NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

Nr 1 /Luty 2010

UKŁAD TRAWIENNY OBROŃCĄ ORGANIZMU

TWÓJ ZDROWY BRZUCH

Prof. Wiesław Tarnowski: aby zachować zdrowie przestrzegaj 10 zasad zdrowego żywienia.

FOT: ISTOCK

DO ZDROWIA

4KROKI

DietaBezpieczny sposób odchudzania

AlergiaW alergię pokarmową zaangażowa-ny jest układ immunolo-giczny

PROF. WIESŁAW TARNOWSKIChirurg, Klinika Chirurgii Ogólnej i Chorób Wewnętrznych, Szpital Im. W. Orłowskiego w Warszawie

G2 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

WYZWANIA

Bądź przyjacielem swojego brzucha

Nie ma idealnej diety, bo każdy z nas ma inne potrzeby żywieniowe. Zapotrzebowanie na wartości kaloryczne, ilość minerałów, witaminy zależy od płci, aktywnościfi zycznej czy stanu zdrowia.

Za truizm można uznać powtarza-nie, że czas zmie-nić nawyki żywie-niowe, bo te któ-rym hołdujemy w wielu przypad-

kach rujnują nam zdrowie, a cza-sem nawet zagrażają życiu. Wy-starczy powiedzieć, że coraz wię-cej osób cierpi na choroby cywili-zacyjne – cukrzycę, otyłość, miaż-dżycę, nadciśnienie tętnicze, do których rozwoju przyczynia się niewłaściwa dieta i brak ruchu. Niepokoi również, że rośnie licz-ba chorych z zaburzeniami pracy jelit i osób, które codziennie ma-ją zgagę, wzdęcia, niestrawność, kłopoty z wypróżnieniem.

Nie ma cudownych diet

1 Pośpiech, jedzenie przetwo-rzonej żywności, fast foodów prowadzą do rozregulowania ukła-du pokarmowego, a co za tym idzie mniejszej odporności, niedoboru witamin i minerałów, osłabienia kości, przewlekłego zmęczenia i zaburzeń snu. Zła dieta sprawia, że szybko przybywa nam kilogra-mów. Gdy nie mieścimy się w ulu-bione spodnie, szukamy cudownej diety, która przywróci nam dawną sylwetkę. Ale takiej diety nie ma.

A nawet jeżeli poddamy organizm torturom dietetycznym i schud-niemy, po powrocie do normalne-go jedzenia, możemy się spodzie-wać efektu jojo.

Bez eksperymentów

2 Bezpiecznym i zdrowym spo-sobem odżywiania jest zbi-lansowana dieta, która, dostarcza niezbędne składniki odżywcze, wi-taminy, minerały, stosowne ilości białka, błonnika, zdrowego tłusz-czu i wody. Aby zachować zdrowie i dobrą kondycję fi zyczną i psy-chiczną najlepiej przestrzegać 10 zasad zdrowego żywienia, które opracowali specjaliści z Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie. Dzięki temu uniknie się nie tylko nadwagi, ale i zagrożenia rozwo-jem chorób cywilizacyjnych.

Jak się odżywiać

3 Zasady są bardzo proste. Wy-starczy pamiętać, że:– trzeba jeść co najmniej 3 razy dziennie, a najważniejszym posił-kiem jest śniadanie, bo daje ener-gię na rozpoczęcie dnia.– im bardziej urozmaicona die-ta, tym więcej w niej witamin i minerałów.– produkty zbożowe, warzywa i owoce dostarczają cennego błon-

nika, który ułatwia prace przewo-du pokarmowego.– w diecie nie może brakować mle-ka i jego przetworów.– mięso, ryby i suche rośliny strącz-kowe dostarczają pełnowartościo-wego białka, ale mięso jemy tylko 2–3 razy w tygodniu.– tłuszcze zwierzęce należy zastą-pić olejami roślinnymi. – ograniczyć ilość soli, bo powodu-je zatrzymywanie wody w organi-zmie, a co za tym idzie podnosi ci-śnienie krwi.– zachować umiar w jedzeniu cu-kru i słodyczy, bo podnoszą poziom trójglicerydów we krwi i niszczą zęby i dziąsła, pić 1,5 litra wody , bo ułatwia oczyszczanie organizmu z toksyn. – codziennie się gimnastykować, aby spalić nadmiar kalorii.– ograniczyć alkohol i kawę oraz zrezygnować z palenia papierosów.

Nie tylko dieta

4 Na koniec jeszcze jedna uwa-ga. Zdrowie przewodu pokar-mowego zależy także od zdrowia... zębów. Źle rozdrobniony pokarm jest trudniej trawiony, zalega w je-litach, może być przyczyna wzdęć, zaparć a także poważniejszych kło-potów trawiennych. Do tych przy-czynia się także stres.

„Chociaż refl uks żołądkowo-przeły-kowy staje się coraz powszechniejszą dolegliwością wielu pacjentów zgłasza się po specjalistycz-ną pomoc z opóź-nieniem.”

POLECAMY

Dr Grzegorz Borstern,specjalista chorób wewnętrznych.STRONA 3

Zbuntowany przełyk str. G3czy choroba refl uksowa jest powszechna?

Żywnośc funcjonalna str. G4może przynosić wiele korzyści

„Bezpiecznym sposobem od-żywiania jest dieta, która, do-starcza składniki odżywcze, wita-miny, minerały, białko, błonnik, zdrowego tłusz-czu i wody.”

1 EDYCJA – LUTY 2010

Bussines Developer: Adam Jabłoński

Treść:Anna Jarosz

Project Manager: Bartosz KozłowskiTel.: +48 22 401 75 26E-mail: bartosz.kozlowski@mediaplanet.com

Dystrybuowane z: Dziennikiem Gazetą PrawnąŚredni nakład jednorazowy: 164 130 egzemplarzy

Skład: Graphics & Design Studio, Michał Ziółkowski, www.gdstudio.pl

Kontakt z Mediaplanet: Fax: +48 22 401 75 30E-mail: info.pl@mediaplanet.com

Mediaplanet jest wiodącym domem wydawniczym na rynku europejskim. Specjalizujemy się w tworzeniu wysokiej jakości publikacji tematycznych w prasie codziennej, online oraz broadcast. Mediaplanet nie ponosi odpowiedzial-ności za treść reklam.

Prof. Wiesław Tarnowski, chirurg, Klinika Chirurgii Ogólneji Chorób Wewnętrznych, Szpital im. W. Orłowskiego w Warszawie

G3

Chociaż refl uks żołądkowo-przełykowy staje się coraz powszechniejszą dolegliwo-ścią wielu pacjentów zgłasza się po specja-listyczną pomoc z opóźnieniem. Dzieje się tak, ponieważ objawy choroby są często zrzucane na karb przejedzenia, niestraw-ności spowodowanej stresem, a niekiedy nawet dolegliwości ze strony układu krą-żenia. Tymczasem te niemiłe objawy są wywołane zarzucaniem zawartości żołąd-ka do przełyku. Charakterystyczna w ta-kiej sytuacji jest zgaga, ale o chorobie re-fl uksowej mówi się, gdy dolegliwości sąsilne lub często nawracają. Schorzeniezdarza się w każdym wieku, niezależnie od płci. Najczęściej jednak zdarza się po40. roku życia.

Przyczyny i objawyJest ich wiele. Sporadycznie przyczyną kłopotów może być nadużycie alkoho-lu, obżarstwo, palenie tytoniu. Z medycz-nego punktu widzenia refl uks występuje u osób, które mają zaburzenia funkcji dol-nego zwieracza przełyku, motoryki prze-łyku, opróżniania żołądka, cierpią z po-wodu przepukliny rozworu przełykowe-

go przepony, mają niedobór wydzielania śliny lub przyjmują leki na nadciśnienie czy chorobę niedokrwienną serca. Cha-rakterystycznym objawem refl uksu jest zgaga, na którą cierpi ponad 90 proc. cho-rych. Pieczenie w przełyku pojawia się po jedzeniu lub w nocy. Chorzy czują gorycz lub kwas w ustach. Inni mają problemy z przełykaniem lub odczuwają ból przy przełykaniu. Ból w klatce piersiowej mo-że być ostry lub tępy i promieniować do pleców i barków. Zarzucana do przełyku i ust kwaśna treść żołądkowa może uszka-dzać szkliwo zębów i prowokować zapa-lenie dziąseł. W gardle natomiast rozwija się zapalenie, które manifestuje się chryp-ką, obrzękiem lub drapaniem.

Badania i terapiaPodejrzenie choroby refl uksowej musi być zweryfi kowane specjalistycznymi ba-daniami. Zwykle wykonuje się endosko-powe badanie górnego odcinka przewo-du pokarmowego, pH-metrię (pomiar za-rzucania kwaśnej treści do przełyku) oraz u niektórych osób prześwietlenie przewo-du pokarmowego. Celem leczenia jest zli-kwidowanie lub zmniejszenie objawów choroby oraz zapobieganie powikłaniom choroby. Leczenie niefarmakologiczne po-lega na zmianie stylu życia. Z menu elimi-nujemy potrawy tłuste, napoje gazowane, ostre przyprawy, słodycze, owoce cytruso-we oraz kawę i alkohol. Ostatni posiłek je-my nie później niż 3 godziny przed snem, a śpimy na wysokiej poduszce. Zakazane jest palenie papierosów. Chorzy przyjmują leki zmniejszające wydzielanie kwasu żo-łądkowego, łagodzące zobojętniające kwa-śną treść obecną w przełyku oraz pokry-wające błonę śluzową ochronną warstwą. Dla chorych dostępne są też leki zwiększa-ją napięcie dolnego zwieracza przełyku.

Zbuntowany przełyk możedrażnić

PRZYCZYNY I OBJAWYSporadycznie przyczyną kłopotów może być nadużycie alkoholu, obżarstwo, palenie tytoniu.FOT.: ISTOCK

ANNA JAROSZ

Pytanie: ■ Czy choroba refl uksowa staje się coraz powszechniejsza w naszym społeczeństwie?

Odpowiedź: ■ Tak. Wśród pacjen-tów powyżej 15. roku życia cierpi na nią ponad 34 proc. osób. Jest to najczęstsza dolegliwość górnego odcinka przewodu pokarmowego.

NOWOŚCI

DBAJO ŻOŁĄDEK

G3

DBAJO ŻOŁĄDEK

1KROK

Dr Grzegorz Borsternspecjalista chorób wewnętrznych

G4 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

Dieta to podstawaŻywność funkcjonalną można uznać za wielkie dobrodziejstwo naszych czasów, ale – niestety – nie zastąpi ona dobrze zbilansowanej i urozma-iconej diety.

Jest wiele powodów takiego rozumienia właściwego odży-wiania. Nauka o żywności i ży-wieniu wyodrębnia 400 skład-ników odżywczych. Około 60 z nich to składniki niezbędne, które codziennie i w odpowied-nich proporcjach powinny się znaleźć na naszym talerzu. Produkty zaliczane do żywno-ści funkcjonalnej nie są w sta-nie dostarczyć organizmowi kompletu substancji biologi-cznie aktywnych.

Oprócz samej akceptacji dla żywności funkcjonalnej i świa-domości korzyści, jakie wynika-ją z regularnego jej spożywania, niezwykle ważne są nawyki ży-wieniowe. Nie pomoże smaro-wanie chleba margaryną wzbo-gaconą o kwasy omega-3, jeżeli na kanapce znajdzie się gruby plaster pieczonego boczku.

Dziennego zapotrzebowania na kwasy omega-3 nie zapew-ni jedzenie jaj pochodzących od niosek karmionych morskimi wodorostami. Wręcz przeciw-nie. Opychając się takimi jajka-mi, dostarczymy nadmiernej porcji cholesterolu, który i tak spożywamy w nadmiernych ilościach. Nadmiar błonnika może rozregulować trawienie, upośledzić wchłanianie z jelit substancji odżywczych.

Niekontrolowane sięganie po żywność funkcjonalną utrwa-la złe nawyki żywieniowe. Można się przed tym ustrzec, jedząc codziennie 5 porcji wa-rzywi owoców, zwłaszcza ciem-nozielonych i żółtych.

ANNA JAROSZ

O żywności funkcjonalnej mó-wi się zaledwie od kilkunastu lat, chociaż już Hipokrates zachęcał do traktowania niektórych po-karmów czy przypraw, jak leków. Szczególne znaczenie nadawał czosnkowi, który słynął ze swoich właściwości bakteriobójczych. Ale w żywności funkcjonalnej nie tylko o to chodzi. Najprościej mówiąc, żywność funkcjonalna to taka, która może działać podob-nie jak niektóre leki. Koncepcja żywności funkcjonalnej wywo-dzi się z kultury dalekiego Wscho-du, gdzie jedzenie traktowano tak samo, jak leki. Nie jest zatem przypadkiem, że w latach osiem-dziesiątych Japończycy rozpo-częli badania nad żywnością o właściwościach prozdrowo-tnych i dokonali stosownych za-pisów w prawie, które określało warunki wytwarzania i sprzeda-ży takich produktów.

Sama naturaŻywność funkcjonalna powin-na być wyprodukowana z natu-ralnych składników oraz wyglą-dać, pachnieć i smakować jak normalne jedzenie. Dla przykła-du jogurt funkcjonalny nie może pod tym względem różnić się od zwykłego jogurtu. Pod szyldem żywności funkcjonalnej nie mo-gą występować żadne tabletki, odżywki, suplementy diety czy wreszcie środki farmaceutyczne. A zatem, żywność funkcjonalna to specjalnie opracowane pro-

dukty spożywcze o określonych i udokumentowanych badania-mi naukowymi właściwościach zdrowotnych. Żywność funkcjo-nalna powinna być traktowana przez nas jako wartościowy ele-ment zrównoważonej diety, a nie jako jej zamiennik.

Istota funkcjonalnościTym, co sprawia, że dany produkt

jest funkcjonalny, są odpowied-nie substancje bioaktywne. Do-dawane są one w odpowiednich ilościach do produktu, dzięki czemu po zjedzeniu korzystnie wpływają na poszczególne pro-cesy metaboliczne w naszym or-ganizmie. Najczęściej dodawany jest jeden lub kilka składników, które w normalnych warunkach nie występują w tym produkcie

lub jest go bardzo mało, aby mógł pozytywnie oddziaływać na or-ganizm. Ważny jest fakt, że „zdro-we” dodatki dodaje się do jedze-nia, po które sięgamy najczęściej. Są to oleje, margaryny, nabiał itp. Ma to swoje znaczenie, aby żyw-ność funkcjonalna odpowiednio spełniła swoją rolę musi być czę-ścią codziennej diety. Poszcze-gólne produkty trzeba jeść syste-matycznie, w normalnych, czy-li nie za dużych i nie za małych porcjach. Sięganie po nie spora-dycznie nie przynosi organizmo-wi korzyści zdrowotnych.

Fermentowane produkty mlecz-ne wzbogaca się bakteriami pro-biotycznymi, do margaryn dodajesię roślinne sterole i stenole, nie-zbędne nienasycone kwasy tłusz-czowe z grupy omega-3. Do tłusz-czów roślinnych trafi a witamina D i A, które w naturze znajdujemy w tłuszczach zwierzęcych. Jaja kurze też wzbogaca się o kwa-sy omega-3, dodając do karmy morskie wodorosty albo siemię lniane.

Polski rynek w tyleSpecjaliści są jednak dobrej my-śli i przewidują, że już za kilka lat funkcjonalne będzie około 20 proc. dostępnych produktów. Li-derem w tej dziedzinie jest Japo-nia i kolejno Stany Zjednoczone oraz kraje Europy Zachodniej. Mimo to możemy takie produkty znaleźć na sklepowych półkach. Ale trzeba starannie czytać ety-kiety. W Polsce nie ma na razieścisłych uregulowań prawnych w tym zakresie.

ISTOTA FUNKCJONALNOŚCI. Żywność funkcjonalna powinna być traktowanaprzez nas jako wartościowy element zrównoważonej diety, a nie jako jej zamiennik. FOT.: ISTOCK

Pytanie: ■ Czy żywność funkcjonalna może zastąpić nam leki?

Odpowiedź: ■ Przynosi wie-le korzyści naszemu zdrowiu, ale nie może konkurowaćz nowoczesnymi lekarstwami.

Żywność funkcjonalna

NOWOŚCI

ODŻYWIAJ SIĘ ROZSĄDNIE

NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

ODŻYWIAJ SIĘ

2KROK

Wszystko przebadane

FAKTY

Opublikowana w 1999 roku ■defi nicja żywności funkcjonal-nej, opublikowana w raporcie FUFOSE (Nauka o Żywności Funkcjonalnej w Europie) in-formuje, że żywność może być uznana za funkcjonalną, jeżeli naukowo udowodniono jej do-broczynny wpływ na jedną lub kilka funkcji organizmu, po-nad te, które wynikają z walo-rów odżywczych. Oznacza to, że taka żywność dostarcza nie tylko składników odżywczych, ale że systematyczne jej jedze-nie przynosi wymierne korzy-

ści, np. zapobiega miażdżycy.Zanim produkt zostanie zali- ■

czony do żywności funkcjonal-nej musi przejść wiele badań klinicznych z udziałem osób (dobranych losowo), do któ-rych diety włączono testowa-ne jedzenie. Celem badań jest ocena i weryfi kacja skuteczno-ści pozytywnego oddziaływa-nia danego produktu na orga-nizm. Uzyskanie pozytywnych wyników, potwierdzonych po-prawa stanu zdrowia, pozwala zaliczyć testowany produkt do żywności funkcjonalnej.

DR MAŁGORZATA ŻUŁAWNIK

specjalista medycyny rodzinnej i chorób

wewnętrznych

G5NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

Większość z nas może jeść wszyst-ko. Ale są i tacy, którym niektóre produkty spożywcze nie służą. Do tej grupy należą zarówno osoby cierpiące na alergię pokarmową, ale i te, które tylko nie tolerują nie-których składników jedzenia.

O prawdziwej alergii mówimy tylko wtedy, gdy w pojawienie się nieprzyjemnych lub wręcz nie-bezpiecznych dla życia objawów zaangażowany jest układ immu-nologiczny.

Jak to się dziejeAlergen, którym zwykle jest biał-ko obecne w produkcie, wyzwa-la ciąg reakcji immunologicz-nych, co skutkuje uwolnieniem przeciwciał. Przeciwciała te wy-twarzają substancje chemiczne (histaminę oraz kininę), które prowokują niepożądane objawy, np. silne swędzenie skóry, katar. Alergia pokarmowa często jest przekazywana wraz z genami i zazwyczaj ujawnia się w pierw-szych latach życia. Nietoleran-cja zaś polega na uruchomieniu

przez pokarm specyfi cznych re-akcji metabolicznych, ale bez udziału układu odpornościowe-go. Przykładem nietolerancji po-karmowej jest reakcja na laktozę,

czyli cukier mleczny. Niepożąda-ne objawy pojawiają się, gdy bra-kuje laktazy – enzymu wydzie-lanego przez trzustkę, który roz-kłada cukier z mleka.

Objawy alergiiJeżeli jesteśmy uczuleni na jedze–nie, pojawią się wymioty, bóle brzu-cha, biegunki lub zaparcia, swędzą-ca wysypka skórna, katar, chrypa, przewlekły kaszel, obrzęk krtani, zapalenie ucha środkowego, cza-sem – duszność. Rzadką, ale gwał-towną reakcją jest wstrząs anfi la–ktyczny. Jego objawem może być bladość skóry, wymioty, przyspie–szona praca serca, duszność i bie–gunka. To stan zagrażający życiu.Trzeba szybko wezwać pogotowie.

Na tropie wrogaAlergię i nietolerancję pokarmo-wą można rozpoznać przy użyciu testów. Przy podejrzeniu alergii pokarmowej, należy jak najszyb-ciej zgłosić się do alergologa. Tylko lekarz może ocenić, czy niepożą-dane objawy są oznaką uczulenia, czy też są prowokowane przez in-ne przyczyny, inny rodzaj niewła-ściwej reakcji organizmu. Lekarz będzie pytał o rodzinne występo-wanie alergii, o rodzaj, częstość i nasilenie objawów uczulenia.

Często wykonuje się testy skórne. Wykonuje się je na skórze przed-ramienia nakładając alergen w po-staci kropli płynu a następnie de-likatnie przez tę kroplę nakłuwa się skórę lancetem. Obserwuje się, czy pojawił się miejscowy odczyn.

„Alergia pokarmowa często jest przekazy-wana wraz z genami i zazwyczaj ujawnia się w pierwszych latach życia.”

Dr n. med. Bożena Mamcarz,alergolog-dermatolog, Klinika Zdrowiai Urody Estetica.

Pyatnie: ■ Czy alergia pokar-mowa jest tożsama z nietole-rancją pokarmową?

Odpowiedź: ■ Nie. W reak-cję alergiczną zaangażowany jest układ immunologiczny, a przy nietolerancji pokarmo-wej – nie.

ANNA JAROSZ

Alergia czy nietolerancja

NIETOLERANCJA POKARMOWAZazwyczaj wystarcza istotnie zmniejszyć spożycie źle tolerowanych produktów.FOT.: ISTOCK

INSPIRACJE

Prawda o alergii

FAKTY

Około 1/3 ludzi uważa, że ■jest uczulona na niektóre po-karmy. Jednak rzeczywista alergia pokarmowa występu-je u 2 proc. dorosłych. U dzie-ci występuje nieco częściej, bo u 3 do 7 proc. W większości przypadków dzieci wyrastają z alergii zanim pójdą do szkoły.

Najczęściej ustępuje alergia ■na jaja i mleko krowie. Natomiast alergia na orzechy, warzywa strączkowe, ryby i owoce morza zazwyczaj utrzymuje się przez całe życie.

Do innych produktów spo- ■

żywczych, które wywołują alergię zalicza się ziarna seza-mu, ziarna słonecznika, maki musztardę. Niektóre substan-cje alergizujące znajdujące się w żywności tracą swoje wła-ściwości uczulające w czasie gotowania lub pieczenia. Dzieje się tak ponieważ pod wpływem temperatury zostają zniszczone ich struktury białkowe. Niestety, nie dotyczy to wszystkich substancji. Dlatego, dla własnego dobra, należy przestrzegać listy zakazanych produktów.

STARANNIE CZYTAJ ULOTKI

NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

STARANNIE

3KROK

Gdy dręczy nas jedynie nieto-lerancja pokarmowa, zazwy-czaj wystarcza istotnie zmniej-szyć spożycie źle tolerowanych produktów.

Ale osoby cierpiące z powodu alergii pokarmowej powinny starannie czytać ulotki infor-mujące o składzie gotowych produktów. Jeżeli ktoś jest uczulony, np. na orzeszki ziem-ne, czy ziarno sezamu, powi-nien sprawdzać czy nie są one składnikiem kremu, batonika czy też dodatkiem smakowym. Osoby cierpiące na alergie po-karmową powinny zachować ostrożność przy jedzeniu nie-znanych czy egzotycznych po-traw, owoców czy warzyw. Naj-lepiej zjeść mały kawałek, aby sprawdzić, jak zareaguje układ immunologiczny.

Jeżeli stołujemy się poza do-mem, za każdym razem war-to pytać, jak był przygotowa-ny posiłek, jakie użyto przy-prawy czy dodatki. Nie należy obawiać się śmieszności, czy niezadowolenia kelnera. Wy-starczy powiedzieć – jestem alergikiem i muszę wiedzieć, co jem. Jeżeli kelner nie potra-fi udzielić wyczerpującej bądź zadowalającej nas odpowiedzi, lepiej zrezygnować z potrawy.

Jeżeli musimy unikać niektó-rych produktów, a obawiamy się niedoboru składników po-karmowych, poprośmy lekarza lub dietetyka o skomponowa-nie odpowiedniej diety. Alergia pokarmowa nie musi oznaczać monotonnego i niepełnowar-tościowego jedzenia. Za zgo-dą lekarza można organizm wspierać odpowiednio dobra-nymi suplementami diety lub zestawami witaminowymi.

Przy pierwszym zetknięciu się z alergenem nie odczuwamy dolegliwości uczuleniowych. Organizm „uczy się” reago-wać alergicznie. Kiedy znów większa ilość alergenu dosta-nie się do organizmu, zacznie się reakcja uczuleniowa. Aler-geny połączą się z przeciwcia-łami IgE i zaczną toczyć wal-kę na powierzchni komórek. W czasie tej walki błona komó-rek zostaje naruszona i z ich środka wydostają się substan-cje o właściwościach prozapal-nych. Dlatego alergię nazywa się chorobą zapalną.

Jak się nie dać alergiiJedynym skutecznym i sprawdzonym sposo-bem uniknięcia reakcji alergicznej związanej z pożywieniem jest usunięcie podejrzanego jedzenia na stałe z jadłospisu.

ANNA JAROSZ

G6 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

1Otyłość sprzyja powsta-waniu lub ujawnieniu się chorób narządu ru-

chu, układu krążenia, nowo-tworów sutka, macicy, jelita grubego.

2Tabletki na odchudza-nie mogą ułatwiać spa-lanie tłuszczu (np.

L-karnityna), działać moczo-pędnie lub wypełniać żołądek. Tabletek dostępnych bez recep-ty nie wolno mylić z lekami sto-sowanymi w leczeniu otyłości. Te może zalecić lekarz.

3Przy odchudzaniu waż-ny jest indeks glike-miczny produktów,

czyli parametr wskazujący, jak prędko po jedzeniu wzrasta we krwi poziom glukozy. Szybki wzrost nie jest dobry, bo przy-spiesza produkcję insuliny, przez co szybciej czujemy się głodni, a w organizmie pozosta-je nieprzerobiony tłuszcz.

4Aby uniknąć efektu jojo po zakończeniu diety, trwającej np. 2-3 tygo-

dnie, tyle samo czasu należy po-święć na jej odstawienie.

5Jedzenie często sprzyja wykorzystaniu przez organizm dostarczone-

go mu białka, witamin, soli mineralnych. Dzięki temu po-prawia się metabolizm i zmniej-sza ryzyko odkładania tkanki tłuszczowej.

6Białka przyśpieszają metabolizm. Organizm człowieka utrzymuje

zerowy bilans białkowy, co zna-czy, że białka przyswojone w dzień są tracone w nocy. Przy odchudzaniu zaleca się białko z owoców, warzyw, jaj, chudych ryb.

PORAD

6

Zdrowe odchudzanie

Niewiele osób może powiedzieć, że nigdy się nie odchudzało. Jakie były tego efekty? Zwykle nienajlepsze, bo większość z nas dała się nabrać na cudowne diety, których celem nie jest trwała utrata masy ciała, a jedynie odwodnienie, co na pierwszy rzut oka daje ten sam efekt. Ale szybka utrata masy ciała kończy się efektem jojo.

Zdrowe odchudzanie nie ma nic wspól-nego z głodzeniem się lub też jedze-niem tylko wy-branych produk-tów. Zdrowa dieta,

sprzyjająca uzyskaniu i zachowa-niu ładnej sylwetki to dostarcza-nie organizmowi potrzebnych mu składników odżywczych, przy jed-noczesnym ograniczeniu ilość ka-lorii. Rzadko jednak starcza nam wytrwałości, aby przez wiele mie-sięcy przestrzegać takich zasad. Większość z nas oczekuje szybkiego efektu. Schudnąć 10 kilogramów w miesiąc, to powód do zazdrości dla koleżanek. To się nawet udaje wielu osobom, ale błyskawiczne odchu-dzanie może poważnie zaszkodzić naszemu zdrowiu. Warto o tym pa-miętać. A więc, jak się odchudzać?

Nie chodź głodnyAby prawidłowo funkcjonować, or-ganizm potrzebuje energii, której dostarcza mu dobrze zbilansowa-na dieta. W jej składzie powinno się znaleźć chude mięso, warzywa oraz pełnoziarniste produkty zbożowe z dużą ilością błonnika. Jeżeli z co-dziennej diety usuniemy szkodliwy tłuszcz zwierzęcy i proste węglowo-dany, np. wyroby z białej mąki – mo-żemy jeść do syta. Organizm dobrze sobie poradzi z każdą ilością lekko-strawnego jedzenia i nie będzie gro-madził w tkankach niepotrzebnego tłuszczu czy cukru.

Ruszaj sięNie ma przesady w twierdzeniu, że ruch to zdrowie. Bez aktywno-ści fi zycznej trudno myśleć o po-wodzeniu przy odchudzaniu. Oso-by, które nigdy nie ćwiczyły lub z powodu nadwagi mają problemy z wykonywaniem ćwiczeń, powin-ny zacząć od regularnych spacerów. Na początek maszerujmy w tempie, na jaki pozwala nam wydolność fi -zyczna. Pamiętajmy o głębokich i regularnych oddechach. Powie-trze wdychamy nosem, a wydycha-my ustami. Dotlenione komórkiłatwiej pozbywają się toksyn i szyb-ciej spalają kalorie. Z czasem moż-na pomyśleć o intensywniejszych ćwiczeniach. I jeszcze jedno – przez ćwiczenia nie tylko pozbywamy się nadmiaru tkanki tłuszczowej, ale także modelujemy sylwetkę.

Unikaj stresówZdrowe odchudzanie wymaga cza-su. Nic nie pomoże codzienne wska-kiwanie na wagę i sprawdzanie, czy ubyło kilogramów. Nawet na pierw-sze efekty trzeba trochę poczekać. Organizm musi się przestroić, za-akceptować nową sytuację, na-uczyć się wykorzystywać zapasy zgromadzone w tkankach. Stres nie sprzyja odchudzaniu, bo gdy jeste-śmy zniechęceni łatwiej ulegamy różnym pokusom. Tylko jeden cu-kierek, tylko kawałek ciasta i... ko-niec marzeń o ładnej sylwetce. Je-żeli przygotujemy się psychicznie do tego, że odchudzanie to proces

„Aby prawidło-wo funkcjono-wać, organizm potrzebuje energii, której dostarcza mu dobrze zbilan-sowana dieta.”

SYLWETKI

długofalowy, że służy nie tylko na-szej urodzie, ale przede wszystkim zdrowiu – efekt murowany.

Jedz mądrzeW każdej diecie odchudzającej znajduje się lista produktów do-zwolonych i zabronionych. Z menu należy wyeliminować wszystko co tłuste – mięso, wędliny, ryby, mleko i jego przetwory oraz to co dostar-cza tzw. pustych kalorii, czyli cu-kier, słodycze, słodzone przetwo-ry i alkohol. Można jeść warzywaowoce, chude mleko i jego prze-twory, mięso, wędliny oraz ryby.Ważnym składnikiem diety jest błonnik, który dobrze wspomaga od-chudzanie, ponieważ likwiduje za-parcia, wchłania wodę z jelit przez co zwiększa masy kałowe, a tym samym organizm szybciej pozbywa się nie strawionych resztek pokarmowych. Pęczniejący w żołądku błonnik daje uczucie sytości, więc rzadziej mamy chęć na jedzenie. Kolejną zaleta błon-nika jest usuwanie toksyn, kwasu żółciowego, metali ciężkich oraz nie-których substancji rakotwórczych. Najwięcej błonnika znajduje się w warzywach, owocach, otrębach, chlebie razowym. Produkty pocho-dzenia zwierzęcego (mięso i natural-ne przetwory, ryby, mleko i natural-ne przetwory, jaja) a także alkohole, masło, oleje i pozostałe produkty tłuszczowe nie zawierają błonnika pokarmowego. Odchudzaniu sprzyja też picie wody, która pomaga oczysz-czać organizm i uniknąć zaparć.

Dr Małgorzata ŻuławnikSpecjalista medycyny rodzinneji chorób wewnętrznych.

G7NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

Oczyszczanie wątroby

Wątroba to niezwykłe laborato-rium, gdzie toczy się ponad 500 ważnych dla naszego zdrowia i urody procesów. Tu zachodzi przemiana składników dostarczo-nych z pożywieniem. Przetwarza-ne są białka, tłuszcze, węglowoda-ny, składniki mineralne i witami-ny, które dostarczają organizmowi aminokwasów, związków ener-getycznych, hormonów i innych ważnych substancji. Z węglowo-danów wątroba wytwarza gliko-gen – wielocukier, który zapewnia utrzymywanie prawidłowego stę-żenia glukozy we krwi.

Białka są rozkładane do pojedyn-czych aminokwasów, z których powstają komórki. Tłuszcze, któ-re dotrą do wątroby są przerabia-

ne na cholesterol i lipoproteiny. Z cholesterolu powstaje żółć, bez której nie byłoby możliwe trawie-nie tłuszczów oraz wchłanianie rozpuszczalnych w nim witamin. Wątroba jest też magazynem ustroju, gdzie przechowuje się pa-liwo zapasowe (glikogen) dla ko-mórek oraz tłuszcz. To tu składowa-ne są witaminy A, D, B12 i znaczne ilości żelaza. Wszystkie substancje w odpowiednim czasie uwalniane są do krwiobiegu, tak aby dotarły do poszczególnych komórek. Wą-troba bierze również udział w usu-waniu trucizn, zarówno tych do-starczanych z zewnątrz, np. z żyw-nością, jak i wytwarzanych przez sam organizm, np. wydzielane w nadmiarze hormony czy wresz-cie cząstki leków.

To nie boliWątroba cierpliwie znosi złe trak-towanie mimo, że codziennie za-truwamy ją byle jakim jedzeniem, dymem z papierosów i alkoholem. Nie boli, bo nie jest unerwiona. Gdy ma dość, powiększa się. Wte-

dy rozciąga się otaczająca ją to-rebka (błona otrzewnowa) i na-rząd uciska sąsiadujące z nim je-lita i żołądek. Stąd przykre kłucie w boku i rozpieranie pod żebrami. Często pojawiają się dolegliwości, których nie łączymy z jej złym sta-nem, np. nadwaga, otyłość, chro-niczne zmęczenie, podwyższo-ne ciśnienie krwi, nieprawidłowa praca jelit,, wahania nastroju, ape-tyt na słodycze.

Na pomoc wątrobieNaturalną kuracją oczyszczają-

cą wątrobę jest dieta. Jedzenie 5-6 małych posiłków dziennie, za-miast 3 dużych, znacznie ułatwi jej życie. Aby pomóc wątrobie przez osiem tygodni należy unikać je-dzenia nabiału i jego przetworów, czerwonego mięsa, białego pie-czywa, słodyczy ( w tym także dże-mów), prażonych orzechów i alko-holu. Na talerzu nie powinno bra-kować warzyw, nasion (np. fasoli), ciemnego i gruboziarnistego pie-czywa, miodu, ryb, oliwy z oliwek, ziół (mniszek lekarski), kiełków nasion strączkowych, świeżych soków oraz suszonych owoców. Wątrobie pomoże picie świeże-go soku z grejpfruta zmieszanego z oliwą z oliwek. Odpowiednie mieszanki można kupić w aptece. Wątrobie służą tabletki z ziół o działaniu hepatoprotekcyjnym, czyli chroniącym komórki wątro-by. Preparaty, które je zawierają mogą być stosowane długo, ponie-waż nie doprowadzają do uszko-dzenia miąższu wątroby.

WĄTROBIE SPRZYJAJĄwarzywa, nasiona, ryby, ciemny pełnoziarnisty chleb, zioła.FOT: ISTOCK

ANNA JAROSZ

Pyatnie: ■ Czy wątrobie możemy pomóc?

Odpowiedź: ■ Możemy, jeśli od czasu do czasu w diecie zastosujemy składni, które sprzyjają oczyszczaniu wątroby.

NOWOŚCIODCIĄŻAJ WĄTROBĘ

NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETĄ PRAWNĄ

ODCIĄŻAJ

4KROK

CZY WIESZ, ŻE...

Największy gruczoł

Wątroba jest największym ■gruczołem, gdzie bezustannie odbywa się produkcja żółci. Wy-produkowana przez wątrobę żółć spływa do pęcherzyka żółciowe-go, skąd jest pobierana, gdy zacho-dzi potrzeba trawienia tłustego jedzenia. Ważnym składnikiem żółci jest bilirubina, zaliczana do tzw. barwników wątrobowych, które zabarwiają stolec na brą-zowo. Kiedy wątroba traci spraw-ność i nie oczyszcza dokładnie krwi, gromadzi się w niej więcej niż zwykle bilirubiny. Nadmiar bilirubiny we krwi wywołuje za-żółcenie białek oczu, błon śluzo-wych i skóry. Krążąc wraz z krwią po organizmie bilirubina z tru-dem przedostaje się do przewodu pokarmowego. Wtedy stolec sta-je się bardzo jasny, a mocz ciem-ny. Część bilirubiny odkłada się w tkankach i uszkadza je. Wtedy pacjenci cierpią z powodu bardzo silnego swędzenia skóry, które-go niczym nie można złagodzić. Nadmiar bilirubiny z organizmu starają się usunąć nerki, ale udaje się to tylko częściowo.