ХИМИ 2006 · 2015. 11. 14. · 8 Боловсролын Үнэлгээний Төв 26. р дэд түвшинд электронуудыг байрлуулахдаа Хундын

5

ХИМИ

2006

6

Боловсролын Үнэлгээний Төв

ХУÂИЛБАÐ A

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭСЭГ

Санамж: Нэгдүгээр хэсэг нь тус бүр 1 оноотой 48 тестээс бүрдэнэ.

32 - 48-р тестүүдийн хувьд 1 асуултанд 2-3 тест харгалзаж байгааг анхаараарай.

1. Дараахаас аль нь нийлмэл бодисыг тодорхойлж байна вэ?A. Өөр, өөр төрлийн атомуудаас тогтсон бодисB. Нэг төрлийн атомуудаас тогтсон бодисC. Нэг төрлийн молекулуудаас тогтсон бодисD. Өөр, өөр төрлийн молекулуудаас тогтсон бодисE. Àль нь ч биш

2. Àль тохиолдолд зөвхөн хийн молекулууд бичсэн вэ?A. H; O B. 2H; O2 C. H3; O3 D. 2H; 2O E. H2; O2

3. Натрийн тетраборат дахь /Na2B4O7/ бор хэдэн валенттай вэ?A. III B. IV C. VI D. V E. II

4. Натрийн сульфатын давсны молекулд хичнээн ширхэг пи /π/ холбоо агуулагдах вэ?A. 2 B. 4 C. 6 D. 7 E. 8

5. H2SO4 + NaOH = ? + ? + Q ямар төрлийн урвалын схем вэ?A. Нэгдэх B. Солилцох C. ХалалцахD. Задрах E. Эндотермийн

6. Идэмхий натрийн усан уусмал дээр фенолфталейн нэмэхэд ямар өнгө үзүүлэх вэ?A. Хөх B. Өнгөгүй C. Шар D. Ягаан E. Óлаан

7. Хоолны давсны 20%-ийн 200 гр уусмал бэлтгэхэд шаардлагатай давсны массыг олно уу?.A. 20 гр B. 40 гр C. 160 гр D. 180 гр E. 100 гр

8. Дараах эгнээнүүдээс алинд нь зөвхөн хоёр суурьт хүчлүүд байна вэ?A. CO; Cl2O; Ag2O B. HCOOH; H2CO3; H3PO4 C. H2S; H2SO4; H2SiO3 D. Ca (OH)2; Ba (OH)2 ; Zn(OH)2 E. HNO2; HCl; HF

9. Àль нь нэг суурьт ханасан спиртийн ерөнхий томьёо вэ?A. CnH2n+1OH B. CnH2n +1O2

C. CnH2n O D. CnH2n-1OH E. CnH2n+1COOH

10. Óусмалд фосфат ион (PO43-) байгаа эсэхийг шалгахдаа дараах уусмалуудаас алийг нь ашиглаж болох вэ?

A. NaNO3 B. H2SO4 C. AgNO3D. NH4NO3 E. K2SO4

11. Àль нь лабораторийн нөхцөлд нүүрсхүчлийн хий гарган авах аргын урвал вэ?A. NaHCO3+H2 SO4 B. (NH4)2CO3 C. СаСОз+HCl D. СаСОз

E. С+О2

12. Àль элементийн атомын электронт бүтэц нь ... 3s2 байх вэ?

A. X I II III IV V VI VII VIII

H He

Y Z

X T V

B. TC. YD. VE. Z

13. Àвогадрогийн тоог /6.023*1023/ A үсгээр тэмдэглэвэл, 4.5 гр усанд хичнээн ширхэг молекул агуулагдах вэ?À. 4.5 A B. À/2 С. A/4 D. A/18 E. A

Химийн хичээлийн äаалгавар - 2006

7

14. Химийн элементүүдийн үелэх системд эзлэх байрыг үндэслэн аль нь хамгийн бага харьцангуй цахилгаан сөрөг чанартай болохыг тодорхойлно уу?

A. Кальци I A II A III A4 Ca Ga5 Rb Sr In

B. РубидиC. СтронциD. ГаллиE. Инди

15. Эдгээр элементүүд нь үелэх системийн нэг бүлэгт оршдог бол 6C-14Si-32Ge-50Sn гэсэн эгнээний дагуу металл биш шинж хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?

A. Áуурна B. Өснө С. Өөрчлөгдөхгүй D. Өсөөд буурна E. Áyypaaд өснө

16. Хүхэрлэг хүчлийн диссоциацийн тогтмолыг аль тохиолдолд зөв илэрхийлсэн байна вэ?

A. B. C.

D. E.

17. C3H8 - C3H4 - C3H6 гэсэн эгнээний дагуу буцлах температурын холбогдол өөрчлөгдөх зүй тогтлыг зөв илэрхийлсэн графикийг сонгоно уу?

8

6

4

2

0 0

1

2

3

4

58

6

4

2

0

8

6

4

2

00

1

2

3

4

5

6

7A. B. C. D. E.

18. Карбон хүчил /RCOOH/болон анхдагч амин /RNH2/-ын хоорондын урвалаар юу үүсэх вэ?A. Нийлмэл эфир B. Энгийн эфир С. ПептидD. Tиoл E. Хүчлийн ангидрид

19. Нэгэн нүүрсустөрөгчийн агаартай харьцуулсан нягт нь 2,9 бөгөөд түүнд устөрөгчийн эзлэх хувь нь 14.28 бол ямар нүүрсустөрөгч вэ? /Àгаарын дундаж молекул масс 29/

A. Пентан B. Пентен С. Гексен D. Гексан E. Гексин

20. 2Na + 2CH3Cl = 2NaCl + A гэсэн урвалд 2.3 гр натри орсон бол урвалаас ямар /À/ бодис, хэдэн грамм үүссэн бэ?A. C2H4; 2.8 гр B. CH4; 1.6 гр С. C2H6; 3.0 грD. C2H4; 1.4 гр E. C2H6; 1.5 гр

21. 2N2(хий) + О2(хий )= 2N2O(хий) - 163.2 кЖ гэсэн урвалд 7 гр азот орсон бол урвалаар шингээгдэх дулааныг тооцоол.

A. 20.4 Ж B. 20.4 кЖ С. 16.32 кЖ D. 16.32 Ж E. 163.2 кЖ

22. Натрийн карбонатын усан уусмалын электролизоор электродууд дээр ямар, ямар бодис ялгарах вэ?A. Катод дээр Na; анод дээр О2 B. Катод дээр Na; анод дээр СО2С. Катод дээр H2; анод дээр СО2 D. Катод дээр H2; анод дээр О2E. Катод дээр H2; анод дээр СО

23. Калийн сульфатын давсны усан уусмалын pH, орчин ямар байх вэ?À. рН > 7; хүчиллэг Â. рН > 7; шүлтлэг С. рН < 7; хүчиллэгD. рН < 7; шүлтлэг Е. рН = 7; саармаг

24. С1Н2 = С2Н – С3Н (С7Н3) – С4 ≡ С5 – С6Н3 гэсэн молекулын 1 болон 3 дугаартай нүүрстөрөгчийн атомууд ямар, ямар эрлийзжилттэй байна вэ?

A. C1 - sp3; C3-sp2 B. C1 - sp3; C3 - sp C. C1 - sp2; C3 - sp3

D.C1 - sp2; C3-sp2 E. C1 - sp2; C3 - sp25. C5H3 - C

4H(CH3) - C3H=C2(CH3) - C

1H3 нэгдлийг ИЮПÀК нэршлийн дүрмийн дагуу нэрлэ.A. 2, 4-диметилпентен-2 B. 2, 4-диметилпентен-3 С. 4- метилизогексен-3D. 2-метилизогексен-2 E. Изогептен-2

8


26. р дэд түвшинд электронуудыг байрлуулахдаа Хундын дүрмийг зөрчсөн тохиолдлыг заана уу.A. pх

1 py1p z

1 B. pх2 py

1p z1 C. px

2 py 2pz1

D. pх1 py

1p z0 E. px

2 py0 pz

2

27. Si; SiH4; SiO2 гэсэн нэгдлүүддээ цахиур тус тус ямар исэлдэхүйн хэм үзүүлэх вэ?A. –4; 0; +5 B. 0; –4; +5 C. 0; –4; +4D. +3; 0; +2 E. +3; –4; + 4

28. Дараах нэгдлүүдээс аль, аль нь бромын усны өнгийг арилгах вэ?1. CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3 2. CH2 = CH – CH3

3. CH3 – CH2 – CH2 – OH 4. СН ≡ С – СН2 – СН2 – СН3 5. СН2 = СН – СН = СН3 6. СН3 – O – СН2 – СН3

A. 1; 2; 3 B. 1; 3; 4 C. 1; 5; 6D. 2; 4; 5 E. 2; 5; 6

29. Нүүрстөрөгчийн атом бусад элементийн атомтай холбогдох тохиолдлуудыг өгчээ. Элементүүдийн харьцангуй сөрөг чанарыг үндэслэн холбоонуудыг туйлшралын буурах дараалалаар байрлуулна уу.1. С – O 2. C – Cl 3. C – SЭлементүүдийн харьцангуй цахилгаан сөрөг чанарын утга: С – 2.5; О – 3.5; Cl – 2.8; S – 2.6

A. 2; 1; 3 B. 2; 3; 1 C. 3; 1; 2 D. 3; 2; 1 E. 1; 2; 3

30. Дараах нэгдлүүдээс аль нь цис-транс изомергүй вэ?A. 4 - метилпентен - 2 B. Áутен - 2 C. 2 - метилпропен - 1D. Гексен - 3 E. 3 - метилпентен - 2

31. 2CH3Cl A Á B гэсэн хувирлын шат бүрт үүсч байгаа À, Á, Â бодисуудыг нэрлэ.

A. Метан; ацетилен; этанол B. Этан; цууны альдегид; цууны хүчилC. Этан; этилен; цууны хүчил D. Метан; этан; цууны альдегид E. Этан; этилен; этанол

Äоорх асуултанä 32; 33-р тестүүä харгалзана.Хоёр валенттай металлын нитратын харьцангуй молекул масс нь 164 бол металлын харьцангуй атом массыг олно уу?

32. Нитрат-ионы харьцангуй молекул масс нь:A. Мг = 124 м.а.н B. Мг = 124 грамм C. Мг = 62 м.а.нD. Мг = 62 грамм E. Мг = 100 м.а.н

33. Металлын харьцангуй атом массыг олбол:A. Ar = 102 м.а.н B. Ar = 102 грамм C. Ar = 40 граммD. Ar =40 м.а.н E. Ar = 64 м.а.н

Äоорх асуултанä 34, 35-р тестүүä харгалзана.Áайгальд литийн Li-6- Li-7 гэсэн хоёр изотоп 7.5, 92.5 харьцаатай оршдог бол литийн дундаж атом массыг олно уу?

34. Литийн дундаж атом массыг тооцоолох томъёог бичвэл:

A. B.

C. D.

E.

35. Литийн дундаж атом масс нь:A. 6.075 B. 6.925 С. 6.7 D. 6.5 E. 6.9


9

Äоорх асуултанä 36, 37-р тестүүä харгалзана.Àзотын хүчлийн диссоциацийн зэрэг 92% бол хүчлийн 300 молекул тутмаас хэд нь ион болон задарсан бэ?N - нийт молекулын тоо, n - задарсан молекулын тоо

36. Диссоциацийн зэрэг олох томъёог бичвэл:

A. B. C.

D. E.

37. Ион болон задарсан молекулын тоог олбол:A. 326 B. 92 C. 24 D. 324 E. 276

A2(хий)+2B2(хий)= 2AB 2(хий) гэсэн урвалын À,Â бодисуудын концентрацийг 3 дахин нэмэгдүүлэхэд урвалын хурд хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? Дээрх тэгшитгэлийг ашиглан 38, 39-р тестүүдэд хариулт өгнө үү.

38. Дээрх урвалын хувьд масс үйлчлэлийн хууль дараах байдлаар бичигдэнэ:A. V = K[A2]

2[B2]2 B. V = K[A2]

2[B2] С. V = K[A2][B2]D. V = K[A2][B2]

2 E. V = K[A2][2B2]39. A ,B бодисуудын концентрацийг 3 дахин нэмэгдүүлэхэд урвалын хурд нь:

A. 27 дахин өснө B. 9 дахин өснө С. ӨөрчлөгдөхгүйD. 9 дахин буурна E. 27 дахин буурна

Äоорх асуултанä 40, 41, 42-р тестүүä харгалзана.Хром (III)-ын нитратын уусмалын молийн концентрац нь 0.1 М бол түүний нормаль концентрац хэдтэй тэнцүү вэ? Ar (Cr) = 52

40. Давсны эквивалент молийн массыг олбол:A. 79.33 гр/экв-моль B. 238 гр/экв-моль С. 119 гр/экв-мольD. 80.33 гр/экв-моль E. 88 гр/экв-моль

41. 1000 мл уусмал дахь давсны массыг олбол:A. 238 гр B. 11.9 гр С. 7.966 гр D. 23.8 гр E. 2.38 гр

42. Óусмалын нормаль концентрацийг олбол:A.0.3 N B. 1.0 N C. 0.03 N D. 0.1 N E. 3.0 N

Äоорх асуултанä 43 - 45-р тестүүä харгалзана.

BaCl2

Na2SO4BaCl2-ын уусмал дундуур цахилгаан гүйдэл нэвтрүүлээд Na2SO4-ын

уусмалаас дусал, дуслаар нэмэхэд чийдэнгийн гэрэл бүдгэрсээр байв. Гэвч Na2SO4 -ын уусмалаас үргэлжлүүлэн нэмэхэд гэрэл нь тодорсоор жигд болов. Энэ үзэгдлийн шалтгааныг тайлбарлана уу.

43. Óусмалд ... гэсэн урвал явагдсанаас болж гэрэл бүдгэрсэн байна.A. B. C. D. E.

44. Чийдэнгийн гэрэл эргээд тодорсны шалтгаан нь ... гэсэн хувирал болно.À. Â.

C. D.

Е.

45. Дээр дурьдсан үзэгдлийг графикаар дүрсэлбэл: /Áосоо тэнхлэгт чийдэнгийн гэрлийн эрчим, хэвтээ тэнхлэгт нэмсэн натрийн сульфатын уусмалын эзэлхүүн/

A. B. C. D. E.

10


Äоорх асуултанä 46, 47, 48-р тестүүä харгалзана.N2(хий)+ 3H2(хий) 2NH3(хий)+ Q гэсэн урвалын системд тэнцвэр тогтжээ. Химийн тэнцвэрийн тухай ойлголтоо ашиглан дараах асуултуудад хариулна уу.

46. Тэнцвэр тогтсон үед шулуун ба буцах урвалын хурдны харьцаа ямар байх вэ?A. Шулуун урвалын хурд нь ихB. Áуцах урвалын хурд нь ихC. Шулуун ба буцах урвалын хурд тэнцүүD. Шулуун урвалын хурд буцах урвалын хурдаас 1.5 дахин ихE. Áуцах урвалын хурд шулуун урвалын хурдаас 1.5 дахин их

47. Системийн тэнцвэрийг бүтээгдэхүүн бодис үүсэх чиглэлд шилжүүлэхийн тулд урвалын нөхцлийг хэрхэн өөрчлөх вэ?

A. Даралтыг нэмэгдүүлэх B. Савны эзэлхүүнийг нэмэгдүүлэхC. Температурыг нэмэгдүүлэх D. Àзотын концентрацийг бууруулахE. Катализатор нэмэгдүүлэх

48. Системийн тэнцвэрийг эх бодис үүсэх чиглэлд шилжүүлэхийн тулд урвалын нөхцлийг хэрхэн өөрчлөх вэ?A. Даралтыг нэмэгдүүлэх B. Савны эзэлхүүнийг багасгахC. Температурыг бууруулах D. Àзотын концентрацийг бууруулахE. Катализатор нэмэх

ХÎЁÐÄУГААÐ ХЭСЭГ

Санамж: Хоёрдугаар хэсэг нь нийт 12 оноотой, 3 даалгавараас бүрдэнэ. Даалгавруудын хариуг шаблон дээр бөглөхдөө дараах зүйлсийг анхаараарай. - Óрвалын тэгшитгэл, томъёонд бичилгүй орхидог 1-ийн цифрийг тэмдэглэнэ. - Áодлого бодох явцад бутархай хариу гарвал бүхэлд шилжүүлэн тооцно. - Хоёр, гурав оронтой тоог бүхэлээр нь 1 тоо гэж оноо өгнө.Жишээ: (kno) = 567.89 /гурван оронтой тоо/ гарсан тохиолдолд k = 5; n = 6; o = 8 /тоон хариу нь бутархай тул түүнийг бүхэлд шилжүүлсэн бөгөөд таслалын арын тоо 5-аас их учир бүхэл хэсгийг 1-ээр нэмэгдүүлж тооцсон байна/ гэсэн үг юм.

2.1-р äаалгавар. Исэлäэн ангижрах урвал (3 оноо)Танд натрийн сульфитыг калийн перманганатаар исэлдүүлэх урвалын эх болон бүтээгдэхүүн бодисуудыг өгчээ. Óрвалын тэгшитгэлийг тэнцүүлж a , b , c коэффициентүүдийн оронд тохирох тоонуудыг олно уу?

a Na2SO3 + b KMnO4 + c H2SO4 = Na2SO4 + ? + K2SO4 + H2O

2.2-р äаалгавар. Анги хооронäын изомер (4 оноо)C5H10O гэсэн хялбар томъёонд тохирох изомерүүд нь альдегидын ба кетоны ангийн нэгдлүүд байж болох юм. Тэгвэл ийм хялбар томъёогоор илэрхийлэгдэх альдегид /а/ кетон /b/ тус бүр хэд хэдэн ширхэг байх вэ? /гэрлийн, цис-транс, орон зайн, конформацийн изомерүүдийг тооцохгүй/

2.3-р äаалгавар. Химийн тооцоот боäлого (5 оноо)Нэг валенттай металлын оксидынх нь массын 17%-ийг хүчилтөрөгч эзэлдэг. Тэр металлын суурь /Ma (OH)b/-ийн 20%-ийн 750 мл (ρ = 1.2 г/мл) уусмалд электролиз явуулжээ. Анод дээр хэвийн нөхцөлд 112 литр хий ялгарах үед электролизыг зогсоов.1. Металлын гидроксидын томъёо (аb)-г олно уу?2. Àнхны уусмал дахь металлын гидроксидын масс /m = (cde) гр/-ыг олно уу?3. Электролизын дараа үлдсэн уусмалын процентын концентрац /C% = (fg)/-ийг тооцоолно уу?


11

ХУÂИЛБАÐ Â

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭСЭ Г



1. Дараахаас аль нь цэвэр бодисыг тодорхойлж байна вэ?A. Өөр, өөр төрлийн атомуудаас тогтсон бодис B. Нэг төрлийн атомуудаас тогтсон бодисC. Нэг төрлийн молекулуудаас тогтсон бодис D. Өөр, өөр төрлийн молекулуудаас тогтсон бодисE. Àль нь ч биш

2. Àль тохиолдолд зөвхөн хийн молекулууд бичсэн вэ?A. H; O B. 2H; O2 C. H3; O3 D. 2H; 2O E. H2; O2

3. Магнийн пирофосфат дахь /Mg2P2O7/ фосфор хэдэн валенттай вэ?A. VI B. V C. II D. IV E. III

4. Кальцийн нитратын давсны молекулд хичнээн ширхэг пи /π/ холбоо агуулагдах вэ?A. 2 B. 4 C. 6 D. 7 E. 8

5. CaO + H2O = ? + Q ямар төрлийн урвалын схем вэ?A. Нэгдэх B. Солилцох C. ХалалцахD. Задрах E. Эндотермийн

6. Идэмхий калийн уусмал дээр метилоранж нэмэхэд ямар өнгө үзүүлэх вэ?À. Өнгөгүй Â. Óлаан С. Шар D. Ягаан Е. Хөх

7. 200 гр уусмалд 60 гр давс агуулагддаг бол уусмалын процентын концентрацийг олно уу? À. 20% Â. 30% С. 160% D. 180% Е. 100%

8. Дараах эгнээнүүдээс алинд нь зөвхөн дундын давсууд байна вэ?A. K2SO4; Na3PO4; Ca(NO3)2 Â. HCl; NaCl; AgClC. MgCO3; KHSO4; SiO2 D. Са (НСO3)2; Na2HPO4; Ba(HSO4)2

E. Zn(OH)NO3; AlCl3; Fe2(SO3)39. Àль нь ханасан кетоны ерөнхий томъёо вэ?

A. СnН2nО Â. CnH2n-1OH С. CnH2n+1ОНD. СnН2n+1O Е. CnH2n+1СООН

10. Óусмалд сульфат-ион (SO42-) байгаа эсэхийг шалгах дараах уусмалуудаас алийг нь ашиглаж болох вэ?

A. HNO3 B. H2S С. ÂаС12 D. NaCl Е. КОН11. Лабораторийн нөхцөлд хүчилтөрөгчийг гарган авдаг арга аль нь вэ?

A. B. C.

D. E. 12. Àль элементийн атомын электронт бүтэц нь ... 2p3

байх вэ?A. X

I II III IV V VI VII VIII

н He

Z

X ¯ Ò V

B. Т C. Ү D. V E. Z

13. Àвогадрогийн тоог /6.023*1023/ À үсгээр тэмдэглэвэл, À/2 ширхэг хүчилтөрөгчийн молекул нь хичнээн грамм болох вэ?

À. 48 гр Â. 32 гр С. 16 гр D. 96 rp Е. 64 гр14. Химийн элементүүдийн үелэх системд эзлэх байрыг үндэслэн аль нь хамгийн их харьцангуй цахилгаан

сөрөг чанартай болохыг тодорхойлно уу?A. Àрсени IVA VA VIA

2 As Se3 Sn Sb Te

B. Селен C. Цагаан тугалгаD. СурьмаE. Теллур

12


15. Эдгээр элементүүд нь үелэх системийн нэг үед оршдог бол 12Mg-13Al-14Si-15P, гэсэн эгнээний дагуу металл биш шинж хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?

A. Áуурна B. Өснө С. ӨөрчлөгдөхгүйD. Өсөөд буурна Е. Áуураад өснө

16. Хүхэртустөрөгчийн хүчлийн диссоциацийн тогтмолыг аль тохиолдолд зөв илэрхийлсэн байна вэ?

A. B. C.

D. E.

17. C5H12 – C3H8 – CH4 гэсэн эгнээний дагуу буцлах температурын өөрчлөгдөх зүй тогтлыг зөв илэрхийлсэн графикийг сонгоно уу?

8

6

4

2

0 0

1

2

3

4

58

6

4

2

00

1

23

456

7 8

6

4

2

0

A. B. C. D. E.

18. Карбон хүчлийн /RCOOH/ хоёр молекул хоорондын урвалаар юу үүсэх вэ?A. Нийлмэл эфир B. Энгийн эфир С. ПептидD. Тиол E. Хүчлийн ангидрид

19. Нэгэн нүүрсустөрөгчийн агаартай харьцуулсан нягт нь 3.31 бөгөөд түүнд устөрөгчийн эзлэх хувь нь 12.5 бол ямар нүүрсустөрөгч вэ? /Àгаарын дундаж молекул масс 29/

A. Гексан B. Гексен С. Гептен D. Гептин Е. Гептан20. Al4C3 + 12H2O = 4Al(OH)3 + 3Á гэсэн урвалд 28.8 гр хөнгөнцагааны карбид орсон бол урвалаас ямар /Á/

бодис, хэдэн грамм үүссэн бэ?A. CH; 9.6 B. C2H2; 5.2 C. C2H6; 6.0D. CH4; 14.4 F. C2H2; 10.4

21. 4Al(хат) + 3O2(хий) = 2Al2O3(хат) - 3351.4кЖ гэсэн урвалд 9.6 гр хүчилтөрөгч орсон бол урвалаар шингээгдсэн дулааныг тооцоолно уу?

A. 335.14 кЖ B. 335.14 Ж С. 1005.42кЖD. 670.28 кЖ E. 1.005 кЖ

22. Мөнгөний нитратын усан уусмалын электролизоор электродууд дээр ямар, ямар бодис ялгарах вэ?A. Kaтод дээр Ag; анод дээр O2 B. Kaтод дээр Ag; анод дээр NO2 С. Катод дээр Ag; анод дээр H2 D. Kaтод дээр H2; анод дээр O2 Е. Катод дээр H2; анод дээр NO2

23. Цайрын нитратын давсны усан уусмалын pH, орчин ямар байх вэ?A. pH = 7; саармаг B. pH > 7; шүлтлэг C. pH < 7; хүчиллэгD. pH < 7; шүлтлэг E. pH > 7; хүчиллэг

24. C1H2 = C2H – C3H – C4 ≡ C5 – C6H3 |

C7H3

гэсэн нэгдлийн 4 болон 6 дугаартай нүүрстөрөгчийн атомууд ямар, ямар эрлийзжилттэй байна вэ?

A. C4 - sp2; C6 - sp B. C4 - sp; C6 - sp3 C. C4 - sp; C6 - sp2

D. C4 - sp3; C6 - sp E. C4 - sp3; C6 - sp2

25. CH3 – CH2 – C(CH3) = C(CH3) – CH3 нэгдлийг ИЮПÀК нэршлийн дүрмийн дагуу нэрлэ.À. 2-метилизогексен-2 B. 3, 4-диметилпентен-2 С. 3-метилизогексен-2D. 2, 3-диметилпентен-2 Е. Изогептен -2

26. р дэд түвшинд электронуудыг байрлуулахдаа Хундын дүрмийг зөрчсөн тохиолдлыг заана уу.À. pх

2 py2 p z

1 B. px1 py

1 pz1 C. px

1 py2 pz

0

D. px1 pу

1 pz0 E. px

2 py1 pz

1

27. C; CH4; CO гэсэн нэгдлүүддээ нүүрстөрөгч тус тус ямар исэлдэхүйн хэм үзүүлэх вэ?À. –4; 0; +3 B. +3; –4; +3 C. –4; 0; + 2D. 0; –4 ; +2 Е. 0; –4; + 3


13

28. Дараах нэгдлүүдээс аль, аль нь металл натритай урвалд орох вэ?1. CH3 – CH2 – CH2 – OH 2. CH – CH2 – CHO 3. CH3 – O – CH2 – CH34. C6H5OH 5. НСООН 6. CH3 – CH2 – CH3À. 1; 2; 3 B. 4; 5; 6 C. 1; 3; 6 D. 2; 3; 6 Е. 1; 4; 5

29. Óстөрөгчийн атом бусад элементийн атомтай холбогдох тохиолдлуудыг өгчээ. Элементүүдийн харьцангуй сөрөг чанарыг үндэслэн холбоонуудыг туйлшралын өсөх дарааллаар байрлуулна уу.1. Н – 0 2. H – N 3. H – CЭлементүүдийн харьцангуй цахилгаан сөрөг чанарын утга: H – 2.1; O – 3.5; N – 3.0; C – 2.5

À. 2; 1; 3 B. 2; 3; 1 C. 3; 1; 2 D. 1; 2; 3 Е. 3; 2; 1

30. Дараах нэгдлүүдээс аль нь цис- транс изомергүй вэ?À. 3- метилпентен-2 B. 4-метилпропен- 2 C. Гексен-1D. Гексен-2 Е. Гексен-3

31. 2CH4 гэсэн хувирлын шат бүрт үүсэх A, Á, Â, бодисуудыг нэрлэ.

A. Этан; метан; хлорметан B. Àцетилен; бензол; хлорбензолC. Этилен; бензол; гексахлорциклогексан D. Этан; этилен; хлорэтанE. Àцетилен; бензол; гексахлорциклогексан

Äоорх асуултанä 32; 33-р тестүүä харгалзана.Нэг валенттай металлын карбонатын харьцангуй молекул масс нь 138 бол металлын харьцангуй атом массыг олно уу?

32. Карбонат-ионы харьцангуй молекул масс нь:À. Mr = 60 грамм B. Mr = 60 м.а.н C. Mr = 99 м.а.нD. Mr = 99 м.а.н Е. Mr = 108 м.а.н

33. Металлын харьцангуй атом массыг олбол:À. Àr = 30 м.а.н Â. Àr = 78 м.а.н С. Àr = 39 граммD. Àr =78 грамм Е. Àr = 39 м.а.н

Äоорх асуултанä 34-35-р тестүүä харгалзана.Áайгальд калийн К - 39, К - 41 гэсэн хоёр изотопууд 93:7 харьцаатай оршдог бол калийн дундаж атом массыг олно уу?

34. Калийн дундаж атом массыг тооцоолох томъёог бичвэл:

A. B. C.

D. E.

35. Калийн дундаж атом масс нь:À.40 Â. 40.86 С. 39 D. 39.14 Е. 41

Äоорх асуултанä 36, 37-р тестүүä харгалзана.Хүхрийн хүчлийн диссоциацийн зэрэг 58% бөгөөд 116 молекул нь ион болон задарсан бол нийт хичнээн молекул байсан бэ? N - нийт молекулын тоо, n - задарсан молекулын тоо

36. Диссоциацийн зэрэг олох томъёог бичвэл:A. B. C.

D. E.

37. Нийт молекулын тоог олбол:A. 100 B. 200 C. 67 D. 232 E. 58

14


3À2(хий) + Â2(хий) = 2A3B(хий) гэсэн урвалын Â бодисын концентрацийг 3 дахин нэмэгдүүлэхэд урвалын хурд хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? Өгөгдсөн тэгшитгэлийг ашиглан 38, 39-р тестүүдэд хариулт өгнө үү.

38. Дээрх урвалын хувьд масс үйлчлэлийн хууль дараах байдлаар бичигдэнэ:A. V = K[A2]

3[B2] Â. V = K[A2][B2]3 С. V = K[3A2][B2]

D. V = K[A2][B2] E. V = K[A2] [3B2]39. B бодисын концентрацийг 3 дахин нэмэгдүүлэхэд урвалын хурд нь:

À. Өөрчлөгдөхгүй Â. 3 дахин өснө С. 3 дахин буурнаD. 9 дахин өснө Е. 9 дахин буурна

Äоорх асуултанä 40, 41, 42 -р тестүүä харгалзана. Натрийн силикатын уусмалын молийн концентраци нь 0.1 М бол түүний нормаль концентраци хэдтэй тэнцүү вэ?

40. Давсны эквивалент молийн массыг олбол:À. 122 гp/экв-моль B. 99 гр/экв-моль C. 41.66 гр/экв-мольD. 61 гр/экв-моль Е. 83.32 гр/экв-моль

41. 1000 мл уусмал дахь давсны массыг олбол:À. 12.2 гp B. 9.9 гр C. 122 гр D. 6.1 гр E. 1.22 гр

42. Óусмал нормаль концентрацийг олбол:À. 0.2 N B. 0.1 N C. 2.0 N D. 0.002 N E. 1.0 N

Äоорх асуултанä 43, 44, 45-р тестүүä харгалзана. G

Ca(OH)2

CO2Гальванометрийн тусламжтайгаар Са(ОН)2-ын уусмалын цахилгаан дамжуулалтыг хэмжиж /γ/ дараа нь уусмал дундуур СO2 нэвтрүүлэхэд багажийн заалт буурсаар тэг /0/ болов. Цаашид СO2-ыг үргэлжлүүлж нэмэхэд багажийн заалт өсөж эхлэв. Энэ үзэгдлийн шалтгааныг тайлбарлана уу.

43. Гальванометрийн заалт буурсаар тэг болсон нь ... гэсэн урвал явагдсантай холбоотой.À. Â. С. D. Е.

44. Гальванометрийн заалт эргээд өссөн шалтгаан нь ... гэсэн урвал явагдаж эхэлсэнтэй холбоотой.A. Â.

С. D.

Е. 45. Óусмалын цахилгаан дамжуулалтын хугацаанаас хамаарах хамаарлыг дүрсэлбэл:

A. B. C. D. E.

Äоорх асуултанä 46; 47; 48-р тестүүä харгалзана.2H2O (хий) <=> 2H2 + O2(хий) – Q гэсэн урвалын системд тэнцвэр тогтжээ. Химийн тэнцвэрийн тухай ойлголтоо ашиглан дараах асуултуудад хариулна уу.

46. Тэнцвэрийн үед шулуун ба буцах урвалын хурдны харьцаа ямар байх вэ?A. Шулуун ба буцах урвалын хурд тэнцүүB. Áуцах урвалын хурд нь ихC. Шулуун урвалын хурд нь ихD. Шулуун урвалын хурд буцах урвалын хурдаас 1.5 дахин ихE. Áуцах урвалын хурд шулуун урвалын хурднаас 1.5 дахин их


15


A. Даралтыг нэмэгдүүлэх B. Савны эзэлхүүнийг багасгахC. Температурыг нэмэгдүүлэх D. Н2O-ын концентрацийг бууруулах Е. Катализатор нэмэх

48. Системийн тэнцвэрийг эх бодис үүсэх чиглэлд шилжүүлэхийн тулд урвалын нөхцлийг хэрхэн өөрчлөх вэ?A. Даралтыг бууруулах B. Савны эзэлхүүнийг нэмэгдүүлэхC. Температурыг нэмэгдүүлэх D. Н2O-ын хэмжээг (концентрацийг) бууруулахЕ. Катализатор нэмэх


Санамж: Хоёрдугаар хэсэг нь нийт 12 оноотой, 3 даалгавараас бүрдэнэ. Даалгавруудын хариуг шаблон дээр бөглөхдөө дараах зүйлсийг анхаараарай. - Óрвалын тэгшитгэл, томъёонд бичилгүй орхидог 1-ийн цифрийг тэмдэглэнэ. - Áодлого бодох явцад бутархай хариу гарвал бүхэлд шилжүүлэн тооцно. - Хоёр, гурав оронтой тоог бүхэлээр нь 1 тоо гэж оноо өгнө.Жишээ: (kno)=567.89 /гурван оронтой тоо/ гарсан тохиолдолд k = 5; n = 6 ; о = 8 /тоон хариу нь бутархай тул түүнийг бүхэлд шилжүүлсэн бөгөөд таслалын арын тоо 5-аас их учир бүхэл хэсгийг 1-ээр нэмэгдүүлж тооцсон байна/ гэсэн үг юм.

2.1-р äаалгавар. Исэлäэн ангижрах урвал (3 оноо)Танд төмрийн /II/ ионыг калийн перманганатаар исэлдүүлэх урвалын эх болон бүтээгдэхүүн бодисуудыг өгчээ. Óрвалын тэгшитгэлийг тэнцүүлж a , b , c коэффициентүүдийн оронд тохирох тоонуудыг олно уу?

FeSO4 + aKMnO4 + bH2SO4 = cFe2 (SO4)3 + ? + K2SO4 + H2O

2.2-р äаалгавар. Анги хооронäын изомер (4 оноо)C4H8O2 гэсэн хялбар томъёонд тохирох изомерүүд нь карбонхүчлийн ба нийлмэл эфирийн ангийн нэгдлүүд байж болох юм. Тэгвэл ийм хялбар томъёогоор илэрхийлэгдэх карбон хүчил /а/ нийлмэл эфир /b/ тус бүр хэд хэдэн ширхэг байх вэ? /Гэрлийн, цис-транс, оронзайн, конформацийн изомерүүдийг тооцохгүй/

2.3-р äаалгавар. Химийн тооцоот боäлого (5 оноо)Хоёр валенттай металлын оксидынх нь массын 10.45%-ийг хүчилтөрөгч эзэлдэг. Тэр металлын суурь /Ma (OH)b/-ийн 13%-ийн 850 мл (ρ = 1.3 гp/мл) уусмалд электролиз явуулжээ. Катод дээр 15 гр бодис ялгарсаны дараа электролизыг зогсоов.1. Металлын гидроксидын томъёо (аb)-г олно уу?2. Àнхны уусмалд байсан металлын гидроксидын масс /m = (cde) гp/-ыг олно уу?3. Электролизын дараа үлдсэн уусмалын процентын концентрац /C% = (fg)/-ийг тооцоолно уу?

ХУÂИЛБАÐ С




1. Дараах өгөгдлүүдээс аль нь дан бодисыг тодорхойлж байна вэ?A. Нэг төрлийн атомуудаас тогтсон бодис B. Өөр, өөр төрлийн атомуудаас тогтсон бодисC. Нэг төрлийн молекулуудаас тогтсон бодис D. Өөр, өөр төрлийн молекулуудаас тогтсон бодисE. Àль нь ч биш

2. “Н2” гэсэн тэмдэглэгээ нь юуг илэрхийлж байна вэ?A. Óстөрөгчийн 2 атомыг B. Óстөрөгчийн молекулыг C. Óстөрөгчийн 2 катионыг D. Óстөрөгчийн 2 анионыг E. Àлийг нь ч илэрхийлэхгүй

3. Кальцийн ортоарсенат дахь /Ca3(AsO4)2/ мышьякын атом хэдэн валенттай вэ?A. IV B. VII C. VI D. V E. III

16


4. Магнийн карбонатын давсны молекулд сигма холбоо /σ/ хичнээн ширхэг агуулагдах вэ?A. 2 B. 5 C. 1 D. 4 E. 3

5. KClO3 = ? + ?(хий) ямap төрлийн урвалын схем вэ?A. Эргэх B. Xaлaлцax С. Задрах D. Coлилцox E. Нэгдэх

6. Давсны хүчлийн уусмал дээр лакмус хөх нэмэхэд ямар өнгө үзүүлэх вэ?A. Хөх B. Ягaaн C. Шap D. Óлaaн E. Өнгөгүй

7. Хоолны давсны 15%-ийн 900 гр уусмал бэлтгэхэд шаардлагатай давсны массыг олно уу?A. 100 гр B. 600 гр C. 135 гр D.1 350 гр E. 900 гр

8. Дараах эгнээнүүдээс алинд нь зөвхөн хүчиллэг давсууд байна вэ?A. K2SO4; Na3PO4; Ca(NO3)2B. HCl; NaCl; AgClC. MgCO3; KHSO4; SiO2D. Ca(HCO3)2; Na2HPO4; Ba(HSO4)2E. Zn (OH)NO3; AlCl3; Fe2(SO3)3

9. Àль нь нэг атомт ханасан спиртийн ерөнхий томьёо вэ?A. CnH2n+1OH B. CnH2n +1O2 C. CnH2nO D. CnH2n-1OH E. CnH2n+1COOH

10. Óусмалд иодид-ион /I-/ байгаа эсэхийг шалгахад дараах уусмалуудаас алийг нь ашиглаж болох вэ?A. AgN03 B. KNO3 C. NaNO3 D. HNO3 E. NH4NO3

11. Àль нь лабораторийн нөхцөлд хүхэрлэг хий (SO2) гарган авах аргын урвал вэ?A. B. C. D. E.

12. Àль элементийн атомын электронт бүтэц нь ... 3р4 байх вэ?

A. X I II III IV V VI VII VIII

H He

Z

X ¯ T V

B. ТC. ҮD. VE. Z

13. Àвогадрогийн тоог /6.023*1023/ A үсгээр тэмдэглэвэл, 5.85 гр натрийн хлоридид хичнээн ширхэг ион агуулагдах вэ?

A. A Â. 0,5 À С. 0,2 À D. 5 À Е. 0,1 À14. Химийн элементүүдийн үелэх системд эзлэх байрыг үндэслэн аль нь хамгийн бага харьцангуй цахилгаан

сөрөг чанартай болохыг тодорхойлно уу?A. Áерилли

I II III

2 Be B

3 Na Mg Al

B. ХөнгөнцагаанC. ÁорD. НатриE. Магни

15. Эдгээр элементүүд нь үелэх системийн нэг бүлэгт оршдог бол 12Mg-20Ca-38Sr-56Ba гэсэн эгнээний дагуу металл шинж хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?

A. Áуурна B. Өснө C. ӨөрчлөгдөхгүйD. Өсөөд буурна E. Áуураад өснө

16. Нүүрсний хүчлийн диссоциацийн тогтмолыг аль тохиолдолд зөв илэрхийлсэн байна вэ?

A. B. C.

D. E.


17

17. C2H6 – C2H4 – C2H2 гэсэн эгнээний дагуу буцлах температурын өөрчлөгдөх зүй тогтлыг зөв илэрхийлсэн графикийг сонгоно уу?

8

6

4

2

00

1

2

3

4

5

8

6

4

2

00

1

23

456

7 8

6

4

2

0

A. B. C.

D. E.

18. Спирт /ROH/-ийн хоёр молекулын хоорондын урвалаар юу үүсэх вэ?A. Нийлмэл эфир B. Энгийн эфир С. ПептидÁ. Тиол Е. Хүчлийн ангидрид

19. Нэгэн нүүрсустөрөгчийн агаартай харьцуулсан нягт нь 2,96 бөгөөд түүнд устөрөгчийн эзлэх хувь нь 16.28 бол ямар нүүрсустөрөгч вэ? /Àгаарын дундаж молекул масс 29/

A. Пентан B. Пентен С. Гексен D. Гексан Е. Гексин20. C2H5OH + CH3COOH → CH3COOC2H5 + B гэсэн урвалд 9.2 гр этилийн спирт орсон бол урвалаас ямар /Â/

бодис, хэдэн грамм үүссэн бэ? A. H2; 0.8 гр B. H2O; 7.2 гр C. O2; 6.4 гpD. H2O; 3.6 гp E. H2; 0.2 гp

21. 2N2(хий) +5O2(хий) = 2N2O(хий) – 26.6 кЖ гэсэн урвалд хэвийн нөхцөлд байгаа 14 гр азот орсон бол урвалаар шингээгдэх дулааныг тооцоолно уу?

A. 6,65 кЖ B. 13,3 Ж C. 6,65 Ж D. 266 Ж Е. 13,3 кЖ22. Зэс (II)-ийн бромидын усан уусмалын электролизоор электродууд дээр ямар, ямар бодис ялгарах вэ?

A. Kaтод дээр Cu; анод дээр O2 B. Kaтод дээр Cu; анод дээр Br2С. Катод дээр Cu; анод дээр H2 D. Kaтод дээр H2; анод дээр O2Е. Катод дээр H2; анод дээр Br2

23. Натрийн сульфидын давсны усан уусмалын pH, орчин ямар байх вэ?À. рН < 7; шүлтлэг Â. рН > 7; шүлтлэг С. рН < 7; хүчиллэгD. pH = 7; саармаг Е. рН > 7; хүчиллэг

24. С1Н2 = С2Н – С3Н(С7Н3) – С4 ≡ С5 – СбН3 гэсэн нэгдлийн 2 болон 7 дугаартай нүүрстөрөгчийн атомууд ямар, ямар эрлийзжилттэй вэ?

A. C2 - sp2; C7 - sp B. C2 - sp; C7 - sp2 C. C2 - sp3; C7 - sp2

D. C2 - sp3; C7 - sp E. C2 - sp2; C7 - sp3

25. СН3 - С(СНз)2 - НС = СН - СН3 нэгдлийг ИЮПÀК нэршлийн дүрмийн дагуу нэрлэ.A. 4,4-диметилпентен-2 B. 3,3-диметилпентен-3 С. 2-метилизогексен-2 D. 4-метилизогексен-3 Е. Изогептен-2

26. р дэд түвшинд электронуудыг байрлуулахдаа Хундын дүрмийг зөрчсөн тохиолдлыг заана уу.A. px

2 py1 pz

0 B. px2 py

1 pz1 C. px

2 py2 pz

1

D. px1 py

1 pz0 E. px

1 py1 pz

1

27. F2; HF; F2O гэсэн нэгдлүүддээ фтор тус тус ямар исэлдэхүйн хэм үзүүлэх вэ?A. –3; 0; +1 B. 0; –1; –1 С. 0; –1; +1 D. 0; 0; –1 E. +3; –1; –1

28. Дараах нэгдлүүдээс аль, аль нь зэсийн гидроксидтой урвалд орж гүн хөх өнгө үзүүлэх вэ?1. CH2(OH) – CH(OH) – CH2(OH) 2. CH2(OH) – CH2(OH)3. C6H5OH 4. CH3 – CH2 – OH5. C6H12O6 6. СН3 – СН2 – СН2 – СН3A. 1; 2; 3 B. 1; 2; 5 С. 1; 5; 6 D. 2; 4; 5 E. 3; 5; 6

29. Хүчилтөрөгчийн атом бусад элементийн атомтай холбогдох тохиолдлуудыг өгчээ. Элементүүдийн харьцангуй сөрөг чанарыг үндэслэн холбоонуудыг туйлшралын буурах дараалалаар байрлуулна уу.1. С – 0 2. N – O 3. H – OЭлементүүдийн харьцангуй цахилгаан сөрөг чанарын утга: O – 3.5; С – 2.5; N – 3.0; Н – 2.1

A. 3; 2; 1 B. 2; 3; 1 С. 1; 2; 3 D. 2; 1; 3 E. 3; 1; 2

18


30. Дараах нэгдлүүдээс аль нь цис - транс изомертэй вэ?A. Áутен-1 B. Áутен-2 С. 2-метилпропен-1D. Пентен-1 E. 2-мeтилпpoпeн-2

31. СаС2 гэсэн хувирлын шат бүрт үүсч байгаа À, Á, Â бодисуудыг нэрлэнэ үү.A. Метан, метилийн спирт, шоргоолжны альдегидB. Àцетилен, цууны альдегид, цууны хүчилC. Àцетилен, цууны хүчил, цууны альдегидD. Метан, метилийн спирт, шоргоолжны хүчипE. Àцетилен, цууны альдегид, этилийн спирт

Äоорх асуултанä 32 - 33-р тестүүä харгалзана.Хоёр валенттай металлын хлоридын харьцангуй молекул масс нь 136 бол металлын харьцангуй атом массыг олно уу?

32. Хлорид-ионы харьцангуй молекул масс нь:A. Mr = 35.5 м.а.н B. Mr = 35.5 грамм C. Mr = 71 граммD. Mr = 71 м.а.н E. Mr = 36 м.а.н

33. Металлын харьцангуй атом массыг олбол:A. Ar = 100.5 м.а.н B. Ar = 100.5 грамм C. Ar = 65 м.а.нD. Ar = 65 грамм E. Ar = 100 м.а.н

Äоорх асуултанä 34, 35-р тестүүä харгалзана.Áайгальд зэсийн Cu - 63; Cu - 65; гэсэн хоёр изотолууд 69 : 31 харьцаатай оршдог бол зэсийн дундаж атом массыг олно уу?

34. Зэсийн дундаж атом массыг тооцоолох томъёог бичвэл:

A. B. C.

D. E.

35. Зэсийн дундаж атом масс нь:A.63 B.65 C.63.62 D.64 E.64.38

Äоорх асуултанä 36 - 37-р тестүүä харгалзана.Давсны хүчлийн диссоциациар 25 молекул тутмын 23 нь ион болон задардаг бол диссоциацийн зэргийг олно уу?N - нийт молекулын тоо n - задарсан молекулын тоо


A. B. C. D. E.

37. Диссоциацийн зэргийг олбол:A. 92 B. 109 C. 100 D. 23 E. 48

A2(хий)+2B2(хий)= 2AB2(хий) гэсэн урвалын ерөнхий тэгшитгэлийг ашиглан 38, 39-р тестүүдэд хариулт өгнө үү.

38. Дээрх урвалын хувьд масс үйлчлэлийн хууль дараах байдлаар бичигдэнэ.A. V = K[A2][B2] B. V = K[A2]

2[B2] C. V = K[2A2][B2]D. V = K[A2][B2]

2 E. V = K[A2] [2B2]3 9 . A 2, B 2 бодисуудын концентрацийг 2 дахин бууруулахад урвалын хурд нь хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?

A. 8 дахин буурна B. 4 дахин өснө C. 8 дахин өснөD. 4 дахин буурна E. Өөрчлөгдөхгүй


19

Äоорх асуултанä 40 - 42-р тестүүä харгалзана.Цайрын нитратын уусмалын молийн концентраци нь 0.1 M бол түүний нормаль концентраци хэдтэй тэнцүү вэ?

40. Давсны эквивалент молийн массыг олбол:A. 63 гр/экв-моль B. 189 гр/экв-моль C. 94.5 гр/экв-мольD. 84.5 гр/экв-моль E. 42.25 гр/экв-моль

41. 1000 мл уусмал дахь давсны массыг олбол:A. 189 гр B. 18,9 гр C. 9,45 гр D. 1,89 гр E. 6,3 гр

42. Óусмалын нормаль концентрацийг олбол:A. 0.2 N B. 0.02 N C. 0.1 N D. 2.0 N E. 1 N

Äоорх асуултанä 43 - 45-р тестүүä харгалзана.

BaCl2

Na2SO4Áарийн хлоридын уусмал дундуур цахилгаан гүйдэл нэвтрүүлээд Na2SO4-ын уусмалаас дусал, дуслаар нэмэхэд чийдэнгийн гэрэл бүдгэрсээр байв. Гэвч Na2SO4 -ын уусамалаас үргэлжлүүлэн нэмэхэд гэрэл нь тодорсоор жигд болов. Энэ үзэгдлийн шалтгааныг тайлбарлана уу.

43. Óусмалд ... гэсэн урвал явагдсанаас болж гэрэл бүдгэрсэн байна.A. B.

C. D.

Е. 44. Чийдэнгийн гэрэл эргээд тодорсны шалтгаан нь ... гэсэн хувирал болно.

A. B.

C. D.

E.

45. Дээр дурьдсан үзэгдлийг графикаар дүрсэлбэл: /босоо тэнхлэгт чийдэнгийн гэрлийн эрчим, хэвтээ тэнхлэгт нэмсэн натрийн сульфатийн уусмалын эзэлхүүн/

A. B. C. D. E.

Äоорх асуултанä 46 - 48-р тестүүä харгалзана. гэсэн урвалын системд тэнцвэр тогтжээ. Химийн тэнцвэрийн тухай ойлголтуудаа

ашиглан дараах асуултуудад хариулна уу.

46. Тэнцвэрийн үед шулуун ба буцах урвалын хурдны харьцаа ямар байх вэ?A. Шулуун урвалын хурд нь ихB. Шулуун урвалын хурд буцах урвалын хурдаас 1.5 дахин ихC. Áуцах урвалын хурд нь ихD. Áуцах урвалын хурд шулуун урвалын хурдаас 1.5 дахин ихE. Шулуун ба буцах урвалын хурд тэнцүү


A. Даралтыг нэмэгдүүлэхB. Савны эзэлхүүнийг нэмэгдүүлэхC. Температурыг бууруулахD. Хүчилтөрөгчийн концентрацийг бууруулахE. Катализатор нэмэх

48. Системийн тэнцвэрийг эх бодис үүсэх чиглэлд шилжүүлэхийн тулд урвалын нөхцлийг хэрхэн өөрчлөх вэ?A. Даралтыг нэмэгдүүлэх B. Савны эзэлхүүнийг багасгахC. Температурыг бууруулах D. Хүчилтөрөгчийн концентрацийг бууруулахE. Катализатор нэмэх

20



Санамж: Хоёрдугаар хэсэг нь нийт 12 оноотой, 3 даалгавараас бүрдэнэ. Даалгавруудын хариуг шаблон дээр бөглөхдөө дараах зүйлсийг анхаараарай. - Óрвалын тэгшитгэл, томъёонд бичилгүй орхидог 1-ийн цифрийг тэмдэглэнэ. - Áодлого бодох явцад бутархай хариу гарвал бүхэлд шилжүүлэн тооцно. - Хоёр, гурав оронтой тоог бүхлээр нь 1 тоо гэж оноо өгнө.Жишээ: (kno)=567.89 /гурван оронтой тоо/ гарсан тохиолдолд k = 5; n = 6; 0 = 8 /тоон хариу нь бутархай тул түүнийг бүхэлд шилжүүлсэн бөгөөд таслалын арын тоо 5-аас их учир бүхэл хэсгийг 1-ээр нэмэгдүүлж тооцсон байна/ гэсэн үг юм.

2.1-р äаалгавар. Исэлäэн ангижрах урвал (3 оноо)Танд натрийн сульфитыг хүчиллэг орчинд калийн бихроматаар исэлдүүлэх урвалын эх болон бүтээгдэхүүн бодисуудыг өгчээ. Óрвалын тэгшитгэлийг тэнцүүлэх үед a, b, c коэффициентүүдийн оронд тохирох тоонуудыг олно уу?

aNa2SO3 + bK2Cr2O7 + cH2SO4 = Na2SO4 + ? + K2SO4 + H2O

2.2-р äаалгавар. Анги хооронäын изомер (4 оноо)C5H10O гэсэн хялбар томъёонд тохирох изомерүүд нь кетоны ба альдегидын ангийн нэгдлүүд байж болох юм. Тэгвэл ийм хялбар томъёогоор илэрхийлэгдэх кетон /а/ альдегид /b/ тус бүр хэд хэдэн ширхэг байх вэ? /Гэрлийн, цис-транс, оронзайн, конформацийн изомерүүдийг тооцохгүй/

2.3-р äаалгавар. Химийн тооцоот боäлого (5 оноо)Хоёр валенттай металлын оксидынх нь массын 20%-ийг хүчилтөрөгч эзэлдэг. Тэр металлын хлорид /MaClb/-ын 50%-ийн 800 мл /ρ = 1.5 гp/мл уусмалд электролиз явуулжээ. Àнод дээр хэвийн нөхцөлд 44.8 литр хий ялгарах үед электролизыг зогсоов.1. Металлын хлоридын томъёо (ab)-г олно уу?2. Àнхны уусмалд металлын хлоридын масс /m = (cde) гр/-ыг олно уу? 3. Электролизын дараа үлдсэн уусмалын процентын концентрац /C% = (fg)/-ийг тооцоолно уу?

ХУÂИЛБАÐ D


Санамж: Нэгдүгээр хэсэг нь тус бүр 1 оноотой 48 тестээс бүрдэнэ.32 - 48-р тестүүдийн хувьд 1 асуултанд 2-3 тест харгалзаж байгааг анхаараарай.

1. Дараах өгөгдлүүдээс аль нь холимог бодисыг тодорхойлж байна вэ?A. Өөр, өөр төрлийн атомуудаас тогтсон бодис B. Нэг төрлийн атомуудаас тогтсон бодис С. Нэг төрлийн молекулуудаас тогтсон бодис D. Өөр, өөр төрлийн молекулуудаас тогтсон бодис E. Àль нь ч биш

2. Àль тохиолдолд зөвхөн дан бодисуудын томьёо бичсэн вэ?A. K2O; CO B. O2; N2 C. H2O; NaNO3D. P4; H2SO4 E. H; Cl

3. Хөнгөнцагааны манганат дахь /Al2(MnO4)3/ манган хэдэн валенттай вэ?A. II B. V C. IV D. VI E. III

4. Калийн фосфатын давсны молекулд сигма холбоо /а/ хичнээн ширхэг агуулагдах вэ?A. 5 B. 1 C. 4 D. 7 E. 8

5. HCl + Zn = ? + ?хий ямар төрлийн урвалын схем вэ?A. Солилцох B. Халалцах С. Задрах D. Эргэх E. Нэгдэх

6. Àзотын хүчлийн уусмал дээр фенолфталейн нэмэхэд ямар өнгө үзүүлэх вэ?A. Шар B. Óлаан С. Хөх D. Яraaн E. Өнгөгүй

7. Хоолны давс 25%-ын 300 гр уусмал бэлтгэхэд шаардлагатай усны массыг олно уу?À. 25 гр Â. 100 гр С. 75 гр D. 225 гр Е. 275 гр


21

8. Дараах эгнээнүүдээс алинд нь зөвхөн шүлтүүд байна вэ?À. КОН; NaOH; Âа(ОН)2 Â. СаО; Na2O; ÂаО С. Al(OH)3; Fe(OH)2; Cu(OH)2

D. Fe(OH)3; Са(ОН)2; LiOH Е. Zn(OH)2; [Cu(OH)]2CO3; КНСO3

9. Àль нь ханасан альдегидын ерөнхий томьёо вэ?A. CnH2n+1OH B. CnH2n+1O2 C. CnH2n+1CHOD. CnH2n-1CHO E. CnH2n+1COOH

10. Óусмалд карбонат-ион (СO32-) байгаа эсэхийг танихад дараах уусмалуудаас алийг нь ашиглаж болох вэ?

A. NH4OH Â. CaCl2 C. NaCl D. Н2O Е. КСlO11. Лабораторийн нөхцөлд хлортустөрөгчийг гарган авдаг арга аль нь вэ?

A. B. C.

D. E. 12. Àль элементийн атомын электронт бүтэц нь ... 3р2 байх вэ?

A. X I II III IV V VI VII VIIIH He

ZX Y T V

B. TC. ZD. VE. Y

13. Àвогадрогийн тоог /6.023*1023/ À үсгээр тэмдэглэвэл, À/2 ширхэг атом нь хичнээн грамм Н2O үүсгэх вэ?À. 6 гр Â. 9гр С. 3 гр D. 36 гр Е. 18 гр

14. Химийн элементүүдийн үелэх системд эзлэх байрыг үндэслэн аль нь хамгийн их харьцангуй цахилгаан сөрөг чанартай болохыг тодорхойлно уу?

A. Мышьяк IV V VI

3 P S

4 Ge As Se

B. СеленC. ГерманиD. ФосфорE. Хүхэр

15. Эдгээр элементүүд нь үелэх системийн нэг үед оршдог бол 11Na-12Mg-13 Al-14Si гэсэн эгнээний дагуу металл шинж хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?

À. Áуурна Â. Өснө С. ӨөрчлөгдөхгүйD. Өсөөд буурна Е. Áуураад өснө

16. Хурганчихийн хүчлийн диссоциацийн тогтмолыг аль тохиолдолд зөв илэрхийлсэн байна вэ?

A. B. C.

D. E.

17. СН3 - СН2СН2СН2СН3 → СН3С(СН3)2СН3 → СН3СН2СН(СН3)СH3 гэсэн эгнээний дагуу буцлах температурын өөрчлөгдөх зүй тогтлыг зөв илэрхийлсэн графикийг сонгоно уу?

0

1

23

456

7C.8

6

4

2

0

A. 8

6

4

2

0

B.

0

1

2

3

4

5E.8

6

4

2

0

D.

18. Карбон хүчил /RCOOH/ болон спирт /ROH/-ийн хоорондын урвалаар юу үүсэх вэ?A. Нийлмэл эфир B. Энгийн эфир C. ПептидD. Тиол E. Хүчлийн ангидрид

19. Нэгэн нүүрсустөрөгчийн агаартай харьцуулсан нягт нь 3,93 бөгөөд түүнд устөрөгчийн эзлэх хувь нь 15,79 бол ямар нүүрсустөрөгч вэ? /Àгаарын дундаж молекул масс 29/

A. Октан B. Октен С. Гептен D. Октин E. Гептан

22


20. CaC2 + 2H2O = Ca(OH)2 + X гэсэн урвалд 12.8 гр кальцийн карбид орсон бол урвалаас ямар /X/ бодис, хэдэн грамм үүссэн бэ?

A. С2Н4; 5,6 гр B. СН4; 6,4 гр C. С2Н6; 6,0 грD. С2Н2; 5,2 гр E. С2Н2; 26,0 гр

21. 2С(хат)+ 3Н2(хий) = С2Н6(хий) – 84кЖ гэсэн урвалд хэвийн нөхцөлд байгаа 13.44 л устөрөгч орсон бол урвалаар шингээгдсэн дулааныг тооцоолно уу?

A. 8.4 кЖ B. 84 КЖ C. 16.8 Ж D. 16.8 кЖ E. 8.4 Ж

22. Калийн сульфидын усан уусмалын электролизоор электродууд дээр ямар, ямар бодис ялгарах вэ?A. Катод дээр К; анод дээр S B. Катод дээр К; анод дээр O2C. Катод дээр Н2; анод дээр S D. Катод дээр Н2; анод дээр O2E. Катодын урвал явагдахгүй; анод дээр SO2

23. Àммонийн карбонатын давсны усан уусмалын pH, орчин ямар байх вэ?A. рН = 7; саармаг B. рН < 7; шүлтлэг C. рН < 7; хүчиллэгD. рН > 7; хүчиллэг E. рН > 7; шүлтлэг

24. C1H2 = C2H - C3H(C7H3) - C4 ≡ C5 - C6H3 гэсэн нэгдлийн 3 болон 4 дугаартай нүүрстөрөгчийн атомууд ямар,

ямар эрлийзжилттэй байна вэ?A. C3 - sp3; C4 - sp B. C3 - sp; C4 - sp2 C. C3 - sp2; C

4 - sp3

D. C3 - sp3; C4 - sp2 E. C3 - sp2; C4 - sp25. СН ≡ С - СН(СН3) - СН(СН3) - СН3 гэсэн нэгдлийг ИЮПÀК нэршлийн дүрмийн дагуу нэрлэ.

A. 3, 4-диметилпентин-1 B. 2, 3- диметилпентин-1 C. 4-метилизогексин-1D. 3-метилизогексин-1 E. Изогептин

26. ρ дэд түвшинд электронуудыг байрлуулахдаа Хундын дүрмийг зөрчсөн тохиолдлыг заана уу.A. px

1 py1 pz

1 B. px2 py

2 pz1 C. px

2 py1 pz

1

D. px2 py

2 pz0 E. px

1 py1 pz

0

27. Br2; HBr; Br2O7 гэсэн нэгдлүүддээ бром тус тус ямар исэлдэхүйн хэм үзүүлэх вэ?A. –1; 0; +7 B. 0; –1; +3 C. 0; –1; +2 D. +7; 0; +2 E. 0; –1; +7

28. Дараах нэгдлүүдээс аль, аль нь мөнгөн толины урвалд орох вэ?1. СН3 – СО – СН3 2. НСООН 3. СН3СНО 4. СН3 – СН2 – С ≡ СН 5. СН3СООС2Н5 6. НСООСН3

A. 1; 4; 5 B. 2; 3; 6 C. 2; 3 D. 3; 5; 6 E. 2; 3; 529. Нүүрстөрөгчийн атом бусад элементийн атомтай холбогдох тохиолдлуудыг өгчээ. Элементүүдийн

харьцангуй сөрөг чанарыг үндэслэн холбоонуудыг туйлшралын өсөх дараалалаар байрлуулна уу.1. С – С 2. C – N 3. С – НЭлементүүдийн харьцангуй цахилгаан сөрөг чанарын утга: С – 2.5; N – 3.0; Н – 2.1

A. 2; 1; 3 B. 3; 1; 2 С. 1; 3; 2 D. 1; 3; 2 E. 3; 2; 1

30. Дараах нэгдлүүдээс аль нь цис-транс изомертэй вэ?A. 2-метилбутен-1 B. 2-метилбутен-2 C. 2-метилпропен-1D. Пентен-1 E. 4-метилпентен-2

31. CH3COONa гэсэн хувирлын шат бүрт үүсч байгаа À, Á, Â бодисуудыг нэрлэнэ үү.

A. Этан; этанол; цууны альдегид B. Метан; шоргоолжны альдегид; шоргоолжны хүчилC. Этан; цууны альдегид; цууны хүчил D. Метан; метанол; шоргоолжны альдегидE. Метан; метанол; шоргоолжны хүчил

Äоорх асуултанä 32-33 -р тестүүä харгалзана.Нэг валенттай металлын сульфатын харьцангуй молекул масс нь 142 бол металлын харьцангуй атом массыг олно уу?

32. Сульфат-ионы харьцангуй молекул масс нь:A. Мг = 96 м.а.н B. Мг = 96 грамм C. Мг = 119 м.а.нD. Мг = 119 грамм E. Мг = 100 м.а.н

33. Металлын харьцангуй атом массыг олбол:A. Ar = 46 м.а.н B. Ar = 46 грамм C. Ar = 23 граммD. Ar = 23 м.а.н E. Ar = 42 м.а.н


23

Äоорх асуултанä 34-35-р тестүүä харгалзана.Áайгальд борын Â - 10, Â - 11 гэсэн хоёр изотопууд 19:81 харьцаатай оршдог бол борын дундаж атом массыг олно уу?

34. Áорын дундаж атом массыг тооцоолох томъёог бичвэл:

A. B. C.

D. E.

35. Áорын дундаж атом масс нь:A. 10.5 B. 10.81 C. 11 D. 10.19 E. 10

Äоорх асуултанä 36-37-р тестүүä харгалзана.Фосфорын хүчлийн диссоциацийн зэрэг 27% бол 600 молекул тутмаас хэд нь ион болон задарсан бэ?N - нийт молекулын тоо n - задарсан молекулын тоо


A. B. C.

D. E.

37. Ион болон задарсан молекулын тоог олбол:A. 162 B. 438 С. 486 D. 27 E. 573

2A2(хий)+B2(хий)= 2A2B(хий) гэсэн урвалын ерөнхий тэгшитгэлийг ашиглан 38, 39-р тестүүдэд хариулт өгнө үү.

38. Дээрх урвалын хувьд масс үйлчлэлийн хууль дараах байдлаар бичигдэнэ.A. V = K[A2][B2] B. V = K[A2]

2[B2] C. V = K[A2]2[B2]

2

D. V = K[2A2][B2] E. V = K[A2][B2]2

39. A бодисын концентрацийг 2 дахин нэмэгдүүлэхэд урвалын хурд нь:A. 4 дахин өснө B. 4 дахин буурна C. 2 дахин өснөD. 2 дахин буурна E. Өөрчлөгдөхгүй

Äоорх асуултанä 40 - 42-р тестүүä харгалзана.Àммонийн фосфатын уусмалын молийн концентраци нь 0.1M бол түүний нормаль концентрац хэдтэй тэнцүү вэ?

40. Давсны эквивалент молийн массыг олбол:A. 149 гр/экв-моль B. 49.66 гр/экв-моль C. 74.5 гр/экв-мольD. 54 гр/экв-моль E. 95 гр/экв-моль

41. 1000 мл уусмал дахь давсны массыг олбол:A. 1.49 гр B. 149 гр С. 14.9 гр D. 4.966 гр E. 7.45 гр

42. Óусмалын нормаль концентрацийг олбол:A. 3.0 N B. 0.03 N С. 0.1 N D. 0.3 N E. 0.2 N

Äоорх асуултанä 43 - 45-р тестүүä харгалзана. G

Ca(OH)2

CO2

Гальванометрийн тусламжтайгаар Ca(OH)2-ын уусмалын цахилгаан дамжуулалтыг хэмжиж /γ/ дараа нь уусмал дундуур СО2 нэвтрүүлэхэд багажийн заалт буурсаар тэг /0/ болов. Цаашид CO2 үргэлжлүүлж нэмэхэд багажийн заалт өсөж эхлэв. Энэ үзэгдлийн шалтгааныг тайлбарлана уу.

43. Гальванометрийн заалт буурсаар тэг болсон нь ... гэсэн урвал явагдсантай холбоотой.

A. B. C. D. E.

24


44. Гальванометрийн заалт эргээд өссөн шалтгаан нь ... гэсэн урвал явагдаж эхэлсэнтэй холбоотой.A. B. C. D. E.

45. Óусмалын цахилгаан дамжуулалтын хугацаанаас хамаарах хамаарлыг дүрсэлбэл:

A. B. C. D. E.

N2(хий)+ 2О2(хий) 2NO2(хий)+ Q гэсэн урвалын системд тэнцвэр тогтжээ. Химийн тэнцвэрийн тухай ойлголтуудаа ашиглан асуултад хариулна уу.

46. Тэнцвэрийн үед шулуун ба буцах урвалын хурдны харьцаа ямар байх вэ?A. Шулуун урвалын хурд нь ихB. Áуцах урвалын хурд нь ихC. Шулуун ба буцах урвалын хурд тэнцүүD. Шулуун урвалын хурд буцах урвалын хурдаас 1.5 дахин ихE. Áуцах урвалын хурд шулуун урвалын хурднаас 1.5 дахин их


A. Даралтыг бууруулах B. Савны эзэлхүүнийг багасгахC. Температурыг нэмэгдүүлэх D. Хүчилтөрөгчийн концентрацийг бууруулахE. Катализатор нэмэх

48. Системийн тэнцвэрийг эх бодис үүсэх чиглэлд шилжүүлэхийн тулд урвалын нехцлийг хэрхэн өөрчлөх вэ?A. Даралтыг нэмэгдүүлэх B. Савны эзэлхүүнийг багасгахC. Температурыг нэмэгдүүлэх D. Хүчилтөрөгчийн концентрацийг нэмэгдүүлэхE. Катализатор нэмэх


Санамж: 2-р хэсэг нь нийт 12 оноотой, 3 даалгавраас бүрдэнэ. Даалгавруудын хариуг шаблон дээр бөглөхдөө дараах зүйлсийг анхаараарай. - Óрвалын тэгшитгэл, томъёонд бичилгүй орхидог 1-ийн цифрийг тэмдэглэнэ. - Áодлого бодох явцад бутархай хариу гарвал бүхэлд шилжүүлэн тооцно. - Хоёр, гурав оронтой тоог бүхэлээр нь 1 тоо гэж оноо өгнө.Жишээ: (kno) = 567.89 /гурван оронтой тоо/ гарсан тохиолдолд k = 5; h = 6; o = 8 /тоон хариу нь бутархай тул түүнийг бүхэлд шилжүүлсэн бөгөөд таслалын арын тоо 5-аас их учир бүхэл хэсгийг 1-ээр нэмэгдүүлж тооцсон байна/ гэсэн үг юм.

2.1-р äаалгавар. Исэлäэн ангижрах урвал (3 оноо)Танд төмрийн /II/ ионыг калийн дихроматаар исэлдүүлэх урвалын эх болон бүтээгдэхүүн бодисуудыг өгчээ. Óрвалын тэгшитгэлийг тэнцүүлж a, b, c коэффициентүүдийн оронд тохирох тоонуудыг олно уу?

FeSO4 + K2Cr2O7 + aH2SO4 = bFe2 (SO4)3 + ? + K2SO4 + cH2O

2.2-р äаалгавар. Анги хооронäын изомер (4 оноо)C4H10O гэсэн хялбар томъёонд тохирох изомерүүд нь спиртийн ба энгийн эфирийн ангийн нэгдлүүд байж болох юм. Тэгвэл ийм хялбар томъёогоор илэрхийлэгдэх спирт /а/ энгийн эфир /b/ тус бүр хэд хэдэн ширхэг байх вэ? /Гэрлийн, цис-транс, оронзайн, конформацийн изомерүүдийг тооцохгүй/

2.3-р äаалгавар. Химийн тоцоот боäлого (5оноо)Хоёр валенттай металлын оксидынх нь массын 7.37%-ийг хүчилтөрөгч эзэлдэг. Тэр металлын хлорид /MaС1b/-ын 20%-ийн 560 мл /р = 1.25 гр/мл уусмалд электролиз явуулжээ. Электролизыг зогсоогоод катодыг жигнэхэд масс нь 20.1 граммаар нэмэгдсэн байв.1. Металлын хлоридын томъёо (ab)-г олно уу?2. Àнхны уусмалд металлын гидроксидын масс/m = (cde) гр/-ын олно уу?3. Электролизын дараа үлдсэн уусмалын процентын концентрац /C%=(fg)/-ийг тооцоолно уу?


25

2006 оны Химийн äаалгаврын түлхүүр

Íэгäүгээр хэсэг№ Хувилбар А Хувилбар B Хувилбар C Хувилбар D1 À C A D2 Е E B B3 À B D D4 À B E C5 Â A C B6 D C D E7 B B C D8 C A D A9 A A A C10 C C A B11 C A E B 12 A E B E13 C C C C14 B B D E15 A B B A16 A E B D17 E D A A18 C E B A19 C D D A20 E A D D21 B A A D22 D A B C23 E C B A24 C B E A25 A D A A26 E C A D27 C D B E28 D E B C29 E E E C 30 C C B E31 E E E B 32 C B A A 33 D E C D34 A D C B35 B D C B36 B E B C37 E B A A38 D A D B39 A B A A40 A D C B41 D A B C42 A A A D43 C C C C44 D E D C45 B A B A46 C A E C47 A C A B48 D D D C

26


Хоёрäугаар хэсэг

№Хувилбар А Хувилбар B Хувилбар C Хувилбар D

2.1 2.2 2.3 2.1 2.2 2.3 2.1 2.2 2.3 2.1 2.2 2.3a 5 4 1 2 2 1 3 3 1 7 4 1b 2 3 1 8 4 2 1 4 2 3 3 2c 3 1 5 1 4 6 7 1d 8 4 0 4e 0 4 0 0f 2 1 3 1g 5 5 5 7

Documents

ХИМИ 2006 · 2015. 11. 14. · 8 Боловсролын Үнэлгээний Төв 26. р дэд түвшинд электронуудыг байрлуулахдаа Хундын