172 Đặc San Số 6 Kỹ Sư Công Nghệ

Hà Nội chưa thức giấc!Tôi, Thi và Uyên (chị của Thi), cả ba chúng

tôi đạp xe song song bên nhau trên đường phố Hà Nội. Chẳng ai nói với ai lời nào, nhưng sao tôi vẫn thấy thật gần gũi và thân thương với nhau quá. Gần gũi như những cây sấu dọc hai bên đường, vươn cành khoác vai nhau thủ thỉ dưới ánh đèn điện lờ mờ trong sương sớm.

Tất cả cảnh vật chung quanh, bỗng dưng tôi cảm nhận như có một cái gì rất “của riêng mình” để yêu chúng hơn, để thấy mình là chúng và chúng cũng chính là mình. Cái cảm giác lâng lâng đầy hòa ái ấy, phải chăng nó xuất phát từ sự tinh khiết, yên tĩnh của một buổi sáng sớm thanh bình. Hay nó đến từ hình ảnh của Thi, người con gái đang đạp xe bên tôi mà tôi hết mực yêu thương. Tôi tự mỉm cười với ý nghĩ đó.

Hình ảnh của tôi và Thi không thể tách rời nhau và cũng không thể tách rời ra khỏi thành phố Hà Nội. Thành phố này đã ghi lại biết bao nhiêu kỷ niệm kể từ những ngày chúng tôi vừa mới quen biết. Tôi nhớ lại, những ngày Thi còn như con chim nhỏ truyền cành, tung tăng trên đường phố trong những dịp đi chơi cùng tôi. Nàng thường nắm tay tôi kéo đi cho nhanh hơn mỗi khi tôi la cà dừng chân hay đi chậm lại. Chợt đến một ngày, cái ấm áp mềm mại của đôi bàn tay ấy như có một điều gì khác lạ. Và tôi nhận ra một sự thay đổi lớn sâu kín trong tôi: tôi đã yêu nàng. Sự khắng khít cứ

Những Năm Tháng Ấy

MỘT BUỔI SỚM MAI (1)

NGUYỄN GIỤ HÙNG (CN09)

tăng lên mãi theo ngày tháng bên nhau. Và để hôm nay, không thể nghi ngờ, nàng sẽ là người đi bên tôi đến trọn cuộc đời như một định mệnh đã được an bài.

Tôi đưa tay sang xoa nhẹ bàn tay Thi. Hai chúng tôi nhìn nhau cùng mỉm cười. Uyên cũng mỉm cười với chúng tôi một cách bâng quơ.

Chúng tôi đạp một vòng theo bờ hồ Hoàn Kiếm, một hồ mang dấu tích lịch sử của thời vua Lê Lợi, và người ta từng ví nó như hình ảnh của một đóa hoa đẹp được đặt giữa lòng thủ đô Hà Nội. Vài cây cổ thụ quanh hồ chìa cành nằm xoài mình trên mặt nước, soi bóng lung linh dưới ánh đèn đường. Tháp Rùa mờ mờ trong sương.

Tầu điện chưa chạy nên thiếu tiếng leng keng. Lác đác vài chiếc xe xích lô đi tìm khách sớm, chậm chạp, uể oải như người còn đang ngái ngủ. Thỉnh thoảng lắm mới có một hai chiếc ô-tô con chạy đi vội vã, phá tan bầu không khí yên tĩnh của phố phường.

Hà Nội vẫn ngủ!Ba chúng tôi vui chân đạp xe về hướng

Hồ Tây. Hồ Tây là hồ lớn nhất Hà Nội. Xung quanh Hồ có nhiều thắng cảnh, cộng thêm vào với nhiều truyền tích dân gian. Có những truyền tích ngàn năm, tới bây giờ vẫn chưa ai giải mã được.

Gió mát quá!

Ching toi khOa xe ben cay c6 thy rei langthung di be tren con &rang nhO doc theo be.he. Bong chita Tran QuOc 'An hien 16 mo. . Dendin doc &rang Co Ngtr va yen H6 Tay khongchi sire pita tan di strong sam dang bao phitmat ho. Kh6ng gian noi day tra nen huyen do,tram mac va that nen thcr.

Toi nam tay Thi cimg chay len phia truck.Uyen bulk vei theo sau. Chu throe metgang ngan, trong hac "ng au hirng", tOi nhacbeng Thi len quay met vOng. Thi ep mat vaovai toi cued khitc khich. Toi dat nang xuongroi 14i nam tay nhau cloy ti'ep. Chay them metquang nira moi dimg chan, ding dang tay Onghit th6 vai hai that dai. Toi khoac vai Thi dingtroc Ire lai phia sau don Uyen ding dangbuck tai.

Ba chimg toi 14i cung di ben nhau. T6i hiravai Uyen, có dip nao thuan tin, toi se dtraThi va nang di chi met \Tong H6 Tay. Toi segiang giai cho nang ye nhirng thang tich quanhvimg. Uyen nhin toi cam deng voi de nghi ay.

Vita di, toi vita ke cho Uyen nghe v nhangniem ban dau cña toi \TA Thi da tirng trai qua

tren con throng nay, thtrOng vao nhting buoichieu nhan, r6i hay trong nhang ngay nghihoc cuoi tuan. Uyen bOp nhe vao canh tay Thinhtr de chia sC niem hanh ph& cita co em. Thikhong the' che dau throe sr sung strang cuaminh tren net mat. , Dei ltac, Thi bym miengctrOi mi khi toi "ke xau" ve nang.

TrOi dã bat du sang din. Ha Nei dã tinhday. Sinh hoat cüa thanh pito King len ,ratnhanh. Ting xe ce, tieng rao hang, tiengngtrOi qua lai chang may litc d tre nen &Ongdile, On do.

Gifra nhang tieng n , ão ctia nui do hiay, tieng chuong chita Tran Quec bong nganlen va yang yang yang xa. Ting chuong chim&Ong dc, diem tirng tieng met, binh than nhtrbuck chan thien hanh cüa cac vi thien sir, di de

ma di chir khong phai di de toi nai s nao. Dengdc, binh than nhtrng no van huyen dieu, cókha nang dtra lOng ngtred ve vai "chan nhu."

Ching toi nhin nhau nhtr h6i VA ciingkhong can ai phai len tieng, chung toi eimgquay btr6c ve phia chita Tran Quoc, noi phatra tieng chuong ngan.

Hinh Chun TrAn Qu6c

Chita Trdn Quec nam tren met ec dao ngayven bit Ho Tay. Nhung hang cay cau va nhangcay co thy quanh chita in bong tren mat mr6c.Chita có lich sir lau ad. Nai day, Thai hau

D:ac San S'n 6 I< -7" Su C6ng Nghê •:* 173

Y Lan - thai nha Ly - thuang c6 nhung bu6idam luan yeti cac vi su noi tieng duong thainhieu de tai lien quan den Phat giao. Cang nhavao do, ngay nay chimg ta mai co them nhangtai lieu quY bau de truy tim ra dugc phan naoye lai ljch va sr Oat trien cna PNt gido VietNam O. , \Tao th6i ky dau. Chita dã bi ,doi tennhieu lan \id cung mang nhieu dau vet thangtram. Trinh Sam da tirng bien chira nay thanh"cung hanh lac" de vui thir ding cung nit BA

Huyen Thanh Quan dà co bai tho trach cit yeski viec nay. (Xin doc bai "Nhang Nam ThangAy-Ha N6i ngay xua" cüa cimg ngtrai viet)

ChUng toi, buck theo dai at dai, n6i lientit be( ho, vao 6c dao, clan den cong chira. Chitamang du vet reu phong cira thai gian hangnhieu the ky. Cang vao sau ben trong, chiracang duac ma r6ng ra. Ngoai chinh din to16n la day nha ngang dung lam noi sinh hotva tip khach thap phuung hang ngdy. Bentrong chinh dien, ngoai ther Phat chinh gida,con tho' than nhir cac ha Thanh Mu hai benhong then, m6t hinh anh ve str hOa hap cfra haiton Oa° Phat-Nho.

Tieng chuong 'di chung- van dOng dacngan yang. TOi va Thi to ,mO treo len thapchuong. Noi day, mgt chiec chuong to treotren go. TOi nghe n6i chuong nay &rotdirc vao nam Canh Hung thir ha doi Tay Son.Mn6 chir lieu d6 chirng muoi tuoi, ngoi bendanh chuong vai net mat that hon ,nhien. Torbam tay Thi di xuOng cu thang de dimg lamkinh dgng tai chi.

, Buck vao chinh din, toi thay Uyen dangthap huong, ditng lam barn khan vai truac bantha cac ha Thanh Mau. T6i va Thi cimg thaphuong l Phat. Dirng ben nhau, toi liec matsang Thi thy nang nghiem trang va "ngtrai

han len. Toi mim cugi.

Le" xong, Thi quay sang hoi toi:

-Em thay anh mim Dang l Phat

174 •:* Dac San SO 6 COng

Hinh minh hoa

ma anh mei a?

Toi khong tra 16i Thi. Ra tai ngoai san toimai hoi dila 14i:

-Dang 1 Phat ma em lic anh a?

Thi che mieng mai nho.

Uyen ven vat do dai ngOi xu6ng them chira,tren net mat wrong vat mgt chUt gi tram mac,uu tu. Nang nOi toi:

15n em btrac vao chira, em thay lOngminh that thanh than. Moi hinh anh tram luancua cu6c dei &rang nhu dugc xoa di trongtam tri em. MOi nhang thorn dtra em ve m6tnoi nao that an binh. Em mai hieu cac vi vuadOi TrAn, cac ngai khong muOn lam vua machi thich di tu. Vita lam het trong trach vai dgila vi yang tim ve vai do. Ngu6i xua hay honchimg ta bay gia nhieu anh nhi?

Toi nhin Uyen va chia sé vai lei tam sirctia nang:

-Anh hoan toan dong vai Uyen. Cirnhu vua Tran Thai Tong, ngai trOn trieu dinhlen nüi Yen Tir eau tim lam Phat. Trieu dinhphai den tan noi dO mai ngai tra ve cung. Khithang quart Nguyen nam ngai vita tron bonmuoi (40) tu6i, ngai nhuOng ngOi cho con

la vua Tran Thanh Tong r6i vao Hoa Lu lapcung Thai Vi de tu hanh. Nhung that ra, ngaida dux hien con duerng ded-dao song hanh:khi lam vua tlo viec nuerc, ngai van cham lo tudao; khi di an tu, ngai van de tam lap Mu cir

Hoa Lu de phimg chong quan Nguyen saunay. Uyen cOn nhes cau chuyen ay chit?

-Thua anh, ern con nh6!

-TM lam! Ve nha nha nhic anh noi themcho Uyen nghe ve mOt ban van cita ngai, totbai tua "Thien Tong Chi Nam" dm vua TranThai Tong c6n luu lai tai ngay nay.

Uyen nhin toi vâi anh mat biet an:

-Em cam cm anh nhieu lam!

Thi cling nam canh tay chi n6i them:

-Anh Ay doe quen ca an t Em phai dvc maianh ay meri chiu bu8ng sach. Anh noi phai docgap vi chi sap len chai.

Uyen nam tay Thi:

-Chi cling cam an em lain! Hai ngueri lamOt ma!

Chgt Thi xoa bong minh, nhOng nheo:

-Em doi!

Ted noi

-"Con gai mixed bay be gAy ximg tau" ce,khac, lUc nao cling keu d6i!

Thi nhan mat cai lai:

-Em mueri sau ma!

T6i cueri to:

-Em thich lam ngueri lan! Anh tuang emden tang tuoi minh len tai mitred tam Mira daychir!

Thi Net minh bi lira nen "veo" toi mOt cainhe:

-Em ghet anh!

Toi va Uyen ding Ted cling bat chuercThi xoa bong minh:

-Anh cling den! D anh vao trong bp xemc6 cam chay khong nhe! Cam chay ngon lamday!

Uyen vOi can:

-Mai sang sant, nha chin lam gi da co camchay!

Thi nit nhc len, khe v6 tay nhu hoan hokien "xin an" ciia fed ; Dung Inc cep chU tieu

di ngang qua san, toi lien hoi:

-Chit lieu ai, nha chna cep cam chay chokhach thap phtnmg khong chit!

-Thua thi chit, nha chin chi an mOtvao gia Ngo (gicra trua) thed a!

Toi va Om bong t6 ra that vong. Toi h6idim them:

-The nha chin con cam nguOi khOng

Chit tieu biet chimg toi Mir dim nen chimim arM buoy vao chinh din.

Chung toi sg "that le" ved chit tieu nenphaybam bong" thin cued cho ted khi chit dikhuat.

Thi luerm t8i:

-Anh kh8ng tha cho ai hit! Vao chin macling can dim nghich. Phat phat anh bay gier!

Uyen n6i ngay:

-Anh ay khOng sg Phat phat dau, ma chi sgco em gai cim chi phat day thOi!

Toi noi veri Uyen:

-Phat gi thi phat! CO Ay dung "veo" vadirng "can" anh la dugc.

Thi hoi:

-The phat anh bang each nao?

Toi di liii nhanh ra phia cng chin, taychi chi vao ma toi nhu co 9 bao "phat anhbang each hem anh day nay". Thi phang ma"khong!" mOt tieng roi duoi theo toi. Toi visachay ra khoi ding chin thi di cham lai.

Dc San SO 6 Kci Su Cong Ng/*' + 175

Thi nhOng nheo:

-Em Oat anh! Anh phai cOng em ra xe!

Toi vg ghe hxngnhir d cOng Thi len. Thinhin chung quanh roi cued:

-Em tha cho anh lan nay day!

Noi xong nang quay lai de di ding vai chi.

Toi dê nghi:

-Anh mai hai co di an pha nhe!

Thi nam tay chi keo di:

-Di an pha di chi! Anh Ay mai "linh luong"ma.

Uyen rut tay ra khoi tay Thi:

-An ngoai tOn lien lam! Ve nha an cam vaimon ga kho girng ctia me. KhOng an me ginday!

Thi ngung nguay, niing niu di theo chi.

Nang sam dã len cao. Chung toi lAy xe,clap than ye nha.

Hinh minh ho4***

tai nha, chfing toi vi yang thay quando de chuan bi an sang. Uyen lam to ra nhanhnhen trong viec bp nik. Chi mOt thoangchi:mg toi da cO san sang mOt bita cum ngon.Noi la an sang, nhung dUng ra, vâi nhang mOnan dugc dat tren ban phai (Tuve goi la bfiatrim mai &mg.

Sau phan don dep khi an xong, ca ba chUngtoi lai có dip ngOi ding nhau tr6 chuyen ben

dia mit. Thi dang bay hoay dun ntrac pha tra.Toi biet, nhu dä hira vai Uyen, bon phantoi bay gi g la phai nOi cho Uyen nghe ye baitira "Thien Tong Chi Nam" ciia vua Tran ThaiTong, vi vua dau tien dia nha Tran.

Toi dua cho Uyen doc so qua bai "tua" do.Toi khong quen nhac nang la toan b quyen"Thien Tong Chi Nam" dã bi that 14c, nay chicon gid lai dugc bai "tga" nay ma thoi. Sauphan giang giai, Col tam ket luan:

-Theo six hieu bit cOa anh, cir dua theo bai"tua" tren ta có the nhat ra &lye mat viii diemtuung clang ciia ngai Iran Thai TOng vâi ngaiLuc, TO Hue Nang, vi TOthir sau (thd 6) dmThien tong Trung Hoa.

1 - Ong nOi Phat khong có Nam Bac, moingugi deu cc') the tu cau thanh Phat

2 - Cling cu thanh Phal chir khong cau gikhac

3 - Cling nga bang kinh Kim Cang bri cau"Ung vó so , try nhi sanh 15' tam"

Sau khi toi neu len nhimg net tuong dOng,Uyen ngam nghi mOt chut roi mai noi:

-Cac vi dat ciao, ho ding cO cai nhin giOngnhau anh nhi!

Toi hoi Uyen:

-Uyen cO nha horn chUng ta ding di nghelang minh giang kinh khong?

-Thua anh, em nha!

, -Uyen can nha six cu giang kinh Kim Gang.Hieu dugc nhang gi, em nOi cho anh nghe!

Uyen cued chira then:

-Horn do em bi phan tam nen em khonghieu bai thuyet phap Ay!

Uyen chep mieng:

-Ma có chit tam nghe, chac em ding changhieu noi!

Toi vey tang hang, len giong hoi Thi:

176 lEYa. c San SO 6 Kcsii Su Cong Nghe

-The cOn cô nay, có hieu gi khong?

Thi nhe phimg ma mai "killing!" it* tiengnh6 red mai cued cuai tra

-Kitting 4! Hom do em ng6i nga gat! yaem kh6ng nga gat chac em cling chang hieu!

Thi noi yeti giong thach thirc:

-Anh hieu thi My gia anh mai lai cho changem nghe di!

Toi gift ye nghiem trang, ngira mat nhinlen trait nha, dOng dac tuyen b6:

-Anh cling khong hieu!

N6i xong toi vAn nhin len trait nha cuedkha kha. Ca hai co cutri tit ra. Thi dua tay covao nach t8i:

, -The ma len giong ông thay! Anh chi gioibat nat chang em!

T6i cued:

-Chang ta dimg xau 116 vi kitting hieu it&kinh Kim Cang. Co Nguyen Du, trong mOt blitho, cu tkr thi.t doe kinh nay tren mOt nghin lanma v'in khong "ng0" dugc. Chung ta la thagi ma ded hieu ngay. ,Dimg xau ho nita Kinhnay dire Phat dung de giang day cho nhimg vihang BO tat tiled ma.

Toi xoay ngutri v phia Thi:

-Thai, d anh tied mOt chat ve b0 kinh nay,mOt chat Med. Neu khong, em 14i bao la anhchi biet bat nat "tre con".

Thi "veto" nhe vao dai toi:

-Nay "tre con" nay! Da khong hieu lai cOndei net Em kitting nghe nfta dau!

Uyen ng6i d6i din yeti Thi er phia ben kiaban, luerm c8 em:

-Cai c8 nay! De anh ay nad ra nhftng cai"khong hieu" da nao!

Thi venh mat:

-The thi cho anh n6i day!

Tôi sim lai the ng6i cho ngay ngan r6i merinoi:

-Anh tied theo sach ma anh vim mai doe thianh hien hinh nhtr no nhu the nay:

CA cuOn kinh Kim Cang chi tom tat de tralai hai cau hOi cUa ngai Tu BO Be (ten mot detit cüa Phat):

1) Lam sao de hang phyc tam.

2) Lam sao a an try tam.

Sau phan giAi thich so lugc vai diem vekinh Kim Cang qua nhang mAu truyen Thiencho hai co d hieu, t6i rthi them nhu mOtket luan:

vó so try nhi sanh tam" Ay clingchinh la cai than tam "doi canh vó tam" trongbai ke "Cu' Tran Lac Dao" cna vua Trail NhanTong. 6 trong tit ma kitting bi nhi tem bai tranla each song dat ciao, an nhien tr tai cOa ngai.Vua Trait Nhan T6ng la con vua Tran ThanhTong va la chau nOi cUa vua Iran Thai Tong.

Cu Man lgc dgo Ma thy duyenCo bac sang he khan lac mienGia trung hfru &to htru tam mich

canh va tam mac van thien.

Dich :

6 deri vui ciao ca thy duyen

doi thi an met ngii lien

Trong nha san ng9c tim dau

Doi canh vó tam cher hOi thien.

1)4c San SO 6 IC? Six C8ng Nghe + 177

Thi 14i nghieng nghieng du hoi toi:

-Anh c6 hieu nhirng gi anh dang n6ikhong?

Toi mau man tra

-Khong!

Thi Om canh tay toi, mei treu:

-Hi! Hi! Hi! . . . The ma em cir tuOng anhhieu!

Thi nep dau vao vai toi:

-Em ghet anh lam!

Nghe the, toi veo nhe ma Thi, nhai theo 16icu Hong noi vi vg trong tuyet pham So DOcOa nha van va Trong Phung:

-"Bie't raj, khó lam, nal mai !".

Thi ngUng nguay:

-Em ghet anh!

Toi cueri rap 14i:

-"Brjt rot, kha lOm, not mat!"

Uyen ding nhin toi dita nhai theo 16i cuHOng hoi 14i ba vg:

- "The' sao nay., ha ba?ChUng toi ding mei to. Thi khOng quen

can nhe vao canh tay toi truck khi be di laythem nu6c pha tra.

Toi film tim cuoi tu nghi cuOc nOi chuyencua Col vai Uyen va Thi ye Kinh Kim ,Cangchang khac nao nhu mau di tho4i ,vira roi cUacu Hong v6i ba vg trong truyen S6 DO.

Hinh minh hga

THAM 0:

*/ Kinh:

-Kinh Kim Cang

-Bao Phap Dan Kinh

-Bia tua "Thin Tong Chi Nam" ciia vuaIran Thai Tong (do HT Thich Thanh Tir dich)

*/ Hinh minh hoa

Suu tam tren NET.

GHI CHO:

(1) Trich doan dau (nhap cfra bai vic't" VAI NET VE Ttr TU'ONG PHAT GIAO C1:JAVUA IRAN THAI TONG" nam trong loat bai"Nhang Nam Thang Ay" ciia N.G.H (CNO9).

Liem khiet

Mt nha thau muOn hi 16 Ong 130

truong, nge bieu Ong ta chiec &O.nhung bi tlr choi:- T6n chi cUa toi la hem khiet, Ong ha)/dem in& qua ve di!- Nhathau noi: Toi hieu cam nghi cUaOng ve viec nay. Thay vi bieu, toi ban nocho ngai vOi gia 25 USD vay!- Ngài b6 trugng suy nghi trong giay lat,r6i ga't dau: Trong tru6ng hop do, toimua hai chic!

178 Dac San SO 6 KC" Su COng Nghe

Quang Nam Hay CaiTruyen phiem

V5 Thiem

Anh Chin Chan Dan van dan xir nai Hanghay cal. Cai dia linh do tat nhien cung it nhieutham vao mau nen anh Chin tir nho ua 19 strlam. Dung sai chua can Mat, h nghe ngthai tanoi thi a 9 coi c6 ch6 nao yau 19 rat:A chut thical chcri. Con cai gi nguai ta n6i dung thi... loUlan Tat do xet ra cang da, nhung d8i khi nhacAi nhu vay lai lei ra 9 hay.

Tinh "dc san" do ctia anh Chin da giamdi tai 80% ke tir ,ngay "giai pitting". Ay la khi"vinh du dirge song ,duai anh sang quang vinhcüa dang, hutmg nen dan chit tuyet yin gaptrieu lan thir gia hieu eita My Nguy" thi tatcai, dit lam khi kh8ng buang, da clAn da binmat. Ngu sao ma cal! BO mu6n bi cup khattphan, lam kiam dim, di cuOng bac lao dOng,bi du6i hoc hay sao ma cAi? NO noir lao, noi

ngang, n6i ngugc, noi thanh, noi tuang, noingu... thi k ha no, hoi sire dau ma cai veri maythang ring nil dO. CM veri no 1a...bang ne, tirela tit ha pham gia cüa minh di! DO la each anhChin thuang ttr an üi minh da nu& cai gin.

Dan khi anh Chin lay vg thi tat cdi giamthem 10% nita va khi mang vg qua My ty nan(cOng san char ai) thi 10% con lai cita cai vanqui dam da sac thai qua hucmg kien cueingciting cam ay chinh thirc dOi non ra di. Ned eachkhac, tir ngay sang tren dat My' thi anh Chin langtrai kh8ng flitting khemg ua ma con rat ghatcat Trong gia dinh h vg chang con cal cepchuyen gi bat clang thi anh Chin ben bO chin

lam mtrai. "Chuyen nho, me may noi thi nghe,cal lam gi cho n nha." Rai them: "Nen nh6,cha con minh c6 the sal ch6 me may khongbao gilt sai," anh Chin thuang mucm lai bacHE n6i ve Mc Mao ma nho nhe khuy 'en caccon mOt each chi 19 chi tinh nhu tha. Trongnha thi vg noir ch8ng nghe theo, chang n6i thivg cling nghe (tui dau c6 diac 8ng!) ma hangthem... theo thi ttr nhien gia dinh em ru, damAm hat sire vay do.

Tha ma cuoi tuan qua vg chang anh Chinco viec tranh luan, cal nhau tuy kitting dendó n6i ba chart nhtmg cling kha hang. Nguyennhan gan la tai vu hop mat ban cii cuu hocsinh Tam Kt sap d'an tai Little Saigon, nguyennhan xa la tai... "bac H6". Thi ra Arai ngtraiViet minh cha co cai rac raj nao tren dad makh8ng dinh it nhieu tai "bac"! Cau chuyen"'yang len man each mang" cüa anh Chin nhuvay.

- Em a, Than Bay nay tpi minh di dtr hopmat ban eft etru hoc sinh Tam K9 chcri nghen.

- Coi b0 cac anh cang gia thi tinhcang dam da nhi? Oa! Di thi di, ma k9 nay c6ding kitting anh9

- Nghe noi cling bOn! Ctru hoc sinh cüa haitruemg Trait Cao Van va Nit trung hpc QuangTin a cac nth trait the giai ve, trong nuac clingc6 nguai qua.

Chi Chin sinh sau de muOn, lai la ngutri

Dc San SO 6 KSi Su Gong Ngh + 179

trong Nam, nen khong ranh may ve cac danhnhan xir Quang, mai h6i:

- Anh a, tir ngay mAn dau xir Quang cimanh, em nghe nhac den ten TrAn Cao Van clingnhieu ma Wong biet cu Ay la ai, anh giang choem nghe dugc hen?

Ngay tir mei dau de that anh Chin dafat ha'nh dien v ngoi trueng voi cai ten long"Toi Chua Vg " cim minh nen khi nghe chiChin hoi anh quart phirt tinh khiem Mn thuerngle, len giong ke ca:

- K cling clang thucmg cho em, lem len saunam 75 nen chi dugc h9c ti6u sir me nrcrtmay thang cOng san ma cha biet gi , ve the nhaeach mang dm nu& ta. D anh ke sor scr choem nghe v cu TrAn.

N6i r6i anh Chin can than len trangWikipedia tieng Viet be nguyen con don tieusir cilia cu TrAn Cao Van ma ke lai cho chiChin, sac b0 ta day thong thai lam:

"Cu Trci'n Cao Van la mOt trong nheengngteeei lanh dgo cueic khdi nghia chang Phaptgi Trung Icj) Viet Nam, do Viet Nam QuangPhyc HOi chit meeeng. Ong sinh nam Binh Dan(1866) tgi king Tie Pha, tOng Da Hoa,Dien Ban, tinh Quang Nam. Ong ten that laTran Cong Tho, Inc 16n len tirng h9c va di thilay ten let Tran Cao De, lac vao chita lay phapdanh là Nine P khi ra hogt clang cach irkingddi ten la Tran Cao Van, biet hieu la HangViet va Chanh Minh, con co biet danh là BachSt Ong Itinh dgo khbi nghia cling vua DuyTan viz Thai Phien nam 1916 va co thai gianhogt clOng tai Phñ Yen. Cu& khdri ngliia thatbgi, Ong bi chem citng Wei nha cach nigngThaiPhien va mat so ngirai khac. Vua Duy Tan thibi bat di lieu day 6 dcio Reunion nam glita AnDO During...),

180 • Dac San SO 6 IC? Su COng Ngho

Chi Chin nghe n6i cv Tran bi chat thithuung lam, ngam ngni:

- May thang Tay thiet dc nhcm, vay ch6 cuThai Phien la ngueri a dau?

Anh Chin khoe tiep:

-Thi cling la ngueri xir Quang anh himg ch6dau. Ten cu Ay cling dirge dat cho mOt truerngh9c khac. Em a, que anh ngueri lam each mangnhieu lam, k'e den ba deri cling chua het. HMtruck 1975 a Quang Nam tied Hag lid ca. MienNam nth chung, nui dau cling chon ngueri anhhong trong lich sir de" dat ten cho cac truernghoc. Mi ncri lai thuemg chon ten the danhnhan cna dia phuong minh nhtr mOt niem hanhdin. Vi di nhu Quang Nam thi co cac throngPhan Chu Trinh, HuYnh Thdc 'Chang, TranQui Cap, Tran Cao Van, Thai Phien, Nguyen

Dye, Tieu La... deu la ngu6i Quang ca. Datten nhu the cling la each khuyen bao hoc sinhtinh nha noi guung cac nha each nmng ay.

Vu chang sOng \Ted nhau da mAy mat connen chi Chin cha la gi tat "tu hao dia phucrng"cUa chOng, nen phanh bat:

- Deng kham phtic qua anh Vay chercac "halt due" c6 noi gucrng sang dm cac cuay khong?

Anh Chin hui khtmg lai mOt chin, r6ikhang khai:

- Co ch6 sao kitting! Ai hoc a dau thi kittingbiet ch6 tvi anh ngay xua dirge gido due kycang ngay tir tam be. Anh van can nher nhu inthe cau each ngon ben ten tam bang den haytren tuong xung quanh lop hoc. Thi du "Queicgia hung vong that phu hau trach", "Giac dennha dan ba phai danh", "An qua nh6 ké trOngcay", "Hoc sinh la fitting lai cUa t6 quoc":..Dave day nhu the nen Wi anh dira nao dua nay

lem len cling day long yeu nude thucmg tiedhat trcm het troi!

Chi Chin tre m8i:

-Chac hem de! Sao hai mei quen anh n6ived em ngay xua anh lo hec den lei con mat visg thi reit phai di linh...

-Thi lo hoc cling la each... yeu nude, in&

ngtred viec chit. Chinh quyen ngay xuahay lam, tuy dang chi'en tranh nhung vAn loxay dkmg. Ma nu 16 thi rot raj den tual linhthi anh hang hai tong quan cher dau c6trent!

Tuy mieng anh Chin n6i cirng nhu thenhung bking cling kheing thy gi lam virng nenh6i gia la:

- Vay cOn em? Cher hai nh6 em hoc truerngnao?

- Em hoc er trueng tieu hoc Le Van Tam...

Med nghe ted de anh Chin Om byng cuedngat lam chi Chin hair que, bat binh heti:

- Sao anh lai cued? Le Van Tam cling laanh hung chOng thgc clan Phap, mai 15 tuOicla can dam tam xang lam cay du& song chaydugc ted 100 met vao det kho 'tang Nha Be...

Anh Chin culai them met, cha'p caunhgt tyng "kitting c6 gi ngu bang cal vg" anhquen mat nen he ha n6i:

anh phan tich dau duoi cho em nghecho bert... chit! Le Van Tam la nhan vat ma. NOla tac pham tuemg tugng do ten ma &au VietcOng Tran Huy Lieu nn ra nhana dau dee trecon de xei cluing xeng vao ch6 chet cho "bacva clang". MOt eau be bi tat ma chay dugcden 100 m thi lao hcm ca Vern. Dieu clangbun la chuyen lao khoet nhu vay lai gat dugcrat nhieu nguai trong thai gian kha dai Ned

khong phai noi cher hoc sinh nao ma lay Le'Van Tam lam tam gucmg thi sau nay lern lenchi gi6i An ngang ned ngugc.

Liu mang nen khia vg chat dinh xong anhChin lien chira chay:

- Anh thay em la ngued het sire chan thatthi biet chac hei xua em cha hap thy gi cai nen"gido dye tru vier Ay dau.

- tia! Hai sau 75 &A ra hong nen chi dentrue-11g cho co l Em dau c6 nh6 anh Bay, anhTam gi, tit "anh Ba" thi Wi no bat hat mai nencling nhap tam.

- Anh Ba Thanh ha? Tay de con dem hcmea Le Van Tam nira vi "gia"tkr mao danh de catyng chinh minh ! Thoi quen may chit Vem Aydi! The rei khi len trung h9c em h9c 0 dau?

- TnrOng PhO thong Nguyen Van Trai, nhaem cling a con duang cling ten! Nghe n6i Ongde la clang hucmg ctia anh, chac anh khodi lamphai hon?

Lan nay thi anh Chin hang cued nei, meu

matt n6i:

- Chuyen nay thi thiet la... het ch6 che rai.Dfing la anh ta cling Quang nhung la Quang...cOng nen te lam! Nguyen Van Trec i la anhn6ng dan ngheo mat rep que 0 lang ThanhQuit vao Sai Gon kiem An rei bi cOng sandung xUi vao cM chet. Cau chuyen cOa anh tacling dugc thou det met each hat sire lao.

- Ai thou det ma lao ra sao ha anh2

- Thi bon bai bat ch6 ai! Thi no T6 Him c6lam bai the( trong Ay co eau: "Phut giay thienganh gai bac ba Idn" nghe lao ra da lam! Baygier tren youtube lan truyen cai video clip khixi: tfr anh ta, cho thay khi bi bit mat lOi ra phaptruemg thi anh xued la can cape, coi be ía Sttrong quart ch6 lam gi c6 chuyen h8 \Ted het!

pac San SO 6 K9 Su C8ng Ngh8 4.• 181

- Nhung da sao yeti che do cOng san thianh ta cling c6 cling nen chimg dat ten twangcling dugc chit?

Cau h6i nay gai dung ch6 ngira ala anhChin vi tir lau anh rAt but vai cach dat ten binMI ala byn Viet cOng, ben hang hai giang:

-D6 la cai khac nhau giita ngued quoc giava cOng san. Ngay xua 6 Mien Nam, khi tenmOt danh nhan dugc chon d dat cho mOt conduemg hay mOt tnrang hoc, six nghiepdanh nhan do phai dugc tham dinh qua thengian. Hai Ba Trung, Tran Hung D4o, Le Lgi,Nguyen Hue... la nhitng vi anh hung chengngo4i xam hay Nguyen Du, Doan Thi Diem,Pens Ky... la nhang van nhan da co ding(long gop vao nen van hoc nude nha. Nhiingvi ay rO rang da dugc lich sir va toan dan clingnhan. DU c6 khac quan diem ve vai tre cüa vainhan vat lich sir, hau het ngued dan du clangthuan v cong lao ala ho d6i \Teri tat mite esdiem nay hoc diem khac. Thi du Nguyen Hueva Gia Long la hai vi vua el& nghich, ngaynay chimg ta du cong nhan ca hai du cocling. MOt vi chOng ngoai xam, met vi thongnhAt dat nude va la sang lap dm met trieu daida c6 cling mac mang 136 coi ve phuang Nam.

Noi cach khac, ten duirc civil là ctia ngteiric6 c6ng vái dcit nu* ma khong pita" la ngwolc6 cO'ng vol chE dO dwang that Trong cuOcchin vita qua c6 rAt nhieu chin si Viet NamCeng h6a da hy sinh rat anh dOng nhung himkhi ten ho dugc chyn a dat cho mOt con duanghay fled truemg. Ly do chi vi ding lao cira hocAn dugc be day thai gian, tire la lich sir, phanxet d c6 dirge su dUng dan va khach quan.Ngugc 14i, cOng san lam luon danh nheing vitri cao nhat cho ngueri ala hy, de nguai do chila mOt ten nam vimg da "co cling" giat sap

met cay du, am sat ma vién chirc hay dOtpha mOt ng6i chg, mOt mai truemg. Dieu dobleu 10 tinh bang clang, cAu tha, thieu khiemten, them chi xdc lao cira ngueri Ong san.

Chi Chin nghe chOng n6i cling co 12,nhung khong muon ra mat deng tinh, ben nOitranh qua chuyen khac:

- That ra em cling hai mac cü khi noi minhhoc tnrerng Nguyen Van Tr6i! Cai ten gi nghexau hone, lai co ye... ban cO nita!

Anh Chin mim cued:

- Do cling la ma diem tha vi! DOi vaimOt ca sa van Ma nhu tnremg hoc thi cai tenhoa m5i c6 cling anh huemg t6i tam 1Y hoc sinhThat la mAt strong cho cac nit sinh khi hoc cactruang nhu Nguyen Van Tait Pham Van Haihay VO thi Sau...

-The cac co b6 cU cita anh hi xua hocthrong "mo"?

- Dau co em! Con nit danh rang chua sachma be bich chi, chi thay lieng ling thi de 2chirt dinh thoi! O que anh co ma truangten la Nit trung hoc Quang Tin.

- DOng la que anh ngheo qua xá ngheo!Ngay ca cai ten cling khOng co ma dat cho mettruang trung hoc nil lem nhAt tinh.

- Thi anh cling citing nhan dieu do. Cac Ongsang lap tiled Ay coi be hai Itren. Thieu gi tenhay ma chang chon, lai tat cai ten nghekhan va... hue' ca lang nhu vay. Ngoi twangthi xã Tam Ky ma toan con gai thi ai cha bietdo la truang nit 6 Quang Tin!

Chi Chin thay cheng che truang cUa "cacco 110 thi cling ha da, mai xai 16i:

- The nam nay hyp mat lOm nhu vay thi anhcó thing g6p chi killing?

182 • Dac San só 6 Su Gong Nghe

- Anh c6 tai nghe chi ma dong g6p! Vietlang nhang tren may trang mang thien ha conua ch6 lang quang 6 ch8n... hay cdi nay de

gay mich long, kh8ng kheo con bi don nfra do.Ng6 tai ngo lui cling toan nguai quen cã.

- Anh tinh vitt gi ma sg mich long?

- Thi nhu em biet do, sa truang cUa anhmac Wing tren din dan chair bon cOng sin dcon, ban nuerc, hen vai giac dc voi dan. Ngoainhang chuy'en Ày anh dau biet vi6t chuyen gi.Ba chuyen tinh trert at thi anh... qua dat rai,khOng hop nfra!

- N6i nghe la! Neu chin cOng san ma laichili dung thi viec gi phai sg?

- S6 la em chin biet Anh nghe "phongthanh" trong sO cuu hoc sinh co ngueri youcau kheing noi chuyen chinh tri trong buai hopmat. Met phan vi nhieu "ban di" ca qua khirkhac nhau, phAn khac thi nhie'u ngueri dang

trong nuot, nhat la nhang ngtrai dang c6chuyen lam an yeti Viet cOng nen ho ngai.

- The thi gap nhau chi de noir chuyen...chai tiled A?

- Thi dai khai the!

- Cu the eh& dai khai sao dugc! Cha le di cangan dam de gap nhau nham nhac lai chuyen

ke le chuyen meri, khoe xe, khoe nha, khoecon, khoe chau th6i sao?

- Cling khong den nhu vay; nhtmgnói chuyen chinh tri thi de... xa nhau lam!

, Den day thi chi Chin coi mOi bi ntrc,lay tay vuot tóc ra sau cho ngay ngan lai r6inghiem mat noi veri chang:

- Tui tuemg xua ray thy dugc Ong changQuang Nam la vinh hanh lim, vi nghe clan xiray ngang tang, thing tinh, kien cueing, anh

dfing, nao nger cling yeu xiu a!

- Em nói rang nói lai rO nO cho anh nghethir? Yeti IA yeu cha nao, n6i lap ling nhu thede gay hieu lam a nghen!

- Yeu cai tinh than, cai lap truartg, caikhi phach cher cac anh con chi ma doi manh!Vita rai anh ca Ice la hi nhO da dugc daynao la "Quac gia hung vong that phutrach","Giac den nha dan ba phai danh"... vahanh din la h9c sinh cUa cac truerng mang tencac nha each mang ma suy nghi ba phai, cauan qua. Thoi de em khai tri cho anh nhu \ray:

Ngay horn nay ai cling biet cong san lahiem hoa cila nhan loai; rieng vai nuerc Vietta no da va dang la tai hoa ve nhieu phucmgdin. Trong nuerc dan oan bi cuerp dat cuerpnha, ngtrai yeu dan chit bi be, tft, thanh niendi lam lao no, phu nil di lam diem cho ngoaibang, gido duc suy d6i, mai throng bi tan pha,lanh th6 lath hai bi giac Tau xam chiem...Tatca. kh6 Ilan Ay da phai bay hang ngay, dim connit cling thay. Dieu clang noi la dii cong semla thzphqm, trach nhiem v sr hung vongdal- nut lgi thuk v telt cth chang ta. Vi nhumOt can nha chung bi ke xati dat thi chung taphai ciing nhau dap lira. Neu khoanh tay dingnhin cling c6 tOi chit ding noi den tiep tay choIce dot. Ngay nao ma nhang van nan ciia datnu6c con tan tai thi ngueri chimg ta

dau di nfra cling phai quan tam, khong thebang quan dugc.

Do do, neu có co hOi chung ta phai ngailai de cling chia se nhimg gi minh c6 the clanggOp cho que hurcmg chit khong nen lam ngcr.Hop melt ban cii tuy la de tham nhau sau nhieunam xa cach nhung clang then cang la dip tatcho chting ta cling nhau ban ve hien tinh &itnuac va qua do mi ngical tim ra cach clong

D'ac San SO 6 K Su Cling Nghe + 183

gop caa minh. Vic lam do ciing neu gucmgtat cho theh sau. Ngugc 14i, nu no tranhchuyen tiled sr thi chimg ta het sac the trach,them chi rat clang xau h6 veri lucmg tam, vaicon chat'.

Noi nao ngay thi anh Chin cling hieunhang dieu chi Chin vita trinh bay, nhungkinh nghiem cho thay nett "gang" qua thigay chia re. Tinh tr4ng mOt hOi di him bi b ralam nhieu "h0i" la dieu kha ph6 bin. Nghi thenen anh tra lai vg:

- Biet the em a, nhtrng nhu anh nod a tren,clang Ian can nhieu thir lam , Minh can tao strdoan ket.

- The nao la doan ket? KhOng biet anhchant tieu hay ca ne, thei de em mai toac m6ngheo ra cho de hieu:

Doan kat kh8ng c6 nghia là thee hiepcai xau, , la dung duang th6i ba phai, cAu an,sang chet mac bay va quay ltmg lai vai hienhang cfia &At nuerc. \Ted qua Ulu, neu ngayxua con tre ngtrai non da, ban be chung lap 0the 0 nhieu chinh kien khac nhau, co ngtrailam lan Ung ho cOng san, nhtmg h8m naystr khac bit Ay killing the tan tai neu chimgta can luang tn. Noi mOt each thang thirng,chung ta co the xi x6a cho nhau ratting 16i lAmhi ay nhtmg khong the chap nhan nhcing aihorn nay con tiep tay cho cOng san. Myi tiff(tinh, tit tinh yeu, tinh ban, tinh thay trO, tinhd6ng hucmg chi 0 Y nghia Ira yang ben khichüng ta thanh that vai nhau. Vui strong gi khi"h0i ng0" ding mot ngtrai ma trong lOng nghiky hay kitting ua nhau? Hon tau del la opth9c sink Trhn Cao Van (hi phái noi pronglong yeu ntroc, link kitting kluii vet link thanhy sink cfia cp.

Chi Chin nhac ted chuyen noi guong cvTrait lam anh Chin sue nha mOt dieu. Anhlang le dang day lay cai DVD kY niem Ian"HOi ng0 Ctru hoc sinh Tran Cao Van nam2013 tai San Jose" be' vao may xem lai, vitaxem vita gat gia!

Chi Chin ilia)/ vay hoi:

-Anh tam dac dieu gi JO?

- Anh rat thich bai hat "Trait Cao Van hanhkhitc" va bai tham luan ye cu TrAn Cao Vandirge trinh bay horn Ay. Ca hai deu CO nOi dungla ctru hyc sinh Trait Cao Van va NU Trunghyc Quang Tin nguyen theo buck chan cüa cv,nguyen song ximg clang veci tinh than cita cv,nguyen hy sinh

Chi Chin ngat lai:

- Thoi nhieu do di r6i anh. The, nguyen,Ma nhieu nhu the thi it nhieu phai lam theocu cha kh6ng le nOi suong. Dat nuac dangben be( vtrc tham, dan chung tram be l'am thantin nhvc ma minh chi biet vui chui thi coi saodugc! Ern n6i the anh thay có l h6n?

- Can phai h6i! Tir hi nao den gi6 lac naoem 14i cha co ly!

- Vay thi viet di.

- Thi viet. it nit& cling có chuyen chomay anh chi em... cai cho vui!

VJ Thiem

San Diego 4-28-2015

184 floc San SO 6K? Su COng NghO

Đặc San Số 6 Kỹ Sư Công Nghệ 185

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Trăm nhớ ngàn thương lệ ướt đằm Thấm cả vào thơ, từng chữ nghẹn Lời sầu, nghĩa tủi, ý băn khoăn...

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Bà mẹ đường gân những vết bầm Máu bán từng ngày khô cạn máu

Ngã vùi bên lộ buổi đầu năm

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Áo gấm khoe sang giữa bụi lầm

Trí tuệ khoe giầu, khoe hạnh phúc Khoe quyền, khoe lực, chẳng khoe tâm!

Quê hương ai chẳng muốn về thăm

Em gái mười ba đã má hồng Phủ lớp son sầu lên tuổi ngọc

Thả đời trên đỉnh ngọn cuồng phong

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Em bé mồ côi góc chợ nằm

Bà lão chực chờ tô nước phở Và người khách lạ thản nhiên ăn

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Khi giới công nhân lệ rớt thầm

Bởi bọn cầm quyền và đám chủ Dập vùi, bóc lột quá vô tâm!

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Nghĩa địa thành ra chỗ nhảy đầm

Ruộng lúa, vườn cây thành khách sạn Âm sầu, dương hận đã bao năm

Quê hương ai chẳng muốn về thăm

Ôi lệ hờn đau khó thể cầm Người lính cô đơn ôm chiếc nạng

Bị thương thời Việt cộng xâm lăng ...

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Bản Giốc, Nam Quan đã nát bằm!

Hỏi có đau lòng khi đất nước Tây Nguyên, Hoàng Ðảo ngập hờn căm?

Quê hương ai chẳng muốn về thăm Ngặt nỗi oan khiên chửa lấp bằng

Ðời sống dân ta đầy tủi nhục Ta về, thấy cảnh, có vui chăng???

Quê Hương Ai Chẳng Muốn VềNgô Minh Hằng

(http://thongominhhang1.blogspot.com)

Tai MOn Canh BunThai-Vinh, CN1 7

Cao dang dung xia rang tit hien lau, thayThai hap tap bang ngang clued duang, lien hOi

- Dem nay thay gido di day hoc bang 10 cachan a?

Thai bun buc tra- Dem horn qua quell khaa xe vao eau

thang; sang ra mat tieu cai xe dap roi!Cao an- The thi vao nha mugn tam xe cua tao,

dap cho der moi chan?Thai mimg ra:- Cam an ban hien. Se dem tra xe ding

Thai lam nghe thay gido day kern mai tuan babuoi Voir nhu the cla may Warn nay. Ngoai vieckiem soat bai h9c er truang cho cac em Long,Lan, Qui, va Pinang, Thai thuang fro tai daythem nhfing diéu ngoai sach ver, nit& vao trioc non nert cUa chung no biet bao dieu mai 14dm the giai sinh vien dai hoc, khien lii hoctra tO me ham hoc hoi quen ca gia gide. Lucye den nha Cao, thi den duoc trong nit& da ternthui. Day earth dm kite') tier, Thai biing giatminh vi tir ben trong c6 tieng guoc nhe nhangdi ra va mOt giong noi het sire diu dangmOt thieu nil mien song Huang Mu Ngkr:

- Phai anh Thai do khong?Thai nghi tham, "Quai 14! Thing Cao dang

quyet lit h9c thi k su Phu Thu, an chaytruang, va kieng err dn thir. Bay lau nay khongthay na ma mieng mai chuyen bo bich; !cluing

Thai buOt mieng hai:- Cao ngn rOi phai khong co?- Da khong, anh Cao dang hoc bai Anh

186 • Doc San SO 6 K9 Su C8ng Nghe

Ay clan em eh& anh. Em la Ng9c-Hue th Huevao.

Giong nang phat am chit Hu va Hue fatnot ngao va v8 ding em di khien Thai tkrnhien thay kinh trong mOt giong noir rat quenthuOc nit cho Thai nher den co gido daymon Anh Van nam thir nhat a Trung TamQuec Gia , K9 Thuat Phil Tho ma Thai timgthuang tham cho den ngay co di lay chong.Den trong nha bat sang. Nhin clang ngtrai xinhxan va khu6n mat kha ai cna Ngoc-Hue, Thaimung tham khi nghi teri chieu thang dung nretthink mot ccia thang Cao, thi nhat, dinh n6kitting tai nao dam ma tuemg cap bo verinhan dang mai chuyen truerc mat minh duce!Thai ben gia ver hoi:

- Ngoc-Hu'e la em cita anh Cao?- Da khong. Em \Tao er, tro hoc thi da mOt

thang nay. Ngay mai em ye rensTv dung Thai thay choang yang, Sc tham

thang An trOm, "TO sao bay lau nay no khongAn cap xe dap, de Thai sum dugc ca hOi gapnang!"

- Ngoc-Hue khong muen lam sinh vienSai-Gon a?

- Einthir thi vao Dai H9c Su Ph4m; nhtmgkhOng can cher ngay coi bang, em da biet rotroi! Thoi danh ye Quy Nhcm hoc truangPharn Ghenh Rang, r6i lam co gido day tieuh9c, anh

Thai dim:- Lam co gido tieu hoc co le hay hcm lam

co gido trung hoc!- Anh an üi em, phai kitting?- Kh8ng phai dau! Vi co gido trung hoc

phai to lang va d phong hoc tit yeu co gird()rat vat va!

- Nghe anh nOi the, em Mt vui ye lam cogido tieu hoc.

Can chuyen clan da trer nen than mat. Ranhgieri ban dan giita hai ngtrai la cai xe dap, saudo la ban h9c; roi biet thang Cao tuy tren laudang gat) bai, nhtmg c6 tai nghe r6 tang tiengdOng nh6 nhat ben phang ngü nha hang xotn,nen Thai tit tit di dan ra truerc hien nha maNgyc-Hue theo lien chan Thai lac nao khonghay.

Dem nay ram Anh trAng huyen áo canglam khung canh hai ngueri &mg, duai gac trytren duerng Wm Hung them phan tho mOng.Cang ve khuya, cam, Vic cang dang trao lailang, Thai bao dan, cam tay Ng9c-Hue. Thaynang de yen, Thai lay het can dam. Nhu biet y,nang nhoen mieng cued khuyen khich; nhtmgvan giai doan quyet liet do gala hai ham rAngtang nhu nggc cüa nang 16 ra met tia xanhnho nho nhu cOng rau muong, ttr nhien ThaibuOt mieng h6i mOt cau het sire bang qua:

- Em An t6i chua?Nang cued khitc khich.- nay anh em di an sang la vim!Thai tai hoi mot can that he 6 khac:- Hai chieu em an m6n canh bun phai

kh8ng?Nang the du, nting niu khen:- Kh8ng phai hei chieu, nhtmg anh tai qua!

Ba chit' nhà dAi mon Canh Ban chia tay em tirMm qua co!

Thai quay mat, im lang e mOt lUc lau mainoi dugc met cau chia tay het sire cam dOng:

- Tet nAm den, anh sè ve Quy Nhon that-itco gido.

Ng9c-Hue cueri buan buan:- Co giao tUe nao cling cha anh!Bang di mOt then gian, bat chgt thay Thai

dap xe di ngang twit nha, Cao keu to: "Co

thtx cUa Ng9c-Hue giri cho may day!"Thai dimg ch6, mim curai nher lai Ong rau

muting xanh nho nho dinh gala ke rang dmNgyc-Hu'e dem nao dtrai anh trang. R6i vitadap xe vim bOc thu coi, von ven chi met baitho:

Sao, anh khong v (ham Quy Nhan, anh ai?Phi; Gia Long gay &in chart chang clenGhenh Rang chieu len Han Mgc ngeim theNhgc tritng dttang buong tieng to' seiu vanDe em buon, em mdi Stang nho vu veMay hoang hon lang thang tren dam ThiHon Chiem Nteang con ren ri voi Thap ChainEm anh, sao anh khong tra lei?De u buon /Tirol em gai Quy NhanAnh heiy ye day nghe Suoi Tien than aukEm Ice anh nghe sy. tich non GO GangThen beii be mat nhung em sciu nga ngcicAo trang nit sinh lang lay giita mita trangAnh nhe ye than? Quy Nhan, anh nhe?Dtrang Gia Long van them khat clau anhAnh Net chang? Em van mang Sài Than/i.

Vai nam sau tinh cä gap anh chi NguyenThe-Giac la ,dan Quy Nhon dang dinh cuTitusville, tieu bang Pennsylvania; trong loctam sr Thai chgt nha ngueri thieu MY nam naogiri bai thu, ben h6i:

- Anh chi ca biet co gido Ngyc-Hue, nhaduang Hai Ba Tnmg9

- 0...chang nhang biet, ma can than nhaurata!

- CO giao ay bay gia 6 dau?- Sau 30 thang 4 nam 1975, b6 ctia Noe-

Hue bi bat di hyc tap cai tao mat tich. Gia dinhsa sUt, Ng9c-Hue khong dugc day hoc, phaiban canh ben tong tren via he dui:mg NguyenHue!

Thai Vinh CN17

Bac San SO 6 K9 Su C8ng Ngh"o • 187

TIM HlgU VAI NET CO BAN VE

Nghe thuet hat cheoTruyen ngan: Nguyen Gip Wing (CNO9)

Vita an, citing toi vita n6i chuyen yangca san thuerng. Thay chong toi cued dita, ongchit nha hang an ding la Ong chit nhd tra, naicluing toi a tam trong may ngay di chai HoaLtr do cti Tic Oen thieu, to me len san thugngcued gap. Ching toi mai /Ong ding ngoi Ancho vui. Vi ne tinh ong ghe ngoi xu8ng. Trongbita, ong chi tiep rugu cu Tic (*), lau lau merigap met mieng thin an cho lay le. Cau chuyenIan man het chuyen nay tai chuyen kia tuerngchimg nhu Wong dirt.

Wing cu Tic "A" ien met tieng nhu nhamet dieu gi ma cu chin c6 dip n6i:

- Cir nep i chuyen lan man mai, nhac tai danca toi mâi nha. Xin giai thieu vài cac chau,Ong chit nha hang day la dan tinh Thai Binhve day sinh song, da nam. Thai Binh thilang Khuoc noi tieng ve hat cheo. Ma hat cheothi lai phat xuat tic c6 d8 Hoa Ltr nay tic thaivua Dinh Tien Hoang co day. Nhan tin dayta ding nen tied qua met chitt ye be mon hatdin dan ca nay. NO ding la met net van h6ahet sue dc thii cüa c '6 do va cüa ea mien Bacnil& Mien Bac c6 hat cheo, mien Trung (BinhDinh) c6 hat tztong va mien Nam có hat caiheo-ng, hat bOi.

Nay, chung ta phai nher tai Ong chit nhahang day la nguai lang Khuoc thuec dongcheo Thai Binh giang giai them cho nghe yehat cheo nhe!

Ong chit nhanh nhAu, vui ve dap:

- Thin cu, yang a!

188 1 a5c San SO 6 Kci Str Gong Ngh'0

Chung toi An corn da xong, nguai phuedich da len don dep sach se de ching toi vitaclang trai cay trang mieng vim dugc ngheTic vã Ong chit nhd hang n6i chuyen ye hatcheo cho chimg toi nghe va hoc h6i.

Cu Tic chdm rai giang giai:

- V'e mOt lich sir, ba Tr :an Thi Trdn, sinhnam 926, que a Hong Chau (Hung Yen), cotai ca, mUa valam trO néñ tieng. Khi vua Dinhvita thong nhat dat nuerc, xay dung dei quanThap clog lan manh len tai chuc van ngtrai.Vua mai ha Trait ve kinh do de chuyen ddybiu din nghe thudt cho quail si vui chai, giaitn.

Ba TrAn Thi Tran da ding nhieu nghe si

clan gian khac day cho quan si hat, mita, gaydan, danh tr8ng. . . Lai tong hgv cac be m8ndo de no thanh ,nhang ver tuong tich don gianthen ta cuee song hang ngay. Ba dugc vuaDinh phong cho chuc U'u Bd. Nghe thudt cheophat sinh tic de. Ba mat vao nam 976, va hadugc suy ton la ba Tocña nghe cheo.

,Cheo la met trong nhcmg nghe thudt sankhau co truyen dm Viet Nam. NO duet hetsire ph bin trong !tong them thuec clang bangsong H6ng va thing du mien Bac. Wing datHoa Lu nay la cai nth cim cheo, va tic cai noiAy, dit c6 biet bao thang tram lich sir cita datnuae, cheo van kh6ng ngimg phat trien. Do dochirng to, no c6 met met cho dung quan trongtrong nen van hod dan gian nu& ta.

Cheo là hinh thirc sinh hog van hoa nghe

thuat quen thuOc va phong phñ tir bao dei naynhe cdi tinh chat tri tinh, dien tá nOi tam sausac vai sr ket hap clia hang boat yeu to khacnhtr hat, mita, nhac, kich vo ding dc ddo:Niern dam me cheo clia nguai Viet three thehien qua nhang cau the:

An no rOi lai nam khoeo

Nghe giuc trang cheo vg bung di xem

Chang them an cha an nem

Them no cam te, them xem hat cheo.

Cu Tir nOi den day, nhin Ong chii nha hang:

- Nh .dc den cheo y Thai Binh thi ta nhorhai cau ca dao "cheo lang Khuoc", mOt clangcheo noi tieng va dc bit clia lang nay.

Hai có that dai lung xanh

Co xem cheo Khuac vai anh thi

Nh .dc den cheo a Nam Dinh thi ta nha taithe cüa thi si Nguy6n Binh n6i ve dOng cheo

lang Dang:

Btra ay mica xuan pixel phol bay

Hoa xoan lop lop rung vol day

HOi cheo lang Dang di ngang ngo

Me bao: "Thon Doai hat tai nay".

Dirng v'e mat nghe thuat san khdu dan giancO mang mau sac van hod dan tOc, ngoai cheora ta ding c6 hat tuong (mien Bac va Trung)hay hat bOi (mien Nam) cang c6 nhirng cauca dao:

Thang nam ngay tam nam suong,

Nghe duc trang tuOng, be' bung di xem.

VA:

MO cr1 Avg danh con dau,

D6 con hat bOi lam dao ma coi.

,Vao ,cdc dip hi he dinh ddm i nong thonmien Bac it khi nao khong nghe thay tiengtrong cheo. Cheo duec , trinh din bai nhting"phueng cheo", do sir ket hap cüa nhang nghe

si khong chuyen nghiep, thuang là nhirngngtrei ngay thlreng thi di lam rung, llic c6"dam" mai tu tap nhau 14i de di hdt, cO khi keodai hang thang tai khi lua chin mai ve. Nhangphtrang cheo nhtr the có chirng khoang it ra lamuori, mtrai lam ngtrai. Ong triun phu trach

Ong tho' tim tich, dat cau, phan vai.,.., by tarn ngtrai lam dao, kep, ho, mu, he,nit dan nhac vOi vai nhac cong. Nhangvor tuong cheo co thtreng three trinh dien va

, • •mang sac thai bleu Wang ma ngtrai nao ctingua thich xem nhu Throng Vien, Ltru Binh,Quan Am, Tong Tran Cfic Hoa, L Cong, TirThlic, Pham Cong, Kim Nham. . .

Cu Tir nei den day thi cu quay sang OngchU nha hang nOi:

- V mat chuyen mon clia hat cheo thichling toi phai nhe den Ong day giang giai cho.

Ong chU nha hang khiem t6n xin phep cu

- Xin cu cho phep!

- Xin nha Ong!

Ong chit nha hang giang giai:

- De c6 mOt vai niem cor ban Nr'' cheo,chling ta hxu tarn vai diem so. dang nhu thenay:

*/San khau cheo: Ngay xtra, cdc phtrangcheo phan lan di Itru din ti cac thon lang chungquanh, cO khi dingxa 'COL Phuengtien trinh dinthi rat eo hep, thuang din a san dinh, san chlia

}=Ya'c San S 6 KV Su Gong Nghê 189

hay thira dat trong trong lang, trong xam. Haytren cai san gach ctia nhang nha phü hO khi c6dinh dam trong nha, ho thue phuong cheo vedien de mua vui. San khau chi la ba bon chicchieu ghep lien lai vi nhau. CO ,mOt chicman vai che de phart bit salt khau vi hautrue-rig. Nhac cong ngoi ngay ben canh. Ngtraixem ngoi cluing quanh, rat gan vi cac dinvien dang trinh din.

* IY phuc: Trang yhuc cita cac din vientren san khau cheo co thuang giong nhtIng bOquan at) mac hang ngdy cia nhang ngtrai danque hay nhang bO ,quan do mac trong hi he,lê tet., Tuy nhien mau sac co rue him vaitro de phO hap vai san khau. Trang phuc ctiavai nfr c6 khac nhau tüy vai dOng, dtrgc xemnhu mOt khia canh the hien tirng hoan canhhay nOi tam cua mi nhan vat. Ngueri ta chiadin vien nü thanh hai nhOm: chin \fa Zech.

Nhoin chin hay con goi la nhom nzr thudn,nhang ngtrai phu nU tieu bieu cho l gidophong kien nhu tam tang, tir dirc, net na,chung thuY, dam dang. . . Trang phucnhom nay phai kin dao phit hop vai dire tinhdoan trang, thiiy mi. Thtrang la mac do claicap sa, ma ba, ma bay. Nhang vai nay nhunang Chau Long trong tich Ltru Binh (da dinuoi ban thay chong ma van gifr clugc do vgchOng thity chung), nhu. Thi Kinh trong tichQuan Am (chiu oan khuat giet chong), TrinhNguyen trong tich Ton Manh-Ton Trong (clatinh nguyen chon dira con trai rut cita minhde che't thay cho con chong), Thi Phuon2,trong tich Truang Vien (18 nam vat vã, vanmOt lOng thily chung . vai chong nai xa, vanthanh tam nuoi me chong het muc).

Nhom tOch hay cOn goi la nhom ni? nghich,nhirng ngueri phu nit CO tu duy hay hanh dOngtrai vai l gido, lai lang la, khong theo pheptac Khong Manh. Trang phtic cüa ,nhom naythuang la tam do dai tir than mau sac s-6.Nhirng vai nay nhu XuY Van trong ,tich KimNham (dã gia dien dé ruOng ray claong va di

190 Wac San Si 6 K Su COng Nghe

theo trai), Thi Mau trong tich Quan Am (dälen chila gheo tieu Kinh, ve nha ngO vaide c6 con, khOng sg phat vi cua )(a), Thiet Thetrong tich Chu Mai Than (bo chong de lamthi'ep cho ngtxeci khac).

Ngoai ra trong cac vai mu, trang phuc ctingCO khac nhu my gidu va my ngheo.

*INhac cu: nhac cu gem bó go nhu trOngde, trong corn, trong ban, trong bOc, trong cai,thanh la, chuong, canh, tiu, churn choe. . . matrong la pito bien nhat; kern theo day ciing cOnco bó day nhu nhi, hO, nguyet, bau, tam thapluc; 60 trfic hay bó nhu sao, tieu, ken. . .'Thy theo cau truyen tuong tich ma ngtrai ta sirdung nhac cii khac nhau cho phit hop. Trongba bO ke trên. bO gO la loai ph O bien nhat, dadang va c6 nguon goc lâu dai nhat vi chimg lasan pham cña nghe ‘nong nghiep liia nuerc mara. Thong tao nen tieng sam, cau dao rntra, xincho mtra thuan gi6 hoa. Dan cir, ta hay ngheba HO Xuan Hucmg vinh canh chiia gOm vainhac cu thuOe bO gO:

Khi cânh. khi tiu, khi chum choe,Giong hi, giong hi, giong hi ha.

*/Am nhac gar' b6 vai tuOng tich cheo nhuhinh vai bong. Nhac khong chi lam nen, nocon hoa quyen ca, tieng ke cilia dinvien, hoat canh. NO tham thau vao tha, khian khi hien, khi manh khi yeu, khi hi nO, khibi ai, Men hoa vo ding de va dien tra nen linh&Ong và lOt dugc , het cai tinh tiiy cOa tuOngtich trong suot buoi trinh

*ITrinh

Mua cheo Om 5 &Ong tac chinh. Nhomchay clan, cO nhang btrecc dyne cham lucnhanh, luc thanh thodt, 1iic uyen chuyen, vuibuon, sau rang, menhs mong. Nhom clang hoa,tà nhang canh bong benh song ntrac, tarn trangrang 1.6., gan bó, duyen tinh. Nhom clang rtrou,vâi nhi-mg &Ong tac nghiem trang, kinh can.Nhom atop bong, dOng tac day ,ngau hirng.Nhom tau nhac, gorn nhang tiet tau lap di lap14i, nhan manh. ; .Tir nam nhom nay lam ca

mua dtrac phoi hop vo.i nhieu &Ong tac hoamy ma Hen hoa ra muon hinh, muon ve dedin tá duot day du nhang trang thai dia hoancanh va tarn hon ma vai tre dai hOi.

Cheo cho ta thay ,co tinh linh hoat. Nhirngdin vien khong nhat thiet phai tuan thn baiban va din xuat mOt cach chat ch. Thy theohoan canh nai dia phuang hay ngtreri xemthich cdi gi ma bien di theo cho phO hop, nhukhi ngtrai nghe thich nghe hat thi tang phanhat, khi nguiyi xem thich hai thi phai phai tangphan hai len. . . . Do do ma tuong tich doi khikhong giong nhau va có nhieu di ban. Ngtraixem va nar6i trinh din vi tri rat gannhau nen nhitrig lai phe binh, khen thuanghay bay tO 3'T kien ,thtrang ,dixac din vien "bat"dtrac rat nhanh de thay di cho phn ho:p \Teri se(thich cna ngtroi xem. Su thay doi bat nge. nay

dOi hoi nhang din vien phai that nhanh tri vaiirng khau noi, hay hdt mOt cach linh dOng.Vadin vien cling cO the ,xuat than bien doi cdchtrinh din, each hat de 'lt" duac cai tinh tnycua tuong tich hay kha nang din xuatminh. Quan h gifra ngiroi xem va din vienrat khang khit bcci cai khong gian san khaukhong 16n lam.

Ngay cà trong phan am nhac ding vay,cac nhac cong ding co the uyen chuyen chophn hop nhu cau min sao don khoi dasuva ket cuOc phai dung theo quy luat ma thoi.Doan giCra, nhac cong dtrac phOng tung, tnynghi dê bOc 10 het cai tai Wang cOa minh.

Cheo ket hop hat, mua, nhac va kich. COeau "nil& cu nheit dOng giai diem V 17" , tire m'Oi&Ong tdc cOa cheo deu mang tinh mna. Mnaday khong mang tinh chat trim tucrng, tuangtrung hay trac le ma la nhang hinh anh sinhboat, lao &Ong dia tieing them din ra hangngay. 6 cheo nhieu dOng tdc tuang chimg nhukhong ,phai là rrina nhu di, ding, doi vi tri,giao tiep .v.v. . . ma lai la mna.

Mna trong tuOng cheo xay dung tren co. sertuang quan cap cloi gifta cac 17,0 phan cOa cothe va &Ong tic. No phai dira tren nguyen If;doi ximg, hai hOa va tuan thn luat Om dtrangmOt each chat che. DOi hinh mna pho bien

Dc San SO 6 IcV Su Gong Nghe •:* 191

hinh Iron va wrong. ,Khi chan nay lam tru thichan kia dui ra. Neu phai di chuyen thi tienve phia truck bao nlaieu thi se lüi lai phia saubay nhieu. , Tay phai nang len cao , thi tay traiphai ha xtiong thap. Tay phai chi ve phia truckthi tay trai 116 xuoi ra phia sau. Muon chi taysang phai thi chan phai birac sang trai roiday sang phai. Ngoai ra sir hai hOa con &roctao nen bai six Wong phan, che ngtr Fan nhau.Phai c6 sir tuong quan gifra nOi tam va ngoaicanh, giaa nith vai hat, nghia IA nula phai disat vi 1Oi van (chü dau b0 do).

Dtra vao nhting nghe thuat fan ky7 thuat coban, mila cOa cheo phai the hien &roc cai uyenchuyen nhip nhang ctia con ngtrai. Mua cheohay ding doi tay, canh tay, CO tay, k'e ca ngOntay de hoa nhap vâi six din xuat cüa cã toanthan ma dac bit la vii doi mat. Co ngtrai nOikhong ngoa la -ban tay cheo" , la ban tay "bietnOi", la nhuy hoa cüa tam hOn, lA nhang gitinh thy dirac b0c 10 qua nhan vat cheo.doi ban tay kheo leo trong tirng dr chi, trongtirng king tac de to nen cai "than" cua nhanvat, to dtrac sir thanh cong cña ngtrai dien.Dien vien ding hay ding quit, bien hóa, sinhdOng khi xoay khi ma, khi xOe khi khep, khila trang sach, khi la de dia.

M 76i vai du CO cai khO rieng cua no. Vidu nhu , vai thu sinh thi doi hoi din vien c6hinh the tuang doi dep, khoan thai, nhe nhang,dung di. COn vaiphan din thi phai cO net mathoac cach din mang tinh chat hai du. Kecatieng n6i, ngon va dOng tac.

Tuy müa cheo có bai ban, luat le nghiem

khac nhung sr thanh cong dia vâ cheo dingcon phai phti thuOc vao nghe thuat bieu din,tai nang, kha nang linh &Ong va ngAu hirng ciiadin vien lam mua cheo c6 ye dep da clang,phong phü, xem kh 'Ong biet chan.

*/Hai trong cheo cd: Trong cheo thikhong the thieu hai. HAi &roc nhiing anh hedam trach. He c6 he mOi, he gay. . . CO nhiingnhan vat khong phai la h nhtrng vri din xuatdia ho ding vAn lam nguai xem phai cuai nhunhfing vai thay bOi, thay ding. Nhix ben canhcai bi ai cua Thi Kinh thi lai cO Thi Mau, Xätruang, me DOI) lam nguai xem khOc day rOilai mai day.

[He cheo thi bat buOc phai vim hat, vitadin, lai phai nhan cach hOa, cach dieu. Hannila phai bit ket hop giCra hat, miia, din chohai hOa, mâi t4o ra tinh cach cüa rnOt vai he.Xua nay, ngtrai ta vAn cho rang he chang quachi la vai phi trong mOt yy din. Do „la mOtquan niem sai lam. He có so phan han hoi,dOng gop khong nho vao sir thanh cong

din. Mt va din khong cO tieng thila va din kern str thanh cong.

Hat he, cheo rat khO vi phai dixa dirac caihon cila he vao. NO c6 chat vira , di (tom, viraphOng khoang, viTra mang tinh chat cham choc,cham biem, cid kich, di dam bang ngonhanh dOng, dOng tac, dr chi, dieu hat... phoiket 14i. He cheo chfri hay, chili duyenchiri lich thiep. DO la nhan vat he cheo.

"Phi he bat thanh cheo". D die'n duoc mOtvai cho ra chat he la ,khong he don gian.din vien Ulu vai he khOng the thieu &roc susang to trong timg vai din de dem I4i chokhan gia nhang tieng cuai sang khodi tren sankhau va cã nhang nu mai nhi, sau sac nhumuc dich cha Ong ta sang to ra vai he trongnghe thuat cheo.

Vai chinh dien hoac phan din thi thongthirang tim dJ hon. Nhung he cheo can cc') cai

192 Dac San SO 6 IcN-i St' Cling Nghe

' I je $017 il(i II .75eJVh1 vz.rm vac

It oes very , ,,,, ell m yaw soim

• .,_

khieu dac bit. DAo tao ra nghes he cheo thiv'an có nhung d theo kip, lam dugc nhiingthir nhtr cac cu ngay xua thi rat kho. Vi hecheo dOi h6i nhieu yeu to rat khat khel

(Trich theo N/S Qu6c Truang)

Dung nhu trong cheo c6, cai cued ngaycang chiem thed gian dai, cang chit Y phan anhnhung thOi htr tat xau cüa ngued de .i. Dieu dO,lam cho tinh xä hi cheo ngdy m6i noidam ve sau.

, Mt nhan vat that thing yeu ve cai h6n hauchat phat, nhu. lao say qua cap the, "luc bat".Ket hap vi hinh anh mOt din vien rau tOcbac pha, khan quan, do canh lua dieu, quanlua mO" ga, ong hai xech, mat horn hinh, taych6ng gay tritc dai, btrOc bap I3ng xieu veo,chan nam dá chan chieu, rO ra Ong gia sayrugu phong khoang, mat tinh, lay cau "tint , lacvong ban" (ruo:u vui quen ngheo) tieu khien...khien ai xem cling mei xoa thodi mai.

Al ai chai lay keo giaMang moc qua lira duyen ta nlfa thi.

Hai cau tha dugc hat theo cheo:

Choi chai lciy a/a/a/a/ keo i a/di/i i giai/i i 1/1 i

Nay di ai ai chai lay keo/ i/ gia, mangmoc qua lira duyen dói ta nha i/i i i

i/thi //a// nha thi doi ta. . .

Lao say

Youe3/Wan Minh - Cho 2012_ Pk: they so roo

:;32.74t

In! 7."«

sa.M.1.4

lel

tarta.-•n•

Phu thily

H gay

Thong thuemg he cheo dugc chia ra lamhai loai:

- H áo

H mac ao ngan, mAu sac, sach se thuongdi, theo mOt thu sinh hay mOt 6ng quan goi lahe theo. He nay luon t6 ra kh6n ngoan, tri tuetrong nhang led doi thoai. CO loai chuyen camgay goi la hegay. CO loai ra din xuat truacvai quan goi la he cung din/i. CO loai thuOngdin doi, cam moi Iira trong tay de mita thayvi quat hay gay goi IA he moi.

- H do chling (hay do dai)

Loai he nay thuOng mac áo dai, hoa trangxau xi, nho nhem nliu phili thtly, thay bOi, thaydo dot. Ho tu che dieu minh, tu cham , biembang nhang dr chi va lOi nOi dieu cot de choccued nhu trong nhang ITO tuong tich Phü thily

E)c San S6 6 IC -\"7 Su Gong Ngh' •:* 193

Kr ma, Thay bed mai me, Thay da diAt chin

*ITMng de: LA lài n6i cüa ngued xem chenvao do ngau hung. Nhfing led de them vao d6thay hay qua, clUng cho qud, có duyen qua nenlan din sau nguai xem 14i chem vao cau , dedo, ggi chung la tieng de. Lan Ian, nhitng tiengd'e, ay 14i tit thanh mOt "thanh phan" cUa vertuong, khong the thieu dugc. Ted doan dind6, neu ngued xem khong dua tieng de vao thimOt ngued trong phuerng cheo ô hau trutrngcat len the cho ngued xem. Tieng de tr.& thanhvim led noi cUa ngued xem ma no cling vita trarnen mOt phan cUa ver din.

Thi du nhu trong ver Quan Am, Thi Maudang che vong veing ye ,van , chn tieu KinhTarn là gdi gia trai. Thi Mau dan lucm ted ganchn tieu va sap clo. tro )(Am x thi mOt khangia tinh nghich len tieng "Mini ell a nhamay nguoi ta bat het be. roll" Dien vien &mgvai Thi Mau nhanh tri, dung 14i, hai tay chongnanh, mieng cong can ma rang: "Nha tao conkhoi trciu!" The la Thi Mau t6 dugc cdi giau c6cUa nhA phn h0 ma 14i ,hu than to ra,bat can detiep tuc ye van chi' tieu. Tieng de ay hay quava c6 duyen qud nen cir mai Lan trinh dien tOido4n ày thi 14i chem tieng de ay vao Ara thong.

Cau de lam cho khong khi trinh din tr6nen uyen chuyen va linh dOng, có khi dang bilai tra thanh hai, hay , dang , trang , nghiem laitrer thanh dna ccrt. Tieng de là tieng nedngutd xem, c6 khi chung la nhimg cau hen khithac mac, IA nhang can khen, cau che, cau berndim nghich ngau himg. Tieng dé phat xuatngtr6i xem nen din khi din vien bi thy dOng,bi lam vao, the bi dOng. Dien vien phal thatnhanh tri de h6a giai.

[Trong ver Ton M4nh-Ton Trgng ce p do4nnhu the nay:

Thaly &it Ong tam dui nha may chat banngay day.

TM/2g Mac ban dem!

Thy boi: 0 a.. . nha' ra thi thew ban ngay/ Thfrang con nha voi ‘hon ,ray thac dem! Ng&me nay de 6 rung cciy day.

Tiang de': De' tren go chic!

_Thay bat &O NIM ra thi ruOng cdy/Bong dung mak lut khieng ngay Mn go.

Tham chi tieng d con tranh ca vai cUa Ongtram-ngued chi huy dem din:

Tieng de: Trong buting tro có thay b6i naokhong, cho toi mucrn mOt 6ng nao!

Thay b6i (cap trap di ra): ThAy boi thikhong cO, nhung ma gid thong manh thi vokhOi day!'

( [ ] Trich trong Tim ve Ban Sac Van HodVN-Tran ngoc Them)

, Do do tieng a chinh la hinh anh truyenthong dan chil cilia nen van He lang xa ruingnghiep.

*INgtrai cam chau: Khi phtremg cheo diden lang nao trinh dien thi lang ay thuerng decit ra ,m0t ngtr6i cam chciu, thuOng IA nguerivai ,ve trong ,lang. Ngueri nay ngoi ngay gocchieu san khau de "cam trich" swat buoi trinhdietn \Tad chiec "trong chau". Ong la ngued ng8ichau (nhin) d'e,„ len tieng thuemg, Oat, khen,che sr trinh dien cita phuemg cheo bang eachga vao trong chau.Ong là ngued thong hieu yetu6ng tich, sanh ye nghe thuat, biet nhieu Iandieu cUa cheo. Dem hat cheo soi noi, gion giahay te nh4t mOt phan cring do ngued nay.

Quy luat khen che dugc quy dinh bed eachddnh tong. Quy ink do dugc an dinh nhu sau:9 tiong la trong due, 1 tieng la de diem , cau,2 tieng la khen vim, 3 tieng là khen nhieu; 1tieng "tich" (mOt dui chan, 1 dui ddnh) là che,danh "cac" \Tao tang trong là che nhieu cang6p veld Ong bau. Ong camchau co quyendepi hed "bac" the cho thay _ vien. Sg lienN mat thiet gifra ngueri cam chau, d4i din chongued xem va phuerng cheo luon gift dugc srgan gin va t4o dugc se can bang gifra ngtred

194 Doc San SO 6 K? Su Gong Ngtfo

thuemg thirc co trinh do nghe thuat cao vài cacdin vien trinh dien chit khong the khen chemet each bat nhao oh dam dong dirge.

CO met cau chuyen ke:

[Tuang truyan trong tu dinh cüa ta Wangquan Le Van Duyet din vâ Vei Thanh Lam.Theo tich, khi trung than bi giac duai tai be(s6ng, dang lung rung thi c6 con cá chap thannoi len cang ngueti trung than sang s6ng.tren lung cd than, nguai ,kep dong vai ngtraitrung than xitc cam cat tieng hat:

Ctrai 6 md qua mien heti nggn,

Clang tien hoang to rang clueing non

Vein vu ca 16i nhte co . . Hp. . .hp. . .

Ngai , Le van Duyet dang cam chau bendanh "cac" met tieng vao tang tong, mienglon tieng gat :" Ca chit dau phai ngtra dau ma"hg" may?". Ngtred kep nhanh tri hat tiep:

Hp. . .hp. . . Twang con 6 md ai nger1).5 tot!

Ngai Le Van Duyet dit chua het byenhtmg ding pith vung tay danh tong hieuban thuang cho nguai kep hat thong minh.](Trich trong Tim ye Ban Sac Van Hod VN-Tran Nggc Them)

*1Tho trong cheo. Van hgc cheo la van hgcthe; va dOng tac cheo là dOng tac thcr. Nhcmgleri hat, nhcmg dieu mita, cho du la mim khnnglai hat ma van uyen chuyen, nhip nhang mangday ye dap \TA giop thang hoa cho 9 nghia"bai thcr dOng tac" met each tuyet veri. Ngueridao din cheo,phai la ngtrai biet ve luat tha dephoi hop nhuan nhuyen giira thcr va dOng theáé tao thanh ma ver din thcr.

* IGiao hudn, khuyen gicio trong cheo: NOidung cim thong tich cheo co tich chat giaohuan. DE cao due hank cim ngueri phu , nit, calung tinh than trung hieu, cai thien thangdc dugc the hien qua cue vai "chin" hay vaithuan. Da pha nhcmg tiled hu tat xau, cucmgthuerng dao lOn ciia mOt xa hei nhao nhao dugcthe hien qua cac vai "lech" hay vai "nghich".

Tuy nhien nhcmg vai nil nghich trong cheo,nhu Thi Mau tang la, chimg ta thay khongnhamg Bong bi ngueri xem ghat bo, cam ginnhu thuang thay a trong Wong hay trong hatb6i ma ngugc lai con to ra hao hung him theova yeu thich nfra. Phal chang do la thai dOkhoan dung hoac dong cam vai vai din trongnhiing hoan canh nghich ly cim xa hei phongkien ngay xua.

*/ Vài lan (lieu cheo quen thuOc cfia ThaiBinh

Chang Net tir tiled nao, hat cheo, dincheo, xem cheo da an sau vao con tim ngueriViet Nam. Veld ngtrai clan n6ng th6n chauth6 song H6ng thi cheo dugc coi nhu là monAn tinh than duemg nhu khong the thieu dugc.VA ,ciing vi 19 do do, tic xua da thanh hinhnhieu thfr chat) nhu cheo Ming, cheo Dodi,cheo Nam va cheo Bac.

VA rai nhi-mg nam thang gall day co nhiauthanh pito, nhieu dia phucmg cir tv nhan naiay la cai n6i cim nganh cheo. Thai Binh clingkhiem nhuang va tran tong chi tv ,nhan minhlA met trong nhcmg cai noi chat) ày trong canuac ma thoi.

Nhcmg Ian dieu cheo Thai Binh ma tathuimg gap:

- Hat Vet Nitc'tc

- Sa Lech Chenh. Nhung leri hat nhan nhittha thiet, ham chira lai trach mac cüa ngtraiban tinh

,- Du Xurin. Dieu hat Du Xuan thi dm diu,uyen chuyen, em a va nher nhung man mat,nha nhang

- Do Dug. Lan dieu DO Dua da phat trienteri hang tram leri v6i tinh huong tinh te, didom nhung van khac nhau.

- H Dam DO. LA lan dieu "Ha cheo" ce•leri thcr mOc mac, than than trach phan nhtmgcling chain biem va chua chat.

- Hat Cach. La mart trong nhtimg Ian dieu

Dc San SO 6 KV Su C8ng Ng1.* 195

c6 tinh each tuai sang, lac quan, trang trong(nhu mOt doan trong ver Quan Am).

- Quon Tic Vu Dich. Bangyinh cam kin dao,ngued hat nhu nhan nhii thiet tha, nha nhungmOt each nhe nhang (nhu doan Luu Binh nhannhii Chau Long sang nuoi Duang Le trong vetLiru Binh-Ducmg Le).

Ong chit nha hang vim n6i xong, ChUng tincling ding len vo ,tay tan thuang. Cu Tir clingcir gat dau tam tac khen. Ong chit nha hangkhiem ton noir nhu mOt lai ket thac:

- Dan ca nuac ta, trong do co ,mon hatcheo nay thi rat hay vi tham dilly lam. Hieuduce vi thuang thirc dugc cac Lan dieu dan ca,chang ta cling phai mat nhieu clang sire de' timtei, hoc hOi. Nhcmg din vien thuang dugetrui luyen bai nhUng kinh nghiem trong thuete. Nhitng kinh nghiem ày dugc gan Ice, ,Mdap ti the he nay truyen qua the he khac de' 119co the dem nhcmg dieu mita, dieu hat dan cadi khap cac nai vi de no twang ton trong lOngngtrai dan khap mien dat nuo re, dc biet latrong long nhang ngtrai dan que dirge the hienqua nhemg ngay l hei, dinh dam trong th8nlang. Tuy vay mi lang, cac t lan dieu ca lai c6sy phat trien rieng cita no de mang nhimg netdc eta nhu lang Khuoe a Thai Binhyhi chittrong nhieu ye hat cheo, ling Lim 6 Bac Ninhthi phat trien ye hat quan ha chang han. Toisinh truemg trong "ling Cheo" thi su hieu bietcim toi ye Cheo la le tat nhien, nhung do chila nhang hieu bit cop nhat, khong the sanhdirge vai nhang ngued khac trong lang toi hay

196 4 pac San SO 6 Icr Su Cong Ngho

nhimg bac thirc gia nghien eau trong ca nude.

NGUYEN GIU HONG (CNO9)

Ghi chit:

(*) Cu "Ti" trong bai vi8t con dugc goila cu "Tir Hoa Lu, tiled tac tren lye tuan, lanhan vat trong nom den Dinh Tien Hang viden Le Dai Hanh cid dua chimg UM di thamnhang thing tich lich sir Ira van hoa dm co doHoa Lu.

THAM KHAOSitu chan lac, tang hap va trich tir

nhiing sach vi bait vi'et cita cac tac gia:*/ Sach:- Tim ve ban sac dan tOc (Tran Nggc Them)- HOi dap van h6a dan ca ba mien (Tit sach

van hen)-Van hoa clan gian Viet Nam (Dinh Gia

Kith)*/Bai viet elm nhang tac gia ding tai tren

NET:- N/S Quoc Trugng-Dam Ng9c Huy- Trail Tri Trac- Nguyen Thi Minh Thai- Pham HOng Tham

- MOt s6 bai tren NET khong de ten tac giahoac do six liet ke thieu sot cim

ngtrai viet

*/ Cac tai lieu khae:

- Cac link du lich trong va ngoai nuac.- Wikipedia- Cac Video, You Tube*/ Hinh minh ha lay tren NET.

Đặc San Số 6 Kỹ Sư Công Nghệ 197

Cô Bé Tóc StoneNhạc và lời: DCCB

198 Đặc San Số 6 Kỹ Sư Công Nghệ

Mười Năm Trùng PhùngNguyễn Sáu CN6

Kỹ Sư Công Nghệ hăng say,

Niệm tình huynh đệ, chung tay chẳng mang.

Mười năm tình nghĩa ngập tran,

Năm nay đại hội đã sang bảy kỳ.

Trùng xa chẳng quản ngại chi,

Phùng kỳ tương ngộ ... sa gì tuổi cao!!!

1

2

3

4

5

Ban Dieu Hanh Hi Al Him Thrimg QG KSCN(Nhi@n KS' 4: 2013-2015)

1

HOi Truong: anh Ran Ngoc Dong CN12

2

Pho HQi Truemg: anh Nguyen Hung Quan CN17

3

reng Thu K57 . anh Pham Van Biel.' CN18

4

TIM Quy: anh 136 HuSrnh H6 CN11

4

C6 Van: GS Bin Tien Rung, Cuu GD

5

C6 Van: GS Trail Kiem Canh, Cuu GD

6

C6 Van: GS HuSmh Phu& Bang, Op POD

Ban Dieu Hanh Tien NhiemKS' 2&3: 2009-2013)

1

HOi Truemg: anh Nguyen VAn Quang CN1

2

Pho HT kiem -Ping Thu 1(57 . anh Nguyen Hiing Quan CN173

Thii Qüy anh D6 Huth H6 CN11

4

C6 Van: GS Bid Tien Rung, Cuu GD

5

C6 Van: GS Tran Kiem Canh, Cçu GD

6 C Van: GS HuSinh Phu& Bang, Cuu POD

(Nhi01 KS/ 1: 2007-2009)

116i Truemg: GS Tran Kiem Canh CN3, Cuu GD

Pho HT kiem T6ng Thu K.): anh Nguyen D'ac Ling CN13

Thii QAT anh Nguyen Sau CN6

C6 Van: GS Bid Tien Wing, Urn GD

C6 Van: GS HuStnh Phu& Bang, Cuu POD

Bac San SO 6 Su C6ng Nghe 199

Danh Sach Tham Dv Vien Dai Hi K5 7 6 KSCNtai Montreal, Canada:

Than Him:

1/ Pham Viet Bang2/ Le Minh Cir3/ Chau Anh DOng4/ Nguyen Bing Hoa5/ Phan Dinh Hiing6/ Trkn Thu Hucmg7/ Tram Nhu Lan8/ Ducmg Van Lily9/ Luu Tuan Minh10/ Bui pac Phu&11/ Le Di Quang12/ Tran Van Quan13/ Nguyen Thi Sen14/ HuSmh Tan Tai15/ Nguyen Ngac Thanh16/ NgO Mai Thy17/ Nguyen Thi Thny18/ Nguyen Tri19/ Trail TM Bach Trite20/ VO Nguc Truck21/ Le Than22/ Pham Tuyet Van23/ HuSth Anh Dang, CC24/ Nguyen Van Khoa, CC25/ Tang Biru Long, CC26/ Phan Van Luan, CC27/ Tran Minh Nguyet, CC28/ Trtrcmg Him Luung, Di41

Ban Giang HuAn:

33/ Bni Tien Ming34/ Nguyen Hoang Sang35/ Thai Cong Tung

Ky- Su Cong Ngh'e:

36/ Le Quang Chat CN137/ Le Van Dinh CN138/ Pham Quang Dau CN139/ Nguyen Van Quang CN141/ Nguyen Van Tan CN142/ Quach Thi Thu CN143/ Nguyen Vo Due CN244/ Trucmg Tien Huan CN245/ Nguyen Dinh Thukn CN446/ Nguyen Minh Nhtrt CN547/ Pham Phü Ngoc CN648/ Pham Xuan Then CN649/ Ung Van HO CN750/ Chau Tang Thien CN951/ Nguyen Van Hoang CNIO52/ Nguy'en Cong Dam CN1153/ o6 Nguyen Giai CN1154/ DO HuSmh HO CN1155/ Trucmg Khac Men CN1156/ Nguyen Dinh Thanh CN1157/ Tran Noe Deng CN1258/ Ha Van Thong CN1259/ Nguyen Huy DOng CN1360/ Le Van Khue CN1361/ Tr'an Quan Nghiep CN1362/ Nguyen Mu Ming CN1363/ Pham Gia Hung CN1464/ Nguyen floai Nam CN1465/ Tnrang Dinh ling CN1466/ Nguyen Van Thanh VanCN14

67/ Dinh Noe Anh CN1668/ Nguyen Anh Chau CN1669/ Le Nhu Dan CN1670/ Nguyen Him Lang CN1671/ Van Ke Sum CN1672/ Le Hitu Lukt Thao CN1673/ Nguyen Dang Hôa CN1774/ Lam Van Hue CN1775/ Nguyen Ming Quan CN1776/ Pham Van Hiatt CN1877/ Di; Queic Hy CN1878/ T6 Cling Hiep CN19

Hau Due:

79/ D'O Ann80/ Con anh chi Nguyen AnhChau81/ HA Dung82/ Keven Perlin83/ Christine Nguyen NgocKhanh84/ Bni Que Lam va chang, vacon85/ HuSmh Phu& Lieng86/ Phillip HuSmh Khoi Nguyen87/ Nguyen Minh QuSmh Thi

29/ Hujinh Phu& Bang30/ Tran Kiem Canh31/ Le Van Nguyen32/ Nguyen Don Phil

200 • Doc San SO 6 Kti Su COng Nghe

Danh Sich KSCN-Than Hfru Ung HO Dc San 5:

Tnrac ngay DH:Vivian Le, THTrait Quan Nghiep CN13Thay Nguyen Han Ty

Wing Ong:

Trong ngay DH:Le Minh Cu THTrucrng Hint Lugng THBa Tran Minh Nguyet THLe,Dai Quang THTran Van Quan THNguyen Noe Thanh THVO Thi (Cong Chanh)Nguyen Van Thich THVO Nggc Truot THTran Kiem Canh BGDNguyen Don Phu BGDBM Tien Rung BGDNguyen I-loans Sang BGDLe Quang Chat CNILe Van Dinh CN1Pham Quang Dau CNINguyen Van Quang CNIQuach thi Thu CNINguyen Van Thanh Van CN14Nguyen VO Dire CN2Nguyen Dinh Thuan CN4Nguyen Minh Nhtrt CN5Pham Phü Ng9c CN6Pham Xuan Thad CN6Ung Van HO CN7Nguyen Van Hoang CNIOTrait Ng9c DOng CN12Ha Van Th8ng CN12Nguyen Huy Wing CN13Le Van Khue CN13Tran Quan Nghiep CN13Nguyen Mu Phung CN13Trucmg Dinh Ung CN14Dinh Nggc Anh CN16Nguyen Anh Chau CN16

50 USD50 USD50 USD

150 USD

20 CAD40 CAD20 CAD40 CAD40 CAD20 CAD20 CAD20 CAD20 CAD100 CAD50 CAD100 CAD50 CAD40 CAD20 CAD50 CAD40 CAD60 CAD20 CAN50 CAD100 CAD50 CAD40 CAD40 CAD100 CAD20 CAD50 CAD20 CAD50 CAD50 CAD50 CAD50 CAD30 CAD20 CAD50 CAD

Dc San SO 6 KV' Su Gong Ng11 .0 • 201

Van Ke Sum CN16Nguyen Dang H6a CN17Lam Van Hue CN17Nguyen Ilang Quan CN17Pham Van Hieu CNI8

Quang Hy CN18To COng Hiep CN19Nguyen Van Tan CNITruang Tien Huan CN2Nguyen C6ng Dam CN11Nguyen Dinh Thanh CNIILe Nhu Dan CN16Le Hau Luat Thao CN16

Tng Ong:

20 CAD40 CAD40 CAD100 CAD50 CAD50 CAD20 CAD40 USD100 USD100 USD40 USD40 USD100 USD

2175 USD (1860.00 CAD + 420 USD)(1860 CAD = 1755 USD clai v6i hCii xuat

1.06 CAD/USD)Sau ngay DH:

Sam &at Son CN1 25 USDDe Huynh HO CN11 50 USDBin Minh Chanh CN9 50 USDDoan Canh Dix 20 USDThai Vinh CN17 20 USDLe Nggc Thanh TH 20 USDNguyen Thai Bao TH 5 USDTa Anh VO CN7 30 USDPham Heru The CN11 50 USDL' Van Tha CN11 50 USDTrait Van Quyt CN11 20 USDNguyen Viet Trung CN18 50 USDNguyen kim Quy CN8 30 USDNguyen Dinh Al CN13 50 USDPh6 Quec Uy CN8 50 USDNguyen Trung Luang CNI7 50 USDNguyen Don Xuan CN2 50 USDBin Anh Thing CN17 20 USDVO Kim Se CN5 50 AUDPham H Hieu CN15 50 AUDTran Nggc An CN17 50 AUDNguyen H Ltrong TH 30 AUD

TOng &Ong : 794 USD (640 USD + 180 AUD)(180AUD=153 USD clai v61 hai xuat0.85386 USD/AUD)

Tng cong dOng gop cho Bac San 5: ($150+$2,175+$794) = $3,119

202 + Dec San S6 6 IC? Su Gong Nghe