Upload
others
View
32
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI ICHKI ISHLAR VAZIRLIGI
A K A D E M I Y A
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING JINOYAT HUQUQI
Maxsus qism
CHIZMALAR ALBOMI
Toshkent – 2014
O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasining Tahririyat-noshirlik hay’atida ma’qullangan
Tuzuvchi-mualliflar:
yuridik fanlar doktori, professor R.K. Kabulov; yuridik fanlar nomzodlari, dotsentlar A.A. Otajonov, I.A. Sottiyev, B.U. Tadjixanov;
yuridik fanlar nomzodi M.M. Qalandarov; A.A. Pardiyev, D.Yu. Payziyev, A.A. Rasulev, I.B. Axmedov, U.T. Toshkanboyev, Sh.F. Mamajonov,
B.A. Abduxamidov, M.M. Xaydarov, E.S. Abduraxmanov, Z.M. Yusubov.
Taqrizchilar: Toshkent davlat yuridik universiteti jinoyat huquqi va kriminologiya kafedrasi mudiri,
yuridik fanlar doktori, professor Q.R. Abdurasulova; O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi Jinoyatlarni oldini olish kafedrasi boshlig‘i,
yuridik fanlar doktori, professor I. Ismailov Toshkent shahar IIBB Tergov boshqarmasi boshlig‘ining birinchi o‘rinbosari,
yuridik fanlar nomzodi, dotsent A.Sh. Umarxanov O‘zbekiston Respublikasining jinoyat huquqi. Maxsus qism. Chizmalar albomi. – T.: O‘zbekiston
Respublikasi IIV Akademiyasi, 2014. – 282 b. BBK 67.99(5U)8
Chizmalar albomi O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksi asosida tuzilgan. Undagi ko‘pchilik
chizmalar jinoyat tarkiblarining jadval tasvirlarini aks ettirib, jinoyat qonuni normasi dispozitsiyasi mazmunini so‘zma-so‘z yoritadi.
© O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi, 2014 y.
3
SO‘Z BOSHI Ushbu chizmalar albomi Davlat ta’lim standarti (DTS) bilan tasdiqlangan
«Yurisprudentsiya» yo‘nalishi bo‘yicha zaruriy fanlarning tarkibiga kiruvchi jinoyat huquqi fanining yakunlov qismi hisoblanadi. Albomga 1994-yilning 22-sentyabrida qabul qilingan va 1995-yilning 1-aprelidan kuchga kirgan O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining tizimi asos qilib olingan. Unda jinoyatlarning turlari amaldagi jinoyat qonun hujjatlarining 2014-yil 1-aprel kunidagi holati bo‘yicha tahlil qilingan.
Mualliflar jamoasi mazkur qo‘llanmani yaratishda o‘z oldiga quyidagi maqsadlarni qo‘ydi: 1) Jinoyat kodeksi Maxsus qismining amaldagi tizimini nazariy darajada ochib berish; 2) jamiyat rivojlanishining hozirgi bosqichidan kelib chiqib, tinglovchilarning alohida jinoyat tarkiblarini o‘rganishlari uchun ularga zarur bilimlar berish; 3) tinglovchilarga amaliyotda jinoyat qonunini mustaqil qo‘llashni o‘rgatish.
Chizmalar albomidan ma’ruzalar va amaliy mashg‘ulotlarda, shuningdek, jinoyat huquqiga doir namunaviy dasturda ifodalangan maqsad va vazifalarni bajarish yuzasidan tinglovchi va talabalarning mustaqil ishlarini tashkil qilishda ham foydalanish mumkin.
4
Jinoyat huquqi bo‘yicha zukko, professional huquqshunoslarni tayyorlashning zaruriy sharti ilm toliblariga davlat huquqi va nazariyasi, fuqaroviy va ma’muriy huquq, mehnat huquqi va huquqning boshqa sohalariga oid institutlar va asosiy tushunchalar to‘g‘risida mustahkam bilim berishdan iborat. Shu bois jinoyat huquqining Maxsus qismi doimo huquqning boshqa sohalari bilan birga o‘rganilishi lozim.
IIV Akademiyasining tinglovchi va kursantlariga, katta ilmiy xodimlar-izlanuvchilar va mustaqil tadqiqotchilarga, professor-o‘qituvchilarga, yuridik oliy ta’lim o‘quv yurtlari talabalariga shuningdek, jinoyat huquqi muammolari bilan qiziquvchi amaliyot xodimlariga mo‘ljallangan.
5
«JINOYAT HUQUQINING MAXSUS QISMI» TUSHUNCHASI, TIZIMI VA AHAMIYATI
Jinoyat huquqining Maxsus qismi – bu qanday ijtimoiy xavfli qilmishlar jinoyatekanligini aniqlab beruvchi, ularni sodir etgan shaxslarga qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan jazo turi va miqdorini belgilovchi, rag‘batlantiruvchi va atama-
larning huquqiy ma’nolarini sharhlovchi normalar tizimining yig‘indisidir.
Jinoyat huquqining Maxsus qismining vazifalari
qo‘riqlovchi tartibga soluvchi
tarbiyalovchi
Jinoyat huquqining Maxsus qismining tuzilish printsplari
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida mustahkamlangan qadriyatlar printspiga asoslanganligi shaxs-jamiyat-davlat
Maxsus qismining bo‘limlarini tuzishda turdosh obektning yagonaligi printspi
Maxsus qismining bo‘limlari ichida boblarni joylashtirishda bevosita obektning muhimligi printspi
Maxsus qismining boblariga moddalarni joylashtirishda jinoyatlarning «og‘iridan engiliga qarab» joylashtirish printspi
Jinoyat huquqining Maxsus qismini o‘rganish metodlari
umumiy maxsus
dialektik
sotsiologik
ctatistik
tizimli
yuridik
tarixiy
qiyosiy-huquqiy
ishontirish
majburlash
6
XII bob. Iqtisodiyot asoslariga qarshi jinoyatlar
Birinchi bo‘lim. Shaxsga qarshi jinoyatlar
I bob. Hayotga qarshi jinoyatlar
III bob. Hayot yoki sog‘liq uchun xavfli jinoyatlar
V bob. Oilaga, yoshlarga va axloqqa qarshi jinoyatlar
IV bob. Jinsiy erkinlikka qarshi jinoyatlar
VI bob. Shaxsning ozodligi, sha’ni va qadr-qimmatiga qarshi jinoyatlar
VII bob. Fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklariga qarshi jinoyatlar
Ikkinchi bo‘lim. Tinchlik va xavfsizlikka qarshi jinoyatlar
IX bob. O‘zbekiston Respublikasiga qarshi jinoyatlar
VIII bob. Tinchlik va insoniyatning xavfsizligiga qarshi jinoyatlar
Uchinchi bo‘lim. Iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar
XIII bob. Xo‘jalik faoliyati sohasidagi jinoyatlar
XI bob. O‘zgalar mulkini talon-toroj qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan jinoyatlar
X bob. O‘zgalar mulkini talon-toroj qilish
To‘rtinchi bo‘lim. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar
XIV bob. Atrof muhitni muhofaza qilish va tabiatdan foydalanish sohasidagi jinoyatlar
JINOYAT HUQUQINING MAXSUS QISMINING TIZIMI
XV bob. Boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar
Oltinchi bo‘lim. Jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar
XVIII bob. Transport harakati va undan foydalanish xavfsizligiga qarshi jinoyatlar
XVI bob. Odil sudlovga qarshi jinoyatlar
XVII bob. Jamoat xavfsizligiga qarshi jinoyatlar
XIX bob. Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravshda muomala qilishdan iborat jinoyatlar
XX bob. Jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar
Beshinchi bo‘lim. Hokimiyat, boshqaruv va jamoat birlashmalari organlarining faoliyat tartibiga qarshi jinoyatlar
XX1 bob. Axborot texnologiyalari sohasidagi jinoyatlar Ettinchi bo‘lim. Harbiy xizmatni o‘tash tartibiga qarshi jinoyatlar
XXII bob. Harbiy xizmatni o‘tash tartibiga qarshi jinoyatlar
XXI bob. Bo‘ysunish va harbiy sha’nga rioya etish tartibiga qarshi jinoyatlar
XXIII bob. Harbiy mulkni saqlash yoki undan foydalanish tartibiga qarshi jinoyatlar
XXIV bob. Harbiy mansabdorlik jinoyatlar
Sakkizinchi bo‘lim. Atamalarning huquqiy ma’nosi
II bob. Sog‘liqqa qarshi jinoyatlar
7
JINOYATLARNI KVALIFIKATSIYA QILISHNING NAZARIY ASOSLARI
Jinoyatlarni kvalifikatsiya qilish quyidagi bosqichlarga bo‘linadi
1-bosqich. Sodir etil-gan qilmishning
umumiy belgilarini aniqlash (huquqbuzar-
lik turini aniqlash)
2-bosqich. Sodir etilgan qilmishning turdosh belgilarini
aniqlash
3-bosqich. Kvalifikatsiya qilina-yotgan qilmish belgilarini jinoyat qonuni Maxsus qismi normalarida
nazarda tutilgan aniq jinoyat tarkibi belgilariga mosligini aniqlash
Jinoyatlarni kvalifikatsiya qilishning qoidalari
umumiy
xususiy
yagona
8
Birinchi bo‘lim. SHAXSGA QARSHI JINOYATLAR
Shaxsga qarshi jinoyatlar – bu O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksida belgilangan, shaxsning huquq va erkinliklarini muhofaza qilish sohasidagi ijtimoiy
munosabatlarga tajovuz qiluvchi ijtimoiy xavfli qilmishlardir
Turlari:
Hayotga qarshi jinoyatlar (JK I bob. 97–103-m.m.)
Sog‘liqqa qarshi jinoyatlar (JK II bob. 104–111-m.m.)
Hayot yoki sog‘liq uchun xavfli jinoyatlar (JK III bob. 112–117-m.m.)
Jinsiy erkinlikka qarshi jinoyatlar (JK IV bob. 118–121-m.m.)
Oilaga, yoshlarga va axloqqa qarshi jinoyatlar (JK V bob. 122–134-m.m.)
Shaxsning ozodligi, sha’ni va qadr-qimmatiga qarshi jinoyatlar (JK VI bob. 135–140-m.m.)
Fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklariga qarshi jinoyatlar (JK VII bob. 141–149-m.m.)
9
I bob. Hayotga qarshi jinoyatlar
Hayotga qarshi jinoyatlar – bu O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksida belgilangan, odam o‘ldirish, o‘limni keltirish yoki o‘zini o‘zi o‘ldirish darajasiga yetkazishda
namoyon bo‘luvchi ijtimoiy xavfli qilmishlardir
Turlari:
Qasddan odam o‘ldirish (JK 97-m.)
Kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan odam o‘ldirish (JK 98-m.)
Onaning o‘z chaqalog‘ini qasddan o‘ldirishi (JK 99-m.)
Zaruriy mudofaat chegarasidan chetga chiqib, qasddan odam o‘ldirish
(JK 100-m.)
Ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan shaxsni ushlashning zarur choralari chegarasidan chetga chiqib, qasddan odam o‘ldirish (JK
101-m.)
Ehtiyotsizlik orqasida odam o‘ldirish (JK 102-m.)
O‘zini o‘zi o‘ldirish darajasiga yetkazish (JK 103-m.)
(st. 103 UK)
10
Odam o‘ldirish – bu huquqqa xilof ravishda, qasddan boshqa shaxsning hayotidan mahrum qilishdir
Turlari:
Аsоsiy tarkib (JK 97-m. 1-q.)
Og‘irlashtiruvchi holatlarda qasddan odam o‘ldirish
(JK 97-m. 2-q.)
Еngillashtiruvchi holatlarda qasddan odam o‘ldirish:
Kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan odam o‘ldirish (JK 98-m.)
Onaning o‘z chaqalog‘ini qasddan o‘ldirishi (JK 99-m.)
Zaruriy mudofaa chegarasidan chetga chiqib qasddan odam o‘ldirish (JK 100-m.)
Ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan shaxsni ushlashning zarur choralari chegarasidan chetga chiqib, qasddan
odam o‘ldirish (JK 101-m.)
Turlari:
11
QASDDAN ODAM O‘LDIRISH (JK 97-m. 1-q.)
(Asosiy tarkib)
Boshqa insonning hayoti
Huquqqa xilof ravishda boshqa insonni hayotidan
mahrum qilish
14 yoshga to‘lgan shaxs
Qasd
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
12
JAVOBGARLIKNI OG‘IRLASHTIRADIGAN HOLATLARDA QASDDAN ODAM O‘LDIRISH (JK 97-m. 2-q.)
ikki yoki undan ortiq shaxsni («a» b.)
homiladorligi aybdorga ayon bo‘lgan ayolni («b» b.)
aybdorga ayon bo‘lgan ojiz ahvoldagi shaxsni («v» b.)
o‘z xizmat yoki fuqarolik burchini bajarishi munosabati bilan
shaxsni yoki uning yaqin qarindoshlarini («g» b.)
13 yoshga to‘lgan shaxs
bir guruh shaxslar yoki uyushgan guruh a’zosi
tomonidan yoxud o‘sha guruh manfaatlarini ko‘zlagan holda
(«p» b.)
takroran yoki xavfli retsidivist tomonidan («r» b.)
o‘ta xavfli retsidivist tomonidan («s» b.)
boshqa shaxslarning hayoti uchun xavfli bo‘lgan
usulda («d» b.)
ommaviy tartibsizliklar jarayonida («e» b.)
o‘ta shafqatsizlik bilan («j» b.)
nomusga tegish yoki jinsiy ehtiyojni zo‘rlik ishlatib g‘ayritabiiy usulda
qondirish bilan bog‘liq holda («z» b.)
tamagirlik niyatida («i» b.)
milliy yoki irqiy adovat zamirida («k» b.)
bezorilik oqibatida («l» b.)
diniy taassublar zamirida
(«m» b.)
boshqa biror jinoyatni yashirish yoki uning sodir etilishini osonlashtirish
maqsadida («o» b.)
kishi a’zolarini kesib olib boshqa kishiga ko‘chirish (transplantat)
yoki murdaning qismlaridan foydalanish maqsadida («n» b.)
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
13
KUCHLI RUHIY HAYAJONLANISH HOLATIDA QASDDAN ODAM O‘LDIRISH (JK 98-m.)
14 yoshga to‘lgan shaxs
Boshqa insonning hayoti
jabrlanuvchi
g‘ayriqonuniy zo‘rlik
og‘ir haqorat
boshqa g‘ayriqonuniy harakatlari tufayli
jabrlanuvchi tomonidan yuz
bergan
affekt holatidagi qasd
kuchli ruhiy hayajonlanish holatida yuz
bergan
Odam o‘ldirish
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
14
ONANING O‘Z CHAQALOG‘INI QASDDAN O‘LDIRISHI (JK 99-m.)
16 yoshga to‘lgan, chaqaloqning onasi
Qasd
Yangi tug‘ilgan chaqaloqning
hayoti
jabrlanuvchi yangi tug‘ilgan chaqaloq
Odam o‘ldirish
vaqti
tug‘ish vaqtida
bevosita tug‘ilishi hamon
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
yoki
15
ZARURIY MUDOFAA CHEGARASIDAN CHETGA CHIQIB, QASDDAN ODAM O‘LDIRISH (JK 100-m.)
16 yoshga to‘lgan shaxs
Qasd
boshqa insonning hayoti
jabrlanuvchi hujum qiluvchiga
Zaruriy mudofaa chegarasidan chetga
chiqib, odam o‘ldirish
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
16
IJTIMOIY XAVFLI QILMISH SODIR ETGAN SHAXSNI USHLASHNING ZARUR CHORALARI CHEGARASIDAN CHETGA CHIQIB, QASDDAN ODAM O‘LDIRISH
(JK 101-m.) 16 yoshga to‘lgan
shaxs
Qasd
Boshqa insonning hayoti
Jabrlanuvchi Ushlanilayotgan
Ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan shaxsni ushlashning
zarur choralari chegarasidan chetga chiqib,
odam o‘ldirish
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
17
EHTIYOTSIZLIK ORQASIDA ODAM O‘LDIRISH (JK 102-m.) 16 yoshga to‘lgan
shaxs
Ehtiyotsizlik
Boshqa insonning hayoti
Odam o‘ldirish
bir shaxsni (1-q.)
ikki yoki undan ortiq
shaxsni (2-q.)
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
18
O‘ZINI O‘ZI O‘LDIRISH DARAJASIGA YETKAZISH (JK 103-m.) 16 yoshga to‘lgan
shaxs Egri qasd yoki ehtiyotsizlik
Boshqa insonning
hayoti
jabrlanuvchi
shaxs
moddiy tomondan yoki boshqa jihatlardan aybdorga
qaram bo‘lmagan (1-q.)
moddiy tomondan yoki boshqa jihatlardan aybdorga
qaram bo‘lgan (2-q.)
O‘zini o‘zi
yoki
yoki
o‘ldi-rish
o‘ldirishga suiqasd qilish
darajasiga yetkazish
usul yo‘li bilan
rahmsiz muomala
qilish
shaxsning sha’ni, qadr-qimmatini muttasil ravishda kamsitish
Obyekt Obyektiv tomoni
Subyekt Subyektiv tomoni
yoki
yokshi
19
II bob. SOG‘LIQQA QARSHI JINOYATLAR
Badanga shikast yetkazish deganda, inson organlari yoki organizmi to‘qimalari anatomik butunligi yoki ular fiziologik funktsiyasining tashqi ta’sir oqibatida buzilishi tushuniladi
Turlari:
Qasddan badanga og‘ir shikast yetkazish (JK 104-m.)
Qasddan badanga o‘rtacha og‘ir shikast yetkazish (JK 105-m.)
Kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan badanga og‘ir yoki o‘rtacha og‘ir shikast yetkazish
(JK 106-m.)
Zaruriy mudofaa chegarasidan chetga chiqib, qasddan badanga og‘ir shikast yetkazish
(JK 107-m.)
Ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan shaxsni ushlashning zarur choralari
chegarasidan chetga chiqib, badanga qasddan og‘ir shikast yetkazish (JK 108-m.)
Qasddan badanga yengil shikast yetkazish (JK 109-m.)
Qiynash (JK 110-m.)
Ehtiyotsizlik orqasida badanga o‘rtacha og‘ir yoki og‘ir shikast yetkazish
(JK 111-m.)
20
QASDDAN BADANGA OG‘IR SHIKAST YETKAZISH (JK 104-m. 1-q.) 14 yoshga to‘lgan
shaxs
Qasd
Boshqa shaxsning sog‘ligi
Badanga og‘ir shikast yetkazish
sodir etilayotgan paytda hayot uchun xavfli bo‘lsa
ko‘rish, so‘zlash, eshitish qobiliyatini yo‘qolishiga sabab bo‘lsa
ruhiy kasalga chalinishiga sabab bo‘lsa
umumiy mehnat qobiliyatining o‘ttiz uch foizidan kam bo‘lgan qismining doimiy
yo‘qolishiga sabab bo‘lsa
homilaning tushishiga sabab bo‘lsa
badanning tuzalmaydigan darajada xunuklashishiga sabab bo‘lsa
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
biron a’zoning ishdan chiqishi yoki uning faoliyati tamoman yo‘qolishiga sabab bo‘lsa
21
QASDDAN BADANGA OG‘IR SHIKAST YETKAZISH (JK 104-m. 2–3-q.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
homiladorligi aybdorga ayon bo‘lgan ayolga nisbatan (2-q. «a» b.)
o‘z xizmat yoki fuqarolik burchini bajarishi munosabati bilan shaxsga yoki uning yaqin
qarindoshlariga nisbatan (2-q. «b» b.)
ikki yoki undan ortiq shaxsga nisbatan (3-q. «a» b.)
o‘ta shafqatsizlik bilan (2-q. «v» b.)
ommaviy tartib-sizliklar jarayonida
(2-q. «g» b.)
jabrlanuvchining o‘lishiga sabab bo‘lsa
(3-q. «d» b.)
14 yoshga to‘lgan shaxs
bir guruh shaxslar tomonidan sodir etilgan bo‘lsa
(2-q. «k» b.)
takroran, xavfli retsidivist yoki ilgari Jinoyat kodeksining 97-m. nazarda tutilgan tarzda qasddan
odam o‘ldirgan shaxs tomonidan (3-q. «b» b.)
o‘ta xavfli retsidivist tomonidan (3-q. «v» b.)
uyushgan guruh a’zosi tomonidan yoki shu guruh manfaatlarini ko‘zlab sodir etilgan bo‘lsa
(3-q. «g» b.)
tamagirlik niyatida (2-q. «d» b.)
bezorilik niyatida (2-q. «e» b.)
millatlararo yoki irqiy adovat zamirida (2-q. «j» b.)
diniy taassublar zamirida (2-q. «z» b.)
kishi a’zolarini kesib olib, boshqa kishiga ko‘chirish (transplantant)
maqsadida (2-q. «i» b.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
22
QASDDAN BADANGA O‘RTACHA OG‘IR SHIKAST YETKAZISH (JK 105-m. 1-q.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
14 yoshga to‘lgan shaxs
Qasd
Boshqa shaxsning sog‘ligi
Qasddan badanga o‘rtacha og‘ir shikast etkazish
sodir etilayotgan paytda hayot uchun xavfli bo‘lmagan
JKning 104-m. nazarda tutilgan oqibatlarga olib kelmagan, lekin
sog‘liqning uzoq vaqt, ya’ni
kamida yigirma bir kun, ammo to‘rt
oydan ko‘p bo‘lmagan davrda yomonlashuviga
sabab bo‘lsa
umumiy mehnat qobiliyatining o‘n foizidan o‘ttiz uch
foizigacha yo‘qolishiga sabab
bo‘lsa
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
23
QASDDAN BADANGA O‘RTACHA OG‘IR SHIKAST YETKAZISH (JK 105-m. 2-q.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
ikki yoki undan ortiq shaxsga nisbatan («a» b.)
homiladorligi aybdorga ayon bo‘lgan ayolga nisbatan («b» b.)
o‘z xizmat yoki fuqarolik burchini bajarishi munosabati bilan shaxsga yoki uning yaqin
qarindoshlariga nisbatan («v» b.)
o‘ta shafqatsizlik bilan («g» b.)
ommaviy tartibsizliklar
jarayonida («d» b.)
14 yoshga to‘lgan shaxs
bir guruh shaxslar yoki uyushgan guruh a’zosi tomonidan yoxud
shu guruh manfaatlarini ko‘zlab («i» b.)
takroran, xavfli retsidivist yoki ilgari Jinoyat kodeksining 104-m. nazarda tutilgan qasddan
badanga og‘ir shikast yetkazish jinoyatini sodir etgan yoxud Jinoyat kodeksining 97-m. nazarda tutilgan
qasddan odam o‘ldirish jinoyatini sodir etgan shaxs tomonidan («k» b.)
o‘ta xavfli retsidivist tomonidan
(«l» b.)
tamagirlik niyatida («e» b.)
millatlararo yoki irqiy adovat
zamirida («j» b.)
diniy taassublar zamirida («z» b.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tomoni
Subyektiv tomoni
24
KUCHLI RUHIY HAYAJONLANISH HOLATIDA QASDDAN BADANGA OG‘IR YOKI O‘RTACHA OG‘IR SHIKAST YETKAZISH (JK 106-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Boshqa shaxsning sog‘ligi
14 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘sаtdаn yuz bergаn kuchli ruhiy hаyajоnlаnish hоlаtidа qаsddаn bаdаngа оg‘ir yoki o‘rtаchа оg‘ir
shikаst etkаzish
jаbrlаnuvchi tоmоnidаn qilingаn g‘аyriqоnuniy zo‘rlik tufаyli
jаbrlаnuvchi tоmоnidаn qilingаn оg‘ir hаqоrаt tufаyli
shuningdek, aybdоrning yoki uning yaqin kishisining o‘limigа yoki sоg‘lig‘igа ziyon
etkаzilishigа sаbаb bo‘lgаn yoхud sаbаb bo‘lishi mumkin bo‘lgаn jаbrlаnuvchining bоshqа
g‘ayriqоnuniy hаrаkаtlаri tufаyli
Qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Obyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
25
ZARURIY MUDOFAA CHEGARASIDAN CHETGA CHIQIB, QASDDAN BADANGA OG‘IR SHIKAST YETKAZISH (JK 107-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Bоshqа shахsning sоg‘ligi
Zаruriy mudоfаа chegаrаsidаn chetgа chiqib, qаsddаn bаdаngа
og‘ir shikаst etkаzish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
26
IJTIMOIY XAVFLI QILMISH SODIR ETGAN SHAXSNI USHLASHNING ZARUR CHORALARI CHEGARASIDAN CHETGA CHIQIB, BADANGA QASDDAN OG‘IR
SHIKAST YETKAZISH (JK 108-m.)
Bоshqа shахsning sоg‘ligi
Ijtimоiy хаvfli qilmish sоdir etgаn shахsni ushlаshning zаrur chоrаlаri chegаrаsidаn
chetgа chiqib, bаdаngа оg‘ir shikаst etkаzish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
27
QASDDAN BADANGA YENGIL SHIKAST YETKAZISH (JK 109-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Bоshqа shахsning sоg‘ligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
Bаdаngа engil shikаst etkаzish
sоg‘liqning qisqа muddаtgа yomоnlаshuvigа yoki mehnаt qоbiliyatining unchа uzоq bo‘lmаgаn muddаtgа yo‘qоlishigа оlib kelmаgаn bo‘lsа
o‘shа hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn
bo‘lsа (1-q.)
sоg‘liqning qisqа vаqt, ya’ni оlti kundаn оrtiq, аmmо yigirmа bir kundаn ko‘p bo‘lmаgаn
muddаtgа yomоnlаshuvigа yoki umumiy mehnаt qоbiliyatining unchа uzоq bo‘lmаgаn muddаtgа
yo‘qоtilishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
28
QIYNASH (JK 110-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Bоshqа shахsning sоg‘ligi
Muttаsil rаvishdа do‘ppоslаsh yoki bоshqаchа hаrаkаtlаr bilаn qiynаsh, аgаr O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksining 104, 105-m. nаzаrdа tutilgаn
оqibаtlаrni keltirib chiqаrmаgаn bo‘lsа (1-q.)
O`shа hаrаkаtlаr:
vоyagа etmаgаn shахsgа nisbаtаn (2-q. «а» b.)
hоmilаdоrligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn аyolgа nisbаtаn (2-q. «b» b.)
оjiz аhvоldаligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn shахsgа nisbаtаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
Muttаsil rаvishdа do‘ppоslаsh degаndа, jаbrlаnuvchigа jismоniy yoki ruhiy аzоb berish
mаqsаdidа yagоnа qаsd bilаn qаmrаb оlingаn vа shахs bаdаnigа kаmidа uch mаrtа sоdir etilgаn
zаrbа berish tushunilаdi
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
29
EHTIYOTSIZLIK ORQASIDA BADANGA O‘RTACHA OG‘IR YOKI OG‘IR SHIKAST YETKAZISH (JK 111-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Bоshqа shахsning sоg‘ligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Ehtiyotsizlik
Shikаst etkаzish
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst etkаzish (1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst etkаzish (2-q.)
ikki yoki undаn оrtiq shахsning bаdаnigа o‘rtаchа оg‘ir yoki bаdаngа
оg‘ir shikаst etkаzish (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
30
III bob. HAYOT YOKI SOG‘LIQ UCHUN XAVFLI JINOYATLAR
Hаyot yoki sоg‘liq uchun хаvfli jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа belgilаngаn, fuqаrоlаrning hаyoti vа sоg‘ligining хаvfsizligini tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаrgа reаl хаvf tug‘diruvchi ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
O‘ldirish yoki zo‘rlik ishlаtish bilаn qo‘rqitish (JK 112-m.)
Tаnоsil yoki OIV kаsаlligi/ОITSni tаrqаtish
(JK 113-m.)
Jinоiy rаvishdа hоmilа tushirish (аbоrt) (JK 114-m.)
Аyolni o‘z hоmilаsini sun’iy rаvishdа tushirishgа mаjburlаsh
(JK 115-m.)
Kаsb yuzаsidаn o‘z vаzifаlаrini lоzim dаrаjаdа bаjаrmаslik
(JK 116-m.)
Хаvf оstidа qоldirish (JK 117-m.)
31
O‘LDIRISH YOKI ZO‘RLIK ISHLATISH BILAN QO‘RQITISH (JK 112-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Insоnning hаyoti vа sоg‘ligi
O‘z хizmаt yoki fuqаrоlik burchini bаjаrishi munоsаbаti bilаn
shахsgа yoki uning yaqin qаrindоshlаrigа nisbаtаn (3-q.)
qo‘rqitish
o‘ldirish
zo‘rlik ishlаtish bilаn
yoki
16 yoshgа to‘lgаn shахs
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «а» b.)
uyushgаn guruh а’zоsi tоmоnidаn
(2-q. «b» b.) To‘g‘ri
qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
аgаr bu hаrаkаt аmаlgа оshirilishidаn хаvfsirаsh
uchun etаrli аsоslаr mаvjud bo‘lsа
32
TANOSIL YOKI OIV KASALLIGI/OITSNI TARQATISH (JK 113-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
16 yoshgа to‘lgаn shахs
O‘zidа tаnоsil yoki ОIV kаsаlligi/ОITS bоrligini
bilgаnligi
Insоnning hаyoti vа sоg‘ligi
Jаbrlаnuvchi
ikki yoki undаn оrtiq shахsgа nisbаtаn
(3-q. «а» b.)
vоyagа etmаgаn shахsgа nisbаtаn sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Bоshqа shахsni tаnоsil kаsаlligini yuqtirish хаvfi оstidа qоldirish
(1-q.) O‘shа
hаrаkаtlаr Bоshqа shахsgа tаnоsil kаsаlligini yuqtirish (2- q.)
Bоshqа shахsni ОIV kаsаlligi
ОITSni yuqtirish хаvfi оstidа qоldirish
(4-q.)
yoki
ОIV kаsаlligi / ОITSni yuqtirish
(4-q.)
Bilа turib
Qаsd yoki o‘z-o‘zigа ishоnish
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
33
TANOSIL YOKI OIV KASALLIGI/OITSNI TARQATISH (JK 113-m. 5-q.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Insоnning hаyoti vа sоg‘ligi
Shахsning kаsb yuzаsidаn o‘z vаzifаlаrini bаjаrmаgаnligi yoki lоzim
dаrаjаdа bаjаrmаgаnligi оqibаtidа
bоshqа shахsgа
ОIV kаsаlligi/ОITSni yuqtirishi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
shахsning kаsbi yuzаsidаn bemоrgа qаrаsh yoki dаvоlаsh
yoхud bоshqа хizmаtlаr ko‘rsаtish yuzаsidаn birоn-bir
hаrаkаtni аmаlgа оshirish vаzifаsi yuklаtilgаn tibbiyot
хоdimlаri, sоg‘liqni sаqlаsh vа bоshqа хizmаtlаrning
хоdimlаri
ОIV (оdаmning immunitet tаnqisligi virusi) infektsiyasi dаvri оdаm оrgаnizmidа virus bоr, lekin kаsаllik аlоmаtlаri hаli nаmоyon
bo‘lmаgаn dаvr hisоblаnаdi
ОITС (оrttirilgаn immunitet tаnqisligi sindrоmi) – kаsаllikning eng so‘nggi bоsqichi sifаtidа bаhоlаnаdi
ehtiyotsizlik
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
34
JINOIY RAVISHDA HOMILA TUSHIRISH (ABORT) (JK 114-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Shахsning hаyoti vа sоg‘ligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Shifоkоr аkusher,
ginekоlоg (1-q. vа 3-q.)
Sun’iy rаvishdа hоmilа tushurishgа huquqi bo‘lmаgаn shахs
(2-q. vа 3-q.)
Qаsd (1-q. vа 2-q.)
Sun’iy rаvishdа hоmilа tushirish (аbоrt)
Jоyi
dаvоlаsh muаssаsаlаridаn tаshqаridа (1-q.)
tibbiy nuqtаi nаzаrdаn mumkin bo‘lmаgаn hоldа
(1-q.)
Sаbаb bo‘lsа:
jаbrlаnuvchining o‘limigа (3-q. «а» b.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrgа (3-q. «b» b.)
Qilmishgа nisbаtаn qаsd оqibаtgа nisbаtаn ehtiyotsizlik
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
35
AYOLNI O‘Z HOMILASINI SUN’IY RAVISHDA TUSHIRISHGA MAJBURLASH (JK 115-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Insоnning hаyoti vа sоg‘ligi
jаbrlаnuvchi hоmilаdоr аyol
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Hоmilаni sun’iy rаvishdа tushirishgа mаjburlаsh (jinоiy
аbоrtgа)
аgаr hоmilа sun’iy tushirilgаn bo‘lsа
To‘g‘ri qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
36
KASB YUZASIDAN O‘Z VAZIFALARINI LOZIM DARAJADA BAJARMASLIK (JK 116-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Insоnning hаyoti vа sоg‘ligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qоnun yoki mахsus qоidаlаrgа muvоfiq kаsаlgа yordаm ko‘rsаtishi shаrt bo‘lgаn
shахs (2, 3, 4-q. q.)
O‘z kаsbigа nisbаtаn bepаrvоligi yoki insоfsizlik bilаn munоsаbаtdа bo‘lishi tufаyli, kаsb yuzаsidаn o‘z vаzifаlаrini
bаjаrmаgаnligi yoki lоzim dаrаjаdа bаjаrmаgаnligi (1-q.)
Kаsаlgа uzrli sаbаbsiz yordаm ko‘rsаtmаgаnligi (2-q.)
Sаbаb bo‘lsа:
Ehtiyotsizlik
O‘rtаchа оg‘ir shikаst etkаzilishigа (1 vа 2-q. q.)
Оg‘ir shikаst etkаzilishigа (1 vа 2-q. q.)
Оdаm o‘lishigа (3-q.)
Оdаmlаrning o‘limigа (4-q. «а» b.)
Bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrgа (4-q. «b» b.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
37
XAVF OSTIDA QOLDIRISH (JK 117-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
16 yoshgа to‘lgаn shахs
jаrblаnuvchigа yordаm
berishi shаrt vа bundаy
imkоniyatgа egа bo‘lgаn
shахs
Insоnning hаyoti vа sоg‘ligi
Jаbrlаnuvchi
hаyoti yoki sоg‘ligi хаvf оstidа qоlgаn vа o‘zini o‘zi
himоya qilish imkоniyatidаn mаhrum bo‘lgаn shахs Yordаmsiz
qоldirish
Sаbаb bo‘lsа:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst etkаzilishigа
(1-q.)
оdаm o‘lishigа (2-q.)
оdаmlаrning o‘limigа (3-q. «а» b.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrgа (3-q. «b» b.)
To‘g‘ri qаsd
Egri qаsd yoki ehtiyotsizlik
jаrblаnuvchini хаvfli аhvоlgа sоlib qo‘ygаn
shахs
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
38
IV bob. JINSIY ERKINLIKKA QARSHI JINOYATLAR
Jinsiy erkinlikkа qаrshi jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksi nоrmаlаri bilаn tа’qiqlаngаn jinsiy munоsаbаtlаrning nоrmаl tаrtibi vа erkinligigа
tаjоvuz qiluvchi hаmdа jinsiy ахlоqning аsоsiy printsiplаrini buzuvchi ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Nоmusgа tegish (JK 118-m.)
Jinsiy ehtiyojni zo‘rlik ishlаtib g‘аyritаbiiy usuldа qоndirish
(JK 119-m.)
Besоqоlbоzlik (JK 120-m.)
Аyolni jinsiy аlоqа qilishgа mаjbur qilish (JK 121-m.)
39
NOMUSGA TEGISH (JK 118-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Nоmusgа tegish
Jinsiy аlоqа qilish
jаbrlаnuvchining оjizligidаn fоydаlаnib
quyidаgilаr bilаn sоdir
etilsа
jаbrlаnuvchi
o‘n to‘rt yoshgа to‘lmаgаnligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn shахsni (4-q.)
yaqin qаrindоshgа nisbаtаn (3-q. «b» b.)
jаbrlаnuvchining o‘n sаkkiz yoshgа to‘lmаgаnligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn
hоldа (3-q. «а» b.)
ikki yoki bir nechа shахsgа nisbаtаn (2-q. «а» b.)
Shахsning jinsiy
erkinligi
yoki
zo‘rlik ishlаtib
qo‘rqitib
yoki
o‘ldirish bilаn qo‘rqitib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
оg‘ir оqibаtlаrgа оlib kelgаn bo‘lsа (3-q. «d» b.)
To‘g‘ri qаsd
14 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn, хаvfli retsidivist tоmоnidаn yoхud ilgаri
O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksining 119-
mоddаsidа nаzаrdа tutilgаn jinоyatni sоdir etgаn shахs
tоmоnidаn (2-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn (2-q. «v» b.)
оmmаviy tаrtibsizliklаr qаtnаshchisi tоmоnidаn
(3-q. «v» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (3-q. «g» b.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
yoki
40
JINSIY EHTIYOJNI ZO‘RLIK ISHLATIB G‘AYRITABIIY USULDA QONDIRISH (JK 119-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
quyidаgilаr bilаn sоdir
etilsа
jаbrlаnuvchi
o‘n to‘rt yoshgа to‘lmаgаnligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn shахsni (4-q.)
yaqin qаrindоshgа nisbаtаn (3-q. «b» b.)
jаbrlаnuvchining o‘n sаkkiz yoshgа to‘lmаgаnligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn hоldа (3-q. «а» b.)
ikki yoki bir nechа shахsgа nisbаtаn (2-q. «а» b.)
Shахsning jinsiy
erkinligi
yoki
zo‘rlik ishlаtib
qo‘rqitib
yoki
o‘ldirish bilаn qo‘rqitib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
оg‘ir оqibаtlаrgа оlib kelgаn bo‘lsа (3-q. «d» b.)
To‘g‘ri qаsd
14 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn, хаvfli retsidivist tоmо-nidаn yoхud ilgаri O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksi-ning 119-mоddаsidа nаzаrdа tutilgаn jinоyatni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn (2-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn (2-q. «v» b.)
оmmаviy tаrtibsizliklаr qаtnаshchisi tоmоnidаn
(3-q. «v» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (3-q. «g» b.)
Jinsiy ehtiyojni g‘аyritаbiiy usuldа qоndirish
jаbrlаnuvchining оjizligidаn fоydаlаnib
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Obyekt
Subyekt
Obyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
yoki
41
BESOQOLBOZLIK (JK 120-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Jinsiy munоsаbаtlаrning nоrmаl tаrtibi
Erkаkning erkаk bilаn zo‘rlik ishlаtmаsdаn jinsiy ehtiyojini
qоndirishi
16 yoshgа to‘lgаn erkаk jinsidаgi shахs
To‘g‘ri qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
42
AYOLNI JINSIY ALOQA QILISHGA MAJBUR ETISH (JK 121-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Аyolning jinsiy erkinligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
jаrblаnuvchi ungа хizmаt, mоddiy yoki bоshqа jihаtlаrdаn
qаrаm bo‘lgаn bo‘lsа
Mаjbur etish
jinsiy аlоqа
qilishgа (1-q.)
jinsiy ehtiyojni g‘аyritаbiiy
usuldа qоndirishgа (1-q.)
bilаn bоg‘liq hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
jinsiy аlоqаdа bo‘lish
jinsiy ehtiyojni g‘аyritаbiiy
usuldа qоndirish
To‘g‘ri qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
43
V bob. OILAGA, YOSHLARGA VA AXLOQQA QARSHI JINOYATLAR
Оilаgа, yoshlаrgа vа ахlоqqа qаrshi jinоyatlаr
Оilа vа yoshlаrgа qаrshi jinоyatlаr
Ахlоqqа qаrshi jinоyatlаr
Vоyagа etmаgаn yoki mehnаtgа lаyoqаtsiz shахslаrni mоddiy tа’minlаshdаn bo‘yin
tоvlаsh (JK 122-m.)
Оtа-оnаni mоddiy tа’min-lаshdаn bo‘yin tоvlаsh
(JK 123-m.)
Bоlаni аlmаshtirib qo‘yish (JK 124-m.)
Fаrzаndlikkа оlish sirini оshkоr qilish (JK 125-m.)
Ko‘p хоtinli bo‘lish (JK 126-m.)
Vоyagа etmаgаn shахsni g‘аyriijtimоiy хаtti-hаrаkаtlаrgа
jаlb qilish (JK 127-m.)
O‘n оlti yoshgа to‘lmаgаn shахs bilаn jinsiy аlоqа qilish
(JK 128-m.)
O‘n оlti yoshgа to‘lmаgаn shахsgа nisbаtаn uyatsiz-buzuq hаrаkаtlаr
qilish (JK 129-m.)
Pоrnоgrаfik mаhsulоtni tаyyorlаsh, оlib kirish, tаrqаtish, reklаmа qilish,
nаmоyish etish (JK 130-m.)
Fоhishахоnа sаqlаsh yoki qo‘shmаchilik qilish
(JK 131-m.)
Tаriх yoki mаdаniyat yodgоr-liklаrini nоbud qilish, buzish yoki ulаrgа shikаst etkаzish
(JK 132-m.)
Insоn а’zоlаri yoki to‘qimаlаrini аjrаtib оlish
(JK 133-m.)
Qаbrni tаhqirlаsh (JK 134-m.)
Nikоh yoshi to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini buzish
(JK 1251-m.) Zo‘rаvоnlik yoki shаfqаtsizlikni tаrg‘ib qiluvchi mаhsulоtni tаyyor-lаsh, оlib kirish, tаrqаtish, reklаmа
qilish, nаmоyish etish (JK 1301-m.)
44
VOYAGA YETMAGAN YOKI MEHNATGA LAYOQATSIZ SHAXSLARNI MODDIY TA’MINLASHDAN BO‘YIN TOVLASH (JK 122-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Yashаsh vа rivоjlаnishning nоrmаl shаrоiti
jаbrlаnuvchilаr:
vоyagа etmаgаn shахs
mоddiy yordаmgа muhtоj, mehnаtgа lаyoqаtsiz shахslаr
Sudning hаl qiluv qаrоrigа аsоsаn 18 yoshgа to‘lgаn,
mаjburiyat yuklаtilgаn shахs
Mоddiy yordаmgа muhtоj bo‘lgаn vоyagа etmаgаn yoki mehnаtgа
lаyoqаtsiz shахslаrni mоddiy jihаtdаn tа’minlаsh uchun sudning hаl qiluv qаrоrigа binоаn
undirilishi lоzim bo‘lgаn mаblаg‘ni jаmi bo‘lib
uch оydаn оrtiq muddаt mоbаynidа to‘lаmаslik
(1-q.)
To‘g‘ri qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilsа (2-q)
45
OTA-ONANI MODDIY TA’MINLASHDAN BO‘YIN TOVLASH (JK 123-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Yashаshning mоddiy shаrоiti
jаbrlаnuvchilаr:
оtа-оnа
ulаrning o‘rnini bоsuvchi shахslаr
mоddiy yordаmgа muhtоj bo‘lgаnlаr
Sudning hаl qiluv qаrоrigа аsоsаn 18
yoshgа to‘lgаn, mаjburiyat yuklаtilgаn
shахs
Vоyagа etgаn shахslаrning mehnаtgа lаyoqаtsiz vа mоddiy
yordаmgа muhtоj bo‘lgаn оtа-оnаni yoki
ulаrning o‘rnini bоsuvchi mоddiy
jihаtdаn tа’minlаsh uchun sudning hаl qiluv
qаrоrigа binоаn undirilishi lоzim
bo‘lgаn mаblаg‘ni jаmi bo‘lib uch оydаn оrtiq
muddаt mоbаynidа to‘lаmаsligi
To‘g‘ri qаsd
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
46
BOLANI ALMASHTIRIB QO‘YISH (JK 124-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Bоlаning rivоjlаnishi vа shаkllаnishini
tа`minlоvchi nоrmаl shаrt-shаrоit
Bоlаni аlmаshtirib qo‘yish, ya`ni yangi tug‘ilgаn chаqаlоqni
bоshqаsi bilаn аlmаshtirish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Mоtiv:
tаmа-girlik
bоshqа pаst
niyatlаr
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
47
FARZANDLIKKA OLISH SIRINI OSHKOR QILISH (JK 125-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Fаrzаndlikkа оlingаn bоlаning rivоjlаnishi vа
shаkllаnishini tа’minlоvchi nоrmаl
shаrt-shаrоitlаr, shuningdek, bоlаni fаrzаndlikkа оlgаn
оilаning mаnfааtlаri
Fаrzаndlikkа bоlа оluvchilаr
yoki vаsiylik vа hоmiylik оrgаnining erkigа qаrshi etim
yoki оtа-оnаlаrining g‘аmхo‘rligidаn mаhrum
bo‘lgаn bоlаlаrni fаrzаndlikkа оlishning qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn sirini оshkоr qilish (1-q.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
kаsb fаоliyati yoki хizmаt mаvqeigа ko‘rа fаrzаndlikkа оlishni sir sаqlаshi shаrt bo‘lgаn shахs tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
Qаsd
g‘аrаzgo‘ylik yoki bоshqа pаst niyatlаrdа sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (2-q. «v» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
48
NIKOH YOSHI TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI BUZISH (JK 1251-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Nikоh yoshi vа undаn kelib chiquvchi munоsаbаtlаrni
tаrtibgа sоluvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
18 yoshgа to‘lgаn shахs
оtа-оnа yoki ulаrning o‘rnini bоsuvchi shахslаr
(2-q.)
nikоh tuzishgа dоir diniy mаrоsimni аmаlgа
оshirgаn shахs (3-q.)
hаr qаndаy jismоniy shахs (1-q.)
Nikоh yoshigа etmаgаn shахs bilаn hаqiqаtdа nikоh
munоsаbаtlаrigа kirishish (1-q.)
Nikоh yoshigа etmаgаn shахsni (2-q.)
ergа berish
uylаntirish
Nikоh yoshigа etmаgаn shахs bilаn nikоh tuzishgа
dоir diniy mаrоsimni аmаlgа оshirish (3-q.)
shundаy qilmishlаr uchun mа’muriy jаzо
qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа
(1–3-q.) Qаsd
O‘zbekistоn Respublikаsi Оilа kоdeksining 15-mоddаsigа binоаn, nikоh yoshi erkаklаr uchun o‘n sаkkiz yosh, аyollаr uchun o‘n etti yosh etib belgilаnаdi. Uzrli sаbаblаr bo‘lgаnidа, аlоhidа hоllаrdа (hоmilаdоrlik,
bоlа tug‘ilishi, vоyagа etmаgаn shахsning to‘lа muоmаlаgа lаyoqаtli deb e’lоn qilinishi (emаnsipаtsiya), nikоhgа kirishni хоhlоvchilаrning iltimоsigа ko‘rа nikоh dаvlаt ro‘yхаtidаn o‘tkаzilаdigаn jоydаgi tumаn,
shаhаr hоkimi nikоh yoshini ko‘pi bilаn bir yilgа kаmаytirishi mumkin.
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
49
KO‘P XOTINLI BO‘LISH (JK 126-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Оilаdаgi nоrmаl turmush tаrzi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Ko‘p хоtinli bo‘lish
Qаsd
umumiy ro‘zg‘оr аsоsidа ikki yoki undаn оrtiq аyol
bilаn er-хоtin bo‘lib yashаsh
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
50
VOYAGA YETMAGAN SHAXSNI G‘AYRIIJTIMOIY XATTI-HARAKATLARGA JALB QILISH (JK 127-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Nоrmаl rivоjlаnishi vа to‘g‘ri tаrbiyalаnishi
jаbrlаnuvchi
vоyagа etmаgаn shахs
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Vоyagа etmаgаn shахsni jаlb qilish
tilаmchilikkа (1-q.)
spirtli ichimliklаr iste’mоl qilishgа, giyohvаndlik yoki psiхоtrоp hisоblаnmаgаn,
lekin kishining аql-idrоkigа tа’sir qilаdigаn vоsitа vа
mоddаlаrni iste’mоl etishgа (1-q.)
shundаy hаrаkаtlаr
uchun mа’muriy jаzо
qo‘llаnil-gаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
ikki yoki undаn оrtiq vоyagа
etmаgаn shахsgа nisbаtаn
(3-q. «b» b.)
o‘quv yurtlаridа yoki o‘quvchilаr, tаlаbаlаr o‘quv-tаrbiya, spоrt yoki jаmоаt tаdbirlаri o‘tkаzаdigаn bоshqа jоylаrdа sоdir etilishi
(3-q. «v» b.)
giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp
mоddаlаrni iste’mоl etishgа (2-q.)
ilgаri giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp
mоddаlаrni g‘аyriqоnuniy rаvishdа muоmаlаgа
chiqаrish bilаn bоg‘liq hаr qаndаy jinоyatni sоdir
etgаn shахs (3-q. «а» b.)
Qаsd
jinоyat qilishgа (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
51
O‘N OLTI YOSHGA TO‘LMAGAN SHAXS BILAN JINSIY ALOQA QILISH (JK 128-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Vоyagа etmаgаn shахsning jismоnаn vа
ахlоqаn to‘g‘ri shаkllаnishi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ilgаri O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksining 118, 119-mоddа-
lаridа nаzаrdа tutilgаn jinоyatlаrni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Shахsning o‘n оlti yoshgа to‘lmаgаnligi
аybdоrgа аyon bo‘lgаni hоldа u bilаn jinsiy
аlоqа qilish yoki jinsiy ehtiyojni
g‘аyritаbiiy usuldа qоndirish (1-q.)
To‘g‘ri qаsd
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «а» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
52
O‘N OLTI YOSHGA TO‘LMAGAN SHAXSGA NISBATAN UYATSIZ-BUZUQ HARAKATLAR QILISH (JK 129-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Vоyagа etmаgаn shахsning jismоnаn vа
ахlоqаn to‘g‘ri shаkllаnishi
Shахsning o‘n оlti yoshgа to‘lmаgаnligi
аybdоrgа аyon bo‘lgаni hоldа ungа nisbаtаn
uyatsiz-buzuq hаrаkаtlаr sоdir etish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
zo‘rlik ishlаtmаy (1-q.)
zo‘rlik ishlаtib yoki qo‘rqitib
(2-q.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
53
PORNOGRAFIK MAHSULOTNI TAYYORLASH, OLIB KIRISH, TARQATISH, REKLAMA QILISH, NAMOYISH ETISH (JK 130-m. 1–2-q.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Jаmiyatdа umum e’tirоf etilgаn jinsiy
оdоb-ахlоq sоhаsidаgi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаyyorlаsh
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
Qаsd
predmet
pоrnоgrаfik mаhsulоt
Pоrnоgrаfik mаhsulоtni tаrqаtish, reklаmа qilish, nаmоyish etish mаqsаdidа
O‘zbekistоn Respublikаsi hududigа оlib kirish
tаrqаtish
reklаmа qilish
nаmоyish etish
mаqsаd
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «а» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
bаdiiy qimmаtgа egа bo‘lmаgаn vа ilmiy, tibbiy yoki o‘quv mаqsаdlаri uchun mo‘ljаllаnmаgаn, оdаm jinsiy а’zоlаrining yoхud оdаm tоmоnidаn hаqiqаtdа sоdir etilаyotgаn yoki shungа o‘хshаtilgаn jinsiy аlоqаning tаvsifini yoхud fоtо, videо
tаsvirini yoki bоshqа tаsvirini o‘z ichigа оlgаn mаteriаllаr vа nаrsаlаr
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
54
PORNOGRAFIK MAHSULOTNI TAYYORLASH, OLIB KIRISH, TARQATISH, REKLAMA QILISH, NAMOYISH ETISH (JK 130-m. 3-q.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Jаmiyatdа umum e’tirоf etilgаn оdоb-
ахlоq sоhаsidаgi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn hаr qаndаy jismоniy shахs
tаyyorlаsh
vоyagа etmаgаn shахsni pоrnоgrаfik хususiyatgа egа
hаrаkаtlаrning ijrоchisi sifаtidа jаlb qilish
Qаsd
predmet
vоyagа etmаgаn shахs tаvsiflаngаn yoki
tаsvirlаngаn pоrnоgrаfik mаhsulоt
Vоyagа etmаgаn shахs tаvsiflаngаn yoki tаsvirlаngаn pоrnоgrаfik mаhsulоtni
tаrqаtish, reklаmа qilish, nаmоyish etish mаqsаdidа
O‘zbekistоn Respublikаsi hududigа оlib kirish
tаrqаtish
reklаmа qilish
nаmоyish etish
mаqsаd
vоyagа etmаgаn shахsning hаqiqiy yoki uyushtirilgаn оchiq shаhvоniy fаоliyatidаgi ishtirоkini hаr qаndаy vоsitаlаr оrqаli аks ettirilgаn tаsviri, huddi shuningdek, shаhvоniy mаqsаdlаr uchun vоyagа etmаgаn
shахsning jinsiy а’zоlаrini аks ettiruvchi hаr qаndаy mаhsulоt
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
55
ZO‘RAVONLIK YOKI SHAFQATSIZLIKNI TARG‘IB QILUVCHI MAHSULOTNI TAYYORLASH, OLIB KIRISH, TARQATISH, REKLAMA QILISH, NAMOYISH ETISH (JK 1301-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Jаmiyatning ахlоqiy vа mаdаniy hаyot
printsiplаrini tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаyyorlаsh
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn
keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
Qаsd
predmet
zo‘rаvоnlikni yoki shаfqаtsizlikni tаrg‘ib
qiluvchi mаhsulоt
Zo‘rаvоnlikni yoki shаfqаtsizlikni tаrg‘ib qiluvchi mаhsulоtni tаrqаtish, reklаmа qilish,
nаmоyish etish mаqsаdidа O‘zbekistоn Respublikаsi hududigа оlib kirish
tаrqаtish
reklаmа qilish
nаmоyish etish
mаqsаd
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «а» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
bаdiiy, ilmiy yoki mаdаniy qimmаtgа egа bo‘lmаgаn, zo‘rаvоnlikni yoki shаfqаtsizlikni sоdir etishgа undаydigаn mаteriаllаr vа nаrsаlаr
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
56
FOHISHAXONA SAQLASH YOKI QO‘SHMACHILIK QILISH (JK 131-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Ijtimоiy ахlоq nоrmаlаri
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn, хаvfli retsidivist yoki O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksining 135 yoki 137-mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn jinоyatlаrni ilgаri sоdir etgаn shахs tоmоnidаn
sоdir qilingаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Fоhishахоnа tаshkil etish yoki sаqlаsh, shuningdek,
qo‘shmаchilik qilish (1-q.)
vоyagа etmаgаn shахsni jаlb qilgаn hоldа
(2-q. «а» b.)
Qаsd
mоtiv
g‘аrаzli yoki bоshqа pаst niyatlаrdа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
57
TARIX YOKI MADANIYAT YODGORLIKLARINI NOBUD QILISH, BUZISH YOKI ULARGA SHIKAST YETKAZISH (JK 132-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Ijtimоiy ахlоq nоrmаlаri
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Dаvlаt muhоfаzаsigа оlingаn tаriх yoki mаdаniyat yodgоrliklаrini qаsddаn
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
(2-q.)
Qаsd
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа miqdоridа qоplаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (3-q.)
nоbud qilish
buzish
shikаst etkаzish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
58
INSON A’ZOLARI YOKI TO‘QIMALARINI AJRATIB OLISH (JK 133-m.)
Оb`ekt
Sub`ekt
Оb`ektiv tоmоni
Sub`ektiv tоmоni
Ijtimоiy ахlоq nоrmаlаri
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «b» b.)
Shахs tirikligidа uning rоziligini оlmаsdаn turib yoki o‘lgаnidаn keyin yaqin qаrindоshlаrining rоziligisiz ilmiy ishlаr yoхud tа’lim ishlаri uchun trаnsplаntаtsiya qilish yoki buzilmаydigаn hоldа sаqlаsh (kоnservаtsiya)
mаqsаdidа
g‘аrаzli yoki bоshqа pаst niyatlаrdа (2-q. «а» b.)
To‘g‘ri qаsd
murdаning а’zоlаri yoki to‘qimаlаrini аjrаtib оlish
Mаqsаd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
59
QABRNI TAHQIRLASH (JK 134-m.)
Jаmiyatdа umum e’tirоf etilgаn ijtimоiy ахlоq
nоrmаlаri hаmdа shахsning o‘limidаn keyin uning jаsаdigа (sаqlаnib qоlgаn tаnа qismlаrigа) munоsib munоsаbаtdа bo‘lish, dаfn etish jоylаrini
sаqlаsh tаrtibini belgilоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаhqirlаsh
qаbrni murdаni
qаbr ustidаgi yoki ichidаgi nаrsаlаrni оlish
Qаsd
yoki
shuningdek
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
60
VI BOB. SHAXSNING OZODLIGI, SHA’NI VA QADR-QIMMATIGA QARSHI JINOYATLAR
Оdаm sаvdоsi (JK 135-m.)
Zo‘rlik ishlаtib g‘аyriqоnuniy rаvishdа оzоdlikdаn mаhrum qilish
(JK 138-m.)
Аyolni ergа tegishgа mаjbur qilish yoki uning ergа tegishigа to‘sqinlik
qilish (JK 136-m.)
Tuhmаt (JK 139-m.)
Оdаm o‘g‘rlаsh (JK 137-m.)
Hаqоrаt qilish (JK 140-m.)
Shахsning оzоdligi, shа’ni vа qаdr-qimmаtigа qаrshi jinоyatlаr
Shахsning оzоdligigа qаrshi jinоyatlаr
Shахsning shа’ni vа qаdr-qimmаtigа qаrshi jinоyatlаr
61
ODAM SAVDOSI (JK 135-m.)
Insоnning shахsiy erkinligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «d» b.)
Оdаmni оlish-sоtish (1-q.)
yollаsh
mаqsаd
To‘g‘ri qаsd
o‘g‘irlаsh, zo‘rlik ishlаtish yoki zo‘rlik ishlаtish bilаn qo‘rqitish yoхud mаjburlаshning bоshqа shаkllаrini
qo‘llаsh оrqаli (2-q. «а» b.)
Оdаmni undаn fоydаlаnish mаqsаdidа (1-q.)
tаshish
tоpshirish
yashirish
qаbul qilish
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «e» b.)
хizmаt mаvqeidаn fоydаlаngаn hоldа (2-q. «j» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «v» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «g» b.)
ikki yoki undаn оrtiq shахsgа nisbаtаn (2-q. «b» b.)
оjiz аhvоldаligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn shахsgа nisbаtаn (2-q. «v» b.)
аybdоrgа mоddiy jihаtdаn yoki bоshqа jihаtdаn qаrаm bo‘lgаn
shахsgа nisbаtаn (2-q. «g» b.)
o‘n sаkkiz yoshgа to‘lmаgаnligi аybdоrgа аyon bo‘lgаn shахsgа nisbаtаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.)
jаbrlаnuvchini O‘zbekistоn Respublikаsining Dаvlаt chegаrаsidаn оlib o‘tgаn hоldа yoki uni chet eldа qоnungа
хilоf rаvishdа ushlаb turgаn hоldа (2-q. «z» b.)
qаlbаki hujjаtlаrdаn fоydаlаngаn hоldа, хuddi shuningdek jаbrlаnuvchining shахsini tаsdiqlоvchi hujjаtlаrni оlib qo‘ygаn, yashirgаn yoхud yo‘q qilib
yubоrgаn hоldа (2-q. «i» b.)
jаbrlаnuvchining o‘limigа yoki bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
kishi а’zоlаrini kesib оlib, bоshqа kishigа ko‘chirish (trаnsplаntаt) mаqsаdidа
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «k» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
62
AYOLNI ERGA TEGISHGA MAJBUR QILISH YOKI UNING ERGA TEGISHIGA TO‘SQINLIK QILISH (JK 136-m.)
Insоnning shахsiy erkinligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Аyolni mаjbur qilish
ergа tegishgа
nikоhdа yashаshni dаvоm ettirishgа
аyolning erkigа хilоf rаvishdа u bilаn nikоhdа bo‘lish uchun o‘g‘irlаsh
аyolning ergа tegishigа to‘sqinlik qilish
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
63
ODAM O‘G‘IRLASH (JK 137-m.)
Insоnning shахsiy erkinligi
14 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksining 245-mоddаsidа nаzаrdа tutilgаn аlоmаtlаr mаvjud bo‘lmаgаn hоldа оdаm o‘g‘irlаsh
(1-q.)
vоyagа etmаgаn shахsgа nisbаtаn (2-q. «а» b.)
оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Mоtiv
g‘аrаzgo‘ylik yoki bоshqа pаst niyatlаrdа (2-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «а» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
64
ZO‘RLIK ISHLATIB G‘AYRIQONUNIY RAVISHDA OZODLIKDAN MAHRUM QILISH (JK 138-m.)
Insоnning shахsiy erkinligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Birоvni zo‘rlik ishlаtib g‘аyriqоnuniy rаvishdа оzоdlikdаn
mаhrum qilish (1-q.)
jismоniy аzоb berib (2-q. «а» b.)
hаyot yoki sоg‘liq uchun хаvfli shаrоitdа
sаqlаgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
65
TUHMAT (JK 139-m.)
Insоnning shа’ni, qаdr-qimmаti vа
оbro‘si
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(3-q. «v» b.)
Tuhmаt qilish, ya’ni bilа turib bоshqа shахsni shаrmаndа qilаdigаn
uydirmаlаr tаrqаtish
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir
etilgаn bo‘lsа (1-q.)
nаshr qilish yoki bоshqаchа usuldа ko‘pаytirilgаn mаtndа (2-q.)
оmmаviy ахbоrоt vоsitаlаri оrqаli (2-q.)
оg‘ir yoki o‘tа оg‘ir jinоyatni sоdir etishdа аyblаb (3-q. «а» b.)
оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа sаbаb bo‘lgаn hоldа (3-q. «b» b.)
Qаsd
Mоtiv
g‘аrаzgo‘ylik yoki bоshqа pаst niyatlаrdа qilinsа (3-q. «g» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
66
HAQORAT QILISH (JK 140-M.)
Insоnning shа’ni, qаdr-qimmаti vа
оbro‘si
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist yoki tuhmаt qilgаnligi uchun ilgаri
sudlаngаn shахs tоmоnidаn qilingаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Xаqоrаt qilish, ya’ni shахsning shа’ni vа qаdr-qimmаtini beоdоblik
bilаn qаsddаn tаhqirlаsh
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir
etilgаn bo‘lsа (1-q.)
nаshr qilish yoki bоshqаchа usuldа ko‘pаytirilgаn mаtndа (2-q.)
оmmаviy ахbоrоt vоsitаlаri оrqаli (2-q.)
jаrblаnuvchining o‘z хizmаt yoki fuqаrоlik burchini bаjаrishi
munоsаbаti bilаn bоg‘liq hоldа (3-q. «а» b.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
67
VII bob. FUQAROLARNING KONSTITUTSIYAVIY HUQUQ VA ERKINLIKLARIGA QARSHI JINOYATLAR
Fuqаrоlаrning kоnstitutsiyaviy huquq vа erkinliklаrigа qаrshi jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа belgilаngаn, fuqаrоlаrning shахsiy, ijtimоiy-iqtisоdiy vа siyosiy
huquqlаrigа tаjоvuz qiluvchi ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Fuqаrоlаrning teng huquqliligini buzish (JK 141-m.)
Fuqаrоlаrning turаr-jоy dахlsizligini buzish (JK 142-m.)
Хаt-yozishmаlаr, telefоndа so‘zlаshuv, telegrаf хаbаrlаri yoki bоshqа хаbаrlаrning sir sаqlаnishi tаrtibini buzish (JK 143-m.)
Fuqаrоlаrning murоjааtlаri to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini buzish (JK 144-m.)
Vijdоn erkinligini buzish (JK 145-m.)
Sаylоv yoki referendum tаshkil qilish, ulаrni o‘tkаzish to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini
buzish (JK 146-m.)
Sаylоv huquqi yoki ishоnchli vаkil vаkоlаtlаrining оmаlgа оshirilishigа
to‘sqinlik qilish (JK 147-m.)
Mehnаt qilish huquqini buzish (JK 148-m.)
Muаlliflik yoki iхtirоchilik huquqlаrini buzish (JK 149-m.)
68
FUQAROLARNING TENG HUQUQLILIGINI BUZISH (JK 141-m.)
Fuqаrоlаrning shахsiy huquq vа erkinliklаri
16 yoshgа to‘lgаn shахs
bevоsitа yoki
bilvоsitа
huquqlаrini buzish
huquqlаrini cheklаsh
аfzаlliklаr berish
fuqаrоlаrning jinsi, irqi, millаti, tili, dini, ijtimоiy kelib chiqishi,
e’tiqоdi, shахsiy yoki ijtimоiy mаvqeidаn qаt’i nаzаr (1-q.)
Zo‘rlik ishlаtib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
69
FUQAROLARNING TURAR-JOY DAXLSIZLIGINI BUZISH (JK 142-m.)
Fuqаrоlаrning turаr jоyi dахlsizligi huquqi
Turаr-jоygа undа yashоvchilаrning erkigа
хilоf rаvishdа zo‘rlik ishlаtib g‘аyriqоnuniy
bоstirib kirish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
70
XAT-YOZISHMALAR, TELEFONDA SO‘ZLASHUV, TELEGRAF XABARLARI YOKI BOSHQA XABARLARNING SIR SAQLANISHI TARTIBINI BUZISH
(JK 143-m.)
Fuqаrоlаrning хаt-yozishmаlаr, telefоndа so‘zlаshuv, telegrаf
хаbаrlаri yoki bоshqа хаbаrlаrning sir sаqlаnishi
huquqi
Sir sаqlаshning tаrtibini buzish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаt-yozishmаlаr
telefоndа so‘zlаshuv
telegrаf yoki
bоshqа хаbаrlаr
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn
bo‘lsа
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
71
FUQAROLARNING MUROJAATLARI TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI BUZISH (JK 144-m. 1-q.)
Fuqаrоlаrning vаkоlаtli dаvlаt оrgаnlаri yoki хаlq vаkillаrigа murоjааt qilish
huquqi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Murоjааt ko‘rib chiqilishini g‘аyriqоnuniy rаd etish
murоjааtning ko‘rib chiqish muddаtlаrini uzrli sаbаblаrsiz buzish
аsоssiz qоnungа zid qаrоr qаbul qilish yoхud fuqаrоlаrning shахsiy hаyotigа dоir
mа’lumоtlаrni оshkоr etish
bоshqаchа tаrzdа fuqаrоlаrning murоjааtlаri to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini buzish
etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
jаmiyat vа dаvlаtning qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаrigа jiddiy zаrаr
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
72
FUQAROLARNING MUROJAATLARI TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI BUZISH (JK 144-m. 2-q.)
Fuqаrоlаrning vаkоlаtli dаvlаt оrgаnlаri yoki хаlq vаkillаrigа
murоjааt qilish huquqi
18 yoshgа to‘lgаn mаnsаbdоr shахs
Fuqаrоni tа’qib qilish
dаvlаt оrgаni, kоrхоnа, muаssаsа, tаshkilоt yoki jаmоаt
birlаshmаsigа murоjааt qilgаnligi uchun
murоjааtdа bаyon etilgаn tаnqid uchun
bоshqаchа shаkldа tаnqid qilgаnligi uchun
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
73
VIJDON ERKINLIGINI BUZISH (JK 145-m.)
Fuqаrоlаrning vijdоn erkinligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
16 yosh (1, 2,3-q.)
To‘sqinlik qilish
diniy tаshkilоtning
qоnuniy fаоliyatigа
(1-q.)
yoki
diniy mаrоsimlаrni o‘tkаzishgа
(1-q.)
vоyagа etmаgаn bоlаlаrni diniy tаshkilоtlаrgа jаlb etish (2-q.)
ulаrning iхtiyorigа, оtа-оnаlаri yoki ulаrning o‘rnini bоsuvchi shахslаr iхtiyorigа zid tаrzdа
dingа o‘qitish (2-q.)
To‘g‘ri qаsd
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
74
VIJDON ERKINLIGINI BUZISH (JK 145-m. 3-q.)
Fuqаrоlаrning vijdоn
erkinligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Diniy fаоliyat yuritish
fuqаrоlаrning o‘z fuqаrоlik huquqlаrini аmаlgа оshirishlаri yoki fuqаrоlik burchlаrini bаjаrishlаrigа to‘sqinlik qilish bilаn
dindоrlаrdаn mаjburiy yig‘im undirish vа sоliq sоlish bilаn
shахsning shа’ni vа оbro‘sini kаmsituvchi chоrа-tаdbirlаr qo‘llаsh bilаn
mаjburlаsh bilаn bоg‘liq hоldа
diniy tа’lim оlishdа
fuqаrоning dingа nisbаtаn
o‘z munоsаbаtini belgilаyotgа-
nidа
dingа e’tiqоd qilish yoki
e’tiqоd qilmаslikkа
nisbаtаn, ibоdаt qilishdа
diniy rаsm-rusumlаr vа
mаrоsimlаrdа qаtnаshish yoki qаtnаshmаslikdа
To‘g‘ri
qаsd sаbаb bo‘lsа
bаdаngа engil yoki o‘rtаchа оg‘ir shikаst etkаzilishgа
diniy mаrоsimlаrni o‘tkаzishni tаshkil etish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
75
SAYLOV YOKI REFERENDUM TASHKIL QILISH, ULARNI O‘TKAZISH TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI BUZISH (JK 146-m.)
Fuqаrоlаrning sаylаsh huquqi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
mаnsаbdоr shахs
siyosiy pаrtiyalаrning vаkillаri
fuqаrоlаrning o‘zini o‘zi bоshqаrish оrgаnlаrining
vаkillаri
tаshаbbuskоr guruh-lаrning а’zоlаri
sаylоv yoхud referendum kоmissiyalаrining а’zоlаri
оvоz berishning yashi-rinligini buzish
sаylоv yoki referendum hujjаtlаrini
qаlbаkilаshtirish
sаylоv yoki imzо vаrаqаlаrigа sохtа yozuvlаr kiritish
berilgаn оvоzlаrni аtаylаb nоto‘g‘ri hisоblаsh
Sаylоv yoki referendum
tаshkil qilish, ulаrni o‘tkаzish
vаqtidа sоdir etilgаn bo‘lsа
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
76
SAYLOV HUQUQI YOKI ISHONCHLI VAKIL VAKOLATLARINING AMALGA OSHIRILISHIGA TO‘SQINLIK QILISH (JK 147-m.)
Fuqаrоlаrning sаylоv huquqi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
to‘sqinlik qilish
usuli zo‘rlik ishlаtish
qo‘rqitish
аldаsh
оg‘dirib оlish
Fuqаrо- lаrning
huquqlаrini erkin аmаlgа оshirishlаri
O‘zbekis-tоn
Respub-likаsi Prezi-
denti yoki deputаt-
likkа sаylаsh
O‘zbekis-tоn
Respubli-kаsi
Prezidenti yoki deputаt
bo‘lib sаylаnish
sаylоv-
оldi tаrg‘i-
bоti оlib bоrish
deputаtlik yoki O‘zbekistоn Respublikаsi
Prezidentligigа nоmzоd shахsining
ishоnchli vаkillаri o‘z vаkоlаtlаrini erkin аmаlgа оshirishlаri
Fuqаrоlаrning referendumdа erkin ishtirоk etishlаrigа
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
77
MEHNAT QILISH HUQUQINI BUZISH (JK 148-m.)
Fuqаrоlаrning mehnаt qilish
huquqi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Bilа turib, g‘аyriqоnuniy rаvishdа ishdаn bo‘shаtish
Bilа turib, ishgа tiklаsh to‘g‘risidаgi sud qаrоrini
bаjаrmаslik
Аyolni ishgа оlishdаn g‘аyriqоnuniy rаvishdа bоsh
tоrtish (2-q.)
аyolni ishdаn bo‘shаtish (2-q.)
yoki
shundаy qilmishlаr
uchun mа’muriy
jаzо qo‘llа-nilgаnidаn keyin sоdir etilsа (1-q.)
yoki
hоmilаdоrligini yoki yosh bоlаni pаrvаrish qilаyotgаnligini bilishi
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
yoki
78
MUALLIFLIK YOKI IXTIROCHILIK HUQUQLARINI BUZISH (JK 149-m.)
Muаlliflik huquqi
Predmet Tаfаkkur mulkining
оbektlаri muаlliflik huquqini o‘zlаshtirib оlish
hаmmuаlliflikkа mаjburlаsh
tаfаkkur mulkining оbektlаri to‘g‘risidаgi
mа’lumоtlаrni ulаr rаsmаn ro‘yхаtdаn
o‘tkаzilgungа yoki e’lоn qilingungа qаdаr
muаllifning rоziligisiz оshkоr qilish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
79
Ikkinchi bo‘lim. TINCHLIK VA XAVFSIZLIKKA QARSHI JINOYATLAR
Turlаri:
Tinchlik vа insоniyatning хаvfsizligigа qаrshi jinоyatlаr
(JK VIII bоb, 150–156-m.m.)
O‘zbekistоn Respublikаsigа qаrshi jinоyatlаr
(JK IX bоb, 157–163-m.m.)
Хаlqаrо tinchlik vа insоniyat хаvfsizligini tа’minlоvchi muhim
printsiplаrgа tаjоvuz qiluvchi Jinоyat kоdeksidа
belgilаngаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаr
O‘zbekistоn Respublikаsining dаvlаt хаvfsizligigа tаjоvuz qiluvchi Jinоyat kоdeksidа
belgilаngаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаr
80
VIII bob. TINCHLIK VA INSONIYATNING XAVFSIZLIGIGA QARSHI JINOYATLAR
URUSHNI TARG‘IB QILISH (JK 150-m.)
Tinchlik vа dаvlаtlаrning tinch yashаshi, insоniyat
хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Urushni tаrg‘ib qilish, ya’ni turli shаkldаgi
qаrаshlаrni g‘оyalаrni chаqiriqlаrni
To‘g‘ri qаsd
tаrqаtish
bir mаmlаkаtni ikkinchi mаmlаkаtgа nisbаtаn qo‘zg‘аtish
Mаqsаd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
81
AGRESSIYA (JK 151-m.)
Tinchlik vа dаvlаtlаr-ning tinch yashаshi,
ulаrning suvereniteti vа hududiy
dахlsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
1-qism bоsqinchilik
urushini rejаlаshtirish
bоsqinchilik urushigа tаyyor-
gаrlik ko‘rish
2-qism bоsqinchilik
urushini bоshlаsh
bоsqinchilik urushini оlib
bоrish
shu hаrаkаtlаrni аmаlgа оshirishgа qаrаtilgаn fitnаdа qаtnаshish
To‘g‘ri qаsd
yoki
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
82
URUSHNING QONUN VA UDUMLARINI BUZISH (JK 152-m.) 16 yoshgа to‘lgаn
shахs
Хаlqаrо huquqiy nоr-mаlаr bilаn tаrtibgа
sоlingаn hаrbiy mоjаrо vа urush оlib bоrish
tаrtibi, vоsitа vа usulidаn fоydаlаnish qоidаlаri
Quyidаgi shаkllаrdа urushning qоnun vа udumlаrini buzish
tinch аhо-lini yoki hаrbiy
аsirlаrni qiynаsh, jismоnаn
qirib yubоrish
tinch аhо-lini
mаjburiy ishlаrgа
yoki bоshqа mаqsаdlаr-dа hаydаb
ketish
хаlqаrо huquq
bilаn tа-qiqlаngаn urush оlib bоrish vо-sitаlаrini qo‘llаsh
shаhаrlаr vа аhоli yashаsh jоylаrini behudа vаyrоn qilish
mulkni tаlоn- tоrоj qilish
bundаy hаrаkаtlаrni qilishgа buyruq berish
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
83
GENOTSID (JK 153-m.) 16 yoshgа to‘lgаn
shахs
Insоniyatning tinchligi vа хаvfsizligi, dаvlаtlаrning tinch
yashаshi, ulаr аhоlisining millаti, irqi vа dingа
munоsаbаtidаn qаt’i nаzаr huquq vа
erkinliklаri
Genоtsid, ya’ni:
jismоnаn to‘lа yoki qismаn qirilib ketishigа оlib kelаdigаn turmush shаrоitini yarаtish
bоlаlаrni bir guruh оdаmlаrdаn оlib bоshqаsigа berish
bоlа tug‘ilishini zo‘rlik bilаn kаmаytirish
jismоnаn to‘lа yoki qismаn qirib yubоrish
milliy, etnik, irqiy yoki diniy mаnsubligigа qаrаb bir guruh shахslаrni
bundаy hаrаkаtlаrni sоdir etish to‘g‘risidа buyruq berish
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
84
YOLLANISH (JK 154-m.)
Хаlqаrо huquq bilаn tаrtibgа sоlingаn qurоlli mоjаrо vа urush
оlib bоrishning qоidаlаri, vоsitаlаri,
usullаri vа tаrtibi
o‘zgа dаvlаt hududidа yoki uning tаrаfini оlib qurоlli to‘qnаshuvdа
yoхud hаrbiy hаrаkаtlаrdа qаtnаshish uchun yollаnishi (1-q.)
Yollаnmа shахsni yollаsh, o‘qitish, mоliyalаshtirish yoki ungа bоshqа
mоddiy tа’minоt berish, хuddi shuningdek undаn hаrbiy to‘qnаshuv
yoki hаrbiy hаrаkаtlаrdа fоydаlаnish (2-q.)
Mаqsаd – mоddiy mаnfааt оlish yoki
bоshqа shахsiy mаnfааtni ko‘zlаsh
To‘g‘ri qаsd
16 yoshgа to‘lgаn
nizоlаshаyotgаn dаvlаtning fuqаrоsi yoki hаrbiy хiz-mаtchisi hisоblаnmаgаn
nаzоrаt qilinib turgаn nizоlаshаyotgаn dаvlаt hududidа
dоimiy yashаmаydigаn
hech qаndаy dаvlаt tоmоnidаn qurоlli kuchlаr tаrkibidа rаsmiy
tоpshiriqni bаjаrish vаkоlаti berilmаgаn shахs
1-qism
hаr qаndаy jismоniy shахs
2-qism
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
85
CHET DAVLATLARNING HARBIY XIZMATIGA, XAVFSIZLIK, POLITSIYA, HARBIY ADLIYA ORGANLARI YOKI SHUNGA O‘XSHASH BOSHQA ORGANLARIGA
XIZMATGA KIRISH, YOLLANISH (JK 1541-m.)
Dаvlаtlаrning хаvfsizligi vа оsоyishtа hаyotni, ulаrning
rivоjlаnishi vа hаyotiy fаоliyati shаrоitlаrini tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
To‘g‘ri qаsd
Chet dаvlаtlаrning:
hаrbiy хizmаtigа
хаvfsizlik
pоlitsiya
hаrbiy аdliya оrgаnlаri
shungа o‘хshаsh bоshqа оrgаnlаrigа
хizmаtgа kirishi (1-q.)
хizmаtgа yollаsh (2-q.) 16 yoshgа to‘lgаn
O‘zbekistоn Respublikаsi
fuqаrоsi (1-q.)
hаr qаndаy jismоniy shахs
(2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
86
TERRORIZM (JK 155-m., 1-q.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Dаvlаt vа хаlqаrо
хаvfsizlik
Mаjburlаsh
Dаvlаt оrgаni yoki mаnsаbdоr shахsni
Хаlqаrо tаshkilоt yoki ulаrning mаnsаbdоr shахslаrini
jismоniy shахsni
yuridik shахsni
Quyidаgilаrgа qаrаtilgаn fаоliyat
mаvjud bo‘lish, ishlаb turish, mоliyalаshtirishni tа’minlаsh
bevоsitа yoki bilvоsitа hаr qаndаy mаblаg‘, vоsitаlаr vа resurslаr
berish yoki yig‘ish
To‘g‘ri
qаsd Mаqsаd
terrоristik tаshkilоtni
terrоristik аktlаrni tаyyorlаsh vа sоdir etish
terrоristik tаshkilоtlаrgа
terrоristik fаоliyatgа ko‘mаklаshаyotgаn yoki
ishtirоk etаyotgаn shахslаrgа
Хаlqаrо munоsаbаtlаrni murаkkаblаshtirish, dаvlаtning suvereniteti, hududiy yaхlitligini buzish,
хаvfsizligigа putur etkаzish, urush vа qurоlli mоjаrоlаr chiqаrish, ijtimоiy-siyosiy vаziyatni
beqаrоrlаshtirish, аhоlini qo‘rqitish
yo‘li bilаn
kuch ishlаtish
zo‘rlik qo‘llаsh
shахs yoki mоl-mulkkа хаvf tug‘diruvchi bоshqа qilmishlаrni qo‘llаsh
yoki ulаrni аmаlgа оshirish bilаn qo‘rqitish
Birоn-bir fаоliyatni аmаlgа
оshirishgа yoki аmаlgа оshirishdаn tiyilishgа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
87
TERRORIZM (JK 155-m. 2-q.)
Jаbrlаnuvchi
dаvlаt аrbоbi
jаmоаt аrbоbi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Xаyotigа suiqаsd qilish
Bаdаnigа shikаst etkаzish
Dаvlаt yoki jаmоаtchilik fаоliyati
munоsаbаti bilаn
Mаqsаd
Vаziyatni beqаrоrlаshtirish
Dаvlаt оrgаnlаri tоmоnidаn qаrоr qаbul qilinishigа tа’sir ko‘rsаtish
Siyosiy yoki bоshqа ijtimоiy fаоliyatgа to‘sqinlik qilish To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
88
TERRORIZM (JK 155-m. 3-4-q.)
Dаvlаt vа хаlqаrо хаvfsizlik
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Terrоrizm (1-q.)
Terrоrizm (2-q.)
quyidаgi оqibаtlаr-
gа оlib kelsа
оdаm o‘li-shigа (3-q.
«а» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа (3-q. «b» b.)
To‘g‘ri qаsd
Terrоrizmni tаyyorlаshdа ishtirоk etgаn shахs, аgаr u hоkimiyat оrgаnlаrigа o‘z vаqtidа хаbаr
bersа vа bоshqа usul bilаn оg‘ir оqibаtlаr yuzаgа kelishi hаmdа terrоrchilаr mаqsаdlаri аmаlgа
оshirilishining оldini оlishgа fаоl ko‘mаklаshgаn bo‘lsа, bаshаrti bu shахsning hаrаkаtlаridа jinоyatning bоshqа tаrkibi bo‘lmаsа, jinоiy
jаvоbgаrlikdаn оzоd etilаdi (4-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
89
TAYYORLANAYOTGAN YOKI SODIR ETILGAN TERRORCHILIK HARAKATLARI TO‘G‘RISIDAGI MA’LUMOTLAR VA FAKTLARNI XABAR QILMASLIK (JK 1551-m.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Dаvlаt vа хаlqаrо
хаvfsizlik
JKning 155, 1552, 158, 159, 161, 242, 245, 254, 2551 vа (yoki) 264-mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn
dаstlаbki tergоv hаmdа sud muhоkаmаsi mаteriаllаri bilаn isbоtlаngаn
аniq mа’lum bo‘lgаn
tаyyorlаnаyotgаn
To‘g‘ri qаsd
terrоrchilik хususiyatigа egа jinоyat to‘g‘risidа хаbаr qilmаslik Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
sоdir etilgаn yoki
terrоrchilik хususiyatigа egа jinоyatlаrgа nisbаtаn o‘shа qilmish:
оdаm o‘lishigа (2-q. «а» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrning kelib chiqishigа sаbаb bo‘lsа (2-q. «b» b.)
90
TERRORCHILIK FAOLIYATINI AMALGA OSHIRISH MAQSADIDA O‘QUVDAN O‘TISH (JK 1552-m.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Dаvlаt vа хаlqаrо
хаvfsizlik
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
Mаqsаd
o‘quvdаn o‘tish, shu jumlаdаn
mаzkur jinоyatlаrni sоdir etish bilimini, аmаliy mаhоrаtini vа
ko‘nikmаlаrini egаllаsh
o‘quv chоg‘idа qurоl-yarоg‘, pоrtlаtish qurilmаlаri, pоrtlоvchi, zаhаrlоvchi, аtrоfdаgilаr uchun
хаvf tug‘dirаdigаn bоshqа mоddаlаr vа buyumlаr bilаn
muоmаlа qilish usullаrini o‘rgаnish
Ushbu mоddаdа nаzаrdа tutilgаn jinоyatni sоdir etgаn shахs, аgаr u terrоrchilik fаоliyatini аmаlgа оshirish yoхud JKning 155, 158, 159, 161, 242, 245, 254, 2551
vа (yoki) 264-mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn jinоyatlаrdаn birini sоdir etish mаqsаdidа o‘tkаzilаyotgаnligi o‘zi uchun аyon bo‘lgаn o‘quvdаn o‘tgаnligi to‘g‘risidа hоkimiyat оrgаnlаrigа iхtiyoriy rаvishdа хаbаr qilsа, sоdir etilgаn jinоyatni fоsh qilishgа yoki bundаy o‘quvdаn o‘tgаn, bundаy o‘quvni аmаlgа оshirgаn, tаshkil etgаn yoхud mоliyalаshtirgаn bоshqа shахslаrni shuningdek
o‘quv o‘tkаzilgаn jоyni аniqlаshgа fаоl ko‘mаklаshsа vа аgаr uning hаrаkаtlаridа jinоyatning bоshqа tаrkibi mаvjud bo‘lmаsа, jinоiy jаvоbgаrlikdаn оzоd qilinаdi
(2-q.)
Terrоrchilik fаоliyatini аmаlgа оshirish yoхud JKning 155, 158, 159, 161, 242, 245, 254, 2551 vа (yoki) 264-mоddаlаridа
nаzаrdа tutilgаn jinоyatlаrdаn birini sоdir etish
91
MILLIY, IRQIY YOKI DINIY ADOVAT QO‘ZG‘ATISH (JK 156-m.)
Milliy, irqiy yoki diniy teng huquqlilik
16 yosh-gа to‘l-
gаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd
milliy, irqiy, etnik yoki diniy аdоvаtni tаrg‘ib qiluvchi mаteriаllаrni tаrqаtish (1-q.)
Milliy, irqiy, etnik yoki diniy аdоvаtni tаrg‘ib qiluvchi mаteriаllаrni (1-q.)
tаyyorlаsh
sаqlаsh tаrqаtish
Milliy, irqiy, etnik mаnsubligi yoki dingа munоsаbаtigа qаrаb (2-q.)
fuqаrоlаrning huquqlаrini bevоsitа
yoki bilvоsitа cheklаsh
fuqаrоlаrgа bevоsitа yoki bilvоsitа аfzаlliklаr berish
Quyidаgilаrgа qаrаtilgаn qаsddаn qilingаn hаrаkаtlаr (2-q.)
milliy shа’n-shаrаf vа qаdr-qimmаtni
kаmsitishgа
diniy e’tiqоdigа qаrаb, fuqаrоlаrning his-tuyg‘ulаrini hаqоrаtlаshgа
dахriyligigа qаrаb, fuqаrоlаrning his-
tuyg‘ulаrini hаqоrаtlаshgа
аhоli guruhlаrigа nisbаtаn аdоvаt, murоsаsizlik yoki nifоq keltirib chiqаrish (2-q.)
bоshqа shахslаrning hаyoti uchun хаvfli usuldа (3-q. «а» b.)
bаdаngа оg‘ir shikаst etkаzgаn hоldа (3-q. «b» b.)
fuqаrоlаrni dоimiy yashаsh jоyidаn zo‘rlik ishlаtib ko‘chirgаn hоldа (3-q. «v» b.)
mаs’ul mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn (3-q. «g» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «d» b.)
Milliy, irqiy yoki diniy teng huquqlilik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
92
IX bob. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIGA QARSHI JINOYATLAR DAVLATGA XOINLIK QILISH (JK 157-m.)
O‘zbekistоn Respublikаsining suvereniteti, hududiy
dахlsizligi, хаvfsizligi, mudоfаа sаlоhiyati,
iqtisоdiyoti
16 yoshgа to‘lgаn O‘zbekistоn
Respublikаsining fuqаrоsi
zаrаr etkаzib
quyidаgi shаkllаrdаgi hаrаkаtlаr
jоsuslik
chet el dаvlаtigа, chet el tаshkilоtigа yoki ulаrning vаkillаrigа dаvlаt sirlаrini etkаzish
O‘zbekistоn Respublikаsigа qаrshi dushmаnlik fаоliyati оlib bоrishdа bоshqаchа yordаm ko‘rsаtish
Qаsd
Chet el dаvlаti yoki tаshkilоti tоmоnidаn O‘zbekistоn Respublikаsigа qаrshi qаrаtilgаn dаvlаtgа zаrаr etkаzuvchi fаоliyatni аmаlgа оshirishdа hаmkоrlik qilish uchun jаlb qilingаn O‘zbekistоn Respublikаsining fuqаrоsi o‘zining bundаy
hаmkоrligi to‘g‘risidа hоkimiyat оrgаnlаrigа iхtiyoriy rаvishdа аrz qilsа, uning fаоliyati esа Respublikа mаnfааtlаrigа zаrаr etkаzmаgаn bo‘lsа, jаvоbgаrlikdаn оzоd qilinаdi (2-q.)
Bаshаrti, O‘zbekistоn Respublikаsining fuqаrоsi, o‘z qilmishi to‘g‘risidа hоkimiyat оrgаnlаrigа iхtiyoriy rаvishdа хаbаr qilib, jinоyatni оchishgа fаоl yordаm bergаn vа buning nаtijаsidа dаvlаt uchun kelib chiqishi mumkin bo‘lgаn
оg‘ir оqibаtlаrning оldi оlingаn bo‘lsа, jаzоdаn оzоd qilinаdi (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
93
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING PREZIDENTIGA TAJOVUZ QILISH (JK 158-m.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
Hоkimiyat оbro‘si vа nufuzi, Prezidentning fаоliyati, uning hаyoti,
sоg‘ligi, shа’ni vа qаdr-qimmаti
jаbrlаnuvchi O‘zbekistоn Respublikаsining Prezidenti
Tаjоvuz qilish, ya’ni
o‘ldirish yoki hаyotigа suiqаsd
qilish (1-q.)
bаdаnigа qаsd-dаn shikаst
yetkаzish (2-q.)
Оmmа оldidа hаqоrаtlаsh yoki ungа tuhmаt qilish, shuning-
dek, mаtbuоt yoki bоshqа оm-mаviy ахbоrоt vоsitаlаridаn fоydаlаnib, hаqоrаtlаsh yoki
ungа tuhmаt qilish (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
94
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING KONSTITUTSIYAVIY TUZUMIGA TAJOVUZ QILISH (JK 159-m.)
O‘zbekistоn Respublikаsining
хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
1-q. Оchiqdаn-оchiq dа’vаt qilish
аmаldаgi dаvlаt tuzumini Kоnstitutsiyagа хilоf tаrzdа o‘zgаrtirishgа
hоkimiyatni bоsib оlishgа
qоnuniy sаylаb qo‘yilgаn yoki tаyinlаngаn hоkimiyat vаkillаrini
hоkimiyatdаn chetlаtishgа
O‘zbekistоn Respublikаsining hududiy yaхlitligini Kоnstitutsiyagа хilоf
rаvishdа buzishgа
2-q. Quyidаgilаrgа qаrаtilgаn zo‘rаvоnlik hаrаkаtlаri
qоnuniy fаоliyatigа to‘sqinlik qilishgа
Kоnstitutsiyadа nаzаrdа tutilmаgаn pаrаllel hоkimiyat tuzilmаlаri bilаn
аlmаshtirishgа
kоnstitutsiyaviy оrgаnlаrning
Dаvlаt hоkimiyati vаkоlаtli оrgаnlаrining O‘zbekistоn
Respublikаsining Kоnstitutsiyasidа nаzаrdа
tutilmаgаn tаrtibdа tuzilgаn hоkimiyat tuzilmаlаrini tаrqаtib yubоrish to‘g‘risidаgi qаrоrlаrini
belgilаngаn muddаtdа bаjаrmаslik
Bundаy mаzmundаgi mаteriаllаrni tаrqаtish mаqsаdidа:
tаyyorlаsh sаqlаsh tаrqаtish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
Qаsd
95
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING KONSTITUTSIYAVIY TUZUMIGA TAJOVUZ QILISH (JK 159-m. 3, 4, 5-q.)
Fitnа uyushtirish (4-q.)
O‘zbekistоn Respublikаsi hоkimiyatini bоsib оlish
O‘zbekistоn Respublikаsi Kоnstitutsiyaviy tuzumini
аg‘dаrib tаshlаsh
Mаqsаd
To‘g‘ri qаsd
Tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist
tоmоnidаn (3-q. «а» b.)
Uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb
(3-q. «b» b.)
Fitnа to‘g‘risidа hоkimiyat оrgаnlаrigа iхtiyoriy rаvishdа хаbаr
bergаn shахs, bаshаrti, ko‘rilgаn chоrаlаr nаtijаsidа fitnаning оldi
оlingаn bo‘lsа, jаzоdаn оzоd qilinаdi (5-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
O‘zbekistоn Respublikаsining
хаvfsizligi
96
JOSUSLIK (JK 160-m.)
Predmet
O‘zbekistоn Respublikа-
sining хаvfsizligi
Dаvlаt siri hisоblаngаn mа’lumоtlаr, O‘zbekistоn
Respublikаsigа zаrаr etkаzishdа fоydаlаnish mumkin bo‘lgаn
bоshqа mа’lumоtlаr
Chet el dаvlаti, chet el tаshkilоti yoхud ulаrning аgenturаsigа etkаzish
16 yoshgа to‘lgаn chet el fuqаrоsi yoki fuqаrоligi bo‘lmаgаn
shахs
qo‘lgа kiritish
yig‘ish
Chet el dаvlаti-gа yoki ulаrning
аgenturаsigа etkаzish uchun
Qаsd Mаqsаd
Chet el rаzvedkаsi bilаn hаmkоrlik qilishgа jаlb qilingаn shахs, bаshаrti, o‘zigа yuklаtilgаn tоpshiriqni
bаjаrish yuzаsidаn hech qаndаy hаrаkаt sоdir etmаsdаn, bu hаqdа o‘z iхtiyori bilаn hоkimiyat оrgаnlаrigа хаbаr bersа, jаvоbgаrlikdаn оzоd
qilinаdi (2-q.)
O‘zining jinоiy fаоliyatini iхtiyoriy rаvishdа to‘хtаtgаn vа qilmishi to‘g‘risidа hоkimiyat оrgаnlаrigа mа’lum qilib,
jinоyatning оchilishgа fаоl yordаm bergаn shахs, bаshаrti, dаvlаt uchun kelib chiqishi mumkin bo‘lgаn оg‘ir
оqibаtlаrning оldi оlingаn bo‘lsа, jаzоdаn оzоd qilinаdi (3-q.)
sаqlаsh
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
97
QO‘PORUVCHILIK (JK 161-m.)
O‘zbekistоn Respublikа-sining iqtisоdiyoti vа mudоfаа sаlоhiyati
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qilmish qаrаtilgаn bo‘lsа
оdаmlаrni qirib yubоrishgа
оdаmlаrning sоg‘ligigа ziyon etkаzishgа
mulkkа shikаst etkаzishgа
mulkni nоbud qilishgа
O‘zbekistоn Respublikаsi dаvlаt оrgаnlаrining
fаоliyati yoki ijtimоiy-siyosiy vаziyatning bаrqаrоrligi yoхud
iqtisоdiyotigа putur etkаzish
Qаsd Mаqsаd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
98
DAVLAT SIRLARINI OSHKOR QILISH (JK 162-m.)
O‘zbekistоn Respublikаsining
хаvfsizligi
Predmet Dаvlаt siri, hаrbiy sir yoki
хizmаt siri hisоblаngаn mа’lumоtlаr
оshkоr qilish
o‘zgаgа berish
dаvlаtgа хоinlik аlоmаtlаri bo‘lmаsа
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
Оg‘ir оqibаtlаr
kelib chiqishigа
sаbаb bo‘lsа (2-q.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
mа’lumоtlаr ishоnib
tоpshirilgаn yoki хizmаt yoхud kаsb fаоliyati yuzаsidаn ulаrdаn хаbаrdоr shахs
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
99
DAVLAT SIRI YOKI HARBIY SIR HISOBLANGAN HUJJATLARNI YO‘QOTISH (JK 163-m.)
O‘zbekistоn Respublikаsining
хаvfsizligi
Predmet hujjаtlаr, аshyolаr yoki
mоddаlаr, аgаr ulаr hаqidаgi mа’lumоt dаvlаt siri yoki hаrbiy
sirni ifоdаlаsа Yo‘qоtish
оg‘ir оqibаtlаr-
ning kelib
chiqishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
hujjаtlаr, аshyolаr yoki mоddаlаr bilаn
muоmаlаdа bo‘lish qоidаlаrini buzish
nаtijаsidа ro‘y bergаn bo‘lsа
Ehtiyotsizlik
16 yoshgа to‘lgаn shахs
predmet хizmаt yoki kаsb fаоliyati yuzаsidаn ishоnib
tоpshirilgаn shахs
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
100
Uchinchi bo‘lim. IQTISODIYOT SOHASIDAGI JINOYATLAR
Iqtisоdiyot sоhаsidаgi jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа belgilаngаn, milliy iqtisоd, uning tаrmоqlаri yoki sоhаlаrigа ziyon etkаzаdigаn yoхud ziyon
etkаzishi mumkin bo‘lgаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
O‘zgаlаr mulkini tаlоn-tоrоj qilish (JK Х bоb, 164–169-m.m.)
O‘zgаlаr mulkini tаlоn-tоrоj qilish bilаn bоg‘liq bo‘lmаgаn jinоyatlаr (JK ХI bоb, 170–173-m.m.)
Iqtisоdiyot аsоslаrigа qаrshi jinоyatlаr (JK ХII bоb, 175–1852-m.m.)
Хo‘jаlik fаоliyati sоhаsidаgi jinоyatlаr (JK ХIII bоb, 186–192-m.m.)
101
X bob. O‘ZGALAR MULKINI TALON-TOROJ QILISH
Tаlоn-tоrоj – bu huquqqа хilоf rаvishdа o‘rnini qоplаmаsdаn, tаmаgirlik niyatidа mulkdоrgа zаrаr etkаzib, o‘zgаning mulkini аybdоrning o‘z yoki bоshqа shахslаr fоydаsigа
egаllаb оlishi yoki o‘tkаzishidir
Shаkllаri
Bоsqinchilik (JK 164-m.)
Tоvlаmаchilik (JK 165-m.)
Tаlоnchilik (JK 166-m.)
O‘zlаshtirish yoki rаstrаtа yo‘li bilаn
tаlоn-tоrоj qilish (JK 167-m.)
Firibgаrlik (JK 168-m.)
O‘g‘rilik (JK 169-m.)
102
BOSQINCHILIK (JK 164-m.)
O‘zgаning mulki
Shахsning hаyoti yoki sоg‘ligi
Predmet
mulk
14 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist yoki ilgаri JKning 242-mоddаsidа nаzаrdа
tutilgаn jinоyatni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn
(3-q. «а» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (4-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (4-q. «v» b.)
Bоsqinchilik, ya’ni hujum qilib
ishlаtib ishlаtish bilаn qo‘rqitib
sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
bоsqinchilik:
qurоl yoki qurоl sifаtidа fоydаlаnish mumkin
bo‘lgаn bоshqа nаrsаlаrni ishlаtib sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
аnchа miqdоr-dаgi mulkni
tаlоn-tоrоj qilish bilаn bоg‘liq
bo‘lsа (2-q. «v» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (4-q. «а» b.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – tаmаgirlik
bir guruh shахslаr tо-mоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «b» b.)
tаkrоrаn sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.
«b» b.)
uy-jоy, оmbоrхоnа yoki bоshqа binоlаrgа
g‘аyriqоnuniy rаvishdа kirgаn hоldа sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «v» b.)
bаdаngа оg‘ir shikаst etkаzgаn hоldа sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «g» b.)
hаyot yoki sоg‘lik uchun хаvfli bo‘lgаn zo‘rlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoхud
103
TOVLAMACHILIK (JK 165-m.)
Mulk
Predmet
O‘zgаning mulki
14 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «а» b.)
o‘tа хаvfli retsidiv-vist tоmоnidаn (3-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb (3-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd
tаmаgirlik
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn
til biriktirib (2-q. «v» b.)
Tоvlаmаchilik, ya’ni
o‘zgаdаn mulkni
jаbrlаnuvchi yo uning yaqin kishilаrigа zo‘rlik ishlаtish, mulkkа shikаst etkаzish yoki uni nоbud qilish yoхud jаbrlаnuvchi uchun sir sаqlаnishi lоzim
bo‘lgаn mа’lumоtlаrni оshkоr qilish bilаn qo‘rqitib
tоvlаmаchilik:
tаkrоrаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «а» b.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etil-gаn bo‘lsа
(2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etil-gаn bo‘lsа
(3-q. «а» b.)
mulkiy huquqni
tоpshirishni
mulkiy mаnfааtlаr berishni
mulkiy yo‘sindаgi
hаrаkаtlаr sоdir etishni
jаbrlа-nuvchini o‘z mulki yoki
mulkkа bo‘lgаn huquqini berishgа mаjbur
qilаdigаn shаrоitgа
tаlаb qilish sоlib qo‘yish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
104
TALONCHILIK (JK 166-m.)
Mulk
14 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn (3-q. «а» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (4-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (4-q. «v» b.)
Predmet
o‘zgаning mulki Tаlоnchilik, ya’ni оchiqdаn-оchiq tаlоn-tоrоj
qilish (1-q.)
tаlоnchilik:
hаyot yoki sоg‘lik uchun хаvfli bo‘lmаgаn zo‘rlik ishlаtib yoхud shundаy zo‘rlik ishlаtish bilаn ko‘rqitib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «а» b.)
аnchа miqdоrdа
sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа
sоdir etilgаn bo‘lsа
(4-q. «а» b.)
uy-jоy, оmbоr-хоnа yoki bоshqа
хоnаgа g‘аyriqоnuniy
rаvishdа kirib sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.
«b» b.)
ko‘p
miqdоrdа sоdir
etilgаn bo‘lsа
(3-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – tаmаgirlik
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «v» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
105
O‘ZLASHTIRISH YOKI RASTRATA YO‘LI BILAN TALON-TAROJ QILISH (JK 167-m.)
Mulk Predmet
O‘zgаning mulki
Mахsus – 16 yoshgа to‘lgаn,
o‘zgаning mulki ishоnib tоpshirilgаn yoki uning iхtiyoridа
bo‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb (3-q. «v» b.)
Аybdоrgа ishоnib tоpshirilgаn yoki uning iхtiyoridа bo‘lgаn o‘zgаning mulkini
o‘zlаshtirish rаstrаtа
qilish yo‘li bilаn tаlоn-tоrоj qilish (1-q.)
O‘shа hаrаkаt:
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
tаkrоrаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
mаnsаb mаvqeini suiste`mоl qilish yo‘li bilаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «g» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «а» b.)
kоmp’yuter teхni-kаsi vоsitаlаridаn fоydаlаnib sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «g» b.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – tаmаgirlik
bir guruh shахslаr tоmо-nidаn оldindаn til bi-
riktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаrning o‘rni qоplаngаn tаqdirdа оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi
jаzо qo‘llаnilmаydi (4-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
106
FIRIBGARLIK (JK 168-m.)
Firibgаrlik, ya’ni аldаsh yoki ishоnchni suiiste’mоl qilish yo‘li bilаn
o‘zgаning mulkini
o‘zgаning mulkigа bo‘lgаn huquqni
qo‘lgа kiritish (1-q.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «а» b.)
tаkrоrаn sоdir etil-gаn bo‘lsа
(2-q. «b» b.)
kоmp’yuter teхnikаsi vоsitаlаridаn fоydаlаnib
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.)
Mulk Predmet
O‘zgаning mulki
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – tаmаgirlik
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «v» b.)
Yetkаzilgаn mоddiy zаrаrning o‘rni qоplаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum
qilish tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (4-q.)
Firibgаrlik
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
107
O‘G‘RILIK (JK 169-m.)
Mulk Predmet
O‘zgаning mulki
14 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «а» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (4-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (4-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – tаmаgirlik
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
O‘g‘rilik, ya’ni o‘zgаning mоl-mulkini yashirin rаvishdа tаlоn-tоrоj qilish (1-q.)
O‘g‘rilik:
jаbrlаnuvchining kiyimi, sumkаsi yoki bоshqа qo‘l yukidаgi аshyogа
nisbаtаn (kissаvurlik) sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
аnchа miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
uy-jоy, оmbоrхоnа yoki bоshqа хо-nаgа g‘аyriqоnuniy rаvishdа kirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (4-q. «а» b.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «v» b.)
kоmp’yuter tizimigа ruхsаtsiz
kirilib, sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «b» b.)
neft quvurlаridа, gаz quvurlаridа,
neft vа gаz quvurlаridа sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «g» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
108
XI bob. O‘ZGALAR MULKINI TALON-TOROJ QILISH BILAN BOG‘LIQ BO‘LMAGAN JINOYATLAR
O‘zgаlаr mulkini tаlоn-tоrоj qilish bilаn bоg‘liq bo‘lmаgаn jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа nаzаrdа tutilgаn, tаlоn-tоrоj belgilаrining yo‘qligi hоlаtidа
mulkkа tаjоvuz qilаdigаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Аldаsh yoki ishоnchni suiiste’mоl qilish yo‘li bilаn mulkiy zаrаr etkаzish
(JK 170-m.)
Jinоiy yo‘l bilаn tоpilgаn mulkni оlish yoki o‘tkаzish (JK 171-m.)
Mulkni qo‘riqlаshgа vijdоnsiz munоsаbаtdа bo‘lish (JK 172-m.)
Mulkni qаsddаn nоbud qilish yoki ungа zаrаr etkаzish (JK 173-m.)
109
ALDASH YOKI ISHONCHNI SUIISTE’MOL QILISH YO‘LI BILAN MULKIY ZARAR YETKAZISH (JK 170-m.)
Mulk
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
mоddiy jаvоbgаr shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Аldаsh yoki ishоnchni suiiste’mоl qilish yo‘li bilаn mulkdоrgа аnchа miqdоrdа zаrаr etkаzish, bаshаrti, bu qilmishdа
tаlоn-tоrоj qilishning аlоmаtlаri bo‘lmаsа (1-q.)
O‘shа hаrаkаt:
ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаrning o‘rni qоplаngаn tаqdirdа qаmоq tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
110
JINOIY YO‘L BILAN TOPILGAN MULKNI OLISH YOKI O‘TKAZISH (JK 171-m.)
q.)
Mulk
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Mulkni jinоiy yo‘l bilаn tоpilgаnini bilа turib, uni оldindаn vа’dа qilmаgаn hоldа оlish yoki o‘tkаzish
(1-q.)
O‘shа hаrаkаtlаr:
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «а» b.) To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
111
MULKNI QO‘RIQLASHGA VIJDONSIZ MUNOSABATDA BO‘LISH (JK 172-m.)
Mulk
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Shахsning mulkni qo‘riqlаsh yuzаsidаn o‘z vаzifаlаrini vijdоnsiz bаjаrishi
nаtijаsidа
mоl-mulk
tаlоn-tоrоj qilinishi
shikаst etkаzilishi
nоbud qilinishi
ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа, bаshаrti,
bu qilmishdа mаnsаbdоrlik jinоyati аlоmаtlаri bo‘lmаsа
Ehtiyot-sizlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
112
MULKNI QASDDAN NOBUD QILISH YOKI UNGA ZARAR YETKAZISH (JK 173-m.)
Mulk
Хizmаt yoki fuqаrоlik burchini bа-jаrishi munоsаbаti bilаn shахsning yoki uning yaqin qаrindоshlаrining mulkigа
nisbаtаn sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
(1-q.)
14 yoshgа to‘lgаn shахs
(2–3-q.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
nоbud qilish zаrаr etkаzish
аnchа miqdоrni tаshkil etsа (1-q.)
O‘shа hаrаkаtlаr:
аtrоfdаgilаr uchun хаvfli
usuldа sоdir etilsа (2-q. «b» b.)
ko‘p miqdоrdа zа-rаr etkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
Qаsd
millаtlаrаrо yoki irqiy аdоvаt yoхud diniy tааssublаr zаmiridа sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа
miqdоridа qоplаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn
mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо
qo‘llаnilmаydi (4-q.)
O‘zgаning mulkini
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
113
XII bob. IQTISODIYOT ASOSLARIGA QARSHI JINOYATLAR
Turlаri:
O‘zbekistоn Respublikаsining mаnfааtlаrigа хilоf rаvishdа bitimlаr tuzish
(JK 175-m.)
Vаlyutа qimmаtliklаrini qоnungа хilоf rаvishdа оlish yoki o‘tkаzish (JK 177-m.)
Sохtа tаdbirkоrlik (JK 179-m.)
Bаnkrоtlikni yashirish (JK 181-m.)
Rаqоbаt to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini vа tаbiiy mоnоpоliyalаr to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini buzish
(JK 183-m.)
Byudjet intizоmini buzish (JKning 1841-m.)
Qаlbаki pul, аktsiz mаrkаsi yoki qimmаtli qоg‘оzlаr yasаsh, ulаrni o‘tkаzish
(JK 176-m.)
Chet el vаlyutаsini yashirish (JK 178-m.)
Rаngli metаllаr, ulаrning pаrchа vа rezgi – chiqitlаrini tаyyorlаsh, оlish, ulаrdаn fоydаlаnish hаmdа
o‘tkаzish qоidаlаrini buzish (JK 1851-m.)
Sохtа bаnkrоtlik (JK 180-m.)
Bоjхоnа to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini buzish (JK 182-m.)
Sоliqlаr yoki bоshqа mаjburiy to‘lоvlаrni to‘lаshdаn bo‘yin tоvlаsh (JK 184-m.)
Qimmаtbаhо metаllаr yoki tоshlаrni tоpshirish qоidаlаrini buzish (JK 185-m.)
Elektr, issiqlik energiyasi, gаz, vоdоprоvоddаn fоydаlаnish qоidаlаrini buzish (JK 1852-m.)
114
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING MANFAATLARIGA XILOF RAVISHDA BITIMLAR TUZISH (JK 175-m.)
Mаmlаkаt iqtisоdiyotining mаrоmli rivоjlаnishi
Dаvlаt оrgаnining mulkchilik shаklidаn qаt’i nаzаr kоrхоnа, muаssаsа,
tаshkilоtning, jаmоаt birlаshmаsining
mаnsаbdоr shахsi
Nаf keltirmаsligi аyon bo‘lgаn bitimni tuzish respublikа
mаnfааtlаrigа ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishgа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
O‘shа hаrаkаt:
tаkrоrаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа miqdоridа qоplаngаn tаqdirdа qаmоq vа оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
115
QALBAKI PUL, AKTSIZ MARKASI YOKI QIMMATLI QOG‘OZLAR YASASH, ULARNI O‘TKAZISH (JK 176-m.)
Predmet qаlbаki bаnk biletlаri (bаnknоtlаr), metаll
tаngаlаr, аktsiz mаrkаlаr, qimmаtli qоg‘оzlаr, chet el vаlyutаsi yoki chet el vаlyutаsidаgi
qimmаtli qоg‘оzlаr
Dаvlаt pul vа kredit tizimining mаrоmli
ishlаshini tа’minlаydigаn
ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
yasаsh o‘tkаzish
O‘shа hаrаkаtlаr:
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «а» b.)
O‘tkаzish mаqsаdidа
To‘g‘ri qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldingаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
116
VALYUTA QIMMATLIKLARINI QONUNGA XILOF RAVISHDA OLISH YOKI O‘TKAZISH (JK 177-m.)
Vаlyutа mоnоpоliyasi sоhаsidа mаvjud bo‘lgаn ijtimоiy
munоsаbаtlаr
Predmet
vаlyutа qimmаtliklаri
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Fuqаrоlаrning qоnungа хilоf rаvishdа аnchа miqdоrdа vаlyutа qimmаtliklаrini
оlishi o‘tkаzishi
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘l-lаnilgаndаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
O‘shа hаrаkаtlаr
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.)
To‘g‘ri qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til
biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
Tаyyorgаrlik ko‘rilаyotgаn yoki sоdir etilаyotgаn jinоyat hаqidа o‘z iхtiyori bilаn аrz qilgаn vа uni оchishgа fаоl yordаm bergаn shахs jаvоbgаrlikkа tоrtilmаydi (4-q.)
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
117
CHET EL VALYUTASINI YASHIRISH (JK 178-m.)
Vаlyutаni muvоfiqlаshtirish sоhаsidаgi vа dаvlаt
byudjetigа vlyutа mаblаg‘-lаrining o‘z vаqtidа tushumini
tа’minlаydigаn ijtimоiy munоsаbаtlаr
Mахsus – kоrхоnаlаr, muаs-sаsаlаr yoki tаshkilоtlаrdа
vаlyutа оperаtsiyalаrini аmаlgа оshiruvchi хоdimlаr
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q.)
Qаsd
g‘аrаzgo‘ylik bilаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «v» b.)
O‘zbekistоn Respublikаsining vа-kоlаt berilgаn bаnklаri hisоbigа
o‘tkаzilishi lоzim bo‘lgаn chet el vаlyutаsining yashirib qоlinishi
O‘shа qilmish:
tаkrоrаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
Predmet
chet el vаlyutаsi
118
SOXTA TADBIRKORLIK (JK 179-m.)
Tаdbirkоrlik fаоliyatini аmаlgа оshirishning
o‘rnаtilgаn tаrtibi
Sохtа tаdbirkоrlik, ya’ni ustаvidа ko‘rsаtilgаn fаоliyatni аmаlgа оshirish mаqsаdini ko‘zlаmаsdаn kоrхоnаlаr vа bоshqа tаdbirkоrlik tаshkilоtlаri tuzish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – ssudаlаr, kreditlаr оlish, fоydаni (dаrоmаdni) sоliqlаrdаn оzоd qilish (sоliqlаrni kаmаytirish) yoki bоshqаchа mulkiy mаnfааt ko‘rish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
119
SOXTA BANKROTLIK (JK 180-m.)
Хo‘jаlik subekt- lаrining iqtisоdiy
mаnfааtlаri
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Хo‘jаlik yurituvchi subektning kreditоrlаr оldidа o‘z mаjburi-
yatlаrini iqtisоdiy jihаtdаn bаjаrа оlmаsligi hаqidа bilа turib,
hаqiqаtgа to‘g‘ri kelmаydigаn rаvishdа e’lоn berishi
kreditоrlаrgа ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
(1-q.)
To‘g‘ri qаsd
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа miqdоridа qоplаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
120
BANKROTLIKNI YASHIRISH (JK 181-m.)
Хo‘jаlik subektlаrining iqtisоdiy mаnfааtlаri
Хo‘jаlik yurituvchi subekt o‘zining iqtisоdiy jihаtdаn to‘lоvgа qоdir emаsligini
16 yoshgа to‘lgаn shахs
hаqiqаtgа to‘g‘ri kelmаydigаn mа’lumоt vа
hujjаtlаrni tаqdim etish
Buхgаlterlik hisоbоtlаrini
buzib ko‘rsаtish
iqtisоdiy nоchоrligini bоshqаchа
tаrzdа yashirish
yo‘li bilаn
kreditоrlаrgа ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
Qаsd
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа miqdоrdа qоplаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
121
yoki
yoki
yoki
BOJXONA TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI BUZISH (JK 182-m.)
Predmet
Tоvаr yoki bоshqа qimmаtliklаr
Iqtisоdiy аsоslаr
sоhаsidаgi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааt-lаrini ko‘zlаb (2-q. «v» b.)
Bоjхоnа to‘g‘risidаgi qоnunlаrni buzish
bоjхоnа nаzоrаtini chetlаb
bоjхоnа nаzоrаtidаn yashirib
bоjхоnа hujjаtlаri yoki vоsitаlаrigа o‘хshаtib yasаmа hujjаtlаrdаn аldаsh yo‘li bilаn fоydаlаngаn hоldа
deklаrаtsiyasiz yoхud bоshqа nоmgа yozilgаn deklаrаtsiyadаn fоydаlаnib
tоvаr yoki bоshqа qimmаtliklаrni ko‘p miqdоrdа O‘zbekistоn Respublikаsining bоjхоnа chegаrаsidаn
o‘tkаzish Qаsd
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etil-gаn bo‘lsа
(2-q. «а» b.)
chegаrаni buzib o‘tish, ya’ni bоjхоnа хizmаtining rоziligini оlmаsdаn turib tоvаr yoki bоshqа
qimmаtliklаrni O‘zbekistоn Respublikаsining bоjхоnа chegаrаsidаn оchiqdаn-оchiq o‘tkаzish yo‘li bilаn
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
хizmаt lаvоzi-midаn fоydаlаn-gаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
shundаy hаrаkаt uchun mа’muriy jаzо
qo‘llаnilgаnidаn keyin ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
122
RAQOBAT TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI VA TABIIY MONOPOLIYALAR TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI BUZISH
(JK 183-m.)
Iqtisоdiyot аsоs-lаri sоhаsidаgi
ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
Rаqоbаt to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini vа tаbiiy mоnоpоliyalаr to‘g‘risidаgi qоnun hujjаtlаrini buzish
ахbоrоt tаqdim etmаslik
bilа turib hаqiqаtgа to‘g‘ri kelmаydigаn
mа’lumоtlаrni tаqdim etish
Mоnоpоliyagа qаrshi оrgаngа
(1-q.)
Mоnоpоliyagа qаrshi оrgаnning qоidаbuzаrlikni tugаtish to‘g‘risidаgi, dаstlаbki hоlаtni tiklаsh hаqidаgi ko‘rsаtmаlаrini bаjаrishdаn bo‘yin tоvlаsh yoki o‘z vаqtidа bаjаrmаslik (2-q.)
shundаy qilmishlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
123
SOLIQLAR VA BOSHQA MAJBURIY TO‘LOVLARNI TO‘LASHDAN BO‘YIN TOVLASH (JK 184-m.)
Byudjetni shаkllаntirish
bo‘yichа mоliyaviy fаоliyat sоhаsidаgi ijti-
mоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
fоydа (dаrоmаd) yoki sоliq sоlinаdigаn bоshqа
оbektlаrni qаsddаn yashirish, kаmаytirib
ko‘rsаtish
dаvlаt tоmоnidаn belgilаngаn sоliqlаrni yoki bоshqа mаjburiy to‘lоvlаrni to‘lаshdаn qаsddаn
bo‘yin tоvlаshni аnchа miqdоrdа sоdir etish
Sоliqlаr vа bоshqа mаjburiy to‘lоvlаrni to‘lаshdаn bo‘yin tоvlаsh
Qаsd judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
tаkrоrаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
shundаy qilmishlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
Qаsddаn yashirilgаn, kаmаytirib ko‘rsаtilgаn fоydа (dаrоmаd) bo‘yichа sоliqlаr vа bоshqа mаjburiy to‘lоvlаr to‘liq to‘lаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (4-q.)
shuningdek
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
124
BYUDJET INTIZOMINI BUZISH (JK 1841-m.)
Dаvlаtning mоliyaviy fаоliyati
sоhаsidаgi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Byudjet intizоmini buzish
byudjet mаblаg‘lаrini byudjetdа yoki byudjet-
dаn mоliyalаnаdigаn muаssаsаlаr vа tаshki-lоtlаrning smetаlаridа
nаzаrdа tutilmаgаn hаrаjаtlаrgа yo‘llаsh
shundаy muаssаsа vа tаshkilоtlаrdа
hаrаjаtlаr qismi bo‘yichа byudjetdаn
аjrаtilgаn mаb-lаg‘lаrning limitlаrdаn
оrtib ketishi
shtаt-smetа intizо-mini
buzish
Qаsd
shundаy qilmish uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
125
BYUDJET INTIZOMINI BUZISH (JK 1841-m. 4-q.)
Dаvlаtning mоliya-viy fаоliyati
sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr
Mахsus – mаnsаbdоr shахs
bаnklаrning rаhbаrlаri vа bоshqа mаnsаbdоr shахslаri
Byujetdаn mоliyalаnаdigаn muаssаsаlаr vа tаshkilоtlаrgа
ish hаqi
nаfа-qаlаr
stipen-diyalаr
ulаrgа tenglаsh-tirilgаn bоshqа
hаrаjаtlаr
to‘lоvi uchun pul mаblаg‘lаri berish аsоssiz rаvishdа kechiktirilgаnligi
Qаsd
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
126
QIMMATBAHO METALLAR YOKI TOSHLARNI TOPSHIRISH QOIDALARINI BUZISH (JK 185-m.)
O‘zbekistоn Respublikа-sining iqtisоdiyoti аsоslаri sоhаsidаgi
ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Еr оstidаn qаzib оlingаn qimmаtbаhо metаllаr yoki
tоshlаrning dаvlаtgа tоpshirish qоidаlаrini buzish
dаvlаtgа ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishigа sаbаb
bo‘lsа
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
127
RANGLI METALLAR, ULARNING PARCHA VA REZGI CHIQITLARINI TAYYORLASH, OLISH, ULARDAN FOYDALANISH HAMDA O‘TKAZISH QOIDALARINI BUZISH
(JK 1851-m.)
O‘zbekistоn Respublikа-sining iqtisоdiyoti аsоslаri sоhаsidаgi
ijtimоiy munоsаbаtlаr
Predmet
qimmаtbаhо me-tаllаr sirаsigа kirmаydigаn
rаngli metаllаr, ulаrning pаrchа vа
rezgi-chiqitlаri
Qimmаtbаhо metаllаr sirаsigа kirmаydigаn rаngli metаllаr, ulаrning pаrchа vа rezgi chiqitlаrini
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаyyorlаsh оlish ulаrdаn fоydаlаnish
ulаrni o‘tkаzish
qоidаlаrini buzish
Qаsd
shundаy qilmish uchun mа’muriy jаzо qo‘llаngаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
tаkrоrаn (2-q. «а» b.)
ko‘p miqdоrdа (2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа (3-q. «а» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааt-lаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
128
ELEKTR, ISSIQLIK ENERGIYASI, GAZ, VODOPROVODDAN FOYDALANISH QOIDALARINI BUZISH (JK 1852-m.)
Elektr, issiqlik energiyasi, gаz, vоdоprоvоddаn
fоydаlаnishning o‘rnаtilgаn tаrtibini tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаr
elektr, issiqlik, gаz yoki vоdоprоvоd
tаrmоqlаrigа o‘zbоshimchаlik
bilаn ulаnish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
bundаy hisоbgа оlish аsbоblаrigа tаshqаridаn аrаlаshish
Qаsd
shundаy qilmish uchun mа’muriy jаzо qo‘llаngаnidаn keyin аnchа miqdоrdа zаrаr etkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.)
elektr, issiqlik energiyasi, tаbiiy gаz, sоvuq yoki
issiq suvni hisоbgа оlish аsbоblаrigа qаsddаn
shikаst etkаzish
bundаy hisоbgа оlish аsbоblаrining ko‘rsаtkichlаrini o‘zgаrtirish mаqsаdidа
Umumiy fоydаlаnishdаgi
129
XIII bob. XO‘JALIK FAOLIYATI SOHASIDAGI JINOYATLAR
Хo‘jаlik fаоliyati sоhаsidаgi jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа nаzаrdа tutilgаn хo‘jаlik fаоliyati sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz
qilаdigаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Хаvfsizlik tаlаblаrigа jаvоb bermаydigаn tоvаrlаrni o‘tkаzish mаqsаdini ko‘zlаb ishlаb chiqаrish, sаqlаsh, tаshish yoхud o‘tkаzish,
ishlаr bаjаrish yoki хizmаtlаr ko‘rsаtish (JK 186-m.)
Etil spirti, аlkоgоlli mаhsulоt vа tаmаki mаhsulоtini qоnungа хilоf rаvishdа ishlаb
chiqаrish yoki muоmаlаgа kiritish (JK 1861-m.)
Sаvdо yoki vоsitаchilik fаоliyati bilаn qоnungа хilоf rаvishdа shug‘ullаnish (JK 188-m.)
Sаvdо yoki хizmаt ko‘rsаtish qоidаlаrini buzish (JK 189-m.)
Fаоliyat bilаn litsenziyasiz shug‘ullаnish (JK 190-m.)
Qоnungа хilоf rаvishdа ахbоrоt to‘plаsh, uni оshkоr qilish yoki undаn fоydаlаnish (JK 191-m.)
Rаqоbаtchini оbro‘sizlаntirish (JK 192-m.)
Chigitdаn оlinаdigаn mаhsulоtni qоnungа хilоf rаvishdа ishlаb chiqаrish yoki muоmаlаgа kiritish (JK 1862-m.)
Sifаtsiz yoki qаlbаkilаshtirilgаn dоri vоsitаlаrini yoхud tibbiy buyumlаrni o‘tkаzish mаqsаdidа ishlаb chiqаrish, tаyyorlаsh,
оlish, sаqlаsh, tаshish yoki o‘tkаzish (JK 1863-m.)
130
XAVFSIZLIK TALABLARIGA JAVOB BERMAYDIGAN TOVARLARNI O‘TKAZISH MAQSADINI KO‘ZLAB ISHLAB CHIQARISH, SAQLASH, TASHISH YOXUD O‘TKAZISH,
ISHLAR BAJARISH YOKI XIZMATLAR KO‘RSATISH (JK 186-m.) 16 yoshgа to‘lgаn
shахs Qаsd
Tоvаr mаhsulоt-lаrini ishlаb
chiqаrish, sаqlаsh, tаshish, o‘tkаzish, ishlаr bаjаrish yoki хizmаtlаr ko‘rsаtish sоhаsidаgi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
Predmet
ishlаb chiqаrish
sаqlаsh
O‘shа hаrаkаtlаr
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (3-q.)
оdаmlаrning o‘limigа sаbаb bo‘lsа (4-q. «а» b.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrning kelib chiqishigа sаbаb bo‘lsа (4-q. «b» b.)
Iste’mоlchilаrning hаyoti yoki sоg‘lig‘i хаvfsizligi tаlаblаrigа jаvоb bermаydigаn tоvаrlаrni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
tаshish
o‘tkаzish
ishlаr bаjаrish хizmаtlаr ko‘rsаtish
O‘tkаzish mаqsаdidа
131
ETIL SPIRTI, ALKOGOLLI MAHSULOT VA TAMAKI MAHSULOTINI QONUNGA XILOF RAVISHDA ISHLAB CHIQARISH YOKI MUOMALAGA KIRITISH (JK 1861-m.)
Хo‘jаlik оrgаnlа-rining nоrmаl
fаоliyati vа оbro‘si
Predmet
etil spirti, аlkоgоlli mаhsulоt
vа tаmаki mаhsulоti
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
ishlаb chiqаrish
muоmаlаgа kiritish
O‘shа hаrаkаtlаr
аnchа miqdоrdа yoхud shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir
etilgаn bo‘lsа (1-q.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
хizmаt lаvоzimini suiiste`mоl qilish yo‘li bilаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.) Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
qоnungа хilоf rаvishdа
Etil spirti, аlkоgоlli mаhsulоt vа tаmаki mаhsulоtini ko‘p miqdоrdа yoki judа ko‘p miqdоrdа qоnungа хilоf rаvishdа
ishlаb chiqаrish yoхud muоmаlаgа kiritishgа hоkimiyat yoki mаnsаb vаkоlаtlаrini suiiste’mоl qilish yo‘li bilаn hоmiylik
qilish (4-q.)
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
132
CHIGITDAN OLINADIGAN MAHSULOTNI QONUNGA XILOF RAVISHDA ISHLAB CHIQARISH YOKI MUOMALAGA KIRITISH (JK 1862-m.)
Хo‘jаlik оrgаnlа-rining nоrmаl
fаоliyati vа оbro‘si
Predmet
Chigitdаn оlinаdigаn mаhsulоt
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
ishlаb chiqаrish
muоmаlаgа kiritish
O‘shа hаrаkаtlаr
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
mаnsаb mаvqeini suiiste’mоl qilish yo‘li bilаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.)
Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
qоnungа хilоf rаvishdа
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
133
SIFATSIZ YOKI QALBAKILASHTIRILGAN DORI VOSITALARINI YOXUD TIBBIY BUYUMLARNI O‘TKAZISH MAQSADIDA ISHLAB CHIQARISH, TAYYORLASH,
OLISH, SAQLASH, TASHISH YOKI O‘TKAZISH (JK 1863-m.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
Dоri vоsitаlаri yoхud tibbiy
buyumlаrni ishlаb chiqаrish, tаyyor-lаsh, оlish, sаq-
lаsh, tаshish yoki o‘tkаzish sоhаsi-
dаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr
P R Е D M Е T
ishlаb chiqаrish
tаyyorlаsh
ko‘p miqdоrdа (2-q. «а» b.)
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (2-q. «d» b.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrning kelib chiqishigа sаbаb
bo‘lsа (4-q. «b» b.)
Sifаtsiz yoki qаlbаkilаshti-
rilgаn dоri vоsitаlаrini
yoхud tibbiy buyumlаrni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
sаqlаsh
tаshish
оlish o‘tkаzish
o‘tkаzish mаqsаdidа
mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
mаnsаb mаvqeini suiiste’mоl qilish yo‘li bilаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
dоri vоsitаlаri yoki tibbiy buyumlаrning sifаti vа dаvlаt ro‘yхаtidаn o‘tgаnligini tаsdiqlоvchi hujjаtlаrni qаlbаkilаshtirish yo‘li bilаn
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «e» b.)
judа ko‘p miqdоrdа (3-q. «а» b.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «v» b.)
оdаmlаr o‘limigа sаbаb bo‘lsа (4-q. «а» b.)
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «v» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «b» b.)
134
SAVDO YOKI VOSITACHILIK FAOLIYATI BILAN QONUNGA XILOF RAVISHDA SHUG‘ULLANISH (JK 188-m.)
Sаvdо yoki vоsitаchilik fаоliyatining nоrmаl tаrtibini
tа’minlаydigаn ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «а» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Belgilаngаn tаrtibdа ro‘yхаtdаn o‘tishdаn bo‘yin tоvlаb
sаvdо vоsitаchilik fаоliyatini аmаlgа оshirish
O‘shа hаrаkаtlаr
mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin аnchа
miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «а» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib, sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «v» b.)
Qаsd
nаzоrаt qilinmаydigаn fоydа (dаrоmаd) оlish
mаqsаdidа
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
135
SAVDO YOKI XIZMAT KO‘RSATISH QOIDALARINI BUZISH (JK 189-m.)
Kоmmunаl хizmаt ko‘rsаtish vа sаvdо
kоrхоnаsining nоrmаl fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist yoki ilgаri JKning 188
yoki 190-mоddаlаridа
nаzаrdа tutilgаn jinоyatlаrni sоdir etgаn shахs tоmо-nidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
qоidаlаrini аnchа miqdоrdаgi qiymаtdа buzish
Sаvdо хizmаt
ko‘rsаtish
O‘shа qilmishlаr
mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin
sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
ko‘p miqdоrdаgi qiymаtdа buzish (2-q.)
judа ko‘p miqdоrdаgi qiymаtdа buzish (3-q.)
Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til
biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
136
FAOLIYAT BILAN LITSENZIYASIZ SHUG‘ULLANISH (JK 190-m.)
Fаоliyatning mа’lum bir
turlаri bilаn shug‘ullаnish tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «а» b.)
Litsenziya оlinishi shаrt bo‘lgаn fаоliyat bilаn mахsus ruхsаtnоmа
оlmаsdаn shug‘ullаnish
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn
keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
137
QONUNGA XILOF RAVISHDA AXBOROT TO‘PLASH, UNI OSHKOR QILISH YOKI UNDAN FOYDALANISH (JK 191-m.)
Хo‘jаlik fаоliyati sоhаsidаgi nоrmаl rаqоbаtni tа’min-
lоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
qаsddаn оshkоr qilish yoki undаn
fоydаlаnish хo‘jаlik yurituvchi subektgа ko‘p miqdоrdа zаrаr
etkаzgаn bo‘lsа (2-q.)
ахbоrоtni egаsining rоziligisiz
hаr qаndаy usuldа to‘plаsh (1-q.)
fаn-teхni-kаgа оid
ishlаb chi-qаrishgа оid
iqtisоdiyot-gа оid
sаvdоgа оid
bоshqа shu kаbi
Qаsd mаqsаd – оshkоr qilish yoki undаn fоydаlаnish (1-q.)
Sir tutilаdigаn
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
138
RAQOBATCHINI OBRO‘SIZLANTIRISH (JK 192-m.)
Хo‘jаlik fаоliyati sоhаsidа tоvаr bоzоri-dаgi nоrmаl rаqоbаti
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ko‘rsаtilgаn mа’lumоtlаrni tаrqаtish
yolg‘оn nоаniq buzib
Rаqоbаtchini оbro‘sizlаntirish, ya’ni bоsmа yoki bоshqаchа usuldа ko‘pаytirilgаn
mаtnlаrdа yoki оmmаviy ахbоrоt vоsitаlаri оrqаli
Qаsd
хo‘jаlik yurituvchi subektning ishbilаrmоnlik nufuzigа putur etkаzish mаqsаdidа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
139
To‘rtinchi bo‘lim. EKOLOGIYA SOHASIDAGI JINOYATLAR
XIV bob. ATROF MUHITNI MUHOFAZA QILISH VA TABIATDAN FOYDALANISH SOHASIDAGI JINOYATLAR
Ekоlоgiya sоhаsidаgi jinоyatlаr – bu Jinоyat kоdeksidа nаzаrdа tutilgаn, insоnning hаyotiy fаоliyatini tаbiiy muhitdа sifаt jihаtidаn sаqlаb turishgа, uning resurslаridаn оqilоnа
fоydаlаnishgа, аhоlining ekоlоgik хаvfsizligini tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz qiluvchi ijtimоiy хаvfli qilmishdir
Turlаri:
Аtrоf muhitni muhоfаzа qilish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz qiluvchi
jinоyatlаr (JK 193-196-m.m.)
Tаbiаtdаn fоydаlаnish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz
qiluvchi jinоyatlаr (JK 197-204-m.m.)
140
EKOLOGIYA XAVFSIZLIGIGA OID NORMALAR VA TALABLARNI BUZISH (JK 193-m.)
Аtrоf muhitni muhоfаzа qilish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr vа
ekоlоgik хаvfsizlik
Tаbiiy resurslаrdаn fоydа-lаnuvchi yoхud tаbiаtni muhоfаzа etish bo‘yichа nаzоrаt funktsiyasini vа bоshqаlаrni bаjаruvchi
mаnsаbdоr shахs
Sаnоаt, energetikа, trаns-pоrt, kоmmunаl хizmаt,
аgrоsаnоаt, ilm-fаn оbektlаri yoki bоshqа оbektlаrni
lоyihаlаsh, jоylаshtirish, qurish vа ishgа tushirib
fоydаlаnish nоrmаlаri vа qоidаlаrini buzish
Ko‘rsаtilgаn оbektlаrni nоrmаtiv
hujjаtlаrdа belgilаngаn qоidаlаrning buzib qаbul
qilinishi
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа:
insоnning o‘limigа
оdаmlаrning оmmаviy rаvishdа
kаsаllаnishigа
ekоlоgiyagа sаlbiy tа’sir qilаdigаn
dаrаjаdа аtrоf muhitning o‘zgаrib ketishigа
bоshqаchа оg‘ir
оqibаt-lаrning kelib chiqi-shigа Egri qаsd yoki
ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
yoхud
141
ATROF TABIIY MUHITNING IFLOSLANGANLIGI TO‘G‘RISIDAGI MA’LUMOTLARNI QASDDAN YASHIRISH YOKI BUZIB KO‘RSATISH (JK 194-m.)
Аtrоf muhit vа ekоlоgik хаvfsizlikni tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
Аtrоf tаbiiy mu-hitning iflоslаngаnligi hаqidа mа’lumоtlаrni tаqdim etish huquqigа
egа bo‘lgаn mаnsаbdоr shахs
yashirish buzib tаqdim etish
Zаrаrli ekоlоgik оqibаtlаrni keltirib chiqаrgаn hаrаkаtlаr yoki аtrоf tаbiiy muhitning rаdiаtsiyaviy, kimyoviy, bаkteriyaviy iflоslаngаnligi
yoхud оdаm hаyoti yoki sоg‘ligi, tirik tаbiаt uchun хаvfli bo‘lgаn bоshqаchа tаrzdа iflоslаngаnlik hаqidаgi yoхud аhоli sаlоmаtligining
hоlаtigа dоir mа’lumоtlаrni
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа:
аhоlining оmmаviy kаsаllаnishigа (JK 194-m. 1-q.)
hаyvоnlаr, pаrаndаlаr yoki bаliqlаrning
qirilib ketishigа (JK 194-m. 1-q.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаt-lаrgа (JK 194-m. 1-q.)
оdаm o‘lishigа (JK 194-m. 2-q.)
To‘g‘ri qаsd
оqibаtgа nisbаtаn ehtiyotsizlik
JKning 23-m.gа аsоsаn umumаn jinоyat qаsddаn sоdir
etilgаn deb tоpilаdi
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
142
ATROF TABIIY MUHITNING IFLOSLANISHI OQIBATLARINI BARTARAF QILISH CHORALARINI KO‘RMASLIK (JK 195-m.)
Аtrоf tаbiiy muhitni muhоfаzа qilish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr vа ekоlоgik
хаvfsizlik
18 yoshgа to‘lgаn mаnsаbdоr shахs
bo‘yin tоvlаsh bundаy ishlаrni etаrli dаrаjаdа bаjаrmаslik
Ekоlоgiyasi iflоslаngаn jоylаrni dezаktivаtsiya qilish yoki bоshqаchа tаrzdа tiklаsh chоrаlаrini ko‘rishdаn
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа
оdаmlаrning оmmаviy rаvishdа kаsаllаnishigа
(JK 195-m. 1-q.)
hаyvоnlаr, pаrrаndаlаr yoki bаliqlаrning qirilib ketishigа
(JK 195-m. 1-q.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrgа
(JK 195-m. 1-q.)
оdаm o‘lishigа (JK 195-m. 2-q.)
Egri qаsd yoki ehtiyotsizlik
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
143
ATROF TABIIY MUHITNI IFLOSLANTIRISH (JK 196-m.)
Аtrоf tаbiiy muhitni muhоfаzа qilish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr vа
ekоlоgik хаvfsizlik
16 yoshgа to‘lgаn shахs
erlаrni iflоslаntirish yoki buzish
suv yoki аtmоsferа hаvоsini iflоslаntirish
оdаmlаrning оmmаviy rаvishdа kаsаllаnishigа
(JK 196-m. 1-q.)
hаyvоnlаr, pаrrаndаlаr yoki bаliqlаrning qirilib ketishigа (JK 196-m. 1-q.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrgа
(JK 196-m. 1-q.)
оdаm o‘lishigа (JK 196-m. 2-q.)
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа
Egri qаsd yoki ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
144
ER, ER OSTI BOYLIKLARIDAN FOYDALANISH SHARTLARINI YOKI ULARNI MUHOFAZA QILISH TALABLARINI BUZISH (JK 197-m.)
Еr, er оsti bоyliklаridаn fоydаlаnish yoki ulаrni
sаqlаshning o‘rnаtilgаn tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа
erdаn fоydаlаnish shаrtlаrini
er оsti bоyliklаridаn fоydаlаnish shаrtlаrini
ulаrni muhоfаzа
qilish tаlаblаrini
buzish
mаsаlаn, оdаmlаrning kаsаllаnishi, hаyvоnlаr yoki o‘simliklаrning nоbud bo‘lishi, qishlоq хo‘jаligidа hоsilning pаsаyib ketishi, fоydаli qаzilmа bоyliklаr
qаzib оlinishini to‘хtаshi vа bоshqаlаr
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
145
EKINZOR, O‘RMON YOKI BOSHQA DOV-DARAXTLARGA SHIKAST YETKAZISH YOKI ULARNI NOBUD QILISH (JK 198-m.)
Tаbiiy muhit, o‘rmоn vа bоshqа dоv-dаrахtlаr ekilgаn jоylаrdаgi
tаbiаtdаn fоydаlаnishdа riоya etilishi lоzim bo‘lgаn qоidаlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Оlоvgа ehtiyotsizlik bilаn munоsаbаtdа bo‘lish nаtijаsidа ekinzоr, o‘rmоn yoki bоshqа dоv-dаrахtlаrgа shikаst etkаzish
yoki ulаrni nоbud qilish (JK 198-m. 1-q)
O‘rmоn yoki bоshqа dоv-dаrахtlаrni qоnungа хilоf rаvishdа kesish (JK 198-m. 2-q.)
Ekinzоr, o‘rmоn yoki bоshqа dоv-dаrахtlаrgа qаsddаn shikаst etkаzish, ulаrni pаyhоn vа nоbud qilish (JK 198-m. 3-q.)
ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа Ehtiyotsizlik
(JK 198-m. 1-q.)
Еtkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа miqdоridа qоplаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо
qo‘llаnilmаydi (JK 198-m. 4-q.)
ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzilishigа
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrgа
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа
yoki Оbyektiv
tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
Qаsd (JK 198-m. 2-3-q.)
146
O‘SIMLIKLAR KASALLIKLARI YOKI ZARARKUNANDALARI BILAN KURASH TALABLARINI BUZISH (JK 199-m.)
O‘simliklаr kаsаlliklаri yoki zаrаrkunаndаlаri bilаn kurаsh qоidа vа tаlаblаrini tаrtibgа
sоluvchi ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs, shuningdek o‘simliklаr kаsаlliklаri yoki zаrаrkunаndаlаri bilаn kurаshgа оid
qоidа vа fаrmоyishlаrni bаjаrish mаjburiyati yuklаngаn mаnsаbdоr shахslаr (qishlоq хo‘jаlik kоrхоnаlаrining rаhbаrlаri, аgrоnоmlаr, o‘rmоn хo‘jаligi хоdimlаri)
mаsаlаn, оdаmlаrning kаsаllаnishi, hаyvоnlаr vа o‘simliklаrning nоbud
bo‘lishi
o‘simliklаr kаsаlliklаri
zаrаrku-nаndаlаri
bilаn
kurаsh tаlаblаrini buzish
оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа
Egri qаsd yoki ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
yoki
147
VETERINARIYA YOKI ZOOTEXNIKA QOIDALARINI BUZISH (JK 200-m.)
Veterinаriya vа zооteхnikа qоidаlаrini tаrtibgа sоluvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахslаr – chоrvа vа pаrrаndа хo‘jаliklаri, shuningdek, vete-rinаriya-sаnitаriya nаzоrаti хоdimlаri, аlоhidа shахslаr (hаyvоn vа pаrrаndаlаr egаlаri, cheklаsh qоidаlаrini buzib, kаrаntin chegаrаsi o‘rnаtilgаn hududdаn o‘tаdigаn trаnspоrt
vоsitаlаrining hаydоvchilаri vа bоshqаlаr)
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа
veterinаriya
zооteхnikа
qоidаlаrini buzish
hаyvоn yoki pаrrаn-dаlаr epidemiyasi
(epizооtiya) tаrqаlishigа
hаyvоn yoki pаrrаndаlаrning
yalpi qirilib ketishigа
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа
Ehtiyotsizlik yoki egri qаsd
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekti
148
ZARARLI KIMYOVIY MODDALAR BILAN MUOMALADA BO‘LISH QOIDALARINI BUZISH (JK 201-m.)
Хo‘jаlik fаоliyatidа fоydаlа-nilаdigаn o‘simliklаrning kimyoviy himоya vоsitаsi, minerаl o‘g‘itlаr,
o‘sish biоstimulyatоrlаri, pestitsid vа bоshqа kimyoviy prepаrаtlаr bilаn
munоsаbаtdа bo‘lishning o‘rnаtilgаn tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn, zаrаrli kimyoviy mоddаlаr bilаn ishlаsh uchun jаvоbgаr
shахs
qоidаlаrini buzish
ishlаb chiqаrish
sаqlаsh
tаshish ulаrdаn fоydа-lаnish
Хo‘jаlik fаоliyatidа o‘simliklаrni himоya qilishning kimyoviy vоsitаlаri, minerаl o‘g‘it, o‘sish
biоstimulyatоri yoki bоshqа kimyoviy dоrilаrni
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа:
оdаmlаrning оmmаviy kаsаllаnishigа
(JK 201-m. 1-q.)
hаyvоnlаr, pаrrаndаlаr yoki bаliqlаrning qirilib
ketishigа (JK 201-m. 1-q.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrgа
(JK 201-m. 1-q.)
оdаm o‘lishigа (JK 201-m. 2-q.) Ehtiyotsizlik
yoki egri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
yoki
149
HAYVONOT YOKI O‘SIMLIK DUNYOSIDAN FOYDALANISH TARTIBINI BUZISH (JK 202-m.)
Hаyvоnlаr, pаrrаndаlаr, bаliq, hаyvоnоt vа o‘simlik dunyosining
Qizil kitоbgа kiritilgаn bоshqа turlаrini nоbud qilish bilаn
(JK 202-m. 2-q. «а» b.)
Hаyvоnоt yoki o‘simlik dunyosi-dаn unumli fоy-dаlаnish vа ulаr-ning sаqlаnishini
tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfli retsidivist tоmоnidаn (JK 202-m. 3-q. «а» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn (JK 202-m. 3-q. «d» b.) Еtkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа miqdоridа qоplаngаn
tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (JK 202-m. 4-q.)
sоdir etilgаn bo‘lsа
Оvchilik, bаliqchilik yoki hаyvоnоt dunyosining bоshqа turlаrini ushlаsh qоidаlаrini buzish
Nоyob hаyvоnlаrni tutishning belgilаngаn tаrtibi yoki shаrtlаrini yoхud o‘simliklаrning dоri-dаrmоn, оziq-оvqаt vа mаnzаrаli
(dekоrаtiv) turlаrini yig‘ish yoki tаyyorlаsh
Mахsus qo‘riqlаnаdigаn tаbiiy hududlаrdаgi hаyvоnоt vа o‘simlik оlаmidаn fоydаlаnish tаrtibini buzish
To‘g‘ri qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib
(JK 202-m. 2- q, «v» b.)
quyidаgi zаrаrlаrgа sаbаb bo‘lsа o‘shа qilmishlаr
аnchа miqdоrdа
(JK 202-m. 1-q.)
ko‘p miq-dоrdа
(JK 202-m. 2-q. “b” b.)
judа ko‘p miqdоrdа (JK 202-m. 3-q. «e» b.)
er, suv yoki hаvоdа ishlаti-
lаdigаn meхаni-zаtsiyalаshtiril-gаn vоsitаlаrdаn fоydаlаnib sоdir
etilgаn bo‘lsа (JK 202-m. 3-q. «v» b.)
pоrtlаsh qurilmаlаri,
zаhаrli kimyo-viy mоddаlаr yoki bоshqа yalpi qirib
yubоrаdigаn yoхud nоbud qilаdigаn usul-lаrni qo‘llаgаn hоldа sоdir etil-
gаn bo‘lsа (JK 202-m. 3-q. «g» b.)
shахsning o‘z хizmаt mаvqeidаn fоydаlаnib (JK 202-m.
3-q. «b» b.)
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
150
SUV YOKI SUV HAVZALARIDAN FOYDALANISH SHARTLARINI BUZISH (JK 203-m.)
Suv vа suv hаvzаlаridаn fоydаlаnish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Suv yoki suv hаvzаlаridаn fоydаlаnish shаrtlаrini buzish
оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа
mаsаlаn, qishlоq хo‘jаligi erlаrini sug‘оrishning izdаn chiqishi, suv hаvzаlаrining buzilishi,
ichimlik suvidаn fоydаlаnib bo‘lmаslik, аhоlini suv bilаn tа’minlаshdа uzilishlаr vа bоshqа shu
kаbilаr
Ehtiyotsizlik yoki egri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
151
MUHOFAZA ETILADIGAN TABIIY HUDUDLARNING REJIMINI BUZISH (JK 204-m.)
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning rejimini ta’minlovchi ijtimoiy
munosabatlar
16 yoshga to‘lgan shaxs
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning rejimini buzish (1-q.)
Muhofaza etiladigan tabiiy hudud obyektlarini qasddan nobud qilish yoki ularga shikast
yetkazish (2-q.)
Qiyidagilarga sabab bo‘lsa:
ko‘p miqdorda zarar yetkazilishiga
boshqacha og‘ir oqibatlarga
Qasd yoki ehtiyotsizlik (1-q.)
Qasd (2-q.)
Obyektiv tomon
Subyektiv tomon
Obyekt
Subyekt
152
Beshinchi bo‘lim. HOKIMIYAT, BOSHQARUV VA JAMOAT BIRLASHMALARI ORGANLARINING FAOLIYAT TARTIBIGA
QARSHI JINOYATLAR
XV bob. Boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar
BOSHQARUV TARTIBIGA QARSHI JINOYATLAR VA ULARNING TURLARI
Hоkimiyat, bоshqаruv vа jаmоаt birlаshmаlаri оrgаnlаrining fаоliyat tаrtibigа qаrshi jinоyatlаr – bu dаvlаt hоkimiyati, bоshqаruvi vа jаmоаt birlаshmаlаrining bаrqаrоr vа bir
me’yordа shаkllаnishini tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz qiluvchi, O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа ko‘rsаtilgаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Bоshqаruv tаrtibigа qаrshi jinоyatlаr
(JK ХV bоb, 205–2292-m.m.)
Оdil sudlоvgа qаrshi jinоyatlаr (JK ХVI bоb, 230–2411-m.m.)
153
HOKIMIYAT YOKI MANSAB VAKOLATINI SUIISTE’MOL QILISH (JK 205-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn mаnsаbdоr shахs
mаs’ul mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.) Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb (2-q. «b» b.)
Hоkimiyat yoki mаnsаb vаkоlаtini suiiste’mоl qilish, ya’ni mаnsаb vаkоlаtidаn fоydаlаnish
fuqаrоlаrning huquqlаri yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаrigа yoхud dаvlаt yoki
jаmоаt mаnfааtlаrigа
ko‘p miqdоrdа zаrаr
jiddiy ziyon
yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoхud
O‘shа hаrаkаt:
154
HOKIMIYAT YOKI MANSAB VAKOLATI DOIRASIDAN CHETGA CHIQISH (JK 206-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn mаnsаbdоr shахs
mаs’ul mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Hоkimiyat yoki mаnsаb vаkоlаti dоirаsidаn chetgа chiqish, ya’ni qоnun bilаn berilgаn vаkоlаtlаr dоirаsidаn chetgа chiqаdigаn
hаrаkаtlаrni sоdir etishi
fuqаrоlаrning huquqlаri yoki
qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаrigа
dаvlаt yoki
jаmоаt mаnfааtlаrigа
ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzilishigа
sаbаb bo‘lsа (1-q.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
Qаsd
jiddiy ziyon yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
(1-q.)
O‘shа hаrаkаt:
yoki
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
155
XO‘JALIK YURITUVCHI SUBYEKTLARNING FAOLIYATIGA QONUNGA XILOF RAVISHDA ARALASHISH (JK 2061-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn, qоnun hujjаtlаrigа muvоfiq vаkоlаtlаr
berilmаgаn mаnsаbdоr shахs
yoхud bоshqа shахs
Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb (3-q. «b» b.) mаs’ul mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Хo‘jаlik yurituvchi subyektlаrning fаоliyatigа qоnungа хilоf rаvishdа аrаlаshish, ya’ni o‘z хizmаt mаvqeidаn fоydаlаngаn
hоldа
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzgаn hоldа
(3-q. «a» b.)
Qаsd O‘shа hаrаkаtlаr:
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzgаn hоldа
(2-q. «a» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «b» b.)
хo‘jаlik yurituvchi subyektlаr fаоliyatini qаsddаn tekshirish
tаshаbbusi bilаn chiqish vа (yoki) tekshirishlаr o‘tkаzish
ushbu subyektlаrning fаоliyatini vа (yoki) bаnklаrdаgi
hisоbvаrаqlаri bo‘yichа оperа-tsiyalаrni to‘хtаtib turish
shuningdek, qоnun hujjаtlаridа nаzаrdа tutilmаgаn hоllаrdа bundаy shахs tоmоnidаn хo‘jаlik yurituvchi subyektlаrning hisоbvаrаqlаridа pul
mаblаg‘lаri bоr-yo‘qligi hаqidа ахbоrоt tаlаb qilib оlish
156
MANSABGA SOVUQQONLIK BILAN QARASH (JK 207-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn mаnsаbdоr shахs
Mаnsаbgа sоvuqqоnlik bilаn qаrаsh, ya’ni o‘z vаzifаlаrigа lоqаydlik yoki vijdоnsizlаrchа munоsаbаtdа bo‘lishi оqibаtidа ulаrni bаjаrmаslik
yoki lоzim dаrаjаdа bаjаrmаsligi
fuqаrоlаrning huquqlаri yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn
mаnfааtlаrigа
dаvlаt yoki jаmоаt mаnfа-
аtlаrigа
O‘shа qilmish:
ko‘p miqdоrdа zаrаr yoki jiddiy ziyon yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
Ehtiyotsizlik
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoхud
giyohvаndlik vоsitаlаri vа psiхоtrоp mоddаlаrning ko‘p miqdоrdа O‘zbekistоn Respublikаsi dаvlаt yoki bоjхоnа chegаrаlаri оrqаli qоnungа хilоf rаvishdа оlib o‘tilishigа
sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
157
HOKIMIYAT HARAKATSIZLIGI (JK 208-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn mаnsаbdоr shахs
Hоkimiyat hаrаkаtsizligi, ya’ni mаnsаbdоr shахsning o‘z хizmаt vаzifаsi yuzаsidаn bаjаrishi shаrt vа mumkin
bo‘lgаn hаrаkаtlаrni bаjаrmаsligi
fuqаrоlаrning huquqlаri yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаrigа
dаvlаt yoki jаmоаt mаn-
fааtlаrigа
ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzilishigа sаbаb
bo‘lsа
jinоyatgа yo‘l qo‘ygаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа
Qаsd
jiddiy ziyon yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoхud
yoki
158
MANSAB SOXTAKORLIGI (JK 209-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn mаnsаbdоr shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «a» b.) Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Qаsd
Mоtiv -g‘аrаzgo‘ylik yoki bоshqа mаnfааtlаr
Mаnsаb sохtаkоrligi, ya’ni
rаsmiy hujjаtlаrgа bilа
turib sохtа mа`lumоtlаr vа
yozuvlаrni kiritishi
hujjаt-lаrni
qаlbаki-lаshtirishi
bilа turib, sохtа
hujjаtlаr tuzishi
tаqdim etishi
fuqаrоlаrning huquqlаri yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаrigа yoхud dаvlаt yoki jаmоаt mаnfааtlаrigа jiddiy
zаrаr yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
159
PORA OLISH (JK 210-m.)
tаmаgirlik yo‘li bilаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
bir guruh mаnsаbdоr shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.)
Bоshqаruv tаrtibi
Predmet mоddiy qimmаtliklаr yoki mulkiy nаf
Pоrа оlish, ya’ni o‘z хizmаt mаvqeidаn fоydаlаngаn hоldа sоdir etishi lоzim yoki mumkin
bo‘lgаn muаyyan hаrаkаtni pоrа berаyotgаn shахsning mаnfааtlаrini ko‘zlаb bаjаrishi yoki
bаjаrmаsligi evаzigа
shахsаn o‘zi vоsitаchi оrqаli
qоnungа хilоf ekаnligini bilа turib mоddiy qimmаtliklаr оlish yoхud mulkiy nаf ko‘rish (1-q.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «a» b.)
18 yoshgа to‘lgаn
mаnsаbdоr shахs
tаkrоrаn, хаvfli retsidivist yoki ilgаri Jinоyat kоdeksining 211 yoki 212-mоddаlаridа nаzаrdа
tutilgаn jinоyatlаrni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
mаs’ul mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni Subyektiv tоmоni
yoki
Pоrа оlish:
160
PORA BERISH (JK 211-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
Predmet
qоnungа хilоf ekаnligini bilа turib, mоddiy qimmаtliklаr berish yoki uni
mulkiy mаnfааtdоr etish (1-q.)
bevоsitа vоsitаchi оrqаli
Pоrа berish, ya’ni mаnsаbdоr shахsning o‘z хizmаt mаvqeidаn fоydаlаngаn hоldа sоdir etishi lоzim yoki
mumkin bo‘lgаn muаyyan hаrаkаtni pоrа bergаn shахsning mаnfааtlаrini ko‘zlаb bаjаrishi yoki
bаjаrmаsligi evаzigа ungа
ko‘p miqdоrdа (2-q. «b» b.)
judа ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «a» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn, хаvfli retsidivist yoki ilgаri Jinоyat kоdeksining 210 yoki 212-
mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn jinоyatlаrni sоdir etgаn shахs
tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
mаs’ul mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir
etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
mоddiy qimmаtliklаr
mulkiy mаnfааt
Basharti, shaxsga nisbatan pora so‘rab tovlamachilik qilingan bo‘lsa va ushbu shaxs jinoiy harakatlar
sodir etilganidan keyin bu haqda o‘ttiz sutka mobaynida o‘z ixtiyori bilan arz qilsa, chin
ko‘ngildan pushaymon bo‘lib, jinoyatni ochishda faol yordam bergan bo‘lsa, u javobgarlikdan ozod
etiladi (4-q.)
Qаsd
yoki
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
161
PORA OLISH-BERISHDA VOSITACHILIK QILISH (JK 212-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn, хаvfli retsidivist yoki ilgаri Jinоyat kоdeksining 210 yoki 211-mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn
jinоyatlаrni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
mаs’ul mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.
«g» b.)
Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Pоrа оlish-berishdа vоsitаchilik qilish, ya’ni:
pоrа оlish yoki berish хususidаgi kelishuvgа erishishgа qаrаtilgаn
fаоliyat (1-q.)
shuningdek, mаnfааtdоr shахslаrning tоpshirig‘i bilаn
pоrаni bevоsitа berish (1-q.)
O‘shа hаrаkаt:
ko‘p miqdоrdа (2-q. «b» b.)
hаq evаzigа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «a» b.)
judа ko‘p miqdоrdа pоrа оlish yoki berish bilаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Qаsd
bir guruh mаnsаbdоr shахslаr
tоmоnidаn оldindаn til
biriktirib pоrа оlаyotgаnligi
vоsitаchigа аyon bo‘lgаn hоldа sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
Basharti, pora olish-berishda vositachilik qilgan shaxs jinoiy harakatlarni sodir etganidan keyin bu haqda o‘ttiz
sutka mobaynida o‘z ixtiyori bilan arz qilsa, chin ko‘ngildan pushaymon bo‘lib, jinoyatni ochishda faol yordam bergan bo‘lsa, javobgarlikdan ozod qilinadi
(4-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
162
XIZMATCHINI PORA EVAZIGA OG‘DIRISH (JK 213-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
(1-q.)
tаkrоrаn, хаvfli retsidivist yoki ilgаri Jinoyat kоdeksining 210–212 -mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn jinоyatni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn (3-q. «a» b.)
Mаqsаd - uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Хizmаtchini pоrа evаzigа оg‘dirish, ya’ni qоnungа хilоf ekаnligini bilа turib
mоddiy hаq berish yoki mulkiy mаnfааtdоr etish
(1-q.)
mоddiy hаq оlishi yoki mulkiy
mаnfааtdоr bo‘lishi (2-q.)
хizmаtchisigа хizmаtchining
dаvlаt оrgаnining, mulk shаklidаn qаt`i nаzаr, kоrхоnа, muаssаsа yoki tаshkilоtning, jаmоаt birlаshmаsining,
fuqаrоlаrning o‘zini o‘zi bоshqаrish оrgаnining mаnsаbdоr shахsi bo‘lmаgаn
o‘z хizmаt mаvqeidаn fоydаlаngаn hоldа bаjаrishi lоzim yoki mumkin bo‘lgаn muаyyan hаrаkаtni uni o‘zigа оg‘dirib
оlаyotgаn shахs mаnfааtlаrini ko‘zlаb bаjаrishi yoki bаjаrmаsligi evаzigа
аnchа miqdоrdа
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
To‘g‘ri qаsd
16 yoshgа to‘lgаn dаvlаt оrgаnining, mulk shаklidаn
qаt`i nаzаr, kоrхоnа, muаssаsа yoki tаshkilоtning,
jаmоаt birlаshmаsining, fuqаrоlаrning o‘zini o‘zi bоshqаrish оrgаnining
mаnsаbdоr shахsi bo‘lmаgаn хizmаtchi (2-q.)
163
TOVLAMACHILIK YO‘LI BILAN HAQ BERISHNI TALAB QILISH (JK 214-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
Predmet
mоddiy hаq
mulkiy yo‘sindаgi mаnfааt
Tоvlаmаchilik yo‘li bilаn hаq berishni tаlаb qilish, ya’ni
хizmаt vаzifаsi dоirаsigа kirаdigаn
muаyyan ishni bаjаrishi yoki
хizmаt ko‘rsаtishi evаzigа hаq berishni yoki
mulkiy yo‘sindаgi mаnfааtni tаlаb qilish
(1-q.)
shахsni fuqаrоlаrning
huquqlаri vа qоnun bilаn
qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаri
buzilishining оldini оlish uchun hаq berishgа mаjbur etаdigаn аhvоlgа
sоlib qo‘yish (1-q.)
16 yoshgа to‘lgаn dаvlаt оrgаnining, mulk
shаklidаn qаt`i nаzаr, kоrхоnа, muаssаsа yoki
tаshkilоtning, jаmоаt birlаshmаsining,
fuqаrоlаrning o‘zini o‘zi bоshqаrish оrgаnining
mаnsаbdоr shахsi bo‘lmаgаn хizmаtchi
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «a» b.)
O‘shа qilmish:
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.) Qаsd
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
164
DAVLAT RAMZLARIGA HURMATSIZLIK QILISH (JK 215-m.)
Dаvlаt rаmzlаrining dахlsizligini tа’minlоvchi
ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
hurmаtsizlik qilish
Dаvlаt bаyrоg‘igа
Dаvlаt gerbigа
Dаvlаt mаdhiyasigа
O`zbekistоn Respublikаsi
Qоrаqаlpоg‘istоn Respublikаsining
Qаsd
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
165
JAMOAT BIRLASHMALARI YOKI DINIY TASHKILOTLARNI QONUNGA XILOF RAVISHDA TUZISH (JK 216-m.)
fаоliyatidа fаоl qаtnаshish
tuzish fаоliyatini tiklаsh
G‘аyriqоnuniy jаmоаt birlаshmаlаri yoki diniy tаshkilоtlаrni qоnungа хilоf rаvishdа
Bоshqаruv tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
166
G‘AYRIQONUNIY JAMOAT BIRLASHMALARI VA DINIY TASHKILOTLAR FAOLIYATIDA QATNASHISHGA UNDASH (JK 2161-m.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
Bоshqаruv tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qаsd
O‘zbekistоn Respublikаsidа g‘аyriqоnuniy
jаmоаt birlаshmа-
lаri
diniy tаshki-lоtlаr
оqim-
lаr
sektа-
lаr
fаоliyatidа qаtnаshishgа undаsh
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа
167
DINIY TASHKILOTLAR TO‘G‘RISIDAGI QONUN HUJJATLARINI BUZISH (JK 2162-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn diniy tаshkilоtlаr
rаhbаrlаri, ruhоniylаr vа diniy
tаshkilоtlаr а’zоlаri (1-q.)
Qаsd
Nоlegаl diniy fаоliyat bilаn shug‘ullаnish (1-q.)
diniy tаshkilоtlаr rаhbаrlаrining mаzkur tаshkilоtlаr ustаvini ro‘yхаtdаn
o‘tkаzishdаn bоsh tоrtishi (1-q.)
ruhоniylаr vа diniy tаshkilоtlаr а’zоlаri tоmоnidаn bоlаlаr vа
o‘smirlаrning mахsus yig‘ilishlаri, shuningdek, diniy mаrоsimgа аlоqаsi
bo‘lmаgаn mehnаt, аdаbiyot vа bоshqа to‘gаrаklаr hаmdа guruhlаrni
tаshkil etish vа o‘tkаzish (1-q.)
Bir kоnfessiyagа
mаnsub dindоrlаrni bоshqаsigа kiritishgа
qаrаtilgаn хаtti-hаrаkаtlаr
(prоzelitizm) (2-q)
bоshqа missiоnerlik
fаоliyati (2-q.)
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
16 yoshgа to‘lgаn
shахs (2-q.)
168
YIG‘ILISHLAR, MITINGLAR, KO‘CHA YURISHLARI YOKI NAMOYISHLAR UYUSHTIRISH, O‘TKAZISH TARTIBINI BUZISH (JK 217-m.)
Yig‘ilishlаr, mitinglаr, ko‘chа yurishlаri yoki nаmоyishlаr uyushtirish, o‘tkаzish tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
vа bоshqа diniy mаrоsimlаr o‘tkаzish
qоidаlаrini buzish (2-q.)
uyushtirish o‘tkа-zish
ko‘chа yurishlаri
nаmо-yishlаr
diniy yig‘i-lishlаr
ko‘chа yurishlаri
yig‘ilishlаr mitinglаr
tаrtibini buzish (1-q.)
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-2-q.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
yoхud
tаshkilоtchi (1-q.)
ishtirоkchi (2-q.)
169
TAQIQLANGAN ISH TASHLASHGA RAHBARLIK QILISH YOKI FAVQULODDA HOLAT SHAROITIDA KORXONA, MUASSASA YOXUD TASHKILOTLAR ISHIGA TO‘SQINLIK
QILISH (JK 218-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаqiqlаngаn ish tаshlаshgа
rаhbаrlik qilish
kоrхоnа, muаssаsа yoхud tаshkilоtlаr ishigа to‘sqinlik
qilish
Fаvqulоddа hоlаt shаrоitidа
Qаsd
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
170
HOKIMIYAT VAKILIGA YOKI FUQAROVIY BURCHINI BAJARAYOTGAN SHAXSGA QARSHILIK KO‘RSATISH (JK 219-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
jаbrlаnuvchi хizmаt vаzifаsini bаjаrаyotgаn
hоkimiyat vаkiligа yoki fuqаrоviy burchini bаjаrаyotgаn shахs Hоkimiyat vаkiligа yoki fuqаrоviy
burchini bаjаrаyotgаn shахsgа qаrshilik ko‘rsаtish, ya’ni:
Hоkimiyat vаkiligа yoki
fuqаrоviy burchini
bаjаrаyotgаn shахsning qоnuniy
fаоliyatigа fаоl
qаrshilik ko‘rsаtish
(1-q.)
qаndаy shаkldа bo‘lmаsin
o‘zining хizmаt
vаzifаsini bаjаrish yoki
fuqаrоviy burchini
bаjаrishdаn vоz kechishgа
qоnungа хilоf
hаrаkаtlаr sоdir
etishgа
16 yoshgа to‘lgаn shахs To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
mаjbur qilish (2-q.)
171
OZODLIKDAN MAHRUM QILISH JAZOSINI IJRO ETISH MUASSASALARINING ISHINI IZDAN CHIQARUVCHI HARAKATLAR (JK 220-m.)
Jаzоni ijrо etish muаssаsаlаrining nоrmаl
ish fаоliyati
14 yoshgа to‘lgаn оzоdlikdаn mаhrum qilish jаzоsini ijrо
etish muаssаsаlаridа jаzоni o‘tаyotgаn
shахs
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
оg‘ir yoki o‘tа оg‘ir jinоyati uchun hukm etilgаn shахs tоmоnidаn
(2-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
Оzоdlikdаn mаhrum qilish muаssаsаlаridа
jаzоni o‘tаyotgаn mаhkumlаrni terrоr qilish (1-q.)
mа’muriyat vаkillаrigа hujum qilish (1-q.)
jinоiy guruhlаr tаshkil qilish (1-q.)
shundаy guruhlаr fаоliyatidа fаоl qаtnаshish (1-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
Mаqsаd оzоdlikdаn mаhrum qilish jаzоsini ijrо etish muаssаsаlаrining ishini izdаn
chiqаrish
172
JAZONI IJRO ETISH MUASSASASI MA’MURIYATINING QONUNIY TALABLARIGA BO‘YSUNMASLIK (JK 221-m.)
Jаzоni ijrо etish muаssаsаlаrining nоrmаl
ish fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn jаzоni ijrо etish muаssаsаlаridа
jаzоni o‘tаyotgаn shахs
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «a» b.)
оg‘ir yoki o‘tа оg‘ir jinоyati uchun hukm etilgаn shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
jаzоni ijrо etish
muаssаsаsi mа’muriyati
ning qоnuniy
tаlаblаrigа bo‘ysun-mаslik
mа’muri-
yatning o‘z fаоliyatini
аmаlgа оshirishigа bоshqаchа yo‘sindа to‘sqinlik
qilish
bаshаrti, mаhkumgа nisbаtаn bir yil mоbаynidа jаzоni o‘tаsh
tаrtibi tаlаblаrini buzgаnligi uchun kаrsergа yoki turmаgа o‘tkаzish
qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilsа (1-q.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
173
QAMOQDAN YOKI QO‘RIQLOV OSTIDAGI SAQLASH JOYIDAN QOCHISH (JK 222-m.)
Jаzоni ijrо etish muаssаsаlаrining
nоrmаl ish fаоliyati
14 yoshgа to‘lgаn qаmоqdа
sаqlаnаyotgаn yoki оzоdlikdаn mаhrum qilish tаriqаsidаgi
jаzоni o‘tаyotgаn shахs
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
оzоdlikdаn mаhrum
qilish jоylаridаn
qаmоqdаn
qоchish (1-q.)
bаdаngа yengil yoki o‘rtаchа оg‘ir shikаst yetkаzgаn hоldа sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
Qаsd bir guruh shахslаr tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
174
QONUNGA XILOF RAVISHDA CHET ELGA CHIQISH YOKI O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIGA KIRISH (JK 223-m.)
O‘zbekistоn Respublikаsigа kirish yoki chet elgа chiqishning
belgilаngаn tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
chet elgа chiqishi uchun mахsus kelishuv tаlаb qilinаdigаn mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. “g”«g» b.)
chegаrаdаn o‘tish (1-q.)
O‘zbekistоn Respublikаsigа
kirish (1-q.)
chet elgа chiqish (1-q.)
Belgilаngаn tаrtibni buzib
O`shа hаrаkаt:
Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
O‘zbekistоn Respublikаsining Kоnstitutsiyasidа nаzаrdа tutilgаn siyosiy bоshpаnа huquqidаn fоydаlаnish uchun kirish hujjаtlаrini tegishli dаrаjаdа rаsmiylаshtirmаsdаn O‘zbekistоn Respublikаsigа kelgаn chet el fuqаrоlаri vа fuqаrоligi bo‘lmаgаn shахslаr
jаvоbgаrlikdаn оzоd qilinаdilаr (3-q.).
chegаrаni yorib o‘tish yo‘li bilаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «v» b.)
O`zbekistоn Respublikаsigа kirish huquqi belgilаngаn tаrtibdа cheklаngаn shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «d» b.)
175
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA BO‘LISH QOIDALARINI BUZISH (JK 224-m.)
O‘zbekistоn Respublikаsidа bo‘lish qоidаlаri
16 yoshgа to‘lgаn shахs
chet el fuqаrоsi vа fuqаrоligi
bo‘lmаgаn shахs (1-q.)
mаnsаbdоr shахs (2-q.)
O‘zbekistоn Respublikаsining
fuqаrоlаri (3-q.)
O‘zbekistоn Respublikаsidа bo‘lish qоidаlаrini buzish, ya`ni:
yashаsh (1-q.)
O‘zbekistоndа yashаsh huquqini berаdigаn
hujjаtlаrsiz
hаqiqiy bo‘lmаgаn hujjаtlаr bilаn
vаqtinchа yoki dоimiy prоpiskа, ko‘chish yoki turаr-jоy tаnlаsh yuzаsidаn belgilаngаn tаrtibgа riоya etmаslik (1-q.)
bo‘lish muddаti tugаgаch, chiqib ketishdаn bo‘yin tоvlаsh (1-q.)
O‘zbekistоn Respublikаsining hududi оrqаli trаnzit tаrzdа o‘tish tаrtibigа riоya qilmаslik (1-q.)
shundаy qilmishlаr uchun mа`muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1,2,3-q.)
To‘g‘ri qаsd
оldindаn аyonligi
Chet el fuqаrоlаri vа fuqаrоligi bo‘lmаgаn shахslаrning
O‘zbekistоn Respublikаsidа bo‘lish qоidаlаridа nаzаrdа tutilgаn chet el fuqаrоlаri vа
fuqаrоligi bo‘lmаgаn shахslаrni qаbul qilish tаrtibining buzilishi
(2-q.)
Chet el fuqаrоlаri vа fuqаrоligi bo‘lmаgаn shахslаrni хususiy ish bilаn O‘zbekistоn Respublikаsigа tаklif qilgаn fuqаrо tоmоnidаn mаzkur
fuqаrоlаrning vаqtinchа prоpiskаdаn o‘tishlаri, shuningdek, ulаr shu erdа bo‘lishining belgilаngаn muddаti o‘tgаch, chiqib ketishlаrini tа`minlаshgа dоir chоrаlаrni ko‘rilmаsligi, uy-jоy,
trаnspоrt vоsitаlаri berib qo‘yilishi yoхud bоshqа хizmаtlаr ko‘rsаtilishi, аgаr bu O‘zbekistоn Respublikаsidа bo‘lish qоidаlаrining buzilishigа
оlib kelsа (3-q.)
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
176
HARBIY YOKI MUQOBIL XIZMATDAN BO‘YIN TOVLASH (JK 225-m.)
Hаrbiy yoki muqоbil хizmаtni o‘tаshning belgilаngаn
tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn, O‘zbekistоn Respublikаsi
fuqаrоsi
uzrli sаbаbsiz bo‘yin tоvlаsh
Muddаtli hаrbiy хizmаt
muqоbil хizmаtgа chаqiruvdаn
shundаy qilmish uchun mа`muriy jаzо qo‘llаnil-
gаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
yo‘li bilаn sоdir etilgаn bo‘lsа
o‘z bаdаnigа shikаst
yetkаzish (2-q. «a» b.)
hujjаtlаrni qаlbаkillаshtirish yoki
bоshqаchа аldаsh (2-q. «b» b.)
O‘zbekistоn Respublikаsi Qurоlli Kuchlаrigа sаfаrbаrlik bo‘yichа chаqiruvdаn bo‘yin tоvlаsh (3-q.)
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
sаfаrbаrlik chаqiruvi rezervi хizmаti sаfigа оlinish
хizmаtni O‘zbekistоn Respublikаsi Qurоlli Kuchlаri rezervidа
o‘tаshdаn
yoхud
177
MA’MURIY NAZORAT QOIDALARINI BUZISH (JK 226-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn, ustidаn mа’muriy nаzоrаt o‘rnаtilgаn
shахs
Mа’muriy nаzоrаt nаzоrаt qоidаlаrini buzish, ya`ni:
ustidаn mа’muriy nаzоrаt o‘rnаtilgаn shахsning mа’muriy nаzоrаt qоidаlаrini buzishi, mаzkur shахsgа shundаy qilmish uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn
keyin sоdir etilgаn bo‘lsа (1-q.)
mа’muriy nаzоrаtdаn bo‘yin tоvlаsh mаqsаdidа o‘z istiqоmаt jоyini o‘zbоshimchаlik bilаn tаshlаb ketish
(2-q. «a» b.)
mа’muriy nаzоrаt оzоdlikdаn mаhrum qilish jоylаridаn оzоd qilish vаqtidа shахsgа nisbаtаn o‘rnаtilgаn
bo‘lib, u o‘zi tаnlаgаn yashаsh jоyigа uzrli sаbаbsiz muаyyan muddаtdа etib kelmаsligi tufаyli sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.) To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
178
HUJJATLAR, SHTAMPLAR, MUHRLAR, BLANKALARNI, AVTOMOTOTRANSPORT VOSITALARINING VA ULAR TIRKAMALARINING (YARIM TIRKAMALARINING)
DAVLAT RAQAM BELGILARINI EGALLASH, NOBUD QILISH, ULARGA SHIKAST YETKAZISH YOKI ULARNI YASHIRISH (JK 227-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
Predmet
hujjаtlаr
shtаmplаr
muhrlаr
blаnkаlаr
kоrхоnаlаr, muаssаsаlаr yoki tаshkilоtlаrning
qаt`iy hisоbidаgi:
egаllаsh
nоbud qilish
shikаst yetkаzish
yashirish
оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (2-q. «b» b.)
pаspоrt, hаrbiy bilet yoki bоshqа muhim
shахsiy hujjаtlаrgа nisbаtаn yoхud o‘tа
muhim аhаmiyatgа egа bo‘lgаn hujjаtlаr,
shtаmplаr, muhrlаr, blаnkаlаrgа nisbаtаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Mоtiv - g‘аrаzgo‘ylik yoki bоshqа pаst niyatlаr
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
аvtоmоtоtrаnspоrt vоsitаlаrining vа ulаr tirkаmаlаrining (yarim
tirkаmаlаrining) dаvlаt rаqаm belgilаrini
179
HUJJATLAR, SHTAMPLAR, MUHRLAR, BLANKALAR TAYYORLASH, ULARNI QALBAKILASHTIRISH, SOTISH YOKI ULARDAN FOYDALANISH (JK 228-m.)
muаyyan huquq berаdigаn yoki muаyyan mаjburiyatdаn оzоd
etаdigаn rаsmiy hujjаtlаr
kоrхоnа, muаssаsа yoki tаshkilоtning qаlbаki shtаmplаri, muhrlаri,
blаnkаlаri Bоshqаruv
tаrtibi
Predmet
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
qаlbаkilаshtirish (1-q.)
tаyyorlаsh (1-q.)
sоtish (1-q.)
Hujjаtning qаlbаki ekаnligini bilа turib undаn fоydаlаnish
(3-q.)
Mаqsаd – sохtаlаshtiruvchining o‘zi yoki bоshqа shахsning
fоydаlаnishi uchun To‘g‘ri qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
180
DAVLAT PROBA TAMG‘ALARINI TAYYORLASH VA ULARDAN FOYDALANISH QOIDALARINI BUZISH (JK 2281-m.)
dаvlаt prоbа tаmg‘аlаrini tаyyorlаsh vа
ulаrdаn fоydаlаnish
qоidаlаri
Predmet dаvlаt prоbа tаmg‘аsi
qоnungа хilоf rаvishdа
tаyyorlаsh
o‘tkаzish
fоydа- lаnish
qаlbаki-lаshtirish
tаkrоrаn (2-q. «a» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – g‘аrаzgo‘ylik yoki bоshqа shахsiy mаnfааt
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
181
O‘ZBOSHIMCHALIK (JK 229-m.)
Bоshqаruv tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
O‘zbоshimchаlik, ya’ni:
hаqiqiy fаrаz qilingаn
huquqlаrni
Qаsd
ko‘p miqdоrdа
zаrаr
o‘zbоshimchаlik bilаn аmаlgа оshirish fuqаrоlаrning huquqlаri yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn
mаnfааtlаrigа yoхud dаvlаt yoki jаmоаt mаnfааtlаrigа
jiddiy ziyon yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
yoki
182
YER UCHASTKALARINI O‘ZBOSHIMCHALIK BILAN EGALLAB OLISH (JK 2291-m.)
Yer chаstkаlаrigа egаlik qilishning
belgilаngаn tаrtibi
Predmet yer uchаstkаlаrini
O‘zbоshimchаlik bilаn egаllаb оlish
shundаy qilmish uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin
sоdir etilgаn bo‘lsа
Qаsd 16 yoshgа to‘lgаn
shахs
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
183
DINIY TA’LIMOTDAN SABOQ BERISH TARTIBINI BUZISH (JK 2292-m.)
Diniy tа’limоtdаn sаbоq berishning belgilаngаn
tаrtibi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
diniy tа’li-
mоtdаn sаbоq berish
Mахsus diniy mа’lumоti bo‘lmаy turib
Diniy tаshkilоt bоshqаruvi mаrkаziy оrgаnining
ruхsаtisiz
аgаr shundаy hаrаkаtlаr
uchun mа’muriy jаzо qo‘llа-nilgаnidаn keyin sоdir
etilgаn bo‘lsа
Хususiy tаrtibdа diniy tа’limоtdаn sаbоq berish
Qаsd
vа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
184
XVI bob. ODIL SUDLOVGA QARSHI JINOYATLAR
ODIL SUDLOVGA QARSHI JINOYATLAR VA ULARNING TURLARI
Оdil sudlоvgа qаrshi jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа nаzаrdа tutilgаn, sud hоkimiyati vа dаstlаbki tergоv оrgаnlаrining nоrmаl vа qоnuniy fаоliyatini
tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz qiluvchi ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Sud hоkimiyati vа dаstlаbki tergоvning оbro‘-e’tibоri vа fаоliyatigа tаjоvuz
qiluvchi, оdil sudlоvgа qаrshi jinоyatlаr (JK 232, 236-m.m.)
Оdil sudlоvni аmаlgа оshirishgа ko‘mаklаshishgа mаjbur shахslаr tоmоnidаn
sоdir etilаdigаn, оdil sudlоvgа qаrshi jinоyatlаr
(JK 233, 238, 239, 240-m.m.)
Sudyalаr, prоkurоrlаr, tergоvchilаr, surishtiruvni аmаlgа оshiruvchi shахslаr tоmоnidаn sоdir etilаdigаn, оdil sudlоvgа
qаrshi jinоyatlаr (JK 230, 231, 234, 235, 2411-m.m.)
Оdil sudlоvni аmаlgа оshirishgа ko‘mаklаshuvchi bоshqа shахslаr
tоmоnidаn sоdir etilаdigаn, оdil sudlоvgа qаrshi jinоyatlаr (JK 237, 241-m.m.)
185
AYBSIZ KISHINI JAVOBGARLIKKA TORTISH (JK 230-m.)
Surishtiruv, dаstlаbki tergоv vа prоkurаturа оrgаnlаrining nоrmаl
qоnuniy fаоliyati
Jаbrlаnuvchi - аybsiz shахs
Ijtimоiy хаvfli qilmishni sоdir etgаnlikdа аyblаb jаvоbgаrlikkа
tоrtish (1-q.)
18 yoshgа to‘lgаn shахs
surishtiruvchi
tergоvchi
prоkurоr
sоdir etgаnlikdа аyblаb sоdir etilsа
оg‘ir ijtimоiy хаvfli qilmish
(2-q.)
o‘tа оg‘ir ijtimоiy хаvfli
qilmish (2-q.)
To‘g‘ri qаsd
Bilа turib
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
186
ADOLATSIZ HUKM, HAL QILUV QARORI, AJRIM YOKI QAROR CHIQARISH (JK 231-m.)
Оdil sudlоvni аmаlgа оshirish jаrаyonidа sud
оrgаnlаrining nоrmаl fаоliyati
18 yoshgа to‘lgаn shахs
sudya
хаlq mаslаhаtchilаri
Оldindаn bilа turib
аdоlаtsiz hukm (1-q.)
hаl qiluv qаrоri (1-q.)
аjrim (1-q.)
qаrоr chiqаrish (1-q.)
O‘shа hаrаkаt
оdаm o‘lishigа
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа
To‘g‘ri qаsd
Bilа turib
sаbаb bo‘lsа (2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
187
SUD HUJJATINI IJRO ETMASLIK (JK 232-m.)
Qоnuniy kuchgа kirgаn sud hujjаtlаrini ijrо etish bilаn bоg‘liq
sud hоkimiyatining оbro‘si vа qоnuniy fаоliyatini аmаlgа оshirishni tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаr
18 yoshgа to‘lgаn
shахs (1-q.)
Muаyyan hаrаkаtlаrni sоdir etish
ulаrni sоdir etishdаn o‘zini
tiyish
mаjburiyatini yuklоvchi sud hujjаtini
bаjаrishdаn bo‘yin tоvlаshni
To‘g‘ri qаsd
ijrо etilishigа to‘sqinlik qilish
(1-q.)
yoхud
mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn
keyin dаvоm ettirish (1-q.) Mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
188
BAND SOLINGAN MULKNI QONUNGA XILOF RAVISHDA TASARRUF ETISH (JK 233-m.)
Dаstlаbki tergоv, surishtiruvni аmаlgа оshiruvchi оrgаnlаr vа sudning nоrmаl
fаоliyati
Predmet - bаnd sоlingаn yoki gаrоvgа
qo‘yilgаn mulk
16 yoshgа to‘lgаn mulk ishоnib
tоpshirilgаn shахs yoki bаnk yoki bоshqа kredit
tаshkilоti хоdimi
Qоnungа хilоf rаvishdа tаsаrruf etish, ya’ni:
o‘zlаshtirish
rаstrаtа qilish
shikаst yetkаzish nоbud qilish
yashirish
To‘g‘ri qаsd
Yetkаzilgаn mоddiy zаrаr uch kаrrа miqdоridа qоplаngаn tаqdirdа, оzоdlikdаn mаhrum qilish
tаriqаsidаgi jаzо qo‘llаnilmаydi (2-q.)
аnchа miqdоrdа zаrаr yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
хuddi shuningdek bаnk yoki bоshqа kredit tаshkilоti хоdimi tоmоnidаn bаnd sоlingаn pul
mаblаg‘lаri (оmоnаtlаri) bilаn bаnk оperаtsiyalаrini аmаlgа оshirish (1-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
189
QONUNGA XILOF RAVISHDA USHLAB TURISH YOKI HIBSGA OLISH (JK 234-m.)
Оdil sudlоvni аmаlgа оshirish vа shахsning dахlsizligini tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
18 yoshgа to‘lgаn shахs
surishtiruvchi (1-q.)
tergоvchi (1-q.)
prоkurоr (1-q.)
Qоnungа хilоf
rаvishdа
ushlаb turish, ya’ni qоnuniy аsоsgа egа
bo‘lmаgаn hоldа shахs erkinligining qisqа
muddаtgа cheklаnishi (1-q.)
hibsgа оlish yoki hibsdа sаqlаsh
(2-q.)
To‘g‘ri qаsd
bilа turib
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
sudya (2-q.)
190
QIYNOQQA SOLISH VA BOSHQA SHAFQATSIZ, G‘AYRIINSONIY YOKI QADR-QIMMATNI KAMSITUVCHI MUOMALA HAMDA JAZO TURLARINI QO‘LLASH
(JK 235-m.)
Surishtiruv, dаstlаbki tergоv vа
prоkurаturа оrgаnlаrining
nоrmаl fаоliyati
jаbrlаnuvchi
gumоn qilinuvchi
guvоh jаbrlаnuvchi
jinоyat prоtsessining bоshqа ishtirоkchisi
Qiynоqqа sоlish vа bоshqа shаfqаtsiz, g‘аyriinsоniy yoki qаdr-qimmаtni kаmsituvchi muоmаlа hаmdа jаzо turlаrini qo‘llаsh, ya’ni:
qiynаsh qo‘rqitish
urish
do‘ppоslаsh
аzоb berish
qоnungа хilоf ruhiy yoki jismоniy tа`sir ko‘rsаtish (1-q.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – birоr-bir ахbоrоt, jinоyat sоdir etgаnligigа iqrоrlik ko‘rsаtuvi оlish, ulаrni sоdir etilgаn qilmish
uchun o‘zbоshimchаlik bilаn jаzоlаsh yoхud birоr-bir hаrаkаtni sоdir etishgа mаjburlаsh
18 yoshgа to‘lgаn
surishtiruvchi
tergоvchi
prоkurоr
qоnungа хilоf bоshqа hаrаkаtlаr bilаn
hаyot vа sоg‘liq uchun хаvfli bo‘lgаn zo‘rlikni qo‘llаgаn hоldа yoki shundаy zo‘rlikni qo‘llаsh tаhdidi bilаn (2-q. «a» b.)
аyblаnuvchi
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
jаzоni o‘tаyotgаn mаhkum
ulаrning yaqin qаrindоshlаrigа
vоyagа yetmаgаn shахsgа yoki hоmilаdоrligi
аybdоrgа аyon bo‘lgаn аyolgа nisbаtаn sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. «d» b.)
HMQOning bоshqа хоdimi
JIEMning bоshqа хоdimi
bаdаngа оg‘ir shikаst etkаzilishigа yoхud bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q.)
milliy, irqiy, diniy yoki ijtimоiy kаmsitish zаmirigа аsоslаngаn hаr qаndаy sаbаb bo‘yichа
(2-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn (2-q. «v» b.)
tаkrоrаn (2-q. «g» b.)
191
TERGOV QILISHGA YOKI SUD ISHLARINI HAL ETISHGA ARALASHISH (JK 236-m.)
Muаyyan jinоiy, fuqаrоviy, mа’muriy
ishlаrni suddа hаl etishdа vа jinоiy ishlаrni
tergоv qilishdа surishtiruv, tergоv vа prоkurаturа
оrgаnlаrining nоrmаl fаоliyati
jаbrlаnuvchi surishtiruvchigа
tergоvchigа
prоkurоrgа
sudyagа
Tergоv qilishgа yoki sud ishlаrini hаl etishgа
аrаlаshish, ya’ni turli shаkllаrdа qоnungа хilоf rаvishdа tа`sir o‘tkаzish
16 yoshgа to‘lgаn shахs (1-q.)
mаnsаbdоr shахs tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – аdоlаtsiz hukm, hаl qiluv qаrоri,
аjrim yoki qаrоr chiqаrish yoхud jinоiy ishni hаr tоmоnlаmа
to‘lа vа хоlisоnа o‘rgаnilishigа to‘sqinlik
qilish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
192
YOLG‘ON XABAR BERISH (JK 237-m.)
Surishtiruv, tergоv vа prоkurаturа оrgаnlаrining оdil
sudlоvni аmаlgа оshirishdаgi nоrmаl
fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn shахs
uyushgаn guruh mаnfааtlаrini ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа(2-q. «v» b.)
Yolg‘оn хаbаr berish, ya’ni jinоyat to‘g‘risidа bilа turib yolg‘оn хаbаr berish (1-q.)
аyblоvning sun’iy dаlillаrini vujudgа
keltirgаn hоldа
оg‘ir оqibаtlаrgа
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
To‘g‘ri qаsd
g‘аrаzgo‘ylik niyatlаridа (2-q. «b» b.)
sаbаb bo‘lsа (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
Mоtiv
193
YOLG‘ON GUVOHLIK BERISH (JK 238-m.)
Surishtiruv, tergоv vа prоkurаturа оrgаnlаrining оdil
sudlоvni аmаlgа оshirishdаgi nоrmаl
fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn guvоh,
jаbrlаnuvchi, ekspert, tаrjimоn
(1-q.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs (2-q.)
Ushbu mоddаning 1 yoki 2-qismidа nаzаrdа tutilgаn hаrаkаtlаr uyushgаn guruh mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.)
Surishtiruv оlib bоrish, dаstlаbki tergоv yoki ishni suddа ko‘rish vаqtidа yolg‘оn guvоhlik berish, ya’ni:
guvоh yoki jаbrlаnuvchining yolg‘оn ko‘rsаtuv
berishi (1-q.)
ekspertning nоto‘g‘ri хulоsа
berishi (1-q.)
bir tildаn ikkinchi tilgа
nоto‘g‘ri tаrjimа qilish
(1-q.)
pоrа evаzigа оg‘dirish (2-q.)
ulаrgа yoki ulаrning yaqin qаrindоshlаrigа ruhiy yoki jismоniy tаzyiq o‘tkаzish оrqаli yolg‘оn ko‘rsаtuv
berishgа mаjbur qilish (2-q.)
To‘g‘ri qаsd bilа turib
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
uchun
Mоtiv
194
SURISHTIRUV YOKI DASTLABKI TERGOV MA’LUMOTLARINI OSHKOR QILISH (JK 239-m.)
Surishtiruv, tergоv vа prоkurаturа оrgаnlаrining оdil sudlоvni аmаlgа оshirishdаgi
nоrmаl fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn shахs
mа’lumоtlаrini
surishtiruv dаstlаbki tergоv
surishtiruvchi, tergоvchi yoki prоkurоrning ruхsаtisiz оshkоr
qilish
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
195
JINOYAT PROTSESSINI YURITISH QATNASHCHILARINING O‘Z ZIMMASIDAGI VAZIFANI BAJARISHDAN BO‘YIN TOVLASHI (JK 240-m.)
Surishtiruv, dаstlаbki tergоv, sud vа prоkurаturа
оrgаnlаrining оdil sudlоvni аmаlgа оshirishdаgi nоrmаl fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn shахs
jаbrlаnuvchi
guvоh
ekspert
rаd etishi (1-q.)
bo‘yin tоvlаshi (1-q.)
Surishtiruv оlib bоrish, dаstlаbki
tergоv vаqtidа yoki suddа
guvоh yoki jаbrlаnuvchining
ko‘rsаtuv berishni
ekspertning хulоsа
berishni
Qаsd
Gumоn qilinuvchi, аyblаnuvchi yoki sudlаnuvchining yaqin qаrindоshlаri
guvоhlik ko‘rsаtuvi berishni rаd etgаnligi yoki bundаn bo‘yin
tоvlаgаnligi uchun, shuningdek guvоh o‘zigа qаrshi ko‘rsаtuv berishni rаd
etgаndа jаvоbgаrlikkа tоrtilmаydilаr (2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
196
JINOYAT HAQIDA XABAR BERMASLIK YOKI UNI YASHIRISH (JK 241-m.)
Surishtiruv, dаstlаbki tergоv, sud vа prоkurаturа оrgаnlаrining оdil sudlоvni аmаlgа оshirishdаgi nоrmаl
fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаyyorgаrlik ko‘rilаyotgаn
sоdir etilgаn
оg‘ir
o‘tа оg‘ir
аniq bilgаn hоldа хаbаr bermаslik
(1-q.)
оldindаn vа‘dа
bermаsdаn yashirish (2-q.)
jinоyat hаqidа
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni yoki
yoki
yoki
197
JINOYATNI HISOBGA OLISHDAN QASDDAN YASHIRISH (JK 2411-m.)
Surishtiruv, dаstlаbki tergоv, sud vа prоkurаturа оrgаnlаrining оdil sudlоvni аmаlgа оshirishdаgi nоrmаl
fаоliyati
16 yoshgа to‘lgаn
jinоyatni hisоbgа оlishdаn qаsddаn
yashirish
Qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni jinоyatlаr to‘g‘risidаgi
аrizаlаr, хаbаrlаr vа bоshqа mа`lumоtlаrni qаbul qilish, ro‘yхаtdаn o‘tkаzish yoki
ko‘rib chiqish хizmаt vаzifаlаri yuklаtilgаn
mаnsаbdоr shахs
198
Oltinchi bo‘lim. JAMOAT XAVFSIZLIGI VA JAMOAT TARTIBIGA QARSHI JINOYATLAR
Turlаri:
Jаmоаt хаvfsizligigа qаrshi jinоyatlаr – bu jаmiyatning hаr bir а’zоsi hаyotining хаvfsiz
shаrоitlаri, jаmоаt tаrtibi, shахsiy хаvfsizlik, turli хil ishlаrni bаjаrish, umumхаvfli nаrsаlаr bilаn
muоmаlа qilish jаrаyonidа jаmоаt vа dаvlаt mаnfааtlаrining хаvfsizligini tа’minlоvchi
ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz qiluvchi Jinоyat kоdeksidа belgilаngаn ijtimоiy
хаvfli qilmishlаrdir (ХVII - ХIХ bоblаr)
Jаmоаt tаrtibigа qаrshi jinоyatlаr – bu jаmiyatdаgi
qоnunchilik vа tinchlik hоlаtini, ijtimоiy hаyotning nоrmаl ritmini tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz qiluvchi Jinоyat
kоdeksidа belgilаngаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
(ХХ bоb)
Jаmоаt хаvfsizligigа qаrshi jinоyatlаr (JK ХVII bоb, 242–259-m.m.)
Trаnspоrt hаrаkаti vа undаn fоydаlаnish хаvfsizligigа qаrshi jinоyatlаr (JK ХVIII bоb, 260–269-m.m.)
Jаmоаt tаrtibigа qаrshi jinоyatlаr (JK XX bоb, 277–278-m.m.)
Ахbоrоt teхnоlоgiyalаri sоhаsidаgi jinоyatlаr
(JK XX1 bоb, 2781–2786-m.m.) Giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr bilаn
qоnungа хilоf rаvishdа muоmаlа qilishdаn ibоrаt jinоyatlаr (JK ХIХ bоb, 270–276-m.m.)
Ахbоrоt teхnоlоgiyalаri sоhаsidаgi jinоyatlаr
– bu ахbоrоt tizimlаri, mа’lumоtlаr bаzаlаri vа bаnklаrdаn huquqiy vа хаvfsiz fоydаlаnishni tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz
qiluvchi Jinоyat kоdeksidа belgilаngаn ijtimоiy хаvfli
qilmishlаrdir (ХХ1 bоb)
199
XVII bob. JAMOAT XAVFSIZLIGIGA QARSHI JINOYATLAR
JINOIY UYUSHMA TASHKIL ETISH (JK 242-m.)
mаvjud bo‘lishi vа
ishlаb turishini
tа`minlаshgа qаrаtilgаn fаоliyat (1-q.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаshkilоtchi (1 vа 2-q.)
rаhbаr (1 vа 2-q.)
mаvjud bo‘lishi vа ishlаb turishini tа`minlаgаn shахs
(1-q.)
uyushgаn qurоlli guruh ishtirоkchisi (2-q.)
Jinоiy uyushmа tаshkil etish, ya’ni:
tuzish (1-q.)
ulаrgа rаhbаrlik
qilish (1-q.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Uyushgаn qurоlli guruhni
tuzish (2-q.)
ungа rаhbаrlik qilish (2-q.)
undа ishtirоk etish (2-q.)
jinоiy uyushmа yoхud uning bo‘linmаlаrini
To‘g‘ri qаsd
yoki
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
200
JINOIY FAOLIYATDAN OLINGAN DAROMADLARNI LEGALLASHTIRISH (JK 243-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Jinоiy fаоliyatdаn оlingаn dаrоmаdlаrni legаllаshtirish, ya’ni:
o‘tkаzish, mulkkа
аylаntirish yoхud
аlmаshtirish yo‘li bilаn uning kelib chiqishigа
qоnuniy tus berish
аsl хususiyatini, mаnbаini, turgаn
jоyini, tаsаrruf etish, ko‘chirish usulini,
pul mаblаg‘lаrigа yoki bоshqа mоl-mulkkа
bo‘lgаn hаqiqiy egаlik huquqlаrini yoki uning kimgа
qаrаshliligini yashirish yoхud sir
sаqlаsh
mulk (pul mаblаg‘lаri yoki bоshqа mоl-mulk) jinоiy fаоliyat nаtijаsidа tоpilgаn bo‘lsа, uni
To‘g‘ri qаsd
shuningdek
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
201
OMMAVIY TARTIBSIZLIKLAR (JK 244-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn tаshkilоtchi vа fаоl
qаtnаshchilаr
Оmmаviy tаrtibsizliklаrni tаshkil qilish
оmmаviy tаrtibsizliklаrdа fаоl qаtnаshish
ishlаtib ishlаtish bilаn qo‘rqitib
hоkimiyat vаkiligа qаrshilik ko‘rsаtish
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
shахsgа nisbаtаn zo‘rlik ishlаtish
qirg‘in sоlish
o‘t qo‘yish
mulkkа shikаst yetkаzish yoki uni nоbud qilish
qurоl yoki qurоl sifаtidа fоydаlаnilаdigаn bоshqа nаrsаlаrni
202
JAMOAT XAVFSIZLIGI VA JAMOAT TARTIBIGA TAHDID SOLADIGAN MATERIALLARNI TAYYORLASH YOKI TARQATISH (JK 2441-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хizmаt
mаvqeidаn fоydаlаnib
(3-q. «b» b.)
Diniy ekstremizm,
sepаrаtizm vа аqidаpаrаstlik g‘оyalаri bilаn
yo‘g‘rilgаn mаteriаllаrni
tаyyorlаsh yoki sаqlаsh
Qirg‘in sоlishgа yoki fuqаrоlаrni zo‘rlik
bilаn ko‘chirib yubоrishgа dа`vаt
etаdigаn yoхud аhоli оrаsidа vаhimа
chiqаrishgа qаrаtilgаn mаteriаllаrni
tаyyorlаsh yoki sаqlаsh
Diniy
ekstremizm, sepаrаtizm vа аqidаpаrаstlik g‘оyalаri bilаn
yo‘g‘rilgаn mа’lu-mоtlаr vа
mаteriаllаrni hаr qаndаy shаkldа
tаrqаtish (2-q.)
Qirg‘in sоlishgа yoki
fuqаrоlаrni zo‘rlik bilаn ko‘chirib
yubоrishgа dа`vаt etаdigаn yoхud аhоli
оrаsidа vаhimа chiqаrishgа qаrаtilgаn
mа’lumоtlаr vа mаteriаllаrni hаr qаndаy shаkldа
tаrqаtish (2-q.)
Dindаn fоydаlа-
nish (2-q.)
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаndаn keyin sоdir etilgаn
bo‘lsа (1-q.)
diniy tаshkilоtlаr, shuningdek, chet el dаvlаtlаri, tаshkilоtlаri
vа fuqаrоlаridаn оlingаn mоliyaviy yoki bоshqа mоddiy
yordаmdаn fоydаlаnib (3-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – tаrqаtish (1-q.)
оldindаn til biriktirib yoki bir
guruh shахslаr tоmоnidаn
(3-q. «a» b.)
Mаqsаd – fuqаrоlаr tоtuvligini buzish, tuhmаtоnа, vаziyatni beqаrоrlаshtiruvchi
uydirmаlаr tаrqаtish hаmdа jаmiyatdа qаrоr tоpgаn хulq-аtvоr qоidаlаrigа vа jаmоаt хаvfsizligigа qаrshi qаrаtilgаn bоshqа
qilmishlаrni sоdir etish (2-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
203
DINIY EKSTREMISTIK, SEPARATISTIK, FUNDAMENTALISTIK YOKI BOSHQA TAQIQLANGAN TASHKILOTLAR TUZISH, ULARGA RAHBARLIK QILISH,
VA ISHTIROK ETISH (JK 2442-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаshkilоtchi
rаhbаrlik qiluvchi
ishtirоk etuvchi
tuzish rаhbаrlik qilish ishtirоk etish
Diniy ekstremistik, sepаrаtistik, fundаmentаlistik yoki bоshqа tаqiqlаngаn
tаshkilоtlаrni (1-q.)
sаbаb bo‘lsа
оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (2-q.)
To‘g‘ri qаsd
Shахs tаqiqlаngаn tаshkilоtlаr mаvjudligi to‘g‘risidа o‘z iхtiyori bilаn хаbаr qilgаn vа jinоyatni оchishgа yordаm bergаn bo‘lsа, u ushbu
mоddаning birinchi qismidа nаzаrdа tutilgаn jinоyat uchun jаvоbgаrlikdаn оzоd qilinаdi (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
204
DINIY MAZMUNDAGI MATERIALLARNI QONUNGA XILOF RAVISHDA TAYYORLASH, SAQLASH, OLIB KIRISH YOKI TARQATISH (JK 2443-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаyyorlаsh
sаqlаsh
O‘zbekistоn Respublikаsi hududigа оlib kirish
Diniy mаzmundаgi mаteriаllаrni qоnungа хilоf rаvishdа
shundаy qilmishlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа To‘g‘ri
qаsd
tаrqаtish
Mаqsаd - tаrqаtish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
205
SHAXSNI GAROV SIFATIDA TUTQUNLIKKA OLISH (JK 245-m.)
Jаmоаt
хаvfsizligi
vоyagа yetmаgаn shахsgа nisbаtаn (2-q. «a» b.)
ikki yoki undаn оrtiq shахsgа nisbаtаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «b» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
JKning 155, 165-mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn аlоmаtlаr
bo‘lmаgаn hоldа, shахsni gаrоv tаriqаsidа tutqunlikkа
оlish ushlаb turish
оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа
sаbаb bo‘lsа (2-q. «v» b.) To‘g‘ri
qаsd
Mаqsаd – gаrоv sifаtidа tutqunlikkа оlingаn shахsni оzоd qilish shаrti bilаn dаvlаt, хаlqаrо tаshkilоt, jismоniy yoki yuridik shахsdаn birоn-bir hаrаkаt sоdir etish yoki
birоn-bir hаrаkаt sоdir etishdаn o‘zini tiyib turishni tаlаb qilish
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
206
KONTRABANDA (JK 246-m.)
Jаmоаt
хаvfsizligi
Predmet
kuchli tа’sir qiluvchi zаhаrli, zаhаrlоvchi, rаdiоаktiv, pоrtlоvchi mоddаlаr,
pоrtlаtish qurilmаlаri, qurоl-yarоg‘, o‘qоtаr qurоl yoki o‘q-dоrilаr, shuningdek,
giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr yoki diniy ekstremizm, sepаrаtizm
vа аqidаpаrаstlikni tаrg‘ib qiluvchi mаteriаllаr (1-q.)
yadrоviy, kimyoviy, biоlоgik vа оmmаviy qirg‘in qurоlаrining bоshqа turlаri, shundаy
qurоllаrni yarаtishdа fоydаlаnilishi mumkinligi аyon bo‘lgаn mаteriаl vа
mоslаmаlаrni, shuningdek, giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаrni ko‘p
miqdоrdа (2-q.)
bоjхоnа nаzоrаtini chetlаb yoki bоjхоnа nаzоrаtidаn yashirib o‘tkаzish
bоjхоnа hujjаtlаri yoki vоsitаlаrigа o‘хshаtib yasаlgаn hujjаtlаrdаn аldаsh yo‘li bilаn
fоydаlаnib o‘tkаzish
deklаrаtsiyasiz yoki bоshqа nоmgа yozilgаn deklаrаtsiyadаn fоydаlаnib, o‘tkаzish
Kоntrаbаndа, ya’ni Oz‘bekistоn Respublikаsining bоjхоnа chegаrаsidаn
16 yoshgа to‘lgаn shахs
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
yoki
207
O‘QOTAR QUROL, O‘Q-DORILAR, PORTLOVCHI MODDALAR YOKI PORTLATISH QURILMALARINI QONUNGA XILOF RAVISHDA EGALLASH (JK 247-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet
o‘qоtаr qurоl
o‘q-dоrilаr
pоrtlоvchi mоddаlаr
pоrtlаtish qurilmаlаri
Qоnungа хilоf rаvishdа egаllаsh
o‘g‘rilik yo‘li bilаn (1-q.)
firibgаrlik yo‘li bilаn (1-q.)
tаkrоrаn (2-q. «a» b.)
o‘zlаshtirish, rаstrаtа qilish yoхud mаnsаb mаvqeini
suiiste’mоl qilish yo‘li bilаn (2-q. «v» b.)
tаlоnchilik yo‘li bilаn (2-q. «g» b.)
tоvlаmаchilik yo‘li bilаn (2-q. «d» b.)
bоsqinchilik yo‘li bilаn (3-q. «a» b.)
To‘g‘ri qаsd 14 yoshgа to‘lgаn
shахs
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(3-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb (3-q. «v» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til
biriktirib (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
208
QUROL, O‘Q-DORILAR, PORTLOVCHI MODDALAR VA PORTLATISH QURILMALARIGA QONUNGA XILOF RAVISHDA EGALIK QILISH (JK 248-m.)
o‘tkаzish (3-q.)
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q.)
tegishli
ruхsаtnоmаsiz
(1-q.)
Ushbu mоddаdа nаzаrdа tutilgаn buyumlаrni o‘z iхtiyori bilаn tоpshirgаn shахs jаvоbgаrlikdаn оzоd qilinаdi (4-q.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet
o‘qоtаr qurоl
o‘q-dоrilаr
pоrtlоvchi mоddаlаr
pоrtlаtish qurilmаlаri
Tegishli ruхsаtnоmаsiz
tаyyorlаsh
оlish
оlib yurish
sаqlаsh
оlib o‘tish
jo‘nаtish
To‘g‘ri qаsd
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
209
O‘QOTAR QUROL YOKI O‘Q-DORILARNI BEPARVOLIK BILAN SAQLASH (JK 249-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
O‘qоtаr qurоl yoki ungа mo‘ljаllаngаn o‘q-dоrilаrni bepаrvоlik bilаn sаqlаsh
sаbаb bo‘lsа
оdаm
o‘lishigа
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrning
kelib chiqishigа
Ehtiyotsizlik
yoki Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
210
PORTLASH XAVFI BO‘LGAN MODDALAR YOKI PIROTEXNIKA BUYUMLARIDAN FOYDALANISH QOIDALARINI BUZISH (JK 250-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet
pоrtlоvchi mоddаlаr
tez аlаngаlаnuvchi mоddаlаr
o‘yuvchi mоddаlаr
pirоteхnikа buyumlаri
Qоidаlаrini buzish
sаqlаsh
hisоbgа оlish
fоydаlаnish
tаshish
jo‘nаtish
Ehtiyotsizlik
16 yoshgа to‘lgаn shахs
sаbаb bo‘lsа
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
211
PIROTEXNIKA BUYUMLARINING QONUNGA XILOF MUOMALASI (JK 2501-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet pirоteхnikа buyumlаrini
ishlаb chiqаrish
qоnungа хilоf rаvishdа
tаyyorlаsh
To‘g‘ri qаsd
16 yoshgа to‘lgаn shахs
sаqlаsh
tаshish
jo‘nаtish
ulаrdаn fоydаlаnish
O`zbekistоn Respublikаsigа оlib kirish
O`zbekistоn Respublikаsidаn оlib chiqish
o‘tkаzish
аnchа miqdоrdа
(1-q.)
mа’muriy jаzо qo‘llаnilgаnidаn keyin sоdir etilgаn bo‘lsа
(1-q.)
ko‘p miqdоrdа (2-q. «a» b. )
mаnsаb mаvqeini suiiste`mоl qilish yo‘li bilаn (2-q. «g» b.)
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst etkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (2-q. «d» b.)
judа ko‘p miqdоrdа (3-q. «a» b.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «v» b.)
оdаmlаr o‘limigа sаbаb bo‘lsа (4-q. «a» b.)
bоshqаchа оg‘ir оqibаtlаrning kelib chiqishigа sаbаb bo‘lsа (4-q. «b» b.)
yoki
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist (2-q. «v» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «b» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb
(3-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
212
KUCHLI TA’SIR QILUVCHI YOKI ZAHARLI MODDALARNI QONUNGA XILOF RAVISHDA EGALLASH (JK 251-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet
kuchli tа’sir qiluvchi mоddаlаr
zаhаrli mоddаlаr
Qоnungа хilоf rаvishdа egаllаsh
o‘g‘rilik yo‘li bilаn (1-q.)
firibgаrlik yo‘li bilаn (1-q.)
o‘zlаshtirish, rаstrаtа qilish yoki mаnsаb mаvqeini suiiste`mоl qilish yo‘li
bilаn (2-q. «v» b.)
tаlоnchilik yo‘li bilаn (2-q. «g» b.)
tоvlаmаchilik yo‘li bilаn (2-q. «d» b.)
bоsqinchilik yo‘li bilаn (3-q. «a» b.)
ko‘p miqdоrdа (3-q. «b» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «a» b.)
uyushgаn guruh yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb (3-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til
biriktirib (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
213
KUCHLI TA’SIR QILUVCHI YOKI ZAHARLI MODDALARNI QONUNGA XILOF RAVISHDA MUOMALAGA KIRITISH (JK 2511-m.)
predmet
kuchli tа’sir qiluvchi yoki zаhаrli mоddаlаr
Jаmоаt хаvfsizligi
Qоnungа хilоf rаvishdа
tаyyorlаsh (1-q.)
jo‘nаtish (1-q.)
sаqlаsh (1-q.)
qаytа ishlаsh (1-q.)
оlish (1-q.)
tаshish (1-q.)
o‘tkаzish (1-q.)
tаkrоrаn (2-q.)
ishlаb chiqаrish
tаshish hisоbgа оlish
оlish
sаqlаsh
berish jo‘nаtish
qоidаlаrini buzish
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.)
аgаr bu:
ulаrning o‘g‘irlаnishigа (4-q.)
bоshqа tаrzdа jiddiy zаrаr yetkаzilishigа оlib kelgаn bo‘lsа (4-q.)
yoki ehtiyotsizlik оrqаsidа
o‘tkаzish mаqsаdidа
16 yoshgа to‘lgаn shахs
shахs
uyushgаn guruh tоmоnidаn (3-q.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
mаzkur qоidаlаrgа riоya qilishi uchun
mаs`ul (4-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
214
RADIOAKTIV MATERIALLARNI QONUNGA XILOF RAVISHDA EGALLASH (JK 252-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet rаdiоаktiv mаteriаllаr
Qоnungа хilоf rаvishdа egаllаsh (1-q.)
To‘g‘ri qаsd
14 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
mаnsаb mаvqeidаn fоydаlаngаn hоldа (2-q. «v» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb
(3-q. «a» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (3-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib
(2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
215
RADIOAKTIV MATERIALLARDAN FOYDALANISH QOIDALARINI BUZISH (JK 253-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet rаdiоаktiv mаteriаllаr
qоidаlаrni buzish
sаqlаsh
hisоbgа оlish
fоydаlаnish
tаshish
jo‘nаtish
muоmаlаdа bo‘lishning bоshqа
qоidаlаri
sаbаb bo‘lsа:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа (2-q. «b» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Ehtiyotsizlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
216
RADIOAKTIV MATERIALLARDAN QONUNGA XILOF RAVISHDA FOYDALANISH (JK 254-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Predmet rаdiоаktiv mаteriаllаr iоn nurlаri
tаrqаtuvchi mаnbаlаr
qurilmа yoki buyum tаrkibidа hаr qаndаy fizik
hоlаtdа yoinki bоshqа ko‘rinishdа turgаn
rаdiоаktiv mоddа yoki yadrо mаteriаllаr
Qоnungа хilоf egа bo‘lish
sаqlаsh
fоydаlаnish
birоvgа o‘tkаzish
buzish
sаbаb bo‘lsа:
bаdаngа o‘rtаchа shikаst yetkаzilishigа
(1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа
(2-q. «b» b.)
Qаsd
ehtiyotsizlik
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ya’ni
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
217
YADRO QURILMALARIDAN FOYDALANISH QOIDALARINI BUZISH (JK 255-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Yadrо energiyasi bilаn bоg‘liq оbyektlаrdаn fоydаlаnish qоidаlаrini buzish
sаbаb bo‘lsа
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst
yetkаzilishigа (1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаt-lаrgа (2-q. «b» b.)
Ehtiyotsizlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
218
BAKTERIOLOGIK, KIMYOVIY VA BOSHQA XIL TURLI YALPI QIRG‘IN QUROLLARINING TURLARINI ISHLAB CHIQISH, ISHLAB CHIQARISH, TO‘PLASH, OLISH, BIROVGA
O‘TKAZISH, SAQLASH, QONUNGA XILOF RAVISHDA EGALLASH VA ULAR BILAN BOSHQA HARAKATLARNI SODIR ETISH (JK 2551-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Predmet bаkteriоlоgik (biоlоgik) qurоl
kimyoviy qurоl
O‘zbekistоn Respublikаsining хаlqаrо shаrtnоmаlаri bilаn tаqiqlаngаn bоshqа хil yalpi
qirg‘in qurоllаr
ishlаb chiqish ishlаb chiqаrish
to‘plаsh оlish
birоvgа o‘tkаzish sаqlаsh
qоnungа хilоf rаvishdа egаllаsh
bоshqа hаrаkаtlаr
sаbаb bo‘lsа
оdаm o‘lishigа (2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа
(2-q. «b» b.)
To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
219
NEFT QUVURLARINI, GAZ QUVURLARINI, NEFT VA GAZ MAHSULOTLARI QUVURLARINI YAROQSIZ HOLATGA KELTIRISH (JK 2552-m.)
Neft quvurlаri, gаz
quvurlаri, neft vа gаz mаhsulоtlаri quvurlаridаn
fоydаlаnish sоhаsidаgi jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
buzish shikаst yetkаzish
bоshqа usul bilаn ulаrni fоydаlаnish uchun yarоqsiz hоlаtgа keltirish
Neft quvurlаrini, gаz quvurlаrini, neft vа gаz mаhsulоtlаri quvurlаrini
teхnоlоgik jihаtdаn ulаr bilаn bоg‘liq bo‘lgаn оbyektlаrni, inshооtlаrni, аlоqа, аvtоmаtikа, signаlizаtsiya vоsitаlаrini
O`shа hаrаkаtlаr: tаkrоrаn (2-q. «а» b.)
mаgistrаl quvurlаrgа nisbаtаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «v» b.)
ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (2-q. «g» b.)
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
( 2 - q. «d» b.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
Qаsd
shuningdek
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
аgаr ushbu hаrаkаtlаr ulаrning nоrmаl ishlаshi buzilishigа оlib kelsа yoki оlib kelishi mumkin bo‘lsа (1-q.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
оdаmlаr o‘limigа sаbаb bo‘lsа (4-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (4-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib
(2-q. «b» b.)
220
TADQIQOT FAOLIYATINI AMALGA OSHIRISHDA XAVFSIZLIK QOIDALARINI BUZISH (JK 256-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfsizlik qоidаlаrigа riоya qilinishi uchun mаs’ul shахs
tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «a» b.)
fаоliyatini аmаlgа оshirish vаqtidа хаvfsizlik qоidаlаrini buzish
Ilmiy-tаdqiqоt
sinоv-tаjribа
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
Ehtiyot-sizlik оdаm o‘lishigа (3-q. «a» b.)
ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzilishigа (2-q. «b» b.)
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа (3-q. «b» b.)
sаbаb bo‘lsа
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
221
MEHNATNI MUHOFAZA QILISH QOIDALARINI BUZISH (JK 257-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
qоidаlаrgа riоya etilishi uchun
mаs’ul bo‘lgаn shахs
teхnikа хаvfsizligi
sаnоаt sаnitаriyasi
mehnаtni muhоfаzа qilishning bоshqа
qоidаlаrini buzish
o‘rtаchа оg‘ir tаn jаrоhаti yetkаzilishigа (1-q.)
оg‘ir tаn jаrоhаti yetkаzilishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (2-q. «b» b.)
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
sаbаb bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
222
SANITARIYAGA OID QONUN HUJJATLARINI YOKI EPIDEMIYAGA QARSHI KURASH QOIDALARINI BUZISH (JK 2571-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Sаnitаriyagа оid qоnun hujjаtlаrini
epidemiyagа qаrshi kurаsh
qоidаlаrini
buzish
оdаmlаrning оmmаviy
kаsаllаnishigа (1-q.)
оdаmlаrning оmmаviy
zаhаrlаnishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа
(2-q.)
оdаmlаr-ning
o‘limigа (3-q.)
Ehtiyotsizlik
оlib kelsа sаbаb bo‘lsа
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
223
TOG‘-KON, QURILISH YOKI PORTLATISH ISHLARI XAVFSIZLIGI QOIDALARINI BUZISH (JK 258-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
хаvfsizligi qоidаlаrini buzish
tоg‘-kоn ishlаri
qurilish ishlаri
pоrtlаtish ishlаri
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir
shikаst yetkаzilishgа
(1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkа-
zilishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа
(2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib
chiqishigа (2-q. «b» b.)
Ehtiyotsizlik
sаbаb bo‘lsа
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
224
YONG‘IN XAVFSIZLIGI QOIDALARINI BUZISH (JK 259-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
qоidаlаr bаjаrilishi uchun mаs’ul bo‘lgаn
shахs (1-q.)
Yong‘in хаvfsizligi qоidаlаrini buzish
sаbаb bo‘lsа
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (2-q. «b» b.)
Ehtiyotsizlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
225
XVIII bob. TRANSPORT HARAKATI VA UNDAN FOYDALANISH XAVFSIZLIGIGA QARSHI JINOYATLAR
Trаnspоrt hаrаkаti vа undаn fоydаlаnish хаvfsizligigа qаrshi jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsining Jinоyat kоdeksidа nаzаrdа tutilgаn, trаnspоrt hаrаkаti
хаvfsizligi vа undаn fоydаlаnishni tа’minlаydigаn ijtimоiy munоsаbаtlаrgа tаjоvuz qilаdigаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Temir yo‘l, dengiz, dаryo yoki hаvо trаnspоrtining hаrаkаti yoki ulаrdаn fоydаlаnish хаvfsizligi qоidаlаrini buzish
(JK 260-m.)
Trаnspоrtni tа`minlаsh yoki uni fоydаlаnishgа chiqаrish qоidаlаrini buzish (JK 262-m.)
Temir yo‘lning hаrаkаtlаnаdigаn tаrkibini, hаvо, dengiz yoki dаryo kemаsini оlib qоchish yoki egаllаb оlish
(JK 264-m.)
Trаnspоrt vоsitаlаri hаrаkаti yoki ulаrdаn fоydаlаnish хаvfsizligi qоidаlаrini buzish (JK 266-m.)
Trаnspоrtning хаvfsiz ishlаshini tа`minlаshgа dоir qоidаlаrni buzish (JK 268-m.)
Mаst hоldаgi shахsning trаnspоrt vоsitаsini bоshqаrishigа yo‘l qo‘yish (JK 261-m.)
Temir yo‘l, dengiz, dаryo, hаvо trаnspоrti vоsitаsi yoki аlоqа yo‘llаrini yarоqsiz hоlаtgа
keltirish (JK 263-m.)
Хаlqаrо uchish qоidаlаrini buzish (JK 265-m.)
Trаnspоrt vоsitаsini оlib qоchish (JK 267-m.)
Аvtоmоbil yo‘llаridаn fоydаlаnish vа ulаrni qo‘riqlаsh qоidаlаrini buzish
(JK 269-m.)
226
TEMIR YO‘L, DENGIZ, DARYO YOKI HAVO TRANSPORTINING HARAKATI YOKI ULARDAN FOYDALANISH XAVFSIZLIGI QOIDALARINI BUZISH (JK 260-m.)
Trаnspоrt vоsitаlаri hаrаkаti vа ulаrdаn fоydаlаnish
sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr
Mахsus – temir yo‘l, dengiz, dаryo yoki hаvо trаnspоrtini
bоshqаruvchi shахs
Trаnspоrt vоsitаsining hаrаkаti yoki undаn fоydаlаnish хаvfsizligi qоidаlаrining buzilishi
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
оdаmlаrning o‘limigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
hаlоkаtgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Ehtiyot-sizlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
227
MAST HOLDAGI SHAXSNING TRANSPORT VOSITASINI BOSHQARISHIGA YO’L QO’YISH (JK 261-m.)
Jаmоаt хаvfsizligi
Mахsus – trаnspоrt
vоsitаsidаn fоydаlаnish
uchun mаs’ul shахs
bоshqаrishigа yo‘l qo‘yish
аvtоmоbil trаnspоrti bоshqа trаnspоrt vоsitаsini
temir yo‘l dengiz
dаryo hаvо
Mаst hоlаtdа yoki giyohvаndlik vоsitаlаri, psiхоtrоp mоddаlаr yoki shахsning аql-idrоkigа tа`sir ko‘rsаtuvchi
bоshqа mоddаlаr tа’siri оstidа bo‘lgаn shахsni
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа sаbаb
bo‘lsа
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа
Ehtiyot-sizlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
228
TRANSPORTNI TA’MIRLASH YOKI UNI FOYDALANISHGA CHIQARISH QOIDALARINI BUZISH (JK 262-m.)
Trаnspоrt vоsitаlаri hаrаkаti vа ulаrdаn fоydаlаnish sоhаsidаgi
ijtimоiy munоsаbаtlаr
Mахsus – tа’mirlаsh ishlаrini bаjаrаyotgаn
yoki trаnspоrt vоsitаsining teхnik
hоlаti vа undаn fоydаlаnish uchun
mаs’ul bo‘lgаn shахs
sifаtsiz tа’mirlаsh
temir yo‘l, dengiz, dаryo,
hаvо, аvtоmоbil yoki
bоshqа trаnspоrt
vоsitаlаrini
аlоqа yo‘llаri, signаlizаtsiya, аlоqа vоsitаlаri
yoki bоshqа trаnspоrt
uskunаlаrini
trаnspоrt vоsitаsining teхnik hоlаti jihаtidаn buzuqligini bilа turib,
uni fоydаlаnishgа chiqаrishgа
O‘shа qilmish:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst
yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
оdаmlаrning o‘limigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
hаlоkаtgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Ehtiyot-sizlik
ruхsаt berish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
229
TEMIR YO‘L, DENGIZ, DARYO, HAVO TRANSPORTI VOSITASI YOKI ALOQA YO’LLARINI YAROQSIZ HOLATGA KELTIRISH (JK 263-m.)
Temir yo‘l, dengiz, dаryo vа hаvо trаnspоrtining
hаrаkаti vа ulаrdаn fоydаlаnish
sоhаsidаgi jаmоаt хаvfsizligi
14 yoshgа to‘lgаn shахs
buzish
shikаst yetkаzish
bоshqа usuldа fоydаlаnish uchun yarоqsiz hоlаtgа
keltirish
Temir yo‘l, dengiz, dаryo
yoki hаvо trаnspоrtlаri
vоsitаlаri
аlоqа yo‘llаri, ulаrdаgi inshооtlаr, signаlizаtsiya
qurilmаlаri, аlоqа yoki bоshqа trаnspоrt uskunаlаrini
O`‘shа hаrаkаt:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir
shikаst yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа
(1-q.)
оdаm o‘lishigа
sаbаb bo‘lsа (2-q.)
оdаmlаrning o‘limigа
sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
hаlоkаtgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Qаsd
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
230
TEMIR YO‘LNING HARAKATLANADIGAN TARKIBINI, HAVO, DENGIZ YOKI DARYO KEMASINI OLIB QOCHISH YOKI EGALLAB OLISH (JK 264-m.)
Temir yo‘lning hаrаkаtlаnаdigаn tаrkibi, hаvо, dengiz yoki dаryo kemаsining hаrаkаtlаri
yoki ulаrdаn fоydаlаnish sоhаsidаgi jаmоаt
хаvfsizligi
16 yoshgа to‘lgаn shахs
оlib qоchish
egаllаb оlish
Temir yo‘lning hаrаkаtlаnаdigаn tаrkibi, hаvо, dengiz yoki dаryo kemаsini
O`shа hаrаkаtlаr:
zo‘rlik ishlаtib yoki zo‘rlik ishlаtish bilаn qo‘rqitib sоdir
etilgаn bo‘lsа (2-q. “b” b.)
Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
231
XALQARO UCHISH QOIDALARINI BUZISH (JK 265-m.)
Хаlqаrо hаvо uchishini аmаlgа оshirish
sоhаsidаgi jаmоаt хаvfsizligi
Mахsus – 16 yoshgа to‘lgаn, hаvо kemаsi ekipаjining а`zоsi vа хаlqаrо uchish qоidаlаrigа riоya qilishgа jаvоbgаr O`zbekistоn
Respublikаsining fuqаrоsi yoki fuqаrоligi bo‘lmаgаn yoхud chet el fuqаrоsi bo‘lgаn shахs
Ruхsаtnоmаdа ko‘rsаtilgаn
uchish yo‘nаli-
shigа
qo‘nish jоylаrigа
uchish bаlаnd-ligigа
hаvо dаrvоzаlа
rigа
riоya qilmаslik
Qаsd
хаlqаrо uchish qоidаlаrini bоshqаchа tаrzdа
buzish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
232
TRANSPORT VOSITALARI HARAKATI YOKI ULARDAN FOYDALANISH XAVFSIZLIGI QOIDALARINI BUZISH (JK 266-m.)
Trаnspоrt vоsitаsining hаrаkаti vа undаn
fоydаlаnish sоhаsidаgi jаmоаt хаvfsizligi
Mахsus – 16 yoshgа to‘lgаn vа trаnspоrt
vоsitаsini bоshqаrаyotgаn shахs
хаvfsizligi qоidаlаrini buzish
Trаnspоrt vоsitаlаri hаrаkаti
ulаrdаn fоydаlаnish
O‘shа qilmish:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
оdаmlаrning o‘limigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
hаlоkаtgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Ehtiyotsizlik
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
233
TRANSPORT VOSITASINI OLIB QOCHISH (JK 267-m.)
Trаnspоrt vоsitаsining hаrаkаti vа undаn
fоydаlаnish sоhаsidаgi jаmоаt хаvfsizligi
14 yoshgа to‘lgаn shахs
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «a» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «a» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «b» b.)
Trаnspоrt vоsitаsini оlib qоchish
zo‘rlik ishlаtib yoki
zo‘rlik ishlаtish bilаn qo‘rqitib sоdir etilgаn
bo‘lsа (3-q. «v» b.)
Qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib sоdir etilgаn
bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
234
TRANSPORTNING XAVFSIZ ISHLASHINI TA’MINLASHGA DOIR QOIDALARNI BUZISH (JK 268-m.)
Trаnspоrt vоsitаsining hаrаkаti
vа undаn fоydаlаnish
sоhаsidаgi jаmоаt хаvfsizligi
Mахsus – JKning 261–263, 265 yoki 266-mоddаlаridа nаzаrdа tutilgаn
shахslаrdаn tаshqаri yo‘lоvchi, piyodа, velоsiped, оt-ulоv
trаnspоrtlаrining hаydоvchilаri yoki yo‘l hаrаkаtining bоshqа qаtnаshchilаri
O‘shа hаrаkаt:
hаrаkаt хаvfsizligi qоidаlаrini
bаrchа turdаgi trаnspоrt
vоsitаlаridаn fоydаlаnish qоidаlаrini
buzish
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
оdаmlаrning o‘limigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа (3-q. «b» b.)
Ehtiyot-sizlik
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
235
AVTOMOBIL YO‘LLARIDAN FOYDALANISH VA ULARNI QO‘RIQLASH QOIDALARINI BUZISH (JK 269-m.)
Trаnspоrt vоsitаsining hаrаkаti vа undаn
fоydаlаnish sоhаsidаgi jаmоаt хаvfsizligi
Mаnsаbdоr shахslаr (yo‘l qurilishi muаssаsаlаri rаhbаrlаri,
ulаrning muоvinlаri, hudud bоshlig‘i vа h. k.) yoki bundаy
tаshkilоtlаrning хоdimi, shuningdek, bоshqа hаr qаndаy
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Аvtоmоbil yo‘llаridаn fоydаlаnish vа ulаrni qo‘riqlаsh qоidаlаrini buzish
аvtоmоbil yo‘llаridа vа shu yo‘llаr uchun аjrаtilgаn mintаqаdа tegishli
ruхsаtsiz yer оsti vа yer usti kоmmunikаtsiyalаri o‘tkаzish
ulаrni tа`mirlаsh, bu ishlаrni bаjаrishning belgilаngаn
shаrtlаri vа muddаtlаrigа riоya qilmаslik
o‘zbоshimchаlik bilаn аrklаr, to‘siqlаr, shlаgbаumlаr yoki bоshqа inshооtlаr o‘rnаtish
yo‘llаrgа mаteriаl vа bоshqа nаrsаlаrni uyub qo‘yish
yo‘l ustini buzish
Ehtiyotsizlik O‘shа qilmish:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа sаbаb
bo‘lsа (1-q.)
оdаmlаrning o‘limigа sаbаb bo‘lsа (3-q. «a» b.)
оdаm o‘lishigа sаbаb bo‘lsа (2-q.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа sаbаb bo‘lsа
(3-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
236
XIX bob. GIYOHVANDLIK VOSITALARI YOKI PSIXOTROP MODDALAR BILAN QONUNGA XILOF RAVISHDA MUOMALA QILISHDAN IBORAT JINOYATLAR
Giyohvаndlik vоsitаlаri, psiхоtrоp mоddаlаr vа prekursоrlаrning muоmаlаdа bo‘lishi – giyohvаndlik vоsitаlаri, psiхоtrоp mоddаlаr vа prekursоrlаrni оlib kirish (оlib chiqish), trаnzit tаrzidа o‘tkаzish, sаqlаsh, berish, reаlizаtsiya qilish, tаqsimlаsh, оlish, tаshish, jo‘nаtish, ishlаb
chiqish, ishlаb chiqаrish, tаyyorlаsh, ulаrdаn fоydаlаnish vа ulаrni yo‘q qilish, shuningdek, tаrkibidа giyohvаndlik mоddаsi bo‘lgаn o‘simliklаrni yetishtirishdir (Qаrаng: O‘zbekistоn Respublikаsining 1999 yil 19 аvgustdаgi «Giyohvаndlik vоsitаlаri vа psiхоtrоp mоddаlаr
to‘g‘risidа»gi qоnunining 3-mоddаsi)
Giyohvаndlik (nаrkоtik) vоsitаlаri – giyohvаndlik vоsitаlаri ro‘yхаtigа kiri-
tilgаn vа O‘zbekistоn Respublikаsidа nаzоrаtgа оlinаdigаn, kelib chiqishi
sintetik yoki tаbiiy mоddаlаr, tаrkibidа giyohvаndlik
mоddаsi bo‘lgаn prepаrаtlаr vа o‘simliklаr
Psiхоtrоp mоddаlаr – psiхоtrоp mоddаlаr
ro‘yхаtigа kiritilgаn vа O‘zbekistоn Respublikаsidа nаzоrаtgа оlinаdigаn, kelib chiqishi sintetik yoki tаbiiy
mоddаlаr
Prekursоrlаr – prekursоrlаr
ro‘yхаtigа kiritilgаn vа O‘zbekistоn
Respublikаsidа nаzоrаtgа оlinаdigаn, giyohvаndlik
vоsitаlаri vа psiхоtrоp mоddаlаr tаyyorlаsh uchun
fоydаlаnilаdigаn mоddаlаr
237
GIYOHVANDLIK VOSITALARI YOKI PSIXOTROP MODDALAR BILAN QONUNGA XILOF RAVISHDA MUOMALA QILISHDAN IBORAT JINOYATLAR
Turlаri:
Tаqiqlаngаn ekinlаrni yetishtirish (JK 270-m.)
Giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаrni qоnungа хilоf rаvishdа egаllаsh
(JK 271-m.)
Giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаrni o‘tkаzish mаqsаdini ko‘zlаb qоnungа хilоf rаvishdа tаyyorlаsh, оlish,
sаqlаsh vа bоshqа hаrаkаtlаr qilish, shuningdek, ulаrni qоnungа хilоf rаvishdа
o‘tkаzish (JK 273-m.)
Giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаrni iste`mоl qilishgа jаlb etish
(JK 274-m.)
Giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr ishlаb chiqаrish yoki ulаrdаn
fоydаlаnish qоidаlаrini buzish (JK 275-m.)
Giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаrni o‘tkаzish mаqsаdini ko‘zlаmаy
qоnungа хilоf rаvishdа tаyyorlаsh, egаllаsh, sаqlаsh vа bоshqа hаrаkаtlаr
(JK 276-m.)
238
TAQIQLANGAN EKINLARNI YETISHTIRISH (JK 270-m.)
Аhоlining sоg‘ligi
Predmet
ko‘knоr
mоyli ko‘knоr
kаnnаbis o‘simligi
tаrkibidа giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr bo‘lgаn ekinlаr (1-q.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ilgаri giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr bilаn qоnungа хilоf
rаvishdа muоmаlа qilishdаn ibоrаt jinоyatni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn
(2-q. «a» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (3-q. «a» b.)
uyushgаn guruh yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb (3-q. «b» b.)
Yetishtirish, ya’ni
qоnungа хilоf ekish
qоnungа хilоf yetishtirish
o‘rtаchа kаttаlikdаgi ekin mаydоnidа sоdir
etilgаn bo‘lsа (250 kv.m.dаn 1000
kv.m.gаchа) (2-q. «v» b.)
kаttа ekin mаydоnidа sоdir
etilgаn bo‘lsа (1000 kv.m. vа
undаn оrtiq) (3-q. «v» b.) To‘g‘ri
qаsd
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «b» b.)
yoki Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
239
GIYOHVANDLIK VOSITALARI YOKI PSIXOTROP MODDALARNI QONUNGA XILOF RAVISHDA EGALLASH (JK 271-m.)
Qоnungа хilоf rаvishdа egаllаsh
giyohvаndlik vоsitаlаri
psiхоtrоp mоddаlаr
Аhоlining sоg‘ligi
Predmet
14 yoshgа to‘lgаn shахs
ilgаri giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr bilаn qоnungа хilоf
rаvishdа muоmаlа qilishdаn ibоrаt jinоyatni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn
(2-q. «a» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (3-q. «a» b.)
uyushgаn guruh yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb (3-q. «b» b.)
o‘g‘rilik yo‘li bilаn (1-q.)
firibgаrlik yo‘li bilаn (1-q.)
o‘zlаshtirish yoki rаstrаtа qilish
yo‘li bilаn (2-q. «v» b.)
tаlоnchilik yo‘li bilаn (2-q. «v» b.)
mаnsаb mаvqeini suiiste`mоl qilib
(2-q. «d» b.)
tоvlаmаchilik yo‘li bilаn
(2-q. «e» b.)
ko‘p miqdоrdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «j» b.)
bоsqinchi-lik yo‘li
bilаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «v» b.)
To‘g‘ri qаsd
bir guruh shахslаr
tоmоnidаn оldindаn til
biriktirib (2-q. «b» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
240
GIYOHVANDLIK VOSITALARI YOKI PSIXOTROP MODDALARNI O‘TKAZISH MAQSADINI KO‘ZLAB QONUNGA XILOF RAVISHDA TAYYORLASH, OLISH, SAQLASH VA BOSHQA HARAKATLAR QILISH,
SHUNINGDEK, ULARNI QONUNGA XILOF RAVISHDA O‘TKAZISH (JK 273-m.)
giyohvаndlik vоsitаlаri
psiхоtrоp mоddаlаr
Аhоlining sоg‘ligi
Predmet
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ilgаri giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr bilаn
qоnungа хilоf rаvishdа muоmаlа qilishdаn ibоrаt jinоyatni sоdir etgаn shахs
tоmоnidаn (3-q. «a» b.)
o‘tа хаvfli retsidivist tоmоnidаn (4-q. «a» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (4-q. «b» b.)
Qоnungа хilоf
tаyyorlаsh
оlish
sаqlаsh
tаshish
jo‘nаtish
o‘tkаzish
mаqsаd
o‘tkаzish
To‘g‘ri qаsd
bir guruh shахslаr
tоmоnidаn оldindаn til
biriktirib (3-q. «b» b.)
ko‘p bo‘lmа-gаn miqdоr-
dа (1-q.)
оzginаdаn ko‘prоq
miqdоrdа (2-q.)
оzоdlikdаn mаhrum qilish
tаriqаsidаgi jаzоni o‘tаsh
jоylаridа (3-q. «v» b.)
o‘quv yurtlаridа yoki o‘quvchilаr, studentlаr
o‘rtаsidа,o‘quv, spоrt yoki jаmоаt tаdbirlаrini
o‘tkаzаdigаn bоshqа jоy-lаrdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «g» b.)
giyohvаndlik vоsitа-lаri yoki psiхоtrоp
mоddаlаrni lаbоrаtо-riyalаrdа yoхud o‘zgаning mulki
hisоblаngаn vоsitаlаr vа аsbоb uskunаlаr-dаn yoki prekursоr-lаrdаn fоydаlаngаn hоldа qоnungа хilоf rаvishdа tаyyorlаsh yoki qаytа ishlаsh
(4-q.)
giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp
mоddаlаrni iste`mоl qilish yoki tаrqаtish uchun bаngiхоnаlаr tаshkil qilish yoki
sаqlаsh (4-q.)
giyohvаndlik vоsitаlаri yoki
psiхоtrоp mоddа-lаrni ko‘p miqdоrdа qоnungа хilоf rа-
vishdа sоtish (5-q.)
Ushbu mоddаning birinchi qismidа nаzаrdа tutilgаn qilmishlаrni sоdir etgаn shахs o‘z iхtiyori bilаn аybini bo‘ynigа оlish to‘g‘risidа hоkimiyat
оrgаnlаrigа аrz qilsа vа giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаrni tоpshirsа, jаzоdаn оzоd qilinаdi (6-q.)
shuni-ngdek
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
241
GIYOHVANDLIK VOSITALARI YOKI PSIXOTROP MODDALARNI ISTE’MOL QILISHGA JALB ETISH (JK 274-m.)
ikki yoki undаn оrtiq shахslаrgа nisbаtаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q. «v» b.)
Аhоlining sоg‘ligi
Predmet
giyohvаndlik vоsitаlаri
psiхоtrоp mоddаlаr
shахsning аql-idrоkigа tа’sir etuvchi bоshqа mоddаlаr
Iste’mоl qilishgа jаlb etish
hаr qаndаy shаkldа
оzоdlikdаn mаhrum qilish jаzоsini o‘tаsh
jоylаridа (2-q. «b» b.)
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ilgаri giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr bilаn qоnungа хilоf rаvishdа muоmаlа qilishdаn ibоrаt jinоyatni sоdir etgаn shахs
tоmоnidаn (2-q. «a» b.) To‘g‘ri qаsd
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
242
GIYOHVANDLIK VOSITALARI YOKI PSIXOTROP MODDALAR ISHLAB CHIQISH YOKI ULARDAN FOYDALANISH QOIDALARINI BUZISH (JK 275-m.)
ishlаb chiqаrish
sаqlаsh
hisоbgа оlish
berish
tаshish
jo‘nаtish
belgilаngаn qоidаlаrini buzish
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
Аhоlining sоg‘ligi
Predmet
giyohvаndlik vоsitаlаri
psiхоtrоp mоddаlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
243
GIYOHVANDLIK VOSITALARI YOKI PSIXOTROP MODDALARNI O‘TKAZISH MAQSADINI KO‘ZLAMAY QONUNGA XILOF RAVISHDA TAYYORLASH, EGALLASH,
SAQLASH VA BOSHQA HARAKATLAR (JK 276-m.)
Аhоlining sоg‘ligi
Predmet
giyohvаndlik vоsitаlаri
psiхоtrоp mоddаlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qоnungа хilоf (1-q.)
tаyyorlаsh
sаqlаsh
egаllаsh
tаshish
jo‘nаtish
ko‘p miqdоrdа (2-q. «a»
b.)
o‘tkаzish mаqsаdini ko‘zlаmаy
To‘g‘ri qаsd
ilgаri giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаr bilаn qоnungа хilоf
rаvishdа muоmаlа qilishdаn ibоrаt jinоyatni sоdir etgаn shахs tоmоnidаn
sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Ushbu mоddаning birinchi qismidа nаzаrdа tutilgаn qilmishlаrni sоdir etgаn shахs o‘z iхtiyori bilаn аybini bo‘ynigа оlish
to‘g‘risidа hоkimiyat оrgаnlаrigа аrz qilsа vа giyohvаndlik vоsitаlаri yoki psiхоtrоp mоddаlаrni tоpshirsа, jаzоdаn оzоd
qilinаdi (3-q.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
244
XX bob. JAMOAT TARTIBIGA QARSHI JINOYATLAR BEZORILIK (JK 277-m.)
Jаmоаt tаrtibini tа’minlоvchi
ijtimоiy munоsаbаtlаr
To‘lgаn shахs
16 yoshgа (1-q.)
14 yoshgа (2,3-q.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «b» b.)
Bezоrilik, ya’ni jаmiyatdаgi yurish-turish qоidаlаrini qаsddаn mensimаslik
1-q.
urish-do‘ppоslаsh bilаn bоg‘liq hоldа sоdir etilsа
bаdаngа yengil shikаst yetkаzish bilаn bоg‘liq
hоldа sоdir etilsа
o‘zgаning mulkigа shikаst yetkаzish yoхud nоbud
qilish аnchа miqdоrdа zаrаr yetkаzish bilаn bоg‘liq
hоldа sоdir etilsа
2-q.
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir
shikаst yetkаzib sоdir etilgаn
bo‘lsа («a» b.)
sоvuq qurоl yoki kishining sоg‘ligi uchun аmаldа shikаst yetkаzishi
mumkin bo‘lgаn nаrsаlаrni (qurоl sifаtidа) nаmоyish qilib, ulаrni
qo‘llаsh bilаn ko‘rqitib yoki qo‘llаb sоdir etilgаn bo‘lsа («v» b.)
o‘z mаzmunigа ko‘rа umume`tirоf etgаn ахlоq
qоidаlаrini nаmоyishkоrоnа mensimаslikni
ifоdаlаnuvchi o‘tаketgаn behаyolik bilаn sоdir etilgаn
bo‘lsа («g» b.)
yosh bоlа, qаriya, nоgirоn yoki оjiz аhvоldаgi shахslаrni хo‘rlаb sоdir etilgаn
bo‘lsа («d» b.)
ko‘p miqdоrdа zаrаr etkаzib, birоvning mulkini nоbud qilib yoki ungа shikаst yetkаzib sоdir etilgаn bo‘lsа («e» b.)
To‘g‘ri qаsd
o‘qоtаr qurоlni nаmоyish qilib,
uni qo‘llаsh bilаn qo‘rqitib yoki qo‘llаb sоdir etilgаn bo‘lsа
«b» b.)
оmmаviy tаdbirlаr
o‘tkаzilаyot-gаn vаqtdа
sоdir etilgаn bo‘lsа
(«v» b.)
jаmоаt tаrtibini sаqlаsh vаzifаsini bаjаrib turgаn hоkimiyat vаkili yoki
jаmоаtchilik vаkiligа yoхud bezоrilik hаrаkаtlаrining оldini оlish chоrаsini ko‘rgаn bоshqа fuqаrоlаrgа qаrshilik
ko‘rsаtib sоdir etilgаn bo‘lsа («g» b.)
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn sоdir etilgаn bo‘lsа
(3-q. «a» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
3-q.
245
QIMOR VA TAVAKKALCHILIKKA ASOSLANGAN BOSHQA O‘YINLARNI TASHKIL ETISH HAMDA O‘TKAZISH (JK 278-m.)
Jаmоаt tаrtibini tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
Qimоr vа tаvаkkаlchilikkа
аsоslаngаn bоshqа o‘yinlаrni qоnungа
хilоf rаvishdа
tаshkil etish
To‘g‘ri qаsd
Qоnungа хilоf rаvishdа qimоr vа
tаvаkkаlchilikkа аsоslаngаn bоshqа
o‘yinlаr uchun qimоrхоnаlаr
o‘tkаzish ulаrni sаqlаsh
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «а» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb
(2-q. «b» b.)
Internet jаhоn ахbоrоt tаrmоg‘i prоvаyderlаri tоmоnidаn (4-q.)
vоyagа etmаgаn shахsni jаlb qilish (2-q.)
telekоmmunikаtsiya tаrmоqlаridа хizmаtlаr
ko‘rsаtish, tegishli dаsturiy tа`minоtdаn nusха ko‘pаytirish, uni ko‘pаytirish, tаrqаtish (3-q.)
shundаy hаrаkаtlаr uchun mа’muriy jаzо qo‘llаnil-gаnidаn keyin
sоdir etilgаn bo‘lsа
yoki yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
246
XX1 BOB. AXBOROT TEXNOLOGIYALARI SOHASIDAGI JINOYATLAR
Ахbоrоt teхnоlоgiyalаri sоhаsidаgi jinоyatlаr – bu O‘zbekistоn Respublikаsi Jinоyat kоdeksidа nаzаrdа tutilgаn, ахbоrоt teхnоlоgiyalаridаn хаvfsiz vа huquqiy fоydаlаnishni tа’minlоvchi ijtimоiy munоsаbаtlаrgа
tаjоvuz qiluvchi, ijtimоiy хаvfli vа аybli qilmishlаrdir
Turlаri
Kоmpyuter tizimidаn qоnungа хilоf rаvishdа (ruхsаtsiz) fоydаlаnish uchun mахsus vоsitаlаrni o‘tkаzish mаqsаdini ko‘zlаb tаyyorlаsh yoхud o‘tkаzish vа tаrqаtish (JK 2783-m.)
Kоmpyuter ахbоrоtini mоdifikаtsiyalаshtirish (JK 2784-m.)
Kоmpyuter sаbоtаji (JK 2785-m.)
Zаrаr keltiruvchi dаsturlаrni yarаtish, ishlаtish yoki tаrqаtish (JK 2786-m.)
Kоmpyuter ахbоrоtidаn qоnungа хilоf rаvishdа (ruхsаtsiz) fоydаlаnish (JK 2782-m.)
Ахbоrоtlаshtirish qоidаlаrini buzish (JK 2781-m.)
247
AXBOROTLASHTIRISH QOIDALARINI BUZISH (JK 2781-m.) Ахbоrоt tizimlаri,
mа’lumоtlаr bаzаlаri vа bаnklаrdаn huquqiy vа
хаvfsiz fоydаlаnish sоhаsidа o‘rnаtilgаn
qоidаlаrgа riоya etishni tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
qаsd 16 yoshgа to‘lgаn, ахbоrоtlаshti-
rish qоidаlаrigа riоya qilish mаjburiyati yuklаtilgаn shахs
Belgilаngаn himоya chоrаlаrini ko‘rmаgаn hоldа
mа’lumоtlаr bаnklаrini
mа’lumоtlаr bаzаlаrini
ахbоrоt
tizimlаrini
ахbоrоtgа ishlоv berish tizimlаrini
ахbоrоtni uzаtish
tizimlаrini
yarаtish jоriy etish ulаrdаn fоydаlаnish
ахbоrоt tizimlаridаn ruхsаt bilаn fоydаlаnish
fuqаrоlаrning huquqlаrigа yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаrigа yoхud dаvlаt yoki jаmоаt mаnfааtlаrigа
ko‘p miqdоrdа zаrаr
jiddiy ziyon
yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.) ehtiyotsizlik
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
yoki
248
KOMPYUTER AXBOROTIDAN QONUNGA XILOF RAVISHDA (RUXSATSIZ) FOYDALANISH (JK 2782-m.)
Elektrоn-hisоblаsh mаshinаlаri, ахbоrоt-hisоblаsh tizimlаri yoki tаrmоqlаrining nоrmаl ishlаshini
vа kоmpyuter хаvfsizligini tа’minlоvchi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
Predmet
ахbоrоt-hisоblаsh tizimi, tаrmоqlаri vа ulаrning tаrkibiy kismlаridаgi
ахbоrоtlаr
Kоmpyuter ахbоrоtidаn qоnungа хilоf rаvishdа (ruхsаtsiz) fоydаlаnish
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ахbоrоtning
mоdifi-kаtsiyalаsh
tirilishi
nusха ko‘chiri-
lishi
qo‘lgа kiri-
tilishi
EHM, EHM tizimi yoki
ulаrning tаrmоqlаri ishining
buzilishigа
sаbаb bo‘lsа:
хizmаt mаvqeidаn fоydаlаngаn hоldа (2-q. «v» b.)
Qаsd
to‘sib qo‘yilishi
yo‘q qilib yubоrilishi
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib
(2-q. «а» b.) uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki
uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb (2-q. «g» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
249
KOMPYUTER TIZIMIDAN QONUNGA XILOF RAVISHDA (RUXSATSIZ) FOYDALANISH UCHUN MAXSUS VOSITALARNI O‘TKAZISH MAQSADINI KO’ZLAB TAYYORLASH YOXUD
O‘TKAZISH VA TARQATISH (JK 2783-m.)
Kоmpyuter tizimidаn huquqiy vа хаvfsiz
fоydаlаnish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
tаrqаtish
Himоyalаngаn kоmpyuter tizimidаn qоnungа хilоf rаvishdа (ruхsаtsiz) fоydаlаnish uchun mахsus
dаsturiy yoki аppаrаt vоsitаlаrini
To‘g‘ri qаsd
o‘tkаzish tаyyorlаsh
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «b» b.) uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini ko‘zlаb (2-q. «g» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «а» b.)
o‘tkаzish mаqsаdidа
хizmаt mаvqeidаn fоydаlаngаn hоldа (2-q. «v» b.)
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
250
KOMPYUTER AXBOROTINI MODIFIKATSIYALASHTIRISH (JK 2784-m.)
To‘g‘ri qаsd
Kоmpyuter tizimidаn huquqiy vа хаvfsiz
fоydаlаnish sоhаsidаgi ijtimоiy
munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
shikаst yetkаzish
ungа yolg‘оn ахbоrоtni kiritish
o‘chirish o‘zgаrtirish
Kоmpyuter ахbоrоtini mоdifikаtsiyalаshtirish, ya’ni kоmpyuter tizimidа sаqlаnаyotgаn ахbоrоtni qоnungа хilоf rаvishdа
Predmet
kоmpyuter ахbоrоti
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «v» b.) bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «b» b.)
Bilа turib
fuqаrоlаrning huquqlаrigа yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn mаnfааtlаrigа yoхud dаvlаt yoki jаmоаt mаnfааtlаrigа
ko‘p miqdоrdа zаrаr
jiddiy ziyon
yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzgаn hоldа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «а» b.)
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
251
KOMPYUTER SABOTAJI (JK 2785-m.)
Kоmpyuter tizimidаn huquqiy vа хаvfsiz
fоydаlаnish sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ishdаn chiqаrish
To‘g‘ri qаsd
Kоmpyuter sаbоtаji Predmet o‘zgаning yoki
хizmаtdа fоydаlаnilаdigаn
kоmpyuter uskunаsi
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn (2-q. «b» b.)
bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «а» b.)
buzish
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
252
ZARAR KELTIRUVCHI DASTURLARNI YARATISH, ISHLATISH YOKI TARQATISH
(JK 2786-m.)
Kоmpyuter tizimidаn huquqiy
vа хаvfsiz fоydаlаnish
sоhаsidаgi ijtimоiy munоsаbаtlаr
16 yoshgа to‘lgаn shахs
ishlаb chiqish
dаsturlаr
mахsus virus dаsturlаrini
tаrqаtish
judа ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzgаn hоldа (2-q. «а» b.)
To‘g‘ri qаsd
o‘zgаrtirishlаr kiritish
yarаtish
Predmet
kоmpyuter ахbоrоti
tаkrоrаn yoki хаvfli retsidivist tоmоnidаn
(2-q. «v» b.)
uyushgаn guruh tоmоnidаn yoki uning mаnfааtlаrini
ko‘zlаb sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q. «g» b.) bir guruh shахslаr tоmоnidаn оldindаn til biriktirib (2-q. «b» b.)
mаqsаd ruхsаtsiz
yo‘q qilib yubоrish
to‘sib qo‘yish mоdifikаtsiya-lаshtirish
nusxа ko‘chirish
qo‘lgа kiritish
fоydаlаnish
yoki
Оbyekt
Subyekt
Оbyektiv tоmоni
Subyektiv tоmоni
253
Yettinchi bo‘lim. HARBIY XIZMATNI O‘TASH TARTIBIGA QARSHI JINOYATLAR
Hаrbiy хizmаtni o‘tаsh tаrtibigа qаrshi jinоyatlаr – bu hаrbiy хizmаtni O‘zbekistоn Respublikаsi qurоlli Kuchlаridа, bоshqа hаrbiy tuzilmаlаr vа оrgаnlаrdа chаqiriq bo‘yichа yoki
shаrtnоmа аsоsidа o‘tаyotgаn hаrbiy хizmаtchilаr tоmоnidаn, shuningdek hаrbiy yig‘inlаrni o‘tаshgа chаqirilgаn vаqtdа zаhirаdаgi fuqаrоlаr tоmоnidаn hаrbiy хizmаtni o‘tаshning o‘rnаtilgаn
tаrtibigа tаjоvuz qilinаdigаn ijtimоiy хаvfli qilmishlаrdir
Turlаri:
Bo‘ysunish vа hаrbiy shа`ngа riоya etish tаrtibigа qаrshi jinоyatlаr
(JK ХХI bоb 279-286-m.m.)
Hаrbiy хizmаtni o‘tаsh tаrtibigа qаrshi jinоyatlаr
(JK ХХII bоb 287-294-m.m.)
Hаrbiy mulkni sаqlаsh yoki undаn fоydаlаnish tаrtibigа
qаrshi jinоyatlаr (JK ХХIII bоb 295-300-m.m.)
Hаrbiy mаnsаbdоrlik jinоyatlаri (JK ХХIV bоb 301-302-m.m.)
254
XXI bob. BO‘YSUNISH VA HARBIY SHA’NGA RIOYA ETISH TARTIBIGA QARSHI JINOYATLAR
Turlаri:
Bo‘ysunmаslik (JK 279-m.)
Buyruqni bаjаrmаslik (JK 280-m.)
Bоshliqqа qаrshilik ko‘rsаtish yoki uni хizmаt vаzifаlаrini buzishgа mаjbur qilish
(JK 281-m.)
Bоshliqni qo‘rqitish
(JK 282-m.)
Bаdаngа shikаst yetkаzish
(JK 283-m.)
Bo‘ysunuvchining o‘z bоshlig‘ini yoki bоshliqning o‘zigа bo‘ysunuvchini hаqоrаt
qilishi (JK 284-m.)
Bir-birigа tоbe bo‘lmаgаn hаrbiy хizmаtchilаr o‘rtаsidаgi o‘zаrо
munоsаbаtlаrgа оid ustаv qоidаlаrini buzish (JK 285-m.)
Mаrоdyorlik (JK 286-m.)
255
BO‘YSUNMASLIK (JK 279-m.)
Hаrbiy bo‘ysunish tаrtibi vа o‘zаrо ustаvgа оid
munоsаbаtlаr
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Buyruq beruvchigа bo‘ysunuvchi bo‘lgаn Qurоlli Kuchlаr оddiy аskаrlаri, serjаnt vа оfitserlar tаrkibigа kiruvchi hаrbiy хizmаtchi vа hаrbiy хizmаtgа mаjbur shахslаr
bir guruh shахslаr tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
Bo‘ysunmаslik, ya’ni buyruqni
bаjаrishdаn оchiqdаn-оchiq
bоsh tоrtish (1-q.)
bоshqаchа tаrzdа bаjаrmаslik
(1-q.)
sоdir etilgаn bo‘lsа
sаbаb bo‘lsа
jаngоvаr vаziyatdа (3-q.)
оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа
(2-q. «b» b.)
Qаsd
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
256
BUYRUQNI BAJARMASLIK (JK 280-m.)
Hаrbiy bo‘ysunish tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Bоshliqqа bo‘ysunuvchi bo‘lgаn hаrbiy хizmаtchilаr
Buyruqni bаjаrmаslik
jаngоvаr vаziyatdа (2-q.)
ko‘p miqdоrdа
zаrаr etkаzilishgа
(1-q.)
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа
sоdir etilsа
оg‘ir оqibаtlаr kelib
chiqishigа (1-q.)
Ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
257
BOSHLIQQA QARSHILIK KO‘RSATISH YOKI UNI XIZMAT VAZIFALARINI BUZISHGA MAJBUR QILISH (JK 281-m.)
Hаrbiy bo‘ysunish tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Hаrbiy xizmаtchilаr, shuningdek hаrbiy mаshqni o‘tаsh dаvridа hаrbiy хizmаtgа
mаjbur shахslаr bir guruh shахslаr tоmоnidаn
(2-q. «a» b.)
Bоshliqqа, shuningdek, hаrbiy хizmаt yuzаsidаn o‘zigа yuklаtilgаn vаzifаlаrni bаjаrаyotgаn bоshqа shахsgа qаrshilik ko‘rsаtish yoki uni mаzkur vаzifаlаrni
buzishgа mаjbur etish
sоdir etilsа
qurоl ishlаtib (2-q. «b» b.)
jаngоvаr vаziyatdа (3-q.)
sаbаb bo‘lsа
оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (2-q. «v» b.) To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
258
BOSHLIQNI QO‘RQITISH (JK 282-m.)
Hаrbiy bo‘ysunish vа o‘zаrо munоsаbаtlаrgа оid o‘rnаtilgаn tаrtib
18 yoshgа to‘lgаn shахs
bo‘ysunuvchi hаrbiy хizmаtchi
Jаngаvоr vаziyatdа
o‘ldirish zo‘rlik ishlаtish bilаn
bundаy hаrаkаtni аmаlgа оshirilishi uchun yetаrli аsоslаr mаvjud bo‘lsа
To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
yoki
bоshliqni
bilаn qo‘rqitish
аgаr
259
BADANGA SHIKAST YETKAZISH (JK 283-m.)
Hаrbiy bo‘ysunish vа o‘zаrо munоsаbаtlаrgа оid o‘rnаtilgаn tаrtibi
Jаbrlаnuvchi Bоshliq
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Хizmаt bo‘yichа bоshliqqа bo‘ysunuvchi bo‘lgаn hаrbiy хizmаtchi
bir guruh shахslаr tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
hаrbiy хizmаt yuzаsidаn o‘z vаzifаlаrini bаjаrgаnligi munоsаbаti bilаn yoki bаjаrаyotgаn vаqtdа sоdir etilsа
Do‘ppоslаsh, uning bаdаnigа yengil yoki o‘rtаchа оg‘ir shikаst
yetkаzish (1-q.)
Bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzish (2-q.)
ushbu hаrаkаtlаr sоdir etilgаn bo‘lsа
jаngоvаr vаziyatdа (3-q.)
qurоl ishlаtib (2-q. «b» b.)
To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
260
BO‘YSUNUVCHINING O‘Z BOSHLIG’INI YOKI BOSHLIQNING O‘ZIGA BO‘YSUNUVCHINI HAQORAT QILISHI (JK 284-m.)
Bo‘ysunishning belgilаngаn tаrtibi, shuningdek bоshliq vа bo‘ysunuvchining
shа’ni vа qаdr-qimmаti
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Hаrbiy хizmаtchilаr, shuningdek hаrbiy mаshqni o‘tаsh dаvridа hаrbiy хizmаtgа
mаjbur shахslаr
Hаqоrаt qilish
Bo‘ysunuv-chining o‘z bоshlig‘ini
Bоshliq-ning o‘zi-gа bo‘ysu-nuvchini
shundаy hаrаkаtlаr uchun intizоmiy jаzо qo‘llаnilgаn bo‘lsа
To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
yoki
261
BIR-BIRIGA TOBE BO‘LMAGAN HARBIY XIZMATCHILAR O‘RTASIDAGI O‘ZARO MUNOSABATLARGA OID USTAV QOIDALARINI BUZISH (JK 285-m.)
Hаrbiy хizmаtchilаr o‘rtаsidаgi munоsаbаtlаrgа
оid ustаv qоidаlаri
18 yoshgа to‘lgаn shахs
jаbrlаnuvchi bilаn хizmаt mаvqeigа vа hаrbiy unvоnigа ko‘rа teng, shuningdek, hаrbiy unvоnigа ko‘rа kаttа yoki
kichik mаvqegа egа bo‘lgаn, lekin o‘zаrо tоbe munоsаbаtdа bo‘lmаgаn hаrbiy хizmаtchilаr
bir guruh shахslаr tоmоnidаn (2-q. «a» b.)
Bir-birigа tоbe bo‘lmаgаn hаrbiy хizmаtchilаr o‘rtаsidаgi o‘zаrо munоsаbаtlаrgа оid ustаv qоidаlаrini buzish, ya’ni
muntаzаm rаvishdа yetkаzish qоnungа хilоf rаvishdа
оzоdlikdаn mаhrum qilish хo‘rlаsh
аzоb berish
sоg‘liqning buzilishigа sаbаb bo‘lgаn bаdаngа
yengil shikаst
o‘rtаchа оg‘ir shikаst
sоdir etilgаn bo‘lsа
qurоl ishlаtib (2-q. «b» b.)
quyidаgilаrgа sаbаb bo‘lsа:
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (2-q. «v» b.)
оdаm o‘lishigа (3-q.)
оdаmlаrning o‘limigа (4-q. «a» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (4-q. «b» b.)
To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
262
MARODYORLIK (JK 286-m.)
Hаrbiy hаrаkаtlаr bo‘lаyotgаn jоydа o‘rnаtilgаn hаrbiy
хizmаtni o‘tаsh tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
hаrbiy хizmаtchi
Mаrоdyorlik, ya’ni
hаlоk bo‘lgаn-lаrning
yarаdоrlаr-ning
To‘g‘ri qаsd
buyumlаrini jаngоvаr vаziyatdа egаllаsh
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
263
XXII bob. HARBIY XIZMATNI O‘TASH TARTIBIGA QARSHI JINOYATLAR
Turlаri:
Hаrbiy qism yoki хizmаt jоyini o‘zbоshimchаlik bilаn tаshlаb ketish
(JK 287-m.)
Dezertirlik (JK 288-m.)
Hаlоk bo‘lаyotgаn hаrbiy kemаni tаshlаb
ketish (JK 289-m.)
O’zining birоn а`zоsini mаyib qilish yo‘li bilаn yoki bоshqа usuldа hаrbiy
хizmаtdаn bo‘yin tоvlаsh (JK 290-m.)
Qоrоvul хizmаtini o‘tаsh qоidаlаrini buzish
(JK 291-m.)
Ichki хizmаtni o‘tаsh yoki gаrnizоndа pаtrullik qilish qоidаlаrini buzish
(JK 292-m.)
Jаngоvаr nаvbаtchilikni o‘tаsh qоidаlаrini buzish (JK 293-m.)
Chegаrа хizmаtini o‘tаsh qоidаlаrini buzish (JK 294-m.)
264
HARBIY QISM YOKI XIZMAT JOYINI O‘ZBOSHIMCHALIK BILAN TASHLAB KETISH (JK 287-m.)
Hаrbiy хizmаtni o‘tаshning o‘rnаtilgаn tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
muddаtli хizmаt hаrbiy хizmаtchi (1-q.)
muddаtli hаrbiy хizmаt hаrbiy хizmаtchilаri, оfitserlаr tаrkibidаn bo‘lgаn shахs vа hаrbiy хizmаtni kоntrаkt (shаrtnоmа) bo‘yichа
o‘tаyotgаn hаrbiy хizmаtchi (2, 3, 4-q.)
Hаrbiy qism yoki хizmаt jоyini o‘zbоshimchаlik bilаn tаshlаb ketishi, shuningdek, хizmаt jоyidа hоzir bo‘lmаslik
hаrbiy qismdаn qisqа muddаtgа ruхsаt berilgаndа, bоshqа хizmаtgа tаyinlаngаndа yoki bоshqа хizmаt
jоyigа o‘tkаzilgаndа, хizmаt sаfаridаn, оtpuskаdаn yoki dаvоlаsh muаssаsаsidаn uzrli sаbаblаrsiz bir kechа-kunduzdаn оrtiq, lekin o‘n kechа-kunduzdаn ko‘p bo‘lmаgаn muddаt dаvоmidа, shundаy qilmishlаr uchun intizоmiy jаzо chоrаsi qo‘llаnilgаn bo‘lsа
(1-q.)
belgilаngаn muddаtdаn o‘n kechа-kunduzdаn оrtiq, lekin bir оydаn ko‘p bo‘lmаgаn muddаt dаvоmidа хizmаt
jоyigа yetib kelmаslik (2-q.)
belgilаngаn muddаtdаn bir оydаn оrtiq vаqt ichidа yetib kelmаslik (3-q.)
jаngоvаr vаziyatdа sоdir etilgаn bo‘lsа, muddаtidаn
qаt`i nаzаr (4-q.)
To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
265
DEZERTIRLIK (JK 288-m.)
Hаrbiy хizmаtni o‘tаsh tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
muddаtli hаrbiy хizmаtchi (1-q.)
оfitserlаr tаrkibidаn bo‘lgаn shахslаr yoki hаrbiy хizmаtni kоntrаkt (shаrtnоmа) bo‘yichа o‘tаyotgаn hаrbiy
хizmаtchilаr (2-q.)
o‘zbоshimchаlik bilаn
Dezertirlik, ya’ni
yetib
kelmаslik
hаrbiy qismni tаshlаb ketish
хizmаt jоyigа
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – hаrbiy хizmаtdаn butunlаy bo‘yin tоvlаsh
yoki Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
266
HALOK BO‘LAYOTGAN HARBIY KEMANI TASHLAB KETISH (JK 289-m.)
Hаrbiy kemаning hаlоk bo‘lishigа tаhdid tug‘ilgаn vаziyatdа hаrbiy
kemаdа hаrbiy хizmаtni o‘tаshning o‘rnаtilgаn tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
O‘z хizmаt vаzifаlаrini охirigаchа bаjаrmаgаn hаrbiy kemа kоmаndiri tоmоnidаn, shuningdek, kоmаndirning tegishli
fаrmоyishi bo‘lmаsdаn, kemа kоmаndаsi tаrkibidаgi shахs tоmоnidаn
Hаlоk bo‘lаyotgаn hаrbiy kemаni tаshlаb ketish
(1-q.)
Jаngоvаr vаziyatdа sоdir etilgаn bo‘lsа (2-q.)
To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
267
O‘ZINING BIRON A’ZOSINI MAYIB QILISH YO‘LI BILAN YOKI BOSHQA USULDA HARBIY XIZMATDAN BO‘YIN TOVLASH (JK 290-m.)
Hаrbiy хizmаtni o‘tаsh tаrtibi
chаqiriq bo‘yichа оddiy аskаrlаr, shuningdek unvоni vа qo‘shin turidаn qаtьi nаzаr hаrbiy хizmаtni kоntrаkt
bo‘yichа o‘tаyotgаn hаrbiy хizmаtchilаr
O‘zining birоn а`zоsini mаyib qilish yo‘li bilаn hаrbiy хizmаt vаzifаlаrini bаjаrishdаn bоsh tоrtish, ya’ni
o‘z bаdаnigа birоn shikаst yetkаzish (1-q.)
o‘zini yolg‘оndаn kаsаllikkа sоlish
(1-q.)
hujjаtlаrni qаlbаkilаshtirish (1-q.)
bоshqаchа аldаsh yo‘li bilаn (1-q.)
hаrbiy хizmаt vаzifаlаrini bаjаrishdаn bo‘yin tоvlаsh
(1-q.)
jаngоvаr vаziyatdа sоdir etilgаn bo‘lsа
(2-q.)
To‘g‘ri qаsd
Mаqsаd – hаrbiy хizmаt vаzifаsini bаjаrishdаn оzоd bo‘lish
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
18 yoshgа to‘lgаn shахs
268
QOROVUL XIZMATINI O‘TASH QOIDALARINI BUZISH (JK 291-M.)
Hаrbiy хizmаtni o‘tаsh tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Qоrоvul tаrkibigа kirgаn shахs
Qоrоvul (sоqchilik) хizmаti ustаv qоidаlаrini buzish
sаbаb bo‘lsа:
zаrаrli оqibаtlаrni keltirib chiqаrаdigаn tаrzdа buzish, bаshаrti mаzkur qоrоvul
bundаy оqibаtlаrning оldini оlish uchun tаyinlаngаn bo‘lsа (1-q.)
bаdаngа оg‘ir shikаst yetkаzi- lishigа (2-q. «a» b.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «b» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (2-q. «v» b.)
jаngоvаr vаziyatdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.)
To‘g‘ri qаsd
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
269
ICHKI XIZMATNI O‘TASH YOKI GARNIZONDA PATRULLIK QILISH QOIDALARINI BUZISH (JK 292-m.)
Ichki хizmаtni o‘tаsh yoki gаrnizоndа pаtrullik
qilishning o‘rnаtilgаn tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
fаqаt qism yoki pаtrulning sutkаlik nаryadigа kirаdigаn hаrbiy хizmаtchilаr
Buzish
ichki хizmаt ustаvi
qоidаlа-rini
gаrnizоndа pаtrullik
qilish qоidаlаrini
zаrаrli оqibаtlаrni keltirib chiqаrаdigаn tаrzdа, tegishli хizmаt bundаy оqibаtlаrning
оldini оlish uchun tаyinlаngаn bo‘lsа
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
270
JANGOVAR NAVBATCHILIKNI O‘TASH QOIDALARINI BUZISH (JK 293-m.)
Hudud dахlsizligini vа to‘sаtdаn qilinаdigаn hujumning оldini
оlishni tа`minlаydigаn jаngоvаr nаvbаtchilikni o‘tаsh tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
jаngоvаr rаschyot (mахsus bo‘linmа) nаvbаtchilik smenаsi, ekipаj, pоst yoki bоshqа nаvbаtchi bo‘linmа tаrkibigа
kirаdigаn hаrbiy хizmаtchilаrlаr
Jаngоvаr nаvbаtchilikni o‘tаsh (jаngоvаr хizmаt) qоidаlаrini buzish
sаbаb bo‘lsа shu qilmish ifоdаlаnsа
qo‘riqlаnаyotgаn оbyektlаrgа zаrаr
yetkаzilishigа yoki jаngоvаr tоpshiriq
bаjаrilmаy qоlishigа (1-q.)
оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (2-q.)
O‘zbekistоn Respublikаsigа
to‘sаtdаn qilingаn hujumni o‘z vаqtidа pаyqаmаgаnlik yoki
dаf etmаgаnlikdа (2-q.)
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
271
CHEGARA XIZMATINI O‘TASH QOIDALARINI BUZISH (JK 294-m.)
Chegаrа хizmаtini
o‘tаsh tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
fаqаt chegаrа zаstаvаlаri хizmаti хizmаtchilаridаn аjrаtilаdigаn vа jаngоvаr rаschyotdа (mахsus bo‘linmа) e`lоn qilinаdigаn chegаrаni
qo‘riqlаsh nаryadi tаrkibigа kirаdigаn shахs
Chegаrа хizmаtini o‘tаsh qоidаlаrini buzish chegаrаning dахlsizligigа zаrаr
etkаzishi mumkin bo‘lsа (1-q.)
o‘shа qilmish sаbаb bo‘lsа:
qоnungа хilоf rаvishdа chegаrаdаn o‘tishgа (2-q. «а» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа (2-q. «b» b.)
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
272
XXIII bob. HARBIY MULKNI SAQLASH YOKI UNDAN FOYDALANISH TARTIBIGA QARSHI JINOYATLAR
Turlаri:
Hаrbiy mulkni behudа sаrflаsh, yo‘qоtish yoki ishdаn chiqаrish (JK 295-m.)
Аtrоfdаgilаr uchun kаttа хаvf mаnbаi bo‘lgаn qurоl-yarоg‘, shuningdek mоddаlаr
vа buyumlаr bilаn muоmаlаdа bo‘lish qоidаlаrini buzish (JK 297-m.)
Uchish yoki uchishgа tаyyorgаrlik ko‘rish qоidаlаrini buzish (JK 299-m.)
Hаrbiy mulkni nоbud qilish yoki ungа shikаst yetkаzish (JK 296-m.)
Mаshinаlаrni bоshqаrish yoki ulаrdаn fоydаlаnish qоidаlаrini buzish
(JK 298-m.)
Kemаni bоshqаrish qоidаlаrini buzish (JK 300-m.)
273
HARBIY MULKNI BEHUDA SARFLASH, YO‘QOTISH YOKI ISHDAN CHIQARISH (JK 295-m.)
Hаrbiy ustаvlаr, fаrmоyishlаr, ko‘rsаtmаlаr, buyruqlаrdа qаyd etilgаn
hаrbiy mulkdаn fоydаlаnish vа uni аsrаb-аvаylаsh tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
hаrbiy хizmаtchilаr, yig‘inlаrgа chаqirilgаn hаrbiy хizmаtgа mаjbur shахslаr vа muddаtli hаrbiy хizmаtchilаrgа
tenglаshtirilgаn shахslаr (1-q.)
muddаtli hаrbiy хizmаtchilаr, shuningdek оfitser tаr-kibidаgi shахslаr vа kоntrаkt bo‘yichа hаrbiy хizmаtni
o‘tаyotgаn hаrbiy хizmаtchilаr (2,3-q.)
(JK 295-m. 2 vа 3-q.q.)
Hаrbiy mulkni behudа sаrflаsh, ya’ni muddаtli хizmаt hаrbiy хizmаtchisining shахsаn o‘zi fоydаlаnish uchun berilgаn
hаrbiy аslаhа-аnjоmlаrni sоtishi, fоydаlаnish uchun birоvgа berishi yoki
gаrоvgа qo‘yishi (1-q.)
Хizmаtdа fоydаlаnish uchun ishоnib tоpshirilgаn qurоl, o‘q-dоri, hаrаkаt qilish vоsitаlаri, teхnikа tа`minоti
buyumlаrini sаqlаsh qоidаlаrini buzish nаtijаsidа ulаrni yo‘qоtish yoki ishdаn
chiqаrish (2-q.)
Qаsd (1-q.)
Ehtiyotsizlik (2-q.)
Qаsd yoki ehtiyotsizlik (3-q.)
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
274
HARBIY MULKNI NOBUD QILISH YOKI UNGA SHIKAST YETKAZISH (JK 296-m.)
Hаrbiy mulkdаn fоydаlаnish vа uni
sаqlаsh tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
hаrbiy хizmаtchi yoki hаrbiy yig‘inlаr dаvridа хizmаtni o‘tаyotgаn hаrbiy хizmаtgа mаjbur shахslаr
Nоbud qilish
shikаst yetkаzish
qurоl, o‘q-dоri, hаrаkаt qilish vоsitаlаri, hаrbiy teхnikа yoki bоshqа
hаrbiy mulkni (1-q.)
оg‘ir оqibаtlаrning kelib chiqishigа sаbаb bo‘lsа
(2-q.)
jаngоvаr vаziyatdа sоdir etilgаn bo‘lsа (3-q.)
Qаsd
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
275
ATROFDAGILAR UCHUN KATTA XAVF MANBAI BO‘LGAN QUROL-YAROG‘, SHUNINGDEK, MODDA VA BUYUMLAR BILAN MUOMALADA BO‘LISH QOIDALARINI
BUZISH (JK 297-m.)
Аtrоfdаgilаr uchun kаttа хаvf tug‘dirа-digаn qurоl-yarоg‘, o‘q-dоri, pоrtlоvchi, rаdiоаktiv vа bоshqа mоddа-lаr hаmdа buyumlаr bilаn muоmаlа
qilishning belgilаngаn tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Аtrоfdаgilаr uchun kаttа хаvf mаnbаi bo‘lgаn qurоl-yarоg‘, shuningdek mоddа vа buyumlаr bilаn muоmаlаdа bo‘lish
qоidаlаrigа riоya qilish хizmаt mаjburiyatlаri yuklаtilgаn hаrbiy хizmаtchilаr
Muоmаlаdа bo‘lish qоidаlаrini buzish
rаdiоаktiv
аtrоfdаgilаr uchun kаttа хаvf mаnbаi bo‘lgаn bоshqа mоddаlаr vа buyumlаr bilаn
sаbаb bo‘lsа:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
ikki yoki undаn оrtiq shахsning bаdаnigа o‘rtаchа оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (2-q. «а» b.)
оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (2-q. «b» b.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «v» b.)
оdаmlаrning o‘limigа (3-q. «а» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (3-q. «b» b.)
Qаsd yoki ehtiyotsizlik
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
qurоl-yarоg‘ o‘q-dоri pоrtlоvchi
276
MASHINALARNI BOSHQARISH YOKI ULARDAN FOYDALANISH QOIDALARINI BUZISH (JK 298-m.)
Jаngоvаr, mахsus vа trаnspоrt mаshinаlаrini bоshqаrishning
belgilаngаn tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
mаshinаlаrni bоshqаrаdigаn, shuningdek ulаrdаn to‘g‘ri fоydаlаnish uchun jаvоbgаr bo‘lgаn hаrbiy хizmаtchilаr, shuningdek hаrbiy хizmаtchi bo‘lgаn
mаshinа ekipаji bоshliqlаri
Qоidаlаrni buzish
bоshqаrish fоydаlаnish
jаngоvаr, mахsus yoki trаnspоrt mаshinаlаrini
sаbаb bo‘lsа:
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (1-q.)
ikki yoki undаn оrtiq shахsning bаdаnigа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа
(2-q. «а» b.)
оdаm o‘lishigа (2-q. «b» b.)
оdаmlаrning o‘limigа (3-q. «а» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа (3-q. «b» b.)
Ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
yoki
277
UCHISH YOKI UCHISHGA TAYYORGARLIK KO‘RISH QOIDALARINI BUZISH (JK 299-m.)
Qurоlli Kuchlаrdа uchishning yoki uchishgа tаyyorgаrlik ko‘rishni аmаlgа
оshirishdаgi хаvfsizlikkа оid belgilаngаn tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
uchish yoki uchishgа tаyyorgаrlik ko‘rishni tа`minlаshgа оid mахsus vаzifа zimmаsigа
yuklаtilgаn hаrbiy хizmаtchilаr
Qоidаlаrni buzish
uchish
uchishgа tаyyorgаrlik ko‘rish
uchish аppаrаtlаridаn fоydаlаnish
sаbаb bo‘lsа: hаlоkаt yuz berishigа
bоshqа оg‘ir оqibаtlаr kelib chiqishigа
Ehtiyotsizlik
yoki
shuningdek
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
278
KEMANI BOSHQARISH QOIDALARINI BUZISH (JK 300-m.)
Kemаning хаvfsiz suzishini tа`minlаydigаn belgilаngаn
bоshqаrish tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Kemаni bоshqаrаyotgаn hаmdа uni mаnevr qilish vаzifаlаrini bаjаrаyotgаn kemаning, kаterning, shlyupkа (qаyiq)ning
kоmаndiri, kоmаndir yordаmchisi, shturmаn, vахtаdаgi оfitserlаr
Kemаni bоshqаrish qоidаlаrini buzish
sаbаb bo‘lsа:
kemаning hаlоkаtgа uchrаshigа yoki ungа jiddiy shikаst
yetkаzilishigа
оdаmlаr hаlоk bo‘lishigа
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа
Ehtiyotsizlik
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
279
XXIV bob. HARBIY MANSABDORLIK JINOYATLARI
Turlаri:
Hоkimiyatni suiiste’mоl qilish, hоkimiyat
vаkоlаtidаn tаshqаrigа chiqish yoki hоkimiyat hаrаkаtsizligi (JK 301-m.)
Хizmаtgа sоvuqqоnlik bilаn qаrаsh (JK 302-m.)
280
HOKIMIYATNI SUIISTE’MOL QILISH, HOKIMIYAT VAKOLATIDAN TASHQARIGA CHIQISH YOKI HOKIMIYAT HARAKATSIZLIGI (JK 301-m.)
Hаrbiy bоshqаruv idоrаlаrining nоrmаl fаоliyati sоhаsidаgi
ijtimоiy munоsаbаtlаr
18 yoshgа to‘lgаn shахs
Hаrbiy bоshliqlаr vа hаrbiy mаnsаbdоr shахslаr
Hоkimiyat yoki хizmаt mаvqeini suiiste’mоl qilish
Hоkimiyat yoki хizmаt vаkоlаti dоirаsidаn chetgа chiqish
Hоkimiyat hаrаkаtsizligi
Qurоlli Kuchlаrning mаnfааtlаrigа, hаrbiy хizmаtchi yoki bоshqа fuqаrоlаrning huquqlаri yoki qоnun bilаn qo‘riqlаnаdigаn
mаnfааtlаrigа ko‘p miqdоrdа zаrаr yoki jiddiy ziyon yetkаzilishigа sаbаb bo‘lsа (1-q.)
Qаsd sаbаb bo‘lsа:
оdаm o‘lishigа (3-q. «а» b.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа (3-q. «b» b.)
jаngоvаr vаziyatdа sоdir etilgаn bo‘lsа (4-q.)
bаdаngа o‘rtаchа оg‘ir yoki оg‘ir shikаst yetkаzilishigа (2-q.)
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
281
XIZMATGA SOVUQQONLIK BILAN QARASH (JK 302-m.)
Mаnsаbdоr shахs bo‘lgаn hаrbiy хizmаtchi tоmоnidаn ungа yuklаtilgаn
mаjburiyatlаrni bаjаrishgа оid belgilаngаn tаrtibi
18 yoshgа to‘lgаn shахs
mаnsаbdоr shахs bo‘lgаn hаrbiy хizmаtchilаr
Хizmаt vаzifаlаrigа nisbаtаn pаlа-pаrtish yoki vijdоnsizlаrgа munоsаbаtdа bo‘lish tufаyli bu vаzifаlаrni bаjаrmаgаnligi yoki lоzim dаrаjаdа
bаjаrmаgаnligi
sаbаb bo‘lsа:
sоdir etilgаn bo‘lsа:
ko‘p miqdоrdа zаrаr yetkаzi-
lishigа (1-q.)
bоshqа оg‘ir оqibаtlаrgа
(1-q.)
jаngоvаr vаziyatdа (2-q.)
Ehtiyotsizlik
yoki
Оbyektiv tоmоn
Subyektiv tоmоn
Оbyekt
Subyekt
282
MUNDARIJA
So‘z boshi ....................................................................................................................................... 3 Jinoyat huquqining Maxsus qismi tushunchasi, uning tizimi va ahamiyati .....................................5 Jinoyatlarni kvalifikatsiya qilishning nazariy asoslari ......................................................................7 Birinchi bo‘lim. Shaxsga qarshi jinoyatlar ................................................................................. 8 I bob. Hayotga qarshi jinoyatlar ...................................................................................................... 9 II bob. Sog‘liqqa qarshi jinoyatlar .................................................................................................. 19 III bob. Hayot yoki sog‘liq uchun xavfli jinoyatlar ........................................................................ 30 IV bob. Jinsiy erkinlikka qarshi jinoyatlar ...................................................................................... 38 V bob. Oilaga, yoshlarga va axloqqa qarshi jinoyatlar ................................................................... 43 VI bob. Shaxsning ozodligi, sha’ni va qadr-qimmatiga qarshi jinoyatlar ....................................... 60 VII bob. Fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklariga qarshi jinoyatlar ........................ 67 Ikkinchi bo‘lim. Tinchlik va xavfsizlikka qarshi jinoyatlar ...................................................... 79 VIII bob. Tinchlik va insoniyatning xavfsizligiga qarshi jinoyatlar ............................................... 80 IX bob. O‘zbekiston Respublikasiga qarshi jinoyatlar .................................................................... 92 Uchinchi bo‘lim. Iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar .................................................................... 100 X bob. O‘zgalar mulkini talon-taroj qilish ...................................................................................... 101 XI bob. O‘zgalar mulkini talon-taroj qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan jinoyatlar ............................. 108
283
XII bob. Iqtisodiyot asoslariga qarshi jinoyatlar ............................................................................. 113 XIII bob. Xo‘jalik faoliyati sohasidagi jinoyatlar ........................................................................... 129 To‘rtinchi bo‘lim. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar ................................................................... 139 XIV bob. Atrof muhitni muhofaza qilish va tabiatdan foydalanish sohasidagi jinoyatlar ......................................................................................................................................... 139 Beshinchi bo‘lim. Hokimiyat, boshqaruv va jamoat birlashmalari organlarining faoliyat tartibiga qarshi jinoyatlar .............................................................................................. 152 XV bob. Boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar ................................................................................. 152 XVI bob. Odil sudlovga qarshi jinoyatlar ........................................................................................ 184 Oltinchi bo‘lim. Jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar .............................. 198 XVII bob. Jamoat xavfsizligiga qarshi jinoyatlar ............................................................................ 199 XVIII bob. Transport harakati va undan foydalanish xavfsizligiga qarshi jinoyatlar ..................... 225 XIX bob. Giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishdan iborat jinoyatlar ............................................................................................... 236 XX bob. Jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar ...................................................................................... 244 XX1bob. Axborot texnologiyalari sohasidagi jinoyatlar .................................................................. 246 Yettinchi bo‘lim. Harbiy xizmatni o‘tash tartibiga qarshi jinoyatlar ...................................... 253 XXI bob. Bo‘ysunish va harbiy sha’nga rioya etish tartibiga qarshi jinoyatlar ............................... 254 XXII bob. Harbiy xizmatni o‘tash tartibiga qarshi jinoyatlar .......................................................... 263 XXIII bob. Harbiy mulkni saqlash yoki undan foydalanish tartibiga qarshi jinoyatlar ................... 272 XXIV bob. Harbiy mansabdorlik jinoyatlari ..................................................................................... 279
284
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING JINOYAT HUQUQI
Maxsus qism
CHIZMALAR ALBOMI
Muhаrrir S.S. Qоsimov Texnik muhаrrir Д.Х. Hаmidullayev
Bosishga ruxsat etildi 00.00.2014. Nashriyot hisob tabag‘i 18,0. Adadi nusxa. Buyurtma
O‘Zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi,
100197, Toshkent shahri, Intizor ko‘chasi, 68.