NGUYN KHI TUYN TP

nh my : gio_mua_dong TTVNOL

www.sahara.com.vn

vnthuquan.net

Mc lc :

T BchNm VMa LcB Cona Con NuiTm Nhn XaNgi M MngMt Trng Hp Ly DHai ng gi ng Thp MiNhng c gi i t stNng chiuMt Ngi H Nii KhNgi nguNp nhM hngBy mt mn ngn bCh MaiBui sm mai

Bn vit cc g ti c tr li

T Bch

Cng nh nhiu ngi vit khc, ti vo ngh vn bng mt truyn ngnc ng trn tp ch La Mi ca Chi hi Vn ngh khu Ba, khong cuinm 1950. Nm sau li vit mt truyn va, nm 1955 li vit mt truynva na. C truyn ngn ln truyn va vit trong khong thi gian ny utht bi, khng le li mt cht ti nng vit lch no, nh mt ngi khngc duyn vi vn chng. Khng ng cui nm 1956 li vit c truynngn nm v, nm sau vit c tiu thuyt xung t, c bn b trongngh bt u ch . Nn ti coi truyn ngn nm v l truyn chnh thctrnh lng, truyn vo ngh ca mnh. T by n nay, trong bn mi banm, ti vit c khong by chc truyn ngn, nay tuyn li c nonna, in lm mt tp bn c tin theo di hnh trnh sng to ca mttc gi.Trong ba mi nm lm bin tp tp ch Vn ngh Qun i, ti cdnh hu ht thi gian cho vic i v vit, l ngi vit chuyn nghip,khng phi lm bt c vic no khc ca c quan. Nu phi lm cng l dob p buc, lm u hng y nn khng c anh em tn nhim, rt li vnch c mt vic lm thng tho l i v vit cho ti tn by gi. C nhngnm ti va vit truyn ngn cho tp ch va vit tiu thuyt, li c nhngnm ch vit tiu thuyt khng vit truyn ngn v c c chc nm ch vitc truyn ngn khng h ng bt n truyn di. l ty s cm hngca tng thi k, ti khng bao gi t p nu khng thy thch, khng thycn.

Nhng tiu thuyt v truyn va, truyn ngn ca ti khng bao gi btu t s tng tng hon ton, t s mng m hon ton. Ti ch c tht bt vit nu ti c chm vo ngi, vo vic v nhng cnh ng ctht trong cuc sng. Tt nhin khng phi nhn vo u, gp bt c ai,nghe bt c chuyn g u c th vit thnh truyn c c. M ch nhngngi, nhng vic, nhng cnh ng c dnh lu t nhiu ti tiu s ca ti,nhng k nim xa gn ca ti hoc mt nguyn vng, mt m tng

khao kht t nm cn trai tr. Mi ln i ti u ghi chp rt t m nh mtnh bo v ti c tr nh km. Nhng ch l s bt u, s gi , cinhng la u tin, cn khi ngi bt lia trn trang giy th mi nhn vtu l nhng ha thn ca ti c. Ti ch mn c ci v, ci xc cangi ny ngi kia cn ci hn phi l ca chnh mnh. c o (MaLc), ci Tm (a con nui), Ha (B con) u c mt phn ti trong .Trong truyn ngn Hai ng gi ng thp mi, phn no ao c ca til ng gi trng trm my ko, phn c nhng nm thng tri qua lng gi th k gp nhiu bt hnh. Cp v chng chn ng t thc thti chnh l anh thng binh m du rng cha bao gi ti phi sng trongcnh ng . Nhng ci tnh khng khi ca mt ngi c qu nhiu lngt trng nn phi nhn phn thua thit th chnh ti c lc c nm tri.Trong Lng t, hnh nh mt anh chng lng du, thch sng mt cuc iphiu lu, t do, nhn tn cng l ti nt, nhng l ci ti ca ao c, cam mng bi cuc sng hng ngy ca mnh qu bun, qu nht. Cn trongng chu, c lc ti l ng gi, c lc ti l a tr, mi dng u c tms ca chnh mnh.

Nu mt truyn ngn hoc mt cun tiu thuyt ch c chuyn ca mnhth mng sng ca n khng th di hn mt bi bo. N ch c th chongi c mt s thng tin no , l ci bo ch c th cung cp y hn, ngi c bit xong l qun lin ch khng th to c mt m nhlu di. Mi truyn ngn v tiu thuyt ca ti, ni cho cng u l ti choc c th l ti, nn c nhng truyn c vit cch y trn dibn chc nm, nay c li vn em li cho ti nhng cm ngh ca bygi, nhng xc ng ca by gi.

Nhng truyn ngn in trong tp ny xp theo th t thi gian sng tc.Nhng sng tc lc tr th ti hn nhng nhng sng tc lc v nh licha ng nhiu chim nghim, n l mt i ngi thm vo tng conch.

Ngi vit c th vit hay lc tr m cng c th vit hay c lc gi,min l thi no ra thi y, khi tr th vn ch nn qu gi, lc gi ngnn vit cu vn qu tr, phi lun lun l chnh mnh, lc th ngy lc

tng tri, lc vui lc bun, bao gi cng t nhin, thnh thc.Mt tc gi khi tuyn li nhng tc phm ca mt i vit thng ngh

mt cch ch quan, mt cch th ngy l nhng truyn chn u hay c,u xng ng gii thiu vi bn c c. Cho d ngi y rt tnh tocng kh m nhn ra nhng ci d ca vn mnh. Th cc c ni: "vnmnh..." Ci thi xu y cng rt "ngi", rt mong bn c rng lng.

Thng 12 nm 1998NGUYN KHI

Nm V

H ni g n m Bt l ngi ta c sn ci thnh kin: "B y haylu loa gm y. Xa kia cng vo hng n v c ngh". M nm nay d ngoi nm mi, ngi s s, tc xn ngn va che kn tai, kn gy, mtt vy c nn s nhn khng c tinh tng. Nhiu ngi bo m icnhng khng c g lm bng chng. C cu chuyn ni hai ba ln m vngng : "Ni to ln mt t, tai ti km", nhng cng c nhng cu ch nithong qua m m cng n ly c y v c li li ngay. Ngytrc ngi anh tng i qu i lm n xa c gi li m ci hm gian. nkhi ng ta cht, con v lng lm n c xin li ci hm nhng m chnch khng tr. Ngi ta c n khing v th m te ti chy n tn nhchi bi ri nm ln ra cng n v, vu cho nh. Nm t sng n ti, achu in tit vc gy ra nh tht, khng nh cng mang ting l nhri, m khng ng n c s y, b nh au qu vn vy chy mt. Tronggim t c ngi t m ln b thuc c cho g n, khi i rt m gy svi ngi ri cng nm ln ra sn n v. Sut hai m mt ngy, conchu mang cm n m nht mc khng n, kin en b ln mm cngkhng ng y. Ngi nh cng gi gan, lm n nh thng, ti khaca li sang hng xm ng. Sng ngy th hai th i khng chu c mnh chng n gnh v.

Nhng t sau "v Hu-vi" m m l nhn vt chnh th ting tm mcng lng ly, khng phi ch mt thn bit m m c nm x cng bit m.

Cu chuyn xy ra sau ci cch rung t bn thng, vo dp gtma.

Hm y tri nng m p. Ngoi ng ch c hai so ca anh Khi lla d cha gt, cn ton l np, tm. Nhng bng la c nng cngvng ra, nng thm, tru cong xung nh ci lim nh. Hai so ca anhKhi nm trong s nm mu ly ra ca nh chung chia cho nng dn trongci cch rung t. Khi chia vo thng su nn anh Khi cng c hngc hoa mu km theo. Mt vi ngi khng a ch dn ch cng haxui gic mt s con chin ng ra i li hoa mu v ma ny ca hai so

y ly c tr nh x n nn, b li s hoa mu thng su anh Khi lykhng. V l nn la chn m vn rp rnh cha gt v. Sau yban x c lnh la ai cy ngi y gt, rung c chia l ca mnh th haiv chng anh Khi mi yn tr ra gt.

Qu tra th m Bt t trong lng i ra, theo sau by, tm c cm hi.n rung Khi m ngi thp xung u b, ni tr xung :

- Ci s la hai so ny b con c kin l anh cho li ccthy n nn thnh ng.

- Rung ny chia cho ti ri, v chng ti xi i, chm bn mic bng la th chng ti phi gt ch. La c t nhin mc ln u.

- nh th, nhng v thng su anh ly khng ngt hai chc thngthc cn g. La y anh chm bn hay nh chung ?

- c chnh sch ch. Sao trong ci cch b khng ni by gi b lisinh chuyn vi ti.

M ng thc dy, cht li khn vung ri quay li bo my c i theo:

- th c xung gt i, ti v u ti chu !Anh Khi mt gay, va tc, va lung cung :- Ngi cng giai cp bn c c sao b li lm th! Th no cng cn

c y ban ch...T lc ny m bt u ic c, cc c kia ngn ng mt lc ri cng

a xung gt nt. Anh Khi ln b ng nhn, ngn chn ngn tay mu chygin git. V Khi nc mt chy quanh, chy mt mch v lng h hon.Mt lt ngi ko ra vy kn hai so. Mt tiu i b i ng gn ycng chy ra. Nhng ngi gt bt u b la i v. V chng Khi chytheo ging li, thc rng xung ng ro ro. Trc cn bn ngi gingnhau, sau thnh su ngi, thnh mi ngi, thnh hai m x xt nhau.B la t u ngi ny qung xung t li ln u ngi khc, li qungxung t, mi lc mt nh i.

Ngi to ting nht l m Bt. M i mt b la, mt tay cm hi,va chy trc va h ht :

- C em v nh x! Chng a no c quyn gi li!

Tiu i trng b i ng chn ngang ngn. M ta m sn n rili li :

- Vic ny l vic ca gio dn chng ti ch ca cc anh u m rangn ?

- C nn nghe ti la li ch y ban n s hay.- Khng ai ch c !Ri m dun anh sang mt bn, chy dn ln. Anh cm tay m

gi li. M lp tc vt b la ra ng ri t t khu ng, ln ngay xungm rung nm cng . Mt ting tht tht thanh :

- B i nh cht b Bt ri !Nhng b la vt chng ch ra ng, mi ngi quy li ci xc

cht. u xc cht k trn mt hn t hi dc nn lt ra sau, mt tia nngchiu thng vo mt, nhng c l cha cht hn v thy ci xc khe khca quy ri lt nghing li, u gi ln mt cnh tay cho cao hn, cn taykia co ln che ly mt cho khi nng, ci vt o ng trc hch ln lc mt mng bng th php phng. Nhng c gi gt la lc ny li x vpha b i ni lo xo :

- B i nh cht ngi ? Th m cng l qun i ca nhn dn !- Ly tay thi hay bng sng nn m cht c ngay nh th ?- Mt ti thy r rng l ci anh b i ng kia, anh y ly tay thi

vo mng m b lo, b y ng ra ri anh ta cn thc mi giy bi thmmy ci na.

Li phn trn ca b i, ca mt s ngi thy r s tht b tingchung nh th hi v ln sng cng phn t i.

- B y li n v b i y m, chng no vn tt y.- n v b i th c ci g, cht cng kia ka. Khng nh sao

cht?- cht u, cn th rc nh con c m kia!Mt vi ngi ly rm che ln mng bng, rc ln mt m. C mt c

khc rng ln :- i m i, sao m vi b con b chu ln thin ng h m i !Nhiu ting khc khc a theo. Nhng ngi khc ton ku l b, l

m, l b, l thm c.y ban x n, y t x v y t ca b i cng n. Ngi cc x

khc cng n. Ngi ng cht ng ko di mi ti u xm Mt, troln cc tr , xm quanh ci xc vn cn th thoi thp. Ngi ta hi nhau:

- Ai y ?- B Bt !- , li b Bt.C ngi ci xung nhc cnh tay ln xem tn mt. Lc u ci tay

cn d nhc, sau n bu cht ly mt, cng ging tay cng cng li. Tingrn to hn, ci u nhc nhch, chn s ca quy.

- cht u?- Cng sp cht!- T do xa n gi cht my ln nhng c thy a m ln no?Th l c ngi khc li c c ngi ci. S vic cng th thm li

cng khi hi. Ngay c m Bt nm xung cng mm thy tnh hnhny khng yn c ri. Ai ng li to chuyn n th. Nhng ln m gicht trc ngi ta ch ch bnh thng thi, nhiu ngi cn ch baina. th m cng mun cht tht, cng nm cho gan. Nhng hm nayngi ta bo m cht tht ri, c ngi khc m na. Cu chuyn ly ra cb i, c y ban, c nm x. Ri m lo lng nh khng cht th sao, mcht lm sao c, ai nh m cht...

y vin ca y ban hi mi ngi :- Nu cc b nh em la v nh chung vy ai ng ra k nhn s la

?Khng ai tr li, mt s n ln nhau nhng rt li vn lng im.y vin li hi :- Khng ai nhn th s la em v tr s y ban i gii quyt sau,

cc b cc ng ngh th no?Cng khng ai tr li, sau mt s khng ng nhng phn ng

u thy nn gii quyt nh th th n hn.Cn m Bt, y vin ngh :

- Nu b i c nh tht th xin cho y t khm nghim ri cng b cv nh.

Ting khc li bt u bt ln, n o : B i, m i, u i, b i...M Bt cng bi ri, rut gan nng nh la. Vic g phi y t khm

na, gi c ai du c m v th hay qu, cho n yn chuyn i... u mng nguy ri khe kh nhc ln, my cung r ri xung, nng chi vo mtlm m phi m mt ra, nhp nhy my ci. Mt bn tay n ng vt um xung, mt ging ni quen thuc th tho :

- Nm xung !M li u xung nhng u dc qu nn cng kh chu hn trc,

hi th c nn mi nay khng gi c na cng hn hn. Vng emn, y t lch vo, mt vi ngi y y t ra i anh b i nh cht bBt phi ra nhn ti, xin li trc nhn dn. Nhng ai l ngi nhcht? Tiu i trng b i chng ? Khng phi. Anh ch cm tay b cgi li. Vy ai thi, ai , bt ngi ra nhn ti v xin li. Nhng lmg c ai ? M cng khng ai trng thy s hnh hung nt lm chng.Vy lm th no ? n mng xy ra gia ban ngy, trc ng ngi m rc ri, phc tp khng tm ra u mi.

Ting khc va lc ny m th, gi im hn, khng c c ting thttht na. K ra tnh hnh ny m khc cng v l th no y.

Vng ngi ng st b la bt u r ra v trc. R n u thvng ngi b cht chung quanh cng tho tung ra n . Lc chy n hgi nhau i, mt ht hi, lo s th lc v h li chng gho nhau, nhiting khc, ci a m .

Ri v ht, c y ban, c b i na v mi ngi thy r s thtri.

Tri bt u ti, ri ti hn. Sng m xung trng xa. M Bt trccn nm nghing, chn dui, sau co dn, co mi, hai tay thu vo lng mvn khng thy m hn. M kh m mt, chung quanh ti en, chng cngi no. M nhc u ln ri chng tay ngi hn dy, lng mi r v cnm mi mt chiu sut bui. Ngi ta nh b mc m hay sao y, ngnny tui u m cn b chng n xc sim, xui di. M ln ra mp b, b

ln ri tp tnh v nh. Con du ngi m con ngng ca thy m v himt cu :

- B v !Y nh b i lm ng hay chi nh hng xm v ch khng phi b

va sng li. M ngi thm h, cn tc ln n c :- Chng bay c phn cm tao khng ?- nh nu cho em ra cho b nhng ng Lu ngn li, ng y bo c

b nm nt m nay th ngy mai c a cht.M quay li rt ln :- Ngy mai a no cht, ch c a ny ch cn a no? Chng my

mun cho b cht nhng b cn sng hng phc Cha, b chng phidi !

Ri m cm n vo bung xc bt go i nu cm.11-1956

Ma Lc

Sng, my bc m chn ni, vy quanh ly cnh ng in Bin,nhng trn nh chp li ht sc trong tro trng thy r nhng thn cyng tr tri v thp thong my vt trng ca mi nh ngi Mo. ngng ng dn ln nhng mng sng ng nh vng nh v trai, v hi gi rtmt m lay ng nhng ngn l ln tn ca cy me di v cy rt ng.

Bi trng lc cnh ng pha ty Hng Cm tri ra t chn khu nh ca i sn xut s "6" mnh mng cho mi ti gip rng. Gia ci muxanh lng l ca l lc, l c ngh v rt ng, ni ln mt im vng smca my mnh gianh v l ct an ln ln nhau. y l ni sinh ng nhtca ton bi: ting chn p trn bn g rnh rch, ting vng trc quay ca ba ci my tut lc, ting bn co r lo so trn mnh v lc thu gnli khong gia. Mi hng ca thn lc ti mi nh xp lp lp trncc cng v mi m t nng nng ca nhng cy lc tut nh ngphi ma sut m qua. Bi bc m m t c my pha, v nhng chmcnh nu ca con su ban miu bay s s vt qua vt li. M hi thmht ln o ngoi nhng ngi p my, khun ly hnh ngi, hn r nhngmng tht ngc, b vai v v i. Chic my gia v chic my phatay tri do su ngi p cn chic my bn phi ch c Hun t vin t 1v o t vin t 4 ng. o thuc loi ngi gp mt ln c th nhmi, rt d phn bit vi ch em khc. Hai con mt hp v di a i ali rt nhanh, g m cao y tn hng, v hm rng trn hi h mt cht.Ch bt u bng chic khn vi k vung bung mt vt di ra pha saukhin nhng nt thiu ha hp trn mt cng tr nn th, cng ng nh.

ng cnh ngi n b t duyn dng y l Hun, mt thanh nin chatrn hai mi nhm tui, khe v p trai. Anh a cp mt mu nu nhtn di i lng my rt en v mn nh nt v sang pha o. M hi thm t vnh khn, chy tng git xung k mt, sng mi. Ci thn ngis s ca ch nh n to ra, hn hn, cp chn ngn p xung bn g btu u oi, nhng hai bn tay vn thon thot qu ra pha sau ly tng blc, v bng c ch rt nhanh ch un hai c tay xit nhng r cy y c

lc gi ln vng trc. Hun vt nhng thn cy tut ht c sang mt bn,ni kh:

- Xem ra mt lm ri nh?i mt di lng lnh ca o lic sang Hun, phn di mt hch hn

ln:- Hi mnh y, chng mun ngh ch g !Hun ci rt to, hai hm rng u trng la.- Trng y ny!Anh dn mnh chn tri xung, lp tc nhp p nhanh hn ln, vng

trc xit vo r cy xin xt, c lc bn ro ro xung ng lc khonggia. C ngi o cng bt ln theo, th tht trn b vai kh rung rung,hai bn tay xoay i xoay li cng vi v. Ch qu mt nhng hai g my tn hng vn nhn hot bng bnh v i mt nh t nh ln thchthc. Va lc n gi ngh mi lm pht, Hun bc ra, o vn cndn thm my p, ri hai tay chng vo cnh sn, ch nhn mi ngi llo:

- Ngh h, ti sao hm nay li nhc u th, chn tay c bn nhn ra!Ch quay sang nhn mi tc xanh m ca Hun, ci mm:- Chu thua thanh nin thi!Lm, t trng t 1, nhy con mt vi o:- Ch, qun, c cng cn ang la tui thanh nin ch gi g.

Tng lai chn!y cng l cu a ca ming ca nhiu ngi i vi o, nhng

ln no nghe ni cu ni y ch cng bun ti nh cht c bit ln uv mnh v ch trong chc lt nt mt ch thay i hn. Ch nhn Lmhn di, ri ngi da lng vo ng thn lc, ging cay chua:

- Tru qu x, m qua th, hng nhan b b cn g l xun na h ccanh?

Lm lic nhn Hun, ci tinh qui:- Th m vn c nhiu ngi thng lm y !Hun vut tc ra pha sau, cp mt rt p ca anh nhn o tru mn.

i g m cao ca ch ng , i mi nh mm li nhng khng cht,

va vui sng va nh cng li s vui sng y. Ch th rt mnh, vily mt cy lc bt tng c mt:

- Cc anh bit i em ri y. Mi nm mt tui, ci tui n uixun i. Ni no vung y, em c b chu di xui ri, mai nay bchu cng ln y xy dng x hi ch ngha cng vi em y.

Ri nh cht nhn ra tr chi c c ca mi ngi bng cch emghp ch l ngi xu nht ca i sn xut vi Hun, ngi p trai nht,ch tic s thnh tht ca mnh, vic g phi ti, phi nhn mnh, ngi nom chng c ci phn tt p. Ch nhm dy, i vi bc ti trc mtHun, ngm nga:

- "Hu thm bn mt ng mi. Hu tn nh gia gi i lng vng".Gi i lng vng ch cha v tt bn u anh Hun .

Ch cn nh ni thm vi cu na, nhng khi Hun ngng mt ln, nhehm rng trng bng ra ci th ch li mun qun ht, li ao c mnhc tr li, nh khng bao gi c cuc i qua, m ch c lc ny,mt n cng nhn trn nng trng in Bin Ph, mt ngi c quync hng hnh phc nh mi ngi con gi may mn khc.

o ln nng trng in Bin vo dp u nm, ngoi Tt chng nathng, vi tm l con chim bay mi cng mi cnh, con nga chy micng chn chn, mun tm mt ni ho lnh no , tht xa nhng ni quenthuc qun i cuc i qua, cn nhng ngy sp ti ra sao ch khngcn r, i khi l chng hn g trc my, c th cn gp nhiu au bunhn. Qun t gian nan, hng nhan vt v, s kip nh th, trc sau vnch mt con ng y, khng th no trnh c. Ch qu Hng Yn, nhkhng c rung, vn lm ngh u ph, thi ch tm chim, li xoay sangp men, nu ru. Ly chng t nm mi by tui, nhng chng c bc,n nn nhiu nn b i Nam n u nm 1950 mi tr v qu. n nhauc a con trai ln hai th chng cht. Cch my thng sau a con lnsi b i ch mt mnh. T ngy y ch khng c gia nh na, nhgnh trn vai, ti u l nh, ng u l ging, khi ra Hn Gay, Cm Phly mung, khi ngc Lo Cai bun g, vt, ma tu h ku sang t HNam bun vi, thng su li v qu b nhn. Khi th ch Cui Chm,

Trng Tha, khi li v ph R, ch B, ch Bi. Ma h vi ci ocnh nu v vai, ma ng mt chic o bng bc, ngy ma, ngynng, bn chn tng i khp mi ni khng dng li mt bui no. Cngc ngy au m, nm nh nh ngi quen, bng bt cm nng, nhn ngnn du li sc nh ti trc y mnh cng c mt gia nh, c mt acon, sm lo vic sm, ti lo vic vic ti. Cn by gi bn b l nh, chlo cho bn thn mnh sao c cm ngy hai ba, chn cng mm. Mitc ng mt ngy xa qua nm thng kh li, i nh cht, hm rngphai khng bun nhum, soi gng thy g m cng cao, tn hng nicng nhiu. Mun v sng li qu, nhng qu hng no cn c ai. Thinh c i mi, ngy khe vy, ngy m cha bit ra sao. Mun chtnhng i cn di nn phi sng. Ch sng to bo v liu lnh, ghen t vimi ngi v hn gin cho thn mnh. Ch v i sn xut s "6" cha ymt thng quen khp mt, duy ch thn c mi Hun, v tuy anh chatng tri bng ch, nhng li t ra rt thng cm vi cuc di ca ch. Lnu tin hai ngi quen nhau vo mt bui ch i qua dy nh b i thyHun ang h hoy pha mu v cho t bo tng. Ch ng khunh tay,ngm ngha ri khen: "Anh v kho nh!" Hun nhn ch ci: "Ch c bith no a ln bo khng?" Cu ni y va ni cho vui, va hi chmbim. Ch gt u nhn li ngay: "c thi, th bao gi a np?". Hunthm ngh: "C ny bit a y", nhng vn dn thm: "Phi l th hayy!" Ch tr li ngang ngc: ", chc khng n ni d lm". Ch vnbit ch t nh, li thuc nhiu th c, cc cu ca, ht v xa, khi nichuyn ch cng hay vn thnh vn, v von, nn ch c mt bui tra ch lm xong bi th: "ng ln nng trng in Bin". Ai ng bi th lihay, a ln bo c vi bui nhiu ngi ngm nga c thuc.Anh emthy mt i bn tri ngc nhau c v hnh thc ln tnh nt lin em hra gn ghp. Song chng qua t chuyn cho vui tru chc ch thi.V kv tui th nm nay ch hai mi tm, cn nhn ngoi m so snh thtng ch phi hn Hun c chc tui. Hn na Hun c ngi yu vcp y rt xng i, cn ch l gi ga chng khng hy vng g c yumt ngi con trai cha tng c v. Nhng mi bui i lm, cng nh lc

mt khonh, cng ng tut mt my, nhn i cnh tay cun cunnhng th tht chy nng rc ca Hun thoang thong bn cnh, ch libng bng ngh ti mt cnh gia nh hnh phc, li hy vng cuc i camnh cha phi tt hn, mt ci g cha r nt lm nhng m mhn, ti sng hn nhng ngy qua c lp l pha trc. C th yl cuc i cn li ca ch chng?

** *

Mt tri ln t lu. Tri xanh nh ngc thch, nhng vt my mukhi, mu hng nht, mu tm nht c ng ln bn pha, an vo nhau, tim cho nhau ri nht dn i, trong mi, thnh mt mu xanh m m, caott. Nhng ngn n nh dn dt vng ko thnh mt dy dc cc khungca ca khu nh b i thp thong nh mt dy ph nh no vngqu.

Ti nay ngh hc vn ha, v ng ch gio vin trung i 1 c cv H Ni thi vo trng i hc Nng Lm. Khu nh n cng nhn rnrp ngi ra vo, nhn nho nhng ting ci, ting mi cho, ting taym ln lng thm thp. o khng i chi u. Mt l th mi nhn lmch bng hong. ng trung i trng gi ph trch l gch mi gp ch cvi bn m dm ng li to bo. Mi c c mi dng ch gin dtng nh c th x vn tng mnh c, ngi ta coi thng ch n thkia . Nhng khi gp l th li th mt cm gic m m c lan nhanh ra,nh mch nc ngt r thm vo nhng th t kh cn v nng hn, mtni vui sng k l ro rt khng th nn li ni, khin ngi ch ngy ngt,mun ci to mt ting, nhng trong mi mt li nh mng y nc chnh tro ra. T ngy ga ba n nay cha ai ni vi ch mt cu no yuthng, mt li gn b, cha ai khao kht n ch, coi ch l ngun hnhphc ca h, l nim an i cho h. Nhng dng, nhng ch trong bc thxa l c ngn vang mi trong lng ch, vang di n tn nhng k ngchsu kn nht, thc tnh ni khao kht yu ng, khao kht hnh phc mch c ht hi, vi nn mt cch bt lc t ngt chc nm tri nay. Cho nlc ny ch cha c nh g r rng vi ng trung i trng mi quen

bit, nhng trong ci dng ngh min man th no ch li hnh dung ra cchi i vi a con ring ca ngi ri y s gi l chng. N yu quch hay th ght ch, ch s n di xui, hay em n ln trn ny. Vkhi s tnh ton tr nn qu r rng ch vi nhm dy, thm ch trch mnh:"R hay cha, ra th no m ngh v vn".

Ging nm ca o k st ging ca Du, cch nhau c mt ci bnng bng tre. Du, mt n thanh nin ngoi thnh H Ni, cng mi lnnng trng in Bin vo dp ngoi Tt, ang gh mt st vo gng cpnt mt bn tc, ri a hai tay thoa thoa ln m, quay li nhn o cingng nghu:

- Ch khng i chi ?o nhn i mt trn to ca Du c nhng si lng mi rt tha v hai

ci bm tc nh bng ngn tay ci buc ch hai u, kh ni:- Anh y sp xung chi y.Du a mt nhn xung nm u ngn tay cn thon th nhng vng

sm, lng im mt lt:- Mc ngi ta ch , em khng thch ni chuyn y u.Hai bn mp Du kh nhch ln, u lc l ri Du quay i nhn pha

khc. T cnh ca bn, Hun bc vo, tay cm ng tiu di, cho mingi ri ngi xung cui ging ca o, nhn Du hi khng t nhinlm:

- Du tp nt bi "Tnh ca Ty Bc" hm ny cn ht ch!Hai ci ui bm buc ch vn a i a li trn ngc. Hun nhc

li:- Th no?Du p l nh:- Em khng tp u.- Chu kh mt cht.- Em khng bit ht.- Th ht nh hm n l c, ch cn luyn thm mt cht na thi.Du th di:- Em khng ht c u.

Hun a tay ln vut ngc mi tc ng mt, anh nh ci tht tnhin, nhng mi ra v hm rng lnh but.

- C gin ti y ?- Anh c g m em gin.Hun th di rt nh, nhn o ni gng mt cu:- Ch khng i chi mt lc cho bun.i mt hp ca o loang long nhn sang Du, cp mi nh mm

cht li, g m li cng d ln anh :- , khi bun non nc cng bun. Khi vui gnh ln ngun vn vui.Lc ch nhn li Hun nh hi mt cu th anh chy ra n ngoi

ri.Hun khng v thng nh, anh r sang nh kho, tro ln ci b cao git

na, hai chn bung thng xung, chng tiu ln i, nhn ra cnh ng lcm m xanh nht nh sao pha trc. Tnh yu gia anh v Du minhm ln ngui lnh ri sao? Ngay bui u ni chuyn vi c gimnh khnh, rt r, Hun c cm gic rng c ta sng khng th thiuanh c. Ci khe mnh v tinh thn v th cht ca anh s l ch da tincy cho ci vc dng mnh d ca mt ngi mi bc vo i. Anhmun em li hnh phc cho ngi yu m khng i c tr li. Nhngchnh ci trch nhim vi ngi mnh yu em li cho anh s say salm vic cha tng c, s sung sng c a tay ra nng mt ngikhc ln ngang tm vi mnh, v lng t ho v ci tnh yu rt trong sng.

Trng bng bnh ni ln qua dy P Hng. nh trng lc qua lpsng mng uyn chuyn nh khi, khin khung cnh m nht mt cchhuyn o. Hun li thi tiu bi a thch ca mnh "Tnh ca Ty Bc". Anhkhng thch ht, v nhng bi anh thuc u nht nho, v v, nhng khinhng chm nhc khng c linh hn c m thanh ca ting tiu iuluyn chp cnh cho bay ln th nhng k nim xa xa tng qun lngt lu pht chc lung linh ko n... Qua dy ni ny, qua my cnh rngna l sang t Thng Lo ri. t Lo nhng ngy khng chin, hnhqun trong rng hng trm cy s, m ng li bn nhng sn ni chon

von, phi o huyt gi ngi khi ln xung vc thm. Nhng ngy rtbut xng, h hc mm m khng th ni, v iu thuc lo khng cht,cm que dim ri lc no khng bit, c ngi t lng nm xung l cnm nh th mi mi... Cng chng ai ng khu pho binh ty Hng Cmca gic nm xa li l bi trng lc ca i sn xut s "6". Mi maxun nm ngoi t ny cn ngp ln mt rng cy ch , dy thp gai,mn, v n i bc, nh nt v nhng h bom, nhng giao thng ho. Rirc cn c nhng on xng ngi, nhng mnh vi nha, vi li xnghoen r, mt gi tin bc vi mc nt, nhng khu sng ngn v tiulin, du vt cn li ca nhng ngi anh hng in Bin ngy trc. Mythng tri lin, li xng i trc, vt chn ngi theo sau san rng, ocy, g mn. C ngi hy sinh, c ngi mang thng tt, dy thp gaichc nt bn tay, m hi thm rch tng lot qun o, ngi ho li vnng, v gi Lo, mm l, chn ph v thiu rau xanh. Ma xun cn ythng tch chin tranh, cui h, u thu nc l trn ngp, ma ngsng gi. Mt nm i qua. Ma xun th hai n. Mu xanh thmca , ca ng, ca lc, mu xanh non ca l m, mu ti ca t chnln dn ln cc mu nham nh, man r khc ca t hoang... Mt mnh strng lm rm che ca, mt gin liu leo c nhng chm hoa thm mhin pha trc, bng l long mt ca rng chui, mu vng ng cakhm u , my con ngng b bch m nh, ting guc i lp kp, bngdng nng n ca nhng ch c mang khu gia nh, nhng ngn n le li,mng khi thuc bay qua nh n trng r tng si xanh. Ting ci theth, ting th th, ting la ht, ting tr con khc. Ngi ta lm vic, ngita thn thit nhau, yu nhau v lm cho nhau au kh. Nhng ni nim,nhng tm s, nhng mong c. Cuc sng v i tr li ri. Nhn cngvic lm mi ngy tng nh con ngi bt lc, nhn li c mt nm khngng sc vc ca mnh c th thay i c cuc sng nhiu n th. Michiu i lm v, ngm mnh xung dng sng Nm Rm, ngm b ngc dcao, nhng th tht trn trnh, nhn nhi, rc y tia mu, Hun khngng thn hnh mnh vn gi mi c v p ngy trc. Nhng mi gaithp m, nhng vt na ca, nhng chm en l chn lng ca bnh st

rt rng, mu xanh ca thiu n v bnh tt u c nhng lp t bomi, xa m i, thay th. Soi mt trong gng anh khng thy mnh ikhc my, c l ch thm vi vt nhn hi hn mi di mt, cnh sngmi, cn th vn mi tc dy mt y, i mt hi nu y, v hm rng utrng. Nhng ngi ni chuyn vi Du th anh bit rng anh thay inhiu, chin tranh, gian kh, nm thng luyn cho anh mt ngh lc mch nhng lc gp kh khn mi thy c ht sc mnh ca n, v s hysinh hn nhin, gin d cho l tng ca mnh, cho nhng ngi khc cngi vi mnh trn mt con ng...

Cht c ting chn gim so so ln ng v lc pha sau, Hun gitmnh ngng thi, quay li. T m tri ca nh kho nh ra mt bng ngithp ln mc ci o cnh trng ht vt ra pha trc. Ai nh? Bng ngitin li pha anh: o. Anh nh nhy xung nhng ri c bi ri t hi:"Ch ny ra y lm g? nh gp mnh hay sao?". o ng trc mtanh, hi nh:

- Anh thi tiu y , em thch nghe lm y nh!Chc v ting tiu nn ch mi bit ra n y, hi g m th, li

xng em, c ny bt u thiu ng n ri. o ng ta ngi voct bng, c thn ngi trn b mi gianh che ti, ting ni du i nh mthi th:

- Anh Hun , em mun tm s vi anh mt cu chuyn.Hun hu nh khng nghe thy g, anh lung cung v ni lo: "C ngi

ra bt gp th c i tnh ngay l gian. Liu m v thi !". Nhng anh vnngi im. Ting ca o li phng pht ti:

- Anh bit anh Du ch?- ng thiu y l gch y . C bit. Sao?Ging ni ca o cng rt r, khc hn vi cch ni sng sng

thng ngy.- Anh y vit th cho em, nh xy dng gia nh vi em, em kh ngh

qu... Anh thy anh Du l ngi th no?, ra l mt cu chuyn khc. Anh l ngi u tin c o th l

ci tin vui y. Anh phi c trch nhim vi s tin cy ca ngi bn gi.

Nhng bit tr li ra sao?o ng nhch thm v pha Hun, ch vt mt tay ln sp na, hi

th dn dp di ci o cnh trng cn thong mi kht ca x phng- Em xem ra anh y cng l ngi thnh tht, cn con anh y th mnh

qy n tt n phi qy mnh. Chng ai vy c sut i, chng ai muni vt vng mi, ai cng mun c mt qu hng. Em ngh mi ri anh ,em nh khng v di xui na, em mi y vi cc anh. Anh ngh xemc c khng?

Qu hng th nht ca ch t Hng Yn, qu hng th hai ca ch nng trng Hng Cm, hnh phc m ch mt i t by, tm nm nayai ng ch li tm thy mt ni m chin tranh xy ra c lit nht. y trong nhng bui l ci, ngi ta tng nhau mt qu mn nhy thokp lm gi bt, mt qu n ci tin u, qut lt sn trng lm bnhhoa, mt ng thuc mi ca qu bom tn ng giy gi th, giy khaisinh cho cc chu sau ny, v nhng ci vng nh ca tr con tt bng rutdy d rt ng. S sng ny sinh t ci cht, hnh phc hin hnh t trongnhng hy sinh, gian kh, i ny khng c con ng cng, ch c nhngranh gii, iu ct yu l phi c sc mnh bc qua nhng ranh giiy.

u thu vi nhng hi gi mt du bay lt ln nhng khm l xanhthm ca cy c ngh, nhng cm k ng tin, nhng n hoa trng ca cyrau tu bay, v nhng bng hoa rn ta thm hnh thp bt. Ma thuhoch lc vo chng cui. Nhng chic cng ch y lc t cc ngngt ngng theo nhng vt ng m ngn ngang nhng bi c b nh ho r ko v khu my tut. o v Hun khing mt cng. Ci u btchic khn vung nhn hot ca ch thp thong sau nhng ng lc chtcao. Hai bn tay to v en chong ly m tng b ln chuyn ln cng. Mhi chy tng git di trn g m nham nh vt t, nhng th tht nh cngra mun x rch manh o nu mng mc ngoi. Lc no ch cng c cidng va thon thot, va lng lng. Hun chy ra trc cng, anh qungon dy my bng vi bt qua vai, ci rp xung, chic qun t m mhi cng theo th tht, khun ly cp i rt trn ca anh, hai bn tay ta

gi cht ly u cng v anh nhc bng ngi ln. Chic cng nh bng laov pha trc, cp chn ca o long chong nh b ko i, ci thn hnhchc nch ca ch c lc l pha sau. Ch ku ln:

- ng mnh i, i ngn bc ch!Gi vn thi ro rt khp cnh bi. Hun va bc nhng bc di,

va ni to:- Gi mt qu nh. Th l nm nay t in Bin khng c gi Lo!Ci u nhn hot ca o vn a sang phi, sang tri, ch ng hng

ri ht vo von pha sau:... Thng ging phy phy gi mayThng hai gi bc, thng ba gi nmThng t l gi dng lnGi ng ca n, gi ng nm cungThng nm ct gi ng ngBc sang thng su gi rng phun maThng by th gi va vaBc sang thng tm gi a ng ng...Gi ngh sng nay c thm mt r lc luc. C hai, ba t cng ko li

n chung tr chuyn cho vui. Lm ngi dng chn, tay tch lc, mt nhno nhm nhy:

- Th no c em, c bao gi c em v di xui cho ti gi nh ciny.

o vnh hn mt bn mt, mi chm li, mt a y:- V l v ca v nh. Mt trm nm na mi v qu.Lm v i tht ln :- C em ti thay i thi ri ! Hun i, lm mt tit mc vn ngh

mng b ch, my !Hun bc ra, lt ci khn bt u khu bng vi trng, ci xung rt

thp cho mi ngi :o lic nhn Hun ci tm tm:- Li sp, li sp...Nt mt Hun nghim trang hn ln, anh bc ln mt bc, mt tay

chng cnh sn, ht nh li ng ca o, mt tay un o a ra phatrc, mt on kch vui sp bt u. Du cng hai c na cp ginh imt lc cng va n. Du t chic ginh trng xa nhng mm lc tivo mt gc, kh lch ngi ng cnh chic my tut. Hai con mt cnhng si lng mi tha c chp lia la. Mi ngi quay li nhn Du cirt c ngha. Lc bnh thng Hun hay c tnh thn, nht l trc mtngi mnh yu, nhng khi bc ra khong trng, hng trm con mtdn vo, anh tr nn bo dn, hot bt. Tt c nhng ngi ng trc mtch l nhng khn gi ham chung ti ngh ca anh. Thy Du nhn mnhHun kh nhn u gi xung, mt mng tc en nhnh xa xung trctrn. Tt c v tay coi nh tit mc m mn.

Ti ly ng Cu b QunPh h cho m nh tiN n n chiN ti n ciNh con nga ngpLm n chm chpC tnh n mmi ch bao nhiu khoai lang c t cng chaVt bo th ngaXay thc nhc uChn tru ng nngChng gin chng mng, c tnh hn cmRa chn ng rmCn cht tr ba...Du yu Hun cng bt u t nhng cuc biu din vn ngh trong gi

ngh. C m say anh bi cp mt du dng, quyn r, ci ming rt cduyn, mt thn hnh khe mnh, cn i. i khi c cng thch tm s vianh v anh rt hiu tm tnh ca ngi khc, bit an i v khuyn khchng lc. Nhng ngoi nhng nt ng yu ca Hun m bt c ai mi gpanh ln u u nhn thy ngay Du chng hiu c thm cht no na.

Tnh yu ca c i vi Hun bng bt v b ngoi, d thay i. C lc cthy yu Hun tha thit, c lc li lng l v cu hi: anh y c th mbo cho i mnh c sung sng khng, mnh cn c th gp c mtngi no hn th na? Cng mt trung i vi Hun, Du cn c cm tnhvi Ho, tr hn Hun vi tui, l gio vin vn ha ca i, li sp cv H Ni thi vo trng i hc Nng Lm. Hin nay anh y ch l mtchin s bnh thng nhng ba nm na anh y s l mt cn b k thut,mt k s bit u. Hai ngi cng i nh lc vi nhau nhiu bui, trchuyn vi nhau my ti m nh kho. Nhng Du vn lo lng v Ho tra qu khn ngoan trong tnh yu, anh ta d dt ngay c nhng lc si ninht. Anh khuyn Du ch nn coi anh nh mt ngi bn, sau ny anh ttnghip ri, c cng vic r rng ri ti lc y hai ngi bn chuyn xydng cng nhau cng cha mun. Nhng n ci ngy xa xi v mongmanh y liu anh cn nh n li ha nm trc khng?

Hun va i quanh theo mt ng trn va ni li, hai tay un o,nhng mt vn tnh kh. Cc c c m ly nhau ci r ra, nc mt gingia, cn nhng ngi khc th v tay lm nhp cho cu ni.

Nay ln mai laMy ging tnh aiLm ht u v pha o, go to: "Ging tnh c o!" Phi nh mi

khi o bt ln, tm mt cu tht cay chua p li, nhng hm naych sn sng tha th cho mi cu a tinh nghch. Tt c u l nhngngi ng yu, tt c u vun xi cho hnh phc ca ch, y l anh em,l ngi lng, l h nh gi c. Du ngi gh ln trn np my tut, haichn u a, ci ui bm buc ch vn ng nguy trc ngc. Cchng n li ht, c mi ln Hun bt cho sang pha khc, c lia mt nhn theo anh, nhng khi Hun quay mt v pha c th c li cixung lng tng v c cm gic hai tai mnh chn. Ci ging c lm rao t ca Hun c long thong bn tai:

Nh th c giLuc g hai mThi cm th kh

Rang vng th chyCon mt hp hyn vng rt nhanh....Ti th by. Gian nh ca v chng Lm khu gia nh cht nch

ngi. Mt ngn n du sng vng nh vo a ko lc, ko vng, bnhkho, nc ch mn nng. Ngi ngi vy quanh ci bn nh v trn chicging ng bng tre rt vung vn. Hun ngi mt gc trnh trng ungtng hp ru nh. Mi hp mi anh li mm li, i lng my mn v ennhnh kh nhn ln. Ngi cnh anh l L, tay li my ko ca nngtrng, va n i sn xut s "6" sng nay cy bi lc, chun b gieong v thu. Nt mt mi ngi m i sau ln khi thuc l. C ngi ngh ch ch nh ht tng anh em mt on cho hoc mt khu tung g ,v ch trc i tung ca x. Lu, v Lm ngi m sau ging, tcvn trn y nhng cp tc ln nh sng nhong vi vng ko cnh mnche ly mt mnh. C em chng li tay ch du nn n:

- Ka, ch ht mt bi cho chng em nghe no !Hai con mt Lu sng rc ln lng lnh, ch co dm ngi li, ci

ngt ngho:- i gii i, cc anh i, em khng bit ht u !Ci ging min trong n n, ln bng xung trm, mi ni thng d

nghe. L gt u:- C ht nh cu va ri l c, cng cn hay hn ging chng ti

nhiu.Lu ng hng, mm cht mi khi ci, nhng cc bp tht trn mt

ch vn ng y.- Vng, vy th em xin ht hin dng cc anh mt bi.Ch va ht c hai cu ci lng c em chng chy vo mt gc

nh bng ming ci rc rch. Lu khng ht na, gc u vo vai ngingi cnh, ri nm ln ra ging, hai tay bng ly mt rn r. C em chyli pht vo mng ch:

- Ch Lu, ch lm tr h y !

Lu vn nc n trong cn ci b nn li.- i gii i, em i, sao em li n bo ch th !Va lc y, o v Du ng lp l ngoi nhn vo. Lm ang pha

nc lic trng thy vi t m xung chy ra, mm mi lin thong, haitay ko hai ngi. Lu cng ngi pht dy, vn li tc.

- Ch o i, ch vo nh em chi, nay mai v chng em li n nhch.

o mc chic o cn b ci khuy vi mu xanh nht, tc bi tr. Dumc chic o mu hng nht, c b vt, hai ci bm tc va mng va ngnve vy pha sau. o ngi gh xung ci gh k st vch, mt nhn mingi l l, nhng mi vn chm chm. Du thong nhn thy Hun ngi mt gc, ch bc vi qua ngi vo mt m ging quay lng li pha bnni chuyn vi Lu. Nhng hai ngi ni vi nhau nhng g Du ch cnnh my cu u. Mi gic quan ca c hu nh b t lit mt trc,nhng li rt thnh nhy mt sau. C cm thy rt r mt nh mt ang vevut hai ci bm tc ca mnh, mn trn nhng si tc t gy, v chylt ln nhng th tht lng. Bn tai Du ch cn li c mt ting th thort quen thuc : "Em i, em phi tin vo em, em phi tin vo anh. Em hyvui ln i !". V trong lng Du cng mun th th : "Em khng th xa anhc, anh ng em sng mt mnh... anh nh! Lu nhn nt mt Dubin i rt l lng, ch mm ci tinh qui :

- C Du ngi kh chu c phi khng ?T nhin nc mt Du gin gia c ra m, Du gc u vo cnh tay

mnh :- Em v y, ngi em lm sao th ny.Lm gii vo tay Du my ci ko :- C li s chng ti bt c ht ch g.Hun cng ngc i mt nh nu nhn Du, ni du dng:- Hy cn sm Du , ngi chi mt lt .Ch mt ci nhn tru mn y, mt li ni thng yu y Du thy

chn tay mnh r ri, v mt c nng bng. Du mun ku ln: "Em nchi vi anh t lc ny sao anh khng ni vi em mt cu no. Anh gin

em hay sao?". Nhng Du khng th lm theo nh mnh, c ch a mtnhn xung v tr li lnh nht:

- Xin php cc anh, em phi v.Tuy khng ai ni, nhng mi ngi u r cu chuyn ca hai ngi.

Trng p i th ai ng cng c nhng trc tr. Gian nh ang n o bnglng hn i. L nhn o ct ting hi trc:

- Ch o vn gi li th ngy n y ch ?o u a ci u, mt ch lng lnh:- Th g no ?Tt c ci ph ln. L vn ni thng thnh:- Th vy sut i y m.Lu h c dp tru trc ai li tr nn hot bt hn:- Anh L m hi ln na th ch y c chu ri.o cng mm mm ci, g m ng. L ung mt hp nc, ni

tip:- Chuyn y ti r c ri. Th mi phi. Anh y ni vi ti l nh

sau ma lc y. Ch ngh th no ?K ra ci cnh hn ni cng chng ai mun ko di thi k th i

mi li lm g. Tnh yu ca h bao gi cng gin d, r rng v khng cnnhiu thi v. Nhng sau ma lc th vi v qu. Hm nay bt u cy vchun b cho t gieo ng ti ri.Ch ln y mi c hn na nmnhng trong ha nm qua i ch thay i bit bao nhiu, bn tay ca ch lm qua nhiu cng vic. Mi gieo lc ngy no, by gi lc cma ln. Do i try ch mi gp ng ch thiu y l gch ln u, haibn ni chuyn vi nhau cng dng dng. Th m hm nay bt tay vo vgieo ng, s phn hai ngi gn b lm mt. Ch nhn mi ngi vicon mt bit n v mc d h a bn, h ch riu nhng tt c u hoanh vun p hnh phc cho hai ngi. Ch nhn Hun ang ngi ht thuc l mt gc, thm ngh: "Anh Hun i, Du n c hnh phc hn ti nhiu vn c c mt ngi chng nh anh. Ti hiu lng anh hn n, nhng tikhng ghen vi n u. N c quyn c hng ci hnh phc tt p y.N yu anh lm, anh hy bo dn ln i".

Hng Cm 3/8/1959

B Con

Hm y vo ti th by. Ma sut mt ngy, cng v ti ma cng tmt. Nhn ra ngoi ch thy m trng ton hi nc, v ni ln lt phtnhng ngn tre l te ra hai bn nh ci chi lng g. Chng ti c bangi, pha mt bnh tr c ni chuyn vi nhau. ng ch Nam, t trngmt t sn xut, v Ha trong t my ko mi n y c mt tun cy my chc mu t chun b cho v gieo ng ma thu. Ln u tin tiquen Ha vo mt bui sng ti xin ngi nh u my ko. Anh nhn tibng con mt rt di v en :

- Du my giy vo qun o kh git lm ng ch .Khng hiu v l g ti thy mn anh ngay, v thm ngh mnh c th tr

thnh bn thn ca anh c. Ti leo pht ln qung tay gi ly ci lnggh bc da, hi nh :

- ng ch tn g ?- Ha.- n hai mi tui cha ?Ha quay nhn ti ci, hm rng to v tha, trng bng:- Lnh nng trng khng cn tr lm u, hai mi ba ri y.- Cng cn tr chn !Ting my n m nhng rt vang khin hai chng ti khng th ni

chuyn tip c. T hm h c dp gp nhau anh ch nhn ti cimm, ri li bn bu vo cng vic, cho mi ti ti nay.

... Khi thuc l, hi nng ca nc tr, sc nng ca ma ri v ciim lng ca chung quanh d khu gi nhng k nim m thng ngy bchm m trong nhng cng vic k tip nhau lt n. Nhng cha ai bitnn bt u cu chuyn nh th no, ti li hi Ha ci cu thng l canhng ngi mi lm quen nhau :

- ng c b c sinh ra ng ch cn c ch ?Ai ng ci cu tng nh nht nho y li l u mi ca mt cu

chuyn.- B m ti cn c, nhng hai b con ti mi gp nhau c c vi

nm nay.V cng nhn ci khng kh thun li ca mt ti ma, anh bt u k."Mt ti th by vo cui nm 1955 ti nhn c th ca u ti nh

a chu h vit bo tin b ti v, hin b i v c a ch nv ca b ti. Ch mt bui ti m ti xem i xem li my dng ch tngt y c n vi chc lt, va nghi hoc, va l lng, mnh mang mt ngh m h hnh nh bc th ny khng phi gi cho ti, c l ca mtngi no khc trng tn h. Trong m sng m ca qu kh thng hayle ln nhng tia chp trong mt lc chiu sng nhiu on hnh nh thucv nhng k nim qua, song cha bao gi ti thy c mt hnh nh rrt, m nt no v ngi b. T nm ln ln ti ch bit c mt b m,mt ch gi v mt anh trai. y l nhng ngi thn nht, ngi ca gianh. B m ti thng cc con, hy sinh v cc con, n cc con. Bng dngmt ngi m tn to, chu ng, hin hu xm chim tri tim chng ti tngy cn th u, nh hng n c cch sng ca gia nh, m bo ban cccon, anh ch khuyn rn em, tru mn ln nhau, thng xt nhau. Nu ilc c ngh ti mt ngi b xa l no , th ti tin ngay rng b ti cht t lu ri, t nm ti mi . No ng b ti hy cn sng, tr vtm n gia nh, v ng c cng l mt qun nhn (ti vn khng sao tinngay c chuyn c tht). S xc ng lc u tht mnh m, nchong vng, va sung sng, va hnh din, nhng lin sau mt nibun mng lung, khng duyn c c chp chn quanh qut nh va nhmt mt ci g, nhng cng khng th r ci g mt. Ci bun y gingnh mt s ganh ght, mt ni lo u, v ti cha quen ngh rng mnh phic mt ngi b, gia nh mnh phi c mt ngi n ng ng u. Citnh cm b con hu nh cha bao gi ny mm trong ti. Bao nhiu lngyu thng ti dn v ngi m c. Hn na b ti l ngi nh thno y, tnh tnh c ging nh m ti hay hon ton khc hn. Thm s cmt ca b ti liu ci khng kh m m ca gia nh c b nht long,ngui lnh i khng.

"m hm y ti trn trc v nhng li l s vit trong l th gi bngy mai, nhng trong lng vn thy lnh lng, th th no y. Ti s

vit nhiu v cng tc ca ti hin nay, nhng thnh tch m ti tc ct cho b ti hnh dung ra a con trai ca mnh l mt thanhnin cng rn, mt chin s trong qun i (bng cch no ti phi lcho b ti bit ti l tiu i ph). Phi dng nhng li vn tht bngby, nu cn s c c mt bi th chc mng tnh cha con sum hp. Nhnc th hn ng c s phi ngc nhin v t ho v c mt a con giigiang, s bit n nhng kin sau ny ca ti, v trong quan h cha conng c cng s i i bnh ng hn.

"Sng hm sau ti anh em i chi ht, xin mt t giy vit th vmt phong b tht p. Mi c hai ch "Tha thy !", my ngn tayc run bn hu nh khng ph thuc vo s sai khin ca mnh na. Baonhiu ngh trong m qua pht chc b xa sch, trc mt c ni lnmi hai ch "Tha thy !". Thi k ng qun Thi Bnh, ti nhn mtng c c con hy sinh trong chin dch in Bin Ph lm b nui, ti gi ng c bng "thy" rt vui v, hn nhin, vi nh lm gim bt niau n ca mt ngi cha. Sng nay cng vit li hai ch quen thuc y,dng ch, trang giy tr nn thing ling, nghim trng. Ti ch vit chn mi dng, cu c rt ln xn, dng cui cng li l ci cu m ti rtmun trnh "con cm ng qu nn chng bit vit g hn thy ".

"L th c gi i vi tm nh mi chp ca ti. Na thng sau tinhn c th ca b ti t H Tnh gi ra, cng km theo mt tm nh.T ngy nhn c tin b, ti vn tng tng ra hnh nh mt ng gi rtging ti nhng khc kh hn, tng tri hn vi hm m su, cp mt t lv na u bc trng. n khi cm bc nh ti hon ton tht vng v ngc hu nh chng ging ti mt cht no, cn qu tr, u i m, hai mrt y, i lng my en rm. Nu so ra th b ch c cn gi hn b tin vi tui. Th m ngi ny lm bn vi m ti trn ba chc nmnay, li l b ca chng ti... C mi ln ngm li ngi b ca mnh ccp m rt y, i lng my rm ti li thy bt rt, bc dc. Cui cngti ct tm nh vo trong v, khng a mt ngi no khc xem, t mnhc tin rng ngi b chnh l ci hnh nh tng tng ban u. Tmtrng ca ti ngy y na mun gp mt xem h thc th no, na li

mun ko di thi gian xa cch v lo rng ri y b con ngi gip mtnhau bit ni vi nhau nhng g.

"u nm 1956 b ti bo tin phc vin v lng. Gia nm y anh tivit th k chuyn v php v gp b, m nh ang c mang, anh cgic ti nn c gng v vo dp cui nm v b nh rt mong. Cui nmth ti c v php.

"Ti v n xm tri th tri xm ti. My ngi gp ti ch hic v php bao nhiu ngy, cn khng ni g n b ti. Ti cng nns t m khi hi li, c gi ci pht u tin c gp b khng bngra qu sm. Tm trng ti lc y ging nh mt a b lc vo ni hoangvu, va mun ht to ln cho tt c u bit s c mt ca mnh gim btni lo s, va mun nn hi th, dn dn i tng bc nh d xt nhngs huyn b sp xy n. y l ln v php u tin sau ba nm i b i.

"Bc vo sn ng nh b hoang, khng mt nh n, khng mt tingng nh. Ln n h, ti ng li kh ng hng, vn khng c ting aihi li. Ti ln theo hng ct n mp phn, t ba l xung, bt dimchm n. Nhn quanh qun thy c vn k nh ngy trc, ch nmca m ti mc mt ci mn i cn mi, mt ci bt iu trn ci hmgian, my ci o n ng treo gip vch bung. Trong vng sng nht mm hi mng mc, phng pht c mt ci g rt xa c, quen thuc, vcng c mt ci g khc l, lc lng.

"Hng xm thy ti v lc tc ko sang hi thm. Nh th hp ch chai gian ri, ci nh cui cng ti ct ln trc khi i b i (by lntrc u b ch t ph trong cc trn cn), nn nhiu ngi c ng lnh ngoi h hi vo. Qua cu chuyn ti mi c bit m ti sinhmt a em gi, hin nay vn nh h sinh trn tnh. Cch hai mi nmnay mi sinh n nn m ti b bng huyt v st dau. B ti nh ba hm,li ln tnh mt hm, con gi ly chng tnh khc, hai con trai i b i, nh hai v chng gi, mt khe, mt m nn rt bn. Ngi hi, ngini, nhng nhn nt mt mi ngi ti thong ngh c l b con sang chikhng ct ch thm hi, m cn nh ch i mt ci g khc. Ngoithm h nhiu ting x xo an i an li nhng nghe khng r.

Cht c ting lanh lnh ca mt a con gi m sau nh ti vng rang :

- ng i, cu chu v !Mt ging rt trm t trn di li :- Cu no ?- Cu Ha y !"B ti v ! Tim ti co hn li, nng tru, mi nhp p c vang ln

nghe r tng ting mt, mu dn ln mt nng bng v u c quay cung.Ci pht va mong i, va ngi ngng t hn mt nm nay n. Tibit x tr nh th no y. T pht y ti vn ni vn ci, nhng honton khng hiu c mnh ni nhng g. Mt pht qua, mi pht qua,mi lm pht tri qua, khng thy mt ngi no r m ng bc vo,ti a mt nhn khp lt, khng thm mt khun mt no mi. Nhngkhng ai hi chuyn ti na, tt c u im lng. Ti cha kp hiu ti saoli im ng n th, th vng ngoi cng c ting ci khc khch, ri chmt long ngay c nhng ngi ngi trc mt ti cng ci. C l ti vabut ni iu g lm l ? Nh c linh cm, ti quay ngi li nhn vo gcti cnh ci hm gian, mt ngi khng quen mt, mc o bng b i,ang nhn ti chm chm. Ti ng pht ln, i li hai bc, mi run bnnhng c bt ra my ting :

- C phi thy y khng ?Ngi khng tr li, vn nhn ti, cn ti khng ng ni trn i

chn na, ngi ngay xung mp phn, nc mt tro ra gin gia. B ti(ng ngi l b ti) cm ly ci bt iu, i qua ti ra gc phn tiva ngi. Va thng iu, b ti hi, ging min Bc nhng rt nng:

- Va v ?- Con v nh c na ting ri. Thy i u v ? (ti gi ting thy

vn ngng ngu)- Tt nc m... Anh n cm cha ?- Con n ri."B ti bt mnh m vo cnh bt iu, ri a m chm la, nhng

n my ln u m c trt ra ngoi vnh bng. B ti qung m ra

cnh, r r ln mt phn rt nhanh, v vi ly hp thuc lo, hai tay cxoay i xoay li ci np mt cch khng t ch. B con cho hi mt vicu ri ko v. Ti my ln nh ni mt cu g cho ngng, nhngli c ra nh nn bng t st. Th l c hai vn ngi im. B ti cngkhng nhn thng vo mt ti, c nhn ngang ngang tm ngc, v nh ngli nhiu ci huy hiu in Bin Ph ti nh pha trn np ti o bng.Qua nh n ti ngm b ti, v git mnh khng hiu v l g m tr tngtng ca ti li gn ng vi s tht n th. Tht ra khun mt b tikhng ging nh chp my. Tc ct ngn st da u, lp long tng mngtrng, ui mt ko xung trng nh mt m mng mng, lc nhn ngang cimng ngoi rt c, bp tht m cng khng trn cng nh trong nh m nho, hi chy, lp da c bong ra khi tht, nhn li. Mi nt trnmt u mt mi, duy ch c i vai rt rng v hai bn tay to c nhngngn hu nh vung lc no cng ng y l t ra b ti hy cn sc gnhvc nhiu cng vic, ch cha cn phi ngh ngi.

"m y hai b con ng vi nhau. Ngn n nh bng ht u trnci hm gian. Khi b ti quay mt v pha ti ni chuyn, khun mt ybng dng tr nn rt thn yu quen thuc, nh vn bn ti t ngycn b. Nhng khi b ti nm nga, ch thy ci nt d ln ca g m, sngmi, ti li cm thy khc l, nh mnh ang nm cnh mt ngi cha hquen bit. Mi thuc lo, mi ru, mi du xoa, v mi m hi lu ngyc phng pht gc ny gc n. Chc chc ti li t hi: mnh v nhcha nh ? Mnh gp b cha nh ? Ngi nm cnh l ai vy? Ting bti vn thm th :

- U anh nh thng c ba thng ri nhng vn cn yu lm, mtnhiu mu qu... M mnh ti chy i chy v thnh th vic ng ng phicy t c.

- V ma nh thu c bao nhiu thc ?- Nu c cng th cng c kh y. Nm nay la tt. Nhng nh

khng c ngi, n p cng phi mn cng nn cn li chng c lbao, li tin thuc men, tu xe...

Ri nh s mnh than vn nhiu qu nh hng n con, b ti hi lng

sang chuyn khc :- Anh i b i u nm 1954 ?- Trc nh con l du kch ri, n u nm 1954 th c b

sung ln mt trn in Bin. T nm y n nay con vn nguyn mt nv.

- Hi ngoi ny nh in Bin th i i chng ti li v hot ng chin trng Long Chu H.

Trong khi tr chuyn vi ti, b ti thng hay xng ti, chng ti, vgi con bng anh, tng li u c cn nhc, thn trng, i x vi ti bngtnh ng i ng ch hn l tnh cha con. Thot u ti rt ngng vthm ngh c l ng c cn gi k, nh d xt thi ca ti ra sao y.Nhng cng ni b ti cng t ra rt tin cy con, nhiu lc nghn ngo bti li dng mt lc lu ri a tay ln di mt, khi ti nhn ci g mnhn hot thy nhp nhong t. Cng trong m y ln u tin ti cbit nhng cu chuyn trong gia nh thuc v hn hai mi nm trc.

"Nm y b ti trn con, b v (ti hy cn nm trong bng m) iNam ch v c bc nhiu, mang n n vi trm tin mt, so rung cuicng bn, nm gian nh g xoan cng d gn cho ch n, cng tngrng vo trong y kim n d dng, ri ra cng c th cht chiu, dnh dmc mt mn tr v qu hng. Nhng t chn n ni mi bit ucng kh sng lin r mt nhm ngi cng tnh ang tht nghip lp mtgnh cho i ht tnh nh v vng qu. Gnh cho v, ht k sinh nhai,cng ng b ti nh k giao ko vo lm phu cho s cao su Nam K.Trong nhng ngy ti cc nht b ti c gic ng cch mng, sau khingha gia nhp qun i ngay. T by n ngy tp kt, ng mi nmtri, khi chin u chin trng ng Thp Mi, khi li v hot ng vng Vnh Tr Bn ri Cn Th, Sc Trng, Bc Liu...".

B ti k tip :"- Thy b nh ra i nm ba mi ba tui, n nay va ng hai chc

nm (t lc ny b ti xng thy, v gi ti bng con). Sut hai mi nmmt ni n hn c dn vt trong lng : thy ang tay git mt v vi bacon. Mt mnh ra i lu lc nay y mai , hai bn tay lm i ly ming

cm, k ra cng khng sung sng ni g nhng thy ngh u con nh cnkh s gp trm ln : mn n ca thy cn , hai con cn th, bng mangd cha, b m khng cn, h mc hai b xem ra cng khng ai gip c, lm sao sng ni qua nhng nm i km trc cch mng. Hocgi nu u con c cn sng, th chc i bc na, cc con c l asng, a cht hoc em cho nhng ni c bt n lm con nui, a , gianh tan nt ch khng th ton vn c. Ngy trong y, cc b m thythy c tui m li cha v con, c lng thng c mai mi gip.Nhng thy u t chi, v ngh rng mnh khng xng ng nhn ci hnhphc mi, mnh phi chu ly hnh pht vy sut i chuc li ci tingy xa. Thng tm nm ngoi thy c v H Ni d l tuyn dngAnh hng qun i v nm y thy c bu l chin s thi ua ca son. Sau tranh th v php my ngy thm qu. Trc sau thy vninh ninh rng gia nh chc chng cn ai, nhng cng tin th mi hy vngc sng li cnh on t ngy trc cng nung nu v cng lo s nu sthc ng nh mnh phng on. Ngy xa y gi l x Kin Trungthuc tng Nh X, nhng nay li i l thn Hu Trung, thuc x HngQung, nn khi n cng Qui lc ng hi thm khng ai bit. V nqun Bc th gp ch Dut i ch v ang ngi ngh. Sau vi ba cu chuynbit ch ngi cng lng, thy hi d chi cnh b T Bn c cn ai, ri lihi thm b Hon c cn sng khng.Hi xong ci cu gh rn nht y thytng nh mt mnh mt ht mu. Ch y p : "B thm ti vn khe, chti i Nam K hn hai mi nm nay chng c tin tc g, cc con by gi ln, c gi c ly chng bn Hng Yn, cn hai cu n i b i c".Thy nh ku ln : "Chng n vn cn sng c , ti l b chng n y !"nhng c km li khoc ba l i mt mch. Thy khng ng nh ta vn khu t c. Bc vo sn, thy nhn ra u con ang ngi dm li ci r u h. Thy thy vo u con nhn ln nhng khng nhn ra. Sau thy bcgn li, b m, ni kh : "Nh cn nh ti khng?". U con nhn thy mtlc ri mu mo gi tn thy lc cn nh : "Anh Chn hy cn sng vvi v vi con y anh!" C hai u trn di nm chc tui, tc bcgn na, rng rng vi ba chic, nhng ngy sng cn li c th tnh nm

c mi li gp nhau, mi hiu ht lng nhau... Thy cm n u con vthy chu ng mi ti cc, thiu thn nui nng cc con, gy dng cho cccon nn ngi. i thy vt v nhiu, nhng u con cn vt v gp trmln, n y sng d, cht mang i...

"B ti quay vo trong vch h mi, mi mt lc lu mi quay sangpha ti.

"... Thy cng cm n ch ta, cm n cch mng o to cccon khc hn vi thy ngy xa... Thy c ngh ngy thy b i nnh cng phi d gn cho ch n, thc t cui cng cng phi bn,trong nh khng cn n mt ho bc. Cn con mi mi by, mitm tui u, mt tay dng li tm ln nh . Ngy i b i cn licho u con hn trm thng thc n dn. Thy bit ung ru, bit nhbc t nm mi chn tui, cn con mi mi tm tui thnh chins in Bin Ph. Mi i mt khc l th y con . i thy khngth snh vi i cc con c. Thy cng hin cho cch mng chngc bao nhiu nhng cch mng em li cho thy ci hnh phcln nht m thy khng bao gi dm ao c. C mi ln nhn cth ca con, ca anh con thy va sung sng, va ti h, t nghmnh khng xng ng l b nhng ngi con nh th... Thy yuthng cc con, thy knh trng cc con, con cng hiu cho lng thy...

"Ti nm st li b ti, mt tay ti qung qua ngc nm ly vai b. Bti cng a bn tay ram rp nhng chai sn nm ly tay ti, kh ni :

- Thi, con ng i khng mt, khuya lm ri!""Hm sau ti theo b ti ln tnh thm m v em gi. Nhn lc b ti

r vo nh ngi quen chi, ti ln ra ph bn chic ng h mi mua nmtrc. Cn mt hm na th phi tr php, ti tnh li s tin dnh dmc c thy mi lm vn a cho b ti chi dng thuc men cho mv ly lng n cho n chim. B ti cm gi tin nhn ti ri a khc.Ti cm ly tay b an i : "Con i b i khng cn n tin. Thyng nn ngh ngi nh m nm y th ly ai sn sc, chng con ivng c".

"Sng hm ti i, b ti dy rt sm, nu niu cm np, kho t tm gi

vo ci mo, cn thn nh mt b m v dn ti :- i ng lc no i th n, thnh thong vit th cho thy u."Ti bc sang bn kia chic cu tre i vng ln m , vn thy

b ti ng vn vo thn cy vi nhn theo, mt dng ngi cao ln,hi ci v pha trc, ci o bng b i mu xanh nht v chic qunnu...

"T ngy y bng dng ngi b, m tm s u tin tr thnhnhng hnh nh khc su nt trong tm hn ti. B ti bo i sau bao gicng hn i trc, nhng ti ngh nhng ngi gi u c s khn ngoanca mnh, ci hnh phc ln nht m cch mng em n cho gia nh tiphi qua cu chuyn ca b ti, ti mi hiu ht c. Cch mng thay i nhng con ngi v nhng con ngi y em li hnh phccho nhau".

Hng Cm 16-9-59

a Con Nui

- Th no, chu mi chn cha ?

C, ch nhim chnh tr nng trng dng li hi rt u ym a congi chng mi ba, mi bn tui i sau anh vi bc. a b hai tayxn ly qun, chm ch trnh my vng nc, ri ngng ln, ngc ilng en rt sng nhn ngi hi :

- Mi i c c my bc bc s chu mi chn... C bc michn th c.

C cho a b i trc mnh, nhn ci dng nh nhn ca n cchao i chao li trn mt ng nhy nha bn v cn ma m trc.Lt vi chic o s mi nu may qu rng trn qua trn li trn cilng rt ngn, mt mi tc ct n gy cn cn, hai ci bng chn rtgy, tt c ci v ng sau ca a b sao m ti nghip v tri timC nh b tht li v nhng ngh thng xt. Qu n H ng, bm hy sinh trong khng chin, t n i cho ht nh ny nnh khc, cui cng theo v mt ng ch cn s chu ln in Bin,gip ch y khi sinh n. N vi gia nh n c na nm, saukhng hiu v l g li b ui, b v mt my ngy ngoi ph.Chuyn y n tai C, anh ny ra nh nhn a b y lm con nui.Anh n n v ban chnh tr tra hm qua, v sng nay nhn ngy chnht anh a v ch v i sn xut s 6. c ca n vn vn chc mt ci ba l sn ht mp (khng hiu ai cho n), chn mnkhng c. Ngay chic ba l anh eo trn vai y cng rt nh, tuy cccnh rt vung vn. Anh li hi :

- Chu c o rt khng ?- Chu chng thy rt bao gi bc , c mt ci o trn th nhng cng

khng my khi chu mc n.- Rt in Bin khng nh di xui u, mc phong phanh l d

m lm y.Hai ngi n b sng Nm Rm th gn tra. ng bn ny chic

cu bc bng nhng ming st lt sn bay ngy trc, nhn sang bnkia b C ngc nhin v mi c na thng khng qua y m khungcnh nh i mi hn. Tre mng mc vt ln, vt hn nhng lp lln phn ca bi tre gi. Mo nang cc t tre m cht ly tngging, vng nm nh bng rn, cc t cha ra nhng nhnh rtnh, my chic l non bm vo mng mnh nh nhng nt phy.Nhng cm c ngh mi y cn xanh tt nh rng, by gi btu vng sm, chm hoa gia gc mu tm iu cng ho hon, spht ma c di ri.

Bc qua cu, C i st cnh a con nui, v bng nhin anh thmmun c gi n l con, nhng con b vn coi anh nh ngi xa l, ngi anh bng bc vi ci v t nhin, vn l mt cch xng h quenthuc ca n i vi nhiu ngi. Anh mm ci gng go, ni kh :

- y hi xa ph chu ng bun nh.Con b lng im mt lt, mi n mi ni, ging rt anh nh ngi ln

tui :- Chu u cng c bc .Tr chuyn vi mt a con gi mi mi bn tui trong mt bui

ti v sut dc ng t nng trng b v n y, C lun lunngc nhin v nhng cu tr li bt ng ca n. Anh va thng hi,va kh chu v n khn ngoan qu sm, n gi hn tui v nhngli l i p rt tinh khn, v tnh ton chi li n tng cu tr li.Nhn nhng mi nh ni ln thnh mt di vng nht trn nhng ngnme di, xoan v nhng cy ch , con b kh ku ln :

- n ri h bc, chng qu nh, chu tng cn i xa na.- Ta r ra ng thm la mt cht. Ch vi hm na y vo gt

ri. Bn lm y.Tro qua mt ci gi tre c bc thang dng ln trn hng dy thp gai

ngn tru b l khu vc trng la nng ca nng trng. Nhng cy lacao ngp u ngi, ng ra che kn c con ng mn chy gia. Bngla sm vng, nhiu bng gc mt, i bng mi un cu. Mptru h m l ra nhng bao phn mng mnh nng se dn mu

trng, nhng ch trn mp tru ngm li cn li ra mt cht ubao phn hoe hoe vng nht. Trong gi hanh ting la c vo nhaunghe rt nng, va kh va sc. C lch mnh vo gia rng la, vai va ci xung nng nhng cy ng gt sang hai bn. Hai cnh mianh co gin rt nhanh, mt th hng v nng nht, thong thmphng pht khp mi ch. i theo mi ci vch thnh kt bng nhnght la dy kn y, hai ngi cht bc ra mt khong t trng lcrng mnh mng. Lc ba thng ra hoa, hoa lc n di gc vngchi, chp chn nh nhng cnh bm, mu l lc c ma xanh m,trng non v ngt nh cm. V khu nh trng my ko cng kst ngay pha u bi bn kia.

Ngy ch nht, b i v anh ch em cng nhn ra chi ph v i thmcc i bn gn ht. mi nh cn chng mi ngi nh c tng, tu-l-kh, hoc o cn lim, gn li hi, chun b cho v gt. C va ingang sau khu nh trung i I, c ting gi git li :

- Anh C v chi y ?C ngonh li, Quang t trng mt t sn xut ang nhn anh ci,

trc mt ngn ngang n chc cy giang v mt b lt ch.- Lu lm mi li gp nhau. Ly g xong hm no th ? Khng i

chi u ?- Li v i c na thng ri anh ... Cng nh ra ph mt t nhng

cc c tiu th li nh ch h lt. Mai vo gt ri... Chu no th ?C cha kp tr li th con b nghing u nhn Quang, ci rt t

nhin :- Chu v y gt gip cc ch my bui.Quang ci to :- Ra th, vy ch xin xung phong cng chu ra rung nh... Ti anh c

ri ti li chi.- Th v chi ch c v hp u m khng ri. Ti n nh, mnh mi

mua c gi ch hng.Ch La my hm nay b au bng nn ngh nh. Ch ngi mt mnh

ang h hoy bc lc. C ng sng ngay ngng ca ni to :

- n nh ri y !Ch git mnh quay ra thy chng ang nghing mt nhn v pha sau.- Ai n chi th !Va lc y mt ci u nh b, tc cp ngn l vo :- Cho bc .C t ba l ln ging, gii thiu :- y l bc gi chu, cn y l chu Tm.Ch La ngm mt lt a b xa l mi n :- Con ai m nhn nh ?... Chu mi qu ln hm no y?C g g iu thuc l xung bn, ci :- Con ti ch cn con ai, b con ti ng nh b ch m nay nh...Tm lic nhn c hai ngi, ri n bng ming ci, hai con mt sng

ln rt ranh mnh. Bng mt c ch rt nhanh, n chy li u ging xchchic ba l ln mt gc ci hm g, thnh tho nh tng n yvi ba ln. Ch La vn cn ang theo di n bng con mt d xt thn ci xung gm ging, hi :

- Nh cn i guc no cho chu mn ra chn vi. V khng ingi ch nh tr li, n li ra mt i guc mc, quai d t gc mtchn ning :

- y ri, quai ny l bn lm nh. trn kia c ch tch tr n haii, chu hi xin mt i ch y nht nh khng cho... Sao c ngi cbng n th.

Mi pht u con b n ni qu lm lnh, ch La t gi lc lnbn, nt mt lnh nht hn, hi chng :

- C n cm np khng ti ly thm go ?C ci o mc vo chic inh ng trn tng, anh thy v khng v

vp, n cn i vi con b nn la li gii thiu thm:- Con b thng minh, nhanh nhn lm, ti nhn n lm con nui y.

Qu n H ng, b m cht c, i n i t b. Mnh him hoi cn cng vui...

Anh nh ni thm th ting Tm lo xo u chi :- Chu l ngi nh bc C y . Chc na mi ch sang chi.

N nh bc vo trong nh th ch La gt ln rt t ngt:- Li tha t vo y nh by gi...N ng sng ngay li, nt mt ra, nhng ri kh ci u xung p

p i guc vo thm h. T lc y n khng ni mt cu no, ngi imlng trn ci gh di k st tng, lng l ngm b ch nh tnh tnhkhng ly g lm vui v lm...

Trong khi Tm tnh ton thm vi ring n th C cng xem xtthi ca a b khn ngoan y i vi v mnh ra sao. Cng nhn anhcng ngc nhin v ci khun mt k l ca a con nui, pha trn hp lign nh nhn, di cm li bnh rng ra theo hnh vung khin ntmt mt ht mi v th ngy, ci ming rng, hm rng to v u nhhm rng ca ngi con gi dy th, hai con mt n o, d xt, lplnh mt v tinh khn, lanh ln c bit.

t nhin ch La hi n :- Chu nm nay mi my tui ?- Tnh c tui m l mi bn, chu tui Su y. Tui Su l vt v

lm.C mm ci :- Chu cn b m tin tng s ri ?Ba cm chiu Tm tranh lm gn ht mi vic. Mi u ch La cng

gi k vi chng khng cho lm. Nhng sau thy n c nn n, quanhqun khng chu i u, hn na cn au bng li bt u m nn chdn d mt cht ri i nm. Mm cm dn ln rt ngon lnh, rau so,u ph rn, li thm mt a rau thm, hnh sng. Vo bn n Tmcng dnh ngi ngoi xi cm. Va n n va hi ch La y c vimui da khng, c l to ngm dm u khng, c bit cch lmu ph nh ca min Nam khng ?

C nghe n hi cn k mi vic nh mt ngi ni tr m ang, anhbt ci :

-C lm c khng m hi lm th ?- Chu vn lm m li.- Vy bc ngh b sung chu vo t nui qun nh.

- Nhng l bp ca cc ch y p cao qu bc .Trong ba cm ch La nhn Tm bng con mt du dng hn, con

b tuy t tui nhng lm n u vo y. D c phi nui mi thng mtvi chc bc nhng khi m au c ngi sn sc, n... Ch phiti mt mi n trng lu lnh, xo tr qu. Ri ch c min man suytnh thit hn, c lc thy n cn thit cho mnh, c lc li thy n lgnh nng cho mnh, cho nn ch cng khng hn t ra ci m, d di,nhng cng khng n ni lnh nht, cau c nh lc u. Cn Tmkhng phi ch hi mt cch v t, n cng ngh v n, v thi cahai ngi ch nh, v t bo thm : "Mnh n my vc cm nhng lm cho b y c bui chiu, mnh khng n xin, nay mai b y khngth k n vi mnh c..."

Ln n c mt lc, ch La un si m nc th Quang cm mtcy ma bc vo.

- Ma tng gia ca t y, trng c my bi n ph n hoi gn htc, cn c vi cy phn anh.

- C ngt khng ?- Ma in Bin cn phi ni... Chu c n ma khng hay s sn rng

?- Ch lm chu nh l tr con khng bng.- Ai ch, th ngi nhn c vi ai.C lic nhn Tm ngi thu lu mt gc ging, nh ni : "N b

nhng c khi cn khn hn ch y", nhng li thi. Ch La pchn i nm. C ly mt l tr a ra trc n khoe vi Quang :

- Cu th nhn xem l nhn hiu g ?Quang nhn chm ch ri ci m :- Sao li ng tr vo l thuc iu kinh ca b y ?- y ng xem, v th thuc iu kinh, chng th tr hng ho hng,

ci ny ng vo ci n, ht l nhn n l b lm g m khng tiu ma cnghip.

Quang nhn ng ch ch nhim, ngi anh v cng l ngi bn tmphc t ngy anh vo b i n nay. Su, by nm ri, con ngi y

hu nh khng thay i my. Vn hm ru quai nn khng my khic nhn nhi, ci ci sng khoi, rng ri, chan cha thng yu.Vn li ni thng thn, khng e n mt ai, khng giu gim mt ci g.Vn cch sng n o, si ni, thch a ct.

C dc mt t tr vo lng bn tay, kh nghing nghing m tay soi vonh n, ri hi Quang:

- Ung c c ch ! Hm nay ni chuyn lu mt t, cn g ng sm.- Anh cn nh hi i chin dch nu nc tr bng ng ct ct khng ?- , ... th m lc ung vn say sa, th v nh. Mnh c nh mt ci

ng ct ct bc giy bo t vo ti o ca-pt, n chng ngh mc t ncsui, mc hai quai vo cnh cy, ng "con r" t mt b uc h, ch nmpht nc si ng c, cho vo mt dm tr bp, ci th tr chin liphm y m. Th l b con, bn b quy li xut xut, xoa xoa, nhay... Nhn ni chuyn xa li nh n thng "con r", n hy sinh Mng Khoa nh. Thng y cn sng th khng chng cng tr thnhcn b k thut hng c. Ung i khng ngui... Chu Tm c ungc nc tr khng... khng dm ung ... Cng phi. Ch chn nnnhng cho bn gi... Th no, k v php va ri c c vui vkhng ? Kt qu tt p ch?... Khng kho cu li vt v chngmnh cng nn... Cn bn l phi tr mi n thua, ch m rn, gi mi th thuc gii cng ng hng.

Quang hp mt ngm nc, nt mt hi bun bun :- Anh cng r hon cnh gia nh ca ti ri y. T ngy con b chu

mt nh ti c ng ng ngn ngn, my nm nay li mc chng au bng,i khm h bo b vim t cung, nh ngho bnh trng l th. Thnh thmt thng nm nh n hai chc bui. Mt mnh vy, nhng cn hai aem, mt a ln mi, mt ln by. Chng n l con ng ch rut ti, cb ln m u hy sinh trong khng chin, h hng ch cn mi v chng til gn. D rau cho nhng anh em m bc ly nhau vn hn i n i cho ngi khc... Mi ln v trng thy chng n ti khng sao cm cnc mt. Thng nhn i hc v ri quyn sch l m u vo bp unnu, thng em th i tha thn khp xm, mt mi lem luc nh thng qu.

Ti nghip, chng n bit l anh ch ngho nn n th no cng c, mcth no cng xong, c ci c hai anh em n u c sc nn t au m.Ti nghim ra nhng a b tng nm mi c cc, ln ln u c chc, qung vo ch no cng sng ni... Khng hiu cc cu khc v phpc nhn nh khng ch ti th vt v gp mi ln n v. V m, em thb, khng xoay trn ra tranh th my chc im ri n ma th n g. Kra nu ngy ngy thng b qun o mi, i i giy vi lp l hai ci c bttt trng, mt bao Hon Kim hoc Bng La t ti qun, la c nh nynh khc, thm hi tr chuyn, ging gii chnh sch th trng ra v anh bi v php hn. ng ny mi t m t trn ging ln xung t ri,chng kp nh rng ra mt g, n vi vi bt cm ngui, ngm iu thucl l ra ng ngay. Bui u th d khoai, bui th hai th tt nc, t buith ba tr i l cy lit v, v ang dp cy ma. Li ni ci ti tm strc ngy ln ng. V ti cng thuc vo loi cng rn, m ang,nhng c iu c ta ch cng rn c khi vng mt chng, cn ti hm yth c khc st mt nh tr con. C ta k l ra nhiu ni lo lng lm,no v chng n vi nhau tm chn nm tri by gi mt mn conkhng c; no l m au lun, cnh nh li tng thiu, anh em kin gi nhtphn, cc em th b, gng c th kh, ri ra khng gng c na sbit nh cy vo ai. Ti li phi kin nhn g ra tng mi mt, nhng cngl gii quyt quanh thi, ng vin tinh thn l chnh, v v thng chngnn cng du dn... V nh c mi lm hm tnh ra nhng gi cngi tr chuyn vi v, vi em chng c bao nhiu. Sut ngy phi mt ngoi ng, ti hp hnh xong v th cng khuya, t lng nm xungl ngy bng sm... V n thy ci cnh y chc n cng chn.

- Nu em so vi hon cnh ca cu th v chng mnh cn l d chuhn. By gi nh gii quyt ra sao... Mnh c th ng gp c g trongci vic ny khng ?

- By gi a v v em ln y th cng d dang, v m, hai em di,c ming n m khng c tay lm, ph cp ca ti th cng sao ni. Cn cnn nh anh em, nh t chc hay khng th ti ngh cha nn, mi b cigai ku m ln l x rut, ngi khc khng ci th t mnh cng khinh

mnh l thng nht gan. Ri ra u vo y c... thi bui ny khng nnqu lo xa...Nu ti c ngh ngi l ch lo cho hai a em thi. Nhng ti dn d th no chng na nht nh phi cho thng ln i hc, v c haiu phi c n , mc m. Thiu thn u ti s tr cp thm.

Cu chuyn v php ca Quang hp dn con b c bit, mt n nhnngi ni khng chp v hnh nh n cng b xc ng. Khi Quang nixong n kh th di, ngi da vo vch lip :

- Th cc em khng phi lm g gip thm ?- Chng n cn b th ct nhc c g.- B !... Chu bng tui chng n phi lm mi vic ri y.Qu nhin con b l mt tay lm n kh, khng thua km ngi ln l

my. Khi a Tm v t thanh n, ng ch i trng cn dn Quang,ngi ph trch t , khng nn Tm lm vic nng, c th ch nn cholm na ngy cn na ngy hc vn ha. Mt thng qua i, khi phn cnghng ngy, chnh Quang cng qun rng Tm mi mi bn tui, bt cvic no con b cng lm c thnh tho, gn gh. N cng bt chccc ch ln tui, ly mt mnh vi bt tc, qun mi xoa vo c tay lau mhi, sau gi lm n k c tay chn rt t m, ly kim bng ny tng ht tnht vo vt n gt, chi chut, ngm ngha, hu nh khng c mt chtmt mi no, khng cn mt s c gng no, bnh thng, t nhin nh vn l mt np sng t ngy b. Tm dnh mt tnh cm rt c bit i viQuang, v anh y l anh ca hai a em m ci, anh y li l ngi tt nhtn cha bao gi c gp, gia nh neo bn m vn nui nng hai a emc y , khng bt chng n phi lm lng vt v, khng hnh h,nh mng. N tin anh, thch c tm s vi anh, v ao c c c mtngi anh trai nh th.

Mt bui ng p my tut la cng vi Quang, Tm cht hi :- Chu lm nh th ny c coi l cng nhn chnh thc cha h

ch ?Quang thm ngh chc con b ny mun t cho mi ngi bit mnh

l ngi ln ri y, mun thnh n cng nhn i ly chng chng. Anhmm ci :

- No c ai bo chu l b u.Nt mt n vn nghim trang, n ngp ngng mt lt ri hi tip :- Nh th th chu c c chnh ph cp lng cho khng?Quang mt ra khng tr li c, khi phn cng anh coi n nh mt

ngi ln, nhng lc tr chuyn anh vn ngh n cn l mt a tr con,lm c cht no hay cht y, cn n ung, may mc c v chng anhC ri.

- Chu cn tin tiu vt , n ung c ni ri cn g.- Khng, chu mun t kim ly, chu khng thch n nh vo bc C.Chc li c chuyn g xch mch gia ch La v con b y. Anh gi

chuyn :- Bc La l ngi tt lm y, ch xem bc y cng rt qu chu...N lng im, nhng ri kh "x" mt ting nh :- Tt, chu chng tin ai tt c. Cc c y lm c tin cn may sm

ci ny ci n, chu mun mua thc vi cng chng bit xin ai.- Chu khng nn gi k th, thiu g phi ni cc bc y mi bit.- Chu ni ring vi ch nh, ch ng ni li vi ai y... y chu

thy ch c ch l tt thi. Bc C a chu v cng l mun chu hu hv bc y. Ni l nhn lm con nui nhng li lm qu ngi . Chu i nhiu ni ri chu bit. By gi, chu cn lm c th nhn lm b con,bc chu, nay mai chu th m xem l ngi ta s tm cch ui i ngayy... Ch i, ch th hi cp trn xem nh chu th c c hng tinlng khng. Nu c tin chu s thi cm ly, n ung tht tn tin, dnhdm c t nhiu th lo nhng ngy m au...

Va nghe Tm k l, Quang va nhn hai c tay gy guc rm en can xoay i xoay li lm la, hai ci b vai hi co ln, nhn qua nhng k tha ca th vi mc lu ngy thy l m nhng chm trng ca datht, t nhin mt anh cay x, pha trong hai cnh mi nng ran xc ln nnh c. Anh nh ni thm mt cu g nhng khng th ni c nn ccn mi im lng. Con b vn ni min man v nhng lo lng ca n :

- V th nh chu m th c phi mua thuc khng h ch, hay l cch y t pht? Chu s m lm ch , m va bun, li hay ti thn, nhng

chu chng khc bao gi... My c y mi au bng mt t khc mln bao nhiu ch phi n d, ri no thuc ung, no thuc tim. Nhchu y ... chu cn rng li m chu, khng phi l chu khng munkhc u, khng mun rn u, nhng nu rn khc ngi ta s cho l mnng, s a chu i nh thng, y cht khng ai bit, chu c nghnh th l li chu ng c, v ri chu vn khng m...

Mt bui sng ch nht, hai ch chu Quang r nhau vo rng omng. ng ng mt tri vn nm trong ci ti my, nn tri trng nhtnh ci bong bng ln. Bng nhin gia ci mu xm xt y xut hin mtvt nng vng ng chy di sut cc bn dc chn ni pha ty, v nhngci mi nh hnh thang sng rc ln nh tch khi nn t en sm, bay llng. Quang va i va ging gii nhng v p m anh rt m say thunglng in Bin ny, bui sng nh th no, vo lc tra nh th no, tin khung cnh li bin i ra sao. Ri anh hi Tm :

- qu chu c p c bng y khng ?N ngp ngng mt t :- Chu cng chng bit na.- Th chu ln y c nh nh khng ?- Nh my ci b m chu y . Chu ght cay ght ng. i c l

thot. Ton nhng ngi bc lt.- H l a ch ?- Khng, khng phi l a ch u ch . Mt b lm bn, mt b gi

bnh chng em bn cc ch... Nhng h c lm. Chu vn tc ci b lmbnh kim c nhiu li th nhng cho chu n ung tht kh, cm mtphn, sn trn vo n bn phn. Vy m cng khng c n no u.Thc n ton c ng, da kh, khng sao n c. Tnh nt b ta li qutquo, n cp nh ranh. C hm b y ra rung c chua gi v i ngoi, riva ngi va vt c chua m vo vy. Mt hm chu m b y phi ia bnh cho cc hng t. i b ta i c mt lc, chu ly cp tcny kha chic hm gian m ra xem. Ch c bit trong hm b y ct giunhng g khng? Mt thng go d nh, mt niu c kho vi tht nh, cchua i ly cp cng cn rt nhiu xp y mt gc hm. Th ra b y vn

n giu chu, h chu i ch l nh b y thi cm go d n vi tht.Tho no lc n vi chu b y v nh nh, ch hai lng xi ng dy.Chu th xanh rt, cn b y th bo ... Hm y chu tc qu, nh ht niu c i, hay b t trn vo cho b ght. Sau li s b y bit sui chu, nn chu thi... By gi chu ch ao c lm c nhiu tin,may my b qun o tht p nh cc c y, ri chu s v qu chicho cc b y bit mt. Nht nh l chu khng cht i nh, chu li lmc ra tin. Lc y ri li xun xoe, chu chu, thm thm ngay y, xinx, vay mn m. ng c hng chu cho vay, h vay c l h nut tringay, mnh b ci li lm sao c...

- By gi qu chu chc cng vo hp tc x c ri. i sng cc by khm kh ln th ri tnh nt cng thay i, ch khng n ni nh chungh u.

- i gii, tnh h c th n cht cng vn c. Chu hi ch nh, nhch cng ngho ti sao ch vn nui c hai em chu, ch vn cho ccem c i hc.

- , ...Anh nh tr li v l hai a con ca nhng cn b hy sinh

trong khng chin, anh phi c trch nhim vi chng n. L v anh l mtqun nhn khng th ging mt b bn hng rong, nhng li s s lm nti thn, ngh ngi thm... Quang va i va chm ch ngm ngha nhngbi tre rt dy, mo nang ri y gc ng nh mu trng ng. Tm xchci ti vi ngi X i tung tng pha trc, chc chc li ngonh li hi :

- Bi ny c mng khng ch !- i su vo t na, y h ly ht c ri.n mt bi rt rm, anh dng li cm li thung xung t, b nhng

cnh gai sang hai bn, nghing nghing ng ng mt lc ri ni to :- a ci thung cho ch !- Ch cho chu xem ch ly nh th no... Chu chng trng thy g

c...Nhng mm mng nh ln trn mt t mu xanh thm st nhng gc tre

mc trng, Quang lch li thung qua nhng thn tre, lun vo ng ch

c mm, m m my ci ri lao mnh mi thung xung t, chic mngkh ny ln, rung rung mt cht ri li ng ngay ngn, anh kh lc lc taycn, chic mng li dn vo pha trong ri nm di dc theo chiu li, vrt nh nhng anh rt thung ra qua nhng k h, cm ly ci mng a choTm.

- y, mng y... nhng phi bc lt v ngoi ra, ly ci nn trng trong thi. ch bc th chu xem.

Anh rt li dao ngn eo sau lng cht pha u v ngoi bc knnhn nh bp sen, ri li rch mt ng thng na, bc lt v ngoi.Nn mng tht p, nhng si lng xp li, mn mng, nhng nhnh trngnh bc bng xa tanh. Ci Tm khng b qua mt c ch no ca Quang,n trm tr:

- p qu ch nh, m cng d ly thi.Quang va lun li thung o nhng chic mng khc, va ging

gii :- Chu c trng thy nhng ci vai tru bng tre khng. Khng phi do

mnh un u nh, t n un n y thi. Chu xem, bi tre dy th kia,chen chc nhau th kia, mm mng mun ln ln l phi lch theo nhng kh, cho nn sau ny gc n mi b cong queo. y vy m i tm vai truphi mt hng my bui cha chc chn c ci va . Dng vai trubng tre th bn hn vai g nhiu... c my chic ri?... Thi, sang bibn kia... Chiu nay hai ch chu ta s ngi thi mng ra xu dy phi vi nng l cm nh mng bn H Ni ngay.

Con b vn chm ch theo di Quang, cn Quang th va lm va knhng cu chuyn thuc v nhng k nim qua :

- Ngy chu ln trn ny, chu c n nhng rng bng qunggia Mc Chu vi Yn Chu khng ?

- C l c nhng chu khng . n hm n vo bn Cng chu mic trng thy cy bng y, qu chu khng c bng.

- Yn Chu th nhiu rng bng lm. Ngy m chin dch Ty Bccui nm 1952, n v ch ton tr qun rng bng. Nhng cy bngto bng ci ct ci y, c n mt khc bm ra lm git va mt ngi

nm, lp ln cng ly mo nang ca n, ch lm g c th gi i ct gianh.Cc ch t tn cho khu y l "khu mo nang". Ma ng c sng mui thl rng ht, cn tr li nhng chm qu lng lng bng ci nn mt... Chua ti ch xch cho, c ngy i chi ch b i li bc lt sc laong.

Tm hi nghing nghing u, mt mng tc xe ra che gn kn namt, ch thy ui mt n sng ln ng nh :

- Ch Quang ny, ch i b i t b ?...- Thi, ta v i, ly th ri... i thong th ch, va i va ni

chuyn cho vui... Ch i b i t nm mi tm tui, nm nay ch haimi by. C chc sng c hai mi by nm na khng nh ? Tui thmi tm nhng ch ch nhnh hn chu mt t thi, th m v con nghong ri... cng ti cc c c. Ch nhp ng c mt thng th c ichin dch Ty Bc ln th nht ngay. Ngy chu mi ln y chu c nhng bng khng ?... Li khng ... Chu th chng nh n ai, chngvng vn mt ci g. By gi ting l chu ln Ty Bc nhng li cit in Bin ny th c khc g ng bng. Cn nh ngy y sao ch nhdi xui n th. Bn mi lm ngy ton hnh qun trong rng, tri matm t, ch no hi c nh sng ri vo trong bng mng khp khi,chc mm sp c gii phng con mt y, sp ra n ng bng ri y.Chng ng li qut vo nhng ch bng ti cn dy c hn, ni vy quanhcn cao hn. C m ng ch i i trng n v ch tuyn b m naych i mi hai cy thi, ch ngh ngay n gic ng ngon lnh khi nch tr qun mi, v mi hai cy, ch ngay n hai mi cy no mig, cng lm ch mt hai gi m l n ni. Ai ng m y vn i sutcho n sng, ch va i va tm tc, bng bo d : lm n cp chhuy m cn ni di chin s. Chu c bit m y b i i c baonhiu ng t khng, chc nhiu lm h, khng u, ch i c c sucy s thi. ng rng m. Anh em th h bit c, ch ring ch v l tnbinh, ln u sng t rng ni nn mi ngh kh kho nh vy...

th li phi ci ti hay ng, ang sc ng m khng c ng ngin c m mm i, chn vn bc theo anh em, nhng tm tr m man

chng cn hay bit chuyn g xy ra chung quanh na. Ch tuy l tn binhnhng lu, h b i dng li nm mi pht qua cu, qua sui l chtranh th ng ngay, ng ng thi, nhng tay vn t ln ba l ngi itrc, bn trn h chuyn ng l mnh thc tnh ngay. Mt m ch cnglm theo ci mo y, v c yn tr ng, ng mi, ri do linh tnh con nhbinh hay sao, t nhin m mt ra, thy tay mnh hnh nh vn cn bu lymt vt g, nn li k... ai ng li ha ra mu cy i cnh ng, ng ngcnhn trc nhn sau cng ch cn li mt cy i vi mt ch... cn anh emth h i u t lu ri...

- Ngy chu cho nh b bn chu cng thm ng lm ch . Lm bndng n l tn nc. Nh c hai ci ang rt to, mi ang bn gnh nccha y. Chu phi gnh t t m sng cho n qu tra mi tm ncdng, hai xng vai c t i. n chiu li vt bn, i a hng, ti vnu cm ln chng c ngh mt pht no gi l c. Lm ti ngi bm rauchu cht c vo ngn tay, mu chy lnh lng. C bui chu ang nu cmth m ng thip ngay lc no khng bit, rm chy lm c ra ngoi, nlc b ch i qua ly que ci nn vo gia nh u chu, chu mi sctnh, nhng au qu khng sao h mm ni c. nh lc ang ng l dcht lm y ch . Th m t ngy chu ln y li khng thy bun ngna, tra chu cng ch thch i chi, ba no ng c mt ting lc dymt c sng hp nh ngi khc y.

N k ci cu chuyn khng ly g lm vui y vi v mt rt bnh thn.i vi n nhng hnh ng tn nhn ca ngi khc khng c g l llng, h vn l nh th, cn n, n sinh ra m chu ng v ch c aosao mau ln ln, khe mnh ra chu ng c bn b hn. i nylm g c c my ngi tt, cn i n th chc l khng th sung sngnh ngi khc c.

Khng hiu vo ci hm no th Tm bt u thy yu ch ca n.Hi n mi v y ch c c mi ci ba l bc, dn dm, cn ngoi rakhng cn c no khc. N c th t vo bt c ci ging trng no,hoc nh bc C n, hoc vn phng ca i sn xut, hoc t thanhn. iu chng c quan h g, v cng chng lm cho n ngh ngi g,

u nm c l n c th yn tm ri. Nhng dn dn c ca n cnhiu thm ra. Trc tin ch Quang o cho n mt i guc bng glng mc, ng quai d, i guc trng mn, nt o u n, cn i, thtp. Ch Khi i ph i cho n mt ci ba l cn mi, mu xanh bic,vi rt dy. Ch T qun l cho mn mt ci mn v mt mn chn. Rin ch Khang t mc ghp my mnh vn li ng cho mt chic hmnh, bo nhn nhi, c c kha lm bng v n hn hoi. Ln u tintrong i n c mt ci ng qu rng v chc chn. Cch t lu bc Lamay cho n mt i qun lng en Trung Quc, hai ci o s mi trng, mtchic khn si qung c. Cc c t thanh n cng tng n nhng chickp ba l khng d, vi ci vng bng ht cm. Tt c nhng th y nu ct vo trong hm, v khng qun b vo my ht bng phin. By gith ch nm ca n p mt v giu c ri. Mt ci chiu dt hoa cpvi, u ging chn, mn, gi thm tho, sch s, trn np hm mt l hoabng qu mn nhy qut lt sn xanh v v chim ha bnh. H lc no rin li sa sang ch nm cho p mt hn, qut quy khp gian bung chosng sa hn v m np hm li ra tt c nhng vt nh b nhng thtng qu, xem xt, ngm ngha. V ci cng vic tr con y gy cho ns thch th rt mi l. N bt u yu ch ca n, yu ci gian nh nhb m n chim mt khong ging.

Cho nn bui tra hm y khi n i gnh ct v thy ngay trn gingmnh ngn ngang mt ci tay ni rt to bng vi xanh, mt bc chnchng dy ngoi rt k th khng th khng bc mnh. N treo ci nn lnvch ri ni to :

- c ca ai m mt trt t th ny ? N gh u vo gian bungpha trong thy mt ngi n b rt l mt ang th tho ni chuyn vibc gi n. N cho l nh ri quay vi ra. Ch La ni vi ngi n bkia :

- Chu Tm y, chu n vi v chng ti c hn hai thng ri.C n cng vui ca vui nh.

Ngi n b kia nhn theo Tm bng i mt bun ru, khng ni gc. Ngi mi n chi l ch Lc, v ng ch T, trung i trng

tiu on 3, n v c ca C. C hai v chng u l ngi Th LngSn, ly nhau t nm khi ngha, nhng n vi nhau th cha y vithng. Ch ln in Bin vi chng c na nm, nhng na nm ychng li i tuyn tn binh Hi Dng mt ba thng, v n v c vihm li i hc vn ha. Ri b ph v bnh xng thn phi v qun y vin H Ni iu tr. Cch y vi hm H Ni nh in ln bo tin bnhtnh anh y tr nn trm trng v mong v v thm. Tin ring ca haingi ch c hn chc bc, anh em trong n v gip thm c hai chcna. i t th chm, i my bay th khng tin. Trong lc nguy ngp,bi ri ch tm n v chng C nh s gip . Sut ba cm, Tm htsc ch n ngi khch bun ru ny. C y cng phi trn ba mitui, rng bt vng ba, bn chic, mc ci o cnh mu xanh trng so,qun vi th rum bn, mt tay eo chic vng nha mu . C y ch nc c hn bt bung a ng dy, mt c hoe , mng mng nhsp khc. Gn ti th C p xe v. Va trng thy C, ch Lc nc n:

- Anh i, nh em nguy mt anh ... H Ni h nh in ln.Ri ch mc ti ly ra mt mnh giy mu xanh a cho C. Anh cm

ly xem rt k, ri kh hi :- Ch y v nm H Ni c gn thng cha nh ?- Mi c mi tm ngy.Chnh C cng ng rng ngi bn chin u c ca mnh kh m qua

khi, nhng bit lm th no. Ch y ang cn nhng li khuyn khch,nhng cu ni trn y hy vng ly thm sc chu ng cho nhng ngyti. Anh lm ra v v t :

- H nh in nh vy l thng ch c phi trng hp c bit lmu. Ti cho l ch y mun c v phc v cho tin y thi.

- Khng bit c phi th khng... Chc anh y cng bit i v tn kmnh th no, lm g c tin. Ai li mun cho v v phc v m li nhin bao gi. Em khc sut my ngy hm nay... Em ch lo b v mt thnmt mnh.

- ng c ngh v vn, vy c nh bao gi v di y.

- Nu ch l v phc v cho anh y thi th em s i t. Chm vihm nhng tn.

C vn i i li li, anh ngh ngi mt cch au n nhng li phigiu di v mt bnh thn : "i my bay ngy mai th may ra kp. T hmnhn c in n hm nay cng ba bn hm ri. Liu v chng cc nhn nhau ln cui khng. T i, nu cu mt i th c y s sng rasao y. Con ci khng c..."

- Em i t vy anh nh ?- i t xc lm khng c u, thi i my bay vy. Ngy mai c

chuyn y.Thy ch ngn ng, C hiu ngay:- Thiu tin phi khng, c khng lo, ti s biu c mt ci v my

bay. Cn lt ln th hai v chng i t cng c ri.Mt ngi n b tuyt vng kia sng hn ln, khng phi v c mt

ci v my bay, m v ch ngh n lt ln ca hai v chng.- C min l nh em cn sng l may - v ch but ni mt cu y tin

tng - nhng c khi cng phi hn na thng na chng em mi ln c.Khi ch i ra ngoi ra chn, C gi v vo gian trong kh hi (nhng

Tm vn nghe rt r):- Nh cn tin khng ?- Cn, cn ly bao nhiu ?- mua mt ci v my bay, su chc.- Th th thiu mt hai chc, thi c... git tm ch Vn n thng tr,

cng ch vi hm na l lnh lng ri.- , nu ch y cn tin th c git thm ba chc, cn mt chc c y

n ng. Chc na sang hi ngay i thi. Mai c y i sm... Sng maic g n cha ?

- Cn c kho.Ri ch La gi Tm :- Tm i, ti nay c y ng vi chu nh... c cht khng? Tri rt nm

h tin mt t cng m.Tm mc mn th C y ca bc vo :

- C Lc ny... c yn tr m ng i. Ti gi in ra sn bay nhxp ch ri. Sng mai n cm xong, thng thnh ln l va. Mt gi mybay mi ct cnh kia.

- Vng, em xin cm n anh.Sut m y, h lc no Tm thc gic n cng nghe thy ting xt xt

rt kn o ca ngi n b nm cnh. Ring n cng thao thc, trn trcv nhng ngh l lng. Cuc sng ca n tuy cn ngn ngi, nhng n c chng kin nhiu ni thng au, ch duy tnh thng yu, s chmsc thnh thc ca nhng ngi chung quanh i vi k khng may mn lcha tng c thy. N thng ngh n cch i x ca nhng b chm n , ca nhng ngi trong ci lng nh b m n quen bit. Saonhng ngi y chng ging cht no vi nhng ngi n tng gp.By chc bc u c phi t! Cha bao gi n dm ao c c c mt stin ln nh th. , nu n c tht n s bit dng lm g nh ? N cthong ngh n mt s vn ring v nhng chuyn phng xa. hay, ti saonhng tnh ton vn rt c th, rt chi li qua nhiu ln tng tng can, thnh mt np ngh rt quen thuc trong n, trong m nay li hara m nht n th, hu nh khng cn gy c s thch th nh nhngln trc na... Vy n s dng lm g nu c s tin y ? Hay l n smay my b qun o tht p... Th cng n mt cp qun thm, vi chico s mi trng. Nhng th y bc La n may c ri, n mc ri vnh vy cng . Ri nhng bn khon ca n c ln ln, va nh thtva nh gi, cho n lc n ng thip i lc no khng bit.

Sng hm sau n cm xong, ch La cm by chc a cho bn dn :- V H Ni tiu d dt mt cht, khng th tn lm y.Ch Lc hai tay ly tin, u ngn tay c run bn :- Em xin anh ch.C hi ci, ni mt cu ct ch yn tm thm :- Hai v chng c ln th nh li qua y nh, ti c my vic mun

nh ch y.Nhng qua mt m suy ngh ch cng thy hy vng ca mnh rt mng

manh, ch ch cn ao c c gp mt chng ln cui.

- Em cng mong th nhng chc chng c u anh . Ln ny em xincho anh ch thi. V H Ni chn ct cho nh em xong em cng v LngSn ngay. Khng bit n ngy no li c gp anh ch.

C ngi lng i, anh kh lc lc u ri ni nh :- Cho v chng ti hi thm ch y...Ch Lc ng dy ly n gnh xc mt u vo bc chn, v u kia

tay ni, vi ly ci nn, nc mt rng rng chy xung hai bn m :- Em xin cho anh ch. Anh ch gip em lc ny em chng bao gi

qun. Chu Tm nh nh...Thm thot ci Tm vi v chng C gn bn thng. Nhng ngy

u tin ch La khng mn con b lm. N i lm sut ngy, ti n lihc vn ha, hoc d cc bui sinh hot chung, v mc mn mt lc ng. N t tr chuyn vi ch, v nhn ch bng con mt n trnh. Nhngdn dn cch sng ca n i vi ch cng tr thnh quen thuc. Mt ngyhai ba n i ly cm v, hai bc chu cng n vi nhau, n mui da c,thi u ngm dm, qut quy nh ca, ngy ngh li git gi chiu chn,c khi c qun o ca ch. C hm n xin trn vn phng c mt chngbo c, quy h dn kn nhng ch vch l, ct nhng tranh nh cc tha bo trang tr u ging. Nhn ch no cng thy c du vt ca n,ri dn dn mt ci bng nh b ra vo, mt mi tc ngn en nhnh thpthong tr thnh hi m ca cn nh, l hnh nh khng th thiu ctrong sinh hot hng ngy. Bui no n i lm v mun phi ch cm, tino n khng v sm, ch nht no n i chi c ngy, ch bt u thynh, v khi bng n xut hin khung ca, ch thy trong lng mnh rn rhn ln, mun bt ra mt cu u ym : "Con v y ?". Ch ao cc l m, nhng cha bao gi ch l m, bng dng n nh thctrong lng ch tnh mu t. Ch v qun o cho n, phn cm n, muacho n mt ci cp tc, mt ci khn len vi s cn thit rt t nhin,khng gng go, tnh ton, v nhng lc y trong lng ch tr nn m p,vui sng l lng.

C th t c dp c gn gi a con nui, mi tun anh ch v nhc mt hoc hai ln. Nhng mi ln v anh u ch n cch sng ca

con b. Anh thch c nghe n ni chuyn, xem xt rt t m quan h can i vi chung quanh. Ngoi tnh b con m anh p , anh cn thy mnhc trch nhim i vi mt th h ang ln ln. Phi gy cho n c lng tinyu, c cch sng thng thn, ci m th sau ny n mi tr nn mt cngdn tt ca ci x hi ht sc mi m. Anh l mt cn b chnh tr, li lngi tng tri, nn anh rt am hiu nhng nguyn nhn ca mi hnh ngti li m anh tng phi gii quyt. Hu ht nhng con ngi ngthng y b nhng thnh kin xu xa ca ci x hi ang cht i ckhot t ngy cn th u. H sng v hnh ng theo nhng thi quen taihi m t h i lc cng nhn thy nhng li khng c ngh lc cngni. Mi ln gp nhng trng hp au n nh th trong lng anh li sini mt ngh : phi ch n tr con, phi gio dc v ci to chng n,phi lm cho chng n c sng trong ci khng kh hon ton mi mca thi i x hi ch ngha. y l phng php tch cc nht c thngn nga nhng ti li sau ny. y l mi lo u duy nht hp l v hnhphc ca con ci, gip chng n thot khi nhng tn bi kch thng tmm t chng s gy ra...

Hm y anh v n nh vo khong nm gi chiu. Nh i vng vang v gieo ht. Khi anh mc o ln chic inh ng u ging Tm,cht thy mt ci ln my nh an rt cu k chung quanh li dn nhngbng hoa ct bng giy xanh . Anh m np ln gi ra ngoi nh sngthy trong c hai ci kn vng v mt ci kn trng gi vo bi rm np.Ci tr tr con ny chc ch l ca Tm. Bng dng trong lng anh le lnmt nim vui sng ln lao. Du sao n vn cn l mt a b, v ciphn trong trng, th ngy trong n cha phi mt hn . n xong bacm chiu, C pha mt bnh tr c, ly ra mt ci bnh nng, v t ko trn bn. V khi gian bung nh b ln n anh cng thy ni vui sngngm ngm trong lng mnh ln ln mi.

Ci c ao thm kn t lu trong anh l c mt a con, hnh phctuy b nh, nhng li gn nh hoang ng. Khi ni chuyn vi v, anh cthi quen trnh nhng chuyn g dnh lu n hnh phc ca hai ngi,nhng nhng cp v chng ly nhau gn hai chc nm nay m khng

ni vi nhau v chuyn con ci th cng chng c g ni vi nhaunhiu. Nhng bui ti bn ngoi gi rt, mt ngn n gia, v ngikhu v, v anh va xem sch va suy ngh mung lung. ng ci lcy, lc hai ngi im lng theo ui cng vic v ngh ca mnh, anhthng bt gp i mt bun ru ca v, i mt o no nh ngi cli, v chnh anh, anh cng phi c km mnh li khi but ra ci cu: "Nu chng ta c mt a con". Tuy anh khng dm ni, v v anhcng khng ni, nhng c hai li nh u than th vi nhau rt nhiu.T ngy Tm v vi v chng anh, thm s c mt ca n gianbung ny, mi ln anh v cng thm nhng cu chuyn mi. Xen vonhng ging ni trm lng, quen thuc, ni bt ln ging ni thanhthanh, ru rt, ting ni ca a tr. Cho nn mc du n vn sng rtr, gi gn, n vn gi v chng anh l bc trai, bc gi, nhng anh vnthy sung sng mi ln ngh ti n, v cng ngy cng thy gn bvi a con nui. Qua mi ln v, anh li thy mt con b nhn anhnh thm thit hn, quyn luyn hn, v ting reo ca n "Bc v"cng hn nhin hn, thnh tht hn. Hnh nh n bt u yu anh,tin anh, v hai thng gn y s thay i n cng r rt. N ninhiu hn trc, k cho anh nghe cc th chuyn, ton nhng chuynv vn, nhng chuyn ca tr con.

Ti nay sau khi Tm k li rt nhiu chuyn bng nhin n hi C :- Bc c thch n bn khng ?- Ci con b ny, chu lm nh bc l ngi n ung kh khn lm y

h!- Nhng bn trn ny h lm xu lm, si va to, va cng li en

x. hm no chu lm th phi bit. Hi nh chu vn lm bn m...Th bc c tm nc vt bn bao gi cha? N hi chua chua, thmthm, rt b ght bc nh!

Th ri n tnh ton y nh no c ni to c th mn ngm goc. Nu khng c ni th ngm vo chu vy. Nhng li khng c cixay bt. Chng nh li vc tng nm go cho vo ci m nha gi th lchcch qu. C cng gi bt th lm bnh tri n li thch, trn ny ng

bnh c rt nhiu. Nu hai bc n khng thch bnh tri th n quybnh c. Bnh c chan riu cua th cn phi ni. Nhng by gi licha phi l ma c cua... V cui cng n bt sang chuyn khc :

- Bc i, thng ny chu c lnh lng ri. y, c bc gi chubit, chu lm c km cc c y u, cc c y cn au bng, nhc ungh lun, ch chu th ch ngh c mi bui. Hm y chu b dy thpgai m vo chn su n t ngn tay, chy bao nhiu l mu. Chuc lo n sng ty ln ri th qu. Th m ch n chiu chu li i lmc. Da chu lnh lm kia.

- Lng chu th c my chc ?- Ch T bo chu l c ba mi ng.

- , bc mng cho chu. Chu nh dng s lng thng lm g cha ?Nhng tia vui sng trong mt con b bng tt pht ngay, ci nhn

tr li d xt, nghi hoc. N ngc ng mt cht ri p :- Chu s a c hai bc.

C nhn v, mm ci :- Chu khng tiu ring ?N ni mt cch tic r :- Chu cng ch cn tiu n ci g.- Cc bc khng ly tin ca chu u, mua sm ci g c bc cho, stin y c dnh li m lm vn. Chu bng lng khng ?... Nhng bygi bc mun ni vi chu mt cu chuyn.

N thu ngi li, v mt lo lng. Chuyn g th, bc y khng munmnh y na ?

- Chu lm c ra tin l rt ng khen. Chu hy cn t tui m c th sng t lp c, khng cn n bm vo ai. Nhng theo bc th bckhng mun chu i lm, v n mc ca chu c hai bc lo, ln ln chucn g th ty theo kh nng ca bc, bc s chu cp y . Bc chmun chu c i hc, by gi chu khng hc th ri ln ln chuvn phi hc. Th rng hc by gi c phi ch n d vo u hnkhng. Chu nghe ra cha? Nm nay chu mi mi bn tui, bcs cho chu hc n nm hai mi, nu chu cn c sc hc na th c

hc cho n nm hai lm, hai su ri ra phc v x hi cng vn va.Sau ny cc bc khng cung cp c cho chu th c chnh phcung cp. C lo m hc cho tn ti, cn n c ngi khc lo, c xhi lo... Th no, chu ra sao ?

Thy con b c ci gm mt xung, C bit ngay n ang xc ng,anh ni rt nh nhng :

- Th th chiu mai bc chu ta li ln ng v nng trng b nh.Trng ngoi chu n th hai th m. Giy bt bc sm cho chu c ri.

Ch La hi ngn ngn nc mt v khng ngn ni s nh thngca mnh i vi a con nui. N vi ch thm thot c gn bnthng. N em li cho cuc sng c qunh ca ch nhng nim vui chatng c. By gi n li i, v mt mnh ch li ci gian bung nh bny, ci gian bung m bt c ch no cng thy du vt ca con b li.

Chiu hm sau, trn con ng ci rng nm gia thung lng inBin, C p xe rt thong th i trc, sau yn xe buc chic ba l caTm v mt ci mn bng. Tm i sau cng vi ch Quang n. N mcchic o s mi trng, c b trn, mt bn mi tc l chic cp c gitnhng ming xanh, , tay cm ci ln my dn giy hoa.

- m nay ch ng li trn y ch ?- Ch chi vi chu mt lc ri ch v ngay.- m mi v n nh ?- Chn ch c ngn nh chn chu u.- Chu vi ch bc thi no.Ri n bc di chn ra, sau n bc ngn li nhng i rt nhanh gn

nh chy, v n thy thch th ngay ci tr chi mi m va ngh ra.Quang chy vt ln mt qung ri dng li, ci :

- i chm thi chu , c chuyn g k cho vui i.Nhng bi k ng tin dc ng rng ht l, ch cn li trn

nhnh cy mnh d nhng n hoa vng nh nh cc o. Mt cy vng vangmc xen vo gia bi tre di, hoa n ra mt vng, nh mu mn

chn. By s bay tng n vt qua u hai ngi ri u trn nhngngn xoan thng tp v ku ru rt trong m l xoan non ng vrng chiu. Xa xa nhng cnh c trng la, cnh cong nh vng cungbay rp rn lt trn mu tm thm ca dy ni. Khung cnh lng lv th mng. V ln u tin, b mt m miu y sc quyn r cathin nhin rung ng c tm hn con b Tm. N quay li nhnQuang bng i mt en nhanh nhnh:

- Ch Quang i, in Bin p qu ch nh ?30-3-1960

Tm Nhn Xa

I

Gia nm 1959, mt cng trng n ly mt trm su mi mu t thucx ng Tin xy dng nh my. Khu t tm mn dng ln chocng nhn v khu t lm nh my u c tr hoa li cho cc ch rungtrong ba nm. Khi ch tch x ni li tin cuc hp xm ng Chnth mt b bng nm ra thm nh r tc, p tay ln mt gch, kuto ln: "Nng dn sng v t ch khng sng v tin. Khng c t thly g m nui nhau, h tri!". Mt thng sau nhng i cng nhn xydng u tin ko n v cc xm o c t ai, chuyn ch vtliu. Ngy y xm ng Chn ch c hai ging. Tuy Kin, ch nhimhp tc x xm ra lnh cho cc x vin ly na ro li, treo ln mtci bin : "Cm ngi l mt vo gnh nc, tm ra". Dc ngn cng trng c mt khu trng ma rng khong mt mu, mt scng nhn hay r vo y i i tin, i khi cn b c ma n. TuyKin lm ra v khng ch n nhng chuyn vt , nhng mt buisng chnh ng ch nhim y mu mo y np vo mt bi ma,ch cho k th ca mnh ngi xung lin x li ht sc nhanh nhn.Khng may ngi b bt qu tang li l n sinh vin v cng trngthc tp. Tha h cho ngi con gi non nt v ng thng ly vankhc lc, ng ch nhim vn ht m ln: "Cng nng on kt l thy h! ph hoi! Tao phi li my ln tn ban gim c!". Ri TuyKin bt phi lp bin bn, c c hai x vin n lm chng, v gi mtbn khiu ni ht sc di dng km theo a ln cng trng.

Nhng mi c na nm mi quan h gia i bn thay i khchn, thn thit vi nhau cn hn rut tht. L v anh nng dn nhn ra cimi li to ln m "cc ng ch cng nhn xy dng" ht sc rng ri kiaa n tn tay mnh. Ngi u tin bit li dng trit ci tnh hnhthun li li chnh l ch nhim hp tc x ng Chn. Hng ngyng ta a hng trm x vin ra lm vic cho cng trng: khun

chuyn g v nhng khung st dng nh, san nn, o mng, mi ngycng c th c ti bn, nm ng. Nhng c gi ca hai xm ngChn, Bnh Chnh bt u may o cht khot c vung, mc qun lasi "php", buc tc bng mnh khn mu, chp bi ht trong cun stay b t v vit th cho ngi quen bng nhng t giy mng. Sngi lm cho cng trng ngy mt tng, h r nhau i mi bui hngmy trm ngi n n ko qua chic cng g nh mt m rc: ccb quy mt i st i gnh t, cc ng mang con dao ra dng ln,an lip che ca v lm ging nm. Mi ton u c cng nhn kthut do cng trng c n ch dn, gim st. Nhng nhng anhchng cng nhn p trai v ht sc ng yu kia b nhng c girt mc duyn dng vy cht ly ri. H bt chuyn vi nhau d dng,ni bng gi mt cch thi v, a bn nhau, tru chc nhau y thn icho ti lc kng bo gi ngh. Ch nhim Tuy Kin bn bn giao cngvic ng ng cho ph ch nhim, cn chnh mnh th bin ha thnhmt si dy bn chc tht cht tnh hu ngh nghn nm c mtgia cng trng vi hp tc x.

u nm 1962 khi cc hp tc x ca su xm lin hp li thnh hptc x ng Tin, Tuy Kin c bu lm ph ch nhim, ph trch ccngnh ngh. Khng th c s phn cng no hp l hn. C ngy Tuy Kinch c mt nh vo hai ba cm, cn ng ta p xe lang thang t chnui c ging ra n l gch, tt qua trm bm, v dnh s ln th giln quanh con mi bo b. Anh em cng nhn cn b cng trngthot u cng ght Tuy Kin, v lo ta c v bn ngoi c bit ranhma v hm li, nhng mt nm sau h rt tin yu ng ph ch nhim,mt con ngi tuy tinh khn nhng cng rt i t