ONDANSETRON LÀM GIẢM TRUYỀN DỊCH TRONG BỆNH TIÊU CHẢY CẤP TRẺ EM: MỘT NGHIÊN CỨU ĐỐI CHỨNG NGẪU NHIÊN

Nguyễn Ngọc Rạng, Tôn Quang Chánh, Phạm Thế Mỹ, Trương Thị Mỹ Tiến Khoa Nhi, Bệnh viện An giang

ĐẶT VẤN ĐỀ

Tiêu chảy cấp là nguyên nhân đứng thứ 2 gây tử vong trẻ em trên toàn cầu

Ói là triệu chứng kết hợp thường gặp làm trở ngại bù dịch đường uống, làm tăng tỉ lệ truyền dịch

ĐẶT VẤN ĐỀ

Đối kháng chọn lọc thụ thể serotonin 5-HT3: an toàn, hiệu quả cầm ói

ĐẶT VẤN ĐỀ

Ondansetron cầm ói làm giảm tỉ lệ truyền dịch 1

1. Freedman SB et al. Evid Based Child Health. 2013 ;8(4):1123-37

MỤC ĐÍCH

1. Đánh giá hiệu quả, an toàn của ondansetron TM trong cầm ói ở BN tiêu chảy

2. Xác định tỉ lệ truyền dịch ở BN được sử dụng ondansetron

PHƯƠNG PHÁP

Thiết kế: RCTĐối tượng: trẻ em 11-60 tháng tuổi nhập khoa Nhi vì tiêu chảy kèm nôn óiCỡ mẫu: NC trước ondansetron giảm tỉ lệ truyền dịch 30% 2

2. Roslund G et al. Ann Emerg Med. 2008;52(1):22-29

α=0,05β=0,20P1-P2= 0,30n= 31

Phân bổ ngẫu nhiên

ONDANSETRON (PREZINTON) 0,2 mg/kg TM

PLACEBO(Nước muối SL)

Cho trẻ uống ORS theo hướng dẫn WHOTheo dõi: ói, tiêu chảy, sốt, mức độ mất nướcCho truyền dịch theo chỉ định BS điều trị

Biến kết cục

(1) Biến kết cục chính: Tỉ lệ truyền dịch mỗi nhóm

(2) Biến kết cục phụ: Số lần ói TB sau 4, 8, 12 h Thời gian hết tiêu chảy Số ngày nằm viện

(3) Các tác dụng bất lợi của ondansetron

Xử lý thống kê

+ Trình bày dữ liệu bằng tỉ lệ (biến định tính) hoặc TB ± ĐLC (biến số pp chuẩn) hoặc trung vị (biến số không pp chuẩn)+ Phép kiểm X bình phương (hoặc Fisher exact) cho biến định tính+ Phép kiểm T student cho biến số hoặc Mann Whitney + Tính nguy cơ tương đối (RR), KTC 95%+ Phân tích theo kiểu per protocol

KẾT QUẢ

N= 62

31Ondansetron

31placebo

Bỏ cuộc 1

30 31

Phân tích per protocol

Tuổi TB: 21,1 ± 11,4 thNam: 57% Nữ: 43 %

Đặc điểm cơ bản giữa 2 nhóm

Không có sự khác biệt về tuổi, số lần ói TB và mức độ mất nước giữa 2 nhóm

Số lần ói sau 4g, 8 g và 24 g giữa 2 nhóm

Tỉ lệ BN hết ói 4 giờ sau can thiệp

Ondansetron

Placebo

RR= 3,0 (KTC 95%: 1,6-5,7) p=0,000

Ondansetron Placebo

10%

39%

So sánh tỉ lệ truyền dịch giữa 2 nhóm

RR=2,93 (KTC 95%: 1,1-8,3) p=0,000

Thời gian tiêu chảy và nằm viện giữa 2 nhóm

Không có sự khác biệt TG tiêu chảy và nằm viện giữa 2 nhóm

Tác dụng bất lợi của ondansetron

Có 1 trường hợp vả mồ hôi thoáng qua

Thời gian tiêu chảy không tăng

BÀN LUẬN

(1) Tác dụng cầm ói(2) Giảm tỉ lệ truyền dịch(3) Giảm chi phí điều trị(4) Tính an toàn của thuốc

[1] Al-Ansari K et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2011, 53(2):156-60.[2] Reeves JJ et al. Pediatrics. 2002 Apr;109(4):e62.[3] Rerksuppaphol S et al. Pediatr Rep. 2010 Sep 6;2(2):e17.

Ondansetron TM có tác dụng cầm ói gấp 3 lần so với nhóm chứngRR=3,03 (KTC 95%: 1,6 -5,7)Phù hợp với nhiều tác giả khác (1,2,3)

Tác dụng cầm ói

[1] Rerksuppaphol S et al. Pediatr Rep. 2010 Sep 6;2(2):e17.[2] Freedman SB et al. PLoS Med 2010;7: e1000350.

Ondansetron TM làm giảm 50-75% số ca phải truyền dịch RR= 2,93 (KTC 95%: 1,04 – 8,30). Tương tự các báo cáo của các tác giả khác (uống hoặc TM) (1.2)

Giảm tỉ lệ truyền dịch

[1] Freedman SB et al . PLoS Med 2010;7: e1000350.

Theo Freedman: Tại Mỹ, mỗi năm tiết kiệm 65,6 triệu US$ ( nhập viện và truyền dịch)Tại Canada, tiết kiệm 1,72 triệu $USNgoài ra giảm công việc ĐD, nhân viên y tế

Giảm chi phí điều trị

Ngoài tác dụng phụ kéo dài TG tiêu chảy, ondansetron rất an toàn cho trẻ em.Chúng tôi ghi nhận 1 trường hợp vả mồ hôi thoáng qua

Tính an toàn của Ondansetron

[1] Fedorowicz Z. Cochrane Database Syst Rev. 2011 Sep 7;(9):CD005506.[2] Ramsook C et al. Ann Emerg Med. 2002 Apr;39(4):397-403.

Thời gian nằm viện (3,8 sv 3,7 ngày)Thời gian tiêu chảy (trung vị: 66 sv 72 giờ) không khác giữa 2 nhóm

Khác với một số nghiên cứu trước nhận thấy ondansetron làm kéo dài thời gian tiêu chảy (1,2)

Ondansetron rất an toàn , cầm ói tốt cho trẻ em bị tiêu chảy, giảm sử dụng dịch truyền.

KIẾN NGHỊ:

Đưa Ondansetron vào phác đồ điều trị tiêu chảy cấp có ói mữa ở trẻ em

KẾT LUẬN

Chân thành cảm ơn