Nhà Thơ Quang Dũngvietnamvanhien.org/quangdung.pdfTrắc Ẩn – Quang Dũng Quán Bên Đường – Quang Dũng Lính Râu Ria- Quang Dũng Mây Đầu Ô – Quang Dũng Không

1 Nhà Thơ Quang Dũng – www.vietnamvanhien.net

Nhà Thơ Quang Dũng

Mục L ục

Quang Dũng (Nhà thơ) - Wikipedia Kỷ niệm với nhà thơ Quang Dũng - Nguyễn Huy Thắng

Tây Tiến – Quang Dũng Mắt Ngươì Sơn Tây – Quang Dũng

Đôi Bờ - Quang Dũng Kẻ Ở - Quang Dũng Bố Hạ - Quang Dũng

Buồn Êm Ấm – Quang Dũng Chiêu Quân – Quang Dũng

Cố Quận – Quang Dũng Đêm Bạch Hạc – Quang Dũng

Hồ Nam – Quang Dũng Một Phút Thoáng Qua – Quang Dũng Những Cô Hàng Xén – Quang Dũng Thơ Tặng Ông Lang – Quang Dũng

Thu Quê Ai – Quang Dũng Trắc Ẩn – Quang Dũng

Quán Bên Đường – Quang Dũng Lính Râu Ria- Quang Dũng Mây Đầu Ô – Quang Dũng

Không Đề- Quang Dũng

http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Quangdung1.jpg


Quang Dũng (nhà thơ)

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Quang Dũng (tên thật là Bùi Đình Diệm; 1921–1988 (67 tuổi) là một nhà thơ Việt Nam. Ông là

tác giả của một số bài thơ nổi tiếng như Tây Tiến, Đôi mắt người Sơn Tây, Đôi bờ... Ngoài ra ông

còn là một họa sĩ, nhạc sĩ.

Mục lục

1 Tiểu sử

2 Các bài thơ nổi tiếng

3 Tác phẩm đã xuất bản

4 Chú thích

5 Liên kết ngoài

Tiểu sử

Quang Dũng sinh tại làng Phượng Trì

http://vi.wikipedia.org/wiki/1921

http://vi.wikipedia.org/wiki/1988

http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_th%C6%A1

http://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam

http://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A2y_Ti%E1%BA%BFn

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4i_m%E1%BA%AFt_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_S%C6%A1n_T%C3%A2y&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4i_b%E1%BB%9D&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8Da_s%C4%A9

http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%E1%BA%A1c_s%C4%A9

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#Ti.E1.BB.83u_s.E1.BB.AD

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#C.C3.A1c_b.C3.A0i_th.C6.A1_n.E1.BB.95i_ti.E1.BA.BFng

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#T.C3.A1c_ph.E1.BA.A9m_.C4.91.C3.A3_xu.E1.BA.A5t_b.E1.BA.A3n

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#Ch.C3.BA_th.C3.ADch

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)






Trước cách mạng tháng Tám, ông học Ban trung học trường Thăng Long. Sau khi tốt nghiệp,

ông đi dạy học tư ở Sơn Tây.

Ông gia nhập Quân đội Nhân dân Việt Nam vào ngày Cách mạng tháng Tám thành công, trở

thành phóng viên tiền phương của báo Chiến đấu.[1]

Năm 1947, ông được điều đi học Trường bổ túc trung cấp quân sự Sơn Tây. Sau khoá học, ông

làm đại đội trưởng ở tiểu đoàn 212, Trung đoàn Tây Tiến. Ông tham gia chiến dịch Tây Tiến đợt

hai, mở đường qua đất Tây Bắc. Trong thời gian này, ông còn dược cử làm Phó đoàn tuyên

truyền Lào - Việt[1].

Cuối năm 1948, sau chiến dịch Tây Tiến, ông làm trưởng tiểu ban tuyên huấn của Trung đoàn 52

Tây Tiến, rồi làm trưởng đoàn Văn nghệ Liên khu III. Ông đã viết rất nhiều truyện ngắn xuất bản

và viết kịch, cũng như đã triển lãm tranh sơn dầu cùng với các hoạ sĩ nổi danh. Ông sáng tác

nhạc, bài Ba Vì của ông đã nổi tiếng ở trong khu kháng chiến. Ông làm bài thơ Tây Tiến năm

1948 khi dự Đại hội toàn quân ở Liên khu III tại làng Phù Lưu Chanh (Hà Nam).

Tháng 8 năm 1951, ông xuất ngũ.[1]

Sau 1954, ông làm biên tập viên tại báo Văn nghệ, rồi chuyển về Nhà xuất bản Văn học.

Ông bị gửi đi chỉnh huấn sau vụ Nhân Văn - Giai Phẩm, và lui về ẩn thân trong nghèo nàn và

bệnh tật. Thơ của ông bị phê bình trên báo chí miền Bắc lúc đó là mang hơi hướng "tiểu tư sản",

thiếu tính chiến đấu, còn ở miền Nam thì được xuất bản và phổ biến rộng rãi và được nhiều

người yêu thích[2]. Về sau này, như những nhà thơ lớn khác, Nguyễn Bính, Hồ Dzếnh,... ông mai

một và mất đi trong âm thầm. Ông mất ngày 13 tháng 10 năm 1988 tại bệnh viện Thanh Nhàn,

Hà Nội.

Ông là người tài hoa, vẽ tài, hát giỏi, thơ hay. Bài thơ Tây Tiến của ông mang đậm nét hào hùng,

bi tráng pha chất lãng mạn được chọn vào giảng dạy trong giáo trình trung học phổ thông. Một

số bài thơ của ông đã được phổ nhạc như Tây Tiến (Phạm Duy phổ nhạc), Đôi mắt người Sơn

Tây (Phạm Đình Chương phổ từ hai bài thơ Đôi bờ và Đôi mắt người Sơn Tây), Kẻ ở (Cung Tiến

phổ nhạc). Đặc biệt bài thơ Em mãi là 20 tuổi được 3 nhạc sĩ phổ nhạc khác nhau (Việt Dũng,

Phạm Trọng Cầu, Khúc Dương). Năm 2001, ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn

học nghệ thuật.

Các bài thơ nổi tiếng


http://vi.wikipedia.org/wiki/S%C6%A1n_T%C3%A2y

http://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Vi%E1%BB%87t_Nam

http://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_th%C3%A1ng_T%C3%A1m

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#cite_note-VNQD-0

http://vi.wikipedia.org/wiki/Trung_%C4%91o%C3%A0n_T%C3%A2y_Ti%E1%BA%BFn



http://vi.wikipedia.org/wiki/Trung_%C4%91o%C3%A0n_52_T%C3%A2y_Ti%E1%BA%BFn

http://vi.wikipedia.org/wiki/Trung_%C4%91o%C3%A0n_52_T%C3%A2y_Ti%E1%BA%BFn


http://vi.wikipedia.org/wiki/Tranh_s%C6%A1n_d%E1%BA%A7u


http://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_Nam


http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A2n_V%C4%83n_-_Giai_Ph%E1%BA%A9m

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Mi%E1%BB%81n_B%E1%BA%AFc&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Mi%E1%BB%81n_Nam&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#cite_note-1

http://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_B%C3%ADnh

http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%93_Dz%E1%BA%BFnh

http://vi.wikipedia.org/wiki/13_th%C3%A1ng_10

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Duy

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BA%A1m_%C4%90%C3%ACnh_Ch%C6%B0%C6%A1ng

http://vi.wikipedia.org/wiki/Cung_Ti%E1%BA%BFn

http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87t_D%C5%A9ng&action=edit&redlink=1

http://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Tr%E1%BB%8Dng_C%E1%BA%A7u


Bài thơ Bố Hạ qua bút tích nhà thơ

Tây Tiến

Đôi mắt người Sơn Tây

Đôi bờ

Quán bên đường

Lính râu ria

Tác phẩm đã xuất bản

Mùa hoa gạo (1950)

Bài thơ sông Hồng (1956)

Đường lên châu Thuận (1964)

Làng Đồi đánh giặc (1976)

Mây đầu ô (1986)

Quang Dũng - Tác phẩm chọn lọc (1988)


http://www.thica.net/2008/02/04/doi-m%E1%BA%AFt-ng%C6%B0%E1%BB%9Di-s%C6%A1n-tay/

http://www.thica.net/2008/04/12/doi-b%E1%BB%9D/

http://www.thica.net/2008/02/04/quan-ben-d%C6%B0%E1%BB%9Dng/

http://www.thica.net/2009/01/12/linh-rau-ria/






Chú thích

1. ^ a b c Nhớ về Tây Tiến, Văn nghệ Quân đội, 30/11/2007

2. ^ Những câu chuyện phía sau bài thơ “Tây tiến”, An ninh Thủ Đô

Liên kết ngoài

Thơ Quang Dũng trên Thica.net

Kỷ niệm với nhà thơ Quang Dũng

Thêm một bài thơ về Tây bắc của Quang Dũng

Quang Dũng - Mây đầu ô bay...Ai có hay...(Trần Ngọc Tuấn)

Nguồn:http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%

A1)

Kỷ niệm với nhà thơ Quang Dũng

Nguyễn Huy Thắng

Tôi biết nhà thơ Quang Dũng đầu tiên là ở nơi sơ tán. Hồi Mỹ ném bom phá

hoại miền Bắc, tôi theo cơ quan mẹ sơ tán về vùng đất Đường Lâm thuộc Sơn

Tây.

Mẹ tôi làm ở Nhà xuất bản Văn học, cùng cơ quan với bác Quang Dũng. Bà làm

thủ quỹ kiêm đếm chữ, bác Quang Dũng làm biên tập. Ấy là tôi nghe thế, chứ biên

tập là thế nào tôi cũng không biết, vì nhà tôi cũng như nhà các bác các chú khác

trong cơ quan, mỗi gia đình sơ tán về một nhà dân, từ sinh hoạt đến công việc của

mỗi cán bộ nhân viên trong cơ quan đều khép kín nơi nhà dân đó. Tóm lại, tôi chỉ

biết bác Như Phong là giám đốc, chú Lư (Lữ Huy Nguyên), chú Toàn (Hoàng

Thúy Toàn) là biên tập, cô Thảo làm thư viện (thỉnh thoảng vẫn cho tôi mượn

sách)... Còn cụ thể ai làm gì và làm như thế nào, tôi không được biết và cũng

không muốn biết. Tôi càng không biết về “bề dày thành tích” của mỗi người, rằng

ai là nhà văn, ai là người dịch, người nào có tác phẩm gì nổi tiếng... Với bác Quang

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#cite_ref-VNQD_0-0



http://www.vannghequandoi.com.vn/binh-lun-vn-ngh/-ac-gi-noi-v-tac-phm/2643.html

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quang_D%C5%A9ng_(nh%C3%A0_th%C6%A1)#cite_ref-1

http://www.anninhthudo.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=17567&ChannelID=92

http://www.thica.net/category/tat-ca/quang-dung/

http://www.thica.net/

http://evan.vnexpress.net/News/chan-dung/2008/12/3B9AE20A/

http://www.vietimes.com.vn/default.aspx?tabid=427&ID=4602&CateID=259

http://www.trannhuong.com/news_detail/8954/QUANG-DŨNG-–-MÂY-ĐẦU-Ô-BAY…AI-CÓ-HAY-…

http://evan.vnexpress.net/news/chan-dung/2008/12/3b9ae20a/

http://evan.vnexpress.net/news/tac-gia/?id=1000000663




Dũng cũng vậy. Bấy giờ tôi có cảm giác ai cũng như ai, biên tập, hành chính, nhà

văn, nhà thơ... thì đều là cán bộ cơ quan đi sơ tán góp phần đánh Mỹ cả!

Riêng với bác Quang Dũng, không biết kháo nhau thế nào mà lũ trẻ con chúng tôi

đều biết bác là tác giả bài thơ Tây Tiến. Có đứa thậm chí thuộc cả bài. Còn thì ít ra

đứa nào cũng biết một đôi câu. Lũ “chíp hôi” phần lớn thích hình ảnh “Tây Tiến

đoàn binh không mọc tóc”. Mấy anh lớn tuổi hơn lại thích câu “Đêm mơ Hà Nội

dáng kiều thơm”. “Dáng kiều thơm” là thế nào thì không đứa nào biết, nhưng “mơ

Hà Nội” thì không chỉ trong đêm mà nhiều lúc ban ngày cũng cồn lên nỗi nhớ.

Riêng tôi đặc biệt thích câu “áo bào thay chiếu anh về đất - Sông Mã gầm lên khúc

độc hành”. Mỗi khi cao hứng cất lên mấy tiếng “gầm lên khúc độc hành”, tôi như

thấy con sông Mã cũng dựng đứng lên trong trí tưởng tượng...



Nhà thơ Quang Dũng.

Song ở bài viết này, tôi muốn được nói về “nghề” tay trái của bác Quang Dũng,

nếu như có thể gọi như thế: nghề vẽ. Bấy giờ ở phía sau chùa Mía thôn Mông Phụ

có nhà cụ Toại, một cụ già rất yêu văn nghệ. Nhà cụ Toại có cái cửa sổ tròn mà

theo hồi ức của nhà thơ Ngô Quân Miện thì nó giống như trong tích “Phụng Nghi

Đình”. Ông cùng bác Quang Dũng vẫn hay đến chơi nhà cụ và xem đoàn chèo Hà

Tây diễn tập ở đó. Tôi thì nhớ nhiều hơn đến cây dâm bụt mọc ở bức tường đầu

nhà, lá xanh bông đỏ khi có nắng chiếu vào thì ánh lên làm tươi cả căn nhà khang

trang được xây bằng đá tổ ong. Sân, hè luôn được quét tước sạch sẽ, tất cả toát lên


một cảm giác gọn ghẽ, phong quang. Bác Quang Dũng hay bắc giá vẽ dưới bức

tường ấy, đứng ngay trên sân vẽ.

Mỗi khi bác sang vẽ, bọn trẻ con chúng tôi kéo đến xem ngay. Quả là trông bác

Quang Dũng vẽ thích thật. Bác người cao lớn, nhưng cử chỉ thật từ tốn, khoan thai.

Bác chăm chú tập trung vào bức vẽ, không ngừng đưa bút quệt quệt phết phết,

thỉnh thoảng lại đứng lui ra ngắm nghía, miệng lúc nào cũng như có nét cười, nhất

nhất ai hỏi gì, nói gì đều tham gia được ngay. Bác ăn mặc giản dị, áo ka ki, quần

vải đều đã sờn cũ, nhưng không hiểu sao, lúc nào tôi cũng hình dung bác mặc áo

lính, loại áo va rơi có cầu vai (phải chăng do ấn tượng từ bài Tây Tiến?).

Tôi không nhớ cụ thể bác vẽ gì, đẹp xấu ra sao, nhưng chắc chắn đó là những bức

tranh phong cảnh quanh vùng như tôi có thể cảm nhận được qua những cảnh sắc

thân quen với gam nâu vàng như màu chủ đạo của vùng đất Đường Lâm khi ấy.

Sau này, tôi được biết bác Quang Dũng còn biết múa kiếm, đôi lúc hứng lên bác

với thanh kiếm múa tít, tiếng kêu vù vù như trong phim chưởng.


Tranh của nhà thơ Quang Dũng.

Năm 1978, tôi tốt nghiệp đại học ở Rumani về nước. Mẹ tôi cũng vừa được cơ

quan cho nghỉ hưu. Bà sinh năm 1921, cùng tuổi với bác Quang Dũng. Nhưng do

là phụ nữ nên được nghỉ hưu trước. Mẹ tôi về hưu, tôi ít có dịp sang cơ quan chơi,

nên suốt một thời gian dài không gặp lại bác Quang Dũng. Thế nên tôi đã rất ngạc

nhiên khi mấy năm sau, một hôm thấy bác Quang Dũng đến chơi. Bác đến, không

hề báo trước, vì thế càng khiến chúng tôi ngạc nhiên. Không biết bác có nhận thấy

vẻ lúng túng của chúng tôi không, nhưng trông cung cách bác, rõ là bác rất vui khi

đến thăm một đồng nghiệp cũ. Sau mấy năm không gặp, tôi thấy bác có phần già

đi, dễ nhận ra lắm ở hàng ria mép đã ngả bạc. Nhưng cử chỉ của bác thì vẫn nhanh

nhẹn, tự nhiên như xưa. Bác khéo léo cúi người, hơi co từng bên chân lên tháo giày

ba ta ra rồi bước vào nhà. Ngồi vào bàn, trong khi chủ nhà còn đang lo pha nước


thì bác đã vào chuyện. Bác cho biết cũng đã về hưu được ít lâu, hôm nay mới đến

thăm mẹ tôi được, chỗ hưu trí với nhau cả. Nhận ra tôi, bác hỏi dăm ba câu chuyện

hồi ở Rumani có đi chơi được đâu không, rồi lại quay sang hàn huyên chuyện cơ

quan với mẹ tôi. Bác kể người này người nọ cũng đã về hưu, mấy người trong số

đó bác đã có dịp đến chơi thăm hỏi. Rồi bác hỏi về cuộc sống của gia đình. Bấy giờ

còn đang thời bao cấp, thứ gì cũng khan hiếm, nhất là lương thực, thực phẩm lại

càng thiếu. Nhà tôi, mà các nhà khác cũng thế thôi, phải xoay xỏa đủ cách để lo

liệu bữa ăn hàng ngày. Chẳng hạn chế biến bo bo sao cho dễ ăn, nhưng tốt nhất là

đổi sang mì, sang gạo, dù có hao một chút nhưng còn dễ tiêu. Hay có một số người

thì áp dụng phương pháp uống thật nhiều nước vào lúc sáng sớm, nghe nói tốt

lắm... Bác Quang Dũng không có ý kiến gì về những mẹo mực ấy. Bác chỉ khuyên

mẹ tôi nên nhai thật kỹ khi ăn. Nhai càng kỹ càng tốt, vừa đỡ hại dạ dày, vừa đỡ

tốn cơm. Đã từ lâu bác áp dụng phương pháp này. Trước kia phải ăn ba bát, nay

chỉ cần hai. Nhai kỹ, chị cứ thử mà xem, bác nói với mẹ tôi, sẽ thấy cơm rất ngọt;

chả cần gạo mới gì gì, cứ cái gạo mậu dịch ấy nấu lên, nhai thật kỹ, khắc thấy ngon

ngay. Nhà tôi đỡ hẳn cái khoản gạo nhờ cách ấy đấy...

Tôi nghe bác nói rất hào hứng, nhưng trong thâm tâm không mấy quan tâm. Đang

tuổi thanh niên, ăn nhanh như thổi, tôi theo cách ấy sao được. Mẹ tôi, tôi nghĩ,

cũng khó có thể tán đồng. Bà lúc nào cũng chỉ sợ con ăn ít sinh ốm đau, làm sao bà

dám “phiêu lưu” áp dụng phương pháp ấy. Chi bằng trong nhà có cái gì dự trữ

mang ra bán, chứ nhất định không thể thiếu ăn, phương châm ấy của bà tôi biết

lắm. Dẫu sao, nhiệt tình của bác Quang Dũng khiến chúng tôi hết sức cảm động.

Mẹ tôi hỏi lại bác dạo này thế nào. Bác cho biết vừa tìm ra một việc hay lắm. Nhà

bác ở phố Bà Triệu, không xa công viên Thống Nhất là bao. Chiều chiều, bác và


mấy con lại vào công viên, ngồi chơi hóng gió, cho bõ những lúc ở trong nhà chật

chội, tù túng. Nhưng cái chính là sau đó quét lá đem về làm chất đốt. Công viên có

nhiều cây, lá rụng nhiều, chiều nào mấy bố con cũng quét được hàng bao tải lá

khô. Vừa vui vẻ, vừa được vận động chân tay, lại vừa được việc. Thỉnh thoảng

cũng có anh bảo vệ nguyên tắc, gây khó dễ. Nhưng thường là họ bỏ qua cho. Vả

lại, mình quét thế chỉ càng sạch công viên chứ sao. Từ hồi ấy đến giờ, nhà bác đỡ

hẳn nạn thiếu chất đốt...

Xin được nhắc lại, bấy giờ còn là thời bao cấp, không chỉ vật chất thiếu mà về tinh

thần cũng rất nghèo nàn. Phải vài năm nữa mới đến thời văn nghệ tự cởi trói theo

tinh thần của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh. Phải vài năm nữa, riêng với nhà thơ

Quang Dũng, người ta mới thực sự đánh giá cao sự nghiệp thơ văn của ông, tác giả

của những Tây tiến, Đôi mắt người Sơn Tây, Mây đầu ô, Nhà đồi, Gương mặt Hồ

Tây... -những áng thơ, những truyện, những ký tài hoa, giàu cảm xúc. Chỉ riêng

những giai thoại về ông cũng đủ để làm nên không chỉ một, mà là nhiều cuốn sách

gây xúc động biết bao người. Riêng với tôi, bác Quang Dũng trước sau vẫn là một

người như tôi biết, một đồng nghiệp của mẹ tôi. Thế nên khi gặp lại bác, tóc đã pha

sương, ria cũng ngả bạc, tôi không khỏi cảm khái khi nghe những câu chuyện

đượm mùi bếp núc của bác. Đến khi bác đứng dậy ra về, xỏ lại đôi giầy ba ta, tôi

hỏi bác còn đi đâu nữa không thì bác bảo: "Về thôi. Bây giờ vào công viên thì hơi

muộn, tối quá cũng không trông thấy gì mà quét"...

Bác Quang Dũng đã định đi rồi, nghĩ thế nào lại quay lại dặn mẹ tôi: Thế nào chị

cũng nhớ nhai kỹ đấy, vừa đỡ hại dạ dày, vừa đỡ tốn cơm. Từ hôm ăn thấy lợi, tôi

cứ bảo phải đi phổ biến ngay cho mọi người, mà hôm nay mới đến được chị đấy.


Thôi nhé, chào chị. Chào cháu. Thế là hồi ở Rumani, cháu cũng đi được nhiều đấy

nhỉ...

(Nguồn: Văn Nghệ Công An)

Ảnh tư liệuNguồn: http://evan.vnexpress.net/news/chan-dung/2008/12/3b9ae20a/

Tây Tiến

Quang Dũng

Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi



Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

Có nhớ dáng người trên độc mộc

Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

Tây tiến đoàn quân không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Tây tiến người đi không hẹn ước

Đường lên thăm thẳm một chia phôi

Ai lên Tây tiến mùa xuân ấy

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.

Phù Lưu Chanh -- 1948

Nguồn: http://vnthuquan.net/tho/tho.aspx?id=2147&thisi=Quang Dũng&cochu=


Mắt Ngươì Sơn Tây

Quang Dũng

Em ở thành Sơn chạy giặc về

Tôi từ chinh chiến cũng ra đi

Cách biệt bao ngày quê Bất Bạt

Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì

Vầng trán em mang trời quê hương

Mắt em dìu dịu buồn Tây phương

Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm

Em đã bao ngày em nhớ thương?

Mẹ tôi, em có gặp đâu không

Bao xác già nua ngập cánh đồng

Tôi nhớ một thằng con bé nhỏ

Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông!

Từ độ thu về hoang bóng giặc

Điêu tàn ôi lại nối điêu tàn!

Đất đá ong khô nhiều suối lệ

Em đã bao ngày lệ chứa chan?

Đôi mắt người Sơn Tây

U ẩn chiều lưu lạc

Buồn viễn xứ khôn khuây

Tôi gửi niềm nhớ thương

Em mang giùm tôi nhé

Ngày trở lại quê hương

Khúc hoàn ca rớm lệ

Bao giờ trở lại làng Bương Cấn

Về núi Sài Sơn ngó lúa vàng

Sông Đáy chậm nguồn qua Phủ Quốc

Sáo diều khuya khoắt thổi đêm trăng


Bao giờ tôi gặp em lần nữa

Chắc đã thanh bình rộn tiếng ca

Đã hết sắc mùa chinh chiến cũ

Còn có bao giờ em nhớ ta?

1949

Nguồn: http://vnthuquan.net/tho/tho.aspx?id=2147&thisi=Quang Dũng&cochu=

Đôi Bờ

Thương nhớ ơ hờ , thương nhớ ai ?

Sông xa từng lớp lơp mưa dài

Mắt kia em có sầu cô quạnh

Khi chớm heo về một sớm mai

Rét mướt mùa sau chừng sắp ngự

Bên này em có nhớ bên kia

Giăng giăng mưa bụi qua phòng tuyến

Quạnh vắng chiều sông lạnh bến tề

Khói thuốc xanh dòng khơi lối xưa

Ðêm đêm sông Ðáy lạnh đôi bờ

Thoáng hiện em về trong đáy cốc

Nói cười như chuyện một đêm mơ

Xa quá rồi em người mỗi ngả

Bên này đất nước nhớ thương nhau

Em đi áo mỏng buông hờn tủi

Dòng lệ thơ ngây có dạt dào ?

Quang Dũng

http://vnthuquan.net/tho/tho.aspx?id=556&thisi=Quang%20Dũng&cochu=


Kẻ Ở

Mai chị về em gửi gì không

Mai chị về nhớ má em hồng

Đường đi không gió lòng sao lạnh

Bụi vướng ngang đầu mong nhớ mong

Quê chị về xa tít dặm xa

Rừng thu chiều xao xác canh gà

Hoa rơi khắp lối sương muôn ngả

Ngựa lạc rừng hoang qua lướt qua

Ngựa chị dừng bên thác trong veo

Lòng chị buồn khi nắng qua đèo

Nơi đây lá dạt vương chân ngựa

Hươu chạy quay đầu theo ngó theo

Rừng đêm nhoà bóng nhớ hoang mang

Ngựa chị dừng bên thác sao vàng

Sao rơi đáy nước vương chân ngựa

Buồn dưng đôi mi hàng lại hàng.

Quang Dũng

Bố Hạ

Cuối năm trên đường đi Bố Hạ

Tháng chạp mùa cam lửa đốm vườn

Bãi sỏi quanh co dòng nước chậm

Cheo leo cầu tạm vắt sông Thương

Xe ngựa bình yên leo dốc đỏ


http://vnthuquan.net/tho/tho.aspx?id=15179&thisi=Quang%20Dũng%20&cochu=


Đỉnh đồi quán sậy dựng phên lau

Ngựa dừng rủ bụi than tàu hỏa

Đường ấp chia tay khách hỏi chào


Ruộng bậc thang còn trơ gốc rạ

Rừng núi mờ xa khói trẻ trâu

Tơi nón trung du em về đâu

Nhớ ai trên đường đi Bố Hạ ...

Rừng xa Yên Thế hùm thiêng nằm

Đồn cũ Phồn Xương rét cuối năm

Râu tóc tướng quân cờ nghĩa ruổi

Ngựa chiến băng đường dấu còn mới

Nép bóng vườn cam đường Bố Hạ

Mả Tây, tri huyện lập công làm

Bia ký quân thù trận Nhã Nam.

Quang Dũng

Buồn Êm Ấm

Có những đêm trường buông gối chăn

Giận mình êm ấm chán tình nhân

Tủi hờn với cả lời săn sóc

Của những người lo tới phận mình

Vi vút nỗi mình ai thấu nhẽ

Chao ơi tri kỷ ở ngàn phương

Ðêm đêm gió cuốn từng cơn nhớ

Từng trận sầu tư lướt thướt đường


Giọt giọt mưa rơi ngoài mái lạnh

Trong này hơi gối với hơi chăn

Sầu xưa muôn dặm buồn êm ấm

Nghe từng giọt nước thấu năm canh

Nhỏ bé chao ơi lời dịu ngọt

Lòng buồn nghi cả đến tình yêu

Từ độ sa vào hồ nước mắt

Cánh bằng muôn dặm cũng chìm theo

Không biết ngày mai trời có xanh

Ðường xa xa nắng có mông mênh

Ðêm đêm mơ thấy làm khăn gói

Ðể sớm mai rồi vẫn quẩn quanh

Chưa chắc cây cao hồ dễ im

Sông sâu hồ dễ đủ im lìm

Cây cao chừng đợi giờ giông tố

Sông đợi mùa dâng sóng nước lên.

Quang Dũng

Chiêu Quân

Tuyết lạnh che mờ trời Hán Quốc

Tỳ bà lanh lảnh buốt cung thương

Tang tình năm ngón sầu dâng lệ

Chiêu Quân sang Hồ xừ hồ xang

Đây Nhạn Môn Quan đường ải vắng

Trường Thành xa lắm Hán Vương ơi!

Chiêu Quân che khép mền chiên bạch

Gió bấc trời Phiên thấm lạnh rồi




Ngó lại xanh xanh triều Hán Đế

Từng hàng châu lệ thấm chiên nhung

Quân vương chắc cũng say và khóc

Ái khanh! Ái khanh! Lời nghẹn ngùng

Hồ xang hồ xang xừ hồ xang

Chiêu Quân nàng ơi lệ dâng hàng

Lã chã trời Phiên mưa tuyết xuống

Chiêu Quân sang Hồ, xừ hồ xang.

Quang Dũng

Cố Quận

Trăng sáng vẫn vờn đôi bóng cau

Ngồi đây mà gửi nhớ phương nào

Gió mát lung linh vầng Bắc Đẩu

Tiếng hè ếch nhái rộn bờ ao.

Ngồi đây năm năm miền ly hương

Quê người đôi gót mải tha phương

Có những chiều chiều trăng đỉnh núi

Nhà ai chày gạo giã đêm sương

Tịch mịch sầu vơi bèo râm ran

Côn trùng im ỉm lối trăng tàn

Người ơi quê cũ đèn hoe ngọn

Tóc bạc trông chừng cảnh héo hon

Ngõ trúc quanh quanh sầu bóng lá

Trăng vàng rơi rắc nẻo nào xưa

Ngõ cũ không mong người trở lại

Mà mùi hoa mộc vẫn thơm đưa

Đốt khói lên rồi hương viễn vông





Dòng xanh thoáng biến cảnh hư không

U hiển liễu trai về quá khứ

Chuối vườn rũ lá đóm bay vòng

Em ơi, em ơi đêm dần vơi

Trông về phương ấy ngóng trông người

Trăng có soi qua vầng tóc bạc

Nẻo về cố quận nhớ thương ôi!

Quang Dũng

Đêm Bạch Hạc

Có những chiếc giường lạ

Nhìn ra mảnh sân nào

Nửa đêm chợt thức giấc

Thấy ta nằm ở đâu...

Như cánh chim mỏi cánh

Lạc vào rừng không quen

Không chọn cành ngủ đỗ

Nào mong gì ấm êm.

Đêm nay đêm Bạch Hạc

Ta tạt vào nhà ai

Nghe sông Lô cuộn nước

Dềnh lên suốt đêm dài.

Sớm mai rồi tiễn biệt

Tóc đẹp nhường bâng khuâng

Một đêm dài để nhớ

Những người xa vô cùng.

Mái nhà đêm Bạch Hạc

Có nhớ người đi không.

Quang Dũng


Hồ Nam

Ai biết Hồ Nam giờ ra sao ?

Xa cách hồn quê động bóng cau

Ðám cưới qua đò quai nón mới

Mười năm còn tưởng bóng cô dâu

Ai biết Hồ Nam giờ đổi thay

Bãi sỏi gầm quanh nước réo ngày

Em nhỏ tắm trâu chiều núi biếc

Giờ em chiến sĩ ở đâu đây

Ai nhớ Hồ Nam mây trắng xa

Giây nói tham mưu giăng mọi nhà

Tư lệnh cùng dân ăn cỗ giỗ

Ði rồi còn nhắc mãi quân ta

"Một hàng cau phơ phất

Một hàng mây xa xôi

Trong mưa chiều hiu hắt

Buồn lắm Hồ Nam ơi!"

Vàng cũ thời gian trang nhật ký

Bâng khuâng y tá mắt trông người

Chưa vào chiến dịch – quân y vắng

Quê nhà Hà Nội dạ như khơi.

Quang Dũng


Một phút thoáng qua.

Chưa gặp sao đành thương nhớ nhau ?

Đôi phen số mệnh cũng cơ cầu

Người đi mang nửa hồn đơn lẻ

Tôi về hoài vọng một đôi câu

Khói thuốc chiều sông hỡi dáng người !

Phương nào đôi mắt ngó xa xôi

Nào ai biết được niềm u ẩn

Từng lắng nhiều trong những mảnh đời

Tôi viết chiều nay chiều tưởng vọng

Làm thơ mình lại tặng riêng mình

Sông trôi luống gợi dòng vô hạn

Biền biệt ngày xanh xa ngày xanh

Thời đại bao lần khô nước mắt

Hoa đèn riêng gửi chút tâm tư

Ngắn dài đã học người thiên cổ

Vạn đại sầu lên chẳng bến bờ

Chiều ấy em về thương nhớ ai ?

Tôi chắc đường đi đã rất dài

Tim tím chiều hôm lên bóng núi

Dọc đường mờ những cánh hoa phai

Một chút linh hồn nhỏ

Đi về chân núi xanh

Màu tím chiều chầm chậm

Hoàng hôn nghe một mình

Giáo đường chuông rời rạc

Tan vỡ nhiều âm thanh



Quang Dũng




Những Cô Hàng Xén

Rặng vải ven sông Đáy

Um tùm bóng cuối xuân

Sông cạn phơi lòng cát trắng

Người qua nâng váy ôm quần

Những gánh hàng xén bồ căng

Má hồng thôn nữ

Thoảng mùi thơm quê mùa

Hơi thở ấm trầu đen rưng rức

Mẹ già nón nhẹ bay tua

Rặng vải um tùm quả chín

Mòng mọng căng lên sức sống chan hòa

Cuối xuân mây lạnh

Đầu hạ gió đưa

Tu hú phương nào bịn rịn

Tu hú tu hú

Mùa vải ven bờ

Nơi quê hương trời xưa ấu thơ

Mái tóc em vừa vương hương bưởi

Chân nhẹ nhàng còn dính phấn hoa

Thôn nào cô mới đi qua

Gà vừa gáy sáng

Thắt lưng đào bên sông im lặng

Kĩu kịt đôi bồ

Các cô hàng xén ngày xưạ

Các cô hàng xén ngày xưa

Gương tròn bỏ túi

Tóc giắt hoa nhài

Hay ngậm ngùi xem Nhị Độ Mai

Gấp trang sách lại thương đời Cúc Hoa

Trong bồ đủ loại Tây Du

http://vnthuquan.net/tho/tho.aspx?id=15187&thisi=Quang%20Dũng


Chinh Đông Chinh Tây

Bìa sơn dầu gáy mốc

Đôi cuốn Thạch Sanh

Một chồng Trê Cóc

Khi gió mùa xuân

Xanh càng tươi lộc

Bói trang Kiều xem chuyện nhân duyên

Tiếng trường xa đã điểm

Đường về trường huyện xôn xao

Các cô đôi má ửng đào

Mấy anh lớp nhất lối nào vừa qua

Hàng các cô

Ngòi bút "ba la"

Giấy tây, phẩm tím

Mươi bó quản bút

Thước kẻ tẩy chì

Các anh sắp đến mùa thi

Lúa đồng cũng sắp đến kỳ vàng hoẹ

Rặng vải quanh đường về

Quả ngả mầu hoàng hôn đỏ sẫm

Sóng hiu hiu chiều

Gió mát ven đê

Các cô hàng xén gánh về

Tiếng cười khúc khích

Tu hú im rồi

Vàng nghiêng nắng chếch

Các cô về qua sông

Sông Đáy xuôi dài cồn cát mênh mông

Làng bên bờ xanh mía

Thoảng mùi hoa lan hoa nhài nhè nhẹ

Tiếng nói xa dần

Chiều tím cuối mùa xuân

Sông nước trong xanh

Những bước chân tròn cát mịn




Hàng cau chiều phất phơ

Diều sáo vang lên trăng sáng tỏ

Ngõ làng rộn tiếng cười reo, chó sủa

Hoa lan vào ngõ tối còn thơm

Các cô hàng xén về làng

Các cô hàng xén về làng

Mai lại đi từ tối đất

Cần cù nuôi mẹ nuôi em

Những cô hàng xén tên xinh

Đẹp như ca dao nước Việt.

Quang Dũng

Thơ Tặng Ông Lang

Gian khổ đường ta ta cứ đi

Vững tâm theo kháng chiến trường kỳ

Trắng trong nguyền giữ lòng cam thảo

Son sắt càng thơm dạ quế chi

Non nước đã vương tơ đỗ trọng

Giàu sang đâu hám chữ đương qui

Lênh đênh dầu mấy lênh đênh nữa

Tin tưởng ngày mai rộng lối đi.

Quang Dũng

Thu Quê Ai

Như cảnh đã vào thu sớm

Da rợn từng cơn, núi đổ chiều

Lá mía, tàu cau rũ héo

Vàng, ôi vàng hắt hiu !

Ngồi đây bến cát triền sông Mã

Ngẫm chuyện mười năm như nước lũ





Ai hay ngày tháng lại quay về

Cẩm Thuỷ, Tây Giai thành vẫn đá

Những tàu cau

đượm làm chi ánh nắng ?

Mà sao lưu luyến quê người !

Ôi ta nhớ một quê nhà

Những tàu cau

đượm làm chi ánh nắng ?

Chum nước, gáo dừa, nhà xoan, gốc mít

Đỏ, nâu, mít chín trĩu cành

Trưa thoáng trời xưa êm ả

Lửa cơm chiều ?

Hơi thu ?

Nhựa thơm gạo mới bát chiêm chanh

Nhớ sao những tháng ngày xanh

Rất xanh !

Chiều mát. Đê dài. Cỏ may ta nhặt

Ai ơi ! Phấn trắng mía bầu

Thân ngô xơ xác

Nhặt gốc tre khô

Ta nhom ấm nước

Chiều từ đâu...

Mà lạnh đến từ đâu ?

Quang Dũng

(1965, khu Tư, ven sông Mã. Ngồi bên nầy đê trông sang Phủ Quảng, Tây

Giai. Một ngày thu nhớ nhà. Nhà ta đâu ?)





Trắc Ẩn

Chưa gặp sao đành thương nhớ nhau?

Đôi phen số mệnh cũng cơ cầu

Người đi mang nửa hồn đơn lẻ

Tôi về hoài vọng một đôi câu

Khói thuốc chiều sông hỡi dáng người!

Phương nào đôi mắt ngó xa xôi

Nào ai biết được niềm u ẩn

Từng lắng nhiều trong những mảnh đời

Tôi viết chiều nay chiều tưởng vọng

Làm thơ mình lại tặng riêng mình

Sông trôi luống gợi dòng vô hạn

Biền biệt ngày xanh xa ngày xanh

Thời đại bao lần khô nước mắt

Hoa đèn riêng gởi chút tâm tư

Ngắn dài đã học người thiên cổ

Vạn đại sầu lên chẳng bến bờ

Chiều ấy em về thương nhớ ai ?

Tôi chắc đường đi đã rất dài

Tim tím chiều hôm lên bóng núi

Dọc đường mờ những cánh hoa phai



Màu tím chiều chầm chậm

Hoàng hôn nghe một mình

Giáo đường chuông rời rạc

Tan vỡ nhiều âm thanh


Đi về chân núi xanh.

Quang Dũng





Quán Bên Đường

Tôi khách qua đường trưa nắng gắt

Nghĩ nhờ đây quán lệch tường xiêu

Giàn mướp nghèo không hứa hẹn bao nhiêu

Mùa gạo đắt, đường xa, thưa khách vắng

Em đắp chăn dầy , tóc em trĩu nặng

Tôi mồi hôi ra ngực áo chan chan

Hồn lính mơ qua vài sợi tóc

Đường tản cư bao suối lạ sương ngàn

Em mê sảng sốt hồng lên má đỏ

Em có một mình nhà hoang vắng quá

Mảnh chăn đào em đắp có hoa thiêu

Hàng của em chai lọ xác xơ nghèo

Tôi nhìn lại , mảnh quần xưa đã vá

Tôi chợt nhớ chúng ta không nhà cửa

Em tản cư tôi là lính tiền phương

Xa Hà Nội cùng nhau từ một thuở

Lòng rưng rưng thương nhau qua dọc đường

Tiền nước trả em rồi . Nắng gắt

Đường xa xa mờ mờ núi và mây

Hồn lính vương qua vài sợi tóc

Tôi thương mà em đâu có hay .

Quang Dũng

Nguồn: http://vnthuquan.net/tho/tho.aspx?id=549&thisi=Quang Dũng






Lính râu ria

Khuya khoắt bờ sông vắng

Lửa hồng quán tản cư

Lính mấy chàng vất vả

Tìm sống một đêm thơ

Một anh gọi cà-phê

Một người kêu thuốc lá

Một anh nhìn sau trước

“Chị ơi ly rượu nhỏ”

Rượu nhỏ một ly thôi

Đời lính đã kham rồi

Một ly cho đỏ mặt

Cho lên hương cuộc đời

“Chị ơi! Cháu ngủ đâu?”

Thế rồi bế con chị

Anh lim dim cúi đầu

Cô bé cười chúm chím

Mắt non nhìn như sao

Má hồng như trái mận

Mùa đang độ ngọt ngào

Bàn tay như rễ cây

Bộ râu như bàn chải

Anh hôn con người ta

Anh ôm ghì bé mãi

Cô bé năm tháng trời

Anh tuổi vừa ba mươi

Con anh giờ nơi đâu?

Anh mỉm cười rười rượi

Khi anh về đã xa

Chị dọn hàng đi ngủ





Chép miệng trong hơi chăn

Chị buồn chi không rõ

Khuya khoắt bờ sông vắng

Tiếng súng rền xa xa

Bước chân người rạo rực

Tiếng hát chìm đêm xa

Quang Dũng

Kênh đào, cuối thu đông 1948

Nguồn: http://www.thica.net/2009/01/12/linh-rau-ria/

Mây Đầu Ô

Mây ở đầu ô mây lang thang

Ôi! Chật làm sao

Góc phố phường

Mây ở đầu ô

Hẹn những chân trời xa lạ

Qua một ngọn cột đèn

Chiều tối lại bừng con mắt đỏ

Cành bàng mái cũ khẳng khiu

Vườn đẹp khi mùa rụng lá

Cành bàng lại mở tàn xanh

Mùa hạ về theo chim sẻ

Nhưng ta có gì

Tự thấy những ngày không tẻ?

Mây trắng lang thang

Gió đuổi bời bời phố chật

Những lớp người hai mươi tuổi

Ca nước đập vỏ bình toong

Khăn mặt thấm mồ hôi

Bụi đỏ

http://www.thica.net/category/tat-ca/quang-dung/


http://www.thica.net/2008/04/12/may-d%e1%ba%a7u-o/


Bụi vàng

Trung du bóng cọ

Nắng đốt màu da họ

Là nắng triền cao

Tay sém ngấn mặt trời

Là trời công trường xa tít tắp

Áo ngực xanh yếm biển

Bay bay dải mũ Hải Quân

Những gã hai mươi mùa xuân

Từ đâu thổi vào thành phố?…

Mây mùa thu

Lọt qua trời hẹp ngõ

Lướt nhanh qua mái ngói ba tầng

Tiếng dương cầm…

Ta theo tiếng nhạc

Bay khỏi mái nhà

Ta mê xanh thẳm

Như cánh chim trời

Thấy

Mình còn sức trẻ

Ơi! Những bạn tôi

Vào lớp tuổi năm mươi

Mây ở đầu ô

Trời xanh lộng thế

Quang Dũng


http://www.thica.net/2008/04/12/may-d%e1%ba%a7u-o/



Không Đề

Em mãi là hai mươi tuổi

Ta mãi là mùa xanh xưa

Những cây ổi thơm ngày ấy

Và vầng hoa ngâu mưa thu

Tóc anh đã thành mây trắng

Mắt em dáng thời gian qua

Ngày nay ngày nay

Chuyện đẹp qua đi

Thời gian gấp ruổi

Còn lại chúng ta



Giữ trọn tình người cho đẹp

Ơi! Con đường xưa

Những mùa trút lá

Cành bàng mồ côi

Cổng cũ rêu phong

Ý đợi người

Ơi! Con đường xưa

Men vườn ổi thơm

Em tuổi hai mươi

Yêu anh hào hiệp

Bỏ em anh đi

Đường hai mươi năm

Dài bao chia ly

Có những vợ chồng

Không là trăm năm

Mà tình thương yêu …

Sông ơi! Dài sao

Rộng ơi! Biển cả

Thôi em nước mắt

Đừng rơi lã chã




Giữ trọn tình người cho đẹp

Quang Dũng



Documents

Nhà Thơ Quang Dũngvietnamvanhien.org/quangdung.pdfTrắc Ẩn – Quang Dũng Quán Bên Đường – Quang Dũng Lính Râu Ria- Quang Dũng Mây Đầu Ô – Quang Dũng Không