Ofke ve stres

T.C. İZMİR VALİLİĞİ

İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

ALKOL VE MADDE BAĞIMLILIĞIEĞİTİM PROGRAMI

Öfke ve Stresle Başa ÇıkmaÖfke ve Stresle Başa Çıkma

( ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK VE DANIŞMA HİZMETLERİ BÖLÜMÜ )

15-19 MART 2004 HASAN SAĞLAM ÖĞRETMENEVİ - İZMİR

Öfke ve Stresle Başa ÇıkmaÖfke ve Stresle Başa Çıkma

EGEBAMEGEBAM

Uzm. Dr. Zeki YÜNCÜUzm. Dr. Zeki YÜNCÜ

Prof. Dr. Cahide AYDINProf. Dr. Cahide AYDIN

Temel DuygularTemel Duygular

Bilişsel faaliyetlere eşlik eden Bilişsel faaliyetlere eşlik eden 4 temel duygudurum4 temel duygudurum

Keder:Keder: kayıp sonrasıkayıp sonrasıGeri çekilme Geri çekilme Hayal kırıklığıHayal kırıklığı

Sevinç, kıvanç:Sevinç, kıvanç: kazanç sonrasıkazanç sonrasıAmaca gidişi güçlendirirAmaca gidişi güçlendirir

Kaygı:Kaygı:Kendine yönelik bir saldırı sonrasıKendine yönelik bir saldırı sonrasıGeri çekilmeGeri çekilmeDeğersizleştirmeDeğersizleştirme

Öfke:Öfke: davranışa karşı savunmasal bir tepkidavranışa karşı savunmasal bir tepki

ÖFKEÖFKE

Karşılaşılan davranışa tepki olarak ortaya Karşılaşılan davranışa tepki olarak ortaya konan savunmasal bir tepkidir.konan savunmasal bir tepkidir.

Kendini korumaya yönelik olarak agresif Kendini korumaya yönelik olarak agresif

davranış ve karşı atağa geçmedir.davranış ve karşı atağa geçmedir.

Öfke az yada çok Öfke az yada çok hepimizdehepimizde olan bir olan bir duygudur.duygudur.

BUNALTI ve KAYGIBUNALTI ve KAYGI

Gerçekleşebilecek hoş olmayan olayların Gerçekleşebilecek hoş olmayan olayların beklentisinin verdiği huzursuzlukbeklentisinin verdiği huzursuzluk

Kaygı doğuran durumlar yaşla birlikte Kaygı doğuran durumlar yaşla birlikte değişir değişir (Piaget)(Piaget)

Erken çocukluk ( Erken çocukluk ( hayvan, karanlık, hayali yaratıklar)hayvan, karanlık, hayali yaratıklar) Geç çocukluk (Geç çocukluk ( Başarı korkusu)Başarı korkusu)

Erken ergenlik (Erken ergenlik ( sosyal ve kişilerarası)sosyal ve kişilerarası)

BUNALTI ve KAYGIBUNALTI ve KAYGI

Bilişsel gelişim kuramı çocuklardaki bunaltı Bilişsel gelişim kuramı çocuklardaki bunaltı kuramını etkilemiştir.kuramını etkilemiştir.

Çocuk kendi çevresiyle ilgili deneyimler hakkında Çocuk kendi çevresiyle ilgili deneyimler hakkında

zamanla artan dengeli ve örgütlenmiş bilişsel zamanla artan dengeli ve örgütlenmiş bilişsel temalar yada temsilciler geliştirir.temalar yada temsilciler geliştirir.

Bunaltı belirtileri bilişsel çarpıtmaların işlevi Bunaltı belirtileri bilişsel çarpıtmaların işlevi olarak farklılık gösterir.olarak farklılık gösterir.

Bunaltı şeması herhangi bir zorlanma ile Bunaltı şeması herhangi bir zorlanma ile tetikleninceye kadar gizli kalır.tetikleninceye kadar gizli kalır.

BUNALTI ve KAYGIBUNALTI ve KAYGI Ne zaman hastalıktır?Ne zaman hastalıktır?

Bunaltı yaratan durum ortadan kalktıktan Bunaltı yaratan durum ortadan kalktıktan sonra çocuk yada genç kendini sonra çocuk yada genç kendini

toparlayabilmelidir.toparlayabilmelidir.Örnek: Örnek:

((Arkadaşı ile küsen eden genç bunaltı yaşar.Arkadaşı ile küsen eden genç bunaltı yaşar.Uygun bakım verilmişse bu sıkıntıyla başa çıkar. Uygun bakım verilmişse bu sıkıntıyla başa çıkar. Yas süreci sonunda eski işlevselliğine geri döner)Yas süreci sonunda eski işlevselliğine geri döner)

Patolojik kaygıdaPatolojik kaygıdaİşlevsellikte bozulma İşlevsellikte bozulma

Şiddetin katılığı Şiddetin katılığı Zorlanma derecesiZorlanma derecesi

(Miral ve ark)(Miral ve ark)

ENGELLENME ve ÇATIŞMAENGELLENME ve ÇATIŞMA

Yaşam içinde kaçınılmazdır.Yaşam içinde kaçınılmazdır. Benliğin olgunlaşmasında ve gelişmesinde Benliğin olgunlaşmasında ve gelişmesinde

önemlidir.önemlidir.– çatışmalı durumlar çatışmalı durumlar

– bunaltıya karşı savaşım bunaltıya karşı savaşım Benliğin dayanma gücü bir bakıma engellemelerle Benliğin dayanma gücü bir bakıma engellemelerle

karşılaşarak gelişir.karşılaşarak gelişir.

ENGELLENME ve ÇATIŞMAENGELLENME ve ÇATIŞMAHer engellenme ve çatışma benlik gelişimi için olumlu Her engellenme ve çatışma benlik gelişimi için olumlu

mudur?mudur?Hayır!! Hayır!!

Kimi durumlarda benliği etkileyen engelleme ve Kimi durumlarda benliği etkileyen engelleme ve çatışmalar çok ağır ve örseleyici nitelikte çatışmalar çok ağır ve örseleyici nitelikte

olabilir.olabilir. Örselenme şiddeti her kişi için farklıdır. Örselenme şiddeti her kişi için farklıdır.

Savaş, göç, deprem herkes için şiddetlidir.Savaş, göç, deprem herkes için şiddetlidir.Geçmiş yaşam deneyimleri Geçmiş yaşam deneyimleri

Organizmaya bağlı yapısal etkenler Organizmaya bağlı yapısal etkenler Gelişme çağı: Örnek anne yitimiGelişme çağı: Örnek anne yitimi

Fiziksel, toplumsal ve ruhsal durum: Uzun süre Fiziksel, toplumsal ve ruhsal durum: Uzun süre yatalak olma, siperde bekleme vb.yatalak olma, siperde bekleme vb.

BENLİK ve ÖRSELENMEBENLİK ve ÖRSELENME

BENLİK, ruhsal aygıtın BENLİK, ruhsal aygıtın – özgül işlevler dizgesidir. özgül işlevler dizgesidir. – Algılayan algıladıklarının bilincinde olanAlgılayan algıladıklarının bilincinde olan– Gerçeği değerlendirme, savunma, ilişki kurma Gerçeği değerlendirme, savunma, ilişki kurma

fonksiyonları vardır.fonksiyonları vardır.– Yürütme organıdır: devinim doyum yönetimYürütme organıdır: devinim doyum yönetim

Temel hedef uyum ve düzendir.Temel hedef uyum ve düzendir. Şiddetli örselenmede benlik gelişiminde Şiddetli örselenmede benlik gelişiminde

Yavaşlama Yavaşlama Sapma Sapma DurmaDurma

BENLİK ve ÖRSELENMEBENLİK ve ÖRSELENME Kişinin kendini kanıtlaması ve varlığını savunması Kişinin kendini kanıtlaması ve varlığını savunması

görevi benliğe düşer.görevi benliğe düşer.

Benlik bu görevi dış uyaranları tanıyarak yaparBenlik bu görevi dış uyaranları tanıyarak yapar

Uygun olanlara yaklaşır, uygun olmayanlardan Uygun olanlara yaklaşır, uygun olmayanlardan uzaklaşıruzaklaşır

Çevreyi kendisine en yararlı olacak şekilde Çevreyi kendisine en yararlı olacak şekilde biçimlendirir. Doyum için uygun zamanı beklerbiçimlendirir. Doyum için uygun zamanı bekler..

DOYUM ve DÜRTÜDOYUM ve DÜRTÜ

Dürtü Dürtü Bir uyarılma ve gerginlik durumudur.Bir uyarılma ve gerginlik durumudur.

Değişmiş dengenin yeniden sağlanması çabasıdır. Değişmiş dengenin yeniden sağlanması çabasıdır. (Freud)(Freud)

Anında doyum ve boşalım arayan tasarımsal bir Anında doyum ve boşalım arayan tasarımsal bir birimdir. birimdir.

Bir güç ve enerji kaynağı olarak ruhsal olguların tümünde Bir güç ve enerji kaynağı olarak ruhsal olguların tümünde etkilidir.etkilidir.

Tüm yaşam boyunca itkisel bir güç olarak etkinliklerini Tüm yaşam boyunca itkisel bir güç olarak etkinliklerini sürdürürler.sürdürürler.

Engellenerek amaçlarından uzaklaşabilir yada nesnelerini Engellenerek amaçlarından uzaklaşabilir yada nesnelerini değiştirebilirler ancak yine de farklı doyum ve boşalım yolları değiştirebilirler ancak yine de farklı doyum ve boşalım yolları bulurlar.bulurlar.

LİBİDO ve SALDIRGANLIKLİBİDO ve SALDIRGANLIK

Libido Libido – Yalnızca cinsellik değildir.Yalnızca cinsellik değildir.– Yaratıcılık estetikYaratıcılık estetik– YakınlıkYakınlık

SaldırganlıkSaldırganlık– UzaklaştırırUzaklaştırır– YıkarYıkarBu iki dürtü zaman içinde bütünleşir. Bu Bu iki dürtü zaman içinde bütünleşir. Bu

nedenle en yoğun sevgide bir parça nedenle en yoğun sevgide bir parça saldırganlık en saldırgan eylemde bir saldırganlık en saldırgan eylemde bir

parça sevgi bulunur.parça sevgi bulunur.

SALDIRGANLIKSALDIRGANLIK

Saldırganlığın ruhsal gelişim sırasında olumlu Saldırganlığın ruhsal gelişim sırasında olumlu etkileri vardır. etkileri vardır.

Kimliğin örgütlenmesindeKimliğin örgütlenmesinde Kişinin kendini kabul ettirmesindeKişinin kendini kabul ettirmesinde Rekabet çatışmalarındaRekabet çatışmalarında Bireysel sınırların gelişmesinde Bireysel sınırların gelişmesinde Yaratıcı çalışmalardaYaratıcı çalışmalarda

KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİKAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ

SöndürmeSöndürme Sistematik duyarsızlaştırmaSistematik duyarsızlaştırma Operan yöntemlerOperan yöntemler Model oluşturmaModel oluşturma Kendilik (Self) kontrolüKendilik (Self) kontrolü

KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİKAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ: : SöndürmeSöndürme

Bu yöntemle pekiştirilmiş bir davranış kısıtlanır. Bu yöntemle pekiştirilmiş bir davranış kısıtlanır. Sonuç olarak o davranışın sıklığında azalma olur. Sonuç olarak o davranışın sıklığında azalma olur. Söndürme bir davranışın sıklığı azaltmada yada Söndürme bir davranışın sıklığı azaltmada yada

yok etmede etkili bir tekniktir. Davranış yok etmede etkili bir tekniktir. Davranış üzerinde kademeli bir etkisi vardır.üzerinde kademeli bir etkisi vardır.

Çocuk yada genç için bunaltı yaratan durumlardan Çocuk yada genç için bunaltı yaratan durumlardan kaçınma yerine zarar görmeden karşılaştırma kaçınma yerine zarar görmeden karşılaştırma

uygun olur.uygun olur.

KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:Sistematik DuyarsızlaştırmaSistematik Duyarsızlaştırma

Karşıt koşullandırmaKarşıt koşullandırma Bunaltı uyaran yanıta zıt ya da bu durumla Bunaltı uyaran yanıta zıt ya da bu durumla

uyuşmayan yanıt oluşturulur.uyuşmayan yanıt oluşturulur.

KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:Operan YöntemlerOperan Yöntemler

Olumlu pekiştirme davranışsal girişim Olumlu pekiştirme davranışsal girişim programlarında en sık kullanılan yöntemdir. Bir programlarında en sık kullanılan yöntemdir. Bir

olumlu olay bir davranışı izler. Olumlu davranışın olumlu olay bir davranışı izler. Olumlu davranışın sıklığı artarsa bu davranış yöntemi olumlu sıklığı artarsa bu davranış yöntemi olumlu

pekiştirme olarak adlandırılır.pekiştirme olarak adlandırılır.

KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:MModel Oluşturmaodel Oluşturma

Başkalarının davranışlarını gözleyerek ya da taklit Başkalarının davranışlarını gözleyerek ya da taklit ederek öğrenme çocukta ya da gençte ederek öğrenme çocukta ya da gençte davranışların kazanılmasında önemli bir davranışların kazanılmasında önemli bir

yöntemdir.yöntemdir.

– Canlı modelCanlı model– Sembolik modelSembolik model– Paylaşan katılan modelPaylaşan katılan model

KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:KAYGI GİDERME YÖNTEMLERİ:Kendilik KontrolüKendilik Kontrolü

Kendini yüreklendirme, yönlendirme,Kendini yüreklendirme, yönlendirme,ödüllendirme gibi stratejilere dayanır. Bu ödüllendirme gibi stratejilere dayanır. Bu yöntemim uygulanabilmesi için kişinin kendi yöntemim uygulanabilmesi için kişinin kendi

sorununu tanıması ve değişmeye motivasyonu sorununu tanıması ve değişmeye motivasyonu olması gerekir. Kendini yönlendirmede gerekli olması gerekir. Kendini yönlendirmede gerekli

motor-bilişsel yetenek, kişinin ne zaman ne motor-bilişsel yetenek, kişinin ne zaman ne yapacağını bilmesi gerekir.yapacağını bilmesi gerekir.

STRESLE BAŞA ÇIKMASTRESLE BAŞA ÇIKMA

Stres ya da gerginlik Stres ya da gerginlik denince ne denince ne anlıyorsunuz?anlıyorsunuz?

Bütün insanlar bazBütün insanlar bazı ı durumlarda kendini durumlarda kendini

gergin, sinirli, gergin, sinirli, huzursuz ve huzursuz ve

endiendişşeli hisseder. eli hisseder. Bu duygular Bu duygular

genellikle hogenellikle hoşşa a gitmeyen ve insangitmeyen ve insanıı

zorlayan zorlayan duygulardırduygulardır

STRESLE BASTRESLE BAŞŞA ÇIKMAA ÇIKMA

Böyle durumlarda Böyle durumlarda bedenimizde ne gibi bedenimizde ne gibi tepkiler olur?tepkiler olur?

KKalp atalp atışıışımmıız hz hıızlanzlanıırr Ellerimiz titreyebilirEllerimiz titreyebilir

Mide gurultularMide gurultularıı olur olurEllerimiz terleyebilirEllerimiz terleyebilirAAğığız kuruluz kuruluğğu olabiliru olabilirSes titremesi olabilirSes titremesi olabilirKiKişşi dikkatinii dikkatini toplayamayabilirtoplayamayabilir


Kendinizi hangi Kendinizi hangi durumlarda sdurumlarda sııkkııntntııllıı, , huzursuz huzursuz hissediyorsunuz?hissediyorsunuz?

GördüGördüğğümüz gibiümüz gibi herkesin kendini herkesin kendini huzursuz, shuzursuz, sııkkııntntııllıı hissettiği durumlar hissettiği durumlar var; bu çok normal. var; bu çok normal. Bir de herkesi Bir de herkesi huzursuz eden huzursuz eden durumların farklı durumların farklı olduolduğğunu görüyoruz.unu görüyoruz.


Bunlar dBunlar dışıışında size nda size özel, stres yapan özel, stres yapan durumlar var mdurumlar var mıı? ? Bunları da grupla Bunları da grupla paylapaylaşşmak ister mak ister

misiniz?misiniz?


Herkes bu Herkes bu durumlarda farklı durumlarda farklı düdüşşünceler ve ünceler ve yayaşşantılar içinde antılar içinde olabilir. O anda ne olabilir. O anda ne gibi şeyler gibi şeyler hissediyorsunuz? hissediyorsunuz? AklAklıınnıızdan neler zdan neler geçiyorgeçiyor


Her insan sHer insan sııkkııntntıı ve huzursuzluk ya ve huzursuzluk yaşşadadığıığı durumlarda, farkldurumlarda, farklıı tepkiler gösterir. tepkiler gösterir. Bazı insanlar bu duruma tamamen Bazı insanlar bu duruma tamamen tepkisiz kaltepkisiz kalıır, hiçbir r, hiçbir şşey yapmaz. ey yapmaz. Bazıları bu zor durumdan kaçar, Bazıları bu zor durumdan kaçar, uzaklauzaklaşışırr. .

Bu durumlarda siz nasıl tepkiler Bu durumlarda siz nasıl tepkiler veriyorsunuz?veriyorsunuz?


Stresin yarattığı Stresin yarattığı gerginlikten gerginlikten kurtulmak için kurtulmak için neler neler yapıyorsunuz?yapıyorsunuz?

Bu durumdan bir süre Bu durumdan bir süre uzaklaşabilir, mola uzaklaşabilir, mola verebiliriz.verebiliriz.Bu olayın bizim için Bu olayın bizim için öneminin ne olduöneminin ne olduğğuna una bakabiliriz, bazen bakabiliriz, bazen önemli olmadönemli olmadığıığına na karar veririz. karar veririz. Gerçekten de bizi Gerçekten de bizi huzursuz eden olaylar huzursuz eden olaylar bazen çok önemli bazen çok önemli olmayabilir.olmayabilir.


SSııkkııntntııllıı olduğumuz zamanlar bedenimizin de olduğumuz zamanlar bedenimizin de etkilendietkilendiğğini konuini konuşşmumuşştuk. Bu yüzden bu tuk. Bu yüzden bu sıkıntıdan kurtulmak için bazı yöntemler sıkıntıdan kurtulmak için bazı yöntemler

uygulayabiliriz Bu yöntemlerden buygulayabiliriz Bu yöntemlerden biirri i de nefes de nefes alma teknialma tekniğğidir. İidir. İyyi nefes burundan yavai nefes burundan yavaşçşça a alalıınan ve karnnan ve karnıınnıı içeri içeri iiterek citerek ciğğerleri dolduran erleri dolduran

nefestir. nefestir. ŞŞimdi uygulayalım.imdi uygulayalım.


Bir elinizi karnınızın altına, Bir elinizi karnınızın altına, bir elinizi de göğsünüzün bir elinizi de göğsünüzün üstüne koyun.üstüne koyun.

Gözlerinizi kapayın ve nefes Gözlerinizi kapayın ve nefes alırken ciğerlerinizin alırken ciğerlerinizin tümünü doldurmaya çalışın.tümünü doldurmaya çalışın.

Bir iki saniye nefesinizi Bir iki saniye nefesinizi tutun ve daha sonra tutun ve daha sonra nefesinizi yavaşça boşlatın.nefesinizi yavaşça boşlatın.

Eğer doğru nefes alırsanız, Eğer doğru nefes alırsanız, karnınız hareket eder ve karnınız hareket eder ve şişerek elinizi yukarı doğru şişerek elinizi yukarı doğru kaldırır.kaldırır.

Yeni nefes almadan önce de Yeni nefes almadan önce de bir iki saniye bekleyip aynı bir iki saniye bekleyip aynı şekilde yavaşça nefes alıp şekilde yavaşça nefes alıp bir süre tutup yavaşça bir süre tutup yavaşça bırakın.bırakın.

Bunu dört kez tekrarlayın.Bunu dört kez tekrarlayın. Derin bir nefes alın ve Derin bir nefes alın ve

alırken içinizden 1’den 4’e alırken içinizden 1’den 4’e kadar sayın.kadar sayın.

Nefesinizi tutun ve yine Nefesinizi tutun ve yine içinizden 1’den 4’e kadar içinizden 1’den 4’e kadar sayın.sayın.

Nefesinizi yavaşça verirken Nefesinizi yavaşça verirken 1’den 8’e kadar sayın. 1’den 8’e kadar sayın.

Tüm alıştırmayı dört beş Tüm alıştırmayı dört beş kez tekrarlayabilirsiniz.kez tekrarlayabilirsiniz.


Önümüzdeki iki gün boyunca sizi sÖnümüzdeki iki gün boyunca sizi sııkkııntntııya sokan ya sokan olaylar olabilir. Eolaylar olabilir. Eğğer böyle olaylarla er böyle olaylarla

karkarşışılalaşışırsanrsanıız bugün konuz bugün konuşştuklartuklarıımızmızıı uygulamaya çaluygulamaya çalışıışın. Bir sonra ki toplantn. Bir sonra ki toplantıımmıızda zda bugün öbugün öğğrendiklerimizi günlük yarendiklerimizi günlük yaşşantantıımmıızda ne zda ne

kadar uygulayabildikadar uygulayabildiğğimiz üzerine kimiz üzerine kıısa bir sa bir dedeğğerlendirme yapalerlendirme yapalıım.m.

ÖFKE KONTROLÜ-DÜRTÜ KONTROLÜÖFKE KONTROLÜ-DÜRTÜ KONTROLÜ

ÖfkelendiÖfkelendiğğinizde inizde neler neler

hissedersiniz?hissedersiniz?

SinirlenirizSinirleniriz Yüzümüz kızarırYüzümüz kızarır Vücudumuz gerginleşirVücudumuz gerginleşir Nabzımız artarNabzımız artar TitrerizTitreriz Yumruklarımızı sıkarızYumruklarımızı sıkarız DiDişşlerimizi slerimizi sııkarkarıızz Madde kullanmak Madde kullanmak

isterizisteriz


En çok hangi durumda En çok hangi durumda öfkelenirsiniz? öfkelenirsiniz?

En çok kimlere En çok kimlere öfkelenirsiniz?öfkelenirsiniz?


Sizce Sizce hiç öfkelenmeyenhiç öfkelenmeyen

iinsan var mıdır?nsan var mıdır?

Hayır her insan öfkelenir. Hayır her insan öfkelenir. Öfkeye kapılmak çok doÖfkeye kapılmak çok doğğal al bir insan davranbir insan davranışıışıdır. Her dır. Her

insanın hayatında onu insanın hayatında onu öfkelendiren kiöfkelendiren kişşiler ve/veya iler ve/veya olaylar olabilir. Fakat önemli olaylar olabilir. Fakat önemli

olan öfkemizi bize zarar olan öfkemizi bize zarar vermeden ifade edebilme vermeden ifade edebilme

şşeklimizdir. eklimizdir.


Sizce Sizce öfkelenmekle öfkelenmekle öfkeli tepki öfkeli tepki vermek aynı vermek aynı şşey midir?ey midir?

HayHayıır. Aynr. Aynıı şşey deey değğildir. Her insan ildir. Her insan öfkelenebilir. Bu doöfkelenebilir. Bu doğğaldaldıır. Ancak r. Ancak insanlar öfkelendiklerinde farklı insanlar öfkelendiklerinde farklı

şekilde tepki verirler. Önemli olan şekilde tepki verirler. Önemli olan öfkeliyken veya öfkelendikten öfkeliyken veya öfkelendikten sonra ki davransonra ki davranışış şşeklimizdir. eklimizdir.

Kimileri, kendilerine ve Kimileri, kendilerine ve çevrelerine zarar vermemek için çevrelerine zarar vermemek için bir süre sakinleşmek için çaba bir süre sakinleşmek için çaba

harcarlar. Kimileriyse ani olarak harcarlar. Kimileriyse ani olarak kkıırrııccıı ve sert davran ve sert davranışışlarda larda

bulunurlar.bulunurlar.


Öfkeli tepkiye örnek Öfkeli tepkiye örnek verebilir misiniz?verebilir misiniz?


Öfkeli tepki vermek Öfkeli tepki vermek bizi nasıl bir duruma bizi nasıl bir duruma

düdüşşürürürür??

Toplumdan dToplumdan dışışlanan lanan HakHaksısızz duruma düduruma düşşenen Madde kullananMadde kullanan ZayZayııff KaybedenKaybeden ÜzülenÜzülen

ÖFKE KONTROLÜ-DÜRTÜ ÖFKE KONTROLÜ-DÜRTÜ KONTROLÜKONTROLÜ

Öfkeli tepki Öfkeli tepki veren insan veren insan

güçlü bir insan güçlü bir insan mıdır?mıdır?

Bazı insanlar arasBazı insanlar arasıında yanlnda yanlışış bir bir inaninanışış vardır. Öfkelendi vardır. Öfkelendiğğinde inde şşiddetli tepki veren insanlariddetli tepki veren insanlarıın n

güçlü kigüçlü kişşiler olduklariler olduklarıı düdüşşünülür. Oysa güçlü insan ünülür. Oysa güçlü insan nerede nasıl tepki vermesi nerede nasıl tepki vermesi

gerektigerektiğğini bilen insandini bilen insandıır. Bir r. Bir eyleme kaeyleme kallkkışışmadan önce madan önce

yapacayapacağığı hareketin sonuçlar hareketin sonuçlarıınnıı önceden kestirebilen kiönceden kestirebilen kişşi güçlü i güçlü

insandinsandıır. Öfkelendir. Öfkelendiğğinde ani inde ani tepki veren ise güçsüzdürtepki veren ise güçsüzdür


Öfkemizi nasıl kontrol edebiliriz?Öfkemizi nasıl kontrol edebiliriz? Öfkeli tepki vererek baÖfkeli tepki vererek başşta kendimize zarar veriyoruz. Bazen ta kendimize zarar veriyoruz. Bazen

çok küçük çok küçük şeşeyler karyler karşışıssıında bile çok öfkeli davrannda bile çok öfkeli davranışışlarda larda bulunabiliyoruz. Bizi kbulunabiliyoruz. Bizi kıızdzdııran kiran kişşileri ve olaylarileri ve olaylarıı yok yok

etmemiz deetmemiz değğiişştirmemiz ve onlardan kaçmamız imkansız. tirmemiz ve onlardan kaçmamız imkansız. OnlarOnlarıı de değişğiştiremeyecetiremeyeceğğimize göre öfkemizi kontrol altimize göre öfkemizi kontrol altıına na

almayalmayıı ö öğğrenmeliyiz.renmeliyiz.

Harekete geçmeden önce bir trafik lambasHarekete geçmeden önce bir trafik lambasıını nı düdüşşünününün. .

KKıırmrmıızzıı ışıışıkta ne yapılması gerekiyor?kta ne yapılması gerekiyor? KKıırmrmıızzıı ışıışık durmamk durmamıızzıı hemen tepki vermememiz gerekti hemen tepki vermememiz gerektiğğini ini

gösteriyorgösteriyor..

ÖFKE KONTROLÜ-DÜRTÜ KONTROLÜÖFKE KONTROLÜ-DÜRTÜ KONTROLÜ Öfkemizi nasıl kontrol edebiliriz?Öfkemizi nasıl kontrol edebiliriz?

SarSarıı ışıışıkta ne yapılması gerekiyor?kta ne yapılması gerekiyor? SarSarıı ışıışık biraz beklememiz yani düşünüp plan yapmamk biraz beklememiz yani düşünüp plan yapmamıızzıı, , harekete geçmeden önce verebileceharekete geçmeden önce verebileceğğimiz en saimiz en sağğllııklklıı tepkinin ne olacatepkinin ne olacağğına karar vermemiz için zaman gerektiına karar vermemiz için zaman gerektiğğini ini gösteriyor.gösteriyor.YeYeşşil il ışıışıkta ne yapkta ne yapıılmaslmasıı gerekiyor? gerekiyor? YeYeşilşil ışıışık ise harekete geçmek için en uygun zamanı k ise harekete geçmek için en uygun zamanı belirtiyor. Kbelirtiyor. Kıırmrmıızzıı ve sar ve sarıı ışıışıkta düşünüp düşünüp karar kta düşünüp düşünüp karar verdik. Artık saverdik. Artık sağğllııkklılı tepki verebilece tepki verebileceğğimiz zamanimiz zaman

DUR, DÜŞÜN, PLAN YAP, HAREKETE GEÇDUR, DÜŞÜN, PLAN YAP, HAREKETE GEÇ


ÖÖfkeli tepki vermemek için neler yapabiliriz?fkeli tepki vermemek için neler yapabiliriz? BazBazıı yöntemler: yöntemler:

KarnKarnıınnıı dolduracak kadar derin derin bir nefes al, dolduracak kadar derin derin bir nefes al, yavayavaşş yavayavaşş ver. ver.

YavaYavaşş yava yavaşş 20’ye kadar say, 20’ye kadar say,Bir süre oradan uzaklaBir süre oradan uzaklaşş,,Sorunu yetkili ve deneyimli biriyle paylaSorunu yetkili ve deneyimli biriyle paylaşş

ŞŞimdi herkes kendisi için en uygun yöntemi seçsin Önce imdi herkes kendisi için en uygun yöntemi seçsin Önce ismini sonra uygulayacaismini sonra uygulayacağığı yöntemi yüksek sesle gruba yöntemi yüksek sesle gruba söylesin. Bu yöntemleri uygulamaya çalsöylesin. Bu yöntemleri uygulamaya çalışıışın ve bir sonraki n ve bir sonraki oturumda tekrar konuoturumda tekrar konuşşalalıımm

Documents

Ofke ve stres