1. Definicja wizerunku

2. Przesłanki ochrony prawa do wizerunku

3. Ograniczenia prawa do wizerunku

4. Roszczenia ochronne na wypadek naruszenia prawa do wizerunku

5. Ochrona tajemnicy źródeł informacji

6. Prawo autorskie a reklama

Definicja

brak definicji legalnej ewolucja pojęcia

WIZERUNEK = zespół charakterystycznych cech zewnętrznych określonej osoby fizycznej, na które składają się:

1. obraz fizyczny 2. wizerunek dzwięczny

3. wszelkie inne elementy umożliwiające identyfikowanie osoby

4. rozpoznawalność

1. Obraz fizyczny

• obraz fizyczny = wygląd człowieka• dostrzegalne, fizyczne cechy człowieka,

tworzące jego wygląd i pozwalające na identyfikację osoby wśród ludzi

• wizerunek jest konkretyzacją obrazu fizycznego zdatną do rozpowszechniania

tonacja i brzmienie

spikerzy radiowi , osoby sławne

wyrok Sądy Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 czerwca 1991 roku (I Acr 127/91)- ochroną przewidziana w art. 23 kc objęty jest również emitowany głos, m.in. w telewizji.

• opatrzenie zdjęcia osoby jej nazwiskiem• charakterystyczny tatuaż• charakterystyczny zwrot słowny (Carson c/a Here’s Johnny

Portable Toilets case 1983)• sposób przedstawiania osoby w gronie najbliższych• sposób mówienia• sposób poruszania się- n.p. Charlie Chaplin• korzystanie z określonych rekwizytów– n.p. Charlie Chaplin• pseudonim artystyczny

Maska artystyczna

maska artystyczna - wizerunek sztucznie stworzony przez artystę dla oddania cudzej, a nie własnej postaci

rodzaj wizerunku Genowefa Pigwa Danuśka z Krzyżaków artystyczne wykonanie

podstawy ogólne - § 23, 24, 415 i 448 kodeksu cywilnego

lex specialis - § 81 i 83 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

1. wyjątki od monopolu decydowania o rozpowszechnianiu wizerunku– pozwolenie nie jest wymagane

2. podstawa prawna - §81 ust. 2 prawa autorskiego

3. wyjątki:a)osoby, które otrzymały zapłatę za pozowanie b) osoby powszechnie znane c) osoby stanowiące szczegół większej całości

• n.p. modele pozujący w reklamach• wynagrodzenie za pozowanie = zgoda na

rozpowszechnianie• praktyka przy sporządzaniu umów – wyraźne

ustalanie zakresu przedmiotowego, czasowego i terytorialnego zgody

• brak zgody na rozpowszechniania wizerunku– każda forma, najlepiej pisemna

• aż do momentu ustalenia wynagrodzenie

• prawo do dysponowania wizerunkiem a prawo społeczeństwa do informacji

• nadrzędność prawa do informacji

• brak definicji

• relatywizacja wymogu powszechnej znajomości

• związek z przedstawianiem wykonywaniem przez portretowanego funkcji społecznych, zawodowych lub politycznych

• działania bezprawne:1) wykorzystanie wizerunku do celów komercyjnych2) zakaz publikacji (bez zgody) informacji dotyczących prywatnej sfery życia - chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby

• każda osoba• katalog:

1) zgromadzenie 2) krajobraz

• 3) imprezy publiczne• element większej całości• tylko działalność dokumentacyjna informacyjna• zakaz kadrowania

Roszczenia ochronneRoszczenia ochronne

Zaniechanie działania

Usunięcie skutków np. sprostowanie

Zadośćuczynienie

Wpłata określonej kwoty na wskazany cel społeczny

Wolność wypowiedzi

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789r.

„Wolność polega na czynieniu tego wszystkiego, co nie szkodzi drugiemu”.

Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. (obowiazuje od 17 października 1997r.)

art. 30

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

art. 31

1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje

Ust. 3 art. 31 Konstytucji

Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i

praw.

Konstytucja RP - art. 14

Rzeczypospolita polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu.

Konstytucja RP – art. 54

1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej i telewizyjnej.

Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o

działalności organów władzy publicznej oraz osób

pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje

również uzyskiwanie informacji o działalności

organów samorządu gospodarczego i zawodowego,

a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych

w zakresie, w jakim wykonują zadania władzy

publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub

majątkiem skarbu państwa.

Konstytucja RP - art. 61ust. 1

Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp

do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia

kolegialnych organów władzy publicznej

pochodzących z powszechnych wyborów, z

możliwością rejestracji dźwięku i obrazu

Art. 61 ust. 2

Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2,

może nastąpić wyłącznie ze względu na określone

w ustawach ochronę wolności i praw innych osób

i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku

publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu

gospodarczego państwa.

art. 61 ust. 3

Tryb udzielania informacji, o

których mowa w ust. 1 i 2,

określają ustawy, a w odniesieniu

do Sejmu i Senatu ich regulaminy.

art. 61 ust. 4

Wolność wypowiedzi obejmuje wolność

poszukiwania, otrzymywania i

przekazywania informacji i idei wszelkimi

środkami, bez względu na granice

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r. (art. 19)

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskichi Politycznych z 16 grudnia 1966 r.

(art. 19 ust. 1) Zagwarantowane jest prawo do posiadania własnych poglądów i prawo do swobodnego wyrażania opinii, tj. prawo do otrzymywania i rozpowszechniana wszelkich informacji we

wszystkich formach niezależnie od granic.

Europejska Konwencja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 (obowiązuje od 3 września 1953).

Art. 10

Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na

granice państwowe.

Europejska Konwencja – ograniczenia

wolność wypowiedzi może podlegać ograniczeniom, ale tylko wówczas, gdy są one przewidziane przez prawo i konieczne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności

władzy sądowej.

Konstytucja RP art. 47Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

Naruszenie czci związane jest:1. z sformułowaniem pewnych stwierdzeń o faktach2. z przedstawieniem ocen

Rozpowszechnianie wypowiedzi co do faktów jest dozwolone tylko wtedy, gdy są one zgodne z prawdą

Kodeks cywilny - ustawa z 23.04.1964, art. 23

Dobra osobiste człowiek, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Kodeks karny - ustawa z 6.06.1997 r.

art. 212 §1.

Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze

ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku

§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w par. 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, każe ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do do lat 2.

§ 4 Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa

się z oskarżenia prywatnego.

Kodeks karny, art.213 § 1Nie ma przestępstwa określonego w art. 212 § 1 lub 2, jeżeli zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy.

art. 213 kk. § 2Nie popełnia przestępstwa określonego w art. 212 § 1 lub 2, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut służący obronie społecznie uzasadnionego interesu:

jeżeli zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego, dowód prawdy może być przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma zapobiec niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka albo demoralizacji małoletniego.

Art.. 216 k.k. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo

choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Art. 216 § 2Kto znieważa inną osoba za pomocą środków masowego komunikowania podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, są może odstąpić od wymierzenia kary.

Art. 9 § 2 k.k.Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego realizacji popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo ze możliwość popełnienia tego czynu przewidywał lub mógł przewidzieć

Art. 24 § 1 kc.

Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

cd. art. 24 k.c.

Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 2 lutego 1994 r. - art. 80

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

Art. 80 ustawy

2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych, 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Ustawa prawo prasowe z 26.01. 1984 r.art.10

Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.

Prawo prasowe, art. 12.1.

Dziennikarz jest obowiązany:1) zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło.

2) chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i innych osób, które okazują mu zaufanie

3(..)

Art. 14 ust. 6

Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba ze wiąże się to bezpośrednio z działalnością polityczną danej osoby.

Prawo prasowe - art.25.ust. 4

Redaktor naczelny odpowiada za treść przygotowywanych przez redakcję materiałów prasowych oraz za sprawy redakcyjne i finansowe redakcji w granicach określonych w statucie lub właściwych przepisach. (..)

Prawo prasowe – art.38 ust. 1

Odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa, spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy. (...)

Art. 42.Wydawca i redaktor nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam opublikowanych zgodnie z art. 36

Art. 36.2Ogłoszenia i reklamy nie mogą być sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego

Art.36.3 Ogłoszenia i reklamy muszą być oznaczone w sposób nie budzący wątpliwości, iż nie stanowią one materiału redakcyjnego.

Art. 36.4Wydawca i redaktor mają prawo odmówić zamieszczenia ogłoszenia i reklamy, jeżeli ich treść lub forma jest sprzeczna z linią programową bądź charakterem publikacji.

Art. 39Osoba zainteresowana może dochodzić roszczenia o opublikowanie sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli redaktor naczelny odmówił opublikowania sprostowania lub odpowiedzi albo są one niewystarczające bądź nie ukazały się w terminie określonym w art. 32 ust. 1-4.

Art. 41 Publikowanie zgodnych z prawdą i rzetelnych sprawozdań z jawnych posiedzeń Sejmu lub rad narodowych oraz ich organów, a także publikowanie rzetelnych, zgodnych z zasadami współżycia społecznego ujemnych ocen dzieł naukowych lub artystycznych albo innej działalności twórczej, zawodowej lub publicznej służy realizacji zadań określonych w art.1 i pozostanie pod ochroną

prawa;

cd. Art.41przepis ten stosuje się odpowiednio do satyry i karykatury

Art. 7.2

w rozumieniu ustawy prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą,numerem bieżącym i datą, w szczególności dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy tekstowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe (cd)

prasa są to także wszelkie istniejące i powstające w

wyniku postępu technicznego środki masowego

przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i

radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje

periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej

techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje

również zespoły ludzi i poszczególne osoby

zajmujące się działalnością dziennikarską

2) Dziennikiem jest ogólno informacyjny druk

periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz

dźwięku i obrazu , ukazujący się częściej niż raz w

tygodniu.

3) Czasopismem jest druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż raz w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku; przepis ten stosuje się odpowiednio do przekazu za pomocą dźwięku oraz dźwięku i `obrazu innego niż określony w pt.

2.

Materiałem prasowym jest każdy opublikowany lub przekazany do opublikowania w prasie tekst albo obraz o charakterze informacyjnym, publicystycznym, dokumentalnym lub innym, niezależnie od środków przekazu, rodzaju, formy,

przeznaczenia czy autorstwa

Art. 8 Wydawcą może być osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej. (..)

Art. 54b.Przepisy o odpowiedzialności prawnej i postępowaniu w sprawach prasowych stosuje się odpowiednio do naruszeń prawa związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej za pomocą innych niż prasa środków przeznaczonych do rozpowszechniania, niezależnie od techniki przekazu, w szczególności publikacji

nieperiodycznych oraz innych wytworów druku, wizji i fonii.

Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną

Art. 12.1

1. Nie ponosi odpowiedzialności za przekazywanie danych ten, kto transmitując je: 1) nie jest inicjatorem transmisji, 2) nie wybiera odbiorcy danych,3) nie usuwa ani nie modyfikuje danych będących przedmiotem transmisji

Art. 12. 2.Wyłącznie odpowiedzialności, o którym mowa w ust. 1, obejmuje także automatyczne i krótkotrwale pośrednie przechowywanie transmitowanych danych, jeżeli działanie to ma wyłącznie na celu przeprowadzenie transmisji, a dane nie są przechowywane dłużej, niż jest to w zwykłych

warunkach konieczne dla zrealizowania transmisji.

Art. 13.1.

Nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane

dane ten, kto transmitując dane oraz zapewniając

automatyczne i krótkotrwale pośrednie

przechowywanie tych danych w celu przyspieszenia

ponownego dostępu do nich na zadanie innego

podmiotu:

1. Nie usuwa albo nie modyfikuje danych,

2. Posługuje się uznanymi i stosowanymi zwykle w tego

rodzaju działalności technikami informatycznymi

określającymi parametry techniczne dostępu do danych i

ich aktualizowania, oraz

3. Nie zakłóca posługiwania się technikami informatycznymi

uznanymi i stosowanymi zwykle w tego rodzaju działalności

w zakresie zbierania informacji o korzystaniu ze

zgromadzonych danych

Art. 13 ust. 2. Nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane danych ten, kto przy zachowaniu warunków, o których mowa w ust. 1, niezwłocznie usunie dane albo uniemożliwi dostęp do przechowywanych danych, gdy uzyska wiadomość, ze dane zostały usunięte z początkowego źródła transmisji lub dostęp do niech został uniemożliwiony, albo gdy sąd lub inny właściwy organ nakazał usunięcie danych lub uniemożliwienie do nich dostępu

Art. 14.

Nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane

danych ten, kto udostępniając zasoby systemu

teleinformatycznego w celu przechowywania

danych przez usługobiorcę, nie wie o bezprawnym

charakterze danych lub związanych z nimi

działalności....

Art. 14 cd.

a w razie otrzymania urzędowego

zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej

wiadomości o bezprawnym charakterze

danych lub związanej z nimi działalności

niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych

danych

Art. 15

Podmiot, który świadczy usługi określone

w art. 12-14, nie jest obowiązany do

sprawdzania przekazywanych,

przechowywanych lub udostępnianych

przez niego danych, o których mowa

w art. 12-14.