OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi

OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi Nedir?

• Devletlerin işletmelere tavsiyelerine yer verir.

• On başlık altında uluslararası ticarette sergilenmesi

gereken sorumlu işletme davranışlarının açıklamaları yer

alır.• Sadece büyük ölçekli şirketlere mahsus değildir.

Uluslararası düzeyde faaliyet göstermekte olan küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri de kapsayan bir içeriğe sahiptir.

2

OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi Nedir?

• Uygulanması gönüllülük esasına dayalı olup aynı zamanda da bir şikayet mekanizması içermektedir. (Ulusal İletişim Noktaları -NCP- tarafından uyuşmazlık çözümü sağlanır).

• Hukuki ihtilâflara yol açmaktan ziyade adil işletme davranışlarını teşvik ettiği için yasal yaptırıma tabi değildir.

Rehberin İçeriği

• Genel politikalar• Kamuyu aydınlatma• İnsan Hakları• İstihdam ve Sanayi İlişkileri• Çevre• Rüşvetle Mücadele• Tüketici Menfaatleri• Bilim ve Teknoloji• Rekabet• Vergilendirme

4

İşletmeler genellikle OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberini benimsemektedir.

•En kapsamlı uluslararası KSS rehberidir.

•Herkes için eşit şartlar (gerekli desteğin sağlanması önemli bir husustur).

•İşletmeler için sadece bir yükümlülük değildir. Aynı zamanda da işletmelerin gerçekçi olmayan beklentiler içine girmesini engeller.

5

OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi tam olarak nedir?

• Çok uluslu şirketler, ticari faaliyetlerinin söz konusu bu rehberde belirtilen menfaatler üzerinde olumsuz etkiler oluşturmasından kaçınmalıdır. Şöyle ki:– olumsuz etkiler oluşturmayın.– olumsuz etkileri körükleyecek davranışlardan

kaçının.– ortaklarınızın olumsuz etkiler oluşturmasına izin

vermeyin ("Buradaki amaç sorumluluğu ortaklarınıza devretmek değildir").

– tedarikçilerinizi de bu yönde davranmaya teşvik edin.

6

Kilit Kavram: Teknik

Değerlendirme• Teknik değerlendirme kavramı; işletmelerin ortaya çıkan

veya çıkabilecek olumsuz etkileri tespit etmesi, önlemesi ve hafifletmesinin yanı sıra bu olumsuz etkileri karar alma ve risk yönetimi süreçlerinde ne şekilde göz önünde bulundurduğuna dair bir rapor hazırlamasını ifade eder.

• Rehberde bu teknik değerlendirme yapılırken hangi prosedürlerin takip edilmesi gerektiği belirtilmemektedir.

• Rekabet, bilim ve teknoloji ve vergilendirme alanlarında teknik değerlendirme kavramı uygulanmaz.

• Teknik değerlendirme yapılabilmesi için her işletmenin (büyüklüğü, faaliyet alanı, oluşturacak oldukları yan etkilerin düzeyine bağlı olarak) kendine özgü bir yaklaşım geliştirmesi gerekmektedir.

7

İşletmelerin Karşılaştıkları Sorunlar• Teknik Değerlendirme: Nedir? Nasıl yapılır? Nerede

biter?• NCP Uygulama Esasları'nın kötüye kullanımı• 2000 ve 2011 yılları arasında OECD Çok Uluslu

Şirketler rehberini benimseyen 44 ülkedeki NCP‘ye toplam 262 tane şikayet ulaşmıştır.

• Bu sayının bu kadar az olması, işletmelerin sorumluluklarını ciddiyetle yerine getirdiğini ve Rehber'de yer alan ilkelere uygun davrandığını göstermektedir.

8