Nhung Ton Giao Lon Trong Doi Song Nhan Loai - TT Thich Tam Quang

8/3/2019 Nhung Ton Giao Lon Trong Doi Song Nhan Loai - TT Thich Tam Quang

1/166

NHNG TN GIO LNTRONG I SNG NHN LOI

Nguyn tc: The Great Religions By Which Men LiveTc gi: Tin S Floyd H. Ross v Gio S Tynette Hills

Dch gi: TT.Thch Tm QuangCha Tam Bo, California, Hoa K Pht Lch 2548 - Dng Lch 2004

---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 26-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcLI NGI DCHLI NI ULI CM NDN NHP

1. CHNG TA NHN CUC ICHNG MT - N GIO

2. TNH NG NHT CA I SNG3. TI C V TR G TRONG V TR?4. MC CH I TI S L G?5. TI S TH PHNG NH TH NO?

CHNG HAI - PHT GIO6. C PHT HI V TR LI7. TI SAO TI KHNG HNH PHC?8. LM SAO TI C TH TM THY HNH PHC?9. CON NG NO TI PHI I?

CHNG BA - TN GIO TRUNG HOA10. LO GIO: LI SNG T NHIN KHNG P BUC11. KHNG GIO: LI SNG HA HP V KHUN PHP

CHNG BN - TN GIO CA NHT BN12. THN GIO: CON NG CA NHNG V THN

CHNG NM - NHNG TN GIO X-MT (SEMITIC)

13. CHA T L MT14. L HI V NGY THNH15. JESUS V VNG QUC CA THNG 16. NN MNG CA NIM TIN17. CON NG I N CU RI LINH HN18. SNG BNG TN GIO19. MOHAMMED NI THAY ALLAH20. NGI HI GIO NGHE V VNG LI
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Sach%20Noi/Quoc%20Te/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Sach%20Noi/Quoc%20Te/


2/166

21. TNH ANH EM TRONG O HI22. TIN TI I SNG PHONG PH HN

---o0o---

LI NGI DCH

C th ni y l nhng bc k ha chn dung cc tn gio ln trong isng nhn loi. N lt t c ci thn, ci ct li ca cc tn gio -- mtvn v cng kh khn, phc tp v tinh t. Nhng nt phc ha sc so,nhng im nhn mnh trong cc chn dung ca tc gi em n chochng ta nhng hiu bit s ng, cn bn, gip ta vt qua nhng ng nhnm ta d mc sai lm qua nhng mnh vn ri rc, chp v m ta bit c,hiu c hoc nghe c t nhng kin thc nghe ni vu v kh c th tincy c.

ng nh tc gi ly hnh nh dng sng c nhng cun xoy t hm vvi dng i -- mt hnh tng tht chnh xc, d hiu cho nhng ai muntm hiu ngha cuc i. Thot ra khi nhng cun xoy t ng trichy vi mnh mang dng i khng phi l cng vic d dng -- nh tcgi vit trong chng kt lun, khi chng ta sinh ra i l trng, en, vng...,ngi u, M, ,... D mun hay khng, ta tp nhim nn vn hatruyn thng, phong tc bn a, u d g c iu kin nhn ra bn

phng, nhng chn tri l, ni g n trc nghim hiu c mun vn.

Nhp sng ng i ang trong cuc xoy ch ngha vt cht t hm anhn loi n nhng xung t nhiu mt, v ng nn qun rng ta nhiungi s t. Cho nn tn gio vn ang gnh vc nhim v ca n bng cchni n "chia s", "thng yu ngi hng xm". "thiu dc tri tc", "tnhanh em", vn vn....

Bi l , hiu mnh i n hiu ngi i hi n lc phi thng v hiungi i n hiu mnh cng cn nhiu cng lao kh nhc, vt ln chnh

bn thn mnh. V chnh iu l mt nt tuyt p tn gio, bt c tn

gio no. D tin hay khng tin th tn gio lun lun l gic m p nht canhn loi -- vn ti tm hiu ci su xa nht ca s sng, ngun gc ssng, tm li bn th, khao kht ha mnh vo vi thin nhin, v tr...

m mnh trong v p tn gio, ti trn trng gii thiu cng bn c cunsch qu ny vi hy vng gip bn c c mt phn no trong vic tmhiu cc tn gio ln trong nhn loi.


3/166

T bit kh nng cn nhiu hn ch nhng vi tm lng nhit thnh, chngti c gng hon thnh tc phm ny, mong mang c t nhiu li lc chongi c.

Chng ti xin chn thnh cm t Ch Tn c khch l v gp nhiu kin b ch. c bit chng ti xin tri n o Hu Trn Quc Cng bnhiu cng phu hiu nh sa cha nhng thiu st sai lm, mt ng gpto ln trong vic pht hnh tc phm ny.

Chng ti xin chn thnh Tin S Bnh Anson tch cc gip , iuchnh, sp xp cch trnh by.

Chng ti cng xin chn thnh tri n cc o Hu K Chu -- Diu Thccng cc bn o ti Houston, Texas, o Hu Chn Ph Nguyn Th

Phng -- o Hu Nguyn Cng Hin , B. S. Hong Giang, L.S nhPhc, o Hu Trn Minh Li, o Hu Hong Tr Phan Thng Ho, oHu Nguyn Khim Lng Thanh Kim, Diu Chn Lng Th Mai,

Nguyn Mnh Cng, Nguyn Th Mai Hng, Nguyn Th Mai Trang,Nguyn Hu Tun, Nguyn Th Mai Trinh, Nguyn Th Thy, Nguyn HuNhung, Nguyn Cung Th H, Nguyn Th Nhim, v Dip Lin Pht pht tm cng dng n tng cun sch ny.

Chng ti xin hi hng cng c hong php ny ln Ngi Tam Bo thyt gia h qu o Hu cng bu quyn thn tm thng lc, hnh phc v

cc hng linh Ninh Vit Khnh php danh Tu Tng, Bi Kim Hnh phpdanh Diu Ngn, Chu Nguyt Vn Thu, Nguyn M Linh, Phng ThTnh php danh Diu Thy, Nguyn Thi Thi, v Hng Th Sai php danhDiu Hng vng sanh Cc Lc Quc.

Sau cng chng ti knh mong Ch Tn Thin c, cc bc thc gi caominh, cc bc thin tr thc hoan h b chnh nhng sai lm thiu st tc

phm c hon chnh trong k ti bn.

Ma Pht n Gip Thn 2548, Dng Lch 2004

T Kheo Thch Tm Quang

---o0o---

HNG TI MT NIM TIN PHONG PH HN


4/166

Hu ht chng ta rng buc nim tin ca mnh vo nhng tn ngng nhtnh. Chng ta hay coi nhng tn gio khc l km thanh khit v chnchnh. Chng ta qun rng ngi phng ng thy nhiu c tin ca chngta khng th tin c.

D sao cng khng nn nh gi tn gio bng biu hin thp nht ca n --tn gio phi c nh gi bng biu hin cao nht ca n. V nhn vonhng ngi sng lp v i ca nhng tn gio ln, chng ta thy cc ngic nhiu quan im ging nhau. Vinh danh v ny khng c ngha l lm danh v kia...

LI NI U

Nhng nh tin tri l nhng ngi sng ngoi phm vi thng thng ca x

hi. Cc ngi khng b rng buc vo cch c x v cung cch ca ngidn bnh thng m ra i tm nhn ca cc Ngi c nhng chn tri rngln hn. Cc Ngi thit lp nhng con ng mi. Tn gio ca cc Ngi

phng khong v vn xa.

Cc thy tu l nhng ngi chm sc gn gi cc b th theo tc l. H lnhng ngi bn hng ha c giao cho h v l ngi phn pht phongtc. H khng sng to nhng gn gi.

Tt c cc tn gio u c nhng nh tin tri v thy tu -- t nh tin tri

nhng nhiu thy tu. Nhng tr s nh n, cha, nh th v gio ng lmi quan tm ca thy tu; ci cch, thin khi, v nhng hiu bit su scmi m l tht v thc ung ca cc nh tin tri.

C c Gio (ging nh tt c tn gio khc) l mt tn gio nhiu mt.Qua nhiu th k, n c tiu chun nh gi y c v nh tin tri lnthy tu -- cc thy tu chim a s. Hu ht trong chng ta u c dy tngio bng phng tin ca mt th ch no , v chng ta d i n tin vos gii thch v tn gio ca th ch . Chng ta tht cht nim tin cachng ta vo nim tin ca gio ng (nh th ca chng ta), vo mt lot

c tin, vo nhng hnh thi v kiu mu c nh. Chng ta c khuynhhng ng vc nhng ngi khc khng phi ngi nh -- coi nhng ngikhc l "km thanh khit" hay km chn chnh. Tn gio thng thng vnchia r: n lm ngi ta cch bit nhau, i khi c ch (vi tn ngng vchnh th) v thng v thc nhiu hn (bi s nui dng lng t horng chng ta l ch s hu chn l tn gio).Tn gio thy tu ging nhquc gia ch ngha: t tn v thc v bn thn.


5/166

Khi chng ta nhn qua bin gii ti cc tn gio khc, chng ta hay khinhmit bng s t khng nh cao . Chng ta thch vch ra c tin ca ngidn trong cc khu vc a d v vn ha khc l kh kho v d oan nhth no, nhng v thn ca h non nt ra sao, s tu hnh ca h k cc lmsao. Chng ta qun rng nu mt ngi phng ng nhn chng ta bngcao ca ngi th ngi y s thy nhiu nhng cch tu tp C cGio v c n c tin ca chng ta u khng th tin c v nhiu tpqun tn gio ca chng ta rt k cc.

nh gi bt c tn gio no bng s biu hin thp nht ca tn gio y lkhng cng bng. Tt c cc tn gio u c nhng nh cao v vng tthp, v nhng nh im s c nhn thy r rng nhng bc sng to,nhng v sng lp, v vn hc v i ca cc ngi. Thc o mt tn gio ll tng tt p nht ca tn gio y. Chng ta mong mi nhng ngi khc

nh gi tn gio ca chng ta bng biu hin tt p nht ca n; v, ili, vi mt s lch s s ng, chng ta phi suy xt nhng tn gio khcbng nhng iu tt p nht ca tn gio y. Mt ngi C c Gio lunlun thch Jesus Nazareth i din cho tn gio ca mnh khi c nhgi; v nhng ngi c tn ngng khc cng phi chn nhng nh tin tritt nht i din cho h khi em so snh.

Nu chng ta gii quyt trong tinh thn y, chng ta s thy nhng nh tintri v i ca tt c cc tn gio ln ging nhau bit bao, cc ngi ch hngcho con ngi, c hnh c nh gi ging nhau lm sao, v, c l nhng

v thn tt nht ca tn gio y cho thy c tnh khng ging nh nhng nttt nht m chng ta bit. Nhng php n d ca cc tn gio khc nhau rtnhiu. Tt c cc tn gio pht trin mnh trong nhng n d thch hp vithi gian, khng gian v vn ha ring. Nhng n d l nhng phng tinkhng phi l cu cnh. Thng bao gi cng nhiu ngha hn bt cmt n d no.

Tin vo mt Thng xng ng l tin vo Thng ca tt c mingi, bt k l ni ging hay x s no; mt Thng khng cch bit

tinh thn hin dng ca con ngi bt c u.C rt nhiu nh tin tri thn thnh. d cho nh sng c truyn rc r quamt s ngi ny nhiu hn qua mt s ngi khc.Vinh danh mt trong ccngi vi lng knh ngng su xa khng c ngha l lm danh cc v khc.Chng ta cn bit nhiu hn v nhng nh tin tri ca cc tn gio ln, ccngi truyn nh sng thing ling, c khi chng ta khao kht mun bit


6/166

nhiu hn na v thng ip trong sng ca v sng lp ra tn gio ca mnh.Chng ta c th em lng nhn i n nhng ai qu do d khng hiu cnhng nh tin tri ca h, v nhng ngi l cc thy tu nhng b lc vonhng chi tit km ci v tn gio ca h.

Dng nh i vi ti, cun sch ny l mt cun sch tin tri. Trong khitrnh by tn gio thy tu, n thit lp nhng quang cnh tin ti s tin tritrong tt c nhng tn gio y. Tin tri v mc ch hin nhin ca n: kch thch s nh gi nng nhit hn v cc nh tin tri v i v ti liutin tri v i. Tin tri v kht khao hin nhin ca n: thc y thi mnhn loi phi trau di trc, trong khi vn ha tc ng n vn ha, trongkhi ngi ta cng b li ko vo vic trao i thng tin v thc v mt vnmnh chung. Trn con ng m th gii ang i, chng ta s trng thnhln v tinh thn, v khoan dung v tnh huynh . Khng c s la chn no

khc tn ti.

Chnh ti tin rng nu cc cc v sng lp ra cc tn ngng v i hiuchng ta ngy nay, cc ngi hn i qua nhng bin gii m nhng tca cc ngi thit lp nn; cc ngi s phi ngi vo bn trnh bynhng ng thun v phn bit chn l ng sau nhiu n du. Cc ngi sthy hp nhau trong mt th gii tinh thn chung, mt Thng chung.

Nhiu ngi chng ta thy rng con ngi ging nhau v nhng kht vngsu xa nh th no. Nu qu v trao i kin vi mt ngi t do thuc tn

ngng Do Thi, qu v s thy ngi y gn gi vi chnh qu v (nuchnh qu v c c hi ht th khng kh trong lnh m v tin tri ht th).Qu s khng ngc nhin nu mt ngi trong s bn ca qu v gi chnhanh ta l C c Gio hay Pht Gio, nu bn bit mt s iu ct li cami tn ngng. Qy bn s tham d mt bui l n gin ti hi qunRamakrishna thnh ph Nu c vi cm ngh l v sng lp ra tn gioca bn cng hin din trong cn nh ca Thng ny. V qu bn snh gi cao li xc nhn ca n Gio l chn l ta sng rc r hn khi nta sng t nhiu gc , ging nh kim cng c nhiu mt. Bn s khm

phc trc li khuyn bo ca n Gio ku gi bn ng b di sn o lca chnh bn, nhng hy nhn vo iu vi s gip ca v tin tri vi nht ca n thay v tn iu ca cc thy tu.

Tin S Ross c kh nng xut sc ch ra con ng tin ti mt nim tinrng ln hn. Gio S v Tn Gio Th Gii ti i Hc Min NamCalifornia, ng l tc gi tc phm The Meaning of Life in Hinduism and


7/166

Buddhism ( Ngha i Sng Trong n Gio v Pht Gio), vAddressed To Christians: Isolationism vs. Word Community (Gi ngi Cc Gio: Ch Ngha Bit Lp Chng li Cng ng Th Gii), v ng tcgi tc phm Ethics and the Modern World (o c v Th Gii TinTin). ng hiu lch s tn gio ca chnh ng rt tng tn, v s nghincu ca ng a ng n gn gi hn vi cc ng tin tri v ti liu tintri ca nhng tn gio ln khc.

B Hills l mt b gio trng cng lp v l mt thnh vin ca ban giodc tn gio ca mt s nh th ln. Sau khi hc chuyn v tn gio ti iHc Southern California, b tip tc hc ly bng Thc S ti i Hcny.

Hai ngi cng nhau pht hnh cun sch vch ra con ng chnh ng

cho nhng ngy sp ti.Vergilius Ferm

The College of WoosterWooster, Ohio, U.S.A.

---o0o---

LI CM N

Cc tc gi by t lng cm kch v s gip ca Sophia L. Fahs bintp ton b bn tho ny. Lng cm kch vi Jeanette Perkins Brown cnhng ngh hu ch trong lc s khi, Rabbi Edwin Zerin duyt tiliu Do Thi Gio v c nhng li bnh lun qu bu. V Gio S PaulIrwin ca Trng Tn Gio, i Hc Southern California, c nhng ngh thch hp cho ton b dn bi.

DN NHP

1. CHNG TA NHN CUC I

Mt cu chuyn k v ba ngi b m tu lu lc trn mt hn o tiSouth Seas (Bin Nam). Khi thuyn ng phi bi san h v tan tng mnh,thc phm, qun o v dng c u b mt trn bin. Ba ngi thy th kitsc sng st ny tri git vo b bin trnh khi nhng cn sng d. Sau khi

b bt ng, h bt u nh gi li tnh hnh. Bn kia bi ct l mt rng cy,ri n nhng ra v nhng vch dc. Khng c mt du hiu no cho


8/166

thy c ngi chung quanh y. Ch c m thanh ca bin ng v tingku ca con mng bin.

Khng mt ngi no c a bn. My v tuyn ca h b mt lc thuynm. S cn thit trc mt l xem o c ngi khng. Thc phmkhng thnh vn , h thy tri cy min nhit i y dy. Nhng h honton tht vng v khng bit h hin u. H hiu rng phi tm ra ngic th gip h manh mi v ni chn hin nay ca h. H quyt nh mtngi i dc theo b bin, mt ngi th hai cng i theo b bin phangc li, cn ngi th ba thm nhp pha chn i. Mi ngi phthin c du vt ngi -- du chn, ng rung, hay khi bc ln t mtlng xa xa no .

Sau nhiu gi tm kim, ngi th ba khm ph ra du hiu c ngi --

khi bc ln t mt ci chi nh pha sn ni. Ngi ny lin bo cho haingi bn bit v c ba ln ng tin vo lng. Nhng ngi trn o nyt ra rt thin cm. Sau nhiu tun, ba ngi ny i nh trn mt chicthuyn nh a h v qu hng ca h.

V TR RING TCH BIT CA CHNG TA

Bn v ti cng trong mt tnh cnh. Khng c chn la, chng ta u bqung vo "hn o" gi l tri t. Ging nh ngi b m tu chng tahoc l cm thy bun phin cho thn phn mnh hoc l bt u nhn quanh

c xc nh v tr ca chng ta. Chc chn l chng ta khng phi tm ngi,v h thng bao quanh chng ta. Tuy nhin, i khi chng ta thy kh mtm c ngi c th gip chng ta tm ra ng v tr ca chng ta hay gipchng ta ti ni n ca chng ta.

Khi cn nh, chng ta cho rng cha m c th tr li mi chuyn l iu ttnhin nhng ci m cha m bit cu tr li. Khi ln ln i khi chng ta giiquyt vn theo cch cha m chng ta gii quyt. i khi chng ta qunrng cha m cng khng th bit tt c nhng cu tr li v tt c nhng vn ca i sng. H cng sng trn hn o ny. V khng ai hi cha m lcc ngi c mun y khng. Thy chnh mnh y, h bt u c gnght sc mnh. H tm thy mt s cu tr li qua cuc sng.

Chng ta c dn dt trong lc thiu thi bi s hiu bit m h hc hi,d l mt phn. Nhng chng ta khng th dn dt cuc sng an ton ch

bng kin ca nhng ngi ngu nhin sng trc chng ta. Chng tacng khng th chp nhn nhng kin mt cch m qung. Chng ta


9/166

phi nh rng cu tr li c th l ca chng ta ch khi chng ta lm cu trli thnh mt phn kinh nghim ca chng ta. Khng c cha m hay thygio no c th sng cho chng ta. C nhiu iu chng ta ch c th hc hic qua cuc sng v hc hi v chnh mnh.

CHNG TA C TH THNH THT VI CHNH MNH KHNG?

Mt s ngi hnh nh sng ngy ny qua ngy khc m khng b th gi ngh v vic ny. H dng nh khng bao gi quan tm n th gii m hsng hay ni chn ca h trong . Cuc sng ca h c kim sot bngthi quen, v dng nh h khng cn tm kim s ci thin no. Tht l bthnh khi iu ny xy ra cho bt c ngi no, v ngi mt c hi

pht trin v tin b. Khng ngng tm kim cu tr li tt p hn v bncht ca cuc sng v v tr lm tng thm th v cho cuc sng. Cn nhiu

rn rng hn l phi chp nhn nhng cu tr li c k v phong tc tpqun ch v chng xa ri.

Ai c th ngng khng thc mc hay nghi ng v ngi ln lm chongi y mt can m. i khi, thy gio v cha m qu mt, qu bn, hayqu nn nng khng lu tm n nhng cu hi ca ngi tr. Cho nn saumt thi gian ngi y khng cn hi na. C nhng ngi li qu ch tmn nhng hot ng x hi, th thao, hay cng vic n ni h khng mngti nhng bn khon su xa v bn cht ca mi s.

Tuy vy nhng cu hi trong lng chng ta. i sng l g? Lm sao ta ny? Thng nh th no? S khc bit gia phi v tri l th no?Tnh thng yu l g? Vic g xy ra khi chng ta cht? C nhiu cu higing nh vy c hi bi ngi mi ni v mi thi i.

Nu chng ta thnh tht vi chnh mnh, hy nhng cu hi thm nhpphn no vo ch v c gng ca chng ta. Tm cu tr li tc l cchchng ta hc. ng bao gi cm thy xu h khi a ra cu hi. Chng tacng ng bao gi cm thy ai d ni ting n u, tm thy tt cnhng cu tr li cho chng ta ri. c sng trn vn, tt c chng ta

phi bit ngha ca cuc i v c gng tm ra mt s cu tr li va .Nghi ng v nhng cu hi l nhng du hiu lnh mnh ca s thnh thtvi chnh mnh v l mt thc o s c gng tng trng s t hiu bitca chng ta.

TN GIO C CU "TR LI" KHNG?


10/166

Mt s ngi ni v tn gio nh th tn gio c tt c cu tr li, nhng skhng nh ny ch em n nhiu cu hi hn. "Tn gio" l g? C phi li nh th, tng kinh, nghe nhng li cu nguyn, hc cch cu nguynkhng? Khi ngi ta ni v Thng h mun ni g? Do u ngi ta cc nim v Thng ? Lm sao chng ta bit nhng nim y nghay khng ng? Ti sao chng ta nn cm thy chng ta phi tin theo mtcch no ?

Khng c tn gio no c tt c nhng cu tr li, d rng c mc s haycc thy tu i khi ni l c. Tt c cc tn gio u c gng a ra nhngcu hi quan trng nht. Tn gio cng cung cp nhng ghi chp v cch trli nhng cu hi cn bn ca mt s ngi. Nhiu ngi ngh rng tn gioca chnh h cng hin cu tr li tt nht cho cu hi ca mi ngi.

Nhng nhng o s tn gio khn ngoan khng ni nh vy. Thay vo, cc

v ny khuyn khch ngi ta nn tm hiu ngha ca cuc i nh chnhcc v y ang lm.

CHNG TA C TH HC C G NGI KHC?

Khi chng ta tm cu tr li v nhng bn khon ca chng ta, thng rthu ch nu tm kim ngoi chng ta. Nhiu ngi thuc cc vn ha v tngio khc tm thy nhng u mi quan trng v ngha ca cuc i. tng ca h c th cung cp cho ta nhng ngh c gi tr. Nghin cunhng tng ny gip chng ta nhiu hn l ch nghin cu mt cu tr li

-- c nht cu tr li ca quc gia hay tn gio ring ca chng ta. N sm ra cho chng ta con ng ngn hn tin ti tr tu m nhng ngikhc thu hoch c.

Chng ta phi chn k lng ngi m ta cy nh v i sng khng chochng ta c th gi kim tra tt c t tin chng ta v kho st tt cnhng tn gio ca nhng th h khc. Chng ta phi chn nhng ngi c gng t ra thnh tht trong vic tm kim. Chng ta khng mun mt thgi vi nhng v thy khng thnh tht v t cho l quan trng, d l c haykim.

Chng ta cng chng mun b lc vo cuc thm him khu nh chut gianhng ngi m chng ta ang nghin cu tn gio ca h. Nu chng tamun khm ph Beethoven c vit nhc m ta thch khng, ta cn phi nghenhng bn giao hng v x nt ca ng. Chng ta khng nn quan tm ns vic ng thng i quanh qun vi ci c vt c vt trng. Cng mt cch


11/166

nh vy, nu chng ta mun tm nhng ngh hu ch t ngi khc,chng ta cn phi quan st quan nim v i sng ca h. Chng ta khngnn bn tm v cch n mc, hay phong tc khc bit vi chng ta.

Khoa hc gia, ngh s, k s, thy gio, trit gia v cc nh thn hc -- tt c,bt k n ni ging, ngn ng, x s, u ang c gng tm ra ngha miv cuc sng. Mt ngy no chng ta s c mt bc tranh ton vn hn

bc tranh chng ta c ngy nay. Vo lc , nh th l chng ta s vn cnc gng ghp tr chi lp hnh. Mt s ngi ang ghp mt gc ca trchi, mt s mt gc khc, vn vn... Nhiu ngi chng ta lu nhiun nhng chi tit nh nht, m qun i ton b bc tranh. Ch trong nhnglc tng tng nhiu hn, chng ta mi c gng c mt ci nhn v ton bi sng.

Hu ht mi ngi bao gi cng nhn vo tn gio ca mnh v mt cm gicno v ton b bc tranh ca i sng, mc du v s mnh cha clp vo. C l chng ta s hc hi mt cht t ca tn gio khc, iu cth gip chng ta hiu nhiu hn.

TI SAO CHNG TA PHI NGHIN CU I SNG

Lc cn nh, chng ta rt quan tm n nhng hot ng trc mt hngngy. Nhng khi l thanh nin, chng ta bt u khm ph ra l trong khicc hot ng ring r l quan trng th chng l mt phn ca ton b cuc

sng. V cuc sng ca chng ta l mt phn ca ci g ln hn -- cuci m trong tt c chng sinh u chia s. Chng ta tr nn quan tmhn v cuc i l g v chng lin quan n nhng cuc i khc ra sao.Chng ta bt u khm ph ngha cuc i. Chng ta ch tm n suy nghc lp hn trc y

i sng ca chng ta cng tr thnh mt vn tin b ca chnh chng ta,v nu chng ta ngh v iu ny, chng ta lm cho i sng ca chng ta c ngha. Bi v con ngi bt c u cng thy rng cuc sng c ngha l mc ch ca tt c mi ngi, h pht trin tn gio gip hquyt nh ci g thc s quan trng. Tn gio trn th gii ngy nay hindng cho chng ta nhiu ci khi ta tm kim ngha v cc cu tr li. Tt cnhng cuc tm kim mi quan h ng vi chnh h, vi nhng ngi khc,v vi th gii ca con ngi l mt phn ca s tm kim chung m chngta cng c dnh lu.


12/166

Chng ta chp nhn s thch thc trong vic truy tm ngha cuc sng,nu ra nhng cu hi v tm kim khng ngng ngh v vui vi nhng cutr li m ta c th chp nhn. Khi chng ta lm, chng ta s c c cmhng ca nhng ngi hi v tr li nhng thi i khc hay nhngni khc. Hy xem h ni g vi chng ta v hy s dng nhng g gipchng ta tip tc truy tm cch sng tt hn.

---o0o---

CHNG MT - N GIO

2. TNH NG NHT CA I SNG

Hng ngn nm qua, dn n , tr hay gi u bn khon v cng cu hilin quan ti chng ta ngy nay. i khi h c on con ngi t u n v

con ngi i v u sau cuc sng. H cng t thm vn nh chng ta.Th gii c to ra nh th no v tip tc ra sao? Mc ch ca th gii lg? S khc bit gia ng v sai l g? Ti l g? V tr ca ti trong th giiny l g? Lm sao ti c th tm ra chnh ti?

Qua nhiu th k, ngi n tip tc tm kim cu tr li cho nhng cuhi y, h tip tc nghin cu v lm sng t kinh nghim ca h trong cchsng. Mi th h a ra mt s ngh tip theo v loi cuc sng tt nhtv li sng tt nht trong v tr. Sau ny, ngi ta quyt nh mt s cc

ngh y phi c vit ra h khng qun v thay i v i khi chng vtnh ch c ni bng ming. Nhng ngh trn giy t tr thnh kinh can Gio. Mt s kinh c n ni khng ai bit khi no chng c ara ln u tin nhng cu tr li kh d cho cu hi ca con ngi.

Nhng kinh sch c nht l nhng cu th v nhng bi thnh ca c, gi lV c coi nh c khong 3000 nm trc. Brahamanas -- lut l mnhng thy tu thi hnh trong nghi l th cng, c vo khong gia 1200 v1000 nm trc cng nguyn. Kinh Upanishads (U B Ni S a) c vokhong 800 nm trc cng nguyn, l nhng cu tr li ca cc gio s

sng n dt ni ting vo thi gian trc nhng cu hi v i sng v vtr. Nhng thin Anh Hng Ca v i l nhng cu th trit l v o l vnhng anh hng truyn thuyt v cc v thn. Nhng thin anh hng ca nyl nhng truyn c c k li qua nhiu th h trc khi cui cng cvit vo th k u cng nguyn. Mt chng ngn ca Thin Anh HngCa, Dng i Bhavagavad Gita, tr thnh mt phm tn gio c a thch n .


13/166

Nu cc bn nhn tt c kinh sch ny cng mt lc, bn s thy "kinhthnh" ca n Gio di hn kinh thnh ca C c v Do Thi Gionhiu. Mc d nhng phm n Gio c dch sang Anh Ng tnguyn bn ting Phn, rt c th c nhng phn ca kinh ny bn khng thhiu c nu khng c s gii ngha ca n Gio. Bn c th rt thch thvi nhiu on trong kinh ny v n cha ng nhng cu chuyn v nghnhm vo tr li nhng cu hi m con ngi ngy nay vn ang hi, ti n v ti Hoa K.

Nhng chuyn trong nhng sch ny cho thy rt nhiu ngi n tmkim nhng cu tr li. Th d, h cho thy ngi n qu trng tr tu.Trong s nhng ngi ny c nhng sinh vin v i -- khng phi trong thc ca nhng ngi c giao cho bi v ti trng hc, m cho nhngngi khng c trng hc nh chng ta. Nhng sinh vin ny l nhng

ngi nghin cu v lm sng t nhng s vic chung quanh h, lm nhvy, h tr thnh uyn bc. Nhng ngi bnh thung nhn xt rng nhngngi uyn bc hu nh thnh cng trong cuc sng. H khng kh chu vinhng vic tm thng, v cng chng nn nng tm cch c hnh phc.H bng lng - nh vi chnh h. V i vi dn chng iu ny dngnh l hnh phc duy nht ng v lu di t c, ngi c tr tu h nhtr thnh ngi anh hng quc gia.

Tr tu c qu trng n mc ngi ta sn sng lm mi th t cn. C mt cu chuyn n v mt v trng gi em ti sn -- 1000

con b, trang sc qu gi t tin, mt c xe vi nhiu con la, v c acon gi ca ng -- tr cho mt bc hin trit ni ting dy ng v ngha cuc i. Ngi n m t ngi khng tr tu nh con ch trongging kh, hay ging nh con c khng c nc.

Mt cu chuyn trong kinh Upanishads (U B Ni Sa ) ni v mt thanhnin bt hnh n hc hi mt v thy uyn bc. u tin thy ny hi anhthanh nin nhng g anh bit ri. Anh thanh nin tr li bng tn schcng nhng on trong sch m anh nh c. Ri anh bun ru ni thm:

"Ti bit tt c nhng th ny, nhng ti khng bit chnh ti. Ti khng chnh phc. Xin lm n gip ti khc phc c ci bt hnh ny." V thyng gip anh, vch ra kh khn l do anh tm tr tu trong nhng lini hiu bit v cuc i thay v tm ngha trong cuc sng. Sau mt thigian, di s km cp ca v thy, anh thanh nin nghin cu v thin nhv chnh mnh v nhng phn ng v kinh nghim hng ngy. Anh tr nn


14/166

hnh phc hn, v sau thi gian hc tp, anh cm thy khn ngoan tmnh tm kim.

Ci g l hnh phc m ngi thanh nin tm thy trong vic t nghin cuv nhiu ngi n chuyn cn tm kim ngy nay? chnh l iu m hquan st nhng ngi uyn bc nht ca h. Tt c chng ta u bit dsao i na c ngi khng bao gi c kh nng gii quyt mt victrong mt thi gian qu di. Ngi y lun lun tm kim mt th g mi vhng th hn lm tip. Chng ta bit c ngi li ung dung t ti huht bt c ni no ngi thy chnh mnh. Dng nh ngi c stha mn su xa trong tm khm. Nhng ngi n Gio nht tr ni rngngi bn th hai trong s bn b ca chng ta hnh phc hn, v ngi y

bit mnh hn.

Ging nh ngi sinh vin tr tui khng hnh phc, tt c u khng bnglng khi h ch bit nhng s vic c tht, sch v hay s vt. Hnh phc chc th n t s hiu bit chnh mnh. Ci g c ngha l chnh mnh? Bn lai? u tin "Bn" l ci m ngi ta nhn v nghe: cch bn nhn, ging nica bn, c ch ca bn, ti ba ca bn. Tt c cc th c phi l bnkhng? Ngi n gio tr li l bn cn nhiu hn th na. Nu bnnhn vo gng, hay nghe ging bn qua ghi m pht thanh, hay nhn bntrong cun phim gia nh, bn ng vi nhng th ny. Bn cn nhiu hnnhng ci .

Thm vo phn c tnh ca bn m ngi ta nhn v nghe, cn c bn chtbt thng. Ngi n Gio ni c ba mc tnh kh thng thng. Mc thpnht l tnh tr tr, khng mun thay i, hay li bing. Mc th hai l tnhhung hng, c kh nng b kch ng bi sc mnh bn ngoi. Mc th ba,mc tt nht l tinh thn trm tnh, c kh nng gi c an nhin khng bsao xuyn bi cc sc mnh bn ngoi. Mi ngi u c mt cht mimt mc trong tnh kh ca mnh. Mc ch l loi tr tnh tr tr v tnhhung hng ra khi tnh kh ca bn bn c th bnh tnh v trm lng.

iu ny cng ging nh s nhn mnh ca ngi M v s tnh tm.Ngi ta hnh phc hn nhiu khi khng b phin nhiu bi mi binchuyn bun phin nh nht. H c th nghin cu v bit mnh r hn khih c mt tnh kh im tnh. V h s khng tin b cht no c hnh

phc thc s cho n khi h mun pht trin c gng cn thit.


15/166

Nu bn cha tng b th gi nhn vo bn trong bn, v c gng thm dci bn trong, bn s nhn thc rng nhng s vic m chng ta ni nkhng phi tt c l cho bn. Bn c mt s thi no i vi chnh

bn, v nhng thi ny l mt phn ca chnh bn. D lc no bn cnghnh din hay xu h, d bn mong ch hay khip s cuc i cn li ca

bn, d bn lm nhiu iu phi hn, hay nhiu iu tri hn theo tiu chunca chnh bn -- nhng s vic ny gip hnh thnh cm ngh v chnh

bn.Theo ngi n Gio, cm ngh v chnh bn ny sinh t cch bnnhn, v bn ni v t tnh kh ca bn. Nhng cm ngh y v nhng svic ny sinh hnh tng hnh thnh ci m ta gi l ci "Ng bn ngoi".

Ngoi ci ng bn ngoi, c mt ci ng ct li m bn phi bit cthc s hnh phc. Ci ng rt quan trng bn trong l ci Ta. Cc k khkhn cho bt c ai mun gip bn hiu cch bit ci Ta. l v ch mnh

bn c th bit hon ton ci ng bn trong ca bn. Cc o s n Gio a ra mt t gi gip ta trong vic tm cch t bit mnh. H nirng v ci Ta l tinh thn bn trong ca con ngi, n nm di tt cnhng kinh nghim ph du ca cuc i. N vn l bn cht khng thay ithng cn ca bn. Tt c nhng phm cht to thnh ci ng bn ngoiu c thu thp chung quanh ci li chnh, ci Ta, v b tc ng bi ciTa ny. Nhng ci Ta li khng b tc ng bi cc phm cht y.

Mt s s vic tuyt vi xy ra khi ngi ta bit ci g l cn bn v ct litrong chnh mnh. Ngi bit rng cng vic hng ngy, trc y c th

lm ngi y kh chu rt nhiu, khng thc s quan trng. l vngi y bit c l trung tm thc s ca cuc i ngi y khng btc ng bi chng. Ngi y bit nhn xa trng rng hn v kinh nghimca mnh. Ngi y c tm nhn cuc i. Ngi y tr nn khng thnhkin v t cm xc. Ngi y c th chn la v phn xt nhng bin chuynmt cch chn chn hn, v ngi y khng b m qung bi nhng cm xcv thi ca chnh mnh. Ngi n Gio ni rng ngi y c mt

bc tin rt quan trng tin ti s ng gp quan trng nht ca con ngi-- tr tu.

CI G L THC?

Nhng ngi n Gio nghin cu cu hi v ci ng thc s l g, ngthi h cng bn khon v th gii ca h. N l loi th gii g? Sc mnhno to ra th gii ny v vn lm cho n tip din? H nhn chung quanh


16/166

v thy cy ci, ni non, ng bng v sng ngi. H thy ma v gi. Hobit n tt c nhng sinh vt cng chia s vi h trn tri t.

H hiu rng khng th ni th gii l mt trong nhng th . Cng chngphi th gii l tt c nhng th m h nhn thy, cm thy v bit n. Thgii cn nhiu hn tt c nhng th ny. Sc mnh lm thnh th gii vlm th gii tip tc ng nhin nhiu hn nhng th trong th gii.

Nhng th gii ny, h quyt nh, l mt bng chng ca sc mnh ,ging nh chnh h. Tt c mi th trong ton th v tr, k c h, l kt quvn hnh ca lc sng to v tip din. Tt c mi th u h hng vi nhau,ri v tt c u c cng mt ngun gc.

T tng nh vy khin h kt lun l c mt s ng nht cn bn ca ttc s sng v tt c kinh nghim. Ngi n Gio s ni vi chng ta tt

c nhng khc bit bn ngoi m ngi ta cho l qu quan trng ch l tmthng v tm b. Nhng th dng nh l quan trng vo thi imny, nhng chng my chc chng bin i hay thay i. Th d, tt c chngta c th phn bit mt chng sinh v nhng nguyn t ca tri t. Tuynhin, lc cht tt c chng sinh u phi quay v thnh nguyn t. Khngc mt ngoi l no c. Ngi n Gio nhm vo minh ha nh vy lc gng ni rng ngay t lc khi thy c s ng nht (khng c khc

bit). Cui cng s c s ng nht. Ch l mt vn thi gian.

Trong Rig Veda (V ) c mt bi thnh ca n Gio v Sng to, bi ny

gii thch th gii xut hin ra sao. Bi thnh ca ny nhn mnh n s ngnht lc khi thy, v khng c s khc bit no:

Chng phi s hin hu, cng chng phi iu tri ngc ca n,Chng phi tri t, chng phi vm tri xanh thin ng, chng phi ci g bn kia

Chng phi ci cht, cng chng phi bt t, Ngy l m, m l ngy,chng phi ngy, chng phi m

ti bt u.

Bi thnh ca tip tc ni v sc mnh ng sau th gii ny:

Ri ci , ngun gc nguyn thy

Ca nh Sng - bt ng -- ngh ngi v hnh ng ni tip


17/166

Bao trm trong nim vui lng l. Bn cnh n

Trong v tr bao la, khng c g c.

iu quan trng m bi thnh ca nhn mnh l s ng nht ti cao ca Ci

(hay ci duy nht ), tt c u nm ng sau hay vt qua c hin huv khng hin hu. Trong ci khng c khc bit. Ngh ngi v hnhng ni tip, th d. Mi th u thng nht.

Ngi n Gio dng Ci ch ng ti thng, B La Mn. H dngi t v tnh trnh bt c nim no v Thng hay ng Sng Toging nh ngi hay Nguyn Tc Th Nht. H tin rng B La Mn l thcti ti thng pha bn kia v vt qua mi s vt m con ngi tm ra l"thc" khi chng thc chng qua gic quan.

y l mt quan nim v Thng khc vi Thng ca hu htngi C c Gio v Do Thi Gio. Nhiu ngi dng t "Thng " ch mt Thng c nhn cch ha -- l, mt Thng c nhngc tnh nh ngi. Th d, chng ta thng quen vi nhng thnh ng nh,"Thng thng yu", "Thng Nhn T", "B Mt Thng ","Tay Thng ". Ngi n Gio ni miu t c tnh con ngi nh vy l

phm tnh con ngi ngng m ni ngi khc. V v h tin Thng thin v cng tn, ngi ta phng on Thng c v s nhng phmtnh ng ngng m. Ngi n Gio ni, nhng Thng -- nu chng

ta dng t y ch thc t v bn cht thc s ca v tr -- th vt qu stng trng con ngi nh vy. V l iu m h cho l B La Mn, hayCi .

Trong n Gio c nhng v thn c nhn c tn th bi nhng ngithch lm nh vy. Thng chnh l nhng v thn ny m chng ta c

bit n trong sch v v n Gio. Theo huyn thoi ngi Hin u,nhng v thn c v (cng c th cng), v h cng sng ging nhchng sinh. Trong s cc thn ny, c ba v c tn sng nht ngy nay bingi n Gio. Ba v cng nhau to thnh Ba ngi: Phm Thin, ng sngto; Vishnu, ng cu ri; Shiva, ng ph hoi v khi phc.

Ngi n Gio tin l s sng to th gii l vic tip din m con ngichia s, khng phi l mt th g xy ra lu trong qu kh. Cho nn, htin ba v thn lm vic thi hnh vic sng to tip din. Cui mi chu khay thi gian di sng to Thn Shiva tiu dit th gii c. Phm thin toth gii mi. Trong chu trnh ny, con ngi gp kh khn khng th t gii


18/166

quyt mt mnh c, thn Vishnu xut hin nh mt con ngi hay dimt hnh thi khc, vi thn thng c bit, em n s gip cn thit.

Nhiu v thn v n thn khc cng c tn th theo bt c cch no conngi thy thch hp, vi cu nguyn, tn dng v l vt. Nhng ngisng o ku cu cc v thn ny ph h tt c cc giai on ca cuc i.Tuy nhin c n trong khi h th cng cc v thn c nhn, nhng ngi trthc n Gio bit rng cc v thn thc cht l l tng ca con ngim con ngi tng tng ra tr thnh thc t khch quan. Nhng v thnny thc s khng hin hu di hnh thc m con ngi ngh rng cc vthn hin hu. Chc nng thc s ca vic th cng nhng v thn c nhnl hng dn ngi l bi c kin thc v B La Mn, B La Mn vtqua tt c nhng bn khon v c on ca con ngi v v tr.

Ngi ta thng a ra cu hi rc ri nht trng tt c nhng cu hi: "Tisao th gii c to ra? Theo nhng ngi n Gio con ngi khngtm c cu tr li rt ro, v iu bi thnh ca v s Sng To ca hghi cu tr li:

Chao i, v ch thay l nhng li ni, v yu ui thay nhng t tng ccoan!

Ai y m tht s bit, v ai c th ni c,Th gii kh d ny t u n, v t nguyn nhn no?

Khng, c n nhng v thn cng khng phi! Vy Ai, c th bit?Ngun gc m t v tr ny xut hin,Ngun gc , mt mnh ngun gc c th gnh vc --Khng ai ngoi: Ci , mt mnh Ci , Cha t ca nhng th gii,Trong ci ng s cha ng, khng t vt

Nh nhng bu tri trn cao, Ci mt mnh bitChn l ca ci g th chnh Ci lm thnh -- ngoi ra khng ai c!

Nhng nu con ngi khng bit l do sng to ra th gii, h c th bitiu g quan trng hn. H c th bit Phm Thin. Kinh n Gioy nhng gi v cch mt ngi c th sng cuc i ca mnh tringhim s ng nht c bn l m hnh ca tt c sng to. Khi bn bitci Ta, "ng bn trong" ca chnh bn, bn cng bit trung tm ca v tr,Phm Thin, Ci "ng bn trong" ca tt c sng to. Ngi ta c th bitPhm Thin ch bng cch hiu chnh mnh. Ngi theo n Gio ni. "Ai

bit chnh mnh s bit Thng "


19/166

Mt bn thnh kinh m t vic trn nh sau:

Tinh thn trong ti nh hn ht ging cy m tc,

Tinh thn trong ti ln hn qu t ny, bu tri v thin ng, v tt c

nhng th gom li. l Phm Thin.

Hnh phc nm trong hng tm ra ngha thc s: ci ng thc s, bncht thc s ca v tr. B La Mn t n biu l nhiu cch -- con ngiqua ci Ta. Nhng B La Mn khng phi l mt trong nhng biu l: Ci vt qua tt c. Khi mt ngi thc s hiu bit ci Ta, th ngi y cth hiu B La Mn. Khi ngi y bit c hai, ngi y thy ci Ta v B LaMn hp nht. V con ngi nhn thc c kin thc ti thng, t hnh

phc ti thng. Tt c nhng sinh vt cng nhng s sng to ca tri t

cng ging nh th, quan tm n ton b B La Mn. Khng c nhiudng, khng c khc bit thc s trong bt c phn no ca thc ti. Tt cu ging nhau. Tt c l mt. " l B La Mn".

---o0o---

3. TI C V TR G TRONG V TR?

Ti sao ti khng c sung sng?Ti sao ti lm qu nhiu lm li?

Ti sao ti thng qu s hi? l nhng cu ngi ta t hi hay hi nhng ngi khc khi h ngh vnhng cch sng trong cuc i. Hng ngn nm qua, con ngi michng tc, mi quc gia dng nh a ra nhng li gii thch tt vcch t c hnh phc. Tuy nhin, ngi mi th h v mi x s,sng khng hnh phc v i khi cuc sng khng ra g -- theo li th nhnca chnh h.

Ngi n Gio ni mt trong nhng l do ln nht cho bt hnh phc

ca con ngi l o tng (maya). Mi ngi sinh ra trn ci i ny u bbi ri v thy kh m bit c nhng vic quan trng bng kinh nghimca mnh v o tng. Th gii ny l o tng (maya) c ngha l lc nocng thay i thnh mt ci g khc v s thay i c tip din khng ngngngh. Khng ai c th bit th gii ny l g, v th gii chng bao gi l cig ngha l n khng bao gi ng yn lu c th nghin cu v gii


20/166

thch; n lc no cng ang bt u. Cho nn con ngi d dng tr thnhsay m luyn chp nhiu vo ci thc ra rt tm thng.

Ngi n Gio khng c ni th gii ny khng quan trng nhng hnhn mnh vo s tht l th gii m ta nhn thy khng phi l th gii thcs. Th gii lun lun lm cho ta bi ri. Th d bn nhn ng ry trnnn ng st, bn s thy nhng ng st y gp nhau mt khong cchxa. Tht ra chng khng gp nhau, nhng di mt bn, n dng nh gpnhau.

Mt, tay, tai, s m -- tt c nhng th nh la ta nhiu ln. Lm saochng ta c th qu chc rng th gii m ta "bit" qua kinh nghim u tayca ta l th gii thc s? Chng ta khng th chc chn c, ngi n Gio tr li nh vy. V l chng ta thng bi ri bi s tht hin nhin,

chng ta phi hc cch gii thch tt c kinh nghim ca chng ta tm rathc t.

D ngi uyn bc c cn thn gii ngha n th no i na v nguy cnhm ln v o tng v tm quan trng ca vic hiu bit v ci Ta v BLa Mn, vn c nhng ngi sng mt i kh s. Nhng ngi n Gio quan tm n nhng ngi bt hnh ny. Ti sao vic ny xy ra? Lmth no c th ngn chn n? H bn khon vi nhng s vic nh vy v s

bt bnh ng v kh nng gia con ngi, nhng s khng bng nhau trongnim vui v au n. H mun c s gii thch hp l.

H kt lun rng gn nh v ngha khi ni vic y l do ri ro hay may mn,hay B La Mn chu trch nhim v nhng bt bnh ng y. Vic lmcho B La Mn khng cng bng v c on. N khng lm ngi hi thamn khi ni rng tt c nhng khc bit s c gii quyt ci bt dit no trn "thin ng" hay "a ngc", v con ngi ta dng nh khng rivo hai nhm "thin" v "c" ring bit.

Ngi n Gio tm thy cu tr li tha mn trong nim tin vo su thai (hay nhp hn). Mi ngi u c rt nhiu kip sng v s tip tcc nhiu kip sng -- khm ph ra mnh thc l ai. i l trng hccho con ngi; trong trng i ny con ngi bit n ci Ta v B LaMn. Khi h t c kin thc ny, con ngi ri b trng i. Ngi khng cn phi tip tc vo na; ngi hc xong.

Ngi n Gio miu t i sng nh mt dng sui hay con sng, nchy khng ngng, khng c khi u v cng khng c tn cng. Tt c


21/166

mi th u l mt phn ca dng: t , cy ci, mung th, con ngi vvn vn... Mi th hin hu i ny qua i khc cho n khi c kin thcv s ng nht ca ci Ta v B La Mn. Mi ngi s c nhiu c hi i n t bit mnh khi cn thit. Thuyt u thai em hy vng cho tt cmi ngi. Khng ai c th b trng pht trong mt thi gian v hn v mts li lm c hn.

C mt nh lut v tr hot ng sut cuc i. Gieo g phi gt ny mtlc no v mt ch no . l nh lut: mi hnh ng, mi nhhnh ng, mi thi u mang qu ca ring n. "Ngi tr thnh thindo nhng hnh ng thin v tr thnh c do nhng hnh ng c", mt cutrong nhng tc phm thing ling ca ngi n Gio vit. Cu ny cngha l mi ngi phi chu trch nhim v hon cnh chnh mnh, dngi y bi ri, lng tng v bt hnh -- hay hnh phc. Chng ta mun

li cho mt ngi khc, c l cha m chng ta. Hay chng ta mun licho ng b chng ta v c n B La Mn. Nhng li ch l trnh vn thc t. Bn l bn v nhng ci m bn lm trong qu kh. i vingi n Gio, ng nhin, qu kh gm tt c nhng kip sng trcca bn. Mi ngi c th ct t qu kh bng cch tri rng tm mnh vginh c kin thc v ci ng thc s ca mnh.

Nhng ti liu ca ngi n nhn mnh rng ta phi n lc bit ciTa nu nh hng v bt hnh trong qu kh s c b i hay loi b.

Nhng ngi ta thng khng ly iu ny lm mc ch ca mnh. H

khng lu tm n bn cht thc s ca mnh, v y l ti li chnh m hphi chu. H khng hay bit g v kh nng thc s ca mnh. Nhiu ngitrong chng ta b chm m trong ng mn ca thi quen v nhnghnh ng v thi qu kh ng tr chng ta theo cch chng ta phn ngvi tnh hung hin ti thay v khao kht mc tiu cao c hn. Vic nyging nh ngi tro ni tht bi khng ti c mc tiu v s cao nnqun i ci ham thch ca chnh mnh l tro ni.

Nhiu ngi sng khng ngh g v vic ny m ch phn ng theo cch m

h thng c. Ngi n Gio m t nhng ngi ny l "vi v nh cma qu trong u; b cn bi th gian ny nh ta b cn bi con rn ln". Khimt ngi thy mnh chy loanh quanh mt cch xao lng nh vy, ngi y

phi ngng li v t nhc mnh, " khng phi l bn tnh thc s ca ti."i khi ngi ta lm nhng vic m chnh ngi ta khng hiu. "Ti sao tilm ci ?" Ta t hi sau ny. i khi nh th cnh ca ng bn trong tnhin m tung ra v nhng th b tc nghn bn trong tung ra trc khi


22/166

chng ta ngng chng li. Thnh thong nhng v n bn trong km theonhiu bc l cm xc: chng ta gin d, chng ta bun b, chng ta r,chng ta ni cn thnh n. Nhng hnh ng nh vy khng phi li lachn khn ngoan m l gnh nng ca thi v hnh ng trong qukh m ta mang theo. Cch vt qua o tng ln nh hng ca qu kh lngng ngay li v hi, "Nhng ti thc s l ci g? Ci g l ci Ta?"

CH NG CP V NHIM V

Theo gio l n Gio, mi ngi c mt v tr ring trong cuc sng vtrch nhim ring bit. Mi ngi c sinh ra mt ch vi nhng khnng ring bit v nhng hnh ng v thi trong qu kh. iu ny giithch nguyn mu x hi n v n bao gm ci gi l ng cp. C bnng cp chnh, ghi trong cc tc phm n Gio: (1) nhm tr thc - thy tu,

(2) tng lp qu tc, k c qun nhn, (3) nhm hnh chnh gm c nhngnh bun v a ch; v (4) s ln dn chng lm nhng vic thng thngtrong x hi. Giai cp gi l "tin dn" hay "ngi b rung b" (mi y bhy b do lut ca n ) gm c nhng ngi c ngun gc thuc nhng

phn nhm khc ca giai cp th t, qun chng nhn dn. Do nhng iukin x hi v kinh t khc nhau, h "mt ng cp", hay mt v tr trong xhi.

Trong bn ng cp, c mi hai nhnh. Qua nhiu nm, hn mt ngn thbc ng cp xut hin trong i sng x hi n , nhng tt c u

thuc mt trong bn nhm chnh. Trong i sng x hi bnh thng, ranhgii ng cp thng phn nh bt cng thc s v thnh kin nng n.

Nhiu ngi n Gio chn chn ngy nay nhn thc l s lm dng ln vo ch ny. Vo th k th hai mi, nhiu c gng c thchin theo chiu hng loi b mt s bt cng trng trn. Ngi Gandhi lngi em ht sc lc phc hi "tin dn" vo a v c ng cp.

H thng ng cp dng em li cho mi ngi mt ch thch hp trongx hi, vi mt s nhim v phi thi hnh theo cch tt nht m ngi y cth. Ging nh khng c ai c th l mt ngi khc no , cng chng cth rt mnh ra khi ng cp ny trong i sng i vo mt ng cpkhc. Trong nhng ln ti sanh tip din, ngi y c th ci thin v tr camnh -- nu ngi y lm tt bn phn hin ti ca mnh. Ti n ngi tacng dy rng ngay c nhng ngi thuc ng cp thp nht cng c tht c kin thc y v ci Ta, nu h c gng ra cng . Bng cch


23/166

h c th ginh c cm tng tha mn ln nht m i hin dng choh.

---o0o---

4. MC CH I TI S L G?

Mt cu hi khc ny sinh nhiu ln trong tm tr ngi n : "i ti lm g? hoc "Ti phi lm g vi i ti? Nhng ngi n Gio chnchn i n ch tin rng c bn mc tiu c bn, gm c tt c nhng phnc gi tr v hot ng ca con ngi v mang li mc ch cho mi isng.

Mc ch quan trng nht m mi ngi phi vn ti l thot khi nhhng ca bt hnh trong qu kh. Mi ngi u c mc tiu cn bn sutcuc i l thot khi o tng thng qua s hp nht vi B La Mn. gip con ngi tin ti t c mc tiu ny, c nhng mc tiu khc tquan trng phi c thi hnh trn con ng .

Mt trong nhng mc tiu ny l i sng lc th, thc hin tt c nhngham thch bnh thng ca con ngi, k c ham thch rt quan trng btngun t nhc dc. Ngi n Gio khng bc b kinh nghim gic quanv cuc i -- pht trin quan h sng to vi ngi khc, bit thm m, biul tnh dc. Nhng ngi n Gio coi trng kinh nghim ny khi c

dng ng cch v khng c coi nh l nhng mc tiu duy nht ca isng. i sng lc th l mt trong bn mc tiu ca con ngi.

Mt mc tiu khc ca con ngi l tham gia vo hot ng kinh t hayphc li cng cng, bao gm mt s cng vic hay ngh nghip c gi tr.Mi ngi c bn phn vi chnh mnh v vi x hi lm mt s cngvic c ch. V vic ny ngi y s nhn c tin cn thit cho nhu cuhng ngy, v thng qua ngi y ng gp vo phc li chung. Trchnhim kinh t ca mt ngi i vi cng ng khng c coi thng lkhng quan trng v n l mt trong bn mc tiu ca i sng.

Thnh tu quan trng th t cho mi ngi n Gio l sng ng lunl hay sng o c. Ta c bn phn i vi chnh ta v i vi ngi khc lm nhng g c trng i chnh mnh v lun l v o c. Bn

phn c phn nh kh r rng ti n , cho mi mt ng cp cmt lut l hnh ng v thi m mi thnh vin phi thi hnh. V i


24/166

vi lut l ny, mt ngi pht nguyn bng n lc ca mnh nu mun tmt i sng tt p.

Mt phn ln gio l n Gio cp n khi nim bn phn lun l. Vngi n Gio nhn mnh n s ng nht ca tt c cuc sng, h tinmt ngi quan trng i vi tt c nhng ngi khc. iu ny c ngha lmi ngi phi hc hi vt qua quyn li v k ca mnh. Khi quytnh phi lm g, hu ht mi ngi mun ni, "Ti s c li g t vicny?" Ngi n Gio ni chng ta tm hnh phc lu di khi chng talm mt vic v i vi chng ta trong hon cnh ca chng ta l iuchnh ng khng quan tm n li lc m ta nhn c.

"Bn c quyn lm vic v ch lm vic khng thi, ch khng phi thnhqu ca n. Ham thch thnh qu ca lm vic khng bao gi l ng c

lm vic... Khn kh thay cho nhng ai lm vic v kt qu." Cu trn yc vit trong bn kinh thing ling ca h.

Chng ta thng ni hi ging nhau khi nhn thy rng, ngi chi v thchchi sung sng hn l ngi chi thng. Cng m thng cuc th licng thua. Mt khc nu chi m chi, kt qu s t n lo liu. c haythua, ngi y s tha mn v cuc chi. Ngi n Gio ni iu ging nh tt c nhng hot ng trong i. iu quan trng l chng tacm thy ci chng ta lm v cch thc chng ta lm -- khng phi l ci mta t c t vic .

NHNG GIAI ON TRONG I NGI

Nhng ngi n Gio thi c bit c nhng thi k trong i sngca mt con ngi c th t c mc tiu d dng hn thi k khc. Hchia i sng thnh mt s giai on, ri h c gng vch ra nhng lc thhay hnh ng thch hp cho mi giai on. Ch dn v bn mc tiu sc cung cp ty theo s sn sng hc hi v nhng mc tiu ny v khnng hon thnh mc tiu vo lc y.

Th d, tr nh khng cn phi lo lng v nhng bn phn kinh t v oc sau ny ca n i vi x hi. Tr nh s c th gi hc hi v nhngth y khi trng thnh. Tr nh cng chng cn sn sng cho vic thchnh tn gio ca ngi ln. Cho nn, s l di dt i trng i a tr honthnh nhng mc tiu ca ngi ln. Nhng ngi c bn phn i vinhng lut l ng cp i hi h phi b nhiu th gi v n lc vo hotng kinh t khng phi qu lo lng v mc tiu quan trng nht l thng


25/166

nht ci Ta vi B La Mn. iu ny rt ng cho nhm ng cp thp nht,cng nhn. Tuy nhin, nhng ngi n khng bao gi cho rng nhngngi thuc ng cp thp nht khng th hiu c s thng nht ny trongi sng hin ta ca h. Hon ton khng c i hi h v h qu bnvi nhng trch nhim khc.

Tt c nam gii ca ba ng cp cao hn c khuyn nh theo ui khoch sng c ngh, qua h c th t c tt c mc tiu.

Nhng o s thi c pht trin k hoch ny nhn mnh n tm quantrng ca nghin cu v lm sng t i sng. Theo k hoch ny, ngi tas ln lt tri qua cc giai on l hc sinh, ch h, ngi ngh hu, vang i khi kip trm lun tinh thn.

Giai on Hc Sinh. Thi gian b ra trong giai on ny th khc nhau, ty

theo ng cp ring. Tt c nam gii tr ca nhng ng cp cao hn uphi sng mt thi gian vi v gia s tn gio dy v tr tu c xa ca nv hng dn c sch thnh. Mi hc sinh c gip trc tip hc v ngha cuc i v c khuyn khch tm mt ch thch hp trong .

Theo truyn thng, khng mt ngi thanh nin no ang cn trong giaion hc sinh li lp gia nh. Tuy nhin, n thi nay, nhiu tp tc ckhng c nghim tc gn gi nh trc y. Ngy nay mt s cuc hnnhn nay xy ra trc khi ngi thanh nin hon tt giai on hc sinhthng l -- nhng s ny cng ch l s t nu em so snh. Nhiu bc cha

m ngi n vn chn v cho con. V nhng sp xp la i do cha m,thng thng khi i la ny cn rt tr, ngi thanh nin khng b mt thgi hc hnh tm hiu ngi v tng lai ca mnh.

Ni chung, khng c mt thi quen x hi no c th so snh c vi hhn ti Hoa K ngy nay. Ngi ln khng c cho rng gii tr khng lu n ngi khc gii. H ch lo liu mi quan tm ny s khng b khigi qu mc trc khi nhng thanh nin ny sn sng bit trch nhim vcon ci. i vi ba ng cp trn, iu ny thng c ngha l sau khi ngithanh nin qua giai on hc sinh ca i h. Hin nay lut ca n qui nh ngi con gi t nht phi mi lm tui trc khi c th i lychng; con trai khng th ly v trc mi tm tui.

C nhng l do ti sao giai on hc sinh li quan trng phi c hontt. Mi ngi u c kh nng t nhin lo lng v i sng v nu cuhi v cuc i. Nhiu nhng cu hi ny ln n mc cha c ai c th tm


26/166

c mt phn cu gii p, nhng con ngi dng nh bng cch ny haycch khc c gng tm cu tr li, hc hi v tip tc hc hi. Giai onhc sinh xc tin tin trnh hc tp.

Theo ngi n Gio, vic ny cng cho thm mt may mn, ci m hgi l "s ra i ln th hai". S ra i ln th nht l mt bin c m takhng kim sot c, nhng s ra i ln th hai l mt phn ca s thnhcng do n lc ca chnh mnh. Ngi n gi l ti sinh tinh thn:ngi thanh nin bt u thy c ngha cuc i. Ch yu l ta phi hiu ngha cuc i trc khi ta gnh vc bn phn gia nh.

Giai on Ch H. Mc du ta phi gi s ham mun hc hi ca hc sinh,nhng ta khng th mi vi v o s. Khng bao lu, ngi hc sinhthnh gia tht v phi nm trch nhim lm cha m. Trong giai on ch h,

ngi n Gio c th t c ba trong s bn mc tiu ca cuc i.H c th tm thy ngha cuc i trong lc th, v quan h hn nhn gipgii ta tt c nhng sc lc v ham mun cn bn con ngi. V l mtthnh vin trong gia nh i hi ngi y phi ng gp phn mnh vo sn nh kinh t ca x hi do nng xut. V chc chn ngi ch h c chi chu ton bn phn theo lut l o c ca ng cp mnh. Nu n thay i chm chp qua nhiu nm, th l v quyn li v bn phnring bit h phi tun theo rng buc tng ngi tng ng cp.

Giai on Ngh Hu. Ba mc tiu c th t c trong giai on ch h rt

quan trng. Nhng nhng mc tiu ny phi ng gp vo mt mc tiu lnhn -- tm ra ci ng thc s v bn cht thc s ca v tr. Cho nn, ngin Gio cung cp cho bc th ba, rt lui khi i sng cng cng, vvo thi im ny ngi ta (cng vi v, nu h mun nh vy) c th quaytr li nhng li ch ca mt hc sinh. Sau khi a chu u tin sinh ra, tac php rt khi cng vic hay hot ng ngh nghip, khng cn phtrch trch nhim trc tip v gia nh, v v sng n dt trong rng nghin cu. Trong mt nhm nhng ngi v hu c cng khuynh hng,ngi hc sinh trung nin by gi c c hi y mnh hn na nhng cu

hi trong nhng ngy cn l hc sinh: ngha ca i sng l g? Thng nh th no?

Khng phi mi ngi ti n c th tip tc ti giai on ny. Nhngngi ca ng cp cao c nhiu may mn hn tip tc v hon cnh kinht thun li hn. Ngi dn n sng trong nhm gia nh ln thay v gianh mt v mt chng nh ngi M thng sng. Nu mt ngi ri b


27/166

i gia nh, ngi y khng thy thiu thn nhiu nh trong kiu gia nhmt v mt chng. Ngay c ti M quc, mt s ngi thi khng kinhdoanh na sau khi con ci c gia nh. n , mt ngi ngh hu khngnhng rt lui khi cng vic m cng rt lui khi nhng hot ng thngnht ca mt ngi ch h hay giai on gia nh. Ngi y b nhngnhu cu v nhng loi th vui v hot ng trc y. Ngi y mun ngmngh, nghin cu v thin nh.

Giai on Ngi Hnh Hng Tinh Thn Giai on th t c th c thchin -- nhng t ngi i vo giai on ny. Nu ngi y cm thy sn snglm c vic ny, ngi y c th ri b ni n dt, lng xm v nhm b

bn tng c. Mang theo gy v bnh bt kht thc, ngi y lang thangch ny n ch kia khng c lo u hay khng lo lng- n bt c ci g ccho t n tnh ca nhng ngi dn trong lng m ngi y i qua. Ngi y

gip dn bng cch chia s tr tu ca mnh v ngha i sng hay bng shin din ca mnh. Ngi y c th sng mt th gian lm gia s cho hcsinh tr; nhng khi hon tt nhim v, ngi y li ct bc ln nglang thang.

Ngi Ty Phng thng hay khinh mit l tng ny. Tuy nhin, vnhng ngi n bit chuyn Jesus vch ra, Jesus cng i hi nh vyni cc t thn cn ca mnh. H phi t b mi th -- k c bn phn gianh - theo Jesus. Vi nhng ai sn sng theo bc i, Ngi mi: Hy ri

b mi th. Tm kim ngha cn quan trng hn bt c th ch no - c

n gia nh. Ngi n Gio i hnh hng lang thang bc l lng tinvng chc ny mt cch n tng khi ngi y ri b mi du vt ca tinkip, hon ton tn ty vo c gng hiu ci ng thc s. S c gng ny cth dn n kh s vt cht v c n, nhng nhng ngi n Gio hnhhng tin nhng iu y khng quan trng, v ci Ta nm bn kia an nhnv tnh b bn.

n Gio dy chng ta rng chng ta c th tm thy ci ng thc s chkhi chng ta tm kim mt cch thnh thc. S tm kim bt u trong

nhng ngy cn l hc sinh. N tip din qua thi k gia nh v thi kngh hu. Vic tm kim khng dnh lu g n vic t b bt c th g tnhin. Ta khng nn c gng trn p hay trit ph mt phn i sng camnh, cm ngh ca mnh hay cm xc ca mnh. Ta nn c gng hiu miham mun, thi thc, v nhng cm ngh xem chng l g.


28/166

i mt vi nhng iu ny mt cch thnh tht, ngi ta c th khm phra nhiu th v chnh mnh. Khi ngi y khm ph ra mnh l g, ngi takhm ph ra kh nng lm g nht. Lm iu vi tt c tm t ch vmun lm vic , v lm vic vi lng thng yu, ngi ta khm phra ngi y ang th phng. tn th Thng l ng thi tm thy cing thc s v ngha ca n. Nhng gi tr ny ch c th tm thy bi clng ham thch thnh tht mun bit nhng cu tr li v nhng cu hi cn

bn ca mnh, k hoch v sng cuc i chu ton mc tiu cao nht camnh.

---o0o---

5. TI S TH PHNG NH TH NO?

Qua nhiu th k n Gio ngi bnh dn n lng nghe li khuynca cc hc gi v cc nh hin trit ca h. H nghe nhng cu tr lica nhng nh hc thc ny v cu hi i sng v ngha ca n. V h c gng ht sc p dng nhng cu tr li y nh chnh ca h. Nhng cnhiu ngi ti n cng nh ni khc, khng th lm tn gio thnh cngvic chnh ca h. H phi cy ba c thc phm cho gia nh v chonhng ngi khc -- v c cho cc thy tu cng phi n. C mt s phitrng nom ca hng, nu khng tt c s bun bn s ngng. C nhng phn b nam gii coi nh khng c kh nng t c kin thc m nhng nhhin trit coi l thit yu.

Nhng ngi ny phi lm g? H mong c c mt i sng hnh phc. Hmong mun sng mc tt nht. Trn tt c h mong mun c giithot khi chui ti sinh v tn, h s h c phi sng i ny n i khclm vic v lo lng. C mt cch no nhng ngi ny bit n sc mnhv i trong v tr, m khng phi b th gi ca h vo vic tm kim? Ccch no sng ha hp vi nh lut v tr m khng phi b tin bc v thgi nghin cu vi mt o s uyn bc?

S GIP CA CC THN V N THN

Vi nhng ngi ging nh hng ngi ny, B La Mn tht kh mhiu c; B La Mn dng nh mnh mng v xa xi. i vi nhngngi ny th gii dng nh thn hu hn nu h c mt v thn ringng "v pha h". H mun c mt v thn cu nguyn, dng l vt vtn vinh trong nhng bui l c bit. H cm thy vi mt v thn nh vys gip h thnh cng trong nhng cng vic lm n v trong i sng tinh


29/166

thn. V nhng ngi uyn bc ni rng mi th phn nh B La Mn,ngi dn coi thn v n thn ca h l thing ling. V nhiu ngi cmthy mt v thn nh vy hon ton thuc v B La Mn m h cn phi

bit.

V qua nhiu th k, mt s thn ring t tr thnh rt i chng vi ngin Gio. Trong ba ngi, thn Shiva (Thn ph hoi v phc hi) v thnVishnu (Thn cu tinh) c c bit tn th. (Thn Vishnu c tn knhdi dng thc ha thn Rama hay Krishna). Nhng ngi th cng cngtm s gip t nhng phu nhn ca cc thn. Mt s nhng n thn quantrng l Durga, Lakshmi, Sita v Radha. N thn ni ting nht l Kali,Thnh Mu ca n . Nhiu n th c xy tn vinh n thn ny, vc th cng nh ngi m chung v l k th lm tt c nhng ngi tili s hi.

C nhiu ch thin t ni ting c th trong nhng in th cng c cunguyn v c hin dng l vt. Gia nhng ch thin ny c thn sc vt,thn thin nhin, v cc anh hng huyn thoi. Tnh v con s cc v thnc th cng ti n ln ti con s vi trm v. Mi gia nh chn mtv thn hay n thn th cng ring. Trong khi nhng thnh vin trong gianh c th cu nguyn hay hin dng l vt n cc v thn khc, h khng

bao gi qun hng ngy sng knh v thn ca gia nh ti in th nh.

Nhng v thn v n thn ny dng nh thn cn vi con ngi hn l B

La Mn, v ngi ta ngh rng nhng v thn v n thn hiu c tht biv hy vng ca con ngi. Cho nn du khch ti n nhn thy hnh nhca nhiu thn ang dng m thc c mc l phc v c mang i do.V tt c nhng hot ng ny, c nhng nghi l, bi thnh ca v li cunguyn thch hp. mt ch no trong n Gio c mt ch thin mngi hn mn nht c th tn th mt cch thoi mi.

Bng cch , s ng tn n Gio tr li cu hi ca h v th giinh th no v sc mnh g ng sau n. Khi h nhn thy mt cn bo, htin l cng vic ca mt trong cc v thn. Khi h bt u mt cng vicmi, h tin l mt v thn khc trong s nhng v thn s gip h. i vimt s ngi, th gii tn ti vi thn v n thn, nhng ngi c thngyu v an i.

iu m ngi n Gio trung bnh mun nht l s gip ra khi kiptrm lun trong i ngi. Ngi ta tin rng ngi ta c th mong mun


30/166

sng trong ht xc thn ny n xc thn kia cho n khi ngi y hc hi v bn cht thc s ca chnh mnh v v i sng. V v bit khng thdnh nhiu th gi nh cc nh hin trit v cc thy tu v thin nh vnghin cu, ngi ta tm con ng tt c gip . Ngi ta hy vngtm c cch cho mnh cng c c bit vi cc thn -- nht l vi ccthn Kali, Vishnu, v Shiva. Ngi ta tin rng v nhng v thn l hnh nhca Tinh Thn Ti Thng B La Mn nn ngi th cng thc s cgip .

Mt s ng tt c trin khai bi nhng ngi n Gio m o. l l do ti sao cc du khch i n tr v vi nhng cu chuyn l lngtri tai chng ta. H k li dn chng xm nhau tm ti Sng Hng, con sngln nht ti y v ti cc sng v cc sui khc. Ngi n Gio ntm v h tin rng l c ty u, ra sch nhng ti li qu kh v cho

h cng c vi cc v thn. Thm ch b sng cng c coi l thingling. Mt s ngi n Gio hy vng c an tm hay a v tt hn kip sau bng cch i b qung ng tht di dc theo cc b sng.

Thnh ph Benares l mt thnh ph thing ling ca ngi n Gio.H tin rng mt ngi cht trong vng 10 dm ca thnh ph ny th nhngli lm nhng tin kip ca h s c cc thn tha th. Ngi y c thsng nhiu nm mt trong nhng tng tri m Ngi n Gio ni n.

Nhng sau khi "ngh ngi" theo k hoch u thai, ngi y phi tr v trit sng nhng kip sng cn thit cho mnh t c s t bit mnh

y v kin thc B La Mn.

Qua nhiu th k tm cu cng c, nhng tn n Gio thmnhng tp tc tn gio khc vo. Con b c i x nh mt con vt linhthing, v nhng bui cu kinh c dng cho n. Kh khng bao gi b hmhi, v chng cng linh thing. Mt s cy c dng li cu nguyn. Nhngngi uyn bc n gii thch iu ny bng cch ni rng ci Ta hin dintrong mi th sng. Mt s con vt bn cnh no c th l s hin dini sng ca ci Ta dng lm ni ca mt ngi thn ca bn tin kip.

c Gandhi -- c ng bo ng gi l Mahatma hay "Linh Hn V i"--ni tn th b l s ng gp c bit ca n Gio vo tng tn gioth gii. Ngi gii thch nhiu tn gio dy thng yu ngi, nhng ch cmt mnh n Gio dy thng yu loi vt. Cho nn, nhiu ngi n Gio sng o khng bao gi n tht. Git mt con vt ly tht l sai, hcm thy con vt cng c quyn sng nh con ngi.


31/166

BA CCH TH PHNG

Nhiu ngi chn chn theo tn ngng n Gio khng tin l tt c sth phng ca ngi bnh dn u hu hiu. H cng bnh phm nhnhng du khch n n ni rng mt s nhng tu tp o l l v l vthiu hiu bit. Nhng ngi n Gio chn chn ny coi mt s tu tptn gio bnh dn ch l m tn d oan. H tin rng c ba cch sng mtcuc i lng thin. Mt l hnh thin. Mt na rt quan trng l kin thcv thc t. Cch th ba l hon ton thnh tm.

Mi ngi u c th lm nhng hnh vi thin. K ngho kh nht ca ngcp thp nht cng c th lm nhiu hnh vi thin nh mt thy tu gii hnhtrong mt ngi cha giu nht trn x s ny. i vi ngi n Gio,

phn lm nhng hnh vi thin l lm trn nhim v tt nht vi kh nng

ca mnh. Ai cng c ch trong i sng, v ch ca bn l do bn gi. Hygi ch -- v trn con ng i qua th gii ny, hy nng dng li gip ngi v vt.

Hnh phc duy nht xng ng vi danh ting bt ngun t kin thc vthc ti -- mc tiu ti thng ca mi ngi n Gio.

i vi cu cnh ny, con ngi ta thot ly gia nh, i vo rng nghincu v thin nh. Mt s t b tt c nhng rng buc trn tc -- ngay ctang l ca chnh h- i lang thang v min ng qu tm chn l. Mt s

ngi nghin cu Du Gi, mt h thng hun luyn v thin nh. Nhngngi ny tp th v nhng bi tp t th khng bit mt mi (chuyn cnhn nhng ngi sao bng trn, bng r, in kinh ca chng ta nhiu trongvic tp luyn). Khi h t c kh nng hon ton v thc v chnh bnthn h, h sn sng bit ci Ta.

Cch d nht sng mt cuc i lng thin l thng yu tt c mi thsng, v thng yu cc thn. Sng mt cuc i thng yu khng v k,mt ngi tr nn hon ton tn ty vi cc thn. "Thung yu ngi dnn thng yu Thng ", ngi n Gio ni nh vy. Mt s cgng tng cng tnh thng yu ca mnh n v thn c chn la bngcch nhn nhn h trong nhng vai tr nh: cha m, s ph, bn b, a tr,ngi bn i hay ngi yu. Nu hot ng sng o nh vy em ngith phng n gn bn cht thc s ca chnh mnh hn, th n cng mangngi y ti gn B La Mn hn. C mt s ngi n Gio cm thytrong i h t c tnh chn chn th phng trc tip B La Mn.


32/166

Nhng thng thng s tn sng v tnh thng yu c tp trung vomt trong nhng v thn c nhn.

RAMAKRISHNA

Mt trong nhng ngi n Gio ng ch thi gian mi y l mtngi tn l Ramakrishna. ng th phng theo cung cch ca tt c ba conng. V mnh ng tuyn b, "Ai l Rama v Krisna by gi lRamakrishna". ng c coi l ha thn ca v thn ti thng Vishnu,cng vi hai dng di siu phm rt i chng khc. Khi ng cn tr, ng bngi anh khin trch v khng chuyn cn nghin cu c th t ckip sng nh mt thy tu. Ramakrihna tr li:" V ti s phi lm g vimt kin thc ch kim cm? Ti mun ginh c s thng thi c thsoi sng tm ti v cho ti nim tha mn mi mi."

Khi ng xy c mt ngi cha do mt ga ph giu c thin cm ng h,Ramakrishna tip tc li sng tn ty nht. ng tr nn ngi sng bi Kali,Thnh mu, tng trng trong vn ha dn gian ca ngi Hindu nh phunhn ca thn Shiva. ng vt qua tt c nhng nghi thc v nghi lthng thng hiu c i ng l s by t lng nhit thnh tn gio mnhlit kin trinh

ng bt u thy vic quan trng l phi tin ti mc tiu tn gio m tt ccc gio phi n Gio coi l quan trng. ng tn th qua nhng phng

php tp luyn t kim sot Du Gi, bng s khm ph ra ngha su scnht v lc th, v bng s t b tt c nhng th vui vt cht, v qua lngthng yu Krishna tht mnh lit v sung sng. ng ln lt p dng tng

phng php v tip tc hnh tr cho n khi ng thnh cng trong victhng nht ci Ta vi B La Mn.

Khi vic ny xong, lng nhit huyt ca ng mang ng n nhng cgng nhm gt hi nhng gi tr tinh thn ca cc tn gio khc. ng lnlt tr thnh ngi Pht T, ngi Hi Gio, v ngi C c Gio. Tkinh nghim , ng tr nn tin rng mc tiu ca tt c tn gio u gingnhau. Mt on th nh s c t tn Ramakrishna hot ng n ,vnhiu ni khc trn th gii gm c Hoa K. Ngi ta tng nh n ng vnim tin ca ng trong s thng nht tt c tn gio v s nhn mnh cang v tm quan trng trong vic tm cu tinh thn.

NGI N GIO TH PHNG QUA HNH VI THIN


33/166

Gn y, ngi n Gio ngy cng hng nhn ra th gii bn ngoi. n bt u xc nh ng v tr ca mnh l mt quc gia quan trng.Phong tro ny c s gip rt nhiu bi nhng c gng v cuc ica mt ngi n Gio rt sng o -- Ngi Gandhi. Trc khi b m stvo nm 1948, phn ln th gii bt u trng i Mahatma Gandhi hngdn cch p dng nguyn tc tn gio vo tnh hnh chnh tr. Phn ln trongi Ngi, Ngi dn thn vo trong vic tranh u ci thin hon cnhcho dn tc n. Ngi lm c rt nhiu cho quc gia qua tuyt thc, cunguyn, hi hp hn l qua tuyn truyn, khng b v ni lon v trang. Khici cht ca Ngi xy ra do bn tay ca mt ngi n Gio cp tinkhng chi ni vic Ngi khng nh rng khng c s dng bo lc chng li ngi Hi Gio ti n .

Chnh ng lc tn gio lm cho i Ngi tr thanh tm gng hp dn

cho triu triu ngi ng o n Gio ca Ngi v l trung tm ca sch cho qun chng khp trn th gii. Gandhi cm thy li sng tt nhtcho chnh Ngi l li sng ca nhng hnh vi thin. Khi Ngi 34 tui, Ngi

pht nguyn li th gi trong sch d ngho kh. Ngi tn tm phng sng bo ca Ngi. Cho nn khng mt cng vic nh mn no l Ngikhng lm. Mc d Ngi thuc ng cp bun bn, Ngi b tt c nhngs phn bit ng cp ng sau.

Chnh khch thnh thin ny c mt m c l c gng lm cho th giichuyn mnh. Th gii l tng, Ngi ngh, phi t cho c bng phng

tin ha bnh ch khng phi bng chin tranh. Tt c nhng tn gio, tt cnhng cng ng, tt c cc dn tc phi c c quyn ng u. Gandhinhn mnh v chn l v bt bo ng trong mi lnh vc cuc i. Trongs nhn mnh ca Ngi, Ngi tp trung nh sng mt tri chn l vo s bt

bnh ng trong h thng ng cp v tnh khng ng cp, nhng giai cpny c coi nh mt vt thng trn gng mt n hin i.

Ngi i n ch cm thy rng dn n b tc i quyn c hng nnvn ha duy nht ca h, cho nn Ngi khi xng phong tro dn n

ginh c lp t s cai tr ca ngi Anh. Nhng s thay i ng thc hinkhng c hiu lc do mi trng ca thi quen kh hnh: nhn i v thnh xc hi li v t b nhng tin nghi vt cht. Qu tht Ngi khngsng v bn thn mnh m sng v chn l v bt bo ng.

Ting ni v dn ca Ngi hiu qu n ni chc chn mt s tc phm caNgi mt ngy no s nm trong s nhng tc phm thing ling ca n


34/166

. Ngi c miu t bi nhng t ca Ngi nh v cu tinh ca dn tc-- mt thin thn ging th. V mnh, Ngi n gin ni, "Ti l ngi caha bnh".

NH HNG CA N GIO

Chng ta dnh thi gian nhn vo n Gio v thy: cc thn v nthn, nhng hnh nh v biu tng, nhng cha chin v nhng ni thingling, nhng nghi thc v l vt. Chng ta cng ngng li nhn voRamakrishna v Gandhi, hai con ngi tinh thn v i gip ngi talu n s cn thit ca li sng o l. Bng cch y, hai ngi ny ci thin tn gio v x s ca h. Ni no tn gio to c s khc bitthc s trong i sng ngi dn, tn gio tr thnh mt lc lng thc shuy hong. n Gio l mt lc lng nh vy. Mt trong nhng tn gio

c nht trn th gii -- mt s ngi ni tn gio c nht -- n Gio c hng th k gip ngi dn tr li nhng cu hi su xa nht ca h.

Ti thc ra l g? Trong ci ng bn trong ca bn, ngi n Gio trli, bn l mt phn ca Thng .

i ti l g? Ngi n Gio tr li l s truy tm cho n khi tm raThng trong chnh bn.

Lm sao ti c th c hnh phc? Ch khi bn tr nn hiu bit Thng ,

ngi n Gio tr li.

Lm sao ti c th bit c Thng ? "Ai bit c chnh mnh s bitThng "

Cch th phng no l tt nht? Ngi n Gio ni: Tru b cnhiu mu sc, nhng tt c sa ca chng ging nhau... h thng tnngng khc nhau, nhng Thng ch l mt."

---o0o---

CHNG HAI - PHT GIO

6. C PHT HI V TR LI

Vo gia th k th su trc Cng Nguyn, nhiu ngi ti n btu s dng ng tt trong tn gio c m t trong Chng trc v s


35/166

th phng ca ngi n Gio. Ni chung l thi k tan v o tng.Chc l v ngi dn hon ton v mng v cuc sng, h ngy cng s hiu thai. Mt s ngi qun c cu hi nghim tc nht l g, trong n lcin cung t cu ly mnh v ra khi 100,000 kip sng m h cm thyh b a. M thut lc cho thy ngi dn qu b, hu nai, nga, ln,kh v voi. Nhng ngi khc t hnh xc mnh -- ng nguyn mt ch rtlu, nhn chm chm vo mt tri n gay gt, hay nut khi v la.

Nhiu thy tu khng gip ch c bit g. Chnh cc thy tu cng bn tm vicon ng tt trong i sng tn gio. H khng coi thin hng thy tu cah l quan trng. Trong mt bc tranh vo thi gian y, mt vi con chtng trng cho cc thy tu c em trnh by trong mt cuc diu hnhln. H tng li cu nguyn: "Om, hy cho chng ti n! Om, hy mangthc phm cho chng ti! V Cha t ca thc phm, hy mang thc phm

n, hy mang thc phm n! (Om l t tt nht ch Thng ). Ngidn by t xa hn na kin thp hn v cc thy tu trong cu tc ng n: "Vishnu nhn nhng li cu nguyn kh khan, trong khi cc thy tu nngu nghin cc l vt".

n Gio sau ny ginh li c a v lnh o ti n, nhng trong thigian ny, nhiu ngi khng th tm ra cu tr li tha mn v nhng khkhn xo trn trong i sng. V s bt toi nguyn ny, chng my chc cnhiu ci cch tn gio xut hin trong c gng gii thot cho n Giokhi tnh nng cn ca n. Mt trong nhng ci cch ny l s khi u ca

Pht Gio.

THI T C M

Vo thi im ny, khi nhng ngi chn chn nghi ng tn gio qu hngca h, v thi t tn Gautama (C m) ra i. Ngi l con mt ca tiuvng Flinch giu c thuc ng cp chin binh, v cha m Ngi hy vng

Ngi s tr thnh ngi tr v t nc. Cha Ngi s Ngi c th lm nhngg m ng cp cao lm -- tr thnh ngi i tm o l, hay ngi thotly khi kip trm lun t b cuc i. Tham vng to ln l ngi con phitheo bc chn mnh, ngi cha lm tt c nhng g c th lm c

bo v c C m trc nhng nh hng c th dn Ngi t b cuc ivng gi.

V nhiu huyn thoi v lc thiu thi, rt kh bit s thc v c C m.Nhng dng nh rt r rng Ngi l mt thanh nin thng minh v thnh


36/166

thc, nhy cm i vi tt c nhng bin chuyn chung quanh Ngi. Cngc th l v s nhy cm , m cha Ngi c gng bo v Ngi khng muncho Ngi bit ti li v bt hnh tn ti bn ngoi bc tng thnh. Nhngcu chuyn cho chng ta bit cha m Ngi bao vy Ngi bng li sng xahoa v tt c th vui vt cht. Cha m Ngi mun lm cho Ngi cm thy ttc i sng u hnh phc v lc th, chng c l do g m bun hay thmch qu nghim trang -- Cha m Ngi hy vng c C m hon ton chpnhn i sng vng gi, v s khng bao gi nghi ng n nhng khc bitv cuc i ca ngi khc.

Tuy nhin, ging nh mi thanh nin, c C m mun sng mt cuci theo cch ring ca mnh bt chp d nh ca cha m Ngi. Trong khii qua mt cng vin - theo chuyn k li -- Ngi nhn thy bn vic in suvo n tng ca Ngi. Nhng s vic ny lm Ngi sng st hn bt c

kinh nghim no trc y m Ngi tng tri qua.

u tin Ngi nhn thy mt ngi gi nua run ly by, rng rng, tc bc,lng cng, chng trn mt ci gy. Ln u tin, Ngi hiu ra l tui gi nvi tt c mi ngi. Sau , c C m nhn thy mt ngi bnh, thtgm ghic khi nhn thy. c C m tr nn chong vng hn, Ngi bnkhon phi chng trc sau ai cng phi au kh. Mt cnh kh chu th bal mt xc cht nm bn v ng. Hin nhin l ln u tin ci cht trthnh c tht i vi v thi t tr tui. Sau khi nhng cnh ny khin chothi t suy ngh bun ru v ci v thng ca i sng v sc p. Ngi

tnh c gp mt nh s, n mc t chnh vi mt v mt thanh thot. chnh l lc nh ri i sng hong cung tr thnh thc s i vi cC m.

Nhng huyn thoi cho bit cha Ngi c gng nh th no nh lchng thi t v suy ngh nghim chnh . Nhng v n xinh p c avo hong cung thi t gii tr vi nhng v iu v ca nhc. C gngloi b nhng suy ngh nghim trang ca Ngi, nhng v n ny ra sc nhyma cho n khi gc ng v kit sc. Khi c C m nhn thy s bin i

to ln v b ngoi ca h v h nm trong nhng t th th kch khi ngxung, mt ln na Ngi li thy s bun ru v xu xa ca i sng. Nginht quyt b hong cung m m ngay tc khc. Mc d con nh v ngiv trung thnh, bt chp s canh phng cn mt ca lnh canh ca cha Ngi,c C m ri b cung in v tm s vng v trong rng. Ngi khng tr v qua nhiu nm v cho n khi nhiu thay i xy ra trongi Ngi.


37/166

CNG CUC TM KIM CA C C M

c C m ri b cung in vi tm t trn y cu hi: i sng lg? Ti sao c s bt hnh? Trong nhng khu rng n qunh qu v vtn, Ngi tm kim nhng ngi uyn bc c th gip Ngi tm ra cu trli. Ngi hy vng tm c s tha mn m Ngi nhn thy trn gng mtnh s ngy n ti cng vin. V dng nh nh s tm thy s tha mnny trong i sng tn gio, Ngi quyt nh cng tm tn gio.

Trong vi nm Ngi hc hi vi nhng o s gii nht m Ngi tmthy. L mt hc tr gii, chng bao lu Ngi c hc thc bng cc v os. Mt trong cc v o s, khm phc s hiu bit ca Ngi, mi Ngi li cng tc dy ngi khc. Nhng c C m cm thy Ngi cha thdy ngi khc khi Ngi cha tm ra cu tr li m chnh Ngi ang tm

kim. Ngi bit r kinh sch, nhng Ngi khng tim thy s tha mn. Ngibit tp luyn v Du Gi, nhng cng khng thy hi lng.

Ngi vn b nhng cu hi nng bng dy v: Ti sao c bt hnh? Lm saocon ngi c hnh phc?

Ngi chuyn cn hn vo s tu tp kh hnh. Ngi b li tt c nhng lcth vt cht. Ngi buc mnh n cng ngy cng t i, v thin nh ngycng nhiu hn. Cui cng, huyn thoi cho bit, Ngi ch sng bng mtht go mt ngy, v b tt c th gi vo thin nh v nghin cu. Sau su

nm kin tr tm kim v tch cc hy sinh, ci cht ch l gang tc. Th mNgi vn cha tm ra cu tr li. Mt hm Ngi ngt i v gn cht i.

Vic ny chng t nh im trong i sng c C m, v Ngi nhnthy tt c s v ch v nhng ci m Ngi ang lm. Nu Ngi tip tc chngha kh hnh, Ngi s cht v khng tm ra cu tr li. iu m Ngi anglm, Ngi nhn nh, qu l in r nh c gng buc khng kh thnh nt.

Ngi phi trc tip i thng vo vn .

Mt vi ngi bn theo c C m, ngng m Ngi v lng nhit huyt

tn gio ca Ngi, khi thy Ngi quyt nh n tr li bn b i. By giNgi mt mnh l loi vi nhng t tng ca chnh mnh. Ngi ngi digc cy v bt u suy ngh v vn bt hnh v kh au. Qu bi ri sausu nm tm kim gii php, Ngi quyt nh tm cu tr li qua t tng vthin nh trc khi ri b ni ny.

C C M TR THNH PHT


38/166

Sau mt ngy v gn mt m, Ngi tm thy cu tr li. Ngi trthnh gic ng vi kin thc mi. Ngi tr thnh Pht "mt ngi gicng". Trong nim vui v s hiu bit mi ca Ngi, Ngi ni ln, mc d tay khng c ngi no. Ngi ni ta khng cn phi chu bt hnh ca isng hin ti v khng cn phi ti sinh lin tip trong cuc sng. V Ngi t c tu gic v s au kh ca con ngi -- bn cht ca kh au,nguyn nhn, v s chm dt kh au. Ngi thot khi ci vng bt tnca phin no v kh au, thot khi cm gic ca bun phin v chn ght-- c t do sng.

Ri c Pht C m bn khon ta phi lm g. Ta c nn dy ngi khciu m ta pht hin sau nhiu nm tm kim? C ngi no hiu Ngikhng? Ngi quyt nh tin vui Ngi c c by gi phi c chia s vinhng ngi st sng tm kim. Cho nn Ngi i v Benares (Ba La Ni),

ni Ngi s tm li nm ngi ng tu vi Ngi trc y b Ngi khiNgi quyt nh t b con ng kh hnh.

H l nhng ngi u tin c nghe nhng iu m Ngi khm ph ra.Bi php u tin m Ngi ging cho h c bit l Chuyn Php Lun.Bi php ny ni v vn kh au v cch vt kh au. Nhng im mc Pht nhn mnh n trong bi php u tin ny, trong nim vui phnkhch v s tnh thc ca Ngi, hnh thnh nhng khi nim cn bn cao Pht. o Pht l tn gio ca nhng ngi tm s tnh thc (gic ng).

CON NG TRUNG O

Con ng m c Pht C m tm ra c miu t l "Trung o" gianhng cc oan. Nhng cc oan phi trnh mt mt l i sng qu hamm nhc dc, v mt khc l i sng qu kh hnh. C hai cc oan nydn n mt qun bnh trong cuc sng. C hai cng chng dn n mc tiuthc s thot khi kh au. Nhiu ngi chng bao gi nhn ra qu ham msang giu v th nhc dc nh hng n nhng cu hi v mc tiu thcs ca h. Mt s ngi thy ci tai hi ca s ham m qu mc i nch coi bt c th g em li khoi lc l nguy hi. C hai nhm u phnng qu mnh trc s khao kht ca nhn loi.

c C m khm ph ra chng cc oan no l khn ngoan v chng ccoan no mang li hnh phc c. Qu ham m c cng kt qu cui cngtrn con ngi ging nh cho dy n vi lng qu trng. Mt khc thnh xc cng cc c kt qu ging nh dy n vi lng qu cng n


39/166

mc phi t. Trong c hai trng hp n khng ku thch hp. Khng cm thanh v hoc l qu trng hoc l qu cng. Chnh v thiu ha hp hayhi ha m c C m coi l kh au ca con ngi. gip conngi tm ra s ha hp bn trong chnh h v ha hp vi v tr m Ngi

bt u dy.

Trc thi c Pht C m, nhng nh trit hc n dy rng con ngi ti t bit mnh mng nh li dao co. c C m khm ph ra ngha ca iu ny cho chnh Ngi v ngh ra mt con ng c th hn dy ngi khc. Tuy nhin trong nhng li dy ca Ngi, Ngi khng baogi ri xa truyn thng n . Mt s ngi v mt s sch c cm tngc C m c gng bt u mt tn gio mi, hoc Ngi hon ton khngng vi nhng o s ng thi. Vic ny khng phi nh vy.

c C m ch i vo s nghin cu tm ti o l vi mt cu hi khc:iu g khin cho nhiu ngi khng hnh phc? Ngi mang cu hiny n cc v o s gii nht m Ngi tm gp nhng Ngi cng khng thgii quyt c vn vi iu m cc o s dy Ngi. Vy nn Ngikhng cn ngng m cc trit gia ch ni v gii thot kh au. c Cm mun nhc nh h l h ang chi a vi nhng ch ngha. Ngi dn

b bn ca Ngi phng cc trng phi trit l, v cc v o s ckhuynh hng ch coi trng nhng li ni ca mnh.

Mun tm con ng Trung o ha hp vi cuc sng, c Pht tuyn b,

mi ngi phi t mnh thn trng tm kim -- khng nn b th gi vo victranh ci. Mi ngi phi thm d v tri nghim. c Pht ni, "ngi tac th t c hnh phc nu thc hnh vic tm cu".

---o0o---

7. TI SAO TI KHNG HNH PHC?

Ngay c tr em cng kh au. Khi chng khng thoi mi, chng khc. Khichng ln hn chng tm cc cch khc by t ci khng thoi mi ca

chng. Nhng khng c vn kh au vi mt em nh v em khng thcs ngh v vic y. Em ch phn ng. Kh au tr thnh vn ch khingi ta t hi, "Ti sao ti au kh?" hay hu ht chng ta thng ni, "Tisao ti khng hnh phc?"

Thng thng khi chng ta khong 10 tui hay hn mt cht, t nhtcng c mt vi dp chng ta kh au v cng bn khon, "Ti sao s au


40/166

kh ny? "Hin nhin, c C m khng ny ra cu hi ny mt cchnghim chnh n khi Ngi vo khong ba mi tui. Chc l v cha m

Ngi c gng ngn chn Ngi nm tri bt c g khng lc th.

Nhng thanh nin ln ln trong mi trng c bo h qu mc thngkhng bit n vic phi i mt vi bt hnh thc s. Con ngi c c tnhkhc nhau, v nhp thay i t thiu nin sang thanh nin cng khng aiging ai. Nhng trc sau, mi ngi u phi i mt vi cu hi v l dokh au -- ca chnh mnh v ca ngi khc.

Ton b s ng gp ca c C m vo kin thc nhn loi tp trung vovn au n v bt hnh. Kin thc mi m Ngi tr thnh gic ng m di gc cy, l l do v kh au v cch vt qua kh au. Bi phpu tin Ngi ni v kin thc ny vi nhng ngi ng tu vi Ngi trc

y b Ngi i v Ba L Ni. Nhng iu Ngi cp tr thnh nhngnguyn tc ch yu ca o Pht ngay c i nay, v nhng nguyn tc nyc gi l T Diu . Chn l th nht m Ngi c gng gii thch cho

bn Ngi l s tht v kh au.

CHN L CAO QU TH NHT

Sinh l kh; hoi l kh; bnh l kh; cht l kh; s hin din ca nhngi tng m ta ght, s chia la vi nhng i tng m ta yu thch lm takh, khng t c mong mun l kh. Bm nu vo s sng l kh.

Khi nghin cu danh sch ny, r rng c C m ni v kinh nghim cami ngi ch khng phi kinh nghim ca mnh Ngi. Sinh n tht khngthoi mi cho c m ln con, tuy a tr dng nh khng thc c vicny. S ra i mt khi nim mi, hay mt "ng" mi hay c tnh mi, cngc th rt au n; v nhng thi quen c v khi nim c rt kh b. Tn tcng au n, d l s tn t ca mt ci rng hay sa st v o c v nimtin ca con ngi. m au tht phin toi, c th xc ln tinh thn. C cicht ln ni s cht cho chnh chng ta hay cho ngi cng l au kh. Shin din ca i tng m ta ght hoc s vng mt ca i tng m tayu cng l mt tri nghim au kh. Khng t c iu mong mun mchng ta t ra khin chng ta rt au kh. V khi chng ta c thm nhiuhiu bit v i sng, chng ta tr nn tnh thc rng bm nu vo bt c gc th khin chng ta au kh.

Tht ng tic l qu nhiu ngi ni rng c Pht bi quan v i sng hayNgi ni tt c i sng l kh au. Nu chng ta gii thch xc ng li


41/166

Ngi ni nh c ghi li th iu khng phi l iu Ngi ni. Ngi dy rng mi th cha ng kh nng kh au; mi qung i c th an s khng ha hp cho mt ngi. c Pht khng ni tt c i sngu kh au.

R rng s gii thch ca c C m v kh au vt qua ci kh au thxc n thun. Ngi nhn mnh nht v ci kh au ca tm v nhng cmxc. y l ci bt hnh su xa nht. c C m tin rng ngi khng cha hp trong cuc sng cm thy ci kh au ny. "Nu ti khng hnh

phc, l v ti khng sng ha hp. Nu ti khng sng ha hp, l vti khng bit cch chp nhn th gii l nh th. C l ti ang mong munnhng th trn th gian m ti khng c quyn mong mun. C l ti ang

bm nu qu mnh vo mt phn th gii ca ti, bi vy mt s tip xc viton b bc tranh".

c C m c gng ly im bt u l thc t kinh nghim c tht, mkhng ai c th nghi ng, v mi ngi c th hiu cho chnh mnh. Ngini, trong tt c kinh nghim ca con ngi, tr phi c mt s hiu thu thcs, c mt yu t au n. Ngi chuyn li mi: "Hy tm hiu cho chnhmnh nu iu ny khng ng vi i bn". Ngi yu cu mi ngi hyxem khng phi ch c Ngi trong tnh trng kh khn. Tt c mi ngi,vo lc no trong i sng, phi i mt vi s tht chung ny -- skhng ha hp ca h. khng phi ch l "bt hnh ca ti"; l vn m tt c con ngi u c. c C m nhc nh bn rng "ci phin no"

ca ti l ci "phin no ca th gii" -- v ci phin no ca th gii l ciphin no ca ti.

CHN L CAO QU TH HAI

c C m ni vi t ca Ngi, "Ta ch dy hai iu, kh au v thotkhi kh au". Ngi ging nh mt bc s n khm bnh nhn. u tin

bc s xem ngi bnh cm thy th no. Ri bc s chn on nguyn nhnca bnh. c C m ging nh mt thy thuc gii, tin vo Chn LCao Qu Th Hai, nguyn nhn ca kh au.

l Chn L Cao Qu v ngun gc ca kh au. Chnh s khao khtthm mun gy ra s ti to nhng ci bt u tr thnh. Ci khao kht thmmun ny i km bi khoi cm nhc dc v tm cu tha mn ni y, nikia. N mang dng thc thm mun lm va lng gic quan, hay thmmun s pht t.


42/166

Kh au l kt qu ca thi lm ln i vi th gii v nhng kinhnghim ca chng ta trong th gii. Th gii khng xu, nhng thi thmmun lm th gii hnh nh xu. Ci thm mun ny, hay ham mun thiqu lm chng ta thnh n l cho bt c g chng ta thm mun. Ai ai cngnhn thy nguyn l ny hot ng -- thm mun n ung, thm mun niting. thm mun thnh cng. Tt c lm chng ta mt t do la chnmt cch khn ngoan. iu m c Pht C m mun ngi ta thy l aithm mun th khng th c t do v bi vy khng th c hnh phcthc s.

Qu v c th ni h nh c hnh phc trong khi thc hin mi ham mun."Nu ti c mi th ti mun v lm mi th mun lm, ti s hnh phc."

Nhng loi hnh phc li l gy ng p lng ng, v n khng em thamn su xa hn mc tiu thc s ca con ngi. Chng ta thng thy

ngi ngy cng l thuc nhiu vo nhng nim vui gi to v h thc s sphi i mt vi bt hnh su xa hay bt an trong chnh h.

c C m khuyn mi ngi hy t mnh tm ra s khc bit gia hailoi hnh phc. V Ngi ni v nhng quan st ca chnh Ngi.

Khi theo ui hnh phc, ti nhn thy nhng tnh xu pht trin v nhngtnh tt mt i, vy nn trnh loi hnh phc ny. V khi theo ui hnh

phc, ti nhn thy tnh xu mt i, v tnh tt pht trin, th loi hnh phcny nn theo.

Ngi a ra thm li khuyn cho nhng ngi tm cu hnh phc. Ngi ni,thm mun dn n bt hnh gy ra bi s ngu mui v nhng nhu cu thcs ca chng ta. Nu chng ta khng ngu mui nh vy, chng ta s khnglm cho mnh bt hnh khi theo ui nhng th khng bao gi toi nguyn.iu ny em chng ta tr li cng cu hi c nu ln qua nhiu th ktrc y bi nhng ngi n thng thi: "Ti thc s l ai?". c Cm ng vi h l con ngi khng phi ch l cm ngh v t tng.Mt ngi khn ngoan bao gi ni v bt c cm ngh no, "iu ny khng

phi l ti thc s." c Pht dy hot ng ng gi trong i sng dnn c nhiu kin thc hn v ci ng thc s, v iu ny em hnh phc.

Nhng th m con ngi thng ham thch khng tha mn nhu cu thc sca h. Mt cu chuyn Pht

Gio k li, trong mt cuc hnh trnh, c C m tnh c gp 30 ngin ng ang chy. Ngi lin ngng h li v hi h gp chuyn g, v h


43/166

lin k li cu chuyn. Trong khi h ang cng nhau i chi v n ngoitri, mt trong nhng ngi bn n ca h trn i cng nhng t trangca ngi khc nn nhng ngi ny nng lng chy ui theo ngi ncp.

c Pht lin hi mt cu: "Cc bn ngh xem iu no tt hn -- ui theongi n b hay i tm ci ng?" Nhng ngi n ng ny quyt nh tmci ng thc s quan trng hn chy theo vt. Cu chuyn k, nhngngi ny tr thnh t ca c Pht.

Ging nh ba mi thanh nin tr, chng ta c th ph phm sc lc cachng ta vo vic tm kim v b. Nu chng ta khn ngoan, chng ta ngngli v t hi, "Ci g thc s ng truy tm?" Cu tr li ca c C m rttrc tip: Chng ta phi tm nguyn nhn ca s thm mun ca chng ta,

ri chng ta tm cch loi b nguyn nhn.CHN L CAO QU TH BA

Kh au chm dt vi s chm dt hon ton thm mun.

Con ngi khng phi lm n l cho thm mun ca mnh, c C m ninh vy. Ngi ta c th lm mt vic g v bt hnh ca mnh. Mingi c mt s la chn v cch sng. Ngi ta c th sng bng nhnghot ng n gin, khng gy ra vn thng l, nhng hot ng ny

ny sinh v thm mun. Hay ngi ta c th chn s phn ng ca mnh trnc s ca mi trng hung gp phi. Trong trng hp th nht, ngi tahnh ng do "nhu cu" b mt, khng bit v nhu cu thc s ca mnh.Trong trng hp th hai, ngi ta c th nhn thc c tim nng thc sca mnh. S la chn ty theo c nhn, v do chnh ngi y s gt hi ktqu.

Th d, ngi ta c ln thy rng n th g mnh thch c th khin tm trngi y thot khi phin toi. Sau ny, d ngi y c th chn cch n thg tt mi ln cm thy khng hnh phc. Nhng loi hnh x c th rt

kh gii quyt vn . Thc t l ngi y ch thm vo nhng phin toi mkhng bit, v ngi y c th mc chng kh tiu v qu mp v y nhngvn khng bao gi c gii quyt. l loi tnh hung m c Cm ang suy xt khi Ngi ni, "khao kht thm mun gy nn s ti toca nhng ci bt u tr thnh"trong Chn L Cao Qu Th Hai ca Ngi.Trnh vt ln thc s trong lng vi mi kh khn, khi n khin cho mnhvp phi vn mi do mt vn khc. Ngi y xy p vn mi trn


44/166

nn mng ca tt c nhng vn cha c gii quyt. Lm nh vy,ngi y tip tc ti to bt hnh ca mnh.

Khi ngi ta gp mt vn mi trong cng mt chiu hng v ch nhvn c, ngi y to ra nhng hnh ng v ch v nhng thi quen btthin. iu ny c th dn n hnh phc trng cu khng? c Pht trli, khng. Ngi ni, nhng hnh ng v nhng thi quen nh vy phtxut t nhng ham mun khng c xem xt v khng c g ngn cn.Chng dn n gi tng bt hnh. Chng c xut hin trong i sng conngi nhiu ln, trong nhng chiu hng mi, v c trong kip sng mi,theo gio l ca c Pht.

Pht T ging nh ngi n Gio, tin tng vo ti sinh. Nhng hnhng v ch v nhng thi quen bt thin phi c loi b hay khc phc

trc khi c th gii thot khi ci vng v tn ca kip sng cu thnh phnln kh au ca con ngi. l mt phn m c C m ni bi cu"bm nu vo cuc sng" trong Chn L Th Nht ca Ngi. Ton b hthng ti sinh v tt c bt hnh c th chm dt i vi mt ngi khingi y chm dt s thm mun khng c g ngn ngi.

S khao kht, s phn ut, s m m -- y l nhng du n ca thmmun. Nhng hnh ng pht xut t chng dn n bt hnh. Hnh phct c bng cch chm dt thm mun. Xy dng tnh nt con ngi hmnay quyt nh hnh phc ngi y s t c ngy mai. Ngi Pht t

c th ni thm rng loi cuc i m ngi ta sng hm nay quyt nhmt phn vn hi hnh phc kip lun hi ti. Ngi Pht T khng ni"mt ngi" hay mt "linh hn" -- ngay c n Ci Ta n Gio -- khichuyn qua kip khc. Chnh nh hng ca kip qu kh ti sinh vo kipti. Khi mt a tr n tui trng thnh, chng ta bit nh hng t lcnh ca n quyt nh phn ln vic n tr thnh loi ngi trng thnhno. Ngi Pht T cng ni thm rng iu g ng trong mt kip sng ths ng cho tt c cc kip sng c th hiu c, v kip sng trn gian nych l mt on trong nhiu on khc.

Ta c th thy kh m hiu c l thuyt Pht gio v nhng nh hngqu kh v s lun hi ko di qua nhiu kip sng. Nhng rt d thy rngmt l thuyt nh vy ng gp vo s hiu bit ca chng ta v kip sngca mnh by gi. Nhng g m chng ta l hm nay c quyt nh bimi th i vo qu kh ca ta, k c lch s nhn loi. Chng ta s l gngy mai c quyt nh hm nay bi s la chn ca chng ta. Ngi


45/166

Pht T ni, chng ta s c s la chn tt nht khi chng ta chn la mtcch thn trng, khc phc tnh ch k v nhng dc vng mnh lit.

---o0o---

8. LM SAO TI C TH TM THY HNH PHC?

Nu c Pht C m ch ni, "Chm dt nhng dc vng dn n bthnh, th tc l Ngi khng li cho cc t ca Ngi mt s gip thc s no. May mn l Ngi khng ngng li vic dy bo bng likhuyn. Ngi hiu hu ht mi ngi cn c gip bit cch ngnchn thm mun. Bi thuyt ging u tin ca Ngi kt thc vi T Diu quan trng. a ra li tuyn b cui cng v chn l m Ngi khm

ph ra, c C m m t phng php m con ngi c th ngn chnthm mun. T thi c Pht C m, phng php ny c gi l "BtChnh o". Tm bc ny l phng php c trng m c C m ngh cho con ngi t gii thot khi nhng nanh vut ca dc vng cachnh mnh.

(1) Chnh Kin

c C m ni, bc th nht tin ti hnh phc l quan im ng(chnh kin) v bt hnh. Trc khi c tin b, ngi ta phi nhn vo vn xem vn l g. Khi thy chnh s khng hiu bit ca mnh v

nhng s vic c tht trong i mnh gy ra phin toi, v khi chp nhntrch nhim v phin toi y, th ta i vo con ng ng. c C mkhng cho rng Ngi tm ra con ng c o i ti hnh phc. Ngimiu t con ng c t xa. Nhng Ngi cm thy a s ngi takhng thc c con ng ny.

c C m ni, chng no chng ta nhn i t quan im sai lm (tkin) chng ta cn tip tc tham dc nhng th m ta tng rng nhng th lm chng ta hnh phc. l con ng t la di mnh. Chng ta phihc cch nhn cho chnh mnh ti sao c o tng. Ri chng ta sn sng i

vo bc th hai m c C m gi l chnh t duy (kht vng ng).

(2) Chnh T Duy

Mi ngi u khao kht mt ci g . Ci kh khn l hu ht chng ta,trong hon cnh tinh thn v tnh cm ri rm, khao kht nhng iu saitri. Chng ta khng tp trung khao kht v n lc ca chng ta vo mc


46/166

tiu ng gi. Nhng khi chng ta t b nhng gi tr sai lm dn chng tati bt hnh, chng ta sn sng chn gi tr thc s. c Pht vch r lngtt v tnh thng l chn gi tr. Nhng gi tr y ch c th t c khingi ta vt qua c vn quan tm u tin ca mnh l ci "Ta", "Ti"v "Ca Ti". Ch sau khi thi khng cn cho mnh l trung tm th lng ttv tnh thng chn tht xut hin mc t pht v t do.

Hai bc u tin ca c Pht trn con ng Trung o ni v tm quantrng ca vic ci thin thi . Ba bc k tip ni v loi hnh kim phi

bt ngun t thi ng.

(3) Chnh Ng

Bc th ba l chnh ng. Ngi i theo con ng Bt Chnh o ca

c Pht th khng cn thch th th phi, ph bng, v lng m hay chuynvu v. Li ni nng s c kim sot, n cn v thn trng, v n xut phtt thi t t i vi ngi khc. Mt s ngi phm ti do iu m h nicn ti t hn c nhng k phm ti chai l lm. c Pht cng nhn, gingnh nhng nh tm l hc hin i cng nhn, y l mt chng ngi chos trng thnh chn chnh.

(4) Chnh Nghip (Hnh X ng)

Bc k tip trong Bt Chnh o ca c Pht l bc quan trng ca

chnh nghip. c Pht khng m t tng tn phm vi ca bc ny.Nhng nhng t ca Ngi tng bc tho mt danh sch nhng g takhng nn lm. Mt bn lit k tiu biu ni khng c git, trm cp, tdm, ni di hay dng cc cht say. Tuy nhin, nhng li dy bo cm onny c lin quqn n tm quan trng v hnh x m c C m ni. Ngi

bit rng khuyn khch ngi ta lm mt s iu quan trng hn l ra lnhcho h khng c lm ny n.

i vi c C m, chnh nghip (hnh x ng) c ngha l tnh thng.c C m dy rng "tt c nhng g chng ta c chnh l kt qu nhng

g m chng ta ngh". Cho nn chng ta khng nn cha chp nhng cmngh ca on gin hay th hn. Cm ngh v t tng lm hng c hi chnh phc nh hnh ng. "N hnh h ti, n nh bi ti, n lm ti tiutan, n cp ot ti -- nhng ngi cha chp nhng t tng y, th hnkhng bao gi chm dt," c C m cnh bo chng ta. V Ngi khm

ph ra rng bt c lc no "hn th cng khng chm dt hn th, hn thch chm dt bng tnh thng". V Ngi ni trong mt dp khc, "Hy


47/166

cho con ngi vt qua gin d bng tnh thng, hy cho con ngikhc phc ti li bng iu thin."

c C m thng ni vi bn b rng ngay c khi b nh p v phu,hoc b lng m hay b nh bng gy gc, b nm , cng khng nn nhli hay c nhng t tng hn th. "Nu ai chi ra bn, bn phi dp i ttng hn th, v quyt tm, 'Tm ta s khng b xo trn v khng mt ligin d no s thot ra t mi chng ta. Ti vn t t v thn hu v cnhng t tng thng yu v khng th on giu gim no.' Nu bn bnh bng qu m, bng , bng gy gc, bng gm, bn phi nm ttng hn th v gn gi tm bn vi lng thng yu khng c mt th ongiu gim no."

(5) Chnh Mng

i vi mt ngi thc s tha thit tm cu chn hnh phc, bc th nml mt bc k tip hp l. l k sinh nhai ng (chnh mng). c Cm tin rng, c mt s cng vic m ngi ta lm khng th khng lm hinghim trng chnh mnh v ngi khc. Bt c mt cng vic no lm tnthng s sng di bt c hnh thc no cng khng nn theo. Vi ngiPht T, vic lm n ny gm c: ngh t, ngi bn c dc (ma ty,cc cht say, v tng t), bun bn n l, hay ngi ch n l. Ta khngnn tham gia vo vic ct ru hay phn phi ru. Cng chng nn lmqun nhn.

iu ny tri ngc hn vi gio l ca n Gio m c C m rtquen thuc. Ngi n Gio tin rng mt ngi sinh ra lm nghnghip thch ng ca mnh. Nhng c Pht tin rng ta khng nn cn trngi khc tm cch thch ng va nht vi cuc sng. V th, ngi ta cth phi thay i ngh nghip. Chnh c Pht c chung quanh Ngi nhngngi t b i sng gia nh v ngh nghip thng l i vo li sngtu vin. Ngi cho rng l tng l tt c nhng ngi thnh tht tm cu ol u lm nh vy. Bng cch , chc chn h s tm c s tha mnlu di. Tuy nhin sau ny mt on th c s c thnh lp. Qua nhiunm, ngy cng nhiu nhng ngi Pht T tip tc sng vi gia nh, tmnhng cng vic thch hp, hn l b li nhng th nh vy vo tu vin.

(6) Chnh Tinh Tn

Bc th su l mt bc vt qu tm mc hnh kim. y l Chnh TinhTn, v i vi c Pht, nhng t ny c mt ngha c bit. Chnh Tinh


48/166

Tn c ngha l ta phi tm cho chnh mnh mt tc ring trn con ngBt Chnh o i ti chn hnh phc. Ngi tm cu o l khng hnhng qu chm chp hay qu vi vng. Khng c hnh phc no t ctrong c gng bt kp ngi khc. Bn chnh l bn, c nhu cu ca ring

bn v nhp ca chnh bn. Nhim v hc hi bit nhng ci ng thcs ca chng ta l hc cch i tc tt nht.

(7) Chnh Nim

Bc Th By ca c C m l Chnh Nim. Ngi tuyn b rng chnhtm dn con ngi vo hu ht i sng bt ha. c Pht cho rng, dcvng th cht lm qun tr, nhng thng l v tng tng mnh m toqu nhiu dc vng. Thm mun n ung t n khng lm ngi ta bthnh. Bt hnh pht trin khi n qu nhiu hay qu ham mun n ung. Mt

phn ca chnh nim c ngha l hc cch nghin cu dc vng th cht vtt c mi th khc xem chng thc s l g khng phi nh tng tnglm chng bin thnh.

Mc ch ca c Pht l dy con ngi rng nhng i tng li cun gicquan c sc mnh lm chng ta khng hnh phc v chng c th dn ntham dc thi qu. Ngi thy rng nhng ngi n ng bnh thng c thiquen "l tng ha" ph n. Ngi dn d cc t ca Ngi hy vt quathi quen n l v b mt p. Chuyn c k li v mt ngi l khchmt ln

Documents

Nhung Ton Giao Lon Trong Doi Song Nhan Loai - TT Thich Tam Quang