NoordNieuws 5 (2006)

Magazine van VNO-NCW Noord Jaargang 11 nummer 5 2006

NoordNieuws

Water als vestigingsfactor

Delfzijl kan weer een beetje ademhalen

Senioreneconomie goed voor jongeren

Venster wijd open richting Noordoost Europa

Voortdurend streven naar beter. Daarom hebben wij KPMG Business Audit ontwikkeld. Een vernieuwde controle-aanpak waarmee onze accountants aan dehand van de jaarrekeninggegevens uw onderneming op zeven adviesgebieden kunnen analyseren. Om u helder advies te geven over bijvoorbeeld rendements-verbetering, risicobeheersing of proces-optimalisatie. Uw voordeel: u krijgt nieuwe inzichten en praktische aanbevelingen zonder extra kosten. KPMG Business Audit is de nieuwe norm in accountancy. Gebaseerd op de KPMG gedachte: echte antwoorden, betere beslissingen.Bent u daarin geïnteresseerd? Bel dan Rudi Kleinhuis (050) 522 2111, Albert Beekhuizen of Mark van Opzeeland (058) 233 5000 voor meer informatie.Of maak meteen een afspraak.

© 2006 KPMG Accountants N.V., lid van KPMG International, een Zwitserse coöperatie. Alle rechten voorbehouden.

Uw jaarrekening geeft

de feiten.

Maar hoe stelt u de

nieuwe norm?

Audit Adv_fb_fc_176x267.indd 1 26-10-2006 11:57:48

��

Inhoud

Venster wijd open richting Noordoost EuropaJaarcongres VNO-NCW Noord over Noordelijke Ontwikkelingsas

“Twee fabrieken koop je niet zo maar even” Kartonfabrieken in Hoogezand-Sappemeer verkocht aan managementteam

Energiek Ondernemen in het Noorden

Investeer in ondernemerschap!Do’s en Don’ts van informal investment

Water als vestigingsfactorFriese ondernemers te gast in Woudagemaal

Drie halen, twee betalenCor Boonstra vertel Jonge Noordelijke Ondernemers zijn persoonlijke verhaal

Vijftig jaar Vorm Martini in Groningen

Delfzijl kan weer een beetje ademhalenBelangrijke toezeggingen van kabinet voor stroomcontracten

Hoeveel “noorden” komt er in de Tweede kamer?

Nedmag haalt het beste naar bovenVNO-NCW Groningen op bezoek bij jarig zoutbedrijf

Ontbijten met VNO-NCW Noord

De DGA, eenzaam of één grote familie?

Chess City Hoogeveen10 jaar topschaak en kameraadschap

Senioreneconomie is goed voor jongerenGrijs kan goud worden in Drenthe

Waarom nog het wiel uitvinden bij het opstellen van buitenlandse con-tracten?

Afscheid nemen kan groei bevorderen

Vier noordelijke kamerleden ‘in the picture’

Praktische tips voor gebiedsontwikkeling

4

8

10

11

12

15

16

17

18

19

20

25

26

28

32

33

34

36

4

12

17 18

2620

8

Vaste RubriekenBedrijfsnieuws Actualiteiten kortPersonaliaColumnVNO-NCW Noord in actie Nieuwe ledenAgenda

6142323243839

28 36

15

VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Het is van toenemend belang dat kernregio’s zich met elkaar verbonden weten.

De corridor Randstad / Bremen / Hamburg / Stockholm / Helsinki / St Petersburg

positioneert Noord-Nederland in het centrum met een fantastisch uitzicht op

nieuwe internationaal gelieerde bedrijvigheid. Aldus luidde de kernboodschap

van het jaarcongres van VNO-NCW Noord

Minder Lingo en meer visieGrensregio’s en infrastructuur vormen met elkaar een vermoeiende relatie. Te lange tijd hebben grensregio’s zich ontwikkeld met de rug naar elkaar toe. Nationale infrastructuur, voorzover deze de grens überhaupt bereikt, kan slechts met grote moeite doorgetrokken worden naar inter-nationale bestemmingen.Aan weerszijden van de grens gebeurt veel. Noord-Duitsland heeft zichzelf her-vonden. En wat te denken van de ontwik-kelingen tussen Kopenhagen en Malmö : met stip derde groeiregio van Europa. Noord-Nederland èn Noord-Duitsland werken ambitieus aan de uitwerking van een visie. Er liggen gemeenschappelijke kansen op velerlei terrein. Te denken valt aan life sciences, voeding, energie, water en chemie.

Alle fraaie Europese vergezichten ten spijt zijn veel reflexen nog steeds nationaal gemotiveerd. Infrastructuur en ruimtelijke economische ontwikkeling hebben alles met elkaar te maken”, zo sprak Louwe Dijkema voorzitter VNO-NCW Noord. “Laten we in plaats van ons druk te maken over het stopzetten van Lingo nadenken hoe een goede besteding te vinden voor onze eindige gasbaten. We zullen moeten investeren in harde en zachte infrastruc-tuur om welvaart duurzaam te borgen.”

Van Balloërveld tot ZuiderzeelijnSipke Swierstra, gedeputeerde provincie Drenthe refereerde aan de wegen van het Balloërveld en de Drentse vaarten die sterk hebben bijgedragen aan de ont-wikkeling van nijverheid en handel in Drenthe. Behalve ontsluiting is infrastruc-

tuur een noodzakelijke voorwaarde voor dynamiek. Infrastructuur als economische motor.“Je zou wensen dat het kabinet iets meer blijk zou geven van historisch bewust-zijn”. Een verwijzing naar de zich voort-slepende discussie over het belang van de aanleg van de Zuiderzeelijn voor de opening naar Europa. “Een snelle verbin-ding moet echter niet op zichzelf worden beschouwd. Het moet worden gekoppeld aan de complementariteit van regio’s, aan internationale trends als toenemende inte-gratie in Europa, economische schaalver-groting en specialisatie, het belang van kernregio’s die zich met elkaar verbonden weten.”

SchreeuwEr zal een omslag moeten komen van pro-bleemgeoriënteerde naar ontwikkelings-georiënteerde inzet van infrastructuur om ruimtelijk economische ontwikkeling mogelijk te maken. Samen werk maken van een herpositionering van Neder-land binnen Europa. Omdat er met de schreeuw om bedrijfsruimte en leefruimte in de Randstad èn de opkomst van nieuwe sterke economieën in Noord-Duitsland, Scandinavië en Oost Europa dwingende redenen zijn hier met een frisse en zake-


Noordelijke ontwikkeling Missing link

�VNO-NCW NoordNieuws november 2006

�

Jaarcongres VNO-NCW Noord over Noordeli jke Ontwikkelingsas

lijke blik naar te kijken. Noord-Nederland is er klaar voor. Want Nederland stopt niet bij Almere.

Aiesec neemt uitdaging aanDoor studenten van Aiesec – internatio-naal platform voor jonge mensen – is de handschoen opgepakt contacten te leggen met studenten in Europese universiteits-steden binnen de Hanze-regio. Het jaar-congres VNO-NCW Noord gaf de beslis-sende zet aan meer internationale contac-


De heer Trauernicht (Traucon) in gesprek met de heer Ahrens, Geschäftsführer Oldenburgi-sche Industrie- und Handelskammer

ten. Het waren met name studentensteden die zich destijds graag lieten voorstaan op hun Europese oriëntatie. Het is belangrijk dat op verschillende manieren (publiek, privaat, onderwijs etc.) bestaande verban-den opnieuw worden aangehaald nu het economisch tij daartoe bijzondere redenen biedt.

Gevraagd: publiek ondernemerschapDe missing link tussen de Randstad en Hamburg legt een zware wissel op de nationale en noordelijke economie. Als Nederland niet snel bijstuurt zul-len belangrijke economische processen volstrekt voorbij gaan aan ons land. Met name vlak over de Duitse grens wor-den op dit moment grote investeringen gedaan in de infrastructuur van havens en wegen. Nederland kan hier niet langer onverschillig bij blijven, op straffe van ernstig verlies aan bedrijvigheid. Besturen is meer dan rekenen. Besturen is beslissen op basis van een samenhangende visie en de risico’s nemen die daarbij horen. Een

Wat is de Noordelijke visie? Maarten Janknegt (directeur OneSiemens) in discussie met Wim de Kleuver (KvK Drenthe).

snelle verbinding met Noordoost Europa is hoogst noodzakelijk voor het introverte Nederland. Nieuwe economieën kunnen een startmotor zijn voor het Nederlandse bedrijfsleven. Het wordt de hoogste tijd voor een herpositionering van Nederland binnen Europa.

Hans [email protected]

VNO-NCW Noord zal het momentum van

het jaarcongres gebruiken om de bood-

schap van de noordelijke ontwikkelingsas

verder te onderlijnen.

De oproep de noordelijke visie scherp

neer te zetten aan Haagse bestuurders en

beleidsmakers en de Duitse politieke voor-

hoede zal worden opgepakt. Uiteindelijk

zal het zijn vertaling dienen te krijgen in

meer business to business contacten tus-

sen marktpartijen aan weerszijden van

de grens.

Nederland verliest aansluiting met ontwikkelingen in Noordoost Europa.

VNO-NCW NoordNieuws november 2006VNO-NCW NoordNieuws november 2006

De nieuwe bedrijfslocatie van het Gronin-ger Wm Veenstra Repro•Kantoor•Druk in Groningen is op 17 oktober officieel geopend. De onderneming beschikt nu over 3000 vierkante meter bedrijfsruimte. Naast een offsetdrukkerij met veel afwerkmoge-lijkheden, biedt de printafdeling een speci-alisatie in kleur op superbreed-formaat (tot 2,5 meter breed) en zwart/wit in grootfor-maat voor zowel de bouwtechnische sector als posterprint.

Groothandel Smeding uit Sint Annapa-rochie heeft branchegenoot Crielaard in Dorst bij Breda overgenomen. Crielaard levert aan horeca, bedrijfsrestaurants en instellingen in de regio Breda. Een deel van de medewerkers komt in dienst van Smeding. Het aantal mensen op de loonlijst komt hiermee op 220.

Reïntegratiebedrijf en arbodienstverlener Lelie-Hollander in Drachten is verkozen tot Ondernemer van het Jaar in Friesland. Het publiek gaf de voorkeur aan Vitalis in Drachten, een bedrijf in hulpmiddelen voor mensen met een beperking. Omdat de stemmen staakten, was reglementair het oordeel van de jury doorslaggevend.

Op 1 november jl. is HMA Online. Help-desk voor Mens en Arbeid van start gegaan. Het bedrijf is een nieuwe dochter van Lelie Hollander. www.hma-online.nl is een helpdesk die via e-mail en telefoon alle vragen beantwoordt van ondernemers

in het mkb op het gebied van personeel. Voor die terreinen waarop Lelie Hollander zelf geen expertise bezit, is men een samen-werking aangegaan met partners, zoals De Haan Advocaten en Notarissen, GIMD bedrijfsmaatschappelijk werk, Mediators Collectief, WE P&O.

Distilleerderij Sonnema breidt haar fabriek in Bolsward uit. De uitbreiding is nodig omdat Sonnema de Amerikaanse markt wil betreden. Speciaal voor de enorme Ameri-kaanse markt liet Sonnema een wodka, een drankje waar de Amerikanen gek op zijn, ontwikkelen. In de wodka zijn de typische Berenburg-kruiden verwerkt. Bedoeling is de Amerikanen voorzichtig te laten wennen aan de typische kruidensmaak.

Reclame- marketing- en communicatiebu-reau Dizain in Groningen heeft haar 10 jarig bestaan gevierd met een groot feest in de Mediacentrale.

Staatssecretaris Van Gennip van Economi-sche Zaken heeft € 2,3 miljoen toegekend als Uitdagerskrediet (UITDAGER) voor projecten van het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. IQ Corporation uit Gronin-gen krijgt hiervan € 1 miljoen. Het krediet is bedoeld voor de financiering van inno-vatieprojecten, die aan de basis staan van snelle en substantiële groei van mkb-onder-nemingen. IQ Corporation krijgt het krediet als ondersteuning bij de ontwikkeling van een geneesmiddel voor de behandeling van miltvuur.

Philips’ ontwikkelcentrum voor huis-houdelijke apparatuur verhuist definitief van Hoogeveen naar Drachten. Hierdoor komen er in Drachten 200 banen bij. Alle medewerkers uit Hoogeveen mogen mee naar de nieuwe locatie. Met het vertrek van het centrum verdwijnt in Hoogeveen de laatste Philips-vestiging. In Drachten wer-den al scheerapparaten ontwikkeld maar daar komen nu onder andere stofzuigers, frituurpannen, koffiezetapparaten en toast-apparaten bij. Om het ontwikkelcentrum te huisvesten, gaat Philips een nieuw bedrijfs-pand bouwen op industrieterrein De Haven. Medio 2008 moet dat klaar zijn.

De NAM kan in januari 2007 het eerste gas uit de Waddenzee gaan winnen. De poging van Vogelbescherming Nederland om het begin van de gaswinning tegen te houden, is mislukt omdat de Raad van State het verzoek afwees.

Metaalbedrijf SMST in Franeker heeft een miljoenenorder binnengehaald. Het gaat om de grootste order in het bestaan van het Friese bedrijf. SMST gaat voor de Amerikaanse boormaatschappij Frontier Drilling een bestaand schip uitrusten met een systeem om boorpijpen te installeren. Dit is nodig om olie en gas te kunnen win-nen. SMST zag het aantal werknemers in twee jaar tijd verdubbelen tot vijftig man. De omzet stijgt dit jaar vermoedelijk van 4,5 miljoen naar 8 miljoen euro.

De vestigingen van transportonderneming Vos Logistics in Veendam en Surhuister-veen worden samengevoegd. Vos Logistics heeft 5000 werknemers en 45 vestigingen in acht Europese landen.

Koninklijke Friesland Foods N.V. inves-teert een bedrag van 17 miljoen euro in de bouw van een nieuwe zuivelfabriek in Phu Ly in de noordelijke Vietnamese provincie Ha Nam. In januari 2008 moet de fabriek operationeel zijn. De bouw van een tweede productielocatie is noodzakelijk gezien de snelle groei van de verkoop van de zuivel-producten van Friesland Foods in Vietnam. Dutch Lady behoort tot de bekendste mer-ken in Vietnam en de afzet van zuivelpro-ducten groeit per jaar met zo’n 25 procent. Friesland Foods belevert in Vietnam zo’n 80.000 verkooppunten vanuit drie distribu-tiecentra. Er zijn vijf verkoopkantoren. Bij Friesland Foods Dutch Lady Vietnam werken 1.200 personen. Als gevolg van de uitbreiding zal het aantal medewerkers toenemen met 225 personen.

De voetbalvereniging GVAV-Rapiditas en uitvaartverzorger- en verzekeraar Alge-meen Belang, beide uit Groningen, zijn een 3-jarige sponsorovereenkomst aange-gaan. Algemeen Belang garandeert GVAV een jaarlijks sponsorbedrag en een percen-tage op basis van nieuw af te sluiten verze-keringspolissen bij haar leden.

Erik van ‘t Hof (Wm Veenstra) spreekt tijdens de opening

6VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Bedrijfsnieuws stand van zaken

�

Het kantoor van de GIBO Groep in Leeu-warden is verhuisd naar de Wirdumerpoort aan de Oostergoweg 1B te Leeuwarden. Deze locatie wordt tijdelijk betrokken, tot-dat de nieuwbouw op het Businesspark ten westen van de stad aan de Balthasar Bec-kerwei in 2007 gereed is.

De binnenstad van Leeuwarden is een nieuw bedrijf rijker; op donderdag 5 oktober heeft Noorderlicht haar deuren geopend. Noor-derlicht is een exclusieve verlichtingsspeci-aalzaak en is gevestigd aan de Voorstreek.

Recentelijk is de geheel vernieuwde web-site van De Friesland Zorgverzekeraar (www.defriesland.nl) ‘live’ gegaan. De Friesland Zorgverzekeraar is tevens een van de vier genomineerden voor de CRM Award 2006. De Friesland heeft haar nomi-natie te danken aan de aandacht die besteed wordt aan klantvriendelijk werken en de centrale rol die de consument/verzekerde in het doen en denken van de organisatie inneemt. In totaal waren elf organisaties voor de prijs geselecteerd. Naast De Fries-land zijn ook ING Mid Corporates, Robe-co Direct en Wehkamp genomineerd. De prijs wordt uitgereikt op 16 november a.s. in Amersfoort.

Huhtamaki Protective Packaging uit Franeker produceert sinds kort een bloe-mentray voor verpakkingsbedrijf Zwapak. In opdracht van bloembollenbedrijf Terra Nigra, is gezamenlijk een verpakkings-concept ontwikkeld ten behoeve van een onlangs nieuw geïntroduceerde mini Ger-bera, met de naam Gerrondo. Huhtamaki Protective Packaging heeft een 3-dimensi-onale verpakking ontwikkeld waarbij scha-de tijdens verpakken en transport wordt geminimaliseerd. Door afwezigheid van scherpe randen wordt ‘snij-schade’ voor-komen terwijl de bloemen afzonderlijk in een speciaal vormgegeven cup optimaal worden beschermd. De afmetingen van de nieuw ontwikkelde verpakking, met 20 bloemen per tray, zijn afgestemd op gebruik van standaard veiling transport omverpak-kingen en waarborgen een optimale pre-sentatie.

Sinds september is Bureau Result in Gro-ningen van start gegaan. Result adviseert en ondersteunt bij ontstane knelpunten in organisaties. Zij kan zorgdragen voor implementatie van efficiency verbeteringen op een commerciele afdeling. Tevens kan zij fungeren als opvang van tijdelijke en/of langdurig afwezigheid van een account-manager. Zie ook www.re-sult.nl.

Op 1 januari 2007 gaat Dolmans Landsca-ping Noord operationeel van start. Het nieuwe groenbedrijf is een joint venture van Dolmans Landscaping Group uit het Limburgse Bunde en wsw-bedrijf Ales-con Tuin en Landschap uit Hoogeveen. Dolmans Landscaping Noord is het eerste groenbedrijf van Nederland dat commerci-ele bedrijfsvoering en sociale werkvoorzie-ning op dergelijke schaal combineert.

Het kuurcentrum Fontana Nieuweschans heeft wederom de titel ‘Netherlands’ Lea-ding Spa Resort’ ontvangen van de World Travel Awards. Dit is het derde opeenvol-gende jaar dat het kuurcentrum in Nieu-weschans deze prijs in de wacht sleept. De World Travel Awards kent jaarlijks prijzen toe aan diverse takken van de mondiale reisindustrie. De toekenning van de prijzen geschiedt o.a. door middel van enquêtering onder reisorganisaties en reizigers wereld-wijd. Zo wordt op grond van persoon-lijke ervaringen bepaald wie de beste is per categorie en per land. Voor de categorie

‘Netherlands’ Leading Spa Resort’ waren o.a. Thermae 2000 in Valkenburg, het Kurhaus in Scheveningen en Chateau St. Gerlach genomineerd.

Het Leeuwarder bedrijf Prodist Software bestaat dit jaar 10 jaar. In 1996 werd Prodist opgericht door Jan, Auke en Kor van der Meulen. Het calculatieprogramma Precal dat destijds voor met name de kleinere drukkerijen was ontwikkeld, is inmiddels uitgegroeid naar een volwaardig ERP-systeem. De laboratoriumactiviteiten en de medewer-kers van het lab. van het Delfzicht Zieken-huis in Delfzijl worden overgenomen door het in Groningen gevestigde LabNoord.

Het Universitair Medisch Centrum Gro-ningen (UMCG) spant zich in om een Europees top-instituut voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek naar ouder worden in Groningen gevestigd te krijgen. Met de komst van een dergelijk instituut is een investering gemoeid van circa 100 miljoen euro.

De jury van Dé Jonge Ondernemersprijs van het Noorden (JOP) heeft de drie fina-listen bekend gemaakt. Degenen die op 21 november in Assen om deze prestigieuze prijs gaan strijden zijn: Alertec Uitzend-bureau BV (Wartena), Canvas Company (Burum) en Via Drupsteen BV (Sneek).

Op 30 oktober vierde het Groningen Congresbureau haar 10-jarig jubileum te Groningen. Het GCB is als een gezamen-lijk initiatief van de gemeente Gronin-gen, de provincie Groningen, de RUG en Koninklijke Horeca Noord destijds van start gegaan. Tien jaar later kan met gepast enthousiasme worden vastgesteld dat dankzij de inzet van het GCB de regio gastheer heeft kunnen zijn van vele hon-derden internationale congressen, symposia en zakelijke bijeenkomsten. Een hartelijke felicitatie is op zijn plaats aan de voorzit-ter en directeur van de stichting: de heren Gerard Wilbrink en Jaap Westerhuijs.

De heren Janssen, Akkerman en Bruins Slot (Alescon)


“Twee fabrieken koop jeKartonfabrieken in Hoogezand-Sappemeer

verkocht aan managementteam

Kartonfabrikant Kappa Graphic Board in Hoogezand en Sappemeer is verkocht aan

het zittende managementteam. Samen met investeringsmaatschappij H2 Equity uit

Amsterdam is een nieuw bedrijf met een nieuwe naam ontstaan. “En dat voelt goed”

aldus directeur, en mede-eigenaar, Kees van Zijderveld van Eska Graphic Board.

Kees van Zijderveld is een veelzij-dig ondernemer. Oorspronkelijk gestart in de oliewereld, kwam

hij in 1986 terecht in de verpakkingsin-dustrie in Eerbeek. Na een aantal jaren werd hij gevraagd naar Polen te gaan om daar activiteiten in de golfkarton op te zetten. Geen gemakkelijke vraag. “Begin jaren negentig was het nog écht pionieren in Polen.” Toen er drie grote bedrijven stonden, kwam Van Zijderveld terug naar Nederland. Naar Hoogeveen en Nieuwe Pekela wel te verstaan. Om vervolgens na drie jaar te vertrekken naar Graphic Board in Sappemeer waarvan hij nu mede-eige-naar geworden is.

Nieuwe eigenaren, grote plannenDe verzelfstandiging van de kartonindu-strie in Hoogezand en Sappemeer is niet helemaal zelf gekozen. Het was een dwin-gende voorwaarde van de Europese Com-missie alvorens toestemming te geven voor de fusie tussen Kappa en Smurfit. De markt van karton voor boekomslagen, orders en legpuzzels zou anders te zeer worden beheerst door deze bedrijven. Er was zogezegd geen ontkomen aan. “Toen dat duidelijk werd, heb ik direct aange-geven dat ik geïnteresseerd was in een management buy-out”. Aan het woord is Kees van Zijderveld.

Binnen het concern Smurfit-Kappa was men verrast door de uitspraak van Van Zijderveld. “Twee grafisch-karton fabrie-

ken die bovendien wereldmarktleider zijn, koop je niet zomaar even.” Toch geeft Van Zijderveld aan dat hij geen weerstand uit het concern heeft ondervonden. ”Er was sprake van enig ongeloof, zeker, maar van weerstand heb ik nooit iets gemerkt. Integendeel. Bij gelijke voorwaarden was men ons goed gezind. Vanzelfsprekend is de aankoop van Eska Graphic Board niet over één nacht ijs gegaan. Het hele managementteam van zes personen is uit-

eindelijk ingestapt. En, zowel de OR als de vakbeweging hebben zich heel construc-tief opgesteld”.

Uiteindelijk heeft zich een heel traject afgespeeld waarbij de wens om het bedrijf te kunnen kopen Uitgangspunt is geweest. “Het kopen van een bedrijf is wel een proces dat heel anders is dan ons nor-male werk. Daarom hebben we als MT direct een adviseur in de arm genomen”.

Kees van Zijderveld (2e van rechts) met zijn managementteam

�VNO-NCW NoordNieuws november 2006

niet zo maar even”

�

Waarom ga je als directeur binnen een goed lopend concern de risico’s van een buy-out eigenlijk aan?“Om meerdere redenen. Omdat ik dit een prachtig bedrijf vind. ‘Omdat ik toekomst zie, vertrouwen heb en denk dat we met dit bedrijf nog goed geld kunnen verdienen. Maar ook omdat ik me verantwoordelijk voel”.

”Kijk, we zijn wereld marktleider in onze branche. We leveren aan 85 landen en hebben zelf kantoren in de Verenigde Sta-ten, Engeland, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Singapore. Dan gaat het dus ook ergens over. Nu we geen onderdeel meer uitmaken van het moederconcern, zijn we ineens geen groot bedrijf meer, maar een klein bedrijf dat toevallig wel marktleider is. Een klein bedrijf kan snel beslissen, snel handelen. Dat geeft ons een buitenge-

woon groot voordeel ten opzichte van onze concurrenten”. “Natuurlijk betekent het ook een stuk ver-lies van veiligheid. Voor bijvoorbeeld ons personeel. Binnen het concern was alles goed geregeld op het gebied van pensi-oenen en cao’s. Maar ook op het gebied van financiën. Tegelijkertijd zie je dat het vertrouwen dat het managementteam met de aankoop van het bedrijf heeft laten zien, een positief effect op het personeel heeft gehad. Als de directie er zoveel toekomst in ziet en zoveel vertrouwen heeft, dan krijg je ook vertrouwen terug. En loyaliteit. Daarom hebben we ook direct een nieuwe CAO afgesloten. Een meerjarige CAO wel te verstaan. En dat is nogal uniek voor dit bedrijf. Daarmee probeer je ook weer een stukje veiligheid aan de mensen te bieden. Ze weten op middellange termijn waar ze aan toe zijn. Dat hoort ook.”

U hebt het wel getroffen. De onderne-mingsraad, de vakbeweging, financiers; uw hele omgeving is als het ware stu-wend geweest. Dat moet erg hebben geholpen.”Dat is correct. Alle partijen waren vóór deze constructie. Steunden ons in onze ambitie om het bedrijf vanuit het concern een zelfstandige positie te geven. Dat doet je niet alleen als directeur, als ondernemer, maar ook als mens heel goed.”

Schept het ook niet heel veel verwachtin-gen bij al die partijen?“Ja toch wel. Ik realiseer me dat dat zo is. Als iedereen zo stimulerend is heb je het gevoel dat je ontzettend veel verwach-tingswaarde in te lossen hebt. Toch heb ik daar geen slapeloze nachten over. Sterker nog, ik heb er alle vertrouwen in dat we dit bedrijf een prachtig mooie toekomst kun-nen geven. Het voelt gewoon heel goed!”

Akke [email protected]

Luchtfoto fabriek Hoogezand Luchtfoto fabriek Sappemeer


niet zo maar even”

Energiek Ondernemen in het noorden

De markt voor energie is open. Ondernemers kunnen gas en elek-triciteit inkopen waar ze maar

willen en, als ze dat handig doen, geld besparen. Dat klinkt interessant en lucra-tief, maar in de praktijk blijkt dat veel ondernemers nog weinig kaas gegeten hebben van de veranderingen in de ener-giewereld. En daarmee dus ook kansen laten liggen. Ook blijken ze nog te weinig te weten van alternatieve energieoplossin-gen, duurzame energiebronnen en techno-logische ontwikkelingen.Begrijpelijk, want er gebeurt van alles en nog wat in energieland, terwijl de eigen bedrijfsvoering al aandacht genoeg vraagt. Bovendien kent het Noorden haar eigen

energieproblematiek èn uitdagingen op het gebied van energiebesparing. Een gemiste kans ….?! Dáár doen wij iets aan!Samen met Essent, GasTerra, Pentascope en de Rijksuniversiteit Groningen onder-steunt VNO-NCW Noord het congres over de actuele energieagenda voor het noorde-lijke bedrijfsleven.

In korte voordrachten, workshops en inter-actieve sessies krijgt u informatie van microcentrales tot mobiliteit, van investe-

ringssubsidies tot maatschappelijk verant-woord ondernemen. Met als doel u kennis en vooral praktische hulpmiddelen aan te reiken voor een optimaal energiebeleid in uw bedrijf. Onder het motto: energiek ondernemen!

Jan-Willem [email protected]

Energie staat al langere tijd in het brandpunt van de actuali-teit. Aan de ene kant hebben de energie intensieve bedrijven in het noorden nog steeds hoge nood door de alsmaar stijgende energieprijzen. Aan de andere kant biedt energie Noord-Neder-land veel kansen voor duurzame economische ontwikkeling en kostenbesparingen. Tijdens het seminar Energiek Ondernemen staat dit laatste centraal. De kan-sen en mogelijkheden voor (mkb) ondernemers op het gebied van energiemanagement.

Heeft u belangstelling? Ga naar www.energieknoorden.nl voor het programma en de spre-

kers. U kunt zich opgeven via de site.

Dagvoorzitter : Aize Bouma

Datum : woensdag 22 november 2006

Plaats : Martiniplaza Groningen

Kosten : € 12�,- (voor de gehele dag, incl. lunch)

Geef uw credit management een stevige basis.Laat ons uw vorderingen kosteloos incasseren!

WWW.INCASSERENZONDERKOSTEN.NL

SluyterIncasso

Incasseren met meerwaarde | Sluyter Incasso is onderdeel van Sluyter Advocaten te Assen


11

Investeer in ondernemerschap!Do’s en Don’ts van informal investment

Een informal investor investeert in een bedrijf. Veelal zijn het (oud-) ondernemers die tussen de 50.000

en 100.000 euro willen investeren. Niet alleen voor het rendement, maar ook om hun ervaring en netwerk te delen. Daar staat wel iets tegenover: ze zijn mede-ondernemer en hebben een aande-lenbelang in het bedrijf en daarmee het recht verworven zich te bemoeien met de bedrijfsvoering en de strategie. Voor ondernemers die een bedrijf willen starten maar niet (geheel) gefinancierd worden door de bank of genoeg eigen vermogen hebben, biedt risicokapitaal een oplossing. Informal investment is een voorbeeld van risicokapitaal. Waar moet een ondernemer op letten als hij zich op de risicokapitaal-markt begeeft?

Iedereen maakt foutenStartende ondernemers maken fouten. Op zich geeft dit niet. Iedereen maakt fouten. Maar een gewaarschuwd mens telt voor twee. Waar moet je als ondernemer op letten als je in gesprek bent met een inves-teerder.• Weet wat je wilt. Zorg ervoor dat je

in een korte tijd helder en duidelijk je bedrijfsplan kan uitleggen en kan vertel-len wat je de investeerder vraagt en ook belangrijk te bieden hebt.

• Eis niet te veel en wees bereid te delen. Investeerders zijn niet bereid om voor heel veel geld een heel klein aandelenka-pitaal te verkrijgen. Zorg voor een goede balans tussen gevraagd kapitaal en uit te geven aandelen.

• Wees realistisch. Zorg voor realistische rendementsprognoses. Een investeer-der doorziet meteen de onrealistische prognoses. Zorg er daarom voor dat er geen hockeystick modellen naar voren

komen. Niet iedereen zal een TomTom worden en naar de beurs gaan. En u weet ongetwijfeld ook dat TomTom er lang over heeft gedaan om uiteindelijk een beurs-notering te krijgen.

• Zorg voor heldere afspraken met de investeerder en kom die afspraken ook na.

• Wed niet op 1 paard. Er zijn meer inves-teerders. Denk eraan dat een investeerder wel graag wil investeren, maar niet perse hoeft te investeren.

Unique Selling PointNatuurlijk komen niet alle bedrijven en hun ondernemers in aanmerking voor risi-cokapitaal. Welke ondernemingen zijn nu interessant voor een informal investor. • Ondernemingen met een duidelijk onder-

scheidend vermogen. Een unique selling point geeft een concurrentievoordeel.

• Een onderneming die niet alleen inko-mensvormend is maar een ook kapitaal-vormend. Na verloop van tijd moet er sprake zijn van waardecreatie.

• Ondernemingen die inspelen op veran-deringen in de markt en weten regelge-ving. Kortom, ondernemingen die weten te profiteren van trends en veranderin-gen.

• Bedrijven met een kapitaalvraag lager dan € 500.000. Hogere kapitaalvragen komen vaak terecht in de categorie Ven-ture Capitalists. Het komt wel eens voor dat enkele investeerders tezamen inves-teren, maar ga daar niet van uit.

NetwerkenVoor investeerders zijn er een aantal manie-ren om in contact te komen met innovatie-ve ondernemingen. Open een website met

de mededeling dat je investeert in innova-tief ondernemerschap en de aanmeldingen stromen binnen. Maar u bent niet voor niets informal investor. Vele investeerders sluiten zich daarom aan bij netwerken. Op die manier blijven ze anoniem en hoeven zij zelf geen businessplannen te scannen. Dat wordt gedaan door de netwerk initi-ator. De Maxwell Group is een organisatie die dergelijke netwerken opzet en initieert. Bij hen komen per jaar zo’n 200 plan-nen binnen van ondernemers die kapitaal zoeken. Deze worden gescreend en uit de stapel blijven zo’n twintig plannen over welke gepresenteerd kunnen gaan worden aan de informal circles welke de Maxwell Group opgezet heeft. Tijdens deze bijeen-komsten presenteren de starters zich en kunnen de informals vragen stellen. Elke informal besluit vervolgens voor zichzelf of en hoe men wil participeren. Of niet. Het is een manier om als informal de betere plannen onder ogen te krijgen en tevens een manier om ervaringen met col-lega informals uit te wisselen.

Peter [email protected]

Maxwell GroupDe workshop tijdens de bijeenkomst werd gegeven

door de Maxwell Group.

Kruislaan �00

10�� SM Amsterdam

020 6�2 6� 00

Contactpersoon: Linda Froon

www.maxwellgroup.nl

Wellicht dat u belegt in aandelen of handelt in opties. Spannend

maar u heeft zelf weinig invloed op het te behalen resultaat.

Investeren in een startend bedrijf is dan wellicht een optie waar

u wel uw energie, kennis en ervaring in kwijt kunt. U wordt dan

een informal investor of business angel. Tijdens de bijeenkomst

“Investeren in ondernemerschap” werden de do’s en don’ts van

informal investment uit de doeken gedaan.

VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Water als vestigingsfactorFriese ondernemers te gast in Woudagemaal

De Kaderrichtlijn Water (KRW) bepaalt dat elke (significante) achteruitgang in de water-

kwaliteit moet worden voorkomen. Ook als de economie groeit en de bevolking toe-

neemt. Het bedrijfsleven is bang voor een aanzienlijke lastenverzwaring en voor relatief

kostbare maatregelen. De inzet van VNO-NCW is en blijft dat negatieve gevolgen van

de KRW voor het bedrijfsleven worden voorkomen.

VNO-NCW Friesland was te gast bij het Wetterskip Fryslân om te praten over de gevolgen van

de KRW. En om te vernemen hoe de uit-voering van de kaderrichtlijn op een voor het bedrijfsleven acceptabele manier kan plaatsvinden.

AngstDe nieuwe Europese regels voor het verbe-teren van de kwaliteit van oppervlaktewa-

ter en grondwater kunnen grote gevolgen hebben voor de Nederlandse economie. De Nederlandse overheid lijkt echter weinig aandacht te hebben voor de economische gevolgen van de nieuwe Kaderrichtlijn Water voor het Nederlandse bedrijfsleven. Ook het Centraal Planbureau (CPB) vreest dat de nieuwe richtlijn grote nadelige con-sequenties kan hebben voor de economie. De richtlijn, die eind 2000 door de Europe-se ministers is aangenomen, schrijft voor dat de chemische en ecologische kwaliteit van grond- en oppervlaktewater in de hele Europese Unie in 2015 goed moet zijn. Volgens het CPB heeft Nederland onder-schat wat dat betekent, omdat de kosten van het terugdringen van de milieubelas-ting in een dichtbevolkt land als Neder-land veel hoger zijn dan elders. Het is merkwaardig om als land de invoering van een richtlijn te onderschrijven zonder dat duidelijk is wat de economische gevolgen zullen zijn en wie die gevolgen vooral zul-len moeten dragen.

Het CPB vindt dat de nieuwe richtlijn in Nederland op een minimale manier moet worden ingevuld. Dat wil zeggen dat de mogelijkheden van fasering in tijd en het kunnen stellen van lagere doelen volledig worden benut. Dat kán, want er zijn voor EU-lidstaten mogelijkheden om oppervlaktewateren als kunstmatig aan te wijzen. Daardoor gelden minder strenge normen dan voor natuurlijk of sterk veran-derd water. Met een goed verhaal in Brus-sel, kan het behalen van sommige doelstel-lingen worden uitgesteld tot 2021 of 2027. Dat betekent dat Nederland voorlopig zou moeten streven naar minimale normen en naar afwijkingen naar beneden.

Braafste jongetje van de klasDe Nederlandse overheid probeert richt-lijnen onmiddellijk te vertalen in regel-geving. Dit geldt ook voor de KRW. Verstandiger zou in dit geval zijn om een gevoel te ontwikkelen voor maatschappe-lijke processen. Mensen weten vaak heel goed wat het beste is voor hun eigen leef- en werkomgeving. Bedrijven zouden écht moeten meepraten over de manier waarop normen gehaald kunnen worden. En als het niet mogelijk is een bepaalde norm te halen, laten we dat dan ook eerlijk con-stateren. Wellicht is dan ook een tijdelijke overschrijding van de normen een gege-ven waarmee te leven valt. Er dient een goede balans te zijn tussen economie en ecologie. Dat betekent dat er een redelijke bijdrage van het bedrijfsleven mag worden gevraagd, maar dat de draagkracht van het bedrijfsleven niet moet worden overbelast of overschat.

Risico’s voor de BV Nederland Natuurlijk hebben bedrijven belang bij schoon water. Het bedrijfsleven spant zich

Concrete aanbevelingen 1. Het principe van ‘geen achteruitgang’ mag geen

rem zijn voor economische groei.

2. Beleidsdoelstelling en normering moeten rea-

listisch en haalbaar zijn, zowel in kwalitatief als

financieel opzicht.

�. Het aantal waterlichamen dient te worden

beperkt. Het is verstandig ze vooral aan te wijzen

als ‘kunstmatig’ en ‘sterk veranderend’.

�. Fasering benutten: schuif doelen op naar 2021 en

202�. Deze ruimte wordt door de EU geboden.

�. Level playing field bewaken omwille van concur-

rentiepositie.

Dijkgraaf Paul van Erkelens aan het woord

Rondleiding door het Woudagemaal


1�

Water als vestigingsfactoral jaren in om de waterkwaliteit te verbete-ren. Er is in het verleden al veel bereikt op het gebied van fosfaat terugdringing, maar de verwachting is dat dit niet voldoende zal zijn.De gevolgen van de KRW voor Nederlandse ondernemingen vooral zullen liggen in verdergaande eisen om de uit-stoot van fosfaten terug te dringen.

Milieubelangen en de economische belan-gen van bedrijven dienen echter wel in evenwicht te blijven. Vooral het prin-cipe van stand still (geen verdere chemi-sche of ecologische achteruitgang van de waterkwaliteit, referentiejaar 2000) dat straks waarschijnlijk voor alle Neder-landse oppervlaktewateren gaat gelden, is aanleiding voor zorgen. Daarmee zou vrijwel elke economische ontwikkeling in de kiem kunnen worden gesmoord. De kwaliteit van het Nederlandse opper-vlaktewater is de laatste 25 jaar sterk verbeterd. Dat maakt het nog aanvullend

verbeteren van die kwaliteit extra lastig. “Zeg maar rustig dat het verbeteren van de laatste 10% gigantische kosten met zich mee zal brengen” aldus Sigrid Verweij, secretaris milieu bij VNO-NCW, te gast in het Woudagemaal.

UitzonderlijkDe Nederlandse industrie heeft veel bereikt. Aanvullende inspanningen zijn vanuit de KRW echter onvermijdelijk. Zoveel is wel duidelijk. De Nederlandse situatie is daarnaast ook nog eens uitzonderlijk in de EU. Door de hoge bevolkingsdichtheid en de delta ligging is het extra moeilijk om de waterkwaliteit te verbeteren. Helemaal als we bedenken dat veel voor de hand liggende maatregelen al zijn getroffen.Het laaghangende fruit is zogezegd al geplukt. Daardoor stagneert de verbetering nu. Het is belangrijk dat Nederland goed nadenkt over de, alles behalve vrijblijvende, resul-taatsverplichting die we aangaan. Achteraf in Brussel aankloppen met de mededeling dat het allemaal niet is gelukt, is geen optie. Voor ondernemers staat de kostenef-fectiviteit van de te nemen maatregelen centraal. Een goede waterkwaliteit tegen acceptabele kosten.

Akke Groenewoud a.groenewoud @vno-ncwnoord.nl

Mooiste watermonument van FrieslandDe stevige en complexe materie van de Kaderrichtlijn Water werd besproken in het mooiste en meest impone-

rende monument dat we op het gebied van waterbeheer in Friesland kennen; het Woudagemaal in Lemmer.

Paul van Erkelens, dijkgraaf in Friesland, vertelde over de Friese waterhuishouding en de toekomst die hij voor

het Friese Wetterskip ziet. Van deze toekomst maakt de KRW een actueel onderdeel uit. Sigrid Verweij, milieu

secretaris bij VNO-NCW Den Haag, gaf haar visie op de gevolgen van de Kaderrichlijn Water voor ondernemend

Nederland. Boeiende materie in een boeiende omgeving.

Meer informatie:

• www.vno-ncw.nl/dossier water

• www.kaderrichtlijnwater.nl

• Decembernota 200� en 2006

[email protected]


Provincie Groningen investeert in Lofar De provincie Groningen steekt zestigduizend euro in het Drentse Lofar-project. In het kader van dit project worden in een gebied van 350 vierkante kilometer sensoren neergezet, die via een glas-vezelkabel aan elkaar verbonden worden.Op die manier ontstaat de grootste telescoop ter wereld. De informatie van de sensoren wordt verwerkt in de supercomputer van de Rijksuniversiteit Groningen. Dankzij Lofar kan het Noorden tot hét kenniscen-trum van de wereld worden op het gebied van sensortechnologie uitgroeien.

Hoogewerff-Fonds verhuist naar GroningenDe Stichting Hoogewerff-Fonds gaat voortaan in Groningen onderzoek doen naar duurzame chemie. De stichting was jaren-lang gezeteld in Delft, maar verhuist nu naar het Noorden om daar het onderzoek naar blauwe elektriciteit uit rivierwater, chemische producten en energiedragers voort te zetten. De stichting heeft de bijzondere leerstoel duurzame chemische technologie verplaatst van de TU Delft naar de Faculteit der Wiskunde en Natuurweten-schappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). De leerstoel wordt ondergebracht bij het Institute for Technology and Manage-ment. De Stichting Hoogewerff-Fonds werd in 1917 door prof.dr. S. Hoogewerff opgericht met als doel de bevordering van het chemisch-technologisch onderzoek in Nederland.

Tender Innovatief Ondernemerschap provincie Dren-the van startDe provincie Drenthe heeft de Kamer van Koophandel Drenthe gevraagd als promotor van de tender innovatief ondernemer-schap. Het gaat daarbij om € 600.000,- voor mkb, onderwijs en toerisme. De regeling richt zich op starters, bestaande mkb-bedrijven en onderwijs- en kennisinstellingen. Zij kunnen een subsidie krijgen voor projecten die een bijdrage leveren aan de werkgelegenheid, economische structuur, kwaliteit, dynamiek en leefbaarheid van de provincie.De hoogte van de subsidie voor innovatieve projectvoorstellen is maximaal 50% van de subsidiabele kosten met een maximumbe-drag van € 50.000. De tender loopt van 13 december 2006 tot 1 maart 2007.

Groningen sneller naar werkVanaf 13 november werken het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI), de dienst Sociale Zaken en Werk (SOZAWE) en (een klein deel van) het UWV samen vanuit een nieuwe publieksruim-te in het gebouw van SOZAWE aan de Eendrachtskade. De drie organisaties vormen daar dan een bedrijfsverzamelgebouw onder de naam WERKPLEIN. Centraal in de samenwerking van CWI, UWV en SOZAWE staat een betere dienstverlening aan de klant. Dit betekent onder andere dat de klant in de toekomst maar één keer zijn gegevens hoeft door te geven, dat er één intakegesprek plaats vindt en dat alles rond Werk en Inkomen op één plek te vin-den en te regelen is. De deelnemende organisaties hebben allen hetzelfde doel: de klant zo snel mogelijk naar werk begeleiden.

Sensor Expo NoordOp 22 november organiseert de Investerings- en Ontwik-kelingsmaatschappij voor Noord-Nederland (N.V. NOM) de SENSOR EXPO NOORD, een grote manifestatie rondom sensortechnologie, in het Cicero Kenniscentrum te Assen. Sensortechnologie gaat de wereld veranderen en biedt nieuwe kansen voor de industrie, dienstverlening en publieke sector. In Noord-Nederland is met Astron, en inmiddels ook met andere bedrijven en kennisinstellingen, de kiem gelegd om wereldwijd in deze groeimarkt een vooraanstaande positie in te nemen. Niet voor niks is sensortechnologie bestempeld als één van de meest kansrijke technologieën voor Noord-Neder-land. Gedurende de gehele dag worden de lezingen en workshops ondersteund door demonstraties van bedrijven en kennisinstel-lingen, die laten zien dat Noord-Nederland een vooraanstaande rol speelt op diverse toepassingsgebieden van sensortechno-logie. Op www.sensorexponoord.nl kunt u alle informatie vinden over de manifestatie en kunt u zich aanmelden.

Handtekeningenactie voor baanverlenging Groningen Airport EeldeDe Stichting Vrienden van Groningen Airport Eelde is een handtekeningenactie gestart om een bijdrage te leveren aan de realisatie van de baanverlenging. De actie gaat van start onder de naam “2500 voor 2500”. Een toepasselijke doelstelling, omdat de nieuwe baan van de luchthaven zal worden verlengd naar 2500 meter. De eerste 2500 handtekeningen zullen in elk geval worden aangeboden aan de directie van de luchthaven als extra steunbe-tuiging. Met de handtekeningen hopen de Vrienden een duidelijk signaal af te geven aan de Raad van State. Voorstanders kunnen een handtekening zetten via het formulier op www.vriendenair-porteelde.nl of in de terminal van de luchthaven.

Gebrek aan vrouwen in top kost bedrijfsleven miljoenenEr zijn te weinig vrouwen in de top van het bedrijfsleven. Daar waren alle sprekers en alle aanwezigen het snel over eens tijdens het symposium ‘Women in Business’ dat op 18 oktober 2006 in Martiniplaza werd gehouden. Het symposium, mede georgani-seerd door het noordelijke zakenblad Entrepreneur, werd bezocht door enkele honderden belangstellenden, waaronder ongeveer 25 procent mannen. Onder de aanwezigen waren ook veel vrouwen met een eigen bedrijf.De topman van accountantskantoor Price Watershouse Coopers, Jos Nijhuis, rekende voor dat het gebrek aan vrouwen alleen al zijn eigen bedrijf jaarlijks vele miljoenen kost. Nederland staat op de tiende plaats in de Europese top-15 van landen met meeste werkende vrouwen. Diversiteit in de top, dus met inbreng van zowel mannen als vrouwen is van groot belang.

Diversiteit is hot. Alleen al in Noord Nederland zijn het afgelopen jaar diverse bijeenkomsten over de positie van vrouwen in het bedrijfsleven georganiseerd. En het gesprek over participatie en doorstroming van vrouwen moet doorgaan. VNO-NCW Noord organiseert daarom, evenals voorgaande jaren, op 7 december 2006 de bijeenkomst ‘Mevrouw, mijne heren..’ en op 19 april 2007 de bijeenkomst ‘Geen vrouw te vinden in Noord Neder-land?’ Om vooral in het Noord Nederlandse bedrijfsleven het gesprek over de positie van vrouwelijk talent op de agenda te krijgen en te houden.

1�VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Actualiteiten k o r t

1�

Drie halen, twee betalenCor Boonstra vertelt Jonge Noordelijke Ondernemers zijn persoonlijke verhaal

Op 1 september is Jonge Noordelijke Ondernemers (JNO) van start gegaan.

Voor de allereerste JNO bijeenkomst was Cor Boonstra te gast.

Het is bijna niet voor te stellen. Een jonge Cor Boonstra die als verte-genwoordiger met een doos droge

soep staat te aarzelen voor de deur van een noordelijke supermarkt. Hij vermant zich en weet uiteindelijk toch zijn waren te verkopen. Een ander beeld van de man die de meesten van ons kennen als eindverant-woordelijke bij Sara Lee (Douwe Egberts), Philips en recentelijk als mede-eigenaar van Koop Holding. Het was slechts één van de vele anekdotes die hij zelf vertelde tijdens de bijeenkomst bij Distrivers in Hoogeveen.

Je hebt het of je hebt het nietOp ontspannen wijze doorliep hij zijn werkzame leven tot nu. De opkomst en neergang van de SRV-wagens. De invloed van schoensmeer, inlegkruisje en 3 halen, 2 betalen tandpasta verpakkingen op zijn loopbaan. Van zijn strategie bij Philips, het vertrek Roel Pieper, de rol van Jan Tim-mer, en zijn huidige rol bij Nacap. Over het belang van goede maandelijkse rapporta-ges, van kunst aan de muur, en een eerlijke en open bedrijfscultuur.

AdviesZijn lessen voor de meer dan 35 jonge ondernemers en managers: ondernemer ben

je. Dat heb je of je hebt het niet. Stop onmiddellijk verliesgevende zaken als er geen strategie of uitzicht op groei is. Heb aandacht voor de mensen op de werk-vloer, zij moeten allemaal uitvoeren wat anderen hebben bedacht. Wijze lessen van een bijzondere en succesvolle noordelijke ondernemer, en genoeg stof om over na te praten.

Bas van [email protected]

JNO, iets voor jou? Ben je zelf onder de �0 en zit je met specifieke vra-

gen over je werk en je mogelijkheden? Vragen die

een relatie hebben met leeftijd, ervaring, je positie

in het bedrijf en je de toekomst-verwachtingen?

JNO is een aparte afdeling binnen VNO-NCW Noord

voor ondernemers en managers zoals jij. Het doel

van JNO is kennis uit te wisselen en een netwerk

te zijn om vragen te stellen en ervaringen te delen.

Dit gebeurt door het organiseren van informatieve

en informele bijeenkomsten. Heb je belangstelling

voor JNO? Geef je op bij Bas van Mierlo. Een JNO-

bestuurslid neemt vervolgens contract met je op.

Rondleiding bij Distrivers

Cor Boonstra aan het woord


Vijftig jaar Vorm Martini in Groningen

Vorm Martini is een interieurbou-wer met als specialisme retail-interieurs. Het bedrijf bestaat uit

een afdeling retaildesign waar een aantal inhuisarchitecten werkzaam zijn. Verder is er Vorm Martini interieurbouw die zich met uitvoering van interieurs bezig houdt.

Renate, hoe lang ben je zelf al actief in het bedrijf? “Mijn man en ik hebben Vorm Martini in november 1999 gekocht. Eerder hebben wij bij concurrerende bedrijven gewerkt. Onze droom was een eigen bedrijf met design en productie. Dit hebben wij bij Vorm Martini gevonden. Onze taken zijn goed verdeeld. Mijn man is algemeen directeur en ik ben commercieel direc-teur.”

Wat zijn de projecten in het noorden waar we jullie van kennen?“Voorbeelden van onze werkzaamheden in Noord Nederland zijn spraakmakende modezaken: Fashion & Trends Rinsma te Gorredijk (Retailjaarprijs 2004) , Fosbury Mode te Assen (Retailjaarprijs 2002). In de projectenwereld bijvoorbeeld de Euroborg Horeca en Skyboxen, Rabobank Financi-eel Centrum te Groningen, De Koperen Hoogte te Nieuwleusen en Hanos te Gro-ningen. En tenslotte, niet te vergeten de horeca van V&D zoals La Place, Le Café en Mangerie. Kijk je naar de totale omzet van Vorm Martini, dan behalen we zo’n 10 % van onze omzet in het noorden. Dus we zijn ook heel actief in de rest van het land.” Ondanks veel klanten in het hele land blijven jullie in het noorden. Waarom?“Locatie is niet zo’n groot probleem omdat veel vooraf word geproduceerd. De inrich-tingen worden door onze landelijke con-tacten met lokaal personeel geplaatst. Dat betekent dus misschien wat extra transport-kosten. Wij creëren met onze toegevoegde waarde van design veel bijkomende zaken

die eventuele extra kosten van transport laten wegvallen. De stad Groningen heeft ook nog een goede no-nonsens-aanpak imago, iets wat wij als Vorm Martini ook graag laten zien.” Jullie werken met gespecialiseerde vak-mensen. Zijn die gemakkelijk te krijgen? Wat doen jullie er aan om die te vinden en te houden? “Toen wij Vorm Martini overnamen was de gemiddelde leeftijd 54. Daar moet je op den duur wat aan doen. Ook het vak van meubelmaker is een uitstervend ras. Vorm Martini heeft gekozen voor het opleiden van jonge mensen. Zo hebben we met andere lokale partijen SPINN opgericht. Een samenwerkingsverband van lokale bedrijven, de landelijke brancheorgani-satie CBM en het Noorderpoortcollege. Vorm Martini is in iedere geval mede daardoor in staat geweest om jonge vak-mensen op te leiden en aan zich te binden. De gemiddelde leeftijd is tevens drastisch teruggebracht en is nu zelfs onder de 40 jaar.” Je ben actief lid bij VNO-NCW Noord. Je bent sinds kort bestuurslid bij de Kamer van Koophandel Groningen. Hoe bevalt dat? “Ik heb de eerste bestuursvergaderingen met interesse gevolgd. Er gebeurt op dit moment veel bij de Kamers van Koop-handel nu ze bezig zijn te fuseren naar één Noordelijke Kamer. Ik zit met veel interesse in dit bestuur. Ik ken natuurlijk uit mijn activiteiten bij VNO-NCW Noord een groot aantal ‘collega’ ondernemers. Ik bezoek regelmatig de bijeenkomsten van VNO-NCW Noord. Het zijn interes-sante onderwerpen die een ondernemer aanspreken.”

Hoe zien de volgende 50 jaar van Vorm Martini er uit? “In 50 jaar zit je als consument voor een beeldscherm en gaat shoppen via de com-

puter. Je bouwt virtueel je eigen winkelin-terieur. Is dit het toekomstbeeld? Grapje? Wij geloven juist niet in dat grapje. De consument wil zich vermaken en is bereid daar iets voor te doen. Wij als retail interi-eurbouwer moeten dat “vermaak” creëren met onze aanpak van retailconcepten. Wij zien dan ook omzetten sterk stijgen als winkelcentra investeren in hun omgeving en outlets. Vorm Martini zal zich verder verdiepen in consumentengedrag op het gebied van winkels en horeca. Tevens zal het maken van onze producten op meerdere marnieren plaatsvinden. Zoals eigen productie, samenwerking met col-lega-bedrijven en lage loonelanden voor seriematige productie. Vorm Martini ver-plicht zich een toegevoegde waarde te zijn voor haar opdrachtgevers en zal dat blijven doen.”


Interieurbouwer Vorm Martini in Groningen bestaat �0 jaar. De laatste

zeven jaar is het bedrijf onder de bezielende leiding van het echtpaar

De Geus uitgegroeid tot een belangrijke speler. Reden genoeg voor een

interview met onderneemster Renate de Geus.

Renate de Geus


Het lijdt geen twijfel dat de concur-rentiepositie van de energie-inten-sieve industrie onder druk staat.

De elektriciteitskosten zijn in Nederland zijn fors hoger dan in landen als Frankrijk, België en Duitsland. De oorzaak is bekend: Nederland heeft veel dure gasgestookte stroomcentrales; in de omringende landen staan veel goedkope kolen- en kerncen-trales.

De overheid heeft na tien maanden aan-gegeven te zullen zorgen voor flankerend beleid. Deze toezegging vormt de basis om de uitwerking van de peperdure energie-contracten ter hand te nemen. VNO-NCW Noord is verheugd over de toezeggingen van het kabinet om lange termijn stroom-contracten voor internationaal concurreren-de energie intensieve bedrijven mogelijk te maken en spreekt van een doorbraak.

MaatwerkVoor top-9 bedrijven als Akzo Nobel, Aldel, Corus en Kollo (deelnemers con-sortium) stond en staat er erg veel op het spel. Maar ook voor de nummers 10 tot en met 99 zijn de belangen erg groot. Ook voor deze laatste groep zal gewerkt moeten worden aan een maatwerk oplossing vindt VNO-NCW Noord. Te denken valt aan bedrijven in Emmen, Harlingen, Gronin-gen, Hoogezand, Veendam en de energie-intensieve tuinbouw.

Het consortium van energie-intensieve bedrijven vindt de bereidheid van de Rijks-overheid tot ondersteuning een belangrijke toezegging. Wat houdt deze bereidheid in?• Voor een overgangsperiode is de overheid

bereid om de deelnemende bedrijven van het consortium te faciliteren bij een op te zetten garantiefonds.

• De overheid biedt het consortium ook aan om te faciliteren bij een stroomcontract voor levering uit Duitsland.

• Met betrekking tot de gevraagde zeker-heid ten aanzien van het CO2 emissiebe-leid na 2012 is de Nederlandse overheid bereid tot een inspanningsverplichting om middels aanpassing van de EU richt-lijn een equivalent van 80% van de emissierechten voor de nieuw te bouwen kolencentrale voor een periode van 10 jaar te verstrekken.

Nationaal belangHet Consortium onderzoekt de mogelijk-heid om leveringscontracten voor elektri-citeit te sluiten tegen een internationaal concurrerende prijs met een looptijd van twintig jaar. Onder leiding van voorma-lig Corus-bestuursvoorzitter Fokko van Duyne is gewerkt aan een oplossing. Voor bedrijven die ernstig worden bedreigd in hun concurrentiepositie door de relatief hoge elektriciteitskosten in vergelijking

met concurrenten. Al langere tijd valt deze internationale vergelijking in ernstige mate uit in het nadeel van de Nederlandse indu-strie. Gegeven het feit dat al deze bedrijven op internationale markten opereren, is het voor hen een voortdurende zorg dat zij kunnen beschikken over elektriciteit tegen een internationaal concurrerende prijs. Zij vormen een belangrijk deel van de in Nederland gevestigde industrie en zijn als zodanig van groot belang voor de econo-mie en de buitenlandse handel. DoorbraakVNO-NCW Noord is verheugd over de toezeggingen van het kabinet om lange ter-mijn stroomcontracten voor internationaal concurrerende energie intensieve bedrijven mogelijk te maken. De gedane toezeg-gingen moeten nu een concrete juridische uitwerking krijgen zodat de eindonderhan-delingen met leveranciers op korte termijn succesvol kunnen worden afgerond. VNO-NCW en VNO-NCW Noord hebben vele malen gewezen op de ongelijke concurren-tiepositie van internationaal concurrerende energie-intensieve bedrijven in Nederland. VNO-NCW Noord verwacht dat nu de basis is gelegd om binnen afzienbare tijd de concurrentie achterstand ongedaan te maken.


Delfzijl kan weer een beetje ademhalenBelangrijke toezeggingen van kabinet voor stroomcontractenHet protest tegen de torenhoge energieprijzen van de medewerkers van Aldel en Akzo Nobel ondersteund door FNV, CNV, provinciebestuur Groningen en VNO-NCW Noord in Den Haag ligt nog vers in het geheu-gen. Kamerbreed was er veel bijval. Eindelijk gloort er hoop. VNO-NCW Noord is verheugd over de toezeggingen van het kabinet lange termijn stroomcontracten ter hand te nemen.

ConsortiumpartijenHet betreft Pechiney Nederland NV, Akzo Nobel

Energy BV, Aluminium Delfzijl BV, Corus Staal BV,

Dow Benelux BV, Koninklijke DSM NV, SABIC Petro-

chemicals BV, Kollo Silicon Carbide BV en Zinifex

Budel BV. Deze bedrijven onderscheiden zich door

de grote omvang en regelmaat van hun elektrici-

teitsafname in de vorm van zogeheten base-load-

contracten, en de wijze waarop zij op het hoogspan-

ningsnet zijn aangesloten.

VNO-NCW NoordNieuws november 2006 1�

Hoeveel “noorden” komt er in de Tweede Kamer?

Kortenhorst heeft twintig jaar in de Noordelijke scheepsbouw gewerkt (onder andere bij een CIG-dochter,

in het ‘kantoor met de ketting eroverheen’ aan de Groninger ringweg) voordat ze hem vier jaar geleden vroegen voor de Tweede Kamer. Een plotselinge wending in zijn loopbaan. Kortenhorst daar zélf over: “Ik schrok me wild. Wat moet ik daar? Laat mij lekker in het bedrijfsleven blijven. Toch bleef het knagen. Democratie is een eer. En met het belangrijkste argument van degene die mij vroeg was ik het gewoon eens. Er zitten te weinig praktijk-onderne-mers in de politiek!”

Onwetendheid23 Mei 2002 was de eerste dag dat Kor-tenhorst zijn directiestoel inruilde voor een Kamerzetel. Dat was wennen. “In het begin was het eigenlijk één grote desil-lusie. Ik dácht in de beleidskeuken van ook mijn wereld, de industrie, te komen. Maar het was een en al onwetendheid over de prachtige én krachtige Nederlandse industrie. Maar ik merkte ook dat veel van mijn collega’s dat ook nauwelijks anders kónden weten. Want vrijwel niemand had een techniek- of industrie achtergrond. Allemaal heel oprechte en hard werkende mensen, maar de meesten ex-onderwijs, ex-ambtenaar of ex-diensten.”

Industrie“Toen ik met een aantal bevriende onder-nemers en collega’s een serie lezingen over ‘industrie’ organiseerde bleek gelukkig ook die ándere eigenschap van de gemiddelde politicus: willen luisteren en open staan voor argumenten. Mijn fractiegenoot Joop Atsma deed daarop de suggestie: “Maak er een steeds terugkerende ontmoeting van;

bouw een netwerkplatform op!” Korten-horst pakte het idee graag op en Industrie-poort, mede door VNO-NCW gesponsord, werd een niet meer weg te denken ont-moetingsplaats tussen politiek en industrie. Draagvlak en erkenning groeide en inmid-dels is Industrie een permanent punt op de Haagse politieke agenda. Dat was ook voor het Noorden relevant: met de door een motie Kortenhorst ingezette “TROS-subsi-die”, als antwoord op de buitenlandse con-currentievervalsing. Aanvaarding van deze motie heeft belangrijk bijgedragen aan de nu uitermate succesvolle scheepsbouw, die destijds zware tijden doormaakte.

Hét noordelijk overlegWat voor een aandachtsveld als Industrie geldt, speelt natuurlijk ook voor andere voor het Noorden belangrijke domeinen. Zoals Pieken in de Delta wel liet zien zijn Noordelijke belangen lang niet altijd dezelfde als landelijke. “Wat ik ook vrij snel merkte was dat de noordelijke spelers nogal eens slecht wisten wat er precies op de Haagse agenda stond. En omgekeerd. De afstand was soms best groot, viel me op.” Vanuit die constatering namen vervol-gens Roland Kortenhorst en Joop Atsma het initiatief tot wat nu heet ‘hét noorde-lijk overleg’. Een regelmatig gehouden overleg tussen noordelijke Kamerleden, VNO-NCW Noord en noordelijke gedepu-teerden. Dat werkt prima, vooral in afstem-ming van wie doet wat.”

“Ook de snelle verbinding met het Noorden is veelvuldig onderwerp van gesprek. Alle fracties doen in dit overleg mee: Jacques Tichelaar en Piet Straub, beiden PvdA en de VVD-ers Pieter Hofstra en Janneke Snijder-Hazelhoff zijn vaste deelnemers.

“Die korte en snelle lijnen werken gewoon. Hoe dacht je anders dat Joop zo perfect kon afstemmen voor de Waddengas-gelden, of dat ik het spel kon spelen rondom inééns de rotonde Joure volop de kaart?” geeft Kor-tenhorst enthousiast aan. “Ik hoop dat we die korte lijnen ná de verkiezingen voort kunnen zetten. Ook voor het noordelijk belang. Volgens mij gaat dat ook wel goed komen met de nieuwe lijsten. Als ik dan zie dat mijn partner in de strijd voor de SAR (reddingshelikopters vanuit Leeuwarden), Lutz Jacobi, op de PvdA-lijst staat komt dat wel goed! En als we dan ook nog eens leren van de Limburgers, die al hun regio-kandidaten met gerichte voorkeurstemmen in de Kamer neerzetten gaat het helemaal mooi, want dan staan we stuk voor stuk gewoon stérker in onze fracties!”


Binnenkort mogen we weer naar de stembus. Mogen we stemmen op de naam van de man of vrouw die onze belangen het best dient. Een mooi moment om terug te kijken naar de afgelopen vier jaar, waarin de politiek veel aandacht had voor de ondernemersagenda. Samen met Roland Kortenhorst uit Joure, oud-ondernemer en destijds ook lid van VNO-NCW Noord, blikken we terug.

Ronald Kortenhorst


1�

Nedmag haalt het beste naar bovenVNO-NCW Groningen op bezoek bij jarig zoutbedrijf

Nedmag Industries Mining & Manu-facturing B.V. is de grootste pro-ducent van doodgebrande syntheti-

sche magnesiumoxide (DBM) ter wereld.

Veelzijdige produktenVoor de niet scheikundigen onder ons, de produkten van Nedmag worden op veel verschillende manieren gebruikt. Magne-siumoxide wordt voornamelijk toegepast in vuurvaste stenen voor het bekleden van cement- en staalovens. Magnesiumhy-droxide wordt voornamelijk toegepast als milieuvriendelijk neutralisatiemiddel bij de behandeling van industrieel afvalwater en zwavelhoudende rookgassen. Magnesiumchloride wordt in diverse toe-passingen gebruikt, o.a. in de productie van magnesium metaal, als strooizout, als additief in veevoeder, bij de productie van suiker, in de textielindustrie en in speciale magnesiumchloride cement vloeren.Calciumchloride wordt o.a. ingezet als boor-vloeistof bij de winning van olie en gas, als toevoeging aan beton. We kennen het mid-del vooral van de bestrijding van gladheid.

Grote investeringenIn een tijd dat de industrie in de provincie Groningen het moeilijk heeft, had Nedmag in 2005 en 2006 een goed jaar. De vooruit-zichten voor 2007 zijn prima. Dit vertaalt zich in uitbreidingen van de productieca-paciteit. Sinds het begin van de negentiger jaren wordt gewerkt aan een geleidelijke uitbrei-ding van de productiecapaciteit voor mag-nesiumoxide. De oorspronkelijke 100.000 ton is inmiddels uitgebreid tot 160.000 ton, met het plan verder te groeien tot circa 190.000 ton per jaar in 2010. De calciumchloride jaarproductie wordt geleidelijk verhoogd naar 90.000 ton in 2006 en mogelijk naar 120.000 ton in de volgende jaren. Dit betekent dat Nedmag in Veendam voor dertig miljoen euro gaat investeren. Het proces van de uitbreiding gaat vijf jaar duren. De verwachting is dat er tien extra mensen aan de slag kunnen bij Nedmag. Duidelijk kwam naar voren dat Nedmag het zorgvuldig omgaan met milieuaspecten, overheden en omgeving cruciaal voor het voortbestaan van het bedrijf beschouwt.

Tevens is veiligheid zeer belangrijk voor de 160 mensen in vaste dienst bij het bedrijf.

Regio van groot belangNaast de hoogwaardige kwaliteit van de producten is de uitstekende logistieke posi-tie aan de Bilitonweg in Veendam een essentiële factor. Het stelt Nedmag in staat zijn producten naar vrijwel alle landen in de wereld te exporteren over de weg, per spoor of over het water. Een wereldwijde speler met een belangrijke regionale functie. Dat blijkt uit het feit dat van de omzet van €80 miljoen er zo’n €50 miljoen neerslaat in de regio. Tevens zijn er honderden lokale bedrijven direct of indirect bij Nedmag betrokken wat zorgt voor veel werkgelegen-heid in de regio. Kortom, Nedmag haalt het beste naar boven voor Noord-Nederland.


In 2006 bestaat Nedmag 2� jaar. Al een kwart eeuw halen ze in Borger- en Tripscompagnie magnesiumhoudend zout naar boven voor indus-triële toepassingen. Op de locatie aan de Billitonweg in Veendam wordt dit zout verwerkt tot doodgebrande magnesiumoxide en tot calcium-chloride. Produkten die moeiteloos hun weg vinden in uiteenlopende markten als veevoeders en textiel.


INPLACeMeNtMarieke Heikens – Postma, HR ConsultantInplacement, meer dan 15 jaar specialist in detache-ring en werving & selec-tie in de functiegebieden: • Secretarieel • Facilitair • Financieel • Management. Wij plaatsen de juiste per-soon in de organisatie van MBO tot academisch niveau in de zakelijke dienstverlening, industrie, (semi)overheid en instellingen. Daarmee heeft Inplacement kennis in huis van een verscheidenheid aan organisaties, culturen en functies en levert Inplacement voor u het gewenste resultaat: professioneel, integer en met waarde voor allen.

AFIeR ACCOUNtANtS + BeDRIJFSADVISeURSerikJan Kreuze, AccountantOndanks vele inspannin-gen wordt ondernemen en zeker ook de samenwer-king met de accountant voor de grote (controle-plichtige) ondernemingen steeds zakelijker. Mis-schien wel onpersoonlij-ker. Juist in die tijdsgeest kiest Afier voor het motto ‘mensen voor cijfers’. Vooral om onze menselijk maat aan te geven. En in de afgelopen enthousiaste twee jaar hebben wij gemerkt dat diverse echt grote ondernemingen deze menselijk maat bij Afier hebben gevon-den. Wij weten beter wat er bij uw bedrijf gebeurd dan een accountant die zich éénmaal per jaar komt voorstellen.

F.A.x. tRANSLAtIONS B.V.Hans Oorebeek, directeur De prima verzorgde ontbijtsessie van VNO-NCW Noord was een prima gelegenheid om als ondernemers onder elkaar over ons vak te vertellen. f.a.x. Translations b.v. is een full-service vertaalbureau. Wij kunnen snel

en vakkundig vertalin-gen en tolkdiensten voor u verzorgen op allerlei vakgebieden en in en uit alle talen. Of het nu gaat om een juridisch contract, een zakelijke brief, uw website of een technische handleiding: wij vertalen uw teksten aan de hand van uw specifieke eisen voor uw inter-nationale communicatie.

ACteMIUM CONSULtANtS & eNGINeeRSHarm Woortmeijer, business unit managerAls plant integrator biedt Actemium de industrie oplossingen voor alle stadia van de levenscy-clus van een installatie. Daarvoor hebben we de disciplines, specialismen en bewezen competenties in huis. Voor advies, (re)design, engineering, realisatie of planmatig onderhoud. Actemium werkt voor een breed scala aan branches bin-nen en buiten Nederland vanuit business units in Veendam, Zwolle en Veghel. Tijdens deze zeer gevarieerde projecten bouwden we diepe en brede kennis op, die we graag delen in een netwerk van collega ondernemers.

MKUNStVORMeNJelly timmer, beeldend kunstenares MKunstvormen in KLEUR - LIJN - en WOORD. Zo heb ik mij gepresenteerd tijdens het ontbijt. Mijn werk is zeer divers en dat uitleggen in drie minuten lukt niet. Daarom meteen ter plek-ke de documentatie uitgereikt om er een beeld bij te geven. Mijn uitgangspunt is grensverleg-gend bezig zijn. Seriematig werken heeft de voorkeur. Een constante factor in mijn werk: KLEUR-RIJK Kleurrijk was ook dit ont-bijt. Aanrader! Kunstverkoop - Kunstverhuur

(eigen werk) - Opdrachten - Relatiegeschen-ken - Gedichten - Giclees.

NOORDeLIJKe HOGeSCHOOL LeeUWARDeNMarij StapsVerschuuren, directeur economie en Management U heeft vragen aan de consument waarop u snel een antwoord wilt. Vraaghetdevries.nl helpt u graag én snel het ant-woord te vinden. Ener-zijds maakt het studenten vertrouwt met onderzoek in de beroepspraktijk maar is er vooral ook voor het Friese MKB en instellingen om in korte tijd antwoord te krijgen op concrete vragen. Denk hierbij aan opiniepeilingen, naamsbekendheid, consumentgedrag, bezoek-frequenties, etc. Studenten ondervragen panel-leden in hun directe omgeving over uw vraag. Binnen twee weken ontvangt u de resultaten. Het panel staat garant voor een respons van minstens 1200 Friezen. Dit is een van de vele mogelijkheden die het kenniscentrum Econo-mie & Management van de NHL u biedt.

tC&t training Patty AmentGelderman, directeurCommunicatiefouten hebben soms grote gevol-gen. In de dagelijkse communicatie gaat soms veel mis: een mislukt gesprek, een vergadering die onnodig uitloopt of een hufterige brief. Er ontstaan misverstanden die tot verwarring en ergernissen kunnen leiden. Wij trainen en coachen mensen in o.a. gespreksvoering en geven schrijftrainingen. Als de communicatie goed is, zowel intern als extern, dan verlopen de zaken beter en vaak ook veiliger. Laten zien wat je doet is belangrijk en een netwerkontbijt is daarvoor een uitstekende gelegenheid.


Leden vinden netwerken belangrijk. In dit verenigingsjaar hebben wij de mogelijkheden uitgebreid door Net-

werk Ontbijtsessies te houden. Een informele manier om met andere leden kennis te maken. Op 1�, 20 en 2�

september zijn de eerste drie gehouden. De formule slaat aan. Een aantal deelnemers stelt zich aan u voor...


21

SKL Kinderopvang BV.Marianne van Hall, directeurSKL biedt professionele kinderopvang aan in Leeuwarden en omge-ving (o.a. dagopvang, naschoolse opvang, tus-senschoolse opvang, gastouderopvang, flexi-bele opvang, vakantie-opvang) SKL heeft 300 medewerkers in dienst, per week vangt SKL ongeveer 3000 kinderen op en SKL heeft een omzet van € 9.000.000. De motor van de Nederlandse economie kan nu – maar vooral in de toekomst – alleen goed blijven draaien, dankzij goede, betaalbare en flexibele kinderopvang! Die vindt u bij SKL!

Store SupportIvo de Boer, directeurStore Support ondersteunt haar klanten bij klantcon-tact en klanttevredenheid. Store Support meet het contact van medewerkers met (potentiële) klanten door middel van Mystery Shopping, Mystery Cal-ling en Mystery Emailing. Daarnaast verzorgt Store Support klanttevredenheidsonderzoe-ken en de acquisitie voor ondernemingen. In november 2005 won Store Support de publieksprijs van Dé jonge ondernemersprijs van het Noorden. Het delen van kennis en ervaringen vind ik een belangrijk punt tijdens VNO-NCW Noord netwerkbijeenkomsten. Je hoort wat er speelt in andere branches en dat kun je koppelen aan eigen ervaringen en klanten.

HeIJMANS BOUW ASSeN B.VJans Vording, directeur.Heijmans Bouw Assen B.V. is gevestigd langs de A28 Assen Noord. Heijmans heeft zich de laatste jaren geprofileerd als all round bouwer in de regio Drenthe en Groningen, met een full service gedachte naar de klant. Zo heeft Heij-mans nieuwe concepten ontwikkeld in de zorg, onderwijs en wonen maar ook parkeeroplos-singen en meerjarig onderhoudscontracten. De

keuzevrijheid van de klant/koper staat voorop, zo kan de koper van een woning of apparte-ment zijn/haar eigen ideale woning samen-stellen qua grote indeling en uitstraling. De eerste projecten in Drenthe en Groningen zijn volgens dit Wenswonen concept gerealiseerd in Hoogeveen en Groningen.

WtbeBert Blaauw, algemeen DirecteurWtbE is zelfstandig inter-mediair in de techniek, met meer dan 14 jaar ervaring. Wij helpen onze opdrachtgevers met het oplossen van tijdelijke en structurele capaciteitspro-blemen op het gebied van technisch personeel. Binnen de Engineering is onze kennis en specialiteit gericht op de vakgebieden Werktuigbouw en Elektrotech-niek. Hiervoor zetten wij ervaren technici in op Mbo, Hbo en Tu-niveau. Wij onderschei-den ons door een persoonlijke aanpak en een grote inspanningsverplichting. Wij doen net iets meer dan u van ons verwacht! Wie daagt ons uit?

WIJA KOeRS ReLAtIeMARKetING eN WIJA KOeRS INteRNetSeRVICeSWija Koers, eindverantwoordelijkeWat doen we: het direct en indirect leveren van een bijdrage aan de pre-sentatie en de winst-gevendheid van onze klanten, door het op een creatieve en innovatieve wijze te verzorgen van het totale communicatieconcept. Onze klanten zijn vraaggestuurde organisaties en gevoelig voor effectieve communicatie-oplossingen. Waar zijn we goed in: Zoekmachinemarketing Wat maakt zoekmachinemarketing zo spannend? Dat u er zelf voor kunt zorgen dat de door u meest geliefde klant u vindt in de zoekmachine en zich geheel vrijwillig bij u meldt.

KAMPeN INDUStRIAL CAReArnold Bakker, directeurMijn naam is Arnold Bakker, en ik mag sinds eind vorig jaar het bedrijf Kampen Industrial Care als directeur vertegenwoordigen. Kampen Industrial Care is een technische dienstverlener

die op twee fronten bezig is, te weten industrieel onderhoud en kunststof leidingen. Ondanks mijn financiële roots is het voor mij een enorme uitdaging om leiding te geven aan een technisch bedrijf. Via VNO-NCW probeer ik mijn netwerk actief uit breiden, aangezien ook in onze branche de juiste contacten erg belangrijk zijn.

UNIGLOBe ReISADVIeS NOORDIneke de Ridder, sales managerUniglobe Reisadvies Noord heeft kantoren in Groningen (stad) en Zuidwolde (Dr). Het is onderdeel van‘s werelds grootste franchise zaken-reisorganisatie Uniglobe Travel International Inc. Wij boeken voornamelijk voor zakenreizigers o.a. vliegtickets, hotels, auto’s, boten, treinen, groeps- en incentive-reizen, privé-reizen, etc. en zijn een full service bureau. Het voordeel om zaken te doen met Uniglobe is, dat men enerzijds gebruik kan maken van de systemen, know how en inkoopkracht van een grote organisatie en dat men anderzijds de persoon-lijke service, aandacht en betrokkenheid krijgt van een relatief klein kantoor dichtbij huis.

De eerstvolgende twee netwerk ontbijtses-sies zijn op 15 november in Haren en op 16 november in Drachten. De volgende drie zijn op 17, 19 en 23 januari 2007.



Laat elke beweging tellen.Philips SmartTouch-XL. U wilt elke ochtend een glad scheerresultaat, zonder dat u al te veel scheerbewegingen

moet maken. Speciaal hiervoor is de SmartTouch-XL ontwikkeld, die dankzij de drie scheerringen per scheerkop bij

elke beweging meer haartjes afscheert. De hele scheerkop draait en beweegt mee om de contouren van uw gezicht

en nek te volgen en ook de lastigste haartjes aan te pakken. Voor een effi ciëntere scheerbeurt, elke ochtend.

www.philips.com/smarttouchxl

2�

Hoog tijd om in te grijpen

Het huidige kabinet heeft de mond vol van een nationale investeringsagenda. Kijken we daar wat kritischer naar, dan is het zeer teleurstellend te zien dat de regio daar nauwelijks een plek in krijgt. Gelukkig hebben we enkele zeer mondige noor-delijke kamerleden die zich hard maken voor zaken als een bedrijventerrein bij Leeuwarden, de positie van de haven in Harlingen en de ringweg bij Groningen. Op deze punten is er, niet dankzij dit kabinet, succes bereikt voor het Noorden.

Noord Nederland is geen veredeld stiltegebied. Voldoende ruimte voor economie en infrastructuur zijn ook in Noord Nederland essentieel voor een effici_nte economie en voor een goed ondernemers- en vestigingsklimaat.

In een visie op een nieuwe Ruimtelijke Investeringsagenda (2010-2020), wordt duidelijk dat binnen ruimtelijke ontwikke-ling alles draait om infrastructuur. Goede verbindingen vor-men het sleutelwoord. De financiering van deze verbindingen zal voornamelijk uit toekomstige aardgasbaten (FES-gelden) komen.

Voor de beleidsagenda van het nieuwe kabinet zullen opnieuw prioriteiten voor infrastructuur en ruimte voor economie onder de aandacht worden gebracht. Het gevaar bestaat dat er uitsluitend naar de randstad zal worden gekeken. Dit is geen toeval.

In oktober 2006 stond in de Leeuwarder Courant dat Friesland niet aan bod komt in de partijprogrammaÅfs van vrijwel alle partijen. Het leert ons dat niet alleen dit kabinet randstedelijk denken kan worden verweten. Maar dat alle partijen die iets voorstellen zich aan dezelfde twijfelachtige eer bezondigen.

Welnu; bij het vaststellen van prioriteiten hebben we heel duidelijk een uitgangspunt. Noord Nederland wenst promi-nent deel uit te maken van de nieuwe Ruimtelijke Investe-ringsagenda van Nederland. We maken aanspraak op goede (inter)nationale verbindingen en eisen daartoe een re_el deel van de toekomstige FES-gelden op. Juist omdat we verant-woordelijkheid willen nemen voor een toenemende bijdrage aan onze nationale economie. Kortom, ook Noord Nederland wil aan bod komen. Als er ooit een moment is geweest om economische argumenten aan het rechtvaardigheidsprincipe te koppelen, dan is het nu. Hoog tijd om in te grijpen dus.

Durk van TuinenVoorzitter VNO-NCW Friesland

Bij het te openen kantoor van Friesland Bank te Amsterdam is drs L. Jesse benoemd tot directeur. Zij was sinds begin dit jaar al betrokken bij de plannen voor strategische uitbreiding van de bank naar meerdere vestigingsplaatsen in Nederland.

Hoogleraar notarieel recht prof. W. Kolkman van de Rijksuniversiteit Groningen heeft zich verbonden aan Nord Notarissen en Advocaten te Leeuwarden, Sneek, Gytsjerk, Nes, Steenwijk en Oldemarkt.

De heer W.J. Schuitema is als vestigingsdirecteur in dienst getreden bij ROC Friese Poort. Als directeur is hij verantwoordelijk voor de vestiging in Sneek en tevens maakt hij deel uit van de directieraad van het ROC. Schuitema was werkzaam bij de Christelijke Hogeschool Nederland (CHN) als directeur van het Instituut voor Vrije tijd & Arbeid.

Mevrouw A.C. Keizer-Mastenbroek benoemd tot lid van het college van bestuur van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. Zij was gemeentesecretaris van de gemeente Groningen.

Na 16 jaar als directeur leiding te hebben gegeven aan de Friese Milieu Federatie neemt Margriet de Heer afscheid. Ze wordt opgevolgd door Bert van der Moolen. Van der Moolen is sinds januari 2005 als directeur ad interim aan de Milieufederatie verbonden en afkomstig van het adviesbureau Syncera-Geodata te Zwolle. Daarvoor was hij ondermeer directeur van Natuur en Milieu Overijssel.

Er heeft binnen Rodenstock Benelux B.V. een directiewisseling plaatsgevonden. Bram Reitsma heeft sedert september de functie managing director overgenomen van Danny Van Goethem.

De Groningse hoogleraar economie José Luis Moraga González heeft de Marie Curie Excellence prijs toegekend gekregen door de Europese Unie. Met de €1,2 miljoen gaat hij de komende vier jaar onderzoek doen naar de wijze waarop de marktmacht van consumenten vergroot kan worden.

Per 1 november wordt de heer R. Weinans de nieuwe algemeen directeur van Rabobank Drachten-Ureterp. Hij is thans algemeen directeur van de Drentse Rabobank Borger-Klenckeland. Weinans is de opvolger van de heer W. IJzerman, die overstapte naar Rabobank Almere.

Henk Pijlman, voorzitter van College van Bestuur van de Hanzehogeschool, is benoemd in het bestuur van de HBO-raad. De HBO-raad is de belangen- en werkgeversvereniging voor alle

HBO-scholen in Nederland. Pijlman vervangt Bert Vroon van de CHN die zijn functie sedert 1 september heeft neergelegd.


ColumnPersonalia

V N O - N C W N o o r d i n a c t i e

N i e u w s u i t F r i e s l a n d

Succesvolle lobby PKB WaddenzeeOnlangs heeft de Tweede Kamer een aantal moties van kamerleden Snijder (VVD) en Atsma (CDA) aangenomen met betrekking tot de Planologische Kernbeslissing (PKB) Waddenzee. VNO-NCW Friesland is hier tevreden over. De natuurlijke en economische ont-wikkelingsperspectieven komen hierdoor meer in balans.

VNO-NCW Friesland heeft vanaf het begin van de inspraakproce-dure gehamerd op een aantal wijzigingen van de PKB Waddenzee:1 - Mogelijkheid tot zeewaartse uitbreiding van havens2 - Uitdieping van de vaargeulen3 - Bebouwingshoogte niet onnodig beperken4 - De ligplaatsen voor toerisme inkaderen door een kwalitatieve

benadering5 - Beperken van de externe werkingNaar aanleiding van de aangenomen moties van de Tweede Kamer heeft het kabinet besloten deze aanpassingen in de PKB tekst mee te nemen. Hiermee is er sprake van een duurzaam evenwicht tussen natuur en economie.

Uiteindelijk bleek met name de mogelijke zeewaartse uitbreiding van Harlingen politiek gevoelig te liggen. VNO-NCW Friesland heeft voortdurend gepleit om dit niet bij voorbaat uit te sluiten maar de normale afwegingskaders door te lopen. De bereikbaarheid van Harlingen is met de mogelijkheid tot verdieping van de vaargeul naar de Noordzee nu langdurig gegarandeerd. Door de bebouwings-hoogte niet onnodig te beperken is Harlingen in staat zich te blijven ontwikkelen.Met betrekking tot de beheersbaarheid van het toerisme en de recre-atie zijn de Waddenprovincies nu aan zet. Tot 31 december 2007 heeft men de tijd om gezamenlijk met partners in de regio een integraal beleid te ontwikkelen. VNO-NCW Friesland onderschrijft deze aanpak en zal zich inspannen voor een goed resultaat.Tijdens het eerder gevoerde kamerdebat heeft Minister Veerman reeds toegezegd dat de PKB Waddenzee niet voor extra beperkin-gen zal zorgen als het gaat om externe werking. Hiermee zijn de grote zorgen van vooral ondernemers aan de wal vooralsnog weg-genomen.

N i e u w s u i t G r o n i n g e n

Werk maken van de Zuidelijke Ringweg GroningenUit de netwerkanalyse Groningen-Assen is zeer duidelijk de Zuide-lijke Ringweg Groningen naar voren gekomen als hèt knelpunt van Noord-Nederland. VNO-NCW Noord was daarom verbijsterd toen bleek dat de minister van Verkeer en Waterstaat begin oktober 2006 aangaf tijdens het landsdelig overleg Noord dat ze niet bereid is tot het starten van een planstudie voor deze rijksweg. De planstudie is een tweede stap in een lang proces voordat er nieuwe infrastructuur kan worden aangelegd. De eerste stap, een verkenning, is afgelopen jaar reeds uitgevoerd. Het niet starten van een planstudie leidt dus onherroepelijk tot tijdverlies van minimaal een jaar. De minister ver-schuilde zich achter het laten uitvoeren van aanvullend onderzoek. In de ogen van VNO-NCW Noord een puur op vertraging en uitstel gerichte actie. Wat het enorm schrijnend maakt is het enorme economische belang van de Zuidelijke Ringweg Groningen. Er hangen immers 80.000 arbeidsplaatsen aan deze verbinding. Dit verklaart ook het feit dat uit de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse een positief saldo van € 104 miljoen tevoorschijn komt. Een feit dat in de Randstad tot onmiddellijke aanleg zou leiden. Wat dat betreft meet de minister met twee maten. De hoop van VNO-NCW Noord was daarom op de Tweede Kamer gevestigd. Na een intensieve lobby van de zijde van VNO-NCW Noord bleken met name de CDA-kamerleden hiervoor gevoelig, wat leidde tot een motie van Hoogevener Jan Mastwijk.Als een positieve kosten-batenverhouding niet genoeg is, waaraan moet Noord-Nederland voldoen om wèl een groot infrastructu-reel werk uitgevoerd te krijgen? En, waarom gelden er elders in Nederland andere spelregels? Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. De minister wordt opgeroepen te handelen naar haar eigen maatstaven.Het aanbod van het door VNO-NCW Noord opgerichte Werka-telier Zuidelijke Ringweg Groningen om voor deze belangrijke vervoersas de kansen voor Publiek Private Samenwerking nader te verkennen, blijft onverkort van kracht.

N i e u w s u i t D r e n t h e

Open dialoog over economische waarde van natuurOnder de titel “De natuur heeft economische waarde”, heeft VNO-NCW Drenthe op 23 september jl. input geleverd over natuur en


In deze rubriek

houden we u op

de hoogte van de

activiteiten van

VNO-NCW Noord

in de regio

Als u vrijdagmiddag de deuren van uw bedrijf sluit, bent u dan ook klaar met werken? U bent zeer

betrokken bij uw bedrijf, zijn uw mede-werkers dat ook? Wat gebeurt er met uw bedrijf als u langdurig ziek bent? Hoe zit het met de opvolging binnen u bedrijf? Is uw zoon of dochter geschikt om u op te

De DGA, eenzaam of één grote familie?

De categorie directeur - eigenaar

verdient exclusieve aandacht .

Als geen ander weet hij/zij dat

het eenzaam kan zijn aan de top.

VNO-NCW Noord heeft aanvullend

op het reguliere ledenprogramma

bijzondere aandacht voor DGA’s.

Op 11 oktober ging de bijeen-

komst bij Vitalis in Drachten over

bedrijfsopvolging.

volgen? Wilt u wel of geen commissaris-sen in uw bedrijf? De antwoorden op deze vragen zijn anders als u directeur/groot aandeelhouder bent. Dit gegeven vormt voor VNO-NCW Noord een goede reden om samen met Syntens bijeenkomsten te organiseren voor DGA’s.

emotieGosse Kooi van Vitalis in Drachten ver-telde hoe hij de zaken heeft aangepakt toen hij het bedrijf enige jaren geleden overnam van zijn vader. Bij een overna-me binnen een familiebedrijf komt naast financiële zaken ook een hoop emotie kijken. Gerd Lindemann vertelde hoe het hem is vergaan toen hij als buitenstaander het metaalbedrijf Holtrop & Jansma in Dokkum had overgenomen.Bij beide inleidingen was veel herken-ning bij de aanwezige DGA’s. Dit leidde dan ook tot openhartige discussies over

bedrijfsopvolging maar ook over vele andere zaken die de DGA raken.

Ervaringen uitwisselenNa de inleidingen stond het delen van ervaringen, kennis en inzichten centraal. Om DGA’s zo de mogelijkheid te bieden ervaringen met elkaar uit te wisselen, van elkaar te leren en elkaar beter te leren ken-nen. Op openhartige wijze werden de vaak persoonlijke ervaringen gedeeld.In de toekomst zullen meer van dit soort kleinschalige bijeenkomsten worden geor-ganiseerd. In het voorjaar zullen er twee bijeenkomsten plaatsvinden. Eén voor DGA’s in de foodsector en één voor DGA’s in de metaalsector.


» Bent u DGA en heeft u deze bijeenkomst gemist? Laat het dan weten! «

VNO-NCW Noord ziet het als haar opdracht de agenda van onderne-mers als deze als de hare te zien.

2�

landschap in Drenthe voor de leden van de PvdA. Allereerst werd aandacht gevraagd voor het belang dat ondernemers zelf aan natuur hechten. De meeste ondernemers zijn, net als andere mensen, gewoon natuurliefhebbers. Ze genieten in hun vrije tijd graag van de prachtige natuur die Drenthe rijk is. Maar in hun zakelijke leven worden ze vaak geconfronteerd met de beperkingen die natuur en milieu hen in de bedrijfsvoering oplegt. In hun ogen vaak onnodige of onzinnige beperkingen.Verder is betoogd dat er blijvend ruimte moet worden gereserveerd voor economische activiteiten. Hierbij moet echter zorgvuldig geke-ken worden naar de locatie en de ruimtelijke inpassing. Bij econo-mische activiteiten wordt niet enkel gedacht aan bedrijventerreinen, maar ook aan nieuwe initiatieven, bijvoorbeeld landgoederen, senio-renparken en nieuwe recreatieve concepten.In het landelijk gebied zullen daarbij nadrukkelijk alle belangen moeten worden verenigd. Diverse voorbeelden in Noord-Nederland

hebben bovendien aangetoond dat natuurorganisaties en econo-mische partijen uitstekend in staat zijn op constructieve wijze met elkaar samen te werken. Het is aan de provincie om hierbij aan te sluiten. Ook gedeputeerde Ali Edelenbosch gaf haar visie op de natuur in Drenthe. In de hierop volgende discussie bleek al snel dat haar visie en die van VNO-NCW Drenthe niet heel veel van elkaar verschillen. Bovendien staan beide partijen voor een open dialoog waarin ruimte is voor elkaars belangen. En passent gaf Eddy Veenstra, de Drentse PvdA-lijsttrekker voor de Provinciale Staten verkiezingen aan dat hij graag gehoor geeft aan de oproep van VNO-NCW Drenthe dat de provincie een meer pro-actieve houding moet aannemen richting ondernemers en meer energie moet steken in een goede communi-catie.



“Schaakgenot moet je met elkaar delen, wil het gedijen. Hoe voller, hoe beter. Want ook de schakers

zelf hebben iets van het theaterdier, dat groeit in zijn performance als zóveel ogen op hem zijn gericht, zoveel schaakruis door de zaal gaat. Ja, het moet stil zijn. Maar niet de stilte van het publiek bij een pianorecital of strijkkwartet. En zéker niet de stilte van een studio-opname. Het moet juist net niet helemaal stil zijn. Stil genoeg om ongestoord te kunnen naden-ken. De schaker denkt het best tegen die achtergrond van fluisterende, maar o zo aanwezige mensen.” Aldus valt te lezen in de door Lex Jongsma – vermaard schaakanalist van de Telegraaf – geschreven jubileum-editie getiteld ‘10 jaar Essent Schaaktoernooi 1997 – 2006’

Geheim van HoogeveenOveral op de wereld wordt er geschaakt, en in Nederland niet in het minst. Het Essent Schaaktoernooi is in de loop van de jaren uitgegroeid tot het op één na meest pres-tigieuze schaaktoernooi van ons land. Na het Corus toernooi in Wijk aan Zee, dat dit jaar liefst 67 jaar bestaat. Op de internatio-nale ranglijst van schaaktoernooien scoort Hoogeveen na Wijk aan Zee, Linaeres en Dortmund een eervolle vierde plaats! Wat is het geheim? De opzienbarende toernooi-formule gecombineerd met de ontspannen en haast huiselijke Drentse sfeer geven Hoogeveen een top-profilering.

Chess City Hoogeveen 10 jaar topschaak en kameraadschap

Ogenschijnlijk moeiteloos (de organisatie staat als een huis) wordt een zeer divers en nieuwsgierig publiek op haar wenken bediend. Via live – internet ( dit jaar zelfs meer dan 200.000 bezoekers), via grote houten demonstratieborden en via uitleg van deskundigen worden schaakliefheb-bers geholpen bij het ontrafelen van het

vertoonde spel. Maar ook de onvoorwaar-delijke beschikbaarheid van het Raadhuis, loyale sponsoren, Hoogeveense branie en een met schaken doordesemde omgeving geven het toernooi een triple A rating. Dé goede Nederlandse schaaktraditie word je hier gewaar. Hoogeveen toernooien zijn feesten van topschaak en kameraad-

2�

Chess CityGeleidelijk groeit het schaaktoernooi uit tot een waar evenement, dat liefst 9 dagen duurt. Het lokale draagvlak groeit met de jaren. Nog even en op de spijskaarten van Hoogeveense restaurants prijken speciale schaakmenu’s. Waar blijven de winkeliers met fraaie opgetuigde ‘schaak’- etalages? Hoogeveen bewijst op vele borden dat het haar mannetje staat. Vanaf deze plaats veel waardering voor de ondernemersgeest van de organisatoren en de duurzame financiële support van Essent.


RaadhuisTijdens het schaaktoernooi kan er gedurende negen

dagen niet in het gemeentehuis worden getrouwd

of vergaderd. Zo is de Trouwzaal tijdens het toernooi

het onderkomen van de Kroongroep, alwaar in een

ambiance van glas met glazen schaakstukken wordt

gespeeld. In de Burgerzaal wordt door �0 nationale

en internationale zeer sterke schakers gespeeld. Op

het pluche van de Raadzaal spelen in twee groepen

ruim 160 amateursschakers. De B&W – kamer is voor

de ontvangsten, het bedrijfsrestaurant wordt als

schaakcafé gebruikt met uitleg van de belangrijkste

partijen. Twee grotere Commissiekamers zijn als

analyseruimte en als perskamer ingericht.


Chess City Hoogeveen 10 jaar topschaak en kameraadschap

Chess hotspot Hoogeveen. Internationaal middelpunt van 10 jaar

schaakgeweld. In Hoogeveen wordt met vaste en gastvrije hand schaak-

geschiedenis geschreven. Hoogeveense branie en een met schaken

doordesemde omgeving geven het toernooi een triple A rating. Voor de

city marketing van Hoogeveen is elke euro te verantwoorden.

schap. Het Essent Schaaktoernooi zal nooit compleet zijn zonder die zo vertrouwde, zo onmisbare entourage van Perskamer, Publieke Tribune, Commentaarzaal, Ana-lyseruimte en Schaakcafé. Zo toegankelijk mogelijk, voor zoveel mogelijk mensen, en – op de consumpties na – alles gratis. Dat is het Arenagevoel en het wij-gevoel samengesmolten.

FormuleMet dank aan Lex Jongsma staat de for-mule van het Essent schaaktoernooi als een huis. Er is een kroongroep waarin in een vierkamp vier schakers twee keer tegen elkaar spelen. De samenstelling van de kroongroep is als volgt: 1. de wereld-kampioen of een oud-wereldkampioen; 2. de heersende jeugdwereldkampioen; 3. de sterkst schakende vrouw ter wereld en 4. de beste Nederlandse schaker. Zo is dit jubi-leumjaar Vesely Topalov – heersend FIDE wereldkampioen – van de partij.Het toernooi krijgt extra schwung door de aanwezigheid van 90 sterke (inter)nationale schakers (grootmeesters) die met startgeld en logies worden verleid hun agenda in de oktoberweek vrij te maken voor Hoo-geveen. Verder hebben er twee amateur-toernooien plaats. Totaal aantal deelne-mende schakers: 260, waarmee Hoogeveen ook haar maximum heeft bereikt. Rondom het toernooi heeft er een kindersimultaan plaats, een kroegentoernooi en in 2006 de première van de musical Chess in schouw-burg ‘de Tamboer’.

De vergrijzing is actueler dan ooit tevoren. Vanuit de landelijke politiek worden er momenteel diverse doemscenario’s over ons uitgestort. De andere kant van de medaille wordt hierbij onderbelicht gela-ten. Voor een aantal regio’s in Nederland liggen er grote kansen indien men tijdig inzet op de voordelen van de vergrijzing. De vergrijzing als economische motor èn als middel om de vergroening te sti-muleren. Met name voor Drenthe een buitenkansje!

tijd èn geld genoegReclamemakers richten zich voornamelijk op de groep 25 tot 50 jaar. Het idee hierbij is dat deze groep bepalend is voor het suc-ces van een product. Dit beeld wordt door de demografische ontwikkeling ingehaald: de gemiddelde leeftijd van een particulier die een nieuwe auto koopt is 53 jaar! Eén cijfer dat duidelijk de koopkracht van de senioren illustreert. De komende jaren zal het aandeel 50-plussers sterk toenemen tot circa 45% over 25 jaar. En dit getal zal in Drenthe waarschijnlijk nog hoger liggen.

Ook de aard van de senioren is sterk aan het verschuiven. De vooroorlogse gene-ratie kenmerkte zich als relatief behou-dend en gericht op het doorgeven van vermogen. De naoorlogse generatie, de babyboomers, hebben in de jaren zestig en zeventig gezorgd voor een maatschappe-lijke omwenteling en zijn veel individueler en experimenteler van aard. Zij zijn bereid een deel van hun vermogen te spenderen aan hun eigen comfort en plezier. Ze zijn ook veel kapitaalkrachtiger dan de vorige generaties. Niet alleen door vererving maar ook het feit dat er vanuit twee dienstbe-trekkingen inkomen of pensioen genoten wordt. Meestal zijn de kinderen het huis uit en kunnen die in hun eigen onderhoud voorzien. Dit creëert een positie waarin men veel tijd èn veel geld heeft.Dit gaat natuurlijk met name op voor de midden- en hoge inkomens. Voor lage inkomens geldt dit wat minder. Drenthe kent van nature een grote groep lage inkomens. Uit dat oogpunt bezien is het interessant om de vermogende senioren van elders naar Drenthe te bewegen.

Aantrekkelijk DrentheVoor senioren uit de Randstad zijn met name de zuidelijke en bosrijke delen van Drenthe aantrekkelijk. De afstand tot kinderen en kleinkinderen is te over-zien, de omgeving is aantrekkelijk en het voorzieningenniveau is goed. Als con-currenten voor Drenthe gelden bijvoor-beeld het waterrijke zuidelijke deel van Friesland, Salland en de Achterhoek. Dus om deze groep naar Drenthe te halen moeten (marketing)inspanningen worden gepleegd.

Drenthe roemt zijn ruimte en rust. Dat is waar veel senioren naar op zoek zijn. Maar de groep ‘nieuwe’ senioren zoekt meer. Zij zoeken culturele voorzieningen, aanbod van hoogwaardige winkelvoorzie-ningen en mogelijkheden om te sporten en te recreëren. En niet onbelangrijk, men stelt hoge eisen aan de zorg-infra-structuur Drenthe kan aan al deze vragen beantwoorden, echter men weet het niet te vermarkten.

Senioreneconomie is goed voor jongeren Gri js kan goud worden in Drenthe

Senioren worden vooral gezien als

zorgvragers en minder als kapi-

taalkrachtige consumenten. Ook

in de maatschappelijke discussie

wordt de vergrijzing voortdurend

gezien als een last. Maar de nieu-

we groep senioren zijn allang niet

meer zielig en duur. Ze zijn een

economische factor van betekenis.

Met name Drenthe kan hiervan

profiteren: Wie de ouderen heeft,

heeft de toekomst!


Profiteren van Zorg en VergrijzingIn maart van dit jaar werd het rapport “Profiteren van Zorg en Vergrijzing” gepresenteerd. Dit rapport werd door de STEC-groep in opdracht van VNO-NCW Noord gemaakt. Hierin werd de volgende analyse gemaakt rondom de zorgeconomie:

“Noord-Nederland beschikt over een aantal kernkwaliteiten die zonder meer aanknopingspunten vormen om zorgeconomie in het Noorden verder uit te bouwen:• bestaande cluster van bedrijvigheid,

instellingen en specialistische kennis rondom het UMC Groningen en de life sciences sector;

• rust en ruimte: kernkwaliteiten voor wonen, toerisme en recreatie;

• netwerken met korte lijnen en slag-kracht;

• diverse relevante lopende initiatieven rond zorgeconomie om op voort te bouwen;

• beschikbaarheid van uitgebreid breed-bandnetwerk en LOFAR;

• relatief ruime arbeidsmarkt en posi-tieve arbeidsmentaliteit.”

Geen samenhangend beleidDe afgelopen jaren zijn er veel congressen en symposia gewijd aan de diverse the-ma’s rondom senioren. Elke keer vanuit een verschillende invalshoek: van ICT voorzieningen tot zorg-op-maat en van aangepaste woonvormen tot seniorentoe-risme. Als het over Drenthe gaat komt tel-kens het begrip Drentenieren naar voren; een begrip dat bijna rijp is voor de Dikke van Dale. Veel mensen kennen het en kun-nen zich er een voorstelling van maken. In de praktijk is het niet veel meer dan een marketingbegrip. Hoewel er voldoende ideeën zijn om invulling te geven aan het begrip Drentenieren ontbreekt het nog aan daadkracht en samenhang. Opvallend is

dat ín Drenthe zelf er nogal wat weerstand is tegen deze term.

Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) heeft de kansen voor de senioreneconomie in de Strategische Agenda 2007-2013 opgenomen, welis-waar zeer sterk vanuit het zorgperspectief. De bestuurlijke uitvoering hiervan blijft vooralsnog achterwege. Hierdoor heb-ben allerlei ideeën en initiatieven slechts geleid tot enkele kleinschalige projecten met veelal de lokale senioren als doel-groep. Hoewel deze groep ook bediend moet worden creëert dit geen nieuwe eco-nomisch impuls.

Een andere reden waarom veel projecten nog op (te) kleinschalige wijze worden uitgevoerd is gelegen in een aantal beper-kingen. De nota Ruimte is een van de fac-toren. Deze nota schrijft voor dat nieuwe bebouwing moet aansluiten bij bestaande bebouwing. Er is weliswaar een beperkte mogelijkheid voor het bebouwen van het landelijk gebied, maar de provincie is hier terughoudend mee. Hiermee wordt het moeilijk om bijvoorbeeld een initiatief voor een ‘resort’ voor ouderen - een soort vakantiepark met permanente bewoning door senioren en een hoog voorzieningen-niveau – te realiseren.

Angst voor de grijze golfEen andere beperking is de angst voor de

grijze golf. Bij veel mensen leeft de angst dat een toestroom van ouderen zou leiden tot een grijs straatbeeld, “hangplekken” en vermindering van de leefbaarheid. Het tegendeel is waar. Er zijn voorbeelden waar de huisvesting van senioren in het dorpscentrum positief heeft bijgedragen aan de leefbaarheid en veiligheid.De vergrijzing van het straatbeeld is een onvermijdbare trend; binnen dertig jaar is 45% van de bevolking ouder dan 50 jaar.Een andere reden waarom met name over-heden terughoudend zijn is dat men bang is dat de druk op de bestaande zorg-voorzieningen te groot zou worden. Uit onderzoek blijkt dat er nog ruimte voor capaciteitsvergroting is binnen de bestaan-de voorzieningen. Bovendien brengt een kapitaalkrachtige groep zorgvragers ook nieuwe zorgaanbieders met zich mee.

Om de zelfbewuste en kapitaalkrachtige senioren van elders naar Drenthe te halen is het van belang dat er een samenhang wordt gecreëerd tussen alle initiatieven. Ieder initiatief, hoe klein ook, is een aan-vulling op het bestaande pakket. Alle ini-tiatieven samen maken het uniek. Binnen alle initiatieven zien we allerlei vormen van innovatie. Door deze innovaties te bundelen zou Drenthe een onderscheidend voordeel kunnen behalen. Om een flinke economische impuls op te wekken zullen ook grote projecten nodig zijn. Hiervoor is lef van marktpartijen

Senioreneconomie is goed voor jongeren Gri js kan goud worden in Drenthe

De concurrentie zit niet stil: bijvoorbeeld Limburg en ZeelandIn 2005 stelde de provincie Limburg een kaderregeling senioreneconomie in. Limburg wil profiteren van de vergrijzing om zo meer werkgelegenheid te creëren. Daarvoor stelde ze een omvangrijke aanjaagregeling op waarin ondernemers en organisaties stimuleringssubsidies kunnen krijgen. Onder andere de programmalijnen: senior en toerisme en senior en innovatie. In tegenstelling tot de klassieke volgorde, eerst werk dan wonen, gaat het Zeeuwse project Innovation Island uit van het omgekeerde: wonen als economische drager op Schouwen-Duiveland. Innovatief, vraaggericht en kleinschalig bouwen voor onder meer de groeiende groep senioren, zal een impuls geven aan sectoren als zorgver-lening, dienstverlening en bouwnijverheid. Beide initiatieven staan echter nog in de kinderschoenen. Langer wachten vanuit Drenthe zal echter wel leiden tot een achter-stand in ontwikkeling.

2�VNO-NCW NoordNieuws november 2006VNO-NCW NoordNieuws november 2006

nodig en een overheid die hen faciliteert. De grote en de kleine projecten hebben elkaar nodig. VNO-NCW Drenthe pleit ervoor dat de provincie aanwezige kansen beter faciliteert vanuit stimulerend beleid.

Lopende initiatievenDe combinatie wonen en senioren biedt veel kansen. Er zijn al een aantal woningcorporaties hier concreet mee aan de slag. Bijvoorbeeld Wooncom in Emmen is in samenwerking met Arcadis bezig een multifunctioneel centrum (inclusief woon-zorg functies) en een centrumontwikkeling uit te voe-ren. Ook voor de combinatie toerisme en zorg zijn er veel kansen. Dit blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van de NOM, de noordelijke provincies, vier thuiszorgorganisaties en de noordelijke Kamers van Koophandel. Ondernemers in de recreatieve en toeristische sec-tor zijn momenteel druk bezig hieraan handen en voeten te geven.

Wonen en welzijnDe senioreneconomie is bij uitstek een economie met regionale impact en kansen over de hele breedte. Er zullen diverse woonvormen, zowel intensief (bijvoor-beeld serviceflats) als extensief (resorts) met de bijbehorende technische voor-zieningen moeten worden gecreëerd. De

ouderen willen veel werkzaamheden uit-besteden, van tuinonderhoud tot bood-schappendiensten. Men zoekt goede win-kelvoorzieningen en recreatieve mogelijk-heden binnen een beperkte actieradius. Zorgvoorzieningen van een hoog niveau zijn natuurlijk van belang en tot slot, maar zeker niet onbelangrijk, de culturele voor-zieningen zullen op niveau moeten zijn.Geheel tegen de globalisatietendens in zijn al deze activiteiten gebonden aan de locatie van de senioren. Dus waar de ouderen zijn, zal de (lokale) economie groeien.

Jonge mensenDeze voorzieningen voor senioren vragen om gemotiveerde jonge mensen. Er valt immers veel werk te verzetten, zowel hoogwaardig als laagwaardig. Bovendien zijn deze arbeidsplaatsen weinig conjunc-tuur gebonden omdat de senioren hun inkomen reeds veilig gesteld hebben. Hiermee kan Drenthe ook jonge mensen een beter perspectief bieden. En veel laaggeschoolden die nu weinig kansen op de arbeidsmarkt hebben kunnen hun weg vinden in de diensteneconomie.Om de positie van Drenthe als zwaartepunt van de senioreneconomie te versterken is het belangrijk dat bestaande opleidingen hierop worden aangepast. Ook liggen er kansen voor een nieuwe specifiek op de thematiek van de senioren toegespitste HBO-opleiding. Kortom, goede kansen voor jongeren.

Verbrede promotie en marketing campagne DrentheEen specifiek op de doelgroep “nieuwe senioren” toegesneden marketingcam-pagne is hard nodig. Dit zou zeer goed kunnen passen binnen de nieuwe verbrede promotie- en marketingcam-pagne van de Provincie Drenthe. Op initiatief van Provinciale Staten en na jaren van lobby vanuit onder andere VNO-NCW Noord heeft Gedeputeerde Staten recent besloten om de bestaande promotiecampagne te verbreden. Voor-heen was de promotie van Drenthe alleen gericht op toerisme en recreatie. Dit zal worden uitgebreid naar wonen, werken en ondernemen.

Denken in kansenVNO-NCW Noord blijft de kansen die verbonden zijn met de senioreneconomie onder de aandacht brengen. Zo zal er 3 mei 2007 een vervolg worden gegeven aan het zeer succesvolle congres “Zorg en economie” van 29 maart jl. De zorgecono-mie is een economische factor van bete-kenis waarvan het zaak is deze zo goed mogelijk te kapitaliseren in het noorden.

Jan-Willem [email protected]

Koninklijke Van Gorcum heeft het nodige aan extra’s te bieden. Daarom durven wij ons drukker ++ te noemen. Maak een afspraak om te ontdekken wat dat inhoudt! Kijk snel op www.vangorcum.nl

Koninklijke Van Gorcum BVIndustrieweg 38, 9403 AB Assen

Postbus 43, 9400 AA Assen

[t] 0592 37 95 55[f] 0592 37 20 64

[e] [email protected][i] www.vangorcum.nl

�0VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Koninklijke Van Gorcum heeft het nodige aan extra’s te bieden. Daarom durven wij ons drukker ++ te noemen. Maak een afspraak om te ontdekken wat dat inhoudt! Kijk snel op www.vangorcum.nl

Koninklijke Van Gorcum BVIndustrieweg 38, 9403 AB Assen

Postbus 43, 9400 AA Assen

[t] 0592 37 95 55[f] 0592 37 20 64

[e] [email protected][i] www.vangorcum.nl

ICC is een 100% private organisatie, van en voor leden. Leden zijn onder-nemingen (groot en klein) en bran-

che-organisaties. Meer dan eens wordt onder gezamenlijke vlag met VNO-NCW gelobbied , zoals op het complexe terrein van de multilaterale handelspolitiek. Maar ICC vult VNO-NCW ook aan met speci-fieke regelgeving over internationale han-del. Internationale afspraken en erkende contracten maken internationaal zaken doen goedkoper, omdat ondernemers niet opnieuw het wiel hoeven uit te vinden. Dit voorkomt ergernis, hoge kosten, onzeker-heid en een aanslag op uw gemoedsrust.

ICC publicaties maken internationaal zaken doen goedkoperHet gaat om regels voor de hele cyclus van het internationaal zaken doen. Te beginnen met modelcontracten, zoals voor het verkoopcontract (eenmalige koop) of contracten voor duurzamere relaties (agentuur, distributie, franchising). Ook zijn er bijzondere contracten (in de maak) , zoals mergers and acquisitions, techno-logy transfer, trademark licensing. Ver-volgens de leveringsvoorwaarden, de ICC Incoterms 2000, die gaan over de ver-plichtingen van verkoper en koper inzake transport, risico-overdracht, verzekering, en kosten van vervoer. Het contract, en de leveringsvoorwaarden vormen samen met uw algemene voorwaarden (een model daarvan treft u aan in het zogeheten model sales contract) een belangrijke “drie-een-heid”.

Waarom nog het wiel uit vinden bij het opstellen van buitenlandse contracten?

Het internationale verkeer tussen koper en verkoper kan eenvoudig

ontsporen. Contracten bieden houvast op het moment dat het risico

overgaat van de ene naar de andere partij of hoe te handelen in onvoor-

ziene situaties. Voor wie niet hunkert naar slapeloze nachten, biedt ICC

maatoplossingen.

Onomstreden internationale standaardICC heeft ook regels over internationaal betalen, zoals de UCP 500 over het docu-mentair krediet, een veilige manier van internationaal betalen. Een ander gevoelig onderwerp is de geschillenbeslechting. In uw contract kunt u verwijzen naar vele vormen van geschillenbeslechting die ICC heeft ontwikkeld, zoals arbitrage, media-tion, rules for expertise, dispute boards ed. De te gebruiken clausules treft u in vele talen aan op de website www.iccwbo.org.

Perfecte checklistDe ICC producten zijn om drie redenen van grote waarde: bedrijfsjuristen en advo-caten uit de hele wereld vinden het een eer er aan bij te dragen hetgeen leidt tot kwa-liteit. ICC kiest altijd de middenpositie tussen de belangen van verkoper en koper en ze zijn over de hele wereld bekend ( “ik stel als basis voor ICC nr…, die kunt u bij uw nationale ICC bestellen”). Zij zijn over de gehele wereld bruikbaar en zeer nuttig als checklist. Met name juridisch worden ondernemers op het goede been gezet, waarmee u uw risico’s fors kunt beperken. Diverse con-tracten bevatten een cd-rom, waarmee u het modelcontract aan uw eigen situatie kunt aanpassen. Sommige ICC publica-ties zijn zo bekend en worden zo vaak gebruikt, dat zij haast zijn gegroeid tot semi-publieke standaard, zoals de zoge-heten Incoterms 2000. De meeste stan-daarden zijn in het Engels, de taal van de wereldhandel. Sommige zijn vertaald

in het Nederlands. De volledige publica-tielijst plus bestelformulier treft u aan op www.icc.nl, pagina publicaties. Als u meer informatie wilt vernemen over ICC kunt u mailen naar [email protected]. U ontvangt desgevraagd een nieuwsbrief of de Gids 2006 met informatie over bestuur, leden, ICC commissies en werk-groepen, jaarverslag, publicaties en stand-punten en ICC prioriteiten 2006.


Wat is en doet ICC ?ICC is de “beleids-en standaardmaker” van

het internationale bedrijfsleven.

Als “Verenigde Naties van Ondernemin-

gen” zet ICC zet zich in voor een goed

klimaat voor wereldwijd zaken doen, voor

eerlijke concurrentie en voor bescherming

van intellectuele eigendommen. ICC is

gezaghebbend bij overheden en interna-

tionale organisaties, zoals de Verenigde

Naties en de wereldhandelsorganisatie

WTO.

ICC publicaties, zoals de contracten, leve-

ringsvoorwaarden (Incoterms 2000) en

regels voor documentair krediet, worden

dagelijks door duizenden ondernemers

over de hele wereld gebruikt. Evenals de

anti-crime services en private arbitrage als

alternatief voor overheidsrechtspraak. Het

ICC International Court of Arbitration is

internationaal befaamd.


��VNO-NCW NoordNieuws november 2006VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Afscheid nemen kan groei bevorderen

Er zijn momenten dat je als onderne-mer er goed aan doet om tijd vrij te maken om eens zeer kritisch naar

je eigen organisatie en de mensen die daar deel van uitmaken, te kijken. Soms komt het voor dat er signalen zijn dat één of meerdere werknemers en/of zakenpartners niet mee kunnen komen danwel zelfs de organisatie aan het saboteren zijn. Zulke signalen worden in eerste instantie vaak door een ondernemer genegeerd. Men kan en wil het niet voor waar houden.

escalatieVeel ondernemers kennen de ervaring dat veel werknemers wars zijn van verande-ringen en sceptisch staan tegenover inno-vaties. Op het moment dat een bedrijf gaat groeien of veranderen is het vaak onont-koombaar dat er afscheid moet worden genomen van mensen die hierin niet mee kunnen. Sommigen zullen op eigen initi-atief vertrekken. Anderen moeten bewust gestimuleerd worden. Het is in ieder geval zaak om zo spoedig mogelijk actie te ondernemen. Laat men mensen namelijk te lang in het ongewisse dan wordt het ongerief steeds groter. Op een gegeven moment escaleert zo’n situatie en wordt verdere groei van de onderneming moei-zamer of zelfs volledig afgeremd.

GeloofwaardigheidHet is ook in het belang van de mensen waar men afscheid van wil nemen, om dit zo snel mogelijk te doen. Het vertrek is onvermijdelijk en er wordt voorkomen dat de overblijvende werknemers het respect voor de te vertrekken werknemer verlie-zen. Of u als leidinggevende uw geloof-waardigheid verliest. Het is zinvol om op tijd signalen op te vangen en hier tevens tijd voor vrij te maken. Als leider van een organisatie heeft u daar een grote verant-woordelijkheid in. Wees altijd duidelijk en eerlijk. Als men respectvol met elkaar om gaat, kan men heel goed zakelijk naar een probleem kijken. Als ondernemer/werkgever, is het van groot belang om de continuïteit van het bedrijf en de daarin werkzame personen te waarborgen. Het belang van één of enkele personen mag

Bij de groei van een bedrijf hoort soms ook dat men afscheid moet

nemen van werknemers en/ of zelfs zakenpartners. Niet altijd gemakke-

lijk. Hoe pak je een geschil aan?

dat absoluut niet verstoren. Let wel, bijna iedere samenwerking is eindig. Echter, iemand (moeten) laten gaan blijft verve-lend, telkens opnieuw.

VuistregelsWanneer een meningsverschil escaleert, is het goed om een aantal vuistregels aan te houden. Wellicht is een oplossing toch nog mogelijk. ✔ Focus op de toekomstKijk of een oplossing van het geschil (nog) mogelijk is en hoe een en ander in gang kan worden gezet. Laat het meningsver-schil rusten. Heimelijk wenst u ongetwij-feld uw gelijk te halen, maar tracht u los te maken van deze neiging;✔ Separeer het conflict en de persoon die het oproept De relatie is in eerste instantie zakelijk. Het is dan ook niet noodzakelijk om de ander aardig te vinden om toch een oplossing te vinden;✔ Inventariseer de belangen Wanneer u dat namelijk niet doet, komt u er wellicht niet achter of er bijvoorbeeld

alternatieven mogelijk zijn om het pro-bleem op te lossen. Een welles-nietes houding biedt in ieder geval geen zicht op een oplossing;✔ Definieer het Beste alternatief Zonder advocaat/adviseur (de BaZa) Het bepalen van een ondergrens geeft tevens mogelijkheden om te focussen op mogelijke oplossingen.Is een oplossing niet (meer) realiseerbaar of wenselijk? Neem afscheid en realiseer het. Dit afscheid kan tot stand komen tussen partijen zelf die daarover over-eenstemming bereiken. Maar ook wan-neer uw medewerker zich bijvoorbeeld “ingraaft” met behulp van een advocaat of zelfs de rechter.

mr. R.W. LagerwaardSchuurmans Advocaten & Adviseurs


Geen eenrichtingsverkeerDankzij de inbreng van Marjo van Dijken (PvdA), Rikus Jager (CDA), Jan Mast-wijk (CDA) en Jacques Tichelaar (PvdA) viel er op 29 september in het Brinkho-tel te Zuidlaren wat te bespreken. Geen eenrichtingsverkeer maar over en weer werden inzichten met elkaar gedeeld en verkend. De Haagse politiek is gebaat bij een gezonde interactie tussen kiezers en Kamerleden. Ondernemers die van hun hart geen moordkuil maken gecombineerd met politici die gevoelig zijn voor collec-tieve noden kunnen een regio vooruit hel-pen. Het is belangrijk dat bij de komende verkiezingen de regionale dimensie niet uit het oog wordt verloren. Wat komt er

De algemene beschouwingen liggen achter ons en de verkiezingen voor

de Tweede Kamer naderen met rasse schreden. Een goed moment om

Tweede Kamerleden uit te nodigen voor een ontmoeting met betrokken

noordelijke ondernemers.

Marjo van Dijken (PvdA) Jan Mastwijk (CDA)

economie. Dat komt naar voren uit de vergelijking van de conceptverkiezings-programma’s.

Een aantal partijen doet onverwacht posi-tieve voorstellen voor het ondernemings-klimaat, bijvoorbeeld drie jaar belasting-vrijstelling voor starters (VVD), zelfstan-digenaftrek voor ondernemers ouder dan 65 jaar ( CDA,VVD) en een startersaftrek in kansenzones (PvdA).

Verwezen kan worden naar het geza-menlijke verkiezingsmanifest van VNO-NCW en MKB Nederland : ‘Nederland kán winnen’ met 93 aanbevelingen voor het sociaal-economische beleid in de komende vier jaar. Een manifest dat als

��VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Vier noordelijke Tweede Kame rleden ‘in the picture’

Rikus Jager (CDA) Jacques Tichelaar (PvdA)

ijkpunt kan dienen voor hetgeen politieke partijen op voor ondernemers relevante terreinen te berde brengen.

Regionale dimensieMaar laten we ook de regionale dimensie niet uitvlakken.Noord-Nederland dringt aan op:* een betere verdeling van de nationale ruimte* op één Nederland, waarin geen tweedeling ontstaat tussen

de Randstad en de regio’s buiten de Randstad* op verbindende infrastructuur, waardoor regio’s als het Noor-

den, Flevoland en de Randstad beter met elkaar wisselwer-ken, resp. zich verbonden weten met het Noordoost Europa.

* een evenwichtiger verdeling van grote nationale geld-stromen zoals de FES middelen, de MIT gelden en BDU gelden.



Vier noordelijke Tweede Kame rleden ‘in the picture’



Hieronder staan enkele praktische tips bondig geformuleerd voor alle partijen die zijn betrokken bij het proces van gebieds-ontwikkeling. Dus ook voor overheden, omdat zij vaak het initiatief nemen. De tips zijn een houvast bij de bewaking van een efficiënte en effectieve procesgang. Niet meer en niet minder!

1. Het is noodzakelijk dat private partijen in een vroeg stadium bij het proces van ruimtelijke inrichting worden betrokken

- Vroeg betekent hier op een zodanig moment dat er nog voldoende ruimtelij-ke opties open zijn, opdat marktpartijen een reële inbreng kunnen leveren.

- Het kan nuttig zijn om in een voorfase met maatschappelijke organisaties over-leg te hebben. Dit kan de opbouw van het draagvlak bevorderen.

- Het is gewenst om in het begin aandacht te schenken aan mededingingsaspecten.

2. Publiek/Publieke overeenstemming is essentieel

- Het is noodzakelijk dat overheden het eens zijn over hun inzet voor de ontwikkeling van ruimtelijke plannen. Publieke afspra-ken dienen in deze fase bij voorkeur in een intentieverklaring opgenomen te worden.

- Het tussentijds heroverwegen van over-heidsdoelstellingen werkt vertragend en moet vermeden worden. Private partijen hebben op basis van de overheidsinzet de gewenste duidelijkheid over publieke randvoorwaarden en -doelen.

- De gekozen strategie moet een duide-lijk kader bieden; er moet voldoende

Ruimtelijke ordening en inrichting zijn niet langer het exclusieve terrein

van overheden. Ook maatschappelijke organisaties en marktpartijen

kunnen hun inbreng (en dus creativiteit!) leveren. De praktijk laat geluk-

kig zien dat op regionaal en lokaal niveau overheden en derden elkaar

beter weten te vinden. Diezelfde praktijk laat ook zien dat het nuttig is

om een aantal uitgangspunten goed te bewaken.

ruimte zijn voor ontwikkelingsinbreng van andere partijen.

3. Heldere afspraken over de procesinrichting

- Voor een efficiënte en effectieve inrich-ting van de procesgang is het van belang om bij de start goede afspraken te maken over het aantal en het niveau van de deelnemers, mandaat, eventuele externe adviseurs, de structuur (stuurgroep, pro-jectbureau etc.), tijdpad, beslismomenten.

4. Communicatie is belangrijk- Heldere communicatie voorkomt mis-

verstanden, bevordert de transparantie

van het proces en is essentieel voor maatschappelijk draagvlak voor stand-punten.

- Zie communicatie ook als nuttig instrument voor een goed verloop van inspraak.

5. Rol van rijksoverheid moet duidelijk zijn

- Hoewel het meestal de decentrale over-heden zijn die het voortouw hebben bij de ruimtelijke inrichting, kan ook het rijk betrokken zijn. Dit kan als mede-finan-cier, grondbezitter etc. Maak vanaf het begin de rol van het rijk expliciet.

- Van alle deelnemende overheidspartijen is duidelijk welke rol zij spelen.



6. Benoem een “trekker”- Sleutelpersonen vervullen een belang-

rijke rol in de procesgang. Stevige bestuurders die het voortouw kunnen nemen, knopen kunnen doorhakken en een resultaat gerichte instelling hebben, zijn onontbeerlijk.

- Een effectieve en efficiënte aanpak heeft baat met een “stuurgroep”. Naast de overheden participeren hierin ook de andere projectpartijen.

7. Zorg voor robuuste financiële arrangementen

- Bij projecten in publiek-private vorm is risico-verdeling een duidelijk agenda-punt. De financiële arrangementen moe-ten solide zijn. Inzet van instrumenten, vereveningsconstructies, co-financiering, investeringen van private partijen etc. die-nen tijdig in kaart te worden gebracht.

- Het is noodzakelijk om een business-case op te stellen voor het project.

8. Ontwikkelingsplanologie vereist een vernieuwde ambtelijke aanpak

- Ontwikkelingsplanologie betekent ook een omschakeling voor het ambtelijk apparaat (op alle niveaus). Het publieke domein moet als het ware de “deuren naar het private domein” open zetten. Dit vereist een andere houding en veelal een ander kennisniveau.

- Vernieuwingen dienen ook door markt-partijen opgepakt te worden.

9. Maak een reële inschatting van het ambitieniveau

- Voorkomen moet worden dat te hoge ambities de voortgang/uitvoering van projecten belemmeren. Een goede pro-jectafbakening is gewenst. In sommige

gevallen verdient een fasegewijze aanpak de voorkeur.

10. Leer van ervaringen- Voor ontwikkelingsplanologie zijn geen

vaste draaiboeken voorhanden. Dat is ook niet wenselijk. Wel is het nuttig om van ieder proces te leren.

Snel 250 miljoen voor gebiedsontwikkelingHet kabinet trekt versneld € 2�0 miljoen

uit – naast de reeds gereserveerde € 1

miljard - voor projecten uit de Nota Ruimte.

VROM heeft dit bedrag vanaf 200� tot zijn

beschikking voor integrale gebiedsontwik-

keling, ter versterking van de ruimtelijke

hoofdstructuur.


mw van der Harst dhr Heikamp

De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging.

GroningenK. Bosman Hanzehogeschool Groningen, Groningen

mw H.M. van der Harst MBA Rabobank West-Groningen, Leek foto

M.J.L. Heikamp Homij Technische Installaties bv.

Groningen

H.L. Tragter Ballast Nedam Bouw Noord B.V.,

Groningen

A.F. Reitsma Rodenstock Benelux B.V., Groningen

W. Hartholt Rabobank De Dollard, Scheemda

mw mr. H.J.E. van Balen Hanzehogeschool - Instituut voor

Bedrijfskunde, Groningen

drs. W. Cnossen Basegroep, Groningen

H.J. Dijkstra Parker Hose B.V., Hoogezand

B. de Beijer Essent N.V., Arnhem

G.A.B. Meijwaard Grontmij Nederland bv, Haren

S. de Ridder Atos Origin, Groningen

J.C.H. Kral RA BDO CampsObers, Groningen

ing. Chr. Branbergen Inobé, Groningen

mw mr. A.G.M. Abeln Van Rossum Advocaten, Groningen

mw A.R. Dijk-Arends ING Bank, Groningen

ing. L.A. Hartman Perfox bv, Veendam

mw G.N. Klaassen KunstStation Cultuur, Winsum

FrieslandD. Baas ING Bank N.V. District Noord Nederland,

Groningen

J.P. Dijkstra Rabobank Leeuwarden - Noordwest

Friesland, Leeuwarden

mr. S.L. Elzinga Groenewegen Brink & Vlessing Advocaten

en Notarissen, Heerenveen

E.F. de Jong Rabobank De Lauwers, Surhuisterveen

drs. T. Moesker Friesland Bank N.V., Drachten

S.J. Dijkstra KPN, Zwolle

B.F. Agterhof LoopbaanRegisseur, Heerenveen

M. Wijnia TechnoMatch, Drachten

F. Bosveld Neopost Technologies B.V., Drachten

Sj. Plantinga PAX Bouw- en Industrieservice bv,

Leeuwarden

drs.ing. M. Wiersma V-IPD Nederland, Steenwijk

J.P. de Jong Brunel ICT, Groningen

R.H. Lelie Lelie Hollander b.v., Drachten

drs. R.A. Hollander Lelie Hollander b.v., Drachten

DrentheM.A. ten Brink FIZZ Reclame en Communicatie, Meppel

L.B.W. de Voer ABN AMRO Bank N.V. PAC VC�0��, Meppel

mw J. Booy ADHD-Centrum Doevenkamp b.v., Assen

D.S. Unrein Cordis Europe N.V., Roden

P.J.M. Hesselink Kenteq (Kenniscentrum voor technisch

vakmanschap), Hengelo

R. Bosma NCP HRM advies en interim, Haren

drs. D.J. Bakker RA BBT Supportancy, Meppel

F.S.L. Westra van Holthe K� Communicatie, Dwingeloo

W.W. Potgieter Nieuwe Dimensies BV, Eemnes

W. Huisman United Restart, Heerenveen

M.A.J. Betgen Fano Fine Food, Emmen

mw J.A. de Vries-Zwart ECOstyle B.V., Appelscha

ir. P. Bennema B en W, Assen

B.E.A. Zigterman Kentfort bv, Hoogeveen

Kolonel drs. B. Hendriksen Regionaal Militair Commando Noord,

Steenwijk

C. Mulder VDL Wientjes-Roden, Roden

T. Wolthuis Drukkerij Bariet, Ruinen

H. Wolters Hunebedcentrum, Borger

��VNO-NCW NoordNieuws november 2006

Welkom nieuwe leden

NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord, verschijnt zes maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen

Oplage: 1�00 exemplarenRedactie: P.J.M. Buurman, [email protected] 1��, ��0 AD Haren tel.: (0�0) �� , fax: (0�0) �� 61 ��

Website: www.vno-ncwnoord.nl

AdvertentieverkoopKoninklijke Van Gorcum bv, AssenLilian de Winter 0��2-��6��

BasisvormgevingLieuwens Communicatie & Vormgeving, Lemmer

Prepress en drukKoninklijke Van Gorcum bv, Assen

FotografieBas van Mierlo

DistributieAlbracht, Groningen

VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Gronin-gen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waar-bij ruim 1�00 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgele-genheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand zijn mkb-bedrijven.

dinsdag 14 november 2006Bedrijfsbezoek Astellas Pharma europePlaats: Astellas Pharma Europe, MeppelOntvangst: 1�.�0 uurSprekers: Freek Kuijper, plant director “Ster in gezonde productie”Einde: 1�.�0 uur

woensdag 22 november 2006energieseminar: energiek ondernemen Een co-productie van RuG, Essent, Gasunie, Pentascope i.s.m. VNO-NCW NoordPlaats: Martiniplaza, Groningen Ontvangst: 0�.00 uur Einde: 1�.�0 uurAan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden

donderdag 23 november 2006JNO netwerkdinerPlaats: Kaap Hoorn Groningen Ontvangst: 1�.�0 uurEinde: 1�.�0 uurAan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden

maandag 27 november 2006Dé ontknopingInteractieve bijeenkomst georganiseerd door Bouwend Nederland in nauwe samenwerking met VNO-NCW Noord en MKB Noord met steun van de Noordelijke Regieraad Bouw Plaats: de Tamboer HoogeveenOntvangst: 1�.�0 uurInleiders: Eelco Brinkman, voorzitter Bouwend Nederland. Hans Alders, Commissaris van

de Koningin provincie Groningen en voorzitter Noordelijke Regieraad BouwEinde: 1�.�0 uur

dinsdag 28 en woensdag 29 november 2006Recruiting Noord: waar het noordelijk bedrijfsleven en HBOstudenten elkaar ontmoetenEen initiatief van VNO-NCW Noord ism NoBoringEvents en MartiniplazaPlaats: Martiniplaza, GroningenOntvangst: 10.00 Einde: 1�.00Tweedaags evenement waar noordelijke HBO-studenten van alle studierichtingen de gele-genheid krijgen om kennis te maken met het noordelijke bedrijfsleven en vice versa. Naast matching en (open) sollicitatiegesprekken vinden er diverse workshops en andere activiteiten plaats om studenten en ondernemers met elkaar in contact te brengen. Hoe talent vast te houden voor het noordelijk bedrijfsleven. Zie ook: www.recruitingnoord.nlOproep aan het noordelijk bedrijfsleven haar deuren wijd open te zetten voor noordelijk talent.

donderdag 30 november 2006Voorlichtingsbijeenkomst over het omgevingsrechtPlaats: Golden Tulip Tjaarda, OranjewoudOntvangst: 1�.�0 uurEinde: 1�.00 uurDagvoorzitter: Cor Zijderveld, locatie directeur Akzo Nobel Base Chemicals bv, Delfzijl

donderdag 7 december 2006‘Mevrouw, mijne heren….’Een gesproken column én een praktijkschets van de wereld die brandweer heet. Een man-nenwereld die noodgedwongen op zoek is naar vrouwen om de gelederen te versterken. Plaats: Het Kasteel, GroningenOntvangst: 1�.�0 uurSprekers: Marike van Zanten, journalist en auteur van het boek ‘Mevrouw, mijn heren….’ Johan Postma, Commandant Brandweer LeeuwardenEinde: 1�.�0 uur

Agenda meer informatie: www.vno-ncwnoord.nl

VNO-NCW NoordNieuws november 2006VNO-NCW NoordNieuws november 2006 ��

Colofon

@Work is een merk van Essent * Kijk voor voorwaarden en tarieven op www.atwork.nl.

D e h e l e z a a k o p é é n l i j nD e h e l e z a a k o p é é n l i j n

@WorkCity Access

@WorkInternet

@WorkTelefonie

@WorkData

@WorkRadio enTelevisie

U wilt snelheid van handelen. U wilt voordeel halen uit de nieuwste technieken om met

uw klanten en relaties in verbinding te komen. U wilt de hele zaak voordelig op één lijn.

Dan denkt u aan een breedband glasvezelnetwerk voor data, internet en telefonie.

In uw regio maakt u van die gedachte werkelijkheid. Onder de naam @Work introduceert

Essent Kabelcom een tijden kostenbesparende breedbandnetwerk.

Supersnel, bijzonder betaalbaar en toegankelijk voor alle bedrijven en instellingen*.

Wilt u snel zakendoen en een afspraak met onze accountmanager? Of liever eerst meer

informatie? Kijk op www.atwork.nl of bel 0800 – 0620.

Documents

NoordNieuws 5 (2006)