4
ǔបǐព័ត៌យូអិនឌីភី ដគូមួយǓជនNjប់ǖប់សងមករជួយǓតិឲពសតŕញទប់ទល់នឹងវិបតជំរុញ និងរកɏចីរកំណើន សំʯលើកសយគុណពនជីវពស˔ប់ងអស់ŏយើងនវតនក១៧៧ Ǔទស និងទឹកដី ហើយយើងǣ˒ស់ ទសនវិស័យសកល និងកងǖដើមីជួយǓជន និងǓតិកងជីវពឲន់តǓសើរ និងរឹងថមទៀត។ តʶទំព័រទី តʶទំព័រទី មសនំ˒ក់មភូមិជួយអ កǖកបង មុខរបរចិញ មជីវិត ខត ʁកុង - ខត ʁកុង - ʜǖប៊ុនធួន កនទŏក់ ដលជីវពNjនŔក់ចុះ ដុនលពី˒ពីរŏ មុន។ ត់ǐត់បង់ មួយខʋរតបំណុលមីកហិរញវតភរិរបស់អ កនទរូបនះ កǖញឹក សុភី នʗលរម កពីក់របស់Njរនះ ʸŏ២០០៦ សូមីកវិលរបស់កូនǖយើង ក៏មិនសល់ផង។ និយឲអស់œ ស់ʶ ǐវʋវិលចញពីǐចៀកកូន ដើមីយកʶលក់សង បំណុលគប៉ុœនŏកនងមកនះ ŕមីភរិមួយគូនះ នǓងǰងŋ រʈរបស់ខនមកវិញ។ រចូលរួមក ងកមសនំ˒ក់ក ងភូមិ នអនុɐ ឲពួកគចខ ˒ក់ពីមូលនិធិសនំ យកមកǓកប របរនទŋ រហូតដល់សនំ˒ក់នNjប់ˊន់ ដើមីសង់ផមួយវិញ។ ʸភូមិបឹងដលកូនʁមួយក Ǿʁងខតʁកុង គនិរតីនǓទស កម មូលនិធិសនំ នះផ ល់ឲអ កភូមិនូវលទ ចិញ មជីវិតមួយˊន់បើងមុន។ ʸពលស រសតʸŃយអកភូមិ មរយៈរទុកចិត លើŏʶវិញʶមក ចងកមǓមូល˒ក់ ដើមីǣ˒ស់ដើមទុនស˔ប់ធ ជំនួញŏ តតូច ឬស˔ប់ǣងករណីបō ន់មសនំ គឺកមួយនកិច ចផ មមួយ ស˔ប់បន នឹងរǰǓតុ មរយៈ ជំនួយមូលនិធិពីស៊ុយអដ និងអូǖ លី។ កម វិធី អភិវឌន៍សហǓតិ និងមូលនិធិបរិŌ នពិភព ʜត់ចងNjប់Njងគˤងនះ ដើមី ជួយថរកɏចំណកនǾʁដលផɏņ ប់មួយតំបន់រធម តិ មកʠទំហំ ២៣.៧៥០ហិកʜហ៊ុន ឌី អនុǓនមន របរិŌ ខត នពនល់ Ǿʁងʔតួទីសំន់ធ Ǒប់ធម តិ ដើមីរភូមិ ទល់នឹងខល់ពុះ និងសំណឹកឆ រសមុǑបនមលើʔល់ទីជǕកស˔ប់សតសមុǑ និងមŅ ǝនǓភទផងដរ។ʜនប ងអស់នះធននដលអកǖកអកភូមិ ពឹងផកលើស˔ប់ររស់ʸរបស់ពួកត់ǾʁងŔ ប់នរង˚ពីរបំផ បំŔ ǝនʋរអ កភូមិប់រំលំយកʶ ដុតផលិតធូង និងនយកដីស˔ប់ធ dz រ។ របង រទិសពីទŔ ប់នះចញŇ ធរ មូលʼn នពនល់អូសញអ កភូមិឲចូលរួម ʸរអភិរកʋយបង តកមសនំ˒ក់ដល ពួកគចខ ˔ប់បង តមុខរបរ ជǥជំនួសប់បំŔញǾʁង។ ញូវយ៉ក - ញូវយ៉ក - ʜវលៀង ស៊ (Haoliang Xu) ដលនសɐņ តិចិន នចូលន់ តំណងយកថ រិល័យតំបន់សុ - សុីហ នកម វិធីអភិវឌន៍សហǓតិ (UNDP) មួយនឹងរប Ň ចិត ខិតខំជǕកិច អភិវឌន៍Ǔកបʋយនិរន ពធន់ និងរគិតគូរដល់មនុសNjប់រូបʸងតំបន់។ ʜស៊ូ ចូលន់រʸ រិល័យបុរីញូវយ៉ក លពីថ ទី កɐ កនងʶនះ។ មុននះ ត់Ŕប់ន់តំណង ដឹកǝនʸUNDP ងʔបំផុត អនុǓរិល័យស˔ប់តំបន់អឺរ៉ ុប និង សហធនរដឯកជ។ ងកិចǓ ជុំលើកដំបូងមួយបុគលិកʸ ŏក់រកទីកងញូវយ៉ក ʜស៊នʗរំភើបស់ចំʗតួទីថ នះ។ ជឿ រសំន់ៗនʃលʯអភិវឌន៍ សហសវតរ៍ (MDGs) ដលʸពុ ន់សǥនʸឡើយ ʸរǓឈមចំʗមុខ មួយនសម័យលយើងនះ។ របង នលឿន វឌនMDG ឲសǥមឱដូចនកំណត់ពីដើមដំបូងʗលគឺŏ ២០១៥ ʸទិពកំពូលមួយ។ ǝនŏ កន មកនះ UNDP និងកំពុងដើរតួដ៏នតម លខ ៣៩ ខ កɐ ŏ២០១៣ ǓនថUNDP ស˔ប់ តំបន់សុ -សុ ីហ ក៖ រួមŏ ងតំបន់សុ-សុីហដលននិរនពធន់ និងគិតគូរដល់មនុសNjប់រូបតិ ឡរŃស់Ǔភទថជួយអកភូមិរកចំណូលពី រធរʐŏ........................................... វិនិʚគលើរអភិវឌមនុសʇőʶរកកំណើន ស˔ប់ងអស់ŏ ..................................... ចំកǖករបស់យុវជន និងរអភិវឌ ......... មីន ភឿង រូបងឆសង˒ក់កមដល់ក មសនំ˒ក់ʸភូមិបឹងខតʁកុង។ Photo: UNDP Cambodia

Ôឹត្តិបព័ត៌មា ន លខ ៣៩ ខក P្ញឆា Oំ២០១៣2 យូអូិនិនឌឌីភីី កកមម្ពុជា្ព ក ឡន

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

តត ប ពតមា នយអនឌភ ធវ ើដគជា មយ ជា ជន ប ទា បសងគ មកន ងកា រជយ ជា ជា តឲយមា នភា ពសវ តសា ញទបទលនងវបតត ជរញ នងរក ចរភា ពកណើន ស លើកសទ យគណភា ពនជវភា ពស បទា ងអសគា ។ យើងមា នវតត មា នកន ង ១៧៧ ទស នងទកដ ហើយយើង ើ សទសសនវសយសកល នងកន ង ក ដើមបជយ ជា ជន នង ជា ជា តកសា ងជវភា ពឲយបា នកា នត សើរ នងរងមា ថមទៀត។

ត ទពរទ ២

ត ទពរទ ២

ក មសនស កតា មភមជយអន ក កបងក ើតមខរបរចញច មជវត

ខតត ះកង -ខតត ះកង - ក ន បនធន ជា អន កនសា ទមា ក ដលជវភា ព សា របា នធា កចះដនដា ប កា លព ពរឆា មន។ គា ត វបា តបងផទ ះមយខន ង យសា រតបណលមក ហរញញ វតថ ។

ភរយា របសអន កនសា ទរបនះ អន ក ញក សភ បា ន លរមល កពវា សនា អា ក ករបស សា រនះ

ឆា ២០០៦ ថា “សមបក វលរបសកន យើង កមនសលផង។ នយា យឲយអសខា ស ខញ វ ះក វលចញព ចៀកកន ដើមបយក លកសងបណលគ”។

បនា នឆា កនល ងមកនះ សា មភរយា មយគនះបា ន ង ងសា រ គវា សនា របសខល នមកវញ។ កា រចលរមកន ងក មសនស កកន ងភម បា នអន ញ តឲយពកគអា ចខច កពមលនធសនស យកមក កបរបរនសា ទកា ម រហតដលសនស កបា ន ប នដើមបសងផទ ះថម មយវញ។

ភមបងកា ឆា ង ដលជា កន ះមយកន ង ងកា ងខតត ះកង នា ភា គនរតន ទស

កមព ជា មលនធសនសនះផត លឲយអន កភមនវលទធ ភា ពចញច មជវតមយ នបើជា ងមន។ ពលសវា ធនា គា រសថ ត ឆា យអន កភម តា មរយៈកា រទកចតត លើគា វញ មក ចងក ងជា ក ម មល កដើមប ើ សជា ដើមទនស បធវ ើជនញខា តតច ឬស ប ើកន ងករណបនា ននា នា ។

ក មសនស គជា ផន កមយនកចច ផត ចផត ើមមយស បបនសានងកា រ លអា កា សធា ត តា មរយៈជនយមលនធពសយអដ នងអ ត ាល។ កមម វធអភវឌឍនសហ ជា ជា ត នងមលនធបរសា នពភព

កជា អន កចា តចង ប ងគ ងនះ ដើមបជយថរក ចណកន ងកា ង ដលផ រភា បជា មយតបនកា រពា រធមម ជា ត ពា មក ប ទហ ២៣.៧៥០ហកតា ។

ក ហន មា រា ឌ អន ធា នមនទ របរសា នខតត បា នពនយលថា “ ងកា ងទា ង ះមា នតនា ទសខា នធវ ើជា នា បធមម ជា ត ដើមបកា រពា រភមនា នា ទលនងខយលពយះ នងសណកឆន រសម ។ បនថ មលើ ះ វា ផត លទជ កស បសតវ សម នងមចា ជា ើន ភទ ផងដរ។ កបា នបនថ មថា “ទា ងអសនះជា ធនធា នដលអន ក កអន កភមពងផអ កលើស បកា ររស របសពកគា ត”។

ងកា ងធា បបា នរង ះ ពកា របផល ចបផា ញជា ើន យសា រអន កភមកា បរលយក ដតផលតធយង នងកា ររា នយកដស បធវ ើ បងាគ រ។ កន ងកា របងវ រទសពទមា បនះចញ អា ជា ធរមលដា ន បា នពនយលអសទា ញអន កភមឲយចលរម

កន ងកា រអភរកស យបងក ើតក មសនស កដលពកគអា ចខច បបងក ើតមខរបរនា នា ជា ជ ើសជនសកា រកា បបផា ញ ងកា ង។

ញវយក -ញវយក - ក ហា វលៀង ស (Haoliang Xu) ដលមា នស តចន បា នចលកា នតណងជា នា យកថម នកា រយា លយតបនអា ស-បា សហវ ក នកមម វធអភវឌឍនសហ ជា ជា ត (UNDP) ជា មយនងកា របត ជា ចតត ថា ខតខជ ញកចច អភវឌឍន កប យនរនត រភា ព ភា ពធន នងកា រគតគរដលមនសស បរប កន ងតបន។

ក ស ចលកា នកា រងា រជា ផល វកា រ កា រយា លយនា បរញវយក កា លពថង ទ ២ ក ញ កនល ង នះ។ មននះ គា តធា បកា នតណងដកនា ជា ើន កន ង UNDP កន ង ះថម បផតជា អន ធា នកា រយា លយស បតបនអរប នងសហធនរដឋ ឯករា ជយ។

កន ងកចច ជលើកដបងជា មយបគគ លក សា កកា រកណាខ លនា ទក ងញវយក ក ស បា ន លថា “ខញ រភើបណា សច ះតនា ទថម នះ។ ខញ ជឿថា កា រងា រសខា នៗន ល អភវឌឍនសហសសវតសរ (MDGs) ដល ពទា នស ចបា ន ឡើយ តជា កា រ ឈមច ះមខមយនសមយកា លយើងនះ។ កា របងក ើនលបឿនវឌឍនភា ព MDG ឲយស ចបា នតា មឱសា នវា ទដចបា នកណតពដើមដបង លគឆា ២០១៥

តជា អា ទភា ពកពលមយ។ ជា ើនឆា កនល ងមកនះ UNDP បា ន នងកពងដើរតដមា នតមល

លខ ៣៩ខក ញ ឆា ២០១៣

ធា នថម ន UNDP ស បតបនអា ស-បា សហវ ក៖ “រមគា កសា ងតបនអា ស-បា សហវ កដលមា ននរនត រភា ព ភា ពធន នងគតគរដលមនសស បរប”

មា តកា

ឡរមា ស ភទថម ជយអន កភមរកចណលពកា រធវ ើសក រ ត ...........................................៣

វន គលើកា រអភវឌឍមនសស ះ រកកណើនស បទា ងអសគា .....................................៣

ចណា ក ករបសយវជន នងកា រអភវឌឍ .........៤

មន ភឿង ភា ង របខា ងឆវ ង សង កកមច ដលក មសនស ក ភមបងកា ឆា ង ខតត ះកង។

Photo: UNDP Cambodia

2 យអនឌភយអនឌភ កមព ជា កមព ជា

ក ឡន រទធ ធា នគណៈកមម កា រអភរកស ភមបងកា ឆា ង ដល ទ ះក មសនសមា ន

សមា ជក ១៤១រប បា ន លថា “បើ ជា ជន ខច កពខា ងក សា ច កនងហរចញពភម តា មរយៈកា រសងបណល នងកា រ ក។ ផទ យ វញ ក មសនសរបស យើងរក សា ច កឲយចរា ចរវល

កន ងភមយើងនះជា នចច ”។ ភម ះ ដលសថ ត កន ងតបន ះដរ មា នក មសនសចនន ២ ដលមា នសមា ជកចនន ៤៤នា ក។

ក ឡន រទធ នយា យថា ជា រៀងរា លខ ក មសនស មលបា នសា ច កជា មធយម ១០លា នរៀល (២.៥០០ ដលា រអា មរក)ពសមា ជករបសខល ន។ សមា ជកមា កអា ចខច ព ២៥០ ដល២.០០០ដលា រអា មរក តា មអ កា រ ក ២% កន ងមយខ ធៀបនងអ ២,៧% ដលក មហនមក ហរញញ វតថ ត វឲយបង។ អតថជនស ចតា មកា រសម ចតត អពចនន កកន ងមយថង ដលពកគអា ចដកចញព របសខល នយក ដា កកន ងហបសនសរបសសហគមន។ រៀងរា លថង អន កកា នបញជ មា កធវ ើដណើរពផទ ះមយ ផទ ះមយ ដើមប មល កប ញ ើ។ មយខមត ង ក មនះជប ជជា មយសមា ជក ដើមបអនមតឯកភា ពលើកណត កប ញ ើ លើ កកមច ទទា ត

កសណង នងបកសរបបញជ ចណលចណា យ។ ចងឆា ទក កសរបដលបា នពកា រ ក វ

បា នគណនា នងបងចកកន ងច មសមា ជកស បជា កចណលរបសខល នវញ។

អន កមង ភឿង ភា ង អា យ ៥៨ឆា នយា យថា “កា រខច កពក មសហគមនសនស មា នលកខ ណៈងា យ ល ហើយផល ជនវលមកសហគមនវញ”។ នា រសៀលថង មយកា លពពលថម ៗ នះ គា តបា នមកមណ លសហគមន ដើមបសង កកមច មយផន កដលគា តបា នខច ដើមបទញទកមា សនតចមយ

ឿងស បកន សគា តដកទនញ នងអន កដណើរ។ កន ងច មទក ក ៦១ ដលា រអា មរក ដលគា ត

ជពា ក គា តអា ចសងបា ន ម ១២,៥ ដលា អា មរក នងកា រ ក ១០ ដលា រអា មរក។ នះ

យសា រថា កនរបសគា ត កន ងខកនល ងមកនះ រកចណលមនសវបា នពរបរដកអន កដណើរតា មទក ដចន ះគា តបា នសក មសនសសហគមនឲយពន ពលកា រសង កទា ងអស ថង ក យវញ។ កា រពន ពលបបនះអា ចអន ញ តឲយធវ ើ បា ន ក មលកខ នត កៈរបសក មនះ យផត លពលឲយអន កខច រក ក ប នស បសង។

គា ត លថា “ជា មយអន កឲយខច មកពក យើង វបងតា មដណា កកា លតា មចននដលបា នកណតឲយទា នពលវលា បើខកខា នគពនយយើង ឬតា មមកសត ឲយដលផទ ះខា សគមនខា ន”។

កា លពឆា ២០០៦ ករណនះបា នកើតឡើងដល ក ន បនធន អា យ ៣៩ឆា ជា អន កនសា ទ។ កន ងឆា ះ គា តរកចណលមនសវបា ន

ះពកា រនសា ទ។ ទនទ មនង ះ កដល មនបា នសងតា មកា ល

ក មសនស កតា មភម...

តមកពទពរទ ១

កន ងកា រស ច MDGs។ តណងជា ធា ន តបតត កា រ UNDP ស បតបនអា ស-បា សហវ ក

ផត លឲយខញ នវឱកា សធវ ើកា រជា មយដគរបសយើង ដើមបនា មកបញច លគា នវធា តផសន MDGs ស បកសា ងតបនអា ស-បា សហវ កមយដលមា ននរនត រភា ព ភា ពធន នងគតគរដលមនសស បរប”។

តបនអា ស-បា សហវ ក មា នលកខ ណៈច ះបផតកន ងពភព ក ខា ងសមា សភា គន ទស នងកា រ ឈម កន ងកចច អភវឌឍដល ទសទា ងនះជប ទះ។ តបននះសថ តកន ងច មសដឋ កចច ធៗ នងរសរវកជា ងគកពតមន តវា ជា កនល ងរស នពលរដឋ ក ក ើនជា ង ពា កកណាខ លលើពភព

ក។ វា ជា តបនងា យជប ទះ ះមហនត រា យជា ងគកន ងពភព ក។ បណាខ រដឋ កពងអភវឌឍន លើ ះតចៗកន ងតបនបា សហវ ក កពងជប ឈមជា ខា ងនងប ល អា កា សធា តរច ហើយ។ កា ររចរលបរសា នគជា កងវ លធង នធង រ កន ង ទសជា ើនកន ងតបននះ។

ធា នថម ន UNDP ស បតបនអា ស-បា សហវ ក...តមកពទពរទ ១

UNDP តបនអា ស-បា សហវ ក មា នកា រយា លយកន ង ទសចនន ២៤ ធវ ើកា រស ប ៣៦ ទស។ អា ណតត បឋមរបសខល ន គធវ ើកា រជា មយរដា ភបា ល ដើមប ះ យអា ទភា ពអភវឌឍនជា តន ទសទា ង ះ។ ក ស បា ន លថា “ យធវ ើកា រជា មយរដា ភបា ល នងដគដទទៀត UNDP នងជយកា តបនថ យភា ពក ក នងវសមភា ព លើកកពស

សទធ ភា ពនអភបា លកចច នងកសា ងភា ពធនដើមបជយ ទសនា នា ទបសាក ត នងងើបចញពសា នភា ពវបតត នា នា ។ យើង វធា នា ថា UNDP អា ស-បា សហវ ក គជា អងគ កា រអភវឌឍនមយដលផអ កលើចណះដង ដលអា ចសវ ងរកដ ះ យអភវឌឍន

កប យ សទធ ភា ព នងមា នលកខ ណៈចន ឌត។”

កា រយា លយ UNDP ស បតបននះបា នសងក តធង នលើកា រ ះ យប នា នា ដចជា សមភា ពយនឌរ កា រ លអា កា សធា ត កា រកា តបនថ យហា នភយ ះមហនត រា យ កចច គា ពា រសងគ ម នងកណើនស បទា ងអសគា ។ កា រយា លយនះបា នព ងភា ពជា ដគយទធ សា ត ជា មយសដឋ កចច លតលា សរហសថម ៗ មយចនន កន ងតបននះ ដចជា ចន ឥណា នងឥណ នស ដើមបស លឲយ

មា នកា រ ះបត រចណះដង នងបទព ធន នងកា រព កកចច សហ តបតត កា រតបង-តបង នងកចច សហ តបតត កា រ ណផងដរ។

ក ស បា ន លថា កន ង ទសជា ើនដលមា ន ក ចណលក តកណាខ លកន ង

តបននះ “យើង វមា នកា រសនទ នា យ ះ ងជា មយរដា ភបា លជា ដគ ដើមបឲយពកគដងថា

UNDP មនមនជា មា សជនយទ បនត ជា ដគអភវឌឍនដលជឿទកចតត បា ន ដលអា ចធវ ើកា រជា មយ ទសទា ង ះ កន ងកា រសវ ងរកដ ះ

យនា នា កប យ សទធ ភា ពតបនងកា រ ឈមជា កលា កកន ង កា រអភវឌឍន ទសទា ង ះ។ កន ងនយនះ សនបើយើងមនអា ចសវ ងរកកា រទមល ះភា ពទា ល កនា នា ទ ះ សកា នពលរបស UNDP កន ងកា របនថ មតមល កន ងរបៀបវា រៈអភវឌឍនជា ត មនអា ចស ចបា នពញលញឡើយ។

ក ស បា នសន ថា “ខញ នងធវ ើកា រជា មយសហសវករបសខញ សា កកា រកណាខ ល នង តា មភមសា ត នា នា នងជា មយដគទា ងអសរបសយើង ដើមបធា នា ថា កចច សហ តបតត កា រអភវឌឍន

កន ងតបននះមា ន សទធ ភា ព។”

កណត កា រ ក នង កពនយចះតកើនឡើង រហតដលមា សបណលហៀបនងរបអសផទ ះរបសគា ត។ ទបផត គា តបងខ ចតត លកផទ ះ ះដើមបយក កសងបណល ហើយ យសា រខា សអន កជតខា ងពក គា តជា មយភរយា បា នគចចញពភមមយរយៈ។

ក យពធវ ើ ជា កមម ករសណង ភន ពញអសរយៈពលមយឆា ន បនធន បា នវល ឡបមកភមវញ។ យសា រ កកមច ពក មសនស ឥឡវនះគា តអា ចសា រមខរបរនសា ទកា មរបសគា តវញរហតដលសនស កធវ ើផទ ះថម វញ។ សពវ ថង

ចក យា នយនត មយ ឿង នងទកមា សនមយ ឿង គជា របសបនថ មចងក យ កន ង ពយ

សមបតត របស សា រនះ។

ក ន បនធន នយា យថា “សហគមន ជា អន កជយឲយយើងមា នជវភា ព នបើឡើងវញ”។

ក មសនស កជយផត លទនឲយអន ក កភមបងកា ឆា ង កបរបរចញច មជវត ដចជា របរនសា ទកា មជា ដើម។

Photo: UNDP Cambodia

យអនឌភយអនឌភ កមព ជា កមព ជា 3

ខតត កពងឆា ងខតត កពងឆា ង -- កា រផលតសក រ តគជា របរមយដលអន កភមជា ើន កមព ជា កប ក យកា រ មលផល វ ដើមបរក កចណលបនថ ម។ បរសឡើងចះដើម តពរដងកន ងមយថង ដើមប

ងយកទក តមករមា សច ញយកសក រ។

តា មធមម តា កា ររមា សសក រ វចណា យពលយរជា ងពរ ង នង វកា រអសជា ើន ដលនះជា បនទ កធង នធង រមយ មកលើថល ចណា យកន ងកា រផលត នង កា រសខា នជា ងនះទៀត គមកលើ ឈើ។ បចច បបនន នះ អន កភមនា នា កន ងឃ ង ង ខតត កពងឆា ង ដលសថ ត ចមា យ ៩០គ.ម ខា ងជើងរា ជធា នភន ពញ សងឃមថា អា ចបនថ យបា ននវកា រលបា កខល ះៗ កន ងកា រជញដររបសពកគ តា មរយៈកា រ ើ សជើងក នគកមា ន សទធ ភា ពថា មពល

យវា ើអសតចកន ងកា ររមា សទក ត។

ក ហយ សា រត អន កភមមា កអា យ ៤៤ ឆា បា ន លថា “ឡថម នះចណា យអសតចជា ងមន នង វកា រពលតចជា ងផងដរ ដើមបរមា សសក រ”។ ជា ងមយឆា មននះ គា តបា ន ើ សឡបបបរា ណដលធវ ើពដឥដឋ ដលមា នរា ងមល យមា នបា តក ឡងផា លនងដស បជា កនល ងដា កអសដត។ បនត យសា រគរនះមនមា នរនធ ស បខយលចញចលបា នលអ ក ហយ សា រតបា ន លថា ឡ ះ ើអសអស ើន ដលជា បនទ កធង នមយ

លើចណា យថល ដើមរបសគា ត។

ឡថម ដលសងពឥដឋ មា ន ពនធ ស បខយលចញចល ដលអា ចឲយអសឆះបា នសពវ លអ ។ ក ល ភា រា នា យកសមា គមដើមបអភវឌឍនធនធា នមនសស នងកា រអបរសខភា ព ដលជា អងគ កា រមនមនរដា ភបា លមយ កន ងខតត នះ បា ន លថា ឡនះកបា នសងឡើងតា មទ ងដលជយរក ក

ខា ងកន ងមនខា តបងចញមកក ដលបនថ យថរៈវលា កន ងកា ររមា សសក រឲយមក ខល ជា ងមនផង

ដរ។ ក មរបស កកពងធវ ើកា រតមល ើងឡថម ៗស បអន កភម ដលជា ផន កមយនគ ងកា តបនថ យកា រ លអា កា សធា ត ដលឧបតថ មភ យកមម វធជនយខា តតច នមលនធ បរសា នពភព កកន ង កមម វធអភវឌឍនសហ ជា ជា ត។

កន ងកា រ ើជើងក នគកបបបរា ណ គ វចណា យពល ១៣០នា ទ ដើមប រមា សសក តបា ន ៥គ.ក កន ងខទ ះធមយ។ តា មធមម តា សា រមយ វកា រអសជា មធយម ៥,៣ ន កន ងមយរដវផលតសក រ ត ដលមា នរយៈពល ១៥០ថង

រវា ងខធន នងខឧសភា ។ ផទ យ វញ កល ភា រា នយា យថា ឡថម នះ វកា រពល មត ១០០នា ទ ដើមបរមា សសក រកន ងបរមា ណដចគា នះ។ ជា លទធ ផល ពកគ វកា រអសត ៣,៦ ន កន ងមយរដវ ដលតណា ងឲយកា រកា តបនថ យបា ន ៣១%។

ជា រៀងរា លថង ពលលា ច ក ហយ សា រត នងកន ស ឡើង ត ៣៥ដើម យនា យកបពងទទ ជា មយដើមប ងទក ត។ ង ៥ ក ពកគឡើង តមត ងទៀតដើមបនា យកទក

តមករមា ស។ ក ហយ សា រត នយា យថា គា តបា នដងអពផលអវជជ មា ន ដលមខរបរផលតសក រ តបងក មកលើ ឈើ “បនត យើងពមា នជ ើសផសងដើមបជយដលកា ររស របសយើងឡើយ”។ គា តបា នបនថ មថា ះជា យា ងណា ក យ តា មរយៈកា រ ើ សឡថម នះ ឥឡវគា តអា ចកា តបនថ យកា រចណា យ ១០០.០០០រៀល(២៥ដលា រអា មរក)លើអសកន ងមយខៗ ដល វជា ជតពា កកណាខ លនអវ ដលគា តធា បចណា យលើអសកា លពមន។

គា តនយា យថា “ឥឡវនះយើងមា នឱកា ស នបើជា ងមនកន ងកា ររក កចណញ”។

ក ល ភា រា នយា យថា គ ងរបស កនងសងឡចនន ២៨៤ ស បអន កភមឲយរចរា ល

ខមសា ឆា ២០១៤ ដលតា មរយៈវា នងអា ចជយកា តបនថ យចណា យលើថល អស គតជា កសរប មា ណ ១០.០០០ដលា រអា មរក។

ឡរមា ស ភទថម ជយអន កភមរកចណលពកា រធវ ើសក រ ត វន គលើកា រអភវឌឍមនសស ះ រកកណើនស បទា ងអសគា ភន ពញភន ពញ -- ភា ពចា បា ចដើមបលើកកពសគណភា ព

អបរ នងអភវឌឍនកមា ងពលករជនា ញ គជា កា រយកចតត ទកដា កនរបា យកា រណអភវឌឍនមនសសកមព ជា (Cambodian Human Development Report) ដល ងចញផ យ ពា កកណាខ លឆា ២០១៤។ របា យកា រណនះនងមា នចណងជើងថា “វន គលើកា រអភវឌឍមនសស លើមា គា

រកកណើនស បទា ងអសគា ”។ កា រងា ររៀបចរបា យកា រណនះកពងឈា ន មខ បនា បពមា នកចច ជព ះ បលមយដល UNDP បា នធវ ើឡើង ជា មយតណា ងនា នា មកពក សងនរដា ភបា ល នងដគអភវឌឍន កា លពថង ទ ៨ ខ សហា ឆា ២០១៣។

របា យកា រណនះដា កកា រ ឈមនា នា ជវញមលធនមនសសកមព ជា ក មកា រយកចតត ទកដា ក។ ប សខា នៗ ខល ះដលសថ តក មកា រសងក តនរបា យកា រណនះ មា នជា អា ទ គណភា ពនកា រសក ជនា ញ នងកា របណណ ះបណាខ លវជា ជវៈ នងកា រវន គសា ធា រណៈ យរដា ភបា ល ដើមបកសា ងធនធា នមនសស កប យសមតថ ភា ព ដើមបលើកកពសកណើនស បទា ងអសគា ។

ងតា មរបា យកា រណ អភវឌឍនមនសសពភព ក ឆា ២០១៣ របស UNDP ននា កា រចណា យសា ធា រណៈរបស កមព ជា កន ងវសយសខភា ព នងអបរ រវា ងឆា ២០០០ នង ២០១០ មា នតចតច ព មា ណ ១,៣% ដល ២,១% កន ងវសយសខភា ព នងព ១,៧% ដល ២,៦% កន ងវសយអបរ។ ស ប ទសមយដលកា រសក មា នក តទា ប នងមលដា ននមលធនមនសសមា នក តទា ប ននា កា រចណា យបបនះកន ងវសយសខភា ព នងវសយអបរ មន មតតចតចប ះទ បនត ថមទា ងមនឆល ើយតប នងត វកា របចច បបនន នងអនា គតខា ងមខផងដរ។

មា ន សា សន កន ងកចច ជដើមបពភា ក លគនតស ប CHDR កា លពដើមខសហា ះ ក សតសក យា មា ហ គ នា យក

UNDP ចា កមព ជា បា នសងក តធង នថា កា រ ះ យ ”គមា តនមលធនមនសស” អា ចជយ

កមព ជា ឲយរក កណើននងលើកកពសសខមា លភា ពរបសពលរដឋ ខល នផងដរ។

ក មា ន សា សនថា “ដចដលយើងទា ងអសគា ដង បហើយ ពភព កកន ងសមយសកលភា វបនយកមម ក បយកមន មតឱកា ស

ះទ កបនត កា រគរា មកហងផងដរ ក មរបភា ពជា វបតត ហរញញ វតថ មហនត រា យបរសា ន ចណា ក ក ទនា សផទ កន ង នងភរវកមម ពភព ក”។

ក បនថ មថា “អនា គតរបសកមព ជា វពងផអ កជា ដា ចខា តលើពលរដឋ កប យភា ពចន ឌតរបសខល ន។ ដើមប ះ យមលធនមនសស ទា មទា រឲយមា នចណា តកា រ មន មតដើមបបពញត វកា រជនា ញកន ងពលបចច បបនន ឬ អនា គតប ះទ បនត កជា កចច កា រនកា រ

ះ យវសមភា ព នងក តទា បនសត ងដា រខា ងកា ររស ផងដរ”។

កសករមា កនះកពងវកទក តរមា សធវ ើសក រលើជើងក នគកដល ើអសតចជា ងឡបបបរា ណ

ឃ ង ង ខតត កពងឆា ង។

Photo: UNDP Cambodia

កា ររមា សសក រ ត ើជើងក នគកបបបរា ណដល វកា រអស ើនកន ងកា រផលត។

Photo: UNDP Cambodia

4 យអនឌភយអនឌភ កមព ជា កមព ជា 4 យអនឌភយអនឌភ កមព ជា កមព ជា

សដឋ កចច កមព ជា កពងមា នកា រវវតត លយា ងឆា បរហស។

ភា គ ើននកណើនសដឋ កចច កន ងវសយឧស ហកមម នងសវា កមម សថ ត តា មទក ង ដលជា កនល ង មលផត កមា ងពលកមម នងលទធ ភា ព

ើ សទផ រ។ ទនទ មនងនះ កា ររពងទកថា នងមា នឱកា សកន ងកា ររក កចណល នងទទលកា រសក អបរបា ន ើនជា ងមន កន ងទក ង បា នជ ញយវជនឲយធវ ើចណា ក កកា នត ើនឡើង។

ដចន ះ វា ជា កា រសម បបផតដលទវា យវជនអនត រជា ត ឆា នះ វបា ន រពធ ឡើងថង ទ ១២ ខសហា កនល ង នះ ក ម ធា នបទ “ចណា ក

កនយវជន៖ ជ ញកា រអភវឌឍ មខ”។

ចណា ក ក នយវជនពជនបទមកទក ង គជា កតា មយ នងកជា លទធ ផលនកណើនសដឋ កចច នងកា រអភវឌឍផងដរ។ វា ជា មធ បា យថម មយស បកា រងើបចញពភា ពក ក នងកា រតភា បពលរដឋ វយកម ងជា មយឱកា សកា រងា រ បនត ទនទ មនង

ះ វា កធវ ើឲយយវជនខល ះ ឈមហា នភយផងដរ។

មនសសមា កកន ងច មជនកមព ជា បនា ក សថ តកន ងវយរវា ង ១៥ នង ២៩ឆា ហើយជា រៀងរា លឆា ពលរដឋ វយកម ងចនន ៣០០.០០០នា ក ឈា នដលវយជា កមា ងពលកមម ។ ងតា មតលខពវទ សា នជា តសថ ត មា ណមយភា គបននចនន ជា ជនកមព ជា សរបជា ជនចណា ក កកន ង ទស។ មា ននយថា ពកគបា នចា កចញព កកណើតរបសខល នយា ង ចណា សរយៈពលបខដរ ។ ចននបភា គបននអន កទា ង ះ ដល វជា មា ណ ២,៥ លា ននា ក គជា យវជនកន ងវយព ១៥ ដល ២៩ឆា ។

កា ររស ឆា យពមជឈដា នដលខល នសាគ ល នងឆា យពមនសសដលខល នទកចតត ជនចណា ក កវយកម ងទា ងនះអា ចជប ឈមនងកា រគរា មកហង

ប ភទដលរា បចា បពអពើហង នងកា រកង វញច រហតដលកា រ តត ឿងញៀន នងកា រ

ឆល ងជមង កា ម គ។ កា រធវ ើពលកមម ចណា ក កកធវ ើឲយយវជន ឈមហា នភយ នឧក ដឋ កមម នា នា ផងដរ ដលរមមា នពសណា កពកដលពា កពនធ កន ងអពើជញដរមនសស។

គ ងចណា ក ករវា ងជនបទ នងទក ង កមព ជា ដលចា តចងឡើង យក សងផនកា រ យមា នកា រគា ព អ.ស.ប បា នរកឃើញថា

ត ភា គ ើនដលធវ ើចណា ក ក គជា មា សជនញខា តតច ឬ ធវ ើកា រ កន ង ងចក កា តដរ ឬ តា មកនល ងផត លសវា កសា នត នងឧស ហកមម សវា កមម ។

ក យពបា នចា កចញពបណាខ ញគា តា ម សា ររបសខល នមក យវតចណា ក កទា ងនះ

អា ច ឈមនងហា នភយ នប សខភា ពខា ងផល វភទ នងសខភា ពបនត ពជ ដចជា ជមង កា ម គ នងកា រមា នផទ ះ យឥត ងទក កដចជា អពើហង ខា ងយនឌរផងដរ។ លើសពនះ ទៀត កមម កា រនចណា ក កជា ើន វបនសលទកកន កន ងភមកណើតរបសខល ន ដលជា ញកញា បកនៗទា ង ះ ពទទលបា នកា រថទា បា ន

ប នឡើយ។

ម ងវញទៀត កា រងា រទ ភា គ ើនបផតស បបរសចណា ក ក គ តា មកា រដា នសណង កា រងា រតា មថង នងធវ ើជា អន កបើកបរ។ អន កទា ងនះអា ច ឈមនងកា រសព ឿងញៀន ភទអហវ តា មន (ATS) យសា រកា រយលឃើញថា

ឿងញៀនទា ងនះជយឲយពកគធវ ើកា របា ន ើន ង។

លកខ ខណ កា រងា រមនសម បបងក ជា ហា នភយបនថ ម ដចជា ហា នភយដលពា កពនធ នងកា រងា រពលយប កា រងា រធង ន កា រងា រ ើន ង នងកនល ងធវ ើកា រ ដចដលបា នបងា ញកន ងកា រសក

យវទ សា នសក វជា វដើមបអភវឌឍនកមព ជា (CDRI) កនល ងមក។

ទបផត អ ខព សនយវជនចណា ក ក ធវ ើឲយកា រផត លសវា ព បា ល នងកា រផត លសវា ព ះ

បល កា នតជបកា រលបា កថមទៀតផងដរ។

ះជា យា ងណា ក យ តា មរយៈកា រធវ ើឲយសវា នា នា មា នលកខ ណៈម ភា ពស បយវជន នងតា មរយៈ កា របនត សហ តបតត កា រ រដា ភបា ល ដគអភវឌឍន វសយឯកជន ក មយវជន អងគ កា រមនមនរដា ភបា លនងអងគ កា រសងគ មសវល អា ចកា តបនថ យ ះថា កនចណា ក ក ដលជា លទធ ផលវា នងជយមនសសជនា នថម រមចណកជា វភា គទា ន របសខល ន កន ងដណើរវវតត ន លសងគ ម នងសដឋ កចច កមព ជា ។

យើងធវ ើកា រជា មយគា ដើមបព ង ពនធ គា ពា រសងគ ម ផត លសវា ថទា សខភា ពដលងា យ ល

ើ ស នងកន ងក តដលអា ចជា វបា ន ព ងក បខណ ច ប នងកា រផត លសវា ព ះ បល នងកា រផត លថា ព បា ល។

យវជនកពងទទលកា រលើកទកចតត ដើមបទទលបា នជនា ញ នងបា នទទលកា រណនា អពជ ើសរបសពកគ។ សវា ពតមា នដល តលើយវជន លើ ធា នបទនា នា ដចជា កា ររស តា មទក ង សទធ កន ងកា រងា រ សទធ កន ងកា របនត ពជ កា ររសអើងនងអពើហង ខា ងយនឌរ កា រកង វញជ សខភា ព អា ហា របតថ មភ ម គអដស/ ជមង អដស នងកា រសព ឿងញៀន អា ចផត លឲយពលរដឋ វយកម ងនវឧបករណដលពកគ វកា រជា ចា បា ច មន នង

ក យពលពកគស ចចា កចញព កកណើតរបសខល ន។

ដគ តបនត លើកកពសសមបទា ថទា កមា រឲយបា នស សប តា មកនល ងធវ ើកា រ ដើមបទបសាក តកា របកគា រវា ងកន នងមា យ។ កន ងពលនះដរ យើងទា ងអសគា មា នតនា ទកន ងកា រធា នា លើកកពសសត ងដា រសខភា ព នងសវតថ ភា ព កន ង ងចក នងកា រដា ននា នា ។

អ.ស.ប កមព ជា បនត ធវ ើកា រជា មយរដា ភបា ល នង ដគផសងទៀត លើប ទា ងអសនះ។ នះក ះតថា ”មលធនមនសសដលកពងរកលតលា ស” របសកមព ជា គជា សមបតត ដធធងបផតស បកមព ជា កន ងកា រឈា ន រកសា នភា ពជា

ទសមា ន កចណលក តកណាខ ល នងលើកកពសជវភា ពរស ឲយ សើរជា ងមន ស បទា ងអសគា កន ង ះស បកន ជនា នក យៗផងដរ។

ពលរដឋ វយកម ង កពងធវ ើដណើរលើមា គា មយដើមបសវ ងរកបរសនា ថម ៗ ដលកណើនសដឋ កចច អា ចផត លឲយ ហើយ បពលជា មយគា នះពកគកកពងបា នរមចណកជា សខា នរចមកហើយ កន ងកា រអភវឌឍជា ត។ ចរយើងបនត ធវ ើកា រជា មយគា

យទទលសាគ លផលបះពា លនបា តភតនះ នងចា តវធា នកា រដើមបធា នា ថា វធា នកា ររមគា នះមា នតលយភា ពកន ងកា រផត លលកខ ខណ អ យផលស បកា រអភវឌឍ យចរភា ព។

ចណា ក ករបសយវជន នងកា រអភវឌឍ យ ក គល រ វា ន ឌ វា អរន (Claire Van der Vaeren)

អន កស បស លអ.ស.ប ចា កមព ជា បទអតា ធប យស បទវា យវជនអនត រជា ត ថង ១២ សហា

យវជនចណា ក កធវ ើកា រ កា រដា នសណងមយ ភន ពញ។

Photo: Ly Polen

អា គា រលខ ៥៣ វថ បា សទ រសងាក ត បងកងកង

អបសប លខ ៨៧៧ក ងភន ពញ

ះរា ជា ណា ចក កមព ជា

ទរសពទ ៖ +855 (0) 23 216 167ទរសា រ ៖ +855 (0) 23 216 257អមល ៖ [email protected]/UNDPCambodiawww.twitter.com/UNDPCambodia