Upload
vuongcong
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
401
ñkaiqka mdml%shd j,ska m%fudaOhg m;ajkafka wehs @
- fya;=j osÜÀ
http://puredhamma.net/abhidhamma/why-do-people-enjoy-immoral-deeds-ditthi-is-key/
1' mdml%shdjla fyda wdpdr iïmkak fkdjk fohla l< úg wm fndfyda fofkla
wmyiq;djhg m;afõ' ksoiqkla jYfhka uu l=vd l< úiaflda;=jla fyda
iSksfnda,hla fidfrka .;a úg yo .eiau jevqjQ yeá ug u;lh' wm fldamhg
m;ajQ úgl yo .eiau jeäjk whqre iy uq¿ .;u wd;;shg m;ajk nj oksuq'
bka tllaj;a m%ikak wjia:djka fkdfõ'
tfyhska mdml%shd idudkHfhka hfula wmyiqjg m;a flf¾" tfiau b;d ÿIag
l%shdjla kï fyf;u .skafkka oefjkakd fuka oefka' fuh md,sfhka iy
isxyf<ka —;dm˜ hkqfjka ye|skafõ' i;smÜGdk iQ;%fha —w;dms iïmcdfkda ˜ hkq
tjeks mdml%shd u.yeßh yels ufkda úys;shla we;s hkakhs' — i;smÜGdk iQ;% -
jHqyh˜ lshjkak' hfula whym;a l%shdjkaf.ka wE;aj isákúg yoj; —ksfõ˜"
fuhhs ksíndk fyda ksjk fyda ksùu ^ ksù hdu&'
2' wmf.a ukfiys is;sú,a,la yg .;a úg ^ wod, hula oelSfuka fyda weiSfuka&
ta wkqj l%shd lsÍug iajhxl%shju ;SrKh jkafka wmf.a —.;s wkqjh '
wm uy u. weúo hk úg —i;=re mqoa.,fhla ˜ wmf.a o¾Yk m:hg msúisfha
kï tu mqoa.,hd fl;rï miñ;=re oehs wm ixcdkkh lrk wdldrhg
yojf;ys ;dmh f.k fok ËKsl oafõI is;sú,s my, fõ'fuysoS wmf.a is;sú,s
j, m%uqL;ajh .kafka —oafõI ˜ fÉ;isl h' iajhxl%Shj hful=f.a ukfiys yg
.kakd tu is;sú,s j,g fya;=j Tyqf.a m%n,jQ —.;s fõ' iuyr úg tajd
—wixldßl Ñ;a;˜ jYfhka kï flf¾'
402
wfkla wjia:dj,oS" mdml%shd lsÍug hfula ue,súh yel" tfy;a fndfyda is;d
n,d fyda wka whf.a fm,Uùu ksid th isÿlf<a kï tjka is;sú,s iixldßl
Ñ;a; jYfhka y÷kajhs' uu l=vd l< úiaflda;= fidrd .ekSug is;ñka isáhoS
uf.a fidfydhqrkaf.a fm<Uùu ksid th fidrd .;af;a kï fyda uf.au
Wjukdjg wdYdj uev mj;ajd .; fkdyelsj th isÿ l<d kï th iixldßl
Ñ;a; jkq we;'
fjk;a ksoiqkla .ksuq¦ wm hï jákd fohla i|yd ;r. lrK úg jvd;a m%n,
oeä — f,daN˜ hla wmf.a ukfiys mej;sh yel' fuys Wjukdj th ;ud i;=
lr .ekSu muklau fkdj wka flfkl=g th ,efnkjdgo wleu;sh' by;
i|yka l< rd. >Khg wh;aa ud l=vd l< úiaflda;= fidrd .ekSu yd
ixikaokh l< úg fuys yojf;ys we;s .skak jvd;a lemS fmfka' tu ksid fyd|
fukau krl is;sú<s j,o m%n,;ajfhys fkdfhla uÜgï we;'
l,d;=rlska fujka whym;a fohla wm l,;a" tjekakla lsÍu kqiqÿiqhhs wmg
oefka ^jegfya&' mdml%shdj m%n, jk ;rugu tu oekSuo m%n,h'
3'tfy;a iuyr mqoa.,hska mdml%shd lr bka i;=gg m;afõ' iuyre msyshd wekSï
ksid urKhg m;ajqk wjia:dj, oy jrla fyda ishla jrla msysfhka wekqï ld
;snq nj wm wid we;' msysfhka wekak ;eke;a;d th isÿ lsÍfuka I;=gg mlajQ
njla fmfka" ñksfila urd oeóug t;rï jrla wekSug wjYH ke;' fuh ms<sl=,a
iy.; ÿ¾,N isoaêhla njg wm ieu tlÕ fõ' tjka is;sú,a,la mjd
;e;s.kajk iq¿h'
tfy;a fndfyda wmg idudkH hhs isf;k fïjdfha fi!uH wdldr we;' igkloS
iuyre wka wh fõokdjg m;ajk whqre n,d i;=gg m;afõ' isyske;sj ìu
jegqk m%;sjdoshdg mjd myr fok msx;+r wm oel we;af;uq' I;=kag ysxid lrk
úg fuh ks;r olakg ,efí' fndfyda fofkla — l=l=,a fmdr n,d i;=gq fõ˜'
jvd;a iq,N isÿùula jk ud¿ nEfïoS ì,S fldlall weñkS fõokdfjka ief,k
ud¿jd fyda yqiau i|yd c.,h ke;sj .efyk ud¿jd fndfyda fofkl=g
fkdfmfka' fudjqka ÿIag wh fkdfõ" tfy;a Tjqkaf.a ;sßika i;=ka .ek we;s
wdl,amh ;sßika i;=ka iÔù fkdjkjdhhs hk f;lau msßyS we;'
403
4'úkaok yd wdYdjka ckkh lsÍfuys ,d jeo.;a N+ñldjla osÜÀ fyda —idjoH
oelaug˜ we;' i;=ka ueÍu ls%hdjla fkdfõ hhs wmg W.kajd ;snqks kï tjekakla
lsÍfïoS wmyiq ;djhg m;ajkafka ke;' ñksiqka ud¿ nEu fyda i;=ka ovhï
lsÍu úfkdao l%shdjla fia i,lkafka Tjqqyq ud¿ fyda uqjka ueÍu mdmhla fia
fkdi,lk fyhsks'
ud¿ ndoaoS fyda i;=ka ovhï lroaoS Tjqkg yfoys i;=gla ñi ;dmhla .skakla
fkdoefka'fuh tla wd.ulg iSud jQ fohlao fkdfõ'ud¿ nEu fyda i;=ka ovhï
lsÍu úfkdao l%shdjla fia i,lk fndfyda —fn!oaOhska ˜ uu oksñ' wfkla w;g
u;a meka mdkh oi wl=i,hkaf.ka tlla fkdjQj;a fndfyda —fn!oaOhska ˜ u;a
meka mdkh mdml%shdjka fia i,lhs ^ wêl u;a meka mdkh ksid mdmdl%shdjka j,
ksr; ùu jeä fõ ' hful=f.a osÜÀ wkqj th fjkia fõ'
bkaoshdfõ iuyr fmfoiaj, iuyr wd.ñl fldgia úfYaIs; koshl kEfuka
mõ fidaod yeßh yelshhs úYajdi lrhs' tfy;a kosfhys bkakd uiqka uq Ôú;
ld,hu tu .x.dfõ osú f.jk ksid ish¨ mõ lï j,ska f;dr úh hq;=h' tjka
fmkqug wk¾:ldÍ fkdjk idjoH osÜÀhla jqj;a uki wdjrKh lr uki
h:d¾:h oelSu j,ld ,hs' .eg¿j jkafka ienEjgu tjka úYajdihl w¾:j;a
njla we;aoehs mÍËdjg ,la fkdfldg mrïmrdfjka mrïmrdjg tjka osÜÀ
jHdma;s ùuhs'
5' osÜÀ hkq m%Odk whym;a fÉ;islhls" tfiau m%;s úreoaO iïud osÜÀ fyda
mx× ^ nqoaê& wjYHfhkau —hym;a fÉ;islhls ' jeo.;a lreK jkafka hym;a
iy whym;a fÉ;isl ñY% jkafk ke;s njhs' is;sú,a,la tlaflda hym;a ke;akï
whym;a' hym;a is;sú,a,l wf,daN" woafõI" ohdj jeks hym;a fÉ;isl tlla
fyda jeä .kkla mej;sh yel' whym;a is;sú,a,l f,daN" oafõI" je/oslsÍug
nh iy ,eÊcdj ke;slu" jeks whym;a fÉ;isl tlla fyda jeä .kkla
mej;sh yel'
404
6' fÉ;isl m%S;s hkq m%fudaOhhs th l=i, fyda wl=i, is;sú,s hk folu wdY%s;j
we;súh yel' Pkao ^leue;a;& iy úßh ^jEhu& fÉ;isl iïnkaOfhkao th
i;Hh' fuu fÉ;isl ;=k l=i, fyda wl=i, is;sú,s yd yg.kakd —úfYaI ˜
fÉ;isl fia y÷kajk fÉ;isl ihg wvx.=h" —fÉ;isl ^ ufkda idOl& ˜
lshjkak'
tfyhska hfula uiqka fyda wfkla ;sßika i;=ka ueÍu mdmdl%shdjla fia fkdi,ld
th u;= Ôú; j,oS krl M, úmdl foahhs fkdis;kafka kï" tjka osÜÀhla iys;
mqoa.,fhl=g uiqka ueÍfuka$ovhï lsÍfuka m%S;shg m;aúh yel" thg
leue;a;la ^Pkao& we;sfõ" Wkkaÿfjka ta i|yd ie,iqï lrhs ^ úßh&'
wfkla w;g hfula iïud osÜÀ fhka hqla; kï tjeks l%shdjka lsÍfuysoS wmyiq
;djhlg m;afõ" thg leue;a;la ke;" tjeks fo lsÍug jHdhduhla fkdlrhs'
fyf;au m%S;shg m;ajkafka hym;a fÉ;isl iys; is;sú,af,ka hq;=j lrkakdjQ
fohsks' tfiau tu lghq;= i|yd Pkao yd úßh o mj;S'
7' mdml%shdjka lsÍug wmyiq;djhla fkdue;s jk fndafyda —ñÉpd osÜÀ ˜ j¾.
we;'
nqoaO Oïu fhys osÜÀ hk moh fhod.kafka úfYaIfhka —ñÉpd osÜÀ ˜
fyda idjoH oelau i|ydhs' m%;súreoaO moh jkafka — iïud osÜÀ ˜ fyda m×
^ nqoaê &'
iuyr mqoa.,hskag wfkla ukqIHhska ;u wd.u úYajdi fkdlrK wh urd
oeóug lsis .eg¿jla ke;' Tjqkaf.a uq¿ Ôú; ld,h mqrdu W.kajd we;af;a
th iaj¾.hg hk ud¾.h ksrdjrKh lr fok hym;a fohla njh' l=vd l<
isgu wdrïN lr iuyr whym;a foa ms<s.; yels foa fia uki i,lk
;;a;ajhg f.k taug yelsùu we;af;kau úiauhcklhs' fuh ^ brain washing& orK woyia fjkia fldg fjk;a woyia leùu fia ie,fla' tfyhska — osÜÀ ˜
fjkia lsÍu b;du;a wmyiq fohls'
fuu l%shdj, fome;a;u úpdrYS,sj oelSu jeo.;ah' hful=g ñksiqka >d;kh
lr iaj¾.hg hd yels hhs hk lshuk w¾:j;ao@ hful=f.a fmdfrdkaÿjla yer
405
tu m%ldYfhys i;Hhla ;sfío@ hï O¾uhla úYajdifkdlrkakka >d;khg
,lalr iaj¾.hg hd yelafla flfiaoehs myod osh yels wd.ula$O¾uhla ;sfío@
jeo.;au .eg¿j jkafka ukqIHdf.a uki myiqu ud¾.h .ekSuhs' hï
u;fNaohlg mdoljq lrekq .eUqfrka úuid n,d jvd;a m%×f.dapr ia:djrhlg
t,öug jvd ;ud orkakdjQ u;h ;yjqre lsÍu myiqh' tfy;a mßl,amkh l<
fkdyels ;rï ld,hla mqrd mej;sh yels wdoSkj .ek hfula uekúka
ie,ls,a,g .; hq;=h'
8' iuyre ukqIH >d;kfhka i;=gla ,nhs" tjeks whg wka;hg .sh fuday
fÉ;isl we;" Tjqyq iodpdrd;aul jYfhka wkaOh'
tjka >d;k lr hfula rd;s%fha iqj kskaola ,nkafka flfiaoehs wm fndfyda
fofkl=g wjfndaO lr .; fkdyelsjQj;a úlD;s ukila we;s tjka >d;lhska
iqjfia ksohs' fmd,afmdÜ iy ysÜ,¾ jeks wh jir .kkdjla ;siafia lDr ukqIH
>d;k l< whh' Tjqkaf.a osÜÀhg wkqj kï tajd l< hq;= ksjro foah" tfiau
fndfyda wka wh;a tu osÜÀhu wkq.ukh l<y'
9' osÜÀ w;ayer oud iïud osÜÀ je<| .ekSu f,!lsl wIagdx.sl uf.ys m<uq
mshjro bka miqj f,daflda;a;r wIagdx.sl u.o jkafka tfyhsks'—nqoaO O¾ufhys
wkqmu jkafka l=ulao@˜ lshjkak'
hfula jeros osÜÀ h ksid lrkakdjQ iodpdrd;aul fkdjk foa lrkafka tu
jeros osÜÀ ksid hhs fyf;u wjfndaO lr fkd.kS tfyhska jeros osÜÀ hla ;sîu
w;sYhska Nhxldrh' tjka osÜÀ bj;a lr .; yelafla nqoaO Oïu yeoEÍfuka
muks' hfula fidajdka jkafka tjka jeros osÜÀ iy ixcdkkh w;ayer
oeófukah' fid;dmkak wjêfhaoS w;ayer ouk ixfhdack ;=k tkï ilaldh
osÜÀ" úÑlsÉpd" iS,ín; mrdudi hk ish,a, yg.kafka ñÉpd osÜÀ ksidh'
406
10' ish¨ iodpdrd;aul úfrdaë mdm lïu isÿlrkafka wl=i, Ñ;a; 12 lskah( 8la
f,daN mokï lrf.k jk w;r folla má> ^ wleue;a;&iy folla fuday
mdoljh'
ish¨ wmdh.dñ l%shd lrkq ,nkafka m<uq f,daN Ñ;a; i;r iy úÑlsÉpd Ñ;a;
iys;jh'—wl=i, Ñ;a; iy wl=i, úmdl Ñ;a; ˜ lshjkak'
tu uq,a wl=i, Ñ;a; i;r kï — osÜÀ iïmhq;a; ˜ fyda —jeros oelafuka l<˜
Ñ;a;h' fÉ;isl úÑlsÉpd yg .kafka;a f,dalfha h:d ;;a;ajh tkï wksÉp"
ÿlaL" wk;a: .ek fkdoekSu ksidh' tfyhska fid;dmkak wjêfhaoS w;yßk
ish¨ wl=i, Ñ;a; myu yg .kafka ñÉpd osÜÀ tkï f,dalh .ek we;s jeros
wjfndaOh ksidh'
11' hfula wl=i, l%shdjla lroaoS th wl=i,hla fia úYajdi fkdlrhs kï" túg
fyf;u th m%S;s" Pkao iy úßh hqla;j lrhs" tkï m%fudaOfhka " wdYdfjka iy
m%fudaOfhka hq;=j th id¾:l lr .ekSug jEhï lrhs'
Ignorantia juris non excusat hk ,;ska jels lv wkqj we;af;kau kS;sh
fkdoekSu ksoyig lrekla fkdfõ' th nqoaO Oïufhys i|yka iajNdúl
kshuhkag wkqjo i;Hh'
nqoaO Oïuhg wkqj m%fudaOfhka hq;=j l< mdml%shd jvd;a nrm;< úmdl foa'
uq,a f,daN Ñ;a; 4 w;=frka" m%fudaOfhka hq;=j l< mdml%shd( fidaukiai iy.;
osÜÀ iïmhq;a; Ñ;a;" fidaukiai iy.; osÜÀ iïmhq;a; iixldßl Ñ;a;
jvd;a nrm;< úmdl fokafka tfyhsks'fuys woyi" .;s fya;= fldg f.k
m%fudaOfhka hq;=j iy jeros oelafuka isÿ l< mdml%shd iy wka lrekq
fya;=fldg fm,Uùu u; m%fudaOfhka hq;=j iy jeros oelafuka isÿ l< mdml%shd
hkakhs' iajhxl%Shju isÿjk fyhska m<uq l%shdj krlu m%n, úmdl isy; jk
w;r fojekak fm<Uùfuka isÿl< fyhska m%n,;ajfhka fyda cjkfhka wvqh'
407
12' tfyhska iuyre mdml%shd m%fudaOfhka hq;=j jvd;a m%n, krl wdoSkj f.k
fok wdldrfhka lrkafka idjoH osÜÀ ksidh' tfyhska Oïu ydodrd wjfndaO
lr .ekSu b;a jeo.;ah'
—udf.a oyu ñka fmr f,dalh oek isáfha ke;ehs ˜nqÿkajykafia jod< f,iu
nqoaO Oïu fkdoek mdml%shd fudkjdo hym;a foa fudkjdoehs ksYaÑ;j f;areï
.; fkdyel'
tfy;a" ukqIHhka jYfhka o< jYfhka fyd| krl fjka lr .ekSfï iyc
yelshdjla wmg we;' ta fmr Njhkaf.ka ,;a oekSuhs' tfy;a wm yeoS jevqk
mßirfhka Wlyd .;a jeros oelau fyda ñÉPd osÜÀ fyda osÜÀ mej;sh yel'
l=vd orejka hym;a mqoa.,hska fia yod jvd .ekSu iy Tjqka hym;a wh weiqrg
fhduq lsÍu jeo.;a jkafka tfyhsks' <ud úfhaoS W.kakd mqreÿ wdhdifhka
fjkia fkdl<fyd;a Ôú; ld,fhau mj;S'
hful=f.a osÜÀ wka wfhl=f.a osÜÀhg jvd fjkia ksid oS¾> ld,Sk jYfhka
mj;ajd fkd.; hq;= jeros osÜÀ fudkjdoehs fjkalr y÷kd .ekSu b;d jeo.;a
fõ'fndfyda fofkla mqkre;am;a;sh ms<s fkd.kS' tfy;a nqoaO foaYkdjg wkqj th
u;= Njhkays whym;a wdoSSkj f.k fokakdjq ñÉPd osÜÀ hls' idËs úuid
n,d;ud úiskau ;SrKhla .; hq;=h' —mqk¾Njhg idËs úuid ne,Sug wu;rj
— Ôú;fha úm%ldr nj iy —hym;a mqk¾Njhla i|yd ud¾.h˜ úu¾Ykhg ,la
lrkak'
13' wjidk jYfhka fuys m%;sj¾;h o i;Hh h'm%fudaOfhka iy m%×j
fmroeßj" iïud osÜÀ fhka hq;=j lrK ,o hym;a l%shd by, mqKH úmdl ,nd
foa' idjoH oelau w;ayeÍu hkq hym;a oelau we;s lr .ekSu fyda iïud osÜÀ h
jeãuhs' hfula hym;a yd whym;a l%shd .ek jv jvd;a oekqj;a fj;au mqkH
ls%hd lsÍfïoS jvd;a i;=gg m;afõ' m%fudaOh iy m%×j tlsfklska hefma'
we;af;kau Pkao iy úßh ta iu.u j¾Okh fõ'
408
m%n,;u hym;a Ñ;a; ^ fidank Ñ;a;& jkafka fidaukiai iy.; ×K
iïmhq;a; Ñ;a; fyda iajhxl%shj yg.kakd m%fudaOh iy m%×j iys; is;sú,sh'
B,Õg m%n, jkafka fidaukiai iy.; ×K iïmhq;a; iixldßl Ñ;a; fyda
wfkla lreKq ksid fm<Uùfuka yg.kakd m%fudaOh iy m%×j iys; is;sú,sh'
fuysoS m%×j wdrïN jkafka f,!lsl iïud osÜÀ uÜgfïh'th hfula
fid;dmkak u.a. ^ fidajdka u.&ms,smka úg iy bkamiq fidajdka M, ,;a úg
jefvñka mQ¾K wjfndaOh wry;a wjêhg m;ajQ úgo ,nkafkah'. —nqoaO O¾uh
is;shula u.ska ˜ n,kak'
m%×j jeäj;au" l=i, Ñ;a;hl m%n,;ajh fyda cjk" jeä oshqKqfõ'
wry;=kajykafia kulf.a Ñ;a;hl m%n,;ajh fid;dmkak mqoa.,fhl=f.a
Ñ;a;hl m%n,;ajhg jvd Wiia uÜgul mj;S" tfiau th idudkHh wfhl=g
jvd fid;dmkak mqoa.,fhl=f.a Wiia uÜgul mj;S'
m%n, fuday ^ wúÊcd& Ñ;a;hl cjk o m%n,h' tfyhska l%shdjo ta whqßkau
m%n,j oeßh fkdyels ;;a;ajhl krl wdoSkjo ,nd foa'
14' fndfyda wh wNsOïu ixlS¾K hhs ie,l=j;a Wiia mokulska wdrïN
l<fyd;a wNsOïu u.ska fndfyda fihska ixlS¾K .eg¿ jvd;a meyeos<sj úi|d
.; yel' Ñ;a; j¾. .ek fukau úúO fÉ;isl hful=f.a mqreÿ ^—.;s &
;SrKh lrK wdldrh oek.ekSu fndfyda .eg¿ ksrdlrKfhaoS myiq lrhs'
fidajdka wjêhg uqLH jkakdjQ osÜÀ iy úÑlsÉpd
1' fidajdka M,h g m;aùfuka fn!oaOfhl=f.a m<uq yd m%uqL wruqK jk ÿ.;shl
W;am;a;sh ,eîfuka je,lS ksÿla Ndjh ,Õdlr .ekSfï wruqk bIag isoaO fõ'
409
fid;dmkak wjêhg m;aùu msKsi mQ¾K l< hq;= wjYH;djka wjfndaOlr .ekSu
msKsi fndfyda l%u fõo uu úYaf,aIKh lf<ñ" tu wjYH;djhka myiqfjka
u;l ;nd .; yels tla l%uhla jkafka fidajdka mqoa.,fhl= uqLH whym;a
fÉ;isl jk osÜÀ iy úÑlsÉpd folu w;ay< nj wjfndaO lr .ekSuhs'
hful=f.a is;sú<s j, —.;s ˜ u;= lr olajk fÉ;isl fyda ufkda idOl j¾.
.ek ye|skaùula i|yd lshjkak —fÉ;isl ^ ufkda idOl& ˜ iy — lsf,aI
^flf,ia&" osÜÀ ^ idjoH oelau&" iïud osÜÀ ^ ksjro oelau& ˜'
2' fÉ;isl tlsfklg iïnkaOhs' fodai ^ oafõI" oeä ffjrh& Bg ukd ksoiqkls'
oafõI yg.kafka oeä wdYdj fkdfyd;a f,daN ksidh" we;a;jYfhkau isoaO
jkafka f,daNh" oafõIhg yeÍuhs" tajd Wodjkafka tljr fkdfõ' hfula ;j;a
ñksfila >d;kh lrkafka oafõIh ksidh' tu wjia:dfõ ta mqoa.,hdf.a ukfiys
mej;=fka oafõIh muks' tfy;a tu oafõI Wodùug fya;= jQfha f,daN" tkï fmr
ld,hloS hï fohla flfrys we;sjQ m%n, ne|Sula ksidh'
tfiau osÜÀ m%n, jk úg wêl f,daNh we;sfõ' by; ksoiqfka osÜÀ fkd;snqkd
kï tjka m%n, f,daNhla we;s jkafka ke;" th fjkqjg ;rula ÿrg hym;a
fÉ;isl " iïud osÜÀ j¾Okh lr.kakjd we; ^ tkï ffjrh yd ukqIH
>d;khg m%uqL jk tjka m%n, ne|Sï j, wdoSkj .ek hfula oek isáhd kï& '
tfyhska osÜÀ w;ay< úg f,daN" m%n,;ajfhka ySkjQ rd. njg m;afõ ^ bkaøsh
ix;¾mkhg we,Su&'
osÜÀ w;ayeÍu oafõI ^ oeä ffjrh& má> ^ kqreiakd iajNdjh& njg
wvqùugo fya;= fõ'
úÑlsÉpd fudayh yd iïnkaOhs" úÑlsÉpd w;ay< úg fudayh ^ fuday
wkaOldrh fyda fudayfhka wkaO jQ & wúÊcd ^ wksÉp"ÿlaL"wk;a: .ek we;s
wkjfndaOh& uÜgug wvqfõ' fjk;a rpkhl olajd we;s mßos úÑlsÉpd hkq
f,dal iajNdjfha h:d¾:h fkdokakd ksid ^ flf,ia j,ska& wdjrKh jQ ukiska
lrkakdjQ M, rys; fukau ydksodhljQ foa lsÍug we;s keñhdjhs'
410
fuu lrekq fol fjk;a wdldrhlg i|yka lf<d;a¦ fid;dmkak wjêfhaoS osÜÀ
iy.; f,daN Ñ;a; i;r iy úÑlsÉpd Ñ;a; bj; ouhs ^ tfyhska wl=i,
Ñ;a; 12 ka mylau fid;dmkak jQ úg w;ayÍ&' fuh" —ñksiqka mdml%shd j,ska
m%fudaOhg m;ajkafka wehs @ - fya;=j osÜÀ ˜ hgf;a idlÉPd lf<uq'
3' hful=f.a —.;s yd ukfiys m%uqLj mj;akd fÉ;isl w;r ióm iïnkaOhla
mj;akd nj wfkla ,smsj, i|yka lf<ñ' —wmdh.dó .;s tkï hfula
wmdhhkays mqk¾Njhlg fya;= jkakdjQ hful=f.a mqreÿ fyda keñhdjka
^ keUqrenj & fndfyda úg mj;skafka m%Odk whym;a fÉ;isl jk f,daN" oafõI"
osÜÀ" fuday iy úÑlsÉpd j,h'
fid;dmkak wjêfhaoS osÜÀ" iy úÑlsÉpd fÉ;isl bj;afõ' f,daN" rd. njg
wvq fõ' rd." ldu rd." rEm rd." wrEm rd." jYfhka fnod fjka l< yel'
oafõI" má> f;lao fuday" wúÊcd f;lao wvq fõ'
by; b;sßj mej;=kdjQ ldu rd. iy má> ilod.dñ wjêfhaoS ;j ÿrg;a wvq
fõ'
fuu ldu rd. iy má> fol wkd.dó M,hg m;ajQ úg bj;a fõ'
b;sß m%Odk whym;a fÉ;isl jk f,daN iy fuday ^ tkï rEm rd." wrEm rd.
wúÊcd & fukau wfkla ish¨u whym;a fÉ;isl" wry;a Ndjhg m;a ùu;a iu.
bj;a fõ'
4' hfula fuu whym;a fÉ;isl iy whym;a .;s w;ayeÍu;a iu. fyf;u
iajhxl%Shju hym;a fÉ;isl j,ska hq;a hym;a .;s j¾Okh lrhs' osÜÀ m%ySK
ùu;a iu. iïud osÜÀ ^ fuh m× fyda nqoaê fÉ;islu fõ& jefvk nj by;
wms ÿgqfjuq'
411
ta wldrfhkau úÑlsÉpd m%ySK fj;au ioaOd ^Y%oaOdj& fÉ;isl jefâ'
fid;dmkak mqoa.,hdg " úÑlsÉpdfjka f;dr" nqoaO Oïu iy ix> hk
f;rejka flfrys yg.;aa fkdìfok ioaOdjla ^ Y%oaOdj& we;af;a tfyhsks' fuu
ioaOdj wkaO Nla;shla fkdj wjfndaOh ksid yg .;a tlls'
;sr;K jkaokd ^ f;rejka je|Su & Tiafia nqoaO" Oïu "ix> kuialdrh fyda
msß;a foaYkdjkag ijka oSfuka ioaOd jefâ'— fn!oaO iÊ®dhkh - ye|skaùu ˜
lshjkak ' ioaOd iy m× tljr j¾OKh l< hq;= hhs i|yka jkafka tfyhsks'
wf,daN ^ oeä wdYdfjka f;dr&" woafõI ^ ffjrfhka f;dr& f,daN iy oafõI
folg m%;smË jk hym;a fÉ;isl jk nj isys;nd .;hq;= jeo.;a lrekls'
we;a; jYfhkau wf,daN fÉ;isl hla fkdfõ' wf,daN iy woafõI fuka fkdj
wfuday j¾Okh fkdflf¾" th yqÿ fuday ke;s nj muks' tfy;a j¾Okh jkafka
m× ^nqoaêh& fyj;a iïud osÜÀ fÉ;isl fõ' ta i|yd wksÉp" ÿlaL " wk;a:
.ek wjfndaOh wjYHh' fmdf;a oekqu yd m× ^nqoaêh& w;r lsisu
iïnkaOhla ke;af;a tfyhsks' tfy;a th —N+ñ ;, 31 ka hq;a fuu f,dalfha h:d
iajNdjh˜ .ek wjfndaO lr .ekSuhs' fuu jeo.;a lrek .ek fjk;a ,smshla
m%ldYhg m;a lrkafkñ'
5' th meyeos<s lrkakdjQ úYaf,aIKhla jkafka iEu wjêhloSu wdij bj;a jk
wdldrh úuid ne,Suhs' i;r wdldr wdij kï( osÜGdij ^ osÜÀ flfrys we;s
wdij&" ldudij ^ bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjq iem flfrys we;s wdij" th
ldurd. yd iudkh& Njdij ^ Nj fyda meje;au flfrys we;s wdij th rEm
rd. ¬ wrEm rd. yd iudkh& iy wúÊcdij ^ wúoHdj flfrys we;s wdij& fõ'
wdijlaLHd fyj;a wdij bj;a lsÍu hkq ksíndk fydaa ksjkhs'
412
by; wxl 3 yd ixikaOkh lr n,k úg osÜGdij fid;dmkak wjêfhaoS bj;a
fõ' ilod.dñ wjêfhaoS m%ySK jk ldudij wkd.dñ wjêfhaoS bj;a fõ' Njdij
iy wúÊcdij folu wry;a M,hg m;a ùu;a iu. bj;a fõ'
tfyhska osÜGdij iy ldudij hk foflys ixfhdackfhka m%n, ;kaydj
^ ,daNh& iy m%n, ffjrh ^ oafõI& yg .kS' —fï f,dalfha ˜ h:d iajNdjh
wjfndaOlr .ekSu ksid osÜGdij ke;sùfuka f,daN iy oafõI" ldu rd. iy
má> njg m%ySK fõ'
fuu Oïu fldgia wOHkh lrk wfhl=g fuu úúOdldr úYaf,aIKhka
m%fhdackj;a jqj;a fuu mo j,g kjlfhl=g tajdfha jHdl+, njla yef.kakg
ms<sjk' tfy;a ld,h;a iu. tu moj,g yqrejk ksid tajd lgmdvï lsÍug
jvd jeo.;a jkafka uekúka wjfndaO lr .ekSuhs'
nqoaO ld,fhaoS" nqoaO Oïu —úNx.jdoS fyj;a —fldgia j,g lvd úYaf,aIKh
lrka O¾uh˜ jYfhka ye|skaúh' ffjoH isiqka u< isrere úÉfþokh lr ñksia
isrer .ek wOHhkh lrkakdla fuka uki úúodldrfhka úYaf,aIKh lr
wOHhKh lsÍu jeo.;ah' ish¨ wdldrfha úYaf,aIK tksfklg wkql+, fõ'
6' fid;dmkak mqoa.,hd" wksÉp" ÿlaL" wk;a: hï ;rulg wjfndaO
lr.ekSfuka osÜÀ bj;a lr" hï uÜgulg iïud osÜÀ jeãfukaa osÜÀ úiqoaê
njg m;a fõ' fuh isÿjQ úg fuday fÉ;islj, m%n,;ajh ySK ù f.dia wúÊcd
uÜgug m;afõ" tfiau úÑlsÉpd fÉ;isl bj;a flf¾' by; wxl 3 ys i|yka
l< mßos ta iu.u f,daN" rd. f;la wvq ù B,Õ Wiia ksjka mshjrj,oS
ms<sfj,ska bj;a fõ'
fid;dmkak wjêfhaoS isÿjkakdjq foa by; mßÉfþofhka fláfhka oelafõ' th
ir, fohla fia fmkqk;a tu wjêhg m;a ùu msKsi uki ilia lsÍug uy;a
fjfyila oeßh hq;= fõ' ta fndfyda úg Oïu wOHkfhka iy úmiaikdfjkah'
flf;la bkaøsh iqL fukau Okh wjodkug ,lajQjo whm;a foa lsÍfuka je,lS
isák uÜgug hfula f,!lsl jia;+ka flfrys we;s ne|Sï j, m%n,;ajh m%ySK
413
lr we;' fyf;u úÑlsÉpdfjka hq;=j l%shd fkdlrhs' ;Srk .ekSfïo ielfhka
fkdmelsf,a' wmdh.dó l%shd .ek ukdj okS' th tu fufyff;aoS is;d ne,sh hq;=
fohla fkdj" ish¨ —wmdh .dó .;s iodld,slju bj;a lr we;s fyhska th
iajhxl%Shju isÿfõ'
tfyhska jeo.;a fÉ;isl j, iuyr ,ËK oek .ekSfuka wmg wmf.a uki
l%shd lrK wdldrh oek .; yelsh' úúO wh tlu ndysr n,mEïj,oS
úúOdlrfhka m%;spdr olajkafka wehs oehs oek .; yelsh" thg fya;=j jkafka
Tjqkaf.a —.;s fyda m%uqL fÉ;isl úúOdldr jk ksidh'
7' ksoiqka lsysmhls .ksuq' Tyqg jvd;a yqre mqreÿ tfiau myiq l%shdjka jkafka
hful=f.a o¾Ykh wkqj ;SrKh jQ l%shdjkah tfyhska osÜÀ m%uqLia:dkhla .kS'
úfYaIs; .x.djlska iakdkh lsÍfuka l< mõ fidaod yeßh yelshhs hk osÜÀ h
úuid n,uq' fuh t;rï m%n, osÜÀ hla nj fkdfmfka' tfy;a oji mqrd
whym;a mdml%shdjka ys fhoS tu mõ iy lïu úmdl fidaod yeÍug .x.d fjys
iakdkh lssÍu Nhdkl úYajdihls' tfiajqjo iuyr bkaoSh m%dka; j, fuu osÜÀ
h mrïrd .kkdjla mqrdjg l%shd;aul fõ'
—uu mõ fkdlrñ tfiau wka whg Wmldro lrkafkñ" tfyhska ug kmqrls isÿ
fkdfõ˜ hhs fndfyda wh mji;a' fyf;u .sksh fkdyels fmr NjhkaysoS wkka;
wm%udkjQ mdm l%shd lr we;s nj wkjfndaOfhka hqla; ksid fuho osÜÀ hlaah'
tu osÜÀ h cks; jkafka mqk¾Njh úYajdi fkdlrk fyhsskah' fya;= M,
O¾u;dj ms,s.;a isoaOdka;hls' tfy;a th ms<s.; yelsjkafka wm .; l< tlu
Ôú;h th mukla fkdfõ hk mq¿,a m¾hdf,dalh ;=, muks'
8' fmdÿfõ fn!oaO rgj, mj;akd jeo.;a osÜÀ rdYshla we;'
mqka fmdfyda oskhka ySoS wg is,a /lSu ksjka wjfndaOhg m%udkj;a hhs fndfyda
fn!oaOhska úYajdi lrhs' ish¨ mqka fmdfyda osklau fkdjrojd wg is,a iudoka
jkakdjq úhm;a l;=ka Y%S ,xldfõ isà' uq oji mqrdu ´md¥m fodvñka .; lrk
Tjqka f.a uki msÍ we;af;a wúÊcd fjkah '
414
wg is,a iudokaj i;sfhka hq;=j oji mqrd Ndjkd fhda.Sj isàu uki msßis÷
lsÍfï wk¾> wNHdihhs' yqfola kdu ud;% jYfhka wg is,a iudoka ùfuka
mukla is; msßisÿ fkdfõ'
jhska ùÿrejla ^ fyda iq¿ m%udkhla we,afldfyd,a wvx.= mdkhla& mukj;a
mdkh lsÍu b;d whym;a mdm l%shdjla fia i,lk wfkla l,ams;ho fujeks
osÜÀ hls' ´kEu we,afldfyd,a wvx.= mdkhla fkd.ekSu jvd;au hym;ajqjo
jhska fyda ìh¾ ùÿrejla mdkh lsÍu —wl=i, lïu ˜ fkdfõ' tfy;a hfula
thg weíneysù fyda u;ajQfha kï bka —wl=i, lïu ˜ we;s úh yel' we;a;
jYfhkau hfula Oïo yodrk úg m%×j my< ùu;a iu. we,afldfyd,a ^iqrdj&
fyda tjka wfkla u;a øjH fldfrys we;s wdYdj l%ufhka ySk ù hhs'
fndfyda fn!oaO rg j, ms<sfj;a iy mqo mQcd úê m%lgj mj;S' oji mqrd úúO
mdml%shd j, ksr;j oskh wjidkfhaoS nqÿkajykafiag mykla o,ajd" .d:d
lsysmhla lshd nqÿkajkaokd lsÍu m%udkj;ahhs úYajdi lrhs'
fï ish,a, ixfhdack ;=fkka tlla jk — YS,ín; mrdudi˜ ^ mqo mQcd lsÍfuka
ksjka iqj ,o yelshhs hk osÜÀ h& j,g wh;ah' fuh fid;dmkak wjêfhaoS
iïmQ¾Kfhka bj;a fõ'
tfy;a tjka l%shd fndfyduhla uki msßisÿ lsÍfï wruqkska lf<a kï" uki
ikaiqka lsÍug fya;= jk w;r ioAOd j jvhs ^ fï folu Oïu wjfndaOh myiq
lr m%×j jvhs&' — fn!oaO iÊ®dhkh - ye|skaùu ˜ lshjkak'
9' wksÉp" ÿlaL " wk;a: .ek wkjfndaOh iy lïu$ lïu úmdl l%shd lrK
wdldrh .ek fkdoekSu ksid úÑlsÉpd ^ wkqÑ;$ whym;a$ oreKq l%shd lsÍug
we;s keUqrej& yg .kS'
hful=f.a m%n, úÑlsÉpd iys; ukila ndysr n,mEï u.ska whym;a
mdml%shdjka lsÍug myiqfjka fm<Uúh yel' <uqkag idudkHfhka fyd| krl
.ek wjfndaOhla ke;s ksid Tjqkaf.a uki wka whg wjYH mßos yiqrejd .;
415
yel' tfyhska hym;a yeisÍï rgdjla j¾Okh lr .ekSug iqÿiq jd;djrKhl
<uqka yod jvd .ekSu wjYH fõ'
whym;a yeisÍï j, M, úmdl .ek fkdokakd jeäysáhkaf.a mjd úÑlsÉpd
uÜgu w;s uy;aah' Tjqkf.a keUqrej jkafka hul wdikak jdis yd M, .ek
ñi os.=ld,Sk ixcdkkhla fkdfõ'
úÑlsÉpdj bj;a l< yels jvd;a úYajdijka; u. jkafka nqÿ oyu yeoEÍuhs'
10' krl l%shdjkaf.a wdoSkj .ek fyda tajdfha krl wdoSkj j,g fya;=j
l=ulaoehs is;d ne,Sfuka je,lS isàu iqÿiq hhs is;k wh we;' tjeks wiyk
ldÍ ÿ¾uqL foa .ek is;Sfuka je,lS isák ;rug ;ud hym;a j isà hhs Tjqkaf.a
woyia lrhs'
kS;sh fkdoekSu ksoyig lrekla fkdjkakd fiau" iajNdoyfï kS;s .ek we;s
wkjfndaOh ms<s.; yels ksoyig lrekla fkdfõ' iuyrekag fndre rdYshla
f.d;d mjid cQßfhka ksoyia úh yels jqj;a" iajNdj O¾ufha Widúfhaos ;Srkh
.kafka hful=f.a ukihs" lsisfjl=g ;udf.a uki /jáh fkdyel'
tfyhska osÜÀ j,ska ñosh yelafla hful=f.a uki msßisÿ lsÍfuka muks' hfula
;udf.a uki msßisÿ lrkafka m<uqj lïu iy lïu úmdl .ek ukdj wOHkh
lsÍfuks' fojkqj wksÉp" ÿlaL " wk;a: .ek yodrd ^ lshjd& tu jpk j, ienE
woyi wjfndaO lr .ekSfuks' tkï —fï f,dalfha ˜ h:d iajNdjh wjfndaO lr
.ekSfuks"—nqoaO O¾uh is;shula u.ska ˜ iy — wksÉp ix×j jvkafka flfiao˜
lshjkak'
mdml%shdjkays fhoSfï we;s M, rys; nj" ksYaM, nj hful=f.a uki wjfndaO
lr .; hq;=h" tajd oyia jr krl wdoSkj f.k fok ksidu fkdj" hful=f.a
bkaøsh wNsm%dhka imqrd .ekSfuys ,d fyda jákd foa ;uka i;= ;r .ekSfuys we;s
M, rys; nj" ksYaM, nj wjfndaO lr .; hq;= fõ' tjka bkaøsh iqL os.= ld,Sk
jYfhka mj;ajd .; fkdyelsh" tfy;a tajfha wdoSkj fndfyda ld,hla mqrd
úmdl osh yel'
416
11' —ñkaiqka mdml%shd j,ska m%fudaOhg m;ajkafka wehs @ - fya;=j osÜÀ ˜
hgf;a ud uq,ska i|yka l< whqßka wm yeoS jevqk mßirh ksid wm ;=, j¾Okh
lr .;a" ixialD;sl fyda iudÔh fyda wd.ñl osÜÀ wms ieug we;' fn!oaO
wmo tfiauh' wms iEu flfklau tjka osÜÀ úfõpkd;aulj úuid n,d whym;a
osÜÀ fudkjdoehs fjka l< .; hq;=h' krl osÜÀ fudkjdoehs nqÿkajykafia
ukdj meyeos<s lr oS we;' lshjkak " —f;wdldr osÜÀ" wßh wIagdx.sl u. iy
iudê˜'
mod¾:j, uQ,drïNh - Y=oaOdIagl
fuu ,smsh i|yd Tn ;ju;a iQodkï ke;ehs uu fnfyda úg l,amkd lf<ñ'
fuf;la wm idlÉPd l< uQ, O¾u .ek ukd wjfndaOhla fuu m%ldYKh
wjfndaO lr .ekSug wjYHh fõ' —ix˜" .;s" wdij"máÉp iuqmamdo wdosfhys uQ,
O¾u .ek Tn úuid fkdne¨fõ kï lrekdlr fuu fldgi lshùfuka
j,lskak' fuh w¾:j;a fkdjkq we;' fuu lrekq j, yrhla ke;ehs ;j ÿrg;a
oyï fldgia lshùfuka je,flkq we;'
wfkla w;g" uQ,sl ixl,am .ek hï wjfndaOhla we;s whg jvd;a .eUqre
O¾uh wjfndaO lr .ekSug Wmldr jkq we;' fuu lrekq .ek ;j ;j;a
m%ldYk m, lsÍu;a iu. ish,a, ^ Ñ;%h& jvd;a meyeos<s jkq we;' nqoaO
Oïufhys jákdluo meyeos<s jkq we;' ioaOd jeãug th jvd;a iqÿiq u.hs ^
wjfndaOh u; f.dvke.=k ioaOdj fyda Nla;sh&'
1' mod¾: tlaflda ixl; ke;akï wixl; úh hq;=hs'
ixl; j,g wdrïNhla we;' mj;akd ld,h ;=,oS Ndú l:kh l< fkdyels
^ l,ska lsj fkdyels& wdldrhg fjkia fõ ^ úmßkdu& " wjidkfhaoS ke;s ù hhs
417
^ úkdYhg m;afõ& ksoiqkla jYfhka lshjkak" — wksÉp ys uQ,sl fya;=j -
ixl;hl meje;afï mshjr my˜ iy —´kEu jia;=jla ^rEm l,dm& mj;skafka
É;a;ËK 17 muko@ ˜'
wixl; ^øjHuh fyda fkdjk& j,g uQ,drïNhla ke;' mj;akd ld,h ;=,oS
fjkia jkafka ke;' wjika ,Ëhlao ke;' wixl; iodld,sl fõ' tlu
wixl; Oïu ksjkhs' th —fuu N+ñ ;, 31 ys f,dalhg ˜ wh;a fkdfõ'
tu fol w;r jQ lsisjla ke;' fuys i;Hh;djh .ek m%fõYfuka is;d n,kak'
—fï f,dalfha ˜ mj;akd iEu fohlau ixl; fõ " tkï wdrïNhla yd
wjidkhla we;' miq .sh jir 100 l muK ld,fhaoS fuh úoHdj u.ska ikd:
lr we;' wmf.a úYajh iaÓr"m%iaÓ;sl wjêhl mj;akd fohla fia whskaiaghska
úYajdi lf<ah' tfia Tmamq l,d kï tu woyi nqoaO Oïu yd fkd.e,fma'
tfy;a" úYajfha mj;akd lsisu fohla iodld,sl fkdjk nj úoHdj oeka ;yjqre
fldg we;' iEu fohlau fjkiafõ" iEu fohlau ksrka;rfhka fjkiajk iq¿h'
úYajfha mj;akd ish¨ mod¾:hlau jir ì,shk 14 lg fmr —uyd msmqreu˜ksid
ks¾udkh jQ nj ie,fla' fuu l,ams;h mQ¾Kj ;yjqre fldg ke;;a ´kEu
j¾.hl mod¾:hlg we;af;a iSñ; wdhq ld,hla nj meyeos<sh' tfyhska fuu
uQ,sl o¾YkfhaoSo nqoaO Oïufhys i;H;djh ms<sìUqfõ'
2' fï f,dalfha mj;akd ish¨ mod¾:hka hï wdldrhlg ks¾udk jQ jla fia
ms<s.kafka kï tajd u;= ùug fya;=jQfha l=ulao@
fï jk úg;a úoHd{hskag ta i|yd bosßm;a l< yels iqÿiq ms<s;=rla ke;' uyd
msmsrefï isg ;;amrhlska mx.=jlska miqj isg úYajfha mßkduh .kkh l,
yels jQj;a" uyd msmsreug fmr isÿjQfha l=ulaoehs fN!;sl úoHdjg lsj fkdyel'
we;a;jYfhkau" fndfyda úoHd{hska tu u;h úYajdi l<;a uyd msmsreu kHdh
mQ¾Kj ms<sf.k ke;' iuyr úoHd{hska tu ËKsl msmsreu ms<s.kafka
ke;'Tjqkaf.a woyig wkqj úYajhhka pl%Sh iajrEmhla .kS' tkï tajd
418
mßj¾;kh fjñka mßkdukh fõ' ksoiqkla jYfhka lshjkak — Endless
Universe – Beyond the Big Bang”, by P. J. Steinhardt and N. Turok (2007).˜
3' nqoaO Oïu mjikafka oekg Ôj;ajk ish¨u i…hska iodld,slju mej;s
njhs'
ñka woyia jkafka —mj;akd ish¨u Ôjk Odrdjka ˜ iEu l,aySu mej;s njhs'
iEu Ôú;hlu hï —Ôjk Odrdj ˜ lgu fN!;sl YÍrhla ,efí ^ r¿ fyda ishqï
nj mj;akd N+ñ ;,h wkqj fjkia fõ&'tu fN!;sl YÍrh ixl;h' tu fN!;sl
YÍrh crdjg m;ajQ úg —Ôjk Odrdj ˜ fjk;a fN!;sl YÍrhla fidhd .kS" —
kej; Wmoskafka ljqo@ - Ôúk Odrd ixl,amh˜ lshjkak'
Ôú;fhka Ôú;hg m%pdrKh jkafka ^ wLKavj yd ksrka;rfhka fjkia jk
w;r& .;sl ^ ksrka;rfhka fjkiajk& —Ôjk Odrdj ˜la ilia lrkakdjQ wdij"
wkqih" iy .;s ^ ufkda ,dËKsl .;s& fõ'
tfyhska oekg fndfyda úoHd{hska úYajdi lrkakdjQ uyd msmsreulska úYajh
wdrïNjQfha ke;" tfiau th lsisúglj;a iïmQ¾Kfhkau úkdYhg m;ajQfhao
ke;' ñka jir 100 hlg fmr úoHd;aul u;h jqfha úYajh mj;skafka wp,
m%iaÓ;sl ;;a;ajhl nj isyshg .kak' mj;sk o;a; j,g wkqrEmSj úoHd;aul
isoaOdka; fjkia fõ' tfy;a mdßY=oaO nqoaO Oïu jir 2500 fmr f.!;u
nqÿkajykafia th foaYkd l< wdldrfhkau fjkia fkdù mj;S" —ft;sydisl
miqìu˜ lshjkak'
4'nqÿkajykafia" ñksia m%cdj úYajh .ek úia;rd;aul f;dr;=re .fõIKfha
fhoSu wffO¾hu;a l< fial ^ th fkdl< yels fohla jk ksid;a ksjka
wjfndaOh msKsi fhdod.; yels jákd ld,h wmf;a yeÍula fia ie,l+ fial&'
flfiafj;;a" wmf.a fi!r.%y uKav,h jeks .%y f,da; moaO;s fkd.sksh yels
ixLHdjla úYajfha we;s njg nqÿka jykafia m%ldY fldg we;' th fï jk úg
kùk úoHdj u.ska ;yjqre lr we;'
419
fudk hï wjia:djl jqj;a úoHdj bosßm;a lrkakdjQ wdlD;sh nqoaO Oïu yd
wkql+, fõ' tkï tu wlD;shg wkqj N+ñ ;, 31 Ôùka mej;sh hq;=h' we;a;
jYfhkau fuh úia;rd;aulj iQ;% lsysmhl idlÉPd lr we;" w.a.{ iQ;%h
fuys,d úfYaI ;ekla .kS ^ oekg wka;¾cd,fha mj;akd ish¨u mßj¾;k
,Êcdiy.; wkaoñka idjoHh jk fyhska tajd Ndú;d lsÍu kqiqÿiqh&'
tu iQ;%fhys" fi!r.%y uxv, rdYshlaa mqmqrd f.dia miqj —uyd l,am˜ ld,
mßudkhloS kej; iEfok wdldrh nqÿkajykafia myod fohs' uyd l,amhla hkq
fl;rï os.= ld,hlaa oehs wjfndaO lr .ekSu msksi nqÿkajykafia WodyrKhla oS
we; ta wkqj th wdikak jYfhka jir ì,shk lsysmhla fõ'— mru uyd
taldnoaO Oïu isoaOdka;h ˜ lshjkak' fuu fi!r.%y uxv, úkdYh úoHd{hska
iqm¾fkdajd kñka y÷kajk ixisoaêh nj fmfka' iqm¾fkdajd ^w;sYh
úm¾hdid;aul msmqreula ksid ;rejl ialkaOh ish,a,u jdf.a fõ.fhka msgg
úislsÍu fya;=fjka yosisfha tys oSma;sh úYd,jYfhka jeäùu& idudkH isÿùuls'
wmf.a ËSrm: ukaodlsKsfha iEu jir 100 hlgu iqm¾fkdajd ;=kla muk
wfmaËd l< yel'
fuu ,sms fmf,ys m%.;sh;a iu. w.a.{ iQ;%h fifuka úia;r lsÍug wfmalaId
lrñ'
5'flfia fj;;a" fuu f,dalfha ish¨ ixl; W;amdo ù urKhg m;ajk wdldrh
.ek oek .ekSug wjYH ;rï uQ,sl uÜgfï oyï lrekq fuu m%ldYkfhka
fuf;la Tn fj; bosßm;a lr we;af;ñ'
wm fuysoS idlÉPd lrkafka — Y=oaOdIagl ˜ hkqfjka y÷kajk mod¾:j, l=vdu
tallfhys uQ,drïNh muks' fuu mod¾: tallh mrudkqjlska ì,shkhlska
fldgilg;a jvd l=vdh' uE;lajk ;=reu kùk úoHdj úYajdi lf<a mrudkqj
mod¾:fhys l=vdu tallh f,ihs' tfy;a mrudkqj —uQ,sl wxY= rdYshl
ixhqla;hla nj;a tA —uQ,sl wxY=˜mjd fndfydajQ jHqyhkaf.ka iukaú; jk nj
fidhdf.k we;' fuu tallh fl;rï l=vd oehs hkak .ek meyeos<s oelaula
420
fuf;la ia:dms; ù ke;'we;a;jYfhkau fï fudfyd;jk úg úoHdjg
—mod¾:˜iy —Yla;sh˜ w;r fjki y÷kd.; fkdyel' ksoiqkla jYfhka" —ys.aia
fndfidka H0 ˜ hkq Yla;s meleÜgqjla muks'
mod¾: iy Yla;sh w;r iïnkaO;dj m%isoaO iólrKh jk"
E ^Yla;sh& = m ^ialkaOh& x c2 ^ wdf,dalfha fõ.h& olajd we;'
tfyhska mod¾:hl ´kEu l=vd tallhla Yla;s meleÜgqjlska fjkalr
y÷kd.; fkdyel' ksoiqkla jYfhka wm ols;d wdf,dalh wm fj; ,Õdfjkafka
f*dafgdak ^photon & jYfhka y÷kajk meleÜgq jYfhks' tfyhska fï wkqj
f*dafgdakh mod¾: hls'—fï f,dalfha ˜ mj;akd ish,a,u uQ,sl uÜgfïoS
—mod¾: ˜fyda —Yla;sh˜ jYfhka kï l< yel'
fuu uQ,sl uÜgfïoS —mod¾:˜iy —Yla;sh˜ w;r fjki wmeyeos,sh'
6'ish¨ mod¾: ilia ù we;s uQ,sl tallh jk — Y=oaOdIagl ˜ hkq Yla;s
meleÜgqjls' ty wvx.= Yla;sh wmg fmfkkakdjQ wdf,dal f*dafgdakhg jvd
m%udkfhka b;du;a wvq uÜgul we;' wdf,dal f*dafgdakhl wvx.= Yla;s
m%udkhg iudk lsÍug wkka; wm%udk — Y=oaOdIagl ˜ m%udkhla wjYHfõ'
ixl;hla jk — Y=oaOdIagl ˜ ukiska ks¾udkh ^ ujhs& lrhs' Tn fndfyda
fofkl=g fuh úiauhckl fohla úh yelsjqj;a bosßfhaoS ta i|yd idËs Tn
fj; f.kyer olajkakï' nqÿkajykafia —ufkda mqínx.ud Oïud ˜ tkï uki
ish,a,gu fmrgqfõ˜hhs foaYkd lf<a tfyhsks'
flfiafj;;a" wm wjg we;s iEu mod¾:hlau mdfya fndfyda wE; w;S;fhaoS"
ks¾udkh lf<a fuu —ufkda l%shdj,sh˜ u.sks' s w.a.{ iq;%fha i|yka jk l:dj
thhs' fï fudfydf;aoS mjd wm cjk Ñ;a; Tiafia — Y=oaOdIagl ˜ ukiska
ks¾udkh ^ ujhs& lrñka isà" tfy;a m%udkfhka b;d l=vdh'
Wiia wNs× Yla;sh we;s ´kEu flfkl=g ie,lsh hq;= m%udkhla mod¾:" u,la
fyda Bg úYd, jia;+ka ueùug yelsh' — Y=oaOdIagl ˜ uÜgfï mod¾: cjk
421
Ñ;a; u.ska ks¾udkh lrhs' Wiia wNs× Yla;sh we;s wfhl=g ie,lsh hq;=
m%udkhla mod¾: ks¾udkh lsÍug ;rï wLKvj cjk Ñ;a; .,d tk Ñ;a; ùÓ
mj;ajd .; yel'— Ñ;a; ùÓ - bkaøsh wdodk ilia lsÍu ˜ hgf;a " fï .ek
flá úia;rhla uu bosßm;a lr we;'
tfy;a fndfyda úg wm lrkafka jir ì,shk .kklg fmr ks¾udkh l< wuq
øjH ^ Y=oaOdIagl& fhdod.ksñka úúOdldr ixl; kej; ilia lsÍuhs'fuu uq,a
Y=oaOdIagl j, wdhq ld,h wka;#l,am ^ fyda wka;¾ l,am& 20 lg wdikakh'
uydl,amhl tjka wka;#l,am 80 la we;'
tfyhska" iuyrekaf.a jeros u;hla jk Y=oaOdIagl hl wdhq ld,h Ñ;a;ËK
17 la fkdj Y=oaOdIagl wdhq ld,h fndfyda os.h' kùk fN!;sl úoHdjg wkqj
iuyr uQ,sl wxY= ^ ksoiqkla jYfhka bf,lafg%dak& j,g os.= wdhq ld,hla we;'
tfyhska ish,a, Wodù ËKslj keiS hhs hk u;h idjoHh fõ' —´kEu jia;=jla
^rEm l,dm& mj;skafka É;a;ËK 17 muko@ ˜ lshjkak' wms u;=jg jvd;a
úia;r iys;j fuh idlÉPdjg Ndckh lruq'
lrekdlr fuu wjêfhaoS hï .eg¿jla we;akï fkdmels,j uf.ka úuikak'
fuu ,smsfhys wjfndaO lr .;hq;= lreKq rdYshla fõ" iuyrla ;j ÿrg;a fuh
wOHkh lsÍu;a iu. meyeos<s jkq we;'
7' Y=oaOdIagl ^ —Y=oaO˜ hkq msßisÿ fyda uQ,sl ¬ —wIagl ˜ fyda wg & hkq uQ,sl
jia;= wglskaa iukaú; mod¾: tallh hs'
bka i;rla jkafka —i;r uyd N+;˜ tkï mGú" wdfmda" f;afcda " jdfhda hk
i;rhs' fïjd we;a; jYfhkau mod¾: j, w;s uQ,sl tall fõ" tfy;a tajd
wkqidrfhkau" tu tall wkdjrKh lr .; fkdyel' i;r uyd N+;fhda
ks¾udkh lrkafka —.;s ˜ u.ska nj fndfyda fofkl=g úYajdi lsÍu myiq
fkdjkq we;' .;s .ek ,sms lsysmhlau fuys wvx.= fõ — wdl¾IKh " mqreÿ
^.;s& iy oeä wdYdjka ^wdij& ms<sn| kHdh˜ lshjkak' tfiau ksjk wjfndaO
lrkafka —wdij ˜ iy —.;s ˜ w;ayer oeófuks' tfukau wdij iy .;s
mj;skafkao tlguh" —ksjkg u. - wdij bj;a lsÍu˜ lshjkak'
422
uki" fuu i;r uyd N+; ^mGú" wdfmda" f;afcda " jdfhda & uq,oSu ks¾udkh
lrkafka ukqIHhdf.a uQ,sl .;s Ndú;d lrñks' mGú yd wkqrEmS ;o .;sh —o<
fyda f.dfrdaiq .;sh˜" wdfmda yd wkqrEmS oshr .;shg fhduq lrjk nef|k .;sh
fyj;a tlsfklg ne|Su" f;afcda yd wkqrEmS jk — .sks.;a nj fyda Yla;su;a ˜
hk woyiska f;acia .;sh" jdfhda yd wkqrEmS p,kh hk woyiska ief,k
.;sh' cjk Ñ;a; hkays fïjd ks¾udkh fõ'
fuu uQ,slu tall i;r jk i;r uyd N+; uki u.ska ks¾udkh lrkafka
wúÊcd fkdfyd;a wúoHdj ksidh' tjka wiaÒr øjHhkaf.a M,rys; nj fyda
yrj;a njla ke;s nj wmg wjfndaO fkdjk ksid wm tajdfhka iEÿk jia;+ka
whs;slr .ekSug wdYdlrhs'
fuu øjHuh foa i|yd we;s wdYdj ;kayd ksid we;sjk .;s i;rl j¾Okhg
fya;= fõ' wmf.a j¾Kkd lsÍfï keUqrej ksid i;r uyd N+; hkaf.a úúO
m%ldYkhka fia ;j;aa .;s hlaa jk — j¾K˜ ks¾udkh flf¾' tfiau" tajd yd
myi úkaOkh lsÍfï wdYdj ksid" wdikakj ;nd .ekSfï leue;a; ^ riai& iy
kej; tajd ckkh lsÍfï wdYdj ksid wmf.a .kaO" ri" ´cd kï ;j;a tall
;=kla ks¾udkh flf¾' fuysoS jeä úia;r bosßm;a fkdl<;a ñka uQ,sl woyi
,nd .kakg we;ehs is;ñ'
8' tfyhsska uQ,sl tall i;r jk mGú" wdfmda "f;afcda " jdfhda " yg.kafka
wúÊcdj ksidh iy wfkla i;r j¾K" .kaO " ri "iy ´cd yg.kafka ;kaydj
ksidh ' miqj i|yka l< i;r mGú" wdfmda "f;afcda " jdfhda ksido yg .kS
^ we;af;kau tajd mGú" wdfmda "f;afcda " jdfhda j, úúOdlr lïmkhka fõ &'
fN!;sl úoHd{hskg mjd wNsOïu w.h l< yels jk whqre jvd;a úia;r
u;=jg bosßm;a lrñ'
fuu wg fjk fjku yqol,dj ^ tal,khj& olakg fkd,efí' tajd Wodjkafka
tljrh" ´kEu Y=oaOdIagl hl fuu tall wgu olakg we;' tla tla tallfhys
idfmaË —m%udkh ˜ fjkia jk ksid iuyr Y=oaOdIagl j, tla j¾.hl tallhla
423
m%uqLj biau;=ù mej;sh yel' tfiajqj;a tall wgu hï m%udkhlg Y=oaOdIagl
hl mj;S' bka woyia jkafka —wúÊcd we;af;a fld;klo tys ;kaydj we; iy
tys m%;sf,dauho i;Hh˜ hkakgh'
fuu uQ,sl wjêh —N+;˜ wjêh fia ye|skafõ' N+; hk moh fyd,auka
ye|skaùugo fhdod .kafka tajd fidhd.ekSug wmyiq ksidh' N+; wkdjrKh lr
.; fkdyel —olakg˜yelafla nqÿkajykafiag muks'
tfiau Y=oaOdIagl fnod fjkal, fkdyels ksid —wúksífnda. rEm l,dm ˜ fia
ye|ska fõ'tfyhska —.;s wkqj —N+;˜ yg.kS tfiau Y=oaOdIagl yg.kafka N+;
ixfhda. ùfuks' uQ,sl wjêfhaoS udfkda Yla;sh mod¾: njg m;ajkafka fufiah'
wNsOïu ;j ÿrg;a yodroaoS fuh isys ;nd.ekSu jeo.;ah'
Y=oaOdIagl w;s úYd, ixLHdjla tlg tl;= ù jvd >k wjêhla jk —uyd N+;˜
iEfoa' n%yauhskaf.a iy iuyr .kaOínhskaf.a ishqï YÍr fuu uyd N+;hskaf.ka
iEoS we;' fuu uÜgfï —>kSlrKh˜ Yla;sh jYfhka ixikaokh l< úg th
os.= ;rx. wdhdu mrdifha úoHq;a pqïnl úlSrKh (electromagnetic radiation at
long wavelength range) fuks' tfyhska tjka jia;=jla wmg mshú weiska oelsh
fkdyel'
N+; hska fidhd.; yels —N+; wkdjrK ˜ uDÿldx. ^ Ghost detector apps& rdYshla oeka fj<|fmdf<a we;' oekg th úfkdaoh i|yd lrkakdjq fohla jqj;a
th kqÿre wkd.;fhaoS ksrjoH ixl,amh nj meyeos<s fõú' fuu —N+; wkdjrK
˜ uDÿldx. u.ska wmf.a mshú oEig fkdfmfkk Yla;s melÜgq wkdjrKh lr
.; yel'
wmf.a mshú weig olakg yelafla fuu uyd N+; w;s úYd, m%udkhla tlaù
jvd;a >kSlrKh jQ úgh' fuu w;sYhska >kSlrKh jQ wjêfhaoS mod¾: —Od;=˜
jYfhka ye|skafõ' tfyhska wmf.a isrere ilia ù we;af;a wmg olakg yels
fuu Od;= fldgia j,sks' >k jia;+ka mGú Od;= hhs y÷kajkafka tfyhsks" tjka
jia;+ka j, Y=oaOdIagl j, m%uqL;ajh .kafka mGú fõ' oshr j, tall tlg
ne|S tlg .,dhkafka tajdfha we;af;a fndfyduhlau wdfmda Od;= ksidh' .sks
424
mukla fkdj Yla;su;a fmkqula we;s iEu fohlu jeäjYfhka we;af;a
f;afcdah' tfiau iQ<Õ mukla fkdj mdù p,khg ,lajkakdjQ iEu fohlu
jeäfhka we;af;a jdfhdah'
9' tfyhska mGú" wdfmda "f;afcda " jdfhda hk mo j,g fmd<j" c,h" .skaor iy
iq<Õ hk woyiaj,g jvd .eUqre w¾: we;s nj meyeos<sh' mqrd;k .%Slhka
fuu mo Ndú;d lf,A wehs@ l¾u ^ lïu hkakg fhdok ixialD; mohhs&"
ks¾jdk ^ md,s ksíndk& wdkdmdk wdosh tho yskaÿ wd.fuys Ndú;d lrkakdjq
fya;=juh'
fuu uyd l,amfhys ^ wmf.a fi!r.%y uKav,h mj;skakdjq ld,fhysoS& f.da;u
nqÿkajykafiag fmr nqÿjre ;=ka kul my< jQ fial' f.da;u nqÿkajykafiag
fmr isg tu mo Ndú;djQfha tfyhsks' fmr nqÿjrekaf.ka m%ldYhg m;a tu
l,ams; mrïmrd .kkla ;siafia fï olajd iïfm%AYKh ùu ksid;a ld,hdf.a
wejEfuka woyia úlD; ù we;'
udkj b;sydih jir oi oyia .kklg jvd oS¾>h' uyd m%cdjka úkdY lrñka
uydoaùm mjd uqyqfoa .s,S f.dia we;' fuh fuf;la jeo.;a fia i,ld ke;"
tfy;a ta i|yd idËs we;'http://en.wikipedia.org/wiki/Submerged_continent lshjkak' th iqÿiq idËs ,enqkq miq úuid ne,sh yel' th ikd: l< yels jk
wfkla lrekla jkafka lsisu tjka úm¾hdihlg ,la fkdjQ Y%S ,xldj" bkaoshdj
iy Ökh we;=¿ wdishdj .ek úu¾Ykh lsÍfuks' mqrdúoHd{hska mqrdúoHd;aul
fldr;=re fidhd ne,sh hq;af;a wm%slfõ fkdj fuu m%foaYj,h “Ancient teeth
found in China challenge modern human migration theory lshjkak'
ud ny;a i|yka l<dla fuka f.da;u nqÿkajykafiag fmr nqÿjre ;sfofkla
nqoaO;ajhg m;aù we;' mGú" wdfmda "f;afcda " jdfhda iy lïu iy ksíndk jeks
iuyr jeo.;a mo f.da;u nqÿkajykafiag fmr isgu Ndú;d ùug fya;=j thhs'
tu l,ams; mrïmrd .kkla ;siafia fï olajd iïfm%AYKh ùu ksid;a ld,hdf.a
wejEfuka woyia úlD; ù we;'
425
;%smsglfha ienE w¾: úlD;s ùu .;jQ jir 2500 ;=, fuu nqoaO Ydikfhao
lsysmjrlau isÿù we;' fyd|u ksoiqk jkafka miq.ah jir 100 ;=, ix" ixidr"
wksÉp iy wk;a: jeros f,i jgyd .ekSuhs'—ix hkq l=ulao @ ixidr hkafkys
woyi @˜ iy —wksÉp"ÿlaL" wk;a:- idjoH w¾: ksrEmkh˜ lshjkak'
tfy;a" f.da;u nqoaO Ydikh jir 5000 la mj;sk nj f.da;u nqÿkajykafia
jod< fial' wm fuf;la bka .; lr we;af;a wvla muks' nqoaO Oïu kej; u;=
jkafka tfyhsks' j¾;udkfhaoS wka;¾cd,h ksid thg ukd meje;aula we;'
tfyhska wm kùk úoHdj ,nd ÿka wfkla ;dËKsl úYauhkag jvd wka;¾cd,
;dËKh ìys lsÍu .ek kùk úoHdjg wmf.a lD;{;djh oelaúh hq;=h'
10' by; wxl 8 ys i|yka l< —N+; wkdjrK ˜ uDÿldx. ^ Ghost detector apps& j,ska hQ áhqí ys we;s ùäfhdajka fuys oelafjk fjí wvúhg f.dia krUkak'
tajd úoHq;a pqïnl Yla;s melÜgq (packets of electromagnetic energy) wkdjrKh lr.kakd WmlrK ñi fjk lsisjka fkdfõ'
Oïu hkq fudkjdo@ - .eUqre úYaf,aIKhla
1' fuu ud;Dldj hgf;a úuikafka b;d .eUqre oyuls ^ tfy;a wNsOïuh
yodrd ke;s whg mjd wjfndaO lr.ekSug myiq jk wkaoñka ilid we;ehs
is;ñ&' hï ;elk wmyos<s njla we;akï lrekdlr ud wu;kak'
hula iam¾Y lsÍu" wd>%dKh lsÍu " iy ri ne,Su wdosfhaoS fuka fkdj ndysr
f,dalh ^mod¾:& yd iDcqj .eàula fyda iam¾Yhla wmf.a weia" lka yd uki
iu. we;s fkdfõ'
426
wmf.a fN!;sl bkaøshka mfyka ndysr f,dalh ta whqßkau w;aolsk w;r wmf.a
ukiska wka;¾l%shd lrkafka tu ndysr f,dalh .ek wmf.au —ixcdkkhka
^m%;HËlrkakdjQ foa& " ú|sñ" ie,iqñ iy wfmaËdjka ˜ h'
fï lreKq fol .ek jeä úia;r u;=jg bosßm;a lrkafkuq' tfy;a fuu
,smsfhka uki yd iïnkaOj Oïu hkq fudkjdoehs úuid n,uq' bka by; oelajQ
lrekq fol .ek u;= oskl úuid ne,Sug Wmldr jkq we;s'
—wNsO¾uh - ye|skaùu˜ hgf;a ud f.kyer oElajQjdfia ´kEu flfkl=g wNs
Oïu ir,j wjfndaO lr.; yels wkaoug bosßm;a lsÍu udf.a taldhk
wNsm%dhhs' wmf.a øjHhuh fN!;sl f,dalh wjfndaO lr .ekSfïoS nqoaO Oïu"
úoHdjg ^ lafjdkagï hdka;%Kh& jvd fnfyúka bosßfhka nj Tnf.a wjOdkhg
úfYaIfhkau ,la l< hq;=j we;' úoHdj fuf;la uki .fõIKh lsÍu .ek
wjOdkhla fhduq lrj;a ke;'
2' N+ñ ;, 31 ka hq;a —fï f,dalfha ˜ meje;au kv;a;= ^ mj;ajd.k hkafka&
lrkafka —fñ f,dalfha ˜ mj;sk —foa j,a ˜ j,g wmf.a we;s we,Su " ne|Su hs'
fuys — foaj,a ˜ hhs i|yka jkafka rEm h' ^ fjk;a jpkfhka fufia mejish
yel(—fñ f,dalfha ˜ N+ñ ;, 31 mj;ajd.k hkafka —fñ f,dalfha ˜ mj;akd rEm
j,g wmf.a we;s ne|Suhs&'
wmf.a uki fuu ndysr rEm iam¾Y l< úg wdiajdo hkqfjka y÷kajk" b;d
ixËsma; m%S;shla ckkh lrhs' —wdiajdo ^ ukiska f.dv k.d.;a iqL& wdoSkj
^ whym;a m%;sM,&" ksiairK ^ w;ayeÍu& ˜ lshjkak' fuu bkaøsh yeÕSï
iam¾Yhka m%s;s ckl hhso tfiau os.= ld,Skj mj;Shhso ^ tajd ,nd .ekSu
msKsi ú|skakdjQ ÿl fkdi,ld yßhs& wm m%;HlaI lrk ksid leue;af;kau tu
bkaøsh ika;¾mkfhka ,nkakdjQ iqLhg wdYd lrhs '
427
flfia fj;;a" yg.kakd ´kEu rEmhla wkfmaËs; fjkiaùï ^ úmßkdu& j,g
yd wjidkfhaoS crdjg iy úkdYhg Ndckh fõ" th wksÉp iajNdjfha
mokuhs'
3' jeä úia;r iys;j idlÉPd fkdl< wfkla idOlh jkafka" rEm j, iqúfYaI
rgdj fyda .=kh ^ Texture fndfyda úg hï u;=msgl iam¾Yhg oefkk .;sh&
mj;akd úúO uÜgï fyda >k;ajh hs'
ukqIH f,dalfha ^ N+ñ ;,fha& iy wmf.a N+ñ;,hg my,ska we;s wfkla N+ñ
;,j, wm w;aolskakjQ rEm >k;aajfhka jeäu rEm fõ" tajd Od;+ kñka
ye|skafõ' wmg by,ska we;s foaj N+ñ;, j, we;af;a wmf.a weig fkdfmfkk
ishqï Od;= fõ' rEm f,dalj, rEmS n%yauhska g we;af;a b;d ishqï rEm jk uyd
N+; fõ' tfiau wrEm f,dalj, we;af;a mod¾: iEoS we;s l=vdu tallh jk
Y=oaOdIagl fhka iliajQ N+; ^rEm& j, wxY+ ud;%hla ^ yoh j;aa;= mukla&
mukla iy jvd;a ishqïjQ .;s h'
my; i|yka ,smsj, we;s ixl,am kej; úuid ne,Sug Tn leue;a;la
olajkafka hhs is;ñ'— ksjk yd iïnkaOj rEm hkq fudkjdo@ ˜" —mod¾:j,
wdrïNh- Y=oaOdIagl˜'
4' ndysr f,dalh w;a ú|skafka wmf.a fN!;sl bkaøshka mfyka nj iïm%odhdkQl+,
oeKSuhs' wm fofk;ska olS" folkska Y%jKh lrhs" kdifhka w.%Kdh lrhs"
osfjka ri oek.kS tfiau wmf.a isrefrka jia;+ka j, myi ,nhs'
hfula w;a ú|skafka tmuko@ wjg f,dalfhka iïmQ¾Kfhkau fjkajQ wkaOldr
l=áhl isákjd hhs Wml,amkh lrkak' ta i|yd" wE; w;S;fhaoS Ndú;d l<
yqol<d /|jqu hkqfjka y÷kajk hqo yuqod oŠqjka oSfï l%uh tkï hfula
iïmQ¾Kfhkau fjkajQ wkaOldr l=áhl jrlg fndfyda meh .kkla r|jd ;eîu
ukd WodyrKhls'
428
tjekafkla ndysr f,dalh w;a ú|So@ tfiah' Tyqg$wehg fndfyda foaj,a .ek
is; fhduq l< yelsh( w;S;h isysm;a l< yelsh" wkd.;h .ek is;sh yel"
fyf;u wd .sh ;eka is;d ne,Su wdosh'
we;a;jYfhkau wm fujeks foa ´kEu oskhl lrhs" w;S;h isysm;a lsÍu mukla
fkdj iqÿiq wkd.; isoaëka .ek mßl,amkh lsÍu isÿ lrhs'
5'wmf.a fN!;sl bkaøshka myg wu;rj ,nkakdjq bkaøsh myi ,efnkafka
ihjk bkaøsh yeÕSu f.k tk ukiskah' hfula ndysr f,dalh .ek
iïmQ¾Kfhkau wjOdkfhka f;dr jkafka uq ukskau isys úix{jQ úg muks'
tfiakï wmf.a ukiska w;a ú|skakdjQ rEm fudkjdo@ nqoaO foaYkdfõ fuu md,s
mdGfhys i|yka wdldrhg tajd Oïu fõ(
ukkap máÉp Oïfïp WmamoaO;s ufkda ú×kx"
Oïu uk bkaøsh yd .eàu fyda iïnkaO ùu ksid ufkda ú[a[dKh yg .kS'
6' úúOdldr bkaøsh wdodk ksid Wodjk ú[a[dK wNsOïufhys fufia úia;r
lrhs(
ldhkap máÉp fmdÜgín WmamoaO;s ldh ú×kx"
ðõykap máÉp ri WmamoaO;s ðõyd ú×kx"
>dkkap máÉp .kaO WmamoaO;s >dk ú×kx"
pl=kap máÉp rEfmp WmamoaO;s plaLq ú×kx"
fida;kap máÉp ioao WmamoaO;s fida; ú×kx" iy
ukkap máÉp Oïfïp WmamoaO;s ufkda ú×kx"
tfyhska" ufkda ú[a[dKh Wodjkafka uk bkaøsh yd Oïu .eàfuka fyj;a
iïnkaO ùfuks' ta whqßkau jkak rEm fyda wdf,dalh plaLq bkaøsh ^ weia& yd
iïnkaO ùfuka plaLq ú[a[dKh Wodfõ fyda ioao rEm ^ Yío ;rx. & fida;
bkaøsh ^ lka& yd iïnkaO ùfuka fida; ú[a[dKh Wodfõ'
429
ldh ú[a[dKh Wodjkafka fndfyda r¿ fmdÜgín fyda Od;= ksid ,nk myi
fyda .eàï ksid" iy ufkda ú[a[dKh Wodjkafka w;sYh ishqï Oïu yd .eàu
ksidh'
7' tfyhska wmf.a ndysr f,dalh yd .eàï fyda iïnkaO ihdldrh tu myfia
fyda .eàfï r¿nj u; j¾. l< yel'
lh yd .eàu ^ myi& fukau" rih" iy .kaO r¿ iïnkaO fyda .eàï fõ¦
tajdg iDcq myi ^ fmdÜgín&" fukau >k wxY=uh øjHh ^ ri yd .kaO& yd
.eàï wvx.= fõ'
oDIaáh hkq wdf,dal wxY= ^ f*dafgdak Photons& fN!;sl wei yd we;sjk wka;¾
l%shdjls' 1920 uq,a ld,fhaoS whskaiaghska "fldïgka iy wfkla wh wdf,dalh
wxY=jl hhs ;yjqre lrK f;la wdf,dalh wxY= jYfhka mj;akd fohla hhs
úoHdj ie,l=fõ ke;'
fN!;sl úoHdfõ NdIdfjka Yío f*dfkdkaia j, Yla;sh wdf,dal f*dfgdkaia
j, wvx.= Yla;shg jvd wvq m%udKhla fõ' tfyhska tajd jvd;a ishqïh'
8' YÍrfha bkaøsh oekSu ms<sn| uQ, øjH by; i|yka wdldrhg l%ufhka r¿
nfjka wvq ù hhs' lfka bkaøsh oekSu ms<sn| uQ, øjH wmg fmfkkakg we;s lka
fkdj lfkys b;d we;=,;ska msysgd we;s fnfyúka ixfõoS wjhj hla nj isys
hg .; hq;=h'
nqoaO Oïuhg wkqj ^ úoHdfjkao ikd: lr we;& tlsfklg m%;spdr olajk
jia;= folla wêlj Ndú;hg .kakd úgoS mjd oS¾> ld,hla mej;Sug kï tu
jia;= j, >k;ajh iudk úh hq;=h' ksoiqkla jYfhka jdfka oKavla oej oKvl
we;s,aÆ úg oej oKav blaukska f.ù hhs' tfy;a jdfka oŠQ folla ^fyda oej oŠq
folla& tlsfklg we;s,a j;a ;on, ydkshlska f;drj tajd os.= l,la mj;S'
430
tfyhska myi" .| iqj| " ri " oDIaáh ^ fmkSu& iy Y%jKh ^weiSu& i|yd
tu wkqms<sfj,g fya;=jk ndysr n,mEï jk myi" rifhka hq;a øjHh " .kaO"
wdf,dalh ^ f*dfgdakaia&" Yío ^ f*dfkdakaia& iy tajdg ixfõoS" ixcdkkh
lrkakdjQ bkaøshka o by; oelajQ wkqms<sfj,gu r¿ ;;a;ajfha isg ishqï njg
l%ufhka m;afõ'
9' bkaøsh oekSu ms<sn| uQ, øjH w;ßka jvd;a ishqï bkaøsh jkafka fud<h
we;=,; msysgd we;s —uk bkaøsh ˜ fõ' th fndfyda úg thalamus, amygdala fyda
hippocampus hk fud<fha fldgila w;ßka tlla úh yel' nqoaO Oïu hg
wkqj uk bkaøsh fud<h ;=, mj;akd nj;a weig fyda lkg iudk jk nj
i|yka' jeä úia;r u;=jg' ckm%jdofha tk ;=kajk wei uk bkaøshhs' th
k,,g msgqmiska msysgd we;s nj i|yka fõ'
uk bkaøsh yd .efgkakdjQ rEm Y=oaOdIagl j,g;a jvd ishqï jk w;r ;ju;a
mj;skafka —.;s wjia:dfjysh" tfy;a tajd Y=oaOdIagl njg mßj¾;kh fjñka
mj;S' tajd wNs× Yla;sfhka oel .ekS ug ;rï r¿ fkdjk w;r wfkla r¿
mxp bkaøshkag f.dapr jkafkao ke;' tfyhska tajd —wksoiaix wmamá.dka
Oïudh;k mßhm× rEmx ˜
fuys —wksoiaik ˜ hkq —oelsh fkdyels iy wmamá.d hkq — iam¾Y l< fkdyels
fyda b;d ishqï WmlrKhlg j;a ixfõoS fkdjk˜ hkakh' —Oïudh;k
mßhm× rEmx.˜ hkq Oïudh;k fyda uk bkaøsh u.ska mukla iam¾Y l< yels
hkakhs'
10' wxY= ud;%hla jk mod¾: uQ, O¾ujk Y=oaOdIagl" wúÊcd fya;=fldg yg
.kakd ñksidf.a uQ,sl .;s i;r mokï lrf.k" ukiska ks¾udkh lrk
wdldrh —mod¾: j, wdrïNh - Y=oaOdIagl˜ ,smsfhys idlÉPd lf<uq' wúÊcd
fya;=fldg yg .kakd ñksidf.a uQ,sl .;s i;r(mGú yd wkqrEmS ;o .;sh —o<
fyda f.dfrdaiq .;sh˜" wdfmda yd wkqrEmS oshr .;shg fhduq lrjk nef|k .;sh
fyj;a tlsfklg ne|Su" f;afcda yd wkqrEmS jk — .sks.;a nj fyda Yla;su;a ˜
hk woyiska f;acia .;sh" jdfhda yd wkqrEmS p,kh hk woyiska ief,k
431
.;sh' fuu fN!;sl øjHhkag we;s wdYdj fyj;a ;kaydj ksid ;j;a .;s
i;rla yg.kS' hula .ek w;sYfhdala;sfhka is;Sug ^ j¾Kkd lsÍug& wmf.a
we;s keUqrej ksid i;r uyd N=; hkaf.a fjk;a m%ldYk jYfhka ;j;a .;shla
jk —j¾K ˜ ks¾udkh fõ' ta wdldrfhkau" ;j;a tall ;=kla jk .KaO" ri iy
´cd ks¾udKh jkafka tajdfha myi ,eîug yd ;ud ika;lj wdikakj ^ riai&
;nd .ekSug yd tajd m%;s ckkh lsÍug we;s wYdjg iurEmS ;kaydj ksidh'
11' fuu fjkal< fkdyels tAll wg mod¾: fia y÷kajk foa f;la >kSSlrKh
ùug fmr we;af;a .;s j, m%drïN wjia:djhs" .;s j¾Okh ù Y=oaOdIagl
wjêfhysjQ N+; yg.kS'uyd N+; yg.kafka N+; ;j ÿrg;a >kS lrKh
ùfukah' n%yauhskaf.a ishqï rEm uyd N+; j,ska iukaú;h'
rEm hkaf.a .;s wjêh - rEm j, uQ,drïNh - tajdg ufkda rEm hhso lshkq
,efí' fïjd wm ukfiys ujd .kakd foah' wmg w;S;fha isÿùïj, fkdhla
o¾Yk isf;ys ujd .; yelsh" tajd ufkda rEmh '
12' uyd N+; ;j ÿrg;a >kSlrKh ùfuka Od;= yg .kS' foaj f,dal jdiSkaf.a
isrere iEoS we;af;a ishqï Od;= j,sks' wmf.a YÍrfukau wm wjg we;s øjHuh
ish,a, iEoS we;af;a >K Od;= j,sks'
tfyhska iEu øjHuh fohl uQ,drïNh —.;s ˜ h æ tfy;a wmf.a .;s ^ idudkH
ñkaiqkaf.a & ie,lsh hq;= m%udkhlg Y=oaOdIagl j;a yg .ekSug ;rï m%uqL
fkdfõ' tfyhska w.a.{ iQ;%fha i|yka jk mßos wmf.a f,dalfha mj;akd
fN!;sl >k jia;+ka ks¾udkh jQ wdldrh meyeos<s lr oSug fmr ;j fndfyda
Oïu fldgia wOHhkh l< hq;=j we;'
13' wei oDYH f;dr;=re fyda lK Yío ,nd .kakd fiau" —uk bkaøsh ˜ Oïu
.%yKh lrhs' Oïu" wdf,dal fyda Yío rEm j,g jvd ishqïh' we;a;jYfhkau"
fN!;sl bkaøshka myu lghq;= lrkafka Y=oaOdIagl j,ska iukaú;jQ >kjQ wxY=
Tiafia iïfm%aIKh lrkakdjq ix{d iu.h' tfy;a Oïu hkq wm —mod¾:˜
^øjHh& fia y÷kajkakdjQ foag jvd l=vdjq yqÿ Yla;sh muks' we;a;jYfhkau
fndfyda fN!;sl úoH{hska mjd wdf,dalh mod¾: fyda —wxY=˜ fia fkdi,lhs'
432
wdf,dal f*dafgdak" lafjdkagï hdka;% úoHdjg wkqj" we;a;jYfhkau wxY= nj
uu fjk;a ,smshl ,shkakï'
—mod¾: j, wdrïNh - Y=oaOdIagl˜ ,smsfhys i|yka l< wdldrhg" tla wdf,dal
wxY=jla ^f*dafgdak& mjd ilia ù we;af;a —Y=oaOdIagl˜ w;s úYd, ixLHdjlsks'
—Y=oaOdIagl˜ ks¾udkh lrkafka uki u.sks' Oïu —Y=oaOdIagl˜ j, uq,a wjêh
jYfhka ie,lsh yel' fïjd we;a; jYfhkau ukfiys cjk Ñ;a; u.ska
ks¾udkh lrkakdjQ lïñl Yla;s melÜgq fõ' fïjd Wodjkafka wmf.a .;s fya;=
fldg f.kh' uki yd mod¾: w;r iïnkaOh fuh fõ æ
14' tfyhska wmf.a ukig øjHhuh f,dalh yd wka;¾l%shd lsÍug bkaøsh ihu
bv i,ihs' wm we;af;ksu f,da; folla yd wka;¾l%shd lrhs( øjHuh ^fN!;sl&
f,dalh iy ufkda f,dalh fyda ufkda ;,h'
iÔù mqoa.,fhl=f.a mxplkaO fhys f,dal foflkau tk ixrpl we;'
rEmlKaaO ksfhdackh lrkafka øjHhuh f,dalh yd wka;¾l%shd jk w;r wfkla
lKaaO i;r jk fõokd" ix× " ixldr "ú×K ufkda f,dalh ^ ufkda ;,h&
ksfhdackh lrhs'iEu iÔù mqoa.,fhlau mxplKaO yd ne|S we;' mxplKaO
fhka f;dr iÔù mqoa.,fhla ke;s nj nqÿkajykafia foaYkd l< fial'
rEmlKaOj, wvx.= úúOdlr rEm —Y=oaOdIagl˜ u; mokï fõ'Oïu hkq uQ,sl
jYfhka —Y=oaOdIagl˜ wjêhg >kSlrKh fkdjQ Yla;s melÜgqh'
15' cjk Ñ;a;fhys mj;sk uki —Y=oaOdIagl˜ ks¾udkh lsÍu uq,skau wdrïN
lrkafka .;s jeä oshqkq lsÍfuks' wfisjkd mÉphd hgf;a ,smshlska u;=jg
idlÉPd flfrk wdldrhg hï .;shla wkqj jeä jeäfhka l%shd lrkafkao tu
.;sh j¾Okh fõ'
.;shla j¾Okh ùu hkq we;a; jYfhkau lïu îc tla /ia ùuhs" tu lïu îc
ufkda ;,fha lïu Nj ;=, ;ekam;a fõ' uki tjka .;shlg .%dyS wjêhl
mj;S kï hful=f.a ukfiys tu .;s u;= úh yel' tfyhska th iajhxfmdaIs;
m%;spdr j<,a,ls ^ Self feeding feed back loop&'
433
fuh úmiaikdjg Ndckh l< hq;= jeo.;a lrekls' fínoafol= iqrd mdkhg
fmd<fUkafka ta ksidh fyda iQÿjg weíneysjQfjl= leisfkda I,lg hdug
fm<fUkafkao ta ksiduh' tjka .;s ke;s whg tjka fm<Uùï we;s fkdjkafka
uk bkaøsfha .eàug kej; kej; wdmiq tk wkqrEmS Oïu Tjqka i;=j ke;s
fyhskah'
fuhg wu;rj" —Ôjudk Oïu˜ ,smsfhys idlÉPd lrK wdldrhg tjka ´kEu
—krl .;s wvq lr mshjr foll l%uhlska l%ufhka w;ayer oeñh yel'
^µ&wod, l%shdjka wdhdifhka kj;d oeóu iy tu .;s we;sj,g fya;=jk
l%shdjka .ek iú×ksl is;sú,s f.dvke.Su
^µµ& fuu l%shdj,sh ls%hd;aul jk wdldrh wjfndaO lr .ekSu msksi nqoaO Oïu
wOHhkh lsÍu' tla m%Odk wx.hla jkqfha tu ls%hdjkaf.a wdoSkj .ek fufkys
lsÍu'
16' Oïu yg.kafka wm lrkakdjQ lïu ksid nj wjOdrKh flf¾' wm jv
jvd;a lïu tla/ia lrkafka kï Bg wkqrEmj Oïu j¾Okh ù .;s njg
m;afõ' Oïu hkq —ord isàu˜hs" hfula ord isákafka fyf;u leu;s foa fukau
;ud ksr;j isák foah' hfula —iqkL .;s ˜ jvhs kï fyf;u ord isákafka
thhs' tfiau pq;s máikaê fudfydf;aoS ;u ukig tkafkao thhs' th B,Õ
Njh ;Srkh lr iqkLfhl= f,i W;am;a;shla ^cd;s& ,nd fohs'
17' flfiafj;;a" —Y=oaOdIagl˜ ks¾udkh lsÍu msKsi wkql%ñlj wLKavj .,d
tk Ñ;a; ùÓ á%,shkhla ^ì,shk oyila& wjYHh' tfyhska th idudkH
ukqIHfhl= w;ska isÿ fkdfõ' ta i|yd OHdK mukla fkdj iudm;a;shg iu
jeoSfï yelshdjo wjYHh' wNs× Yla;sh we;s whg b;d blaukska iudm;a;shg
iujeosh yel'
OHdKhl isák úg Ñ;a; hkg mxp bkaøshka lrd hdug ms<sjk" ksoiqkla
jYfhka ndysr Yío Y%jKh l< yelsh'
hfula iudm;a;shg iujeoS isák úg OHdK Ñ;a; fkdkej;S wLKavj
os.=ld,hla mqrd .,d hhs' tfyhska mxpoajdr Ñ;a; ùÓ j,g ta w;r ;=r oS
434
l%shd;aul úh fkdyel'tuksid iudm;a;shg iujeoS isák úg ndysr mßirh
.ek lsisjla fkdokS'
18' iudm;a;shg iujeoS isák úg OHdk Ñ;a; fkdkej;S .,d hk ksid iEu kj
cjk Ñ;a;hlau wfiajk mÉphd iys; fmr ;snQ Ñ;a;hg jvd m%n,h'wms fuh
miqj jvd;a úia;rd;aulj idlÉPd lruq'
wNs× Yla;sh we;s wfhl=g fN!;sl jia;+ka mjd ks¾udkh l< yelafla fï
wdldrhgh( hful=g u,l Ñ;%hla ukfiys ujd .k bkamiq iEu cjk Ñ;a; hla
u.ska jv jvd;a —Y=oaOdIagl˜ ks¾udkh lr b;d iq fudfyd;lska ienEu u,la
ks¾udkh l< yel'