Obligimet të cilat duhet ti dijë çdo musliman dhe muslimane

shejhul-islm Muhammed bin AbdulWehhb

Obligimet t cilat duhet ti dij do musliman dhe muslimane

1



2

OBLIGIMET T CILAT DUHET TI DIJ DO

MUSLIMAN DHE MUSLIMANE



3

Prgatiti: ''THIRRJA N TEUHID''

www.thirrja-ne-teuhid.com [email protected]

Prktheu: Midhat Kalender

AbdulMalik Buzaku

DTP: Asim Ebu Merjem

Dizajni: Asim Ebu Merjem

V R E J T J E E R N D S I S H M E !

do kopjimi dhe riprodhimi i ktij libri apo ndonj pjes e tij

pa lejen e botuesit sht shum e lavdrueshme dhe rekomandueshme



4



5

PARATHNIE:....................................................7 OBLIGIMET T CILAT DUHET TI DIJ DO MUSLIMAN DHE MUSLIMANE...9

Tri parimet obliguese q duhet ti dij do musliman dhe muslimane.........................................................9 Feja bazohet n..................................................................10 Kushtet e fjals ''L ilhe illAllh''..............................................10

Argumente pr kto kushte nga Kurani dhe Sunneti.11 Veprat t cilat e anulojn islamin................................................21 Ndarja e tewhdit.....................................................................................26 Ndarja e shirkut........................................................................................30 Llojet e kufrit...............................................................................................34 Llojet e nifakut (hipokrizis)...........................................................37 Domethnia e tagutit dhe llojet e tij..........................................38



6



7

PARATHNIE:

I gjith falnderimi i takon vetm Allahut, salavatet

dhe selamet qofshin mbi t Drguarin e Allahut Muhammedin, salAllahu alejhi ve selem, mbi familjen e tij, mbi sahabet e nderuar dhe gjith ata t cilt e ndjekin n mirsin e tij deri n Ditn e Gjykimit.

Dhe pastaj: Ju prezantojm prkthimin e nj vepre t vogl,

mirpo vepr shum e rndsishme dhe aktuale n kto kohra e autorit t nderuar shejhul-islam Muhammed ibn Abdulvehhab, Allahu e mshiroft.

N gjuhn ton gjer m sot jan t prkthyera kto

vepra nga shejhu Muhammed ibn Abdulvehhab:

''Uslu Thelthe'' ('' Tri parime themelore ''), ''Kitbut-Tewhd'' ('' Libri i teuhidit ''), ''Nawqidul-Islm'' ('' Anuluesit e islamit ''), ''Keshfush-Shubuht'' (''Shpalosja e dyshimeve'') dhe ''Uslu Sitte'' ('' Gjasht parimet '').



8

Sikur se t gjitha veprat e Muhammed ibn

Abdulvehhabit, t bijt, niprit dhe pasuesit, dijetart e Nexhdit, thirrsit n teuhid - edhe kjo vepr sht shum e shkurtr mirpo shum e qart dhe e prmbledhur, kshtu q vetm n disa faqe v n dukje bazn e besimit t do muslimani dhe at q secili musliman dhe muslimane (kshtu q flet edhe vet titulli i librit) duhet t njohin pr ta arritur teuhidin dhe pr tu br musliman.

Shejhu i nderuar me fjal t qarta dhe me prdorimin e

argumenteve t pakundrshtueshme sheriatike - ajete kur'anore dhe hadithe t Drguarit, salAllahu alejhi ve selem - shpjegon:

tri parimet obliguese q duhet ti dij do musliman, shartet (kushtet) pr saktsin e shehadetit, veprat t cilat t nxjerrin nga feja, ndarja e teuhidit, ndarja e shirkut, llojet e kufrit, llojet e nifakut (hipokrizis), dhe llojet e tagutit.

E lusim Allahun q ti shprblej t gjith ata t cilt m

prpjekje, koh dhe pasurin e tyre do t kontribuojn q ky libr dhe libra tjer t ngjashm me kt t shprndahen n mesin e muslimanve.

N fund, lusim Allahun q t na pranoj veprat e tona,

dhe t na bj prej atyre t cilt do t luftojn pr teuhidin e Tij deri sa ta takojm, dhe Ai te jet i knaqur me ne.



9

OBLIGIMET T CILAT DUHET TI DIJ DO MUSLIMAN DHE MUSLIMANE

Me emrin e Allahut, i Gjithmshirshmi, Mshirploti

Tri parimet obliguese q duhet ti dij do musliman dhe muslimane

Njohja e Allahut, fes dhe t Drguarit t Allahut,

Muhammedit, salAllahu alejhi ve selem. Nse t pyesin:

Kush sht Zoti yt? Thuaj:

Zoti im sht Allahu. Ai m mirmban mua dhe t gjith krijesat me mirsin e Tij. At e adhuroj dhe asknd tjetr.

Nse t pyesin: Cila sht feja jote?

Thuaj:

Feja ime sht islami, ndrsa islami sht dorzim tek Allahu dhe shprehje e Njshmris s Tij, nnshtrim vullnetar dhe trhiqemi nga shirku dhe adhuruesit (antart) e tij.



10

Nse t pyesin:

Kush sht i Drguari i yt? Thuaj:

Muhammedi, i biri i Abdullahut, biri Abdulmuttalibit, biri Hashimit. Hashimi sht nga fisi Kurejsh, dhe ata jan Arab. Arabt jan pasardhsit e Ismailit, ndrsa Ismaili sht i biri i Ibrahimit, salavatet dhe selamet e Allahut qofshin mbi ta.

Feja bazohet n

E para: T bsh ibadet (adhurim) vetm Allahut, i Cili nuk ka rival, nxitja e t tjerve n t, miqsimi pr shkak t ktij themeli dhe tekfiri mbi ata q largohen nga kjo.

E dyta: Ndalimi i shirkut n adhurimin e Allahut t Lartsuar, vazhdimisht ti kujtojm t tjert n t, krijimi i armiqsis dhe urrejtjes n at baz dhe ti shpallim t gjith ata si jobesimtar.

Kushtet e fjals ''L ilhe illAllh''

1. El-Ilm (dituria), d.m.th njohja kuptimi e ktyre fjalve dhe i asaj se me to ka vrtetohet, e ka mohohet. 2. El-Jekin (bindje e fort), e cila n realitet sht plotsim i dijs i ktyre fjalve, bindja e cila mohon dyshimin. 3. El-Ihlas (adhurimi i pastr i Allahut), i cili sht n kundrshtim me shirkun.



11

4. Es-Sidk (sinqeritet), i cili sht n kundrshtim me gnjeshtrn dhe i cili e mohon nifakun (hipokrizin). 5. El-Mehabbe (dashuria) ndaj ktyre fjalve dhe gjithka q ato na sugjerojn dhe gzimi n t. 6. El-Inkijad (zbatimi i asaj t ciln kto fjal e krkojn), d.m.th brja e gjith veprave t obliguara vetm pr hir t Allahut dhe krkimin i knaqsis s Tij. 7. El-Kabul (pranimi) i cili e kundrshton refuzimin.

Argumente pr kto kushte nga Kurani dhe Sunneti

Argumente pr El-'Ilm (dituri):

Fjal t Lartsuarit:

''Dije se nuk ka Zot tjetr pos Allahut.''1 Gjithashtu fjalt:

1 sra Muhammed, jeti 19.



12

''Prve kush dshmoi t vrtetn, e ata e din'' 2 D.m.th. pranojn dhe dshmojn se nuk ka zot tjetr

prpos Allahut, ndrsa me zemr e din at q me fjal e kan dshmuar.

Argument nga Sunneti sht hadithi i regjistruar n

''Sahihun'' prej Uthmanit, Allahu qoft i knaqur me t, i cili ka thn: ''Thot i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem: ''Kushdo q vdes duke e ditur se nuk ka zot tjetr prve Allahut do t hyj n Xhennet.

Argument pr El-Jekin (bindje e fort):

Fjal t Lartsuarit:

Besimtar t vrtet jan vetm ata q besojn Allahun dhe t Drguarin e Tij dhe pastaj nuk dyshojn, por luftojn n rrugn e Allahut me pasurin dhe jetn e tyre. Kta jan besimtar t sinqert. 3

Besimi i sinqert sht i kushtzuar me mos dyshim

pas besimit. Ai i cili dyshon sht prej munafikve (hipokritve).

2 sra ez-Zuhruf, jeti 86. 3 sra el-Huxhurt, jeti 15.



13

Shnohet nga Ebu Hurejre, Allahu qoft i knaqur me t, duke thn:

Thot i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem: Dshmoj se nuk ka zot tjetr pos Allahut dhe se un jam i Drguari i Tij. Allahu nuk do ta takoj robin e Tij me kt dshmi duke mos dyshuar n t, e t mos e vendos n Xhennet.

Hadithi sht i vrtetuar dhe i transmetuar n ''Sahih''. N transmetimin tjetr qndron:

''Allahu nuk do ta takon robin e Tij me kt dshmi, duke mos dyshuar n t, e q robit ti jet e ndaluar hyrja n Xhennet.''

Gjithashtu n nj hadith tjetr t transmetuar nga

Ebu Hurejre me gjith t tjerash n vazhdim transmeton: Kdo q e takon pas ktij muri (kopshti) duke dshmuar se nuk ka zot tjetr prve Allahut, duke qen fuqishm i bindur n t, prgzoje me xhennet

Argument pr El-Ihlas (adhurimi i pastr i Allahut): Fjal t Lartsuarit:

''Adhurim i sinqert sht vetm ai pr Allahun!''4

Gjithashtu fjalt:

4 sra ez-Zumer, jeti 3.



14

E megjithat, ata qen urdhruar vetm q t adhuronin Allahun me prkushtim t sinqert, duke qen n fen e pastr (t Ibrahimit), si dhe t falnin namazin e t jepnin zeqatin. Kjo sht feja e drejt. 5

Transmetohet nga Ebu Hurejre, Allahu qoft i knaqur

me t, transmeton n nj sahih hadith, i shnuar n ''Sahih'' nga i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, duke thn: ''Njeriu m i lumtur me shefa'atin tim do t jet ai i cili thot: 'La ilahe il-la Allah', me zemr dhe shpirt t pastr.''

'Utban ibn Maliku, Allahu qoft i knaqur me t, transmeton nga i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, duke thn: ''Allahu ia ka ndaluar zjarit at person i cili thot: 'La ilahe il-la Allah', duke dshiraur me t fytyrn e Allahut.

Hadithi sht i transmetuar n ''Sahih''. Dy sahabe transmetojn se i Drguari i Allahut,

salAllahu alejhi ve selem, thot: ''Kush sinqerisht nga zemra thot: 'La ilahe il-la Allahu vahdehu la sherike leh, lehul-mulku ve lehul-hamdu ve huve 'ala kul-li shej'in kadir', sinqerisht duke dshmuar me zemr dhe me fjal - Allahu pr hir t ktyre fjalve do ta hap qiellin dhe do t shikoj at i cili i thot kto fjal prej

5 sra el-Bejjine, jeti 5.



15

banorve t Toks. E knd Allahu e shikon, do ti jep at t ciln e ka krkuar.''

Hadithi sht i regjistruar nga En-Nesaiu n veprn ''El-Jeumu vel-Lejle''.

Argument pr Es-Sidk (sinqeritetin):

Fjalt t Lartsuarit:

''Elif-Lm-Mm. Vrtet mendojn njerzit, se do t lihen t thon Ne besojm, pa u vn n prov?! Ne i kemi sprovuar ata q kan qen para tyre, n mnyr q, Allahu t dalloj ata, q thon t vrtetn dhe, ata q gnjejn. 6

Gjithashtu fjalt e Lartsuarit:

Ka disa njerz q thon: Besojm n Allahun dhe n Ditn e Gjykimit!, por n t vrtet ata nuk jan besimtar. Ata prpiqen t mashtrojn Allahun dhe besimtart, por n t vrtet mashtrojn vetm vetveten, megjithse nuk e ndiejn. N zemrat e tyre ka nj

6 sra el-'Ankebt, jete 1.-3.



16

smundje, t ciln Allahu ua shton. Ata i pret nj dnim i dhembshm, pr shkak se ata prgnjeshtruan. 7

Transmeton Mua'adh ibn Xhebeli nga i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, duke thn: ''do kush q dshmon me zemr t sinqert, q nuk ka zot tjetr pos Allahut dhe se Muhammedi sht rob dhe i Drguari i Tij, Allahu do ta mbroj nga zjarri.''

Hadithi transmetohet n t dy Sahiht.

Argument pr El-Mehabbe (dashuri):

Fjalt t Lartsuarit:

E megjithat, disa njerz zgjedhin (pr t adhuruar) n vend t Allahut (zota) t tjer, (duke i konsideruar) si t barabart me At dhe duke i dashur si duhet Allahu. Por ata q besojn, e duan shum m tepr Allahun (se sa i duan idhujtart idhujt e tyre). Sikur keqbrsit t shihnin q tani astin kur t prballen me ndshkimin, do ta kuptonin se e tr fuqia i prket vetm Allahut dhe se dnimi i Tij sht fort i ashpr.8

7 sra el-Beqare, jete 8.-10. 8 sra el-Beqare, jeti 165.



17

Gjithashtu fjalt:

O ju q besuat! Nse ndokush prej jush braktis besimin e vet, dijeni se Allahu do t sjell njerz, q i do dhe q e duan; t prulur me besimtart dhe t ashpr me femohuesit; q luftojn n rrugn e Allahut dhe nuk i tremben qortimit t asnj qortuesi. Kjo sht mirsia e Allahut, t ciln Ai ia jep kujt t doj. Allahu sht Bujar i madh dhe i Gjithditur. 9

Hadithi i vrtet t cilin e prcjell Enesi, radijallahu

anhu, thot se i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, ka deklaruar: Ai tek i cili gjenden tri gjra e ka shijuar mblsin e imanit: t jen Allahu dhe i Drguar i Tij m t dashur pr t se do gj tjetr, ta doj njeriun vetm pr hir t Allahut dhe t urrej kthimin n kufr (mosbesim) pasi t ket besuar nj her, ta konsideroj pun t rnd sikur t hidhet n zjarr.

Transmeton Buhariu dhe Muslimi.

Argument pr El-Inkijad (nnshtrim):

Fjalt t Lartsuarit:

9 sra el-M'ide, jeti 54.



18

Dhe, kthehuni te Zoti juaj dhe nnshtrojuni Atij para se tu vij dnimi, se pastaj nuk do t ket kush tju ndihmoj. 10

Gjithashtu fjalt e Lartsuarit:

Kush ka fe m t mir se ai i q sinqerisht i sht bindur Allahut dhe, duke qen bamirs, e ndjek fen e pastr t Ibrahimit? Allahu e zgjodhi Ibrahimin t dashurin m t ngusht. 11

Gjithashtu fjalt:

E kush ia dorzon veten Allahut duke qen edhe punmir, ai sht kapur pr lidhjen m t sigurt (d.m.th. pr 'La ilahe il-la Allah') dhe vetm te Allahu sht prfundimi i shtjeve. 12

Gjithashtu fjalt:

10 sra ez-Zumer, jeti 54. 11 sra en-Nis', jeti 125. 12 sra Luqmn, jeti 22.



19

Jo, pr Zotin tnd, ata nuk do t jen besimtar t vrtet, derisa t marrin ty pr gjyqtar pr kundrshtit mes tyre; e pastaj, t mos ndiejn kurrfar dyshimi ndaj gjykimit tnd dhe t binden ty plotsisht. 13

Thot i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem: ''Askush nuk do t besoj n trsi, deri sa me ndjet e tij nuk do t m pasojn me at t ciln kam ardhur.''

Me kt shihet kulmi i nnshtrimit.

Argument pr El-Qabl (Pranim):

Fjalt e Allahut t Lartsuar:

Ja pra, Ne nuk kemi drguar para teje profet n ndonj vendbanim, q t mos i ket thn paria e begatshme e tij: Ne i gjetm t part tan n kt fe dhe ne jemi t

13 sra en-Nis', jeti 65.



20

orientuar gjurmve t tyre. Ai tha: A edhe nse ju kam sjell rrug m t mir nga ajo q i gjett t part tuaj? Ata than: Ne nuk i besojm asaj me ka ju jeni drguar! Ather Ne ndrmorrm ndshkime kundr tyre, e shih si ishte prfundimi i gnjeshtarve. 14

Thot i Lartsuari:

Pr arsye se kur u thuhej atyre: Nuk ka Zot tjetr prve Allahut, ata tregoheshin mendjemdhenj. Dhe thoshin: A do ti braktisim ne zotat tan pr nj poet t mendur? 15

Transmeton Ebu Musa, Allahu qoft i knaqur me t,

duke dgjuar t Drguarin e Allahut, salAllahu alejhi ve selem, duke thn: ''Shembulli i Udhzimit dhe Dituris, me t cilat m ka drguar Allahu ngjan me Shiun q bie n Tok. Nj Pjes e Toks sht e that dhe e ashpr, por e mban Ujin, kshtu q Njerzit e Prdorin at pr ta pir dhe pr Bujqsi. Ndrsa nj Pjes tjetr e Toks sht shterp: as nuk e mban Ujin e as nuk nxjerr Bim. I till sht Shembulli i Atij q mson Fen dhe prfiton prej asaj, me t ciln m ka drguar Allahu dhe Shembulli i Atij q nuk prfiton dhe nuk pranon Udhzimin, me t cilin m ka drguar Allahu.'' (Transmeton Buhariu: 79 dhe Muslimi: 2282)

14 sra ez-Zuhruf, jeti 23-25. 15 sra es-Safft, jeti 35. dhe 36.



21

VEPRAT T CILAT E ANULOJN ISLAMIN

Dije, se veprat q e anulojn Islamin jan dhjet: Anuluesi i par: Shirku n ibadet (adhurim).

Ka thn Allahu i Lartsuar:

Padyshim q Allahu nuk fal ti vihet Atij shok n adhurim, e prpos ktij (mkati) i fal kujt t do. Dhe kushdo q i v shok Allahut n adhurim, vrtet ai ka shpifur nj mkat t madh.16

Bn kufr (mohuan t vrtetn) ata q than: Allah sht ai, Mesihu, bir i Merjemes. E vet Mesihu, (Isai) tha: O beni israil, adhuronie Allahun, Zotin tim dhe Zotin tuaj, sepse ai q i prshkruan Zotit shok, Allahu ia ka ndaluar (ia ka br haram) atij Xhennetin dhe vendi i




22

tij sht zjarri. Dhe pr mizort nuk do t ket asnj ndihmues. 17

Prej ksaj jan: Sakrifica (prerja kurban) pr dik tjetr pos Allahut. Shembulli pr t sht: sakrifica pr xhint ose pr varreza (pr t vdekurit). Anuluesi i dyt: Secili q merr ndrmjetsues mes tij dhe Allahut, duke u br lutje atyre, dhe duke krkuar ndrmjetsim prej atyre, dhe duke u mbshtetur n ta.

Ai i cili e bn kt - ka br kufr (sht jobesimtar) sipas ixhams - pajtueshmris s dijetarve. Anuluesi i tret: Kush nuk i konsideron mushrikt si jobesimtar, apo dyshon n kufrin (mosbesimin) e tyre, apo beson se drejtimi i tyre sht i sakt, ka br kufr (mosbesim) sipas ixhmas - pajtueshmris s dijetarve. Anuluesi i katrt: Secili q beson se udhzimi i dikujt tjetr prve atij t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem, sht m i prsosur, apo gjykimi i dikujt tjetr pos gjykimit t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem, apo sikurse shembulli i atyre q i japin prparsi gjykimit t tagutit para gjykimit t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem - ather ky sht jobesimtar.

17 sra el-M'ide, jeti 72.



23

Anuluesi i pest: Secili q urren dika me t ciln sht ardhur i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, edhe nse punon sipas asaj, sht jobesimtar. Anuluesi i gjasht: Secili q bn shaka apo tallet me at t ciln ka ardhur i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, ose me dika nga dnimi apo nga shprblimi, sht br jobesimtar.

Argument pr kt jan fjalt e Lartsuarit:

E nse i pyet ti ata (prse tallen), do t thon: ''Ne vetm jemi mahitur e dfruar''. Thuaju: A me Allahun, me Ajetet e Tij (provat, shenjat, shpalljet) dhe me t Drguarin e Tij po talleni? Mos krkoni fare ndjes; ju (hipokritt) pasi q besuat keni mohuar. Nse nj grupi nga ju i falim, grupin tjetr e dnojm, ngase ishin kriminel. 18 Anuluesi i shtat: Magjia (sihri). Dhe nj prej tyre sht sihri i cili ndan dhe bashkon (burrin prej gruas). Secili q e bn kt, apo sht i knaqur me t - del nga feja (ka br kufr).

Argumenti pr kt sht ajeti:

18 sra et-Tewbe, jeti 65. dhe 66.



24

''E ndoqn at q e thonin djajt n kohn e sundimit t Sulejmanit. Por Sulejmani nuk ishte jobesimtar, por djajt jan jobesimtar, sepse u msonin njerzve magjin. (ndoqn) Edhe ka u zbriti n Babilon dy engjjve, Harutit dhe Marutit. E ata t dy nuk i msonin askujt (magjin) para se ti thonin: ''Ne jemi vetm sprov, pra mos u bn jobesimtar!'' E, msonin (njerzit) prej atyre dyve at (magji) me ka ndanin burrin prej gruas s vet, por pa lejen e Allahut me at askujt nuk mund ti bnin dm dhe ashtu msonin ka u sillte dm e nuk u sillte dobi atyre. E ata (jehudit) e kan ditur se ai q (hodhi librin) e zgjodhi at (magjin), ai n botn tjetr nuk ka ndonj t drejt (n mshirn e Zotit). Po ta dinin, ata se pr ka e shitn vetveten, ajo sht shum e keqe. 19 Anuluesi i tet: Prkrahja e jobesimtarve dhe t ndihmuarit e tyre kundr muslimanve.

19 sra el-Bekare, jeti 102.



25


''O ju q besuat! Mos i zini miq as jehudit e as krishtert. Ata jan miq t njri - tjetrit. E kush prej jush i miqson ata, ai sht prej tyre. Vrtet Allahu nuk v n rrug t drejt popullin zullumqar.'' 20 Anuluesi i nnt: Secili q beson se u sht lejuar q disa njerzve t dalin nga sheriati i Muhammedit, salAllahu alejhi ve selem, si ishte pr Hidrin dalja nga sheriati i Musaut, alejhi selam, ather ky sht jobesimtar. Anuluesi i dhjet: Largimi nga feja e Allahut, pa e msuar at dhe pa punuar sipas asaj.


''E kush sht m zullumqar se ai q kshillohet me ajetet e Zotit t vet, e pastaj u kthyen shpinn atyre? Ne me siguri do t hakmerremi kundr kriminelve.21

20 sra el-M'ide, jeti 51. 21 sra es-Sedde, jeti 22.



26

Dhe nuk ka dallim mes ktyre anuluesve nga ai q i bn duke br shaka, apo i bn seriozisht apo i bn nga frika, prpos dhuns s fort. T gjitha kto anulues prmbajn rrezikun shum t madh dhe ndodhin shum shpesh, kshtu q muslimani duhet t ruhet nga kta anulues, dhe t ket frik se mos t bjer n kto anulues. Allahu na ruajt nga zemrimi i Tij dhe nga dnimi i dhembshm.

Teuhidi ndahet n tre lloje: 1. Tewhdu er-Rububijje, ky sht lloji i teuhidit t cilin e kishin jobesimtart n kohn e t Drguarit t Allahut, mirpo krahas ksaj ata nuk hyn n islam, prkundrazi i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, luftoi kundr tyre dhe e bri gjakun e tyre hallall pr muslimant. Ky lloj i teuhidit sht njshmria e Allahut n veprat e Tij.

Thot Allahu i Lartsuar:

Thuaj: Kush ju ushqen nga qielli dhe Toka? Kush mundson t dgjuarit dhe t sikuarit? Kush mund t nxjerr t gjalln nga e vdekura dhe t vdekurn nga e



27

gjalla? Kush i drejton gjrat? Ata do t thon Allahu. E ti thuaj: Ather, prse nuk e keni frik At? 22

Ka edhe shum ajete t tjera n Kur'an t cilt flasin

pr kt lloj t teuhidit. 2. Tewhdu el-Ulhijje, ky sht lloj i teuhidit rreth t cilit n t kaluarn kishte mosmarrveshje, sikurse edhe n ditt e sotme. Ky lloj i teuhidit sht njsimi i Allahut me veprat e robrve t Tij, si jan duaja, betimi, therja, shpresa, frika, vetbesimi, lakmia, nderim i thell, kthimi dhe pendimi. Pr secilin lloj t ktij ibadeti ka argumente nga Kur'ani. 3. Tewhdu el-Esm'i wes-Sift.

Thot i Lartsuari:

Thuaj: Ai, Allahu sht Nj! Allahu sht Ai q do krijes i drejtohet (i mbshtetet) pr do nevoj. As ska lindur k, as nuk sht i lindur. Dhe Atij askush nuk i sht i barabart. 23

Dhe thot:

22 sra Jnus, jeti 31. 23 sra el-Ihls, jett 1.-4.



28

Allahu ka emrat m t mir, andaj At thirreni me ata e hiquni nga ata q bjn shtrembrime me emrat e Tij. Ata kan pr tu shprblyer (me dnim) pr veprimet e tyre.24

Dhe thot:

Asgj nuk i shmbllen Atij. Ai i dgjon t gjitha dhe i sheh t gjitha.25

E kundrta e teuhidit sht shirku

Shirku ndahet n tri lloje: shirku i madh, i vogl dhe shirku i fshehur. Lloji i par: Shirku i madh. Kt lloj t shirkut Allahu nuk e fal, dhe ata t cilt e veprojn kt lloj t shirkut veprat e tyre t mira nuk do t ken vler.

I Lartsuari thot:

Vrtet, Allahu nuk fal q t adhurohet dikush apo dika tjetr ve Atij, por mkatet e tjera m t vogla ia fal kujt t

24 sra el-E'rf, jeti 180. 25 sra e-r, jeti 11.



29

doj. Kushdo q i bn shok Allahut (n adhurim), ai me t vrtet, ka humbur dhe sht larguar shum prej udhs s drejt.26

Dhe i Lartsuari thot:

Pa dyshim, jan jobesimtar ata q thon: Allahu sht Mesihu, i biri i Merjemes!, sepse vet Mesihu ka thn: O bijt e Izraelit, adhuroni Allahun, q sht Zoti im dhe Zoti juaj! Sigurisht, atij q adhuron tjetrknd prve Allahut, Allahu do tia ndaloj Xhennetin dhe strehim i tij do t jet Zjarri. Pr zullumqart nuk ka ndihms. 27

Dhe thot:

Dhe Ne do tu qasemi veprave q kan br ata dhe do ti shndrrojm n pluhur e hi.28

Dhe i Fuqishmi thot:

26 sra en-Nis', jeti 116. 27 sra el-M'ide, jeti 72. 28 sra el-Furqn, jeti 23.



30

Me t vrtet, t sht shpallur ty, si dhe atyre q kan qen para teje: Nse i shoqron Allahut dika tjetr (n adhurim), me siguri q punt e tua do t zhvlersohen dhe do t jesh ndr t humburit. 29

Dhe thot:

Ky sht udhzimi i Allahut, t cilin Ai ia jep kujt t doj nga robrit e Vet. Por, nse ata adhurojn zota t tjer, do tu humb do gj nga ajo q kan br. 30

Shirku i madh ndahet n katr lloje

1. Shirku n dua:

Allahu i Lartsuar thot:

29 sra ez-Zumer, jeti 65. 30sra el-En'm, jeti 88.



31

Kur hipin n anije, ata i luten Allahut me devotshmri t sinqert, por kur Ai i sjell n tok shndosh e mir, menjher ata i veshin Atij ortak (n adhurim). 31 2. Shirku n nijet (qllime):

Allahu i Lartsuari thot:

Atyre q duan jetn e ksaj bote dhe bukurit e saj, Ne do tua shprblejm krejtsisht punt e tyre dhe n t nuk do tu lihet gj mangt. Kta jan ata pr t cilt n botn tjetr nuk do t ken asgj, prve zjarrit. Do tu shembet do gj q kan br n kt jet dhe do tu zhvlersohet ajo q kan punuar. 32 3. Shirku n nnshtrim:


Ata i konsideruan ahbart (prift jehudi) t tyre, ruhbant (murgjit e krishter) t tyre dhe Mesihun

31 sra el-'Ankebt, jeti 65. 32 sra Hd, jeti 15. dhe 16.



32

(Isain) birin e Merjemes, pr zota pos Allahut, ndrsa ata nuk jan urdhruar pr tjetr pos pr adhurimin ndaj Allahut nj, e q nuk ka t adhuruar tjetr pos tij. I lart sht Ai nga ka i shoqrojn. 33

Komentimi i ktij ajeti, i cili nuk l asnj lloj dyshimi sa u prket njerzve t cilt i nnshtrohen dijetarve dhe njerzve n prgjithsi duke br mkat. Kshtu e sqaroj kt ajet i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, Adijj ibn Hatimit, kur ai tha: ''Ne nuk i adhuruam'', ndrsa i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem, i tha se adhurimi i tyre shikohet n nnshtrimin e mkatit. 4. Shirku n dashuri:


E megjithat, disa njerz zgjedhin (pr t adhuruar) n vend t Allahut (zota) t tjer, (duke i konsideruar) si t barabart me At dhe duke i dashur si duhet Allahu. Por ata q besojn, e duan shum m tepr Allahun (se sa i duan idhujtart idhujt e tyre). Sikur mizort t shihnin q tani astin kur t prballen me ndshkimin, do ta

33 sra et-Tewbe, jeti 31.



33

kuptonin se e tr fuqia i prket vetm Allahut dhe se dnimi i Tij sht fort i ashpr. 34 Lloji i dyt i shirkut: Shirku i vogl - rija' (shtirja).


Thuaj: Un jam vetm njeri, sikurse ju, mua m shpallet se vetm nj Zot sht Zoti juaj, e kush sht q e shpreson takimin e Zotit t vet, le t bj vepr t mir, e n adhurimin ndaj Zotit t tij t mos prziej asknd. 35 Lloji i tret i shirkut: Shirku i fshehur.

Argumenti pr kt lloj t shirkut jan fjalt e t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem: ''Shirku n kt ummet, sht m i fsheht sesa ecja e milingons s zez, n shesh t zi dhe n errsirn e nats.''

Shptimi pr kt lloj t shirkut sht prmendur n duan e transmetuar prej t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem: ''Allhumme inni e'dhu bike en ushrike bike shej'en we ene a'lem, we estagfiruke min edh-dhenb elledh l a'lem.''

34 sra el-Beqare, jeti 165. 35 sra el-Kehf, jeti 110.



34

(O Allahu im, krkoj mbrojtjen Tnde nga shirku me vetdije dhe t lutem t m falsh at mkat q e bj pa vetdije).

Kufri (mosbesimi) ndahet n dy lloje

Lloji i par: Kufri i cili t nxjerr nga feja ndahet n pes nnlloje: 1. Kufri i mohimit

I Lartsuari thot:

E kush sht m mizor se ai q shpif gnjeshtr ndaj Allahut, ose prgnjeshtron t vrtetn pasi ti ket ardhur ajo? Vall, a nuk sht Xhehenemi vend pr jobesimtart?! 36 2. Kufri i mospranimit nga mendjemadhsia me pranimin duke e ditur se sht e vrtet

I Lartsuari thot:

36 sra el-'Ankebt, jeti 68.



35

E kur u tham engjjve: Pruluni n sexhde para Ademit, ata u pruln, prve Iblisit, i cili nuk deshi, u tregua mendjemadh dhe u b mosbesimtar. 37 3. Kufri i dyshimit

I Lartsuari thot:

Pastaj hyri n kopshtin e vet dhe, duke qen i padrejt me vetveten, tha: Un nuk mendoj se kjo do t shkatrrohet ndonjher dhe nuk mendoj se do t arrij ndonjher Ora (e Kiametit). Por, edhe nse do t m kthejn te Zoti im, sigurisht q do t gjej nj vend m t mir se ky (kopsht)! Shoku i tij i tha, duke biseduar me t: A e mohon ti At, i Cili t ka krijuar nga dheu, pastaj nga pika e fars dhe t bri m n fund njeri t plot?! Sa pr mua, un besoj se Allahu sht Zoti im dhe Zotit tim un nuk i shoqroj asknd (n adhurim). 38

37 sra el-Beqare, jeti 34. 38 sra el-Kehf, jett 35. - 38.



36

4. Kufri i kthimit

I Lartsuari thot:

Ne i kemi krijuar qiejt dhe Tokn dhe far gjendet midis tyre me qllim t plot dhe me afat t caktuar. E megjithat, jobesimtart u shmangen nga ajo q u sht paralajmruar. 39 5. Kufri i hipokrizis

I Lartsuari thot:

Kjo, ngase ata fillimisht besuan, pastaj mohuan, kshtu q zemrat e tyre u vulosn dhe si pasoj ata nuk kuptojn m. 40 Lloji i dyt: Kufri i vogl, i cili nuk t nxjerr nga feja, e kjo sht mos falnderimi ndaj begative.

I Lartsuari thot:

39 sra el-Ahkf, jeti 3. 40 sra el-Munfikn, jeti 3.



37

Allahu sjell si shembull qytetin (e Meks), i cili ishte i sigurt dhe i qet. Atij i arrinin ushqime t bollshme nga t gjitha ant, por pastaj banort e tij i mohuan dhuntit e Allahut dhe Ai i bri t shijojn urin dhe frikn, si ndshkim pr at q bn. 41

Llojet e nifakut (hipokrizis)

Hipokrizia ndahet n dy lloje: hipokrizia n bindje dhe hipokrizia n vepra. Hipokrizia n bindje ndahet n gjasht nnlloje, ato jan: 1. Bindja se fjalt e t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem, jan gnjeshtr. 2. Ta konsiderosh si gnjeshtr ciln do vepr me t ciln ka ardhur i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem. 3. Urrejtja ndaj t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem. 4. Urrejtja ndaj ndonj vepre me t ciln ka ardhur i Drguari i Allahut, salAllahu alejhi ve selem.

41 sra en-Nahl, jeti 112.



38

5. Gzimi ndaj humbjeve fetare. 6. Urrejtja ndaj fitoreve fetare.

Hipokrizia n vepra ndahet n pes nnlloje. Argument pr kto pes nnlloje jan fjalt e t Drguarit t Allahut, salAllahu alejhi ve selem: ''Shenjat e munafikut jan tri: kur flet, t gnjen, kur t premton nuk e mban premtimin, dhe kur i besohet dika t tradhton.'' N nj transmetim (rivajet) tjetr qndron: ''Kur sht n mosmarrveshje i tejkalon kufijt dhe thyen kontratat.''

Domethnia e tagutit dhe llojet e tij

Dije, Allahu t mshiroft, se gjja e par q Allahu

njeriut ja ka br farz (e ka obliguar) sht kufr n tagut pastaj iman n Allahun e Lartsuar.


''Ne drguam n do popull nga nj t drguar (q u thoshte): Adhuroni Allahun dhe shmangni tagutit!'' 42

42 sra en-Nahl, jeti 36.



39

Sa i prket (llojeve t) t brit kufr n tagut: T jesh i bindur se adhurimi drejtuar dikujt tjetr krahas Allahut nuk sht i drejt, t distancohesh nga ai, ta urresh, ti konsiderosh si jobesimtar vepruesit e shirkut dhe tu kundrvihesh atyre (ti armiqsosh).

T besosh n Allahun do t thot t jesh i bindur q

Allahu sht Zot q i Vetmi meriton adhurimin, dhe t gjith llojet e ibadeteve t sinqerta ti drejtohen vetm Allahut, t mohosh do t adhuruar tjetr krahas Tij, ti duash besimtart e sinqert dhe t miqsohesh me ta, kurse ti urresh mushrikt dhe tu kundrvihesh atyre (ti armiqsosh).

Ky sht mileti (feja) e Ibrahimit, ai i cili largohet e ka

gnjyer vetveten dhe ky sht shembulli m i mir q Allahu na ka treguar.

''Shembull i mrekullueshm pr ju sht Ibrahimi dhe ata q kan qen me t, kur i than popullit t vet: Ne shkputemi nga ju dhe nga ato q ju i adhuroni n vend t Allahut; ne ju mohojm dhe armiqsia e urrejtja midis nesh sht e prhershme, derisa t besoni tek Allahu Nj



40

dhe i Vetm. Prjashtim (nga ky shembull) bn fjala e Ibrahimit pr t atin: Un do t krkoj falje pr ty, por nuk kam kurrfar mundsie pr t mbrojtur para Allahut. O Zoti yn, tek Ti mbshtetemi, Ty t drejtohemi dhe tek Ti do t kthehemi.'' 43

Taguti sht nj nocion i prgjithshm, do gj q

adhurohet krahas Allahut t Lartsuar, kurse ai sht i knaqur me at adhurim, qoft ai i adhuruar ose i pasuar ose ai i cili i bindet ose pason dik tjetr n mosbindje ndaj Allahut dhe t Drguarit t Tij - ky sht pra taguti.

Tagutt jan shum, por kryesort jan pes:

1. Shejtani. Ai sht thirrs n adhurimin e tjetrkujt prve Allahut.

I Lartsuari thot:

''Vall, a nuk ju kam urdhruar, o bijt e Ademit, q t mos e adhuroni shejtanin, se ai sht vrtet armik i hapt i juaji.'' 44 2. Gjykatsi i padrejt, i cili ndryshon rregullat (ligjet) e Allahut.

I Lartsuari thot:

43 sra el-Mumtehine, jeti 4. 44 sra J-Sn, jeti 60.



41

A nuk i ke par ata (hipokritt) t cilt pohojn se besojn n at q t sht zbritur ty dhe far u sht zbritur para teje, ata duan t shkojn pr tu gjykuar (pr mosmarrveshjet e tyre) te tagutt (gjykatsit e rrem), ndrkoh q jan urdhruar ti mohojn ata. Por shejtani sht ai i cili dshiron ti humbas ata n pafundsi. 45 3. Ai i cili gjykon me dika tjetr me t ciln Allahu nuk e ka zbritur.

I Lartsuari thot:

''Ne kemi drguar Teuratin, n t cilin jan udhzimet dhe drita. Sipas tij, profett q ia kishin dorzuar veten Allahut, i gjykonin hebrenjt; por edhe t diturit dhe rabint kshtu vepronin, sepse atyre iu qe besuar mbrojtja e Librit t Allahut, pr t cilin ata dshmonin. Prandaj, mos kini frik nga njerzit, por kini frik vetm prej Meje!




42

Dhe mos i ndrroni Fjalt e Mia me ndonj vler t vogl! Dhe kushdo q nuk gjykon sipas asaj q ka shpallur Allahu (me Ligjin e Allahut), t ktillt jan jobesimtar t vrtet. 46 4. Ai i cili pohon se e din gajbin (t fshehtn) krahas Allahut.

I Lartsuari thot:

''Vetm Ai e di gajbin (t fshehtn) dhe nuk ia zbulon at askujt, prve t drguarve q ka zgjedhur. Para dhe pas tyre Ai v mbikqyrs (engjj).'' 47

Dhe thot:

''Ai i ka elsat e fshehtsis dhe vetm Ai i njeh ato. Ai e di ka n tok dhe n det; asnj gjeth nuk bie, pa e ditur Ai dhe nuk ekziston asnj kokrr n errsirn e toks, as e

46 sra el-M'ide, jeti 44. 47 sra el-Dinn, jeti 26. dhe 27.



43

njom, as e that, q t mos jet shnuar n Librin e qart.'' 48 5. Ai i cili adhurohet dhe sht i knaqur me t.

I Lartsuari thot:

''Dhe nse ndonj prej tyre do t thoshte: Un jam zot, prve Atij, Ne e dnojm me Xhehenem. Kshtu i shprblejm zullumqart.'' 49

Pra dije se njeriu nuk bhet besimtar prve se duke br kufr n tagut.

N fe nuk ka dhun. Vrtet, Rruga e Drejt sht br e qart nga rruga e gabuar. Kushdo q mohon tagutin dhe beson n Allahun, ather ai sht kapur pr lidhjen m t fort, e cila nuk kputet kurr. Dhe Allahu sht Gjithdgjuesi, i Gjithdituri. 50

48 sra el-En'm, jeti 59. 49 sra el-Enbij', jeti 29. 50 sra el-Beqare, jeti 256.



44

Rruga e vrtet sht feja e Muhammedit, salAllahu alejhi ve selem, kurse e pavrteta sht feja e Ebu Xhehlit. Kurse lidhja m e fort q ska shkputje sht dshmia se askush nuk meriton, nuk ka t drejt e nuk duhet t adhurohet prve Allahut. Dhe kjo prbhet prej negacionit (mohimit) dhe vrtetimit (pohimit). Mohon do lloj ibadeti tjetrkujt krahas Allahut dhe vrteton (pohon) do lloj ibadeti vetm Allahut, i Cili nuk ka rival.

Falnderimi i takon vetm Allahut, me ciln t mir prmbushen veprat e mira.

Documents

Obligimet të cilat duhet ti dijë çdo musliman dhe muslimane