Περιεχόμενα - assets.metaixmio.grassets.metaixmio.gr/images/evdoxos/41958321.pdf17. Στην Αφρική και την iταλία 443 18. Επίσκεψη στη Ρουμανία

9

Περιεχόμενα

Χάρτες

•Ηδιαδρομή,1933-4.ΑπότοΡότερνταμστιςΣιδηρέςΠύλες 74

•ΑπότιςΣιδηρέςΠύλεςστηνΚωνσταντινούπολη,1934-5.

ΡουμανίακαιΒουλγαρία 128

•Κρήτη 225

•Ελλάδα,ΑλβανίακαιΤουρκία 370

Σημείωσησχετικάμεταονόματα 11

Σημείωσητουμεταφραστή 12

1. ΗΧώρατουΠοτέ 17

2. ΤοΣχέδιο 47

3. «ΈναςπερίπατοςωςτηνΚωνσταντινούπολη» 73

4. Έναμαγευτικόκαλοκαίρι 99

5. ΑπότηΒουλγαρίαστονΆθω 127

6. ΗΜπαλάσα 159

7. ΑξιωματικόςτουΣώματοςΠληροφοριών 189

8. ΗΚρήτηκαιοστρατηγόςΚάρτα 223

9. Στήνονταςτηνπαγίδα 257

10. ΠώςέπιασαντονΟυσάρο 275

11. ΤοΒρετανικόΣυμβούλιοτηςΑθήνας 305

12. ΗΚαραϊβική 327

13. ΓράφονταςτοΔέντρο του ταξιδιώτη 349

Π Α Τ Ρ Ι Κ Λ Η Φ Ε Ρ Μ Ο Ρ : Μ Ι Α Π Ε Ρ Ι Π Ε Τ Ε Ι Α

10

14. ΤαξίδιαστηνΕλλάδα 367

15. ΤαπασούμιατουΒύρωνα 395

16. Κύπρος 427

17. ΣτηνΑφρικήκαιτηνIταλία 443

18. ΕπίσκεψηστηΡουμανία 469

19. Έναμοναστήριγιαδύο 499

20.Αλλαγήπλεύσης 529

21. «Τώραφευγάτη’ναιηεποχήτηςδωρεάς» 561

ΠαράρτημαΙ 577

ΠαράρτημαΙΙ 582

ΠαράρτημαΙΙΙ 585

Ευχαριστίες 589

Σημειώσεις 595

Επιλεγμένηβιβλιογραφία 623

Ευρετήριο 629

17

1

Η Χώρα του Ποτέ

Πάράδέισο δέν το έλέγέ κάνέις το χωριο Γουιντον Μπέκ,

στοΝορθάμπτονσαϊρ·γιατονΠάτρικΛηΦέρμορόμως,ταχρόνια

πουπέρασεεκείωςπαιδίήτανταπιοευτυχισμένατηςζωήςτου.

Οιάνθρωποιμετουςοποίουςέζησεδενήτανηοικογένειάτου.

Μολονότιτονπεριέβαλλανμεαγάπηκαιστοργή,δεντουεπέβαλαν

κανένανπεριορισμόκαιδενείχανκαμίααπαίτησηαπόεκείνον.

Ουδέποτεδέχθηκεκάποιαπαρατήρησηεπειδήάργησεγιατομεση-

μεριανόήεπειδήγύρισεσπίτιγεμάτοςλάσπεςκαιγρατσουνιές.

Έωςτοκαλοκαίριτου1919,οπότεκαιαυτήηειδυλλιακήκατάστα-

σητερματίστηκεαπότομα,μοναδικήτουυποχρέωσηήταναυτήη

συναρπαστικήασχολία:ναζήσειτηνπαιδικήτουηλικία.

Ταάλλαπαιδιάτηςπεριοχήςτούέμαθανπώςνατρίβειτοχέρι

τουστααποξηραμένακοτσάνιατουαγριολάπαθουκαινανιώθει

τηνπαλάμητουναπρήζεταιαπότααλεσμένασπόριαπουσκόρ-

πιζεστονάνεμο.Μαζεύοντανόλαμαζίκαιχοροπηδούσανπάνω

σταδεμένα,θερισμένασπαρτά·τοάχυροτσιμπούσεαλλάσυνάμα

ήτανκαιμαλακό,οπότεαφήνοντανναβυθιστούνμέσασεαυτό

διότιμύριζετόσογλυκά.Τονβοηθούσαννασκαρφαλώνειστα

πιοχαμηλάκλαδιάτωνγέρικωνμηλιών,σύντομαόμωςάρχισενα

σκαρφαλώνεισταπιοψηλάδέντραόπωςταμεγαλύτερααγόρια.

Έπειτα,έπιανεταπιοαπρόσιτακλαδιά,αόρατα,κρυμμένααπό


18

ταφύλλα,καιτονέχανανόλοι.Διότιτώρακρυβότανσευπόστεγα

καιαχυρώνες,μερικέςφορέςκαιπίσωαπότιςμεγάλεςδιπλές

πόρτεςπουοδηγούσανστηναυλήτουΓουίτσιφ,καιοκόσμος

φώναζε«Πάντι-Μάικ,πούείσαι;»,ενώεκείνοςκούρνιαζεστην

κρυψώνατου,όπουκανέναςδενμπορούσενατονδεικαικανέ-

ναςδενμπορούσενατονεντοπίσει.

ΟιμεγάλοιμιλούσανχαμηλόφωναγιατουςΓερμανούςκαιτον

πόλεμο,οοποίοςτραβούσεαρκετόκαιρότώρα.Κανέναςδενσυ-

μπαθούσετουςΓερμανούς,αλλάδενυπήρχανΓερμανοίστοΓουί-

ντον–τουλάχιστονέτσιπίστευεεκείνος.Μιαφοράβρήκεέναν

μεγάλοσωρόαπόχώμακαιάρχισεαμέσωςτοσκάψιμοκαιτιςερ-

γασίες,ότανκάποιοςάντραςείπε:«Μηντοκάνειςαυτό!»–«Γιατί

όχι;»–«ΕξαιτίαςτωνΓερμανών»–«ΔενβλέπωκανένανΓερμανό»

–«Όχι,δενμπορείςνατουςδειςδιότιείναιμικροσκοπικοί!».Ούτε

πουκατάλαβετιεννοούσεεκείνοςοάντρας,ήξερεόμωςπώςήταν

οιΓερμανοί:είχεδειεικόνεςμεΓερμανούςναφορούνεκείνατα

παράξενακράνη.Προσπάθησεεπίμοναμήπωςκαιδειμικροσκο-

πικούςΓερμανούςναξετρυπώνουνμέσααπότοχώμαφορώνταςτα

χαρακτηριστικάαυτάκράνημετημυτερήπροεξοχήστηνκορυφή.

ΔενφοβόταντουςΓερμανούς,μιαφοράόμωςείδεναπερνάει

τονδρόμομιαατμομηχανήσεμέγεθοςσπιτιού.Οοδηγόςέδειχνε

τόσοάγριοςκαιθηριώδηςπουτρομοκρατήθηκε.(Γιαχρόνια,η

ατμομηχανήαποτελούσεβασικόμοτίβοστουςπαιδικούςτουεφι-

άλτες.) ΈτρεξεόσοπιογρήγοραμπορούσεώσπουείδετηΜάρ-

γκαρετ,σκαρφάλωσεστηζεστήτηςπλάτηκιεκείνητονκουβάλη-

σεσπίτι,όπουηΜάμιΜάρτιντονπήρεσταχέριατηςκαιτον

αγκάλιασεσφιχτά.Όταντουέδωσεψωμίκαιμαρμελάδα,γύρισε

τοχρυσοπράσινοτενεκεδάκιστοπλάιγιαναμπορέσειναδειτην

εικόναμετολιοντάρικαιτιςμέλισσες.Τολιοντάριέδειχνενα

κοιμάται,σύμφωναμετηβιβλικήιστορίαόμωςήταννεκρό,γι’

αυτόκαιοιμέλισσεςέβγαιναναπόμέσατου.

ΟΤζορτζΈντουινΜάρτινκαιηγυναίκατουΜάργκαρετζούσαν

στοναριθμό42τηςΧάιΣτριτ,στοΡόουντΓουίντον,σεέναμικρό

Η Χ Ω Ρ Α Τ Ο Υ Π Ο Τ Ε

19

σπίτιμεβεράντακαιστενόκήποστηνπίσωπλευρά.Είχαντρία

παιδιά.ΟγιοςτουςΝόρμανήτανδέκαχρόνωντο1915,ότανο

Πάντι-Μάικπήγεναζήσειμαζίτους.Ηκόρητους,πουεπίσης

λεγότανΜάργκαρετ,ήτανοκτώ.Βοηθούσετημητέρατηςστηφρο-

ντίδατουΠάντικαιτουμικρότερουαδελφούτης,τουεξάχρονου

Λούις. Ήτανέναμεγάλοχωριόπουχωριζότανσετρίαμέρη.Τα

αγροκτήματακαιταμικράσπίτιατουΆπερΓουίντονχάνοντανμέ-

σασεπράσινουςαγρούς.Ηεκκλησίακαιτοσχολείοτουχωριού

βρίσκοντανστοΛόουερΓουίντον,αλλάηπιοπολυσύχναστηπερι-

οχήήταντοΡόουντΓουίντον,έναςμεγάλοςδρόμοςπουένωνετο

ΝορθάμπτονμετοΝτέιβεντρι.ΕκείζούσανοιΜάρτιν,στονκε-

ντρικόδρόμο(σήμεραείναιηεθνικήοδόςΑ45),μεμαγαζιάκαι

παμπσεκάθεπλευρά.Τοκάρβουνοκαιημπίρακατέφτανανπάνω

σεανοιχτάφορτηγάκαιπαραδίδοντανστοΓουίτσιφ,ενώάνδρες

μετρίκυκλακαικαλάθιαπουέτριζανπαρέδιδανκατ’οίκοντρόφι-

μακαιλαχανικά,παραγγελίεςαπόταΚαταστήματαΟυίλσονκαθώς

καιαπότομανάβικοτουΆνταμς.Μερικέςφορέςμπορούσεκανείς

ναδειπεζούςστρατιώτεςκαιέφιππουςαξιωματικούςμεεντυπω-

σιακάάλογα,ήτολεωφορείομετηνανοιχτήοροφήκαιτοκουδου-

νάκιτου–οΠάντι-Μάικπάνταανέβαινετρέχονταςστοπάνωδιά-

ζωματουλεωφορείουκάθεφοράπουοιΜάρτιναποφάσιζαννα

πάνεωςτοΝτέιβεντρι.

ΣτοΡόουντΓουίντονκυριαρχούσανοιΣτρατώνεςΓουίντονκαι

τοτεράστιοσύμπλεγμαμετιςΑποθήκεςΥλικούΠολέμουτουΒα-

σιλικούΣώματος.Σκοπόςτουςήτανηαποθήκευσηοπλισμούκαι

πυρομαχικώνκατάτηνεποχήτωνΝαπολεόντειωνΠολέμωνμα-

κριάαπόακτέςόπουθαμπορούσεναγίνειαπόβασητουεχθρού,

ενώδιέθετανεπίσηςτοδικότους,καλάφρουρούμενο,τμήματου

ΓκραντΓιούνιονΚάναλ,προκειμένουναεξασφαλίζεταιησίγουρη

παράδοσητουυλικούτους.

ΗΜάργκαρετσυνήθιζεναπαίρνειτονΠάντι-Μάικστουςστρα-

τώνεςκαιναπαρακολουθούνμαζίτουςάνδρεςτουιππικούνα

καβαλικεύουνταάλογάτουςκαινατρέχουνστημεγάληπλατεία.


20

Είναιπαράξενοότιδενμνημονεύεικαθόλουτομεγάλοκανάλι

πουχώριζετοΡόουντΓουίντοναπότοΛόουερΓουίντον,δίχως

αμφιβολίαόμωςηΜάργκαρετείχεαυστηρέςεντολέςνατονκρα-

τάειμακριάαποκεί.ΟΠάντινόμιζεότιοκύριοςΜάρτινήταν

αγρότης,στηνπραγματικότηταόμωςεργαζότανστιςΑποθήκες

ΥλικούΠολέμουωςμηχανικός,ενώείχευπηρετήσεικαιστοτμή-

ματηςτοπικήςΠυροσβεστικής.Ήτανέναςογκώδηςάνδραςμε

παχύμουστάκι.

ΌταντονΝοέμβριοτου1918έληξεοΠρώτοςΠαγκόσμιοςΠό-

λεμος,οΠάντι-ΜάικκόντευενακλείσειτατέσσερακαιηΜάρ-

γκαρετήτανσχεδόνδώδεκαχρόνων.Στέκοντανστονδρόμοόταν

είδανγερμανούςαιχμαλώτουςμέσασεκάρακαθ’οδόνπροςτη

Γερμανία–φορούσανφθαρμένεςγκριστολέςμεμεγάλακόκκινα

διακριτικάστιςπλάτεςτουςστοσχήματουδιαμαντιού,ώστενα

τουςαναγνωρίσουνεύκολασεπερίπτωσηπουαποπειραθούννα

αποδράσουν.Επειδήήτανχειμώναςότανέληξεοπόλεμος,όλοι

αποφάσισανναμεταθέσουντουςπανηγυρισμούςτηςνίκηςγιατο

καλοκαίρι.ΘαήτανακόμακαλύτερακαιαπόταΧριστούγεννα,με

ορχήστρακαιχορούς,μεγάλεςτέντεςκάτωαπότιςοποίεςθασερ-

βίριζαντσάικαιμιατεράστιαφωτιάγιαταπυροτεχνήματα.

Λίγεςημέρεςπριναπότουςπανηγυρισμούς,πουπραγματοποιή-

θηκανστις18Ιουνίουτου1919,αφούοΠάντι-Μάικπλύθηκεκαι

χτενίστηκε,τονοδήγησανστομεγάλοσαλόνιτουσπιτιού.Εκεί

βρισκότανηπιοπαράξενηκαιπιοκαλοντυμένηγυναίκαπουείχε

δειποτέτου,ενώμαζίτηςήτανκαιένακορίτσιμεπλήρηναυτική

στολή,μεσφυρίχτραμάλιστα,δεμένησεμιαχοντρήλευκήκορ-

δέλα.ΗΜάμιΜάρτινείπεότιαυτήηγυναίκαήτανηπραγματική

τουμητέρακαιτοκοριτσάκιηαδελφήτου,ηΒανέσα,ηοποίαήταν

οκτώχρόνων,καιότιμόλιςείχανέρθειαπότηνΙνδία.Μαζίτους

είχανέναμαλλιαρόμαύροσκυλίμεπλακουτσωτήμουσούδακαι

άσπρεςπατούσες,ενώταπόδιατουήτανσαννακατέληγανσε

κάτιπουέμοιαζεμεγκέτες.Ποτέτουδενείχεξαναδείμιαμεγάλη

γυναίκατόσοκαλοντυμένηκαιτοθέαματονιντριγκάρισε,ωστόσο


21

παρέμεινεεπιφυλακτικόςαπέναντιστοντρυφερόκαιδιεκδικητικό

τόνοτηςφωνήςτης.Έτρεξεαμέσωςνακρυφτεί,τονκυνήγησαν

όμωςόλοιφωνάζοντας«Πάντι-Μάικ,πούείσαι;Γύρναπίσω,Πά-

ντι!»,ενώτοσκυλίμετιςάσπρεςπατούσεςάρχισεναγαβγίζεισαν

τρελό.Διστακτικά,πείστηκεναβγειαπ’τηνκρυψώνατουκαι

πήγεστοσπίτι,όπουτονπερίμενεμιατούρτα.

Κοίταξεταπαπούτσιατηςκυρίαςταοποίαέμοιαζανναέχουν

έναανάγλυφοσχέδιοπάνωτους,κιεκείνηείπεότιήτανφτιαγμέ-

νααπόδέρμακροκόδειλου,κάτιπουοπωσδήποτεπαρουσίαζεεν-

διαφέρον.Κοίταξετησφυρίχτραστηναυτικήστολήτουκοριτσιού,

κιεκείνηείπεότιανήθελεμπορούσενασφυρίξει,καιαυτόακριβώς

έκανε.ΤοσκυλίμετηνπλακουτσωτήμουσούδαλεγότανσερΠέρ-

σιΣπατςΓΠΑ,πουήταντααρχικάγιατοΓλυκύτεροΠράγμασεόλη

τηνΑσία.Ηκομψήκυρίααποχώρησε,τοκορίτσιμεταναυτικά

όμωςπαρέμεινε.

Εξαιτίαςτηςκακοκαιρίας,οιπανηγυρισμοίγιατηνίκηστον

πόλεμοχρειάστηκεναμετατεθούνγιατις21Ιουνίου.Έναβουνό

απόξύλα,άχυρακαικλαδιάθάμνωνείχεστηθείστοκέντροενός

χωραφιού,ανάμεσαστοκανάλικαιτιςγραμμέςτουτρένου·στην

κορυφήτουυπήρχανομοιώματατουΚάιζερΜπιλκαιτου«Μικρού

Ουίλι»,τουγερμανούπρίγκιπα,ταοποίαφορούσανγερμανικές

μπότες,λάφυρααπ’τονπόλεμο,ενώοΚάιζερφορούσετοεπίση-

μογερμανικόκράνος.Στηναρχή,ήπιανόλοιτσάικάτωαπόμια

τέντακαι,σύμφωναμετιςαναμνήσειςτουΠάντι,άραξανστο

χορτάρικαιβάλθηκαννατραγουδούνώσπουβράδιασε–παρότι

έπειτααπότρειςμέρεςέντονηςβροχόπτωσηςτοχρώμαθαπρέπει

ναήτανακόμημουσκεμένο.

Προτούανάψειηφωτιά,έναςάνδραςονόματιΘάτσερΜπρά-

ουν,ανάρτησεμιασκάλακαι,παράτιςδιαμαρτυρίεςτωνπαρευ-

ρισκομένων,αποφάσισενααπαλλάξειταομοιώματααπότιςμπό-

τεςτους:«Γιατίναχαραμιστούν;»είπε.1 Έπειτα,επιτέλους,άνα-

ψεημεγάληφωτιά.ΚάποιοςσήκωσετονΠάντιστουςώμουςτου

γιαναμπορείναδεικαλύτερα.Οιφλόγεςσυνοδεύθηκαναπότους


22

κρότουςκαιτιςλάμψειςτωνπυροτεχνημάτωνκιόλοισχημάτισαν

ένανκύκλοκαιχόρεψανγύρωαπότηφωτιά.

Πενήνταχρόνιααργότερα,βασισμένοςαποκλειστικάκαιμόνον

στιςαναμνήσειςτου,οΠάντιπεριέγραψετημεγάληφωτιάκαιόσα

δραματικάακολούθησανστοΗ εποχή της δωρεάς.Απότημίαστιγμή

στηνάλλη,οκόσμοςάρχισεναουρλιάζεικαινακαλείσεβοήθεια.

ΗΜάργκαρετπήγεναδειτιείχεσυμβεί.Έπειταέτρεξεπίσωξανά,

άρπαξετονΠάντικαιτοντράβηξεόσοπιομακριάμπορούσε.

ΗΜάργκαρετήτανπολύταραγμένη.«Ότανφτάσαμεσπίτι»

γράφειοΠάντι«εκείνηόρμησεστοεπάνωπάτωμα,μεξέντυσε,

μεέβαλεστοκρεβάτιτηςκαιχώθηκεκάτωαπότασκεπάσματα

σφίγγοντάςμεπάνωστοφανελένιονυχτικότηςμετρέμουλοκαι

αναφιλητά,χωρίςνααποκρίνεταιστιςερωτήσειςμου».2Σύμφωνα

μετονΠάντι,χρειάστηκεναπεράσουνκάμποσεςμέρεςγιανα

μπορέσειηπεριέργειάτουναικανοποιηθεί.Τουείπεότιένααπό

τααγόριαχόρευεμεέναβαρελότοστοστόματου.Τοκατάπιεκαι

πέθανε«ξερνώνταςαστέρια».Δενυπάρχεικαμίααναφοράσεαυ-

τήτηντραγωδίαστηΝορθάμπτονσαϊρ Κρόνικλ,ούτεαναφέρεταικα-

θόλουστοΠεριοδικό Γουίντον Ντίνερι Πάρις,τοοποίοαφιέρωσεπολλές

σελίδεςμεάφθονεςλεπτομέρειεςστουςπανηγυρισμούς.Μήπως

οΠάντιθυμότανκάποιαάλληνύχτακαικάποιοάλλοπανηγύριή

μήπωςηΜάργκαρετεπινόησετηνόληιστορίαπροκειμένουνα

καλύψειτηνπραγματικήαιτίατηςαναστάτωσήςτης;

ΟπιθανότεροςλόγοςγιατηνταραχήτηςΜάργκαρετήτανότι

είχεσυνειδητοποιήσειτιεπρόκειτονασυμβεί.ΟΠάντι-Μάικ,με

τονοποίοείχεσυνδεθείκαιτονοποίοφρόντιζεμετόσηαφοσίωση,

θαέφευγε.ΗΒανέσαήταντώραηαδελφήτου·κιότανηκυρία

ΦέρμορεπέστρεφεστοΓουίντον,θαέπαιρνεταπαιδιάτηςμαζί

τηςστοΛονδίνοκαιηΜάργκαρετδενθαέβλεπετονΠάντι-Μάικ

ποτέξανά.

Ότανέφτασεηημέρατηςαναχώρησης,οΠάντι-Μάικήταν

τόσοστεναχωρημένοςκαιεκνευρισμένοςεπειδήθαάφηνετηΜάρ-

γκαρετκαιτηΜάμιΜάρτινπουαρρώστησεαπότοκακότου.Η


23

βαριάμυρωδιάτουπετρελαίουστοτρένοπουτονοδηγούσεόλο

καιπιομακριάαπότοΝορθάμπτονσαϊρτουπροκαλούσεναυτία,

ενώαυτόςοστενόμακροςλαβύρινθοςπουήτανγιαεκείνοντο

Λονδίνοτονέκανενανιώθειεγκλωβισμένος.ΟΠάντιδενήταν

κανπέντεκαιαυτήήτανηδεύτερηφοράπουξεριζωνόταναπό

ένανκόσμο,γιαναβρεθείαπότομασεκάποιονάλλο.Όνταςένα

πληθωρικόκαιχαρούμενοπαιδί,κατάφερνεναπροσαρμόζεταισε

αυτέςτιςαλλαγές,ποτέτουόμωςδεναισθάνθηκεσυνδεδεμένος

μετουςγονείςτουόπωςταπερισσότεραπαιδιά.ΌπωςοΠίτερ

Παν,ένακομμάτιτουΠάντιαρνήθηκεναμεγαλώσει,νοσταλγώ-

νταςτηΧώρατουΠοτέαπότηνοποίαείχεεξοριστεί.

ΔεδομένουότιοιγονείςτουζούσανστηνΙνδία,οΠάντιαρεσκόταν

στησκέψηότιησύλληψήτουείχεγίνειστηνΚαλκούτα,στηΣίμλα

ήστοΝταρτζίλινγκ.Μάλλοναπογοητεύτηκεότανέμαθεαπότην

αδελφήτουΒανέσαότιηπιθανότερητοποθεσίαγιααυτότοτόσο

σημαντικόγεγονόςήτανηπαραλιακήπόλητουΜπόρνμουθ,στη

νότιαακτή,όπουοιΦέρμορπέρασανμερικέςεβδομάδεςτηνάνοι-

ξηκαιτοκαλοκαίριτου1914.

ΩςυπάλληλοςτουΔημοσίουτηςΙνδίας,οΛούιςΦέρμορ,ο

πατέραςτουΠάντι,έπαιρνεκάθετρίαχρόνιαάδειαέξιεβδομάδων

γιατηνΑγγλία,τηνοποίαεκμεταλλευότανγιαναεπιδίδεταιστο

πάθοςτου,τηΒοτανικήκαιτηΦυσικήΙστορία.ΟΛούιςάφηνε

μόνεςτηγυναίκατουκαιτηντετράχρονηκόρητουπροκειμένου

νααπολαμβάνειτιςομορφιέςτουΜπόρνμουθ,κάνονταςμεγάλους

περιπάτουςστηνενδοχώραγιανασυλλέξειάγριαλουλούδιαήγια

νααναζητήσειστουςβράχουςτωνγκρεμώντουΜπόρνμουθαπο-

λιθώματαπροϊστορικώνφυτών.Ότανηοικογένειαβρισκότανκαι

πάλι,οδρκαιηκυρίαΦέρμορέδειχνανναείναιέναπαράξενο

ζευγάρι–εκείνοςψηλόςκαιαυστηρόςδιανοούμενος,εκείνηκο-

ντή,εύθυμηκαιανάλαφρη.Οιδιαφορέςστουςχαρακτήρεςτους

ήτανανάλογαεντυπωσιακές.«Δενθαμπορούσεκάποιοςναφα-

νταστείδύοανθρώπουςπερισσότεροδιαφορετικούςσεθέματα


24

γούστου,εμφάνισηςκαιταμπεραμέντου»είχεπειοΠάντιγιατους

γονείςτου.«Ματι είχεβρειοέναςστονάλλοκαιήτανμαζί;»

Ηερώτησημπορείνααπαντηθείμονάχαανψάξεικανείςτηνιστο-

ρίατους.ΟΛούιςΛηΦέρμοργεννήθηκετονΣεπτέμβριοτου1880

στοΠέκαμτουνοτίουΛονδίνου.(Το«Λη»δενήταντοοικογενειακό

όνομα,αλλάενόςστενούφίλουτουπατέρατου).Ήτανομεγαλύτερος

γιοςτουΛούιςΦέρμορ,οοποίοςεργαζότανωςκλητήραςστηΧρημα-

τιστηριακήΤράπεζατουΛονδίνου,καιτηςΜαρίαΤζέιμς,γυναίκας

έξυπνηςκαιαποφασιστικής.ΗίδιαδίδαξετονΛούιςέωςταεπτάτου,

οπότεεκείνοςόχιμόνονήξερεναγράφεικαιναδιαβάζειαλλάεπε-

δείκνυεκαιιδιαίτερεςικανότητεςσταμαθηματικά.

ΚέρδισεμιαυποτροφίαστηΣχολήΓραμματικήςΟυίλσον,στο

Κάμπεργουελ,καιστησυνέχειααποφάσισεναδοκιμάσειτιςδυ-

νάμειςτουγιαναγίνειυπότροφοςτουΒασιλικούΚολεγίουΕπι-

στημών.ΟεπιβλέπωνκαθηγητήςτουστοΟυίλσοντουείπεότι

αυτόθαήτανεφικτόεάν,πέρααπόταμαθήματάτου,μελετούσε

άλλεςτέσσεριςώρεςημερησίωςεπίδύοχρόνια.Αυτόςοφόρτος

εργασίας,πουέμοιαζεμετιμωρία,ήτανιδιαίτεραδυσβάσταχτος

τοκαλοκαίρι,όταντααπογεύματατραβούσανπολύκαιμπορούσε

ναακούσειταπέντεαδέλφιατου–τηνΈθελ,τονΜπέρτραμ,την

Αλίν,τονΦρανκκαιτονΤζέραλντ–ναπαίζουνστονκήποκάτωαπ’

τοπαράθυρότου.

ΟΛούιςδούλευετόσοσκληράδιότιήταναποφασισμένοςνα

πάρειτηζωήσταχέριατου.Ηδυστυχίατουπατέρατουξεκίνησε

όταναναγκάστηκεναπαραιτηθείαπότηντράπεζασυνεπείαχρό-

νιαςτενοντίτιδαςστονκαρπόαπ’τοπολύγράψιμο.Δενείχεεργα-

στείτόσαχρόνιαόσαχρειάζοντανγιαναδικαιούταισύνταξη,οπό-

τεέλαβεαπλώςέναεφάπαξ.Μετοποσόαυτόάνοιξεέναγραφείο

σχεδιασμούεπιγραφών,τοοποίοόμωςδενυπήρξεποτέκερδοφό-

ροκαιτελικώςέκλεισε.

ΟνεαρόςΛούιςκέρδισεμιαεθνικήυποτροφίααπότοΒασιλικό

ΚολέγιοΕπιστημώντο1898,έχονταςολοκληρώσειτιςσπουδέςτου

στηΒασιλικήΣχολήΜεταλλείων,οπότεκαιδιορίστηκεβοηθός


25

ελεγκτήςστηΓεωλογικήΕταιρείατηςΙνδίας.Ξεκίνησετομεγάλο

τουταξίδιγιατηνΚαλκούτατονΟκτώβριοτου1902καιαυτήεπρό-

κειτοναείναιηβάσητουγιατουπόλοιποτηςεπαγγελματικήςτου

ζωής.Συγκριτικάμετιςτεράστιεςπροσπάθειεςπουείχεκαταβάλει

ταπροηγούμεναχρόνια,τακαθήκοντάτουστηνΙνδίαπρέπεινα

τουφάνηκανμάλλονελαφρά.Περνούσεαρκετούςμήνεςστηνεξο-

χή,χαρτογραφώνταςβράχουςκαιπεριοχέςπουπαρουσίαζανυψη-

λάποσοστάσεμεταλλεύματακιεπιθεωρώνταςμεταλλεία,είχε

όμωςκαιαρκετόχρόνοώστεναπροετοιμάσειτομεταπτυχιακότου

δίπλωμαστιςεπιστήμες(1907)καθώςκαιτοδιδακτορικότου

(1909).Τιςπρώτεςημέρες,κρατούσεκαιημερολόγιο,όπουκατέ-

γραφεσυμβάντα,όπωςτιςδιεκδικήσειςτωνντόπιωνμαχαραγιά-

δων,διάφορεςσυγκρούσειςμεταξύκλητήρωνκαιόχικαιτόσο

συνεργάσιμωνχωρικών,καθώςκαιτουςμουσικούςκαιτουςχο-

ρευτέςπουεμφανίζονταναπότοπουθενάγιαναψυχαγωγήσουν

τονκαταυλισμό.Τοημερολόγιοείναιεπίσηςγεμάτομεπεριγραφές

λουλουδιών,πτηνών,ζώωνκαιεντόμων.Αυτόςοαέραςασκητι-

σμούπουτονδιέκρινεσυμπληρωνόταναπόμιαψηλήκορμοστα-

σιά,αδράχαρακτηριστικάκαισκούρακαστανάμάτια.Παράτην

αφοσίωσήτουστηδουλειά,οΛούιςαπολάμβανετιςκοινωνικές

επαφές.Ήτανλάτρηςτωνιπποδρομιών,ενώηκομψότητάτουως

χορευτήστιςδιάφορεςχοροεσπερίδεςδενπέρασεαπαρατήρητη

απότιςκυρίεςτηςΚαλκούτα.

ΗμητέρατουΠάντιήτανηΜίριελΑϊλίνΆμπλερ,κόρητου

ΤσαρλςΤάαφιΆμπλερ,ιδρυτήκαιιδιοκτήτητηςεταιρείαςΆμπλερ,

ΣχιστόλιθοικαιΟρυκτά,μεέδρατηνΝταρχάρα,κοντάστηνκω-

μόπολητουΜονγκίρ,κάπουτετρακόσιαχιλιόμετραβορειοδυτικά

τηςΚαλκούτα.ΕνδεχομένωςοΛούιςναέκανεαρχικάτηνεπαφή

μετουςΆμπλερμέσωεπαγγελματικώνκαναλιών:το1904,ηΓεω-

λογικήΕταιρείαείχεδοκιμάσειτουςσχιστόλιθουςτουΆμπλερκαι

τουςχαρακτήρισεασυνήθιστασκληρούς,αφούέσπαζανμόνον

ότανβρίσκοντανυπόπίεσητριώντόνωνανάτετραγωνικήίντσα.

ΗπρώτησύζυγοςτουΤσαρλςπέθανετο1884καιτηνίδιαχρο-


26

νιάπαντρεύτηκετηνΈιμιΟυέμπερ,μιαγυναίκαμεκαλλιτεχνικό

ταμπεραμέντοηοποίαμετρούσελιγότερααπόταμισάτουχρόνια.

Απέκτησανδύοπαιδιά:τονΧούαρτ,ευρύτεραγνωστόωςΆρτι,ο

οποίοςγεννήθηκετο1886,καιτηΜίριελΑϊλίν,τημητέρατου

Πάντι,ηοποίαγεννήθηκετο1890.Όπωςταπερισσότεραπαιδιά

τηςαυτοκρατορίας,οΆρτικαιηΑϊλίνμεγάλωσανκυρίωςστην

Αγγλία.Δεναφέθηκανόμωςσταχέριασαδιστικώνθείωνήσε

ντικενσιανάοικοτροφεία·ημητέρατους,Έιμι,περνούσεαρκετό

χρόνομεταπαιδιάτηςστοΝτάλγουιτς,έναεύποροπροάστιοστο

νοτιοανατολικόΛονδίνο,όπουκαιμεγάλωσανκαιπήγανσχολείο.

ΟΆρτιφοίτησεστοΚολέγιοτουΝτάλγουιτς,ενώηΑϊλίνφοίτησε

κατ’οίκον,στοπλευρότηςμητέραςτηςκαιστησυνέχειατων

νταντάδωντης.

Έχονταςτελειώσειμετηβασικήεκπαίδευσητωνπαιδιών,ηοι-

κογένειαεπέστρεψεστηνΙνδία.ΟιΆμπλερείχανχτίσειμιαβίλα

λίγαμίλιαέξωαπότηνΝταρχάρα,σεμιατοποθεσίαπουλεγόταν

Μπασοούνι:ήτανέναψηλοτάβανοσπίτιμεθολωτήστέγηκαιφαρ-

διάβεράντα.ΟΆρτιάρχισεναδουλεύειστηνοικογενειακήεπιχεί-

ρηση,ενώηΑϊλίνκαιημητέρατηςασχολήθηκανμετηνανεύρεση

γαμπρούγιατηνπρώτη.Αυτόσήμαινεότιέπρεπενααφήσουντον

ΤσαρλςκαιτονΆρτιστηνΝταρχάρα,ενώηΈιμικαιηΑϊλίνεγκατα-

στάθηκανστηνΚαλκούτα.Ηπόληόχιμόνοντουςπροσέφερεμια

έντονηκοινωνικήζωή,μετουςενδεδειγμένουςυποψήφιουςγα-

μπρούς,αλλάστηνΈιμιέφερεκαιπολλέςαναθέσειςγιαπορτρέτα.

Ζώνταςσεμιαοικογένειαπουεκτιμούσετιςτέχνες,ηΑϊλίν

διάβαζεπολύκαιέπαιζεκαλόπιάνο,έχονταςέναευρύρεπερτόριο

τραγουδιών.Ότανβρισκότανσεπαρέαήτανυπέρτουδέοντος

ομιλητική,ξεχώριζεγιατηνεξυπνάδατηςκαιγελούσεκατάτιπε-

ρισσότεροαπ’ό,τιθεωρούντανκαθωσπρέπει.Ητάσητηςνακάνει

ιππασίαγιακάμποσηώρατηναυγή,μετοάλογοασέλωτομάλιστα,

επίσηςπροκαλούσεκάποιασυνοφρυωμέναβλέμματα.Εκείπου

έβρισκεδιέξοδοοσυναισθηματικόςτηςπληθωρισμόςκαιτοαπό-

θεμαενέργειαςπουέκρυβεμέσατηςήτανστηθεατρικήσκηνή,


27

καιποτέδενήτανπιοευτυχισμένηαπ’ό,τιτιςστιγμέςπουζούσε

μέσασεόλαεκείναταφτιασίδιακαιτησαγήνηπουχαρακτήριζε

τιςερασιτεχνικέςθεατρικέςδράσεις.Θεωρούνταναδιανόητοτο

ότιμίακοπέλατηςδικήςτηςκοινωνικήςτάξηςθαμπορούσενα

γίνειεπαγγελματίαςηθοποιός·ηπαραμικρήκίνησήτηςόμως,έτσι

όπωςανέμιζεταπλούσια,κατσαρά,καστανοκόκκιναμαλλιάτης,

γιαταοποίαήταντόσοπερήφανη,ήέτσιόπωςέγραφεμεμεγάλα,

ακανόνισταγράμματατιςεπιστολέςτηςχρησιμοποιώνταςμοβμε-

λάνι,είχεπάντοτεκάτιτοθεατρικό.

ΗΑϊλίνήτανέναςαπόεκείνουςτουςανθρώπουςπουαισθάνο-

νταιτηνανάγκηναεπινοούνεκνέουκάθετόσοτονεαυτότους,

υιοθετώνταςμιατεράστιαποικιλίαονομάτων.Μικρήυπέγραφε

ως«Αβρίλ»ή«ΑγγουράκιΤουρσί»ότανέγραφεστουςγονείςτης,

παρότιεκείνοικαιοάνδραςτηςτηναποκαλούσανσυνήθωςΜίρι-

ελ.Κιεκείνηυπέγραφεως«Μίριελ»,ανκαισεπιομεγάληηλικία

χρησιμοποιούσετοΑϊλίν,παρότιοιπολύδικοίτηςάνθρωποιπρο-

τιμούσενατηναποκαλούνΠατήΑφρατούλα.Όσογιαταεπίθετα,

δύοήτανσαφώςκαλύτερααπ’ό,τιένα.Μολονότιοιγονείςτης

πάντοτεαπευθύνοντανοέναςστονάλλογράφονταςπάνωστοφά-

κελότους«ΚύριοςκαιΚυρίαΤσαρλςΆμπλερ»,ηΑϊλίναναφερόταν

στηνοικογένειάτηςωςοι«ΤάαφιΆμπλερ».

ΟιΆμπλερπίστευανότιήταναπόγονοιτουσερΤζονΤάαφιτου

Μπάλιμοουτ,απότηνεπαρχίαΣλάιγκο(χρ.1641),οιαπόγονοιτου

οποίουυπηρέτησανωςυπουργοίΟικονομικών,διπλωμάτεςκαι

έφιπποιαξιωματικοίστηνΑυστρία,ενώονομάστηκανΚόμητεςτης

ΑγίαςΡωμαϊκήςΑυτοκρατορίας.Κενάστογενεαλογικόδέντρο

δείχνουνότιαυτέςοιεντυπωσιακέςφιγούρεςδενμπορούνμεβε-

βαιότητανασυνδεθούνμετονΤζέιμςΆμπλερ,τονπατέρατου

Τσαρλς,ένανκτίστηπουείχεγεννηθείστηνεπαρχίατουΚορκ,το

πρώτομισότουδεκάτουενάτουαιώνα.ΌτανόμωςηΑϊλίν(και

αργότεραοΠάντι)αναφέροντανστηνιρλανδικήτουςκαταγωγή,

αυτόακριβώςεννοούσαν.ΑπότηνπλευράτουΛούις,ταπράγμα-

ταήτανπιοπεζά.Ήδηαπότονδέκατοόγδοοαιώνα,οιΦέρμορ


28

τουΚεντκαιτουΣάσεξ(τοόνομαείναιμιαπαραλλαγήτηςλέξης

«αγρότης»,«farmer»)ήτανμικροκτηματίες,ζυθοποιοίκαικτίστες,

ενώοιαπόγονοίτους,καθώςοαιώναςκυλούσε,θαεντάσσονταν

στιςτάξειςτωνεπαγγελματιών.

ΗΑϊλίνΆμπλερκαιοΛούιςΦέρμορπιθανόταταναγνωρίστη-

καντο1907καιπολύσύντομααρραβωνιάστηκαν.Εκείνητοναπο-

καλούσεπάντοτε«Πίτερ»,παρότιτομεσαίοτουόνομαήτανΛη,

καιεκείνηήτανπουεπέμενενακολλήσειτο«Λη»στο«Φέρμορ».

Μέσαστηνπρώτηκάψατουέρωτα,ηΑϊλίνήτανπρόθυμηνα

παραβλέψειτηνέλλειψηκοινωνικώνδιασυνδέσεωνεκμέρουςτου

Λούις,καιηαμοιβαίαέλξηπρέπειναέδειχνεωςκάτιπολύφυσικό

–εκείνητόσομπριόζακαικαλλιτεχνίζουσα,εκείνοςτόσοσυγκρα-

τημένοςκαιφιλόδοξος.Όσογιατουςγονείςτης,τοζευγάριπρέπει

λογικάνατουςγέμιζεμεπροσδοκίες,αρκείναμηνπροέτρεχαν

καιπαντρεύοντανπολύγρήγορα.Ωστόσο,καμίαπλευράδενείχε

πολλάχρήματακαιδενέτρεφεμεγάλεςπροσδοκίες,έπειτα,όμως,

απόλίγαχρόνιαοΦέρμορθαήτανσεθέσηναπαρέχειμιανάνετη

ζωήστηνκόρητους.

Στιςαρχέςτου1909,οΛούιςκόντευετατριάντακαιηκαριέρα

τουείχεφτάσεισεκρίσιμηκαμπή.Δημοσίευεεργασίεςσεγεωλο-

γικάέντυπααπότο1904,καιμεγάλομέροςαυτήςτηςέρευναςθα

αποτελέσειαργότερατηθεμέλιολίθοτωνμνημειωδώναπομνημο-

νευμάτωντουμετίτλοΤα αποθέματα μαγγανίου στην Ινδία,ταοποία,

μαζίμετουςχάρτες,τασχεδιαγράμματακαιτιςφωτογραφίες,

φτάνουντις1.200σελίδες.Δενείναινααπορείκανείςπουηδε-

καοκτάχρονηΑϊλίναισθανότανμάλλονπαραμελημένηκαθώςεκεί-

νοςπροετοίμαζετηνπιοσημαντικήέκδοσητηςεπαγγελματικής

τουζωής.

Συνειδητοποιώνταςότιοιαπαιτήσειςτηςθαέρχοντανπάντοτε

σεδεύτερημοίρασεσχέσημετιςαπαιτήσειςτηςδουλειάςτουσυ-

ζύγουτης,ηΑϊλίνείπεστονΛούιςότιτελικάδενήθελενατονπα-

ντρευτεί.« Ίσωςναείναικαικαλύτερα»έγραψεηΡουθ,ηνύφητου

ΤσαρλςΆμπλερ,«καθώςοαρραβώναςθατραβούσεπάραπολύ».3


29

Ωστόσο,τοζεύγοςξανάσμιξεκαιπαντρεύτηκανστονΚαθεδρικό

τουΑγίουΠαύλου,στηνΚαλκούτα,στις12Οκτωβρίουτου1909.

ΜέχριναγνωρίσειτονΛούιςΦέρμορ,οπιοσημαντικόςάνδρας

στηζωήτηςΑϊλίνήτανοαδελφόςτηςΆρτι,οοποίοςυπερείχε

συγκριτικάόλωντωνάλλωνανδρώνκατάτηγνώμητης.Κάτοχος

πολλώντροπαίωνστοσχολείο,μπήκεστηνοικογενειακήεπιχεί-

ρησηεπιδεικνύονταςξεχωριστόζήλο.Ήτανεθελοντήςσεδύοτο-

πικάσυντάγματακαι,σύμφωναμετηνΑϊλίν,χανότανμέσαστη

ζούγκλαγιαμέρεςολόκληρεςέχονταςμοναδικόόπλομίαματσέτα.

Ήτανεπίσηςδεινόςσπόρτσμαν:στημοναδικήοικογενειακήφω-

τογραφίαπουέχειδιασωθείαπεικονίζεταιναστέκεταιαδιάφορος

πάνωαπόμιανεκρήλεοπάρδαλη.

ΗΑϊλίνκαιοΛούιςήτανπαντρεμένοιεπτάμήνεςότανάκουσαν

ότιοΆρτικατέρρευσεμευψηλόπυρετόσταγεωλογικάέργατηςοι-

κογενειακήςεπιχείρησης.ΜεταφέρθηκεστονοσοκομείοτουΤζα-

μαλπούρόπουομοναδικόςτρόποςγιαναρίξουντονπυρετόήταννα

τοντυλίξουνμεπάγο·μετοπουαφαιρέθηκεοπάγοςόμως,οπυρε-

τόςσκαρφάλωσεπάλιπάνωαπότουςσαράνταβαθμούςΚελσίου.

Πέθανεστις19Μαΐουτου1910,σταείκοσιτέσσεράτουχρόνια.

ΗαπώλειατουΆρτιήτανέναφοβερόπλήγμαγιατουςγονείς

του.ΚαιηΑϊλίνείχεεξιδανικεύσειτοναδελφότης,ωστόσοηζωή

τηςσυνεχιζόταν,όπωςέγραψεκαιοΛούιςστηνπεθεράτουτον

Ιούλιο:

[ΗΑϊλίν]αρχίζεινααποδέχεταιτηνπραγματικότητακαινα

ξαναβρίσκεισιγάσιγάτηνκαλήτηςδιάθεσηγιαδύολόγους:

πρώτον,διότιπιστεύειότιοΆρτιδενθαήθελεναθρηνείτόσο

πολύ:οπότελέεισυνεχώςότιτουΆρτιτουάρεσενακάνειαυτό

ήτοάλλοσετόσοχαρούμενοτόνολεςκαιβρίσκεταιακόμη

ανάμεσάμας.Δεύτερον,ηΑγαπημένημουξαναβρίσκειτηχα-

μένητηςδιάθεσηεπειδή,Μητέρα,πρόκειταινααντικαταστή-

σειτονΆρτιμεκάτιάλλο,τονκαρπότουέρωτάμας,καιελπί-

ζουμεότιαυτόθαείναιμιαπαρηγοριά…4


30

Η«παρηγοριά»ήταντοπρώτοτουςπαιδί,τοοποίογεννήθηκεστην

Καλκούταστις17Φεβρουαρίουτου1911.ΟνομάστηκεΒανέσα

Οπάλ,διότιστονΛούιςάρεσεηιδέαταπαιδιάτουναφέρουν

ονόματαημιπολύτιμωνλίθων.

Πολύσύντομαοιγονείςέπαιρναντοβρέφοςμαζίσταμακρινά

τουςταξίδιαστηνύπαιθρο.Ταξίδευανμεμιαομάδαμαγείρων,

οδηγών,υπηρετώνκαιχαμάληδων,συνμουλάρια,βόδιαήκαμή-

λες,ανάλογαμετημορφολογίατουεδάφους,καιέμενανσεκαταυ-

λισμούςμεαντίσκηναοιοποίοιείχαντομέγεθοςμικρούχωριού.

Τααντίσκηνατηςοικογένειαςήτανμεγάλακαικαλάστημένα,με

χαλιάκαιέπιπλα.ΗΑϊλίνείχεμαζίτηςτοφορητό«αγροτικόπιάνο»

καιπολύτοαπολάμβανεότανκάθεδειλινόέπαιζετο«Ινδικότρα-

γούδι»τουΡίμσκι-Κόρσακοφ,χαζεύονταςτιςφωτιέςπουείχαν

ανάψειέξω,ενώοσύζυγόςτηςέγραφετιςσημειώσειςτου.Ωστό-

σοηβροχήκαιοάνεμοςμπορούσανναδυσκολέψουναφάνταστα

τηζωήστονκαταυλισμό,ενώταήσσονοςσημασίαςπροβλήματα

υγείαςτουκαθενόςπολύεύκολαμπορούσανναεξελιχθούνσεεξαι-

ρετικάεπικίνδυνεςασθένειες.

ΗεπιστροφήτουςστηνΕυρώπητηνάνοιξητου1914έγινεδε-

κτήαπόόλουςμεανακούφιση,ανκαιηατμόσφαιραήτανβαριά.

Οιπιουποψιασμένοιήτανσεθέσηναδιακρίνουνότιηκατάσταση

στηνΕυρώπηήτανεξαιρετικάρευστήκαιγι’αυτόανησυχούσαν

πολύσοβαρά,παρότιοιπερισσότερεςεφημερίδεςέτεινανστονα

καθησυχάζουντηνκοινήγνώμηπαράστοναερευνούνκαιναανα-

δεικνύουνταπολιτικάατοπήματαπουδιαδέχονταντοένατοάλλο.

Ωστόσοστις28Ιουνίου,οΑρχιδούκαςτηςΑυστρίαςΦραγκίσκος

ΦερδινάνδοςδολοφονήθηκεστοΣεράγεβοκαιταγεγονότααπό

αυτότοσημείοκαιμετάεξελίχθηκανκαταιγιστικά.ΗΓερμανία

κήρυξετονπόλεμοστηΓαλλίαένανμήνααργότερακαιηΒρετανία

κήρυξετονπόλεμοστηΓερμανίαστις4Αυγούστου,τηνημέραπου

ταγερμανικάστρατεύματαεισέβαλανστοΒέλγιο.

ΩςδημόσιοςυπάλληλοςστηνΙνδία,οΛούιςήταναπαραίτητος

γιατηνυπηρεσίατου,οπότεπολύσύντομακλήθηκεναεπιστρέψει


31

στηνΙνδία.ΗΑϊλίνόμως,έγκυοςκαιπάλι,αποφάσισεναπαρα-

μείνειστηνΑγγλίαμετηΒανέσα,περιμένονταςτηγέννησητου

δεύτερουπαιδιούτης.

ΟΠάτρικΜάικλΛηΦέρμορ(καιόχιΤζάσπερήΓκάρνετ,χάριν

τουότιοπατέραςτουέλειπε)γεννήθηκεστις11Φεβρουαρίουτου

1915,στο ΈντλεϊςΓκάρντενςαριθμός20,στηνπεριοχήτουΣεντ

Πάνκρας,στοΛονδίνο.ΤοσπίτιανήκεστηδεσποινίδαΜέριΧά-

ντλαντ,ηοποίαδιέθετεδωμάτιαπροςενοικίαση.ΊσωςηΑϊλίννα

επέλεξετοΈντλεϊςΓκάρντενςδιότιβρισκότανσεμικρήαπόσταση

απότοΚλαμπΘριΑρτς,στηΜεριλεμπόουνΡόουντ,στοοποίο

ήτανμέλος·ίσωςηδεσποινίςΧάντλαντναήτανήδηφίλητης.

Ωστόσοείναιπαράξενοτοότιδενέμεινεμαζίμεμέλητηςοικογέ-

νειάςτης,ούτεκανμεσυγγενείςτουΛούιςστοΚάμπεργουελ.(Ο

Πάντιείχεβάσιμεςυποψίεςότιημητέρατουδενταπήγαινεκαλά

μετουςσυγγενείςτουπατέρατου,καιότιτααισθήματαήταναμοι-

βαία.)ΟΠάντιβαφτίστηκεεκείνητηνάνοιξηστοχωριόΚόλντχαρ-

μπουρ,κοντάστοΝτόρκινγκτουΣάρεϊ.

ΗΑϊλίνσυνειδητοποίησεότιόσοπερισσότεροέμενεστηνΑγ-

γλίατόσοπιοδύσκολοθαήτανναεπιστρέψειστηνΙνδία.Οιπρώτες

επιδρομέςτωνΖέπελινστοΓιάρμουθκαιστοΚινγκ’ςΛινείχανλά-

βειχώρατονΙανουάριοτου1915,ένανμήναπροτούγεννηθείο

Πάντι,καιτονΜάιοτοίδιοτοΛονδίνοδέχθηκεεπίθεση.Οιεπι-

δρομέςδενήτανιδιαίτερααποτελεσματικέςσυγκριτικάμετηνπρο-

σπάθειακαιτηνεπένδυσηπουείχεγίνειγιατηνανάπτυξηαυτού

τουνέουιπτάμενουόπλου·παρ’όλααυτά,ταΖέπελινανησύχησαν

τηνκοινήγνώμηκαιηχώρααδυνατούσενααντιπαρατεθείσεαυτή

τηντρομακτικήνέαμορφήπολέμου.ΗΑϊλίνσχεδίαζεαρχικάνα

πάρεικαιταδύοτηςπαιδιάπίσωστηνΙνδία,αλλάηβύθισητου

αμερικανικούκρουαζιερόπλοιουΛουζιτάνια*τονΜάιοαπόγερμα-

* Τογεγονόςστοοποίοαναφέρεταιησυγγραφέαςπροκάλεσεμεγάλοσοκτηνεποχήπουσυνέβη.ΤοRMSLusitania,υπερωκεάνιοναυπήγησηςτου1906,δρομολογήθηκεστηγραμμήΛίβερπουλ-ΝέαΥόρκη.Την1ηΜαΐουτου1915,καιμετονΠρώτοΠαγκόσμιοΠόλεμοναμαίνεταιστην


32

νικόυποβρύχιοτηνέπεισεότιταεπιβατηγάπλοίαδενήτανπια

ασφαλή.Δενμπορούσεναδιακινδυνεύσειτηζωήκαιτωνδύοτης

παιδιών.Γι’αυτόκαιπήρετηναπόφασηναεπιστρέψειστηνΚαλ-

κούταμονάχαμετηΒανέσα,αφήνονταςτονγιοτης,βρέφοςακό-

μη,στηνΑγγλία.Έτσισυνέβη,καιότανήτανσχεδόνενόςέτους,

οΠάντι-ΜάικεγκαταστάθηκεστοΝορθάμπτονσαϊρ,μετονΤζορτζ

καιτηΜάργκαρετΜάρτιν.

ΟίδιοςοΠάντι,παρότιτονέτρωγεηπεριέργεια,ποτέδεν

ρώτησετημητέρατουπώςέγινεκαιγνώρισετουςΜάρτιν.Είχε

δηλώσειότιποτέτουδενσκέφτηκενατηρωτήσει,καιίσωςένα

μέροςαπόόληεκείνητηχρυσαφένιααχλήπουσκέπαζετηνειδυλ-

λιακήπαιδικήτουηλικίαναείχεδιαλυθείανείχεμάθειτηναπά-

ντηση.Τομυστήριοόμωςπαραμένει,ανκαιέναστοιχείοίσωςνα

είναιτοπατρώνυμοτηςκυρίαςΜάρτιν,το«Χάντλαντ»:όνομαπου

μοιραζότανμετηΜέριΧάντλαντ,τηνιδιοκτήτριατουσπιτιούστο

ΈντλεϊςΓκάρντενςόπουείχεγεννηθείοΠάντι.

Καθώςοχρόνοςκυλούσε,οιαναμνήσειςτουαπότοΓουίντον

γίνοντανόλοκαιπιοπράσινεςκαιαγροτικές.Ξεθώριαζανμέσα

τουοιΑποθήκεςΥλικούΠολέμουτουΒασιλικούΣώματος,όπως

καιηπλατείατωνπαρελάσεων,ταμαγαζιά,οιπαμπκαιηκυκλο-

φορίαστηΧάιΣτριτ.Αυτόπουαπέμεινεήτανένα«σκηνικόαπό

Ευρώπη,ξεκίνησεαπότηΝέαΥόρκηπαράτιςπροειδοποιήσειςτωνΓερμανώνότιθατορπιλισθείαπόυποβρύχιαδιότι,όπωςισχυρίζονταν,μετέφερεκρυφάκαικατάπαράβασητωνδιεθνώνκανονισμώνστρατι-ωτικήβοήθειαστηΜεγάληΒρετανία(μετέφερεόντως5.000κιβώτιαφυσιγγίωνκαιμικρήποσότηταάλλωνπυρομαχικών).Δενέγινεαντι-ληπτήηδράσηγερμανικώνυποβρυχίωννοτίωςτηςΙρλανδίαςαπότοβρετανικόΝαυαρχείοκαιστιςδύοκαιτέταρτοτομεσημέριτης7ηςΜαΐου,χωρίςπροειδοποίηση,δέχθηκεδύοτορπίλες(κατάάλλουςμίαμόνον)απότουποβρύχιοU20.Βυθίστηκεμέσασεείκοσιλεπτάμεαπώλειες1.198ανθρώπων,μεταξύτωνοποίωνκαι124Αμερικανοί.Ηβύθισήτουπροκάλεσεδιεθνήκατακραυγήκαικλόνισετηνκοινήγνώ-μηστιςΗνωμένεςΠολιτείες,ενώφαίνεταιπωςέπαιξερόλοστηντελι-κήαπόφασητωνΗΠΑναεμπλακούνστονΠρώτοΠαγκόσμιοΠόλεμοτο1917.(Σ.τ.Μ.)


33

αχυραποθήκες,θημωνιέςκαινεράγκαθα,πουτασκίαζεηαλόη

καιοιχλοεροίκυματισμοίτωνλιβαδιώντουΝορθάμπτονσαϊρ…

έτσιπέρασαεκείναταπρώταχρόνια–χρόνιαπουλένεπωςεπι-

δρούνπάραπολύστηδιαμόρφωσητουχαρακτήραενόςπαιδιού–

περίπουσανχωριατόπουλοπουδενγνώρισεχαλινάρι:Μουέχουν

αφήσειτηνανάμνησηαμέριστηςκαιανόθευτηςχαράς».5

ΗστεναχώριατουΠάντιεπειδήάφησετοΓουίντονδενκράτησε

πολύκαθώςηΑϊλίνεξασφάλισεδώρακαιπαροχέςπουείχανως

στόχονακάνουντοννέοτουκόσμοόσοτοδυνατόνπιοαπολαυστι-

κό.ΑκολούθησεεπίσηςκαιμιαεπίσκεψηστοΡόους,τοφημισμένο

τότεκατάστημαμεπαιδικάείδηστηνΜποντΣτριτ. Έναξύλινο

αλογάκιστεκότανστοκατάστημα,στοοποίοσκαρφάλωνανταπαι-

διάότανέπρεπεναδοκιμάσουνπαντελόνιαιππασίαςπουέφταναν

ωςτογόνατο.ΟΠάντιβγήκεαπ’τομαγαζίμεκάμποσακουτιά

καινούργιαρούχα,ανάμεσάτουςκαιηναυτικήτουστολή,μετην

επιγραφήΑΜ Θωρηκτό Αδάμαστοςγραμμένημεχρυσάγράμματαστην

κορδέλατουκαπέλου,κάτιγιατοοποίοήτανενθουσιασμένος.

Τομεγάλοσπίτιστοναριθμό3τουΠρίμροουζΧιλ,όπουηΑϊλίν

είχεεγκαταστήσειτηνοικογένειάτης,έμοιαζεμεπαλάτισυγκρι-

τικάμετοΓουίντον·βρισκόταντόσοκοντάστονζωολογικόκήπο

πουτιςνύχτεςμπορούσεκάποιοςν’ακούσειτουςβρυχηθμούςτων

λιονταριών.Τοσπίτιήτανδιώροφο,είχεμιαμεγάληπύληόπωςτα

μοναστήριακαιτοπαιδικόδωμάτιοήτανεξοπλισμένομεπαιχνίδια

απότηνΙνδία:μπρούτζινεςφιγούρεςελεφάντωνκαικαμηλώνμε

ροδάκια,μπογιατισμέναπήλινακουκλάκιαμαχαραγιάδωνκαιμα-

χαρανί,εμπόρωνκαικαταστηματαρχών,χορευτώνκαιμουσικών.

ΈναςαπότουςγείτονέςτουςήτανοεικονογράφοςΆρθουρΡάκαμ,

τονοποίοηΑϊλίνείχεπείσειναζωγραφίσειμίααπότιςπόρτεςτου

ισογείου.ΣχεδίασεένατεράστιοδέντρομετονΠίτερΠαννακοι-

μάταισεμιαφωλιάπουλιών,ενώστιςρίζεςτουμιαμικρήομάδα

γλεντζέδωνποντικώνέπινανοέναςστηνυγείατουάλλουχρησι-

μοποιώνταςκούπεςαπόβελανίδια.


34

ΟΠάντιήτανπερίπουέξιετώντηνπρώτηφοράπουείδετον

πατέρατου,οοποίοςείχεέρθεισπίτιμεάδεια.Είχεμιαμεγάλη

επιθυμίανακάνειτηνεπίδειξήτουσεαυτήτηναπίστευταψηλή

καιαπόμακρημορφή,αλλάηΒανέσαείχεπολλάπερισσότερανα

τουδείξει.Μπορούσεναδιαβάζειαπότατέσσεράτης,ενώοαδελ-

φόςτηςακόμηπάσχιζεμεταγράμματα.Οίδιοςντρεπότανγι’

αυτόκαι,προκειμένουνακαλύψειτηβραδύτητάτου,απομνημό-

νευεεκτενήκείμεναταοποίαμετάαπάγγειλεαπόμνήμης:αυτή

ήτανμιαπρώιμηάσκησηηοποίαπρέπειναενδυνάμωσετηνεξαι-

ρετικήμνήμηπουαπέκτησεαργότερα.

Απότηστιγμήπουκατέκτησετηνανάγνωση(μιαέκδοσητων

περιπετειώντουΡομπέντωνΔασώνέκανετηδιαφορά)δενυπήρ-

χεεπιστροφή.ΠολύσύντομαείχεπέσειμεταμούτραστοΟ Πακ

από τον λόφο Πουκ τουΚίπλινγκ,τις Νεράιδες,επίσηςτουΚίπλινγκ,

και–έναβιβλίοπουέσπειρετονκαρπότουπάθουςτουγιατην

Ελλάδα–τουςΉρωεςτουΤσαρλςΚίνγκσλεϊ.«Διάβαζαέωςότουτο

φωςεπαρκούσε,ζούσαμέρεςέξαλλωναναγνώσεωνμεαπαγγελίες

πάνωστοχαλίήστογρασίδι,στιςθημωνιέςήπάνωσταδέντρα,

μέρεςπουκατέληγανσεώρεςμεμοναδικόφωτισμόκάποιομικρό

πορτατίφκάτωαπότασκεπάσματα».Έτσι,καταβρόχθισετοΝησί

των θησαυρών,τηνΑπαγωγή,τηΜαύρη ομορφιά,τηνΥγρή μαγεία, τις

Ιστορίες από τον Σαίξπηρ, τοΤρεις άνδρες σε μια βάρκα, τουςΕραστές του

δάσους τουΜορίςΧιούλετ–μίαρομαντικήιστορίαμειππότες,

δεσποσύνεςκαιερωτικάσκιρτήματα.Τοπάθοςγιαταβιβλίατού

τοκαλλιέργησεκαιηΑϊλίν,στηνοποίαάρεσεεπίσηςναδιαβάζει

δυνατά.Μπορούσεναμιμηθείπολλέςκαιδιαφορετικέςπροφορές

οιοποίεςζωντάνευανταβιβλία,ειδικάτουΝτίκενςκαιτουΣαίξ-

πηρ.ΕπειδήηΑϊλίνδιάβαζεκαιστηΒανέσα,αναπόφευκταμερι-

κάβιβλίαήτανκάπωςπιοπροχωρημέναγιατονΠάντι,οοποίος

όμωςήτανκάτιπαραπάνωαπόπερίεργοςν’ακούσει.Ήτανεπίσης

ένθερμοςτραγουδιστήςκαικαθώςηΑϊλίνέπαιζεπιάνο,εκείνος

επέλεγεκαιτραγουδούσεαπότηντεράστιασυλλογήτηςμεπαρα-

δοσιακάκαιδημοφιλήάσματα.


35

«Τοβιβλίοωςιδιοκτησίαήταντοεπόμενοβήμα»έγραψεοΠά-

ντι.«ΠροκειμένουναξεθυμάνειημανίαμουγιατονΣκοτ,στα

γενέθλιάμουκαικάθεΧριστούγενναμουέδιναντέσσεριςεκδόσεις

τσέπηςτουΚόλινςμεμυθιστορήματατηςσειράςΓουέιβερλι,*ενώ

οπατέραςμουέστελνεπολυτελήέργασχετικάμεζώαήφυτάαπό

τηνΙνδία,τυλιγμέναμέσασεφύλλαφοίνικακαιδεμέναμεκλωστή

τηςΘάκερ&ΣπινκαπότηνΚαλκούταήτηΣίμλα».6

ΗΑϊλίνπίστευεακράδανταστηνκαλήεμφάνισηκαιτοωραίο

παρουσιαστικό:φορούσεζακέτεςκαιφούστεςραμμένεςαπόκα-

λούςράφτεςκαιέναματογυάλιπουκρεμότανστηνάκρημιαςμαύ-

ρηςκορδέλας,τοοποίοοΠάντιέβρισκεπολύεντυπωσιακό.Φο-

βεράσνομπ,τοδίχωςάλλο,καιμεμιαακατανίκητηροπήστονα

επικαλείταιδιάσημαονόματα,πίστευεότιηοικογένειάτηςείχε

πολύπιοευγενικήκαιρομαντικήρίζααπ’ό,τιοιΦέρμορ.Τιςσυ-

νέπειεςμιαςτέτοιαςαντίληψηςυφίστατοοΠάντι,τηφαντασιο-

πληξίακαιτοατίθασοτουοποίουηΑϊλίνσυσχέτιζεμετααγγλο-

ιρλανδικάγονίδιάτου.ΌποτεοΠάντιέπαιρνεσοβαρόήβλοσυρό

ύφος,οΑϊλίντουέλεγε:«Είσαιίδιοςοπατέραςσου».

ΤοναζεικανείςμετονΠάντιδενδιέφερεκαιπολύαπότονα

ζειμεέναάτακτοκουτάβι,παράτιςώρεςπουπερνούσεδιαβάζο-

ντας.ΔενείναιάξιοαπορίαςτοότιηΑϊλίνήτανσυχνάθυμωμένη

καιαγανακτισμένη–ανκαιηαδελφήτου,ηΒανέσα,πίστευεότι

οιτιμωρίεςπουεπέβαλλεημητέρατηςήτανενίοτευπέρμετρα

αυστηρές.Δενήταντόσοταχτυπήματαμετηνπίσωπλευράμιας

βούρτσαςπουπονούσαν:ήτανοτρόποςμετονοποίοτημιαστιγ-

* WaverlyNovels:ΜεγάλησειράβιβλίωντουσερΟυόλτερΣκοτ(1771-1832).«Μπεστσέλερ»στονκαιρότους,όχιμόνοστηΒρετανίααλλάσεόλητηνΕυρώπη.Ηκυκλοφορίατουςξεκίνησετο1814,αλλάοΣκοτπαραδέχθηκεδημοσίωςότιήτανοσυγγραφέαςαυτώντωνβιβλίωντο1827,λίγαχρόνιαπριναπότονθάνατότου.Τοπρώτοαπόαυτάταιστο-ρικάμυθιστορήματαέφερετοντίτλοWaverley, or Tis Sixty Years Since,γι’αυτόκαιταάλλαπουακολούθησανυπογράφονταναρχικάως«ΑπότονσυγγραφέατουΓουέιβερλι».(Σ.τ.Μ.)


36

μήμπορούσεναείναιτρυφερήκαιζεστήκαιτηνεπόμενηπαγερή

καιαπρόσιτη.Μερικέςφορέςτουγυρνούσετηνπλάτηκαιαρνιό-

τανκαιτηνπαρουσίατουακόμα–όχιγιαλίγαλεπτά,αλλάκάποτε

καιγιαώρες.ΗΒανέσατονθυμάται,ακόμακαιστηνηλικίατων

δέκα,νατονυποχρεώνειημητέρατουνακάθεταιστομπροστινό

σκαλοπάτι,γιακάμποσεςώρες,μεμιασαλιάραπερασμένηστον

λαιμότου.

Όποιακιανήταντασφάλματάτηςόμως,ηΑϊλίνπαρέμενεη

πιοδιασκεδαστικήφιγούραστη ζωή του,μιαδιαρκήςπηγή

έμπνευσης. Έγραφεθεατρικάέργακαιονειρευότανπάντοτεότι

μιαμέρακάποιοαπόαυτάταέργαθαανέβαινεστησκηνή,κάτι

πουόμωςδενσυνέβηποτέ.ΟΠάντικοίταξεμερικάαπόαυτά

μετάτονθάνατότηςκαιπαραδέχτηκεότι«δενέλεγανκαιτίποτα».

Είχετηνκλίσηναδίνειχρώμασεόλαταπράγματακαινατακαθι-

στάαξιομνημόνευτα,κιαυτόςτηνπεριέγραφεως«έναορυχείο

παραπληροφόρησης,τοοποίοόμως,αντίνασεκάνειναχάσειςτο

ενδιαφέρονσου,τοτόνωνε».7

Τουείχεπει,γιαπαράδειγμα,ότιηΜαρίαΣτιούαρτείχετόσο

λευκόδέρμακαιτόσολεπτεπίλεπτολαιμόπουέλεγανπωςκαθώς

έπινεμπορούσεκάποιοςναδιακρίνειτοκόκκινοκρασίνακυλάει

στολαρύγγιτης.

ΟιγονείςτηςΑϊλίνεγκατέλειψαντηνΙνδίαμετάτονπόλεμοκαι

αποσύρθηκανστοΜπράιτον,όπουπεριστασιακάεκείνηέπαιρνε

ταπαιδιάγιαναταδούνε.ΜίαφοράμονάχαοΠάντισυνάντησε

τουςπαππούδεςτουαπότηνπλευράτουπατέρατου,ότανοτε-

λευταίοςτονπήρεμαζίμετηΒανέσαγιαφαγητόστοΚλαμπΙστ

ΊντιαΓιουνάιτεντΣέρβις,στοΛονδίνο.ΗΑϊλίνδενήτανεκεί.Τό-

σοεκείνηόσοκαιοΛούιςείχαναποφασίσεινακάνουνλίγοπολύ

οκαθέναςτηζωήτου,μολονότιεμφανίζοντανκάθετόσομαζίσε

κοινωνικέςυποχρεώσειςόσοεκείνοςήτανστοΛονδίνομεάδεια.

ΕκείνηδενεπέστρεψεποτέστηνΙνδίαμετάτονΠρώτοΠαγκόσμιο

Πόλεμο.

Στιςαρχέςτηςδεκαετίαςτου’20,ηΑϊλίννοίκιασετοΑγρόκτη-


37

μαΒίκαρετζστοΝτόντφορντ:έναμικροσκοπικόχωριουδάκιστον

πάτομιαςδασωμένηςκοιλάδας,κάπουτέσσεραχιλιόμετραδυτικά

απότοΓουίντον,όπουοΠάντιείχεζήσειμετουςΜάρτιν. Ένα

φαρδύρέμακυλούσεπλάιστονμοναδικόδρόμο,τερματίζοντας

σεμιαμικρήκοίτηστημίαάκρητουχωριού·στηνάλληάκρητου

βρισκότανμιαπαμππουλεγότανΚύκνος,πιογνωστήωςΒρόμικη

Πάπια,όπουοιεπισκέπτεςφιλοξενούντανμιαςκαιτοαγρόκτημα

ήταντόσομικρό.ΕκείηΑϊλίνκαιταπαιδιάτηςπέρασανταπερισ-

σότεραΧριστούγεννακαιτιςδιακοπέςτουςέωςτο1930.ΟΠάντι

πρέπειναεπισκεπτότανκάθετόσοτουςΜάρτιν,διότιηΑϊλίνείχε

διατηρήσειεπαφήμαζίτουςκαιθυμότανότιπήγεναδειτους

Τέσσερις ιππότες της Αποκαλύψεως μαζίμετηΜάργκαρετ,μιαταινία

πουπροβλήθηκεγιαπρώτηφοράτο1921.Αλλάηπαλιάμαγεία

είχεχαθείκαικαμίαάλληανάμνησητηςΜαμάςκαιτουΜπαμπά

Μάρτινδενέχειδιασωθεί.

ΎστερααπόμερικάτρίμηνασεένασχολείοπουλεγότανΓκόρ-

ντονΧολ,στηνάλλημόλιςπλευράτουΡίτζεντ’ςΠαρκαπότοΠρίμ-

ροουζΧιλ,οΠάντικαιηΒανέσαστάλθηκανσεέναίδρυμαστο

ΓουέστΜπάιφλετ,στοΣάρεϊ,πουλεγόταν«ΟιΓκέιμπλ».Ωστόσο,

παρότιεπέδειξεμιαπρώιμηκλίσηστηναγγλικήγλώσσακαιτην

ιστορία,οΠάντιδενήτανπαιδίπουμπορούσεεύκολαναχειραγω-

γηθεί.Απότημία,τουάρεσεναπροοδεύεικαιναεντυπωσιάζει

τονκόσμο·αλλάμιαροπήπροςτηνπαρέκκλισηπαραμόνευεπά-

ντοτεκάτωαπότηνεπιφάνεια,έτοιμηνααναποδογυρίσειμέσασε

μίαστιγμήκάθετουπροσπάθειαγιαευπρέπεια.Περιγράφοντας

τονεαυτότουστοΗ εποχή της δωρεάς,γράφει:«Άκακοςεξωτερικά,

πιοεμφανίσιμοςτώρα,μεδροσερήαυθόρμητηομιλητικότητα,

στηναρχήκέρδιζααμέσωςτησυμπάθειατωνάλλων.Μόλιςόμως

άρχιζανναβγαίνουνστηφόραοιπαλαιότερεςκαταβολέςμου,εκεί-

νεςοιεφήμερεςχαρέςάρχισανναμοιάζουνμεκυνικόλούστρο

προορισμένονακαμουφλάρειτονδιαβολάκοπουκαραδοκούσε

απόκάτω».8

ΤοπρώτοκανονικότουσχολείοήταντοΣεντΠίραν’ς,έναπρο-


38

παρασκευαστικόσχολείογιααγόριακοντάστοΜέιντενχεντ.Ο

ΛούιςΦέρμορτοεπέλεξεδιότι,σεαντίθεσημεάλλατέτοιασχολεία

εκείνητηνεποχή,έδινεπροτεραιότητασεεπιστημονικάθέματα

καιοιμαθητέςτουπήγαινανσεσχολείαόπωςτοΆουντλκαιτο

Χέιλμπουρι,γνωστάγιατουςεπιστήμονεςκαιτουςμηχανικούς

πουαποφοιτούσαν.Τοπρόβλημαήτανότι,σεαντίθεσημετον

Λούις,οΠάντιδενέβρισκεμεγάλοενδιαφέρονστιςεπιστήμες,

μάλισταήτανιδιαίτερακακόςσεαυτάταμαθήματα,ενώταλατι-

νικά,ηιστορία,τααγγλικά,σταοποίααρίστευε,δενέχαιρανυψη-

λήςεκτίμησηςστοΣεντΠίραν’ς.ΟΠάντιήτανδυστυχήςκαιαπε-

χθανότανταομαδικάπαιχνίδιαπουθεωρούνταντόσοζωτικής

σημασίαςστηδιαμόρφωσητουχαρακτήραενόςνεαρούΆγγλου.

ΠεριέγραψετοΣεντΠίραν’ςωςέναμέροςγεμάτο«μεσύνεργατου

κρίκετ»,ενώμισούσειδιαίτερατονδιευθυντή,τονταγματάρχη

Μπράιαντ,«οοποίοςκάθετόσομαςέδερνε».9

ΈναμικρόγεγονόςαπότηνεποχήπουέζησεστοΣεντΠίραν’ς

αξίζειτονκόπονααναφερθείδιότιδείχνειμεπόσηπροθυμίαο

Πάντιεξιδανίκευετουςανθρώπους,συνδυάζοντάςτουςμεκάποια

ιστορία,χάριντηςοποίαςπεριβάλλοντανξαφνικάαπόμιακάποια

αίγλη.ΑκούγοντανφήμεςστοσχολείοότιοΆντονιΓουέστ,ένας

απότουςελάχιστουςφίλουςτουΠάντι,ήτανμπάσταρδος.ΟΠάντι

αγνοούσεεντελώςότιοΆντονιΓουέστήταντονόθοπαιδίτου

συγγραφέαΧ.Τζ.ΓουέλςκαιτηςΡεβέκκαΓουέστ,ωστόσοτογε-

γονόςτονεντυπωσίασεπολύ.Γιατησαιξπήρειαφαντασίατου,το

γεγονόςότιοΓουέστήτανέναμπάσταρδοσήμαινεότισχεδόνσί-

γουραέτρεχεβασιλικόαίμαστιςφλέβεςτου.

ΟΦέρμορέβρισκεσυχνάτονμπελάτουεπειδήήταναφηρημέ-

νος,άτακτος,επιδειξιομανής,ετοιμόλογος,αδιάφοροςμεταπρο-

σωπικάτουαντικείμενα,μεαποτέλεσμαναταχάνειεύκολα,ενώ

υπέπιπτεακόμασεσωρείαατασθαλιώνπουσυνήθωςαπαντούν

στονκόσμοτωνμαθητώντουδημοτικού,τιςοποίεςόμωςοταγ-

ματάρχηςΜπράιαντανήγεσεθανάσιμααμαρτήματα.Δενκατά-

φερεναεμφυσήσειμιακάποιαπειθαρχίαστονμαθητήτου,κατόρ-

Documents

Περιεχόμενα - assets.metaixmio.grassets.metaixmio.gr/images/evdoxos/41958321.pdf17. Στην Αφρική και την iταλία 443 18. Επίσκεψη στη Ρουμανία