19
NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska

NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

NOWOTWORY LUDZKIEGO

GRUCZOŁ PIESIWOEGO dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska

Page 2: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

Nowotwór jest chorobą o podłożu genetycznym, czyli procesem spowodowanym

nakładającym się zaburzeniami struktury DNA. W większości przypadków jest

on rozrostem monoklonalnym, tzn. wywodzącym się z pojedynczej komórki

Kancerogeneza:

•Inicjacja -w tym etapie pojawia się pojedyncza mutacja, która powstaje pod

wpływem kancerogenu (może pojawić się również spontanicznie),

•Promocja -to wieloetapowy rozwój klonu komórkowego, zawierającego mutację

nabytą w procesie inicjacji,

•Progresja -to trzeci nieodwracalny etap, prowadzący do powstania nowotworu.

W procesie nakładania się uszkodzeń powstają klony zdolne do naciekania

i tworzenia przerzutów.

Uproszczony diagram

transformacji nowotworowej

wprowadzenie

1/18

Page 3: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

NOWOTWORY LUDZKIEGO

GRUCZOŁ PIESIWOEGO

• nowotwory łagodne

• nowotwory złośliwe nieleczony prowadzi do śmierci chorego niezależnie od

miejsca jego lokalizacji.

nietypowość, nieprawidłowy wygląd komórki

indeks mitotyczny (wysoki poziom)

występowanie naciekania tkanek otaczających

powodowanie wznów

zdolność do przerzutowania

wprowadzenie

2/18

Page 4: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

NOWOTWORY ŁAGODNE

LUDZKIEGO GRUCZOŁU PIERSIOWEGO:

•GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae)

•TORBIEL (cystis mammae)

•ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE

(mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus)

•BRODAWCZAK (papilloma mammae)

nowotwory łagodne ludzkiego gruczołu piersiowego

3/18

Page 5: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK

(fibroadenoma mammae)

wewnątrzkanalikowe

zewnątrzkanalikowe

Wiek chorych: 20-40 lat.

Charakterystyka: guz gładki, elastyczny, o nieregularnym

zaokrąglonym kształcie, przesuwalny, nie związany

z otaczającą tkanką, niebolesny i wolno rosnący.

Rozpoznanie: łatwe (?).

Leczenie: wycięcie lub wyłuszczenie.

Rokowanie: dobre.

nowotwory łagodne ludzkiego gruczołu piersiowego

4/18

Page 6: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

TORBIEL (cistis mammae)

Wiek chorych: 40-55 lat.

Charakterystyka: guz elastyczny,

nie zawsze dobrze

ograniczony, leżący czasem

w głębi miąższu

sutka dość szybko rosnący, czasem bolesny.

Rozpoznanie: nie zawsze łatwe.

Leczenie: wycięcie lub nakłucie→obliteracja.

Rokowanie: dobre.

nowotwory łagodne ludzkiego gruczołu piersiowego

5/18

Page 7: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

ZWYRODNIENIE

WŁÓKNISTPTORBIELOWATE

(mastopathia fibrocystica,

morbus Kronig, morbus Reclus)

Charakterystyka: złożony proces patologiczny polegający

na rozroście tkanki łącznej podścieliska gruczołu i nadmiernym

rozmnażaniu komórek nabłonka pęcherzyków, proces bolesny.

Rozpoznanie: przypadki typowe-łatwe

stan przedrakowy (1-2%).

Leczenie: zwalczanie chorób jajników i nieprawidłowości

czynności hormonalnej, wycięcie guzków.

Rokowanie: dobre.

nowotwory łagodne ludzkiego gruczołu piersiowego

6/18

Page 8: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

BRODAWCZAK

(papilloma mammae)

pierś krwawiąca, pierś wydzielająca

Charakterystyka: brodawczaki

rozwijają się w świetle przewodu

lub przewodów

wyprowadzających, narastanie powolne

powodujące stany zapalne z krwawą wydzieliną .

Rozpoznanie: łatwe.

Leczenie: wycięcie zrazika lub całego gruczołu piersiowego.

Rokowanie: dobre ?

nowotwory łagodne ludzkiego gruczołu piersiowego

7/18

Page 9: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

NOWOTWOWRY

ZŁOŚLIWE LUDZKIEGO

GRUCZOŁU PIERSIOWEGO

(carcinoma mammae)

Epidemiologia: kobiety (100:1), I-sze lub II-gie miejsce

wśród nowotworów, miasto ↑ niż wieś, rasa, ↑ 35-39lat

(max 60lat).

Charakterystyka: guz, twardy, niewyraźne, zlewające się

z otoczeniem granice, wciąganie skóry na guzie, różna

szybkość wzrostu.

Szerzenie się: drogi chłonne i krwionośne.

nowotwory złośliwe ludzkiego gruczołu piersiowego

8/18

Page 10: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

Przerzuty chłonne:

I etap: węzły chłonne pachy (okołosutkowe, dołu pachowego

i okolicy skrzyżowania żyły pachowej z I żebrem) i węzły

wzdłuż żyły i tętnicy piersiowej wewnętrznej czyli węzły

przymostkowe.

II etap: węzły chłonne podobojczykowe i nadobojczykowe,

węzły śródpiersia

III etap: węzły szyi i drugiej połowy klatki piersiowej.

PRZECIĘTNY OKRES TRWANIA RAKA NIELECZONEGO

TO 3 LATA.

nowotwory złośliwe ludzkiego gruczołu piersiowego

9/18

Page 11: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

PODZIAŁ WG. STEINTHALA:

I stopień: proces obejmuje tylko gruczoł piersiowy bez

przerzutów.

II stopień: wielkość guza przekracza 4-5cm średnicy,

skóra zmieniona nowotworowo, węzły pachy zajęte.

III stopień: zajęte okoliczne tkanki, zmienione przerzutowo węzły

pod- i nadobojczykowe oraz dalsze.

IV stopień: odległe przerzuty.

nowotwory złośliwe ludzkiego gruczołu piersiowego

10/18

Page 12: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

Unio Internationalis Contra Cancrum:

Tumor, Noduli, Metastases

Tis-rak przedinwazyjny

T0-guz niewyczuwalny

T1-guz nie przekracza 2cm średnicy

T2-guz nie przekracza 5cm średnicy

T3-guz przekracza 5cm średnicy

T4-guz z bezpośrednim szerzeniem na skórę lub ścianę

klatki piersiowej

N0-węzły niewyczuwalne

N1-powiększone, pojedyncze, ruchome

N2-zrastajęce się ze sobą lub podłożem

N3-pod- i nadobojczykowe zmienione

nowotwory złośliwe ludzkiego gruczołu piersiowego

Klasyfikacja TNM – system służący

do określania stopnia

zaawansowania klinicznego

nowotworu

11/18

Page 13: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

M0-bez odległych przerzutów

M1-przrzuty odległe

I stopień: T1, T2, N0, M0

II stopień: T1, T2, N1, M0

III stopień: T1, T2, T3, N1, N2, N3, M0

IV stopień: T3, T4, N2, N3, M1

Rokowanie:

1 Rozmiar guza

2 Przerzuty

3 Budowa mikroskopowa nowotworu

4 Szybkość wzrostu i barwienia

5 Wiek chorej

nowotwory złośliwe ludzkiego gruczołu piersiowego

IDC in situ

IDC inwazyjny

12/18

Page 14: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

nowotwory złośliwe ludzkiego gruczołu piersiowego

IDC in situ

IDC inwazyjny

I – nowotwory w najwcześniejszej

fazie rozwoju (przeżycie pięcioletnie

od 75 do 100% leczonych chorych)

II – nowotwory w początkowej fazie

rozwoju (przeżycie pięcioletnie od 50

do 75% leczonych chorych)

III – nowotwory zaawansowane

(przeżycie pięcioletnie od 25 do 50%

leczonych chorych)

IV – nowotwory bardzo

zaawansowane, o złym rokowaniu

(przeżycie pięcioletnie do 25%

leczonych chorych)

13/18

Page 15: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

LECZENIE CHIRURGICZNE

• Wymiar guza ponad 5-7cm średnicy

• Zajęcie skóry szeroko ponad rzut guza

• Zrastanie się guza ze ścianami klatki piersiowej

• Rozległe przerzuty do węzłów pachy

• Obrzęk ramienia

• Przerzuty w węzłach pod- nadobojczykowych i dalszych

• Szybki wzrost guza

leczenie chirurgiczne

• Tumorektomia

• Kwadrantektomia

• Radykalna mastektomia

Radykalna

mastektomia

sposobem

Halsteada

14/18

Page 16: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

LECZENIE CHIRURGICZNE

T1, N0, M0-amputacja części gruczołu z guzkiem

T1, T2, N0, M0-proste całkowite odjęcie sutka

T1, T2, N1, M0-odjęcie doszczętne sutka wraz

z zawartością dołu pachowego

T1, T2, N1, M0-odjęcie doszczętne sutka wraz

z mięśniami piersiowymi

i zawartością dołu pachowego

leczenie chirurgiczne

15/18

Page 17: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

Rozpoznawanie raka piersi

Badania obrazowe:

o mammografia

o ultrasonografia

o pozytonowa tomografia

emisyjna PET

o Rezonans magnetyczny

Badania mikroskopowe:

o badanie histopatologiczne

A

B

Johns Hopkins , Medical Institutions

Rak przewodowy nienaciekający ze

zwapnieniami wyciekającymi

diagnostyka ludzkiego gruczołu piersiowego

Obraz PET Obraz MRI 16/18

Page 18: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

diagnostyka ludzkiego gruczołu piersiowego

Widma Ramana tkanek ludzkiego gruczołu piersiowego

H. Abramczyk, B. Brozek-Pluska, J. Surmacki, J. Musiał, R. Kordek,

Analyst, 2014, submitted 17/18

Page 19: NOWOTWORY LUDZKIEGO - MITRmitr.p.lodz.pl/raman/brozek/pliki/zajecia/NANONAUKA_2014...(fibroadenoma mammae) wewnątrzkanalikowe zewnątrzkanalikowe Wiek chorych: 20-40 lat. Charakterystyka:

Widma Ramana tkanek ludzkiego gruczołu piersiowego

H. Abramczyk, B. Brozek-Pluska, J. Surmacki, J. Musiał, R. Kordek,

Analyst, 2014, submitted

diagnostyka ludzkiego gruczołu piersiowego

18/18