Nova Dinâmica Para Disciplinas de História Em Cursos de Música Proposta Por Paulo Castagna

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/17/2019 Nova Dinâmica Para Disciplinas de História Em Cursos de Música Proposta Por Paulo Castagna

    1/4

     Nova Dinâmica para disciplinas de História em cursos de Música proposta por Paulo

    Castagna.

      Gustavo Teixeira Reyes (UFMG, Belo Horizonte, MG)

    CASTAGNA, Paulo; Projeto para a substitui!o "as "is#iplinas $Hist%ria "a M&si#a ' e '' e $Hist%ria "aM&si#a Brasileira pela "is#iplina $M&si#a, Hist%ria, Cultura e So#ie"a"e ' e ''; S!o Paulo UN*SP,+utubro "e -./, p01inas2 Gratuito2 3ispon45el e678ttps99:::2a#a"e6ia2e"u99CASTAGNA?Paulo2?Projeto?para?a?substitui@C/@A@C/@A/o?"as?"is#iplinas?Hist@C/@B/ria?"a?M@C/@BAsi#a?'?e?''?e?Hist@C/@B/ria?"a?M@C/@BAsi#a?Brasileira?pela?"is#iplina?M@C/@BAsi#a?Hist@C/@B/ria?Cultura?e?So#ie"a"e?'?e?''?2?S@C/@A/o?Paulo?outubro?"e?-./ 2

    + Projeto para a substitui!o "as "is#iplinas $Hist%ria "a M&si#a ' e '' e $Hist%ria "aM&si#a Brasileira pela "is#iplina $M&si#a, Hist%ria, Cultura e So#ie"a"e ' e '', "ePaulo Casta1na, traz a partir "e u6 panora6a 8ist%ri#o9#ultural u6a no5a postura "e#onte&"o a ser abor"a"a e6 sala, no ual ele justiDi#a #o6o 6ais a"apta"a Es "e6an"as"as reali"a"es 5i1entes "os alunos2 Para esta no5a postura, o Projeto 5isa alterar o t4tulo,o #onte&"o e "ura!o "e "is#iplinas oDere#i"as para os #ursos "e M&si#a "o 'nstituto "eArtes "a Uni5ersi"a"e *sta"ual Paulista (UN*SP), no ual Doi apresenta"o ao seuConsel8o "e Curso "o Ba#8arela"o e6 M&si#a e "e i#en#iatura e6 *"u#a!o Musi#al

    (CCBM) no ano "e -./2 A proposta, na ual pro56 "ireta6ente "a eperiIn#ia "eCasta1na ao le#ionar as "is#iplinas "e $Hist%ria "a M&si#a, rela#iona aspe#tos e #olo#ae6 #8eue os #onte&"os e Dor6as 5i1entes "a "is#iplina, "an"oJos #o6o ultrapassa"os e"e#lina"os Dun#ional6ente2 Para "e6onstrar isso, Casta1na "is#orre e6 seu pri6eirot%pi#o o "e#l4nio Dun#ional "o t4tulo e "o #on#eito "e Hist%ri#a "a M&si#a, relatan"o$u6a pro1ressi5a e a#entua"a "i6inui!o "o interesse e "a apli#a!o "o #onte&"o "etais 6atrias junto aos estu"antes, ar1u6entan"o ue o 6aior proble6a respons05el

     por "eter6ina"a ue"a o t4tulo totalizante "a "is#iplina, no ual "0 a enten"er ue a8ist%ria ser0 trata"a "e 6aneira abran1ente (to"a a 6&si#a)2 Tal postura Daz #o6 ue o

    estu"ante seja in"uzi"o a pensar ue ser0 trabal8a"o 1ran"e parte "os estilos 6usi#ais presentes e6 sua reali"a"e ("es"e o Dorr% ao ro#K), "e#ep#ionan"oJo uan"o este"eparaJse #o6 u6a abor"a1e6 "estina"a uase ue e#lusi5a E 6&si#a europia "e#on#erto2 Paulo justiDi#a ue tal postura 5isa aten"er so6ente Es ne#essi"a"esinstitu#ionais, nas uais s!o Drutos #onsoli"a"os "e #ontetos 8ist%ri#os9#ulturais

     passa"os ue 5isa5a6 ao 6er#a"o "a 6&si#a "e #on#erto, 6as n!o Es 6&ltiplas e"i5ersiDi#a"as instLn#ias pro5enientes "os estu"antes "e 6&si#a "a atuali"a"e2 unto "e"eter6ina"a postura, ao tratarJse 8istori#a6ente a 6&si#a "esta Dor6a se1re1a"ora ee#lusi5ista, para Casta1na, a institui!o a#aba esti6ulan"o a "i5is!o "e repert%rios,instru6entos, #o6porta6entos, #ulturas e aes e6 superiores e inDeriores,"es#onsi"eran"o a "i5ersi"a"e "a natureza 8u6ana e so#ial presente e6 sala, e

  • 8/17/2019 Nova Dinâmica Para Disciplinas de História Em Cursos de Música Proposta Por Paulo Castagna

    2/4

    #onseuente6ente rebaian"oJa ao a"otar a 6&si#a europia "e #on#erto #o6o a &ni#a"i1na "e ser estu"a"a na uni5ersi"a"e2 3iante "isto, ele ain"a ressalta a postura so#ialJ"ar:inista na ual a biblio1raDia #on5en#ional "e Hist%ria "a M&si#a se en#ontra, ueenDatiza a #onstitui!o "e u6a lineari"a"e pro1ressista, basea"a na #o6petiti5i"a"eentre a #lasse art4sti#a (autores9#o6positores9et#2) e na pre5alIn#ia "os 6ais Dortes,#ontribuin"o ain"a 6ais para atitu"es n!o #onstruti5as entre os estu"antes e6#ontraposi!o ao real esta"o #olaborati5o ue DazJse ne#ess0rio para ue a 6&si#aa#ontea, tanto no L6bito pe"a1%1i#o #o6o no pr0ti#o2

    *6 seu se1un"o t%pi#o, Casta1na Dala "a i6portLn#ia e6 #onsi"erar o 6o6ento "etransDor6a!o e "i5ersi"a"e #ultural no ual a Uni5ersi"a"e (UN*SP) passa para aa"o!o "e u6a postura 6ais #oerente #o6 a reali"a"e 5i1ente, n!o sen"o 6ais poss45ela a"6iss!o "e pensa6entos &ni#os e oDi#iais e "e "is#iplinas ue 6ostra6Jsein"e5i"a6ente totalizantes, sobretu"o no ue reDereJse ao trata6ento 8ist%ri#o "os

    #onte&"os2 Ta6b6 se reDere aos re#eios "os #ole1as, 6aniDesta"os pela a"o!o "essano5a postura, sen"o o prin#ipal a per"a "e #onte&"o i6portante para os alunos, #ontraJar1u6entan"o e6 seu Da5or, Dala "a 1a6a enor6e "e 6aterial "ispon45el n!o so6entee6 li5ros, 6as ta6b6 "e #i#lo "e palestras9#ursos #o6pletos e total6ente a#ess45eisna internet, salientan"o "e ue os interessa"os nas 8ist%rias "a 6&si#a passa"as "e6aneira #on5en#ional possue6 e6 6!os u6a 1a6a ri#a e Dun"a6enta"a "e 6aterial,sen"o assi6 n!o t!o "epen"entes "e proDessores para sua apren"iza1e62 A partir "a4,Dala "o "esaDio prin#ipal "e u6a "is#iplina "e L6bito 1eral, na ual oDere#e #apa#ita!o

     para a solu!o "e proble6as #o6uns Es reali"a"es 5i1entes, sen"o abertas a uaisuer "e#ises "os estu"antes, #ontan"o #o6 u6a 1a6a 5asta "e biblio1raDia 5olta"a a essetipo "e proposta, "an"o ee6plos "e instituies nas uais j0 80 a a"o!o "a proposta,#o6o a Uni5ersi"a"e Fe"eral "e Minas Gerais, ten"o e6 seu #urr4#ulo a "is#iplinaHist%ria e M&si#a2

    Ap%s to"a a 1a6a ar1u6entati5a #onstitu4"a na base "a ne#essi"a"e "e a"o!o "e u6a postura abran1ente por parte "a institui!o, Casta1na apresenta e6 seu ter#eiro t%pi#o a"i5ersi"a"e "e "is#iplinas, e #onte&"os nelas 6inistra"os, #o6o solu!o para o #orrente

     proble6a2 Para isso Do6enta a ne#essi"a"e "e "is#iplinas "e #onte&"o 1eral, 1eral6enteobri1at%rias, alia"as ao oDere#i6ento "e u6a 5asta 1a6a "e optati5as #o6 #onte&"os

    espe#4Di#os e "i5ersos, 5en"o nesta pr0ti#a u6a #ontribui!o plaus45el para a #res#ente"i5ersi"a"e "e pr0ti#as e interesses 6aniDesta"os pelos estu"antes2 A partir "aee6pliDi#a!o "e 6o"os se6el8antes o#orrentes na apren"iza1e6 "a "is#iplina tantono Brasil #o6o o eterior, ele justiDi#a assi6 a proposta "e 6u"ana, sen"o u6aatualiza!o Dun"a6ental6ente rele5ante ao enten"er ue $so6ente por 6eio "e"is#iplinas optati5as ser0 poss45el aten"er E "e6an"a por "i5ersi"a"e, e n!o e6"is#iplinas #o6 propostas totalizantes, ue na pr0ti#a n!o s!o aten"i"as2

    *6 seu uarto t%pi#o, Paulo ressalta no5a6ente a ur1In#ia "e u6a reDor6a #urri#ular 5olta"a Es ne#essi"a"es atuais, re#apitulan"o ar1u6entos anterior6ente apresenta"os,

    #o6o a ne#essi"a"e "e a"aptar o ensino re#ebi"o Es "e6an"as "o 6er#a"o "e trabal8o,n!o 6ais Dun"a6enta"o na 6&si#a "e #on#erto, ressalta ta6b6 a ne#essi"a"e "e no5as

  • 8/17/2019 Nova Dinâmica Para Disciplinas de História Em Cursos de Música Proposta Por Paulo Castagna

    3/4

    6aneiras "e ensino para estu"antes "e u6 no5o te6po, nos uais n!o 6ais a"eua6Jsea 6to"os tra"i#ionais2

    Posterior6ente ao "e#orrer "os t%pi#os (O ao .), Casta1na Dinaliza sua propostaeplanan"o #o6o "e5er0 ser o pro#esso "e intro"u!o "as 6e"i"as, ten"o a 6u"ana

    "os t4tulos totalizantes "as "is#iplinas #o6o pri6eira a!o, Dato ue e5itaria Dalsasepe#tati5as e6 rela!o ao #onte&"o2 Fala ta6b6 "a ne#essi"a"e "e u6a postura"iDerente a"ota"a #o6 o ensino "as no5as "is#iplinas, "os seus aspe#tos estruturais(e6entas, objeti5os, #onte&"os pro1ra60ti#os, 6eto"olo1ia "e ensino,#ritrios "ea5alia!o e biblio1raDia b0si#a 1eral)2 Tais "is#iplinas ser!o #on#ebi"as e6 teorias e#on#eitos pe"a1%1i#os 6ais re#entes, #o6o a Autopoiese, na ual #on#ebe o aluno#o6o o prin#ipal a1ente "e seu apren"iza"o (a apren"iza1e6 "e "entro para Dora)2 As"is#iplinas 5isar!o E #ons#ientiza!o "o pro#esso "e apren"iza1e6, ten"o e6 6ente o

     prop%sito "as an0lises, "e inDor6aes trabal8a"as e6 sala e "os #onte&"os para

     posterior "esen5ol5i6ento pessoal e proDissional "e #a"a estu"ante, sen"o estas atitu"esDun"a6entais para ue os pr%prios estu"antes pro"uza6 o #on8e#i6ento "os uaisne#essita62

    A partir "o apan8a"o 8ist%ri#o9#ultural traa"o por Paulo Casta1na, per#ebeJse#lara6ente a inDluIn#ia pun1ente "a 6&si#a "e #on#erto europia e6 u6 #onteto noual n!o se a"apta a reali"a"e "as salas "e aulas no Brasil2 Ao e5i"en#iar o aspe#toe#lusi5ista no ual a 6atria "e Hist%ria "a M&si#a abor"a"a, a#or"o #o6 oar1u6ento utiliza"o, por6 #o6 ressal5as2 e5i"ente para ualuer estu"ante o u!o oL6bito a#a"I6i#o e6 1eral seletor "e "eter6ina"as posturas e pou#o abran1ente e6

    6uitos aspe#tos Dun"a6entais, #o6o o trabal8ar "a reali"a"e 5i1ente, por6 n!oa#re"ito na "es#ontribui!o "o ensino atual, e #o6o #ita o autor, ue a 6&si#a "e#on#erto europia pou#o ou5i"a e u6 estilo "e $6&si#a supera"a2 A partir "e5aria"as nuan#es estil4sti#as ("es"e Palestrina E S#8Qnber1) po"eJse, a partir "e u6estu"o aproDun"a"o e apaiona"o, obterJse u6 apren"iza"o real "o "es#on8e#i"o,Dazen"o #o6 ue auilo #ontribua si1niDi#ati5a6ente para sua Dor6a!o, n!o s% #o6o

     proDissional 6usi#al, 6as e6 sua reali"a"e estti#a art4sti#a, eisten#ial e pol4ti#a, sen"o5o#I 6&si#o e6 seu senti"o pleno2 No6es #o6o S8ostaKo5i#8 e sua estti#a "a 1uerra,RillaJobos e seu Na#ionalis6o, #o6 atitu"es #o6posi#ionais Dun"a6enta"as e6

     proDun"as reDlees e "is#usses, 6ostra6Jnos o u!o si1niDi#ati5o, i6pa#tante eapaionante po"e6 ser nossa pro"u!o, e6 #ontraposi!o E 5is!o 6er#a"ol%1i#a rasa "ea"apta!o a u6 6eio 6e"4o#re no ual per"ura e6 boa parte "as 5ezes banali"a"essonoras "isse6ina"as 6i"iati#a6ente e posterior6ente esue#i"as "e te6pos e6te6pos2 *6 #ontraparti"a Es banali"a"es per"ura"as pela 64"ia, te6os u6a 1a6aenor6e "e pro"u!o si1niDi#ati5a "a #8a6a"a 6&si#a popular e#lu4"a "a a#a"e6ia,sen"o a proposta "o oDere#i6ento "as eleti5as u6a %ti6a alternati5a "e u6aabran1In#ia 1eral e si1niDi#ati5a "e #ulturas por ela rene1a"as2 Fi#a ao en#ar1o "ainstitui!o a "iD4#il e uase i6poss45el "osa1e6 "e ual #onte&"o a ser trabal8a"o e#o6o trabal80Jlo2 A proposta "a Autopoiese se apli#a"a ao ensino tra"i#ional "a

    "is#iplina "e Hist%ria "a M&si#a, e a"ota"a prin#ipal6ente #o6 responsabili"a"e pelos"is#entes, po"e propor#ionar e 6uito u6 apren"iza"o si1niDi#ati5o no ual po"er0 ser 

  • 8/17/2019 Nova Dinâmica Para Disciplinas de História Em Cursos de Música Proposta Por Paulo Castagna

    4/4

    apli#a"o e6 "iDerentes nuan#es estil4sti#as e at 6es6o "ialo1ar entre elas2 U6ee6plo "isto a 6aleabili"a"e e 6es#la "e estti#as, te6os 1rupos atuais nos uaistransDor6a6 Du1as "e Ba#8 e6 azz (Ba#8 to azz), #anais no outube a"aptan"o#o6positores #o6o Ri5al"i9S8ostaKo5i#8 e6 1uitarras "istor#i"as, e na parte popular tI6Jse trabal8os #o6o o "a +ruestra +uro Preto, to#an"o repert%rios ue 5!o "ePiazolla a T8e Beatles e Al#eu Ralena2 3iante "e "eter6ina"os Datos, to6o o proble6a"a Dalta "e interesse ta6b6 #o6o irresponsabili"a"e "is#ente #o6 aproDun"arJse e"esen5ol5erJse e6 "iDerentes L6bitos, sen"o o proble6a #o6 o no6e totalizante "a"is#iplina u6 Dato irris%rio, #o6o o tal "o bis#oito ou "a bola#8a2 Faze6Jse ne#ess0riasatitu"es rele5antes "e a6bas as partes para ue seja "a"o o ato "e apren"er, no ual u6 pro#esso lento, trabal8oso, "oloroso, 6as no Dinal etre6a6ente si1niDi#ati5o2