magazineoktober 2009

www.okra.be www.okrasport.beAfgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 42 nr. 8

blz. 12

Hilde Eynikel:

Damiaan is de heilige van de

tolerantie

Win een weekendje Groningen.

Wereldwijd onderzoek bevestigtwat oude genezers al sindsmensenheugenis beweren: azijn

is een echte wonderremedie voor wielang, gezond en gelukkig wil leven !

In de oudheid al raadde men een dage-lijkse dosis appelazijn aan om de eetlustonder controle te houden en de gezondheidte bevorderen. De gevreesde Samoeraïgeloofden in de bovennatuurlijke krachtvan azijn en zwoeren bij een speciaalazijntonicum om zich sterk en machtig tevoelen. Weldra kan u dit tonicum zélfmaken !

Inderdaad, want in HetGrote Azijnboek publiceertEmily Thacker 308 gezon-de recepten en natuurlijkeremedies die makkelijkzelf te bereiden zijn endie u helpen om uw :❃ Metabolisme verbeteren❃ Spijsvertering bevorderen❃ Cholesterol onder controle houden ❃ Huidproblemen aanpakken❃ Tekenen van ouderdom en huid-

vlekken vertragen❃ Kwaliteit van uw haar verbeteren❃ Osteoporose te bestrijden,

bevat calcium❃ Hoofdpijn verlichten❃ Likdoorns en eelt behandelen ❃ Huidontstekingen en schimmels

bestrijden❃ Microbes in het voedsel te vernietigen❃ Beter werken van hart en bloedvaten❃ Hypertensie bestrijden.

Uit recent wetenschappelijk onder-zoek blijkt dat azijn een natuurlijke bronvan vitaminen en mineralen is en meerdan 93 voedende substanties bevat en met

succes allerlei kwaaltjes en pijnenbestrijdt. Weet u wat er allemaal in éénenkele lepel appelazijn zit : vitaminen,mineralen, enzymen, aminozuren, voe-dende bestanddelen, pectine, betacaro-teen, en nog zoveel meer.

Meer dan 70 studies tonen aan datbetacaroteen het risico op kanker vermin-dert en het verdedigingsmechanisme vanhet lichaam (het immuunsysteem) stimu-leert. Pectine helpt het lichaam om hetcholesterolgehalte te verlagen en het risi-co op hart- en vaatziekten te verminderen.Emily Thacker legt uit hoe u snel kan

afslanken met een azijncocktail.Ze beschrijft uiterst efficiën-

te remedies tegen ver-koudheid en gewricht-spijnen. Azijn is

immers een uitsteken-de, natuurlijke ontste-

kingsremmer. Emily Thacker leert u ook uw

eigen azijn maken en op flessen te trekken.Zo'n huisazijntje is zeker een origineelcadeau-idee voor de feestdagen!

Kortom, als u Het Grote Azijnboekgelezen heeft, blijft u met slechts éénvraag zitten : “Bestaat er dan iets waarazijn niét goed voor is ?”

Er bestaan 1001 redenen om veel meerknoflook te gebruiken in ons dagelijksleven. Knoflook remt de groei van tumorenaf, beperkt de gevolgen van borstkanker,scoort beter dan penicilline in de strijdtegen 8 soorten antibiotica-resistente bacte-riën, kan beroertes voorkomen énbeschermt hartpatiënten tegen een eventue-le tweede aanval !

Knoflook bevat meer dan 200 vitami-nen en mineralen zoals calcium, kalium,ijzer, zink en belangrijke antioxidantenzoals selenium.

In Het Grote Lookboek beschrijftgezondheidsauteur Emily Thacker eenhonderdtal recepten en remedies op basisvan knoflook. Ontdek hoe honing, azijn enandere natuurlijke ingrediënten, in combi-natie met knoflook, reumatische pijnen enartrose verzachten, honger helpen intomen,de impact van stress verminderen, het cholesterolgehalte verlagen, de bloedsom-loop versnellen en spier- en gewrichtspij-nen verhelpen.

U vindt er ook efficiënte remedies om

arteriële hypertensie te vermin-deren, wratten te verwijderenen tand- en oorpijn te verzach-ten, om indigestie, diarree enconstipatie te voorkomen; omvermoeidheid tegen te gaan, aam-beien te verzorgen, verkoudheiden griepsymptomen te bestrijdenen koorts te doen zakken.

U houdt niet van de geurof de scherpe smaak vanknoflook? In dat gevalvindt u vast nuttige tipsin het boek! U leert ookhoe de therapeutischekwaliteiten van look beïn-vloed worden door degebruikte bereidingswijze.Ontdek ook de kracht vanknoflook in de vorm vanpoeders, pillen, aftrekselsof vers. Bestel nu snel uwexemplaren !

Azijn& Knoflook

“De Geheime Wapens van de Natuur”

Knoflook, een wondervan de natuur ?

of stuur deze bon naar :Dema - Av. de l’Expansion 9A - 4432 Alleur

Fax 04/365.90.53 - www.dema-gezondheid.be❒ Ik bestel enkel Het Grote Azijnboek

voor 23,50 € (+ 5 € verzendkosten), totaal 28,50 €❒ Ik bestel enkel Het Grote Lookboek voor

23,50 € (+ 5 € verzendkosten), totaal 28,50 €❒ IK BESPAAR 12 € want ik maak gebruik van uw

speciale aanbieding en bestel Het Grote Azijnboek enHet Grote Lookboek voor slechts 35 € ipv 47 €

(+ 5 € deelname in de verzendkosten)Garantie 30 dagen : Tevreden of geld terug.

Naam ................................................ Voornaam ..........................................

Straat .............................................................................................................

........................................................................... N° ........... Bus ...................

Postcode .......................... Plaats ..................................................................

Tel. ................ / ................................................ De boeken worden betaald aan de postbode (+ 4 € extra kosten). Indien u echterwenst kan u ook met Visa of Mastercard betalen, gelieve dan uw nummer engeldigheidsdatum bij de bestelling op te geven. Voor andere betaalwijzen, ons contacteren. OK 409

Wet van 8/12/1992:de informatie die u aan ons doorgeeft, kan doorgegeven worden aan derden door onze geautomatiseerde handelingen. U heeft een recht op inzage, verbetering of schrapping, ons per post mee te delen. Binnen 7 werkdagen, te rekenen van de dag die volgt op die vande ondertekening van dit contract, heeft de consument het recht om zonder kosten van zijn aankoop af te zien, op voorwaarde dat hij de verkoper hiervan bij een ter post aangetekende brief op de hoogte brengt. Elk beding waarbij de consument aan dit recht zou verzaken, is nietig. Watbetreft het in acht nemen van de termijn, is het voldoende dat de kennisgeving verstuurd wordt voor het verstrijken van deze termijn. Bedrijfsnummer BE 0424.889.197. Terugzending voldoende gefrankeerd. Portokosten niet terugbetaald. Levering binnen de 2 weken tot uitputting vanvoorraad. Indien u nog niet wenst te bestellen, maar wel het cadeau wil ontvangen, gelieve het ons te laten weten en een cheque van 7 € toe te voegen voor administratiekosten.

ADVERTENTIE

GRATIS: Afslanken met Azijn, een unieke endoeltreffende methode om af te slanken dankzij azijn.

BEPERKTAANBOD!

Gratisgeschenk

070/222.067Bestel nu per telefoon

Maal twee

“Oma en opa worden, duwt je rol als mama en papa naar de achtergrond.” Niets is zo

verhelderend als toevallig meeluisteren naar een gesprek. Ik doe het graag. Het houdt

je met de voeten op de grond. De zin die ik hier net neerschreef, klonk in de stille bib

bijzonder helder. Een vrouw fluisterde hem een man toe. Hij was duidelijk niet in de

stemming om veel te praten. Zij wel. Ze had iets op het hart. Een bib is zo’n bedrieg-

lijke ruimte waar je het idee krijgt dat je alleen bent. Ze ging door. “Dat dacht ik ten-

minste toen eerst Emile en daarna Jules geboren werden. Plots leek mama zijn veel

minder belangrijk dan oma worden. Ik ben oma met hart en ziel. Wie is dat niet trou-

wens? Tot onze Henk thuiskwam en vertelde dat hij en Bieke het niet meer zagen zitten

en uit elkaar gingen. Ik bespaar je het hoe en wat. En plots werd ik weer mama van

Henk, met zo’n heftigheid dat ik verbaasd naar mezelf keek. Ik voelde met hem mee,

wilde weer voor hem zorgen, voelde me geroepen om hem bij stekelige vragen van

nieuwsgierige vrienden en familie te verdedigen. Stel je voor.” Ze vertrokken. Ik bleef

achter en staarde naar titels zonder ze echt te zien. En ging toen maar een kop koffie

drinken in het cultuurcentrum en borduurde verder op dit verhaal.

Hoe zou ik reageren? Je weet met je verstand wel dat je geen partij mag kiezen. Maar

zou ik dat ook kunnen als het mijn kind betrof? Of zou ik in dat geval net beducht zijn

zeker niet in de val te trappen van ‘mijn kind, schoon kind’? Wat als na een scheiding

of na het uit elkaar gaan een nieuwe partner opduikt? Je verlangt in de eerste plaats

dat je kinderen gelukkig zijn, zeker als ze ernstig gekwetst raakten. Als een nieuwe

relatie daartoe kan bijdragen, zoveel te beter. Tegelijk verlies je een schoonkind. En of

de relatie nu al dan niet hartelijk was, in de loop van de jaren raakte je bijzonder aan

je schoonkind gehecht, toch?

Een liefdesrelatie beëindigen als er geen kinderen zijn, is sowieso anders. Je hoort me

niet zeggen dat het minder zwaar en ingrijpend is. Wel hoeft de opvoeding en de zorg

voor opgroeiende kinderen niet gedeeld en geregeld. Dat scheelt.

Zijn er kinderen en dus kleinkinderen, moeten oma en opa, bompa en bomma, pépé en

mémé, epi en emi of hoe ze ook heten, niet alleen leren omgaan met de nieuwe

situatie van de eigen kinderen maar ook met die van de kleinkinderen. Misschien wor-

den ze vertrouwenspersoon. Misschien moeten ze noodgedwongen opnieuw de rol van

mama of papa van hun kleinkind opnemen. Misschien zien ze hun kleinkind voortaan

veel minder dan vroeger. Misschien veel meer. Misschien moet het bezoekrecht gere-

geld. Over dat laatste lees je in dit magazine meer.

Soms hebben kinderen na een scheiding acht grootouders of grootouders

maal twee. Soms ‘verliezen’ ze er een paar. Een goed gesprek met alle

betrokkenen en een verstandige opstelling maken het samenleven van

grootouders, ouders en kinderen zoveel eenvoudiger. Denk ik.

Lieve Demeester

VOORWOORD

33

ITEM

38

OKRA-magazine

Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,

Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te

missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt

aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

inhoud

oktober 2009

OKRA oktober 2009

30

De heilige van de tolerantieOp 11 oktober wordt pater Damiaan heilig ver-

klaard. Dat is geen verrassing, ook in deze tijd

is Damiaan nog steeds een rolmodel. Wat de

heiligverklaring betekent en waarom het zo

lang geduurd heeft, legt Damiaan-kenner Hilde

Eynikel haarfijn uit.

‘Zoek naar de dingen die je gemeen hebt’Een Vlaamse niet-moslimvrouw en een

Marokkaanse moslimman. Een gemengd huwe-

lijk maakt maar weinig kans op slagen, hoor je

vaak. Mim en Abdelhamid El Messaoudi bewij-

zen dat het ook anders kan. Al 31 jaar lang.

Zien we onze kleinkinderen nog?Als je kind en schoonkind uit elkaar gaan,

heeft dat ook voor jou gevolgen. Je zal je

kleinkind minder vaak zien, of net vaker. Maar

de wet garandeert je dat je je kleinkind toch

kan blijven zien.

12

22

30

36

In je volgende OKRA-magazine

14 33

Ouderenweek in de kijker.

6 PRIKKERTJES

7 GEZONDHEID Meer bruggen slaan

10 STANDPUNT Betaalbaarheid van de pensioenen garanderen!

12 OKRA-ZINGEVING De heilige van de tolerantie

14 INFO Werk armoede weg!

16 DE KEUZE VAN WALCKIERS Latijns-Amerika: de wending

18 VRAAG EN AANBOD

20 ANDERS OUD Aperitieven op het leven

22 SAMEN HET LEVEN KLEUREN ‘Zoek naar de dingen die je gemeen hebt’

25 OVER WAT TELT ‘Onze ogen vinden steeds minder rust’

30 RECHTSINFO Zien we onze kleinkinderen nog?

32 FILM Eerder cinefiel en Vlaams

33 MENU Geurige kruiden, heerlijke keuken

36 MULTIMEDIA Bestanden: steeds groter, steeds meer

38 OKRA-CREA Stoer en speels

40 TENTOONSTELLING Het Gallo-Romeins Museum in het nieuw

42 BOEKEN Van boeken en melktanden

43 OKRA-SPORT Stappenteller telt elke stap

44 GEDICHT Als ik het boek niet had

45 UITJES

46 UIT Groningen boven!

49 31 WINNAARS!

50 SPEEL EN WIN

52 HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN Welvaart en welzijn

53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

© François De Heel

OKRA oktober 2009

6

PRIKKERTJES

PrikkertjesWeek van de Fair Trade

Tijdens de week van de Fair Trade worden in

heel het land het concept en de producten van

Fair Trade gepromoot. De Week vindt plaats

van 30 september tot 10 oktober 2010. Overal

zullen concerten, proeverijen en infosessies

plaatsvinden. Je maakt er kennis met Fair

Trade, de handel die respect voor de mens en

1

Congres voor reumapatiënten

ReumaNet, een samenwerkingsverband tussen

zes patiëntenverenigingen, organiseert op 11 okto-

ber 2009 van 10.00 tot 18.00 uur het eerste con-

gres voor reumapatiënten. Het vindt plaats in

Antwerp Expo, Van Rijswijcklaan 191 te Antwerpen.

Naast een bezoek aan infostands, kunnen deelne-

mers verschillende lezingen en workshops bijwo-

nen. Op het programma staan onder andere een

lezing over inkomensvervangende maatregelen en

sociale en fiscale voordelen, een uiteenzetting over

bewegen met reuma en een workshop zumba. Er is

kinderanimatie voorzien. De toegangsprijs bedraagt

5 euro, gratis voor kinderen.

Meer info via www.reumanet.be

of 0478 82 78 96.

2

OKRA op stad

Op 8 en 9 april trekt OKRA massaal naar Brugge. OKRA wil zich tonen en daarom gaan we ‘op stad’.

Op meer dan 25 locaties in de binnenstad vinden allerlei boeiende activiteiten plaats. We engageren

knappe artiesten en bieden een forum aan eigen talent uit de OKRA-rangen. En natuurlijk staan er ook

museumbezoeken en tal van geleide wandelingen op het programma. Veel te veel voor één dag, je zal

moeten kiezen! Zin in ‘OKRA op stad’? Binnenkort vind je hierover meer informatie bij jouw trefpunt.

Donderdag 8 april 2010: deelnemers uit de provincies Oost-Vlaanderen en Limburg en uit de OKRA-

regio’s Mechelen, Ieper en Oostende.

Vrijdag 9 april 2010: deelnemers uit de OKRA-regio’s Brussel, Oost-Brabant, Antwerpen, Kempen,

Brugge, Roeselare, Kortrijk en Tielt.

3

zijn omgeving vooropstelt. Tijdens deze week

bundelen heel wat verenigingen, organisaties,

scholen en lokale overheden de krachten. Zo

willen ze van België het land van de Fair Trade

maken. Benieuwd of er ook in jouw buurt wat te

beleven valt?

Kijk op www.befair.be of bel 02 505 19 35.

7

GEZONDHEID

Mieke Craeymeersch is direc-

teur bij Similes, een organisatie

voor familieleden en naasten

van personen met psychische

problemen. Ze ervaart vaak dat

ouderen een steeds kwetsbaar-

dere groep vormen. “Het toene-

mende individualisme en de

steeds kleinere gezinnen zorgen

ervoor dat vooral ouderen vaak

eenzaam achterblijven. Dat

maakt de kans groter dat ze te

maken krijgen met psychische

aandoeningen. Gelukkig beste-

den hulpverleners vandaag meer

aandacht aan geestelijke

gezondheidszorg voor ouderen.

Vooral depressies loeren om de

hoek. Deze uiten zich anders bij

ouderen dan bij volwassenen of

kinderen. De omgeving heeft

het niet altijd door en de oude-

ren stuiten vaak op weerstand.

Familie of vrienden reageren

vaak: ‘komaan, raap jezelf

samen, profiteer van het leven.’

Of: ‘laat je niet gaan, het leven

is moeilijk voor iedereen.’ Bij

een depressie gaat het meestal

Meer bruggen slaan“Als we maar gezond zijn!” Hoe vaak nemen we deze uitspraak niet

achteloos in de mond? Niet alleen onze lichamelijke gezondheid baart ons

zorgen. We willen ook honderd worden zonder psychisch ten onder te gaan.

om ‘niet kunnen’ en niet om

‘niet willen’. Dit misverstand is

nog lang de wereld niet uit.”

Vinden ouderen de weg naar Similes?Mieke Craeymeersch: “We

bereiken vooral veertigers, vijfti-

gers en zestigers. Ouderen zien

er vaak tegenop om zich ’s

avonds te verplaatsen. Ze laten

hun partner niet graag alleen. En

als ze buiten komen, doen ze

liever iets leuks. Wat mensen

ook tegenhoudt, is de taboesfeer

die nog steeds rond psychische

problemen hangt. Psychisch ziek

zijn wordt geassocieerd met pro-

fiteren, luiheid, zelfs domheid en

het boezemt vaak ook angst in.

Men legt ook snel de link met

criminaliteit. Denk maar aan de

drama’s die onlangs gebeurden

in Dendermonde of Oostenrijk.

De beeldvorming over een psy-

chiatrisch ziekenhuis in de media

is nefast.”

Wat kunnen jullie daar aan doen?Mieke Craeymeersch: “Geluk-

kig zijn er de laatste tijd enkele

initiatieven die psychische pro-

blemen meer bespreekbaar

maken. Zo is er de laagdrempe-

lige campagne Fit in je hoofd van

de overheid. En ook het initiatief

Anders gewoon brengt psychi-

sche problemen onder de aan-

dacht. Hiermee ondersteunen

we, samen met andere organi-

saties, projecten die de brug

leggen tussen de psychiatrie en

de samenleving. Vorig jaar orga-

niseerden we ook een grote

manifestatie in Gent waarmee

Er is te weinig communicatie tussen psychiatrische ziekenhuizen

en familie.

we geestelijke gezondheid in een

ander daglicht wilden stellen.

Via films, sprekers, workshops

en infostands lieten we iedereen

met de wereld van de psychia-

trie kennismaken.”

Hoe kwam Similes tot stand?Mieke Craeymeersch: “Similes

ontstond eind jaren zestig uit de

chronische psychiatrie. In die

periode bleven de psychiatrische

ziekenhuizen niet ongevoelig

voor de democratisering. In Sint-

Camillus te Bierbeek nodigden

de hoofdgeneesheer en de direc-

teur de familie uit. Zo ontstond

er een soort familiewerking. Kort

daarna startten andere zieken-

huizen een gelijkaardige werking

op. Bedoeling was om patiënten-

activiteiten te organiseren en

ervoor te zorgen dat familiele-

den vaker op bezoek kwamen.

Door de jaren heen richtte

Similes zich meer en meer tot

familieleden. Onze informatiebij-

eenkomsten staan intussen open

voor iedereen: zowel gezinsle-

den, hulpverleners als patiënten.

Onze gespreksbijeenkomsten

daarentegen zijn uitsluitend voor

familieleden. Zij moeten zich al

zo vaak inhouden om de ander

niet te kwetsen. Op deze samen-

komsten kunnen ze hun gevoe-

lens ventileren maar ook elkaar

opvangen, ervaringen uitwisse-

len en begrip en troost vinden.”

Waar hebben familieleden de grootste nood aan?Mieke Craeymeersch: “De

meest schrijnende situaties zijn

die waar familieleden zien dat er

iets aan de hand is maar waar de

persoon in kwestie zich niet wil

laten helpen. Dat schept benarde

situaties omdat individuele vrij-

heid in onze samenleving heel

belangrijk is en je anderzijds zelf

op zoek moet gaan naar hulp. Bij

depressie zien mensen soms zelf

nog in dat ze professionele bij-

stand nodig hebben. En toch

leeft ook bij hen de angst voor

stigmatisering. ‘Want ze gaan

denken dat ik gek ben!’

Een ander probleem is de zoek-

tocht naar gepaste hulp. Een

psychiater kennen de meesten

nog wel maar de weg naar

Beschut Wonen of het Centrum

voor Geestelijke Gezondheids-

zorg is moeilijker te vinden.

Daarbij komt nog de financiële

drempel. Een bezoek aan de psy-

choloog wordt niet terugbetaald

door de ziekteverzekering.

Nu het taboe en de stigmatise-

ring rond psychisch ziek zijn

langzaamaan afnemen, groeit

het appel dat men op Similes

doet. We moeten steeds meer

mensen doorverwijzen. Via fami-

liecoaching helpen wij gezinsle-

den hun weg te vinden in het

circuit van de geestelijke gezond-

heidszorg. Er is te weinig com-

municatie tussen psychiatrische

ziekenhuizen en familie. Ook

voor hen zou een opvang van 24

uur op 24 geen slecht idee zijn!

Wanneer een patiënt bijvoor-

beeld op weekend mag, vraagt

de arts niet vooraf aan de familie

of ze dit wel aankan.

Similes geeft ook persoonlijk

juridisch advies rond thema’s die

te maken hebben met geestelijke

gezondheid. Bijvoorbeeld over

gedwongen opname. Waar kan ik

hiervoor terecht? Wat moet ik

doen? Hoe gaat dit in zijn werk?

Of rond het beheer van goede-

ren. Wat gebeurt er wanneer

iemand niet meer in staat is om

zelf voor zijn geld te zorgen?”

Wat kan er nog beter?Mieke Craeymeersch: “In de

jaren tachtig en negentig start-

ten we met groepen volgens

familiebetrokkenheid. Een part-

ner ondervindt andere proble-

men dan ouders. Nu hebben we

oudergroepen, partnergroepen

en zelfs groepen voor kinderen

van ouders met een psychische

problematiek. Je zal maar

OKRA oktober 2009

8

GEZONDHEID

Je zal maar opgroeien met een ouder die psychisch ziek is. Dat beïnvloedt je

enorm.

Mieke Craeymeersch: “Er is te weinig communicatie tussen psychiatrische ziekenhuizen en familie.”

opgroeien met een ouder die psychisch ziek is. Dat

beïnvloedt je enorm. Een derde van deze kinderen

ontwikkelt zelf een ernstige psychische aandoe-

ning, een derde krijgt psychische problemen die

overwonnen worden, nog een derde komt er met

min of meer emotionele littekens uit. Dat zijn toch

gigantische cijfers? Dikwijls komen in zulke situa-

ties ook de grootouders in beeld. Wanneer zoon of

dochter psychisch ziek is, maken zij zich grote zor-

gen over de opvoeding van hun kleinkinderen.

Soms wil de psychisch zieke ouder niet dat de

grootouders hun kleinkinderen nog zien of omge-

keerd worden de kleinkinderen bij de grootouders

gedropt. Zo raken grootouders verwikkeld in een

emotioneel of juridisch gevecht.

Similes doet ook aan belangenbehartiging. We

stelden een memorandum op met de vraag naar

een gezinsvriendelijke geestelijke gezondheidszorg

die niet alleen oog heeft voor de patiënt maar ook

voor zijn omgeving. Er moet niet enkel aandacht

zijn voor medicatie en therapie maar ook voor

wonen en werken. Er zouden meer betaalbare

woningen moeten zijn voor mensen met psychi-

sche problemen. We vragen meer creatieve woon-

vormen voor psychisch zieke ouderen. Het ideaal

lijkt ons een goede mix van wonen en zorgverle-

ning. In Nederland spreken ze van ‘aanklampende

zorg’ wat betekent dat de patiënt niet mag verdwij-

nen in de samenleving na zijn ontslag uit de psy-

chiatrie. Er moet contact blijven.

Familieleden zien of horen, is voor ons een voor de

hand liggend onderdeel van de behandeling.

Wanneer je niet werkt met het netwerk van de

patiënt, mis je belangrijke informatie. Nog steeds

doen sommige psychiatrische teams alsof de bui-

tenwereld niet bestaat. Jammer, toch?”

Tekst Chris Van Riet

Foto Cois Van Roosendael

Info

Similes, Groeneweg 151, 3001 Heverlee,

016 244 201, www.similes.be.

Kunst voor Similes

Tot 13 november 2010 stelt Gusta Frooninckx haar

schilderijen van landschappen en bloemen tentoon

in Gasthuisberg. De werken in aquarel en olieverf

worden verkocht ten voordele van Similes.

Info: in de gangen van UZ Gasthuisberg,

Herestraat 49, 3000 Leuven.

9

Maken uw gewrichten u het leven zuur? Doe wat!

Kies de milde wegHet is bekend dat de bevolking van de Noord-Europese landen veel minder last hebben van zwakke gewrichten dan de rest van Europa. Hun geheim: een voeding geba-seerd op de consumptie van vette vis zoals haring, zalm en sardientjes, rijk aan bestanddelen die zeer goed zijn voor het kraakbeen. Het is tegenwoordig mogelijk van al heil-zame werking te profi teren zonder uw voedingspatroon te veranderen.

Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Het researchcentrum van Phythea heeft dat goed begre-pen en Phytalgic is daarvan het resultaat! Dit natuurlijke geconcentreerde supplement in capsules met wilde vis-olie gecombineerd met zink en brandnetel voor groter ge-wrichtscomfort. Om op natuurlijke wijze het comfort van uw gewrichten te behouden wordt een dosis van 3 capsu-les per dag aanbevolen. De eerste resultaten zijn over het algemeen al na 3 weken gebruik merkbaar. Vanwege de perfecte verdraagbaarheid kunt u Phytalgic het gehele jaar door continu worden gebruikt.

Onze mening: een uitstekend product dat de beloften waar maakt: gewrichten die geleide-lijk aan soepeler worden, blijven-de verlichting, een levenscom-fort hervonden in slechts enkele weken tijd!

Phytalgic van PhytheaTe koop bij uw apotheek

CNK: 2399-202

en NUT/PL-code: 968/1

Ongeveer 16,80€ per doos

Met het stijgen der jaren

slijten de gewrichten. De

dagelijkse handelingen

zijn niet altijd zo gemak-

kelijk. Er bestaat tegen-

woordig milde methodes

om uw gewrichten op

natuurlijke wijze soepel

te houden.

BETTER LEVEN

2 dozen gekocht = de 3de gratis van Phythea!

Om een gratis doos te ontvangen stuurt u vóór 31/12/09 het origineel van de kassabon, de 2 bar-

codes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens naar:Aanbod Phytalgic - c/o PromoControl - P.B. 3582 - 1414 Waterloo

Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon - Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 15/08/09 en 31/12/09.

AanbodPhytalgic

PUBLIREPORTAGE

Okra_01_10_09.indd 1 02/09/09 16:32

OKRA oktober 2009

10

STANDPUNT

Het Generatiepact heeft een welvaartsmechanisme

ingesteld dat de federale regering verplicht om om

de twee jaar een enveloppe vrij te maken voor wel-

vaartsaanpassingen van de uitkeringen in de soci-

ale zekerheid. De sociale partners en de

Studiecommissie voor de Vergrijzing adviseren hier-

over. Er werd afgesproken dat de grootte van de

enveloppe afhankelijk is van de budgettaire en eco-

nomische toestand. De eerste periode was 2007-

2008, de tweede periode 2009-2010.

OKRA staat achter dit welvaartsmechanisme

in de sociale zekerheid en wil een serieuze

inspanning leveren om het vrijmaken van een

nieuwe welvaartsenveloppe voor de periode

2011-2012 te verdedigen.

De visie van de heer Daerden, minister van

Pensioenen, beperkte zich in september tot de korte

termijn. “Tot 2015 is er geen enkel probleem voor

de betaling van de pensioenen. Geen enkel weten-

schappelijk onderzoek zal mij tegenspreken. De

vergrijzingsgolf zal zich pas laten voelen na 2015”,

klonk het uit zijn mond. Het klopt dat de demogra-

fische gevolgen vanaf dan pas sterker merkbaar

zullen zijn. De Studiecommissie voor de Vergrijzing

becijferde de lange termijnkost van de vergrijzing.

Ten opzichte van het bruto binnenlands product

(wat we met zijn allen produceren) stijgt de kost

van de vergrijzing van 23 procent in 2008 naar

26 procent in 2014, 29 procent in 2030 en 31 pro-

cent in 2060.

Het effect van de crisis verhoogt daarenboven de

inspanningen die nodig zullen zijn, zowel op korte

als op lange termijn. Een voorbeeld. Het Zilverfonds

wordt niet langer bijgespekt en heeft nood aan een

structurele financieringsbasis. De regering creëerde

dit fonds om tegemoet te komen aan de stijgende

pensioenkosten. Het wordt voor een groot deel

gespijsd met begrotingsoverschotten.

Betaalbaarheid van de pensioenen garanderen!

De regering heeft de afgelopen weken onderhandeld over de begroting

van 2010 en 2011. Met het grote tekort van 27 miljard euro beloofde dit

een moeilijke oefening te worden. Bovendien leek niet iedereen helemaal

overtuigd dat een nieuwe welvaartsenveloppe voor de periode 2011-2012

noodzakelijk is. OKRA benadrukt dat deze enveloppe er moet komen.

Van de overheid verwachten we dat ze haar

engagementen nakomt en de betaalbaarheid

van de vervangingsinkomens waaronder de

pensioenen zonder meer waarborgt! Dit nalaten

zou indruisen tegen het verzekerings- en solidari-

teitsprincipe van ons sociaal stelsel.

Voor OKRA betekent dit dat het budget voor de

tweejaarlijkse welvaartsaanpassing zoals voorzien

in de Generatiepactwet de komende jaren onverkort

uitgevoerd wordt. Dit is een absoluut minimum waar

niet kan aan geraakt worden. Belgische wettelijke

pensioenen behoren nu al tot de laagste van Europa.

Bovendien blijft OKRA bij haar eis voor een jaar-

lijkse, automatische en procentuele aanpassing van

de pensioenen.

Op langere termijn verwacht OKRA structurele

oplossingen voor de financiering van de wettelijke

pensioenen, zowel voor de huidige als voor de toe-

komstige gepensioneerden. Het wettelijke pensioen

blijft immers de belangrijkste inkomstenbron voor

wie met pensioen gaat. Uiteraard is een heropleving

van de economie met een toenemende tewerkstel-

ling en een verminderde staatsschuld de beste

garantie voor het waarborgen van onze sociale

zekerheid.

De aangekondigde Nationale Pensioenconferentie

moet zich buigen over deze uitdagingen en bekom-

mernissen. Voor voormalig minister Arena was het

versterken van het wettelijke pensioen steeds het

uitgangspunt. Dit dient de absolute prioriteit te blij-

ven. Daarom moet de overheid zowel de problemen

van vandaag aanpakken, als een sterke visie voor

de toekomst ontwikkelen. OKRA volgt dit van nabij

op via het Raadgevend Comité voor de Pensioenen

en één werkgroep van de Pensioenconferentie. Het

veilig stellen van de pensioenen blijft voor ons dé

topprioriteit. Paniekvoetbal is echter niet nodig.

Jan Vandecasteele

Algemeen secretaris

Epitact® Adviseur

1 paar kussentjes Indicatieve prijs S 2373-025 - M 2373-678 - L 2373-686 32.35

PIJNLIJKE VOETZOOL, EELTKNOBBELTJES...VOETZOOLKUSSENTJES MET EPITHELIUM 26®

Het vetkussentje aan de voorkant van de voetzool draagt normaal ges-proken zorg voor het verdelen van de druk maar het slijt langzamerhand wat af waardoor pijn, verhitting en eeltknobbeltjes kunnen ontstaan. Om deze pijnen te verlichten, heeft Epitact® voetzoolkussentjes ontwor-pen met een gepatenteerde silicone gel : Epithelium 26® onder de middelvoet die als ware het vetkussentje van de voetzool vervangt. De kussentjes kunnen in de wasmachine gereinigd worden, gaan lang mee en zijn beschikbaar in alle maten, u kunt ze onzichtbaar in uw normale schoenen dragen.Verklaringen van tevreden klanten:“Ik ben echt bijzonder blij met de kussentjes die ik nu een jaar draag, ik doe ze iedere dag in mijn schoenen, sla geen dag over want ik kon gewoon niet meer uit de benen”. Mevrouw B.G.“Sinds ik de Epithelium 26® kussentjes gebruik, is mijn leven volledig veranderd, ik loop beter, ik strompel niet meer vanwege de likdoorns voraan onder mijn voeten”. Mevrouw O.L. “Ik profiteer van deze brief om u te feliciteren met de kwaliteit van uw producten” enzovoort…

1 Digitube® (1 x 10 cm) Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-082 7.60 Middelgrote tenen Code pharma : 2373-710 7.60Grote tenen Code pharma: 2373-728 7.60

LIKDOORNS, EKSTEROGENDIGITUBES® met EPITHELIUM 26®

Om likdoorns te verlichten, heeft Epitact® de Digitube® ontworpen met 1 mm Epithelium 26®. In tegenstelling tot wegwerppleisters, voorkomt deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming druk en wrijving.

1 enkelvoudig HV bescherming Indicatieve prijs S 2373-033 - M 2373-694 - L 2373-702 20.20

HALLUX VALGUS “EELTKNOBBEL”HV BESCHERMING met EPITHELIUM 26®

U hebt een pijnlijke eeltknobbel op de voet. Epitact® heeft een bescherming ontwikkeld met een Epithelium 26®

plaatje om wrijving te voorkomen. Deze gepatenteerde bescherming kan in de wasmachine gereinigd worden, is heel dun en onzichtbaar en past in iedere schoen.

®

BESCHIKBAAR IN DE APOTHEEK Vraag advies aan uw voetkundige

MILLET INNOVATION - ZA Champgrand - BP 64 - 26270 LORIOL - RCS Romans 418 397 055 00025 www.epitact.com

Dankzij Epithelium 26® zijn de pijnlijke rode zones verdwenen.Epithelium 26® is een gepatenteerdesilicone gel en vormt een ware ver-vanging van het vetkussentje onder de voetzool. Dit materiaal is ideaal om druk en wrijving te verlichten. Met E26®Zonder E26®

1 teenbeschermer Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-090 7,60Middelgrote tenen Code pharma : 2373-736 7,60Grote tenen Code pharma : 2373-744 7,60

PULPAIRE LIKDOORNS, INGEGROEIDE NAGELSTEENBESCHERMERS met EPITHELIUM 26®

U hebt een pijnlijke ingegroeide nagel of een likdoorn op het uiteinde van uw teen. Epitact® heeft een teenbe-schermer ontwikkeld met 1 mm Epithelium 26® tussen 2 stofl aagjes om zijn stevigheid veilig te stellen. Deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming voorkomt aldus druk en wrijving.

INNOVERING& FABRICATIE

EIS DE EPITACT® KWALITEIT ! EPITACT® ontwikkelt nu al tien jaar lang met Franse voetkundigen medische toepassingen om pijnlijke voetzolen te verlichten. Het assortiment van EPITACT® is samengesteld uit meer dan 30 gespecialiseerde producten, vervaardigd in Frankrijk, wat ons in staat stelt de traceerbaarheid, een optimale kwaliteit en een onberispelijke doeltref-fendheid te garanderen.

RECLAME

1, Rue du Progrès - 1400 Nivelles - T: 067843591 - F: 067841092 - info@patchpharma.com

- 00

1

OP TELEVISIEGEZIEN

OKRA oktober 2009

12

OKRA-ZINGEVING

Al tijdens zijn leven werd hij een heilige

genoemd maar pas nu wordt hij het ook echt.

Op 11 oktober wordt pater Damiaan heilig

verklaard. “Damiaan is voor velen ook nu nog

het toonbeeld van zelfopoffering”, zegt

historica en Damiaan-biografe Hilde Eynikel.

“Mensen vinden inspiratie in het leven van heiligen,

ze trekken zich er aan op. Damiaan is ook in deze

tijd nog steeds een rolmodel”, legt Hilde Eynikel de

betekenis van deze heiligverklaring uit. “Er was al

vaker sprake van om Damiaan heilig te verklaren

maar nu pas is de tijd er rijp voor. Onmiddellijk na

zijn dood voerde zijn broer Pamfiel een onderzoek

uit in opdracht van de picpussen. Hij schetste een

koekebrood beeld van de pater. Pamfiel trok ook

naar Hawaï maar dat werd een ramp. Het onderzoek

bloedde dood. In de jaren dertig werd een tweede

poging ondernomen waarbij ook mensen werden

geïnterviewd die Damiaan nog hadden gekend. Zij

kleurden het beeld van Damiaan bij. Ook dit onder-

zoek liep dood toen de Tweede Wereldoorlog uit-

brak. Een derde poging kwam er op aansturen van

moeder Theresa. Volgens haar had Damiaan geen

mirakel nodig om te worden heilig verklaard, hij was

zelf het mirakel. Maar er werd toch een mirakel

erkend. In 1995 verklaarde paus Johannes Paulus II

hem zalig, nu volgt de heiligverklaring.”

Waarom valt Damiaan die grote eer te beurt?

Hilde Eynikel: “Hij is gestart als zieltjesjager.

Damiaan wilde zoveel mogelijk mensen in Hawaï

dopen. Hij ging tekeer tegen ketters en vervloekte

protestanten. Dat paste volledig in de toenmalige

tijdsgeest. Maar toen hij op Molokaï was, veranderde

zijn houding compleet. Oorspronkelijk zou hij er

slechts enkele weken blijven waarna een andere

priester hem zou aflossen. Zijn oversten legden hem

op afstand te houden van de bevolking om niet

besmet te raken. Maar Damiaan reageerde, op die

manier kon hij geen contact maken. Hij wilde leven

zoals de melaatsen: hij at uit de gemeenschappelijke

pot en rookte aan dezelfde pijp. Niemand aanraken,

is heel moeilijk in een lichamelijke cultuur. Damiaan

wist dat hij besmet zou worden toen hij besliste te

leven zoals de melaatsen. Dat Damiaan bewust en

vrijwillig voor dit leven koos, bewijst zijn zelfopof-

fering en maakte van hem ook toen al een held.”

Hoe was het leven op Molokaï?

Hilde Eynikel: “Het was een gore maatschappij.

Molokaï was een gevangenis met zieke mensen. De

samenleving was enorm hard: elke week stierven er

De heilige van de tolerantie

Hilde Eynikel: “Eigenlijk is Damiaan een voorbeeld voor alle mensen.”

13

twee of drie bewoners, telkens

kwamen er nieuwe mensen aan,

soms ook kinderen zonder bege-

leiding, pooiers en pedofielen

stonden klaar om hen op te van-

gen. Het zelfmoordcijfer lag

hoog.

Damiaan wilde deze gemeen-

schap organiseren en leefbaar

maken. Daarom bouwde hij wees-

huizen, woningen en kerken en

creëerde hij nieuwe families in de

vorm van begrafenisverenigin-

gen met elk een verschillende

kleur. Als iemand uit je vereni-

ging stierf, zorgde jouw vereni-

ging voor de begrafenis. Er wer-

den zelfs wedstrijden gehouden

over welke vereniging die week

de mooiste begrafenis had ver-

zorgd. Er werd gezongen, de

doden werden begraven. Dit

systeem van kunstmatige fami-

lies werkte. Vanaf het moment

dat je moederziel alleen aan-

kwam op Molokaï, hoorde je

opnieuw ergens bij.”

Damiaan verrichtte ook pionierswerk.

Hilde Eynikel: “In die tijd moch-

ten priesters geen wetenschap-

pelijk onderzoek doen. Damiaan

deed het toch. Toen hij op Molokaï

verbleef, was er sprake van een

Chinees geneesmiddel tegen

lepra. Damiaan beschikte over

het middel en testte het op de

inwoners van Molokaï. Hij stelde

twee groepen samen: de ene

groep kreeg het medicijn, de

andere een placebo. Zo onder-

vond hij dat het geneesmiddel

slechts tijdelijk verbetering

bracht. Het werken met een test-

groep was zeer revolutionair in

die periode.

Damiaan besteedde ook veel

aandacht aan de zorg voor zie-

ken. Hij wilde niet dat vrouwen

en mannen gescheiden werden.

Hij stimuleerde een goede ver-

standhouding en sloot heel wat

huwelijken. Hij was ervan over-

tuigd dat wie omringd is door

geliefden, minder neveneffecten

ondervindt van zijn ziekte. Dat

kunnen we vandaag enkel

beamen.”

Damiaan wordt niet alleen de patroonheilige van de lepralijders maar ook van de aidspatiën-ten. Hoe komt dat?

Hilde Eynikel: “Er zijn enkele

overeenkomsten tussen beide

ziekten. Vandaag is aids nog

steeds niet te genezen, al is de

levensverwachting wel gestegen.

Lepra was aan het einde van de

19de eeuw ook een ongeneeslijke

ziekte. Nu is dat niet meer zo. En

net zoals aids, werd lepra vaak

gelinkt aan een losbandig seksle-

ven. Al was de leprabacil al ont-

dekt, toch gingen er nog geruch-

ten dat lepra het vierde stadium

van syfilis was. Daarom moest

ook Damiaan heel wat vernede-

rende onderzoeken ondergaan

toen hij ziek was. Kwatongen

beweerden immers dat hij een

relatie had met een vrouw.”

Waarom bewonder jij Damiaan?

Hilde Eynikel: “Hij is een van de

weinige personen die de volledige

gave van empathie bezat. In zijn

brieven sprak hij aanvankelijk

over ‘les sauvages’, na een maand

werden het ‘de mensen’. Van een

zieltjesjager werd hij heel snel

iemand die de andere probeerde

te verstaan en er heel veel res-

pect en begrip voor had. Zo was

er een pater die hem het leven

zuur maakte. Hoewel Damiaan er

af en toe genoeg van had, vergaf

hij de pater en toonde hij begrip.

Die pater leed immers aan een

huidziekte waardoor hij voortdu-

rend jeuk had. Damiaan verzorg-

de de melaatsen ook, niet zo

vanzelfsprekend als je denkt aan

de wonden en de stank die de

ziekte veroorzaken. Damiaan

zorgde voor mensen die een

ziekte hebben waardoor ze ver-

stoten en gestigmatiseerd wer-

den. Hij is de heilige van de tole-

rantie. Zijn opofferingszin en zijn

grenzeloze empathie maken van

Damiaan een voorbeeld voor

christenen. Hij haalde zijn inspi-

ratie immers uit de Bijbel. Maar

ook niet-christenen als Gandhi

vonden inspiratie in zijn leven.

Eigenlijk is hij een voorbeeld

voor alle mensen.”

Tekst Nele Joostens

Foto François De Heel

Op 11 oktober kan je de heiligverklaring van pater Damiaan live

volgen op één. Hilde Eynikel levert het commentaar samen met

Jan Becaus en Jan De Volder.

OKRA oktober 2009

14

INFO

Vandaag lopen in België 1,5 mil-

joen mensen het risico in armoe-

de te verzeilen. Dat is 14,7 pro-

cent van de bevolking. Tien pro-

cent van de Belgen leeft ook

echt in armoede. Vooral niet-

Belgen, werklozen en eenouder-

gezinnen maken veel kans in

armoede te moeten leven. Maar

ook vele gepensioneerden le-

ven onder de armoedegrens.

Die bedraagt 878 euro per

maand voor alleenstaanden en

1 844 euro voor een gezin met

twee kinderen. Uit recent onder-

zoek blijkt echter dat wie gezond

is, goed kan plannen, beschikt

over openbaar vervoer en veel

Werk hebben, is geen garantie op een leven zonder armoede.

Zowat vier procent van de werkende bevolking leeft in

armoede. Welzijnszorg vraagt aandacht voor deze groep in

haar najaarscampagne ‘Werk armoede weg!’.

tijd, minstens 980 euro nodig

heeft om een menswaardig leven

te kunnen leiden. De meeste

uitkeringen liggen ver onder

dit bedrag. Een leefloon voor

een alleenstaande bedraagt

726 euro. In België ontvangen

90 000 mensen een leefloon, in

Vlaanderen zijn dat er 22 000.

Werk en armoede?

Om het risico op armoede te

verkleinen, moeten de uitkerin-

gen omhoog. De overheid

maakte daar al gedeeltelijk

werk van en verhoogde de laag-

ste pensioenen in beperkte

mate. Maar dit is lang niet vol-

doende. Alle uitkeringen moe-

ten minstens de Europese

armoedegrens van 878 euro

bereiken. De beste manier om

aan armoede te ontsnappen, is

natuurlijk aan het werk te gaan.

Niet alleen zal je inkomen

meestal flink stijgen, je bouwt

ook sociale zekerheidsrechten

op. Toch leven ook heel wat

werkende mensen nog in

armoede: ze werken in moeilij-

ke of gevaarlijke omstandighe-

den, hebben een deeltijds of

tijdelijk contract of hun inko-

men is te laag. Ook heel wat

zelfstandigen of landbouwers

zitten in financiële moeilijkhe-

den. Ondernemers kunnen door

tegenslag, langdurige ziekte,

ongeluk of faillissement in de

problemen komen.

Gepaste baan

Hoe lager je op de sociale ladder

staat, hoe minder kansen je

hebt op de arbeidsmarkt. Dat

begint al in het nest waarin je

geboren bent. Scholing en een

diploma vergroten de kans op

een goede job aanzienlijk. Maar

niet iedereen krijgt tijdens zijn

schoolcarrière evenveel moge-

lijkheden. Je leeftijd, geslacht,

afkomst, gezinssituatie en diplo-

ma kunnen zorgen voor achter-

Werk armoede weg!

Vier procent van de werkende bevolking leeft

in armoede.

15

stelling bij de zoektocht naar

een geschikte baan. Niet voor

iedereen is een betaalde job in

het gewone arbeidscircuit moge-

lijk. Mensen in armoede hebben

vaak nood aan begeleiding op

maat. Voor sommigen is een

plaats in de sociale economie of

het vrijwilligerswerk een gepas-

te (tussen)oplossing.

Beterschap?

Welzijnszorg vraagt in haar

najaarscampagne aandacht voor

waardig werk en een leefbaar

inkomen. Daartoe moeten er

meer jobs komen met een vol-

waardig loon en op maat van

mensen in armoede. Ook men-

sen die niet (meer) kunnen wer-

ken, hebben recht op een waar-

dig inkomen. Om deze doelstel-

lingen te bereiken, stelt

Welzijnszorg vijf beleidsvoor-

stellen voor.

1. Een traject naar werk op

maat van mensen in

armoede.

Mensen in armoede hebben

nood aan begeleiding op

maat die gericht is op werk

maar rekening houdt met de

persoonlijke levensomstan-

digheden. Deze manier van

bemiddeling moet een recht

worden.

2. Een extra stimulans om na

een periode van werkloos-

heid weer aan de slag te

gaan.

Aan het werk gaan als werk-

zoekende moet gepromoot

worden. Daarom vraagt

Welzijnszorg dat de verhoog-

de tegemoetkoming in de

gezondheidszorg behouden

blijft ook als men werkt.

3. Groeikansen voor de soci-

ale economie en de sociale

tewerkstelling.

Welzijnszorg vraagt aan de

overheid om het nodige geld

ter beschikking te stellen om

een sociale tewerkstelling

mogelijk te maken voor al wie

het nodig heeft.

4. Goede hulpverlening op

maat van zelfstandigen in

moeilijkheden en gefail-

leerden.

Kandidaat-zelfstandigen moe-

ten een goede vorming kun-

nen krijgen zodat ze beter

gewapend zijn tegen risico’s.

Als het toch mis gaat, moeten

ze een beroep kunnen doen

op een goede hulpverlening.

5. Een leefbaar inkomen voor

iedereen.

Iedereen verdient een leefbaar

inkomen uit arbeid, via een

vervangingsinkomen of uitke-

ring, ongeacht leeftijd, statuut

of gezinssamenstelling. De uit-

keringen zouden daarom min-

stens de Europese armoederi-

sicogrens moeten bereiken.

Maar ook werken moet financi-

eel aantrekkelijk blijven.

Tekst Nele Joostens

‘Ik kan er niet geraken’Gwendolina Dewulf: “Ik werkte jarenlang en toch moeten mijn dochter en ik

het redden met amper 930 euro per maand. Eerst werkte ik als seizoenarbeidster

in een groentefabriek. Nooit wist ik of er de volgende dag nog werk zou zijn.

Daarom was ik blij met mijn nieuwe baan als poetsvrouw, al was die maar deel-

tijds. Maar de RVA deed moeilijk en dreigde met schorsing. Zo ver kwam het niet,

een tijdje ontving ik nog een gedeeltelijke werkloosheidsuitkering. Toen mijn

dochter geboren werd, wilde ik loopbaanonderbreking nemen. Ze had zware

gezondheidsproblemen, nog steeds trouwens. Dat kon niet, ik werd ontslagen.

Later kreeg ik zelf een hersentumor en werd ik volledig invalide verklaard.

Werken kan niet meer, ik moet het stellen met een invaliditeitsvergoeding bere-

kend op een deeltijdse loopbaan. Dat is geen vetpot. Gelukkig woon ik nu in een

sociale woning. Maar na aftrek van de vaste kosten blijft er amper iets over. En

dan zijn de medische kosten van mijn dochter en mij nog niet betaald. Ik kan er

echt niet geraken.”

Ook jij kan de campagneboodschap van

Welzijnszorg ondersteunen met een financiële

bijdrage op rekening 000-0000003-03. Voer mee

actie en onderschrijf de vijf eisen van Welzijnszorg.

Meer info over een actie in je buurt via

www.welzijnszorg.be of tel. 02 502 55 75.

OKRA oktober 2009

16

DE KEUZE VAN WALCKIERS

Als er één vaststelling is die het continent samen-

vat, is het wel deze: nergens ter wereld is de kloof

tussen arm en rijk dieper dan in Latijns-Amerika.

Zelfs al gaat het globaal veel beter, de plaatselijke

bevolking haalt daar geen voordeel uit. Als we het

hebben over mensenrechten, bedoelen we natuur-

lijk vrije meningsuiting en politieke rechten. Maar

het betekent ook: voldoende voedsel om te overle-

ven, onderwijs en gezondheidszorg. Op dat vlak

ging het de afgelopen decennia van kwaad naar

erger. De machthebbers waren wel vrij verkozen

maar doorgaans corrupte, onbekwame of autori-

taire figuren. Hen was het enkel om hun persoon-

lijke ambitie of verrijking te doen.

Latijns-Amerika: de wendingAls we aan Latijns-Amerika denken, denken

we nog vaak aan militaire dictaturen, foltering

en onderdrukking. Gelukkig behoort dat zo

goed als helemaal tot het verleden. Met de

mensenrechten gaat het duidelijk beter. En in

de jaren negentig waren de macro-

economische cijfers van het continent

uitstekend. Enig probleempje: de bevolking

merkt daar niets van.

Nieuwe politici

Rond de eeuwwisseling tekende zich een kentering

af. In een aantal landen stonden heel diverse poli-

tici op die het roer volledig wilden omgooien. Noem

ze socialistisch, noem ze rood, noem ze populis-

tisch, het maakt niet uit. Dat zijn te gemakkelijke

etiketten voor een genuanceerde realiteit. En alle-

maal doen ze het op hun eigen, soms wat twijfel-

achtige manier. Maar wat ze gemeen hebben, is de

wil om aan sociale rechtvaardigheid te werken.

Het meest vertrouwd zijn we met de Braziliaanse

president Luiz Inácio da Silva, de man die bekend

is onder zijn bijnaam: Lula. Hij staat wellicht voor

de zwaarste taak. In zijn reusachtige land is de

kloof tussen arm en rijk immers dieper dan waar

ook. Politiek staat hij het dichtst bij de sociaal-

democratie zoals we die in Europa kennen. Zijn

eerste prioriteit was de honger. Zijn ambtstermijn

zou maar geslaagd zijn, had hij vlak na zijn verkie-

zing aangekondigd, als geen enkele Braziliaan nog

honger zou lijden. Nu is hij aan zijn tweede termijn

bezig en de honger is zeker nog niet uitgeroeid.

Toch heeft hij al resultaten geboekt. Met zijn bolsa

familia, een kleine beurs voor moeders die de eind-

jes niet aan elkaar kunnen knopen, heeft hij al elf

17

miljoen gezinnen geholpen. Ze krijgen een geld-

som voor elk kind op voorwaarde dat het naar

school gaat en ingeënt is. Zo pakt hij niet alleen de

honger aan maar ook het enorme analfabetisme.

Al die straatkinderen die van school wegblijven

omdat ze moeten klussen om te overleven, zijn

een angstwekkende hypotheek op de toekomst.

Minder succes heeft hij totnogtoe met zijn belofte

om een landhervorming door te voeren. Dat is

nochtans een essentiële eis van de duizenden

doodarme landloze boeren. Het verklaart waarom

Lula nu vooral kritiek krijgt vanuit linkse hoek.

Oorspronkelijk wekte hij om zijn radicale taal

nochtans veel argwaan bij de rijkere bevolking.

Nationaliseren zonder pardon

Moeilijker heeft de internationale gemeenschap het

met het flamboyante staatshoofd van Venezuela,

Hugo Chavez. Anders dan de vroegere vakbonds-

man Lula is hij een militair. Dat schept het nodige

wantrouwen, vooral als je er zijn autoritaire trekken

bij neemt. In het uiterst gepolariseerde land is hij

de kampioen van de armen. Want armoede is daar

mogelijk een nog groter schandaal dan elders.

Waarom? Omdat Venezuela zo rijk is. Het is de

vijfde olieproducent ter wereld en de derde olieleve-

rancier aan de Verenigde Staten. Daarom kon

Chavez het zich permitteren ex-president Bush

straffeloos uit te schelden voor de Amerikaanse

dominante houding op het continent. Hij besliste dat

de opbrengst van die olierijkdom naar sociale inves-

teringen moet gaan. Onderwijs, huisvesting en

gezondheidszorg zijn prioriteiten. Maar hij gaat ver-

der. De president wil een einde maken aan de uit-

verkoop van de Venezolaanse grondstoffen tegen

dumpingprijzen. Daarom onderhandelde hij met de

multinationale maatschappijen over hogere prijzen.

En wie niet meewil, wordt zonder pardon genationa-

liseerd. Geen wonder dat Chavez in het Noorden op

weinig sympathie mag rekenen.

Eerlijke prijzen

Dat moet ook zijn Boliviaanse collega Evo Morales

ervaren. Hij kwam aan de macht onder druk van

massale betogingen. De Bolivianen eisten dat ze

voor hun pas ontdekte gasreserves correcte prij-

zen zouden afdwingen. Eerst dreigde de president

met nationalisering. Dat bleek echter niet zo een-

voudig omdat de Bolivianen de technologie voor de

ontginning nog niet onder de knie hebben en daar-

voor westerse experts nodig hebben. Daarom

zwakte Morales de eis af tot eerlijke prijzen. De

rijkdom van Bolivia is niet onuitputtelijk, het land

moet er zijn ontwikkeling mee kunnen financieren,

is ook hier de redenering.

Chavez besliste dat de opbrengst van

de olierijkdom naar sociale investeringen

moet gaan.

Olie of oerwoud

In het kielzog van Chavez en Morales deed Rafael

Correa, de president van Ecuador, een wel erg

origineel voorstel. Een aanzienlijk deel van zijn

land bestaat uit oerwoud. De transnationale olie-

maatschappijen lieten hun oog al lang vallen op de

grote olievoorraden in de ondergrond. Eerdere

boringen richtten grote schade aan. Vooral de

habitat van de inheemse volkeren werd getroffen.

Nu stelt Correa voor om de olie in de bodem niet

te ontginnen. Het vrijwaren van het oerwoud

draagt immers bij tot de levensnoodzakelijke

bescherming tegen het broeikaseffect. In ruil

daarvoor vraagt hij aan de internationale gemeen-

schap een vergoeding gelijk aan de helft van het

bedrag dat de olieontginning zou opbrengen.

Het is afwachten wat de reactie zal zijn. Maar één

feit is duidelijk. De Latijns-Amerikanen beginnen

zich bewust te worden van het kapitaal dat hun

grondstoffen betekenen en van de plaats die ze

daardoor kunnen innemen op de wereldkaart. De

internationale betrekkingen zouden er op termijn

wel eens heel anders kunnen uitzien.

Tekst Liesbet Walckiers

OKRA oktober 2009

18

■ PianoIk zou graag piano leren spelen en beschik zelf over een piano. Wie kan me helpen?

D. Verbeure, Kruiskenstraat 8, 8720 Oeselgem

■ Foto’s/handleidingIk verzamel foto’s en artikels van Laura Lynn, wie kan me helpen? Ook zoek ik de handleiding van een Volkswagen Golf, bouwjaar ’88 en 9 pk.

Harry Dhondt, Parklaan 133, 2650 Edegem

■ PinsIk ben een beginnend verzame-laar van pins, wie helpt?

Jozef Vanmeenen, Blaarhoekstraat 17, 8570 Anzegem, jozef.vanmeenen@skynet.be

■ BidprentjesIk zoek bidprentjes van klooster-lingen zoals o.a. monniken, pries-ters en paters.

Emile Vannerom, Wijngaard 31, 1502 Lembeek

■ Soubry-puntenIk zoek Soubry-punten, wie helpt mijn verzameling uit te breiden?

Nicole De Brauwer, Kortrijkstraat 27 b6, 8550 Zwevegem, 056 75 62 73

Mechelse CatechismusWie kan mij een exemplaar bezor-gen van de Mechelse Catechismus uit de jaren dertig, bij voorkeur de Franstalige uitgave.

L. Van Ginneken, Kon. Leopold II-laan 183 h, 9000 Gent, 09 221 48 47

VRAAG EN AANBOD

Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op.

Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en

aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar joke.callens@okra.be. Vermeld liefst je

telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.

Vraag en aanbod

■ SigarenbandenIk zoek banden van Don Diaz en Victor Hugo, groot en klein. Ik kan ook ruilen met zowel losse banden als volledige reeksen.

Maria Segers, Temse, 03 771 09 40, luc.hemelaer@telenet.be

VerzamelingWie helpt me mijn verzameling prentbriefkaarten, bidprentjes, doodsbrieven, geboortekaartjes en communieprentjes uit te breiden?

Godelieve Barbez, Dikkebusseweg 620, 8900 Dikkebus-Ieper

■ TekstenIk zoek de tekst van de liedjes Te Lourdes op de bergen, Ik heb eer-bied voor jouw grijze haren, van het sprookje De zwerver en het gedicht dat als volgt begint: ‘Ons Heer toen hij nog leefde op aard’.

Paul Van Der Kebus, rusthuis De Zwaluw, Ninoofsesteenweg 44, 1570 Vollezele

■ Australische handwerkproductenWie kan me helpen aan Australisch lint (Handy nylon) voor breien en haken. Alle resten en kleuren zijn welkom. Weet er iemand nog een adres waar deze materialen te koop zijn?

Maria Potters, 03 664 10 61, Maria.potters@pandora.be

■ EngelwortelIk heb een plant engelwortel en zou graag de stengels ervan kon-fijten. Heeft iemand hier een eenvoudig recept voor?

Simone Van Nieuwenhuyse, Gieterijstraat 11, 8000 Brugge, adv.fr.gilbert@belgacom.net

■ De Lambeth WalkIk zoek het plaatje De Lambeth Walk, gezongen door Jacky Lafon.

Erica Vannieuwenhuyse, Kasteelstraat 54, 8750 Zwevezele, 051 61 17 96

■ CdIk zoek een cd waarop het lied Hörst du die glocken von Stella Maria staat, gezongen door de Duitse Edith Prock.

Marcel Dictus, Kalmthoutsesteenweg 51, 2910 Essen, 03 667 31 59, 0497 78 91 37

■ Het getuigenis van een levenIk zoek het boek Koning Boudewijn, het getuigenis van een leven, geschreven door kar-dinaal Suenens en uitgegeven bij F.I.A.T. anno 1995 met als draag-nummer 90 75410 02 6.

Rita Dierickx, Res. Binnenhof 2, Hospitaalstraat 15 b1-2, 2850 Boom, rita.pauliena@telenet.be

■ PatronenIk zoek patronen voor Marker-borduren. Het zijn meestal boor-den en het lijkt een beetje op Hardanger maar er wordt niet in geknipt.

Cecile Mellaerts, Interleuvenstraat 6, 3052

Blanden, 016 40 15 73

BreiwolWie graag breit voor een goed doel mag mooie wol komen opha-len.

De Wilde-Poppe, Ommegangstraat 86,

9240 Zele, 052 44 64 93

19

■ OpruimingIs er een liefhebber voor een honderdtal oude elpees (H.M.V. en Deutsche Grammofon) samen met een Akai platenspeler met drie snelheden. Af te halen.

Joseph Meire, Smedenstraat 91, 8300 Knokke-Heist, 050 61 03 92

■ LegervriendenEr is een nieuwe vaderlandslie-vende vereniging opgericht met oud-beroepsmilitairen, miliciens en vrijwilligers. Voor meer info kan je bij ons terecht.

De Associatie van Belgische Legervrienden, 0476 48 25 49, legervrienden@telenet.be

■ MedaillesIk verzamel medailles van Onze-Lieve-Vrouw en andere heiligen.

Antoinette Deseyn, Driesstraat 82, 8580 Avelgem

■ Verzameling allerleiIk verzamel allerlei waaronder nieuwjaarsbrieven, prentbrief-kaarten, postzegels, oude poppen, blikken dozen en koffiepotten.

Betty Bammens, Vogelzangstraat 57, 3520 Zonhoven, 011 82 51 75

■ Encyclopedie hondenIk zoek het boek Encyclopedie honden, een Elsevier-uitgave. Het is een grijs, dik boek met op de voorpagina een Duitse dog Harlekijn, rechtstaand afge-beeld.

Georges Vermeersch, Oude Zilverbergstraat 47, 8800 Roeselare, 051 20 48 95

■ KruisbeeldenIn de jaren ’60-’70 kocht ik twee grote kruisbeelden die vermoe-delijk gemaakt werden door een Mechelse senior die zijn inspiratie vond op schilderijen van grote kunstenaars. Ik zoek de naam van deze man.

Fons Campforts, Diestweg 3 b105, 2460 Lichtaart, fons.campforts@telenet.be

■ LiedjesboekIk zoek een liedjesboek waarin vele Vlaamse liedjes verzameld werden zoals o.a. Onze-Lieve-Vrouwe van Vlaanderen.

Zoë Lemagie, Leierwaarde 44, 9660 Brakel

■ Dvd’sIk heb enkele dvd’s die van pas komen tijdens een OKRA-bezin-ning: dvd Bond zonder naam, dvd B.Z.N. Sociale projecten en dvd Interbeschouwelijke Symfonie, samen goed voor 80 min. beeld-materiaal.

Leon Truyers, Koerselsebaan 163, 3550 Heusden-Zolder, 011 42 62 75

■ StrafkampZijn er vrienden die met mij bele-venissen kunnen uitwisselen van het Nazi-strafkamp Wessling Süd am Rhein, Duitsland?

F. Verbruggen, Zwaantjeslei 93 b301, 2170 Merksem

■ Mijn familieWie kent nog de tekst van het oude liedje Mijn familie? Het begint met: ‘Vrienden allen, groot en klein, liefhebbers van lache-dingen, hopsasa rideridera…’

Fr. Reyniers, Sleperlaan 4, 2830 Tisselt

■ KantklossenIk zoek kantbenodigdheden: draad, klossen, spelden, kussens en patronen.

Tuur Struyve, Kouterstraat 26, 8550 Zwevegem

■ MicrogolfovenIk zoek de gebruiksaanwijzing voor een microgolfoven, merk Whirlpool, type M-504.

Angèle Wauters, Ambroossteenweg 8C, 1981 Hofstade-Zemst, 0475 45 36 28

Soep Van BoomRond 1950 verzorgde de firma Van Boom soep aan huis in de

omgeving van Antwerpen en gebruikte daarvoor de zeldzame, kleine bestelwagentjes van het merk Dyna Panhard. Wie kan me hierover meer informatie, foto’s of anekdotes bezorgen?

Pierre Van Boeckel, Boechoutsteenweg 35,2540 Hove, pierrevanboeckel@hotmail.com

■ EOS-magazineWie heeft er belangstelling voor exemplaren van EOS-magazine van de jaren 1985-1989?

Jan Vleeshouwers, Avennesdreef 59, 9031 Drongen, 09 226 52 97, 0494 60 65 56, jan.vleeshouwers@telenet.be

■ Verzameling in de aanbiedingWie is er geïnteresseerd in een verzameling luciferdoosjes, sporttijdschriften en foto’s van oud-wielrenners?

Robert Van Wynsberghe, Marktplein 14, 8380 Zeebrugge, 050 34 75 56

■ RingmappenWie kan me helpen aan ring-mappen met rechthoekige rin-gen of me adressen bezorgen waar ze nog zo’n mappen verko-pen?

Monique De Baerdemaeker, Hutsepotstraat 158, 9052 Zwijnaarde, 09 222 69 20

■ FamilienaamWie heet er nog Wenes?

Ghislain Wenes, Sparstraat 9, 8800 Roeselare, 051 20 96 17

(na 20.00 uur)

■ Bobbejaan SchoepenIk ben grote fan en zoek de elpee of cd Bal met Bobbejaan. Kan iemand mij die bezorgen of laten weten waar ik hem kan vinden?

Ivan Bode, Blankenbergsedijk zuid 1,

8377 Zuienkerke

OKRA oktober 2009

20

ANDERS OUD

“Ik moest nog tien jaar werken

toen ik besloot een gidsencursus

te volgen. Zoveel mensen ver-

telden over het zwarte gat na

hun pensioen en ik dacht: dat

zal mij niet overkomen. Ik ging

viervijfde werken zodat ik werk

en gezin makkelijker met de cur-

sus kon combineren. En nu gids

ik tussen Hoeilaart en Leuven.

Na een gidsbeurt zeggen men-

sen mij vaak: ‘Maar mevrouw, u

woont hier toch graag hé’. Voor

mij is dat de essentie van gid-

sen: je legt je ziel in wat je ver-

telt. Je toont mensen waar je

zelf graag bent, wat je mooi

Aperitieven op het leven

vindt. En ook als je iets lelijks

moet tonen, probeer je er toch

het mooie van te laten zien.

Zoals de kerk van Hoeilaart. Ik

vind ze zelf niet mooi. Maar ik

stap het kerkplein altijd op aan

de kant waar het zicht op de

kerk het mooist is. Ik kan ner-

gens anders dan in deze streek

gidsen. Hier ben ik geboren, leef

ik, beleef ik alles. Je moet de ziel

van een plek vatten, die lees je

niet in boeken. Ik probeer mijn

toehoorders ervan te overtuigen

echt te kijken. Onze blik blijft

vaak hangen op de eerste ver-

dieping. Maar boven en onder

zijn nog zoveel andere mooie

plekjes.” Christiane polst me wel

tien keer of ik haar enthousias-

me voor de streek deel. Het

antwoord is tien keer ja, nu ze

met zoveel liefde haar geboorte-

plek aan me voorstelt.

Rokjes in Congo

“Mijn grote droom was om naar

de Congo te gaan, om de ‘zwart-

jes’ rokjes te leren maken. Maar

mijn vader stierf plots toen ik

zestien was. Ik ben wel aan de

hogere studies begonnen maar

heb mijn diploma niet gehaald.

Dan ben ik op een bureau van de

pensioendienst beginnen wer-

ken. Ik trouwde, kreeg een

dochter en liet de droom varen.

Als ik hoor dat jongeren nu in

het buitenland kunnen studeren,

kriebelt het nog altijd. Zo jam-

mer dat ik daar niets mee heb

kunnen doen.”

Op stap met papa

“De liefde voor cultuur en mooie

dingen kreeg ik van mijn vader.

Als klein meisje al nam hij me

mee naar musea, film en ope-

rette. Helemaal niet zo vanzelf-

“Aperitieven is mijn lang leven”, vertelt Christiane Vanderoy terwijl ze aan haar Pineau

nipt. “Een aperitief is het verlangen naar wat volgt.” En zo staat Christiane van zeventig

in het leven. “Toen mijn man nog leefde, toastten we elke keer dat we samen aten. Na

zijn dood schenk ik ook voor mezelf een glaasje in. Ik blijf het leven vieren.”

Onze huwelijksreis duurde zes weken. In een

caravan in de tuin van mijn moeder.

21

sprekend in die tijd. Maandelijks

ondernamen we zo’n uitstapje.

Maar dat veranderde toen mijn

vader stierf. Mijn moeder en

mijn man zijn allebei ook overle-

den. Maar mijn vader mis ik het

meest. Aan mijn man heb ik

zoveel mooie herinneringen. Die

dragen me in de rouw. Ja, ik mis

zijn gezelschap. Maar tegelijk

heb ik die mooie tijden toch

maar gehad. Met thuis te blijven

treuren, bewijs je niet dat je

iemand graag hebt gezien. Dus

heb ik snel de draad weer opge-

pakt en ben opnieuw gaan rei-

zen, steden en musea bezoe-

ken.” Met hetzelfde plezier als

tevoren geniet Christiane van de

mooie dingen. Ze laat me foto’s

en herinneringen zien. Alleen al

door naar haar te kijken, voel ik

haar plezier in mij.

Filmkoppel

“Het eerste vervoersmiddel van

mijn man was een Lambretta’ke.

Zo’n brommer die erg op een

vespa lijkt. In die tijd droeg ik

van die Brigitte Bardot-kleedjes.

Ken je die? Met laagjes en onder-

laagjes. Dus zat ik schuin op zijn

brommer achterop en verken-

den we de omgeving. Je had ons

moeten zien, net als in de film.

Onze huwelijksreis duurde zes

weken. In een caravan in de tuin

van mijn moeder. We zijn rond

Pasen getrouwd, de fruitbomen

stonden in bloei, het was er het

paradijs op aarde. We picknick-

ten buiten, voor de caravan. We

hadden een ligzetel waarin we

konden zonnen.” Haar ogen blin-

ken als ze het me vertelt. “Ach,

we hadden niet veel nodig om

gelukkig te zijn.”

Kaarten in de keuken

“Mijn moeder bleef alleen achter

met twee kinderen. Mijn broer

was tien toen mijn vader stierf.

Ze had haar man beloofd dat de

kinderen zouden studeren.

Keihard heeft ze gewerkt. Ze

hield een café open, ze sloot

nooit als er nog een klant binnen

zat. Ik ben dikwijls boos op haar

geweest. De klanten zaten bij

ons in de keuken te kaarten.

Omdat het daar rustiger was.

‘Dat ze thuis gaan kaarten’, zei

ik eens. Daar kon mijn moeder

niet mee akkoord gaan. Dat was

onze broodwinning, ze kon niet

anders.”

Glazen dorp

“Hoeilaart ligt net buiten de

Brusselse ring, helemaal in

Brussel-Halle-Vilvoorde. Van het

glazen dorp van weleer schiet

niets meer over. De druiventeelt

heeft Hoeilaart honderd jaar

rijkdom gebracht. Ondertussen

zijn alle serres verdwenen. De

concurrentie met het buitenland

was niet te harden. De verwar-

mingskosten in de serres swin-

gen hier de pan uit. Bovendien

proef je veel minder de zon in de

druiven van hier. Ook mijn

ouders hadden serres. Mijn

schoonouders ook trouwens.

Iedereen die een stukje grond

had, zette serres.

Zo dicht bij de grootstad wonen,

betekende dat we na de lagere

school naar Brussel moesten

gaan studeren. In het Frans.

Gidsen doe ik in de twee talen.

Maar het liefst in het Frans, dan

kan ik de taal nog wat oefenen,

anders verleer ik die te snel.

Nee, van gidsen word je niet rijk.

Mijn man zei vaak: ‘Je steekt

meer geld in de voorbereiding

dan dat je eraan verdient’. Maar

ik doe het zo graag. Ik bijt me er

in vast. Zelfs als ik voor de

zoveelste keer een toer begeleid,

bereid ik het opnieuw voor als

was het de eerste keer.” Christiane

verliest haar vuur niet.

“Maar ik ben toch niet anders

oud dan anderen, waarom inter-

view je mij dan?” vraagt ze aan

het einde van het gesprek. Ik

kijk in die pretoogjes die nog vol

plannen staan en ik weet, het zit

hem in de kleine dingen.

Tekst Katrien Vandeveegaete

Foto’s Jürgen Doom

Je toont mensen waar je zelf graag bent, wat je mooi vindt.

Christiane Vanderoy: “Dat is de essentie van gidsen: je legt je ziel in wat je vertelt.”

OKRA oktober 2009

22

SAMEN HET LEVEN KLEUREN

Mim El Messaoudi: “Een tijdje geleden kwam ik

in Mechelen een vrouw tegen die vroeger ook in

ons dorp woonde. Ze herkende me meteen. ‘Jij was

die revolutionaire die dertig jaar geleden met een

Marokkaan naar huis kwam’, wierp ze me voor de

voeten. Toen heb ik dat nooit zo aangevoeld maar

achteraf gezien was onze relatie inderdaad niet zo

vanzelfsprekend. Ik woonde in een dorp en kwam

uit een beschermd milieu, een Marokkaanse vriend

paste niet in het plaatje.

Ik heb Abdelhamid leren kennen op een optreden

van de broer van een vriendin. Die speelde in een

groepje en mijn vriendin en ik trokken er samen

heen. Abdelhamid was er ook en vroeg me voort-

durend ten dans. Zo is het begonnen. Nu was die

wereld me niet compleet vreemd. Ik werkte toen

ook bij de Bouworde. Als er een Marokkaanse fami-

lie aankwam in Mechelen, hielpen we hen zich te

‘Zoek naar de dingen die je gemeen hebt’

installeren. Toch duurde het nog even voor ik

Abdelhamid thuis durfde voorstellen. Hoewel mijn

ouders absoluut niet racistisch waren, bleken zij

niet enthousiast over onze relatie. Toen vond ik dat

hypocriet maar nu ik zelf een dochter heb, ben ik

milder en begrijp ik hun houding. Mocht Yasmina

met iemand naar huis komen die ik helemaal niet

ken, zou ik me ook onzeker voelen.”

Vooroordelen

“Ik heb heel wat minder leuke opmerkingen gekre-

gen over mijn relatie. Zo kwam een vrouw naar me

toe tijdens de huwelijksreceptie. Ze zei: ‘Ik heb al

vaak aan u moeten denken.’ Alsof mij een groot

ongeluk was overkomen. En toen ik als kersverse,

trotse moeder met mijn zoontje in de kinderwagen

door het dorp wandelde, klonk het: ‘Je ziet niet dat

die kleine van een vreemde is.’ Ik antwoordde:

Weinig kans op slagen, zo’n gemengd huwelijk. Vele mensen dichten een relatie tussen

een Vlaamse vrouw en een Marokkaanse man geen lang leven toe. Toch kan het. Dat

bewijzen Mim en Abdelhamid al 31 jaar. “Natuurlijk is het wel eens moeilijk maar met

liefde, respect, humor en vergeving, kom je een heel eind.”

23

‘Spijtig hé, ik had hem graag nog een tintje don-

kerder gehad.’

Ook de kinderen kregen soms met vooroordelen te

maken. Meestal waren ze gewoon Karim en

Yasmina, de kinderen van Mim. Dat gaat zo als je

in je ouderlijk dorp woont. Maar toen Karim een

ruit had gebroken bij het voetballen klonk het ‘die

Marokkaan heeft het gedaan’. Dat vond ik onrecht-

vaardig en triest.

Gelukkig waren er ook positieve reacties. Mijn

vriendinnen bijvoorbeeld maakten geen probleem

van onze relatie. Een van hen is getrouwd met een

Roemeen en een andere met een Italiaan. Voor

hen is een gemengde relatie bijna normaal. Een

Brusselse dokter legde de nadruk op het mooie en

zag het goede. Hij vergeleek onze relatie met de

kruising van twee verschillende planten. ‘De eerste

oogst geeft altijd een mooi en sterk resultaat’, zei

hij. ‘Bij mensen uit twee verschillende culturen is

dat net hetzelfde.’”

Verschillen

“Abdelhamid was dan wel een vreemde in mijn

wereld - of nee, Paulo Coelho zegt het mooier: ‘Hij

was niet in een vreemde wereld, hij was in een

nieuwe wereld’ - in Marokko was ik de vreemde.

Abdelhamids familie woonde daar nog. Toen we er

op huwelijksreis waren, had ik mijn best gedaan

om niet uit de toon te vallen. En toch choqueerden

mijn kleren hen soms. Maar ik werd er heel warm

ontvangen. Mijn schoonmoeder zei me dat zij

houdt van diegene die van haar zoon houdt. Een

oude vrouw in het dorp wilde haar laatste haan

slachten ter ere van mijn komst. Ik werd echt har-

telijk onthaald.

Natuurlijk worden we vaak geconfronteerd met

verschillen. Zo is Abdelhamid moslim en ik niet. Ik

heb dat ook duidelijk gemaakt van bij de start van

onze relatie: ik zal me niet bekeren tot de islam. En

dat was nooit een probleem. Mijn man houdt zich

aan de ramadan en eet ook geen varkensvlees. Dat

vond ik geen probleem, er kwam hier gewoon geen

varkensvlees meer op tafel. Zo gezond is dat toch

niet, dacht ik. Toen ik dat vertelde aan een buur-

vrouw, begreep ze plots waarom Karim en Yasmina

zo dol waren op de charcuterie die zij hen ser-

veerde. Sindsdien komt hier ook al eens varkens-

vlees op tafel.”

“Ook in de opvoeding kwamen de verschillen tus-

sen Abdelhamid en mij wel eens tot uiting. Zo

begreep Abdelhamid niet dat baby’s bij ons onmid-

dellijk in een eigen bedje slapen. ‘Zelfs krokodillen

slapen met hun eigen jongen’, zei hij. Onze kinde-

ren hebben dan ook een tijdje bij ons in bed gele-

gen. Toen ze groter werden, waren de verschillen

frappanter. Karim was erg vrij als jongen, hij

mocht uitgaan en er mochten meisjes langskomen.

Voor Yasmina lag dat anders, tegen haar was

Abdelhamid veel strenger. Uitgaan kon nog net,

vriendjes ontvangen was verboden. In de islamiti-

sche cultuur is dat verschil tussen meisjes en jon-

gens logisch: de maagdelijkheid van de meisjes

moet beschermd worden. Daarover hebben we

vaak gediscussieerd, ik argumenteerde dat we

onze dochter konden verliezen als we ons te streng

zouden opstellen. Uiteindelijk zag Abdelhamid dat

wel in. Dat we in een dorp wonen waar niet veel

Marokkanen zijn, heeft daartoe bijgedragen. Stel

dat we in Brussel woonden, zou de sociale druk van

de Marokkaanse gemeenschap veel groter zijn.”

Gelijkenissen

“Soms erger ik me wel eens aan al die interesse

voor mijn huwelijk. We zijn misschien iets anders

dan een doorsnee koppel maar de basis is dezelf-

de: liefde, respect, humor en vergeving. Die din-

gen heb je nodig als je met je buurjongen huwt en

als je met een man uit de Marokkaanse bergen

trouwt. Ik merk wel dat relaties tussen een mos-

Voor onze dochter was Abdelhamid veel strenger.

Uitgaan kon nog net, vriendjes ontvangen was verboden.

OKRA oktober 2009

24

SAMEN HET LEVEN KLEUREN

limmeisje en een Vlaamse niet-moslim jongen veel

moeilijker zijn. De druk vanuit haar gemeenschap

is dan vaak heel groot. Zelfs als de jongen zich tot

de islam wil bekeren, wordt de relatie soms nog

niet aanvaard. Dat is hard.

Natuurlijk is het niet altijd eenvoudig te leven in

een multiculturele samenleving. Maar ze is er, we

kunnen ze niet ontkennen. Elke keer opnieuw merk

ik dat er mensen zijn die zeggen: ‘Marokkanen, ik

moet daar niets van weten. Maar Ali, die is tof, dat

is mijn vriend.’ Dat is toch absurd? Trouwens, ook

als Belg kan je het slachtoffer zijn van racisme. Ten

tijde van Marc Dutroux bijvoorbeeld dacht men in

het buitenland dat alle Belgen pedofielen waren.

Dat is net hetzelfde mechanisme als wanneer je

alle Marokkanen amokmakers noemt. Veralgemenen

is altijd gevaarlijk. Meestal maak ik er mij niet druk

om maar toen de moordenaars van Joe Van

Holsbeeck onmiddellijk gezocht werden in

Marokkaanse middens, heb ik mij boos gemaakt.

In een lezersbrief heb ik mij verontschuldigd

tegenover alle Noord-Afrikanen. Een leerkracht in

de dovenschool leerde ons ooit eerst te zoeken

naar de dingen die je gemeen hebt. Dat kan je net

zo goed toepassen op relaties en op de multicultu-

rele samenleving.”

Geluk

“Ik ben gelukkig met mijn man. We hebben twee

prachtige kinderen en intussen ook een kleinzoon-

tje. Ik ben Abdelhamid heel dankbaar voor onze

zoon en dochter maar ook voor de Arabische en

Berberse sprookjes die hij mij gaf. In de lessen

volksopvoeding op zijn Marokkaanse school hoorde

hij allerlei prachtige verhalen. Die heeft hij me

allemaal verteld. Ik gebruik ze niet enkel in mijn

boeken, ik vertel ze ook in scholen, culturele cen-

tra en zelfs in gevangenissen. En zo ben ik gewor-

den wat ik altijd wilde zijn, een verhalenvertel-

ster.

Daarom wilde ik dat Abdelhamids naam op mijn

boeken staat, maar hij wilde dat niet. Als dank voor

zijn inspiratie gebruik ik daarom zijn familienaam

als schrijfster. Trouwens, El Messaoudi vind ik een

heel mooie naam. Er zit zon in, er zit muziek in.”

Tekst Nele Joostens

Foto Oswald Van Landeghem

MICRO IN FORMAAT,MAXI IN COMFORT!

Euron Micro MiniEen nieuw anatomisch verband, speciaal ontwikkeld voor lichte tot matige incontinentie.

De Hybatex™ technologie verzekert een optimale bescherming tegen lekkage en Active ODS® voorkomt onaangename geurtjes.

Het ideale verband om de dag probleemloos door te komen!

www.thuiszorgwinkel.be

Voor meer info over dit gamma kan je terecht in onze Thuiszorgwinkels en op

De verbanden zijn comfortabel, voelen zijdezacht aan en hebben een perfecte pasvorm.

De zachte witte non-wovenbuitenlaag is geheel geruisloos voor optimale discretie.

De perfecte pasvorm voor de lichte mannelijke incontinentie

Met deze bon kan je tot en met 30 november 2009 gratis stalen komen ophalen in je Thuiszorgwinkel.

NAAM: ..............................................................................

ADRES:...................................

E-MAIL:..................................

25

OVER WAT TELT

Hij is een dichter van het pure soort. In één

zwart-witbeeld legt fotograaf Walter De Mulder

een pakkend stuk leven vast. Een schrijver heeft

vaak pagina’s nodig om hetzelfde leven zichtbaar

te maken.

‘Onze ogen vinden steeds minder rust’

Allicht is De Mulders liefde voor

het eenvoudige landleven het

richtsnoer gebleven van zijn kijk

op mensen en op hun doen en

laten. De eenvoud, de stilte, het

authentieke. De mens zonder

masker, de ongeschonden natuur,

het leven in al zijn oprechtheid bij

gewone mensen, bij landslieden,

bij artiesten. Maar ook de mis-

kleunen en de wildgroei in steden.

Daarop richtte Walter De Mulder

zijn lens. Het werden beelden die

je niet vergeet.

Moeder was leerschool

Ik loop met Walter De Mulder

door de rustige ruimten van de

Kunsthal in de Sint-Pietersabdij in

Gent. Zijn jongste tentoonstelling

liep daar net af. Prachtige beel-

den van Gentse kunstenaars, bui-

tenlandse fotografen en dirigen-

ten. Walter de Mulder, ook grafi-

cus met een sterk gevoel voor

ruimtelijke verhoudingen, bracht

de tentoonstelling zelf in beeld.

Hij is trots op zijn fotowerk maar

spreekt met enige nederigheid

25

OKRA oktober 2009

26

OVER WAT TELT

praten tegen dat fotootje. Een

foto die pijn doet en die je toch

niet wil missen.

Als ik mensen fotografeer, denk

ik soms: die foto zou ik nemen

voor een doodsprentje. Dat is

niet gruwelijk, dat is realistisch.

Je weet dat als moeder of vader

sterft, iedereen hopeloos op zoek

gaat naar een passende foto. Ze

hebben wel een beeld van vader

of moeder ergens op vakantie bij

een monument, in een strandze-

tel, of op een feest met een glas

in de hand. Maar een portret van

hun ouders dat ze als aandenken

willen meegeven, is er niet.”

Het aards paradijs van mijn jeugd

“Mijn prille jeugdjaren in Poeke

hebben een grote stempel op

mijn leven gedrukt. Poeke, het in

mijn ogen idyllische Oost-Vlaamse

dorp van mijn grootouders, de

ouders van mijn vader. Ik ben er

niet geboren maar het is voor mij

een gevoelige plek gebleven waar

ik nog elke dag aan denk. Op de

kast in onze woonkamer staat de

foto van mijn grootvader en mijn

grootmoeder in de tuin van de

over het vak want hij vindt foto-

grafie eigenlijk geen kunst.

“Mijn leerschool kreeg ik bij mijn

moeder. En dat had niets met

fotografie te maken. Stel dat ze

hier nu bij ons was bij die man

daar op de foto, dan zou ze zeg-

gen: ‘Heb je zijn vestje gezien?

Dat was waarschijnlijk echte wol

en zo’n schoon kleurtje, dat groen,

dat blauw, dat purper. En heb je

gezien welke schone, brede plan-

ken er op die vloer lagen?’ Moeder

hield van de schoonheid van hui-

zen, van licht, van alles wat mooi

was. Niet alleen visueel. Leren

luisteren naar klassieke muziek

hebben we ook van ons moeder.

En als we ’s morgens nog in bed

lagen bij goed weer en de merels

begonnen te fluiten, was dat van:

‘Hé, jongens, ge moet niet meer in

bed liggen, luister liever eens naar

die merel daar. Hij is al aan het

zingen! En kijk eens naar de wol-

ken!’ Bij moeder ging alles over

schoonheid. Ze leerde ons mooi

rechtop lopen en ik moest zwem-

men om een beetje carure te krij-

gen want ik was een ‘zevenmaan-

derke’. Schoonheid kwam alle

dagen ter sprake.”

De werkelijkheid overstijgen

“De fotograaf maakt de werkelijk-

heid aantrekkelijker, dramati-

scher, verschrikkelijker, meer

onbezonnen. Hij ziet meer, hij

kijkt gulziger. De schoonheid van

het licht in de interieurs bij de

mensen kan je in een studio nooit

evenaren. In een huis krijg je

onverwachte dingen want alles is

daar echt.

Fotografie bevriest het beeld. Met

een video kan je er leven in bren-

gen. Dat heb ik gemerkt bij de

filmreportage die ik maakte over

onze betreurde jonge fotograaf

Patrick De Spiegelaere.

Stel dat ik zou mogen kiezen tus-

sen een doodsprentje en een

video van mijn vader, zou ik toch

voor de video kiezen omwille van

het levendige.

Maar voor een soldaat in de oor-

log is een fotootje een schat. Dat

vergeeld prentje dat drie jaar in

zijn zak heeft gezeten, waarmee

hij praatte als er niets meer over-

eind bleef. Er gaat zo’n grote

kracht uit van foto’s. Ook bijvoor-

beeld voor ouders die hun kind

verloren en voor het slapengaan

Foto van Walter De Mulder uit Land en Gezicht in Vlaanderen 1960-2000.

27

oude pastorij. Die was volledig

ommuurd met een gebogen serre

en een voortuin vol bloemen.

Achteraan stonden aardappelen

en groenten en groeiden alle

soorten vruchten zoals bessen,

kersen en krieken, zelfs vijgen.

Dit was voor mij echt het aards

paradijs.

Dat mooie, trage ritme van leven,

die vanzelfsprekende vriendelijk-

heid voor elkaar. Daar werd nooit

een woord hoger of lager gespro-

ken en dan die geweldige stilte

waar je echt kon naar liggen luis-

teren. En ’s avonds aan de stoof

zitten tot je elkaar bijna niet

meer zag. Pas dan werd het licht

aangestoken.

Een paar minuten voor het

nieuws van acht uur zette groot-

vader de radio aan. Nieuws

gedaan, radio uit.

Ik zie nog altijd de kleur van de

stenen, de afloop om het water op

te vangen in een gootje, het geluid

van een luik dat ’s avonds dichtge-

draaid werd, het geknerp van een

pomp, het gekraak van een deur

en van de trap naar boven. Het

wijwatervaatje aan mijn slaapka-

mer en mijn grootmoeder die mij

een kruiske gaf: ‘God zegene en

beware u.’ Een ervaring die ik

niet kan beschrijven, laat staan

ze aan de jongere generatie

uitleggen.

Van toen ik kleuter was, bracht ik

de zomermaanden door in Poeke.

Ik woonde met mijn zus en mijn

ouders in Sint-Amandsberg.

Poeke, dat was ‘den buiten’ en

daar was het toen altijd goed

weer want het was vakantie. In

dat grote huis was er voor het

middagslaapje een koele plaats

waar de zon nooit kwam en waar

je alleen een bromvlieg hoorde

gonzen tegen het gordijn. Het

lijkt zo helemaal niets als ik dat

vertel maar het was onbeschrijf-

lijk zalig. Ik heb daarover ook

verteld in mijn boek Land en

Gezicht in Vlaanderen 1960-2000

waarin ik een keuze maakte uit

mijn fotowerk van die periode. Ik

zou veel geld geven om dat huis

in Poeke terug te kunnen kopen.”

“De mensen in het dorp kenden

elkaar ook goed. Wij gingen

’s avonds rechtover bij de been-

houwer buurten. Dat huis had

een ronde, gemetste trap en het

vlees werd bewaard in de kelder.

Van een koelkast was nog geen

sprake. Mijn grootmoeder stopte

de kousen voor een groot boe-

rengezin en in ruil mocht ze bij

hen karnemelk en boter halen.

Mijn grootvader kweekte aardap-

pelen en groenten en bij de been-

houwer kocht hij dan een groot

stuk spek. Dat bleef maanden

goed en als dat al wat ouder was,

was dat niet erg.

De mens zonder masker, de ongeschonden natuur, het

leven in al zijn oprechtheid. Daarop richtte Walter De Mulder zijn lens.

’s Zondags ging mijn grootvader

rond met de schaal in de mis en

na de hoogmis deed hij de biblio-

theek. Ik denk dat er maar goed

twintig boeken waren maar die

werden gelezen. En nadien ging

hij kaarten op de hoek.

Al het water dat onze grootou-

ders gebruikten, kwam uit een

pompke. Dat had al een verbin-

ding in huis omdat het een pasto-

rij was. Maar bij grootmoeders

Walter De Mulder: “Fotografie bevriest het beeld.”

broer in een klein huisje recht-

over waar je met je hand aan de

goot kon, stond dat pompke bui-

ten, net zoals bij alle kleine boe-

ren in het dorp. Wanneer die

mensen zich wasten en hoe dat

gebeurde, heb ik nooit gezien.

Wat een verschil met onze dage-

lijkse douche en vier soorten

kaas en zes soorten vlees in de

supermarkt. Verspilling die ons

ooit zuur zal opbreken.

Ik denk wel dat mijn grootouders

in al die soberheid toch gelukkig

waren maar dat is moeilijk te

achterhalen. Ze waren in ieder

geval diepgelovig.

Mijn grootmoeder stierf in het

‘oudmannenhuis’, niet te vergelij-

ken met de comfortabele kamers

die het OCMW nu aanbiedt. Wie

echt arm was, deelde de kamer

met vier of vijf. De twee ‘zorg-

nonnekens’ moesten in de winter

naar de kolenkelder om de kolen

met een kit naar boven te bren-

gen. Zo stookten ze de kamers

warm. Wanneer en hoe die men-

sen dan gewassen werden?

De stilte van Poeke heeft mij er

allicht voor behoed een stads-

mens te worden. Ik hoor nog dat

zachte klopje van een appel die

in het gras viel als ik bijna lag te

slapen.”

Grote steden

“Grote steden hebben iets onleef-

baars. Mensen trekken blind naar

steden als New York. Gebouwen

van honderden verdiepingen,

geluidsoverlast, ruziënde kinderen

te dicht op elkaar, tonnen plastic

afval. Je moet toch geen studie

maken om te weten dat zo’n wol-

kenkrabbers onleefbaar zijn. Steek

daar ratten in, publiceer er lucht-

foto’s van en je zal protest horen

van de dierenvrienden over die

arme ratjes in zo’n gebouw!

Ik versta dat die jonge mensen

agressiever worden. Ze hebben

geen vierkante meter gras in de

buurt. Ze zien geweld in alle hoe-

ken en kanten, keel over, mes in

de buik. Ze zitten mee in het

stresserende gevecht tegen de

tijd, elk op schok met een gsm en

al dat andere elektronische spul.

Misschien moet er weer wat boe-

renverstand komen. Als er vroe-

ger drie mensen woonden op één

hectare, wonen er nu 24 op dezelf-

de oppervlakte. Als je in een

konijnenkot acht diertjes steekt in

plaats van twee, is het vechten

geblazen. Gynaecologe Marleen

Temmerman heeft groot gelijk als

ze de mensen in Afrika wil laten

inzien dat ze minder kinderen op

de wereld moeten zetten om de

aarde leefbaar te houden. Maar ik

denk dat deze raad voor alle aard-

bewoners geldt. Wat vroeger nog

kon, kan helaas nu niet meer.”

Een ‘boxke’ voor mijn plechtige communie

“Ik heb er nooit over nagedacht

wat ik ging worden. De school was

voor mij een marteling, ik lag

altijd in de clinch met de leraars.

En dan kreeg ik met mijn plechtige

communie zo’n boxcameraatje. Ik

heb de foto nog die ik toen maak-

te van een processie. Ik voelde

dat ik dat kon, fotograferen en ik

fietste kilometers in de rondte om

foto’s te nemen. Voorzichtig

natuurlijk want je moest zien dat

elke foto ‘gelukt’ was.

Zo maakte ik vlak over de

Nederlandse grens mooie foto’s

van een boer met twee paarden.

Hij liet zijn dieren door een vijver

lopen om te drinken. Ik ging

trots mijn foto’s tonen en die

boer ontfutselde mij de negatie-

ven om ze te laten vergroten. Ik

heb ze nooit teruggezien en dat

spijt me.

Eens met fotograferen begonnen,

zag ik geen andere beroepsmo-

gelijkheden meer. Ik deed het

enorm graag.”

Boeren, kinderen, kunstenaars

“Tegenwoordig is iedereen foto-

graaf. Men schiet met een

‘mitrailleuse’ honderden prentjes

en thuis kiest men de foto’s uit.

Soms zit men nog te knoeien

met Fotoshop zodat er nog wei-

nig origineels overblijft. Daar is

niks tegen voor wie daar zijn ple-

zier in vindt. Maar ik ben er

gerust in dat het echte fotogra-

feren terugkomt. Ik vind de

zwart-witfotografie nog altijd

boeiend en aantrekkelijk en

moeilijk genoeg om ermee te

werken. In zwart-wit kan je het

best het licht accentueren en dat

is het bijzondere en belangrijke

in een foto. Of het nu kinderen of

boeren of kunstenaars zijn - de

onderwerpen die ik liefst foto-

grafeer - het licht in het beeld

brengt hen tot leven, bepaalt de

stemming, geeft de foto zijn

unieke karakter. Hoe mooi kleur-

foto’s ook gemaakt kunnen zijn,

een zwart-witfoto heeft iets tijd-

loos. Hij is vaak indringender

omdat de aandacht minder wordt

afgeleid door een kleurenpalet.

En hij geeft de ogen ook meer

rust. Dat is ook voor jongere

mensen heel belangrijk.”

‘De fotograaf maakt de werkelijkheid aantrekkelijker, dramatischer, verschrikkelijker, meer onbezonnen.’

OKRA oktober 2009

28

OVER WAT TELT

Oud worden als een dirigent

“Ik heb destijds veel buitenlandse

dirigenten tijdens hun repetities

gefotografeerd. Ongelooflijk boei-

end en pakkend, hoe zo’n mensen

een orkest en vooral de muziek in

handen hebben. Weet je waarom

de meesten van hen zeer oud

worden? Als een gewone mens

met pensioen gaat, ‘bestaat’ die

een maand later niet meer. Hij

wordt niet meer opgebeld, men

vraagt niet meer hoe hij over iets

denkt. Maar dirigenten worden

tachtig, negentig letterlijk op hun

piëdestal. Zij krijgen applaus,

minutenlang, week in, week uit.

‘Mogen we nog eens een inter-

view van u afnemen, en wat

denkt u daarover Meister?’

In die video van De Spiegelaere

zegt de fotograaf: ‘Je hebt dat

schouderklopje nodig van je

omgeving als je start maar ook

als je ouder wordt. Je wilt horen

dat je nog goed genoeg bent, dat

je meekan met de nieuwe gene-

ratie.’ Maar bij dirigenten blijft

het applaus en de wierook.

Daarom leven ze zoveel langer.

Ik ben geen dirigent maar ik ben

nog heel graag bezig met mijn

foto’s. Ik beleef er plezier aan om

met die foto’s steeds opnieuw

een ruimte op te bouwen waarin

mensen ze met genoegen kunnen

bekijken. Of ik daarmee ook de

negentig haal?”

Tekst Hilde Masui

Foto’s François De Heel en

Walter De Mulder

Walter De Mulder, Maurice & Marcel,

Een foto-essay, Stichting Kunstboek, 2001.

Walter De Mulder, Land en Gezicht in

Vlaanderen 1960-2000, fotodocument,

Roularta Books, 2005.

Dankzij het duo-legaat kunt u een deel van uw bezit aan het Rode Kruis nalaten én uw erfgenamen bevoordelen.

Bij een duo-legaat neemt het Rode Kruis de successierechten van uw erfgenamen ten laste. Dit levert hen een aanzienlijke besparing op en helpt het Rode Kruis helpen!

GRATISinfonamiddag voor

uw vriendenkring

of vereniging

Bespaar op successierechten dankzij het duo-legaat.Vraag vrijblijvend informatie op: tel. 015 44 34 11 of michel.dumont@rodekruis.be

Ik wil graag schriftelijk meer informatie over een duo-legaat aan het Rode Kruis ontvangen. Stuur mij een folder en bijkomende informatie a.u.b.

Ik wil de mogelijkheden van een duo-legaat graag persoonlijk en discreet bespreken met Michel Dumont van het Rode Kruis.

Ik wil graag een infonamiddag over legaten organiseren voor mijn vriendenkring of vereniging.

Stuur deze bon naar: Rode Kruis-Vlaanderen, Legaten, Motstraat 40,2800 Mechelen. Fax 015 44 36 01 of mail naar michel.dumont@rodekruis.be

Voornaam:

Naam:

Straat:

Nummer: Bus:

Postcode: Gemeente:

E-mail:

Uw vraag wordt strikt vertrouwelijk behandeld. code O

Het Rode Kruis respecteert uw privacy. De informatie die we van u ontvangen wordt uitsluitend voor wervings- en communicatiedoeleinden door het Rode Kruis in een bestand opgenomen. De wet van 11 december 1998 i.v.m. bescherming van de persoonlijke levenssfeer t.o.v. ge-gevensverwerkingen, verleent u toegangsrecht tot deze gegevens en de mogelijkheid ze te verbeteren. Identifi catienummer register geautomatiseerde verwerkingen: 000392255. Indien u liever niet meer gecontacteerd wordt door het Rode Kruis, kruis dan dit vakje aan: .

Paraat. Altijd, overal.

RKV-00257_Legaten-AdOkra.indd 1 02-04-2009 10:22:43

Alle grootouders van wie de

afstammingsband met de kinde-

ren wettelijk vastligt, kunnen

aanspraak maken op de wette-

lijke regeling. Of de ouders van

deze kleinkinderen gehuwd

waren of samenwonend, heeft

geen belang. Heeft een koppel

een kind geadopteerd, kunnen

ook de adoptiegrootouders dit

OKRA oktober 2009

30

RECHTSINFO

Zien we onze kleinkinderen nog?

Wanneer je kind gescheiden is, heeft dit vaak een grote

impact op jouw relatie met de kleinkinderen. Al lang wordt

aangenomen dat grootouders aanspraak kunnen maken op

omgangsrecht met hun kleinkinderen. Toch is dat pas sinds

1995 uitdrukkelijk opgenomen in de wet.

kind blijven zien, zelfs al is er

geen wettelijke afstammings-

band. Ook de oorspronkelijke

grootouders kunnen hier aan-

spraak op maken.

Voorwaarden?

De wet bepaalt dat de grootou-

ders moeten aantonen dat ze

een bijzondere band hebben met

het kleinkind. In de praktijk

wordt dit echter vrij soepel toe-

gepast. Bij de beoordeling van

zulke vraag staat het belang van

het kind voorop. Bestaat er een

ernstige discussie over het al

dan niet toestaan van het

omgangsrecht, kan de gewezen

schoondochter of -zoon alles

doen om aan te tonen dat het

omgangsrecht voor de schoon-

ouders niet in het belang van het

kind is. Vaak worden grootou-

ders bij dergelijke discussies

verdacht gemaakt. Zo zal het

niet eenvoudig zijn dit omgangs-

recht te verkrijgen als de groot-

ouders vóór de relatiebreuk wei-

nig contact hadden met de klein-

kinderen.

Het toestaan van omgangsrecht

aan de grootouders kan in geen

geval het bezoekrecht van de

ouders in het gedrang brengen.

De ouders krijgen absolute voor-

rang. Daarom zal het omgangs-

recht ontzegd worden aan groot-

ouders die via dit recht hun

kleinkind willen opzetten tegen

hun gewezen schoondochter of

-zoon. Grootouders die hun

bezoekrecht gebruiken om het

kleinkind in contact te brengen

met de ouder aan wie het

omgangsrecht is geweigerd, zul-

len hun kleinkinderen ook niet

meer mogen zien.

Toezicht

In optimale omstandigheden

wordt er een regeling in der

minne uitgewerkt. Lukt dit niet,

kunnen de grootouders zich

wenden tot de jeugdrechter.

Zelfs wanneer een omgangs-

recht werd bekomen, loopt het

bezoek niet altijd van een leien

Alle grootouders van wie de afstammingsband met de kinderen wettelijk

vastligt, kunnen aanspraak maken op de wettelijke regeling.

dakje. Als de ouder bij wie het kind wordt afgehaald

direct of indirect tegenwerkt, kan er een proces-ver-

baal worden opgemaakt. Dat leidt soms tot de veroor-

deling van deze ouder. Er kan ook een vonnis worden

gevraagd aan de rechter dat bepaalt dat de ouder een

bepaalde som moet betalen telkens zich problemen

voordoen. Dit zijn uiteraard heel pijnlijke situaties. Zijn

er moeilijkheden, kunnen de grootouders het best con-

tact houden met hun kleinkind via het bezoekrecht van

hun eigen kind. Een kleinkind wordt natuurlijk het best

gespaard van bitse discussies over het omgangsrecht.

Tekst Pascal Hoedt

23, 24, 25 & 26 OKTOBERGrenslandhallen HASSELT (B)Gouverneur Verwilghensingel (Grote Ring)

voor alle creatieve trends • verkoopworkshops • exposities • demonstraties

de nieuwste creatieve technieken...

Toegangsprijs: € 8,50Kortingen: kkinderen -16 jaar gratis toegang

Groepen v.a. 15 pers.: € 6,00 p.persoonGratis stadsbus vanuit Hasselt station naar de Grenslandhallen

9

Open: van 10u00 tot 18u00

€2,50 korting, p. persoon, geldig voor 2 personen

op de inkom van € 8,50. Niet verenigbaar met andere

kortingen en acties

OK

RA

DOE MEE & WIN!Verras ons met een zelfgemaakte kerst- of nieuwjaars-kaart en lever deze in bij de infobalie aan de ingang.

De 5 mooiste kaarten ontvangen een geschenkenpakket ter waarde van 100,- Euro.

Prijzenpot: 500,00 Euro

Kom voor nieuwe ideeën naar deKom voor nieuwe ideeën naar de

Uw inkomticket = kortingsbon

voor “Park Natuur & Cultuur” &

“Kruidentuin abdijsite Herkenrode”

te Hasselt. Info: www.dehobbybeurs.be

✂

OKRA oktober 2009

32

FILM

Wereldoorlog als bron van verhalen

Voor L’armée du crime baseerde regisseur Robert

Guédiguian zich op historische feiten uit de Tweede

Wereldoorlog. Hij heeft het namelijk over een

Parijse verzetsgroep die voornamelijk bestond uit

buitenlandse communisten. Deze Joden en

Armeniërs ondernamen verschillende acties tegen

de nazi’s. Toen de weerstandsgroep in februari 1944

werd opgerold, probeerden de Duitse autoriteiten

de groep als een bende criminelen voor te stellen.

Guédiguian draaide zijn film met veel aandacht voor

de mensen achter het verhaal. Hij toont niet alleen

de verzetsdaden van zijn personages maar heeft

ook veel oog voor hun huiselijke situatie. De cineast

laat zowel de psychologie van zijn personages als

hun activiteiten evolueren. Aanvankelijk bestaat het

verzet van sommigen alleen uit het drukken en ver-

spreiden van pamfletten maar geleidelijk plegen ze

ook aanslagen tegen de Duitse troepen. Een over-

gang die niet voor iedereen zo vanzelfsprekend is.

In tegenstelling tot Amerikaanse films kreeg L’armée

du crime geen Hollywood-behandeling. De film werd

zeer sober gemaakt en waar commerciële thrillers

de voorkeur zouden geven aan herkenbare Parijse

decors, opteerden de filmmakers hier voor onbe-

kende hoekjes van de lichtstad. Die soberheid

ademt meteen de sfeer van de films van de jaren

vijftig en zestig uit. Dankzij het gebrek aan pathos

komt de prent zeer overtuigend over. Omdat de

makers hun aandacht gelijkmatig over alle persona-

ges en hun familie verdelen, krijgt de film een wat

fragmentarische structuur. Die maakt het geheel

Deze maand schotelen we je twee tijdsbeelden voor, één uit de Tweede

Wereldoorlog en één uit de jaren zeventig. De eerste film speelt nu in de bioscoop,

de andere vanaf eind deze maand. Allebei zijn ze zeker de moeite waard.

ietwat afstandelijk, haast academisch zodat de kij-

ker nooit echt meegesleept wordt en zich niet gaat

vereenzelvigen met de personages. Toch sterk aan-

bevolen.

Jaren zeventig door kinderogen

De nieuwe Vlaamse film My Queen Karo van cine-

aste Dorothée van den Berghe is een schot in de

roos. Van den Berghe vertelt een verhaal vanuit het

gezichtspunt van de tienjarige Karo en schetst zo de

sfeer van de jaren zeventig. De protestbewegingen,

de communes in de kraakpanden en de vrije liefde.

Omdat van den Berghe filmt vanuit het standpunt

van een nieuwsgierig meisje, hoeft de cineaste

geen standpunt in te nemen. Net als Karo benadert

ze de personages en gebeurtenissen onbevangen

en onbevooroordeeld. Die neutraliteit laat haar toe

om Raven, Karo’s vader en bezieler van de com-

mune, niet onverdeeld sympathiek voor te stellen.

Zo toont ze dat de man die vecht voor vrijheid en

zich tegen elke vorm van autoriteit afzet, zelf eist

dat anderen zijn ideeën blindelings volgen. Tegenover

Raven plaatst van den Berghe Dalia, Karo’s moeder.

Ook al zet zij zich af tegen haar opvoeding en bur-

gerlijke achtergrond, ze is niet zo compromisloos als

Raven en dus realistischer.

My Queen Karo is een film zonder hoogstandjes

maar met een sterke sfeerschepping en veel oog

voor de menselijke trekjes van de personages. Dit

degelijke werk valt op door zijn trefzekere acteurs-

regie en de sterke acteerprestaties van Matthias

Schoenaerts (Raven) en Deborah François (Dalia).

Tekst Willy Verbestel

Eerder cinefiel en Vlaams

L’armée du crime. My Queen Karo.

33

MENU

Geurige kruiden, heerlijke keukenEten en Vietnam, het is een geslaagde combinatie. Fijne kruiden, veel vis en heerlijke fruit-

en groentesoorten. Ook in de keuken van Hiep en haar dochter Dung. “Mama staat soms

het hele weekend achter het fornuis. Maar een recept gebruikt ze nooit. Dat wordt een

beetje zoeken, vrees ik.” Maar alles kwam goed, Hiep toverde verrukkelijke gerechten op tafel.

Dung werd in Vietnam geboren maar herinnert er

zich amper iets van. In 1979 besloten haar ouders

hun geboorteland te ontvluchten. Ze werden een

van de vele duizenden bootvluchtelingen. Nadat de

Amerikanen waren vertrokken, werden Noord- en

Zuid-Vietnam herenigd en werd het hele land com-

munistisch. Vele Vietnamezen uit het zuiden vrees-

den dat het communisme weinig goeds zou bren-

gen en ontvluchtten hun land. Hiep, haar man en

Yoem kwamen in een vluchtelingenkamp van het

Rode Kruis op de Filipijnen terecht. Daar was het

leven hard. “Huisjes of tenten waren er niet, je

moest zelf een hutje bouwen, het was net Robinson

Crusoë”, vertelt Dung. Verschillende westerse lan-

den boden aan vluchtelingen op te nemen. Velen

wilden naar de Verenigde Staten of Australië.

“Twee jaar na onze aankomst kwamen we op een

lijst voor België te staan omdat hier al twee non-

kels waren. Mama was op dat ogenblik zwanger

van mijn broer maar hield het verborgen. Ze

vreesde dat ze niet zou mogen vliegen en dan zou

het vertrek maanden uitgesteld worden.” Maar

Hiep en haar gezin raakten wel in België en verble-

ven even in een vluchtelingencentrum in Braine-

le-Comte. Een notaris uit het Leuvense trok zich

het lot van het gezin aan en haalde hen naar de

studentenstad. Ze vonden er onderdak in een

piepkleine studio. “Die notaris hielp ons met

papieren en zorgde ook voor wat meubeltjes. Ook

een vriendin stak een handje toe: ze ging mee

naar de winkel en naar de gynaecoloog. En ze

zorgde ervoor dat mijn vader aan de slag kon. Op

proef uiteraard. Maar dat liep goed en hij mocht

blijven. Hij werkt er nog steeds.” En zo vond het

gezin zijn weg in België. Maar Vietnam is vlakbij,

ruik ik in de keuken.

OKRA oktober 2009

34

MENU

Nuoc cham

4 teentjes look ■ 2 rode chilipepers ■

3 koffielepels suiker ■ sap van

1 limoen ■ 4 eetlepels nuoc mam (vis-

saus).

Snijd de chilipepers in twee, ver-

wijder de zaadjes en hak fijn. Pel

de look en pers uit in een kom-

metje, voeg de chilipeper en de

suiker toe. Voeg het limoensap

en de vissaus bij en voeg naar

smaak 2-3 koffielepels water

toe.

Deze saus kan in de koelkast tot

twee weken bewaard worden.

Gebakken spinazie met nuoc cham2 eetlepels pinda- of sesamolie ■

2 teentjes look ■ 2 rode chilipepers ■

500 gr jonge spinazie ■ 3 eetlepels

nuoc cham ■ zwarte peper ■ zout.

Pel de look en hak fijn. Verwijder

de zaadjes uit de chilipeper en

snijd fijn. Verhit wat olie in een

wok en bak de look en pepers

gedurende 1 min. Voeg al roe-

rend de spinazie toe. Voeg de

nuoc cham toe als de spinazie

geslonken is. Breng op smaak

met peper en zout.

Serveer met vlees, vis of kip.

Vietnamezen gebruiken water-

spinazie of moeraskool. Deze

groente heeft lange smalle bla-

deren en is heerlijk van smaak.

Banh canh

2 l water ■ 1 soepkip ■ peper ■ zout ■ vissaus ■ 12 scampi’s ■ 1 kleine ui ■

200 gr rijstmeel ■ 200 gr tapiocameel ■ 400 ml water ■ koriander.

Kook de kip in het water, kruid met peper, zout en 3 eetlepels vis-

saus. Laat 1 uur sudderen.

Pel de scampi’s en verwijder het darmkanaal. (1) Hak de scampi’s

fijn, kruid met peper en zout en voeg een halve eetlepel vissaus toe.

Snijd de ui in fijne stukjes. Bak glazig in olie. Voeg de gehakte scam-

pi’s toe, laat 5 min. bakken. (2)

Maak het deeg. Breng 400 ml water aan de kook. Voeg het hete water

langzaam onder voortdurend roeren bij de twee soorten bloem. Blijf

roeren, kneed daarna met de handen tot een elastisch deeg. (3)

Neem bolletjes van 5 cm doorsnede van het deeg en rol er plakjes

van 3 mm dik van. Snijd de plakjes in kleine reepjes. (4) Zorg ervoor

dat de sliertjes niet tegen elkaar plakken.

Haal de kip uit de bouillon en breng aan de kook. Voeg de deegslier-

tjes en de stukjes scampi toe. (5) Laat nog 15 min. koken. Kruid bij

indien nodig. Dien op met gehakte koriander. (6)

1 2 3 4 5 6

35

Tofoesoep met paddenstoelen100 gr gedroogde shiitakes ■ olie ■ 2 sjalotjes ■ 2 chilipe-

pers ■ 1 stukje verse gember ■ 1 eetlepel vissaus ■

350 gr tofoe ■ 4 tomaten ■ 1 bosje koriander.

Bouillon: 500 gr varkensribbetjes ■ 25 gr garnalen ■

2 uien ■ 2 teentjes look ■ 1 stuk verse gember ■ 1 eetlepel

vissaus ■ 6 zwarte peperkorrels ■ 2 stukjes steranijs ■

4 kruidnagels ■ 1 kaneelstokje ■ zeezout.

Bereid de bouillon. Doe de ribbetjes in een grote

pan. Maak de uien, look en gember schoon en snijd

in fijne stukjes. Voeg alle ingrediënten bij de rib-

betjes (behalve zout), voeg 2 l water toe. Breng

aan de kook en laat 1½ uur sudderen. Zeef de

bouillon en breng op smaak met zout.

Laat de shiitakes 20 min. weken in water, giet af en

snijd in dunne reepjes. Schil de gember en rasp

fijn. Verwijder de zaadjes uit de chilipepers en

snijd fijn. Snijd de sjalotjes in ringetjes, de tofoe in

blokjes en de tomaten in stukjes.

Verhit wat olie in een pan en laat de sjalotjes,

pepers en gember 5 min. zachtjes bakken. Voeg

de vissaus en de bouillon toe. Voeg de tofoe, shii-

takes en stukjes tomaat toe en laat nog 5 min.

sudderen.

Strooi voor het opdienen de fijngesneden korian-

der over de schotel.

Karper in kokosmelk1 schoongemaakte karper ■ 1 limoen ■ 1 eetlepel verse

koriander ■ 1,5 dl kokosmelk ■ 2 eetlepels nuoc mam (vis-

saus) ■ 4 kruidnagels ■ 1 eetlepel kaneelpoeder ■ 1 Spaanse

peper ■ 1 teentje look ■ 1 stengel citroengras ■ 1 eetlepel

olie.

Schil het citroengras en hak het fijn. Snijd de

Spaanse peper in fijne ringetjes. Rasp de schil van

een limoen en roer er de vissaus onder. Verhit wat

olie in een pan en bak het citroengras, de geplette

peperkorrels, de geperste look, de Spaanse peper,

de kaneel en de geplette kruidnagel gedurende

2 min. Neem de pan van het vuur en roer er de

kokosmelk onder. Leg de stukjes karper in de

kokosmelk en laat afgedekt gedurende 10 min.

garen. Neem de stukjes vis uit de saus en verdeel

over vier borden en versier met de geraspte

limoenschil.

Laat de saus voor de helft indikken. Zeef de saus

en lepel ze over de vis.

Pho.

De Vietnamese keuken

De Vietnamese keuken is geurig, exotisch, heerlijk eenvoudig maar toch gevarieerd en verfijnd. Vietnamezen eten graag en combineren uiteenlopende smaken: bitter, wrang, zuur, zacht, zout. De wokpan om te roerbakken en bamboemandjes om te stomen zijn het voornaamste keukengerei. Naast een overvloed aan groenten, fruit en zeevruchten zijn rijst, noedels en vissaus de belangrijkste ingrediënten. Meest traditioneel is de loempia: fijngesneden garnalen en varkensvlees met groenten en vermi-celli, gewikkeld in rijstpapier en gebakken.Op elke straathoek wordt gebakken en gekookt en zijn lekkere gerechtjes te krijgen.Groene thee is de nationale drank. Lievelingsdranken zijn Ruou De (rijstlikeur) en Ruou Ran (slangenlikeur).

In het zuiden eet men bijzonder kruidig: typisch zijn rode pepers, gember, avocado, perzik, bloemkool, tropische vruchten en groenten, kokosnoot en suikerriet. In midden-Vietnam ser-veert men vooral veel groenten en fruit: aubergine, bitterme-loen, pompoen, asperges, artisjok, mango, ananas en aardbei-en. In het noorden is het eten minder sterk gekruid en lijkt het al meer op het Chinese: met aromatische peper, inheemse basi-licum, munt en koriander. Hondenvlees is er een delicatesse, slakken zijn dé specialiteit in Hanoi.

Enkele specialiteiten

■ Nuoc mam: bruine vissaus met een sterke geur, verkregen door gisting van gezouten vis. Wordt in nagenoeg elke soep, roerbak-gerecht en marinade verwerkt maar dient ook als dipsaus.

■ Nen ran of cha gio: gefrituurde opgerolde rijstpannenkoekjes, gevuld met noedels, krab, varkensvlees, ui en kruiden.

■ Canh kho quo nhoithit: balsempeer (bitterkommer) gevuld met varkensvlees.

■ Mien luon: palingsoep met doorschijnende vermicelli, gemaakt van rijstgriesmeel en maniokpoeder.

■ Pho: noedelsoep uit Hanoi die gegeten wordt als ontbijt. Het is een bouillon met rijstnoedels, stukjes rundvlees of kip, koriander en gember.

■ Banh chung: zoutgebak op Nieuwjaar, gemaakt van kleefrijst gewikkeld in bananenbladeren, met stukjes gepekeld varkens-vlees en spliterwten.

Tekst Nele Joostens en

Kristien Descheemaeker

Foto’s Emy Elleboog

OKRA oktober 2009

36

MULTIMEDIA

De evolutie is verbijsterend: de

harde schijven in computers zijn

vandaag maar liefst duizend keer

zo groot als de exemplaren in de

eerste pc’s. Dat is nodig, want

ook de bestanden die we opslaan

zijn enorm gegroeid. We beschik-

ken over fototoestellen met

meer dan tien megapixels, fil-

men video in hoge definitie (HD)

Het aantal gegevens op onze computers groeit

snel: we verzamelen niet alleen steeds meer

muziek, foto’s, e-mails en video, de kwaliteit

wordt ook gestaag beter waardoor de bestanden

almaar groter worden. Daardoor is het steeds

moeilijker om plaats te vinden voor al die bytes

maar vooral ook om ze door te sturen.

en verzamelen grote muziekcol-

lecties op onze computers. Hoe

houden we die enorme hoeveel-

heid gegevens beheersbaar en

hoe kunnen we die steeds gro-

tere bestanden blijven doorstu-

ren? Enkele handige tips.

Opgeruimd staat netjes

Als we een nieuwe computer

kopen, is er vaak zoveel ruimte

op de harde schijf dat we het

niet te nauw hoeven te nemen.

Toch is het een goed idee om

van bij het begin alles netjes te

houden. Heb je een bestand niet

langer nodig, wis het dan met-

een. Controleer ook regelmatig

de collectie foto’s en muziek en

verwijder de bestanden waar je

weinig aan hebt. Om plaats vrij

te houden is het goed de prul-

lenmand van de computer regel-

matig te legen.

Vaak bevat de harde schijf heel

wat bestanden die je niet wil

verwijderen maar die je ook

nauwelijks gebruikt. Dan kan

een externe harde schijf goed

van pas komen. Die sluit je aan

via een eenvoudige usb-aanslui-

ting en ze verschijnt meteen als

tweede harde schijf. Heel wat

extra plaats dus om bestanden

op te slaan! Verplaats de bestan-

den die je weinig nodig hebt

naar de externe harde schijf of

gebruik ze als archief voor oude

e-mails of documenten. Zo houd

je de harde schijf van je pc vrij

voor de zaken die je wel regel-

matig gebruikt. Je let er het best

op dat de externe schijf usb-

powered is. In dat geval neemt

ze stroom via de usb-kabel van

de computer en heb je dus geen

aparte stroomkabel nodig. Dat is

nog zo handig.

Grote bestanden versturen

We verzamelen niet alleen steeds

meer bestanden op onze compu-

ter, ze worden ook steeds gro-

ter. Een foto neemt bijvoorbeeld

al snel meerdere megabytes in

beslag, een video meerdere

tientallen megabytes. Dat vormt

steeds groter, steeds meer

Bestanden:

37

vaak een probleem als we die

willen versturen via e-mail.

Gelukkig zijn er enkele handige

sites om die bestanden te ver-

sturen zoals Yousendit of

Senduit. Dat zijn websites waar

je een groot bestand kan achter-

laten voor een bepaalde periode

en waar anderen het kunnen

afhalen. Het gebruik is heel een-

voudig: je surft naar de website

en selecteert het bestand van

maximaal honderd megabyte.

De website geeft dan een link

waar het bestand te downloaden

is voor de ontvanger van jouw

e-mail. Je hoeft dus enkel de link

te mailen naar de ontvanger.

Zijn mailbox raakt daardoor min-

der vol en de ontvanger kan zelf

nog kiezen of hij het bestand wil

downloaden.

Jezelf als koerier

Natuurlijk wil je je beelden niet

altijd via het internet versturen.

Soms wil je je fotocollectie of

nieuwste video meenemen

naar familie of vrien-

den. Dat kan via een

usb-stick of de

externe harde

schijf waar we het eerder over

hadden. Goedkope usb-sticks

kunnen al meerdere gigabytes

aan gegevens opslaan en zijn

dus geschikt voor foto’s. Voor

videomateriaal dat doorgaans

veel meer plaats inneemt, is een

externe harde schijf interessan-

ter.

Beschik je niet over usb-stick of

harde schijf, maar wel over een

digitale camera, kan je slim

gebruik maken van het geheu-

genkaartje in die camera. Als je

het fototoestel verbindt met de

computer, kan je het kaartje

gebruiken als usb-stick en

er dus ook andere bestan-

den dan foto’s op zet-

ten. Neem je foto-

toestel gewoon

mee naar de per-

soon die de bestan-

den moet krijgen.

Ook een iPod of

andere mp3-speler

kunnen prima functio-

neren als geheugen voor

andere bestanden.

Tekst Joren Gettemans

Zippen maar!

Zolang er computers bestaan, hebben gebruikers gebrek aan plaats. De bestanden waren vroeger

veel kleiner maar hetzelfde gold voor de computers. Daarom is het fenomeen ‘zippen’ al bijna even

oud als de computer. Zippen is het digitaal samenpersen van bestanden. Zo nemen ze minder plaats

in maar om ze opnieuw te gebruiken moet je ze ‘unzippen’. Een populair gratis programma om bestan-

den mee te verkleinen is Winzip. Sommige bestanden kunnen spectaculair verkleind worden en dat is

ideaal om ze door te sturen. Winzip heeft zelfs een speciale functie die grote bestanden niet alleen

verkleint maar ook in stukjes hakt zodat ze net klein genoeg zijn om te e-mailen. Let wel: ook de

ontvanger van je e-mail moet over Winzip beschikken om de bestanden opnieuw op hun normale

grootte te brengen!

Info

■ www.senduit.com

■ www.yousendit.com

■ www.winzip.com

Verplaats de bestanden die je weinig nodig hebt naar de externe harde schijf of gebruik ze als archief voor oude e-mails of documenten.

OKRA oktober 2009

38

OKRA-CREA

Stoer en speelsOktober, de herfst laat zich nu echt wel voelen. Wil je

toch een streepje zon in huis halen, kom je al een heel

eind met enkele roosjes en wat groen.

Wat heb je nodig?

| een witte, rechthoekige schotel | piepschuim | oasis | aperitiefstokjes | een

binnenband van een fiets | speldjes | roosjes | buxustakjes | sierappeltjes |

groen |

Hoe ga je te werk?

1 Maak twee halve taarten van het piepschuim en één van de

oasis. Bekleed de taarten van piepschuim met stukjes

binnenband.

2 Plaats de halve taart van oasis tussen de twee andere halve

taarten.

3 Breng de bloemen en de buxustakjes aan op de oasis.

4 Werk af met de sierappeltjes of andere groene elementen.

Tip

Heb je nog hortensia’s in de tuin of kan je

ze ergens krijgen? Met wat oasis, klimop

en enkele rode roosjes maak je in een

handomdraai een prachtig bloemstuk!

Foto’s Emy Elleboog

Idee Lieve Jonkers

1 2

3 4

Tickets volwassenen: 11 euro; kinderen -6 jaar: gratis;

kinderen 6-12 jaar: 8 euro; senioren: 10 euro.

Alle dagen open van 10.00 tot 16.00 uur behalve op

maandag tijdens de schoolperiode.

Het Euro Space Center is het hele jaar geopend voor

groepen. In het restaurant word je vanaf

12,90 euro een driegangen menu voorge-

schoteld. Je kan zelfs logeren in slaapzalen

met zeven of acht bedden. Je kan het Euro

Space Center combineren met een bezoek

aan het kasteel van Lavaux Ste Anne, de

schapenkwekerij en kaasmakerij van

Acremont, het boekendorp Redu of het klok-

ken- en beiaardmuseum van Tellin. Vraag het

modelprogramma voor groepen!

Euro Space Center, Rue devant Hêtres 1,

6890 Transinne, 061 65 01 33 of 34,

fax 061 65 64 61,

www.eurospacecenter.be, info@eurospacecenter.be.39

WO

RD

EE

N R

UIM

TE

RE

IZIG

ER

VO

OR

ÉÉ

N D

AG VOOR EEN BLIK IN DE RUIMTE

■in

fo@

tapa

ge.b

e

Heb je zin om een droomreis door tij d en ruimte tegemoet te gaan ? Beleef samen met je OKRA groep, je kleinkin-deren, je vrienden of je buren een uniek en origineel daguitstapje !Geef jezelf een adembenemend spektakel. Stap in voor een fantastische odyssee vanaf de oorsprong van het universum met de Big Bang tot aan de meest futuristische projecten van ruimtelij ke verkenningen.Ontdek het Europese laboratorium van het Internationale ruim-testation en kom aan boord van het op ware grootte gebouwde Amerikaanse ruimteveer. Aan het einde van de reis beleef een waanzinnige rit op een asteroïde in onze dynamische cinema.Test ook de maanwandelingsimulator en zet enkele stappen op de maan.Buiten geniet van een activiteitenparcours met o.a. een ruim-tewandeling van 6 km, een reuze zonnestelsel, een galactisch labyrint, maquettes, enz...

Tussen 1 juni en 31 december 2009 biedt het Euro Space Center aantrekkelijke en uitzonderlijke tarieven voor OKRA groepen (vanaf 20 mensen) en voor individuele OKRA leden aan.

Vraag vrijblijvend onze OKRA voorkeurstarieven en programma’s aan voor Groepen Gezinnen

Naam

Okra afdeling

Adres

Straat

Postcode Gemeente

Stuur deze bon terug naar het EURO SPACE CENTER, tav Catherine Vuidar, Rue devant les hêtres 1, 6890 Transinne Per email : btob@eurospacecenter.be – Per fax : +32.61/ 65 64 61

PUBLIREPORTAGE

Een reis door de sterren? ’t Is eens iets anders

voor je trefpuntuitstap! In het Euro Space Center

van Transinne beleef je de reis van je leven

tijdens een adembenemend spektakel.

Een blik in de ruimte

Kom binnen en laat je mee-

voeren in opeenvolgende

shows, een fantastische

odyssee vanaf de oor-

sprong van het universum

met de big bang tot de

meest futuristische ruimte-

projecten.

Ontdek het Europese labo-

ratorium van het interna-

tionale ruimtestation en

kom aan boord van het op

ware grootte gebouwde

Amerikaanse ruimteveer.

De reis wordt afgerond met

de adembenemende space

show: beleef een waanzin-

nige rit op een asteroïde in

onze dynamische bios-

coop.

Buiten geniet je van een

groene ruimte om in een

baan rond het Euro Space

Center tot rust te komen.

Ons activiteitenparcours

stelt je attracties en spel-

len voor gekoppeld aan

wedstrijden: een reuze zon-

nestelsel, een galactisch

labyrint, een ruimtewande-

ling van 6 km, de Europa 2

raket en de Skylarksonde,

maquettes van de ruimte-

verovering, satellieten en

een parabool. Exclusief (3

of 4 personen), demonstra-

tie met trainingstoestellen

van de astronauten.

Probeer de maanwande-

lingsimulator en de multi-

axis stoel uit: wat een

gevoel!

Kom naar het Euro Space

Center en word een ruim-

tereiziger voor één dag.

Duur: 5,5 uur.

Info

OKRA oktober 2009

40

TENTOONSTELLING

Dat het Gallo-Romeins Museum een plekje vond

in Tongeren, hoeft niet te verwonderen. In deze

Romeinse stad tref je overal sporen aan van een

rijk verleden. In het vernieuwde Museum kan je je

onderdompelen in de geschiedenis van Kelten,

Romeinen en middeleeuwse herenboeren.

Tongeren ligt midden in het glooiende Haspengouw,

een streek die altijd zeer gegeerd was omwille van

haar vruchtbare bodem. Hier vind je restanten van

dappere Kelten, machtige Romeinen en middel-

eeuwse kasteelheren en herenboeren. Wil je je

helemaal onderdompelen in het verleden, moet je

in het vernieuwde Gallo-Romeins Museum zijn. Het

is naadloos ingebed in de stad en het gebouw op

zich is al de moeite waard. In het Museum staat

het verhaal van het Romeinse Atuatuca Tungrorum

centraal. Met archeologische voorwerpen, heldere

teksten, films, maquettes en levensechte figuren

in kunststof, krijg je inzicht in de geschiedenis. De

grote open ruimtes maken van dit museum een

fijne plek om in het verleden te vertoeven.

Vier kantelmomenten

Sinds de negentiende eeuw werden stukken opge-

graven en startte men met het verzamelen van

archeologisch patrimonium. Vondsten uit de kam-

pen van Neanderthalers, bronzen kokerbijlen, het

Keltische gouddepot van Beringen, de ‘schat van

Ambiorix’ met munten van de Eburonen, de

Nerviërs, de Trevieren en de Bellovaci, de gouden

ring van keizer Commodus, het grafensemble uit

Hoeselt, een loden staaf van keizer Tiberius, de

vroegchristelijke tombe van Koninksem. Het is

slechts een greep uit de collectiestukken.

Het museum is opgebouwd rond drie grote eenhe-

den: de Prehistorie, de Gallo-Romeinse periode en

de Merovingische periode. Als rode draad vind je

vier kantelmomenten: 500 000 jaar geleden met

de komst van de eerste mensen, 5300 jaar voor

Christus met de start van de landbouw, 825 jaar

voor Christus met de opkomst van de elite en

10 jaar voor Christus met de stichting van Tongeren.

De sobere presentatie van de voorwerpen, de hel-

dere opbouw en de duidelijke taal, de educatieve

tekeningen, de levensechte figuren in kunsthars,

de films en maquettes geven je de kans op een

aangename manier veel bij te leren.

Toegankelijk en kindvriendelijk

Het Museum heeft duidelijk gekozen voor eenvou-

dige animaties en interactieve opstellingen.

Kinderen tussen zes en twaalf hoeven niet naar

een aparte kinderzone maar kunnen hetzelfde tra-

ject afleggen als ouders of grootouders. Schermen

die aangeraakt mogen worden, prikkelen hun

nieuwsgierigheid. Sporen zoeken, reizende tenten,

leve de koe, de pot van Redo, de tocht naar de

onderwereld. Het zijn enkele voorbeelden van

interactieve opstellingen voor kinderen. De ver-

schillende verdiepingen van het museum zijn ook

bereikbaar met de ruime lift. De grote ruimtes,

brede gangen en toegankelijke toiletten bewijzen

dat het Gallo-Romeins Museum toegankelijkheid

hoog in zijn vaandel voert.

Extra tentoonstelling

PR-medewerker Patrick Mathei: “Van 5 december

2009 tot 13 juni 2010 zal hier een grote Keltische

Het Gallo-Romeins Museum in het nieuw

In het Museum staat het verhaal van het Romeinse Atuatuca Tungrorum centraal.

41

tentoonstelling plaatsvinden onder de naam ‘Ambiorix’.

De hele stad wordt erbij betrokken. Zo willen we

Tongeren als oudste stad van België nog meer in beeld

brengen. Trouwens, deze stad heeft meer te bieden

dan enkel het Museum. Ook de basiliek, de schatka-

mer, het Begijnhof en het Belfort zijn de moeite.”

Tekst Erik Lauwers

Info

Gallo-Romeins Museum, Kielenstraat 15, 3700 Tongeren, 012 670 355, gram@limburg.be,

www.galloromeinsmuseum.be. Open van dinsdag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur, zater-

dag, zon- en feestdagen van 10.00 tot 18.00 uur.

Tickets 7 euro, 55-plussers, personen met een handicap en groepen 5 euro, jongeren tot

26 jaar, scholen 1 euro, gezinnen 15 euro, rondleiding met gids mits reservatie.

Maak kans op een gratis duoticket. Zie blz. 51!

Genieten in landelijke stijlsfeer in huis, tuindecoratie,

landelijk chique, arts & crafts, culinair paviljoen, brocante,

hobby & mode

vrijdag 30 oktober t.e.m. maandag 2 november 2009flanders expo gent – elke dag van 10 tot 19 uur – www.countryside.be

Reserveer uw ticket in voorverkoop op www.countryside.be en geniet €2 korting !

Glazen balsamarium waarin balsem werd bewaard.

OKRA oktober 2009

42

BOEKEN

Van boeken en melktanden

Met literatuur kan je alle kanten uit. En precies

die grote variëteit is het waarmerk van de

leesvreugde. Dit keer presenteren we twee heel

uiteenlopende romans. Maar in hun diepste kern

raken ze elkaar toch. Het gaat immers telkens

om geheimen die mensen meedragen.

Melktanden

Dientes de leche is de recentste roman van Ignacio

Martínez de Pisón (1960). Eerder las ik zijn debuut-

roman De tijd van de vrouwen en was enthousiast.

Zijn tweede boek Melktanden wist me evenzeer te

bekoren. Melktanden is een familiesaga en speelt

over drie generaties in het immer zonnige Spanje

tussen 1930 en vandaag. De Italiaan Raffaele

Camvroni gaat als fascist vechten in de Spaanse

Burgeroorlog (1936-1939). Hij blijft plakken in

Spanje en zet er een bijzondere familie neer. Ook

in Italië had hij al een gezin gesticht. Later treffen

de twee families elkaar. Dat levert inzicht op in hoe

de tijd mensen verandert, hoe beloftes worden

verbroken, hoe geheimen worden begraven.

Melktanden is gevoelig, humoristisch, rauw en

hard. Een kroniek van een halve eeuw recente

Spaanse geschiedenis. Ook de prachtige cover

maakt dit boek bijzonder.

De kleine vreemdeling

Wie Sarah Waters’ werk kent, weet dat zij garant

staat voor intrigerende en spannende literatuur.

Verschillende keren stond deze Engelse auteur op

de shortlist van de Man Booker Prize. Drie van haar

boeken zijn bewerkt voor televisie. Met De kleine

vreemdeling brengt ze weer een originele en hui-

veringwekkende roman.

Engeland 1947. De overwinningsroes is voorbij en

er heerst nog steeds schaarste. Dokter Faraday,

een veertigjarige vrijgezel van eenvoudige afkomst,

wordt ontboden op Hundreds Hall voor het zieke

dienstmeisje. Het vervallen landgoed wordt

bewoond door de weduwe Ayres samen met haar

kinderen Caroline en Roderick. Dr. Faraday raakt

gefascineerd door het landgoed, temeer omdat zijn

moeder er dienst deed als kindermeisje. Zijn leven

wordt verbonden met dat van het landhuis en zijn

bewoners. Meteen komt hij in angstaanjagende

situaties terecht.

Je zou De kleine vreemdeling een spookverhaal

kunnen noemen. Waters maakt het echter nooit

irreëel en overdrijft niet. Ze laat vreemde gebeur-

tenissen voortvloeien uit het verleden en het

onderbewuste van haar personages. Ze toont de

vergane glorie van de Engelse aristocratie die zich

moeilijk kan aanpassen. Maar ook de persoonlijke

conflicten van de personages spelen een belang-

rijke rol.

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Ignacio Martínez de Pisón, Melktanden,

Signatuur, Utrecht, 2009, 400 blz., 22,95 euro.

Sarah Waters, De kleine vreemdeling,

Nygh & Van Ditmar, Amsterdam, 2009, 492 blz., 19,90 euro.

Ignacio Martínez de Pisón. Sarah Waters.

© C

har

lie H

ophin

son

43

OKRA-SPORT

Iedereen weet intussen dat bewegen belangrijk is. Maar doen

we het ook? Studies wijzen uit dat senioren te weinig bewegen.

Terwijl dat een heilzaam effect heeft op de gezondheid.

Trouwens, wil niet iedereen gezond ouder worden? Jij toch ook?

Maar waarom zou je kiezen voor ‘Elke stap telt!’ van OKRA-

SPORT? Eenvoudig. Dit project is op maat van de 55-plusser.

Voor je begint, wordt je conditie getest zodat je op jouw niveau

van start kan gaan. Iedereen kan deelnemen, van absolute

beginner tot geoefende wandelaar. Je grenzen worden stap

voor stap verlegd op een verantwoorde manier. Bovendien

wandel je minstens een keer per week met je vrienden en ken-

nissen van OKRA. Je staat er dus niet alleen voor! Na tien

weken voel je je gegarandeerd fitter en gezonder. Het enige dat

je nodig hebt om van start te gaan, is het wandeldoosje en een

stappenteller. Als je deelneemt in je trefpunt, krijg je het

doosje gratis en de stappenteller in bruikleen. Nadien kan je

hem aankopen tegen voordeelprijs.

Handig doosje

Het wandeldoosje Elke stap telt! werd uitgegeven door het

Davidsfonds en bestaat uit vele praktische wandelfiches.

Wekelijks ontvang je een fiche. Hierop vind je het schema voor

de volgende week. Deze fiches kan je thuis bundelen. Zo stap

je je eigen wandeldoosje samen! Bij de oefenschema’s vind je

telkens het aantal stappen dat jij die dag moet zetten. Dit aan-

tal moet je achter elkaar zetten. Het is immers wetenschap-

pelijk bewezen dat je slechts een positief effect op je gezond-

heid hebt als je minstens 15 min. ononderbroken actief bent.

Tel je stappen

Wat je nog nodig hebt om met ‘Elke stap telt!’ te starten, is een

stappenteller. Natuurlijk heb je er in soorten. De begeleider van

je trefpunt vertelt je er alles over. Voor dit project kozen we een

degelijke stappenteller. Je leest er automatisch op af hoeveel

stappen je per dag zet. Maar je kan nog veel meer gegevens

controleren. Hoe lang je achter elkaar wandelde bijvoorbeeld.

Of hoeveel energie je verbruikte en welke afstand je wandelde.

De teller onthoudt al deze gegevens zeven dagen lang. Heel

interessant! Ben je nu klaar om ook mee te stappen?

Tekst Wim Bogaert

Foto Rob Walbers

Drie, twee, een, start! ‘Elke stap telt!’,

het grootse wandelproject van OKRA,

ging vorige maand van start. In een

zeventigtal trefpunten zijn 55-plussers

volop aan het wandelen. Heb jij de

boot gemist? Pik dan vandaag nog

aan bij een van de trefpunten die ‘Elke

stap telt!’ aanbieden. Met het gratis

wandeldoosje en de stappenteller ben

je er alvast klaar voor.

Stappenteller telt elke stap

elke stap telt!

Pik vandaag nog aan bij een van de ‘Elke stap telt!’-trefpunten. Ook in maart en september 2010 gaan

nog trefpunten van start. Benieuwd of jouw trefpunt deelneemt? Kijk op www.okrasport.be of infor-

meer bij je regio.

Als ik het boek niet had zou ik

ánders leven. In de spiegels van het

blad zie ik mijn gisteren. de nacht,

het zeldzaam tedere van elk verleden

dat niet vervaagt

nu ik nog alles weet.

Ik ken de plekken waar het landschap

tot aan mijn voetzool plooit in veel verborgen

geuren, de zon een feest is. Muziek een

stortbui uit wijde galmgaten. Psalmen

voor een ver verschiet.

Hoe zou ik weten wie de tijd ontstak, aan

ieder woord zijn klinker gaf, zingend

in mijn oor.

De vreugde kan niet op

in alle talen, in elk nieuw boek

een jong bestaan.

Als ik het boek niet had

Jo Gisekin

uit Het eiland van elkaar

uitgeverij P, Leuven, 2006.

OKRA oktober 2009

44

GEDICHT

45

Lajos Vajda

Lajos Vajda is een van de bekendste kunstenaars van het Hongaarse interbellum. Het KMSKA toont tijdens het najaar voor het eerst in West-Europa een overzicht van zijn werk. Zijn oeuvre kwam tot stand in een periode van autoritaire regimes en oorlog. Hij experimenteerde met de geometrische vormen-taal van het constructivisme. Vanaf 1930 verbleef hij in Parijs en maakte er fotocollages waar-in hij de toenmalige actualiteit in beeld bracht. In 1934 keerde hij terug naar Hongarije. Op het platteland verzamelde hij motie-ven ontleend aan de Slavische, Servische en Hongaarse volks-kunst. Later verloor hij zijn geloof in de linkse Arbeidskring en creëerde hij onherkenbare ruimtes en plaatsen. Vajda stierf in 1941. Hij had een grote invloed op de avant-garde van zijn tijd.

Zoon van de hemelHet Paleis voor Schone Kunsten

richt spotlights op China

Naar aanleiding van Europalia staat het Paleis voor Schone Kunsten dit najaar in het teken van China. Op het programma staan onder andere de histori-sche tentoonstelling Zoon van de hemel, de hedendaagse expo State of Things en muzikale top-pers als Yo-Yo Ma en Lang Lang. Zoon van de hemel brengt het verhaal van landsheren en kei-zers. Rond deze figuren die de band tussen hemel, aarde en mensen belichamen, werden bijna tweehonderd werken ver-zameld. Vijfduizend jaar van China’s glorierijk verleden schit-teren aan de hand van nooit geziene stukken: bronzen beel-den, prestigieuze jaden voor-werpen, cultusvoorwerpen in edelmetalen, keizerlijk porse-lein, zijdebrokaat, keramiek en reusachtige polychrome zijden rollen.

Rogier van der Weyden 1400-1464Passie voor de meester.

Rogier van der Weyden is de meest invloedrijke schilder van de 15de eeuw. Hij laat als eerste echte mensen met echte emo-ties zien. Deze tentoonstelling haalt meer dan honderd topwer-ken naar Leuven en is dan ook een van de culturele hoogtepun-ten van 2009. Van der Weyden is de meester van de passie en de ingetogen expressie. De audiogids mag je niet mis-sen. Hij zorgt voor vier verras-sende extra’s. Kardinaal Danneels en muzikant Gabriel Rios laten je met heel andere ogen naar het werk van van der Weyden kijken. En er mag zelfs gelachen worden. Enkele Vlaamse topacteurs brengen een hilarisch hoorspel bij het wandtapijt De legende van Trajanus en Herkenbald.

Info

Van 17 oktober 2009 tot 17 januari 2010 in het KMSKA in Antwerpen, Leopold De Waelplaats, 2000 Antwerpen, 03 242 04 16, www.kmska.be.Open van dinsdag tot zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, op zondag van 10.00 tot 18.00 uur.Tickets: 6 euro, 60+ 4 euro.

Info

Van 10 oktober 2009 tot 24 januari 2010 in het Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat, 1000 Brussel, van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag tot 21.00 uur, 02 507 82 00, www.bozar.be.Tickets: 9 euro, 60+ 8 euro.

Info

Tot zondag 6 december 2009 in Museum M, Naamsestraat 96, 3000 Leuven, 016 20 09 09, www.rogiervanderweyden.be.Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur (donderdag tot 22.00 uur). Gesloten op maandag en op zondag 1 november 2009.Tickets: 9 euro + 2 euro voor een audiogids.

Maak kans op eenduoticket! Kijk blz. 53.

Maak kans op eenduoticket! Kijk blz. 53.

UITJES

Maak kans op eenduoticket! Kijk blz. 53.

Lajos Vajda (1908-1941), Lebegö Hàzak (Drijvende huizen), 1937.

Rogier van der Weyden, Lezende Maria Magdalena, Londen, The National Gallery.

OKRA oktober 2009

46

UIT

Nederlanders gaan fietsend door

het leven. Dat is hier niet anders.

Na Peking had Groningen in 2001

het grootst aantal fietsers. Als

voetganger houd je daar maar

beter rekening mee. Wil je

Groningen verkennen, trek je je

wandelschoenen aan en kijk je uit

je doppen.

Middeleeuwse markten

We starten ons Groningse avon-

tuur op de Grote Markt, een van

de twee belangrijke middeleeuw-

se markten van Groningen. De

andere is de Vismarkt. Die ligt

achter het Raadhuis, een prachtig

neoclassicistisch bouwwerk.

Tussen de twee markten vind je

het Waagplein met het typische

Goudkantoor, een belastingkan-

toor uit 1635. Het is een van de

“Er gaat niets boven Groningen”, beweren ze hier. En dat

bedoelen ze ook letterlijk. Groningen is de hoogst gelegen stad

in Nederland. Verder ligt er niets, tenzij de Waddenzee. Geen

nood, je wordt vast hopeloos verliefd op deze bruisende stad.

Groningen boven!

schaarse middeleeuwse gebou-

wen. Stadsgids Saskia Reimann:

“Er is natuurlijk ook het huis van

de Drie Gezusters. Daarachter

bevinden zich vandaag meer dan

vierentwintig bars. Zo vind je er

een bijzondere ijsbar, volledig

opgebouwd uit ijs met lichten bin-

nenin.

Het symbool van Groningen is de

Martinitoren, met zijn 97 meter

de derde toren van Nederland.

Wij noemen hem ook de Oude

Grijze. We beweren dat je pas

echt in de stad woont als je vanuit

je huis de Martinitoren kan zien.

Nee, er is geen verband met het

aperitief. Hij werd genoemd naar

Sint-Martinus, de bisschop van

Tours.” We volgen de Poelestraat,

het uitgaansgebied van de stad.

“De Poelestraat heet zo omdat

hier vroeger een poel was voor de

paarden. Die stonden hier achter

in de Peerdestroate, zoals dat

klinkt in het Gronings dialect,

achteraf gewijzigd in Peperstraat.

Groningen heeft meer dan 265

eetgelegenheden, cafés en bars.

Die kunnen enkel draaien dankzij

een jonge, energieke bevolking

die bovendien over voldoende tijd

en geld beschikt. Belangrijkste

klanten zijn bijgevolg de 25 000

studenten aan de Rijksuniversiteit

en evenveel aan de hogeschool.

Op een bevolking van 188 000 is

dat niet mis. De helft van de

bevolking is trouwens jonger dan

35. Nochtans biedt deze streek

weinig werkgelegenheid. We heb-

ben niet veel industrie, enkel een

aantal overheidsinstellingen die

zorgen voor een schoon milieu.

De herbergen kennen geen slui-

Groningen heeft meer dan 265

eetgelegenheden, cafés en bars.

Het Goudkantoor op het Waagplein: geslaagde combinatie van oude en nieuwe architectuur.

47

tingsuur. Ze sluiten pas wanneer

de laatste gast naar buiten wordt

gesleept of gedragen! (lacht) Toch

kennen we weinig criminaliteit.”

Naar het Dolhuisje

“Het Pepergasthuis of Sint-

Geertruidsgasthuis werd in 1405

gebouwd als toevluchtsoord voor

pelgrims. Zij kwamen naar

Groningen voor een relikwie van

de heilige Johannes. Zijn arm lag

uitgestald in de Martinikerk, vlak-

bij de Grote Markt. De rijken wil-

den die pelgrims zo ver mogelijk

uit de buurt. Wellicht stonken ze

of hadden ze nare ziektes. Daarom

bouwden de inwoners van

Groningen de gasthuizen tegen de

stadsmuur aan. Na de reformatie

kwamen er geen pelgrims meer

naar Groningen en werden de

gasthuizen opvanghuizen voor

ouderen en gehandicapten. Pas

eind jaren zestig werden ze geslo-

ten en verbouwd tot huizen voor

de gewone Groningse bevolking.

Vele gasthuizen zoals dit

Pepergasthuis en het Sint-

Anthoniegasthuis zijn nu vrij toe-

gankelijk en bezitten een prach-

tige binnentuin. Enkele zijn alleen

op aanvraag te bezichtigen.” De

hofjes doen je denken aan

Vlaamse begijnhoven. We laveren

tussen zoetgeurende Passiflora,

vlinderstruiken, lavendel, Digitalis

en rozen. Rozerode stokrozen

fleuren de gevels op. Enkele

ramen hebben tralies.

“De tralies van het Dolhuisje

waren bedoeld tegen uitbrekers.

Iedereen die afweek van de norm,

van homoseksueel tot epilepsie-

patiënt, kwam hier terecht. Maar

ook als je vijf dochters had en je

had er genoeg aan twee, kon je

de andere kwijt in het Dolhuisje.

Wilde je van een oude tante af

van wie je een erfenis kon ver-

wachten, bracht je haar naar het

Dolhuisje onder het mom dat ze

gek was. In de 17de eeuw gingen

gezinnen zaterdagavond doodleuk

op uitstap naar het Dolhuis. In de

picknickmand een fles bier en een

stuk brood en de pret kon begin-

nen. Hoe meer de dollen krijsten,

hoe enthousiaster de bezoekers

reageerden. Een akelig schouw-

spel.”

Rondjes lopen

We belanden in de Oosterstraat,

een drukke winkelstraat waar je

van de ene delicatesse naar de

andere wordt geleid. In kaaswin-

kel Van der Ley vind je niet alleen

honderden soorten, je mag ze ook

proeven. Hier koop je nooit een

kaas in een zak! Ook bonbons

lusten de Groninger Stadjers wel.

Hotel Schimmel-penninck Huys

heeft een eigen bonbonatelier

met winkel. Het complex bezit

een intieme binnentuin en enkele

knusse salons met rijkelijk interi-

eur. Knap, als je houdt van ver-

sierde plafonds, houten lambrise-

ringen en Tiffany lampen. Het

Feithhuis, een oud patriciërshuis,

is nu een prachtig café met dak-

terrassen vanwaar je een uniek

uitzicht hebt op het Martinikerkhof.

De bediening verloopt bovendien

ouderwets en uiterst voorkomend.

Je kan hier terecht voor een lichte

lunch of thee en gebak. Het

Martinikerkhof ligt achter de

Martinitoren en is de oudste plek

van Groningen. Tot aan het eind

van de 19de eeuw was het een

echt kerkhof, nu een groene oase

waar studenten graag luieren.

Hier bevindt zich het Provinciehuis

en de oude Latijnse school. Via de

Kanalen in de stad.

In kaaswinkel Van der Ley mag je proeven.

Het Sint-Anthoniegasthuis.

Gardepoort kom je bij het

Prinsenhof. Saskia: “Het Prinsenhof

werd in de middeleeuwen gebouwd

als klooster. Later zetelde de eer-

ste bisschop van Groningen er en

leefden de Spaanse stadhouders

er. Nog later maakten de stadhou-

ders van Friesland en Drenthe en

de prinsen van Oranje hun opwach-

ting in het Prinsenhof. De prinsen

gebruikten het als buitenplaats.

Nu kijkt een antikraakwacht toe

tot het pand een nieuwe bestem-

ming krijgt. De stallingen zijn al

verbouwd tot woonhuizen. De

bewoners kijken uit op een waan-

zinnig mooie achtertuin. Zij ver-

huizen nooit meer! Het Prinsenhof

heeft een middeleeuwse tuin met

berçeaus. Geen liefdesnestjes

maar schaduwplekjes voor rijke

dames. Na uren borduren achter

het raam wilden de vrouwen wat

beweging. Bruin worden, was ech-

ter uit den boze. Ingesnoerd en

opgedirkt, hielden ze het na enke-

le rondjes voor bekeken. Puffend

van het zeulen met zware onder-

en bovenrokken, pruiken en ande-

re attributen, begaven ze zich al

snel weer naar het theebuffet.

Hun ongezonde leefwijze kan je

afleiden uit de schilderijen van die

tijd waarop dames steevast lijk-

bleek en met uitpuilende ogen

afgebeeld staan.

Ook nu kan je nog thee drinken in

het Prinsenhof. ’s Zomers is

de Theeschenkerij open vanaf

12 uur.”

Rode wezen

We volgen even de Turfsingel met

woonboten en lopen de Oude

Boteringestraat in met haar grote,

statige panden. Veel burgemees-

ters en notabelen vonden hier een

optrekje. Ook het universiteitsge-

bouw en de bibliotheek vind je

hier. In de Rode Weeshuis-straat

bevindt zich het Rode Weeshuis,

vandaag verbouwd tot senioren-

woningen. Hier werden uitsluitend

wezen van burgers onderge-

bracht. Zij droegen rode kleren.

De minder bedeelde wezen kre-

gen een groene outfit.

In de binnenstad met zijn wirwar

aan straten en steegjes kan je

eindeloos shoppen. Naast de grote

winkelketens vind je talloze kleine

winkeltjes met leuke spullen.

Snuisteren doe je in straten als de

Kromme Elleboog, de Zwanestraat,

de Oude Kijk in ’t Jatstraat, het

Hoge der Aa of Gedempte

Zuiderdiep. De Folkingestraat

mag je absoluut niet missen. Ze

houdt het midden tussen de

Brusselse Dansaertstraat en de

Kammenstraat in Antwerpen. Zeg

maar de souks van Groningen.

Zin in een museum? Volg je de

Folkingestraat kom je uit aan het

Groninger Museum, tegenover het

Centraal Station. Hiervoor trek je

het best enkele uurtjes uit. In het

Noordelijk Scheepvaartmuseum

vaar je door de geschiedenis van

de Noord-Nederlandse scheeps-

bouw vanaf de middeleeuwen.

Omgeving

Trek voor deze boeiende stad

enkele dagen uit. Bij mooi weer

huur je het best een fiets om de

groene omgeving te verkennen.

Het Nationaal Park Lauwersmeer is

de favoriete plek van de Stadjers.

In de zeehondencrèche Pieterburen

overweeg je een adoptie. Een uit-

stapje naar Schiermonnikoog? Of

een tocht over het wad? Noorwegen

is niet meer zo ver.

Misschien ben je geboeid door

architectuur en wil je de modern-

ste gebouwen van deze stad ont-

dekken? Er wacht je een aange-

name verrassing. Wanneer je de

stad binnenrijdt, kan je niet naast

de Aperots of het imponerende

gebouw van de Gasunie kijken.

Naast het Groninger Museum zal

de uitdagende architectuur van

het Wall House je vast verbazen.

Binnen de waaier van hotels met

een apart design valt beslist het

Asgard Hotel te vermelden. Bij de

realisatie van dit project in 2007

werd uitsluitend gebruik gemaakt

van natuurlijke en duurzame

grondstoffen en materialen. De

muren zijn gestuukt met leem

waarin gemalen schelpen en parel-

moer werden verwerkt. Het biolo-

gische ontbijt is pure verwennerij

en het hotel ligt op een kwartiertje

wandelen van de Grote Markt. Zin

in meer? Sprankelend Groningen

wacht op jou!

Tekst en foto’s Chris Van Riet

OKRA oktober 2009

48

UIT

Info

VVV Groningen, Grote Markt 25, +31 900 202 30 50.

■ Trein: vanuit Brussel via Rotterdam en Amersfoort of Gouda. Of

rechtstreeks naar Schiphol en zo naar Groningen. Je bent minstens

vijf uur onderweg.

■ Wagen: vanuit Brussel via Antwerpen - Breda - Utrecht - Groningen

(vier uur). Parkeren in Groningen is geen enkel probleem. Er zijn

twaalf parkeergarages in een ring rondom het centrum.

Het Groninger Museum.

49

SPEEL EN WIN

31 winnaars!

■ Wie kan er op uit naar de Moezel?Annie Dombrecht uit Oostende.

■ Wie krijgt een waardebon van 125 euro?Maria De Cock uit Mortsel.

■ Voor wie is De kleren die wij dragen?Yvonne Mallet uit Sint-Kruis, Alida Kelleneers uit Hoeselt, Gustaaf Peerlinck uit Hoogstraten, Marie-Josèphe Keldermans uit Schoten, Paul Vandersteene uit Waregem, Eliane Brackeva uit Dendermonde, Anna Das uit Lommel, Dora Sannen uit Zemst, Georges De Winne uit Zottegem, Anne-Marie Aneca uit Diksmuide.

■ Wie kan beginnen in Nina Schenk, Gravin von Stauffenberg?Paula Van Bael uit Hulshout, Robert Reynders uit Paal, Leonie Cools uit Puurs, Roger Pintelon uit Brugge, Achiel De

Wilde uit Zele, Francine Broeckx uit Ieper, M. L. Van Langenhove uit Muizen, Lisette Beankens uit Bilzen, Lucienne Vermeulen uit Begijnendijk, Guido Marechal uit Sint-Andries.

■ Wie krijgt Verliefd op een ander?Ria Geurts uit Genk, Anne-Marie Dochy uit Koksijde.

■ Wie wint Alles wat ik ver-zwegen heb?Roger Dierickx uit Waarschoot.

■ Wie kan beginnen in Amerika Amerika?Willy Simons uit Aartselaar.

■ Wie wint een duo-ticket voor het SteM in Sint-Niklaas?Paul Dewaele uit Ingooigem, Maria Grauwels uit Walem, Lambert Appermont uit Bilzen, Robert Vanherk uit Neerpelt, Fernand De Smijter uit Zingem.

Winnaars kruiswoord juli-augustus 2009. Meer dan 4 000 deelnemers!

Oplossing kruiswoordraadseljuli-augustus 2009.

Oplossing sudokuseptember 2009.

Oplossing: genieten. Antwoord op de schiftingsvraag: pastoor De Meerleer.

U bent 60-plus? Kom dan snel langs om je gratis kaart op te halen. Ze geeft recht op €10 korting op het all-in menu (€43). Doorlopend heel het jaar en

voor de ganse tafel.*

Vandebemptlaan 6a, 3001 Heverlee • Tel. 016 20 44 43 •

• www.voltaire.be • info@voltaire.be •*Niet op vrijdag- en zaterdagavond en zondagmiddag.

VOLTAIREC U L I N A I R G E N I E T E N

F E E S T Z A A L • R E S T A U R A N T

KIJK OP PAGINA 53 VOOR JOUW EXTRA OKRALEDENVOORDEEL

49

Van maandag 16/11/09 tot maandag 23/11/09Van maandag 23/11/09 tot maandag 30/11/09(of indien gewenst van zondag tot zondag)• logement op kamer of studio / appartement• in halfpension: ontbijtbuffet + middag-of avondmaal met saladbar

& dessertbuffet• een welkomstdrink, een mosselfestijn & gastronomische brunch

zijn inbegrepen • tal van activiteiten worden u aangeboden (bingo, quiz, optredens,

uitstap toeristisch treintje,…)

Prijzen:

• € 255 per persoon met twee op een kamer • € 305 per persoon met twee op een studio/app bijkomende 3e volwassene op studio/app: € 172 p.p.• € 270 per persoon alleen op een kleine single • € 330 per persoon alleen op een grote single

Wij hebben ook tal van andere promoties, we sturen u graag onze brochure toe!

Vakantie met zicht op zee inHOTEL SANDESHOVED

NIEUWPOORTGelegen op de verkeersvrije zeedijk van Nieuwpoort-Bad

Een absolute aanrader! Aan de laagste prijzen!!!

NIEUWPOORTSE SENIORENWEEK

ZEEDIJK 26 TE 8620 | NIEUWPOORT- BAD 058/22 23 60 | info@sandeshoved.be Website: www.sandeshoved.be

OKRA oktober 2009

50

HORIZONTAAL 1 vee van zuiver ras 5 toilet 10 pers. voornaamwoord 11 literatuur 13 gemid-delde tijd van Greenwich (afk.) 14 kilo-meter 16 projectieplaatje 17 kip 19 lichaamsdeel 21 toespraak 23 half-bloed 24 plek 26 boven het gewone 28 met dien verstande 29 heilig voorwerp van de indianen 30 inhoudsmaat 31 televisiestation 32 rookgerei 33 nikkel 35 erfelijk materiaal 38 dichtkunst 39 vrucht 41 wedstrijdbeker 44 rivier in Rusland 46 pers. voornaamwoord 47 plantje 49 en omstreken 50 roofvogel 52 stremsel 54 kortschrift 56 zwart paard 57 oliehoudend gewas 58 wat 59 ieder 61 uitroep 62 miljoen (afk.) 63 sint 65 bovendien 67 rivier in Egypte 68 uitroep 69 werkplaats 70 met gele-dingen.

VERTICAAL 1 volgorde 2 lange rij 3 voorzetsel 4 etage 6 lange golf 7 grootmoeder 8 dikke kleverige vloeistof 9 te koop 10 hotel-, restaurant- en caféwezen 12 dappere vrouw 15 hockeybegrip 16 insectenverdelgingsmiddel 17 humeur (scherts.) 18 naar aanleiding van 20 zeer klein vlindertje 22 Excellentie 25 kippenhok 27 paardrijdster 29 van de tijd onafhankelijk 34 doffe slag 35 december 36 ampère (afk.) 37 naald-boom 40 lekkernij 42 onderdeel van de Verenigde Naties 43 tijdje 45 vogel 46 strijd tussen volkeren 48 stieke-merd 49 takje 51 bijwoord 52 Bijbelse figuur 53 uitroep van afkeer 55 lid-woord 60 boerderijdier 62 lengtemaat 64 ter zee 66 kroon 67 neon 68 Hoogduits.

SPEEL EN WIN

Winnaars juli-augustus 2009 op blz. 49!

Stuur je oplossing naar

OKRA-magazine, Kruiswoord oktober 2009, PB 40, 1031 Brussel, voor

31 oktober 2009. De winnaars verschijnen in het december 2009-januari

2010 nummer. Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).

Oplossing kruiswoord oktober 2009

1 2 3 4 5 6

Naam:

Straat: Nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Tel.: E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: Hoe heet de president van Brazilië?

Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!

Kruiswoordraadsel

7

2

Kruiswoordraadsel

8 9

4

9

1

5

8

3

7

6

51

SudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9

moeten één keer voorkomen in

alle kolommen, in alle rijen en in

elk van de 9 vierkantjes van

3 keer 3 vakjes.

SPEEL EN WIN

30 prijzen!

■ Waardebon van 125 euro.Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

Info

De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,

059 70 16 97, fax 059 80 90 88,

receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.

Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,

059 55 27 55, fax 059 55 27 59,

info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.

Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,

6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,

olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.

■ 23 boeken.Vijf exemplaren van Melktanden van Ignacio Martínez de Pisón (waarde 22,95 euro).Vijf exemplaren van De kleine vreemdeling van Sarah Waters (waarde 19,90 euro).Vijf exemplaren van Geheimen uit de kloostertuin. Tuinbeleving als inspiratiebron (waarde 29,95 euro).Vijf exemplaren van Onze nieuwe kosmos. Een nieuwe kijk op het heelal (waarde 12,95 euro).Een exemplaar van Yemma van Tahar Ben Jelloum (waarde 18,90 euro).Een exemplaar van Verloren land. Elke familie heeft zijn geheimen (waarde 19,90 euro).Een exemplaar van Zoete mond van Thomas Rosenboom (waarde 22,50 euro).

■ Vijf gratis duotickets voor het Gallo-Romeins

Museum in Tongeren. (waarde 14 euro).

■ Weekend Groningen voor twee personen in

Asgard Hotel (waarde 165 euro).

Info

ASGARD HOTEL, Ganzevoortsingel 2-1, 9711AL Groningen, www.asgardhotel.nl, +31 (0)50-368 48 10, fax +31 (0)50-318 84 43, rmulder@asgardhotel.nl.

OKRA oktober 2009

52

HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN

Wat gebeurt er toch in ons kleine landje? Vandaag

lees ik in de krant dat Vlaanderen de rijkste regio

van Europa zou zijn. Natuurlijk leven hier ook heel

wat mensen die de eindjes moeilijk aan elkaar kun-

nen knopen. Maar gelukkig staat ons stelsel van

sociale zekerheid nog overeind. Je zou maar eens

een bejaarde man of vrouw zijn in Rusland. Dan

moest je op straat een paar eieren of groenten

verkopen om te overleven. Of je zou maar eens

een handicap moeten hebben en in Roemenië of

Bulgarije wonen. Daar is bedelen soms de enige

bron van inkomsten.

En toch. We staan ook op kop wat verkoop van

slaap- en kalmeerpillen betreft. Ook de cijfers van

zelfdoding zijn hier angstwekkend hoog. Depressies

zijn een belangrijk ziektebeeld geworden. De een-

zaamheid waarin sommigen leven is tragisch.

Nochtans bestaat er een ruim gamma aan hulpver-

lening in ons land. Maar sommigen zijn zo gekwetst

en eenzaam dat ze de energie niet meer hebben

om de nodige stappen te zetten.

Waarom zijn welvaart en welzijn zo moeilijk te

verzoenen? Ontegensprekelijk is er een tekort aan

verbondenheid. Het natuurlijke sociale weefsel is

grotendeels weggevallen. Families wonen ver weg

van elkaar of het contact werd verbroken. Het

doet pijn als grootouders zeggen dat ze hun klein-

kinderen niet meer zien. Dikwijls drijven geld-

kwesties families uit elkaar. De samenleving stelt

veel eisen. Je moet meekunnen, alles evolueert

razendsnel. Is cocooning dan het antwoord? Zich

terugplooien in het eigen kleine gezin, de ‘boze

buitenwereld’ buitensluiten? Dan mag er niets

gebeuren of de eenzaamheid loert om de hoek.

Een mens heeft andere mensen nodig om zich

goed te voelen. Een uitgebreide familie of vrien-

denkring. Een vereniging of een groep vrijwilligers

waar je je thuis voelt. Het beangstigt me dat

scouts en Chiro moeilijk leiding vinden. Vele jon-

geren verdienen liever geld tijdens de vakantie.

Nochtans vormt de jeugdbeweging een goede

voorbereiding op de toekomst als volwassene.

Jongeren ontspannen er zich maar leren ook

samenwerken, gezag aanvaarden, omgaan met

verscheidenheid en ze leren waarden en normen

kennen. Hoeveel mensen die nu een belangrijke

positie bekleden, vertellen niet dat leider zijn in

een jeugdbeweging even belangrijk was als de

gedane studies?

Soms worden de begrippen normen en waarden als

‘conservatief’ afgedaan. Waarom eigenlijk? Is soli-

dariteit geen eeuwigdurende waarde? Moeten we

ons niet blijvend bekommeren om mensen die in

armoede leven? Mensen voor wie gezondheidszorg

bijna onbestaande is, die hun kinderen de honger-

dood zien sterven, die hier tevreden moeten zijn

met onaangepaste huisvesting.

Zijn verkeersregels geen normen? Als we die niet

toepassen, vallen er nog meer slachtoffers. Alle

kinderpsychologen en kinderpsychiaters zijn het er

over eens. Ouders moeten grenzen stellen aan hun

kinderen. Ze moeten met andere woorden normen

opleggen: tot hier en niet verder. Hoe zullen de

kinderen zich anders kunnen handhaven in een

samenleving waar ze ook met tegenslagen te

maken zullen krijgen en gezag moeten kunnen

aanvaarden?

En toch is onze tijd een boeiende tijd. Je kan als

zeventigjarige de Mont Ventoux oprijden. Of met

een groep senioren op daguitstap of een verre reis

maken. Een leuk restaurantje bezoeken of van een

terrasje genieten. Onze grootouders zouden schrik-

ken als ze de mogelijkheden van de ouderen van

vandaag zouden zien. Maar we mogen de grote

groep die het moeilijk heeft niet vergeten. Ook dat

is een opdracht voor solidariteit. Kennen we onze

buren? Durven we de allochtone moeder aan de

schoolpoort aan te spreken? Doen we onze porte-

monnee open voor acties van Welzijnszorg of

Wereldsolidariteit? We hebben allemaal maar één

leven. Hoe zullen we daarop terugkijken? Als een

leven vol verloren kansen of als een leven waarin

we een klein beetje bijdroegen tot een betere

samenleving?

Griet Trioen

Welvaart en welzijn

Een mens heeft andere mensen nodig om zich goed te voelen.

Ben je 60-plus? Dan heb je recht op 10 euro korting op een all-in menu (43 euro) bij Voltaire. Kom snel langs om je gratis kaart op te halen! De korting geldt het hele jaar door en voor het volledi-ge gezelschap. Je kan je kaart bestellen via www.voltaire.be. OKRA-leden krijgen een gratis glaasje champagne.

InfoRestaurant Voltaire, Vandenbemptlaan 6a, 3001 Heverlee, 016 20 44 43, www.voltaire.be, info@voltaire.be.

VOLTAIRE

Win gratis ticket voor de Hobbybeurs 2009

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Maak kans op een van de 94 gratis tickets (waarde 8,50 euro) voor de Hobbybeurs 2009. Stuur deze bon vóór 15 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Hobbybeurs, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling Hobbybeurs.

Info: Van 23 tot en met 26 oktober 2009 in de Hasseltse Grenslandhallen, Gouverneur Verwilghensingel 70 (grote ring), 3500 Hasselt. Open van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets: 8,50 euro; kinderen -12 jaar gratis toegang, www.dehobbybeurs.be.

Win gratis duoticketInfo zie blz. 45.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 20 euro) voor de tentoonstelling Zoon van de hemel.Stuur deze bon vóór 31 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Zoon van de hemel, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling Zoon van de hemel.

✂Win gratis duoticket

Info zie blz. 45.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de 5 gratis duotickets (waarde 18 euro) voor de tentoonstelling Rogier van der Weyden.Stuur deze bon vóór 31 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Rogier van der Weyden, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling Rogier van der Weyden.

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

Win gratis duoticketInfo zie blz. 45.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoonstelling In de voetsporen van Bartòk. Lajos Vajda en het Hongaarse surrealisme.Stuur deze bon vóór 31 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Lajos Vajda, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling Lajos Vajda.

Lajos Vajda (1908-1941), Lebegö Hàzak (Drijvende huizen), 1937.

Tien procent korting voor Euro Space CenterIn het Euro Space Center staan de ontdekking van de ruimte-vaart en de exploratie van de ruimte centraal. Alles wordt in het werk gesteld om de bezoe-ker mee te nemen in een echte space odyssee, een reis door de

geschiedenis van de ruimte-vaart.Dankzij de blauwe atmosfeer, de muziek en de aftelling, zijn de bezoekers al in een buitenaard-se sfeer ondergedompeld van zodra zij het centrum betreden.

Euro Space Center, Rue devant Hêtres 1, 6890 Transinne, E411, afrit 24, 061 65 01 33, www.eurospacecenter.be.Tickets 11 euro; kinderen -6 jaar gratis; van 6-12 jaar: 8 euro; senioren: 10 euro. Op vertoon van je OKRA-lidkaart krijg je tien procent korting op de toegangsprijs van Euro Space Center.

Meer info. Zie blz. 39.

Tien euro korting bij Voltaire + glas champagne

OKRA oktober 2009

54

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, magazine@okra.be

RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet

RedactieraadMagriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne

Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

Vormgevinggevaert graphics nv

Coverbeeld François De Heel

DrukCorelio Printing, Erpe-Mere

ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 90com@publicarto.be

Oplage: 175 090 exemplaren

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het novembernummer 2009 verschijnt uiterlijk op 24 oktober 2009.

colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 68antwerpen@okra.bewww.okra.be/antwerpen

BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 90brugge@okra.bewww.okra.be/brugge

BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 39brussel@okra.bewww.okra.be/brussel

IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 06ieper@okra.bewww.okra.be/ieper

KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 52kempen@okra.bewww.okra.be/kempen

KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 10kortrijk@okra.bewww.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 50limburg@okra.bewww.okra.be/limburg

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 45mechelen@okra.bewww.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenPoel 8, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 16middenvlaanderen@okra.be■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be■ Gent Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 55oostbrabant@okra.bewww.okra.be/oostbrabant

OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 12oostende@okra.bewww.okra.be/oostende

RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 80roeselare@okra.bewww.okra.be/roeselare

TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 79tielt@okra.bewww.okra.be/tielt

Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender

open k

riste

lijk

resp

ectvol actief

02 246 57 72

02 246 44 47

02 246 57 72

02 246 39 44

02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 44

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.bewww.okrasport.be | 02 246 44 41

Uw schoenenspecialist: ook voor grote maten !

1000m2 TOPMERKEN

YouthStyle: FlyLondon*G-StarRaw*Le Coq Sportif*Asics*All-Star*Converse*Nike*Adidas_Porche/Vespa*Puma_Ducati*Replay*Scapa*Dvs*Vans*Palladium*Diesel*In elk merk keuze uit vele modellen en kleuren !!

MBT: The Anti-Shoe !! (enorme keuze)SANO: New Technology By Mephisto !Helpen bij Rug-,Heup-,Voet-,en Spierklachten.Nordic-Walking-Running: Lowa*Asics*Mephisto*NewBalance*Teva*Timberland*AllRounder*Nike*

MensStyle: Hugo Boss*Giorgio*Think!*G-StarRaw*Diesel*Replay*TommyHilfiger*Floris_Timberland*NeroGiardinni*Sebago*Classic: Van Bommel*Ambiorix*Scapa*Wolky*Geox*Rieker*Lloyd*Ara*Clarks*El Naturalista*Specials: Bugarri(+8cm)*Xsensible*Solidus*MEPHISTO sano*Allrounder*(+120 mod.)

www.

.com

GirlsStyle: SPM*Brako*ChelseaBlues*G-StarRaw* Nero Giardini*Fidji*Jhay*FlyLondon*Koxko*Laura*Harlot*Gixus*El Naturalista*Replay*Timberland*Lady: : PeterKaiser*Gabor*Ara*Mephisto*Noë*Think!*Clarks*Geox*PonsQuintana*Luxat*

voor losse steunzolen !

WAARDEBON

ELKE DAG OPNIEUW : VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!

KIDS: Rondinella*Stones&Bones*Walkid*Barst*Chérie*Scapa*LelliKelly*Timberland*LeCoqSportif*Bluehaven*Palladium*Ricosta*Geox*Kipling*Lowa*Pepino*Shoesme*Guma*www.HEELYS.be: schoen+wieltjes *CROCS*

Met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten !Finest*Durea*Verhulst*Peron*ChristianDietz*Ara*MephistoMobils*Gabor*Solidus*Livingstone*Vabene*Footnotes*Rieker*Clarks*Wolky*Platon*LisaTucci*…Chroomvrij: Think! *El Naturalista*MissClair*Brako/Anatomics*Ambiorix*ChelseaBlues*Footnotes*FITFLOP* Crocs*Vital*Berkemann*Birki‛s*Stuppy*Diabetici/Strech: Starfitt*Varomed*Xsensible*

Nie

t gel

dig

tijde

ns d

e sp

erpe

riod

e.

VOLG WEGWIJZERS! Malderen - station

Je blaas niet altijd meer de baas? Laat je daardoor niet weerhouden om lekker actief te blijven. Vertrouw op de extra bescherming van TENA Pants Discreet. Dat combineert het draagcomfort van gewoon ondergoed met de zekerheid van een snel absorberend verband. En dankzij Odour Control™ wordt het ontstaan van geurtjes tegengegaan. Zo blijf je droog, fris en vol zelfvertrouwen, of je nu achteraan in de groep meefietst of op kop rijdt.

TENA Pants. Voel je vrij.Bel voor een gratis proefverpakking of meer informatiemet 0800-94545 (gratis) of ga naar onze website.

www.TENA.be

Ik fiets nog steeds met veel plezier, dankzij TENA Pants Discreet.