Nghiệp soát toán - truongnganhang.edu.vntruongnganhang.edu.vn/Portals/0/users/bt02/112017/14/5. HUONG DAN KIEM... · Nội dung kiểm toán * Chi hoạt động nghiệp vụ

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ NGÂN HÀNG

www.truongnganhang.edu.vn

Nghiệp vụ kiểm soát kiểm toán nội bộ

Ngân hàng Nhà nước

HƯỚNG DẪN KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG NHÀ

NƯỚC VIỆT NAM (4807/HD-NHNN ngày 28/6/2016)

Giảng viên: Hoàng Lê Hà

3 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn

MỤC ĐÍCH KIỂM TOÁN

1. Xác nhận tính trung thực, hợp lý và hợp lệ của các số liệu, tài liệu, Báo cáo tài chính trong phạm vi kiểm toán.

2. Đánh giá tính tuân thủ pháp luật, tính kinh tế, hiệu quả, hiệu lực trong quản lý, sử dụng tài sản, vốn Nhà nước tại đơn vị.

3. Đánh giá những mặt được, phát hiện những mặt còn tồn tại và đưa ra những kiến nghị với các đơn vị được kiểm toán để khắc phục, sửa chữa sai sót, vi phạm nhằm chấn chỉnh công tác quản lý tài chính, công tác kế toán… Đồng thời, phát hiện những quy định trong công tác quản lý tài chính - kế toán chưa phù hợp hoặc chưa đầy đủ để kiến nghị với các cấp có thẩm quyền ban hành sửa đổi, bổ sung để hoàn thiện.


PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN

1. Kiểm tra đối chiếu

2. Xác nhận

3. Phỏng vấn

4. Tính toán

5. Phân tích


NỘI DUNG KIỂM TOÁN

1. Kiểm toán hồ sơ quyết toán

2. Kiểm toán việc thực hiện chế độ chứng từ kế toán

3. Kiểm toán tiền và tài sản

3.1. Kiểm toán tiền mặt, vàng

3.2. Kiểm toán tài sản cố định (TSCĐ)

3.3. Kiểm toán công cụ lao động (CCLĐ), vật liệu

3.4. Kiểm toán các khoản phải thu, tạm ứng, các khoản phải trả

3.5. Kiểm toán tài sản nợ khác (TK trong thanh toán)

4. Kiểm toánthu nhập, chi phí

5. Kiểm toán hoạt động cho vay, mua bán giấy tờ có giá, thanh toán với Nhà nước và ngân sách Nhà nước

6. Kiểm toán các tài sản ngoài bảng

7. Kiểm toán việc quản lý, sử dụng vốn, quỹ và khoản dự phòng rủi ro của NHNN

8. Kiểm toán việc xác định chênh lệch thu, chi và nộp NSNN

9. Phúc tra việc thực hiện kiến nghị sau kiểm tra, thanh tra, kiểm toán


1. Kiểm toán hồ sơ quyết toán

Mục tiêu kiểm toán

Đánh giá tính đầy đủ, chính xác, kịp thời, đúng quy định của các mẫu biểu Báo cáo tài chính trong hồ sơ quyết toán.

Nội dung kiểm toán

Kiểm toán tính đầy đủ, tính chính xác, kịp thời của hồ sơ quyết toán theo quy định về chế độ quyết toán năm, chế độ Báo cáo tài chính đối với NHNN và các văn bản hướng dẫn công tác quyết toán hằng năm.


2. Kiểm toán việc thực hiện chế độ chứng từ kế toán • Mục tiêu kiểm toán

- Đảm bảo chứng từ được lập đầy đủ các nội dung, các yếu tố theo quy định; tính hợp pháp, hợp lệ của chứng từ; phản ánh đúng các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh; tính chính xác của số liệu, thông tin trên chứng từ kế toán.

- Đánh giá việc chấp hành quy định trong việc tập hợp, đóng chứng từ,lưu trữ chứng từ kế toán.

• Nội dung kiểm toán

- Kiểm tra các nội dung của chứng từ

- Kiểm tra, đối chiếu chữ ký, họ, tên theo chức danh quy định trên chứng từ, đối chiếu với mẫu đã đăng ký.

- Kiểm tra việc tuân thủ quy định về ký chứng từ

- Kiểm tra việc phân loại, sắp xếp, đóng chứng từ, việc ghi thông tin ngoài bìa mỗi tập chứng từ

- Kiểm tra việc thực hiện bảo quản, lưu trữ chứng từ kế toán.


3.1. Kiểm toán tiền mặt, vàng


- Đánh giá tính chính xác, cập nhật của việc hạch toán tài khoản tiền mặt (tiền mặt bằng VND, tiền mặt bằng ngoại tệ), vàng.

- Đánh giá việc chấp hành chế độ kiểm kê.

- Đánh giá tính chính xác của số liệu.


- Kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của các chứng từ xuất, nhập tiền mặt, vàng; chứng từ thu, chi tiền mặt.

- Kiểm tra việc hạch toán, ghi chép sổ kế toán,tổng hợp cân đối ngày, tháng.

- Kiểm tra các tài liệu liên quan đến công tác kiểm kê của đơn vị


3.2. Kiểm toán tài sản cố định


- Đánh giá tính tuân thủ các quy định về mua sắm và hạch toán TSCĐ tăng trong năm.

- Đánh giá việc quản lý, sử dụng và kiểm kê TSCĐ của đơn vị.

- Đánh giá việc chấp hành định mức, tiêu chuẩn trang bị phương tiện làm việc của đơn vị.

- Xác nhận tính chính xác của việc trích khấu hao đối với các loại TSCĐ của đơn vị.

- Đánh giá việc chấp hành quy định về thanh lý TSCĐ của đơn vị; xác nhận số liệu TSCĐ giảm trong năm.


- Kiểm tra việc tuân thủ quy định về mua sắm TSCĐ

- Kiểm tra việc trang bị tài sản của đơn vị.

- Kiểm tra việc quản lý, theo dõi tài sản của đơn vị

- Kiểm tra các chứng từ, báo cáo, tài khoản hạch toán có liên quan đến trích khấu hao TSCĐ; kiểm tra việc tính, trích khấu hao TSCĐ.

- Kiểm tra việc tuân thủ quy định trong quá trình thanh lý TSCĐ

- Kiểm tra việc thực hiện kiểm kê TSCĐ của đơn vị


3.3. Kiểm toán công cụ lao động, vật liệu


- Đánh giá tính chính xác, cập nhật của việc hạch toán theo dõi CCLĐ, vật liệu của đơn vị.

- Đánh giá công tác quản lý, sử dụng và kiểm kê CCLĐ, vật liệu tại đơn vị.

- Đánh giá tính tuân thủ quy định về mua sắm, thanh lý CCLĐ và vật liệu của đơn vị.


- Kiểm tra việc lập kế hoạch mua sắm CCLĐ và vật liệu.

- Kiểm tra việc tổ chức mua sắm CCLĐ, vật liệu

- Kiểm tra việc phân loại CCLĐ, vật liệu theo quy định

- Kiểm tra việc hạch toán, theo dõi giá trị CCLĐ phục vụ công tác bảo quản, điều chuyển, giám định tiền.

- Kiểm tra việc xác định giá trị CCLĐ, vật liệu mua vào.

- Kiểm tra việc xác định giá trị CCLĐ, vật liệu phân bổ vào chi phí.

- Kiểm tra việc thực hiện thanh lý CCLĐ, vật liệu

- Kiểm tra việc tổ chức kiểm kê CCLĐ, vật liệu của đơn vị; việc xử lý thừa hoặc thiếu CCLĐ, vật liệu phát hiện trong kiểm kê; việc mở sổ theo dõi CCLĐ tại nơi sử dụng.


3.4. Kiểm toán các khoản phải thu, tạm ứng, các khoản phải trả

• Mục tiêu kiểm toán

- Đánh giá tính chính xác, phù hợp của việc hạch toán các khoản tạm ứng, phải thu, phải trả tại đơn vị.

- Đánh giá tính đầy đủ của hồ sơ theo dõi các khoản tạm ứng, phải thu, phải trả của đơn vị.


- Kiểm tra hồ sơ hạch toán các khoản phải thu, tạm ứng, các khoản phải trả.

- Kiểm tra việc theo dõi chi tiết số liệu về số phát sinh, số dư các tài khoản phải thu, tạm ứng, phải trả theo từng đối tượng.

- Kiểm tra việc rà soát, đối chiếu, xác nhận số dư các tài khoản tạm ứng,phải thu, phải trả cuối kỳ kế toán.

- Kiểm tra đối với các khoản nợ tồn đọng, lâu ngày chưa xử lý được


3.5. Kiểm toán tài sản nợ khác (TK trong thanh toán)


- Đánh giá tính tuân thủ quy chế, quy trình chuyển tiền điện tử, đảm bảo an toàn bảo mật trong thanh toán.

- Đánh giá tính chính xác, đầy đủ, kịp thời của việc hạch toán các tài khoản trong thanh toán.


- Kiểm tra việc kiểm soát chuyển tiền.

- Kiểm tra việc quản lý, sử dụng chữ ký điện tử.

- Kiểm tra việc tổ chức các phiên giao dịch thanh toán, việc thực hiện quy trình kỹ thuật thanh toán bù trừ, thanh toán liên ngân hàng; việc tuân thủ các quy định trong trường hợp xử lý sự cố trong thanh toán, chuyển tiền, thanh toán bù trừ.

- Kiểm tra việc theo dõi, hạch toán các tài khoản phản ánh các hoạt động thanh toán: Tài khoản thanh toán bù trừ giữa các Ngân hàng; thanh toán giữa các đơn vị NHNN; thanh toán cho tổ chức tín dụng có mô hình thanh toán tập trung.


4.1. Kiểm toán thu nhập


- Đánh giá việc tuân thủ nguyên tắc quản lý thu nhập theo quy định của Quy chế QL TC NHNN.

- Đảm bảo các khoản thu nhập được tính đúng, thu đủ, hạch toán kịp thời, đúng tính chất


Hồ sơ hạch toán, theo dõi các khoản thu nhập: Tính các khoản thu theo quy định và thu đầy đủ, thu kịp thời; hạch toán đúng tính chất TK đối với các khoản thu nhập của NHNN, bao gồm:

-Thu về nghiệp vụ tiền gửi, cấp TD và đầu tư

-Thu về nghiệp vụ thị trường mở

-Thu về hoạt động ngoại hối

-Thu về dịch vụ ngân hàng

-Thu phí và lệ phí

- Lợi tức thu được từ vốn góp vào các doanh nghiệp đặc thù

- Thu hoàn nhập dự phòng rủi ro

- Các khoản thu khác


4.2. Kiểm toán chi phí


- Đánh giá việc tuân thủ nguyên tắc quản lý chi phí theo đúng quy định của Quy chế QL TC NHNN.

- Đảm bảo các khoản chi được thực hiện theo đúng quy chế chi tiêu nội bộ của NHNN và quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị.

- Đảm bảo các khoản chi được hạch toán đầy đủ, kịp thời, đúng tính chất tài khoản.


* Chi hoạt động nghiệp vụ và dịch vụ NH: Chi trên cơ sở nhu cầu thực tế phát sinh phục vụ hoạt động nghiệp vụ và dịch vụ theo các quy định hiện hành của NN và của NHNN, bao gồm:

- Chi trả lãi tiền gửi; Chi trả lãi tiền vay; Chi nghiệp vụ thị trường mở; ngoại hối

- Chi về chênh lệch giữa giá trị ghi sổ của chứng khoán (các giấy tờ có giá) với giá bán chứng khoán và các khoản chi khác liên quan đến mua bán chứng khoán

- Chi về hoạt động lưu ký chứng khoán; Chi dịch vụ thanh toán, thông tin

- Chi phí in, đúc, bảo quản, vận chuyển, phát hành tiền, giấy tờ có giá; Chi phí bốc xếp, giao nhận, vận chuyển, tuyển chọn, kiểm đếm, tiêu hủy tiền, giấy tờ có giá; Chi bảo vệ, bảo quản tiền, giấy tờ có giá

- Chi vận chuyển, gia công, bảo quản, lưu kho, giám sát gia công vàng miếng và các chi phí khác liên quan đến công tác quản lý vàng và gia công vàng miếng

- Chi về hoạt động phòng, chống rửa tiền; Chi về nghiệp vụ góp vốn vào doanh nghiệp đặc thù

- Các khoản chi khác về hoạt động nghiệp vụ và dịch vụ ngân hàng.


4.2. Kiểm toán chi phí (tiếp)

* Các khoản chi phí quản lý thực hiện theo cơ chế khoán:

- Chi cho cán bộ, công chức, viên chức NHNN, nhân viên hợp đồng:

+ Chi lương và phụ cấp lương

+ Chi ăn trưa cho cán bộ, công chức và cán bộ chuyên trách công tác đoàn thể của NHNN

+ Chi trang phục giao dịch và bảo hộ lao động

+ Chi bồi dưỡng độc hại

+ Chi khen thưởng và phúc lợi

- Các khoản chi để đóng góp theo lương

- Chi công tác xã hội

- Chi hỗ trợ hoạt động của các đoàn thể của NHNN

- Chi trợ cấp khó khăn, trợ cấp thôi việc

- Chi hoạt động quản lý và công vụ

- Các khoản chi khác

- Chi bảo dưỡng, sửa chữa tài sản

- Chi mua sắm CCLĐ

- Chi bổ sung kinh phí khoán từ tiết kiệm chi phí được giao khoán.


4.2. Kiểm toán chi phí (tiếp)

* Các khoản chi phí không thực hiện theo cơ chế khoán:

- Chi nhượng bán, thanh lý tài sản

- Chi giá trị còn lại của tài sản thanh lý, nhượng bán

- Chi khen thưởng cho tập thể, cá nhân ngoài ngành

- Chi tiền ăn trưa, trang phục giao dịch và khen thưởng, phúc lợi cho cán bộ, công chức Công đoàn NH Việt Nam

- Chi hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các đơn vị sự nghiệp thuộc NHNN

- Chi trích khấu hao TSCĐ

- Chi đầu tư phát triển kỹ thuật nghiệp vụ và công nghệ NH

- Chi thuê tài sản

- Chi trích lập khoản dự phòng rủi ro.


4.3. So sánh thu nhập - chi phí


Đánh giá sự biến động của một số chỉ tiêu chủ yếu.


Kiểm tra, đối chiếu, phân tích số kế hoạch được duyệt năm nay và số thực hiện năm nay với số thực hiện năm trước


5.1. Kiểm toán hoạt động cho vay TCTD trong nước


- Đánh giá tính tuân thủ các quy định trong hoạt động cho vay.

- Đánh giá tính đầy đủ của hồ sơ theo dõi, hạch toán các khoản cho vay của đơn vị.


Kiểm tra hồ sơ theo dõi, hạch toán các khoản cho vay của đơn vị qua các hình thức cho vay:

- Cho vay qua đêm

- Cho vay có đảm bảo bằng cầm cố giấy tờ có giá

- Chiết khấu giấy tờ có giá

- Cho vay lại theo hồ sơ tín dụng

- Cho vay đặc biệt

- Cho vay theo mục tiêu chỉ định của Chính phủ

- Cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ

- Trả thay bảo lãnh

- Cho vay được khoanh

- Cho vay khác trong nước


5.2. Kiểm toán hoạt động nghiệp vụ thị trường mở


- Đánh giá tính tuân thủ các quy định về nghiệp vụ thị trường mở của NHNN.

- Đánh giá tính đầy đủ của hồ sơ theo dõi, hạch toán các tài khoản hoạt động nghiệp vụ thị trường mở của đơn vị.


- Kiểm tra việc tuân thủ các quy định trong tổ chức thực hiện nghiệp vụ thị trưởng mở

- Kiểm tra hồ sơ theo dõi, hạch toán kế toán đối với các giao dịch thuộc nghiệp vụ thị trường mở

- Kiểm tra thực tế các loại giấy tờ có giá theo mệnh giá và theo thời hạn, đối chiếu mệnh giá của từng loại giấy tờ có giá với số liệu trên sổ sách kế toán, chứng từ gốc và các hồ sơ có liên quan.


5.3. Kiểm toán hoạt động thanh toán với NN và NSNN


- Đánh giá tính tuân thủ các quy định trong việc thanh toán với Nhà nước và ngân sách Nhà nước.

- Đánh giá tính đầy đủ của hồ sơ theo dõi, hạch toán các tài khoản trong hoạt động thanh toán với Nhà nước và ngân sách Nhà nước.


Kiểm tra hồ sơ theo dõi, hạch toán kế toán đối với các tài khoản thanh toán với Nhà nước và ngân sách Nhà nước, bao gồm:

+ Tạm ứng cho ngân sách Nhà nước

+ Sử dụng dự trữ ngoại hối theo lệnh của Chính phủ

+ Sử dụng tiền cung ứng theo mục đích chỉ định

+ Thanh toán khác với Nhà nước và ngân sách Nhà nước


6. Kiểm toán các tài sản ngoài bảng


Đánh giá việc tuân thủ quy định trong việc quản lý, theo dõi và hạch toán các tài khoản ngoài bảng cân đối kế toán.


- Kiểm tra việc xác định giá trị tài sản để hạch toán vào các tài khoản ngoài bảng trên cơ sở hợp đồng, biên bản giao nhận tài sản hoặc các chứng từ có liên quan khác.

- Kiểm tra hồ sơ theo dõi, hạch toán kế toán đối với các tài khoản ngoài bảng cân đối kế toán


7. Kiểm toán việc quản lý, sử dụng vốn, quỹ và khoản dự phòng rủi ro của NHNN


Đánh giá việc tuân thủ quy định trong việc quản lý, trích lập, theo dõi, sử dụng và hạch toán các tài khoản vốn, quỹ và khoản dự phòng rủi ro của NHNN.


- Kiểm tra việc quản lý, sử dụng và hạch toán các loại vốn, quỹ, khoản dự phòng rủi ro theo quy định tại Quy chế quản lý tài chính của NHNN.

- Kiểm tra việc xác định và trích lập các quỹ, khoản dự phòng rủi ro của NHNN theo quy định:

+ Quỹ thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia

+ Quỹ dự phòng tài chính

+ Khoản dự phòng rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ ngân hàng


8. Kiểm toán việc xác định chênh lệch thu, chi và nộp NSNN

•Mục tiêu kiểm toán

Đánh giá việc tuân thủ quy định trong việc xác định chênh lệch thu, chi và nộp ngân sách Nhà nước.

•Nội dung kiểm toán

Kiểm tra việc xác định chênh lệch thu nhập, chi phí phát sinh thực tế trong năm để xác định số bổ sung kinh phí khoán, phân phối và nộp ngân sách Nhà nước theo quy định tại Quy chế quản lý tài chính của NHNN.


9. Phúc tra việc thực hiện kiến nghị sau kiểm tra, thanh tra, kiểm toán


Đánh giá việc chấp hành quy định về việc thực hiện kiến nghị trong các Báo cáo kiểm tra, thanh tra, kiểm toán trước đây có liên quan.


- Kiểm tra việc thực hiện kiến nghị của các đoàn kiểm tra, thanh tra, kiểm toán trước đây: Thời gian, nội dung thực hiện kiến nghị; kiểm tra, đối chiếu thực tế việc chỉnh sửa với nội dung trong báo cáo chỉnh sửa.

- Kiểm tra những kiến nghị chưa thực hiện, nêu rõ nguyên nhân.

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ NGÂN HÀNG

www.truongnganhang.edu.vn

Documents

Nghiệp soát toán - truongnganhang.edu.vntruongnganhang.edu.vn/Portals/0/users/bt02/112017/14/5. HUONG DAN KIEM... · Nội dung kiểm toán * Chi hoạt động nghiệp vụ