Nörolojik muayene(fazlası için )

1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL

NÖROLOJİK MUAYENE

Uzm.Dr. Hilal Hocagil

Kartal Eğitim Araştırma Hastanesi

Acil Tıp


NÖROLOJİK MUAYENE

1- Mental durum

2- Yüksek serebral fonksiyon

3- Kranial sinirler

4- Duyu muayenesi

5- Motor sistem

6- Refleksler

7- Serebellar testler

8- Yürüme ve duruş


Mental durum

• Duygusal ve entellektüel fonksiyonu gösterir

• Düşünce bozuklukları

• Dikkat

• Hafıza

• Bilinç durumu

• Oryantasyon


Yüksek serebral fonksiyon

• Dominant hemisfer sol hemisfer

• Konuşma dominant hemisferdedir

• Vizüel dikkatsizlik, ele verilen cismin tanınmasıve iki nokta ayırımı nondominanthemisferdedir


Yüksek serebral fonksiyon

Konuşma bozuklukları

• Disartri

• Disfazi



Disartri

• Oral veya fasial kasların koordinasyon bozukluğu veya güçsüzlüğünden kaynaklanır

• Periferik tip konuşma bozukluğu



Disfazi (afazi)

• Santral tip konuşma bozukluğu

• Mesaj iletmek ve iletileni alma yeteneğinin beyin hasarına bağlı bozulması


Afazi muayenesi

Konuşulanı anlama

• Emirlerin yerine getirilmesi

• Cisimlerin gösterilmesi

Spontan konuşma

• Akıcılık

• İçerik



Broca (motor) afazisi

• Spontan konuşma akıcı değil

• Konuşamaz veya yavaş ve tek tek konuşur

• Sadece anahtar kelimeleri kullanırlar, ekler ve tamlamalar yoktur

• Hatalarının farkındadırlar

• İşittiklerini ve okuduklarını anlar

• Yazma ve tekrarlama bozuktu



Wernicke (duysal) afazisi

• Konuşma akıcı fakat anlamsız

• Parafazik hatalar

• Hatalarının farkında değildir

• Anlama ileri derecede bozuktur

• Tekrarlama, isimlendirme, okuma ve yazma

ileri derecede bozuk


Kranial sinirler

1. Olfaktorius2. Opticus3. Oculomotorius4. Troklear5. Trigeminal6. Abdusens7. Facial8. Vestibulocohlearis9. Glossofaringeus10.Vagus11.Aksesorius12.Hipoglossus

1/11/2011KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL

HOCAGİL

Kranial sinirler

1.Nervus Olfaktorius

• Her bir burun deliğine ayrı ayrı

koku koklatılır (sabun, kahve,

tütün)

Anosmi

• frontal lob tm’ler

• anevrizmalar

• travmaya bağlı kesiler

• genellikle tek taraflı


Kranial sinirler2.Nervus Opticus

Muayene

• görme keskinliği

• görme alanı

• ışık refleksi


HOCAGİL

Kranial sinirler

Görme Alanı

• Konfrantasyon testi

2.Nervus Opticus

Görme Keskinliği

• Her göz için ayrı yapılmalı

• Snellen benzeri kartlar

• Okuyamıyorsa parmak sayma, el hareketlerini ve ışığıgörüp göremediği sorulmalı


HOCAGİL

Kranial Sinirler2.Nervus OpticusIşık Refleksi

• aff yol 2. CNS, eff yol 3. CNS

• Direkt IR:optik sinir ve retina lezyon kaybolabilir

• Indirekt IR


Kranial Sinirler

3, 4 ve 6. CNS muayenesi

• 25-30cm mesafeden gösterilen objeyi hastanın gözleriyle takip etmesi istenir

• Obje her yönde en uca bakacak şekilde hareket ettirilmeli



Kranial Sinirler

3.Nervus Oculomotorıus

• Med. sup.ve inf. rektus ile oblikus inf. kasları

• Levator palpebra sup., sfinkter pupilla ve silierkasları (parasempatik lifler)

3. CNS felci

• pitozis

• sadece dışa ve aşağı hareket olduğundan bu yöne şaşılık

• ışık refleksi ve akomodasyon bozukluğu


Kranial Sinirler

4.Nervus Trochlearıs

• Superior oblik kas (gözü aşağı ve içe baktırır)

4. CNS felci

• aşağı bakış bozukluğu

• göz dışa döner

• horizontal planda aşağı bakarken diplopi


Kranial Sinirler

6.Nervus Abducens

• Lateral rektus kası (gözü dışa baktırır)

6. CNS felci

• dışa bakış kısıtlılığı

• diplopi

• içe şaşılık


Kranial Sinirler

5.Nervus Trigeminus

Motor ve duyu dalları vardır

Motor fonksiyon muayenesi:

• Diş sıktırılarak masseter kaslar palpe edilir

5. CNS Felci:

• Çene karşı tarafa kayar

Duyusal fonksiyon muayenesi:

• Pamuk dokunma testi


Kranial Sinirler

Kornea refleksi

• aff n.trigeminus

• eff n.facialis

• Hasta dışa ve yukarı baktırılırken pamuk ile kornea lateraline dokunulur her iki gözünde kapanması gerekir


Kranial Sinirler7.Nervus FacıalısMotor lifler: levator palpebra sup. kası dışında

yüz ve skalptaki tüm kaslar ile platisma

Muayenesinde:

• gözler sıkıca kapattırılır

• kaşların kaldırılmasıistenir

• dişlerini göstermesi istenir


Kranial Sinirler

7. CNS felci

• Aynı tarafta göz kapatılamaz veya zorlama ile kolay açılır

• kaş yukarı kaldırılamadığından alında kırışıklıklar oluşmaz

• sağlam taraf ağzı kendine çeker, lezyon tarafında nazolabial oluk silinir

7.Nervus Facıalıs


HOCAGİL

Kranial Sinirler7.Nervus Facıalıs

• Duyusal lifler: dilin 2/3 önde tat duyusu (korda

timpani), göz yaşı bezi, submandibular ve sublingual

tükrük bezleri (parasempatik sekretuar)

Muayenesinde:

• Dil dışarı çıkartılarak, dilin 2/3 önüne değişik tattaki

solüsyonlar damlatılır


HOCAGİL

Kranial Sinirler8.Nervus Vestibulocochlearıs

• N.cochlearis işitme

Muayenesi:

• her iki kulakta ayrı ayrı fısıltı sesi (90cm)

• diapozonla Weber ve Rinne testi (hava ve kemik yol ile işitme testi)


HOCAGİL

Kranial Sinirler8.Nervus Vestibulocochlearıs

• N. Vestibularis denge

Muayenesi:

• Nyllen-Barany testi (boyun bir tarafa 30-40 derece çevrildikten sonra, baş muayene masasından 30 derece aşağı sarkacak şekilde sırt üstü yatırılır)


HOCAGİL

Kranial Sinirler

9.Nervus Glossofarıngeus

• Motor lifler stilofaringeus kası

• Duysal lifler uvula, yumuşak damak,

tonsilla, farinks, östaki borusu, dilin 1/3

arkası (tat)

Muayenesi:

• Farinks ve yumuşak damak duyusu, kusma

refleksi, dilin 1/3 arka kısım duyusu ve tat

duyusu


HOCAGİL

Kranial Sinirler10. Nervus Vagus

• Motor lifler yumuşak damak, farinks ve larinks kasları

• Parasempatik lifler akciğer, kalp,

sindirim sistemi

Muayene:

• uvulanın pozisyonuna ve plikaların

hareketine bakılır, öğürme refleksi kontrol

edilir

10.CNS felci:

• Disfaji, disartri, disfoni


HOCAGİL

Kranial Sinirler11.Nervus Accesorıus

• Motor lifler SCM ve trapezius kası

11.CNS felci:

• omuz kaldırılamaz,

• SCM atrofik

• başı rahatlıkla döndürülebilir


HOCAGİL

Kranial Sinirler12.Nervus Hipoglossus

• Motor lifler dil kasları

Muayene:

• Dilini dışarı çıkartması ve 4 yöne oynatması, yanağı

diliyle itmesi istenir

12.CNS felci:

• Dil kaslarında atrofi, fasikulasyon, disartri, dil lezyon

tarafına kayar

• Bilateral ise dil hareket etmez ve dışarı çıkarılamaz


Duyu muayenesi

Yüzeyel Duyu Muayenesi

• Dokunma, ağrı, ısı

• Yüzden başlanarak, gövde ve ekstremiteleregeçilir

• İki taraf karşılaştırılarak yapılır

• Dermatom ile uyumluluğuna bakılır

• Meme başı-T4, göbek-T10, inguinal bölge-L2


Spinal kord basısı

• Servikal kord basısında duyu muayenesi meme hizasında seviye verir

• Alt sırt ağrısı ve idrar inkontinansı olan hastada 100 cc üzeri rezidü idrar spinal kord basısı için anlamlı olabilir

• Perine bölgesinde duyusu korunmuş alanların olması inkomplet spinal kord yaralanmasınıgösterir

• Hiperaktif refleks olmaması spinal kord hasarınıekarte ettirmez


HOCAGİL

Duyu muayenesiDerin Duyu Muayenesi

Pozisyon duyusu

• Hastanın gözleri kapalıyken, ayak baş parmağı veya el işaret parmağı hareket ettirilir ve bunun yönüsorulur

• Periferal nöropati için en iyi test

Vibrasyon duyusu

• Diapozon yardımı ile yapılır


HOCAGİL

Duyu muayenesi …………

Gözler kapalıyken yapılmalıdır

Stereognozi

• avuç içine cisim konur

Grafestezi

• bir cisimle avuç içine

harf, rakam yazılır

İki nokta ayrımı

• aynı anda birbirine yakın

2 yere uyarı

Kortikal Duyu Muayenesi


Motor sistem muayenesi

• Kas tonusu

• Kuvveti

• İstemsiz hareketleri (tremor)


HOCAGİL


Kas Tonusu

• Kasın istirahat halindeki gerginlik durumu

• Piramidal ve ekstrapiramidal sistem tarafından

düzenlenir


HOCAGİL

Motor sistem muayenesiSpastisite:

• Piramidal sistem lezy. oluşan hipertonisite

• Üst ekst. fleksör, alt ekst. ekstansör kaslar baskın

Rijidite

• Ekstrapiramidal sistem lezy. oluşan hipertonisite

• Hem agonist hem de antagonist kaslarda tonus


HOCAGİL

Motor sistem muayenesiKas Kuvveti• Modifiye Medical Research Skalası

5 normal 3 yer çekimine

karşı hareket ettirir

5- hafif kuvvetsizlik 3- yerçekimine karşı hareket var tamamlayacak güç yok

4+ 4e benzer fakat daha güçlü

2 yerçekimi elimine edilince hareket eder

4 dirence karşı hareket ettirir

1 çok hafif kasılma

4- 4e benzer fakat daha güçsüz

0 hareket yok

3+ geçici direnç gösterir


HOCAGİL


Biceps: N.

Musculocutaneus,C5-C6

Deltoid: N. Aksillaris

medulla spinalis C5-C6Triceps: N. Radialis

medulla spinalis C6-C8


HOCAGİL

Motor sistem muayenesi• Bilek fleksörleri:N. Medianus ve N. Ulnaris, C6-C7

• Abduktor pollicis brevis:N. Medianus ,C8-T1

• Palmar interossei:N. Ulnaris C8-T1

Bilek ekstansörleri:

N. Radialis ,C5-C6

ve N.Ulnaris, C7-C8

Dorsal interossei:

N. Ulnaris C8-T1


HOCAGİL


İliopsoas:

N. femoralis, medulla

spinalis L1-L2

Gluteus maksimus:

N. Gluteus inf., L1-L3


HOCAGİL


‘Hamstring’ grup kasları:

Biceps femoris, semitendinozus ve semimembranozus. N. Siaticus ,L5-S1

Quadriceps femoris: N. Femoralis, L2-L4


HOCAGİL


Ayağın dorsifleksiyonu:

N. Peronealis prof., L4-S1

Ayağın plantar fleksiyonu:

N. Tibialis ,L5-S2


HOCAGİL

Motor sistem muayenesi• Ayağın eversiyonu: N. Per.sup.,L5-S1

• Ayağın inversiyonu: N. Tibialis ve Peronealis prof., L4-L5

• Ayak parmaklarının dorsifleksiyonu:

N.peronealis prof., L5-S1

• Ayak parmaklarının plantar fleksiyonu:

N. Tibialis, L5-S1



Tremor

Aksiyon tremoru

• Hipertiroidizm

• Kafein

• Alkol

• Sedatif çekilmesi

• Esansiyel ailesel tremor

İstirahat tremoru

• parkinson


HOCAGİL

Refleksler• Bir aff. duyusal uyarıya karşı hemen ortaya çıkan motor

veya sekretuvar cevaptır

• Santral veya periferal hasarı gösterir

0- refleks yok

1- hipoaktif (2.motor nöron ,kas hasarı)

2,3- normal

4- hiperaktif (1.motor nöron hasarı)


Refleksler

A) Normal refleksler:

1. Derin (tendon) refleksler

2. Yüzeyel (deri) refleksler

B) Patolojik refleksler:

1. Babinski işareti

2. Babinski eşdeğerleri

3. Klonus


HOCAGİL

ReflekslerRA-NORMAL REFLEKSLER

1-Derin (tendon)refleksler

Biceps Refleksi

Stiloradial Refleksi

Triceps Refleksi


HOCAGİL

Refleksler

Patella Refleksi

A-NORMAL REFLEKSLER• Jendrassik

manevrası


HOCAGİL

ReflekslerA-NORMAL REFLEKSLER

Aşil Refleksi


HOCAGİL

Refleksler2-Yüzeyel Refleksler

Refleks Muayene Sonuç M.Spin seviyesi

Abdominal Kosta-iliak fossa arası

Kasılma Th7-Th12

Kremaster Uyluğun içkısmı

Testis çekilir L1-2

Plantar Taban derisi Parmak fleksiyonu

S1

Anal Perianal deri Sfinkterde kasılma

S5


ReflekslerB-Patolojik Refleksler

• Babinski işareti:

Piramidal yol hast. için patognomoniktir ekstensor plantar cevap

Normal plantar cevap



Babinski eşdeğerleri:

• Schaeffer refleksi

(aşil tendonu sıkılır)

Chaddock refleksi

Gordon refleksi

Oppenheim refleksi


HOCAGİL


Klonus:

• Gerilen bir kasta çıkan sürekli ritmik kasılma

• Metabolik hastalık ve primer nörolojik disfonksiyonda

• Spasitenin bir bulgusu olabilir


HOCAGİL

ReflekslerB-patolojik Refleksler

Klonus:

• Aşil klonusu


Serebellar muayene

• Kas hareket ve koordinasyonunu sağlar

• Hızla değişen hareketlerle değerlendirilir

• Nistagmus serebellar disfonksiyon için anlamlı


HOCAGİL

Serebellar muayene

Parmak-parmak testi

Parmak-burun testi

Diadokokinezi


HOCAGİL

Serebellar muayene • Diz-topuk testi

• Rebaund fenomeni (kol dirsekten flek + supin hastanın eli çekilir ve bırakılır kol yüze çarpar)


Yürüme ve duruş muayenesi

Travma hastasında tek tüp kan alacaksanız hangi tetkiki isterdiniz?



• Serebellar iskemi veya hemoraji ani gelişen yürüme bozukluğuna neden olur.


HOCAGİL


Ataksi:

• Koordinasyon bozuktur

• En sık serebellar bozukluklarda görülür

• Serebeller tipte gözler açık ve kapalıyken aynı tarafta

denge bozukluğu

• Arka kord lezyonda ise gözler açıkken denge

korunabilirken, kapalıyken ataksi olur (Romberg testi +)


SONUÇ

• Nörolojik muayene FM nin ayrılmaz bir parçası

• İyi bir anamnez ile muayene çoğunlukla tanıkoydurucu

• Her hekim kendi için uygun olan baştan ayağa veya sistematik muayene yöntemini kendi belirlemeli


teşekkürler

Documents

Nörolojik muayene(fazlası için )