวนการใหม จะตองจดทา Flow Chart การปฏบตงานขนมาใหม เพอความเขาใจทตรงกนในการปฏบตงานในแตละกระบวนการ แตหากกระบวนการปฏบตงานยงคงเดม เพยงแตปรบเปลยนหรอเพมเตมเอกสาร หรอเพมเตมการประสานงานใหดขน กไมจาเปนทจะตองเปลยน Flow Chart จากนนจงลองปฏบตงานตามแนวทางทไดแกปญหา เพราะการดาเนนงานทกอยาง ตองลองปฏบตดวา เหมาะสมแลวหรอยงกบกระบวนการปฏบตงาน หากยงไมดพอจะไดทาการแกไขปรบปรงตอไป และหากดแลว กนาไปปฏบตตอไป



ในการเปลยนแปลงดงกลาว ผบรหารจาเปนตองแจงกจกรรมการเปลยนแปลงกระบวนการปฏบตงานนใหแกบคลากรทกคนในองคกรทราบดวย เพราะถงแมจะตางสายงานกน แตขาวสารหรอการเปลยนแปลงใดๆ ขององคกรนน พนกงานทกคนควรไดรบทราบถงการเปลยนแปลงในทกๆ กระบวนการขององคกรดวย และแมตางสายงานกนแตการตดตอประสานงานหรอการใหขอมลขาวสารใดๆ ตอผรบบรการจะไดเปนไปอยางถกตองและเปนไปในแนวทางเดยวกน

การตรวจสอบและประเมนผล ในการปรบปรงกระบวนการปฏบตงานเพอใหไดกระบวนการทดทสดนน การประเมนผลการปฏบตงานอาจทาไดหลายกรณเชน เมอปฏบตตามกระบวนการทไดปรบปรง สามารถลดขนตอนการปฏบตงานและความสญเปลาไดหรอไม หรอทาใหผลสาเรจของงานนน เรวขนหรอไม

การเปรยบเทยบ Pre-Post Lean กจกรรม Pre-Lean Post-Lean ผลทได

ขนตอน xxx xxx (ลดไดกขนตอน) ความรวดเรว xxx xxx (ลดไดกวน)

ในการดาเนนงานศกษาวจยดงกลาว ไดดาเนนงานตามหลกการลน ซงมอย 5 ขน ดงน แนวคดแบบลน ผลการวจย

ระบคณคาทผรบบรการตองการ ตองรวาผรบบรการตองการอะไร และนนคอความรวดเรวในการรบรายงานผลการ

จาแนกกระบวนการเพอใหเหนถงกระบวนการปฏบตงาน เพอหาปญหาและสาเหตแหงความสญเปลาทแฝงมากบกระบวนการปฏบตงาน

ศกษารายละเอยดกระบวนการการทดสอบวสดในหองปฏบตการของภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร ทงกระบวนการ

สรางระบบการไหลในกระบวนการปฏบตงาน เพอใหเกดความคลองตวในการปฏบตงาน

จดทาผงกระบวนงาน (Work Flow) เพอใหเหนกระบวนการปฏบตงานและการสงผานงานไปยงกระบนการถดไป

ใ ช ร ะ บ บ ด ง ( ใ ห ค ว า ม ส า ค ญ ก บ ส ง ทผรบบรการตองการ ในเวลาทผรบบรการตองการ)

ตอบสนองความตองการของผรบบรการในการเพมความรวดเรวในการรบรายงานผลการทดสอบ

ปรบปรงกระบวนการอยางตอเนอง นาขอสนบสนน/ขอปรบปรงกระบวนการมาใช สงเกตความคลองตวในการดาเนนงานเพอการปรบปรงกระบวนการอยางตอเนองตอไป



ผลการวจย จากการสมภาษณและรวมพดคยถงประเดนปญหารวมถงแนวทางในการแกไขปญหา เพอเพมประสทธภาพใหกบกระบวนการปฏบตงานนน ผทดสอบและผควบคมการทดสอบตลอดจนเจาหนาทของภาควชาฯ หรอผทเกยวของกบกระบวนการปฏบตงานทดสอบวสด ในหองปฏบตการ มประเดนปญหา การวเคราะหปญหา และแนวทางแกไข แยกได 3 ประเดนดงน

ประเดนปญหาท 1 แฟมเกบหนงสอวสดทดสอบ เปนแฟมรวมของงานทดสอบทกประเภท ประเดนปญหาคอ

หนงสอหรอแบบฟอรมนาสงวสดนนสญหาย ประเดนปญหาท 2 การตดตามงานทดสอบ เนองจากเมอผรบบรการหรอเจาหนาทตดตามงานทดสอบ

เจาหนาทจะตรวจสอบจากแฟมงานทดาเนนการแลวเสรจกอน หากไมพบรายงานฯ กจะสอบถามไปยงผทดสอบวารายการทดสอบดงกลาวไดดาเนนการทดสอบไปแลวหรอไม หากดาเนนการทดสอบแลวเจาหนาทกจะตดตามงานทดสอบจากผควบคมการทดสอบตอไป ในการดาเนนงานดงกลาวจงเปนประเดนปญหาหนงในกระบวนการดาเนนงาน เนองจากหากผทดสอบหรอผควบคมการทดสอบไมไดรบโทรศพท หรอเจาหนาทภาควชาฯ ไมสามารถตดตอหรอไดรบคาตอบใดๆ ไดในขณะนน กจะทาใหไมสามารถตอบคาถามผรบบรการทดสอบไดวาเมอใดทจะสามารถรบรายงานผลการทดสอบได อกนยหนงการตดตามรายงานผลการทดสอบของผรบบรการ เปนสงแสดงใหเหนวาเกดความลาชาในกระบวนการดาเนนงาน

ประเดนปญหาท 3 การเขาปฏบตการทดสอบลาชา เนองจากผควบคมการทดสอบจะไมทราบวาในแตละวนม

วสดเขามาขอทดสอบมากนอยเพยงใด และในการทดสอบจะตองรอใหผทดสอบเตรยมการทดสอบใหเสรจสนกอนจงจะทาการทดสอบได ดงนนหากผทดสอบไมตดตอขอทดสอบการเขาควบคมการทดสอบกจะไมเกด และประเดนนจงเกดเปนปญหาการอคอยอยางหนง ซงการรอคอยนสงผลตอความลาชาในการทดสอบ ความลาชาในการออกรายงานผลการทดสอบ และความลาชาในการรบรายงานผลการทดสอบของผรบบรการดวย ทง 3 ประเดนปญหา ไดทาการแกไขปรบปรง โดยไดทาการปรบปรงแฟมงานทดสอบโดยการแยกประเภทการทดสอบใหเหนเดนชดยงขน ทงนเพอความสะดวกในการใชงาน และปองกนการสญหายของเอกสารงานทดสอบโดยการหยบเอาเอกสารทไมใชงานทดสอบของตนผดประเภทไป ผวจยไดเพมสวนของการทดสอบโดยหากทดสอบวสดเสรจแลวผปฏบตการทดสอบจะตองมเอกสารสวนหนงทระบวาไดทาการทดสอบเสรจแลวเมอวนทเทาไหร และนาสงใหเจาหนาทของภาควชาฯ เพอทราบตอไป และในสวนของการกระชบความรวดเรวในการทดสอบวสด ผวจย จงไดกาหนดใหระบบในโปรแกรมงานบรการทางวชาการแจงการรบวสดทดสอบไปใหผปฏบตการทดสอบทราบทางอเมล ทงนเพอทาใหผทดสอบและผควบคมการทดสอบทราบความเคลอนไหวของจานวนวสดทเขามาทดสอบเพอการตดตอประสานงานการทดสอบทงสองทาง เพอใหผควบคมการทดสอบทราบและ



ตดตอนดหมายวนทดสอบกบผทดสอบไดทนท เสมอนเปนการตดตอสองทางทไมตองรอใหผทดสอบมาแจงวามวสดทดสอบเขามาเพอทาการควบคมการทดสอบตอไป เพราะทผานมาผควบคมการทดสอบจะรอใหผทดสอบมาตดตอเพอใหไปทาการควบคมการทดสอบ

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ผว จยไดนาแนวคดแบบลนมาใชในการปรบปรงการใหบรการในงานทดสอบวสดใน

หองปฏบตการของภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทรซงแนวคดแบบลนเปนแนวคด ในการปรบปรงกระบวนการปฏบตงานทมประสทธภาพ เปนแนวคดทใชแผนผงการทางานและสญลกษณอธบายขนตอน/กระบวนการการทางาน ซงจะชวยทาใหเหนการไหลทงกระบวนการ ทาใหวเคราะหกระบวนการทางาน ปญหาและแนวทางแกไขไดงายขน ในการนาแนวทางแกไขปญหาไปใชควรเปนไปตามแนวทางของวงจรคณภาพ PDCA ทจะตองศกษาปญหาอยางละเอยด วางแผนการใช ทดลองใช แลวตองสงเกตสภาพความคลองตวหรอปญหาใหมวาเกดขนในกระบวนการหรอไม และตองปรบปรงใหดขนอยเสมอ

ผลจากการนาแนวคดแบบลนมาประยกตใชในงานวจยกระบวนการทดสอบวสดในหองปฏบตการของภาควชาวศวกรรมโยธานน ตรงตามวตถประสงคของการวจย ทแนวคด แบบลนสามารถเพมประสทธภาพใหกบงานทดสอบวสดในหองปฏบตการได โดยเพมความรวดเรวใหกบการเขาปฏบตการทดสอบวสดและสงรายงานผลการทดสอบใหรวดเรวขน จากปจจยสนบสนนกระบวนการปฏบตงานทง 3 สวน (อนไดแกการปรบปรงแฟมงานทดสอบวสด, ปรบปรงสวนของการตดตามงานทดสอบ และแจงเตอนงานทดสอบทางอเมล ) ชใหเหนวา สวนสนบสนนการเพมประสทธภาพใหกบกระบวนการปฏบตงานนน อาจไมไดอยในกระบวนการหรอขนตอนของการปฏบตงาน แตอาจอยกอนดาเนนงาน ระหวางดาเนนงาน หรอเปนสวนสนบสนนใหแตละกระบวนการในการดาเนนงานนนประสบผลสาเรจได และทกๆ สวนสนบสนนการแกไขปรบปรงลวนสงผลตอประสทธภาพของกระบวนการปฏบตงานทงสน

จากการปรบปรงแฟมงานทดสอบวสด ปรบปรงสวนของการตดตามงานทดสอบ และแจงเตอนงานทดสอบทางอเมล สรปผลการวจยไดวา การปรบปรงทง 3 สวนดงกลาว สงผลสมฤทธตอวตถประสงคของการวจยในการรนระยะเวลาการเขาปฏบตการทดสอบและสงรายงานผลการทดสอบใหรวดเรวขน แมกระบวนการปฏบตการทดสอบยงคงเดม โดยสามารถรนระยะเวลาการสงรายงานผลการทดสอบจากเดม 5 วน เปน 4 วนได

จงสรปผลไดวา การดาเนนงานตามแนวคดแบบลนสามารถลดกระบวนการในการทางานและเพมความรวดเรวของผลสาเรจของงานไดแมกระบวนการปฏบตงานยงคงเดม และยงเปนการชใหเหนอกวา ในการปรบปรงกระบวนการไมจาเปนตองปรบหรอลดกระบวนการเพอทจะทาใหงานประสบผลสาเรจหรอทาใหงานเรวขน แตควรใหความสาคญกบทกสวนทสนบสนนใหกระบวนการสาเรจได แมจะเปนเพยงสวนเลก ๆ นอย ๆ กตาม



ขอเสนอแนะ จากผลการวจย เรอง การประยกตใชแนวคดแบบลนในการเพมประสทธภาพการทดสอบวสดในหองปฏบตการของภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร โดยการศกษาแนวทางในการเพมประสทธภาพการเขาปฏบตการทดสอบวสดในหองปฏบตการฯ และรนระยะเวลาการสงรายงานผลการทดสอบนน ผลการวจยสามารถแยกประเดนของขอเสนอแนะไดเปน 2 ทาง คอ 1.ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช และ 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ดงรายละเอยดดงน

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1. จากผลการวจยทาใหทราบวา หากผปฏบตงานทราบกระบวนการในการผลตหรอ

กระบวนการทางาน โดยเฉพาะกระบวนการทตองสงผานไปยงผปฏบตการคนถดไป จะทาใหผปฏบตงานเขาใจกระบวนการ เขาใจลกษณะงาน และเขาใจในปญหาและอปสรรคและพรอมทจะรวมมอกนแกไขปญหาดงกลาว หนวยงานจงควรเผยแพรแนวคดแบบลนใหบคลากรในองคกร ไดเขาใจในกระบวนการปฏบตงานตามแนวคดแบบลนอยางทองแทและเพอใหบคลากรทกทาน นาแนวคดไปใชในการพฒนางานตางๆ ของตนตอไป

2. จากผลการวจยทสามารถลดวนรอคอยของผรบบรการในการรบรายงานผลการทดสอบไดเรวขนกวาเดม 1 วน ดงนนหนวยงานจงควรนากระบวนการปฏบตงานนไปยดถอปฏบต และประกาศใชใหเปนมาตรฐานการปฏบตงาน เพอการตอบสนองความตองการของผรบบรการ อยางไรกตามหนวยงานควรสนบสนนใหผปฏบตงานคดคนวธการทสามารถเพมความรวดเรวในการทดสอบและออกรายงานผลการทดสอบใหรวดเรวยงๆ ขนไปอก ทงน เพอความ เปนเลศในการบรการและความพงพอใจสงสดของผรบบรการ

3. จากผลการว จยทสามารถยนยนไดวา การปรบปรงกระบวนการสามารถเพมประสทธภาพการปฏบตงานได โดยเพมความรวดเรวในการเขาปฏบตการทดสอบและรนระยะเวลาในการสงรายงานผลการทดสอบ ดงนนหนวยงานจงควรนาแนวทางจากงานวจยนไปใชในงานทมลกษณะการทดสอบทใกลเคยงกน เพอการสรางมาตรฐานใหกบงานบรการของภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร ซงมงานบรการทหลากหลาย และหากสามารถทาไดควรปรบปรงประสทธภาพของงานบรการทกประเภทเพอความเปนเลศในการบรการและความพงพอใจสงสดของผรบบรการ

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลการเขาปฏบตการทดสอบวสดและสงรายงานผล

การทดสอบทกระยะ ทงนเพอรกษาหรอพฒนามาตรฐานการบรการฯ เพราะโดยปกตของกระบวนการปฏบตงานของคนโดยทวไป อาจละเลยบางสงบางอยางในการปฏบต ซงหากหนวยงานไมสนบสนนหรอไมเอาจรงเอาจงกบการปฏบตงานทนาสงานมาตรฐาน กอาจทาให ตองเสยคาใชจายในการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการดาเนนงานใหมอกครง



2. ควรมการศกษาเกยวกบปจจยอปสรรคหรอปจจยความสาเรจทมตอความรวดเรวในการเขาปฏบตการทดสอบวสดและสงรายงานผลการทดสอบ เพราะงานวจยในครงนแสดงใหเหนวา ในการประสบผลสาเรจในการเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน ไมไดมการปรบเปลยนหรอเปลยนแปลงกระบวนการดาเนนงานแตอยางใด กระบวนการปฏบตงานเหลานนยงคงเดม ซงกระบวนการนไดปฏบตกนมาเปนเวลามากกวา 30 ปแลว ดงนน จงควรมการศกษาเกยวกบเรองดงกลาว เพราะหากสามารถศกษาเกยวกบปจจยอปสรรคหรอปจจยความสาเรจทมตอความรวดเรวในการเขาปฏบตการทดสอบวสดและสงรายงานผลการทดสอบไดแลว เชอแนวาจะสามารถรนระยะเวลาความสาเรจไดอยางรวดเรวมาก และหนวยงานจะเปนหนวยงานทเปนหนง ทงในดานการบรการและมาตรฐานการปฏบตงานทเปนเลศ

3. ควรมการนาระบบออนไลนเขามาใชในการทดสอบและออกรายงานผลการทดสอบ เนองจากขอมลจากการสมภาษณทงเจาหนาทภาควชาฯ ผปฏบตงานบรการทางวชาการ ซงเปนผจายงานการทดสอบดงกลาว จากผปฏบตการทดสอบและผควบคมการทดสอบ ซงใหขอมลทตรงกนวาขอมลทอยในระบบโปรแกรมงานบรการวชาการนน เปนขอมลชดเดยวกบทตองนาไปใชในรายงานผลการทดสอบ ซงปจจบนผควบคมการทดสอบตองกรอกรายละเอยดขอมลสวนนเขาไปในทก ๆ โครงการ ดงนนหากนาขอมลทมอยมาใชในสวนนได จะลดความสญเปลา และความซาซอนในการปฏบตงาน และยงเปนการเพมความรวดเรวใหกบการออกรายงานผลการทดสอบเปนอยางมากทเดยว อยางไรกตาม เนองจากการปรบปรงงานไปเปนระบบออนไลนอาจมคาใชจายและยงตองใชเวลาในการดาเนนงาน หนวยงานจงควรศกษาและประเมนผลความคมทนในการดาเนนงานควบคไปดวย

สรป องคกรทมงสความเปนเลศ จะตองสรางระบบการไหลของงานใหเปนไปอยางตอเนอง ดวย

การขจดหรอลดความสญเปลาทเปนอปสรรคตอการไหลของงาน การขจดและลดความสญเปลาตามแนวคดลน มวตถประสงคหลก ดงน

1. มงผลตหรอใหบรการในสงทลกคาตองการ 2. มงตอบสนองดวยการสงมอบคณคาใหกบลกคาภายในเวลาอนรวดเรว 3. ผลตสนคาและใหบรการดวยคณภาพทเปนเลศ 4. มชวงเวลานาทสนทสด เพอการตอบสนองใหทนกบความตองการของลกคา 5. ผลตสนคาทสอดคลองกบการตอบสนองความตองการอนหลากหลายของลกคา 6. มงลดความสญเปลาทกประเภทจากกจกรรมการดาเนนงาน 7. มงผลตตามวธการทเหมาะสมซงถกพฒนาขนจากบคลากรขององคกร

แนวคดแบบลน เปนแนวคดทมงลดความสญเปลาในกระบวนการปฏบตงาน เพอทาใหงานนน ๆ มกระบวนการทสนลง รวดเรว และกระชบ ซงหากสามารถลดระยะเวลาของการรอคอยของลกคาลงได กถอวาองคกรประสบผลสาเรจในการเพมประสทธภาพใหกบกระบวนการปฏบตงานแลว ถงแมกระบวนการปฏบตงานยงคงใชกระบวนการเดม หรอกลาวอกนยหนงกคอ หากสามารถลดระยะเวลาของการรอคอย หรอลดระยะเวลาของการปฏบตงานลงไดแลว กเปรยบเสมอนกบวา การเพมประสทธภาพในงานนน ประสบความสาเรจแลว



บรรณานกรม ภาษาไทย กตต ลมอภชาต. 2552. Lean Thinking : Lean Management The Toyota production System-

TPS. เอกสารประกอบการบรรยาย ณ คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ.

________. 2552. Learn to Lean: Songkhanagarind Experience. คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. เกยรตขจร โฆมานะสน. 2551. Lean วถแหงการสรางคณคาสองคกรทเปนเลศ. อางถงใน ชยนนท

แสงสระธรรม, จดหมายขาวรายเดอน. (กรงเทพฯ : สถาบนเพมผลผลตแหงชาต) http://www2.ftpi.or.th/th/knwinf_pcornerdetail.php?pdtlid=645. (สบคนเมอ 23 กรกฎาคม 2554).

โกศล ดศลธรรม. 2550. ปจจยและเครองมอสรางผลตภาพสายการผลตลน (1). เทคนค เครองกล ไฟฟา อตสาหกรรม 24(278):123-125

________. 2550. ปจจยและเครองมอสรางผลตภาพสายการผลตลน (2). เทคนค เครองกล ไฟฟา อตสาหกรรม 24(279): 145.

________. 2552. การสรางผลตภาพงานบรการดวย Lean Six Sigma. ไทยแลนดอนดสตรดอทคอม. http://www.thailandindustry.com/guru/ view.php?id=867

(สบคนวนท 13 พฤษภาคม 2554) จนทแสน วงคชนะ. 2546. การบรหารงานธรการในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา

จงหวดนครศรธรรมราช. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขาการบรการการศกษา, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ธาน อวมออ.2545. การปรบปรงกระบงวนการอยางตอเนอง ตอนท 3. วารสารเพอการเพมผลผลต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. ปท 7(39):45

________. 2546. การปรบปรงกระบงวนการอยางตอเนอง ตอนจบ. วารสารเพอการเพมผลผลต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. ปท 7(42):52-54

นพนธ บวแกว. 2548. รจก...ระบบการผลแบบลน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

รฐเขต เทยงธรรม. 2549. การผลตแบบลน (Lean production). Prof.Dr.Wai Chamornmarn Website. 2010 http://www.bangkaew.com/wai.article.php?story=20060304162507939. (สบคนเมอ 12 กนยายน 2553)

วพธ อองสกล.มปป.แนวคดในการบรหารราชการยคใหมในระดบปฏบตการ. www.dmsc.moph. go.th/net/psd/Data/train/ลดขนตอน/อ.วพธ.ppt.(สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2554)



สนชย ศรจนทรอนทร (2551) รปการปรบปรงงานดวยวงจรคณภาพ (PDCA) ทมา: http://lean- tvl.blogspot.com/2009/07/lean-lean-manufacturing.html

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ.2548. แนวคดในการบรหารราชการยคใหม Lean Government.http://www.ams.cmu.ac.th/depts/admin/meet_monday/talk/Lean- goverment141148.ppt (สบคนเมอ 22 สงหาคม 2554)

สเมธ พรวฒ. 2553. “LEAN management” โครงการเวทคณภาพมหาวทยาลยสงขลานครนทร. http://share.psu.ac.th/system/assets/media/files/000/024/184/original_LEAN.pdf?1306828712 (สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2554)

สวจ ธญญวนช. 2548. กระบวนการปฏบตงานธรการทเปนมาตรฐานศกษากรณโรงเรยนพณชยการสยาม ในพระอปถมภฯ. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, สาขาการจดการคณภาพ, มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา.

อภชาต วงศสบสกล. 2550. การเพมประสทธภาพการผลตโดยการลดความสญเปลาของกระบวนการพนส. สารนพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม, คณะวศวกรรมศาสตร, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ภาษาองกฤษ Kilpatrick, 2003 ประโยชนของการประยกตแนวคดแบบลน. เชยงใหม:บณฑตวทยาลย, อางถงใน

วชร หนอแกว, การพฒนารปแบบการจดการการจาหนายผปวย หอผปวยพเศษ 2 ของโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม.(เชยงใหม:บณฑตวทยาลย, 2553), 17

Womack Jones. 2003. Lean Thinking. London:Simon & Schuster อางถงใน มานตา กรนพงศ พงศพฒน ตงคะประเสรฐ และ ปรารถนา ปณณกตเกษม, การประยกตใชแนวคดแบบลนในการปรบปรงกระบวนการการทางานของธรกจธนาคาร: กรณศกษากระบวนการขอใบรบรองสถานะทางการเงน. For Quality Idol & Model ปท 16 (ฉบบท 148): 114-117.



พลวตการปรบตวของกลมทนภเกต: จากทนเหมองแรสทนบรการ The Changing Dynamics of Phuket’s Business Groups:

From Tin Mining to Service Industry

หนงหทย อนทขนต

นกศกษาปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บทคดยอ

บทความนศกษาพลวตการเปลยนแปลงของกลมทนทองถนภเกตในชวงการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจของภเกตจากทเคยมธรกจเหมองแรเปนสาขานาไปเปนการพงพาธรกจบรการ โดยเฉพาะธรกจทองเทยว ซงนาไปสการแขงขนทเพมขนจากกลมทนทมประสบการณในก จการทองเทยวและมเงนทนสง ทงกลมทนตางชาตและกลมทนไทยจากสวนกลาง สงผลใหกลมทนทองถนซงมความชานาญในกจการเหมองแรตองปรบ กลยทธเพอเพมความสามารถในการแขงขนภายใตโครงสรางเศรษฐกจใหม วตถประสงคหลกเพอเปรยบเทยบกลยทธทกลมทนทองถนใชในการปรบตว และอธบายถงปจจยทมผลตอความสาเรจหรอความลมเหลวของกลมทน โดยวเคราะหภายใตกรอบแนวคดคาเชาทางเศรษฐกจและ Resource Based View

คาสาคญ: กลมทนไทย, ธรกจครอบครว, คาเชาทางเศรษฐกจ, Resource Based View Abstract This paper explored the dynamics of changes of Phuket’s local business groups over the past forty years. The transformation of Phuket’s economic structure from tin mining to service, especially the rise of the tourist industry, inevitably led to increased competition from the more experienced and better endowed foreign companies and leading firms from Bangkok. As a result, Phuket’s local business groups have had to adjust their business strategies in order to increase their competitiveness. The main objective of the paper was to compare and analyse the competitive strategies of Phuket’s local business groups and to explain the factors behind their success or failure from the economic rent and resource-based perspectives.

Keywords: Thai business group, Family Business, Economic Rent, Resource Based View



1. บทนา กลมทนจนภเกตเปนกลมทนกลมหนงทมบทบาทสาคญตอพฒนาการทางเศรษฐกจของไทย

ในฐานะทเปนกลมทนททากจการเหมองแรและยางพาราซงเปนสนคาออกขนปฐมทสาคญในสมยทเศรษฐกจไทยพงพาการสงออกสนคาขนปฐมในระยะเรมแรกของการพฒนาเศรษฐกจ เหนไดจากสดสวนมลคาการสงออกแรดบกของมณฑลภเกต13 ในชวง พ.ศ.2463-2472 ทมสดสวนถง 80% ของมลคาการสงออกของแรดบกในภาคใต (พวงทพย เกยรตสหกล, 2534: 162) กลมทนจนภเกตสะสมทนมาจากการทากจการเหมองแรและยางพารา โดยเฉพาะกจการเหมองแรเปนกจการทชาวจนทองถนภเกตใชเปนฐานเศรษฐกจมาเปนเวลานานกวาศตวรรษ กลาวไดวาคนจนในภเกตทาเหมองแรมาตงแตสมยทอพยพเขามาเปนแรงงานในเหมอง จนถงขนสามารถสะสมทนขนมาเปนเจาของเหมองแรไดเอง และกลมทนหลกในภเกตกลวนแตมกจการเหมองแรเปนฐานการสะสมทนทสาคญทงสน

อยางไรกตาม หลงจากขดแรมานานหลายศตวรรษ แหลงแรดบกทอดมสมบรณกรอยหรอลง ประกอบกบราคาดบกในตลาดโลกเรมลดลง เปนผลใหกจการเหมองแรดบกของภเกตเรมมแนวโนมถดถอยลงตงแตป พ.ศ. 2515 (ประสทธ ชณการณ, 2548) ขณะเดยวกนกจการดานการทองเทยวกเรมกอตวขนในจงหวดภเกต และมบทบาทสาคญมากขนเรอยๆ ในจงหวดภเกตจนกลายเปนสาขานาในเศรษฐกจภ เกตในระยะตอมา ดง เหนได จากสดสวนรายไดจากกจการเหมองแรและภาคอตสาหกรรมทปรบตวลดลงอยางตอเนอง โดยกจการเหมองแรเคยมสดสวนรายไดถง 11.56% ในป พ.ศ.2524 ลดเหลอ 0% ในป 2549 สวนรายไดจากภาคอตสาหกรรมซงเคยมสดสวนถง 40.51% ในป 2524 ลดสดสวนลงเหลอเพยง 4.17% ในป 2549 ขณะทภาคบรการทเคยมสดสวนรายได 15.17% ในป พ.ศ.2524 กลบมสดสวนเพมขนเรอยๆ จนในป 2549 สดสวนรายไดจากภตตาคารและโรงแรมสงถง 38.14% เชนเดยวกบธรกจทเกยวของกบกจการดานการทองเทยวอยางการขนสงสนคากมสดสวนรายไดปรบเพมสงขนเชนกน ขณะเดยวกนกจการดานการทองเทยวในจงหวดภเกตกไดรบการสนบสนนอยางดจากรฐบาลทเหนความสาคญของรายไดจากตางประเทศทมาจากธรกจการทองเทยวมาตงแตระยะเรมแรก เหนไดจากการเรมบรรจแผนการพฒนาการทองเทยวเปนครงแรกในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 3 และใหความสาคญมากขนในฉบบอนๆ ทตามมา รวมทงการจดตงสานกงานการทองเทยวแหงประเทศไทยขนในจงหวดภเกตในป พ.ศ. 2520

การเตบโตขนของธรกจการทองเทยวทางทะเลของจงหวดภเกต เปนผลใหเกดการพฒนาอสงหารมทรพยในรปแบบตางๆ ทงโรงแรม รสอรท รวมถงทพกอาศยประเภทอนๆ พรอมไปกบการปรบเพมขนของราคาทดนในจงหวดภเกต กจการดานการทองเทยวทเตบโตขนพรอมกบราคาทดน

13 พ.ศ. 2435 สถาปนาเปนมณฑลภเกต รวมหวเมองภาคใตฝงตะวนตก 7 เมอง คอภเกต พงงา กระบ ตะกวปา ระนอง ตรง และ สตล

แตภายหลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 รฐบาลไดยกเลกระบบมณฑลเทศาภบาล และยบมณฑลภเกตเหลอเปนเพยง

จงหวดภเกต นบตงแต พ.ศ. 2476 (ประสทธ ชณการณ, 2548: 122)



เพมสงขน ทาใหนกลงทนทงไทยและตางประเทศใหความสนใจเขามาลงทนในจงหวดภเกตเพมมากขน โดยเฉพาะกลมทนขามชาตซงมความเชยวชาญในธรกจบรการ โดยเฉพาะการบรหารกจการโรงแรมและรสอรท เขามาลงทนทากจการในจงหวดภเกตมากขน เชน กลมบนยนทร กลมโฟรซซน กลมจเมราห กลมทาทา ทเขามาลงทนทากจการโรงแรมและอสงหารมทรพยในภเกต เชนเดยวกบกลมทนไทยขนาดใหญนอกภเกตเชน กลมเซนทรล กลมชาญอสระ ทเขามาทาธรกจในจงหวดภเกตเพมขนอยางตอเนองในปจจบน

บรบททางเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปจากระบบเศรษฐกจทมกจการเหมองแรเปนสาขานาไปสระบบเศรษฐกจการบรการทมการทองเทยวและอสงหารมทรพยเปนสาขานา โดยทตลาดมผเลนซงเปนกลมทนขนาดใหญขยายกจการเขามามากขนลวนแตสงผลตอกลมทนทองถนภเกตดงเดมซงเคยเปนกลมทนหลกในภเกต และเปนกลมธรกจในภมภาคทแมจะมขนาดทรพยสนจดเปนกลมธรกจขนาดกลางเมอเทยบกบทนในกรงเทพฯ แตกเปนฐานทนทสาคญในระดบภมภาคโดยเฉพาะในภาคใต (เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม, 2525) นาไปสคาถามทวากลมทนชนนาในภเกตในอดตมวธการปรบตวรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขนเพอรกษาความเขมแขงของกลมทนของตนไวไดอยางไร และภายใตการปรบตวในแตละรปแบบนน อะไรเปนปจจยทมอทธพลตอการปรบตวของกลมทนทองถนภเกต

2. วรรณกรรมปรทศน แนวคดคาเชาทางเศรษฐกจ

แนวคดเรองคาเชา (Rent) มทมาจากการเรยกเกบผลตอบแทนจากการใชทดนทมคณภาพเหมาะสมตอการเพาะปลกใหไดผลผลตสงซงเปนทดนทมปรมาณจากด ทาใหผทตองการใชทดนยนยอมทจะจายคาตอบแทนตอทดนทอดมสมบรณในระดบราคาทสงกวาปกต ในระยะตอมาจงมการนาแนวคดคาเชามาใชในการอธบายถงผลตอบแทนทสงกวาผลตอบแทนระดบปกตอนๆ นอกเหนอจากการเชาทดน(สมบรณ ศรประชย, 2533) ในทางเศรษฐศาสตร คาเชาหมายถงผลตอบแทนสวนเกน หรอ ผลตอบแทนทสงกวาอตราผลตอบแทนปกต โดยทอตราผลตอบแทนปกตวดไดจากระดบผลตอบแทนในตลาดแขงขนสมบรณซงมเฉพาะในทฤษฎ แตไมมจรงในปรากฏการณจรงทปกต ดงนน นยามของคาเชาในทางปฏบต จงอาจหมายถงผลตอบแทนทสงกวาระดบผลตอบแทนขนตาทปจเจกบคคลหรอบรษทจะไดมาจากทางเลอกอนๆ (Khan and Jomo, 2000:5)

โดยเหตทนยามของคาเชาทางเศรษฐกจทหมายถงผลตอบแทนสวนเกนกวาอตราผลตอบแทนปกต ทาใหในมมมองของเศรษฐศาสตรเสรนยมใหม (Neo-classic) มองวาคาเชาทางเศรษฐกจเปนสงทไมกอใหเกดประโยชนตอเศรษฐกจโดยรวมเพราะทาใหระบบเศรษฐกจโดยรวมขาดประสทธภาพและมแนวโนมทจะนาไปสการผกขาดทางเศรษฐกจ คาเชาทางเศรษฐกจจงเปนสงทควรกาจดออกไปจากระบบเศรษฐกจ ในทางตรงขาม Khan and Jomo (2000) กลบแสดงใหเหนวาคาเชาทางเศรษฐกจในบางกรณอาจจะมประสทธภาพและนาไปสการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจได



โดยเฉพาะในประเทศเศรษฐกจกาลงพฒนา ทงนขนอยกบประเภทของคาเชาซง Khan and Jomo แบงออกเปน 6 ประเภท

คาเชาทง 6 ประเภทตามทศนะของ Khan and Jomo คอ 1.คาเชาจากการผกขาดซงเกดจากกาไรทธรกจสามารถผกขาดการขายสนคาหรอบรการได 2.คาเชาจากการโอนยายทรพยากรในลกษณะของการโอนทรพยากรสาธารณะไปเปนของปจเจกบคคล 3.คาเชาจากการผกขาดทรพยากรธรรมชาตทมจากด 4.คาเชาจากการคดคนนวตกรรมใหมๆ ซงไดรบการคมครองทรพยสนทางปญญาจนยากตอการเขามาแขงขน 5.คาเชาทไดรบจากการเรยนรใหม ๆ และ 6.คาเชาจากการกากบดแลและการบรหารจดการ

คาเชาแตละประเภทจะมประสทธภาพและผลตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทแตกตางกน โดยทคาเชาทเกดจากทรพยากรธรรมชาต คาเชาจากการโอนยายทรพยากร คาเชาจากนวตกรรม คาเชาจากการเรยนรและคาเชาจากการบรหารจดการเปนคาเชาทอาจจะนาไปสการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ โดยคาเชาอนๆ เปนคาเชาทมประสทธภาพเวนแตคาเชาจากการโอนยายทรพยากรทแมวาอาจจะนาไปสการเตบโตของเศรษฐกจไดแตมแรงจงใจทจะนาไปสความไมมประสทธภาพ แตเปนคาเชาทจาเปนในชวงของการเรมตนสะสมทน และคาเชาจากการเรยนรทประสทธภาพจะขนอยกบความสามารถของรฐในการกากบดแล ขณะทคาเชาจากการผกขาดเปนคาเชาทนาไปสการลดการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและไมมประสทธภาพ (Khan and Jomo, 2000:68) ทงนผลของคาเชาตอการพฒนาเศรษฐกจยงขนอยกบลกษณะของผทไดรบจดสรรคาเชาดวย โดยหากคาเชาอยในกลมนกลงทน ผลตอเศรษฐกจจะอยในแงบวกมากกวาคาเชาทจดสรรใหกบผบรโภคโดยไมลงทน ขอถกเถยงของ Khan and Jomo ทมตอแนวคดคาเชาแบบ Neo-classic ดวยการพจารณาผลของคาเชาทแตกตางออกไปตามประเภทของคาเชา และผทถอครองคาเชา จงสามารถนามาอธบายปจจยทกลมทนทองถนใชในการปรบตวแขงขนกบกลมทนตางถนในรปแบบตางๆ ทนาไปสคาเชาและผลตอเศรษฐกจในรปแบบทแตกตางกน โดยเฉพาะหากพจารณาควบคไปกบการเปลยนแปลงปจจยเชงสถาบนทเกดขน

การพจารณาความสมพนธของคาเชาและการแสวงหาคาเชาเปนการพจารณาในแงของปจจยเชงสถาบนและผลของคาเชาทมตอเศรษฐกจในภาพรวมเชงมหภาค ซงแมกรอบคาเชาของ Khan and Jomo จะสามารถนามาใชอธบายเปรยบเทยบความแตกตางของคาเชาในหลายลกษณะแตกมขอจากดในแงของการวเคราะหระดบจลภาค ทจะสามารถอธบายใหเหนวธการในการแสวงหาคาเชาในระดบธรกจ บทความฉบบนจงนาเอาแนวคด Resource-Based Viewทใชในการอธบายการแสวงหาคาเชาทเกดจากการจดการของหนวยเศรษฐกจทเปนหนวยยอยในระดบขององคกรมาประกอบในการอธบายปจจยทมผลตอการปรบตวของกลมทนภเกตเพอใหการวเคราะหกลมทน มความชดเจนมากขน



แนวคด Resource-Based View การบรหารกลยทธเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน (Competitive advantage) ของ

องคกรหรอหนวยธรกจ วตถประสงคสาคญกเพอใหองคกรมความสามารถหรอขอไดเปรยบทเหนอกวาคแขงขนซงจะนาไปสผลตอบแทนทสงกวาคแขงขนรายอนๆ หรอสงกวาผลตอบแทนปกตในอตสาหกรรม โดยความสามารถในการสรางความไดเปรยบของธรกจจะมมากหรอนอยอย างไรกขนอยกบทรพยากรทองคกรมและขนอยกบความสามารถ (Capabilities) ทเหนอไปกวาคแขงขนรายอน (Besanko et al, 2007; Collis and Montgomery, 1998) โดยทความไดเปรยบในการแขงขนนนจะดารงอยไดกตอเมอทรพยากรหรอความสามารถทองคกรมนนมความแตกตาง ยากตอการทคแขงขนรายอนจะเขาถงหรอเลยนแบบได ซงแนวคด Resource-based View กคอแนวคดทพยายามตอบคาถามวา เหตใดบรษทหนงจงมความแตกตางจากบรษทอนและสามารถสรางกาไรไดเหนอกวาบรษทอน และปจจยใดเปนเหตใหบรษทสามารถรกษาความไดเปรยบในการแขงขนไวได (Collis and Montgomery, 1998) ซงสอดคลองกบวตถประสงคของบทความฉบบน

ทรพยากร (Resource) ทกลาวถงในแนวคดนสามารถแบงออกเปน 3 ประเภทดวยกน คอ 1.สนทรพยทจบตองได (Tangible Assets) ซงเปนสนทรพยทสามารถประเมนมลคาไดงาย เชน ทดน อาคาร 2.สนทรพยทจบตองไมได (Intangible Assets) เชน ชอเสยงของบรษท ตราสนคา วฒนธรรม การเรยนรทสะสมมาเปนเวลานาน 3.ความสามารถขององคกร (Organizational capabilities) เปนสงทเกดจากการผสมผสานของปจจยตางๆ ทงทรพยสน คน และกระบวนการ (process) เพอทจะกอใหเกดกระบวนการเปลยนแปลงไปสผลลพธ (output) (Collis and Montgomery, 1998)

Peteraf (1993) ไดสรางตวแบบในการอธบายเงอนไขทมผลตอการสรางความไดเปรยบตามแนวคด Resource Based View โดยชใหเหนวาความไดเปรยบในการแขงขนจะเกดขนตองประกอบดวยเงอนไข(Condition) 4 ประการประกอบกน (The cornerstones of competitive advantage) คอ 1.ความแตกตาง (Heterogeneity) ของทรพยากรและความสามารถในการจดการทเหนอไปจากคแขงขนรายอน ซงนาไปสคาเชาจากความจากดของทรพยากร (Ricardian Rent) หรอ คาเชาจากการผกขาด (Monopoly Rent) 2.การจากดการเขามาแขงขนภายหลงจากทสรางความไดเปรยบไดแลว (Ex post limits to competition) เกดจากความยากในการเลยนแบบ (Imperfect Imitation) และการทไมสามารถทดแทนได (Imperfect Substitution) ซงจะชวยรกษาไวซงคาเชาทไดจากความแตกตาง 3.ทรพยากรทมไมสามารถเคลอนยายไดโดยสมบรณ (Imperfect mobility) ทาใหไมสามารถแลกเปลยนไดงาย ซงจะชวยรกษาคาเชาไวในธรกจได 4.การจากดการแขงขนกอนทจะไดมาซงความไดเปรยบ (Ex ante limits to competition) เพอทคาเชาทไดมาจะไมถกหกลางไปเพราะตนทนทเกดจากการแขงขนใหไดมาซงทรพยากร ตวแบบในการสรางความไดเปรยบในการแขงขนของ Peteraf สามารถสรปไดตามแผนภาพท 1



แผนภาพท 1 ตวแบบในการสรางความไดเปรยบในการแขงขน (The cornerstones of competitive advantage) ทมา: Peteraf (1993, p.186)

โดยสรป แนวคดคาเชาและการแสวงหาคาเชา และแนวคด Resource-Based View มความเชอมโยงกนในการอธบายถงปจจยททาใหกลมทนหรอหนวยธรกจสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนทเหนอกวาคแขงขนรายอนในตลาดจนนาไปสการสรางผลตอบแทนทสงกวาระดบปกต หรอคาเชา โดยปจจยดงกลาวอาจจะมาจากการสรางความสมพนธเชงอปถมภกบผมอานาจรฐ การคอรปชน การถอครองทรพยากรจากด หรอการมทรพยากรทจบตองไมไดเหนอกวาคแขง เชนการมชอเสยง การมเครอขายทางธรกจ เปนตน ทงนการใชแนวคดสองอยางดงกลาวประกอบกนในการอธบายพฤตกรรมการปรบตวและปจจยทมผลตอการปรบตวของกลมทนจะทาใหไดภาพทสมบรณขนทงในระดบการวเคราะหจลภาคและมหภาค

3. ระเบยบวธวจย บทความฉบบนใชวธการวจยเชงคณภาพ ดวยการศกษาแบบมงหาคาอธบายและนามา

วเคราะหตความกบแนวคดทเลอกใชเปนกรอบการศกษา ในลกษณะของการศกษาแบบอปนย (Inductive Research) คอวเคราะหแนวทางการปรบตวและปจจยทมผลตอการปรบตวของกลมทนทเลอกมาเปนกรณศกษา เพอนาไปสผลสรปของการปรบตวและปจจยทมผลตอการปรบตวของกลมทนในภเกต โดยการวเคราะหและอธบายผลการศกษาจะอยภายใตกรอบแนวคดคาเชาและการแสวงหาคาเชาทางเศรษฐกจและแนวคด Resource Based View ประกอบกน

ขอมลทใชในการศกษาการปรบตวของกลมทนภเกตจะรวบรวมจากทงขอมลทตยภมและขอมลปฐมภม โดยขอมลทใชจะเกบรวบรวมจากขอมลการจดทะเบยนของกลมธรกจซงรวบรวมอยในฐานขอมลกรมทะเบยนการคา กระทรวงพาณชย ฐานขอมล 56-1 ของตลาดหลกทรพยแหงประเทศ

Heterogeneity

Imperfect Mobility

Competitive Advantage

Ex post Limits to competition

Ex Ante Limits to Competition

Rents Sustained within the firm

Rents Sustained

Rents (Monopoly or Ricardian)

Rents not offset by costs



ไทย และฐานขอมล Business Online ขอมลจากบทความทปรากฏในหนงสอหรอเอกสารตางๆ เชนงานวจย วารสาร หนงสออนสรณและขาวหนงสอพมพ นอกจากขอมลดงกลาวแลว บทความนใชวธการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ตวแทนกลมทนภเกตทงกลมทนทสามารถรกษากจการมาไดจนถงปจจบนและกลมทนทตองเลกกจการไป รวมถงคนทองถนซงอยรวมในการเปลยนแปลงทเกดขนในจงหวดภเกต

4. การปรบตวของกลมทนภเกตสธรกจบรการ หลงจากเหตการณเผาโรงงานแทนทาลมซงเปรยบเสมอนตวแทนของจดสนสดของ อตสาหกรรมเหมองแรและอตสาหกรรมทเกยวของในภเกตแลว ภเกตกมงหนาสกจการทองเทยวอยางเตมตว ธรกจการทองเทยวในภเกตเพมขนอยางรวดเรวนบจากป พ.ศ. 2529 เหนไดจากสดสวนนกทองเทยวระหวางประเทศทเดนทางมาเยอนภเกตซงมสดสวน 4% ของนกทองเทยวทมาเยอนไทยในป พ.ศ. 2526 แลวเพมขนเปน 6.2% 6.4% 9% และ 11.5% ในป 2527 2528 2529 และ 2530 ตามลาดบ เนองจากปจจยในการอานวยความสะดวกสบายมการขยายตวเพมขน โดยเฉพาะโรงแรมทพกทมการสรางขนอยางมากนบตงแตป 2528 เปนตนมา(โอภาส สกใสและคณะ,หนา136)

การขยายตวอยางรวดเรวของกจการดานการทองเทยวของภเกต ทาใหการแขงขนในอตสาหกรรมการทองเทยวเพมสงขน โดยเฉพาะการเขามาลงทนของกจการโรงแรมเครอตางประเทศ นบจากการเขามาบกเบกลงทนในกจการโรงแรมของกลมคลบเมดเตอเรเนยน(คลบเมด) ซงรเรมกจการโรงแรมบรเวณชายหาดกะรนเมอป พ.ศ. 2526 ตามมาดวยกลมทนตะวนตกอกหลายกลมในระหวางป พ.ศ. 2530-2535 โรงแรมในเครอตางประเทศไดทยอยเปดใหบรการในจงหวดภเกต เชน Le Meridien (2530), Thai Wah Group (2530), Amanpuri (2531), Holiday Inn เปนตน กลมหนงทมบทบาทสงคอกลมโรงแรมในเครอบนยนทร โฮลดงสของสงคโปร นบจากป พ.ศ. 2530 และมบทบาทนามากขนเรอยๆ ในปจจบน จนทาใหกจการในเครอของบรษทลากนา รสอรทแอนดโฮเทลซงเปนกจการทถอหนโดยกลมบรษทบนยนทร โฮลดงสของประเทศสงคโปรทงทางตรงและทางออมรวม 65.8% จานวนถง 5 แหงเปนกจการทถอครองทรพยสนสงสดในสบอนดบแรกของกจการในจงหวดภเกตในป พ.ศ. 254914

การเขามาลงทนของธรกจโรงแรมทมชอเสยงจากตางประเทศสงผลใหการแขงขนในธรกจโรงแรมซงเปนธรกจหลกของกจการดานการทองเทยวของกลมทนทองถนทไมมความเชยวชาญในกจการโรงแรม หรอมทรพยากรทสงสมเกยวกบการทองเทยวมากอนแขงขนไดยากมากขน อยางไรก

14 ขอมลของกระทรวงพาณชยในป 2549 ระบบรษททถอครองสนทรพยสงสดในจงหวดภเกต 10 อนดบแรก โดยบรษทในเครอลากนา

5 บรษท ประกอบดวย บรษทลากนา แกรนด จากด บรษททดบบลวอารโฮลดงส จากด บรษทลากนา บนยนทร จากด บรษทบางเทา

แกรนดจากด และบรษทบางเทาดเวลลอปเมนท จากด ถอครองสนทรพยสงสดเปนลาดบท 2,3,4,5 และ 7 ตามลาดบ รวมสนทรพย

ทงหมด 15,572.65 ลานบาท สวนบรษททถอครองสนทรพยสงสดเปนลาดบแรกคอบรษทวงษบณฑต มจานวนสนทรพย 5,861.61

ลานบาท



ตาม กลมทนทองถนกไดปรบตวโดยการขยายกจการเขาสธรกจดานบรการอนทเกยวของหรอเปนกจการทรองรบกบการเตบโตขนของอตสาหกรรมทองเทยว เชน ตระกลหงษหยก ไดลงทนทากจการสนามกอลฟในพนทซงเดมเคยเปนททาเหมองแรเกามากอน การเขารวมลงทนกบโรงพยาบาลกรงเทพ เพอใหบรการดานสขภาพกบนกทองเทยวนอกเหนอไปจากการรกษาพยาบาลรบกบแนวนโยบายการเปน Medical Hub ตระกลอปตศฤงค ขยายการลงทนในกจการพฒนาอสงหารมทรพย โดยเฉพาะกจการบานจดสรรซงสามารถขยายโครงการไดหลายโครงการอยางรวดเรวอนเนองมาจากความตองการทอยอาศยทเพมขนสอดรบกบจานวนคนทเขามาในภเกตมากขนทงท เขามาเปนแรงงานในกจการดานการทองเทยว และเพอซอเปนบานพกอาศยของนกทองเทยว

ขณะทกลมทนทองถนทไดรเรมลงทนในธรกจโรงแรมในเมองกอนทธรกจการทองเทยวจะขยายตวอยางรวดเรวและมผเลนจากตางประเทศเขามาแขงขน แมวาจะไดเปรยบจากการทเคยมประสบการณในการประกอบธรกจดานการโรงแรมมากอนแตกตองปรบตวใหรบกบกลมผใชบรการทเปลยนไป เชนกรณของกลมตระกล ณ ระนอง เจาของกจการศนยการคาเพรล ซงประกอบดวยธรกจบรการทงกจการโรงแรม โบวลงและโรงภาพยนตรในบรเวณพนทเดยวกนภายในตวเมองภเกตทเปดใหบรการตงแต พ.ศ. 2519 กตองขยายกจการโรงแรมไปยงบรเวณชายหาดเพมขนเพอรองรบกบกลมนกทองเทยว ขณะเดยวกนกตองปรบกลยทธการใหบรการภายในโรงแรมใหมลกษณะเฉพาะเพอดงดดลกคาทามกลางการแขงขนทเพมสงขน (วภาพรรณ คสวรรณ, สมภาษณ)

ในภาพรวม ลกษณะการปรบตวของกลมทนภเกตทเตบโตมาจากกจการเหมองแรและยางพาราภายหลงจากสนสดยคทองของกจการเหมองแร มหลายรปแบบ ลกษณะทเหนไดชดเจนประการแรกคอการพฒนาทดนเดมทเคยเปนเหมองแรหรอสวนยางพาราเพอลงทนในกจการประเภทใหม เชน การลงทนสรางสนามกอลฟของตระกลหงษหยก การลงทนในกจการหมบานจดสรรหรออาคารพาณชยของกลมวานช และกลมหงษหยก ลกษณะการลงทนแบบทสอง คอ การเขารวมทนกบกลมทนตางถน เชน การรวมทนกบยนลเวอรในกจการอตสาหกรรมปาลมนามนของตระกลวานช การรวมลงทนในโรงพยาบาลกรงเทพภเกต กบเครอกรงเทพดสตเวชการของตระกลหงษหยก ลกษณะการปรบตวประการสดทายคอการลงทนในกจการเพอเปนตวแทนขายใหกบสนคาหรอบรการทมชอเสยงจากสวนกลาง โดยเฉพาะ การเปนตวแทนจาหนายรถยนต เชน การเปนตวแทนจาหนายรถยนตมาสดา ฮอนดาและฟอรดของตระกลหงษหยก การเปนตวแทนโตโยตาของตระกล ณ ระนอง นอกจากนยงมการดาเนนธรกจเปนตวแทนจาหนายเบยรสงหของตระกลอปตศฤงค การเปนตวแทนธรกจรานคาขายปลกของตระกลงานทว

ขณะทการลงทนในกจการดานการโรงแรมของกลมทนภเกตทมรากฐานจากเหมองแรไมเปนการลงทนทโดดเดนหรอมขนาดใหญเมอเปรยบเทยบกบกลมทนตางถนทงจากกรงเทพฯ และกลมทนตางชาต การลงทนในกจการโรงแรมของกลมทนภเกตจะอยในลกษณะของกจการทบรหารภายใตชอของเครอโรงแรมทเปนทรจกดอยแลว เชน โนโวเทล หรอเปนการลงทนในโรงแรมขนาดกลางและเลก อยางไรกตามกลมทนภเกตทเตบโตมาจากกจการโรงแรมยงคงเปนกลมทสามารถขยายการ



ลงทนในกจการโรงแรมรบกบการทองเทยวไดภายใตการบรหารของกลมตระกลแตมการปรบเพมรปแบบโรงแรมททนสมยมากขน เชน การบรหารโรงแรมในเครอเพรลของตระกล ณ ระนอง เปนตน

ปจจยสาคญในการปรบตวรบกบการแขงขนทสงขนของของกลมทนภเกตมหลายประการ ทสาคญคอการมทดนซงเปนทรพยากรทกลมทนภเกตทองถนมความไดเปรยบกลมทนตางถน เนองจากไดสะสมทนทดนมากอนตงแตสมยททากจการเหมองแรและกจการสวนยางพาราซงในขณะนนทดนยงไมมตนทนสงเชนปจจบน ราคาของทดนในภเกตทปรบสงขนอยางตอเนองทาใหกลมทนทองถนสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนจากการจากดการแขงขนกอนทจะไดมาซงความไดเปรยบ (Ex ante limits to competition) อนเนองจากตนทนของทดนทปรบสงขนในภายหลง อกทงยงเปนทรพยากรทไมสามารถเคลอนยายไดโดยสมบรณ (Imperfect mobility) ทาใหไมสามารถแลกเปลยนไดงาย ซงจะชวยรกษาคาเชาจากไวในธรกจได ในขณะเดยวกนในกรณของกลมทนทองถนภเกตทสญเสยความสามารถในการแขงขนไปทงทเคยเปนกลมทนทประสบความสาเรจในกจการเหมองแรสวนหนงมาจากการเรงขายทดนใหกบนายทนตางถน

อยางไรกตาม การมทดนเพยงอยางเดยวไมใชปจจยทงหมดททาใหกลมทนภเกตสามารถปรบตวอยรอดในชวงทเศรษฐกจภเกตเปลยนไปเปนเศรษฐกจทเนนการทองเทยวได ปจจยทสาคญตอการเพมความสามารถการแขงขนของธรกจในภเกตปจจบนคอการยอมปรบวธการบรหารจดการใหทนสมย ดวยการประสานมาตรฐานการทางานทมระบบเขากบรปแบบการบรหารงานแบบครอบครวซงชวยทาใหการบรหารงานมประสทธภาพมากขน ขณะทยงมความยดหยนในรปแบบของกจการครอบครวในระดบหนง (ปยะนช หงษหยก,สมภาษณ) ลกษณะของการบรหารจดการธรกจครอบครวทประสานการจดการททนสมยนสอดคลองกบแนวความคดดานการบรหารธรกจครอบครวทชวาธรกจครอบครวทจะประสบความสาเรจในระยะยาวจะตองมกลยทธทตอบสนองการเตบโตของครอบครวไปพรอมกบการเตบโตของธรกจ(Jaochim Schwass, 2005)

การบรหารจดการทมระบบมากขนจากเดมทบรหารในระบบธรกจครอบครวชวยทาใหกลมทนรกษาความสามารถในการแขงขนไวได การจดการในรปแบบททนสมยเปนการเรยนรประเภทหนงซงนาไปสคาเชาจากการเรยนรและคาเชาจากการบรหารจดการได

ขณะทปจจยทดนและการบรหารรปแบบใหมยงคงเปนปจจยทนาไปสการกอใหเกดการคาเชาทางเศรษฐกจทสงผลดตอการแขงขนของกลมทนภเกต ปจจยหนงทเคยมความสาคญตอการแขงขนของกลมทนคอการสรางเครอขายระหวางกลมทนกบกลมตางๆ โดยเฉพาะความสมพนธระหวางกลมทนกบกลมการเมองซงมบทบาทสาคญโดยเฉพาะในชวงรฐบาลทหารไดกลายเปนปจจยทมความสาคญลดลง จากการสมภาษณตวแทนของกลมทนภเกต ตางมความเหนสอดคลองกนวาเครอขายทางการเมองมสวนตอการปรบตวอยรอดในการแขงขนกบกลมทนขนาดใหญตางถนไดนอยลง เนองจากการแขงขนมงสการแขงขนทใชระบบบรหารจดการทดและการมนวตกรรมใหม ๆ ในกจการทลงทนมากกวาการใชความสมพนธสวนบคคลในสรางความไดเปรยบในการแขงขน



สรป บทความนศกษาพลวตการเปลยนแปลงของกลมทนทองถนภเกตในชวงสสบปทผานมา โดย

มวตถประสงคหลกเพอวเคราะหเปรยบเทยบกลยทธทใชในการปรบตวของกลมทนภเกต และอธบายถงปจจยทมผลตอความสาเรจหรอความลมเหลวของกลมทน การเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจของภเกตจากทเคยมธรกจเหมองแรเปนสาขานาไปเปนการพงพาธรกจบรการ โดยเฉพาะธรกจทองเทยว นาไปสการแขงขนทเพมขนจากกลมทนทมประสบการณในกจการทองเทยวและมเงนทนสง ทงกลมทนตางชาตและกลมทนไทยจากสวนกลาง สงผลใหกลมทนทองถนซงมความชานาญในกจการเหมองแรตองปรบกลยทธเพอเพมความสามารถในการแขงขนภายใตโครงสรางเศรษฐกจใหม

โดยการใชขอมลทเกบรวบรวมจากเอกสารและการสมภาษณเชงลก บทความนวเคราะหการ

ปรบตวของกลมทนภเกตภายใตกรอบแนวคดคาเชาทางเศรษฐกจและ Resource Based View พบวาวธการปรบตวของกลมทนภเกตไดรบอทธพลจากปจจยเชงสถาบนทมการเปลยนแปลงในแตละชวงเวลา แนวโนมการปรบตวของกลมทนภเกตเนนการรวมทนกบทนขนาดใหญมากขน การจดการรปแบบใหมทมระบบชดเจนถกนามาประยกตกบรปแบบการบรหารกจการครอบครวในแบบดงเดม แทนการพงพาปจจยทไมเปนทางการเชนเครอขายความสมพนธสวนบคคล หรอเครอขายทางการเมองซงเปนปจจยทมบทบาทสาคญในอดต ขณะเดยวกนการถอครองทดนซงมราคาสงทไดรบตกทอดจากตนตระกลยงคงเปนปจจยสาคญในการสรางความไดเปรยบในการแขงขนของกลมทนภเกต



บรรณานกรม ภาษาไทย เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม. 2525. วเคราะหลกษณะการเปนเจาของธรกจขนาดใหญในประเทศ

ไทย. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ประสทธ ชณการณ. 2548. ถลาง ภเกจ และภเกต. ภเกต: โอ เอน จ การพมพ. พวงทพย เกยรตสหกล. 2534. บทบาทของชาวจนและชาวตะวนตกตอกจการเหมองแรดบกของ

มณฑลภเกต ตงแตตนพทธศตวรรษท 25 ถง พ.ศ. 2474. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต.

ภาควชาประวตศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สมบรณ ศรประชย. 2533. การแสวงหาคาเชาทางเศรษฐกจ: บทสารวจสถานะความรเบองตน. เอกสารประกอบการประชมประจาปเรองความรนกเศรษฐศาสตรไทย ป 2533 ของสมาคมเศรษฐศาสตรแหงประเทศไทย เสนอทโรงแรมอมพเรยล 9-10 พฤศจกายน 2533

โอภาส สกใส และคณะ. 2533. ภเกต๓๓. กรงเทพฯ: เอดสน เพรสโปรดกส. ภาษาองกฤษ Besanko, D., Dranove, D., Shanley, M., and Schaefev, S. 2007. Economics of Strategy.4th

ed. NJ: John Wiley and Sons. Collis, D.J. and Montgomery, C.A.1998. Corporate Strategy: A Resource-Based View

approach. Singapore: McGraw-Hill. Schwass, J. 2005. Wise Growth Strategies in Leading Family Business. New York: Palgrave

Macmillan. Khan, M., and Jomo, S. eds. 2000. Rents, Rent-seeking and Economic development: Theory

and Evidence in Asia. Cambridge: Cambridge University Press. Peteraf, M.A. 1993. The cornerstones of competitive advantage: A resource-based View.

Strategic Management Journal, 14: 179-191.



พฤตกรรมและปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไปและนากลวยหอม ของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร

Behavior and decision-making factors in drinking fruits juice and banana juice of consumers in Bangkok Metropolitan Area

ผจงศกด หมวดสง

ภาควชาบรหารธรกจ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บทคดยอ

การศกษาครงนมความมงหมาย เพอศกษาพฤตกรรมการดมนาผลไมทวไปของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร เพอหาความสมพนธลกษณะประชากรกบพฤตกรรมการดมนาผลไมทวไป จาแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส การศกษา อาชพ รายไดครอบครวตอเดอน ศกษาปจจยในการดมนาผลไมทวไปของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ศกษาเปรยบเทยบระดบการใชปจจยในการดมนาผลไมทวไปของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร เพอศกษาระดบความชอบนากลวยหอมของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ศกษาพฤตกรรมการดมนากลวยหอมของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร เพอหาความสมพนธลกษณะประชากรกบพฤตกรรมการดมนากลวยหอม จาแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส การศกษา อาชพ รายไดครอบครวตอเดอน ศกษาปจจยในการดมนากลวยหอมของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร และศกษาเปรยบเทยบระดบการใชปจจยในการดมนากลวยหอมของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมลผบรโภค จานวน 400 ตวอยาง คาสถตทใชในการวเคราะห คอ รอยละ คะแนนคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การหาความสมพนธโดยการทดสอบคาไคสแควร (chi-square) การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-way Analysis of Variance) ในกรณทพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตจะใชการทดสอบรายคโดยใชวธ LSD (Least Significant Difference)

ผลการวจย พบวา 1. ผบรโภคทนยมดมนาผลไมทวไปเปนประจา จะดมทกวนโดยดมนาผลไม 100%

นาผลไมทวไปทดมเปนประจา คอ นาสม โดยมวตถประสงคในการดมเพอสขภาพ ปรมาณทดมตอครง คอ 1 กลอง (ประมาณ 200-300 มล.) ในการซอนาผลไมสวนใหญผบรโภคตดสนใจซอดวยตนเอง นยมซอแบบกลองกระดาษ (ปรมาณ 200-300 มล.) จานวนทซอตอครง 1 กลอง/ กระปอง/ขวด ราคาทซอตอครง ตากวา 20 บาท สถานทซอ คอ รานสะดวกซอ ยหอทดมประจาไดแก ทปโก และนยมซอยหอเดมเปนประจา



2. เพศ มความสมพนธกบพฤตกรรมการการดมนาผลไมทวไปในสวนทเกยวกบความถอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนยหอทซอเปนประจาและสถานทซอเปนประจา มความ สมพนธอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนขออนๆ มความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

3. อาย รายไดครอบครวตอเดอน มความสมพนธกบพฤตกรรมการดมนาผลไมทวไปอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

4. สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ มความสมพนธกบพฤตกรรมการดมนาผลไมทวไปอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ยกเวนขอปรมาณทดมเปนประจามความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

5. ผบรโภคมระดบการใชปจจยโดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก 6. ผบรโภคทมเพศตางกนใชปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไป ดานผลตภณฑ

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ดานราคา และดานชองทางการจดจาหนายแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

7. ผบรโภคทมระดบอายทตางกนใชปจจยในการตดสนในใจดมนาผลไมทวไป โดยรวม ดานราคา ดานชองทางการจดจาหนาย แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนดานผลตภณฑแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ 0.05

8. ผบรโภคทมสถานภาพสมรสตางกน ใชปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไป โดยรวม ดานผลตภณฑ ดานราคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

9. ผบรโภคทมระดบการศกษาตางกนใชปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไป แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

10. ผบรโภคทมอาชพตางกนใชปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไป โดยรวม และดานชองทางการจดจาหนาย แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ดานราคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

11. ผบรโภคทมระดบรายไดครอบครวตอเดอนแตกตางกนใชปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไป โดยรวม ดานราคา ดานชองทางการจดจาหนาย และดานสงเสรมการตลาดแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

12. ผบรโภคใหระดบความชอบนากลวยหอม ชอบโดยรวม และรายขอกลนมากทสด รองลงมารสชาตในเรองกลมกลอมและรสหวาน อยในระดบมาก

13. หากผบรโภคจะเลอกซอนากลวยหอมจะเลอกรสหวานมากทสด เหตผลทซอเพราะรสชาต และปรมาณทตองการดมตอครงคอ 200 - 300 มล. ราคา 15 บาท บรรจในขวดแกว



14. เพศ อาย มความสมพนธกบพฤตกรรมในสวนของรสชาตของนากลวยหอมโดย มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนขออนๆ เพศ อาย มความสมพนธ กนอยางไมมนยสาคญทางสถต

15. สถานภาพสมรสมความสมพนธกบพฤตกรรมการดมนากลวยหอมอยางไมมนยสาคญทางสถต

16. ระดบการศกษา รายไดครอบครวตอเดอน มความสมพนธกบพฤตกรรมการ ดมนากลวยหอม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

17. อาชพมความสมพนธกบพฤตกรรมการดมนากลวยหอมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ยกเวนในรายขอเหตผลทซอนากลวยหอม มความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

18. ผบรโภคทมเพศตางกนใชปจจยในการตดสนใจดมนากลวยหอม โดยรวม และดานราคา ดานชองทางการจดจาหนาย แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดย เพศหญงใชปจจยดงกลาวมากกวาเพศชาย สวนดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

19. ผ บ ร โภคท ม ร ะดบอายท ต า งกน ใชป จ จย ในการตดส น ใจด มน ากล วยหอม ดานผลตภณฑ ดานราคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

20. ผบรโภคทมสถานภาพสมรสตางกนใชปจจยในการตดสนใจดมนากลวยหอมในดานชองทางการจดจาหนาย แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

21. ผบรโภคทมระดบการศกษาตางกนใชปจจยในการตดสนใจดมนากลวยหอม โดยรวม ดานราคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานชองทางการจดจาหนายแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ 0.01 สวนรายดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

22. ผบรโภคท มอาชพตางกนมระดบการใชปจจยในการตดสนใจดมน ากล วยหอม ดานชองทางการจดจาหนายแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ดานราคาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

23. ผบรโภคทมระดบรายไดของครอบครวตอ เดอนทแตกตางกนมระดบการใชปจจย ในการตดสนใจดมนากลวยหอม ดานสงเสรมการตลาดแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายดานอนๆ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

คาสาคญ : พฤตกรรม ระดบการใชปจจย Abstract The purpose of this research are to study drinking behavior for fruits juice of consumers in Bangkok metropolitan area, to explore the correlation between drinking behavior for fruits juice and demographic aspects sort by gender, age, marital status,



education level, occupation and monthly income of family, to examine decision-making factors in drinking fruits juice of consumers in Bangkok metropolitan area, to compare using level of decision-making factors in drinking fruits juice of consumers in Bangkok metropolitan area, to study appreciation level of banana juice of consumers in Bangkok metropolitan area, to study drinking behavior for banana juice of consumers in Bangkok metropolitan area, to explore the correlation between drinking behavior for banana juice and demographic aspects sort by gender, age, marital status, education level, occupation and monthly income of family, to examine decision-making factors in buying banana juice of consumers in Bangkok metropolitan area, and to compare using level of decision-making factors in buying banana juice of consumers in Bangkok metropolitan area. The sample of research were 400 consumers. Statistics used for data analysis included Percentage, Mean, Standard Deviation. Relationship was analyzed by Chi-square test. One-way Analysis of Variance was also applied and in case statistically significant difference was found, LSD (Least Significant Difference) was applied.

Research findings indicated that : 1. Heavy consumers drank fruits juice everyday. They usually drank 100% fruits

juice. Orange juice was favorite favor. The purpose of drinking was for good health. Drinking consumption per time was 200-300 ml. Most of the consumers made buying decision by themselves. They usually bought fruits juice at convenience store for 1 unit of tetra-pack which had net volume 200-300 ml. and retail price was less than 20 baht. Tipco was popular brand. They had brand loyalty.

2. Gender and drinking behavior for fruits juice in buying frequency aspect had correlation at statistical significance of 0.01 level. Meanwhile there were correlation between gender and usually buying brand / place aspect at statistical significance of 0.05 level. while other aspects showed no statistically significant difference. 3. There were correlation between age / monthly income of family and drinking behavior for fruits juice had correlation at statistical significance of 0.01 level. 4. There were correlation between marital status / education level / occupation and buying behavior for fruits juice at statistical significance of 0.01 level except drinking consumption aspect showed no statistical significance.

5. Consumers weighed their opinion toward overall and individual aspect of using level of decision-making factors in drinking fruits juice at high level of appropriateness.

6. Different gender gave opinion to decision-making factors in drinking fruits juice toward product aspect showing difference at statistical significance of 0.01 level and toward



price and distribution channel aspect showing difference at statistical significance of 0.05 level.

7. Age difference showed different opinion to decision-making factors in drinking fruits juice toward price and distribution channel aspect at statistical significance of 0.01 level and toward product aspect showed difference at statistical significance of 0.05 level.

8. Difference in marital status gave opinion to decision-making factors in drinking fruits juice toward overall, product and price aspect showing difference at statistic significance of 0.05 level while other aspects showed no statistically significant difference.

9. Different education level gave opinion to decision-making factors in drinking fruits juice showed no statistical1y significant difference.

10. Occupation difference showed different opinion to decision-making factors in drinking fruits juice toward overall and distribution channel aspect at statistical significance of 0.01 level, toward price aspect showed difference at statistical significance of 0.05 level while other aspects showed no statistically significant difference.

11. Difference in monthly income of family gave opinion to decision-making factors in drinking fruits juice toward overall, price, distribution channel and marketing promotion aspect showing difference at statistical significance of 0.01 level.

12. Consumers weighted their opinion to satisfaction of taste toward overall and smell aspect in highest ranking, the next were delicious and sweet taste, they showed at high level of appropriateness.

13. If consumers choose to buy sweet favor of banana juice. The reason for buying was good taste. The consumer requirements included consumption per time was 200-300 ml., retail price was 15 baht and juice contained in glass bottle.

14. There were correlation between gender / age and drinking behavior for banana juice toward taste aspect at statistical significance of 0.01 level. Meanwhile gender / age and other aspects had correlation by no statistical significance.

15. There was correlation between marital status and drinking behavior for banana juice showed no statistical significance.

16. There were correlation between education level / monthly income of family and drinking behavior for banana juice at statistical significance of 0.01 level.

17. Occupation and drinking behavior for banana juice had correlation at statistical significance of 0.05 level except the reason for buying banana juice aspect showed no statistical significance.



18. Different gender gave opinion to decision-making factors in drinking banana juice toward overall, price and distribution channel aspect showing difference at statistical significance of 0.01 level. Female used these factors more than male while other aspects showing difference by no statistical significance.

19. Age difference showed different opinion to decision-making factors in drinking banana juice toward product and price aspect at statistical significance of 0.05 level while other aspects showed no statistical significance.

20. Difference in marital status showed different opinion to decision-making factors in drinking banana juice toward distribution channel aspect at statistical significance of 0.05 level while other aspects showed no statistical significance.

21. Difference in education level gave opinion to decision-making factors in drinking banana juice toward overall and price aspect showing difference at statistic significance of 0.05 level and toward distribution channel aspect showing difference at statistic significance of 0.01 level while other aspects showing difference by no statistical significance.

22. Different occupation gave opinion to decision-making factors in drinking banana juice toward distribution channel aspect showing difference at statistic significance of 0.01 level and toward price aspect showing difference at statistic significance of 0.05 level while other aspects showing difference by no statistical significance.

23. Difference in monthly income of family showed different opinion to decision-making factors in drinking banana juice toward marketing promotion aspect at statistical significance of 0.05 level while other aspects showed no statistical significance.

Keywords : Behavior, Using level of factors

บทนา ปจจบนตลาดอตสาหกรรมนาผลไมทวไปกาลงไดรบความนยมอยางแพรหลาย โดยเฉพาะ

ตลาดนาผลไมทวไป 100% ถอเปนตลาดทมอตราการเตบโตเพมสงขนทกป เนองจากผบรโภคสวนใหญมกไมนยมคนนาผลไมทานเอง และการทผบรโภคหนมาสนใจในเรองของสขภาพมากขนส งผลใหตลาดดงกลาวมอตราการเตบโตเพมขนไปดวย ดงนนตลาดจงตองมการขยายตวเพมมากขนเพอใหสอดคลองกบ Lifestyle ของผบรโภคในปจจบนและในปจจบนผบรโภคใหความสาคญกบการดแลสขภาพของตนเองกนมากขน โดยจะคานงถงคณประโยชนตอรางกายเปนอยางแรก ตามมาดวยการดแลผวพรรณ ประกอบกบทางภาครฐไดออกมารณรงคใหผบรโภคคนไทยดมนาผลไมทวไปเพอสขภาพกนมากขน ดวยการจดโครงการสงเสรม และประชาสมพนธใหคนไทยดมนาผลไมทวไปเพอสขภาพ ทงนาผลไมสด และนาผลไมกลอง เพราะจากการวจยขอมลเบองตนของภาครฐพบวา คนไทยมอตราการบรโภคนาผลไมทวไปเฉลย 3 ลตรตอคนตอป ซงถอวาเปนจานวนทนอยมาก เมอ



เทยบกบประเทศในแถบยโรป ทมการบรโภคอยท 22 ลตรตอคนตอป (ผจดการรายสปดาห 18 มกราคม 2554) ภาครฐจงไดออกมากระตนการดมนาผลไมของคนไทยใหมากขน ทงนทาใหถอเปนโอกาสทางการตลาดสาหรบผเลนในตลาดนาผลไม ในการเพมยอดขาย และขยายฐานลกคาเปาหมาย โดยเฉพาะกลมเปาหมายทผหญงทางาน อายตงแต 25 ปขนไป และแมบานทเอาใจใสในการดแลสขภาพ รวมถงรกความสวยความงาม เพราะจากการสารวจพฤตกรรมการบรโภคของคนไทยพบวา ผหญงสวนใหญจะสนใจเกยวกบการดแลสขภาพของตนเอง ทงภายในและภายนอกมากยงขน จงทาใหเวลาเลอกซอสนคาจะคานงถงคณประโยชนตอรางกายและผวพรรณ จะเหนวา ผบรโภคปจจบนมความตองการในการบรโภคนาผลไมทวไปเพมขน ดวยเหตผลจากความใสใจในสขภาพ และสภาวะแวดลอมดานชวตความเปนอยประกอบกบประเทศไทยกเปนประเทศทมชอเสยงทางเกษตรกรรม และมผลไมหลากหลายตลอดแทบทกฤดกาลยงทาใหตลาดนาผลไมกลายเปนตลาดทมศกยภาพทงในปจจบนและอนาคตและตลาดยงมโอกาสเตบโตอกมากในอนาคต กลวยหอม เปนไมลมลกชนดหนง มอยหลากหลายสายพนธ เชน กลวยหอมจนทร กลวยหอมทอง กลวยหอมเขยว จดเปนผลไมทอดมไปดวยคณคาสารอาหารครบถวนตามหลกทางโภชนาการ อาทเชน มวตามน ไฟเบอร ทมสวนชวยในเรองของการขบถาย มสารแทนนน ซงมสวนชวยในการยบยงการเจรญของจลนทรยทมชอวา Escherichia coli ทเชอวาทาใหเกดอาการทองรวงได เปนตน ซงกลวยหอมไดถกจดวาเปนผลไมของเขตเมองรอน สามารถปลกไดเกอบทกประเทศทมภมอากาศรอนชนหลายแหง สาหรบประเทศไทยสามารถปลกกลวยหอมไดทวทกภาค ปจจบนประเทศไทยมพนทสาหรบปลกกลวยหอมอยประมาณ 140,000 ไร (ผลการสารวจป พ.ศ. 2554) โดยพบวาภาคทมการปลกกลวยหอมมากทสดไดแก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ(อสาน) ภาคใต แตภาคใต และภาคตะวนออก จะเนนปลกกลวยหอมเพอการคา ประเทศไทยมการสงออกกลวยหอม ไปยงประเทศตางๆมากมาย เชน ฮองกง สงคโปร ญปน เนเธอรแลนด และสวสเซอรแลนด สรรพคณของกลวยหอม : แกโรคทองผก โรคลาไส โรคซมเศรา โรคโลหตจาง เปนตน (ทมา : http://th.wikipedia.org/wiki/) จากเหตผลทไดกลาวในขางตนนน ผวจยจงไดสนใจศกษาถง “พฤตกรรมและปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไปและนากลวยหอม ของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร” โดยศกษาปจจยทางด านการตลาดต างๆท ม อทธพลต อการบร โภคน าผล ไ มท ว ไป และน ากล วยหอม เพอเปนแนวทางการทาตลาดนากลวยหอมตอไป

ความมงหมายในงานวจย 1. เพอศกษาพฤตกรรมการดมนาผลไมทวไปของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร 2. เพอหาความสมพนธลกษณะประชากรกบพฤตกรรมการดมนาผลไมทวไป จาแนกตาม

เพศ อาย สถานภาพสมรส การศกษา อาชพ รายไดสวนตว/เดอน 3. เพอศกษาปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไปของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร

4. เพอศกษาเปรยบเทยบระดบการใชปจจยในการตดสนใจดมนาผลไมทวไปของผบรโภค

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%81&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/Escherichia_coli

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AE%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%87

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8D%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/



พฒนาการเศรษฐกจอสลามในประเทศไทย ตงแต 2392-2554 Development Of Islamic Economic in Thailand since 1850-2010

สมพร หลงจ

คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บทคดยอ

มสลมในประเทศไทยมประมาณ 10% หรอประมาณ 6 ลานคน มความจาเปนจะตองปฏบตตามหลกการศาสนาอยางเครงครด ซงเชอมโยงการใชชวตทงหมด รวมทงปจจยดานเศรษฐกจ การกนอย การทางาน รายได การคาขาย การทาธรกจ การกยม ดวยการใชชวตในโลกนจะสงผลตอการรบผลตอบแทนในโลกหนา หลกการอสลาม ระบวา สงของทมสลมบรโภคจะตองเปนสงทไดรบอนมต หากบรโภคสงของทตองหาม เชน การบรโภคอาหารทไดมาจากการคดโกงจากดอกเบย สงน จะกลายเปนเชอไฟนรกในโลกหนา ดวยตองอยภายใตโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศไทยทอยภายใตโครงสรางเศรษฐกจของตะวนตก อาท ระบบธนาคารมระบบดอกเบย ซงเปนสงตองหามตามหลกศาสนา จาเปนทมสลมจะตองมโครงสรางทางเศรษฐกจทเออตอการคาการลงทนทถกตองตามหลกศาสนา แตการจะเปลยนโครงสรางหลกของประเทศ เปนเรองยาก การเคลอนไหวของมสลมในประเทศไทย โดยเฉพาะจากพนททมสลมอาศยอยหนาแนนอยางพนทภาคใต การเคลอนไหวในระยะแรกเปนการเคลอนไหวดานการเมอง การปกครองตนเอง การคงความเปนอตลกษณของตนเอง

ทงน หากผลการตอสดานการเมองประสบความสาเรจ ประเดนการสรางโครงสรางทางเศรษฐกจตามหลกการอสลามกจะไดรบการตอบสนองดวย อยางไรกตาม เมอประเทศไทยเขาสยคประชาธปไตย มตวแทนประชาชนทมาจากการเลอกตง ทาใหมการรวมตวกนของมสลมในพนทเพอขบเคลอนโครงสรางเศรษฐกจตามหลกการอสลาม ซงประสบความสาเรจในระดบหนงดวยการผลกดนสหกรณออมทรพยอสลาม และผลกดนผานทางรฐสภา จนนาไปสการกอตงธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ซงธนาคารอสลามฯ สามารถตอบสนองการคาการลงทนไดระดบหนง นาไปสการขยายตวของธรกจตอเนอง อาท ธรกจประกนชวตแบบตะกาฟล ธรกจประกนภยแบบตะกาฟล การซอขายหนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยแบบตะกาฟล เปนตน

อยางไรกตาม การมอยของโครงสรางเศรษฐกจแบบอสลามบางอยาง ยงมจดเปราะบาง อาท สหกรณออมทรพย ยงไมมกฎหมายรองรบชดเจน อาจมปญหาในอนาคตหากมรฐบาลทไมเขาใจปญหา อกทง ยงมกฎหมายอกหลายฉบบทยงไมสามารถรองรบโครงสรางเศรษฐกจตามระบบอสลามไดอยางเตมท อกทงการขบเคลอนขาดความตอเนอง จงควรมหนวยงานระดบชาตอยางสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมอสลามแหงชาต เพอศกษาโครงสรางเศรษฐกจอสลามทงระบบ ซงจะสามารถตอบสนองความตองการของสงคมมสลมไดในระดบด



คาสาคญ: เศรษฐกจอสลาม ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย สหกรณออมทรพยอสลาม มสลม ตะ กาฟล

1.บทนา มสลมทวโลก จะตองปฏบตตามหลกการอสลามอยางเครงครด ตามทปรากฏในอลกรอาน

ซงเปนวจนะของพระผเปนเจา และวตรปฏบตของศาสดา หรออลฮาดษ ดวยความเชอวา มนษยเกดมาในโลกนเปนการทดสอบของพระผเปนเจา ในทางพทธศาสนา อาจหมายถงการเสวยกรรม เพอนาไปสการตดสนในโลกหนา(อาคเราะห) ดงนน คาสอนของอสลามจงเปนวถชวตทมสลมตองปฏบตตามในทกๆดาน การทาความดในโลกน เพอชวตในสรวงสวรรคในโลกหนา มสลม เชอวา ทกสรรพสงในโลกและจกรวาลเปนกรรมสทธของพระผเปนเจา แมแตตวมนษยเอง ตามบทบญญตในอลกรอานทวา “สรรพสงในชนฟาและสรรพสงในแผนดน ลวนเปนกรรมสทธของอลเลาะฮ และหากพวกทานเปดเผยสงทอยในใจของพวกทาน(จากความชว)หรอปกปดมนไว อลเลาะฮจะทรงนามนมาถามพวกทาน”

ดวยหลกปฏบตทชดเจนการดาเนนชวตของมสลมจงตองเครงครด โดยเฉพาะดานเศรษฐกจตามทหลกการอสลามกาหนดแนวทางไวตงแตการกน การดม การแสวงหารายได การใชจาย หรอการบรโภค จะตองไมเปนสงตองหาม สงรบประทานเขาไป หากเปนสงตองหามกจะเปนเชอไฟนรกในโลกหนา ยกตวอยาง อสลามหามบรโภคสกร คาสงหามน ไมไดครอบคลมเพยงการหามบรโภคสกรเทานน แตครอบคลมทงการซอขาย การขนสง หรอการเกยวของในทางใดทางหนง กมความผดเชนกบการรบประทานเนอสกร เชนเดยวกบการหามดมสรา คาสงหามน ครอบคลมทกบรบททเกยวของกบสราเชนเดยวกน หรอทรพยสนทไดมาจากการคดโกง จะครอบคลมถงการใชจายทรพยสนนนทงหมดดวย สมมตวา นายก.คดโกงเงนคนอน นายก.นาเงนไปบรโภคกเปนบาป หรอนายก.นาเงนไปเลยงครอบครว คนทเกยวของกบการใชเงน สวนนกไดรบผลบาปเชนเดยวกน หรอแมแตนาเงนไปบรโภค กไมไดบญตามเชอทวๆไป แตจะเปนบาป เชนเดยวกน ตามหลกการอสลาม หากเราบรจาคเงนเพอสรางโรงเรยน คนบรจาคจะไดผลบญอยางตอเนองหากมการใชประโยชนจากโรงเรยนน ตรงกนขาม หากมการบรจาคเงนทไดมาอยางไมถกตอง กจะไดผลบาปตอเนองเชนเดยวกน มสลมจงไมอาจไปเกยวของการสงทศาสนามคาสงหามไมวาโดยทางใด

มสลมในสงคมไทยทคนสวนใหญนบถอศาสนาพทธมกจกรรมทางเศรษฐกจหลายสงทขดแยงกบหลกการอสลาม ในขณะทอกดานหนงสงคมไทยยดรปแบบโครงสรางทางเศรษฐกจมาจากตะวนตกซงมกจกรรมทางเศรษฐกจหลายอยางขดแยงกบหลกการอสลาม อาท ระบบธนาคารทมดอกเบยเปนตวขบเคลอน ทาใหมสลมไมสามารถเขาไปยงเกยวกบกจกรรมทางเศรษฐกจทขดแยงตอหลกการศาสนาได ซงไมเพยงกอใหเกดปญหาในการดาเนนชวต การอปโภคบรโภคแลว ยงเปนอปสรรคในการพฒนากจกรรมทางเศรษฐกจดวย คาสงหามเรองการเกยวของกบดอกเบยสงผลสาคญตอพฒนาการเศรษฐกจอสลามในประเทศไทย ทงการออม การกยมเพอการลงทน การลงทนสวนใหญเนนการลงทนจากเงนสะสม ทรพยสนสวนตว การกยมจากญาตพนอง ซงสวนใหญเปน



ธรกจขนาดเลกตามศกยภาพทม ไมสามารถลงทนในกจการขนาดใหญไดมากนก ในขณะทขอมลจากดร.สรนทร พศสวรรณ ระบวา มสลมโดยเฉพาะในกรงเทพมหานคร ไมไดมการเคลอนไหวขบเคลอนระบบเศรษฐกจแบบอสลามมากนก เปนอกสาเหตหนงทไมมการลงทนขนาดใหญ

สาหรบมสลมในประเทศไทย มประมาณ 10% ของประชากรของทงประเทศ สามารถแบงเปน 2 กลมใหญ ๆ คอ มสลมในพนท 5 จงหวดชายแดนภาคใต และมสลมในพนทอน ๆ ซงทง 2 กลมมความเปนมาทไมแตกตางกน แตเบาหลอมอดมการณอาจมความแตกตางกนบาง

มสลมใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต มความเปนมาประมาณ 600 ป หลงอาณาจกรปตตาน ไดเปลยนจากอาณาจกรฮนด-พทธ เปนอาณาจกรอสลาม มสลมในสวนน จงมอตลกษณแบบมลายมสลมทฝงรากมายาวนาน สวนมสลมในพนทอน อาท มสลมในกรงเทพฯและปรมณฑลและสวนทเชอมโยง เปนมสลมทถกเกณฑมาจากอาณาจกรปตตาน และมสลมทอพยพมาจากตางประเทศ อาท ปากสถาน บงคลาเทศ ขอแตกตางระหวางมสลม 2 กลม กคอ มสลมในภาคใต จากการทเคยเปนอาณาจกอสลามมากอน เมอรฐไทยเขาปกครองทาใหเกดการตอตานเกดขน เนองจากกฎระเบยบทใชในการปกครองขดแยงตอการศาสนาและมการเขาไปทาลายอตลกษณดงเดม ในขณะทมสลมในพนทอนแมสวนทเปนมสลมทอพยพมาจากทางตอนใตแตแนวทางการตอสหรอผลกดนแนวคดอสลามไมเขมขนเพยงพอ การขบเคลอนเพอใหมการเปลยนแปลงโครงสรางทางการเมองและทางเศรษฐกจจงมาจากมสลมในภาคใตเปนหลก แตกมการประสานกบมสลมในพนทอนดวย จนสามารถผลกดนใหเกดระบบการเงนแบบอสลาม คอ สหกรณออมทรพยอสลาม และธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ซงนาไปสการเกดธรกจตามหลกการอสลามทตอเนอง การเกดธนาคารอสลามแหงประเทศไทย คอ การเกดสถาบนทางการเงนตามหลกการอสลาม

Arild Vatn ไดใหความหมายของสถาบน(โครงสรางของสงคม)ไววา เปนธรรมเนยม,ปทสถานและระเบยบกฎเกณฑทางกฎหมายของสงคมหนงๆ โดยสถาบนตางๆทาหนาทกาหนดความคาดหวง สรางเสถยรภาพ และการกาหนดและใหความหมายทจาเปนตอการดารงชวตและการรวมมอประสานของมนษย สถาบนตางๆจงทาหนาทคอยสรางระเบยบใหกบวถชวต รวมทงทาหนาทคอยปกปองและสรางผลประโยชนตางๆ กรอบสถาบนจะคอยควบคมกากบ และเหนยวรงการกระทาของปจเจกบคคล เรยกวา social constructivist

สวนหนงของความสาเรจในการขบเคลอนระบบการเศรษฐกจแบบอสลาม คอการเกดสถาบนขนมารองรบ และมการขบเคลอนสถาบนอยางมประสทธภาพ และเขาถงกลมเปาหมาย

2. วตถประสงค งานวจยฉบบน เนนศกษาระบบเศรษฐกจแบบอสลาม ศกษาพฒนาการเศรษฐกจอสลามในประเทศไทย ตลอดจนปญหาอปสรรคและความสาเรจ



3. ระเบยบวธวจย งานวจยน เปนงานวจยผสมผสานระหวางการวจยเชงเอกสาร ดวยการสบคนรปแบบของเศรษฐกจแบบอสลามและการวจยเชงคณภาพ ดวยการลงพนทเกบขอมล การสมภาษณบคคลทเกยวของ โดยวเคราะหตามทฤษฎสถาบนผสมผสานกบทฤษฎการเคลอนไหวทางสงคม

4. แนวคดอสลามเกยวกบการคาการลงทน การคาการลงทนในอสลามเนนการคาการลงทนทเปนธรรม ไมมการกกตน การแสวงหาผลกาไรทมากจนเกนไป มระบบทตรวจสอบได และมการคาการลงทนในกจกรรมทางเศรษฐกจทไมขดแยงกบหลกการอสลาม อาท การไมประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจทเกยวของกบอาหารทไมฮาลาล อาท หม สตวทไมไดเชอดตามหลกศาสนา สรา หวย การพนน เปนตน ความเปนธรรมในการคาการลงทนในอสลาม ไมเพยงเปนการคาการลงทนทในสนคาทถกตองตามหลกศาสนาแลว ยงกาหนดใหเปนสนคาทไมสงผลเสยตอผบรโภค สนคาทนามาขายจะตองเปนสนคาทมองเหน จบตองได อสลามหามการซอขายแบบตกเขยว หรอซอขายสนคาลวงหนาโดยทคนซอยงไมเหนสนคา เปนตน การชงตวงสนคา จะตองมนาหนกตามทกาหนด ไมคดโกงตาชง เพราะการกระทาเชนนน เปนบาปทรนแรง นอกจากน ยงกาหนดไวชดเจนวา ผซอและผขายจะตองมสตสมปชญญะ สาหรบมสลมเมอมเงนสะสมตามจานวนทกาหนดในระยะเวลา 1 ป จะตองบรจาคใหกบบคคลตามทศาสนากาหนดจานวน 2.5% ของจานวนเงนทมหรอตามสดสวนของสนคาทผลตได อาท หากเลยงวว เลยงอฐ หากมจานวนทกาหนดกจะตองบรจาค สาหรบคนททาธรกจ เมอธรกจมกาไรกจะตองบรจาคสวนทเปนกาไร 2.5% การคาการลงทนในอสลาม จงยงเปนระบบทเนนการเออตอสงคมโดยรวมดวย อสลามใหความสาคญกบการคาขายทเปนธรรม โดยใหเกยรตกบพอคาทซอสตยสจรตไวอยางสงสง โดยกาหนดใหพวกเขาจะไดอยในสรวงสวรรคใกลชดกบศาสดาเหมอนคนทเสยชวตเพอศาสนา(ชะอด)15

5. แนวคดการเงนการคลงอสลาม คมภร อล กรอานบญญตอนญาตให “มสลมคาขาย แตหามการกนดอกเบย” ซงการคาขายและการกนดอกเบย มความแตกตางกน กลาวคอ การคาขายคอ การแสวงหาผลกาไรจากการขายสงของ แตดอกเบยคอ การแสวงหากาไรจากเงน ออซงอสลามไมอนญาตใหแสวงหากาไรจากเงน ไมวา จะเรยกวาอะไรกตาม ศาสดามฮมหมด(ซ.ล.) กลาววา การคนใหยมเงนนงมาไปกบคนยมเงน หากไมใชเปนการปฏบตตามปกตเทากบเปนการกนดอกเบย สะทอนใหเหนวา อสลามเขมงวดกบการแสวงหากาไรจากคาเงนอยางยง

15 อล ฮาดษ บนทกโดยบคอร



ดวยขอหามดงกลาว ระบบการเงนอสลามจงเปนระบบทไมมดอกเบยเขามาเกยวของ เพราะเปาหมายของการเงนอสลาม ไมไดอยทการแสวงหากาไรสงสด แตเปนระบบทเอออาทรตอมวลมนษยชาต เปาหมายของระบบการเงนอสลาม จงเปนการนาไปสการสรางระบบเศรษฐกจทยตธรรม ความเทาเทยมตามหลกการอสลาม ซงตามความเหนทนกวชาการตะวนหลายคนสนใจศกษา พบวา เปนระบบทแตกตางกบระบบเศรษฐกจทนนยมหรอสงคมนยม Dennis Saraut ระบในหนงสอ History of Religions วา ศาสนาอสลามมขนมากเพอความอยรอดในโลกปจจบน หลกการของอสลามนนงายและมเหตผล

การกยม ระบบการกยมตามระบบอสลามเปนระบบทปราศจากดอกเบย แตจะใชวธการแบงรายได

โดยผใหกยมจะตองยอมรบความเสยงจากการลงทนดวย เปนความรบผดชอบรวมกนของฝายผใหกและฝายผก เมอฝายผกไดกยมเงนไปลงทน ผใหกจะตองศกษาความเปนไปไดในทางธรกจและศกษาประวตทางการเงนของผจะขอก โดยผใหกอาจจะมสวนรวมในการบรหารกจการหรอไมมสวนบรหารกจการกได แตจะตองรบผดชอบตอผลประกอบการทเกดขน ไมวา จะขาดทนหรอไดผลกาไร

สวนการกยมซอบานหรอรถยนต ผใหกยมจะเปนผซอบานมาเปนกรรมสทธของผใหก จากนนจะขายตอใหกบผขอก ในราคาตามทตกลงกน การจายเงนใชระบบการผอนสงได ซงอสลามอนญาตใหมระบบการผอนสง แตผใหกยมจะตองไมไปเรงรดผขอกจนเกนไปหากมปญหาในการจายคนเงน และสนบสนนใหยกหนใหกบลกหนทประสบปญหา

การกยมในสวนอน ๆ จะเปนไปตามหลกการเดยวกน คอ จะตองไมมดอกเบยเขามาเกยวของ ซงมรายละเอยดแยกยอยแตละประเภทไวชดเจน

6. พฒนาการบทบาทมสลมในประเทศไทย มสลมในประเทศไทย มบทบาทในทางการเมอง เศรษฐกจในสงคมไทยมายาวนาน ทมหลกฐานชดเจน คอในสมยกรงศรอยธยา โดยเฉกอาหมด ชาวมสลมเปอรเชย เขามาคาขายกรงศรอยธยาปลายสมยสมเดจพระนเรศวรมหาราชและรบราชการในสมยพระเจาทรงธรรม และมบทบาทในดานการเมองการปกครองมาตงแตนน โดยมตาแหนงเปนเจาพระยาจฬาราชมนตรเปนคนแรกควบคมดแลคนมสลม เฉกอะหมดเรมตนชวตในกรงศรอยธยาดวยบทบาทางเศรษฐกจ คอ คาขายจนรารวย การรบราชการในระยะแรกดแลการคาตางประเทศ แตหลงจากนนไดมบทบาทในดานการเมองการปกครองเปนหลก

อกดานหนง มสลมมลายในภาคใต กมบทบาทในการสรางอาณาจกรของตวเองปกครองตามระบบอสลาม กอนทจะถกผนวกเขาเปนสวนของราชอาณาจกรไทย โดยถอดตาแหนงซลตานเปนสามญชน



การทรฐไทยผนวกอาณาจกรปตตานเปนสวนหนงของรฐไทยกอใหเกดแรงตอตานจากคนในพนท มเหตผลทางดานเศรษฐกจเหตหนงนอกจากเหตผลทางการเมอง คอ การทตวแทนกรงเทพฯเขาไปเกบสวย หรอภาษ สรางความเดอดรอนใหกบคนในพนท ปญหาการตอตานเกดขนในสมยรชกาลท 5 ทมการกาหนดระบบการปกครองขนใหม โดยรฐบาลกลางสงตวแทนเขาไปบรหารแบบเบดเสรจและยกเลกตาแหนงเดมทมทงหมด ขาราชการทถกสงไปยงภาคใตเปนขาราชการทขาดคณธรรมและมอคตตอคนมลายทองถนในสมยรชกาลท 6 จงไดกาหนดระเบยบการบรหารราชการจงหวดภาคใตใหม โดยใหสงคนทมคณธรรมเขาไปบรหารคนใน 3 จงหวด ในสมยเปลยนแปลงการปกครองมสลมมสวนรวมดวยเชนกน ซงบคคลทเขารวมคอ นายแชม พรหมยงคตอมาไดรบการแตงตงเปนจฬาราชมนตร ซงเปนจฬาราชมนตรคนแรกของสายซนหน แตมบทบาทในระยะสน เนองจากเกดการเปลยนแปลงทางการเมอง นายแชม ซงอยในสายของนายปรด พนมยงค ตองลภยทางการเมอง เมอจอมพลป.พบลสงคราม ยดอานาจรฐบาลนายปรด ในระยะนน มการเคลอนไหวของมสลมใน 3 จงหวดเสนอรปแบบการปกครองทใหอสระแกปตตานมากขน ภาษทเกบในพนทจะตองใชจายในพนท ใหมสลมมบทบาทในการปกครองในพนท บคคลทเปนผนาการเคลอนไหวในยคนน เปนผนาศาสนา คอ ฮจยสหลง โตะมนา แตเมอเกดการเปลยนแปลงทางรฐบาลจากรฐบาลนายปรด พนมยงค เปนจอมพลป. กลมบคคลทเปนแกนนาการเคลอนไหวรวมทงฮจยสหลง ไดหายตวไปหลงจากเขาพบเจาหนาทของรฐ ในสมยรฐบาลจอมพลป . ไดประกาศใชนโยบายนยมไทยอยางเขมขน สงผลใหมสลมไมสามารถปฏบตศาสนกจได ไมสามารถสวมใสเสอผาแบบทองถนนยมได ทาใหเกดแรงตอตานอยางรนแรง นาไปสการเกดกองกาลงตดอาวธเพอตอสกบอานาจรฐในเวลาตอมา จะเหนวา การเคลอนไหวของมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตในยคแรก เปนการเคลอนไหวในทางการเมองเสยเปนสวนใหญ อาจเปนไปไดวา เมอมอานาจทางการเมอง การดาเนนการดานอน ๆ รวมทงดานเศรษฐกจ กจะตดตามมาดวย สวนมสลมในกรงเทพฯและบรเวณใกลเคยงมบทบาทในดานเกษตรกรรมเปนหลก โดยเฉพาะการปลกขาวซงเปนสนคาสงออกสาคญหลงสยามทาสญญาเบารงกบองกฤษในป 2392 มบทบาทในการคาขายบางแตเปนการคาขายขนาดเลก แตไมมบทบาทเคลอนไหวในการผลกดนเชงโครงสราง เปรยบเทยบกบคนจนทเขามาใชแรงงานหลงสยามเปดประเทศ แตตอมาไดมบทบาทสาคญในดานเศรษฐกจอยางโดดเดน หลงการเปลยนแปลงการปกครอง 2475 นายแชม พรหมยงค เปนผนามสลมทมบทบาทโดดเดน แตมบทบาทในระยะสนเกนไป บทบาทในระยะนนคอการประสานระหวางผนามสลมในภาคใตกบรฐบาลนายปรด แตหลงจากทนายแชม ลภยทางการเมอง ตาแหนงจฬาราชมนตรเวนวางไปหลายป จนมการรอฟนอกครงหลงสนยคจอมพล.ป. แตมบทบาทในฐานะผนาทางศาสนาไมมบทบาทในการในการผลกดนเชงโครงสราง เชนเดยวกบมสลมในภาคใต หลง



การหายตวไปของฮจยสหลง บทบาทการเคลอนไหวไมโดดเดนมากนก แตหลงทศวรรษ 2500 การเคลอนไหวดานหนงเปลยนเปนการตอสดวยอาวธ16 การเคลอนไหวในเชงการเปลยนโครงสราง โดยเฉพาะในทางเศรษฐกจของมสลมมความชดเจนหลงทศวรรษ 2530 เมอนกการเมองในพนทภาคใต รวมตวกนในนามกลมวาดะห กลมนไดผลกดนใหมการจดตงธนาคารอสลามในประเทศไทย ตงแตรฐบาลพล.อ.ชาตชาย ชณหวณ รฐบาลนายชวน หลกภย รฐบาลนายบรรหาร ศลปะอาชา รฐบาลพล .อ.ชวลต ยงใจยทธ แตประสบความสาเรจในรฐบาลพ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร โดยในรฐบาลพล.อ.ชาตชาย ชณหวณ เปนการเรมตนเผยแพรความคด ไดมการเสนอรางกฎหมายในรฐบาลนายชวน หลกภย แตถกปฏเสธ เชนเดยวกบ รฐบาลนายบรรหาร ศลปอาชา แตในสมยรฐบาลพล.อ.ชวลต ยงใจยทธ นายกรฐมนตร ไดลงนามรบรองรางกฎหมาย แตไมทนเขาสวาระการประชมสภาฯ กเกดการเปลยนแปลงทางเมองโดยนายกรฐมนตรลาออก รฐบาลนายชวย หลกภย สมยท 2 ยงไมเหนชอบรางกฎหมายธนาคารอสลาม แตในรฐบาลพ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร รางกฎหมายไดรบความเหนชอบ รฐบาลพรรคไทยรกไทยในขณะนนมจานวน ส.ส.ในสภามากกวาครงหนงมาก เมอนายกฯเหนชอบ กระบวนการออกกฎหมายเพอจดตงธนาคารอสลาม จงประสบความสาเรจ อยางไรกตาม ระหวางรอการจดตงธนาคารอสลาม ส.ส.กลมวาดะหอยางนายเดน โตะมนา ไดผลกดนสหกรณออมทรพยอสลามขนมากอน ซงไดรบความนยมสงมการจดตงสหกรณออมทรพยอสลามแพรหลายมเงนหมนเวยนมากกวา 3,000 ลานบาท เมอป 2553 มมสลมเปนสมาชกสหกรณมากกวา 100,000 คน แตสหกรณอสลามฯมปญหาในการบรหาร กรณทตองการสภาพคลองหรอการนาเงนฝากของจากสหกรณไปฝากตอ เพราะไมสามารถนาไปฝากกบธนาคารพาณชยได แตเมอมธนาคารอสลาม ธนาคารจงรองรบการดาเนนงานของสหกรณไดเปนอยางด หลงจากมธนาคารอสลาม ยงไดเกดธรกจอสลามทเกยวเนองกบการเงนหลายอยาง อาท ประกนชวตตามระบบอสลาม ประกนภยตามระบบอสลาม เปนตน

7. ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย “ธนาคารอสลาม” จดตงตามพระราชบญญตธนาคารอสลามแหงประเทศไทย พ.ศ. 2545

ภายใตการกากบดแลของกระทรวงการคลง ดวยทนจดทะเบยน 1,000 ลานบาท เรมเปดดาเนนกจการครงแรกเมอวนท 12 มถนายน 2546 โดยมสานกงานใหญและสาขาแหงแรกอยทคลองตน จากนน กเรมทยอยเปดสาขาในกรงเทพฯและพนทภาคใต ตอมาธนาคารไดควบรวมกจการของกระทรวงการคลง โดยการซอกจการบรการทางการเงนตามหลกชะรอะฮของธนาคาร กรงไทย จากด (มหาชน) และไดมพธลงนามสญญาโอนกจการบรการทางการเงนตามหลกชะรอะฮของธนาคาร กรงไทย ในวนท 9 พฤศจกายน 2548

16

เพมเตมตามคอมเมนตของอาจารย



ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ดาเนนการตามหลกชารอะห เปนธนาคารทปราศจากดอกเบย แตใชระบบการแบงผลกาไร ใหบรการทางการเงนแกบคคลทกศาสนาไมเฉพาะมสลม การใหบรการของธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ประกอบดวย

ดานสนเชอ สนเชอเพอซอทอยอาศย สนเชอเชาซอรถยนต สนเชอวงเงนอเนกประสงค สนเชอเพอซอสนทรพยถาวร ประเภทอสงหารมทรพย สนเชอเพอซอทดน สาหรบประกอบกจการ สนเชอเพอกอสรางโรงงาน ประเภทอสงหารมทรพย สนเชอวงเงนเบกถอนเงนสด สนเชอวงเงนทนหมนเวยน สนเชอเพอพฒนาโครงการอสงหารมทรพย สนเชอเพอการคาประกน สนเชอเพอการรบรองตวแลกเงนและการอาวลตวเงน สนเชอวงเงนซอตวลดเงน สนเชอเพอการศกษา กยศ. สนเชอธนาคารชมชน สนเชอรากหญา iBank สนเชอรไฟแนนซหนนอกระบบ สนเชอสวสดการ สนเชอเพอการศกษาภายในประเทศ สนเชอเพอผรบบานาญ

โครงการสนบสนนนโยบายรฐบาล โครงการสนเชอสงเสรมผประกอบอาชพใหบรการรถสาธารณะ โครงการยมสฟนฟอาชพฯ โครงการประกนสงคมเคยงขางผประกนตนตานอทกภย โครงการพกหนเกษตรกรรายยอยและประชาชนผมรายไดนอยทมหนคงคางตากวา 500,000 บาท เงนฝาก บญชออมทรพยวะดอะฮ บญชเดนสะพดวะดอะฮ บญชเงนฝากมดอรอบะฮ บญชเงนฝากมดอรอบะฮปลอดภาษ

http://www.ibank.co.th/2010/th/products-services/products-detail.aspx?ProductType=1&ID=66&Customer=Main





























บญชเงนฝากผสงอาย บญชเงนฝากอล-อะมน บญชเงนฝาก อล – ฮจญ บญชเงนฝากอนใจวยเรยน บรการทางการเงน iBank Family Member (iFM) บรการหกบญชชาระสนคาและบรการ บรการบตร ATM บรการโอนเงนรายยอย ระบบการหกบญชเชค บรการจดการซะกาตจากบญชซะกาต บรการระหวางประเทศ ดานสนคาเขา ดานสนคาออก ดานในประเทศและการคาประกน ดานปรวรรตเงนตรา

โดยสรปการใหบรการทางเงนของธนาคารอสลามตามหลกชารอะหกนน ดานการบรการดานสนเชอ ธนาคารใชหลกการซอขายแทนระบบดอกเบย กลาวคอ หากลกคากเงนซอบานธนาคารจะซอบานเปนกรรมสทธของธนาคารและขายตอใหกบผขอสนเชอโดยบวกกาไรเขาไป สวนการกยมเพอการลงทน ธนาคารใชหลกการแบงปนผลกาไร โดยอางองกาไรทรอยละ 7.75 โดยพจารณาตามตนทนการบรหาร สวนการใหบรการดานเงนฝาก ธนาคารใชระบบการจายผลกาไรใหกบผฝาก โดยแบงกาไรสดสวนกาไรใหผฝากรอยละ 70 ของผลกาไร ธนาคารเกบไวรอยละ 30 17

8. บทสรป เศรษฐกจอสลาม สามารถดาเนนควบคกบระบบเศรษฐกจแบบทนนยมของประเทศไทยได ซงโดยปกตมสลมในประเทศไทย ไดดาเนนชวตตามระบบเศรษฐกจแบบอสลามในวถชวตประจาวนมานานแลว แตขาดสถาบนทางเศรษฐกจในการสงเสรมใหการสรางสรรคเศรษฐกจแบบอสลามเกดขนไดอยางเปนระบบ พฒนาการเศรษฐกจอสลามในประเทศไทยในเชงโครงสรางทตองอาศยอานาจรฐ จงตองใชเวลายาวนานนบ 100 ป เนองจากอานาจรฐสวนกลางไดเขาไปครอบงาวถชวตของมสลม โดยมงเนนเรองความมนคงเปนหลก

17 อธบายเพมเตม

















การพฒนาการเศรษฐกจอสลามในประเทศไทย ทามกลางโครงสรางทนนยมในสงคมพทธศาสนา มการพฒนาทเชองชา ในยคสมบรณาญาสทธราช รฐไทยไดผนวกดนแดนมสลมในภาคใตเขาสโครงสรางการปกครองของสวนกลางกอใหเกดปญหาอานาจรฐเขาไปครอบงาโครงสรางอสลามทดารงอยมากวา 400 ป ระบบเศรษฐกจอสลามทเคยดารงอยในสมยอาณาจกรอสลาม ไดถกทดแทนโดยระบบเศรษฐกจตามโครงสรางของอานาจรฐไทย ในสมยรฐบาลทหาร อานาจรฐไทยไดเขาไปครอบงาวถชวตของมสลมทงประเทศ ไมสามารถใชชวตตามหลกการศาสนาได จนเมอประเทศเปนประชาธปไตย ทเปดโอกาสใหมสลมเขามามสวนรวมในทางการเมอง ทาใหสามารถกาหนดโครงสรางทางเศรษฐกจแบบอสลามขนมาได แตตองใชกระบวนการเคลอนไหวทางสงคมอยางหนก โดยอาศยกลไกลอานาจรฐ อยางไรกตาม พฒนาการในเชงสถาบนยงขาดความตอเนอง มพฒนาการทไมเปนระบบ การเคลอนไหวมงเนนในบางเรอง อาท การผลกดนธนาคารอสลามกจะผลกดนเฉพาะธนาคารอสลาม ในขณะทโครงสรางในสวนอนไมไดเดนตามไปดวย อาท การจดตงกองทนซากาตทยงไมประสบความสาเรจ การผลกดนตองอาศยอานาจทางการเมองจงจะประสบความสาเรจ หากผนาทางการเมองไมใหความสาคญ การผลกดนกลมเหลว ขณะเดยวขาราชการทมสวนสาคญในการใหขอมลฝายการเมองยงขาดความรความเขาใจหลกการอสลามและใหความสาคญกบปญหาความมนคงมากจนเกนไป การผลกดนในเชงโครงสรางจงตองใชเวลานาน ขณะทโครงสรางบางอยางยงไมรองรบการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจทมอย อาท กรณการจดตงสหกรณออมทรพยอสลามไมมกฎหมายรองรบ ตองอาศยการอนโลมจากเจาพนกงานจงสามารถดาเนนการได สงทควรจะมการดาเนนการเพอใหการขบเคลอนเศรษฐกจอสลามไมมอปสรรค รฐจะตองใหความสาคญในการศกษาอยางเปนระบบ โดยการจดตงสานกงานถาวรขนมาศกษา ในนามคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจอสลามในประเทศไทย ทางานคขนานไปกบคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เพอศกษากฎหมาย กฎระเบยบของประเทศไทย ทเปนอปสรรคตอการพฒนาการเศรษฐกจอสลาม เพอใหมสลมในประเทศไทยสามารถดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจตามหลกการศาสนาไดเปนอยางด ซงจะสงผลดตอพฒนาการเศรษฐกจของประเทศโดยรวมดวย



บรรณานกรม ภาษาไทย จรญ มะลลม และคณะ แปล จาก อลเบรต ฮราน. (2550). ประวตศาสตรของชนชาตอาหรบ.

โครงการตาราและสงพมพคณะรฐศาสร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ฉตรทพย นาถสภา. (2551). ลทธเศรษฐกจการเมอง. สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย พมพ

ครงท 8 ,2551. บรรจง บนกาซน (แปล). (2546). ธนาคารอสลาม ธนาคารปลอดดอกเบย. สานกพมพอส ลามคอะเค

เดม พมพครงท 2. ---------------------------.(2547). อสลามกบการพฒนาเศรษฐกจ. จดพมพเนองในโอกาสการจดงาน

เมาลดกลางแหงประเทศไทย ฮ.ศ.1425. ----------------------------.(2551). เศรษฐศาสตรอสลาม. พมพครงท 5 สานกพมพอสลามคอคาเดม

กรงเทพมหานคร. บรรจง บนกาซน แปลจาก ดร.อลดล รออฟ. (2549). ประวตศาสตรอสลามและโลกมสลม. สานก

พมพอล อะมน. มฮมหมด คอลดน (แปล).( 2538). ประมวลทศนะตาง ๆ เกยวกบดอกเบย. สานกพมพ ส.วงศเสงยม

กรงเทพมหานคร. โมฮมหมด อารฟ. (2541). การธนาคาร อสลาม เอกสารประกอบการสมมนา : ธนาคารอสลาม-การ

แกปญหาเศรษฐกจไทย. จดโดยชมรมศษยเกาสถานศกษาในปากสถานรวมกบสหกรณออม ทรพยอสลามปตตาน 11 ตลาคม 2541.

เสาวนย จตตหมวด. (2535). วฒนธรรมอสลาม. กองทนสงา รจระอมพร จดพมพ พมพครงท 3, หะดษ เศาะฮห มสลม. (2541). สานกพมพ อล อหมาน หนงสอพมพไทยโพสต ฉบบวนท 9 ตลาคม 2552 อบดลเลาะ อบร(แปล). (2545). ระบบเศรษฐกจอสลามเบองตน. สานกพมพอล-อหมาน

กรงเทพมหานคร. อบดลลอฮ โตะม(แปลและเรยบเรยง). (2546). ขอบเขตและเสนทางการลงทนในโลกมสลม.

สานกพมพเพอนไคโร. อลกรอาน. (2545). สานกพมพ ส.วงศเสงยม. อารฟน บนจและคณะปาตาน. (2550). ประวตศาสตรและการเมองในโลกมลาย. มลนธวฒนธรรม

อสลามภาคใต. สมภาษณ สมภาษณ นายวนมหะมดนอร มะทา สมภาษณ นายเดน โตะ มนา



ภาษาองกฤษ The rise of Islamic finance (IMF Report 2006 Finance Asia),Timothy Cuffe September

2006. PROFIT AND LOSS SHARINGAN ISLAMIC EXPERIMENT IN FINANCE AND

BANKING, Shahrukh Rafi Khan พมพครงท 1 . Oxford University Press ,1987 Islamic Banking In Southeast Asia, Mohamed Ariff. Singapore: Institute of Southeast Asian

Studies , 1992. RISK ANALYSIS FOR ISLAMIC BANKS, Hannie Van Greuning and Zamir Iqbal. U.S.A. :

The World Bank. Islamic Banking & Finance in South-East Asia Its Development & Future, Angelo M.

Venardos. Singapore : World Scientific Co. Pte. Ltd, 2005. Institutions and The Environment ,Edward Elgar Publishing UK,2005.

The world of Leaning 2004, Michael Salzman,Europa Publications, 2004.



การวเคราะหนโยบายสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กรณศกษาอตสาหกรรมอาหาร

An Analysis of the small and medium enterprises promotion policy : The case of food industry

กรต หลอโลหการ

คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บทคดยอ เนองจากสภาวะเศรษฐกจตกตาทผานมาประกอบกบการแขงคาขนของคาเงนบาทไดสงผลกระทบตอผประกอบการทดาเนนธรกจอตสาหกรรมอาหารแปรรปในดานตาง ๆ อาท ตนทนการผลต การตลาด และสภาพคลองของธรกจ รฐบาลนาโดยสานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมจงมยทธศาสตรทจะสงเสรมและสนบสนนวสาหกจฯ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนหลายประการ สวนหนงของนโยบายสนบสนนหลก คอ ระบบสนบสนนวสาหกจฯ เพอการขยายธรกจไปยงตางประเทศ ระบบสนบสนนดานทรพยสนทางปญญา และระบบสนบสนนบรการทปรกษา ดงนน เพอเปนแนวทางในการพฒนานโยบายสงเสรมวสาหกจฯ งานวจยนจงมจดมงหมายทจะวเคราะหถงผลจากการดาเนนนโยบายสนบสนนวสาหกจในกลมอตสาหกรรมอาหาร ตงแตป พ .ศ.2549 ถงป 2553 โดยมการวเคราะหความเชอมโยงกนและกนระหวางกลมอตสาหกรรม จากวรรณกรรมปรทศนและบทวเคราะห พบวาการสนบสนนดานการเงนใหกบวสาหกจฯ ยงไมดพอ เนองมาจากปญหาดานโครงสรางของภาครฐประกอบกบการขาดการสนบสนนทมประสทธภาพ รวมถงปญหาดานการเขาถงแหลงเงนทน ทาใหวสาหกจฯ ในประเทศไทย ไมเตบโตเทาทควร นอกจากนในการศกษายงพบวา แหลงเงนทนไมมแรงจงใจทเพยงพอในการปลอยสนเชอใหแกวสาหกจฯ ซงอาจจะเปนอปสรรคทสาคญในการดาเนนนโยบายการสนบสนนดานเงนทนใหแกอตสาหกรรมอาหารในอนาคต Abstract Because of economic downturn and baht appreciation, many Thai food manufacturing firms have been affected from many-sided such as manufacturing costs, marketing and financial liquidity. In order to help these firms, government founded the Office of Small and Medium Enterprises Promotion (OSMEP) to enhance the firms’ competency. The main policies of OSMEP are supporting firms to expand their business operation in overseas, promoting and protecting firms’ intellectual properties, and providing consulting services to firms. In order to be the direction of developing the policies, this paper aims to



examine how these policies affect food manufacturing sector in Thailand during 2006 to 2012, including an analysis of the relationship between food manufacturing sector and other sectors. According to some literature reviews, the financial supports are ineffective due to poor management and credit screening; moreover, fund accessibility problem. Therefore, the growth in food manufacturing sector is limited and less than its potential. In this study, we found that the sources of funding are lack of incentive for providing fund for food manufacturing firms. This may be the major obstacle, which will hinder the effectiveness of financial support policy in the future.

หลกการและเหตผล วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (Small and Medium Enterprises : SMEs) ม

ความหมายครอบคลมกจการ 3 กลม คอ การผลต การคา และการบรการ ตามประกาศกฎกระทรวงอตสาหกรรม เรองกาหนดจานวนการจางงานและมลคาสนทรพยถาวรของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม พ.ศ. 2545 ใชจานวนการจางงานหรอมลคาทรพยสนถาวรเปนเกณฑในการพจารณาวสาหกจ ซงในภาพรวมแลวกจการทมจานวนการจางงานไมเกน 200 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรสทธโดยไมนบรวมทดน ไมเกน 200 ลานบาทจะเขาขายเปน SMEs โดยมรายละเอยดในการกาหนดเกณฑการเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ดงตารางท 1

ตารางท 1 เกณฑการกาหนดขนาดของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

ลกษณะวสาหกจ จานวนการจางงาน (คน)

จานวนสนทรพยถาวร (ลานบาท)

ขนาดยอม ขนาดกลาง ขนาดยอม ขนาดกลาง กจการผลตสนคา ไมเกน 50 51-200 ไมเกน 50 51-200 กจการคาสง ไมเกน 25 26-50 ไมเกน 50 51-200 กจการคาปลก ไมเกน 15 16-30 ไมเกน 30 31-60 กจการใหบรการ ไมเกน 50 51-200 ไมเกน 50 51-200

ทมา : สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

ในปจจบน SMEs เขามามบทบาททสาคญตอการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ โดยเฉพาะอยางยงในกลมประเทศกาลงพฒนา เนองจาก SMEs เปนวสาหกจทมความสามารถในการปรบตวใหเขากบภาวะเศรษฐกจสง เนองจากมขนาดเลก โดยจะพบวา SMEs บางกลมจะใชบคลากรนอย ทาใหแตละคนสามารถทางานไดหลายหนาท งานบางอยางสามารถทาทดแทนกนได ตลอดจนมความรวดเรวในการตดสนใจและมความยดหยนมากจงเปนขอไดเปรยบสาหรบธรกจขนาดเลก อกทง SMEs เปนแหลงรายไดทสรางมลคาแกระบบเศรษฐกจอยางมหาศาลและมบทบาทสาคญในการสนบสนนธรกจขนาดใหญ และกอใหเกดการสรางงาน การกระจายรายได ตลอดจนเปนแหลง



เกอหนนตอการพฒนาชนบทและการจายความเจรญไปสภมภาคตางๆ ประเทศไทยเปนประเทศหนงทมจานวน SMEs มากถงประมาณรอยละ 99 ของธรกจทงหมด (สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม, 2553) โดยสดสวนรายไดของ SMEs คดเปนรอยละ 37.1 ของมลคาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (Gross Domestic Product : GDP) รวมทงกอใหเกดการจางงานกวา 9.7 ลานคน

การสงเสรม SMEs ในชวงทผานมาจะพบวารฐบาลไดกาหนดนโยบายเพอพฒนาและสงเสรม SMEs ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตหลายครง โดยครงลาสดคอแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) มการนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนศนยกลางในการพฒนา SMEs โดยกลาวถงการสรางความเขมแขงของ SMEs และวสาหกจชมชน โดยตงเปาหมายใหผลตภณฑและบรการทผลตไดโดย SMEs มสดสวนไมตากวารอยละ 40 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ อยางไรกตามพบวามหลายหนวยงานทงภาครฐและเอกชนทมบทบาทในการใหการสนบสนน เชน ในดานการเงน รฐบาลไดมหนวยงานในการสนบสนนดานการเงนสาหรบ SMEs จานวนมาก เชน สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย และธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร เปนตน(ศนยบรการวชาการเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552)

เมอพจารณา SMEs ในภาคการผลตทมความสาคญตอ GDP ของประเทศไทยและมมลคามหาศาล คอ อตสาหกรรมอาหาร เมอจาแนกตามสาขาการผลต18 (ISIC 2 หลก) จะพบวาในป พ.ศ. 2553 สาขาอาหารและเครองดม (ISIC 15) มมลคา 620,458.4 ลานบาท มสดสวนคดเปนรอยละ 17.2 ของมลคา GDP ในภาคการผลตทงหมด (ตารางท 2) อตสาหกรรมอาหารเปนอตสาหกรรมทนาผลผลตจากภาคเกษตร ไดแก ผลผลตจากพช ปศสตว และประมง มาใชเปนวตถดบหลกในการผลต โดยอาศยเทคโนโลยตางๆ ในกระบวนการผลต เพอใหไดผลตภณฑทสะดวกตอการบรโภค หรอการนาไปใชในขนตอไป และเปนการยดอายการเกบรกษาผลผลตจากพช ปศสตว และประมง โดยผานกระบวนการแปรรปขนตน หรอขนกลางเปนสนคากงสาเรจรปหรอขนปลายทเปนผลตภณฑสาเรจรป (ฝายยทธศาสตร SMEs รายพนท/สาขา สสว., 2552)

18 การจดประเภทมาตรฐานอตสาหกรรมขององคการสหประชาชาต (International Standard Industrial Classification of All Economic Activities, ISIC)ไดนามาใชครงแรกเมอป ค.ศ. 1948 ตอมาคณะกรรมาธการเศรษฐศาสตรและสงคม ไดเหนชอบในเรองของความจาเปนในการเปรยบเทยบขอมลกบนานาประเทศในดานสถตเศรษฐกจ และคณะกรรมการดานสถตไดนาขอเสนอแนะของเจาหนาทรฐมาใชในการจดประเภทมาตรฐานอตสาหกรรมขององคการสหประชาชาต



ตารางท 2 มลคา GDP สาขาการผลตทมมลคาสงสด 5 อนดบแรก ป พ.ศ. 2553

ISIC สาขาอตสาหกรรม มลคา

(ลานบาท) สดสวนตอทงหมด

(รอยละ) 15 อาหารและเครองดม 620,458.4 17.2 34 รถพวงและรถกงพวง 372,184.0 10.3 18 เครองแตงกาย 275,480.4 7.7

36 เครองเรอนทมไดจดไวในประเภทอน

275,273.5 7.6

24 เคม 226,928.1 6.3 ทมา : สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

สนคาอาหารสามารถสรางมลคาเพมใหแกผลผลตทางการเกษตร ซงผลผลตทางการเกษตรนเชอมโยงกบเกษตรกรจานวนมากในประเทศไทย เนองจากประเทศไทยมความพรอมทางดานวตถดบทางการเกษตรทหลากหลาย รวมทงมทรพยากรทอดมสมบรณ สนคาอาหารไทยจงสามารถสรางรายไดใหกบประเทศจานวนมาก ซงประเทศไทยไดรบการยอมรบวามศกยภาพสงในการผลตอาหารและเปนแหลงผลตอาหารทสาคญแหงหนงของโลก จากสถตการคาอาหารของโลก (International Trade Statistics) ในป 2551 ประเทศไทยเปนผสงออกอาหารอนดบท 13 ของโลก มมลคาประมาณ 23,862 ลานเหรยญดอลลาหสหรฐฯ (ดร.พรศร เหลารจสวสด, 2553) อยางไรกตามการดาเนนการของธรกจจาเปนตองอาศยปจจยตางๆ เพอใหธรกจสามารถดาเนนตอไปไดอยางราบรน ปจจยทมความสาคญตอธรกจเปนอนมาก คอ เงนทน เนองจากผประกอบการ SMEs จาเปนตองใชเงนทนในการดาเนนกจการ หรอลงทนทางเทคโนโลย หรอใชเปนทนหมนเวยน นอกจากเงนทนจะมความสาคญตอการขยายกจการแลว เงนทนยงเปนสงจาเปนในการสรางเทคโนโลยและสรางนวตกรรมอกดวย แตทผานมากลมผประกอบการ SMEs ในประเทศไทยยงขาดการเขาถงหนวยงานภาครฐ ทาใหความชวยเหลอจากภาครฐไมสามารถไปสผประกอบการไดอยางเตมท (นางพรทวา นาคาศย, 2553) รวมทงผประกอบการ SMEs ประสบกบปญหาหลายดาน เชน ปญหาในการเขาถงความชวยเหลอของรฐ ปญหาดานการผลต การตลาด เทคโนโลย และการเขาถงแหลงเงนทน แหลงเงนทนของผประกอบการ SMEs ประกอบดวยสองแหลง คอ แหลงเงนทนภายในกจการและแหลงเงนทนภายนอกกจการ (กฤษด ปยะวฒนะนนท, 2546) แตการเขาถงแหลงเงนทนภายนอกของ SMEs นน มความยากลาบากกวาวสาหกจขนาดใหญ ในชวงทผานมา SMEs เปนวสาหกจทไดรบผลกระทบทรนแรงจากภาวะเศรษฐกจทผนผวนและคาเงนบาททแขงคาขน เนองจาก SMEs ในประเทศไทยประสบปญหาหลายดาน โดยเฉพาะปญหาดานการเงน ซงอาจกลาวไดวาเปนปญหาทมบทบาทสาคญและเปนสาเหตให SMEs ไมคอยมการเตบโตเทาทควร รฐบาลเหนถงความสาคญของ SMEs ในประเทศไทยจงไดมการสนบสนนเงนทนจานวนมากผานทางสถาบน



การเงนตางๆ เชน ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย (ธพว. หรอ SME bank) ซงเปนสถาบนการเงนเฉพาะกจของรฐ โดยมวตถประสงคเพอพฒนา สงเสรม ชวยเหลอ และสนบสนนการจดตง การดาเนนงานและการขยาย SMEs โดยการใหสนเชอ ใหคาปรกษา แนะนา หรอใหบรการทจาเปนตอ SMEs (รายงานประจาปของธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย, 2553) โดยจากความสาคญดงทกลาวมา งานวจยนจงตองการศกษาและวเคราะหการสนบสนนดานการเงนวา SMEs ในกลมอตสาหกรรมอาหารทไดรบการสนบสนนดานการเงนจากรฐบาลในปรมาณมากควรจะมศกยภาพในการเตบโตทดหรอไม และรฐบาลควรจะมนโยบายในการสนบสนนดานการเงนตอไปหรอไม

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาความสมพนธระหวางเงนทรฐบาลใหการสนบสนนกบศกยภาพของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในกลมอตสาหกรรมอาหาร

วธการวจย ในการศกษานจะประกอบดวย 3 สวนหลก คอ ขอมลและการรวบรวมขอมลทใชในการศกษา

สมมตฐานในการศกษา และการวเคราะหขอมลทใชในการศกษา

ขอมลและการรวบรวมขอมลทใชในการศกษา ขอมลทใชเปนขอมลทตยภม(Secondary data) รายป ในป พ.ศ.2549 ถง 2553 โดยไดจากแหลงตางๆ ดงน

1. ขอมลยอดขายของธรกจทใชเปนขอมลทหาไดจากงบการเงน โดยคนหาจากกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย

2. ขอมลสนเชอและบรษทไดจากธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย

3. ขอมลดชนคาเงน (Norminal Effective Exchange Rate, NEER) ไดจากธนาคารแหงประเทศไทย

4. ขอมลมลคาผลตภณฑมวลรวมประเทศไทย (Gross Domestic Product, GDPth) ไดจากธนาคารแหงประเทศไทย

5. ขอมลดชนราคาผผลต (Producer Price Index, PPI) ไดจากธนาคารแหงประเทศไทย ในสวนของการรวบรวมและการคดเลอกขอมลทใช คดเลอกขอมลจากขอมลสนเชอในกลมอตสาหกรรมอาหารซงมมลคาสนเชอประมาณ 15,564 ลานบาท จากนน จงคดเลอกขอมลทเปนนตบคคลซงทาใหสามารถหาขอมลงบการเงนรายปไดจากกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย และนาปรมาณเงนท SMEs กจากธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทยมาจดเรยงตามการกระจายของขอมล โดยใชควอไทลในการวดการกระจายของขอมลเปน 4 ชวง แบงตามความตองการพงพาเงนกของ SMEs และเลอกขอมลจากควอไทลท 4 ตอมา เพอเปนการ



คดเลอก SMEs ใหอยในกลมอตสาหกรรมอาหารจงไดนาขอมลทไดมาจดตามการจดประเภทมาตรฐานอตสาหกรรมขององคการสหประชาชาต (International Standard Industrial Classification of All Economic Activities, ISIC)

สมมตฐาน วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดมทไดรบการ

สนบสนนดานการเงนมากจะทาใหมศกยภาพทดกวาวสาหกจฯ ทไดรบการสนบสนนดานการเงนนอย ดงนน ยอดขายจงควรเพมมากขน

สาเหตทตงสมมตฐานวาสมประสทธหนาตวแปร Loanit เปนบวก เนองจากธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทยเพมการสนบสนนดานการเงนใหแก SMEs จะสงผลให SMEs มการเตบโตของยอดขายเพมขน ตวแปรตอมา คอ ตวแปร GDPth การทประเทศไทยม GDP เพมมากขน สะทอนถงรายไดของประเทศเพมสงขน สงผลใหยอดขายของ SMEs เพมมากขน สาหรบตวแปรดชนคาเงน (FXit) ใชคาดชนคาเงนบาทซงสรางจากคาเฉลยถวงนาหนกระหวางคาเงนบาทและคาเงน 23 สกลทสาคญในฐานะคแขงและคคาของประเทศไทย การทดชนคาเงนเพมขนแสดงถงคาเงนบาททแขงคาขน เมอเงนบาทแขงคาจะสงผลใหราคาของสนคาในประเทศไทยมราคาแพงขนในมมมองของชาวตางชาต จงสงผลใหยอดขายในสวนทสงออกลดนอยลง ดชนราคาผผลต (PPI) เปนสงสะทอนตนทนของผผลต เมอตนทนของผผลตเพมสงขน จะสงผลใหผผลตจาเปนตองขนราคา จงทาใหยอดขายลดลง จากสมมตฐานขางตนสามารถเขยนโดยสรปได ดงน ตารางท 3 สรปสมมตฐานในการศกษา

ตวแปร ความหมาย sign Salesit ยอดขาย (บาท) + Loanit ปรมาณสนเชอ (บาท) +

GDPth มลคาผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (ลานบาท)

+

FXit ดชนคาเงน - PPI ดชนราคาผผลต -

ทมา: จากสมมตฐาน

การวเคราะหขอมลทใชในการศกษา ในการวเคราะหขอมลทใชในการศกษานจะใชขอมลแบบ Pool Data และนามาวเคราะหหา

ความสมพนธดวยวธการสมการถดถอย (Regression) โดยความสมพนธของตวแปรจะแสดงผานทางคาสมประสทธ ซงเปนการศกษาขอมล 2 ประเภท คอ ขอมลทเปนการตดขวางขามกลม (Cross-



sectional Data) เปนการศกษาหนวยองคกรแบบตดขวางหนวยและขอมลอนกรมเวลา (Time Series Data) ซงเปนการศกษาขอมลในแตละชวงเวลา ขอมลทงสองประเภทนชวยใหตดตามพฤตกรรมการเปลยนแปลงแบบพลวตร (Dynamics) ได และยงใชในการวดผลกระทบทสงเกตไมไดในชวงเวลาเดยว แตตองอาศยการสงเกตในชวงเวลาตางๆ (พลากร, 2553 อางถงใน กลปพฤกษ, 2552) ขอมล Pool เปนขอมลทมการจดเกบในจานวนหลายป โดยใชกลมตวอยางเดยวกนในทกๆ ป ซงขอมลประเภทนชวยใหตดตามพฤตกรรมของกลมตวอยางไดวามการเปลยนแปลงอยางไร และยงสามารถใชในการประเมนนโยบายตางๆ ระหวางกอนเรมนโยบายและหลงเลกนโยบาย โดยมสมการดงน

PPIExchangeGDPloanfSalesit ,,, การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหหาความสมพนธดวยวธสมการถดถอย (Regression)

โดยปรบขอมลปรมาณเงนกใหสอดคลองกบชวงเวลา และใชอตราดอกเบย ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ.2554 จากนนจงปรบโดยการ take log ในสมการ

ผลการวจย เมอนาตวแปรขางตนมาวเคราะหดวยวธสมการถดถอยแลว ไดผลการวจยออกมาดงน

ตารางท 4 ผลการวจยเบองตน Dependent Variable: log(Sales)

Equation Intercept log(Loan) log(GDP) log(FX) log(PPI) Adjusted R2

A Coefficient 9.094866 2.17E-09 -0.17187 -0.193182 0.432608

0.466646 P-value -1.42E-84 -4.20E-140 -6.61E-09 -6.85E-11 -2.37E-52

B Coefficient 7.193338 2.18E-09

-0.176836 0.233232

0.473084 P-value -1.60E-105 -6.10E-128 -0.064114 -0.008705

C Coefficient 16.35383 2.13E-09 -0.742359

0.653216

0.499887 P-value -1.04E-09 -6.26E-80 -0.001061 -0.002934

D Coefficient 3.870354 2.18E-09 0.289822 -0.228601

0.469462 P-value -0.000251 -6.20E-142 -0.010322 -0.244386

E Coefficient 7.479911 2.13E-09

0.002838

0.498962 P-value -1.35E-51 -1.28E-82 -0.973033

F Coefficient 9.123636 2.15E-09

-0.101681

0.501899 P-value -3.33E-15 -1.29E-78 -0.138238

G Coefficient 17.56104 1.98E-09 -2.193391

0.11627 P-value -5.01E-26 -4.10E-31 -1.15E-10 จากผลการศกษาเบองตนพบวาเมอควบคมตวแปรอสระแลวพบวามทางเลอกทงหมด 7 สมการ คอสมการ A ถง G เมอพจารณาคาสมประสทธพบวาสมการ F และสมการ D มคา



สมประสทธของตวแปรสอดคลองกบสมมตฐาน และเมอเปรยบเทยบคา Adjusted R square แลว สมการทางเลอกทสามารถอธบายผลไดมากทสด คอ สมการ F โดยสมการ F มคา Adjusted R square เทากบ 0.501899 ซงสามารถอธบายความสมพนธของตวแปรตางๆ ในสมการไดวา เมอ SMEs ไดรบเงนกเพมขน 1 หนวย จะทาใหยอดขายเพมขน 2.15E-09 อยางมนยสาคญ และหากพจารณาความสมพนธของดชนคาเงนบาทพบวาเมอเงนบาทแขงคาขนโดยเปรยบเทยบกบตางประเทศจะทาใหยอดขายของธรกจลดนอยลง แตอยางไรกตามเมอพจารณาคา p-value แลวพบวาไมมนยสาคญทางสถต

ขอสรปและขอเสนอแนะ การศกษานเปนการศกษาความสมพนธระหวางเงนทรฐบาลใหการสนบสนนกบศกยภาพของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในกลมอตสาหกรรมอาหาร ในป พ.ศ. 2549-2553 โดยใชขอมลทไดรบจากธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย และมการคดเลอกกลมบรษททมการพงพงสนเชอในปรมาณมาก การศกษานเกบขอมลในรปแบบ Pool Data และนามาวเคราะหโดยใชวธการวเคราะหหาความสมพนธดวยวธการสมการถดถอย (Regression) โดยความสมพนธของตวแปรจะแสดงผานทางคาสมประสทธ จากการศกษาในเบองตนโดยการควบคมตวแปรพบวาการทรฐบาลสนบสนนดานการเงนกบ SMEs ผานทางสถาบนการเงนของรฐ ซงในการศกษาน คอ ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย จะพบวาสนเชอทปลอยใหกบ SMEs ในกลมอตสาหกรรมอาหารในปรมาณมากจะสงผลใหยอดขายของ SMEs เพมขนอยางมนยสาคญ อยางไรกตามเมอพจารณาถงปรมาณการเพมขนแลวจะพบวาปรมาณสนเชอท SMEs กไปนนไมสงผลใหยอดขายของ SMEs เพมมากขนเทาทควร ทงน ผลการศกษานไมไดเปนการอธบายถงการปลอยสนเชอกบ SMEs ทงหมด เนองจากขอจากดทางการศกษาพอสมควรจงทาใหผลการศกษานอธบายไดเพยงสวนหนงเทานน SMEs ในประเทศไทยประสบกบปญหาหลายประการ การทรฐบาลใหการสนบสนนดานการเงนทดอยางเดยวนนอาจไมเพยงพอ อาจตองมการสนบสนนดานอนควบคกนไปดวย ทงน การคดเลอกสถานประกอบการในการสนบสนนดานการเงนและการตดตามประเมนผลจงเปนสงสาคญ เพอใหการสนบสนน SMEs เปนไปไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน



บรรณานกรม ภาษาไทย กฤษด ปยะวฒนะนนท. (2546). โครงสรางเงนทนของธรกจ SMEs ในประเทศไทย. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กลปพฤกษ ผวทองงาม. (2552). เกษตรพนธะสญญา : ผลตอบแทน ความเสยงและความเปนธรรม.

กรงเทพมหานคร : สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย. (2553). รายงานประจาป 2553.

กรงเทพมหานคร : ผแตง. พรศร เหลารจสวสด. (2553). อตสาหกรรมอาหารกบการแขงขนในเวทโลก. สบคนวนท 25 มกราคม

2555 จาก http://www.foodindustrythailand.com ศนยบรการวชาการเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. (2551). โครงการวเคราะหนโยบายและ

แผน ภาครฐและเอกชนในการสงเสรม SMEs. กรงเทพมหานคร : ผแตง. ศนยวจยเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย . (2542). โครงการศกษา

เศรษฐกจสนคาอตสาหกรรมสาคญของไทย 5 รายการ : กรณศกษาอตสาหกรรมอาหารแปรรป. กรงเทพฯ : ผแตง.

สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. (2552). รายงานภาวะเศรษฐกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม สาขาอาหาร. กรงเทพมหานคร : ผแตง

สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. (2553). รายงานสถานการณวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ป 2553 และแนวโนม ป 2554. กรงเทพมหานคร : ผแตง.

สานกงานสถตแหงชาต. (2542). การจดประเภทอตสาหกรรมตามกจกรรมทางเศรษฐกจทกประเภทตามมาตรฐานสากล. กรงเทพมหานคร : ผแตง.

ภาษาองกฤษ Damodar N. Gujarati. (2003). Basic Econometrics (4th ed.). Singapore : McGraw-Hill. Edward J. Riedl and Suraj Srinivasan. (2008). Signaling Firm Performance Through Financial

Statement Presentation: An Analysis Using Special Items. Retrieved January 20, 2012, from http://ssrn.com/abstract=923898

Suparn and Jyoti Shama. (2009). Sales and Advertisement Relationship for Selected Companies Operating in India: A Panel Data Analysis. School of Doctoral Studies (European Union) Journal, 1(1), 83-96.



กองทนความมงคงแหงชาตในระบบการเงนโลก: พฒนาการ บทบาท และ จดยนของประเทศไทย

Sovereign Wealth Fund in Global Financial System: Development, Role and Thai Positions

เบนซ สดตา

คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย บทคดยอ

กองทนความมงคงแหงชาต (SWF) เปนกลมกอนของเงนตราตางประเทศทตงขนมาเพอบรรลวตถประสงคของรฐ บทความวจยชนน เปนงานวจยเชงเอกสารโดยอาศยวธการทางเศรษฐศาสตรการเมองและเศรษฐศาสตรกระแสหลกในการแสดงใหเหนถงพฒนาการของ SWF ทามกลางพลวตของระบบการเงนโลกนบแตระบบ Bretton Woods ลมสลาย วเคราะหบทบาทของ SWF และบทสรปสาหรบประเทศไทยในการตง SWF ผลสรปของงานชวา การผงาดของ SWF ในแตละชวงของประวตศาสตรการเงนโลกเปนผลมาจากพลวตทางการเงนทมความผนผวนสงและการตอบสนองตอวกฤตการเงนหลายๆครง นอกจากนนแลว SWF ยงมบทบาทมากตอการบรหารปจจยมหภาคในประเทศรวมถงบทบาททมากขนในอตสาหกรรมการเงนและราคาโภคภณฑ สวนประเทศไทยนนไมมความเหมาะสมในการตง SWF เนองจากขอจากดทางสถาบนทงระบบเศรษฐกจเสรทเปดกวางมากและบทบาททจากดของภาครฐในเศรษฐกจ

คาสาคญ: กองทนความมงคงแหงชาต, ทนนยมโดยรฐ, เฮดจฟนด, วกฤตการเงนโลก, ทนสารองตางประเทศ

Abstract Sovereign Wealth Fund (SWF) is pool of foreign exchange assets set up to achieve state purposes. This paper uses the approach of political economy as well as economics to show the development of SWF amid financial dynamism since the collapse of Bretton Woods, analyses the role of SWF and implication for Thailand in establishing its own SWF. The conclusion is that the rises of SWF in each period of financial history are the result of volatile financial dynamism and responses to financial crises. SWF also has many roles in domestic macro management as well as growing role in financial industry and commodity prices. For Thailand, there are many institutional constrains in setting up SWF due to liberal and highly open economic system and the limited role of state in the economy.



Keywords: Sovereign Wealth Fund, State Capitalism, Hedge Fund, Global Financial Crisis, Foreign Reserves 1. บทนา กองทนความมงคงแหงชาตหรอ Sovereign Wealth Fund (SWF) กาลงกลายเปนทจบตามองของประชาคมโลก แมวากองทนเหลานจะมตวตนมาแลวหลายทศวรรษ แตกลบเปนทกลาวขวญกนมากขนในระยะ 4-5 ปทผานมาเทานนเอง โดยคาวากองทนความมงคงแหงชาตหรอ SWF นนมการบญญตขนเปนทางการเปนครงแรกโดยนาย Andrew Rozanov จาก State Street Global Advisors ในป 2005 จากการท Rozanov ไดเฝามองและตงขอสงเกตวา ทนสารองธนาคารกลางทเพมขนโดยเฉพาะในเอเชยนน จะถกนาไปบรหารจดการในรปแบบใด (Rozanov, 2005) SWF คอ “กองทนการลงทนหรอการจดสรร วางแผน การลงทนเพอวตถประสงคเฉพาะทมรฐบาลเปนเจาของ เนองจาก SWF จดตงโดยรฐบาลเพอวตถประสงคทางเศรษฐกจมหาภาค SWF จงถอครอง บรหาร และ จดการสนทรพยเพอบรรลเปาหมายทางการเงน และใชกลยทธทางการลงทนทหลากหลายซงตองมการลงทนในสนทรพยทางการเงนในตางประเทศดวย SWF โดยทวไปจดตงขนโดยอาศยเงนทนจากการเกนดลการชาระเงน การซอขายเงนตราตางประเทศของทางการ เงนทนจากการแปรรปรฐวสาหกจ การเกนดลงบประมาณ และ/หรอ รายไดอนเปนผลจากการสงออกโภคภณฑ” จากการนยามของ International Working Group of Sovereign Wealth Funds [IWG] (2008) โดยนยามจาก IWG (2008) นนถอวาเปนนยามกลางทลงตวและสมควรเปนทอางอง เพราะมาจากการประชมหารอกนของบรรดาตวแทนจาก SWF ทงหลาย ธนาคารโลก (World Bank) กองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) และ องคกรเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD) เรยกไดวาเปนนยามทเขยนโดยบรรดาผมสวนไดสวนเสยทกฝายอยางแทจรง ในชวง 4-5 ปทผานมามการออกมาพดถงผลกระทบตางๆจากการผงาดขนมาของทนการเงนภาครฐททรงอทธพลอยาง SWF ในหลายแงมมไมวาจะแงของระบบการเงน เศรษฐกจมหภาค รวมถงดานความมนคงและการตางประเทศ ดวยลกษณะพเศษท SWF เปนทนการเงนทมขนาดใหญมาก กองทน SWF ไมกกองทนรวมกนกสามารถมขนาดใหญกวาระบบเศรษฐกจหรอทนสารองของหลายๆประเทศได ขณะเดยวกนดวยลกษณะทพเศษของการเปนทนทมภาครฐหนนหลงและมาจากประเทศกาลงพฒนาทใชรปแบบการพฒนาเศรษฐกจทตางจากชาตตะวนตกทเนนการเปดเสรและกลไกตลาด ประเทศเจาของ SWF ทงหลายกลบมระบบเศรษฐกจทรฐเปนใหญ มการควบคมทางเศรษฐกจทสงแตกประสบความสาเรจในการพฒนาเชนเดยวกน นอกจากนนแลวประเทศเหลานไมวาจะเปนอาหรบ จน รสเซย สงคโปร กลวนกาลงมบทบาทมากขนในเวทโลกดวยเชนกน McKinsey Global Institute (MGI) ทาการศกษา SWF ผานการวเคราะหทนการเงนภาครฐกลมใหม 2 กลมไดแก กลมผสงออกนามนและธนาคารกลางในเอเชยทมทนสารองมาก โดย MGI (2007) มองวาทนการเงนภาครฐจากประเทศผสงออกนามนและชาตเอเชยเปนพลงการเงนใหมทมบทบาทมากขนในโลกเชนเดยวกบ Hedge Fund และ Private Equity โดยบทบาทของทนภาครฐ



จากชาตสงออกนามนหรอ ทนเปโตรดอลลาร (Petrodollar) นนจะเนนการลงทนในสนทรพยทมความเสยงสง ขณะททนจากฝงเอเชยจะเนนบรหารเงนทนสารองเพอเปาหมายดานเสถยรภาพ ทนการเงนจากรฐบาลเอเชยจงมบทบาทสาคญในตลาดพนธบตรโดยเฉพาะพนธบตรรฐบาลสหรฐฯ Portman (2008) กวเคราะหผลกระทบของ SWF ไวอยางนาสนใจ โดยมองวาแรงจงใจหลกของการกอตง SWF นนมาจากความตองการบรหารทนสารองในลกษณะเชงรกมากขน ขณะเดยวกนยงมองอกวา SWF จะมผลอยางสาคญตอทศทางการเคลอนยายเงนทนโลก โดยในอนาคตประเทศเจาของ SWF จะกลายเปนผสงออกเงนทนไปยงประเทศตะวนตกแทน ขณะทประเดนการเคลอนยายเงนทนน Beck and Fidora (2008) มองวา SWF จะมผลอยางสาคญตอการเคลอนยายเงนทนระหวางประเทศเชนกน โดยจากการวเคราะหเชงปรมาณพบวา เมอพจารณาผลตอบแทน ขนาดของตลาดทนและการจดสรรการลงทนทองกบทนสารองในสกลตางๆ SWFมแนวโนมทจะโยกยายเงนลงทนไปยงสนทรพยทใหความเสยงสงกวาอยางตลาดหน ขณะทเทขายเงนลงทนทอยในตลาดตราสารหนซงเปนผลลพธจากการทธนาคารกลางในประเทศทมทนสารองสงเกนความจาเปน โดย Beck and Fidora (2008) กลบมองวา ประเทศกาลงพฒนาและญปนจะเปนผไดรบเงนทนจาก SWF ขณะทประเทศตะวนตกเองจะประสบกบภาวะเงนไหลออกจากตลาดตราสารหน กระนนกตามเงนกจะไหลกลบเขาสตลาดหนของประเทศเหลานเชนกน ขณะเดยวกน ประเดนดานเสถยรภาพทางการเงนกมการหยบขนมาถกเถยงอยไมนอยในงานวรรณกรรมทงหลายเนองมาจากขนาดของสนทรพยทใหญโตของ SWF และพฤตกรรมการลงทนทตางกนตามระดบความเสยง ทาใหเกดคาถามตอผลกระทบในแงของเสถยรภาพของระบบการเงนจาก SWF โดยงานของ Beck and Fidora (2008), Cognato (2008), Wu and Seah (2008) ตางออกมาสนบสนนวา SWF มขอดในการเสรมสรางเสถยรภาพในระบบการเงน ในฐานะทเปนอศวนมาขาวมากอบกสถาบนการเงนในชวงวกฤตการเงนชวง 2007-2008 นอกจากนนแลว บทบาทในฐานะนกลงทนระยะยาวของ SWF ยงชวยหนนใหมเสถยรภาพดวย ขณะท Setser (2008) และ Truman (2008) กลบเหนแยงในประเดนน โดย Setser (2008) ผสมมมมองในเชงความมนคงดานเศรษฐกจและการเงน โดยมองวาในปจจบน ประเทศทเปนเจาหนสหรฐฯลวนเปนประเทศทอยคนละขวในทางการเมองทงสน ประเทศเหลานสามารถเทขายสนทรพยในระบบการเงนสหรฐฯซงยอมสงผลเสยหายตอระบบเศรษฐกจและการเงนได หากวาเกดการไมลงรอยกบสหรฐฯ ขณะท Truman (2008) นนมองไปทความสมพนธอยางแนบแนนระหวาง SWF และทนเกงกาไรอยาง Hedge Fund และ Private Equity ซงทผานมา SWF ไดมการลงทนในกองทนการเงนดงกลาวอยมาก ซงนนเทากบเปนการสงเสรมใหกลม Hedge Fund และ Private Equity มกจกรรมการเกงกาไรทพงขนได ซงนนยอมสงผลเสยตอเสถยรภาพของระบบการเงนโดยรวมดวย

2. วตถประสงค งานชนนมงใชการวเคราะหทางทฤษฎเพอทาความเขาใจพฒนาการและบทบาทของ SWF ในระบบการเงนโลก และความเปนไปไดในการตง SWF ของประเทศไทย



3. ระเบยบวธวจย งานวจยชนนเปนงานวจยเชงเอกสาร โดยนาเอาแนวการวเคราะหตามทฤษฎเศรษฐศาสตรการเมองเพอใหเหนภาพตอเนองทกวางไกลมากขน เพอใหเหนการเชอมโยงกนของพฒนาการระบบการเงนโลกและการเตบโตของ SWF ในระดบของโครงสราง โดยงานวจยชนนจะอาศยทฤษฎ Régulation Theory ของสานกฝรงเศสพจารณาพลวตของสงทเรยกวา Monetary Regime โดยแกนหลกของการวเคราะหจะอยทพฒนาการทางการเงนของสหรฐฯทเปนศนยกลางของระบบทนนยมโลกในแตละชวงเวลา

4. พฒนาการของ SWF ในกระแสการเงนโลก กองทน SWF กองทนแรกของโลกนนเกดขนในประเทศคเวต โดยจดตงขนในเดอนกมภาพนธ 1953 โดยใชชอวา Kuwait Investment Board โดยมสานกงานในกรงลอนดอน มวตถประสงคเพอบรหารความมงคงทไดจากการขายนามนของคเวตเพอเปนทนตงตนในการจดตงรฐบาลของคเวตเองเมอไดรบเอกราชจากองกฤษ แตแทจรงแลวแนวคดในการจดตง SWF จรงๆนน องกฤษตองการรเรมทหมเกาะครบาตกอน ซงอาณานคมแหงนกมทรพยากรแรฟอสเฟตมากมาย และมประชากรนอยเชนเดยวกบคเวตดวย โดยวตถประสงคหลกทองกฤษตองการใหมการตง SWF ในตอนนนกเพอใหอาณานคมบางสวนทมศกยภาพดแลตวเอง หลงจากทองกฤษเสยหายหนกหลงสงครามโลกครงท 2 และไมมเงนพอทจะดแลประเทศอาณานคมอกตอไป (Weiner, 2010: 127-128) แตหากพจารณาจากมมมองทางทฤษฎแลว การเกดขนของ SWF ทมนยสาคญในพฒนาการทางเศรษฐกจและการเงนโลกจรง ๆ นนกคอ ชวงหลงจากทระบบ Bretton Woods ลมสลายอยางเปนทางการในป 1971 หลงจากสหรฐฯประกาศยกเลกการนาเงนดอลลารมาแลกคนเปนทองคาไดกบทางการสหรฐฯ สงผลใหคาเงนดอลลารรวงลงอยางหนกและสรางความปนปวนตอระบบการเงนโลกเปนอยางมากตลอดทศวรรษท 1970 ทงนเนองจากวา การลงทนขามประเทศและมลกษณะของ Portfolio Management เชนเดยวกบนกลงทนสถาบนเอกชนทวๆไปของ SWF นนกเกดขนในชวงนดวย โดย SWF ของคเวตเรมซอหนบรษทขนาดใหญเปนครงแรกโดยประเดมไปทหนเดมเลอรในป 1972 (Monitor Group, 2008: 15) นอกจากนนแลวในป 1976 กองทน ADIA (Abu Dhabi Investment Authority) ของ UAE กมการแบงสวนงานการลงทนทชดเจนขนตามลกษณะของสนทรพยมทง แผนกหนและพนธบตร แผนกบรหารสภาพคลอง (Treasury) และ แผนกอสงหารมทรพย ในชวงนนมการเกดขนของ SWF สาคญ 2 กองทนคอ Temasek Holdings ของสงคโปรในป 1974 และ ADIA ของ UAE ในป 1976 โดยทง 2 กองทนเกดขนหลงจากเหตการณ Oil Shock ในป 1973 สงผลใหราคานามนพงขนตลอดชวงทเหลอของทศวรรษท 1970 นนทาใหเกดเงนทนไหลเขามหาศาลมายงประเทศผสงออกนามนในตะวนออกกลาง ซงนอกจากจะขายนามนเปนดอลลารแลว คาเงนของตวเองยงผกคาคงทกบเงนดอลลารดวย กอใหเกดสหสมพนธทางการเงนแบบ 2 ชนระหวางชาตอาหรบผสงออกนามนและเศรษฐกจสหรฐฯ ขณะเดยวกนเงนดอลลารทออนคาเมอเทยบ



กบเงนเยนและมารกเยอรมนในชวงนน กสงผลใหราคาสนคานาเขามายงประเทศเหลานแพงขนดวย ดงนนการจดตง SWF เพอบรหารเงนจากการคานามนไมใหเสอมคาลงและตอสกบความปนปวนของเศรษฐกจโลกในชวงนนจงเปนความจาเปนตามสถานการณอยางไมตองสงสย กรณของสงคโปรเองนนกไดรบกระแสเงนไหลเขาอยางมหาศาลอนเนองมาจากวกฤตนามนโลกในป 1973 ดวย ทงนเนองจากวา กอนหนาทสงคโปรจะกลายมาเปน 1 ใน 4 เสอแหงเอเชยไดนน ประเทศสงคโปรเปนประเทศทพงพาอตสาหกรรมนามนในการขบเคลอนประเทศตงแตชวงกอนไดรบเอกราชแลว โดยป 1961 โรงกลนแหงแรกในสงคโปรกเกดขน (Siddayo, 1977: 144) และหลงจากนนสงคโปรกอาศยขอไดเปรยบทางภมศาสตรและการขบเคลอนนโยบายผลกดนตวเองสการเปนศนยกลางนามนชนนาของเอเชยและของโลก และการลงทนในภาคปโตรเลยมกเปนแหลงทมาสาคญของเงนตราตางประเทศในสงคโปรดวย โดยเปนการลงทนโดยตางชาต 100% (Haggard and Cheng, 1988: 99) และนนกสงผลใหสงคโปรกลายเปนศนยกลางการกลนนามนใหญเปนอนดบ 3 ของโลกหลงวกฤตนามนป 1973 เปนรองแคฮสตนและรอทเทอรดม (Siddayo, 1977: 135) นอกจากอตสาหกรรมการกลนแลว ความพรอมในดานโครงสรางพนฐาน นโยบาย และขอไดเปรยบดานทตงยงชวยใหสงคโปรดงธรกจปโตรเลยมไดตงแตตนนายนปลายนาและอตสาหกรรมเกยวเนองอนๆ โดยสงคโปรเปนศนยกลางดานตางๆไมวาจะเปน การตอและซอมเรอ การสรางและใหบรการดานแทนขดเจาะนามน การจดจาหนายผลตภณฑปโตรเลยม การสารวจปโตรเลยม และอตสาหกรรมอนๆทเกยวของกบทางนาดวย (Lim, 1977: 65; Siddayo, 1977: 129) และดวยบทบาทอยางสงของภาคปโตรเลยมและธรกจทเกยวของทงหลาย ทาใหในชวงทศวรรษท 1960 จนถงตนทศวรรษท 1970 ภาคปโตรเลยมกลายเปนแหลงเงนตราตางประเทศสาคญของสงคโปรทงในรปของการลงทนโดยตรงจากตางประเทศหรอ FDI การสงออก และรายไดจากภาคบรการดวย ทาใหไมนาแปลกใจเลยวา เมอเกดวกฤตนามนขน สงคโปรจะมเงนทะลกเขามากมายจนเพยงพอทจะนามาจดตง SWF ได ความผนผวนของเงนดอลลารและความเสยงทางการเมองในตะวนออกกลางไดสงผลซาเตมเศรษฐกจโลกตอเนองมาจนถงชวงรอยตอทศวรรษใหม โดยหลงจากวกฤตนามนครงท 1 ในป 1973 แลว กเกดวกฤตนามนครงท 2 ตามมาอกในป 1979-1980 ในชวงปฏวตอหราน สงผลใหราคานามนพงสงขนตอเนองขนไปอก นามาซงเงนตราตางประเทศมหาศาลทะลกเขาสผสงออกนามนทงหลาย และคราวนดวยผลจากวกฤตนามนครงท 2 จงไดเหน SWF กอกาเนดขนเพมเตมในชวงนโดยในป 1980 มการตง Alaska Permanent Fund และ State General Reserve Fund ขนมาบรหารรายไดจากการคานามนของรฐอลาสกา ประเทศสหรฐและของประเทศโอมานตามลาดบ จากนนในป 1981 กเกดกองทน GIC ของสงคโปรขนจากการทเงนตราตางประเทศของสงคโปรพอกพนขนตามราคานามนทสงขนและเงนทนจากญปนท เรมยายฐานมายง 4 เสอเอเชยในชวงทศวรรษท 1970 ตอจากนนในป 1983 ประเทศเพอนบานอยางบรไนกเดนตามสงคโปร ตง Brunei Investment Agency ขนมา



เมอเขาสทศวรรษท 1990 สงครามเยนสนสดลง ทาใหสหรฐฯมอานาจเหนอระบบเศรษฐกจโลกแบบเบดเสรจ หลงจากทคแขงทางอานาจโลกอยางสหภาพโซเวยตลมสลาย ประเทศอดตคอมมวนสตทงโลกไดหนเขาสระบบทนนยมอยางเตมตว สหรฐฯในยคของคลนตนไดเปดเกมผลกดนระบบทนนยมโลกาภวตนไปทวโลกดวยการเผยแพรแนวนโยบายฉนทามตวอชงตนไปยงประเทศผมาใหมทางทนนยมทงหลาย สงผลใหตลาดการคา การผลต และการเงนขยายตวไปทวโลก กอใหเกดทางเลอกการลงทนใหมๆทหลากหลายทงประเทศพฒนาแลวและประเทศเกดใหมทงหลายทงประเทศอดตคายคอมมวนสต หรอดาวรงดวงใหมในเอเชยทไดรบอานสงสจากการเคลอนยายทนของญปน นอกจากนนแลวราคานามนทลดลงอยางตอเนองหลงจากสนสดสงครามอรก-อหรานในตนทศวรรษท 1980 และเงนดอลลารเรมมเสถยรภาพ กสงผลดตอบรรยากาศทางเศรษฐกจและการลงทนทวโลกดวย ในชวงทศวรรษท 1990 นน กมการตง SWF ขนมาดวยเชนกน แตบรบทการตง SWF ในชวงนจงดจะสวนทางกบในชวง 2 ทศวรรษทผานมา การตง SWF จะเนนการบรหาร “เงนสวนเกน” แตในชวงนเปนเหมอนการบรหารจดการรายไดทมแนวโนม “ตาลง” จากการทระดบราคานามนซงเปนโภคภณฑทเปนหวใจหลกของระบบเศรษฐกจโลกนนมราคาลดตาลงตอเนองและยาวนาน ฉะนนการบรหารเงนเกบทมมาแตกอนในยคทราคานามนสงมากและเงนไหลเขากอนใหมทมความมนคงตาลงจงตองมการจดตงกองทน SWF มาบรหารจดการกระแสรายไดใหมความตอเนองคงตว ตวอยางเชน การตงกองทน Government Pension Fund – Global ของนอรเวยในป 1990 หรอ Pula Fund ของบอสตวานาซงเปนผสงออกเพชรรายใหญทสดของโลกจากแอฟรกาในป 1994 แตจดเปลยนสาคญของชวงนคอ ชวงหลงป 1997 ซงกอใหเกดการปรบกระบวนทศนสาคญของการตง SWF ทวโลก หลงจากทการดาเนนนโยบายเปดเสรทางเศรษฐกจและการเงนอยางสดขวตามแนวฉนทมตวอชงตนและความเยาววยของประเทศเกดใหมทงหลายตอการบรหารจดการความผนผวนของการเคลอนยายเงนทนทรวดเรวมาก สงผลใหคลนแหงวกฤตการเงนและการพงลงของคาเงนเขาถาโถมบรรดาประเทศเกดใหมทงหลายไลตงแตเมกซโกในป 1994, เอเชยตะวนออกในป 1997, รสเซยและบราซลในป 1998 และอารเจนตนาและตรกในป 2000 (Yagci, 2001 : 11) วกฤตทเขาถลมประเทศเกดใหมทงหลายและราคาโภคภณฑทตาลงกวาเดม สงผลใหเกดการตงกองทนในลกษณะทเปน กองทนรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ (Stabilization Fund) ขน ทงในเอเชย ตะวนออกกลาง ละตนอเมรกา ทงนเนองดวยรฐบาลในหลายๆประเทศพงพงการสงออกโภคภณฑในฐานะแหลงเงนตราตางประเทศและรายไดทางการคลง ทาใหเมอราคาโภคภณฑลดลงยอมสงผลตอฐานะทางการคลงของประเทศตามไปดวย ดงนนจงตองมการตง SWF ขนมาเพอไมใหเศรษฐกจเกดอาการชอคและสะดดตวลงในยามทราคาโภคภณฑลดลง โดยกองทนในลกษณะนทมการตงในประเทศผสงออกโภคภณฑไดแก Oil Stabilization Fund ของอหรานในป 1999, Oil Revenues Stabilization Fund ของเมกซโก, State Oil Fund ของอารเซอรไบจน และ Kazakhstan National Fund ของคาซคสถานในป 2000 และแมแตประเทศในเอเชยเองอยางเชนไตหวนกมการตง SWF



ดวย ชอวา National Stabilization Fund ในป 2000 เพอรกษาเสถยรภาพตลาดทน (Lyon, 2007: 142) นวตกรรมในดานของ Stabilization Fund ทนาสนใจอกอยางกคอ การเกดขนของ SWF ของเวเนซเอลาทชอ Investment Fund for Macroeconomic Stabilization โดยถอเปนกองทนแรกทตงขนเพอการจดสรรเงนทนเพออดหนนภาคเศรษฐกจทมใชโภคภณฑ (Non-Commodity Sector) เพอลดการพงพาภาคการสงออกโภคภณฑมากเกนไปในการขบเคลอนเศรษฐกจ เปนครงแรกทมการตง SWF ทเชอมโยงกบการพฒนาเศรษฐกจในประเทศ แตศตวรรษท 21 ถอเปนชวงทมการตง SWF มากทสดกวาได มากกวาชวงทผานมาตลอดประวตศาสตรของ SWF ในทกๆชวง (Monitor Group, 2008: 16) จากกระแสเงนมหาศาลทไหลเขาประเทศเกดใหมทงหลายผานทางการเกนดลการคามากมายโดยเฉพาะในเอเชย ซงเกาะกระแสการเตบโตของจนในฐานะทเปนสวนสาคญของหวงโซอปทานขนาดใหญระดบภมภาคและระดบโลก เมอการสงออกสนคาไปยงตลาดตางประเทศซงโดยหลกแลวอยทสหรฐฯและยโรป กยอมกอใหเกดความตองการสนคาชนสวนมากขนไปดวย รวมถงโภคภณฑทสาคญตอการผลตอยางพลงงานและแรธาต สงผลใหกระแสความมงคงเหลานกระจายไปทวโลกดวย (สมภพ มานะรงสรรค, 2552: 11-12, 95) ทงนปจจยสาคญทสงผลใหกระแสเงนเหลานไหลเขามาสประเทศกาลงพฒนาทงเอเชยและบรรดาผสงออกโภคภณฑกเปนผลมาจากนโยบายการเงนและการคลงในสหรฐฯหลงฟองสบไอทแตกทลดดอกเบยนโยบายลงตาเปนประวตการณและการขาดดลการคลงมหาศาลในชวงของบช สงผลใหเกดการขยายตวของการบรโภคและสนเชอตางๆ และทาใหคาเงนดอลลารออนลงดวย เมอเงนดอลลารออนคาลงยอมกอใหเกดแรงจงใจใหมการไลซอเงนดอลลารเหลานคนจากประเทศกาลงพฒนา โดยทงจนและชาตอาหรบทสงออกนามนตางกตรงคาเงนตวเองคงทกบดอลลารทงนน ขณะทประเทศในเอเชยอนๆแมจะลอยตวคาเงน แตกลอยตวแบบมการจดการและตองพงการสงออกเชนเดยวกน และนนกนามาสการทมซอเงนดอลลารครงใหญจากธนาคารกลางทวโลก และมผลตออตราดอกเบยระยะยาวในสหรฐฯลดตาลงดวย จากการท เงนจากทนสารองเหลานเขาสตลาดพนธบตรรฐบาลสหรฐฯ (MGI, 2007: 83-86) และแนนอนวา เมอดอกเบยระยะยาวตาลงเรอยๆขณะทเงนดอลลารออนตวลง กยอมทาใหบรรดาประเทศทถอเงนดอลลารมหาศาลนคดตง SWF เพอเพมผลตอบแทนและหาทางใชประโยชนจากเงนสวนเกนนใหมากขน

5. บทบาทของ SWF แมวา SWF จะเกดขนมานานแลว แตการถกเถยงและวเคราะหบทบาทของกองทนเหลานกลบมขนไมนานมานเอง โดยเรมจากงานของ Rozanov (2005) ขณะเดยวกนบทบาทของ SWF กเปลยนแปลงไปตามพลวตของระบบเศรษฐกจและการเงนโลกทเปลยนไปดวย และดวยความพเศษของ SWF ทสวนมากมทมาจากประเทศทมการควบคมทางเศรษฐกจและการเมองสง ยอมกอใหเกดการซอนทบกนของบทบาทของ SWF ในหลากมตดงตอไปน บทบาททางนโยบายในประเทศ แนนอนวากองทนเหลานถกจดตงขนโดยรฐบาลของประเทศหนง มกฎหมายรองรบชดเจนและมวตถประสงคทแนนอนในการจดตง ซงจากการวเคราะหในสวน



ของพฒนาการของ SWF นนเหนไดชดวา SWF ทเกดในแตละชวงนนมโครงสรางและวตถประสงคทแตกตางกน โดย Singh (2008) ไดแบง SWF ตามวตถประสงคออกเปน 3 กลมไดแก กองทนรกษาเสถยรภาพ (Stabilization Funds), กองทนเพอการออมระยะยาว (Saving Funds) และกองทนสารองบานาญ (Pension Reserve Funds) แตทงนการแบงประเภทของ SWF ตามบทบาทของ Singh (2008) นนกจากดแตในหม SWF ของประเทศสงออกโภคภณฑเทานน นอกจากบทบาทในลกษณะของการเปนเหมอน “คลงเกบเงนสารอง” ไวแลว SWF จานวนมากกถกตงขนเพอเชอมโยงกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศดวยไมวาจะเปนการชวยเรองการลงทนโครงสรางพนฐานในประเทศ (Singh, 2008: 3) การกระจายตวทางเศรษฐกจ (Economic Diversification) ซงการตง SWF เพอวตถประสงคในดานนมกจะกระจกตวอยในประเทศผสงออกโภคภณฑทงหลาย และในบางกรณกตงเพอการแขงขนในภาคการเงนโลกดวย ตวอยางกเชน Istithmar World ของ UAE ทตงเพอสนบสนนดไบในการเปนศนยกลางการเงนโลก (Lyon, 2007: 143) หรอ Korea Investment Corporation (KIC) ของเกาหลใตทกมวตถประสงคขอหนงกเพอพฒนาภาคการเงนของประเทศเชนกน (Ibid: 140) ในบางครงการเกดเหตไมคาดฝนกสงผลให SWF บางแหงทาหนาทนอกเหนอจากวตถประสงคเบองตนทตงเอาไวในฐานะเครองมอของรฐในการแกไขปญหาเฉพาะหนา ตวอยางกเชน ในชวงวกฤตการเงนรนแรงหลง Lehman ลมในป 2008 SWF บางแหงถกเรยกกลบไปอมภาคการเงนในประเทศเพอไมใหลมตามตะวนตกไปดวย เชน CIC ของประเทศจนทเขาไปชอนซอหนธนาคารของรฐ หรอ KIA ของคเวตทรบหนาทพยงราคาหนในประเทศไมใหรวงหนกไปกวาน บทบาทในอตสาหกรรมการเงน ดวยขนาดการลงทนทใหญโตและขอบขายการลงทนทกวางขวาง ทาให SWF เปนผเลนรายสาคญในระบบการเงนโลกทนาจบตามอง จากทผานมาทนการเงนเอกชนทมบทบาทมากทงในการลงทนระยะยาวและการเกงกาไรระยะสน แตทวาวกฤตการเงนทผานมากสงผลใหโลกการเงนมการพลกโฉมไปอยางสาคญ โดยในชวงป 2007- กลางป 2008 บรรดา SWF ไดเขาไปกอบกระบบการเงนตะวนตกทกาลงจะลมละลายดวยการอดฉดเงนกวา 92,000 ลานดอลลารเขาสสถาบนการเงนเหลานน (Kern, 2008: 10) นอกจากนนแลว ดวยกจกรรมการลงทนทหลากหลายและมปรมาณมาก ทาให SWF กลายเปนลกคารายใหญของธรกจดานหลกทรพยและทปรกษาการลงทนมากมาย สถาบนการเงนใหญๆในปจจบนไดมการตงแผนก SWF ขนมาเปนการเฉพาะเพอทาการตดตอและเจรจาธรกจกบลกคากลม SWF ทวโลก สงผลใหเกดการแขงขนกนอยางมากในหมสถาบนการเงนเอกชนในการชงสวนแบงธรกจกบนกลงทนรายใหญของโลกประเภทน อกแนวโนมหนงทนาจบตามองกคอ บทบาทของ SWF ทมตออตสาหกรรม Hedge Fund ซงทผานมาบรรดากองทนในตะวนออกกลางไดเขาไปลงทนในกองทน Hedge Fund ตางๆเปนจานวนมาก และถอเปนหนงในผลงทนใน Hedge Fund รายใหญทสดของโลกเลย (MGI, 2007: 99-100) และหลงจากเสยหายหนกจากการเขาไปลงทนในหนสถาบนการเงนชวง 2007-2008 กองทนใน



เอเชยทงสงคโปรและจนกรกคบถงขนจดตง Hedge Fund ของตวเองขนมาดวยเพอกลบผลขาดทนทผานมาและเพมอตราผลตอบแทน ราคาทรพยากร การทเงนดอลลารออนคายอมสรางแรงจงใจให SWF ทงหลายมองหาสนทรพยทใหผลตอบแทนสง และหกลางกบเงนดอลลารทออนลงได ทผานมาเหนไดชดวาการลงทนในตราสารการเงนทขาดสนทรพยทมตวตนหนนหลงกอใหเกดความเสยหายตอระบบเศรษฐกจโลกอยางมาก บรรดา SWF ตางๆกเขดกบบทเรยนนมากขน ทาใหนบแตหลงวกฤตการเงนทผานมา การลงทนในสนทรพยระยะยาวอยางทดนอสงหารมทรพย และสนคาโภคภณฑ เปนทนยมมากขน (Monitor Group, 2011) CIC ซงเปน SWF ของจนกอาศยการโหมลงทนในโภคภณฑทาใหสามารถพลกกลบมามกาไรไดตอเนองในชวง 2-3 ปทผานมา การเขาซอทรพยากรและทดนของ SWF ทมแนวโนมสงขนในอนาคตยอมสงผลใหราคาโภคภณฑและเงนเฟอสงขนในระยะยาวดวย 6. ประเทศไทยกบ SWF ในชวงทผานมานบตงแตป 2008 มการถกเถยงมากในประเดนของการจดตง SWF ซงในชวงของรฐบาลพรรคพลงประชาชนกมความพยายามจะจดตงกองทน SWF ขนมาแตกลมไปเสยกอน มาถงยคของรฐบาลประชาธปตยและพรรคเพอไทยกมความพยายามทจะจดการเรองของการบรหารทนสารองทมากมายเปนประวตการณใหมประสทธภาพในลกษณะของการตง SWF เชนกนแตทกวนนยงไมมความชดเจนและกถกคดคานจากธนาคารแหงประเทศไทย เมอมองดภาพรวมทงหลายดวยมมมองทางเศรษฐศาสตรการเมองแลว นอกจากการมเงนทนสารองอยมากมายแลว ปจจยทจะมากาหนดความเหมาะสมในการตง SWF นนมดงตอไปน 1.บทบาทภาครฐ ประเทศทเปนเจาของกองทน SWF ขนาดใหญโดยเฉพาะในกลมประเทศเกดใหมทงหลายมกเปนประเทศทมการควบคมและ/หรอรวมศนยทางเศรษฐกจสง มรฐเปนตวนาในการขบเคลอนเศรษฐกจ มรฐเปนผบรหารจดการสนทรพยและทศทางเศรษฐกจอยางเบดเสรจเดดขาด ทงนเนองจากวา SWF ถอเปนเครองมออยางหนงในการบรรลเปาหมายของรฐ ทาใหตองมการทางานประสานกบองคาพยพอนๆของรฐเพอใหสรางประสทธภาพและประสทธผลดานนโยบายตางๆได 2.ระบบการปกครองภายในประเทศ แนนอนวาหากระบบเศรษฐกจอยในลกษณะทรวมศนย มรฐวสาหกจเปนผนาและเปนเจาของปจจยการผลต และภาครฐเปนผควบคมปจจยมหภาคตางๆ การเมองภายในประเทศยอมมบรรยากาศทคอนไปทางรวมศนยไปดวย อยในลกษณะทเปนเผดจการ ไมมการหมนเวยนเปลยนขวอานาจมากนก เพอใหการบรหารจดการตางๆมความคลองตว ทงนตองไมลมอกวา การลงทนของ SWF นน ตองมการรบความเสยงทสงขนและมการบรหารงานทยาวนานเพอใหเกดการเชอมโยงและตอบสนองกบนโยบายของภาครฐดวย 3.ระบบการเงน หรอภาษาทางทฤษฎกคอ Monetary Regime ซงบรรดาประเทศทเปนเจาของ SWF สวนมากจะมระบบการเงนทปดและมการควบคมสง ระบบอตราแลกเปลยนแบบคงทหรอมการแทรกแซงจากธนาคารกลางมากเชน กรณของจนหรอชาตอาหรบ เปนตน นอกจากนนแลว



ตลาดการเงนในประเทศตองมการจากดไมใหมการลงทนจากตางชาตมากเกนไป เพอรกษาเสถยรภาพโดยรวมของระบบการเงนดวย หากประเทศไทยมการตง SWF ขนมาไดจรงๆ แนนอนวาประเทศไทยยอมมทางเลอกในการบรหารทนสารองมากขน เกดความยดหยนในการเลอกสนทรพยลงทนและเพมผลตอบแทนใหสงขนได ทามกลางความไมแนนอนของคาเงนสกลหลกทงดอลลารและยโรทเปนองคประกอบหลกของทนสารอง ขณะเดยวกนการตง SWF จะเปนการเพมโอกาสในการพฒนาระบบการเงนในประเทศไดอกทางหนงผานการแลกเปลยนความรและขอมลกบสถาบนการเงนชนนาของโลก นอกจากนนแลวการม SWF จะชวยใหประเทศไทยเขาถงและรบรมมมองในเชงลกของมหาอานาจใหมทางเศรษฐกจโลกจากประเทศเกดใหมผานการเขารวมเปนพนธมตรกบ SWF ขนาดใหญ และการเขารวมประชมประจาปของ SWF ทวโลกทชอวา การประชมระหวางประเทศของกองทนความมงคงแหงชาต (International Forum of Sovereign Wealth Funds) แตเมอพจารณาจากทง 3 ปจจยขางตนจะพบวา ในทางปฏบตแลว ประเทศไทยไมอยในฐานะทจะตง SWF ไดเลย ทงนเนองจากวา ประเทศไทยนนเปนประเทศทมระบบเศรษฐกจทเปดกวางในทกดาน ไมมการควบคมเงนทนทเขมงวดเหมอนจนหรอตะวนออกกลาง สงเกตไดจากราคาตราสารการเงนและคาเงนบาททมความผนผวนสงและถกเกงกาไรโดยตางชาตมาก หากมการตง SWF ขนมา ยอมเทากบเปนการเพมความเสยงทางการเงนของประเทศเขาไปอก การลงทนของ SWF ในสนทรพยทมความเสยงสงขน ยอมสงผลตอความผนผวนของคาเงน และดวยสภาพเศรษฐกจโลกในปจจบนเองทโลกมความเสยงจากวกฤตในยโรป การชะลอตวลงของเศรษฐกจจน และราคานามนทอาจพงขนไดจากวกฤตในตะวนออกกลาง SWF ยอมเสยงขาดทนมหาศาลในระยะสนๆได และนนจะสงผลกระทบอยางรนแรงตอคาเงนและความเชอมนตอระบบเศรษฐกจและระบบการเงนของประเทศ เงนทนจะไหลออกจากระบบตลาดทนอยางรวดเรว ขณะเดยวกนกตองยอมรบวาประเทศไทยในยามนมความสามารถในการหาเงนตราตางประเทศเขามาไดนอยลงจากภาคการสงออกทอาจชะลอตวลงและตนทนการนาเขานามนทปรบสงขน และหากประเทศไทยตองการใช SWF เพอการพฒนาเศรษฐกจกจะตดปญหาตรงทวา ระบบเศรษฐกจของไทยนนเปนระบบเศรษฐกจทเนนบทบาทของภาคเอกชนมากกวาภาครฐ รฐวสาหกจไทยสวนใหญอยในกจการดานสาธารณปโภคแถมกาลงทยอยถกแปรรปไปเรอยๆดวย ตางจากประเทศอยางจน สงคโปร หรอ UAE ททนภาครฐมบทบาทในทกอตสาหกรรม การตง SWF เพอไปซอกจการขนาดใหญในตางประเทศเพอหวงเชอมโยงมายงภายในประเทศอาจใหประโยชนทจากดในการพฒนา อกทงการทประเทศไทยอยในภาวะทธรกจกบการเมองแยกกนไมออก กอาจกอใหเกดภาวะของ “ผลประโยชนทบซอน” ท SWF ถกใชเปนเครองมอใหประโยชนคนเฉพาะกลมควบคไปกบการออกนโยบายทเออพวกพองได ทงนตวอยางของการทนกการเมองเขามาลวงลกในโลกนกมใหเหนแลวคอ กรณของ Excess Crude Account (ECA) ของไนจเรยทตงขนในป 2003 โดยในป 2007 ซงไนจเรยไดผนาคนใหมคอ อมาร ยารอาดว และขณะนนเงนของ ECA มมากกวา 20,000 ลานดอลลาร แตดวยปญหาของขอกฎหมายทไมชดเจนในเรองของการจดสรรเงนไปยงหนวยงานใน



ระดบตางๆทงสวนกลางและสวนภมภาค และปญหาการทจรตทรนแรง สงผลใหภายใน 3 ป เงนของ ECA เหลอเพยง 3,000 ลานดอลลารในเดอนเมษายน 2010

7. บทสรป SWF นนไมใชเปนสงใหมในระบบการเงนโลก แตมตวตนมานานยอนไปถงตงแตสมยหลงสงครามโลกครงท 2 และมพฒนาการอยางตอเนองในทกๆชวงประวตศาสตรเศรษฐกจและการเงนโลกท มการพลกผนอยางสาคญ เนองมาจากพลวตในระบบการเงนทถกขบเคลอนโดยการเปลยนแปลงในศนยกลางการเงนสาคญของโลกอยางสหรฐฯและวกฤตการเงนทวโลกในหลายๆครง สงผลใหเกด SWF ทมโครงสรางและวตถประสงคแตกตางกนในแตละชวงเวลาตามสภาพของปจจยภายในประเทศและสงทเกดขนนอกประเทศในชวงเวลานนๆ SWF ถอเปนเครองมอใหมในทางนโยบายของรฐในการบรรลเปาหมายตางๆทงการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ การเปนแหลงเงนออมในอนาคต และเปนเครองมอหนงในการพฒนาเศรษฐกจ และเพอใหบรรลเปาหมายเหลาน จงตองมการนาเงนสวนเกนในรปของทนสารองและรายไดจากการขายโภคภณฑไปลงทนทวโลก สงผลให SWF มบทบาทในเวทเศรษฐกจและการเงนโลกในชวงทผานมา เปนตวแปรสาคญตอการไหลเวยนของเงนทนขามประเทศจากการเขาไปลงทนในกจการตางๆทวโลก โดยในชวงตนของวกฤตการเงนในป 2007-2008 SWF มบทบาทอยางมากในการกอบกความเชอมนทมตอระบบสถาบนการเงนในตะวนตก แตหลงจากถกพษการเงนเขาเลนงานจนขาดทนไปมาก SWF กเบนเขมการลงทนไปลงทนในสนทรพยทใหผลตอบแทนมากขนทง Hedge Fund และสนทรพยทมตวตนตางๆทงทดน อสงหารมทรพย และสนคาโภคภณฑ ซงการลงทนในสนคาโภคภณฑของ SWF นอกจากจะชวยใหผลตอบแทนสงขนแลว ยอมมผลตอราคาในระยะยาวของโภคภณฑทอาจมแนวโนมปรบตวสงขน สงผลตออตราเงนเฟอทวโลก และอาจสงผลสาคญตอคาเงนดอลลารไดใหออนลงอกดวย สาหรบประเทศไทยนนเมอพจารณาถงขอดในการตง SWF ขนมานนประโยชนทไดจะจากดวงอยแตเฉพาะในดานการเงนและเครอขายทเพมขนเทานน แตประโยชนในเชงของเศรษฐกจมหาภาคโดยรวมนนไมมากดวยขอจากดของโครงสรางสถาบนของประเทศทงบทบาทภาครฐ ระบบการเงน และระบบการปกครองประเทศ ทแตกตางจากประเทศตนแบบ การตง SWF ในยามนกลบจะยงทาใหประเทศไทยเผชญความเสยงจากระบบเศรษฐกจโลกมากขนและอาจขาดทนสงไดในระยะสน นอกจากนนแลวการตง SWF ขนมากลบจะเปนอกชองทางใหนกการเมองเขามาแสวงหาผลประโยชนไดจนสงผลอยางมากตอระดบทนสารองของประเทศ เกดปญหาตอความเชอมน ดงนนแลวเมอพจารณาจากผลดและผลเสยควบคกน การตง SWF จงไมเหมาะสมกบประเทศไทย ในสวนของขอเสนอในการวจยเพมเตมนน ผเขยนเหนวา ควรขยายการศกษา SWF ในสาขากฎหมายและรฐศาสตร เพอความเขาใจใน SWF ทรอบดานมากขนและหาแนวทางทเหมาะสมในการออกกฎหมายและนโยบายทเหมาะสมกบ SWF เพอใหประเทศไทยไดประโยชนสงสดและควบคมความเสยงจากการเขามาลงทนของ SWF ได



8. กตตกรรมประกาศ บทความวจยชนนเปนสวนหนงของวทยานพนธในหลกสตรศลปะศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรการเมอง ผเขยนขอกราบขอบพระคณ รศ.ดร. ณรงค เพชรประเสรฐ ผเปนอาจารยทปรกษาทจดประกายในการทางานวจยชนนและใหแนวคดและความเหนทางวชาการเสมอมา ตลอดจนภาคการธนาคารและการเงน คณะพาณชยศาสตรและการบญชทเออเฟอขอมลอนมคาทางการเงนจากระบบซอฟตแวรทางการเงนททนสมย



บรรณานกรม ภาษาไทย สมภพ มานะรงสรรค. (2552). พลวตของระบบการเงนโลกกบผลกระทบตอไทย (พมพครงท 3).

กรงเทพมหานคร: ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

ภาษาองกฤษ Beck, R., & Fidora, M. (2008). The impact of sovereign wealth on global financial markets. (ECB Occasional Paper Series No. 91). Frankfurt: European Central Bank. Cognato, M. H. (2008). Understanding China’s new sovereign wealth fund. (NBR Analysis Vol. 19, No. 1). Seattle: The National Bureau of Asian Research. Haggard, S., & Cheng, T. C. (1988). State and foreign capital in the East Asian NICs. In F. C. Deyo (Ed.), The political economy of the new Asian industrialism (pp.84-135). (2 nd ed.). Ithaca, NY: Cornell University Press. International Working Group of Sovereign Wealth Funds. (2008). Sovereign wealth funds generally accepted principles and practices: “Santiago Principles”. Santiago de Chile: Author. Kern, S. (2008). SWFs and foreign investment policies – an update. Frankfurt: Deutsche Bank Research. Lim, J. J. (1977). Foreign investment and industrialization in Singapore: Adaptive policies and responses in an internationally competitive situation. In Lim J. J. (Ed.), Foreign investment in Singapore: Some broader economic and socio-political ramifications (pp.5-91). Singapore: Institute of Southeast Asian Studies. Lyons, G. (2007). State capitalism: The rise of sovereign wealth funds. Journal of

Management Research, 7(3), 119-146. McKinsey Global Institute. (2007). The new power brokers: How oil, Asia, hedge funds, and private equity are shaping global capital markets. San Francisco: McKinsey & Company. Monitor Group. (2008). Assessing the risks: The behaviors of sovereign wealth funds in the global economy. Cambridge, MA: Author. ____________. (2011). Braving the new world: Sovereign wealth fund investment in the uncertain times of 2010. Cambridge, MA: Author.



Portman, C. (2008). The economic significance of sovereign wealth funds. Economic Outlook, 32(1), 24-33. Rozanov, A. (2005). Who holds the wealth of nations? Central Banking Journal, 15(4), 52- 57. Setser, B. W. (2008). Sovereign wealth and sovereign power: the strategic consequences of American indebtedness. (Council Special Report No. 37). New York: Council on Foreign Relations. Siddayo, C. M. (1977). Singapore’s petroleum sector: A case study of the country’s investment growth. In Lim J. J. (Ed.), Foreign investment in Singapore: Some broader economic and socio-political ramifications (pp.129-162). Singapore: Institute of Southeast Asian Studies. Singh, K. (2008). Frequently asked questions about sovereign wealth funds. (Corner House Briefing No. 38). Dorset: The Corner House. Truman, E. M. (2008). The Rise of Sovereign Wealth Funds: Impact on US Foreign Policy and Economic Interests. Testimony before the Committee on Foreign Affairs, US House of Representatives, Washington DC, May 21. Weiner, E. J. (2010). The shadow market: How a group of wealthy nations and powerful investors secretly dominate the world. New York: Scribner. Wu, F., & Seah, A. (2008). Would China’s sovereign wealth fund be a menace to the USA? China & World Economy, 16(4), 33-47. Yagci, F. (2001). Choice of exchange rate regimes for developing countries. (Africa Region Working Paper Series No. 16). Washington DC: The World Bank.



การประเมนประสทธภาพแรงงานไทยดวยวธ พาแนล ดอเอ Evaluation Efficiency of Thai Labors Using Panel Data Envelopment Analysis

สรสนทร หลอสมฤด

นกศกษาปรญญามหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคเพอการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยภาพรวมทงประเทศ รวมทงการศกษาถงประสทธภาพแรงงานเชงเปรยบเทยบทง 75 จงหวด ซงการศกษาครงนไดแบงวธการศกษา 2 แนวทาง ในสวนแรกคอการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยภาพรวมทงประเทศ โดยใชขอมลทตยภม ตงแต พ.ศ.2544 – พ.ศ.2553 รวมทงสน 10 ป และในสวนทสองคอ การประเมนประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวดทง 75 จงหวด โดยใชขอมลพาแนล รายจงหวดตงแตป พ.ศ.2549-พ.ศ.2552 รวมทงสน4 ป โดยตวแปรปจจยผลผลตทใชในการศกษาคอ ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) สาหรบภาครวมทงประเทศ และ ผลตภณฑมวลรวมรวมภายในจงหวด (GPP) สาหรบการศกษารายจงหวด ตวแปรปจจยนาเขาทใชในการศกษาคอ แรงงานทมงานทา (Employment) ภาพรวมทงประเทศและรายจงหวดทง 75 จงหวด ในการศกษาครงนไดใชวธการวเคราะหประสทธภาพทางเทคนค ดอเอ (Data Envelopment Analysis) และ พาแนล ดอเอ(Panel Data Envelopment Analysis) พจารณาทางดานปจจยนาเขา ภายใตขอสมมตผลไดแบบแปรผน(Variable Return to Scale: VRS) การประเมนประสทธภาพแรงงานภาพรวมทงประเทศและรายจงหวดนน ผลการศกษาพบวา การประเมนประสทธภาพแรงงานไทยภาพรวมทงประเทศตงแตปพ.ศ.2544 ถงปพ.ศ.2553 รวมระยะเวลาทงสน 10 ป ประสทธภาพแรงงานไทยใกลคาความมประสทธภาพและมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง โดยคาเฉลยอยในระดบ 0.990 และประสทธภาพแรงงานไทยอยในระดบคาความมประสทธภาพทงหมด 3 ป สวนการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวดทง 75 จงหวดพบวา ในชวงปพ.ศ.2549-พ.ศ.2550 การเปลยนแปลงประสทธภาพการผลตโดยรวมเพมขน 54 จงหวด และประสทธภาพการผลตโดยรวมลดลง 21 จงหวด ในชวงป พ.ศ.2550-พ.ศ.2551 การเปลยนแปลงประสทธภาพการผลตโดยรวมเพมขน 44 จงหวด และประสทธภาพการผลตโดยรวมลดลง 31 จงหวด ในชวงปพ.ศ.2551-พ.ศ.2552 การเปลยนแปลงประสทธภาพการผลตโดยรวมเพมขน 40 จงหวด และประสทธภาพการผลตโดยรวมลดลง 25 จงหวด โดยทแนวโนมประสทธภาพแรงงานเพมขนอยางตอเนองสอดคลองกนระหวางภาครวมทงประเทศและรายจงหวดทง 75 จงหวด

คาสาคญ : การประเมนประสทธภาพทางเทคนค, ดชนการเปลยนแปลงประสทธภาพ



Abstract

The main proposes of this paper is to investigate efficiency evaluation of Thai Labors holding the country and there are relative comparison of all of 75 provinces. This study is divided into 2 ways. First, Study efficiency evaluation of Thai labors holding country by using secondary data. Analyzed period is 10 years from 2001to 2010. Input factor is all employment in the country and output factor is GDP. Second, Study efficiency evaluation of Thai labors relative comparison of all 75 provinces using panel data to analyze. Analyzed period is 4 years from 2006 to 2009. Input factor is GPP and output factor is provinces employment. In this paper is going to use Data Envelopment Analysis: DEA and Malmquist productivity index in order to evaluation Thai workforce efficiency. Both are considering under variable return to scale: VRS and input orientation assumptions. The results indicate that. The efficiency Thai labors hold the country. The point of workforce efficiency has increased steadily. 3 years of Thai labor efficiency is outstanding to the efficiency point. Evaluation of Thai labors efficiency comparison all of 75 provinces found that. First period, the total factor productivity change is increase 54 provinces. There are decrease 21 provinces. Second period, the total factor productivity change is increase 44 provinces. There are decrease 31 provinces. Third period, the total factor productivity change is increase 40 provinces. There are decrease 25 provinces. Therefore, tend of both evaluation efficiency Thai labors increases steadily.

Keywords: Data Envelopment Analysis, Efficiency change index 1. บทนา ในอดตทผานมาคาจางขนตาของไทยไดเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะในชวงป พ.ศ.2533 -พ.ศ.2540 โดยเพมขนถงรอยละ 40 แตภายหลงวกฤตเศรษฐกจในป 2540 คาจางขนตากลบมแนวโนมลดลง ซงสะทอนใหเหนวาแรงงานไรฝมอของไทยยงไมไดรบประโยชนอยางเตมทจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ และแรงงานไรฝมอมยงคงกระจกตวอยในภาคอตสาหกรรมเปนสวนใหญ (ตลบลกขณ ธนดษฐสวรรณ และอญชลศรคะเณรตน, 2554) สาหรบประโยชนทไดรบจากการใชนโยบายคาจางขนตา 300 บาทนนจะทาใหแรงงานมรายไดเพมขนคอนขางสง โดยอตราคาจางดงกลาวสงขนเฉลยทวประเทศคดเปนรอยละ 40 และคาจางแรงงานขนตาในสวนของกลมธรกจขนาดกลางและขนาดยอมสงขนเปนรอยละ 71.76 (คานวณจากขอมล สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม) ซงจะสามารถทาใหมความสามารถในการจบจายใชสอยหรอกาลงซอเพมขน และเกดการปรบตวใหผประกอบการใชแรงงานทมทกษะ (knowledge skilled-based) มากขน โดยภาคธรกจตองใหความสาคญกบการจางแรงงานทมความรและประสบการณมากขน เพอใหคมคากบตนทนคาใชจายดานแรงงาน นอกจากนนแลว ปจจบนประเทศไทยอยในภาวะขาดแคลน



แรงงานทงในระดบไรฝมอและมฝมอ ทาใหมแนวโนมทจะตองปรบเพมคาจางแรงงานขนตาเพอใหสอดคลองกบสภาพตลาดแรงงานและสภาพทางเศรษฐกจในปจจบน สวนของผประกอบการภายในประเทศไทย นยมจางแรงงานไทยทมลกษณะ 3Lคอ “คาจางตา ประสทธผลตา และรายไดตา” (Voravid Charoenloet และ Alain Mounier, 2008) ซงเปนลกษณะทใชแรงงานทไมมประสทธภาพ อนจะกอใหเกดปญหาในมตทางดานสงคมคอ ปญหาการกระจายรายได โดยนโยบายดงกลาวสงผลกระทบโดยตรงตอตนทนการผลตทางดานแรงงาน โดยเฉลยทวประเทศแลว ตนทนคาจางแรงงานขนตาจะเพมขนรอยละ 10.1 (คานวณจากขอมล สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม) ซงผลกระทบดงกลาวในแตภาคการผลตจะมผลกระทบทแตกตางกน โดยเฉพาะอยางยงประเภทการผลตทพงแรงงานอยางเขมขน (Labor Intensive) อาทเชน ธรกจโรงแรม รบเหมากอสราง และภาคการขนสง นอกเหนอจากนนยงมผลกระทบทางออมเกยวกบอตราเงนเฟอ อนเนองมาจากตนทนการผลตของผประกอบการสงขน ซงจะกอใหเกดปญหาการใชแรงงานตางดาวทดแทนแรงงานไทย และอาจจะสงผลตอนโยบายการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment: FDI) ทจะทาการหลกเลยงตนทนดานแรงงานทสงขนอกดวย โดยอาจจะหนไปเลอกลงทนในแถบประเทศทมคาจางขนตาทตากวาประเทศไทย อาทเชน สาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐอนเดย และสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม ทงน ประสทธภาพทางการผลตถอไดวาเปนสงหนงทมความสาคญในการขบเคลอนระบบเศรษฐกจในระยะยาวของประเทศ ถาสามารถยกระดบประสทธภาพทางการผลต จะนาไปสการยกระดบคณภาพชวตของประชากรในประเทศใหมความเปนอยทดเชนกน ดงนนการทจะพฒนาศกยภาพการผลต จาเปนตองพฒนาประสทธภาพของปจจยในการผลตเปนสาคญ ปจจยการผลตทเปนตวแปรสาคญของประสทธภาพทางการผลต คอ แรงงาน และ ทน สาหรบการวดประสทธภาพในครงนจะวดประสทธภาพการผลตของปจจยแรงงาน การเพมขนของประสทธภาพแรงงานมความสาคญอยางยงตอความสามารถในการแขงขนของประเทศ เนองจากประสทธภาพแรงงาน จะสะทอนใหเหนถงประสทธภาพในการทางานของปจจยการผลตดานแรงงาน เพอใชเปรยบเทยบผลผลตทางดานเศรษฐกจ ซงจะกอใหเกดประโยชนตอการประเมนนโยบายตลาดแรงงานของประเทศวาจะดาเนนไปในลกษณะใด กลาวคอจะดาเนนนโยบายการใชแรงงานเขมขน(Labor Intensive) แตดอยคณภาพ เหมอนในอดตทผานมา หรอจะปรบเปลยนนโยบายลกษณะการใชแรงงานทมประสทธภาพมากขนรวมกบเทคโนโลยชนสง รวมถง เปนประโยชนตอการกาหนดอตราคาแรงเชงเปรยบเทยบกบประสทธภาพแรงงานทเหมาะสม ดงนนภาครฐควรมบทบาทในการสนบสนนสงเสรมพฒนาความร ความสามารถและทกษะตางๆในแรงงานไทยใหมลกษณะเปนแรงงานทมลกษณะเฉพาะ และโดดเดนกวาแรงงานประเทศอนๆ ซงเปนทยอมรบหากตนทนปจจยการผลตทางดานแรงงานของประเทศไทยมคาจางทสงแตถาหากมประสทธภาพในการผลตมากกวาตนทนการผลต และกอใหเกดประโยชนแกผประกอบการอยางเหมาะสม ผประกอบการกจะมความสามารถเพยงพอทจะจายคาแรงขนตาทสงขน



จากปญหาขางตนนามาสแนวทางการศกษาเกยวกบการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยเพอเปนแนวทางในการอธบายอยางนาเชอถอถงความมประสทธภาพแรงงานไทย โดยการทาวทยานพนธเลมน เลอกการศกษาโดยวธวเคราะหทางเทคนค (Data Envelopment Analysis: DEA)

2. วตถประสงคของการศกษา ศกษาถงประสทธภาพแรงงานไทย ในภาพรวมทงประเทศรวมทงศกษาถงการเปลยนแปลงของประสทธภาพแรงงานเชงเปรยบเทยบรายจงหวดทง 75 จงหวด

3. แนวคดและทฤษฎ โดยการศกษาวจยในครงน มงศกษาประสทธภาพทางเทคนคแรงงาน โดยแบงการศกษาเปน 2 แนวทางคอการศกษาภาพรวมทงประเทศ และศกษาถงการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวดทง 75 จงหวด โดยศกษาตามแนวคดและทฤษฎดงตอไปน

การวดประสทธภาพทางเทคนค (Data Envelopment Analysis: DEA) การวเคราะหทางเทคนค (Data Envelopment Analysis: DEA) เปนวธทใชประเมนประสทธภาพของหนวยการผลต ซงเปรยบเทยบระหวางหนวยการผลตแตละหนวยการผลตกบหนวยการผลตทมประสทธภาพดทสด ซงการวดประสทธภาพโดยวธนถอเปนวธประเมนผลการดาเนนงานของหนวยการผลตใดหนวยการผลตหนง โดยหนวยการผลตททาการศกษาเราจะเรยกวา Decision Making Unit (DMU) ซงลกษณะของหนวยการผลตททาการศกษาจะตองเปนหนวยการผลตทมลกษณะเดยวกนและมปจจยการผลตเหมอนกน และการวดประสทธภาพดวยวธการดงกลาว ยงเปนการเปรยบเทยบขอมลทไดมาจากกลมตวอยางทงหมดเพอหาหนวยการผลตตวอยางทมประสทธภาพ เมอเทยบกบหนวยการผลตกลมตวอยางททาการศกษา กลาวคอ DEA จะสามารถทาใหทราบถงหนวยการผลตใดเปนหนวยการผลตทมประสทธภาพดทสด และสามารถอธบายถงความไมมประสทธภาพของหนวยการผลตอนๆได โดยทประสทธภาพของแตละหนวยการผลตจะถกคานวณออกมาในรปของคาประสทธภาพ (Efficiency Scores :SE) คาประสทธภาพนแสดงถงระดบสดสวนของผลผลตทหนวยการผลตสามารถเพมไดโดยทยงคงไมเปลยนแปลงปรมาณปจจยการผลต หรอในทางกลบกนสามารถแสดงถงสดสวนของปจจยการผลตทหนวยการผลตลดลงเพอใหหนวยการผลตดาเนนไปถงจดทมประสทธภาพ โดยทจานวนผลผลตทไดรบไมเปลยนแปลง ซงสะทอนใหเหนถงความสามารถของหนวยผลตในดานการจดสรรทรพยากรหรอปจจยการผลตทมอยใหเกดประสทธภาพดทสด ทาใหตนทนการผลตลดลงในขณะเดยวกนกยงสามารถทจะไดรบผลผลตสงสดอกดวย เสนขอบเขตการผลต (Production Frontier) ของฟงกชนการผลตสาหรบหนวยการผลตหนง เกดจากความสมพนธของการใชปจจยการผลตและผลผลตทไดรบ หนวยการผลตทมประสทธภาพจะอยบนเสนพรมแดนการผลต (Best practice Frontier) สวนหนวยการผลตทไมมประสทธภาพจะอยตากวาเสนพรมแดนการผลต ปจจบนมการวดประสทธภาพทางเศรษฐกจโดยวธการวเคราะห DEA ทงทมงเนนทงปจจยการผลตและปจจยผลผลต โดยขอสมมตเกยวกบผลตอบแทนทงใน



รปแบบผลตอบแทนตอขนาดคงท (Constant Return to Scale: CRS) และผลตอบแทนตอขนาดไมคงท (Variable Return to Scale: VRS) ภายใตผลตอบแทนตอขนาดไมคงท และพจารณาทางดานปจจยนาเขา ซงอยภายใตสมการดงตอไปน

Min

m

i

s

r

ri ss1 1

Subject to

n

j

iijij xsx1

0

i=1,2…,m

n

j

rrjrj ysy1

0

r=1,2,…,s

n

j

j

1

1

โดยท คอ คาความมประสทธภาพของ DMU

rjy คอ เวกเตอรของผลผลต r สาหรบ DMU ท j

ijx คอ เวกเตอรของปจจยการผลตท i สาหรบ DMU ท j

j คอ คาถวงนาหนก

is คอ ตวแปร Slack ของปจจยการผลตของ DMU

rs คอ ตวแปร Slack ของปจจยการผลตของ DMU

การพจารณาการเตบโตประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวดทง 75 จงหวดระยะเวลา 4 ปนนจะใชวธ Malmquist Productivity index ซงสามารถหาการเปลยนแปลงประสทธภาพโดยรวม (Total efficiency change) ของหนวยผลต ณ เวลาท t ถงเวลาท t+1 ภายใตสมการดงน

1,1,1, tttttt SIECIETEC

21

1

11

111

111 ,

,

,

,

,

,

ttt

ttt

ttt

ttt

ttt

ttt

yxD

yxD

yxD

yxD

yxD

yxD

โดยท 111 ,

, ttt

ttt

yxD

yxD แสดงถงสดสวนระหวางประสทธภาพเชงเปรยบเทยบ (Relative

Efficiency) ของหนวยผลต ณ เวลาท t+1 เทยบกบ ณ เวลาท t

21

1

11

111

,

,

,

,

ttt

ttt

ttt

ttt

yxD

yxD

yxD

yxD

แสดงถงสดสวนการเปลยนแปลงในประสทธภาพ จากเวลาท t ถงเวลาท t+1

0,,

rij ss



4. วธการวจย การศกษาครงนมงเนนศกษาการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยดวยวธ พาแนล ดอเอ (Panel Data Envelopment Analysis) โดยทาการศกษาตงแตป พ.ศ.2544 - พ.ศ.2553 รวมระยะเวลาทงหมด 10 ป สาหรบภาพรวมทงประเทศ และทาการศกษาอตราการเตบโตประสทธภาพรายจงหวดทง 75 จงหวด โดยทาการศกษาตงแตป พ.ศ.2549 -พ.ศ.2552 รวมระยะเวลาทงหมด 4 ป ซงการศกษาดงกลาวใชขอมลทตยภม (Secondary data) โดยปจจยผลผลตของการศกษาภาครวมทงประเทศคอของผลตภณฑมวลรวมประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) และผลตภณฑมวลรวมจงหวด (Gross Domestic Province: GPP) สาหรบการศกษาการเตบโตประสทธภาพรายจงหวด และปจจยนาเขาคอ จานวนแรงงานในระบบ ซงประกอบไปดวยจานวนแรงงานภาคการเกษตร (Agriculture) และนอกภาคการเกษตร (Non-Agriculture) ทงประเทศและรายจงหวด และพจารณาทางดานปจจยนาเขา (Input Orientation) ภายใตขอสมมตผลตอบแทนตอขนาดไมคงท (Variable Return to Scale: VRS) เพอปองกนเรองการนาขอมลทใชหาคาความมประสทธภาพ เพราขอมลดงกลาวอาจเปนขอมลทสดโตงทางดานสงหรอตาเกนไป (Outlier) ซงการเกบขอมลดงกลาวมาจากสานกคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สงกดสานกนายกรฐมนตร และสานกสถตแหงชาต สงกดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ตารางท1 ตวแปรปจจยการผลต และผลผลตในการคานวณหาคาความมประสทธภาพ ตวแปร รายการ วธการ ตวเปรปจจยการผลต กาลงแรงงานทไดรบการจางงานทงประเทศ DEA (Input) กาลงแรงงานทไดรบการจางงานรายจงหวด Malmquist DEA ตวแปรผลผลต ผลตภณฑมวลรวมประเทศ(GDP) DEA (Output) ผลตภณฑมวลรวมจงหวด(GPP) Malmquist DEA

5. ผลการศกษา ผลการศกษาจากการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยภาพรวมทงประเทศตงแตป พ.ศ.2544 - พ.ศ. 2553 ตลอดระยะเวลารวม 10 ป ภายใตสมมตฐานผลตอบแทนแบบแปรผน(Variable Return to Scale: VRS) กลาวไดวาประเทศไทยมคาความมประสทธภาพแรงงานจานวน 3 ปไดแกป 2544, 2550 และ2553 และคาความไมมประสทธภาพแรงงานจานวน 7 ปโดยคาเฉลยคาความมประสทธภาพคอ 0.990 และถาพจารณาคาความมประสทธภาพตอขนาด (Scale Efficiency: SE) ระดบคาความมประสทธภาพแรงงานไทยมจานวน 1 ปและคาความไมมประสทธภาพตอขนาดจานวน 9 ป โดยคาเฉลยความมประสทธภาพตอขนาดคอ 0.911 ป เมอพจารณาภาพรวมตลอดระยะเวลา 10 ปนน คาความมประสทธภาพของแรงงานไทยอยในระดบทใกลคาความมประสทธภาพ



ตารางท 2 คาความมประสทธภาพแรงงานไทยภาพรวมทงประเทศ ตงแตป พ.ศ.2544-พ.ศ.2553 ป CRS VRS SE 2544 0.783 1.000 0.783

2545 0.808 0.990 0.815 2546 0.846 0.991 0.853 2547 0.877 0.987 0.888 2548 0.900 0.988 0.911 2549 0.934 0.995 0.939 2550 0.970 1.000 0.976 2551 0.965 0.989 0.970 2552 0.935 0.963 0.976

2553 1.000 1.000 1.000 คาเฉลย 0.902 0.990 0.911 คาสงสด 1.000 1.000 1.000 คาตาสด 0.783 0.963 0.783 จานวนปทมประสทธภาพ 1 3 1 จานวนปทไมมประสทธภาพ 9 7 9

เมอพจารณาการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวดตงแตป พ.ศ.2549-พ.ศ.2552 ตลอดระยะเวลารวม 4ป สามารถพจารณาแบงเปน 3 ชวงเวลาดงตอไปน

ชวงระยะเวลา 1 ระหวางป พ.ศ.2549-พ.ศ.2550 คาการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานรายจงหวดเฉลยระดบ 1.032 แสดงวาประสทธภาพแรงงานรายจงหวงหวดเฉลยเพมขนจากป พ.ศ. 2549

ชวงระยะเวลา 2 ระหวางป พ.ศ.2550-พ.ศ.2551 คาการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานรายจงหวดเฉลยระดบ 0.993 แสดงวาประสทธภาพแรงงานรายจงหวงหวดเฉลยลดลงจากป พ.ศ. 2550

ชวงระยะเวลา 3 ระหวางป พ.ศ.2551-พ.ศ.2552 คาการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานรายจงหวดเฉลยระดบ 0.992 แสดงวาประสทธภาพแรงงานรายจงหวงหวดเฉลยลดลงจากป พ.ศ. 2551 แตเมอพจารณาโดยรวมแลวคาเฉลยการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานเพมขน โดยอยระดบ 1.005 ตามตารางท 3



ตารางท 3 คาเฉลยการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวด ป พ.ศ.2549- พ.ศ.2552 ป Total Factor Productivity Change พ.ศ.2549 - พ.ศ.2550 1.032 พ.ศ.2550 - พ.ศ.2551 0.993 พ.ศ.2551 - พ.ศ.2552 0.992 Average 1.005

การเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวดทง 75 จงหวดโดยแบงออกเปน 3 ชวงปและจดเรยงตามคาเปลยนแปลงสงสดและตาสดในแตละภมภาคโดยแบงออกเปน 7 ภมภาคไดแก ปรมณฑล ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคตะวนออก ภาคตะวนตก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตารางท 4

ตารางท 4 การเปลยนแปลงสงสดและตาสดของประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวด แบงตามภมภาคตงแตป พ.ศ.2549- พ.ศ.2552



ตารางท 4 การเปลยนแปลงสงสดและตาสดของประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวด แบงตามภมภาคตงแตป พ.ศ.2549- พ.ศ.2552 (ตอ)



6. สรปผลการศกษา การประเมนประสทธภาพแรงงานไทย ดวยวธ พาแนล ดอเอ ในครงนไดแบงการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยเปน 2 สวนโดยสวนแรกคอการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยภาพรวมทงประเทศ ตงแตป พ.ศ.2549-พ.ศ.2553 และสวนตอมาคอการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยรายจงหวดทง 76 จงหวด ตงแตป พ.ศ.2549-พ.ศ.2552 ซงกาหนดปจจยผลผลตคอ ผลตภณฑมวลรวมประเทศ(GDP) สาหรบการประเมนภาครวมทงประเทศ และผลตภณฑมวลรวมจงหวด (GPP) สาหรบการประเมนประสทธภาพแรงงานรายจงหวด และปจจยการผลตคอ จานวนแรงงานทมงานทาทวประเทศและแรงงานทมงานทารายจงหวดทง 75 จงหวด ภายใตสมมตฐานผลผลตแบบแปรผน (Variable Return to Scale: VRS) และพจารณาดานปจจยการผลต (Input Orientation) การพจารณาทงการประเมนประสทธภาพแรงงานไทยภาพรวมทงประเทศนน ประสทธภาพแรงงานไทยตลอดระยะเวลา 10 ปอยในระดบเฉลย 0.990 ซงใกลคาความมประสทธภาพ โดยมจานวน3 ปทมคาความมประสทธภาพและจานวน 7 ปทมคาใกลคาความมประสทธภาพ และเมอพจารณาจากคาประสทธภาพตอขนาด (Scale Efficiency) อยในระดบเฉลย 0.911 ซงใกลคาความมประสทธภาพตอขนาด โดยมจานวน1 ปทมคาความมประสทธภาพและจานวน 9 ปทมคาใกลคาความมประสทธภาพ การพจารณาการประเมนประสทธภาพแรงงานรายจงหวดโดยทง 3 ชวงเวลารวมแลวคาเฉลยการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานเพมขน โดยอยระดบ 1.005 โดยแนวโนมของประสทธภาพแรงงานทงภาครวมทงประเทศและการเปลยนแปลงประสทธภาพแรงงานรายจงหวดนนอยในระดบทใกลเคยงกบคาความมประสทธภาพ



บรรณานกรม ภาษาไทย ชดาภค เดชพนธ. 2548. การปรบปรงทกษะแรงงานในอตสาหกรรมกอสรางไทย. วทยานพนธ

วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวศวกรรมโยธา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ปภศร ชยวฒน และสวรย บญนมานนท . (2554) . การวเคราะหความสมพนธระหวางการ

เปลยนแปลงโครสรางประชากรกบความเหลอมลาทางรายไดประเทศไทย. จดหมายขาว สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) 3,1 (มถนายน2554): 14-18.

ดวงใจ วงศววฒนไชย. 2546. ความเจรญเตบโตของผลตภาพปจจยการผลตโดยรวมของภาคเกษตร ในภาคใตของประเทศไทย: การเปรยบเทยบระหวางวธทางเศรษฐมตและวธทางโปรแกรม ค ณ ต ศ า ส ต ร . ว ท ย า น พ น ธ เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร ม ห า บ ณ ฑ ต ค ณ ะ เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ดนพร อรยสจจกร และกรกรณย ชวะตระกลพงษ . (2554). ผลของการเปลยนแปลงโครงสราง ประชากรตอรปแบบการคาในภมภาคอาเซยนไทย. จดหมายขาวสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) 3,1 (มถนายน2554): 19.

ตลบลกษณ ธนดษฐสวรรณ และอญชล ศรคะเณรตน. 2554. การปรบเพมคาจางขนตา. ฝายวจย เศรษฐกจ ธนาคารแหงประเทศไทย.

วฒนา เขยวกนยะ. 2552. ประสทธภาพและการเตบโตของผลตภาพทางการเกษตรในเอเชย. วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

สลลทพย เหลาไพโรจน. 2551. การวดประสทธภาพสานกงานสาขาของการประปานครหลวงโดยใชวธ DEA. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการตดสนใจและการจดการคณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. 2554. วเคราะหผลกระทบนโยบายคาจางแรงงานขนตา 300 บาท.

อครพงศ อนทอง และมงสรรพ ขาวสะอาด. 2552. การเปลยนแปลงประสทธภาพในการจดการของ โรงแรมในจงหวดเชยงใหม. วารสารมหาวทยาลยธรรมศาสตร 27,3 (กนยายน 2552):1-26.

เอกชย ไชยจตร. 2551. ประสทธภาพการจดการทางดานการศกษาของสถาบนอดมศกษา : การเปรยบเทยบระหวางการวเคราะหสมการพรมแดนเชงเฟนสมและการวเคราะหเสนหอหม. วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

อครพงศ อนทอง. 2547. คมอการใชโปรแกรม DEAP 2.1 สาหรบการวเคราะหประสทธภาพดวยวธการ Data Envelopment Analysis. สถาบนวจยสงคม. มหาวทยาลยเชยงใหม.

อโนทย พทธาร ปณฑรก ศภอมรกล และพรสวรรค รกเปนธรรม. 2554. ดชนผลตภาพแรงงานของไทย (Labor Productivity Index). ขาวเศรษฐกจ ธนาคารแหงประเทศไทย. (4 มนาคม 2554)



ภาษาองกฤษ Banker, R.D.,Cooper W.W.,Seiford, L.M.,&Zhu,j. (2003). Data envelopment analysis: History,

Model, and interpretation. Boston: Kluwer Academic Publishers.. Satbir Singh., Tim Coelli and Evan Fleming. Performance of Dairy Plants in the Cooperative

and Private Sectors in India. No.2/2000. Centre for Efficiency and Productivity Analysis (CEPA) Working Paper. Department of Econometrics, University of New England Armidale, NSW 2351, Australia [Online]. Available : http://www.edu.au/econometrics/cepawp.htm [2012, January 20].

T. Bayarsaihan, G.E. Battese and T.J. Coelli. Productivity of Mongolian Grain Farming, 1976-1989. Centre for Efficiency and Productivity Analysis (CEPA) Working Paper. Department of Econometrics, University of New England Armidale, NSW 2351, Australia[online].Available:http://www.edu.au/econometrics/cepawp.htm [2012,January 10].

Tim Coelli., D.S. Prasada Rao and Geore E. Battest. An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis. Kluwer Academic Publishers. Boston/Dordrecht/London. ISBN 0-7923-8060-6.

Tim Coelli., Measurement and Sources of Technical Inefficiency in Australian Coal-Fired Electricity Generation. Centre for Efficiency and Productivity Analysis (CEPA) Working Paper. Department of Econometrics, University of New England Armidale, NSW 2351, Australia [online]. Available: http://www.edu.au/econometrics/cepawp.htm [2012, January 10].

Documents

New โครงการประชุมเวทีวิชาการ ... · 2019. 12. 26. · โครงการประชุมเวทีวิชาการระดับชาติ