OPERACIONI “EKSODI”

DY FJALË PËR LEXUESIN SHQIPTAR

Ky libër vlen të lexohet prej shqiptarëve, sepse aty njihemi me historinë

e një kombi të vogël, që ndeshet me kombe të mëdhenj,

rrëzohet, shkapërderdhet e bashkohet përsëri pas dy mijë vjetësh. Edhe

kombi ynë ka një histori të ngjashme tragjike që prej lashtësisë deri në

kohët moderne. Por ndërsa Kombi i Izraelit ka mbajtur pranë vetes

Librin e Shenjtë dhe në ditët më të vështira duke ecur përpara në dritën e

tij, ne shpesh kemi ecur në drejtimin e kundërt, madje duke shkuar deri

aty sa ta shpallim vetveten si kombin e vetëm ateist në botë, si një komb

që nuk ka dhe që nuk do ta pranojë Zotin. Lavdi Zotit kjo periudhë e errët

mohimi, kjo periudhë kur materializmi filozofik dhe teoria Marksiste

ishin idhujt tanë, morri fund; por edhe tani nuk jemi ende të lirë nga

idhujt e zotat e gënjeshtrt të makutërisë e lakmisë materiale.

Zoti na drejtoftë zemrat dhe sytë drejt të vërtetës.

Duke drejtuar sytë drejt idhujve të gënjeshtërt ne kemi humbur gjurmët e

të parëve tanë, kemi harruar dhe po harojmë çdo ditë e më shumë

historinë, po harrojmë dhe po humbasim madje dhe vetë identitetin tonë.

Në këtë pike ne mund të mësojmë shumë nga kombi i Izraelit, një komb i

cili ka ditur të ruajë identitetin e tij si askush tjetër.

Është një fakt i pamohueshëm historik që bijtë e shquar të kombit të

Izraelit janë gjendur përkrah kombit shqiptar dhe e kanë ngritur zërin e

tyre në mbrojtje të Shqipërisë dhe të shqiptarëve në ditët më të vështira,

pikërisht atëhere kur të gjithë na kishin mohuar dhe na kishin lënë

plotësisht në duart e atyre që donin të na shkatërronin. Një dëshmi e

qartë e këtij fakti, një gur me vlerë në mozaikun e tempullit tonë historik

është vepra e hebreut Leo Freundlich e titulluar “ Golgotha Shqiptare”.

Kjo vepër është një akuzë e fuqishme kundër shfarosësve të

Popullit Shqiptar.

Jo pa qëllim autori zgjodhi ditën e Pashkës së vitit 1913 për tju drejtuar

apelin e tij Fuqive të Mëdha me fjalët:

“I bëj apel qeverive të Fuqive të Mëdha. I bëj apel publikut

Europian në emër të humanizmit, në emër të civilizimit, në

emër të popullit të pafat shqiptar. Një popull i mjerë i kaplluar

në fatin e tij të tmerrshëm, po thërret për ndihmë që nga

humnerat e Golgotës. A do ta dëgjojë Europa këtë klithëm?!”

Fatkeqësisht Evropa nuk e dëgjoi apelin e Leo Freundlich-it dhe

shqiptarët e Shqipëria u lanë në duart e atyre që i masakronin. Doli qartë

se humanizmi tyre ish në fjalë e deklarata, po jo në vepra. Fuqitë e mëdha

Europiane të vitit 1913 nuk reaguan edhe pse Leo Freundlich po ua

drejtonte apelin e tij në ditën e Pashkëve. Për këtë fakt do të japim si

koment një citim nga letra e apostullit Jakob Kap. 2: 14

14-Ç`dobi ka, vëllezër të mi, nëse dikush thotë se ka besim, por

nuk ka vepra? A mund ta shpëtojë atë besimi?

20-Po, a dëshiron të kuptosh, o njeri i kotë, se besimi pa vepra

është i vdekur?

26-Sepse, sikurse trupi pa frymën është i vdekur, ashtu edhe

besimi, pa vepra, është i vdekur.

Për shumë vite humanizmi i vendeve Europiane në lidhje me Shqipërinë

dhe Shqiptarët, mbeti i gënjeshtërt dhe besimi i tyre i Krishterë ish i

vdekur.

Vetëm në mbarim të shekullit të XX, më 1999, do ta dëgjonte Bota

e Qytetëruar këtë klithmë dhe do të ndërhynte për të ndaluar dorën

e gjakatarëve serbë në Kosovë.

Shekulli XX, shekulli i dy luftërave të mëdha botërore do të përmendet në

histori edhe si shekulli i genocidit të madh kundër hebrenjve nga ana e

nazistëve gjermanë.

Kombi Shqiptar si rrallëkush në Europë do t’i mbronte në gjirin e vet

bijtë e bijat të pafat të Izraelit, do t’i strehonte, do t’i mbante me bukë dhe

me ujë dhe do t’i shpëtonte prej rrezikut të madh. Ashtu si është shkruar

në Ungjillin sipas Mateut, Kreu 25: 35:

“Pata uri dhe më dhatë për të ngrënë, pata etje dhe më dhatë

për të pirë, isha i huaj dhe më pritët.”

Prandaj shpërblimi në fund të këtij shekulli XX për kombin tonë ishte

një mrekulli e e Zotit sipas Shkronjës:

Në të vërtetë po ju them: “sa herë ia keni bërë këtë ndonjërit

prej vëllezërve të mi më të vegjël, këtë ma bëtë mua.” (Mateu

25:45)

Lexuesit të këtij libri do ti sugjeroja kërkojë për ta lexuar librin e Leo

Freundlich, i cili humbi dhe u gjet pas 80 vjetësh dhe u botua në gjuhën

shqipe më 1995 me ketë përkushtim:

“Për kujtim të autorit të Golgotës Shqiptare, për respekt të popullit

të paepur izraelit.”

Duke u kthyer te libri i Gustav Shellerit “Operacioni Eksodi” dhe duke

shfletuar veprimtarinë e madhe të një grupi të vogël njerëzish besimtarë

te Jezu Krishtit, i cili sipas fjalëve të Naimit “dashurinë e bëri besë”,

kuptojmë se sa i fuqishëm është ky besim i frymëzuar prej së Larti, kur

vendos të bëjë të mirën, kur është një besim i gjallë, një besim i bazuar në

fjalën e Zotit, në Bibël. Lexoni këtë libër faqe më faqe dhe do ta shikoni

konkretisht. Do tju sugjeroja të qëndroni atje ku takoni tragjedinë e

anijes “Struma” në valët e Detit të Zi dhe bashkë me besimtarët e

krishterë nga Anglia; bëni edhe ju një lutje për faljen e mëkateve tuaja.

Kjo Bota e sotme ka nevojë për pendesë, vetëm kështu do të gjejë Udhën

e Zotit.

Lutja me besim thyen prangat e hap rrugën, bën të shkëlqejë drita edhe

kur ne gjendemi në mes të valëve të Detit të Zi.

Zoti vetë sjell në jetën tonë njerëz të mirë që vijnë e na ndihmojnë, ashtu

si vullnetarët e “Operacionit Eksodi”, ashtu si i erdhi në ndihmë Safete

Jukës një mik gjerman nga Hamburgu. Hans Peter Rulluman, i cili ka

paraqitur më 1992 edhe një vështrim profetik në ribotimin e librit të Leo

Freundlichit, ku thotë:

“Jam i shqetësuar se genocidi më i ri, ky i myslimanëve të

Bosnjës, do të pasojë me një genocid të mbi shqiptarët… Për

këtë vendosa të shtyp në disa mijëra kopje broshurën e 1913 të

Leo Freundlichit. “

Falenderojmë me këtë shteg “Ebnezer Hildsfonds” në Hamburg,

që sponsorizoi botimin e përkthimit në shqip të “Operacionit Eksodi” për

të bërë të njohur te shqiptarët këtë libër të jetës së kombit të Izraelit,

të cilin dhimbjet e vuajtjet e kanë lidhur me Kombin Shqiptar në

shekullin XX.

Mirosh Markaj

AUTORËT

Gustav Scheller lindi në Zvicër në vitin 1929. Në vitet e rinisë së tij ai

shkoi në Angli ku formoi një agjensi udhëtimi. Gustavi ngriti gjithashtu

një shkollë për mësimin e gjuhëve të huaja. Kompania e tij kishte degët

dhe filialet e saj në Londër, Zvicër dhe në Tokio.

Në vitin 1974 kompania e tij fitoi çmimin e Mbretëreshës për

kompanitë turistike e të udhëtimeve. Gustavi u martua me Elsën e cila

është një ndihmëse e jashtëzakonshme për punët e tij në Flondacionin e

Urgjencës Ebezner. Ata i kanë fëmijët e rritur dhe kanë shumë nipër dhe

mbesa.

Në vitin 1982, gjatë kohës që ishin duke studiuar në një shkollë Biblike

në USA, Zoti i zbuloi Gustavit me anë të Fjalës së Tij profetike planin

hyjnor për kthimin e Popullit të Tij të zgjedhur në Tokën e Premtuar.

Krijuesi iu bëri atyre të qartë gjithashtu se do të vinte koha që ata

personalisht do të merrnin pjesë praktikisht në aliyah (që është termi në

Hebraisht që përdoret për të riatdhesimin Hebrenjve)

Pas kthimit nga Shkolla Biblike, Gustavi dhe Elsa formuan organizatën

e quajtur: “Lëre Popullin Tim të Shkojë ( sipas urdhrit që Zoti i dha

faraonit me anë të Moisiut)

Kjo organizatë ndihmoi në atë kohë praktikisht hebrenjtë në

Bashkimin Sovjetik të atëhershëm si dhe informoi kishat e krishtera për

vuajtjet e tyre.

Në kohën e luftës së Gjirit Persiak, pavarësisht nga lufta dhe

bombardimi, në Jeruzalem u organizua një Konferencë Lutjesh ku morën

pjesë 120 vetë nga vende të ndryshme. Qëllimi i kësaj konference ishte që

ata të luteshin për Izraelin. Në atë kohë Zoti i foli Gustavit dhe i tha: “tani

ka ardhur koha që Populli im të kthehet nga Bashkimi Sovjetik”. Vetë

Gustavi, kurrë nuk do ta kishte zgjedhur një situatë të tillë, pasi

gjithsecilit kjo do t’i dukej koha më e papërshtatshme, qoftë edhe për të

biseduar për këtë çështje.

Megjithatë, në këtë kohë u krijua Fondacioni i Emergjencës Ebenezer, i

cili u mbështet nga besimtarët e krishterë nga e gjithë bota me

ndihma financiare dhe me lutje. Termi Ebenezer është nxjerrë nga libri i

Samuelit dhe ky emër ka kuptimin: “Deri këtu na ka ndihmuar Zoti”. Dhe

kjo është dëshira jonë, sepse pa ndihmën e Tij ne nuk mund të bëjmë

asgjë.

Fillimisht kjo ndihmë kufizohej me organizimin e transferimeve me anën

e avionëve. Në fund të vitit 1991 dhe në fillim të vitit 1992 u organizuan

tre lundrimet e para. Këto tre lundrime ishin një gur i rëndësishëm

themelor, për shkak se në kohën e sotme, kurrë nuk kishte pasur lidhje

detare midis ish Bashkimit Sovjetik dhe Izraelit. Në fund të vitit 1997

numri i lundrimeve të organizuara nga ky fondacion nga Odesa në Haifa

arriti numrin 100.

Më tepër se 20 000 pjestarë të Popullit të zgjedhur janë kthyer në tokën e

tyre të premtuar, nga Ukraina, Armenia, Uzerbaxhani, Kazakistani

dhe Siberia. Zoti e thotë në Fjalën e Tij se ne duhet të çojmë në krahë

bijtë e bijat e Tij që janë shpërndarë deri në fund të botës dhe tani po

punojmë të gjejmë mundësitë se si mund t’i ndihmojmë hebrenjtë që

jetojnë në zona të tjera të ish Bashkimit Sovjetik, po punojmë që t’ju

japim atyre mundësinë të kthehen në Tokën e Premtuar.

“Kështu thotë Zoti, Zoti: “Ja, Unë do të ngre dorën time mbi

kombet, do të ngre flamurin Tim mbi popujt. Atëherë do t’i

sjellin bijtë e tu në krahë dhe vajzat e tua do t’i sjellin mbi

supe.”

Ne e dimë se të gjitha premtimet që Zoti i ka bërë Izraelit do të

përmbushen. Ai që i shpërndau bijtë e Izraelit do t’i mbledhë përsëri,

do t’i kthejë në Tokën e Premtuar dhe do t’u japë përsëri atë vend që

u premtoi t’u jepte etërve të tyre si një pronë të përjetëshme.

Jonathan Miles

Jonathan është një gazetar që ka jetuar në Izrael për tetë vjet së

bashku më të shoqen dhe pesë fëmijët e tij. Ai ka punuar me emigrantët

hebrenj dhe me refugjatët arabë.

PARATHËNIE

Tani që po ju shkruaj këtë fjalë jam këtu në Jerusalem ku sapo

kemi përfunduar konferencën e 13 Ndërkombëtare të Lutjes për Izraelin.

Që në vitin 1995 kur organizuam konferencën e parë të lutjes për Izraelin

ne ndjemë se Zoti na bëri thirrje: “Shkoni në Vendin e Veriut, në

Bashkimin Sovjetik, për t’u lutur atje në vend që t’u hapet rruga

hebrenjve që banojnë aty për t’u kthyer në Tokën e Premtuar.”

Në vitin 1985-1986 u organizuan dy udhëtime lutjesh, por ende nuk e

dinim se çfarë duhet të bënim tjetër.

Pastaj në vitin 1991 kur po mbanim një konferencë lutjesh në rrethana

të jashtëzakonshme në Jerusalem, në javën e parë të luftës në Gjirit

Persik, ndodhi diçka që më habiti jashtë mase. Gustav Scheller mu afrua

një mëngjes dhe më tha që Zoti i kishte folur dhe i kishte thënë: “Tani

erdhi koha që bijtë e Mi të kthehen nga Bashkimi Sovjetik!”.

Unë e vështrova atë i habitur. Si nuk e kupton ai se ne një situatë të

tillë as mund të bëhet fjalë për një gjë të tillë? Ne ishim aty, në mes të

luftës. Kush ishte ai që do të pranonte të shkonte në një vend që

bombardohej nga raketat “Skud” të Sadam Huseinit”. Si mund të

realizohej praktikisht ky transport i këtyre familjeve në një situatë lufte.

Mendja ime nuk i pranoi këto fjalë, por papritur unë thashë: “Po Gustav.

Edhe unë besoj se kjo vjen nga Zoti.” Unë u çudita nga fjalët e mia. Por

koha provoi se fjalët që dolën

nga goja ime në atë kohë ishin të vërteta, pavarësisht se mendja ime nuk

i pranonte.

Ju që lexoni këtë libër do të vini re se ngjarjet e përshkruara në të

janë përmbushje të Fjalëve profetike që gjenden të shkruara tek Isaia

42:22 ku thuhet se do të vijë koha kur kombet do të marrin mbi supe

bijtë e bijat e Izraelit dhe do t’i çojnë në Tokën e Premtuar.

Detyra e Kishës së Krishterë dhe e gjithë atyre që i besojnë Jezu Krishtit

është që të jenë në ballë të kësaj veprimtarie profetike. Si mund të rrimë

ne sot duarkryq, që tashmë jemi pjesë e Mbretërisë së Zotit, ne që i

kemi mendjet e ndriçuara dhe mund të kuptojmë Shkrimin e Shenjtë?

Lutemi që dëshmia e këtij libri të zgjojë shpirtin e të krishterëve, kudo në

botë që ata të dalin në ballë të punës për kthimin e bijve të Izraelit në

Tokën e tyre të Premtuar.

Që të mund të kuptohet ky libër, është e nevojshme që së pari të

njihet Zoti vetë, natyra, karakteri i Tij, si dhe qëllimet e përjetshme, që Ai

ka për Izraelin. Zoti, nga dashuria që kishte për gjithë racën njerëzore

zgjodhi Abrahamin, Isakun dhe Jakobin të cilit ia ndryshoi emrin në

Izrael. Zoti vetë u premtoi atyre t’u japë si zotërim të përjetshëm një

truall të caktuar qartë gjeografikisht.

Zanafilla 12:1 dhe 15: 7. Ky truall na thuhet në Bibël se do të jetë “nga

lumi i Egjiptit deri tek lumi i madh, Lumi i Eufratit”. (Zanafilla

15:18)

Pavarësisht nga çka shohim sot do të vijë dita, kur Zoti do të

përmbushë fjalën e Tij. Ne sot jetojmë në një kohë, kur mendjet e

njerëzve janë pushtuar nga parimet humaniste të barazitizmit. Disa

njerëz shkojnë aq larg sa ta quajnë padrejtësi faktin që Zoti zgjodhi

popullin e Izraelit dhe i dha atij një status të veçantë dhe të privilegjuar.

Ata e quajnë padrejtësi faktin që Krijuesi u premtoi atyre një truall të

caktuar si pronë të përjetshme. Një premtim i kësaj natyre nuk i është

dhënë asnjë kombi tjetër Zoti e kishte parashikuar se ata do të qëndronin

në Egjipt për 400 vjet prandaj i tha Abrahamit:

“Dije me siguri që pasardhësit e tu do të qëndrojnë si të huaj

në një vend, që nuk do të jetë i tyre, dhe do të jenë skllevër të

shtypur për 400 vjet”

(Zanafilla 15:13)

Zoti premtoi se pas kësaj periudhe ata do të çlirohen dhe do të futen

në Tokën e Premtuar. Ky premtim u përmbush me anën e Moisiut në

kohën e eksodit të parë. Është me rëndësi të kuptohet fakti se në Bibël

na përshkruhen me shumë se një eksod i bijve të Izraelit, mbasi ne

shohim se në profecitë që janë kryer pas eksodit të parë, paralajmërimin

e eksodit tjerër.

Që të mund të kuptohet historia e popullit të Izraelit duhet më parë

të njihet të kuptohet besëlidhja e Zoti që bëri me ta veçanarisht, parimet

e marrëveshja, që na përshkruhen tek Ligji i Përtërirë kapitulli 28.

Ky kapitull i bësëlidhjes ndajet në dy pjesë:

Në pjesën e parë ku përfshihen vargjet 1-14, na përshkruhen bekimet

që Zoti, që i premton Izraelit në qoftë se ata i binden Fjalës së Zotit dhe

e zbatojnë me përpikmëri.

Në pjesën e dytë ku përfshihen vargjet 15-68 na jepen mallkimet, të

cilat do të bien mbi bijtë e Izraelit, në qoftë se ata nuk i binden fjalës së

Zotit dhe nuk do t’i zbatojnë ligjet dhe urdhërimet e tij. Historia na

tregon se bijtë e Izraelit shkuan në rrugën e mosbindjes dhe si pasojë

vuajtën dënimin dhe mallkimet, që paralajmëron fjala e Zotit:

“…dhe do të bëhesh objekt habie, proverbi dhe talljeje në mes

të tërë popujve, pranë të cilëve do të të çojë Zoti.”

(Ligji i Përtërirë 28:37)

“…dhe do t’ju rrëmbejnë nga vendi, ku po hyni për të

pushtuar, Zoti do të të shpërndajë midis tërë popujve, nga

njëri skaj në tjetrin.”

(Ligji i Përtërirë 28:63,64)

Populli i zgjedhur i Zotit ngriti krye kundër fjalës e ligjeve të Tij

shumë herë dhe si pasojë u bë pre e mallkimeve dhe objekt i zemërimit

të Krijuesit. Megjithatë Zoti ishte i ngadalshëm në zemërimin e

ndëshkimin e Izraelit. Gjithmonë Ai u jepte atyre paralajmërime dhe

kohë për pendesë. Prandaj dhe kur i ndëshkoi në robëri e mërgim në

kohën e Nabukatnezarit (në shekull VI para Krishtit) ky mërgim ishte i

përkohshëm dhe i kufizuar.

Eksodi i dytë, i paralajmëruar nga profetët, nuk është mërgimi në

Babiloni për dy arsye të thjeshta:

Së pari në kohën e mërgimit në Babiloni izraelitët nuk u shpërndanë

në gjithë botën. Ata i mbajtën vetëm në Babiloni.

Së dyti Babilonia gjendet në lindje të Izraelit e jo në veri. Ndërsa në

fjalën e Zotit na thuhet qartë që mërgimi i dytë do të jetë kah vendi i

veriut. Po të marrim hartën e të shohim se vendi më verior prej Izraelit

është ish Bashkimi Sovjetik, Rusia e sotme.

“Në ato ditë shtëpia e Judës do të ecë me shtëpinë e Izraelit

dhe së bashku do të vijnë nga vendi i veriut në vendin që u

dhashë trashëgim etërve tuaj.”

(Jeremia 3:18)

Si u përmbush ky ndëshkim profetik?

Historia na tregon se Pilati i trembur dëshironte ta lironte Jezu Krishtin

dhe u tregua i kujdesshëm ta nxirrte veten të larë e të pafajshëm për

vrasjen e Tij. Nga ana tjetër turma e mbledhur ishte manipuluar dhe e

verbuar nga priftërinjtë dhe të gjithë udhëheqësit religjiozë, të cilët

shihnin dhe fjalën e Jezu Krishtit si një kërcënim të drejtpërdrejtë të

pozitës së tyre.

Kjo turmë kishte kaluar në një histeri të tillë, sa kur Pilati tha se ishte

i pafajshëm nga gjaku i Jezu Krishtit, ata pa u menduar, mallkuan

vetveten me fjalët: “Gjaku i Tij qoftë mbi ne e fëmijët tanë!”

(Mateu 27:25).

Në vitin 70 të epokës sonë, perandori romak Titus sulmoi dhe shkatërroi

Jerusalemin dhe kështu i detyroi hebrenjtë të shpërndahen në mbarë

botën. Kështu Zoti përmbushi kërcënimet e Tij dhe i largoi izraelitët nga

Toka e Premtuar.

Por Ai kurrë nuk i braktisi ata. Këtë e provon fakti se me gjithë

persekutimet e vuajtjet e pashembullta, ata e ruajtën identitetin e

vetëdijen e tyre kombëtare, megjithëse ishin 2000 vjet të mërguar e të

shpërndarë kudo nëpër të botë. Gjithë bota është dëshmitare dhe ka parë

se si bijtë e Izraelit kanë vuajtur mallkimet e paralajmëruara te Ligji i

Përtërirë 28 deri sa Zoti vendosi t’i sjellë përsëri Tokën e Premtuar.

Krijimi i shtetit të Izraelit në vitin 1984 ishte një mrekulli. Që nga dita e

krijimit të tij është sulmuar nga armiq të shumtë e më të fuqishëm, por

shteti i Izraelit i rilindur mbijetoi pas luftës dhe proçesi i kthimit vazhdon

edhe sot e tërë ditën.

Është për të ardhur keq që shumë të krishterë mendojnë

gabimisht: meqë Zoti e hodhi poshtë për një kohë popullin e Tij, Ai e

braktisi përgjithmonë dhe kështu premtimet e Beslidhjes, që iu dhanë

dikur Izraelit i kaluan Kishës. Kjo quhet “teologji e zhvendosjes” që

zëvendosën Izraelin me Kishën. Është e vërtetë se të krishterët u bënë

pjestarë të premtimeve të Zotit, por kjo nuk do të thotë se Zoti e braktisi

përjetësisht popullin e Tij të zgjedhur.

Tek Jeremia 31 lexojmë premtimin më të shkëlqyeshëm:

“Shumë kohë më parë Zoti m’u shfaq duke thënë: -Po, të kam

dashur me një dashuri të përjetshme, prandaj të kam

tërhequr me dashamirësi. Unë do të të rindërtoj dhe ti do të

rindërtohesh!”

(Jeremia 31:2-4)

“Ja Unë po i kthej nga vendi veriut dhe po i grumbulloj nga

skajet e Tokës.

(Jeremia 31:8)

Ai që ka shpërndarë Izraelin do ta mbledhë atë…”

(Jeremia 31-10)

Këto premtime profetike nuk janë plotësuar ende deri në fund. Për

të treguar se sa të patundshme janë premtimet e Tij, Zoti i lidh dhe i

krahason ato me ekzistencën e Tokës dhe të fenomeneve natyrore:

“Kështu thotë Zoti, që ka dhënë diellin për dritën e ditës dhe i

ka dhënë ligje hënës dhe yjeve për dritën e natës, që e larton

diellin dhe i bën dallgët të uturijnë, emri i të cilit është Zoti i

ushtrive.”

“Në qoftë se këto ligje do të binin para Meje, thotë Zoti,

atëherë edhe pasardhësit e Izraelit do të pushonin së qeni një

komb përpara Meje përjetë.” (Jeremia 31:35-36)

Dhe për ta theksuar edhe më shumë Zoti përsërit vargun 37:

“Kështu thotë Zoti: Në qoftë se do të mund të mateshin qiejtë

lart, ose të hulumtoheshin themelet e tokës poshtë, atëherë

edhe Unë do t’i hidhja poshtë të gjithë pasardhësit e Izraelit

për të gjitha që kanë bërë, thotë Zoti.” (Jeremia 31:37)

Është e qartë se dielli edhe hëna nuk do të pushojnë së ndriçuari,

shpall Zoti, ashtu edhe Izraeli do të qëndrojë një komb para Tij

përgjithmonë. Gjatë gjithë kohës nga viti 70 deri në vitin 1948 pas lindjes

së Krishtit, Izraeli mbeti një komb në sytë e Zotit. Pastaj diçka ndodhi.

Kombet e Bashkuara votuan për ndarjen e Palestinës. Kështu u krijua

Shteti i Izraelit në maj 1948. Kështu rilindi kombi. Populli i Izraelit u

kthye prapë në vendin e vet, me identitetin e vet, në truallin e të parëve të

tij dhe filloi të flasë në gjuhën e tij. Ne të vërtetë gjithshka u krye nga

dora e Zotit. Por historia vazhdon dhe po ashtu vazhdojnë dhe

komplotet për të penguar planet e Zotit. Pavarësisht nga përpjekjet për

ta shkatërruar këtë komb të porsalindur, ai mbijetoi. Por planet e Zotit

nuk kanë mbaruar. Zoti do ta plotësojë premtimin për popullin e Tij të

zgjedhur dhe do t’i kthejë prapë në vendin e tyre gjithë hebrenjtë. Do të

ketë pra një eksod të dytë drejt atdheut të tyre, i cili do të jetë edhe më

domethënës se eksodi i parë nga Egjipti.

“Prandaj ja, po vijnë ditët, thotë Zoti, në të cilat nuk do të

thuhet më: Për Zotin e gjallë, që nxori bijtë e Izraelit nga

vendi i veriut dhe nga tërë vendet, ku i kishte shpërndarë. Dhe

Unë do t’i çoj përsëri në vendin që u kisha dhënë etërve të

tyre.”

(Jeremia 16:14-16)

“Së pari ata do të kthehen me anën e peshkimit, me anë të predikimeve

dhe të inkurajimit. Më vonë persekutimi do t’i shtyjë të kthehen në

shtëpi. Ata do të përndiqen” (Jeremia 16-16)

Antisemitizmi do të rishfaqet. Tashti Zoti po “peshkon”. Në këtë

libër tregohet një pjesë e atyre, që Ai po bën sot, dhe si po e përdor

Fondacionin Ebenezer për të përmbushur qëllimet e Tija. Sot ne po

shohim me sytë tonë si dëshmitarë të historisë. Është koha që Kisha të

ngulë këmbë në këtë veprimtari. Është koha të tregojmë dashuri për

popullin e zgjedhur të Zotit, sidomos tani që po përmbushet plani i Zotit,

që kthimi i tyre në atdhe të sendertohet.

KAPITULLI 1

“…Sepse Unë jam Zoti dhe nuk ka asnjë tjetër; Jam Zoti dhe

askush nuk më ngjet mua, që shpall fundin dhe fillimin dhe

shumë kohë më parë gjërat që ende nuk janë bërë.” (Isaia

46:9-10)

Lidhja ime me këtë ngjarje të çuditshme filloi në restorantin e një

hoteli në Anglinë e Veriut. Ishte koha e darkës dhe salla ishte plot. Vetëm

një vend ishte i lirë, në të cilin u ula. Në kohën që po prisja të më

servirnin ushqimin bisedova me zotërinë, që ishte ulur përballë meje.

Nga biseda mësova se ai ishte mjek me profesion dhe besonte në Zotin.

Sapo jam kthyer nga Izraeli më tha ai. Këto fjalë më tërhoqën

vëmendjen. Në pranverën e po atij viti, në vitin 1982 unë me

bashkëshorten time, Elsën sapo kishim mbaruar një periudhë dhjetë

mujore studimesh në qendrën e bukur studimore të krishterë, që gjendet

në Bradenton të Floridës. Aty kishim parë dhe kuptuar për herë të parë

premtimet që Zoti i ka dhënë popullit të Izraelit. Që nga ajo kohë ne e

ndienim se për një arsye, që as vetë ne nuk e kuptonim, na duhej të

shkonim në Izrael. Për këtë arsye unë kisha ardhur në këtë hotel që të

kisha kohë dhe mundësi të lutesha për të kuptuar planin e Zotit për ne:

që të kisha një vend ku të isha i qetë dhe të mos më shqetësonte

askush. Unë isha në festën e Tabernakullit në Jeruzalem vazhdoi të fliste

doktori, që ishte ulur përballë meje. Atje dëgjova një predikues që quhej

Stiv Lajtëll të thotë se Zoti i kishte treguar atij se së shpejti do të vijë koha

kur hebrenjtë, që janë në Bashkimin Sovjetik do të kthehen në Izrael.

Këto fjalë më bënë përshtypje të jashtëzakonshme. Mjeku ngriti sytë

dhe vështroi i çuditur reagimin tim. Unë sapo kisha lexuar profecitë,

që parashikojnë kthimin e hebrenjve në tokën e premtuar dhe ja, krejt

papritur e pa planifikuar, takoj dikë, që më thotë se këto profeci po

përmbushen. Që nga ai çast unë nuk pata më qetësi. Duhet të shkoj në

Jerusalem dhe ta takoj Stiv Lajtëll mendova. O Zot, u luta. Në qoftë se ky

njeri është në Jeruzalem, më krijo mundësinë që unë ta takoj, dua ta di

më tepër për vizionin, që ti i ke dhënë.

Dy javë më vonë, bashkë me gruan time Elsën, arritëm në aeroportin Ben

Gurion të Izraelit dhe që aty me taksi shkuam në hotelin tonë

në Jeruzalem. Ditën tjetër, që herët në mëngjes, ne dolëm të shëtisnim

dhe po vrisnim mendjen se si dhe ku mund ta gjenim Stiv Lajtëll. Unë

nuk isha i prezantuar me të personalisht, por e kisha dëgjuar të referojë

në një kongres ndërkombëtar të krishterë në New Orleans para një

auditori prej 8000 vetësh. Dija gjithashtu se ai ishte drejtori i organizatës

Bashkësia e Biznesmenëve të Krishterë, sektori Europian. Po të vëreje

formën e hundës dhe të fytyrës si dhe flokët e tij kaçurrela, mund të

dalloje lehtë, se edhe ai vetë ishte izraelit. Pikërisht në këtë çast, për

habinë time të madhe, shoh dikë që dukej si Stiv Lajtëll duke ecur në

anën tjetër të rrugës.

Stiv Lajtëll! Thirra me zë të lartë, që të mund të dëgjohej mbi zhurmën

e trafikut. Ai drejtoi vështrimin e tij nga ne, por meqë nuk na njohu deshi

të vazhdonte rrugën. Jo Stiv, ti nuk na njeh, por ne të njohim ty. Unë

duhet të të takoj patjetër. Me të dëgjuar këtë ai ndaloi dhe ne, pa humbur

kohë, kapërcyem rrugën përmes trafikut mëngjesor. Mëngjesi i parë i

qëndrimit tonë në Jeruzalem po fillonte me një mrekulli. Zoti e organizoi

takimin tonë me Stiv Lajtëllin më shpejt dhe më lehtë nga sa ne mund ta

ëndërronim.

“Ne duam të mësojmë më shumë për vizionin tuaj”, i thamë dhe pas

një bisede të shkurtër vendosëm të takohemi mbrëmjen tjetër të dhe të

hamë darkë se bashku. Ushqimi mbeti i paprekur në pjatat para nesh. E

gjithë vëmendja jonë ishte drejtuar te Stivi, i cili po na tregonte atë, që i

kishte ndodhur gjatë një argjërimi gjashtë ditor në vitin 1974:

“Fuqia e Zotit mbushi dhomën. Prania e Tij ishte aq e fuqishme saqë unë

u rrëzova në dysheme dhe nuk ngrihesha dot që atje… Vetëm ditën e

gjashtë isha në gjendje të qëndroja i ulur në karrige. Në atë kohë shoh një

ekran gjigant në të cilin mund të shiheshin fytyrat e shumë njerëzve.

Ishin që të gjithë hebrenj në turma të mëdha, qindra, mijëra vetësh. Ata

dukeshin qartë dhe unë mund të shihja se si ata endeshin dhe silleshin

rrotull pa gjetur rrugëdalje. Sa më tepër i shikoja aq më e qartë më bëhej

fytyra e tyre, derisa mund të shihja ata, aq qartë sikur të ndodheshin

brenda në dhomë, bashkë me mua, në anën tjetër të tryezës. Pastaj fillova

të shoh vendin ku ndodheshin këta njerëz. Ishte Bashkimi Sovjetik. Unë

mund të shikoja qartë kufijtë e këtij vendi, tërësinë e tij. Kjo për mua

ishte një përvojë e re. Kurrë më parë nuk kisha përjetuar diçka të tillë.

Së fundi të gjithë këta njerëz, këto turma, u mblodhën të gjitha së bashku

në një vend të caktuar. Pikërisht në këtë çast u hap një rrugë e drejtë dhe

e gjerë. Zoti vetë zbriti nga qielli dhe e ndërtoi këtë rrugë.

Askush nuk mund të afrohej dhe të ecte në këtë rrugë përveç hebrenjve të

grumbulluar aty, si edhe ata të huaj, që Zoti i lejonte. Ata filluan të

ecnin, u futën në rrugën e re, që sapo ishte hapur dhe filluan të ecnin në

të duke lëvizur përpara. Në këtë kohë shoh se Zoti zgjodhi njerëz të

caktuar të cilëve u dha fuqinë dhe autoritetin e Moisiut, disa të tjerëve

edhe më shumë. Këta shkonin përpara pushtetmbajtësve dhe

autoriteteve në Bashkimin Sovjetik dhe u shpallnin atyre: “Kështu thotë

Zoti i Izraelit: Lejoni popullin Tim të shkojë!”.

Por autoritetet në Bashkimin Sovjetik nuk pranuan ta bëjnë këtë gjë. Ata

i fortësuan zemrat e tyre dhe në asnjë mënyrë nuk deshën të binden.

Atëherë të dërguarit e Zotit filluan të profetizojnë. Këto profeci filluan të

përmbushen. Plagë dhe ndëshkim, katastrofa dhe shterpësi e pllakosën

Bashkimin Sovjetik derisa kjo superfuqi u detyrua të gjunëzohet. Rruga u

hap dhe qindra e mijëra njerëz hebrenj filluan të ecnin në të dhe të

largohen.”

Ndoshta dikujt tjetër ky vision do t’i ishte dukur si diçka e pabesueshme

dhe joreale, por unë dhe Elsa që kishim pasur mundësi të njihnim

profecitë biblike për rikthimin e hebrenjve ne tokën e premtuar, ishim në

gjendje ta pranonim. Në ata çast unë e kuptova se kisha ende për të

mësuar, kështu që qëndrova në Izrael për disa javë, ndërkohë që gruaja

ime Elsa, u kthye në Angli, tek fëmijët tanë. Ndërkohë, Stivi dhe

bashkëshortja e tij Xhudi u treguan bujarë me mua dhe më ftuan të rri në

shtëpinë e tyre në En Kerem, në vendlindjen e Gjon Pagëzorit.

Stivi ishte njeri energjik. Gjithë qenia e tij rrezatonte gëzimin e Zotit për

të cilin flet Davidi në Psalmet e Tij. Atje mësova se kthimi përfundimtar i

bijve të Izraelit në Tokën e Premtuar ishte parashikuar nga të gjithë

profetët kryesorë të Dhjatës së Vjetër. Për këtë fakt mund të përmenden

edhe më shumë se njëqind citime. Në këto profeci theksohet veçanërisht

kthimi i bijve të Izraelit nga Vendi i Veriut. (shih Jeremia 3:18, 16:15,

23:8, 31:8, dhe Zakaria 2:6)

Pastaj unë pashë tek Isaia 49:22 se Zoti thotë se gjithë popujt e kombet

e tjerë do të marrin në krahë bijtë e bijat e Izraelit dhe do t’i çojnë

në Tokën e Premtuar. Në kohën që unë lexoja dhe meditoja rreth

këtyre Shkrimeve, një mendim më pushtoi të gjithin:

“Edhe ti do të marrësh pjesë në përmbushjen e kësaj profecie.” Ky nuk

ishte thjesht një mendim apo një ide kalimtare nga ato që shkojnë e vijnë

shpesh në mendjet njerëzore. Ai mendim ishte një zbulesë ndriçuse, që

buroi nga thellësia e qënies time dhe u përhap si një rrymë elektrike në

trupin tim.

Kishin kaluar nëntë vjet nga koha kur Stivi e kishte patur këtë vizion,

por gjatë gjithë kësaj kohe, ai shumë rrallë e kish shpallur atë publikisht.

Ai ishte njeri i mençur dhe i matur. Kurrë nuk ndërtonte asgjë pa qenë i

sigurt se Zoti e drejtonte në mënyrë, të qartë për të bërë diçka të caktuar.

Por tani ai ndiente se kishte ardhur koha që të shpallte këtë vizion. Edhe

unë e ndieva se ky vizion u duhej njoftuar kishave e bashkësive të

krishtera kudo në botë.

Një ditë takova një njeri që quhej David Pausan më tregoi Stivi.

Davidi është një pastor dhe mësues i njohur i Biblës në Angli. Ai më

vështroi me ngulm dhe më tha: “Zoti të ka dhënë një vizion. Ti ke një

mision profetik. Bindju Zotit. Bindju Zotit, Stiv, dhe përmbushe misionin

që Ai të ka ngarkuar!”

Këto fjalë më prekën në thellësinë e shpirtit. Ato patën një efekt kaq

të fuqishëm saqë m’u duk sikur dikush më kapi me duar të fuqishme dhe

po më trondiste të gjithin.

Në atë kohë unë e ftova Stivin të na vizitonte ne në Bornemouth,

në qytetin bregdetar që ndodhet në juglindje të Londrës. Aty, dy orë e

gjysmë larg nga Londra, ishte shtëpia dhe qendra e biznesit tonë. Me të

arritur në Angli, mora ditarin tonë të punës. E vetmja ditë e lirë ishte dita

kur kremtohet zyrtarisht ngjitja në qiell e Jezu Krishtit, 12 maj 1983

O Zot, u luta, bëj të mundur që të organizojmë një takim të gjerë. Në

atë kohë e ndjeva se duhet të merrnim me qera sallën e quajtur Taun

Holl, një nga sallat më të mëdha të qytetit me kapacitet 1000 persona.

Mundohu ta marrësh me qira këtë sallë: I thashë sekretares sime,

Beverlit. Në qoftë se mund ta marrim me qira këtë sallë, kjo do të thotë se

Zoti është me ne. Pak më vonë ajo hyri në zyrën time dhe tha: Po, salla e

Taun Holl është e lirë. Ne mund ta marrim atë.

Pa humbur kohë, bëra veprimet e duhura dhe sigurova sallën për ne,

për ditën e caktuar. Pikërisht në kohën, kur gjithçka ishte siguruar, u

sulmova nga dyshimet: të krishterët në qytet dhe në qendrat e afërme,

dilnin pak rreth Izraelit. Dukej e pamundur që të mbushej një sallë me

1000 vende, sidomos kur të shpallej se tema do të ishte rreth kthimit të

hebrenjve në Izrael.

“O Zot, ç’po bëj? Mendova. Në qoftë se sjellin Stivin të referojë dhe salla

është bosh, si do të mund ta justifikoj veten?”

O Zot, u luta në qoftë se marrja e kësaj sale është vullneti Yt, të lutem

foli dikujt që të më telefonojë gjatë këtyre ditëve. Le të më telefonojë

dhe të më thotë diçka nga Bibla që të provojë se ky është vullneti Yt.

Ligjërisht ishte e mundur që ta rezervojë sallën dy javë përpara se të

bëja pagesën. çdo ditë prisja që të ndodhte diçka, të vinte telefonata që i

kisha kërkuar Zotit, por asgjë nuk po ndodhte. Dhe ja, erdhi dita e Zotit,

por asgjë nuk po ndodhte. Dhe ja, erdhi dita e fundit e periudhës dy

javore. Atë natë qëndrova zgjuar deri në mesnatë, duke pritur pranë

telefonit.

Isha i sigurt se telefonata e shumëpritur do të vinte. Unë prisja e prisja

por telefonata e shumëpritur nuk po vinte. Në mesnatë i thashë gruas

sime Elsës:

“Nesër që herët në mëngjes, do të telefonoj dhe do të njoftoj se nuk dua

ta marr me qira sallën e Taun Hollit. Do të gjejmë një kishë dhe do

ta mbajmë aty takimin, përpara një ambient të vogël.”

Të nesërmen në mëngjes sapo u ngrita nga krevati, ra zilja e telefonit. Po

na telefononte një grua, me të cilën nuk kishim ndonjë marrëdhënie

shumë të ngushtë personale, por ne e respektonim atë, sepse e dinim se

ajo ishte një e krishtere e përkushtuar. Ajo më tha: Gustav Zoti më drejtoi

të të them diçka. Gjatë kësaj kohe unë jam lutur për sallën e Taun

Hollit… Shiko, të lutem tek letra e Palit, drejtuar Romakëve 10:15

Unë e mora menjëherë Biblën dhe lexova fjalët:

“Dhe si do të predikojmë pa qenë dëgjuar? Siç është shkruar…

Sa të bukura janë këmbët e atyre që shpallin paqen, që

shpallin lajme të mira.”

Kjo ishte diçka e papritur. Unë u gëzova dhe u çlirova nga një barrë

e rëndë. Shumë i gëzuar atë mëngjes unë konfirmova kërkesën tonë

për marrjen me qira të Taun Hollit dhe e shpalla publikisht takimin tonë,

atje pranë kishave të zonës. Në mbrëmje, para se të mbahej takimi, sapo

u ktheva gjithë gëzim nga zyra. Elsa më priti tek dera me një lajm

tronditës:

Sapo na telefonuan nga Zvicra, tha ajo. Në Zvicër jetonte djali ynë i

madh Martini, bashkë me gruan e tij të sjellshme. Nga shprehja e fytyrës

së Elsës mund ta dalloja se diçka e keqe kishte ndodhur. Martinit i ra të

fikët në punë, vazhdoi ajo: Atë e çuan urgjentisht në spital.

Unë mbeta i heshtur. Ky lajm më tronditi shumë. çfarë kishte djali?

Së pari mendova se njëri nga ne: ose unë ose Elsa duhet të nisej

menjëherë për në Zvicër. Stivi që ndenji me ne atë natë, nuk u shqetësua

dhe nuk u tremb si ne; jo vetëm për faktin se Martini nuk ishte djali i tij.

Ai e dinte se ky ishte një sulm satanik, për të na çoroditur ne para takimit

që kishim planifikuar të organizonim. Të nesërmen u mblodhëm në

shtëpinë tonë të gjithë ne, që organizonim punën për takimin, që do të

mbahej atë mbrëmje. Të gjithë u gjunjëzuam dhe filluam të lutemi, për

një farë kohe unë hapa sytë. Të gjithë, të 25 personat, që ishin me mua në

dhomë vazhdonin të luteshin, disa prej tyre në gjunjë, disa të tjerë me

fytyrë për tokë përpara Zotit. Ishte një takim i fuqishëm lutjeje. Nga ky

takim lutjeje na erdhën dy parashikime profetike:

1.Biri juaj do të shërohet brenda pak ditësh.

2. Ti do të ndezësh dashurinë e besimtarëve për kthimin e hebrenjve në

Izrael dhe ky zjarr do të përhapet në krejt Ishujt Britanikë.

Që nga ky moment, unë dhe Elsa, ishim të qartë dhe mund të qëndronim

e të vazhdonim punën tonë. Kur shkuam në Taun Holl atë natë u

çuditëm. Salla ishte mbushur plot e përplot. Gjithë atmosfera ishte e

elektrizuar.

“Zoti është me ne këtu sonte”, thashë nga platforma, para se ta

prezantoja Stivin: Dëshira ime është të jem atje ku më dërgon Zoti, nën

mbrojtjen e Tij, ashtu si sot në këtë mbrëmje.

Pastaj Stivi erdhi në skenë dhe tregoi vizionin e tij para auditorit

të mbledhur, ashtu si ma kishte treguar mua në Jeruzalem. Pas një

heshtjeje të shkurtër Ai tha: Tani, nëse dikush nga ju dëshiron të largohet

është i lirë të lërë sallën. Nëse ju nuk largoheni nga kjo sallë, jeni

përgjegjës para Zotit për këto gjëra që dëgjuat në këtë vizion, po aq sa

edhe unë vetë.

Kaluan disa çaste heshtjeje të plotë dhe askush nga të pranishmit nuk

u largua.

Me sa di unë, kjo është hera e parë që referohet në Angli për kthimin

e hebrenjve nga Bashkimi Sovjetik në Tokën e Premtuar. Dhe unë mund

t’ju them me siguri se këto fjalë dhe ky mesazh do të pushojë gjithë

kombin, do të shkojë tek secili këtu në këtë vend që askush të mos thotë

se ajo, që ndodhi nuk ishte një rastësi historike. Jo! Të gjithë do ta

marrin vesh se ajo, që ka ndodhur dhe po ndodh është vepër e dorës së

Zotit.

Tani unë dua t’ju lexoj juve disa citime Biblike marrë nga libri i

profetit Jeremia, kapitulli 23 vazhdoi Stivi. Ndërkohë, çdo pjesëmarrës

në sallë kish marrë me vete një listë ku ishin rreshtuar citime nga

Shkrimi i Shenjtë ku bëhet fjalë për rikthimin e fundit të hebrenjve në

Tokën e Premtuar.

Citime nga Ligji i Përtërirë 30, Isaia 11:35-43, Jeremia 3:16-23 dhe 30-

31,

Ezekiel 36-39. Sofania 3. Le të kuptojmë atë që Zoti ka ndërmend

të kryejë në këto momente, kjo natë ku ne po lexojmë citime nga Bibla

është një natë kaq profetike? Përse është kthimi i popullit hebre nga

Bashkimi Sovjetik një ngjarje profetike? Përse Zoti po i mbush me

dashuri zemrat e besimtarëve të gjithë botës? Kjo nuk po ndodh vetëm

tek të krishterët. Unë kam takuar shumë hebrenj të cilëve Zoti u ka

zbuluar se çfarë duhet të bëjë Ai me hebrenjtë, që ndodhen në Bashkimin

Sovjetik.

“Por, do të mbledh kusurin e deleve të Mija nga të gjitha

vendet, ku i kam shpërndarë dhe do t’i çoj përsëri në kullotat e

tyre, ku do të jenë pjellore dhe do të shumohen. Do të caktoj

mbi to barinj dhe do t’i kullosin, dhe nuk do të kenë më

ndrojtje, as frikë. Nuk do të mungojë asnjë prej tyre thotë

Zoti.

Ja ditët do të vijnë thotë Zoti: Në të cilat do të shkaktoj që nga

rrënja e Davidit do të dalë një filiz i drejtë që do të mbretërojë

si mbret, do të ketë mbarësi dhe do të ushtrojë gjykimin dhe

drejtësinë në vend. Në ditët e tij Juda do të shpëtohet dhe

Izraeli do të qëndrojë në siguri. Ky do të jetë emri me të cilin

do të thirret: “Zoti është drejtësia jonë.”

Jeremia 23:3 -6 dhe Isaia 46:9-10

Çfarë do të na thotë ne profeti me këto fjalë? Vazhdoi të fliste

Stivi, dëgjoni. Po vjen një ditë në historinë njerëzore, në të cilën Zoti do

të mbledhë të gjithë hebrenjtë, kudo që ata të jenë shpërndarë

nëpër botë. Pasi ata të jenë mbledhur, të jenë kthyer dhe të kenë marrë

në dorë Tokën e Premtuar, Zoti premton se do të dalë nga rrënja e

Davidit një filiz i drejtë. Ky filiz i drejtë tani nuk do të vijë si qenjgj, që e

çojnë në thertore. Tani Ai do të vijë si Zot mbi Zotër dhe Mbret mbi

Mbretër.

Vëllezër dhe motra, kjo është ardhja e dytë e Jezu Krishtit dhe para se

të vijë Ai, të gjithë hebrenjtë, duhet të jenë kthyer në Izrael nga të

gjitha vendet, ku ata ishin shpërndarë. Jezu Krishti nuk do të kthehet në

një Izrael të shkretuar dhe të braktisur. Ai do të kthehet, kur të gjithë

hebrenjtë të jenë mbledhur aty. Kjo do të jetë përmbushja e fjalës

profetike, që gjendet tek libri i profetit. Zakaria 12:10

“Do të derdh mbi shtëpinë e Davidit dhe mbi banorët e

Jeruzalemit Frymën e Hirit dhe të përgjërimit dhe ata do të

vështrojnë drejt meje, drejt atij që kanë therur; do të

pikëllohen për të, ashtu si pikëlloheshin për një bir të vetëm

dhe do të hidhërohen shumë për të, ashtu si hidhëroheshin

për një të parëlindur.”

Bibla na dëshmon që do të ketë vajtime, por vajtimet do të kthehen në

gëzim dhe lotë hidhërimi që do të kthehen në lotë gëzimi.

Nga e marr unë këtë guxim të them këto fjalë? Sepse ne dimë që çdo

veprim që Zoti kryen paraprihet nga profecia. Para se të vinte Jezu

Krishti, erdhi Gjon Pagëzori i cili shkoi në shkretëtirë dhe thërriste:

“Përgatiteni rrugën për ardhjen e Zotit.” Gjon Pagëzori dhe fjalët e tij

ishin përgatitja profetike për ardhjen e parë të Mesias. Kur Jezu Krishti

të kthehet për herë të dytë do të ndodhë e njëjta gjë.

Para ardhjes së Tij, një mesazh profetik do t’i shpallet gjithë botës.

Ky mesazh profetik është përmbushja e profecive të Biblës: kthimi

i Izraelitëve nga të gjitha anët e botës. Ky kthim profetik i hebrenjve

fillon me kthimin profetik të bijve të Izraelit nga vendi i caktuar. Nga e

dimë këtë fakt? Jeremia 23:5-8

Në vargjet paraardhëse 5 dhe 6 na jepet premtimi për ardhjen e dytë

të Mesias kurse në vargun 7 dhe 8 na jepet nje mesazh profetik që do

të paraprijë këtë ardhje.

Jeremia 23:5-8

“Ja ditët po vijnë, thotë Zoti, në të cilat do të shkaktoj që të

dalë nga Davidi një filiz i drejtë, që do të mbretërojë si mbret,

do të ketë mbretëri dhe do të ushtrojë gjykimin dhe drejtësinë

në vend.

Në ditët e tij, Juda do të shpëtohet dhe Izraeli do të qëndrojë

në siguri. Ky do të jetë emri me të cilin do të thirret: Zoti

drejtësia jonë.”

Vargu 7 fillon me parafjalën pra, në disa përkthime me fjalën prandaj.

Kjo tregon se ngjarjet që përshkruhen në vargun 7 dhe 8 lidhen,

shkaktohen nga ngjarjet që përshkruhen ne vargjet 5 dhe 6. Sepse po

afron ardhja e Mesias, sepse po vijnë ditët që Zoti po shkakton që të dalë

një filiz i drejtë nga Davidi, Prandaj.

7. “Pra ditët po vijnë thotë Zoti, gjatë të cilave nuk do të thuhet

më: “Për Zotin e gjallë që nxori dhe çoi pasardhësit e shtëpisë

së Izraelit nga vendi i veriut dhe nga të gjitha vendet ku i

kishte shpërndarë. Dhe ata do të qëndrojnë në vendin e tyre.”

Isaia 46:9-10

Sot ndodhet vetëm një vend në veri të Izraelit tek i cili gjendet një numër

i madh hebrenjsh. Ky vend është Bashkimi Sovjetik. Sipas statistikave

të fundit zyrtare aty jetojnë sot rreth 2.1 milion hebrenj.

Zoti do t’u japë mundësi kombeve të botës të bekojnë popullin e Tij

të zgjedhur duke i ndihmuar ata të kthehen në Izrael. Pikërisht këtë gjë

po e bëjmë ne sot. Në qoftë se dikush nga ju dëshiron të njohë të

vërtetën, le të shkojë në vetmi në dhomën e tij, të mbyllë derën dhe ti

lutet Zotit Jezu Krisht:

“O Zot! A janë të vërteta këto fjalë. “

Ky predikim ndryshoi jetën e të gjithë atyre që ishin të pranishëm

në auditor. Shumica e tyre nuk kishin dëgjuar më parë se në Bibël

është dhënë një premtim profetik për kthimin e hebrenjve në Tokën e

Premtuar, në Izrael.

Ky predikim na hapi sytë tha një grua. Unë i kisha lexuar këto pjesë

të Biblës shumë herë por nuk i kisha kuptuar. Për Izraelin nuk flitet kurrë

në kishat tona. Ne mendonim se vargjet ku përmendet emri i Izraelit

kanë një kuptim simbolik dhe i kushtohen vetëm besimtarëve të krishterë

sot.

Predikimi i asaj mbrëmjeje vërtet ndezi një zjarr. Ashtu si u profetizua

në takimin e lutjes gjithashtu, kur Elsa shkoi në Zvicër, pa se djali ynë

po përmirësohej dukshëm. Sëmundja e tij ishte diagnostikuar nga mjekët

atje si një bllokim i mushkërive.

Që nga ajo ditë unë fillova të udhëtoj bashkë me Stivin në të

gjithë Anglinë për të shpërndarë këtë mesazh në të gjitha kishat e

krishtera.

Ato ditë janë të ngulitura thellë në kujtesën time. Kudo që shkonim

Stivi deklaronte publikisht:

“Tani ka ardhur koha që t’i drejtohet një kërkesë e hapur dhe ultimative

qeverisë së Bashkimit Sovjetik duke i shpallur atë që thuhet në Fjalën e

Zotit:

Ata duhet të përulen përpara Zotit dhe para fjalës së Tij, dhe t’i

lejojnë hebrenjtë të kthehen në vendin e tyre, në Izrael. Në të kundërt

Zoti do ti ndëshkojë.

Pa kaluar shumë kohë dy mesazhe ultimative u transmetuan nga

BBC në një nga emisionet e saj. Kjo ndodhi gjatë një konference për

shtyp në parlamentin Findlandez. Ky mesazh u dëgjua edhe në

Bashkimin Sovjetik. Një nga gazetat kryesore Ruse u përgjigj duke u

tallur me një artikull të titulluar: “Zoti gjunjëzon Rusinë.”

Në atë kohë shumë vetë, madje edhe të krishterë të njohur, na quanin

ne dhe deklaratat tona si qesharake. Në atë kohë, në vitin 1983 dukej

e pamundur që të shkatërrohej komunizmi dhe që të hapej rruga

që hebrenjtë të shkojnë në Izrael. Në atë kohë, Lufta e Ftohtë ishte

në kulmin e saj. Bashkimin Sovjetik ishte në kulmin e fuqisë së tij dhe

deshi të pushtonte territore të tjera si Nikaragua, Angola dhe

Afganistani.

Leonid Brezhnjevi kishte vdekur gjashtë muaj para se ne të

organizonim takimin tonë në Taun Holl, por në vend të tij kishte ardhur

në pushtet Juri Andropov. Ai ishte një njeri energjik dhe kishte qenë

drejtues i KGB-së për 15 vjet.

Juri Andropov kishte persekutuar hebrenjtë dhe kishte dënuar me

ashpërsi të gjithë ata që donin të largoheshin nga Bashkimi Sovjetik për

t’u kthyer në Izrael. Por pavarësisht nga dukja e jashtme, që në atë kohë

filloi që të veprojë ndëshkimi i Zotit kundër Bashkimit Sovjetik. Që nga

viti 1979 prodhimi i grurit në Bashkimin Sovjetik ishte kaq katastrofal

saqë autoritet komuniste nuk jepnin më të dhëna statistikore. Në kohën

e mbjelljeve shira të fuqishëm pengonin hedhjen dhe shpërndarjen e

farës dhe më pas shkaktonin kalbjen e bimëve të sapombira. Më pas

pllakoste thatësira, e cila i shkatërronte edhe shumë nga ata filiza që

kishin mbirë, më vonë sulmonin shira të pandërprera dhe përmbyteshin

fushat, që në fakt duheshin korrur. Dhe kështu edhe ato pak kokrra,që si

për çudi kishin arritur të piqeshin, lageshin, rrëzoheshin përtokë dhe i

mbulonte myku dhe kalbja. Katastrofat natyrore nuk mund të

mposhteshin as me punë vullnetare, as me të shtunat komuniste dhe as

me mobilizimin e gjithë popullsisë.

Insitutet e studimeve Markisiste- Leniniste nuk po gjenin më citate nga

veprat e klasikëve që të mund të shpjegonin dhe të përballonin disfatën.

Në Moskë historiani marksist Roi Medvedev shkroi një artikull të

titulluar: “Përse Rusët nuk janë në gjendje të prodhojnë grurë?” Në fund

të artikullit, ky historian markisist dilte në përfundimin se në bujqësi

rreth 50% varet nga Zoti. Pak vite më parë askush nuk do të guxonte të

imagjinonte se këto fjalë mund të shkruheshin nga pena e një historiani

markisist në Moskë dhe aq më pak që një artikull i tillë të botohej në një

gazetë zyrtare.

Pra, ajo që askujt nuk i kishte shkuar ndërmend, po ndodhte. Një

superfuqi me armatime moderne dhe me industri të zhvilluar, me pasuri

të mëdha natyrore, tani gjendej në prag të urisë. Qeveria komuniste i bëri

thirrje popullit të konservonte e të kursente sa më shumë ushqime. Por,

që të kursesh e të konservosh, duhet që më parë të kesh.

Për të mos lejuar që njerëzit të vdesin nga uria qeveria e Moskës ishte

e detyruar të harxhonte mbi gjysmën e buxhetit të saj vjetor për

të importuar ushqime nga jashtë. I shtrënguar nga të gjitha anët,

Bashkimi Sovjetik po afrohej me hapa të shpejta të rrënimit. Ndërkohë

që USA ,nën drejtimin e Ronald Reganit e ngriti dukshëm buxhetin

ushtarak. Por, sikur të mos mjaftonin të gjitha këto, një mëngjes pa

pritur Moska u zgjua në një muzikë funebre. Kishin kaluar vetëm 15

muaj nga ardhja në pushtet e Juri Andropovit. Për orë të tëra nuk kishte

asnjë shpjegim zyrtar për këtë ndryshim të papritur të programeve të

radio Moskës. Njerëzit filluan të kryejnë veprimet e përditshme duke u

përpjekur të mos u shpëtojë asnjë fjalë e pa kontrolluar, apo e qeshur me

zë të lartë që mund t’ju kushtonte shtrenjtë. Më në fund, pas disa orësh

heshtje e vërteta u shpall: Juri Andropovi, me gjithë deklaratat publike të

Kremlinit se ai gëzonte shëndet të plotë, kishte vdekur. Vendin e tij e zuri

Kostandin Çernienko. Ai ishte 72 vjeç, pra disi i moshuar, por megjithatë

ishte një vit më i ri se 73 vjeçari Roland Regan, që drejtonte rivalen USA.

13 muaj më vonë radio Moska po transmetonte përsëri muzikë

funebre. Në fakt sipas programit duhet të transmetohet një program

humoristik. Arsyeja e këtij ndryshimi i shpall publikisht ditën e nesërme

në orët e pasdites: edhe Çerniko kishte vdekur. Brezhnjevi, Andropovi

dhe Çernienkua, 3 sekretarë të partisë, udhëheqësit e shtetit, të vdekur

brenda 2 vjet e gjysëm. Deri në atë kohë periudha e sundimit nga një

sekretar partie ishte 20 vjet. Këto vdekje hapën rrugën që frenat e

pushtetit në Moskë, të bien në duart e një sundimtari të ri, i cili më parë,

as nuk figuronte në listën e kandidatëve dhe as nuk kishte ndonjë

popullaritet të madh. Ky njeri ishte Mikail Gorbaçovi.

Gjatë kësaj periudhe unë dhe Stivi bashkë me Johanes Facius dhe

Kjell Sjoberg, që në atë kohë drejtonim konferencat ndërkombëtare të

lutjeve, organizuam një konferencë të tillë në Jeruzalem. Kjo konferencë

kishte vetëm një temë dhe vetëm një pikësynim: të luteshim që Zoti të

hapte rrugën që hebrenjtë, që jetonin në Bashkimin Sovjetik të mund

të ktheheshin në Izrael. Në fund të konferencës u vendos që Stivi

dhe Johanesi dhe 2 persona të tjerë, që kishin përvojë në lutje, të shkonin

në Bashkimin Sovjetik. Ata kishin si mision që gjatë muajit prill të luten

dhe me lutjet e tyre të hapej rruga që hebrenjtë të ktheheshin në Izrael.

Në atë kohë Bashkimi Sovjetik lejonte që të emigronin çdo muaj më pak

se 100 persona. Megjithë presionin e madh dhe masat hakmarrëse mbi

360 mijë hebrenj kishin guxuar të parashtronin kërkesat e tyre për të

emigruar në Izrael. Anatoli Sharanski, udhëheqës i lëvizjes për kthimin e

hebrenjve nga Bashkimi Sovjetik në Izrael, në atë kohë po vuante vitin e

7-të dënimin në një kamp pune të detyruar nën akuzën tradhëti dhe

agjitacion kundër shtetit socialist sovjetik.

Personat që kishin si mision të luten arritën në Bashkimin Sovjetik

një muaj pasi Gorbaçovi kishte ardhur në pushtet. Ata shkuan në

qëndrat kryesore, ku jetonin hebrenjtë. Kudo që shkonin ata ecnin rreth

statuajave gjigande të Leninit dhe i luteshin Zotit ta rrëzonte këtë idhull

mashtrues, që mbante në errësirë dhe tirani mendjet e njerëzve. Ata

shkuan në aeroporte, në stacione trenash, porte detare dhe u lutën që

Zoti të hapte dyert për hebrenjtë në mënyrë që ata të kthehen në Izrael.

Në Ukrainë, në Odesa, atje ndodhet një nga portet më të mëdhenj detarë

të Detit të Zi.

Ata ecën në shkallët massive që të çojnë nga qyteti në portin detar.

Këto shkallë gjigande quheshin atëherë me emrin Potenkin. Kur arritën

në fund të tyre, ata u kthyen për t’u ngjitur përsëri. Ky kthim ishte i

papritur. Agjentët e KGB që i përgjonin nuk patën kohë të tërhiqeshin

dhe ata pothuaj u përplasën ballë për ballë me personat që i survejonin.

Këto lloj lutjesh ishin diçka e re dhe jo e zakonshme. Kur u kthyem në

hotel për të pirë kafe, secili nga habia pranoi se i dukej diçka naïve ajo që

po bënim. Johanesi në atë kohë pyeti: “çfarë kujtojmë se do të arrijmë

me këto gjëra, që po bëjmë?” Kur u kthyen doli qartë se kishte edhe

persona të tjerë, që i kishin pasur këto dyshime.

Dhe në fakt, gjatë nëntë muajve të parë që ishte në pushtet

Gorbaçovi, kishte po atë qëndrim ndaj hebrenjve ashtu si dhe

pararendësit e tij. Në një intervistë, në televizionin francez ai tha se

hebrenjtë gëzojnë më shumë të drejta në Bashkimin Sovjetik se në çdo

vend tjetër të botës. Për çështjen e emigrimit të tyre ai tha: Personat, që

njohin sekrete shtetërore, nuk lejohen të dalin nga Bashkimi Sovjetik.

Kurse kur u pyet për Anatoli Sharanskin, Gorbaçovi u përgjigj: Ai ka

shkelur ligjet tona dhe sipas këtyre

ligjeve është dënuar me një process të drejtë gjygjësor.

Në fund të po atij viti, Stivi dhe Johanesi u kthyen në Bashkimin

Sovjetik. Kësaj radhe bashkë me ta ishin edhe 13 ndërmjetës të tjerë. Që

të gjithë ishin të krishterë nga Franca, Suedia, Findlanda, USA, dhe nga

Gjermania. Misioni i tyre këtë radhë ishte: “Të kërkojmë e të shpallim

ndëshkimin e Zotit ndaj Bashkimit Sovjetik, ashtu si bëri dikur Moisiu

dhe populli i tij kundër Egjiptit dhe Faraonit.”

Këta të krishterë ishin të bindur se Bashkimi Sovjetik dhe qeveria e tij po

i kundërviheshin Zotit dhe planit të Tij për rikthimin e Popullit të Izrelit

në Tokën e Premtuar. Për këtë arsye, Bashkimi Sovjetik duhet

të shkatërrohej. Ne e ndjemë se Zoti do ta shkatërrojë këtë superfuqi tha

Johanesi. Ky grup lutjeje qëndroi së pari në Findlandë ku u lutën dhe

argjëruan për tre ditë për t’u përgatitur për betejën që kishin përpara. Aty

studiuam së bashku edhe kapitullin 51 të profetit Jeremia për

ndëshkimet dhe se si shkatërrohet një vend, kur ai i kundërvihet Zotit

dhe Fjalës së Tij.

Në pasditen e 31 dhjetorit, me gjithë të ftohtin e hidhur, ata shpallën

jashtë zyrës së Gorbaçovit në Moskë, fjalët që profeti Samuel i kishte

thënë mbretit Saul:

“Saul ti ke refuzuar t’i bindesh Fjalës së Zotit, edhe Ai të ka

mohuar ty si mbret. Zoti të ka hequr ty dhe pushtetin tënd

mbretëror, që sot.´ (1Samuel 15:26)

Grupi i lutjes kaloi gjithashtu në Sheshin e Kuq duke ecur pranë mureve

të fortesës së Kremlinit, gjatë gjithë kohës duke u lutur ashtu si i

drejtonte Shpirti i Shenjtë. Një pastor nga Findlanda tregoi me gisht yllin

e madh dhe të kuq që ngrihej në një kullë të lartë.

Çfarë kuptimi ka kjo? Pyeti ai nga pjestarët e tjerë të grupit.

Ky është simboli i njeriut dhe i forcës njerëzore – u përgjigj një pjestar

i grupit të lutjes që vinte nga Suedia. Ai ishte specializuar në studimet

rreth kulteve dhe lëvizjes Satanike e quajtur: “Epoka e re.”

Por tek Jeremia 17:5 thuhet: “I mallkuar është ai njeri që beson tek njeriu

dhe që e bën nga mishi krahun e tij dhe zemra e të cilit largohet nga

Zoti!”

Grupi i lutjes vazhdoi të ecë e të lutet dhe pas pak momentesh dikush

tha:

“Ndjej se ai ylli po rrëzohet. Pjestarët e tjerë të grupit aprovuan

duke pohuar me kokë: “Kjo gjë do të ndodhë shumë shpejt” shtoi ai. Atë

mbrëmje grupi i lutjes u mblodh në hotelin e tyre: Shikoni se ç’thuhet në

Bibël tek Zbulesa 8:

“Një yll po bie nga qielli! Është pikërisht ajo gjë, për të cilën ne po

luteshim sot…” thirri i entuziasmuar njëri nga pjestarët e grupit të lutjes.

Në mesnatë, grupi i lutjes shkoi në lumin e Moskës pranë Kremlinit,

dhe duke zbatuar ato që thuhen në Librin e profetit Jeremia, në

kapitullin 51. 59- 64, morën një Bibël, ku nënvizuan ato vargje ku flitet

për ndëshkimin që Zoti u jep atyre që i kundërvihen Krijuesit dhe Fjalës

së Tij. Këtë Bibël e lidhëm fort me një gur të rëndë dhe e hodhëm në

lumë. Bibla e lidhur fort me gurin e rëndë theu akullin e hollë mbi

sipërfaqen e lumit dhe u zhyt në ujërat e tij. Pasi bënë këtë veprim ata

deklaruan: Kështu do të fundoset Bashkimi Sovjetik dhe nuk do të dalë

më kurrë në dritë, si pasojë e ndëshkimit që Unë Zoti do të dërgoj mbi të.

Grupi i lutjes e deklaroi këtë në emër të Zotit.

Këto që po bëjmë ne janë çmenduri për arsyen njerëzore, tha një

nga pjestarët e grupit, pasi ishte kryer gjithçka. Kjo gjë është e pamundur

në llogjikën njerëzore, por ne e dimë që Zoti është me ne dhe se Ai na

drejton në të gjitha këto që po bëjmë.

Katër muaj më vonë ndodhi një ngjarje që tronditi jo vetëm

Bashkimin Sovjetik, për të gjithë botën. Shpërthimi në reaktorin

bërthamor të Çernobilit, në Ukrainë. Si pasojë e këtij shpërthimi u

shpërnda në tokë, në ajër e në ujë po aq ndotje dhe rrezatim radioaktiv sa

kanë krijuar sëbashku të gjitha provat bërthamore, të gjitha shpërthimet

atomike që nga zbulimi i kësaj armë shkatërruese. Udhëheqësit

komunistë u munduan ta fshehin të vërtetën dhe ndërkohë që ata

largonin fëmijët dhe familjet e tyre nga ajo zonë, ata urdhëronin të tjerët

që të dilnin dhe të marshonin për festën e 1 Majit. Ata e dinin se një re

vdekje prurëse radioaktive qëndronte mbi të gjithë zonën. Mijëra njerëz

vuajtën pasojat e këtij qëndrimi kriminal: me dhimbje koke, kollë dhe

duke pështyrë gjak. Gjithë kohës ata u munduan ta fshehin të vërtetën

rreth ngjarjes dhe përmasat katastrofale që solli ajo.

Por reja radioaktive lëvizi dhe shirat radioaktiv goditën Poloninë,

vendet skandinave dhe më tutje. Atëherë e vërteta nuk mund të mbulohej

më.

Vetëm atëherë qeveria komuniste filloi të evakojë banorët. Zona të

tëra rreth Çernobilit u zbrazën krejt por tepër vonë. Shumë nga banorët

e kishin marrë dozën vdekjeprurës të rrezatimit bërthamor. Se sa i

madh ishte numri i viktimave midis banorëve të zonës si edhe midis 600

mijë punëtorëve, të cilët u dërguan menjëherë pas shpërthimit që të

shuanin zjarrin dhe të pastronin pasojat, pa veshjet e duhura mbrojtëse,

kjo nuk dihet ende saktësisht. Kjo ngjarje zbuloi fytyrën e vërtetë të

udhëheqjes komuniste dhe ishte një nga faktorët kryesorë, që bëri që

populli të humbasë besimin tek sistemi komunist. Ky aksident katastrofal

la të ndotur dhe të papërdorueshme një zonë të madhe tokash bujqësore

dhe rezerva të shumta të ujit të pijshëm. Qeveria filloi të ndërtojë puse të

mëdha me qëllim të mos lejonte të ndoteshin urjat nëntokësore por më

kot. Avjonët e shumtë u dërguan që të bënin fluturime të pandërprera në

atë zonë në mënyrë që të shpërndaheshin retë dhe të pakësoheshin rënjet

e shirave radioaktivë. Kievi qyteti i 13-të për nga madhësia në B.S, që

ndodhet vetëm 100 km në jug të Çernobilit, u detyrua të ndërtojë një

ujësjellës të ri. Si pasojë e ndotjes së ujërave të liqeneve në Findlandë u

vunë kufizime ne gjuajtjen dhe konsumimin e peshkut. Rritje të

radioaktivitetit dhe rënia e reshjeve radioaktive u matën deri në bregun

lindor të SHBA.

Në gazetën Nju Jork Tajms në datën 26 korrik 1986 vetëm pak muaj

pas katastrofës të Çernobilit ishte botuar një ngjarje sensacionale që

kishte ndodhur në Moskë: një shkrimtar i njohur rus kishte dalë përpara

një takimi publik me një Bibël në dorë. Me shkathtësi ai e hapi kapakun

e shqyer dhe shfletoi fletët derisa arriti te kapitulli i fundit i Zbulesës.

Dëgjoni, tha ai duke iu drejtuar pjesëmarrësve, kjo që do t’ju lexoj

është diçka e jashtëzakonshme, dëgjoni se ç’flitet tek Zbulesa 8:10-11

“Dhe i treti ëngjëll i ra borisë, dhe ra nga qielli një yll i madh

që digjej si pishtar dhe ra mbi pjesën e tretë të lumenjve dhe

mbi burimet e ujrave…

Dhe emri i yllit është “Pelin” dhe e treat e ujërave u bë pelin

dhe shumë njerëz vdiqën për shkak të këtyre ujërave sepse u

bënë të hidhura.”

Pasi mbaroi leximin e citimit, shkrimtari Rus mori një fjalor dhe tha se

në gjuhën ukrainase fjala çernobil do të thotë pelin dhe për anën

gjuhësore të këtij shpjegimi nuk kishte asnjë pikë dyshimi, pasi bima e

pelinit njihej nga të gjithë. Dhe në fshatërat ruse ajo bimë përdoret edhe

nga mjekësia popullore për kurimin e disa sëmundjeve.

Ky shkrimtar ishte ateist dhe nuk ishte i vetmi që i shpjegon ngjarjet

e Çernobilit, si përmbushje e fjalës profetike që gjendet në Kapitullin e

tetë të Zbulësës. Këto fjalë që kanë kanë pushtuar krejt Bashkimin

Sovjetik, përfundonte artikulli i gazetës.

Vetëm Zoti e di me siguri se çfarë lidhje kanë fjalët profetike, që

janë shkruar tek Zbulesa, kapitulli 8 me ngjarjet e Çermobilit, se ç’lidhje

ka lutja e besimtarëve të krishterë me katastrofat që ndodhën në

Bashkimin Sovjetik. Por dihet me siguri se katastrofa që ndodhi në

Çermobil ishte domethënëse dhe tronditi themelet e Bashkimit Sovjetik.

Disa vite më vonë Gorbaçovi shkruan: “ Katastrofa e Çernobilit na

tronditi shumë.”

Ishte koha kur ai me anën e Gllasnosit (lirisë së fjalës) dhe me anën

e Perestrojkës (ristrukturimit) u mundua të mbante gjallë Bashkimin

Sovjetik, ndërkohë që krizat vazhdonin.

Portat e hekurta që mbanin të izoluar hebrenjtë po lëkundeshin

gjithmonë e më tepër. Në atë kohë m’u kujtuan fjalët, që tha Stivi disa

vite më parë në takimin që ne mbajtëm me besimtarët e krishterë në

qytetin Taul Hall:

“Askush nuk mund të thotë që shkatërrimi i Bashkimit Sovjetik,

këto ngjarje që po ndodhin janë një rastësi historike. Jo, në asnjë

mënyrë!”

KAPITULLI II

Kështu thotë Zoti: “Ja, Unë do të ngre dorën Time mbi

kombet, do të ngre flamurin Tim mbi popujt, atëherë do t’i

sjellin bijtë e tu në krahë dhe vajzat tuaja do t’i sjellin mbi

supe.”

(Isaia 49:22)

Gjatë viteve në vazhdim konferencat e lutjeve në Jeruzalem u

kryen rregullisht dhe unë mora përsipër rolin e diakonit dhe kujdestarit

për rregullimin e gjërave praktike. Papritmas një herë fillova të lutem:

“O Zot! E plotësova kohën time duke shërbyer në tryezë si diakon.” Unë

e dija nga Bibla se një diakon ka edhe punë të tjera shpirtërore. “O Zot,

të lutem të mos më lejosh të mbaroj si Stefani. “

Pak më vonë më ndodhi diçka që nuk do ta harroj kurrë. Unë isha i

ulur në tryezën e një lokali në Jeruzalem për të ngrënë mëngjes.

Përballë meje ishte ulur Bill Styles, një predikues Baptist i cili punonte

edhe në një agjenci udhëtimesh në Izrael. Atë moment, ai më vështroi me

vëmendje dhe më tha: “Para dy muajsh unë pashë një ëndërr të

jashtëzakonshme:Papritmas unë u gjenda në mes të një stacioni të madh

udhëtimesh të mbushur plot e përplot me njerëz: të rinj e pleq të veshur

keq. Këta njerëz qëndronin me kujdes me bagazhet e tyre. Unë e kuptova

se ata ishin hebrenj.

Askush prej tyre nuk dinte se çfarë të bënte. Pastaj erdhi një burrë me

një kostum biznesmeni. Ai kishte flokë të bardhë dhe kishte me vete një

çantë. Ai e dinte se ç’duhej bërë.Në atë kohë më foli Zoti dhe më tha se

duhet të ndihmoja këtë njeri në punën, që po bënte për të sjellë hebrenjtë

e shpërndarë, në Tokën e Premtuar, sidomos ata që ishin në fund të

botës. Sot, sa të pashë, të njoha. Ti je personi që pashë në ëndërr.

Kur dëgjova këto fjalë m’u duk sikur Zoti më tërhoqi veshin dhe më tha:

“Sa herë më duhet ta përsëris. Do të vijë dita që ti do të ndihmosh

popullin Tim të zgjedhur të kthehet nga vendi i Veriut për në Tokën e

Premtuar.”

Për mua pritja nuk është një gjë e lehtë. Prej natyre më pëlqen që sa

të dëgjoj një fjalë, sa të më shfaqet diçka, të filloj të veproj; por kësaj

radhe unë e kisha të qartë se duhet të prisja derisa të vinte koha e caktuar

nga Zoti. Ndërkohë Zoti filloi të më parapërgatiste mua për misionin tim

duke më çliruar dalëngadalë dhe me butësi nga biznesi im, biznesi

dhe ndërmarrja që unë e kisha formuar me të ardhur nga Zvicra në

Angli.

Siç mund të dëshmojë edhe Elsa, në jetën time ishte një periudhë e

tillë, kur unë isha i martuar me punën time. Punoja natë e ditë, me orar e

pa orar, sillja vizitorë nga përtej oqeanit dhe hapja për ta shkolla për të

mësuar gjuhën në Oksford, Kembrixh, Londër, Torquay dhe

Bournemouth. Unë kisha zyra që përfaqësonin punën time në Angli. Më

vonë e zgjerova aktivitetin tim dhe krijova zyra e qendra të biznesit tim

në Zvicër, USA dhe Japoni si dhe përfaqësi dhe filiale të vogla në shumë

vende të tjera. Si pasojë e biznesit tim më ftuan në pallatin e Bakingamit,

nga familja mbretërore, ku m’u dorëzua dekorata mbretërore, që u

jepet biznesmenëve dhe industrialistëve të suksesshëm. Unë kisha në

këtë drejtim një ambicje të fshehtë: të merrja një titull fisnikërie dhe të

mund t’i shtoja emrit tim parashtesën aristokratike “Ser”.

Gjithë këto pikësynime dhe ambicje të mëdha morën fund në një ditë

të lagësht e plot me mjergull të vjeshtës më 1979. Ishte ditë e diel dhe

unë isha i veshur me rrobat më të mira, së bashku me gruan dhe fëmijët,

u nisëm për të shkuar në kishë. Ky ishte një ritual me të cilin isha rritur

dhe unë vetë. Për këtë arsye të traditës e kisha zbatuar rregullisht

gjatë gjithë jetës sime. Në atë kohë në kishën tonë Metodiste të

Uintonit kishte ardhur një pastor i ri, dhe për çudinë tonë ai lejoi të

predikonin disa njerëz të panjohur të veshur me rroba të zakonshme. (

Deri atëherë isha mësuar të shikoja në vendin e predikimit vetëm

persona të veshur me rroba sipas traditës fetare).

Jo vetëm veshja po edhe predikimi i tyre ishte i jashtëzakonshëm,

sipas mendimit tim. Ata treguan se si e kishin njohur dhe e kishin

përjetuar Jezu Krishtin në jetën e tyre personalisht dhe se si Ati i Shenjtë

Qiellor u kishte zbuluar atyre, në jetën dhe praktikën e tyre se Jezu

Krishti ishte me të vërtetë Biri i Vetëm i Atit të Jetës se si ishin bindur ata

që Jezusi ishte ringjallur vërtet nga vdekja.

Një gjë të tillë unë e dëgjoja për herë të parë në jetën time. Unë

pa dyshim e quaja veten time të krishterë meqë prindërit e mi ishin të

tillë dhe më kishin pagëzuar që të vogël. Çdo javë në ditën e diel unë

shkoja në kisha ku dëgjoja të flitej për Jezu Krishtin e të këndohej e

predikohej për faktin se Ai u ringjall nga të vdekurit, por, pasi mbaronin

ritualet dhe ceremonitë as që mendoja më për këto gjëra. Kurrë nuk më

kishte shkuar ndër mend se Jezu Krishti dhe ringjallja e Tij mund të

lidhej me mua personalisht, dhe të mund të influenconte dhe të drejtonte

jetën time të përditshme.

Për herë të parë unë dëgjoja atë ditë të flitej për pendesën sipas

konceptit Biblik. Për herë të parë dëgjova të thuhej se kisha nevojë

të pendohesha e të lutem, të lutem për të ftuar Jezu Krishtin në jetën

time vetjake . Pasi mbaruan predikimin e tyre ata thanë: “Kush dëshiron

ta ftojë Jezu Krishtin si Zot në jetën dhe në zemrën e tij këtë dalë këtu

përpara.”

Heshtja që zakonisht mbretëron në kishën tonë u bë edhe më e

thellë. Një gjë të tillë as nuk kishim parë e as kishim dëgjuar ndonjëherë.

Të dilja para të gjithëve, të gjunjëzohesha aty ku do të më shihnin të

gjithë?

Unë tani nuk isha fëmijë apo djalë i ri, që nuk e ka njohur derën e

kishës më parë. Unë isha 50 vjeç, burrë i martuar dhe me katër fëmijë.

Prej vitesh unë isha aktivist i kësaj kishe, isha përgjegjës për anën

financiare. Megjithatë unë e ndieja se duhet të ngrihesha nga vendi, se

duhet t’i përgjigjesha thirrjes, që më ishte drejtuar nga altari, dhe kështu

veprova: U ngrita dhe eca përgjatë radhëve pa shikuar djathtas dhe

majtas për të marrë opinionin e fytyrave të njohura prej kaq vitesh. Më

në fund arrita, dola m’u në krye. Në vendin ku në ditët e festave

shpërndahej bukë dhe verë si kremtim i darkës së fundit të Jezu Krishtit

para se ta çonin në kryqëzim.

Pikërisht aty, para kryqit të madh prej druri u gjunjëzova. Lotët filluan

të më rridhnin dhe pikonin në dysheme. Kur u ktheva në vendin tim Elsa

ma kapi dorën dhe ma shtrëngoi fort. Ajo ishte aq e ngashëryer sa edhe

unë vetë. Më vonë ajo më tha: Për vite me radhë unë isha lutur për këtë

gjë. Po atë natë shkova në zyrën time, mora Biblën dhe fillova të lexoj

tek Ungjilli sipas Lukës, kapitulli 15 shëmbëlltyrën e djalit plangprishës.

Gjatë leximit më mbeti në mendje një frazë, e cila më ndriçoi: “Duhet të

festojmë e të gëzohemi sepse ky, vëllai yt, ishte i vdekur dhe u

kthye në jetë, kishte humbur dhe u gjend përsëri.”

Kuptova se me ato fjalë po fliste me mua personalisht Ati i Shenjtë i

Jetës. Atë natë e ndieva se sapo kisha filluar dhe sapo isha futur në një

jetë të re. Gëzimin e asaj nate nuk e kisha ndierë kurrë më parë në asnjë

nga sukseset e arritjet, të cilat nuk kishin munguar e as nuk kishin qenë

të pakta.

Në muajt në vazhdim biznesi im,që ishte kaq i suksesshëm për vite me

radhë, filloi të tronditej. Erdhi koha e krizës së naftës. Inflacioni u ngrit

me ritme të shpejta, bankat po kërkonin përqindje më të larta fitimi për

kreditë që jepnin. Si pasojë e krizës dhe e çmimeve të larta njerëzit nuk

po udhëtonin më dhe turizmi pothuajse u paralizua. Për herë të parë e

kuptova se e kisha zgjeruar kompaninë më shumë nga sa duhej. Pas

shumë llogaritje e brerje të ndërgjegjes u detyrova të shkurton personelin

që kisha punësuar nga 220 në 80 vetë. Ishte një proçes më të vërtetë i

dhimbshëm. Unë kalova kohë me secilin nga personat, që ishin të

detyruar të pushoheshin nga puna dhe u luta për ta personalisht.

Megjithatë rënia vazhdonte. Tani, për ditë të tëra qëndroja i ulur në zyrën

time duke llogaritur edhe sa ditë më ndanin nga falimenti i plotë. Po

shkatërroheshin të gjithë planet, përpjekjet dhe ëndrrat e shumë viteve të

mija. Shkatërrimi më vinte nga të gjitha anët dhe unë as mund ta

përballoja më atë. E vetmja gjë që më mbetej në ato ditë ishte të ulesha e

të llogarisja përmasat e tij.

Në këto rrethana e festova ditëlindjen time. Mbusha 51 vjeç. Atë ditë

bëra diçka, që nuk e kisha bërë kurrë më parë: Iu luta Zotit të më jepte

një këshillë. Për këtë gjë kisha mësuar nga një libër që kisha lexuar i

cili titullohej: “Fjalë për drejtimin dhe mbrojtjen e përditshme.” Ky libër

ishte në fakt një ditar në të cilin rekomandoheshin pjesë nga Shkrimi i

Shenjtë për lexim e meditim për çdo ditë. Në vitin 1727 një bashkësi

të krishterësh Moravianë u ndodhën përballë një persekutimi

të jashtëzakonshëm, udhëheqësit e kësaj bashkësie i luteshin Zotit t’u

jepte citime nga Shkrimi i Shenjtë. pastaj ata shkonin dhe i çonin këto

shkrime në shtëpinë e çdo besimtari që të meditonte e të lutej rreth tyre.

Këto citime u quajtën: “Fjala mbrojtëse e ditës.” Kjo traditë u bë traditë

dhe çdo vit, pasardhësit e kësaj bashkësie, drejtuesit e saj mblidhen,

luten dhe pastaj duke hedhur short nxjerrin listën ku shënohet “Fjala

mbrojtëse e ditës” d.m.th: citimi i rekomanduar për meditim dhe lutje

nga Shkrimi i Shenjtë për çdo kryefamiljar e për çdo person. Atë ditë ne

po lexonim nga botimi i 250 i kësaj tradite. Citati i rekomanduar atë

mëngjes ishin fjalët e Jezu Krishtit drejtuar Martës tek Ungjilli i Lukës

10:40-41.

“Martë, Martë. Ti po shqetësohesh dhe po kujdesesh për

shumë gjëra, por vetëm një gjë është e nevojshme.”

“Po o Zot” i thashë, është e vërtetë, jam i shqetësuar për biznesin,

për njerëzit që punojnë me mua, për borxhet.”

Në atë moment e kuptova se të gjitha hallet e mija duhet t’ia lija

Jezu Krishtit. Ai ishte një gjendje t’i zgjidhte ato. “O Zot”, thashë: “Më jep

kohë e mundësi të mësoj, unë dua të eci me besim: unë dua të kem me Ty

një marrëdhënie të ngushtë, por nuk di se si dhe nuk jam në gjendje ta

bëj këtë. Të lutem më ndihmo.”

Megjithëse dukej pak a shumë e qartë se Jezu Krishti po më fliste mua

me të njëjtat fjalë drejtuar Martës, përsëri unë desha të jem i sigurt.

Ndoshta kjo ishte një rastësi, ndoshta unë nuk isha ende i pjekur që të eci

kështu me besim dhe të kem një marrëdhënie të ngushtë me Jezu

Krishtin. Duke menduar këto isha tani duke shfletuar një ditar Amerikan

dhe për habinë time citimi për meditim dhe për lutje ishtë po ai: Fjala e

Jezu Krishtit drejtuar Martës. Ky fakt më bindi plotësisht. Kurrë nuk më

kishte ndodhur të kisha të njëjtin citat të rekomanduar për një datë në të

dy ditaret e lutjes njëkohësisht. Tani isha i bindur se Jezu Krishti më

kishte folur mua në fjalët drejtuar Martës. Unë kuptova se të gjitha hallet

dhe vështirësitë që po kaloja ishin prova. Zoti po provonte besimin dhe

karakterin tim duke më çuar të kaloj përmes vështirësive. Pas një farë

kohe, pasi u qartësova për gjithçka, u luta: Zot, biznesi im të takon Ty.

Bëj çfarë të duash me të. Unë po ta jap Ty biznesin tim.

Derisa isha në gjendje ta zbatoj këtë vendim kaloi një kohë e

caktuar. Është më e lehtë të thuhet madje edhe të merret vendim se sa të

vihet në jetë ky vendim.

Një mëngjes, në kohën kur ne ishim në vështirësi të mëdha financiare, të

rrethuar nga borxhet, që sa vinin dhe shtoheshin, në zyrën time erdhi një

zonjë angleze. Ajo ishte përfaqësuese e biznesit tonë në Turqi dhe duhet

të na paguante një shumë të konsiderueshme parash.

Mua më duhen urgjentisht këto para, i thashë duke përplasur grushtin

në tryezën time të punës.

Zoti Sheller. Unë nuk jam në gjendje t’ju paguaj borxhet tani, tha ajo

e dëshpëruar. Papritur unë e ndieva qartë se duhet ta ndihmoja atë. Në

fund të takimit tonë unë i dhashë asaj 1000 sterlina.

Mos po bëhem qesharak? i thashë gruas time Elsës atë mëngjes. Në

një kohë kur unë nuk jam në gjendje të paguaj borxhet dhe pagat

e nënpunësve që po punojnë për mua, shkoj dhe u jap para atyre, që nuk

më kanë shlyer ende borxhin.

Pas kësaj bisede u lutëm dhe filluam të lexonim Biblën, si zakonisht

në mbrëmje. Tek Ligji i Përtërirë kapitulli 15 vargu 10 lexuam:

“Jepi me bujari (vëllait tënd të varfër) dhe zemra jote të mos

trishtohet, kur jep, sepse pikërisht për këtë Zoti, Perëndia yt,

do të të bekojë në çdo punë tënden dhe në çdo gjë që do të të

zerë dora.”

Atëhere me të lexuar këto fjalë ne filluam të këndojmë dhe t’i japim

lavdi Zotit. Ne e dinim që kishim vepruar si duhet.

Unë kisha ndërtuar në qytetin e Bournemouthit, duke marrë kredi

bankare një bllok katërkatësh ndërtesash të përbërë nga zyra, si dhe një

shkollë, që kishte të gjitha lehtësitë administrative dhe që ishin të

nevojshme. Unë e dija se po të shisja ndonjë nga këto ndërtesa, nga

paratë e marra do të isha në gjendje të shlyeja borxhin e ta shpëtoja

biznesin tim nga falimentimi.

Kur fillova të bëj përpjekje e reklama për të gjetur ndonjë myshteri,

pashë se unë nuk isha i vetmi që dëshiroja të shes zyrat dhe

ndërtesat administrative. Ishte një kohë krize dhe shumë biznese dhe

kompani po mundoheshin të bënin të njëjtën gjë. Por, ne po prisnim

ndihmën e Zotit dhe ajo nuk vonoi, por erdhi shpejt tek

ne. Bournemouthi ka një pozicion kyç. Aty janë përqëndruar shumë

qendra e biznese që merren me trafikun e autobuzëve. Një nga këto

biznese që ishte përqëndruar aty kishte ndërtuar bllokun e zyrave për të

drejtuar biznesin e saj. Një natë, bllokut i ra zjarri dhe zyrat u

shkatërruan. Në këtë situatë atyre iu bë e qartë se po të mos kishin zyra

ata do të mposhteshin nga konkurrenca. Në këto rrethana ata e

blenë menjëherë bllokun tim katërkatësh të zyrave. Kjo më shpëtoi

nga falimenti. Në të njëjtën kohë Zoti më hapi rrugë dhe mundësi të reja

dhe biznesi im filloi të lulëzojë përsëri. Edhe unë nuk e shpjegoj dot se si

dhe pse ndodhi ky ndryshim. Nga një situate pa shpresë e pa rrugëdalje

disa javë më parë biznesi filloi të ecë më mirë se kurdoherë më parë. Kur

bëra bilancin doli se fitimi i këtij viti në krizë ishte më i larti se i çdo viti

tjetër më parë. Unë e dija se ky fitim nuk ishte si pasojë e mençurisë

sime: Zoti vetë e kishte marrë në dorë drejtimin e biznesit tim.

Disa vite më vonë, dikush na njoftoi se donte të blinte shkollat tona

për mësimin e gjuhës dhe Zoti më kujtoi mua faktin se unë ia kisha lënë

Atij në dorë drejtimin e biznesit tim. Ishte e qartë për ne që ishte vullneti

i Zotit të shisnim shkollat, por, para se ta shisja, unë dëshiroja të merrja

mendimin e personelit, që punonte aty. Unë thirra në takim personat që

e drejtonin. Në atë mbledhje unë u thashë atyre planet e mia për shitjen e

shkollave si dhe shumën që më ishte dhënë si ofertë. Ndërkohë ata, si për

çudinë time, më dhanë një ofertë edhe më të mirë, të cilën unë e

pranova menjëherë.

Tani mua më mbeti vetëm agjencia e udhëtimeve. Në atë periudhë

unë fillova të kem shumë humbje sepse, në fakt, burimi kryesor i fitimit

ishin shkollat. Në të njëjtën kohë, personeli arsimor, gjatë kohës kur

nuk zhvillohej mësim punonte në zyrat e agjencisë së udhëtimeve. Ne

u gjendëm në një situatë të tillë nga e cila vetëm Zoti mund të

na shpëtonte. Ishte e qartë se agjencia e udhëtimeve duhej shitur, por si?

Një agjenci udhëtimi që nuk sjell fitim, por vetëm humbje, as që nuk

mund të rekomandohet dot për shitje.

Që të hapnim rrugën për ndërhyrjen e Zotit, unë bashkë me Elsën,

gruan time, organizuam një argjërim si Danieli. Për tre javë u lutëm

vazhdimisht për këtë problem dhe nuk hëngrëm as mish as ëmbëlsira.

Megjithatë asgjë nuk ndodhi. Atëherë ne argjëruam krejtësisht, pa

ngrënë asgjë për disa ditë dhe ja, një mëngjes, postieri më solli një letër

të dërguar me porosi të vulosur me shumë vula ku shkruhej: “Tepër e

rëndësishme”. Ne e hapëm atë pa vonesë. Ajo na drejtohej nga një agjent

tregtar i specializuar për informacion dhe shitje biznesesh. Një firmë e

fuqishme tregtare i kishte kërkuar atij të studionte tregun dhe të gjente

një agjenci udhëtimi, që plotësonte kushtet e caktuara. Këtë ata

do ta blinin menjëherë, pa vonesë, pavarësisht se unë nuk kisha

deklaruar publikisht se doja ta shisja agjencinë time të udhëtimit, ai po

më drejtonte këtë letër, sepse e kishte studiuar gjendjen e tregut. Atij i

dukej se kjo agjenci udhëtimi ishte më e përshtatshme për klientët e tij.

Kur lexova këtë letër nënqesha: “E kush do ta blejë një agjenci

udhëtimi që sjell humbje? “-i thashë Elsës. Pak javë më vonë unë shkova

në Londër që të takohem me drejtorin e përgjithshëm dhe me

përgjegjësin financiar të asaj firme. Ata ishin të veshur me kostumet më

të shtrenjta dhe kompania që ata drejtonin ishte kompani

multimilionere. Takimi ynë i parë nuk na eci mbarë. Mua më dukej se ne

flisnim në gjuhë të ndryshme dhe nuk kishim mundësi të merreshim

vesh. Kur mbaroi takimi unë isha i bindur se kisha ardhur kot deri në

Londër. Për çudinë time, disa ditë më vonë erdhi të më vizitojë në zyrën

time në Bournemouth vetë drejtuesi i kësaj kompanie multimilionere.

Kur u ulëm të bisedonim ai vështroi me vëmendje pllakatën që unë

mbaja në tryezë ku shkruhej: “Jezu Krishti është Zot.”

Pasi e lexoi këtë pllakatë, drejtuesi i kompanisë multimilionere më

tha: “Unë jam katolik. Kam studiuar dy vjet që të bëhem prift, por pas dy

vjet studimi e kuptova se Zoti nuk më kishte dhënë dhuntinë që të bëhem

një i tillë.”

Me këto fjalë filloi biseda jonë. Kjo bëri që midis nesh të krijohej

menjëherë një marrëdhënie e mirëkuptim, që nuk ishin në takimin

e parë. Na bëni një propozim të detajuar duke përfshirë edhe punësimin

e personelit, që punojnë për ju. Unë punova me ngulm dhe, pa kaluar

shumë kohë, u dërgova një propozim të detajuar. Dy ditë më vonë erdhën

tek ne dy specialist të asaj kompanie dhe filluan të studiojnë

dokumentacionin dhe gjithçka që lidhej me agjencinë tonë të

udhëtimeve. Atëherë unë humba shpresën: Me siguri do ta kuptojnë

menjëherë se kjo agjenci udhëtimi sjell vetëm humbje dhe jo fitime,

mendova.

Pa kaluar shumë kohë më telefonoi në zyrë kompania multimilionere

dhe më ftoi të shkoja në zyrën e saj qëndrore. Me të shkuar atje, drejtori i

saj më tha se donte ta blinte agjencinë time të udhëtimeve, pikërisht

sipas kushteve që unë i kisha parashikuar. Kurrë nuk do ta harroj atë

pasdite se si erdhi drejtori financiar dhe më dorëzoi të gjitha dokumentet

e blerjes. Ai qëndronte para meje dhe qeshte pa pushim. Më në fund, ai

më tha: Zoti Sheller. Unë nuk po e kuptoj pse ne po e blejmë këtë agjenci

udhëtimesh. Edhe unë qesha gjatë gjithë rrugës së kthimit për në

Bournemouth, qeshja dhe kisha një ndjenjë çlirimi e qetësimi si rrallë

ndonjëherë më parë. Tani isha i lirë të plotësoja thirrjen që më kishte

drejtuar.

Nuk kaloi shumë kohë dhe mrekullia, për të cilën ne ishim lutur dhe

kishim punuar për vite me radhë ndodhi. Bashkimi Sovjetik hapi kufijtë

dhe hebrenjtë tani mund të largoheshin. Në 13 muajt e parë emigruan në

Izrael 200 000 Izraelitë. Pak kohë më parë se të zhvillohej konferenca e

lutjes, në Jeruzalem, në janar të vitit 1997 u shënua numri rekord i

emigrantëve 35295, të cilët arritën brenda një muaji. Por ndërkohë,

ngjarje të tjera e tërhoqën vëmendjen e opinionit botëror:

“Sadam Husein sapo kishte pushtuar Kuvajtin. Konfortimi midis Irakut

dhe koalicionit të udhëhequr nga USA po bëhej gjithmonë e më i

mundshëm. Diktatori Sadam Husein kish kërcënuar se po ta sulmonin ai

do të digjte gjysmën e Izraelit. Këto kërcënime nuk ishin pa baza sepse

dihej që ai dispononte një numër të madh raketash SKUD, shumë prej

tyre edhe me mbushje kimike.

Dita e parë e fillimit të konferencës sonë të lutjes ishte me të njëjtën kohë

dhe dita kur përfundonte ultimatumi, që i ishte dhënë edhe Sadamit për

t’u tërhequr nga Kuvajti. Të gjitha qeveritë i paralajmëronin qytetarët e

tyre të largoheshin nga ajo zonë. Shumica e linjave të huaja ajrore

i ndërprenë fluturimet e tyre në Izrael, agjencitë i pezulluan programet

dhe udhëtimet e tyre turistike që kishin planifikuar brenda vendit. Por

120 të krishterë të përkushtuar nga 24 vende u paraqitën, në datën e

caktuar në Holyland Hotel (Hoteli Toka e Shenjtë) që të luten për Izraelin

dhe izraelitët, kudo në botë, ashtu si thuhet në Shkrimin e Shenjtë.

Ngjarjet që po ndodhnin bënë që pjesëmarrësit e konferencës së lutjes

kësaj radhe të seleksionoheshin. Shumë veta u trembën dhe nuk erdhën,

por të tjerë, të cilët nuk ishin regjistruar paraprakisht, erdhën në vendet

e lëna bosh. Të gjithë e dinin se të vije në Jeruzalem në atë kohë do

të thoshte të vije jetën në rrezik.Disa kishin ardhur megjithë përpjekjet,

që kishte bërë familja si dhe përfaqësuesit qeveritarë të vendeve të tyre

për t’i ndaluar. Kësaj radhe të gjithë përfaqësuesit e konferencës sonë

ishin të krishterë të vërtetë, njerëz që me të vërtetë e njohin forcën e

lutjes dhe ishin të gatshëm ti përkushtoheshin asaj. Në ditën e parë të

konferencës, në një kohë që kërcënimi po bëhej gjithnjë e më i afërt, ne u

mblodhëm të gjithë bashkë dhe filluam të këndonim himne të qeta të

krishtera; “E madhe është besnikëria jote.” Paqja e Zotit vërshoi me fuqi

të madhe mbi të gjithë pjestarët e konferëncës dhe ne e ndjemë vetë

dorën e Zotit, nën mbrojtjen e Tij. Secili e quajti si privilegj faktin që

ndodhej në ato momente atje në kohën kur Jeruzalemi ishte në

rrezik. Unë dhe Elsa sapo kishim rënë të flinim, atë natë, kur ra zilja e

telefonit. Ora ishte 2:15 e mëngjesit Unë e dija se çfarë kishte ndodhur pa

marrë në dorë receptorin. Lufta tashmë kishte filluar. Menjëherë pas

kësaj telefonate zemra ime u mbush plot keqardhje për irakianët e

pafajshëm, për popullin e thjeshtë që duhet të vuante pasojat

e bombardimeve, ndërkohë që Sadam Huseini ishte i sigurt dhe me të

gjitha komoditetet në bunkerin e tij. Pas telefonatës gjumi m’u largua

krejtësisht. Menjëherë fillova të telefonoj personat të cilëve u kisha

premtuar se do t’i njoftoj në qoftë se lufta do të fillonte. Brenda 15

minutave i gjithë korridori i hotelit u mbush plot me njerëz që bisedonin

me zë të ulët me njëri- tjetrin. Filloi bombardimi kundër Bagdatit. Tek të

gjithë çohej pyetja: Si do të kundërpërgjigjet Iraku?

Përgjigjia e kësaj pyetjeje na erdhi të nesërmen në të njëjtën orë.

Të gjithë u zgjuam menjëherë nga sirenat e alarmit ajror. Satelitët

amerikanë kishin zbuluar se dy raketa “SKUD” irakiane ishin drejtuar

kundër Izraelit. Ato do të godisnin brenda dy minutave. Unë dhe Elsa

kishim rënë të flinim të veshur, me këpucët në këmbë. Ne na duhej vetëm

të rrëmbenim kutitë ku ne kishim maskat tona të kundragazit dhe të

vraponim në vendstrehimin e parapërgatitur: një dhomë që gjendej në

katin e izoluar hermetikisht kundër lëndëve helmuese. Pas nesh u futën

në atë dhomë edhe shumë të tjerë. Me të hyrë në dhomë unë i hoqa syzet

e mia dhe vendosa maskën e kundragazit duke e fiksuar me përpikmëri,

që mbrojtja të ishte e plotë.

Kur gjithçka ishte gati, hodha sytë rreth e rrotull në dhomë. Përreth

nuk pashë më asnjë fytyrë njerëzore, vetëm maska kundragazi të

vendosura me përpikmëri. Sikush u ul në vendin e tij dhe po priste lajmin

në radio, që do të na njoftonte kalimin e rrezikut. Ndërkohë në dhomë

dëgjohej zhurma karakteristike që bën valvola e frymëmarrjes së

kundragazit. Askush nuk mund të fliste e të bisedonte, por jam i sigurt se

të gjithë, ashtu si unë vetë, iu lutën Zotit.

Kështu kaluam pothuaj dy orë deri sa një zë gruaje erdhi nga radioja:

Të gjithë qytetarët e Izraelit mund ti heqin maskat e tyre të kundragazit

dhe të largohen nga dhomat e izoluara. Të gjithëve na pushtoi një gëzim i

madh dhe filluam t’i thurnim lavdi Zotit. Në radio dëgjuam gjithashtu se

raketat SKUD, që sapo kishin goditur nuk kishin qenë me mbushje

kimike apo bakteriologjike. Ato kishin dëmtuar shtëpi banimi në Tel-Aviv

dhe Haifa, por nuk kishte të vdekur dhe as të plagosur rëndë. Në atë kohë

na erdhën shumë mesazhe solidariteti nga besimtarët e krishterë kudo në

botë, të cilët me interesim i ndiqnin këto ngjarje në television.

Alarmet ajrore të natës vazhduan gjatë gjithë javës. Ishte një kohë

e tensionuar. Një natë dëgjova një zhurmë dhe kërceva jashtë

krevatit. Shac, i thirra Elsës, duke përdorur termin që përdornin në

Zvicrën gjermane, për të dashurat. A nuk e dëgjon sirenën e alarmit?

Ajo ngriti kokën nga krevati dhe, për një çast, dëgjoi me vëmendje

pastaj duke ulur kokën në jastëk m’u përgjigj:

Jo nuk dëgjoj gjë. I inatosur hapa dritaren dhe nxora kokën jashtë. Ajo që

mua më ishte dukur si sirena e alarmit ajror ishte vetëm zhurma e një

kamioni që po kalonte pranë.

Më fal, shac, i thashë: U gabova kësaj radhe. Këto incidente na zgjuan

dhe herë të tjera gjatë asaj jave, si dhe të paktën gjashtë alarme ajrore

të vërteta, gjatë të cilave u futëm në dhomat e strehimit.

Gjatë gjithë kohës, megjithë këto incidente, unë isha i sigurt se ne

ishim në vendin e duhur dhe po bënim atë që duhej. Askush nga pjestarët

e grupit të lutjes nuk u tremb. Ne e dinim se Zoti do të na mbronte. Ajo

ishte konfernca më e mirë e lutjes që unë kisha përjetuar deri atëherë.

Situata e vështirë e forcoi unitetin tonë dhe ne ishim si një ushtri e

rregulllt dhe e disiplinuar, që përparon nën urdhërin e nën fuqinë e

Shpirtit të Shenjtë.

Në atë konferëncë lutjeje ne u lutëm për dy tema kryesore: Së pari

që lufta të përdorej si mjet që të hapej rruga e predikimit të Lajmit të

Mirë për Jezu Krishtin në vendet myslimane, dhe së dyti që lufta të

ndihmonte në kthimin e hebrenjve në Tokën e premtuar. Të dyja këto

lutjeje ishin nxjerrë nga vetë premtimet, që jep Zoti në Bibël. Shumë veta

mendojnë se të krishterët kanë si detyrë vetëm të ulen në gjunjë e të

luten, por gjatë gjithë vazhdimit të konferencës unë isha i sigurt se Zoti

dëshironte që ne, përveç lutjes, duhet edhe të hidheshim në veprime

konkrete. Vazhdimisht dëgjoja një zë të brendshëm që përsëriste nga ana

e Zotit: Tani ka ardhur koha që ju t’i ndihmoni bijtë e Mi të kthehen në

shtëpitë e tyre. Që të verifikoja vërtetësinë e këtyre mendimeve duhet të

bisedoja me dike. Për shumë arsye zgjodha që së pari të bisedoja me

Johanes Facius, drejtuesin e anës shpirtërore të konferencës së lutjes.

Unë e njihja mirë atë dhe isha i sigurt se çfarë përgjigjie do të merrja: Kjo

është papjekuri- do të më thoshte ai. Ne rrimë vetë të fshehur në dhomat

e strehimit me maskat e kundragazit. Si mund të bisedojmë tani për

veprimet konkrete për kthimin e hebrenjve në Izrael, sidomos tani që

raketat e Sadam Hyseinit na fluturojnë mbi kokë?

Unë dhe Johanesi ishim pjestarët më praktikë të grupit drejtues

të konferencës, por unë e ndieja megjithatë duhet të thosha atë që

ndjeja. Kështu që shkova tek Johanesi “Unë kam një ndjenjë të

fuqishme” i thashë se tani Zoti do që ne të ndihmojmë hebrenjtë të

kthehen nga vendi i Veriut në Izrael.

Për çudinë time Johanesi tundi kokën me miratim: “Po, po Gustav. Unë

besoj se kjo vjen nga Zoti!” Pas këtij dialogu të shkurtër heshtëm të

habitur. Ndjeva që nuk kishim folur ne por vetë Zoti kishte folur

nëpërmjet gojës sonë.

Të nesërmen, të shtunën, në orën 7.00, pikërisht përpara fillimit të ditës

së Shenjtë të Shabatit. Izraeli u godit përsëri me një breshëri raketash. Po

atë mbrëmje unë dola përpara 120 pjestarëve të konferencës dhe u thashë

të njëjtën gjë si Johanesit. Për çudinë time edhe ata më thanë se besonin

që ky mendim ishte një frymëzim, që vinte nga Zoti vetë. Jo vetëm kaq

por të gjithë pjesëmarrësit e konferencës deshën që atë natë të dhuronin

diçka për të ndihmuar që hebrenjtë të kthehen nga Bashkimi Sovjetik.

Kështu atë natë ne mblodhëm një ofertë. Në fund të takimit unë

së bashku me 2 persona të tjera numëruam paratë e dhuruara. Ai grupi i

vogël gjatë asaj nate kishte dhuruar 30 000 dollarë.

Të gjithë u gëzuan sepse tani e dinim me siguri se mendimet e vizioni

ynë për kthimin e hebrenjve nga Bashkimi Sovjetik nuk ishte një inspirim

i imagjinatës sonë, por ishte frymëzim që na vinte nga vetë Krijuesi i

Jetës. Kjo më mbushi plot, dëshirë e entuziazëm për të kryer sa më shpejt

ato që duheshin bërë.

Sa mirë që në ato ditë nuk e dija se çfarë vështirësish do të më

dilnin përpara për të përmbushur detyrën që më kishte ngarkuar Zoti. Po

ti dija paraprakisht vështirësitë, që do të më dilnin përpara mbase nga

frika do të kisha vrapuar e do të isha fshehur.

KAPITULLI III

“Kush janë këta që fluturojnë si një re si pëllumba në drejtim

të foleve të tyre?”

(Isaia 60:8)

“Nuk ma merr mendja se profeti Isaia të kishte parë ndonjë herë

aeroplanë, bëri shaka Stivi. Prandaj i përshkruan si re me krahë,

që fluturojnë. Këto fjalë po i shkëmbenim në orën 4 e 40 minuta,

në mëngjesin e një të mërkure ndërsa po prisnim pranë pistës së uljes

të aeuroplanëve në aeuroportin Ben Gurion të Izraelit. Kishin kaluar

katër muaj nga ditët e konferencës sonë të lutjes dhe ne, një grup i

vogël pjesëtarësh të saj, po prisnim të vinte avioni. Sapo kishte filluar

të ndriçonte qielli nga lindja, pikërisht në atë kohë u duk në horizont

edhe avioni, i cili u ul në pistën e ndriçuar mirë. Ngjyrat blu dhe të

bardhë, me të cilat ishte lyer, bënin të dallohej së largu, sepse ky avion i

takonte agjencisë ajrore izraelite EL AL. Punëtorët e aeuroportit i afruan

me shpejtësi shkallët e lëvizshme dhe dyert e avionit u hapën. Që aty

filluan të dalin njëri pas tjetrit të 250 olim (olim në gjuhën hebraike ka

kuptimin emigrant të porsaardhur dhe përdoret për ata hebrenj, që

kthehen për tu riatdhesuar në Izrael). Ndërmjet pasagjerëve kishte

fëmijë, që shtrëngonin kukullat dhe lodrat e tyre, kishte pleq, që mezi

zbrisnin shkallët. Disa nga të ardhurit ishin veshur mirë, të tjerët

varfërisht.

Një burrë nga të porsaardhurit, me të zbritur shkallët, u ul në gjunjë

dhe puthi tokën. Turma që ishte mbledhur t’i priste, brohoriste dhe

valëviste flamurë të të Izraelit. Ishte një atmosferë me të vërtetë

entuziaste dhe kremtore. Disa nga të porsaardhurit qeshnin, disa

këndonin, të tjerët qanin dhe spontanisht përqafonin njëri-tjetrin. Ne e

ndjenim veten si apostulli Pjetër në ditën e Rrëshajave, kur iu drejtua

turmës me fjalët: Këta njërëz nuk janë të dehur…kjo është përmbushja e

asaj fjale profetike, që është thënë nëpërmjet profetit Joel. Për ne kjo

ishte një pamje e jashtëzakonshme. Po ndodhte para syve tanë

përmbushja e fjalës profetike të Biblës, po ndodhte pikërisht ajo gjë, për

të cilën ishim lutur për vite me radhë.

Me paratë që na u mblodhën gjatë konferencës së lutjes në Jeruzalem,

ne shkuam tek Jewish Agency (Agjencia Hebreje e Udhëtimeve), e vetmja

agjenci udhëtimi, që në atë kohë organizonte gjithë ALIJAN

(emigrim, riatdhesimin e hebrenjve).

Në këtë fluturim biletat e të riatdhesuarve, 250 vetë, i kishim paguar

ne. Kjo na bënte edhe më shumë pjestarë të këtij gëzimi, që shihnim

rrotull nesh. Në atë kohë ne sapo kishim filluar punën duke sponsorizuar

një fluturim. Nuk kishim asgjë veç një listë pak qindra emra

pjesëmarrësish në konferencën e lutjes, dhe një grup prej 60-80

besimtarësh, që do të mblidheshin në një mbrëmje në Bournemouth. Ne

takoheshim për t’u lutur në korridorin e ndërtesës, ku ndodheshin zyrat e

kompanisë sime. Elsa dhe unë e quajtëm Shtëpia Eben-Ezer sipas

dëshmisë së profetit Samuel, që ka këtë kuptim: “Deri këtu Zoti na ka

ndihmuar.” (Samuel 7:12)

Në atë kohë filluam të shpërndajmë materiale informative, ku

shpjegonim se ç’kishim ndërmend të bënim. E quajtëm veprimtarinë

tonë Operacioni Eksodi dhe krijuam Fondacionin e Urgjencës Ebenezer

për ta mbështetur financiarisht këtë operiacion. Jehona që pati ky

material informativ, përgjigjet që ne morëm na entuziazmuan. Për

habinë time mua më vinin letra nga njerëz, që nuk i njihja. Të gjithë ata

që më shkruanin ishin tepër optimistë dhe ishin të gatshëm të na

ndihmonin me gjithë zemër. Ata ishin të bindur nga studimi që i kishin

bërë vetë Biblës se kishte ardhur koha që hebrenjtë të kthehen në tokën e

tyre. Një familje me tre fëmijë të vegjël shkruante: Ne nuk do të shkojmë

me pushime këtë vit. Është më e rëndësishme që një familje hebrenjsh të

kthehet në Izrael.

Një bujari dhe një përkushtim të tillë nuk e kisha parë kurrë. Kur

ulesha në tryezën time të punës dhe lexoja letrat që më vinin, gjithmonë

më mbusheshin sytë me lot. Çdo ditë merrja letra nga të krishterë, që më

tregonin për dashurinë e tyre ndaj hebrenjve.

Ata shkruanin: I dashur Gustav, të falenderoj që më krijove mundësinë

që edhe unë të mund të paguaj biletën e udhëtimit për një familje

hebrenjsh, që kthehet në Izrael. Këto fjalë më vinin ndërmend: Në qoftë

se unë, personalisht, do t’i dërgoja dikujt para, do të prisja që ai të më

dërgonte letër falenderimi, kurse këtu ndodh e kundërta.

Shumë dhurata na vinin nga njerëzit më të varfër. Tri zonja të verbëra, që

jetonin në veri të Anglisë së bashku kishin vendosur të kursenin dhe

të paguanin biletën e një pasagjeri.

Një zonjë e paralizuar, rreth 60 vjeç, na dërgonte në çdo muaj nga

një letër, ku fuste gjithmonë 2 sterlina. Ajo merrte si pension 49 sterlina

në muaj. Këto letra mua më kujtonin ofertën e gruas së ve, për të cilën

më tregon Jezu Krishti te Ungjilli sipas Lukës, kapitulli 21.

Unë çuditesha si rridhnin ngjarjet: na erdhën dhurata nga të krishterë

prej 30 shtetesh. Një letër na erdhi nga Korea e Jugut. Atë e dërgonin 30

zonja. Ato na shkruanin se nuk kishin para që të dërgonin, por do të

luteshin dhe do të mbanin lidhje të rregullta me ne. Në letrën tjetër ato

kishin bashkangjitur një çek prej 7.500 dollarësh. Ne vendosëm që jo

vetëm të lutemi, por edhe të punojmë jashtë orarit dhe pagesën e orëve

shtesë t’ua dërgojmë juve, na shkruanin ato.

Një familje amerikane kishte hapur një kishë në Meksikë. Nga kjo kishë

u krijuan 20 bashkësi të tjera të krishtera. Ata e bekonin rregullisht

Izraelin dhe Zoti e bekoi punën e tyre. Kur u tregova për kthimin e

hebrenjve, megjithë varfërinë e tyre: ata jetojnë në kasolle të mbuluara

me copa teneqesh të mbledhura në plehrat; edhe ata vendosën të

paguanin biletën e një pasagjeri. Për këta njerëz një dollar është

një pasuri e vërtetë, megjithatë ata i mblodhën paratë për të

paguar biletën. Një gjë tjetër që më preku thellë ishte solidariteti e

bujaria e hebrenjve për njëri-tjetrin. Një ditë pas fluturimit, që

financuam ne, Qeveria e Izraelit organizoi një operacion për shpëtimin e

14.000 hebrenjve nga Etiopia. Sipas lajmeve, po zhvillohej një luftë e

pamëshirshme midis forcave qeveritare dhe rebelëve. Ata ishin në rrezik.

Kështu u organizua operacioni Solomon, gjatë të cilit u kryen 40

fluturime . Avionëve iu hoqën kolltukët. U shënua numri më i madh i

pasagjerëve në një avion. Pesë fëmijë lindën në avjonet gjatë

fluturimeve. Së bashku me Elsën shkuam të vizitojmë hotelin

“Diplomati”, në Jeruzalem, të cilin qeveria urdhëroi dhe e mbushi me

1200 vetë nga të porsaardhurit.

Ata nuk kishin tesha me vete, veç petkave të trupit: burrat ishin të

veshur varfërisht, gratë kishin veshjet tradicionale afrikane.

Kur ky lajm u përhap në Jerusalem, qytetarët mbushën makinat e tyre

me veshje, ushqime, barna dhe u nisën drejt hotelit. Kur i pashë se si po

i mirëprisnin vëllezërit dhe motrat e tyre, mua m’u mbushën sytë me

lot. Pas gjashtë orësh policia bllokoi rrugët që çonin drejt hotelit, pasi

nuk kishte më nevojë për asnjë ndihmë.

Pali në letrën drejtuar kishës së Romës 11:11 thotë se të krishterët

me bujarinë e dhuntitë e tyre duhet t’i shtien hebrenjtë në zili, por shpesh

ishi hebrenjtë që më bënë mua ziliqar.

Që aty Elsa dhe unë shkuam në Budapest për të vizituar kampin transit,

që kishte ngritur Agjencia Izraelite e Udhëtimeve, prej ku olim-ët

ngarkoheshin në fluturimet tona. Bashkimi Sovjetik nuk lejonte

fluturime drejtpërdrejt në Izrael, kështu që të gjithë ata që emigronin

ishin të detyruar që të ndalen diku në qytetet kryesore të Europës

Lindore si Bukureshti, Budapesti, Varshava.

Tri ditë më parë ne kishim një vajzë të vogël, e cila po vdiste nga

kanceri, na tha drejtori i kampit. Asaj i mbeteshin vetëm pak ditë për të

jetuar. Pasi biseduam, vendosëm që të vdesë në atdheun e saj të vërtetë.

Ata gjetën një mjek dhe një infermiere dhe u nisën për në Izrael.

Të nesërmen, herët në mëngjes, shkuam së bashku, me një komision

të Jewish Agency në stacionin kryesor të trenave në Budapest. Duke

udhëtuar me makinë njëri nga pjestarët e komisionit na tregoi me gisht

lumin e Danubit jashtë dritares. Me zë të qetë ai na tha:

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, anëtarët e familjes sime i hodhën këtu në

lumë dhe i mbytën. Në stacionin e trenit ne mësuam se hebrenjtë

grumbulloheshin menjëherë aty në trenat e kafshëve dhe dërgoheshin në

kampin e vdekjes të Aushvicit. Tashti trenat vinin me olim, që ktheheshin

nga Bashkimi Sovjetik në Izrael.

Duke ecur nëpër stacionet e trenit kaluam para një djali të ri, që i

binte violinës. Pranë kishte çantën e shpinës. Shoqëruesi më dha një

shenjë të shpejtë. Kuptova se ai djali i ri ishte anëtar i sigurimit të

Izraelit. I nxitur nga ky zbulim fillova të vështroj me kujdes rreth e

rrotull. Vura re, të paktën gjashtë persona, të cilët qëndronin në pikat

kyçe dhe vëzhgonin me kujdes lëvizjet në stacion. Njëri prej tyre mbante

përpara një gazetë, por në të vërtetë ai nuk lexonte, por vëzhgonte rreth e

rrotull. Atë ditë priteshin të vinin tre trena nga B.S.

Trenat rusë nuk vijnë si trenat në perëndim. Vonesa prej disa orësh

është diçka që ndodh shpesh. Elsa dhe unë u prekëm thellë nga

përkushtimi si dhe nga puna e pakursyer e ekipit të shërbimit sekret të

Izraelit.

Ne shkuam dhe sponsorizuam në Jewish Agency për dy avionë,

që fluturonin nga Budapesti në Izrael dhe sillnin 720 olim (emigrantë).

Në kohën, kur unë po punoja për të mbledhur paratë për një udhëtim

të tretë, në muajin maj, fillova të marr letra nga besimtarë të ndryshëm.

Ata më kujtonin faktin se vizioni i profetit Isaia, që jepet në kapitullin

60:8

“Kush janë këta që fluturojnë si një re dhe si pëllumba në

drejtim të foleve të tyre.”

“…me anijet e Tarshishit, në radhë të parë, për të sjellë nga

larg bijtë e tu, me argjendin e tyre dhe me arin e tyre, për

emrin e Zotit, Perëndisë tënd të Shenjtit të Izraelit, që do të të

ketë bërë të bukur.” (Isaia 60:9)

Në të gjitha këto letra të besimtarëve shtrohej në mënyra të ndryshme

e njëjta pyetje:

Gustav, kur do të sigurosh një anije? Kjo ishte një pyetje, të cilën nuk

desha ta dëgjoj. Unë nuk dija asgjë rreth lundrimit të anijeve. Por thashë:

“O Zot, në qoftë se ky është vullneti Yt, të lutem më thuaj!”

Në fillimin e qershorit të vitit 1991, në zyrën time, ndërsa po bisedoja

me një nga partnerët e mi të lutjes, unë iu kundërvura atij me arsyet e

mia:

Dëgjo, i thashë, ky mision është i pamundshëm. Na duhen leje të

veçanta nga izraelitët, nga sovjetikët pastaj nga kamp tranziti, ku të flejnë

dhe të ushqehen qindra vetë, kur mezi gjendet ushqim për një familje. Na

duhet të sigurojmë mbrojtjen e njerëzve, na duhet një anije e madhe

pasagjerësh dhe do të na duhen shumë, shumë para. Por, thashë, duke

marrë shokun tim për të parë një pjatë dekorative që varej prej vjetësh në

murin tim të zyrës, unë i shërbej të madhit Zot. Shiko, këtu shkruhet një

citat nga Ungjilli: “Për Zotin gjithçka është e mundur.” (Marku 10-

27)

Duke folur kështu iu afrova edhe më shumë pjatës dekorative. E mora

në dorë. Befas pashë diçka që nuk e pata vënë re më parë. Mbi pjatë

ishte vizatuar një anije, pikërisht mbi vendin ku ishte shkruar citati. U

çudita si nuk e kisha vënë re më parë. M’u duk sikur vetë Zoti vuri dorën

mbi kokën time e tha:”Për Mua është e mundur të siguroj një anije!” Pa

folur më asnjë fjalë u ula në vendin tim. Sytë m’u mbushën me lot.

Dyshimet e mia u zhdukën. Pa humbur kohë u nisa për në Jerusalem, i

mbushur me gëzim. Nga përvoja ime kisha nxënë: Kur të thotë Zoti

diçka, nisu. Po ndenje pa vepruar sulmohesh nga dyshimet. Zoti do që ne

ti besojmë Atij edhe për gjërat, që mendjes tonë i duken si

çmenduri. Rrugët e Tij janë më të larta se tonat. Shkova vetëm te

ndërtesa e madhe ndërtuar me mure guri, ku ishte qendra e Jewish

Agency. Isha plot shpresë se ata do të bashkëpunonin në këtë

ndërmarrje, ndofta do të drejtonin disa prej personave të tyre në anijen

tonë…

Kështu mendoja duke ngjitur shkallët. Mbërrita në katin e dytë

të ndërtesës, kalova vështrimin tim te fotografitë e personaliteteve të

shquar Sionistë të shekullit tonë, që ishin vendosur përgjatë murit. Më

në fund kapërceva pragun e zyrës, ku më prisnin dy nga nënpunësit e

agjencisë. Në fillim i falenderova për bashkëpunimin që kishim pasur me

fluturimet. Tani ka ardhur koha të bëjmë një hap përpara, u thashë duke

marrë në dorë Biblën time.

“Kjo është Bibla juaj, u thashë, “fjala e Zotit të gjallë. Dhe profeti Isaia

thotë se njerëzit tuaj do të kthehen me anë të ajrit, me anë të anijeve. Ne

kemi dëshirë të bashkëpunojmë me ju për të hapur një linjë detare nga

B.S në Izrael.” Që të dy nënpunësit u panë me njëri tjetrin dhe

qeshën. Megjithatë u treguan të sjellshëm me mua. Ne kishim paguar

shpenzimet e disa udhëtimeve dhe besonin se do ta bëjmë këtë gjë edhe

në të ardhmen, por linjë detare dhe anije, kjo shkonte shumë larg. Që

të frenonim entuziasmin tim ata thanë: “Edhe të tjerë janë përpjekur, por

nuk kanë pasur sukses. Kurrë nuk ka pasur një lidhje të drejtë

komunikimi me Bashkimin Sovjetik që nga dita e krijimit të shtetit të

Izraelit, as linjë ajrore dhe as detare.”

Ne i dhamë dorën njëri tjetrit dhe unë përshkrova përsëri korridorin

e gjatë, zbrita shkallët dhe dola jashtë në diellin e nxehtë veror.

“Ata mendojnë se kjo është një ide e çmendur, që do të më largohet

me kalimin e kohës”, thashë me vete. Kur takova Elsën i thashë se si

rrodhën bisedimet:

’’Ata i pranojnë me gëzim ndihmat tona financiare, por ata nuk duan që

ne të bëhemi partnerë dhe bashkëpunëtorë.” “Ata janë aq të fuqishëm

sa kanë besim në vetvete”, tha ajo,” dhe iu duket diçka naive, kur dikush

si ne, pa përvojë dhe mbështetje, vjen nga jashtë dhe kërkon t’u mësojë si

e qysh t’i sjellin hebrenjtë në Izrael.” Kudo ku shkova nuk u pranova. Nuk

gjeta asnjeri që të ishte i gatshëm të më ndihmonte. Dyert m’u përplasën

para fytyre, njëra pas tjetrës. Madje edhe të krishterët që ishin në

Jerusalem, nuk e miratuan fillimisht planin tim. I ndeshur me këtë

mospranim të gjithanshëm edhe unë fillova të lëkundem. Për tri ditë

rresht u mbylla në apartamentin tim në Jerusalem për t’u lutur, argjëruar

dhe për të pritur që Zoti të më tregojë shtegun e daljes.

Isha vërtet një mjeran. Si një grua shtatëzanë, së cilës i kanë

filluar dhembjet e lindjes e megjithatë nuk lind dot! Ideja e një anijeje më

kishte mbushur të gjithin.E dinja se kishte ardhur koha, e dija se ish

diçka urgjente, isha i sigurt se kjo ide vinte nga Zoti vetë; por, nga ana

tjetër, nuk shihja asnjë mundësi për ta vënë në jetë.

Fillova të argjëroj, të argjëroj dhe të rri i vetmuar në një kthinë përpara

Zotit. Ishte një kohë kur zjarri i stërhollë i Shpirtit të Shenjtë po punonte

brenda jetës sime.Megjithse e ndjenja këtë gjë sulmet ishin të shumta

dhe rrallëherë e kisha ndjerë veten aq të papërshtatshëm të përmbush

detyrën që kisha marrë përsipër. Më shumë se çdo here tjetër kuptova së

profetin Jona, me të marrë urdhrin e Zotit, vrapoi të largohet në tjetër

drejtim. Isha i shtrirë me fytyrë përdhe, kur erdhi Ted Uokeri, një vëlla i

krishterë me zemër të pastër, që më ka dhënë guxim gjithmonë.

“Unë nuk di se nga t’ia mbaj”, i thashë. “I kam takuar të gjithë ata njerëz

që mendoja se do të më ndihmonin, por të gjithë mu kundërvunë”.

Së bashku u lutëm duke thirrur Zotin në ndihmë. Ishte një lutje

dëshpërimi, një kohë kur të gjitha idetë e mia ishin në rrezik të vdisnin.

Të gjitha dyert më ishin mbyllur. Më dukej sikur beteja ishte e humbur.

“O Zot, u luta,” kjo, në fund të fundit është puna jote, dhe jo puna ime.”

Pikërisht në atë çast, kur arritëm të kuptojmë këtë gjë, atëherë Zoti

na mori për dore dhe na tha: “Tani, biri im, unë do të të tregoj rrugën

Time.” Dhe këtë gjë Zoti e bën në mënyrë të tillë që ne ta kuptojmë se

është fuqia e Shpirtit të Shenjtë dhe jo e mishit që na garanton

suksesin. Ra zilja e telefonit në apartament. Më flisnin nga Jewish

Agency. Zëri ishte i ngrohtë, toni mirëdashës: “A mund të takoheni pas

dy ditësh me një burrë të quajtur David, në hotelin “Hilton” të Zyrihut?”

Asnjë të dhënë tjetër nuk mora rreth këtij personi, madje as mbiemrin

e tij. Nënpunësi i Jewish Agency më fliste në mënyrë kaq të fshehtë

duke evituar dhënien e çfarëdo informacioni rreth këtij njeriu, saqë të

krijohej përshtypja se do të takohesha me një Mossad (pjestar i shërbimit

sekret të Izraelit). E ndieja se nuk ishte koha të bëj pyetje ishte koha të

veproj. Fluturova për në Zyrih dhe menjëherë shkova në sallën e hotelit

para orarit të takimit. Atje kishte edhe njerëz të tjerë, por vëmendjen

time ma tërhoqi një person, që rrinte i ulur në një qoshe, në skajin e

sallës. Me ta parë m’u duk se ai ishte Davidi, të cilin doja ta takoj. Gjatë

bisedës mësova se ai ishte një biznesmen izraelit, që kërkonte një anije

për të hapur një biznes import-eksporti me Bashkimin Sovjetik.

Kuvenduam si e qysh mund të bashkëpunonim me njëri tjetrin.

Kuvendi ynë zgjati aq shumë saqë ai nuk mundi të shkojë në Gjenevë nga

vonesa. Rastësisht në hotel takuam një biznesmen tjetër izraelit, i cili e

mori Davidin me avionin e vet personal për në Gjenevë. Të nesërmen ai

duhej të kthehej përsëri në Zyrih prej ku do të shkonte në Tel Aviv. Unë

udhëtoja me të njëjtin avion dhe papritur pashë që Davidi ishte ulur para

meje. “Nuk ma merr mendja se të gjitha këto gjëra janë rastësi!”thirri ai i

entuziasmuar. Aty ne përfunduam bisedën tonë. Davidi përfaqësonte një

korporate të fuqishme biznesmenësh dhe me të arritur në Izrael,

papritur, dyert filluan të hapen para meje, në të gjitha nivelet. Menjëherë

fillova të bisedoj me kompani të ndryshme lundrimi si dhe me autoritetet

e portit detar. Mbështetje e fuqishme na erdhi nga Knesset (Parlamenti i

Izraelit). Mihael Klajner, drejtuesi i komitetit për emigracionin

më tha: “Unë do të jem mburoja jote edhe unë vetë kam ardhur me

anije në Izrael, më 1951”. Ai gjithashtu na shkroi: “Jam tepër i prekur nga

bujaria e të krishterëve të gjithë botës.”

Po ai na krijoi mundësinë të lidhemi me zyrën, që rregullonte

marrëdhëniet midis Bashkimit Sovjetik dhe Izraelit. Kjo zyrë

varej drejtpërdrejt nga kryeministri dhe kishte informacion të gjerë

mbasi kishte lidhje të ngushta me hebrenjtë, që jetonin në Bashkimin

Sovjetik para se këto marrëdhënie të vendoseshin zyrtarisht. “Vizioni ynë

është që të sjellim 25000 hebrenj në atdheun e tyre,” shpalla zyrtarisht

me guxim, kudo që pata takim zyrtar me përfaqësuesit zyrtarë të

Qeverisë Izraelite. Llogaria se kjo do të kërkonte një buxhet prej 10 deri

në 12 milion dollarësh. Gjithë ari dhe argjendi i takon Atit Qiellor dhe Ai,

me siguri, do të na japë mjetet financiare që ne na duhen. Në këtë drejtim

besimi im sa vinte dhe forcohej.

Që në fillim ne zgjodhëm portin e Odesës, pasi ky port kishte pozitën

më të përshtatshme gjeografike. Që aty mund të lundrohej

drejtpërdrejt nëpër ujërat ndërkombëtare, pa kaluar nëpër pengesat e

ujërave territoriale të shteteve të ndryshme. Në vizionin e tij Stivi kishte

parë hebrenj që përshkronin Europën dhe të hipnin në anijë për në

Hollandë. Disa të krishterë madje kishin bërë përgatitje për këtë drejtim

udhëtimi. Unë u luta dhe bisedova me Stivin për këtë problem. Që të dy u

pajtuam me mendimin se kjo rrugë do të përdorej në një kohë të

mëvonshme të Eksodit të dytë por unë, si në organizimin e lundrimeve

ndiqja udhëzimet, që Zoti më jepte mua personalisht.

Pak më vonë shkova në portin grek të Pireut, pasi në këtë port ka shumë

anije, që lundrojnë në Mesdheun Lindor dhe dhe u mundova aty të gjej

ndonjë anije. Ishte kjo një kohë kur veptimtaria praktike drejtohej nga

Zoti. Shpesh, në vend që të haja darkë, argjëroja dhe i lutesha Zotit të na

tregonte konkretisht se çfarë të bëj. Pothuaj përfunduam një marrëveshje

me një anije greke, që sapo ishte mermetuar e përtërirë. Kjo anije u

përshtatej deri diku qëllimeve tona, vetëm se kabinat e udhëtarëve, ishin

të vogla dhe nuk kishin wc. WC kishte vetëm në korridor.

“E ndiej se anija për të cilën po kontraktojmë nuk është ashtu siç duhet”,

u thashë në një mesazh atyre, që na mbështesnin financiarisht! Por

i ndodhur para një situate urgjente vazhdova të ec përpara për të

përfunduar marrëveshjen. Papritur pronarët e anijes më dërguan një

teleks në Angli, ku më njoftonin se nuk dëshironin të lidhnin kontratë me

ne. Kështu u ktheva përsëri në pikën e fillimit, megjithatë në një farë

mënyre isha i qetë. E ndieja se ishte Zoti vetë, që e kishte penguar

nënshkrimin e kësaj kontrate, sepse donte një anije më të mirë.

Ndërkohë unë po stërvitesha se si të dëgjoja fjalën e Tij. U ktheva përsëri

në portin e Pireut, ku vizitova njërën pas tjetrës shumë anije. Veçanërisht

të gjallë kam në kujtesën time vizitën e parë në anijen “Qielli i

Mesdheut”. Ishte një anije shumë e madhe, por megjithatë për t’u ngjitur

aty kishte vetëm një shkallë litari që varej anash saj. Më kujtohet si sot

ngjitja ime e parë në të, më kujtohet qartë se si mbahesha fort duke i

ngjitur me kujdes shkallët, ndërkohë që shikoja ujërat, që valviteshin 10

metra poshtë meje. Dhe ja, më në fund kapërceva parmakun dhe vendosa

këmbën mbi kuvertën e saj. Kjo anije ua kalonte të gjitha atyre, që pata

vizituar deri atëherë. Ishte një anije shumë e bukur me një kapacitet prej

900 pasagjerësh dhe me një personel prej 120 marinarësh.

Kjo ishte anija më e madhe, më e gjerë, por edhe më e shtrenjtë, që isha

munduar të marr me qira. Reks Uorthi, kryeinxhinieri i Operacionit

Mobilizimi që më shoqëronte në këtë vizitë, thirri i ngashëryer:

“Ja, kjo është anija e duhur!” Por unë thashë: “O Zot, unë bindem vetëm

kur të më thuash Ti se kjo është anija, që ke caktuar për ne.” Nuk është e

vërtetë që nuk i pranoj këshillat e njerzve, jam mirënjohës për to. Por për

çështje kritike kam nevojë ta dëgjoj Zotin vetë. Të them të vërtetën u

trondita dhe u habita nga madhësia e asaj anijeje i kërkova Zotit një

shenjë. Dhe po asaj dite duke u kthyer nga zyra e lundrimit, Ai më kujtoi

se version i Living Bible më ndihmonte me Isaian 60:9:

“Kam rezervuar anije nga shumë vende, anijet më të mira, që

të sjellin bijtë e Izraelit përsëri në shtëpitë e tyre nga vendi i

largët, t’i sjellin bashkë me pasuritë e tyre.”

Më tërhoqi vëmendjen shprehja “anijet më të mira”. U qetësova.

Pa humbur kohë arritëm në një marrëveshje gojore që ta merrnim me

qira këtë anije për tre lundrimet e para. Që aty u nisa për në Jerusalem

për të nënshkruar marrëveshjet e duhura, që anija jonë të futej në

portet izraelite. Izraelitët janë shumë burokratë.Mu desh të shkoj nga një

mbledhje në tjetrën. Disa prej tyre zgjasnin gjashtë deri në tetë

orë. Avokatët ishin ekspertë në zbulimin e gjërave, që mund të

shkaktonin probleme. Ata nga një problem nxirrnin gjashtë të tjerë. Si

gjithmonë, edhe në këtë gjendje të krijuar Stivi gjente një shaka të

goditur: “Në Eksodin e parë Zoti bëri që e ndau Detin e Kuq, në këtë të

dytin, me sa duket, mrekullia më e madhe do të jetë çarja e mykut të

burokracisë.”

Më në fund, në mbarim të nëntorit, përfunduam një marrëveshje.

Isha tmerrësisht i lodhur. Kishte qenë një betejë aq e ashpër. Kushtet

e marrëveshjes nuk ishin aq të mira sa do të dëshiroja, por besoja se Zoti

do të na ndihmonte. E lamë që në fund të javës të përfundonim

kontratën. Por, kur u takuam, tre nga katër anëtarët e komisionit kishin

ndryshuar mendim:

“Gustav, ne duhet të shtyjmë për më vonë këtë ndërmarrje,” më tha njëri

nga ata.” Ne dëshirojmë që të shtysh për disa muaj projektin tënd.” Por

unë, në shpirtin tim kisha dyshime për pritjen. Duhet të ecim

përpara. Kërkova 48 orë kohë. Dëshiroja të pyes Zotin. Bëra një gjysmë

dyzine telefonata bashkëpunëtorëve më të ngushtë, atyre që ditë e natë

ishin me ne, me mendimet e lutjet e tyre. Pasi u shpjegova gjendjen u

thashë: “Të nisim lundrimin apo ta shtyjmë për më vonë?”

Unë u telefonova shumë vetave, por asnjëri nuk më telefonoi të më

jepte një përgjigje. Në orën 10 të mbrëmjes Tedi erdhi të më jepte

kurajë. Sapo filluam të bisedojmë ra telefoni. Brenda një ore më

telefonuan të gjashtë personat, të cilëve u kisha folur anekënd botës. Ata

më thanë: “Gustav, tashmë është koha për veprim. Haleluja!”

Kur mbaroi afati i 48 orëve kërkova me këmbëngulje që konkrata

të përfundonte sa më parë. Anëtarët e komisionit pa qejf, por edha pa

shumë kundërshtime, pranuan. Që aty, menjëherë, u nisa për në portin e

Pireut. Por, me të arritur atje, më telefonoi avokati ynë nga Jerusalemi:

“Gustav, ti nuk mund të nënshkruash konkratën, më tha ai me ton

autoritar.” Ende nuk janë pjekur kushtet. Autoritetet e portit nuk mund

të na kryejnë shërbimet e nevojshme. Gjithçka duhet shtyrë për një

periudhë të pacaktuar.”

Nuk më mbetej gjë tjetër veç veçse të merrja valixhen dhe të kthehesha

në Angli. Isha i zhgënjyer. Sapo kisha shkuar në zyrën time në

Bournemouth, më telefonoi një nga ndihmësat tanë në Odesa: “Gustav,

ne kemi regjistruar 500 vetë për lundrim. Disa prej tyre kanë ardhur dhe

presin këtu, në Odesa. Ata kanë shitur shtëpitë e tyre, kanë lënë punën…

Ne duhet të lundrojmë sa më shpejt!” çfarë dileme!

Sapo iu luta Zotit që të më drejtonte, më erdhi një bindje e brendshme,

që më thoshte fare qartë: “Po, ec përpara pa vonesë, tani! Fillimisht u

ktheva në Jerusalem. Për çudinë time pashë që shumica e komisionit

përfaqësues nga autoritetet e portit ishin të gatshëm të bashkëpunonin

me ne. Bëmë një kontratë të re, që e nënshkruan të dyja palët. Tani ka

ardhur koha të përfundonim konkratën me pronarin e anijes “Qielli i

Mesdheut”, i telefonova Stivit, i cili ndodhej në Seatle, në USA atë kohë

dhe i thashë: “Stiv, kjo barrë është tepër e rëndë. Kam nevojë për

ndihmën tënde”. E ndjeva veten të lumtur, kur ai pranoi të vijë me mua

në portin e Pireut për të nënshkruar kontratën. Përsëri shkuam në zyrën

e pronarit të anijes. Ajo zyrë, megjithë madhësinë e saj

të jashtëzakonshme ishte elegante, e zbukuruar me shije. Pikturat

ishin vendosur artistikisht mbi mure, secila në vendin e përshtatshëm.

Në to shikoje vetëm anije, anije të të gjitha llojeve e madhësive, që çanin

valët e detit. Me t’u futur brenda, kuptoje menjëherë se gjendeshe në

zyrën e një pronari të pasur anijesh. Unë dhe Stivi u ulëm në tryezë dhe

po diskutonim për hollësitë e kontratës duke ngrënë drekën. Në anën

tjetër të tryezës ishin ulur pronari i anijes dhe menaxheri i kompanisë së

tij. Atmosfera u tensionua papritur. Menaxheri i kompanisë thirri me zë

të lartë: “Unë nuk bëj më asgjë!”, dhe u ngrit nga tryeza dhe doli jashtë.

Në ato grima dukej se gjithçka do të shembej. Ndodhi gjëja më e keqe, që

mund të merrnim me mend. Para meje qëndronte një kontratë, ku na

kërkohej të nënshkruanim se pranonim të paguanim disa qindra mijë

dollarë, të cilat nuk i kishim në Fondin e Urgjencës Ebenezer. Në qoftë se

paratë nuk vinin në afatin e caktuar sipas kontratës, gjithë pasuria ime e

tundshme dhe e patundshme duhej të vihej në dispozicion për pagimin e

borxhit. Më kujtohen fare qartë ato çaste, kur rrija i heshtur para

kontratës. Shifrat e gërmat zmadhoheshin e zmadhoheshin para syve të

mi. Besimi im po lëkundej! Me mendjen time po lutesha: “O Zot, çfarë të

bëj?” Isha me të vërtetë i hutuar.

Në atë kohë Stivi filloi të qajë pranë meje. Më vonë ai e tregoi

arsyen: “Unë atëherë e ndieja veten të dëshpëruar dhe mendoja: “O Zot, a

i erdhi fundi gjithçkaje? Si të ngrihemi dhe të largohemi të turpëruar nga

kjo tryezë?” Ai nuk thoshte asnjë fjalë, por qante, vetëm qante. Ndërkohë

unë ndjeva një paqe, që erdhi e më mbuloi. E dija se ç’duhet të bëja: “Do

të nënshkruaj”, thashë i vendosur. Dhe ndërsa po nënshkruaja Stivi

kërceu e thirri me të madhe: “Haleluja! Haleluja!

“Ç’ndodhi tani?” e pyeta.

“Gustav, a nuk i shikoj engjëjt? Kjo kthinë është plot me ëngjëj. A nuk

i shikon si duartrokasin të gëzuar se ne nënshkruam këtë marrëveshje?

Ajo do të shënohet në analet qiellore!”, tha ai.

Ëngjëjt unë nuk i pashë, por ndjeja një paqe të jashtëzakonshme, që

më çliroi nga të gjitha ankthet dhe zhgënjimet e atyre ditëve. Gëzimi

qiellor më kishte pushtuar kryekëput. Pasi nënshkrova vendosa dorën

mbi kontratën dhe thashë: “Tani do të lutemi që Zoti ta mbrojë, ta

drejtojë dhe ta bekojë këtë anije lundrimi.”

Pronari i kompanisë së lundrimit, një burrë trupmadh me tipare

aristokratike shikonte gjithçka. Jam i sigurtë që nuk kishte parë kurrë

më parë një gjë të tillë. Ai mori penën e tij dhe bëri shenjën e kryqit

mbi kapakun e kontratës. Kështu lindi Operacioni Eksodi.

KAPITULLI IV

“A nuk je Ti, Ai që ke tharë detin, ujërat e humnerës së madhe,

që i ke bërë rrugë thellësitë e humnerës së madhe, që i keni

bërë

thellësitë e detit, me qëllim që të kalonin të çliruarit?

Kështu të shpenguarit nga Zoti do të kthehen, do të vijnë në

Sion me klithma gëzimi dhe një hare e përjetshme do të

kurorëzojë kokën e tyre; do të marrin gëzim dhe hare, dhe

dhembja e rënkimi do të zhduken.”

Isaia 51:10-11

Na mbeteshin vetëm dy javë kohë nga dita e nënshkrimit të kontratës

deri tek lundrimi i parë i anijes “Qielli i Mesdheut” nga Odesa në Izrael.

Por, në vend të shpejtonim bashkë me Elsën për të koordinuar përgatitjet

e fundit për në Odesë, ne u takuam me grupin e përkushtuar të lutjes, që

sa vinte e shtohej. Ne e dinim që tani do të shkonim në frontin e parë të

luftës dhe donim që të sqaronim personat që ishin përkushtuar të luten

për Operacionin Eksodi dhe për ne. Ne donim që t’u bënim atyre qartë

qëllimin shpirtëror të misionit tonë. Ne do të hapnim rrugën e parë të

shenjtë nga Bashkimi Sovjetik në Izrael.

Zoti na e kishte bërë të qartë, vitë më parë, se lutja do të na hapte

rrugën e fitores në përpjekjet tona për të kthyer hebrenjtë në Izrael. Për

të na mësuar këtë sekret Zoti kishte dërguar tek ne një mësues të shquar.

Një ditë më erdhi një letër nga Kolegji i Biblës së Uellsit ku më ftonin

të referoja për kthimin e hebrenjve në Izrael. Nuk kisha asnjë dëshirë

të shkoja. E ndieja veten të paaftë të shkoja të shkoja e të referoja

përpara studentëve dhe profesorëve të këtij Kolegji të Biblës. Ky kolegj

ishte themeluar 50 vjet më parë nga Rees Howells, i cili në atë kohë ishte

një minator i thjeshtë, që punonte në minierat e qymyrgurit. Pasi njohu

Jezu Krishtin si shpëtimtar Rees iu përkushtua bindjes në fjalën e Zotit

nën drejtimin e Shpirtit të Shenjtë. Lutjet e Rees Howells bënë që gjithë

kisha e asaj kohe të ripërtërihet dhe veprojë në Frymën e Shenjtë. Unë

kërkova një pretekst që ti shmangem kësaj vizite.

“Të lutem u thuaj që në datën, që ata më kanë caktuar nuk mund

të shkoj,” i thashë sekretares sime Beverlit.

Pa vonuar më erdhi një letër e dytë ku më sugjerohej një datë tjetër për të

referuar. Tani nuk dija si të veproja. Po ndërsa po merrja pjesë

në aktivitetet e quajtura “Dita e Izraelit” të organizuara nga organizata

e Krishterë “Të lutemi për Izraelin”, themeluesi i kësaj organizate Kern

Burnet tha: “Kur do të shkosh në shkollën e Biblës në Uells?”

Vizita në atë shkollë u bë një nga bekimet më të mëdha në jetën

time. Salla e vogël e mbledhjeve të kolegjit ishte mbushur plot e përplot

atë mbrëmje. Kur mbarova së referuari m’u afrua Samuel Howells i biri

i Rees Howells. Ai më tha “Ne kemi shumë vitë që lutemi për kthimin e

hebrenjve në tokën e premtuar.”

Dhoma e të ftuarve të asaj nate gjendej përballë apartamentit të

doktor Kingsley Priddy, drejtorit të gjimnazit, që ishte së bashku me

shkollën e Biblës. Ai ishte mjek me profesion. Në vitet e rinisë së tij ishte

përgatitur që t’i shërbente Zotit në Afrikë, por

kur po bëhej gati të shkonte, Ai e thirri të ndihmojë Rees Houellsin

në shkollën e Biblës. Ishte një burrë që të imponohej, një xhentelmen

anglez, por me një fytyrë të butë dhe sy kaltëroshë të kthjellët, depërtues

në shikim. Gjatë bisedës ai më tha se kishte një mbesë në jug të bregdetit

të Anglisë, pranë shtëpisë sonë. “Do të jemi shumë të gëzuar sikur ju

vini dhe ta kaloni një natë në shtëpinë tonë, sa herë që vizitoni mbesën

tuaj”, e ftova me mirësjellje. Vizitat e tij nuk vonuan e u bënë të shpeshta.

Ne u bëmë si një familje. Ai kishte shumë të na tregonte e të na mësonte

nga jeta e tij si dhe nga koha kur bashkëpunonte me Rees Houells, i cili

sakrifikonte paratë e tij, argjëronte, vinte në rrezik namin e tij – madje

vinte në rrezik edhe jetën e tij për t’u lutur me sukses për të tjerët. Doktor

Kingsli ishte pranë Resit në kohën e Luftës Botërore. Gjatë kësaj kohe

besimtarët e shkollës Biblike të Uellsit shihnin se si Shpirti i Shenjtë

drejtonte zhvillimin e ngjarjeve në fushën e luftës me anën e lutjeve të

tyre.

Doktor Kingsley na ndihmoi të kuptojmë parimet dhe rolin e lutjes. Ai

na bëri të shohim qartë se roli ynë tani, gjatë kohës së rikthimit

të izraelitëve në Tokën e Premtuar sot, është si roli i Danielit 2500 vjet

më parë. (Lexo Danieli kap 9). Duke lexuar librin e profetit Jeremia,

Danieli kuptoi se kishte ardhur koha që hebrenjtë të ktheheshin nga

mërgimi i tyre i shkurtër që ishte kufizuar vetëm në Babiloni. Me të

kuptuar këtë fakt Danieli filloi të lutej. Në lutjen e tij Danieli e quajti

veten pjestar të popullit të Izraelit, pjesëtar të mëkateve të etërve të tyre.

Ai u identifikua krejtësisht me ta. Pastaj filloi të lutet për mëshirë për ta

si pjestar i tyre dhe me drejtimin dhe fuqinë e Shpirtit të Shenjtë i nxori

ata shpirtërisht jashtë zonës së robërisë duke bërë të mundur kështu që

të përmbushet plani i Zotit.

E dielë, 15 dhjetor 1991 është një datë që është skalitur thellë në

zemrën time. Ne kishim bërë përshëndetjen e ndarjes në

bashkësinë tonë, kishim përgatitur valixhet, kishim telefonuar me fëmijët

tanë. Të nesërmen ora 4 e mëngjesit Elsa dhe unë do të niseshim për në

Ukrainë. Në orën 10.30 atë mbrëmje bie zilja e telefonit. Ishte një nga

avokatët tanë Izraelitë.

“Gustav, leja që ti ke për lundrim është për transportimin e mallrave

dhe të turistëve, por nuk është për transportin e emigrantëve. Ti duhet

ta shtysh datën e nisjes.” Ai ishte i tmerruar nga ky fakt. Ai trembej se ne

do të shkonim në Odesa, anija do të vinte, por nuk do të na lejonin të

merrnim asnjë udhëtar me vete. Të gjithë do të talleshin me ne.

Qëndrova atje një minutë pa folur duke analizuar situatën.

Vullnetarët tanë kishin filluar të mblidheshin në portin e Pireut.

Kompania e lundrimit kishte mbledhur marinarët. Hebrenjtë kishin

filluar të mbërrijnë në Odesë. Dukej se Zoti kësaj radhe e kishte hapur

rrugën.

“Jo,” i thashë i vendosur, “ne do të lundrojmë!”

“Gjithçka është në kurruzin tënd, Gustav”, m’u përgjigj avokati nga

ana tjetër e telefonit.

Menjëherë njoftova personat, që ishin përkushtuar të luten për ne.Isha i

sigurt se Zoti na e kish hapur rrugën, por megjithatë, atë natë nuk vura

shumë gjumë në sy.

Të nesërmen shkuam me avion për në Kiev. Një vajzë e sjellshme

e krishterë na mori me makinë nga aeroporti për të na çuar në stacionin

e trenit për të shkuar në Odesë. Ajo bashkëpunonte me Operacionin

Eksodi, duke sjellë hebrenj me autobus në aeroportet nga ku niseshin me

avionët për në Izrael. Sapo ishim larguar nga aeroporti na ndali një polic.

Ai u afrua tek dritarja e makinës sonë dhe filloi të flasë më nxitim në

gjuhën ruse.

“Çfarë kërkon? çfarë thotë? E pyeta shoqëruesen tonë. “Ai do para

ose ndonjë gjë tjetër” m’u përgjigj ajo. “Ai thotë se ne po udhëtonim

me shumë shpejtësi.”

“Me këtë makinë të vjetër, në këtë rrugë të prishur? Është e pamudur të

udhëtosh me shpejtësi!” thirra i revoltuar.

Ndërkohë shoqëruesja ime i zgjati policit një palë çorape najloni

nga dritarja. Për habinë time polici i mori çorapet i futi në xhep dhe u

largua. Ajo na shpjegoi se kjo ishte një praktikë e zakonshme e policisë,

pasi pagat e tyre janë shumë të ulëta. “Ne gjithmonë marrim diçka me

vete kur udhëtojmë,” tha ajo.

Ky incident na bëri të qartë gjendjen kaotike që mbretëronte në vend

dhe që ne do të kishim rastin ta njihnim dhe më afër.

Elsa dhe unë në Odesa zumë vend në hotelin “Londoskaja” që e quanin

si hotelin më të mirë të qytetit. Dhe me të vërtëtë ndërtesa ishte e

stilit aristokratik me korridore impozante dhe në dritaret e mëdha

xhamat ishin të pikturuara artistikisht. Por po të futeshe brenda vëreje se

dritaret nuk ishin të mbyllura mirë dhe dhoma jonë, tepër e madhe ishte

si kuti akulli. Për disa ditë me radhë sistemi i ngrohjes nuk funksiononte

fare dhe për dy ditë nuk kishim ujë të pijshëm.

Në hotel nuk kishte restorant kështu që dilnim të kërkonim ushqim si

të gjithë banorët e qytetit. Në ato ditë ne e ndienim në stomakun tonë

efektin e krizës ekonomike dhe të urisë, që kishte pllakosur të gjithë

vendin. Duke ecur nëpër rrugët e ngrira ne shikonim dyqane ushqimesh,

me vitrina e dritare të zbukuruara, të ndriçuara mirë, me perde, por

bosh. Shkuam në një nga tregjet më të mëdhenj të qytetit. Aty kishte

vetëm kavanoza turshish të mbuluara me një shtresë të madhe pluhuri

dhe disa mollë të fishkura të rrudhosura që kishin filluar të kalben. Në

Angli këto lloj mollësh do ta kishin gjetur vendin e tyre prej kohësh në

koshin e plehrave. Rradhë të gjatë njerëzish prisnin pranë dyqaneve ku të

mund të bliheshin dy artikuj kryesorë të konsumit: buka dhe vodka,

narkotiku që shumë njerëz e pinin që të harronin problemet e tyre. Elsa

rrinte në rradhë gjysëm ore për të blerë një bukë të cilën ne e hanim me

djathë dhe me sallam në dhomën tonë. Por ushqimi për ne nuk kishte

shumë rëndësi. Ne e ndienim veten të privilegjuar. Ne ishim atje në një

vend me rëndësi historike dhe në një moment historik.

Anija jonë ishte në udhëtim e sipër për të ardhur në Odesa. Vetëm

tre ditë na ndanin nga data që ne e kishim paracaktuar që të nisemi. Por

unë ende nuk i kisha dokumentet që më duheshin. Atje e kuptova se çdo

të thotë të ndihesh i stresuar. Ish një agoni e vërtetë për mua të shihja se

si mblidheshin qindra hebrenj së bashku me familjet e tyre, me valixhet

e bagazhet e paketuara, të shihja gjithë këta njerëz që kishin lënë

punën dhe kishin shitur shtëpitë e tyre, pa ditur nëse do të jenë në

gjendje për t’i hipur në anije apo jo. Ne po përpiqeshim të organizonim

udhëtimin tonë të parë në ditët e fundit të Bashkimit Sovjetik. Më në

fund kolosi ish detyruar të gjunjëzohet. Shumë nga republikat kishin

shpallur pavarësinë dhe Gorbaçovi, duke mos dashur të përdorte forcën e

armëve, ishte tani një figurë pa pushtet. Njerëzit në qytete të ndryshme

kishin filluar të rrëzonin statujat e Leninit, pikërisht ato statuaja- idhuj

kundër të cilave ishin lutur grupet tona të lutjes disa vite më parë. Në

përpjekjet tona për të siguruar dokumentet e duhura për lundrim ne

hasnim në gjëra nga më të çuditshmet. Shkonim një ditë e bisedonim me

një grup, zyrtarësh e të nesërmen merrnim vesh që ta nuk ishin më në

pushtet. E vetmja gjë e sigurt në ato ditë ishte të uleshe në gjunjë e t’i

luteshe Zotit. Shpesh, së bashku me Elsën uleshim në

gjunjë në dyshemenë e drunjtë të dhomës sonë të akullit dhe me

dëshpërim i thërrisnim Zotit për ndihmë.

Në atë kohë, papritur në portin e Odesës na erdhën në ndihmë dy burra

të veshur me kostume të modës e me kravata. Ata ishin konsuj të dërguar

nga Ambasada e Izraelit në Moskë. Ata na ndihmuan në një pikë kritike

të marrëveshjeve. Lejen për lundrimin e emigrantëve tanë e morëm

vetëm 36 orë para nisjes. Ishte një fitore e madhe, vetëm 36 orë para

nisjes! Deri në atë moment ishim në dilemë, nuk dinim nëse do të mund

t’i hipnim në anije njerëzit që i kishin besuar fjalës sonë dhe kishin shitur

e braktisur gjithçka. Hebrenjtë kishin zënë vend në një magazinë

gjigande të portit bashkë me pirgjet e bagazheve të tyre duke fjetur mbi

to. Disa prej tyre kaluan kështu deri në tre net duke pritur t’u vinte radha

të kalonin në kontrollin doganor. Jashtë ishte i ftohtë i akullt, brenda po

ashtu. Meqë dyert e dritaret e magazinës ishin gjithmonë të hapura atje

bënte vazhdimisht korrent dhe kur jashtë nuk frynte erë. Megjithatë ata

nuk ankoheshin. Durimi dhe gjakftohtësia e tyre më bënë shumë

përshtypje. Shumë prej tyre kishin kaluar vështirësi të mëdha deri sa më

në fund arritën në magazinat e portit. Ata kishin ardhur nga të gjitha anët

e Bashkimit Sovjetik. Në atë kohë 55 aeroporte ishin mbyllur për

mungesë karburanti. Në Baku kishin mbetur 98 hebrenj të cilët kishin

regjistruar emrat për udhëtim, për të cilët ne kishim përgatitur vend në

anijen tonë.

Ne morëm me qira një avion për ti sjellë nga Baku në Odesa. Avionin

e siguruam, por nuk po gjenim dot karburant. Kështu që u detyruam që

ta ti regjistrojmë në lundrimin tonë të tretë, ndërkohë ata do të mund

të vinin me tren në Odesa. Një grup tjetër hebrenjsh në Moldavi, të

cilët gjithashtu i kishim regjistruar dhe u kishim siguruar kabinat, kishin

mbetur të izoluar. S’mund të dërgonim autobuzë për shkak të konflikteve

të armatosura.

“Kudo gjendej dikush që përpiqej të ngrohte duart në zjarrin që po na

digjte”, tha Nahumi një skulptor, duke cituar një proverb rus.

Kur morën vesh se cilët ishim dhe përse kishim ardhur në port,

emigrantët hebrenj na përqafuan me dashuri. Në kohë të vështira njerëzit

lidhen dhe miqësohen shumë shpejt. Ne ishim për ta, ata që po u hapnin

atyre portat e lirisë. Ne kishim bërë të ndriçonte dielli e shpresa në jetën

e tyre. Me sa mundeshim ne përpiqeshim të lehtësonim gjendjen e tyre

gjatë periudhës së pritjes në magazinë. Gjithmonë kur u sillnim ujë

mineral apo diçka të ngjashme ata gjithmonë ngulnin këmbë që të na

jepnin ne nga gjërat e tyre më të shtrenjta. Nxirrnin shishet e vodkës, na

bënin vend të ulemi mbi valixhet apo thasët e bagazheve të tyre dhe na

vinin përpara bukën dhe copat më të mira të peshkut të tymosur që

kishin sjellë me vete. “Spasibo, spasibo,” na thoshin ata me mirënjohje.

“Përse po shkoni në Izrael?”, i pyeste Elsa gjatë këtyre ditëve të

pritjes. Shumë vetë thanë se po largoheshin për të shpëtuar nga pasoja

e katastrofës së Çërnobilit.

“Të them të drejtën, përgjigjet e tyren më bënin të ndihem e zhgënjyer”,

na tregoi Elsa më vonë. “Unë desha që ata të thoshin: “Po shkojmë në

Izrael sepse jemi hebrenj dhe atje është atdheu ynë”. “O Zot, u luta, “këta

njerëz nuk paskan kuptuar asgjë! Këta nuk paskan kuptuar se kush u

hapi rrugën për në Izrael dhe përse!

Ndërsa ishte në këto mendime, ajo pa një ditë në zonën e portit një

nuse të veshur me fustan të bardhë dhe me vello, që po shkonte me

dhëndërin e saj në vendin e dasmës. Kjo bëri që asaj ti kujtohen fjalët që

janë shkruar në Bibël në kapitullin e Zbulesës 19:7-9. Ajo ndjeu se Zoti i

tha: “Po, është e vërtetë, sot ata nuk e kuptojnë, por ata po kthehen që të

marrin pjesë në një dasmë, që të marrin pjesë në dasmën e Qengjit të

Zotit.”

Me kalimin e ditëve shtoheshin edhe pirgjet e bagazheve. Ato dukeshin

si kodra që ngriheshin në platformën e ftohtë të dyshemesë së

magazinës. Meqë valixhet ishin një lluks i rrallë në Vendin e Veriut,

emigrantët hebrenj kishin shfrytëzuar të gjitha mënyrat e mundshme për

të paketuar e sjellë bagazhet e tyre: kuti kartoni, çanta, thasë, e në shumë

raste perde të lidhura me rryp e të përdorura si thasë. Ishte me të vërtetë

prekëse të shikoje këtë pamje. Ata kishin marrë me vete qilima,

televizorë, dukej sikur çdo familje ishte përpjekur të merrte sa më shumë

me vete meqë ne e kishim shpallur se atyre u lejohej të merrnin deri në

500 kg bagazhe. Disa nga gjërat që ata i kishin sjellë me që dashuri me

vete, për ne në perëndim, si dhe për standartin e jetës në Izrael, ishin

plehra; por këta njerëz ishin më tepër të lidhur emocionalisht me këto

objekte. Gjithçka ishte e shtrenjtë për ta sepse ishte fituar me shumë

djersë e mundime me kursimet në mes të varfërisë e skamjes. Gjithashtu

sjellja e këtyre bagazheve e bënte fillimin e jetës së re në Izrael më të

lehtë. Por liria nuk kishte ardhur ende për këta njerëz. Edhe një pengesë

tjetër serioze ngrihej përpara: Dogana. Të gjithë emigrantët trembeshin

nga kontrolli doganor dhe ne e kuptuam pak më vonë arsyen e kësaj

frike. Komunizmi ishte në grahmat e fundit. Fuqia i ishte prerë prandaj

edhe ishte shkatërruar potenciali i tij agresiv jashtë BS. Të gjithë në

perëndim, madje edhe ne, kujtonim se komunizmi ishtë bërë më i mirë,

më njerëzor, pothuaj i pranueshëm. Dogana në Odesa na bindi për të

kundërtën. Edhe në grahmat e vdekjes komunizmi mbetej ai që kishte

qenë. Këtë të vërtetë ne e lexuam në fytyrat e egra të personelit të

doganës. Ata zbatuan rigorozisht të gjitha rregullat në kontrollin që u

bënë emigrantëve, ashtu si e kërkonte statusi doganor komunist. Ata

shpalosën gjithçka që ishte palosur, shfletuan faqet e çdo libri. çdo

familjeje i duhej të qëndronte me orë të tëra në këtë kontroll të

pamëshirshëm e fyes. Të gjithë ata që emigronin konsideroheshin si

tradhtarë të atdheut socialist dhe trajtoheshin si të tillë. Nënpunësit e

doganës konfiskonin gjithçka me vlerë. Unë pashë një grua djali i së cilës

vuante nga astma, nënpunësit e doganës i konfiskuan ilaçin, që kishte

marrë me vete. Një vajzë 18 vjeçare më erdhi duke qarë së bashku me të

ëmën. “A mund të ndërhyni”, na u lutën ato: “më konfiskuan makinën e

vogël të qepjes, që kishim me vete.” Unë nuk mund të thosha asnjë fjalë.

Ndërhyrja ime më e vogël do t’u jepte autoriteteve doganore preteksin e

duhur që ata të pezullonin punën e tyre dhe të bllokoni emigrantët.

Një grua doli nga dhoma e kontrollit me gishtin që i rridhte gjak.

Oficeri përgjegjës i kishte hequr një unazë të artë, të cilën ajo e mbante

prej shumë vitesh. Sa herë që shikonin ndonjë stoli a objekt me

vlerë nënpunësit e doganës e rrëmbenin pa kompromis me brutalitetin

e dhunën e banditëve. “Këta izraelitët që emigrojnë, këta i kanë të

gjitha fajet”, tha një oficer krejt seriozisht.” Ata marrin me vete gjërat më

me vlerë dhe emigrojnë. Prandaj është i varfëruar Bashkimi Sovjetik”.

Një grua rreth të dyzetave qante me të madhe derisa hipi në anije. Në

doganë i kishin konfiskuar një unazë të artë: ishte unaza e martesës së

gjyshes së saj. Ajo unazë kishte qenë për të një kujtim i shtrenjtë. Një

piktoreje nuk iu lejua të merrte me vete pikturat e saja. “Këto janë pasuri

kombëtare të shtetit Socialist të Bashkimit Sovjetik i thanë nënpunësit e

doganës. Ajo filloi gjithashtu të qante, qante sikur ta kishin pushtuar

dhimbjet e vdekjes. Kur e pashë që po ngurronte të hipte në anije iu

afrova, i vura dorën në sup dhe i thashë me anën e një përkthyesi: “Gjërat

materiale, pasuritë shkojnë e vijnë. Por jeta është më shumë se gjërat

materiale. Ti ke ndjekur Zotin e Izraelit dhe bekimi i Tij do të jetë me ty.”

Por kishte diçka të cilën nënpunësit e doganës nuk ja u konfiskuan dot

emigrantëve izraelitë: aftësitë e tyre intelektuale, kulturën dhe njohuritë

e tyre. Edhe kryetari i bashkisë së Odesës, i cili ishte vetë hebre, ishte

kundër nesh dhe emigrantëve. “Ju po na merrni kuadrot tanë më të aftë”,

na tha ai. Shumë nga hebrenjtë e Bashkimit Sovjetik janë inxhinierë,

doktorë të specializuar, shumë të specializuar. Shumë prej tyre janë

muzikantë të talentuar. Për këtë fakt u përhap edhe një anekdotë. Një

burrë shkoi dhe pyeti doganierin në aeroportin Ben Guerion të

Jerusalemit: “Shoh që shumë nga këta emigrantë që vijnë nga Bashkimi

Sovjetik kanë me vete nga një instrument muzikor: kush kitarë e kush

violinë. Por disa nuk kanë instrumenta muzikorë. çfarë profesioni kanë

ata?”

“Ata janë pianistët” u përgjigj doganieri.

Më në fund erdhi dita e lundrimit. Elsa dhe unë u ngritëm herët

në mëngjes dhe para se të zbardhte dita nxituam drejt portit duke

zbritur shkallët gjigande në mes të mjergullës dhe të ftohtit të hidhur.

Anija “Qielli i Mesdheut” po dukej në horizont!

Ishte një pamje e pakrahasueshme. Në kontrast me anijet e tjera

ajo rrezatonte një shkëlqim të jashtëzakonshëm. Drita të fuqishme

ndriçonin kuvertën e saj që arrinte në 160 metra. Këto drita reflektonin

në ngjyrat portokall të bardhë dhe ngjyrë ari me të cilat ishte e lyer anija.

Ndriçimi i fortë i prozhektorit dhe reflektimi tringjyrësh i kuvertës së

anijes bashkoheshin në një përzierje drite që rrezatonte deri larg. Anija

jonë ishte shumë më e madhe dhe më e bukur se të gjitha anijet, që unë

kisha parë në portin e Odesës, që nga dita e mbërritjes sime. Dukej sikur

një visitor nga një botë tjetër, nga një botë e bekuar drite e lirie kishte

çarë ujërat dhe po afrohej në këtë port të zymtë e të trishtuar. Kjo pamje

më çliroi në çast nga gjithë presioni dhe vuajtejet e ditëve të kaluara.

Papritmas filluan të më rrjedhin lotët: ishin lotë gëzimi dhe çlirimi. Stivi

ishte në bordin e anijes me 20 vullnetarët e krishterë që do të ndihmonin

për plotësimin e nevojave të udhëtarëve. Me t’u futur në port nga anija

gjëmoi zhurma e fuqishme e sirenës së përshëndetjes. Kjo zhurmë i

ngjante gjëmimit të borive të bëra nga brirët e dashit. Këto lloj

burish quhen në hebraisht me termin shofar. Që nga koha e Moisiut

këto buri përdoren në Kombin e Izraelit. Tingujt e tyre simbolizojnë

e sinjalizojnë lirinë dhe fitoren . Të gjithë emigrantët hebrenj (olim)

kërcyen më këmbë nga pirgjet e bagazheve mbi të cilat flinin dhe vrapuan

drejt anijes duke lëshuar britma gëzimi dhe duke përshëndetur me

dorë. Në këto çaste zemra ime këndonte: “Sa madhështor që je, o Zot”.

Mendja më shkoi tek vargjet e psalmit 147 “Lëvdoni Zotin, sepse

është një gjë e mirë t’i këndosh lavde Perëndisë tonë, sepse

është e kënaqshme dhe e leverdisshme ta lëvdosh. Zoti

ndërton Jerusalemin, dhe mbledh të humburit e Izraelit. Ai

shëron ata që kanë zemër të thyer dhe plagët e tyre.”

Kur pamë grumbullimin e madh të emigrantëve, gjithësej 550 vetë

ishte gjithçka ashtu si ka parashikuar profeti Jeremia në kapitullin 31:8-

11. “Ja, Unë po i kthej nga vendi i veriut dhe po i grumbulloj

nga skajet e tokës.

Midis tyre është i verbri dhe çalamanin, gruaja me barrë dhe

bashkë me të ajo, që ka për të lindur: një turmë e madhe

kthehet këtu. Do të vijnë duke qarë, do ti çosh duke u lutur… O

kombe dëgjoni fjalën e Zotit, shpalleni në ishujt e largët dhe

thoni: “Ai ka shpërndarë Izraelin e mbledh dhe e ruan ashtu si

vepron bariu me kopenë e tij.

Sepse Zoti ka çliruar Jakobin, e ka shpenguar nga dora e

njënjeriu më të fortë se ai.”

Dhe me të vërtetë në grupin e emigrantëve kishte të rinj dhe pleq, gra

shtatzëna dhe fëmijë të mitur, vajza e djem të rinj të shëndetshëm si edhe

persona të dobët, të sëmurë e me gjymtime. Ata ngjiteshin në anije

duke marrë me vete macet e qentë e tyre, ma kafazet me zogj në duar. Ne

pamë shumë skena prekëse të ndarjes. Nuk ishte e lehtë, ata po

largoheshin nga vendi ku kishin jetuar breza të tërë, nga vendi i vetëm, që

kishin parë e njohur gjatë gjithë jetës së tyre. Anija “Qielli i Mesdheut” u

largua nga porti i Odesës në mesnatë. Ishte një pamje e mrekullueshme

ta shihje se si dilte nga porti me të gjitha dritat e ndezura, me një

shkëlqimin rrezatues, të cilin e shpërndante dhe që e merrte me vete

ndërsa po largohej në horizont. U plotësua më në fund. Të krishterët e

hapën rrugën detare për hebrenjtë nga Bashkimi Sovjetik në Izrael!

Dy ditë më vonë ishte festa e Krishtlindjeve. Elsa dhe unë e festuam atë

vit të vetëm, në Odesa. Po atë mbrëmje në ora 7:00 Gobaçovi doli

në televizion:

“Unë po ju shpall që nga ky çast po e ndërpres aktivitetin tim si president

i Bashkimit të Republikave Socialiste Sovietike.” Po atë natë u ul flamuri i

kuq në Kremlin. Për një javë mbusheshin gjashtë vjet nga dita, kur grupi

ynë i lutjes ishte në Kremlin, ku shpalli fjalën e gjykimin e Zotit pranë

zyrës së Gorbaçovit.

Ndërkohë anija “Qielli i Mesdheut” çante përpara në detin e trazuar

e pjesërisht të stuhishëm duke lënë prapa 1150 milje detare ( pothaj

2130 km). Në ditën e katërt të lundrimit në mëngjes deti u qetësua disi

dhe qyteti port i Haifas i larë në diellin e artë të mëngjesit filloi të duket

në horizont.

Kapiteni i anijes dha urdhër të jepet sinjali i përshëndetjes: Gjëmoi zëri

i fuqishëm i sirenës, që përdoret në rast mjegulle të dendur. Menjëherë

u afruan barkat e shpejta të policisë bregdetare me drita të ndezura e

duke i rënë sirenave të tyre në shenjë përshëndetje. Të gjithë pasagjerët

olim (emigrantë të riatdhesuar) dolën me të shpejtë nga kabinat e tyre

dhe të mbështetur në paramakët e anijes kishin ngulur sytë në Tokën e

Premtuar, që po afrohej gjithmonë e më tepër. Ata shikonin të

përqëndruar, të heshtur. Askush prej tyre nuk e dinte nëse ishte koha

për të qarë apo për të qeshur.

Lajmi për mbërritjen e anijes së parë me emigrantë nga Bashkimi

Sovjetik në Izrael u dha vetëm në mëngjes. Autoritetet Izraelite e fshehën

këtë ngjarje nga frika e ndonjë sulmi terrorist. Kjo frikë nuk ishte pa

baza, sepse po atë javë, një bombë shpërtheu në një nga kamionet e

tranzitit në Budapest. Autobuzi plot me olim (emigrantë që shkonin të

riatdhesoheshin) kundër të cilëve ajo ishte drejtuar shpëtoi për mrekulli,

mbeti i vrarë vetëm polici, që i shoqëronte. Megjithatë lajmi i mëngjesit

mjaftoi të mblidhte një turmë të madhe në portin e Haifës për të

uruar mirëseardhjen.

Kërcitja tipike që lëshon anija, kur mbështetet në fasadën prej gome

të portit pothuaj mbulohej nga zhurma e brohoritjeve, duartrokitjeve dhe

nga muzika e bandës që uronte mirëseardhjen. Ministri i emigracionit

Itsak Perez, që ishte edhe vetë një rabi ortodoks, nuk e fshihte dot

mallëngjimin dhe entuziazmin e tij. Me të shpejtë ai u ngjit mbi kuvertën

e anijes për të uruar mirëseardhjen: “Ju keni ardhur në atdheun tuaj në

shtëpinë tuaj, në familjen tuaj,” u tha ai. “Qeveria e Izraelit do të bëjë

ç’është e mundur që t’ju plotësojë të gjitha nevojat tuaja.”

Ai përqafoi dhe puthi një djalë nëntëv vjeçar që quhej Genia, pastaj

i shtrëngoi dorën të atit dhe të gjithë familjes. Babai i tha: “Ne jemi

shumë të lumtur që mundëm të vijmë në Izrael. Kemi shumë kohë që

presim dhe përpiqemi për këtë gjë.”

“Kur e pashë bregdetin e Izraelit nga bordi i anijes, unë isha aq e

mallëngjyer sa që nuk mund të them dot asnjë fjalë,” shtoi Sofia, një

mësuese e gjuhës angleze nga republika e Gjeorgjisë. “Unë besoj që këto

do të jetë mirë për ne; po, me siguri, gjithçka do të shkojë mbarë.” Një

nga olim-ët e parë, që zbriti shkallët duke mbajtur fort në dorën e

tij pashaportën ngjyrë gështenjë të Bashkimit Sovjetik së bashku

me pashaportën ngjyrë blu të errët të emigrantit, që kishte marrë

nga nënpunësit izraelitë në anije. “Shalom, shalom,” përsëriti ai shumë

i emocionuar.

“Unë nuk mund t’jua përshkruaj ndjenjat e mia,” tha një qytetar i Izraelit,

i cili na kishte ndihmuar në mbledhjen e emigrantëve në Odesa. “Unë

humba të gjithë pjestarët e familjes sime në Evropë. Sikur të kishim patur

ne atëherë një anije si kjo, ngjarjet do të kishin rrjedhur ndryshe.

“Një eksod i ri ka filluar. Hebrenjtë kthehen me anije në Izrael.” Ky

ishte kryeartikulli i transmetuar nga agjencia e lajmeve AP dhe, që zuri

vend në faqet e para të të gjitha gazetave kryesore izraelite dhe rigjallëroi

shumë kujtime të hidhura. Në vitet 1930 deri në vitet 1940 çdo emigrant

hebre në Izrael erdhi me anije duke kaluar Mesdheun. Anija që bënte

lundrimet më të shumta, anija e quajtur Eksodi, u sulmua në vitin 1947

nga anijet e marinës britanike në mënyrë që të pengohej kthimi i

hebrenjve në Izrael. Nga zjarri i mitrolozëve anglezë u vranë tre dhe u

plagosën 100 të tjerë. Tani po na jepej rasti që të ndihmonin për kthimin

e hebrenjve në Izrael.

“Këta janë vërtet të krishterë, por të krishterë që e duan Izraelin,”

i shpjegoi avokati ynë nga Jerusalemi një gazetari, që kishte ardhur të

na merrte në intervistë për televizionin. “Këta e kuptojnë rëndësinë

e kthimit të hebrenjve në vendin e tyre.”

Johanesi dhe Kelli kishin shkuar në Haifa që të ishin të pranishëm kur

të mbërrinte anija. Më vonë Johanesi më tregoi: “Ajo ishte dita më e

lumtur e jetës sime. M’u kujtuan lutjet tona nëpër shkallët e portit të

Odesa dhe kudo në BS. Si unë ashtu dhe Kelli nuk mundën ta mbajmë

veten dhe qamë me ngashërim. Zoti i dëgjoi lutjet tona. Zoti i mori

seriozisht fjalët, veprimet tona. Kurse unë atëhere megjithëse kryeja çdo

gjë si përshkruhet në Bibël, të them të drejtën kisha pak besim. Më tepër

më dukej vetja se po veproja si një i çmendur, si një njeri që e ka humbur

arsyen. Por Zoti provoi se fjala e Tij është e vërtetë.Po

vepruam sipas fjalës së Zotit Ai vetë do të ndërhyje

dhe do të përmbushë premtimet e Tij; dhe ç’është

shkruar do të bëhet. Zoti na dha një shenjtë të dashurisë së

Tij, na dha një shenjë se na pranon ne dhe lutjet tona megjithë

mangësitë që kemi. E pabesueshmja, ndodhi. Çdo veprim që

kryem pati efekt, çdo lutje që bëmë u përmbush.

E pabesueshmja ndodhi.

KAPITULLI V

“Ti je shërbëtori im, të kam zgjedhur dhe nuk të kam hedhur

poshtë.”

(Isaia 41:9.)

Një teleks që më erdhi nga Haifa më çuditi jashtë mase. Ishte menjëherë

pas lajmit të gëzueshëm. Avokati ynë na shkruante:

I dashur Gustav,

Ministria e Emigracionit më paraqiti një akuzë tepër të rëndë. Kjo

jo vetëm që mund të pezullojë të gjithë Operacionin, por mund të

ketë pasoja të tjera edhe më të pakëndshme. Disa nga zyrtarët izraelitë,

që ishin në bordin e anijes, u ankuan se të krishterët, që ndihmonin në

anije, u predikonin emigrantëve. Në shumë raste ata u jepnin adresa

kontakti të krishterësh në Jerusalem.”

Për këtë pikë të kontratës unë nuk e kisha menduar shumë.

Natyrisht grupit të vullnetarëve të krishterë u kishim dhënë udhëzime të

qarta: Ne nuk kemi dalë për të predikuar, por për të ndihmuar dhe

shërbyer. Zoti ma kishte bërë mua të qartë se misioni ynë ishtë që t’u

tregonim emigrantëve olim dashurinë tonë për ta jo me fjalë, por me

veprat tona. Këtë përkushtim tonin unë ua kisha thënë autoriteteve

izraelite të cilët e kishin shkruar në kontratën e marrëveshjes midis nesh

dhe Qeverisë Izraelite. Në qoftë se ne nuk e mbanim këtë premtim ata do

të na ndalonin të lundronim dhe kështu ne nuk do të mund të plotësonim

detyrën, që na kishte ngarkuar Zoti.

Ministria e Emigracionit kishte urdhëruar që ndihmësat e krishterë

në Qiellin e Mesdheut të qëndrojnë në kabinat e tyre në anije dhe të

mos lejohen të zbresin në port e të mos kenë asnjë kontakt me emigrantët

deri sa anija të niset. Kur anija erdhi në Odesa, unë shkova në bord dhe

mblodha të gjithë vullnetarët e krishterë në një takim urgjent.

“Të gjithë ata që janë të gatshëm t’i qëndrojnë besnik premtimit tonë,”

u thashë, “le të ngrihen në këmbë tani.” Që të gjithë e dinin se çfarë

i kishim premtuar Qeverisë Izraelite. “Ne nuk do të përpiqemi t’i

kthejmë emigrantët në besimin e krishterë. Pra, emigrantëve nuk u duhet

thënë asnjë fjalë për Krishtin dhe besimin e krishterë. Ne nuk jemi

këtu misionarë të fjalëve dhe të predikimit, por jemi misionarë të

veprimit dhe dashurisë vepruese. Të gjithë ju premtojeni para Zotit këtë

gjë tani. Përndryshe largohuni menjëherë nga anija!”

Të gjithë vullnetarët u ngritën në këmbë. Ky fakt më bindi se kishim

një ekip ndihmës, të cilit ne mund t’i besonim dhe tani unë isha në

gjendje t’u jap pa u ndrojtur premtimin tonë Qeverisë Izraelite. Këto

tregonin, se Qeveria e Izraelit, në një farë mase, i kishte

keqkuptuar qëllimet tona. Por në këtë pikë ka shumë rëndësi që ne të

krishterët t’i njohim dhe t’i kuptojmë arsyet e këtij qëndrimi. Për mijëra

vjet hebrenjtë kanë luftuar heroikisht që t’i shpëtojnë asimilimit. Nuk

janë të paktë ata hebrenj që zgjodhën të vdesin si martirë që të mos

mohojnë besimin e etërve të tyre. Në librat e Makabeut, që gjenden në

përmbledhjen e apokrifave na përshkruhet lufta e izraelitëve për ti

shpëtuar asimilimit në shekullin e dytë para Krishtit. Kjo luftë bëri të

mundur që Izraeli të mbijetojë dhe u bë e mundur që të lindtte Mesia, dy

shekuj më vonë. Unë dhe gruaja ime jemi të dy zvicerianë, por meqë

fëmijët tanë na lindën në Angli, ata janë më tepër anglezë se zviceranë.

Por, hebrenjtë, megjithëse kanë qenë të shpërndarë nëpër vende të

ndryshme, për pothuaj 2000 vjet, e kanë ruajtur identitetin e tyre. Kjo

është padyshim një mrekulli, që e ka krijuar vetë Zoti, i cili ka premtuar

te Jeremia 31: 35,36 se ashtu si janë të qëndrueshme ligjet

natyrore sipas të cilave lëviz dielli, hëna e fenomenet e

natyrës “ashtu do të jetë i qëndrueshëm dhe i pasimulueshëm

kombi i Izraelit para Zotit.”

Pra është kundër vullnetit të Zotit të detyrosh hebrenjtë të mohojnë

kombësinë e tyre. Dhe sipas mentalitetit të shumicës prej hebrenjve të

kthehesh në besimin e krishterë do të thotë të mohosh kombësinë

izraelite.

“Guri, që ndërtuesit e kishin hedhur, u bë guri i qoshes.”

(Psalmi 118:22)

“Sepse nuk dua, o vëllezër, që ju të jeni të paditur lidhur me

këtë të fshehtë, që të mos mbaheni me të madh në veten tuaj se

i ka ndodhur një ngurtësim një pjese të Izraelit derisa të ketë

hyrë tërësia e johebrenjve”

“(Romakëve 11:25)

Kjo është arsyeja pse autoritet izraelite reaguan në atë mënyrë, kur

u përhap fjala se të krishterët po përqiqen të kthejnë emigrantët në fenë

e krishterë, po i bëjnë ata të mohojnë përkatësinë izraelite. Sipas tyre

këta emigrantë naivë po indoktrinoheshin në kabinat e anijes nga

demagogë të shkathët të krishterë, kështu që ata kur të vinin në Izrael

nuk do të ishin më hebrenj!

Vetëm tani në vitet e fundit, po rritet numri i hebrenjve si Stiv Lajtëlli,

të cilët e kanë kuptuar të vërtetën, që shpallet në Bibël, se të bëhesh i

krishterë nuk do të thotë të mohosh kombësinë izraelite. Vetë Jezu

Krishti nuk e mohoi kombësinë e Tij izraelite. Po ashtu edhe apostujt e

tjerë ishin të gjithë hebrenj, por prej asnjërit prej tyre Jezusi nuk kërkoi

që të mohonin kombësinë e tyre izraelite.

Po të lexosh librin e Veprave të Apostujve në Dhjatën e Re shikon

se fillimisht, në vitet e para kur sapo ishin krijuar bashkësitë e krishtera,

kishte njerëz që thoshin qartë se që të bëhesh i krishterë duhet së pari

të bëhesh pjestar i Judaizmit, të zbatosh ligjin e Moisiut etj. Pra me pak

fjalë ata thoshin: që të bëhesh i krishterë duhet së pari të bëhesh hebre.

Në këtë pikë ne u sulmuam edhe nga ana e të krishterëve. Ishte me

të vërtetë një gjë e dhimbshme. Një çift i ri, të dy hebrenj, që besonin

në Jezu Krishtin, na erdhën në dhomën tonë të hotelit në Odesë.

Ata dëshironin që ne të shkojnë e t’u predikojnë emigrantëve, që prisnin

në port. Kur ne thamë jo, ata u skandalizuan dhe nuk dëshën ta

pranonin kurrësesi pozitën tonë. Ishte një kohë e një tensioni të madh

nga i cili na çlironte vetëm fjala e Zotit. Tek profeti Ezekiel në kapitullin

36 na thuhet qartë se Zoti do t’i kthejë të zgjedhurit e Tij në Tokën e

Premtuar, Ai do t’i pastrojë ata me ujë të pastër, Ai do t’u heqë zemrën

prej guri dhe do t’u japë zemër të re e një shpirt të ri. Dhe ashtu si ndodhi

pas Eksodit të parë nga Egjipti, u dha Ligji dhe u bë besëlidhja e Dhjatës

së Vjetër, në të njëjtën mënyrë pas Eksodit të Fundit Zoti premton se do

të bëjë një besëlidhje të re me kombin e Izraelit. Kjo na thuhet tek

Jeremia 31.

Ndërkohë dashuria e shprehur me vepra po jepte frytet e saja në

marrëdhëniet midis vullnetarëve tanë të krishterë, emigrantëve

dhe zyrtarëve izraelitë, që kishin ardhur të na kontrollonin. Akulli filloi

të thyhet, kur vullnetarët tanë, pa u kursyer, filluan të ndihmojnë

emigrantët në transportimin e bagazheve të tyre të rënda për në anije.

Pastaj ata u sollën pije freskuese dhe filluan t’u mësojnë fjalët elementare

në gjuhën hebraishte si edhe këngë izraelite-bile grisën edhe çarçafët për

t’ua dhënë nënave me fëmijë të vegjël, sepse nënpunësit e doganës

shkuan deri aty sa të konfiskojnë edhe pelenat e foshnjave!

Një natë përpara se anija të mbërrinte në portin e Haifas, vullnetarët

e krishterë organizuan një mbrëmje lamtumire për emigrantët olim.

Karolë Kantrelli që ishte nga Jerusalemi, filloi t’i drejtojë të gjithë

këndimin e këngëve tradicionale izraelite, shumica e të cilave e kishin

burimin nga Dhjata e Vjetër, që hebrenjtë e quajnë Tenah. Dy gra që

bënin pjesë në grupin e kontrollit të qeverisë u ndanë nga grupi i

inspektorëve dhe erdhën e u ulën së bashku me Karolën duke kënduar e

duke përplasur duart. Fytyrat e tyre ishin të qeshura dhe rrezatonin me

gëzim e miqësi. Në qendër të sallës ku po organizohej banketi u formua

një rreth njerëzish që vallëzonin. Izraelitë, emigrantë olim, të krishterë të

gjithë së bashku pa ndrojtje e ndarje. Midis atyre, që vallëzonin ishin

edhe ata, që kishin qarë me lotë të hidhur sepse doganierët i kishin

konfiskuar unazën, që ia kish dhënë gjyshja-tani vallëzonte krejt e

lumtur, krejt e çliruar nga dëshpërimi i saj.

“Ndjeva se si në çast gjithë dëshpërimi im u largua dhe vendin e tij e

zuri gëzimi,” i tha ajo Karolës më vonë. Po ndodhte pikërisht ashtu

si përshkruhet në Bibël: “Ata do të vijnë duke kënduar.”

Të gjithë u ngritën në këmbë për të kënduar himnin kombëtar të

Izraelit Hatikvah (Shpresa). Si këngë të fundit Karola këndoi

këngën Shalom haverim (Lamtumirë miq). Emigrantët olim u larguan

nga banketi i ndarjes me sytë me lot. Disa prej tyre përqafonin

vullnetarët e krishterë për të shprehur dashurinë e mirënjohjen e tyre.

“Kur ishim në Rusi ne e dinim se izraelitët kanë vetëm armiq,” tha

dikush. Ne nuk kishim dëgjuar se kemi edhe miq.” “Kurrë nuk kemi

përjetuar një gjë të tillë,” tha dikush tjetër me sytë e mbushur me lot. Ish

me të vërtetë një natë pajtimi midis izraelitëve dhe të krishterëve. Më

vonë, po atë mbrëmje, në sallën ku mblidheshin vullnetarët e krishterë u

futën gjashtë punëtorë të sigurimit të Izraelit. Njëri prej tyre i nxitur nga

shokët e tij, e theu heshtjen duke thënë: “Ne erdhëm vetëm t’ju themi kol

hakavod (term falenderimi në hebraisht që do të thotë “gjithë nderi për

ju”).

Pasi ata u larguan Stivi dhe vullnetarët e tjerë filluan lutjen me fjalët:

“Kol hakavod për Ty o Zot!”

Po vinte dita e lundrimit të tretë dhe unë ndjehesha shumë më i çliruar

dhe i sigurt se herët e tjera. Edhe kësaj radhe ishin mbledhur më shumë

se 500 udhëtarë olim. Si në lundrimet e mëparshme, zyra e doganës u

hap tri ditë para lundrimit. Avokati ynë i lundrimit erdhi më takoi pas

ditës së parë dhe më tha: “Sot kaluan përmes doganës vetëm 70 vetë. Më

duket se zyrtarët e doganës duan të marrin hak.” Ai mendonte se zyrtarët

e doganës po i vononin qëllimisht veprimet e tyre në mënyrë që ne të mos

ishim në gjendje të merrnim me vete pasagjerët tanë.

Elsa dhe unë kishim planifikuar të lundronim për në Izrael kësaj radhe,

por unë e ndjeva veten përgjegjës për të gjithë hebrenjtë që kishin

ardhur në Odesë. “Në qoftë se nuk mund t’i marrim të gjithë pasagjerët

me vete unë do të qëndroj këtu për të organizuar transportin e tyre me

avion, ose në ndonjë formë tjetër. Ti shko në Izrael me anije,” i thashë

Elsës. Ne filluam t’i lutemi Zotit që Ai të na hapte rrugën.

“Zot, i thashë, këta janë njerëzit e Tu, ky është lundrimi Yt. Ne

kemi nevojë për ndihmën tënde, ne kemi nevojë të ndodhë një mrekulli!”

Unë e dija se po qe se kontrolli në doganë vazhdonte në këtë ritëm do

të duheshin gjashtë ose shtatë ditë të tjera deri sa të gjithë pasagjerët

të kalonin procesin doganor. Dhe në fakt ditën e dytë të kontrollit

doganor kaluan aq vetë, po aq edhe ditën e tretë. Në ditën e lundrimit ne

kishim ende 300 pasagjerë që nuk kishin kaluar proceset doganore. Atë

natë fjeta shumë pak. Në orën 3:00 të mëngjesit fola me radiomarrëse

me Stivin që gjendej në bordin e anijes dhe i sqarova gjendjen, në të cilën

ndodheshim. Ai shkoi dhe i zgjoi të gjithë vullnetarët e krishterë,

që gjendeshin në bordin e anijes dhe u tha se ishte koha që të braktisnin

gjumin dhe të ulen në gjunjë dhe të luten për emigrantët olim që kanë

mbetur pa kaluar procesin doganor.

Në orën 3:30 ra zilja e telefonit. Na telefononte një motër e krishterë

nga Anglia.

“Gustav, kam orë të tëra që po përqiqem të lidhem me ty në telefon”

tha ajo e emocionuar. “Zoti më ka dhënë një fjalë, të cilën duhet të ta

them patjetër. Hape Biblën të lutem tek profeti Zakaria në kapitullin 4

vargjet 6 dhe 7.

Unë e hapa dhe lexova: “Kështu thotë Mbreti i ushtrive. Suksesi

dhe fitorja nuk arrihen me forcë e me fuqi njerëzore por me

Frymën Time. Kush je ti o mal i madh? Përpara Zorobabelit ti

do të bëhesh fushë!”

Kur më tha këto fjalë m’u duk sikur më adhuroi një diamand shumë

të çmueshëm. Ajo vetë nuk mund ta dinte se çfarë mali i madh qëndronte

ne përpara por, unë rifitova sigurinë. E dija se këto fjalë vinin nga Zoti

vetë. Ai do të sheshonte malin që na kishin vënë përpara punonjësit e

doganës.

“Elsa,” i thashë gruas sime, “të lutem bëj gati valixhen time. Ne do

të udhëtojmë së bashku me anije.”

Pas kësaj ne mundëm të flemë një orë, dhe herët në mëngjes u

larguam nga hoteli me valixhet tona dhe u drejtuam tek anija. “Qielli i

Mesdheut” dukej që nga larg me shkëlqimin dhe madhështinë e saj të

praruar. Ecëm dhe u futëm brenda.

Në këtë lundrim atmosfera ishte krejt tjetër. Ministria e Emigracionit

kishte dërguar një ekip hebrenjsh utraortodoksë të Jeshivës (shkollës

për mësimin e fesë së Judaizmit sipas Talmudit). Ata kishin marrë si

detyrë të kontrollonin me imtësi çdo veprim. Kryetati i grupit të

kontrollit ishte një djalë i ri, që kishte emigruar në Izrael nga Bashkimi

Sovjetik. Megjithë moshën e tij të re ai ishte tepër autoritar dhe nuk

toleronte as gjënë më të vogël, që mund të dukej si e dyshimtë. Vetë ai

ishte 25 vjeç dhe ish arrestuar që në moshën 15 vjeçare nga KGB-ja si

“Sionist i rrezikshëm”. Ju nuk keni të drejtë as t’u afroheni emigrantëve,”

– na tha ai që në fillim. Në anije kishin ardhur edhe korespodentë

gazetash të ndryshme të Izraelit për të shkruar për konfliktin tonë.

Ndër pasagjerët e parë, që erdhën në bordin e anijes ishin edhe një

burrë e një grua e moshuar. Përveç mundimeve të rrugës për të ardhur

në Odesë, ata kishin tre ose katër ditë që prisnin në magazinën e ftohtë

të portit, si edhe përmes inspektimit doganor. Ata ishin tepër të lodhur

dhe dukeshin të traumatizuar. Ishte ditë e shtunë. Meqë sipas fesë së

Judaizmit kjo është dita e shenjtë e Shabatit hebrenjtë ortodoksë nuk

bëjnë asnjë punë. Çdo ndihmë, që ata mund t’ju jepnin emigrantëve do të

ishte mohim i fesë së tyre pasi ata nuk janë të lejuar të punojnë ditën e

Shabatit.

Vullnetarët tanë u afruan. Prapa tyre nxitoi një nga pesëtarët e ekipit

të kontrollit për të vëzhguar nga afër nëse do të predikonim. Nje burrë e

një grua iu afruan emigrantëve të rraskapitur. Gruaja vendosi dorën e saj

mbi supin e gruas, kurse burri mbi të burrit. Asnjë nga vullnetarët tanë

nuk foli por ky veprim dashurie, pas gjithë atyre ditësh vuajtje e

pasigurie, mjaftoi që të dy emigrantët të shpërthenin në lotë. Fytyra e

tensionuar e pjestarit të grupit të kontrollit ndryshoi shprehjen e saj. Sytë

fillimisht hetues tani shprehnin dashuri dhe paqe. Gjatë gjithë asaj dite

procedura e kontrollit në zyrën e doganës eci shumë ngadalë. Sipas planit

ne duhet të niseshim atë mbrëmje, por pasi mbaroi kontrolli doganor

mbasdite vonë në magazinat e portit prisnin më tepër se 250 emigrantë,

për të cilët ne i kishim paguar biletat dhe kishim përgatitur në anije

kabinat. Mblodha grupin e vullnetarëve të krishterë dhe ju thashë:

“Një ditë vonese na kushton 20 ose 25 mijë dollarë. Në duhet të nisemi

në kohën e caktuar.”

U thashë të luten ndërsa Stivi dhe unë shkuam në sallonin e anijes për

t’u takuar me konsullin izraelit dhe me kapitenin e anijes. Ata u

shqetësuan shumë kur iu sqarova situatën në të cilën ndodheshim. Pastaj

erdhi Elihau Ben Haim-i, drejtues i grupit të lutjes dhe më thirri të

shkoja te dera. “Zoti iu përgjigj lutjes sonë me një urdhër të qartë,” më

tha ai. Me anën e fjalëve që gjenden në librin e Ezekielit 39:28.” Unë

jam Zoti, Perëndia i atyre që i çoi në robëri midis kombeve,

por që i ka mbledhur gjithashtu në vendin e tyre, duke mos

lënë jashtë anjë prej tyre.”

Ansnjë nga emigrantët nuk duhet të mbetet në port!

Unë e kuptova që këto fjalë vinin nga Zoti vetë. Të gjitha shqetësimet

e mia financiare të vonesës morën fund. Unë u ktheva tek kapiteni

dhe zyrtarët e Izraelit me të cilët po diskutoja. Mora në dorë Biblën dhe e

hapa tek Ezekiel 39:28 dhe ju thashë: “Dëgjoni ç’thotë Zoti, asnjë nuk do

të mbetet jashtë! Ne do të presim derisa të gjithë emigrantët të hipin

në anije.”

Gjatë kësaj periudhe të jetës sime, kur mua më dukej se mposhtja

shumë vështirësi dhe pengesa, Zoti më tregoi se mënyra për të dalë

fitimtar është të shpallësh fjalën dhe premtimin e Zotit. Kështu sa herë

që ne ndesheshim me vështirësi e pengesa në punën tonë për të

kthyer hebrenjtë të Tokën e Premtuar ne shpallnim hapur para të

gjithëve fjalët e Biblës, premtimet e Zotit që na drejtonin e frymëzonin në

punën tonë. Tek Jeremia 23:29 na thuhet:

“A nuk është fjala ime si zjarri?” thotë Zoti, “dhe si

një çekiç që thyen gurin?”

Dhe ne kur e mësuam këtë sekret e përdornim çekiçin dhe zjarrin me

të cilat na ka armatosur Zoti për të thyer pengesat që na dilnin

përpara. Emigrantët, të cilët ishin të detyruar ta kalonin edhe këtë natë

në magazinat e portit, duke fjetur mbi bagazhet e tyre të vendosura

mbi çimentotn e ftohtë, ishin në gjendje të vajtueshme. Shumë prej tyre

ishin në këtë gjendje duke pritur për ditë të tëra duke patur shumë

pak ushqim. Prandaj kuzhina e anijes përgatiti një darkë të bollshme për

të gjithë emigrantët, që prisnin nëpër magazine dhe vullnetarët

sajuan tavolina atje ku emigrantët ndodheshin. Atë mbrëmje të gjithë

hëngrën sa u ngopën nga peshku i gatuar me shije. Më vonë kapiteni i

anijes na tha se ai ishte krenar që kishte patur rastin të bëhet pjestar i

përmbushjes së profecive të Biblës!

Na u desh të prisnim 27 orë. Më në fund atyre iu duhej vendi që zinim

ne në port pasi një anije tjetër pritej të futej kështu i shpejtuan veprimet

e tyre. Ne u nisëm duke marrë me vete të gjithë pasagjerët së bashku

me bagazhet e tyre.

Unë dhe Elsa ishim krejt të rraskapitur. Pas shumë netësh pa gjumë, në

anije fjetëm për herë të parë të qetë e deri sa u çlodhëm plotësisht. Më

dukej vetja si në Parajsë pas gjithë asaj beteja që zhvillova ditë për ditë,

orë për orë, në Odesa. Ato që shihja në anije më dukeshin si ëndërr:

banjo me ujë të ngrohtë, ushqime të freskëta e të gatuara me shije,

tavolina të pastra e të mbuluara me mbulesa… Këto gjëra filluam t’i

çmojmë edhe njëherë si dhuratë. M’u kujtua Psalmi 126, vargjet 1 dhe 2

“Kur Zoti i bëri robërit e Sionit të kthehen na u duk si ëndërr.

Atëherë goja jonë u mbush me qeshje dhe gjuha jonë me këngë

gëzimi.”

Dhe pikërisht këtë gjë po përjetonim ne tani në bordin e anijes.

Një ndjenjë gëzimi e kënaqësie të thellë na pushtoi ndërsa ne të

çlodhur qëndronim në kuvertën e anijes dhe shihnim Detin e Zi që

shtrihej në horizont.

Por, shpejt u kujtuam se ky kish qenë vërtet një det i zi për

hebrenjtë. Vetëm disa javë më parë kisha dëgjuar për ngjarjen e

tmerrshme, që kishte ndodhur me një anije që transportonte emigrantë

izraelitë, me anijen Struma, e cila kish kaluar përmes këtyre ujërave

pikërisht 50 vjet para nesh. Me të mësuar për këtë ngjarje unë shkova në

arkivat e Jerusalemit dhe mora të dhëna të sakta si edhe fotografitë

dëshmuese dhe pastaj ua tregova këto vullnetarëve të krishterë: Rreth 50

vjet më parë nga dita jonë e lundrimit, 769 hebrenj për t’u shpëtuar

kampeve të shfarosjes të Hitlerit, u nisën të lundronin nga Rumania në

anijen Struma. Kjo anije ishte e vogël, e ndërtuar 100 vjet më parë, dhe

ishte një anije e projektuar për të transportuar kafshët. Ishte një anije e

ndërtuar vetëm për të lundruar në lumë. Pas katër ditësh, megjithë

ndalesat e shkaktuara nga defektet e shumta, kjo anije nga Rumania

mbërriti në Stamboll. Me të hyrë në liman, ata u kërkuan autoriteteve

angleze lejen të futen në tokën e Palestinës (atdheu i lashtë i

hebrenjve).Qeveria Britanike u kish premtuar Hebrenjve tu jepte

mundësi të krijonin shtetin e tyre kombëtar në tokën e etërve të tyre,

premtuan por nuk e zbatuan.

Krejt ndryshe, ata me veprën e tyre, u bënë pjesë e njërit prej

kapitujve më të mjerueshëm të politikës britanike. Megjithëse ndërkohë

miliona hebrenj vdisnin në Kampet e Përqëndrimit, këta hebrenj, që

përpiqeshin të shpëtonin, nuk u pranuan të hyjnë në “trojet kombëtare”

ndonëse qeveria britanike dy dekada më parë u pat bërë një premtim të

tillë. Autoritetet Britanike njoftuan Autoritetet Turke se hebrenjtë e

Strumës nuk do të pranoheshin në Palestinë. Anija qëndroi në portin e

mbuluar me akull për javë të tëra. Njerëzit qëndronin si të paketuar

poshtë kuvertës së anijes. Kish vend të shtriheshin vetëm njëri përbri

tjetrit në dyshemenë e ftohtë.Gjithshka ishte planifikuar vetëm për

transportimin e kafshëve. Në të gjithë anijen kishte vetëm një wc dhe

asnjë vend ku njerëzit mund të laheshin, dhe kjo për 769 njerëz.

Gratë shtatëzana po lindin në anije.

Kur anija po qëndronte mbi 35 ditë në limanin e Stambollit, në periferi

të Berlinit u mbajt konferenca e Vansesë, ku u nënshkrua dhe u

shpall zyrtarisht politika e shfarosjes se gjithë hebrenjve e emërtuar me

fjalët: “Zgjidhja përfundimtare e problemit të Judenjve.” Hitleri pati

guximin ta ndërmerrte këtë hap pasi pa mospërfilljen dhe ftohtësinë

kriminale të demokracive perëndimore. Apele të ndryshme iu drejtuan

qeverisë Angleze dhe nga Agjencia Izraelite, lidhur me anijen Struma,

por qeveria angleze nuk e ndryshoi vendimin e saj. Pas 70 ditësh

qëndrimi në limanin e Stambollit turqit e nxorën anijen nga limani në

detin e hapur dhe e lanë pa asnjë furnizim: pa ujë të pijshëm, pa ushqime

dhe pa karburant. Të nesërmen u dëgjua një shpërthim i fuqishëm dhe

anija u zhduk nën ujërat e ftohta të Detit të Zi. Nga 769 pasagjerët

mbijetoi vetëm një.

Një grup vullnetarësh të krishterë nga Anglia kërkuan që të bëhej

në anijen tonë një ceremoni përkujtimore për këtë ngjarje, si

shenjë pendese, gjatë kohës qe ne lundronim në ujërat e Detit të Zi. Ata

donin t’i kërkonin falje Zotit të Izraelit për fajin e qeverisë dhe të kombit

anglez lidhur me këtë ngjarje. Ata donin t’u kërkonin falje zyrtarisht

edhe hebrenjve, që ishin në bordin e anijes sonë. Hebrenjtë ortodoksë

nuk donin që emigrantët të merrnin pjesë në këtë ceremoni. Kur

dëgjuan propozimin tonë, ata u shqetësuan shumë dhe diskutonin me zë

të lartë në kabinat e tyre deri në tre të mëngjesit.

Kur na njoftuan vendimin e tyre, ne nuk kundërshtuam. Ne kishim

ardhur aty t’i shërbenim Zotit të Izraelit dhe popullit të Tij të zgjedhur

dhe jo për të lartësuar vetveten.

Ceremonia përkujtimore u mbajt në fundin e anijes. Në të merrnin

pjesë vetëm reporterët e gazetave, fotografët dhe grupi i caktuar nga

Qeveria Izraelite.

Pikat e shiut filluan të lagin fytyrat e gjashtë besimtarëve anglezë

ndërsa ata kishin formuar një gjysëm rrethi përballë erës së akullit të

Detit të Zi. Fred Rajt, një predikues nga Colchester-i filloi të flasë me një

zë të mallëngjyer: “Ne anglezët po qëndrojmë këtu për të kërkuar falje

për veprimin kriminal, që vendi ynë kreu ndaj pasagjerëve të anijes

“Struma”. Ky është një veprim mëkatar dhe ne me përulje kërkojmë

falje.”

Ne qëndruam atje të heshtur për dy minuta ndërsa valët

lëkundeshin monotalisht përpara nesh. Besimtarët anglezë kishin

përgatitur një kurorë, të lartë sa një bojë njeriu, të ndërtuar me degëza

pishe e të zbukuruar me lule. Degëzat e pishës i kishin mbledhur javën e

kaluar nga pemët e dëmtuara nga një stuhi e rrallë dëbore në Jerusalem.

Dy prej tyre e çuan kurorën deri në fund të anijes dhe pastaj e hodhën në

ujë. Ky veprim u shoqërua nga një rënie solmne dhe e zgjatur e sirenës së

anijes ndërsa ekuipazhi i saj i veshur me uniformat ceremoniale,

nderonte duke mbajtur vështrimin tek flamuri, që valëvitej në

gjysëmshtizë. Ishte një situatë tepër prekëse. Shumë veta filluan të

derdhin lotë. Thellë u prekën edhe izraelitët. Disa prej tyre, me fytyrat e

lagura nga lotët, filluan t’i përqafojnë spontanisht të krishterët anglezë.

Aviezer Golan, një gazetar veteran, që përfaqësonte një nga gazetat

kryesore të përditshme të Izraelit, në kohën kur anija Struma u fundos

luftonte si ushtar vullnetar në ushtrinë britanike. Ai tha: “Unë isha

ndoshta personi, që u preka më pak emocionalisht nga kjo ceremoni, e

megjithatë u preka thellë. Kjo ceremoni na afroi më njëri-tjetrin.”

Reportazhin që ai shkroi për gazetën fillonte me një përshkrim të gjallë të

kësaj ceremonie.

“Kjo ceremoni zgjidhi një problem shpirtëror të përjetshëm shpjegoi

Bob Hobbs, pastor i një kishe në Angli. “Ne deshëm që kjo barrierë

shpirtërore të thyhej dhe të tregonim ndjenjat e sinqerta të zemrave tona.

Unë besoj se ajo që ne kryem është diçka shumë e rëndësishme para Zotit

dhe ka ndikim të drejtpërdrejtë në marrëdhëniet midis Anglisë dhe

Izraelit sot.”

“Për shumë vite, shtoi e shoqja, Delfina, “as ne vetë nuk i njihnim planet

e lavdishme që Zoti ka për Izraelin. Për ne atëherë Izraeli dhe hebrenjtë

ishin një shtet dhe një komb si gjithë të tjerët. Këtë qëndrim e kishim

edhe ne pasi besuam tek Jezu Krishti sipas mësimeve të Biblës dhe pasi

morëm rilindjen shpirtërore. Por, Zoti gradualisht na ndriçoi për

të vërtetat lidhur me kombin e Tij të zgjedhur. Gradualisht Zoti më zbuloi

dashurinë e Tij për popullin e Izraelit, për popullin më të zgjedhur e më

të persekutuar të botës. Gradualisht dashuria e Zotit filloi të mbushë

zemrën time. Tani mund të them se zemra ime është e mbushur me

dashuri për hebrenjtë dhe se Izraeli është një vend tepër i çmuar për

mua. Tani kam filluar ta kuptoj shumë më thellë Dhjatën e Vjetër (që

hebrenjtë e quajnë Tanakh) si edhe Dhjatën e Re, Tani jam më afër

Izraelit, jam shumë e lidhur me kthimin e hebrenjve në Tokën e

Premtuar dhe rrjedhimisht shumë më afër qëllimeve të Zotit me të deri të

kthehet Mesia.”

Por anglezët nuk ishin të vetëm në qëndrimin e tyre armiqësor

kundër izraelitëve. Në vitin 1938 u mbajt konfereca e Evianit. Në të

morën pjesë 32 kombe për të diskutuar fatin e hebrenjve. Në këtë

konferencë Hitleri sfidoi mbarë Botën me fjalët: “Unë pres dhe shpresoj

që pjesa tjetër e Botës, që na paska kaq simpati për këta kriminelë, së

paku do të jetë po aq bujare në vepra sa është sot me fjalë. Për sa na

përket ne, ne jemi të gatshëm t’jua u dërgojmë këta njerëz, me gjithë

kujdesin tonë, edhe me anije luksoze.”

Por të gjitha vendet, njëri pas tjetrit, e patën më të lehtë të të

shohin hebrenjtë të vdesin në kampet e përqëndrimit, se sa ti pranojnë

si emigrantë në territoret e tyre izraelitët e Gjermanisë. Tonin

kësaj konference ia dha qëndrimi i qeverisë së SHBA. Ata premtuan se do

të qëndrojnë në kuotat e tyre minimale të pranimit të emigrantëve.

Pra SHBA deklaronin se: “Le t’u ndodhë çfarë të dojë izraelitëve, ne

nuk pranojmë as një emigrant më tepër.” Më pak se një vit më vonë

ndodhi incidenti që tashmë njihet, kur Qeveria Amerikane refuzoi të

pranonte në territorin e saj një anije, që transportonte 1100 refugjatë

hebrenj nga Gjermania.Anija u detyrua ti kthente hebrenjtë mbrapsh në

Gjermani. Që nga anija ata u dërguan në kampet e përqëndrimit. Shumë

pak prej tyre i shpëtuan shfarosjes. Edhe atdheu im, Zvicra, fillimisht

pranoi mijëra refugjatë hebrenj gjatë luftës, por nga ana tjetër ua mbylli

kufirin të tjerëve, që deshën t’i shpëtonin vdekjes së sigurtë. Që nga kufiri

Zviceran ata u transportuan drejt në kampet e shfarosjes.

Janë të paktë ata lexues të këtij libri që mund të thonë që kombi im

nuk ishte pjesëtar në këtë krim. Shumë prej nesh janë penduar, por unë

e kuptoj, por unë e kuptoj pendesën vetëm si hapin e parë. Zoti na thotë

në fjalën e Tij se ne duhet të transportojmë hebrenjtë, ne duhet t’i

ndihmojmë ata të kthehen në Tokën e Premtuar, në Izrael. Ne e kemi

këtë rast t’i tregojmë Izraelit dashurinë tonë dhe t’i kthejnmë mallkimet e

së kaluarës në bekime.

KAPITULLI VI

“çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i

çojnë në thertore.”

(Fjalët e urta 24:11)

“Tani unë nuk jam më i paditur”, fillova të mendoj pas tre lundrimeve

të para. “Tani e përfundova kursin e kualifikimit.” Përvoja e fituar në

këto lundrime më dha siguri. Lundrimi kishte qenë diçka krejt e

panjohur, por tani e ndjeva veten më të sigurt.

Më vonë atë vit diçka më thoshte në shpirtin tim se kish ardhur koha

të fillonim lundrime të rregullta me një kontratë afatgjatë. E ndieja se

rruga më e drejtë do të ishte të merrnim me qira anije nga ndonjë

kompani ruse. Kompania BLASCO (The Black Sea Shipping Company, që

do të thotë Kompania Lundruese e Detit të Zi) ishte në atë kohë sipas

mendimit tim, më e madhja në Botë. Ata kishin 250 anije. Kur vajta dhe i

paraqita propozimin tim njërit prej nënpunësve të kësaj kompanie ai,

duke shoqëruar fjalët e tij me një lëvizje të dorës m’u përgjigj: “BLASCO

nuk dërgon asnjë anije në ujërat izraelite. Madje edhe turistët nga Izraeli

nuk mund të vijnë këtu drejtpërdrejt me anijet e tyre, por duhet të hipin

në anije të tjera në Qipro.”

Më vonë mësova se arsyeja e këtij qëndrimi ishte se presidenti i

kompanisë e urrente Izraelin dhe të gjithë hebrenjtë. Megjith ndryshimin

e situatës politike, ai vazhdonte me të njëjtat metoda e qëndrim

bojkotues ndaj shtetit të Izraelit, si në kohën e Bashkimit Sovjetik. I

revoltuar nga ky qëndrim unë shkova në dhomën time i vetëm, që

ti lutem Krijuesit të Gjithëfuqishëm. Ishte një lutje, si një bisedë, ku

unë lutesha dhe bisedoja me Krijuesin e Përjetshëm që nuk e shihja, por

që e dija se është kudo, që na dëgjon kudo që të flasim, na i lexon

mendimet e shqetësimet tona. “O Zot, i thashë, “kjo nuk është e drejtë.”

Befas një mendim, si një ndriçim i brendshëm, me erdhi e më pushtoi të

gjithin. E kuptova menjëherë që Zoti më kishte dhënë çelësin, që do të na

nxirr te nga situata e vështirë. Mora Biblën dhe e hapa në librin e

Psalmeve. Në Psalmin 109 u përqëndrova në vargun 8:

“Qofshin të pakta ditët e tij dhe një tjetër e zëntë vendin e tij!”

Menjëherë shkova në zyrën e avokatit tonë të lundrimit në Odesa.

“Dua të nis një teleks në zyrën time në Angli”, i thashë. Pastaj u ula në

tavolinë dhe shkrova: “Njoftoni të gjithë të krishterët kudo në botë, që na

njohin dhe mbështesin që të luten me mua sipas Psalmit 109 vargu 8 që

presidenti i kompanisë lundruese BLASCO të hiqet nga pushteti.”

Pasi e shkrova këtë teleks në letër ia dhashë avokatit, një zyrtar ukrainas,

i ri në moshë, i veshur me kostum e me kravatë. Me ta lexuar u çudit

jashtë mase: “A e ke menduar mirë këtë që bën? Unë mendoj se po se po

nxitohesh e po rrezikohesh kot.” Unë e kuptova atë që ai po thoshte. Nuk

duhej menduar se me rënien e komunizmit në Bashkimin Sovjetik erdhi

liria e plotë. Njerëzit vazhdojnë të jenë të kujdesshëm për fjalët që thonë.

Metoda e hakmarrjes dhe e diktatit janë të rrënjosura tepër thellë. Këtë

gjë unë e kuptova nga sjellja dhe mënyra se si veprojnë e ragojnë

personat që bashkëpunojnë me ne.Gjithmonë për gjërat

delikate ata insistojnë t’i bisedojmë atje ku nuk ka njerëz të tjerë. Dhe

dihet që presidenti i kompanisë BLASCO ishte një njeri me influencë në

Ukrainë.

“Po jam i sigurt!” iu përgjigja i vendosur. E ndieja që Zoti i

gjithëfuqishëm ishte në anën time.

Tre ditë më vonë, ndërsa së bashku me Elsën po bënim gati valixhet

tona dikush na troket në derë. E hapa dhe përballë meje qëndronte

avokati ynë i lundrimit. Ai më shikoi me vërejtje dhe më pyeti: “Çfarë lloj

njeriu je ti?”

Përse? Ç’ka ndodhur?” iu përgjigja.

“Sot në mëngjes po dëgjoja radion. Që aty mora vesh lajmin se presidenti

i BLASCO-s është arrestuar nën akuzën për korrupsion.”

Presidenti i BLASCO-s u hoq nga pushteti. Zëvendësuesi i tij u tregua

i gatshëm të bashkëpunojë me ne. Zoti ynë është i gjithëfuqishëm!

Vështirësia tjetër jo e vogël ishte që të gjenim një partner në Izrael me

të cilin t’i koordinonim veprimet tona për Operacionin Eksodi. Në janar

të vitit 1993 shkova në Izrael për të lidhur një marrëveshje me Moshe

Mano, pronar i një kompanie lundruese.

Bisedimet ishin jashtëzakonisht të vështira. Së bashku shkuam në zyrën

e një avokati në Tel Aviv. Diskutuam, argumentuam, propozim deri

afër mesnatës por gjendeshim shumë milje larg njëri – tjetrit. Meqë unë

banoja në Jerusalem na duhej t’i ndërprisnim bisedimet. Autobuzi i

fundit nga Tel Aviv për në Jerusalem nisej në mesnatë. Mosheu më mori

me makinën e tij për të më çuar në stacionin qëndror të autobuzave që

unë të mund të arrija autobuzin tim. Nga nxitimi ai e humbi

rrugën. Kur semafori dha sinjalin e ngjyrës së kuqe ai uli xhamin e

veturës së tij për të më pyetur në veturën përbri se ku ndodhej rruga. Por

në vend që të vazhdonte të ecte, kur u dha sinjali i gjelbër ai parkoi në

anë të rrugës dhe vazhdoi të bisedojë me interesim e krejt i përqëndruar

me burrin, që ishte në makinën tjetër. Ndërkohë unë shikoja herë pas

herë orën time dhe mendoja: “E ç’do të thotë të më ikë autobuzi.” Më në

fund ai u kthye në makinë.

“Ka ditë që përpiqem të lidhem me këtë njeri,” më tha ai. “Biri i tij

i vetëm, Ronen-i, u vra para një muaji në Hebron gjatë shërbimit të rojes.

E kishin qëlluar në kokë.”

Mosheu heshti dhe më shikoi me vërejtje. Pas një heshtjeje të shkurtër

më tha: “Jeta e njërëzve është më e shtrenjtë se paratë.”

Atë natë e kuptuam që të dy se tashmë ishte zhdukur çdo pengesë

për marrëveshjen tonë. Dhe kështu ndodhi. Ne së bashku morëm me qira

nga kompania BLASCO anijen Dimitri Shostakoviç. Ishte një anije me

kapacitet prej 800 pasagjerësh. Kontrata jonë e parë mbulonte periudhën

Prill- Shtator të vitit 1993, periudhë gjatë së cilës duhet të kryeshin

25 lundrime. Anija ishte me të vërtetë e bukur dhe ishte ndërtuar në

vitin 1980 në katntjerin detar të Polonisë, ku Leh Valesa filloi aktivitetin

e tij politik.

Pas shumë peripecish ne ishim në gjendje të marrim me qira edhe një

bllok ndërtesash, që dikur, në kohën e komunizmit, kishin shërbyer si

kamp i rinisë. Ne mendonim të strehonim aty emigrantët olim deri sa të

vinte data e nisjes. Elsa dhe unë shkuam në Odesa në muajin mars në

mënyrë që të organizonim punën. Megjithëse ishte mezi i marsit në

Odesa gjithçka ishte e mbuluar me dëborë. Por, kjo nuk i pengoi

vullnetarët e krishterë për të ardhur nga e gjithë bota për të

ndihmuar. Me të arritur aty kuptuam se kampi ishte një vend tepër i

errët. Njerëz të dyshimtë hynin e dilnin në hotelin, që ndodhej në qendër

të tij. Gjithë natën dëgjoheshin të lehura qensh, të cilët edhe gjatë ditës

vërtiteshin në tufa rreth e rrotull. Disa prej tyre ecnin duke çaluar si

pasojë e ndonjë goditje ose kafshimi.

Moti ishte ende shumë i ftohtë, gjithçka ishte e akullt dhe për më

tepër sistemi i ngrohjes dhe uji i ngrohtë në hotel shpesh nuk

funksiononin. Banjat me sa dukej dikur ishin ndërtuar mirë me lavamanë

të rinj dhe WC allafrënga. Por tani në shumicën e banjove mungonin

lavomanët dhe sidomos froni i WC, që me sa dukej ishte një artikull

shumë i kërkuar në Odesa.

Përveç të tjerash ajo që na pengonte ishte mosnjohja e gjuhës dhe nuk

ishte e lehtë të kishim gjithmonë me vete një përkthyes.

Personeli na shikonte me një dyshim të ftohtë. “Këtu na u dashka

të luftojmë gjithçka që të mund të sigurojmë të drejtat tona”, tha Elsa

pas disa ditësh. “Njerëzit e sjellshëm e të gatshëm për të ndihmuar

qenkan shumë të rrallë.” Dhe kështu ishte vërtet jo vetëm në ditët e para.

Gjatë gjithë kohës që qëndruam takuam shumë pak ukrainas të sjellshëm

e të gatshëm për të na ndihmuar. Kur shihje në sytë e ish-qytetarëve

të Bashkimit Sovjetik, ishte shumë e vështirë të gjeje qoftë edhe

një shkëndijë të vogël të dashurisë dhe miqësisë. “Sa shumë nevojë

kanë ata njerëz të njohin Jezu Krishtin dhe Krishterimin e vërtetë,

mendova padashur përpara një varfërie të tillë shpirtërore.

Shpejt zbuluam se sa e vështirë ishte në Ukrainën e sapodalë

nga komunizmi të plotësojë e të kryeje edhe gjërat më të vogla.

Teknologjisht ata ishin 50 vjet prapa Perëndimit.Kur na duhej të

telefononim, linjat ishin zakonisht ose krejt të prishura ose të bllokuara…

Ishte më e lehtë të merrje makinën e të shkoje në qytet për t’i takuar vetë

njerëzit sesa të mundoheshe për t’u lidhur me ta në telefon.

Një mëngjes më duhej të bëja disa fotokopje. Mora vesh se në të

gjithë Odesën kishte vetëm dy dyqane ku mund të fotokopjoje. Shkuam

tek i pari, por kur arritëm atje, nuk kishte drita. Shkuam në anën tjetër të

qytetit, pothuaj në periferi të tij, ku gjendej dyqani tjetër. Atje kishte

elektricitet, makina e fotokopjimit ishte aty vendosur në një vend ku

mund ta shihnin të gjithë por, edhe aty nuk mbarova punë pasi nuk

kishte letër. Mora një përkthyes dhe shkuam në port. Unë e dija se duhet

të bënim një marrëveshje zyrtare me nënpunësit e doganës që të

shmangeshin vështirësitë, që kishim ndeshur në lundrimet tona të

mëparshme. U ndodhëm në një dhomë të madhe ulur në një tavolinë të

gjatë.

Përballë nesh ishin ulur dymbëdhjetë nënpunës të emigracionit. Fytyrat

e tyre rrezatonin një ftohtësi të akullt. “Ne mendojmë se do

të transportojmë 8000 emigrantë në lundrimet tona, prandaj kam

ardhur të pyes se cilat janë kërkesat tuaja”, thashë unë me naivitet.

Sinqeriteti im, në vend që të shkaktonte miqësi ose qoftë edhe një

buzëqeshje nga pala tjetër, e bëri edhe më të akullt atmosferën. Fytyrat

përballë meje, fillimisht aspak miqësore tani u ashpërsuan edhe më

tepër.

“Ne nuk jemi të përgatitur për emigracion,” m’u përgjigj kryetari i

grupit. Në qoftë se doni organizoni emigracion ju duhet të na plotësoni të

gjitha pajisjet që na duhen. “Këto fjalë u thanë me një ashpërësi

të pamëshirshme, ogurzezë. Lista e kërkesave, që ai më zgjati

përmbante: Pajisje kontrolli me rreze x për të kontrolluar çantat,

kompjutera etj. Ne duhej gjithashtu të ndërtonim me shpenzimet tona

magazina, një dhomë për depozitimin e bagazheve etj. T’i plotësoje të

gjitha këto kërkesa duheshin qindra mijëra dollarë. Avokati ynë më

këshilloi të ankohem te presidenti i Ukrainës për qëndrimin

e nënpunësve të doganës. Unë nuk pranova. Në vend që t’i

shkruaja presidentit iu luta Zotit. Dhe me të vërtetë, pas shumë betejash

akulli u thye. Mbas bisedimeve të gjata, që vazhduan deri në orët e para

të mëngjesit, ne përfunduam marrëveshjen tonë. Unë, nga ana jonë,

së bashku me bashkëpunëtorin izraelit, ramë dakord të blejmë një pajisje

me rreze x, që do të bënte të mundur kontrollin e valixheve e çantave

të emigrantëve pa i hapur ato. Kjo pajisje do të çlironte emigtatët e

lodhur nga shumë vuajtje e orë pritjeje. Proçedura e kontrollit, që dikur

vazhdonte ditë të tëra, tani mund të kryej në 3-4 orë. Por, me t’u zgjidhur

një problem doli një tjetër. Në Ukrainë nuk kishte kompani sigurimesh

për lundrimet… Nuk kishte dërrasa për të paketuar bagazhet e

udhëtarëve për lundrim…Furnizimi i premtuar nga porti nuk na erdhi.

Gjithashtu leja që pritej të na vinte nga Ministria e Jashtme e

Ukrainës nuk na erdhi… Më vonë na vjen një lajm nga Ministria e

Emigracionit të Izraelit, që na thoshte se data e lundrimit tonë të parë

ishte e papranueshme, sepse anije do të arrinte në port menjëherë pas

fillimit të festës së Pashkës, ku sipas rregullit të Dhjatës së Vjetër, nuk

lejohet të kryhet asnjë punë.

“Në qoftë se ju arrini një ditë më vonë se data e planifikuar, në kohën

e festës së Pashkëve, ne nuk do t’ju lejojmë të hyni në port. Do të

mbeteni në det të hapur pa asnjë furnizim e ndihmë nga ana jonë!”

Na paralajmëronte urgjentisht Ministria e Emigracionit të Izraelit. Dhe

më në fund, si për ti vënë vulën të gjithave na doli se në portin e Odesës

nuk kishte karburant për lundrim.

Pak më vonë zbuluam se raportimet e hebrenjve të Ukrainës, që

ishin përgjegjës për të na sjellë emigrantët, kishin qenë jo reale. Për

lundrimin tonë të parë ishin regjistruar 43 pasagjerë. Dukej sikur të

gjitha forcat e skëterrës ishin kundër linjës sonë detare. Besimi filloi të

ulet dhe disa nga vulletarët tanë të krishterë filluan ta humbin shpresën

dhe filluan të dyshonin në misionin tonë. Unë e ndieja se duhet të

ndërhyja, e ndieja se duhet të thoja një fjalë autoritare për të ndaluar

përhapjen e mosbesimit dhe çoroditjes. Menjëherë i mblodha të gjithë

pjesëtarët e ekipit tonë dhe ju thashë: “Sonte do të ngarkojmë bagazhet,

do t’i çojmë brenda në anije. Anija jonë do të niset, sepse kështu ka thënë

Zoti.” Vetëm të nesërmen, në kohën që Elsa me mua së bashku, me

emigrantët e fundit, po hipnim në anije, papritur erdhi në port një anije

çisternë, e cila e furnizoi anijen tonë me karburant. Në bordin e anijes ne

u takuam me grupin tonë të lutjes. Ata kishin qëndruar gjatë të gjithë

kohës të palëkundur në anën tonë, pavarësisht nga ato që shihnim dhe

dëgjonim përreth. U ulëm me ta në një tavolinë. Diçka më lidhi gjuhën

dhe nuk munda të them asnjë fjalë. Sytë e mi filluan të rrjedhin lotë.

Ishin lotë çlirimi. Këto lotë u bënë të gjithëve shumë përshtypje. Ne

përqafuam njëri-tjetrin pastaj Elsa dhe unë zbritëm nga anija në

errësirën që tashmë sa vinte dhe po bëhej më e dendur ndërsa nata

përparonte.

Lundrimi ynë i dytë ishte javën tjetër dhe u zhgënjyem edhe më tepër

kur pamë numrin e emigrantëve, që ishin regjistruar: Ishin më pak se

në lundrimin e parë. Në tre lundrimet tona të para emigrantët kishin vite

që prisnin një rast të tillë. Tani nga lumi i rrëmbyerr i emigrantëve kishte

mbetur vetëm një përrua që mezi arrinte një të tretën e shifrave të vitit të

kaluar. Në këtë pakësim kishin ndikuar edhe krijimi i shteteve të

pavarura, vendosja e kufijve dhe rregullave doganore, që pengonin

hebrenjtë të futeshin në Ukrainë nga shtete tashmë të pavarura, që kishin

ligje e dogana të veçanta. Gjithashtu agjencia Izraelite

(Jewish Agency) kishte kristalizuar një strategji të re: fluturime të

drejtpërdrejta nga pika të shumta të ish Bashkimit Sovjetik drejt

Izraelit.Prandaj në vend që të vinin e të regjistroheshin emigrantë të

tjerë, filluan të largoheshin edhe ata që tashmë ishin regjistruar. Kjo

situatë na bëri të kuptojmë se ne duhet të krijonim rrjetin tonë të

regjistrimit. Por, kur filluam të lidhemi me komunitetin e hebrenjve,

vumë re se ata nuk ishin të gatshëm të bashkëpunojnë me ne. Kur u

kërkonim informata ata na përgjigjeshin me mosbesim.

Për shumë nga hebrenjtë e Ukrainës plagët, që u ishin shkaktuar gjatë

Luftës së Dytë Botërore ishin ende të hapura.

Gjatë vizitës sonë në kryeqytetin e Ukrainës, në Kiev bashkë me Elsën

shkuam në vendin e quajtur Barbi Jar, i cili është sot një park i mbuluar

me bar që gjendet në periferi të qytetit.

Një nga shoqëruesit tanë na tregoi historinë e këtij vendi. Në vitin 1941

Kievi u pushtua nga ushtria naziste. Me të marrë në zotërim qytetin

ushtria gjermane shpalli: “Të gjithë izraelitët do të shpërngulen. Merrni

valixhet dhe paraqituni në vendin e caktuar!”

Kështu u mblodh një turmë e madhe, të cilën e çuan në Barbi Jar. Aty i

ndanë sipas familjeve dhe çdo familje u detyrua të dorëzojë paratë dhe të

gjitha gjërat e çmuara në një tavolinë, pastaj i detyruan të zhvishen dhe të

ecin përpara: burra, gra, pleq, fëmijë… Në turmë ishte edhe një grua

shtatzanë.

Ajo lindi fëmijën e saj gjatë natës së pritjes në park. Të nesërmen edhe

atë e detyruan të zhvishet dhe të ecë përpara me foshnjën e porsalindur

në krahë.

Familje pas familjesh njerëzit ecnin përpara të zhveshur duke shkelur

me këmbët e zbathura mbi barin e ftohtë. Në fund të rrugës ishte një

hendek i saporshapur. Me të arritur aty filluan të kërcasin automatikët

dhe mitrolozat.

Më tepër se 33 000 vetë u vranë atë ditë. Shumë prej tyre ishin vetëm

të plagosur, disa jo të plagosur rëndë, megjithatë të gjithë u flakën në

hendek dhe u mbuluan me dhe. Shumë nga të plagosurit mbetën gjallë

edhe pasi u mbuluan me dhe. Dëshmitarët tregojnë se toka mbi varrin e

përbashkët lëvizte për disa ditë me radhë pas masakrës. Kjo histori na

tronditi jashtë mase. As unë dhe as Elsa nuk ishim në gjendje të thoshim

qoftë edhe një fjalë të vetme. Të heshtur e me sytë përdhe u nisëm të

kthehemi në makinë. Në fakt kjo ngjarje nuk ishte e panjohur për ne, por

është ndryshe të lexosh për data shifra e fakte krejt tjetër të ecësh me

këmbët e tua atje ku pak kohë më parë ndodhi gjithçka. Aty e kuptuam se

sa i qetë dhe i mbrojtur ishte mjedisi nga ne vinim, aty e kuptuam se sa të

kota ishin iluzionet tona dhe aty shihnim se deri ku mund të shkojë

poshtërsia e njerëzve.

Pak më vonë u kthyem në Odesë, na tërhoqi vëmendjen një vend i

gjelbëruar. Ky vend gjendej shumë afër limanit. Rreth e rrotull gjithçka

ishte mbuluar nga betoni e asfalti. Kudo shihje shenjat e luftës, që

zhvillohet nëpër qytetet e mëdha e në qendrat industriale: luftën për të

pushtuar e shfrytëzuar çdo centimetër trualli. Por ky ishull i gjelbëruar

qëndronte atje në mes dhe askush nuk guxonte të hapte themele apo të

shtrinte asfalt mbi të. Që të zbuloje misterin e kësaj dukurie të

jashtëzakonshme duhej të ecje mbi barin që rritej i egër, i përzjerë me

barishte të rritura dhe pa njohur ndërhyrjen e dorës së njeriut, deri tek

një gur modest varri që shpjegonte gjithçka. Në tetor të vitit

1941, gjashtë ditë pasi Odesa ishte pushtuar nga trupat gjermanë e

rumune plasi një bombë në shtabin e shtatmadhorisë rumune.

Si pasojë e këtij shpërthimi u vra midis të tjerëve edhe kryegjerenali i

forcave rumune. Për hakmarrje ushtritë okupuese mblodhën mjenjëherë

19000 izraelitë i çuan në një truall që ishte rrethuar me gardh, i lyen me

benzinë dhe i dogjën të gjallë. Të nesërmen u mblodhën 16000 të tjerë

dhe ju dha urdhër të ecin nga Odesa deri në fshatin në afërsi. Gjatë

rrugës filluan pushkatimet: filluan ti grupojnë njerëzit në grupe prej 50

vetësh dhe t’i pushkatojnë. Por drejtuesit e masakrës panë se kjo lloj

procedure do të vazhdonte gjatë. Atëherë pjesën që mbeti e urdhëruan të

futen në magazina të cilët i mbyllën dhe u vunë zjarrin. Nënat

që përpiqeshin të nxirrnin fëmijët e tyre nga dritaret kositeshin nga zjarri

i automatikëve, mitrolozave dhe granatave që hidheshin pa kursim.

“Ku ishit ju të krishterët, kur ne po na ndodhnin të gjitha këto”? më pyeti

një nga drejtuesit e komuniteteve izraelite, të cilët unë i thashë se ne

kemi ardhur në Odesë të ndihmojmë hebrenjtë të shkojnë në vendin e

tyre. “Askush nuk na erdhi të na ndihmojë ne në çastet tona më të

vështira.”

Kjo ndjenjë mosbesimi ndaj nesh përveç arsyeve historike nxitej edhe

nga një burim tjetër, krejt i prapritur e befasues për mua. Drejtuesit e

Agjencisë Izraelite (Jewish Agency) në Jerusalem kishin dhënë urdhër të

gjithë nënpunësve dhe bashkëpunëtorëve të tyre që të bënin çmos që ti

largonin emigrantët hebrenj nga lundrimet tona. Familjeve që kërkonin

të emigronin u thuhej se po të hipnin në anijen tonë do të mbeteshin në

portin e Haifas bashkë me bagazhet e tyre pa asnjë ndihmë.

Po kjo propagandë dezinformimi nuk u kufizua me kaq. Nëpër gazetat

e Ukrainës filluan të dalin shpallje që paraqitnin figurën e një anijeje mbi

të cilën ishte vizatuar një X i madh me ngjyrë të kuqe. Poshtë kësaj

figure shkruhej me gërma të mëdha: “Lundrimet nga Odesa për në Haifa

janë ndërprerë përfundimisht.”

Kur e pashë këtë shpallje që zinte një faqe të tërë në një nga gazetat

kryesore të Ukrainës u trondita jashtë mase. Në fund të faqes shënohej

edhe autorësia e kësaj shpallje të rremë: Agjencia Izraelite (Jewish

Agency).

Që kur u nisa për në territorin e ish Bashkimit Sovjetik e dija se do

të ndeshesha me gjithëfarë problemesh. E dija se do të kishte njerëz që

do të më kundërvihen me të gjitha mënyrat. Por kurrë nuk e prisja që të

sulmohesha nga Izraeli e nga izraelitët. Por Zoti, me mëshirën e Tij më

rikujtoi faktin se edhe Moisiu, kur shkoi të çliroi popullin e Izraelit nga

skllavëria në Egjipt nuk pati kundërshtarë vetëm egjiptianët por edhe

shumë vetë nga radhët e popullit të tij. Edhe sot është e njëjta gjë. Që në

fillim Agjencia Izraelite e shikonte me dyshim të madh aktivitetin tonë.

Ata nuk besonin se ne të krishterët ishim në gjendje të ndihmonim në

këtë drejtim. Ata kishin frikë se ne fillonim lundrimet dhe pastaj e linim

gjithçka në mes të rrugës dhe atyre do t’u mbetej përgjegjësia për të

financiuar e vazhduar gjithçka. Ata e shihnin aktivitetin tonë si një

ndërhyrje të paligjshme në një sferë veprimtarie, që u takonte vetëm

atyre dhe askujt tjetër.

Kriza jonë arriti kulmin në lundrimin tonë të pestë. Ky lundrim u

krye ditën e premte në fund të muajit prill. Ne kishim propaganduar

shpenzimet për 310 pasagjerë. Vetëm 10 emigrantë lundruan në atë

udhëtim. Unë u bëra objekt i sulmeve të rrepta nga të gjitha anët. Tashmë

gjysma e të krishterëve, që kishin ardhur vullnetarisht për të ndihmuar

ishin larguar. Disa njerëz, që fillimisht kishin bashkëpunuar me mua,

kërkuan që të mbahej një takim i përgjithshëm në Londër, ku unë mund

të jepja llogari publikisht përse po harxhoja aq shumë para për aq pak

njerëz. Shumë dyshonin se ai që unë e kisha shpallur si vizion nga Zoti

kishte qenë vetëm një ëndërr e imagjinatës sime. Ata thonin se nuk ishte

një veprim i zgjuar të marrësh me qira një anije aq të madhe dhe për

më tepër të organizosh lundrime çdo javë.

Kur më erdhi njoftimi se duhet të shkoj në Londër për të dhënë

llogari publikisht e ndjeva veten të përulur. Brenda meje lindi pyetja se

çfarë do të dilte nga ky takim? A do të cilësohesha si një njeri, që ndjek

ëndrrat dhe imagjinatën e tij personale? A ish një vizion vërtet hyjnor ai

që unë kudo kisha shpallur si të tillë? Më dukej se kisha dështuar në

përpjekjet e mia dhe për herë të parë fillova të mendoj të tërhiqem.

Në mesnatë u ngrita nga krevati në dhomën tonë, në kampin e

Odesës, dhe u shtriva me fytyrën në qilimin e dyshemesë sonë dhe fillova

të qaj. “O Zot, nuk duroj dot më!” u luta. Ndjeva se si diçka po thyhej,

brenda meje, po thyhej krenaria ime, që vinte si pasojë e faktit që Zoti më

kishte zgjedhur mua të kryej këtë punë. Ishte diçka e dhimbshme,

poshtëruese.

Kur u ngjita në krevat dënesat vazhdonin në mënyrë të pavullnetshme

të më trondisnin gjithë trupin. Ndërkohë Elsa që ishte zgjuar më tha:

“Dua të të tregoj një histori. Ish një herë një njeri, i cili ndërtoi një anije,

më të mirën në Botë. Për të ndërtuar këtë anije atij iu deshën 120 vjet.

Megjithatë me këtë anije të mrekullueshme udhëtuan 8 pasagjerë.”

E kuptova se bëhej fjalë për Arkën e Noas. Këto fjalë sollën një dritë të re

në shpirtin tim. Mora përsëri guxim. Gjatë kësaj kohe presioni

të jashtëzakonshëm Elsa asnjëherë nuk dyshoi e as u trondit nga asgjë

për asnjë çast të vetëm. Ajo kurrë nuk dyshoi se Zoti na kishte thirrur për

një mision të tillë.

Pak ditë më vonë ne fluturuam në Jerusalem. Agjencia Izraelite na ofroi

të na paguajë 180 dollarë amerikanë për çdo emigrant që kishim sjellë

me lundrimet tona. Fillimisht unë u gëzova jashtë mase për këtë ofertë

dhe m’u duk se këto para do të na nxirrnin nga vështirësia.

“O Zot, si thua Ti?” u luta. “Ai t’i pranojmë këto para apo jo? A do

të vazhdojmë në lundrimet tona apo jo?” Ekipi ynë që ishte në Odesë

iu përgjigj me një “jo” të vendosur kësaj oferte, por unë, nuk isha

plotësisht i sigurt, kërkova një javë kohë për të dhënë përgjigjen time.

Presioni që po na bëhej ishte tepër i madh. Këto të holla do të na

shpëtonin nga kritikat në rritje, që po na vinin nga njerëzit tanë.

Por, më në fund Zoti nuk më lejoi që t’i pranoj këto para. Zoti më kujtoi

se Ai u ka bërë thirrje johebrenjve që të çojnë mbi supet e tyre bijtë dhe

bijat e Izraelit në Tokën e Premtuar.

Më në fund erdhi dita e takimit publik në Londër. Ky takim u mbajt

në ditën që sipas kalendarit hebraik quhet dita e Tisha b’Av. Historikisht

kjo ka qenë dita e disfatave për kombin e Izraelit. Në këtë datë u

shkatërrua tempulli i ndërtuar prej Salomonit në vitin 587 para lindjes së

Krishtit. I mbushur me ndjenja të trazuara dhimbjeje, indinjatë e ndrojtje

së bashku me Elsën udhëtuam për në Londër. Zumë vend të vendin ku do

të mbahej takimi në një hotel pranë aeroportit Heathrow. Rreth 50 vetë

ishin mbledhur dhe prisnin ardhjen tonë. Disa nga bashkëpunëtorët tanë

më besnikë nuk ishin në sallë. Ata kishin shkuar diku në afërsi për t’u

lutur. Unë u ula në tavolinën në krye të sallës të vendosur atje

posaçërisht për mua. Johanesi dhe Kejlli u ulën bashkë me mua në të

njëjtën tavolinë. Pashë se në sallë ishin të pranishëm edhe drejtues të

tjerë të Konferëncës së Lutjes: Eliau, Ben Haimi kishin ardhur nga

Izraeli, Robert Verner nga Zvicra, Kingsli kishte ardhur nga Kolegji

i Biblës në Wells. Të gjithë këta njerëz më njihnin mua nga afër dhe

na kishin mbështetur besnikërisht me lutjet e tyre në punën tonë. Të

gjithë këta ishin udhëheqës të krishterë të afirmuar. Edhe elementët

më përçarës e sektarë kishin respekt dhe e pranonin fjalën e tyre.

Takimi filloi i tensionuar. Johanesi doli në pozitën e kryetarit dhe së

bashku me Kejllin mundi të qetësojë gjendjen. Ata mundën ta drejtojnë

rrjedhën e diskutimeve në aspektin shpirtëror, pa manipuluar apo

kapërcyer askënd. Të gjithëve iu dha mundësia të thoshin atë, që ndienin

në zemër dhe çdo mendim u dëgjua me vëmendje dhe u analizua me

respekt. Vetëm pak vetë dolën me akuzën se ne po keqpërdornim paratë

e dhuruara nga besimtarët e sinqertë. Për çudinë time udhëheqja e

konferencës e nxori anën financiare të problemit jashtë diskutimit.

“Numri i emigrantëve nuk ka rëndësi”, tha Johanesi. “Ne duhet të

përqëndrohemi në dimensionin më të lartë, në dimensionin shpirtëror të

çështjes”. Në takim doli qartë se drejtuesit bashkoheshin në mendimin se

vizionin dhe thirrja jonë vinte nga Zoti dhe se vullneti i Tij, ishte që

lundrimet të vazhdonin. Drejtuesit rikthesuan dëshirën e tyre që të

mbajnë së bashku me ne barrën e kësaj punë. Kështu në ktë mbledhje u

krijua Këshilli i Fondacionit të Urgjencës Ebenezer. Në fund të takimit u

vendos në paqe e vërtetë, pavarësisht se jo të gjithë kishin arritur synimet

e tyre.

Pas takimit hëngrëm së bashku si miq të vërtetë. “Jam i gëzuar

që gjithçka mori fund”, psherëtiva i lehtësuar, kur isha vetëm me Elsën.

Vetëm atëherë fillova të kuptoj se gjithçka, që na pati ndodhur ishte

organizuar nga Zoti vetë, se gjithçka kishte qenë vullneti i Tij. Kjo ishte

një nga ngjarjet më të dhimbshme, që kisha përjetuar në jetën time, por

tani e kuptova se Zoti gjithçka e kish organizuar për të mirën tonë.

Tashmë nuk më dukej vetja aq i rëndësishëm sa më parë. Kuptova qartë

dhe më praktikisht se, në fund të fundit puna, që unë bëja ishte vepër e

Zotit, kurse unë isha njëri prej bashkëpunëtorëve të Tij. Ai vepron që të

na ndryshojë, që të na formojë në mënyrë që të bëhemi të denjë të jemi

bashkëpunëtorë të Tij. Ashtu si Elsa më rikujtonte vazhdimisht: “Nuk ka

rëndësi të madhe puna, që bëjmë ne për Zotin, e rëndësishme është vepra

që Zoti kryen brenda nesh, në shpirtin tonë.”

Tani, për herë të parë, unë kuptova se lutjet e veprimet tona

shkonin përtej kufijve të veprimtarisë Ebenezer: prandaj unë u

shkrova bashkëpunëtorëve tanë

“Gjatë këtyre tre muajve Zoti ka vepruar në mënyrë të fuqishme në

planin e padukshëm qiellor duke vendosur kështu themelin e një pune

shumë të madhe se ajo, që ne mund të shohim apo të kuptojmë. Zoti na

ka treguar se puna jonë nuk kuptohet thjesht në faktin e në planin e

natyrshëm: vetëm sjelljen e një numri të caktuar emigrantësh në Izrael.

Puna jonë ka si pikësynim të parë hapjen e rrugëve të reja, kapërcimin e

pengesave satanike. Kështu, nën drejtimin e Shpirtit të Shenjtë do të

fillojë lutja e përkushtuar e shkallës më të lartë, lutja me karakter

zëvendësues. Kjo lutje do të përhapet në gjithë botën dhe do të kryhet që

të bëhet i mundur kthimi i të gjithë hebrenjve në Izrael, ashtu si

premtohet në fjalën e Zotit.”

Kingslei në përvojën e tij me lutjen ndërmjetëse dhe zëvendësuese

na ndihmoi ta kuptojmë këtë dimension të punës sonë. Ai ishte

gjithmonë shumë i interesuar në punën tonë dhe me anën e një letre

të jashtëzakonshme më ndihmoi të kuptoj përse Shpirti i Shenjtë nuk na

pat lejuar neve të pranonin paratë e ofruar nga Agjencia Izraelite.

Dikush, që kryen një lutje zëvendësuese, bëhet personalisht përgjegjës

për objektin dhe objektivin e lutjes së tij,” na shkruan ai.

“Duhet kuptuar fakti se lutja Ndërmjetëse e Zëvendësuese nuk është

një lutje e zakonshme, madje ajo nuk është të përkushtohesh, të lutesh

në mënyrë intensive për diçka. Kushdo mund të lutet për diçka në

mënyrë intensive e megjithatë të mos arrijë në nivelin e lutjes

Ndërmjetësuese e Zëvendësuese.

Të kryesh një lutje Ndërmjetësuese e Zëvendësuese do të thotë të

identifikosh krejtësisht me problemin ose me personat, për të cilët

lutesh. Ai që kryen një lutje Ndërmjetësuese dhe Zëvendësuese është i

gatshëm të vuajë personalisht që të plotësohen nevojat e tyre. Është i

gatshëm të vuajë vetë njësoj si personat, për të cilët lutet në mënyrë që

ata të lehtësohen. Jezu Krishti vetë është shembulli i gjallë i një personi,

që iu përkushtua lutjes Ndërmjetësuese e Zëvendësuese.”

Ai ndërhyri për keqbërësit duke pranuar vetë të përfshihet

midis keqbërësve. Ai, hyri në favor të shkelësve duke mbajtur

mëkatin e shumë vetave.”

(Isaia 53:12)

“Ai u tejshpua për shkak të shkeljeve tona, u shtyp për

paudhësitë tona, ndëshkimi ram bi të që ne të kemi paqen, dhe

për shkak të plagëve të tij të jemi të shëruar.! (Isaia 53: 5)

(Teksti i plotë i kësaj letre gjendet në fund të librit.)

Për çudinë tonë një nga gazetat kryesore izraelite, gazeta Yediot

Ahronot ishte informuar për krizën tonë në Odesë. Ata dërguan një

gazetar për të hetuar gjendjen; dhe në kohën, kur mbahej takimi ynë në

Londër, ata botuan një artikull të gjatë, ku demaskoheshin dhe

analizoheshin me imtësi, të gjitha aktivitetet e Jewish Agensy.Këto

veprime cilësoheshin si një orvajtje për të “toperduar” lundrimet tona.

Çeshtja u bë e njohur deri në Kneset (Parlamenti i Izraelit). Parlametarët

u shqetësuan për këto lajme dhe më ftuan mua që të dëshmoj përpara një

komisioni të posaçëm qeveritar të krijuar veçanërisht për të sqaruar këtë

problem. Këtë lajm e mora në mëngjes sapo kisha mbërritur në Odesa

pas një udhe, një natë më parë! Nuk isha në gjendje të përgatitem, të

mbledh fakte e të dhëna. U nisa pa e patur të qartë se çfarë do të thosha

atje.

Po atë mëngjes u futa në sallën e takimit që tashmë ishte plot me

njerëz. Aty pashë një ekip të rangut të lartë të Agjencisë Izraelite, anëtarë

të parlamentit, zyrtarë të qeverisë si dhe përfaqësues të shtypit dhe

të mjeteve të tjera të informacionit. Që në fillim të takimit Jasha Kedmi, i

cili kishte njohuri për hebrenjtë në Ish Bashkimin Sovjetik pasi kishte

qenë për vite me radhë drejtues i Zyrës Speciale të Emigracionit,zyrë e

cila drejtohej e varej drejtpërdrejt nga kryeministri, na ndihmoi

fuqimisht. Ai argumentoi se ka shumë izraelitë në ish Bashkimin

Sovjetik, që janë të gatshëm të emigrojnë, vetëm në qoftë se kanë

mundësi të marrin me vete bagazhet e tyre.Kjo gjë bëhej e mundur vetëm

me lundrimet tona. Ai gjithashtu theksoi se që në vitin 1989 zyra, që ai

drejton ka bërë thirrje për hapjen e linjave detare të emigrimit, të cilat do

të mund të përdoren edhe në raste urgjente, kur fluturimet janë të

pamundshme. Përkthyesi ma kthente nga hebraishtja me zë të ulët

fjalimin e tij:

“Ky grup do të financojë po atë gjë, të cilën po përpiqen ta kryejnë

vetë hebrenjtë dhe shteti i Izraelit: që të hapet një linjë detare për të

sjellë emigrantët me anë të detit. Përse të mos i pranojmë dhe t’u

themi: “Faleminderit?”

Unë u kisha shpërndarë anëtarëve të komisionit një listë, ku

rreshtoheshin citatet nga Bibla, që na frymëzonin ne në punën tonë.

Anëtari i parlamentit Aveahem Ravitz, një rabi ortkodoks i veshur me

rroba të zeza dhe me mjekër, kërkoi t’i sjellin një Bibël në gjuhën

hebraishte, pastaj, për herë të parë m’u drejtua mua dhe më foli

personalisht: “në listën tuaj ju keni sjellë një citim nga Jeremia 16. Këto

vargje janë të mrekullueshme dhe janë cituar me saktësi. Do të desha të

tërheq vëmendjen tonë për atë që thuhet në fund të këtij kapitulli:

“O Zot, fuqia ime dhe kështjella ime, streha ime në ditën e

fatkeqësisë, kombet do të vijnë tek Ti nga skajet e tokës dhe do

të thonë: “-Etërit tanë kanë trashëguar gënjeshtra, kotësi dhe

gjëra, që nuk vlejnë fare! A mundet njeriu të shpikë perëndi

për vete, Që në të vërtetë nuk janë perëndi?”

(Jeremia 16:19,20)

Unë do t’ju them dhe arsyen përse i citoj këto vargje. Në lundrimet, që

u zhvilluan dy vjet më parë- nuk e di nëse këto u kryen nga organizata

juaj- punët nuk ecin me rregull, sepse grupi i krishterë u përpoq të

ndikonte me emigrantët me besimin e tyre. Unë po të flas hapur, ashtu si

duhet të flasin njerëzit e fesë me njëri tjetrin.”

Është vërtetuar se duhet të bëhet ç’është e mundur që hebrenjtë

të kthehen në vendin e tyre, por jo me këtë çmim, jo me kushtin që

gjatë procesit të emigrimit, ndihma të jepet si mjet për t’i manipuluar

të pranojnë një fe tjetër. Unë kurrë nuk mund ta pranoj një lloj ndihme

të këtillë. Le të mos harrojmë faktin se kemi të bëjmë me emigrantët,

që janë detyruar të shkëputen nga besimi i etërve të tyre për 73 vjet.

Këtu ata kthehen të njohin vetveten se cilët janë, të njohin rrënjët e tyre.

Ne nuk mund të lejojmë që një grup misionarësh të ndikojë në mendjet e

tyre. Ne e kemi për detyrë t’i ruajmë si dritën e syve për në Tokën e

Premtuar, në tokën e etërve, ku do të njihen me besimin e të parëve të

tyre, në tokën, ku u lidh Besëlidhja e Përjetshme midis etërve tanë dhe

Krijuesit të Shenjtë të Gjithësisë- i bekuar qoftë përjetë! Kështu që këta

emigrantë të mos vijnë të çoroditur. “

Në këtë çast u bë e qartë se të gjithë prisnin fjalën time: “Zoti kryetar, jam

tepër i çuditur që gjendem sot para një komisioni kaq të

lartë parlamentar. Unë jam vetëm një njeri i thjeshtë, shërbëtor i një Zoti

të jashtëzakonshëm. Unë di vetëm një gjë: Zoti i Izraelit më ka bërë

thirrje t’i çoj në shtëpinë e tyre bijtë e Izraelit, popullin e Tij të zgjedhur.

“Dua të deklaroj para jush në mënyrën më të qartë që të jetë e mundur se

duart e mia janë të pastra dhe motivet e mia të sinqerta. Të krishterët, të

cilët punojnë vullnetarisht me ne janë zotuar se ata nuk kanë

qëllime misionimi dhe nuk do të kryejnë asnjë veprim të kësaj natyre.”

Në këtë çast edhe unë nxora Biblën time: “Dëgjoni, ky libër është

shkruar për ju, hebrenjtë. Profeti Isaia shkruan se të huajtë do t’i

sjellin bijtë dhe bijat e tuaja përsëri në atdheun e tyre. Unë dua t’ju

njoftoj se në të gjithë botën ka të krishterë, të cilët janë të përkushtuar

dhe e quajnë si detyrë të dorës së parë dhe si nder të ndihmojnë për

kthimin e hebrenjve në atdheun e tyre.”

Ka dy vjet e gjysmë që unë po rri më tepër në Odesa se kudo tjetër,

dhe gjithashtu kam urdhëruar intensivisht nëpër territorin e ish

Bashkimit Sovjetik. E kam parë nga afër se si gjendja sa vjen e keqësohet.

Koha që ne kemi në dispozicion, koha gjatë së cilës ne kemi liri veprimi

sa po vjen e pakësohet. Ne duhet të bëjmë çdo gjë që është e mundur që

t’i shpëtojmë këta njerëz duke i sjellë në atdheun e tyre sa më shpejt të

jetë e mundur. Unë mendoj se është shumë e rëndësishme që përveç

rrugës ajrore, që tashmë është e hapur,të hapet edhe një linjë detare.

Profeti Isaia në kapitullin 60, vargu 9 ka parashikuar se:

“Anijet e Tarshishit do të vijnë nga larg për të sjellë me vete

bijtë e tu.”

Gjatë kohës që unë citoja Biblën, Rabiu Ravitz po lexonte të njëjtat

vargje në Biblën e tij në hebraisht. Kur unë ndërpreva citimin, ai

vazhdoi:

“Këtu thuhet gjithashtu se “ata do të sjellin me vete edhe arin

e argjendin e tyre”.

Pra kjo do të thotë se ata do të mund të marrin me vete edhe

bagazhet e tyre. A nuk po diskutojmë ne këtu për këtë gjë?

Që nga ai çast ai dhe anëtarët e tjerë të komisionit qeveritar ishin

plotësisht në anën tonë. Mua nuk m’u desh të them asnjë fjalë

me veprimtarinë që Agjencia Izraelite kishte kryer kundër nesh. Gjithçka

doli në dritë dhe u demaskua nga të tjerët.

“Agjencia ka vepruar gabim gjatë gjithë kësaj kohë”, tha Uri

Gordon, drejtuesi i njërit prej departamenteve në Ministrinë e

Emigracionit. Ai nxori para komisionit telegramet, që departamenti i tij i

kishte dërguar Agjencisë Izraelite shumë kohë më parë, ku thuhej të na

ndihmonte neve. Ishte e qartë se ata kishin vepruar kundër këtyre

udhëzimeve.

“Ne i bëjmë thirrje Agjencisë Izraelite që ta zgjidhë këtë problem sa

më shpejt të jetë e mundur”, përfundoi kryetari i takimit Emanuel

Zisman pas mbarimit të diskutimeve.

“Ne rekomandojmë që t’i jepet përparësia më e lartë zgjidhjes së

kësaj çështjeje, sepse vonesat sot mund të shkaktojnë humbjen e

njerëzve nesër.”

Pas takomit Rabiu m’u afrua dhe më shtrëngoi dorën miqësisht. “Tani

jam i qetë, më tha ai, dhe nuk kam asgjë kundër ndihmës suaj për të

sjellë vëllezërit tanë në shtëpinë e tyre.”

Po atë javë Uri Gordon na dërgoi edhe një letër falenderimi, ku midis

të tjerave thuhej:

“…ju lutemi që t’u transmetoni falenderimet tona të gjithë atyre, që

ju mbështesin. Ju jeni pjestarë të një ngjarjeje me rëndësi

historike: rimbledhjes së popullit të Izraelit në tokën e tyre.”

Në bazën tonë në Odesa filloi të lulëzojë një frymë e re. Ne e

rikrijuam ekipin tonë të vullnetarëve, të cilët na erdhën nga 20 shtete të

ndryshme, të cilët iu përveshën punës me gëzim. Ata i bashkonte

dashuria për Zotin dhe besnikëria ndaj fjalës së Tij. Drejtimin e grupit të

vullnetarëve kësaj radhe e morën një çift gjerman, Hinrih dhe Elka

Kasmann të cilët i dhanë punës fuqi dhe përkushtim të ri. Në kohën që

unë udhëtoja për në Londër dhe për në Jerusalem, Hinrih,që ishte

inxhinier drejtonte punimet për ndërtimin e një çentrali të madh

elektrik. Kërkesën për të ardhur të na shërbejë ne vullnetarisht na e

dërgoi pa mbaruar punimet. Ftesa jonë i vajti pikërisht në ditën, që

përfundoi projektin! Menjëherë shkoi te shefi dhe i kërkoi pesë muaj leje

të papaguar.

“Përse do të shkosh për të ndihmuar izraelitët?” e pyeti shefi

gjatë ceremonisë, që po mbahej me rastin e përfundimit të projektit. “Ne

e dimë që vajzat e reja janë romantike dhe plakat luten, po ti përse?”

“Zoti i tha Abrahamit, “Unë do të bekoj ata, që të bekojnë ty”, u

përgjigj Hinriku. “Për mua kjo gjë është më e rëndësishme se karriera

ime në punë. Ju mund të më gradoni edhe mungesë, gjatë kohës që do të

jem larg”.

Muaj më vonë shefi i telefonoi Hinrihut në Odesë, ku e njoftonte se ata

e kishin graduar vërtet! I ati i Hinrihut, gjatë Luftës së Dytë Botërore,

kishte qenë oficer në ushtrinë gjermane dhe kishte marrë pjesë në

pushtimin brutal të Odesës. Tani, kur ai takohej me olimët e kampit në

sallën e ngrënies për t’u dhënë lamtumirën e fundit, u kërkonte falje me

fjalët e profecisë së Isaisë:

“Edhe bijtë e shtypësve do të vijnë duke u përkulur para

teje…” (Isaia 60:14)

Edhe ne me të vërtetë i përqafonim ukrainasit, që punonin në kamp,

duke i trajtuar si krijesa njerëzore, me buzën në gaz. Për ta kjo ishte diçka

e re.

Nën sistemin komunist ata kishin punuar nën frikën e shtypjen

e përgjegjësit. Tani secili po respektohej si njeri. Shkallë-shkallë ne e

thyem akullin e kampit. Një gjyshe trupmadhe (babushka), që punonte të

gjithë kohën në kuzhinë kërkonte të më puthte si djalin e saj, sa herë që

më shihte.

Një mbrëmje patëm një takim të ngushtë me punojësit e kampit,

dhe shpërndamë Bibla në gjuëhën ruse dhe Bibla për fëmijët. Shumica

mori Biblat e ilustruara të fëmijëve, që ishin më lehtë për t’u kuptuar.

“Shikoni, ky libër është shkruar mijëra vjet më parë, u thashë unë”. “Ne

sot po jetojmë në një kohë, kur po plotësohen fjalët e këtyre profetëve,

të shkruara që nga lashtësia. Ju jeni njerëzit e privilegjuar, që merrni

pjesë në përmbushjen e këtyre profecive.”

Një burrë me flokët krejt të thinjur nga stafi ynë gjatë gjithë kohës

ishte krejt i dehur. Ai erdhi tek unë të nesërmen e takimit. “Mbrëmë nuk

kam pirë asnjë pikë. Gjatë gjithë kohës kam lexuar Biblën”, më

tha nëpërmjet përkthyesit. Vumë re se atje njerëzit e trajtonin Biblën me

më shumë respekt se në Perëndim. Kishte qenë një libër i ndaluar për 70

vjet. Dhe ata që e shikonin sikur ne po u vinim në duar diçka të

çmuar. Në këtë kohë ndodhi ngjarja mbase më e jashtëzakonshme për

ne.

Stacioni shtetëror televiziv i Izraelit (i vetmi në vend) dërgoi një ekip

në Odesë për të përgatitur një dokumentar të punës sonë. Ai u

transmetua pikërisht atë natë, kur u dha lajmi për marrëveshjen e paqes

midis Rabinit dhe Arafatit. I gjithë Izraeli ishte mbledhur para ekranit

për të marrë vesh rreth këtij takimi. Pas lajmeve spikeri tha: “Tani do të

njoftojmë disa ngjarje, të cilat na lidhin me një plan tjetër, me planin e

Zotit. Por edhe këto ngjarje janë një lajm i mirë, që ngjallin shpresa për të

ardhmen.”

Menjëherë pas këtyre fjalëve u shfaq grupi ynë i vullnetarëve

duke kënduar “He has made me glad” në anglisht (Ai më bëri të lumtur)

në kampin e Odesës. Pastaj vazhduan 14 minuta transmetim, ku

pasqyrohej puna jonë nga koha kur i merrnim emigrantët nga stacioni i

trenit në Odesë deri në mbërritjen e tyre në portin e Haifas. Pati edhe

intervista me disa nga vullnetarët tanë; por fokusi i programit hidhte

dritë krejtësisht në veprat e jo në fjalët. Para syve të gjithë kombit u

shpalosën skenat e shërbimit dhe të dashurisë: vullnetarë nga të gjithë

bota, që mbartnin bagazhet e emigrantëve, që kërcenin me fëmijët e tyre,

që këndonin dhe u jepnin përshëndetjen e lamtumirës në portin e

Haifas. Kamera përqëndrohej te fytyrat e vullnetarëve, sikur donte t’u

jepte përgjigje pyetjeve: “Cilët janë këta njerëz? Përse na ndihmojnë ata

neve?”

Operacioni Eksodi që dukej sikur po vdiste të premten e fundit të prillit

(Të Premten e Zezë), tashmë nën veprimin e Shpirtit të Shenjtë ishte

ringjallur. Ai po i tregonte gjithë kombit të Izraelit dashurinë dhe

besnikërinë e Zotit dhe plotësimin e fjalës së Tij.

Gjatë këtyre javëve numri i emigrantëve po rritej nga lundrimi në

lundrim. Emri i fondacionit Ebenezer po bëhej i mirënjohur dhe

bashkësitë e hebrenjve filluan të na pranojnë dhe të kenë besim te ne. Për

lundrimin e 25-të, që ishte dhe lundrimi i fundit për atë vit, vullnetarët

sollën nga stacioni i trenit të Odesës 22 grupe të ndryshme emigrantësh.

Përveç tyre të tjerë u sollën me autobuze nga fshatrat përreth. Kampi

ynë u mbush përplot, kështu që u detyruam të çelim një të dytë. Për herë

të parë u ndeshëm me një vështirësi të mirëpritur.” A do të na

mjaftonin kabinat e anijes për të mbartur të gjithë?”

Më në fund arritëm t’i ngarkojmë në anije. Disa nga vullnetarët

tanë fjetën në dysheqet përdhe. Kur hipa në anije i thashë Elsës: “Sot

zemra ime është mbushur plot me mirënjohje dhe falenderim ndaj Zotit.

Ai i ka përmbushur sot lutjet e mia.”

Kur po lundronim poshtë ujërave të Stambollit, unë po qëndroja

pranë një emigranti të paralizuar nga këmbët. Ai po shikonte me dylbi

gjithçka përreth. “M’i jep pak, të lutem”, i thashë. Dëshiroja të studioja

murin e ngurtë të kështjellës së vjetër mbi bregun e detit. Zgjati dorën e

m’i dha, por kur desha t’ia kthej prapë nuk m’i pranoi.

“Jo, jo-janë të tuat,” më tha. “Dua që ju t’i mbani. Keni bërë kaq shumë

për popullin tim.”

Unë u preka thellë. Ato dylbi mbase ishin sendi më me vlerë, që kishte

me vete.

Mbrëmja e lamtumirës, që mbajtëm para zbritjes në Haifa, na afroi

edhe shumë me njëri-tjetrin. Aty shijuam edhe më shumë aromën e butë

të pajtesës me olim-ët. Me gëzim u prit fjala ime, kur u tregova largimin

e presidentit të BLASCO-s nga detyra në fillim të punës sonë.

“Ne jemi ndeshur tërë jetën me qëndrime të këtilla. Shumica nuk na

do vetëm se jemi hebrenj”. Ata u çuditën, kur dëgjuan se Zoti u

përgjigjet lutjeve tona.

“Unë dua të falenderoj Zotin e Izraelit për ndihmën, që na ka dhënë”,

u thashë atyre. “Ju duhet të mësoheni të luteni vetë, kur të shkoni në

Izrael dhe Zoti do t’u ndihmojë në problemet tuaja”.

Dashuria e Zotit mbushi kthinën si një re ndërsa vullnetarët tanë e

ndanë zemrën e tyre me olim-ët. Më pas pashë një grua amerikane me

emrin Beki, që përqafoi një emigrante me flokë të thinjura e me kurrizin

e kërrusur nga vitet e vuajtjet me emrin Rebeka. “Ne e ndjejmë veten

si anëtarë të një familjeje”, na tha Rebeka! “Kurrë nuk na kanë pritur

e trajtuar kështu”.

Një burrë i vjetër, i cili dukej se dikur kishte qenë oficer i Ushtrisë së

Kuqe, m’u afrua, më dha dorën dhe më tha: “Dikur kam qenë komunist,

por tani besoj tek Zoti, kur shikoj dashurinë, që ju tregoni për popullin

tim.”

Në anijen tonë ishte edhe një burrë i quajtur Jozef, që i kishte

mbijetuar Holokaustit. Ne e ftuam të udhëtojë bashkë me ne si turist që

të shikonte Izraelin, megjithëse nuk kishte ndërmend të shpërngulej

përgjithmonë.”

Kur ne pamë kujdesin e dashurinë tuaj,” na tha ai pas takimit”, u

befasuam dhe u mrekulluam! Nuk na besohej. Sytë na u mbushën me

lotë mallëngjimi”. Ai na tregoi edhe historinë e tij gjatë luftës.

“Familja jonë u grumbullua bashkë me të gjithë hebrenjtë nga

gjermanët! Bashkë me mua ishte nëna ime, motra, gjyshi dhe vëllai im!

Na u desh të ecim 35 kilometra derisa arritëm në kampin e përqëndrimit.

Ishte jashtëzakonisht ftohtë. Shumë vetë vdiqën gjatë rrugës. Kampi

quhej “vendi i vdekjes”. Askush nuk dilte i gjallë që aty. Kushtet e jetesës

ishin të tmerrshme. Aty vdiqën edhe nëna dhe motra ime.

Para luftës në shtëpinë tonë jetonte dhe punonte një grua ruse. Ajo

bëri ç’ishte e mundur për ne. Na erdhi deri në kampin e përqëndrimit

dhe u mundua, me të gjitha mënyrat që të na jepte ushqime. Pasi u çlirua

kampi i përqëndrimit nga ushtria ruse, ajo na mori mua dhe vëllanë tim

dhe na ndihmoi të gjenim babanë tonë. Ajo ishte një e krishterë e vërtetë,

njeriu më i dashur, që kam takuar në jetën time. Ajo u bë shpëtimtarja e

familjes sonë. Pa të ne me siguri do të kishim vdekur”.

Për Elsën dhe për mua këta lloj emigrantësh ishin si rreze dielli, që

na ndriçonin dhe ngrohnin shpirtin tonë. Kishte pasur dhe të krishterë

të tjerë, që kishin vënë jetën e tyre në rrezik për të shpëtuar hebrenjtë

në kohën e Holokaustit. Kush kapej duke ndihmuar hebrenjtë dënohej

me vdekje nga gjermanët. Ne na kujtuan edhe emra të tjerë, që janë bërë

të njohur në gjithë botën-si Corrie ten Boom, familja e së cilës

fshehu hebrenjtë në shtëpinë e saj në Holandën e pushtuar. Kur u

arrestua ajo, e futën së bashku me hebrenjtë në trenat e kafshëve dhe u

çuan në kampet përqëndrimit. Vetëm Corrie shpëtoi gjallë. Këta ishin të

krishterë të vërtetë, që luftuan e qëndruan besnikë deri në vdekje.

Në muzeun përkujtimor të Holokaustit Yad Va Shem, që gjendet

në Jerusalem, ka një sektor të veçantë, ku përkujtohen me nderim të

gjithë ata, që duke vënë në rrezik jetën e hebrenjve gjatë Luftës së

Dytë Botërore. Drejtori i këtij sektori, doktor Mordecai Paldiel deklaroi

pas një studimi të kujdesshëm të fakteve se shumica e këtyre njerëzve

ishte e motivuar në veprimet e tyre nga besimi i krishterë. Ai shkruan:

“Kisha si institucion u përlye gjatë kohës së Holokaustit, sepse nuk

mbajti qëndrim kundër krimit. Por pati një grup të vogël njerëzish, të

cilët e kuptonin Krishterimin më mirë se hierarkia burokratike fetare. Si

një e fe e dashurisë dhe e vëllazërisë, Krishterimi u tregua si ishte i aftë të

jetë një forcë me të vërtetë e fuqishme… Predikimi në Mal,Samaritani i

mirë,i vunë në veprim këta njerëz. Kjo flet në mbrojtje të mësimeve të

Krishterimit.

KAPITULLI VII

“O Kombe, dëgjoni Fjalën e Zotit, shpalleni në ishujt e largët

dhe thoni: “Ai që e ka shpërndarë Izraelin e mbledh dhe e

ruan ashtu si bën bariu me kopenë e tij.” (Jeremia 31:10)

Ne sapo kishim paguar faturat dhe shpenzimet për lundrimet tona, kur

Esteri vjen në zyrën time në Bournemouth. Pavarësisht nga flokët e saj

krejt të bardha, ajo ende ish e fortë fizikisht. Kjo grua, tashmë e ve, dikur

kishte qenë drejtoreshë shkolle. Ne e njihnim mirë, pasi ajo kishte qenë

një punëtore e pakursyer dhe një mbështetje e fuqishme dhe e vendosur

gjatë muajve të vështirë në Odesë. Kur mbaroi periudhën e shërbimit në

anijen tonë, ajo bashkë me një grua tjetër nga Anglia, në vend që

të ktheheshin në brigjet e qeta të Britanisë, u nisën në mes të dimrit në

ish Bashkimin Sovjetik, në Armeni. Esteri kishte dëgjuar se kushtet e

jetesës ishin mjaft të vështira dhe shkoi vetë të inspektonte gjendjen

e komuniteteve izraelitë në atë vend.

Ata u takuan atje me disa hebrenj që akoma vuanin nga pasojat e tërmetit

të vitit 1998 si edhe nga vështirësitë që solli lufta me Azerbaxhanin.

Rrymë elektrike kishte vetëm dy orë në ditë, por se kur vinin dritat, këtë

nuk e dinte askush. Ujë të pijshëm kishte vetëm një herë në tri ditë.

“A doni të shkoni në Izrael?” e pyeti Esteri drejtuesin e një

komuniteti hebraik në Jerevan, kryeqytetin e Armenisë.

“Që nga Armenia nuk kryen fluturime për në Izrael,” u përgjigj ai. E

vetmja rrugë është që së pari të shkojmë në Moskë, por ne nuk kemi aq

para.”

“Po sikur t’ju sillja unë një avion.” nguli këmbë Esteri. Drejtuesi i

komunitetit ngriti supet plot dyshim. Megjithatë Esteri premtoi se ato do

të kthehen përsëri. Menjëherë ata shkuan në Angli, ku mblodhën ndihma

dhe në muajin shkurt u kthyen në Armeni me shumë paketa ndihmash

për komunitetin hebraik të Jerevanit. I gjithë komuniteti u habit jashtë

mase. Deri në atë ditë shumë kishin premtuar por askush nuk e kishte

mbajtur premtimin.

“A do të na sillni vërtet një avion për të shkuar në Izrael?” e pyeti

drejtuesi i komunitetit.

Po, u përgjegj Esteri duke vrarë mendjen se kush do të paguante

shpenzimet e fluturimit. Me tu kthyer në Angli ato morrën kontakt me

një kompani ajrore dhe nënëshkruan një kontratë që një avjon i kësaj

kompanie të fluturonte me kërkesën e tyre në linjën Londër-Erevan-Tel

Aviv-Londër. Ata e planifikuan këtë udhëtim për tremujorshin e

ardhshëm sepse nuk kishin shumë para. Esteri kishte vetëm pensionin e

saj si arsimtare kurse shoqja e saj ishte pronare e një shtëpie. Pasi dolën

nga zyra ku nënshkruan kontratën ato ndaluan në trotuarin e rrugës

duke parë njëra-tjetrën në sy. “Ç’bëmë” tha Esteri. “Ky avion do të na

kushtojë 60 000 stërlina.”

Pikërisht në atë kohë ajo erdhi në zyrën time “Ne nuk e dimë se kush

do të paguajë për avionin.” tha Esteri me një siguri të qetë. Ajo ishte një

grua që ecte nën drejtimin e Shpirtit të Shenjtë. “Ne jemi në gjendje

të mbledhim ndihma humanitare nëpër Angli dhe t’i çojmë këto ndihma

tek avioni. Zoti vetë do të sigurojë paratë për të paguar avionin,” tha ajo

e vendosur.

Në fund, para largimit të saj ajo më tha me buzëqeshje: “A do të lutesh

që Fondacioni Ebenezer të bëhet pjestar i kësaj ndërmarrjeje?”

“Ester, unë kam filluar të tremben prej teje,” i thashë duke qeshur;

çdo vizitë e jotja më kushton shumë shtrenjtë,” u përgjigja me shaka.

Ishte koha kur ne sapo kishin përfunduar pagesën e shpenzimeve tona

të lundrimit. Kjo nuk kish qenë një gjë e lehtë. Derisa u mblodh shuma

e nevojshme ne na u desh të lutemi intensivisht dhe të presim me durim

dhe pas një kohe të tensionuar, të them të drejtën nuk desha të futesha

në një ndërmarrje të re, në një republikë të panjohur.

Elsa dhe unë filluam të lutemi, por nga Zoti nuk po na vinte asnjë

përgjigje. Javë pas jave kalonin dhe Esteri na telefononte rregullisht për

të marrë përgjigjen tonë. “Unë nuk mund të të them asgjë” i përgjigja.

“Nuk kemi marrë asnjë përgjigje të qartë nga Zoti. Kjo gjë nuk varet nga

unë personalisht.”

Tensioni sa vinte e rritej. Mua më vinte shumë keq për Esterin, pasi

ishte gjendur edhe vetë në një pozitë të tillë. Por nuk mund të

ndërmerrja asnjë veprim pa marrë drejtimi të qartë nga Zoti. Nuk më

mbetej asgjë tjetër veçse të prisja me durim.

“Ne e dimë se Zoti i Izraelit është i Gjithëfuqishëm. Ai ka gjithçka

në dorën e Tij. I dërguam një faks Esterit, që tani gjendej në Jerevan për

të organizuar punën me hebrenjtë atje.” Ai me siguri do të të japë

një rrugëdalje. Ne po vazhdojmë të lutemi. Me të marrë një përgjigje nga

Zoti do të të njoftojmë menjëherë.”

Më në fund, një ditë në orën 11 të mëngjesit na telefonoi një

bashkëpunëtorja e Esterit dhe tha: “Në qoftë se ne nuk paguajmë

sot, fluturimi ynë do të anullohet. Kjo do të ishte një humbje e madhe,

sepse ne tashmë kishim paketuar një sasi të të madhe ndihmash

humanitare.” Dhe ajo që ishte më e rëndësishmja, ishte se ne kishim

familje të tëra, që kishim marrë vizat në ambasadën e Izraelit dhe presion

që të emigrojnë me avionin që u kishim premtuar. Ajo kërkoi që ne të

merrnim hua shumën e parave që na duhej dhe se ajo do të shiste

shtëpinë e saj që të paguante paratë.

“Do të të kthej përgjigje sot në orën tre pasdite,” i thashë.

Megjithatë njoftova bashkëpunëtorët tanë më të afërt, personat që

luteshin vazhdimisht për ne. Pasi u sqarova situatën në të cilën

gjendesha, secili prej tyre shkoi të lutej dhe të kërkojë përgjigje nga Zoti.

E para që u kthye me një përgjigje ishte Elsa. Ajo ndiente se Zoti e kishte

drejtuar për të lexuar nga Ungjilli sipas Lukës 11:5-8, ku përshkruhet

historia e mikut që troket në mesnatë për të marrë bukë hua.

“Ato janë të dëshpëruara” më tha ajo, “dhe për fluturimin e tyre ka

afruar mesanata. Ato po na trokasin tek dera për javë me radhë.”

Për çudinë time edhe një nga bashkëpunëtorët tanë nga Suedia

më drejtoi me faks të njëjtat fjalë. Kjo më bindi përfundimisht se këto

fjalë vinin nga Zoti.

Menjëherë u telefonova se ne do t’u huanim atyre paratë që u

nevojiteshin për fluturimin. Vetëm më vonë Elsa më tregoi pjesën tjetër

të citimit që Zoti i kish dhënë. “Kur jep hua mos prit të ta kthejnë

përsëri.”

Unë u lidha drejtpërdrejt me kompaninë ajrore dhe kur mësova

hollësitë mbeta shumë i kënaqur. Kjo kompani kishte shumë përvojë me

fluturime të tilla. I bindur se gjithshka ish në rregull unë e bëra gati

valixhen dhe desha të fluturoja në Jerusalem, por, me sa dukej, Zoti nuk

po më lejonte të nisesha. Pavarësisht se nga të gjitha anët dëgjoja fjalë të

mira, shpirtërisht nuk isha i qetë, kështu që vendosa të pres deri sa të

isha i sigurt se gjithshka ish në rregull.

Kur erdhi dita e fluturimit, u lidha me kompaninë ajrore dhe u thashë që

të më njoftonin me hollësi se si qëndronin punët. Fillimisht ata më

raportuan se çdo gjë është në rregull, por më vonë më njoftuan se nuk

kishin marrë leje për t’u ulur në aeroportin Ben Gurion, në Izrael. “Çdo të

thotë kjo?” i pyeta i shqetësuar. “Kjo leje duhet të ishte siguruar shumë

kohë më parë.”

Më vonë mësova se kërkesa e dërguar nga kompania jonë për t’u ulur

me avion në aeroportin Ben Gurion ishte hedhur poshtë. Drejtuesit e

trafikut ajror të Izraelit kishin pyetur në Agjencinë Izraelite dhe që atje

kish ardhur përgjigja se në Armeni ka shumë pak hebrenj. Kishin hedhur

dyshimin se ata, që po sillnim ne me avion nuk ishin fare izraelitë, por

njerëz që duan të emigrojnë për arsye ekonomike. Unë u shqetësova

jashtë mase. Avioni ynë tashmë po fluturonte drejt Jerevanit. Menjëherë

unë nisa një faks ambasadorit të Izraelit në Moskë, i cili kishte lëshuar

vizat për pasagjerët tanë nga Armenia. “Ju na lëshuat vizat. Tani ne po ju

lutemi të na ndihmoni të na jepet leja për t’i futur në Izrael.” Prita e prita,

por asnjë përgjigje nuk po më vinte. Kështu kaluan orë të tëra. Ndërkohë

më telefonoi Esteri nga Armenia dhe më tha se avioni ishte ulur në

aeroport dhe ndihmat ishin shkarkuar. Pastaj menjëherë linja

telefonike me Armeninë e ndërpre. Më kot u përpoqa të rilidhem përsëri

gjithë pasditën. Unë përgatita një plan alternativ: Në qoftë se avioni nuk

lejohet të ulet në Izrael, ne do të ulemi në Qipro, dhe që aty, do t’i

çojmë pasagjerët tanë në Haifa. Më në fund, në orën 10 në mbrëmje

agjencia ajrore më telefonoi dhe më tha se qeveria Izraelite tashmë u

kishte dhënë lejen të ulen në tokën e tyre. Unë u lehtësova dhe atëhere e

kuptova pse Zoti nuk më lejoi të udhëtoja për në Jerusalem. Unë isha aty

për të kapërcyer vështirësitë.

Por, edhe në Jerevan punët nuk shkonin në rregull. Menjëherë sapo u

shkarkuan ndihmat, autoritetet armene nuk po e lejonin avionin të nisej.

Fillimisht ata kishin rënë dakord që Esteri t’u paguante 500 dollarë si

tarifë për përdorimin e aeroportit të tyre. Tani ata kërkonin 9000 dollarë

amerikanë.

Esteri vrapoi gjithë ditën lartë e poshtë duke takuar njërin e tjetrin,

por nuk u gjend asnjë zgjidhje. Në aeroport nuk kishte asgjë, as për të

ngrënë e as për të pirë. Erdhi mesnata dhe rezervat e fundit dhe fuqitë e

saj po mbaronin ndërsa ajo po ngjiste shkallët në errësirë. Shkoi të ulej

në një qoshe të vetmuar. Asaj i dukej sikur nga të gjitha anët e sulmonin

shigjeta.

“A mos kemi qenë dy gra budallaqe o Zot?” psherëtiu ajo. “Dy gra

budallaqe që ecin me mendjemadhësi, ndjekin ëndrrat e tyre dhe nuk

presin të marrin drejtimin prej Teje?” Tani i mblodhëm të gjithë këta

njerëz që kanë shitur shtëpitë e tyre dhe gjithçka, kurse ne nuk kemi para

të paguajmë. Çfarë të bëjmë o Zot ?”

Në atë çast ajo ndjeu diçka, si një rreze drite që e preku papritmas

dhe dëgjoi një zë t’i thotë: “Gjeji paratë!” “T’i gjej paratë?” mendoi ajo.

“Atëhere ato duhet të jenë këtu afër.” Ajo vrapoi menjëherë tek e shoqja

e saj dhe ato mblodhën gjithçka që kishin. Pastaj shkuan tek një pastor,

miku i tyre. Edhe ai solli të gjitha paratë që kishte, 1500 dollarë, që i

kishin dhënë për të blerë një zyrë të kishës, kështu u bënë 3000 dollarë.

“O Zot. Ku t’i gjejmë edhe 6000 dollarë”, u lut ajo. Menjëherë i erdhi

një mendim: “Shko tek pilotët.” Ajo dhe shoqja e saj vrapuan përmes

pistës së aeroportit, që ishte zhytur në errësirën e thellë. E gjetën avionin

dhe ekuipazhin e tij. Ata po rrinin të ulur në errësirë dhe prisnin. Esteri u

tregoi se si po shkonin punët.

“Sa para të duhen?”, pyeti kapiteni.

“6000 dollarë” u përgjigj ajo.

“Ai i vështroi ato i çuditur. Pastaj ai futi dorën në xhep dhe nxori një

tufë kartmonedhash. “Këtu kam 6000 dollarë. M’i ktheni kur t’i keni.”

Para se të nisej për fluturimin, kur po vishej, kapitenit i kishin shkuar

sytë padashur tek dollapi ku ai mbante kursimet e tij. Diçka e kish

nxituar të shkonte atje, t’i merrte 6000 dollarët dhe t’i fuste në xhep. Doli

që kjo ishte pikërisht shuma që i duhej Esterit. Disa orë më vonë avioni u

ul në aeroportin Ben Gurion të Izraelit duke sjellë me vete 67 olim (

emigrantë të riatdhesuar).

Esteri qëndroi në Everan. Kur ajo së bashku me shoqen e saj po i

luteshin Zotit që të mund të gjenin paratë për të paguar borxhin, që na

kishin marrë ne, ajo na tregoi se duke u lutur pa një pikturë në mendjen e

saj dhe një zë i brendshëm i shpjegoi kuptimin. “U pagua plotësisht.”

Vetëm disa minuta më vonë ra zilja e telefonit. Në fakt, ishte faksi që i

dërguam ne ku u transmetonim citatin e dytë, që Zoti i kishte dhënë

Elsës. Zoti ne na kishte dhënë liri të plotë për të paguar të gjitha

shpenzimet e udhëtimit.

Por misioni i Esterit nuk kishte përfunduar. Nga krahina fqinje e

Nagorni Karabakut, ku zhvilloheshin luftime të rrepta midis Armenisë

dhe Azerbaxhanit, u erdhi një thirrje e dëshpëruar për ndihmë. Esteri u

nis bashkë me një grua çeke të krishterë që quhej Vlasta. Bagrati, një

burrë, pjesëtar i kishës në Jeveran e ngiste makinën për to, ishte një

veturë private. Ndërsa ata po ngjiteshin në një rrugë që gjarpëronte

përpjetë malit, filloi të binte dëborë, që sa vinte e bëhej edhe më e

dendur. Sa më lart që ata ngjiteshin aq më e dendur bëhej dëbora, aq më

e trashë shtresa e saj mbi rrugën e përpjetë. Kur iu afruan majës së malit

atyre u desh të ndaleshin, sepse disa kamiona kishin bllokuar kalimin.

Afër majës së malit rruga ishte e mbuluar me akull dhe kamionat

xhironin në vend. Vlasta na tregoi vazhdimin e ngjarjes:

“Unë isha ulur në vendin e parë duke mbajtur në një dorë termusin e

në dorën tjetër një filxhan të mbushur me kafe të nxehtë, ndërsa qeshja

e bisedoja me të tjerët. Papritmas vura se kamioni, që ishte ndalur rreth

10 metra para nesh filloi të rrëshqasë në drejtimin tonë. Fillimisht unë

nuk kuptova se çfarë po ndodhte. Pastaj pashë se shpejtësia e tij po

shtohej dhe se shoferi dhe pasagjeri i ulur në vendin e parë u hodhën nga

kamioni. Atëherë m’u bë i qartë rreziku që po na kërcënohej. E lashë

kafen dhe me nxitim u mundova të hap derën,” tregonte ajo duke e

mbështetur të folurën e saj me disa lëvizje të vrullshme.” U tmerrova.

Dera nuk hapej, gjithçka ishte ngrirë. E kuptova se ishte tepër vonë për

gjithçka. Zura sytë me duar dhe thirra: “Jezu Krisht, më ndihmo!” Kur

hapa sytë përsëri pashë se kamioni kishte ndaluar një metër para nesh.

Shoferi i makinës nuk donte të kthehej në makinën e tij. Pas gjysmë ore,

kur e sollën aty, ai ende dridhej nga frika dhe emocionet: “unë ju dhashë

lamtumirën si juve ashtu edhe kamionit tim”, më tha ai. Situata të tilla

përfundojnë zakonisht në mënyrë katastrofale.

”Ne e kuptuam se ishim në mbrojtjen e Zotit dhe pa frikë

vazhduam përpara…” tregonte Vlasta. Ata ndihmuan dy familje izraelite

të largoheshin nga ajo krahinë e tensionuar. Unë gjithmonë jam çuditur,

kur shoh se sa larg kanë shkuar të krishterët nën drejtimin e Shpirtit të

Shenjtë përmes zonash e krahinash jashtëzakonisht të vështira dhe

shpesh duke rrezikuar jetën e tyre për të ndihmuar familjet Izraelite. I

jam mirënjohës Zotit që të gjithë këta misionarë janë kthyer shëndoshë e

mirë.

Kjo punë pioniere në Armeni vërtetoi se aty ka vërtet popullsi izraelite,

të cilët dëshironin që të kthehen në Izrael. Agjencia Izraelite pranoi që

të financonte fluturimin e dytë që ishte organizuar nga Esteri dhe shoqja

e saj, që çoi në Izrael 98 emigrantë. Fondi ynë Ebenezer financoi

fluturimin e tretë me 115 olim në dhjetor të vitit 1994.

Unë isha në Tel Aviv për të pritur pasagjerët e këtij fluturimi. Ata

zbritën nga avioni dhe të lodhur ecnin me mundim përpara. Burrat ishin

të pa rruar, megjithatë, pavarësisht nga lodhja dhe drojtja, lumturia

shkëlqente në sytë e të gjithëve. Elsa dhe unë e njihnim shumicën e tyre

personalisht, pasi i kishim takuar gjatë vizitës sonë në Armeni muajin e

kaluar. Ishte shumë prekëse t’i takoja ata përsëri, tani në Izrael. Në sytë e

shumë vetave shkëlqenin lotët e gëzimit. Më në fund ishte hapur rruga

për komunitetin e vjetër izraelit, që ishte izoluar për kaq vite në Armeni.

Ne e kemi lënë punën me hebrenjtë në dorë të kishës atje. Ata na

dërgojnë vazhdimisht emigrantë me avion në Odesë, dhe që aty, me

anijen tonë Dimitri Shostakoviç në Haifa. Deri në vitin 1995 në këtë

mënyrë ne transportuam 500 emigrantë izraelitë nga Armenia,

ndërkohë që në na ishte thënë se nuk kish hebrenj në Armeni. Pak më

vonë Bargati, një nga pjesëtarët e kishës armene, gjeti një libër të vjetër

me numura telefonike dhe ai zbuloi mbi 1500 familje, që mbanin

emra izraelitësh, të cilët ai filloi t’i mbajë në kontakt. Jam shumë i

bindur se në territorin e ish Bashkimit Sovjetik ka më shumë hebrenj nga

sa shënojnë statistikat zyrtare. Zoti i njeh njerëzit e Tij. Ai do t’i gjejë

ata. Së bashku me Elsën planifikuam të shkonim në Armeni. Ne ishim

në Moskë në Ambasadën Izraelite dhe po bisedonim me një nga konsujt

e kësaj ambasade.

Ai u befasua kur ne i thamë: “Nesër do të fluturojmë për në Armeni.”

“A jeni të sigurt?” më pyeti ai. “Atje gjëndja është tepër e tensionuar.

Unë ju këshilloj të mos shkoni.”

Nga lajmet kishim mësuar se atje sapo kishin përfunduar zgjedhjet

dhe shumica e popullit ishte bindur se partia në pushtet kishte

falsifikuar rezultatet e tyre. Policia kishte përdorur gazin lotësjellës, ujin

me presion të lartë si dhe kishte qëlluar në ajër për të shpërndarë turmën

e demonstruesve të revoltuar, që kërkonin të futeshin me forcë

brenda ndërtesës së parlamentit, për të shpërndarë parlamentin, që ata e

quanin të paligjshëm. Por ne nga ana jonë kishim krijuar lidhje me një

kishë në Armeni dhe ata kishin marrë leje për të zhvilluar një konferencë

mbi Izraelin. Unë isha ftuar të predikoj. Ne u lutëm së bashku me Elsën

dhe e ndjemë se Zoti na thoshte: “Shkoni.”

Në Armeni kudo shikoje ushtarë dha tanke, kurse ne nga ana jonë

nuk kishim as viza nga Qeveria Armene. Megjithatë, edhe nënpunësit

e emigracionit, na dhanë përshtypjen se ne ishim të mirëpritur. Dhe me

të vërtetë ne kaluam një kohë të mrekullueshme. Salla me 320 vende

ishte mbushur plot, madje kishte edhe njerëz, që rrinin në këmbë në fund

të sallës. Unë pyeta se sa kohë mund të flisja. Pastori që e kish

organizuar këtë takim më pa i habitur dhe më tha: “Sa të duash vetë.”

Ishte me të vërtetë një takim dinamik. Të gjithë donin të dinin edhe

më shumë rreth popullit të Izraelit. Kur unë u tregova për punën, që

ne bënim ata spontanisht mblodhën një ofertë. Pastaj, në mbrëmje, në

fund të konferencës, një nga pastorët e rinj mori mikrofonin: “Tani ne

duam të bekojmë edhe njëherë Gustavin dhe Elsën, me dhuratat tona!”

Ata filluan të mbledhin edhe një ofertë të dytë për ne. Sytë e mi

mbusheshin me lot, kur shihja se edhe më të varfërit, edhe pse nuk kishin

asgjë me tepricë, vinin përpara sallës, tek vendi ku ne ishim ulur dhe

dhuronim para, lapsa, unaza, çokollata dhe çdo gjë me vlerë që ata

kishin. Zoti e bekoi shumë besimin dhe guximin tonë për të shkuar në

Armeni.

Pothuajse në çdo kishë, ku kam pasur privilegjin të shkoj në territorin e

ish Bashkimit Sovjetik, pastori më ka lejuar të referoj për Izraelin dhe t’u

njoftoj pjesëtarëve të kishës vizionin tonë dhe punën e Operacionit

Eksodi. Ata i kuptojnë mirë vuajtjet e izraelitëve, sepse janë njerëz që

kanë vuajtur edhe vetë prandaj ata janë të gatshëm të ndihmojnë. Disa

nga këto kisha na kanë dhuruar ne një të dhjetën e të gjithë të ardhurave

të tyre. Është një bekim i dyfishtë për mua dhe Elsën të shkojme e të

referojmë në kishat e Armenisë, ku pastorët i kanë sqaruar bashkësitë e

tyre për Izraelin, për tokën e premtuar si dhe për vendin e tyre në planin

e Zotit për fundin e Epokës. Por, në shumicën e rasteve, ndërkohë që unë

flas për punën tonë, dëgjuesit reagojnë me heshtje dhe me pasiguri. Disa

thonë:

“Ne kurrë nuk kemi dëgjuar më parë diçka të tillë. “Kjo më ka

mësuar mua që para se të filloj të referoj për punën tonë, kudo që më

ftojnë, së pari filloj të citoj nga Shkrimi i Shenjtë se çfarë roli dhe çfarë

vendi ze Izraeli në Bibël dhe në planet e Zotit për fundin e Epokës.

Një herë më ftuan të referoj në një kishë Luteriane në Gjermani.

Takimi zhvillohej në mes të javës. Tema ishte paracaktuar dhe ishte

shpallur qartë. “Unë do të flisja për vizionin tonë dhe për realizimin e tij

në Operacionin Eksodi”. Pasi mbarova së referuari, pastori që më kishte

ftuar vjen i veshur me kostum të zakonshëm (pa rrobën që mbajnë

rregullisht priftërinjtë Luterianë) dhe më merr mikrofonin. Unë kujtova

se ai do të lutet dhe do të mbyllë takimin. U çudita jashtë mase, kur

dëgjova atë të fliste i bindur plotësisht:

“Unë dëgjova gjatë gjithë kohës me vëmendje dhe dua t’ju them

se profecitë të cilat po flet zoti Sheller janë përmbushur plotësisht

gjatë kthimit nga emigrimi në Babiloni. Këto profeci nuk kanë asnjë

lidhje me kohët e sotme. Kjo deklaratë e papritur e lëshuar plot besim

nga personi, që më kishte ftuar ishte një sfidë ishte një sfidë e hapur, që

më vinte në pozitë aty para gjithë kishës. Unë e dëgjova atë në heshtje

dhe pa dhënë asnjë përgjigje. Po të më kishte ndodhur kjo gjë vite më

parë do të kisha kundërshtuar me forcë dhe do të kisha paraqitur të

gjitha argumentat e mia. “Ky kthim i izraelitëve në Tokën e Premtuar

është krejt i ndryshëm nga kthimi nga emigrimi i Babilonisë. Mërgimi në

Babiloni ishte një mërgim i kufizuar, vetëm në Babiloni, dhe për një kohë

relativisht të shkurtër. Ndërsa ky kthim nga i popullit të Izraelit nga

Vendi i Veriut dhe nga gjithë vendet e botës do të jetë

kthimi përfundimtar. Pas këtij kthimi hebrenjtë nuk do të shpërngulen

më nga toka e tyre, nga Toka e Premtuar. Kjo portretizohet shumë qartë

tek Ezekieli 37:21-28.

Por unë nuk thashë asgjë. Koha më ka mësuar së është më mirë t’ja

lesh Zotit në dorë që Ai t’i bindë të tjerët, kush ka të drejtë e kush

jo. Gjatë një peridhe lutjeje dhe argjërimi Zoti më ka treguar mua se

kthimi i hebrenjve në Izrael (i emëruar në hebraisht me emrin alijah )

mund të krahasohet me shëmbëlltyrën e birit plangprishës, që jepet tek

Ungjilli sipas Lukës, Kapitulli 15. Hebrenjtë në vendin e Veriut gjenden

përballë një presioni, që po rritet vazhdimisht. Ky presion është i

gjithanshëm, jo vetëm ekonomik e politik. Antiseminizmi sa vjen e po

rritet prandaj dhe ata po vijnë. Ashtu si djali plangprishës ata po e

kuptojnë se është më mirë që të kthehen në shtëpinë e tyre. Zoti Jezus më

tregoi mua zemrën e Atit në lidhje me popullin e Izraelit. Ajo është një

zemër atërore e mbushur plot me dëshpërim. Mua më doli kjo e vërtetë

shumë e qartë para syve të mi. Ati po prêt me padurim që populli i Tij i

zgjedhur të kthehet në shtëpi. Ai po thotë: “Ejani bijtë e mi. Ejani tani.”

Pastaj Jezusi shpalosi para syve të mi vëllanë e madh. Ne jemi vëllai i

madh! Ne të krishterët. Shumica prej nesh, të krishterëve, as nuk është

kujdesur dhe as nuk kujdeset për izraelitët.Shumë të krishterë nuk

interesohen për atë që ndodh në Izrael. Ati hidhërohet kur shikon se

vëllai i madh mban një qëndrim të tillë.

Shumë të krishterë e dinë se para se të kthehet Jezu Krishti duhet

të përmbushet urdhëresa e madhe, siç na përshkruhet në Ungjillin

sipas Mateut, Kapitulli 24, vargu 14:

“Dhe ky Ungjilli i Mbretërisë së Perëndisë do të predikohet në

të gjithë botën si një dëshmi për të gjitha kombet, dhe atëherë

do të vijë mbarimi.”

“Por, në qoftë se ne nuk njohim dhe nuk kuptojmë rolin e Izraelit, tani

që jemi futur në epokën e fundit, ne qëndrojmë vetëm në një këmbë.

Në librin e Veprave të Apostujve 1:6 dhe 3:21 na thuhet se Jezu Krishti do

të kthehet pasi të jetë ripërtërirë mbretëria e Izraelit, do të kthehet që

të mbretërojë “në fronin e Davidit dhe mbi mbretërinë e Tij.”

Ndërsa po lutesha e ndieva se Zoti po më thoshte: “Gustav. Unë kam

pritur 2000 vjet derisa të vinte kjo ditë. “Tani dita erdhi. Zoti me

mundësinë e Tij hyjnore na ka dhënë ne këtë rast të lavdishëm që ne të

ndihmojmë popullin e Tij të zgjedhur të kthehet në Tokën e Premtuar.

Unë besoj se të gjitha veprat që ne kryejmë në këtë drejtim janë të

regjistruara në qiell dhe i sjellin gëzim dhe lumturi Atit të Përjetshëm të

Jetës.

KAPITULLI VIII

Sepse kështu thotë Zoti: “Ngrini këngë gëzimi për Jakobin

dhe lëshoni britma për të parin e kombeve, shpallni, këndoni

lëvdata dhe thoni: “O Zot, shpëto popullin tënd, atë që mbeti

nga Izraeli.”

Ja, Unë po i kthej nga vendi i veriut dhe po i grumbulloj nga

skajet e tokës.” (Jeremia 31: 7-8)

Maria, një nga pjesëtaret e ekipit tonë, kishte kohë që më fliste mua

për hebrenjtë që jetojnë në një shtet tjetër, që dikur ishte një nga

republikat e ish Bashkimit Sovjetik, për hebrenjtë në Kazakistan.

“Unë nuk dua të përzihem me Kazakistanin”, i thashë. “Së pari ne duhet

të konsolidojmë punën në vendet ku kemi filluar. Unë e dija se

Kazakistani është një shumë i madh, territori i tij është më i madh se e

gjitha Evropa Perëndimore. Aty feja e shumicës është Islamizmi.

Megjithatë Maria vazhdonte të më nxiste që fondacioni ynë Ebenezer të

shtrinte veprimtarinë e tij edhe atje. Pa shumë dëshirë, më në fund, unë

rashë dakord të vendos këtë çeshtje në ditarin tim të lutjes. Ndërsa po e

kryeja këtë veprim, pashë se ajo ditë ishte e caktuar, paraprakisht në

ditar, për t’u lutur për Kazakistanin.

Në fillim të vitit ’95 së bashku me Elsën fluturuam në qytetin e

Karagandës, që gjendet në qendër të Kazakistanit. Ne fluturuam atje

me një avion me elika të shoqërisë Ruse të aviacionit Aeroflot.

Gjatë fluturimit, që ishte mjaft i gjatë, e vetmja gjë që na u servir ishte

ujë. Ata na e sollën në një bidon kallçuku, që të thuash të vërtetën, nuk të

hapte oreksin. Përveç bidonit ata kishin dhe një gotë të vetme që e

mbushnin me ujë dhe ua jepnin pasagjerit që donte, pastaj e shpëlanin

pak dhe ia mbushnin për të pirë pasagjerit tjetër. Megjithatë, për

çudinë tonë, këto gjëra nuk na bënin edhe aq përshtypje kur ne niseshim

me mision për të plotësuar detyrën, që Zoti na kishte ngarkuar. Dëshira

për të realizuar sa me më shumë sukses misionin tonë dhe gëzimi i Zotit i

mbulonte të gjitha vështirësitë. Ne punonim me gëzim. Ushqimi dhe

kushtet e jetesës, të cilat po t’i hasnim në mjedisin tonë të zakonshëm do

të na revoltonin, tani nuk na bënin përshtypje.

Këtu më duhet të pranoj se shpesh në këtë shoqëri udhëtimesh nuk

e quanim Aeroflot, por Aerofllop. Meqë pata rastin të udhëtoja shpesh

me të mund t’i shtoja edhe më shumë faqe të tjera këtij libri, sikur

të përshkruaja të gjitha ato që ndodhnin gjatë fluturimeve tona. Po të

desha t’i përmbledh një një listë të shkurtër ato do të ishin: Vonesa,

anullime të fluturimeve si pasojë e mungesës së karburantit ose e motit të

keq. Të gjitha këto ishin ngjarje të zakonshme. Shpesh në avion hipnin

pasagjerë shtesë. Këta e kishin paguar në dorë pilotin e avionit. Sa herë

që ne përgatiteshim për një udhëtim të tillë, unë e pyesja gruan time

duke qeshur nëse ajo e kishte marrë me vete kaçavidën. Megjithatë

ne asnjëherë nuk kishim frikë të udhëtonim në këto aviona. Ne luteshim

para çdo udhëtimi dhe hipnim të sigurt. Tashmë Zoti na kishte sqaruar se

për një njeri vendi më i sigurt në botë është vendi ku atë e ka dërguar

Zoti, qoftë ky vend edhe një nga avionët e kompanisë Aeroflot.

Sapo dolëm nga avioni në Karaganda, takuam Leonidën, drejtuesin

e kominitetit të hebrenjve që jetojnë aty. Më vonë ai u bë për ne miku më

i ngushtë dhe një përfaqësues i aftë dhe besnik i Fondacionit Ebenezer.

Në fund të vizitës sonë ai na përqafoi me dashuri dhe tha: “Një ditë

njerëzit e mi do të dinë se Gustavi erdhi deri në Karaganda për të

ndihmuar hebrenjtë të kthehen në shtëpinë e tyre në Izrael.

Si rezultat i vizitave tona të përsëritura ne patëm rastin të shohim

luftën që bëjnë njerëzit për të mbijetuar në këtë vend të ashpër.

Doktorët, arsimtarët dhe pensionistët nuk i kishin marrë pagat e tyre ose

rrogat për gjashtë ose tetë muaj. E gjithë infrastruktura e vendit ishte

pothuaj e shkatërruar. Rryma elektrike dhe furnizimi me ujë të pijshëm

ishte ndërprerë. Kishte një vit që furnizimi me gaz nuk bëhej më

nëpër shtëpitë e banimit, dhe më gjithë të ftohtin e madh, në shumë zyra

e shtëpi nuk kishte ngrohje. Tashmë shumë izraelitë e kishin kuptuar

se kishte ardhur koha të largohen. Miqësia, bashkëpunimi ynë bëri që,

me ndihmën e Zotit, brenda një viti 1000 hebrenj të largohen nga ky

vend i ashpër malor.

E kam ende tepër të qartë, para syve të mi, kujtesën e një zonje, që

ishte rreth të 50-tave, e cila kishte adoptuar tre fëmijë të gjetur në rrugë.

Ajo më pa me një shikim plot shpresë dhe më tha: “Unë dua të kthehem

në Izrael, por dua t’i marr me vete edhe këta tre fëmijë. Pa ata nuk kam

ku shkoj. “Për një moment unë mendova se kjo do të ishte diçka e

pamundur. Ajo nuk kish asnjë dokument për ata fëmijë. Mbase dhe emri

i tyre i vërtetë nuk dihej. Ajo i kish marrë ata thjesht nga rruga. Si do të

mund të nxirreshin vizat në një rast të tillë.

Shumë muaj më vonë më telefonoi një nga bashkëpunëtorët tanë dhe më

tha se kjo grua së bashku me tre fëmijët e saj të adoptuar do të fluturonin

me avionin tonë. Mua m’u mbushën sytë me lot, kur e mora vesh këtë

lajm. Zoti kishte bërë të mundur atë që dukej krejtësisht e pamundur.

Gjatë këtyre muajve linja detare vazhdoi të lulëzojë edhe gjithshka

ecte pozitivisht. Por në vitin 1995, kur po përgatitesha për të fluturuar

për në Odesa për të marrë pjesë në lundrimin tonë të fundit për atë vit, e

dija se mbi mua do të vinte një presion i madh. Vullnetarët tanë,

partnerët tanë të lundrimit në Izrael, pronarët e anijes Dimitri

Shostakoviç, pronarët e kampit transit në Odesa, të gjithë më drejtuan të

njëjtën pyetje: “Kur do të lundrojmë përsëri?”

Por gjithmonë, sa herë që unë pyesja Zotin nuk merrja asnjë

përgjigje. Natën para se të niseshim, u luta me gjithë fuqinë e shpirtit

tim:

“O Zot, të lutem më jep një shenjë të qartë se çfarë duhet të bëj.”

Të nesërmen Elsa dhe unë duhet të niseshim në orën 4.00 në

mëngjes për në aeroportin e Heathroë-it. Kur u zgjova, për çudinë tonë

ora jonë zvicerane, që gjithmonë ishte e përpiktë, kësaj radhe kishte

ngelur. Kur pamë ditarin, sipër të cilit lexonim dhe meditonim për Fjalën

e Zotit, pashë se citati i reklamuar aty për meditim ishte: “Qëndro i

heshtur dhe prit për shpëtimin që vjen nga Zoti.” Në atë çast kuptova se

këto fjalë vinin drejtpërdrejt nga Zoti dhe na drejtohej neve, personalisht.

E kuptova se unë duhet të prisja, se zgjidhja e problemit do të vinte nga

Zoti vetë. Disa nga bashkëpunëtorët tanë e ndienë veten e tyre të

dëshpëruar dhe të zgënjyer, por e dija se duhej pritur. Unë kurrë nuk

guxoj të bëj asnjë veprim derisa Zoti të më japë një drejtim të qartë. Në

qoftë se unë do të veproj kundër asaj që më drejton Zoti, atëhere jeta ime

është e pavlerë.

Pikërisht në këtë kohë ne zbuluam se nuk na mjaftonin fondet tona për

të paguar shpenzimet e lundrimit tonë të fundit. Zoti i kish plotësuar

nevojat tona financiare krejtësisht nëpërmjet shumave të vogla, që

besimtarët e përkushtuar na i dërgonin rregullisht, por me kalimin e

kohës presioni sa vinte e po rritej. Elsa dhe unë menduam se zgjidhja e

fundit do të ish të shisnim apartamentin tonë që kishim blerë në Zvicër.

Këtë apartament ne e kishim blerë me një kredi të cilën e shlyem në një

periudhë prej 20 vjetësh. Aty ne mendonim të kalonim vitet tona të

pleqërisë pasi të dilnim në pension. Por Elsa, si grua e zgjuar që ish tha:

“Le të argjërojmë për një javë.”

Kurrë nuk do ta harroj se sa e entuziazmuar ishte sekretarja jonë

Beverly, kur na telefonoi dhe na njoftoi gjithë gëzim se fondi ynë

Ebenezer sapo kish marrë si dhuratë një shumë të konsiderueshme

parash, e cila mbulonte krejtësisht të gjitha borxhet tona. Ndërkohë që në

kishim argjëruar vetëm për pesë ditë, gëzimi ynë ishte i

paparëshkrueshëm. Na u duk sikur Zoti na ridhuroi apartamentin tonë të

dashur. Në një farë mënyre, ky episod më kujton momentin kur

Abrahami vendosi birin e tij të vetëm mbi altar për t’ia ofruar Zotit dhe

Zoti e bekoi Abrahamin dhe të birin jashtë mase për shkak të këtij

veprimi me besim.

Pastaj, në fillim të janarit, Zoti mua më bëri të qartë se tashmë

kishte ardhur koha kur unë mund të filloja marrëveshjet e mia. “O Zot,” u

luta në shtëpinë time në mëngjes: “A duhet të marrim përsëri me qira

të njëjtën anije?” Minutat ecnin me shpejtësi. Kështu që mua m’u desh

të hipja me shpejt me makinë dhe të nisesha. Gjatë rrugës zakonisht

dëgjoj kaseta me këngë, ku i thuret lavdi Zotit, por atë mëngjes po dëgjoja

radion më tepër se zakonisht. Kjo ndodhi sepse pjesa e muzikës klasike,

që po transmetohej më pëlqente dhe desha ta dëgjoj deri në fund. Pasi

mbaroi muzika nga radioja erdhi zëri i spikerit. Pjesa që sapo kisha

dëgjuar ishte kompozuar nga Dimitri Shostakoviç, pikërisht nga ai

kompozitor rus, emrin e të cilit e mbante anija jonë.

Mua m’u bë menjëherë e qartë se Zoti na kish drejtuar përsëri tek

kjo anije. Krijuesi i Gjithësisë di gjithçka. Ai njeh fundin që në fillim. Me

t’u kthyer në Odesë, ne mësuam se kompania e fuqishme BLASCO po

kalonte në vështirësi të mëdha financiare. Madje iu desh të shisnin disa

prej anijeve. Kjo situatë krijoi atmosferën e konkurrencës, pasi pronarët e

rinj ishin të etur që të hynin në marrëveshje me ne. Kjo bëri të mundur

që atë vit të merrnim me qira për vitin 1996 anijen Dimitri Shostakoviç

me një çmim më të ulët se me parë. Kjo kontratë na dha mundësinë të

kursenim si paratë ashtu edhe veten tonë nga tensioni e streset që

shkakton nënshkrimit i një kontrate të shtrenjtë. Ky ishte shpërblimi, që

na erdhi pasi pritëm të dëgjojmë e vepruam sipas urdhëzmeve të Zotit.

Po të kishim nënshkruar kontratën tonë në dhjetor do të kishim humbur

të gjitha këto bekime.

Megjithse tani puna jonë ishte konsoliduar në tre nga shtetet e ish

Bashkimit Sovjetik ndjenja diçka të më fliste në zemër:

” Shko atje ku nuk ka shkuar askush tjetër.”

Unë e dija se po të shkoja të veproja në zonat e vështira, kjo nuk do të

sillte një numër të madh emigrantësh. Ndoshta po të veproja më

intensivisht në një zonë tjetër relativisht të qetë, numuri i tyre do të ishte

më i madh. Por tani unë kisha filluar të kuptoi se Operacioni

Eksodi është ashtu siç e cilësoi Johanesi që në krye, një shenjë profetike

para së gjithash. Misioni ynë është të çajmë rrugën, të bëjmë një punë

ashtu siç bën plugu dhe të sjellim në Izrael ata, që gjenden në vendet më

të vështira, ata për të cilët është e pamundur të çajnë rrugën vetë. Para se

të filloj veprimtarinë time në këtë drejtim, unë desha së pari të njoh

gjendjen. Kështu, kur isha në Moskë për të biseduar me një

nga drejtuesit e ambasadës së Izraelit atje, shtrova pyetjen: “Në çfarë

zone të ish Bashkimit Sovjetik kanë hebrenjtë më tepër nevojë për

ndihmë që të mund të emigrojnë në Izrael.?”

“Në Siberi!” m’u përgjigj ai pa hezitim. Zemra ime u drodh, kur unë

dëgjova këtë përgjigje. Pak javë më vonë isha në ambasadën e Izraelit në

Kiev, edhe atje shtrova të njëjtën pyetje dhe mora të njëjtën përgjigje.

Më kujtohet shumë mirë hera e parë kur së bashku me Elsën,

vizituam Siberinë. Kjo ndodhi menjëherë pas lundrimeve tona të para me

anijen “Qielli i Mesdheut”. Në atë kohë Zoti na e kish bërë të qartë se

duhet të njihnim shumë zona të ish BS dhe ne hipëm në trenin trans-

Siberian dhe shkuam deri në fund të Siberisë.

Në fazën e parë ne udhëtuam të ulur në fronet e drunjtë të një vagoni

të vjetër treni, që ishte vlerësuar si vagon i klasës së dytë nga Riga në

Minsk. Po afrohej mesnata dhe, më falni për shprehjen, por mua po më

dhembnin të ndenjurat. I lodhur ngrita sytë dhe vështrova Elsën: sapo e

pashë, fillova të qesh, e nuk mund ta mbaja dot. Edhe ajo filloi të qeshë.

Pas njëfarë kohe thashë: “Ne ose jemi krejt të çmendur, ose është me të

vërtetë dora e Zotit që na drejton të bëjmë këto gjëra.”

Në Hotelin tonë në Minsk arritëm pas mesnatës. Unë isha në krevat,

kur Zoti më kujtoi se unë nuk e kisha kryer leximin tim të rregullt të

Biblës për atë ditë. U ngrita, hapa dritaren dhe lexova citatin e

paracaktuar për meditim për atë ditë nga 1 Korintasve 1:27.

“Por Zoti ka zgjedhur gjërat e marra të botës për të turpëruar

të urtët.

Këto fjalë më qetësuan shpirtin. Por citati vazhdonte:

“Dhe Zoti ka zgjedhur gjërat e dobëta të botës për të

turpëruar të fortët.”

Ne kaluam tetë ditë e tëtë netë nëpër trena, gjatë gjithë kohës duke

u tundur e duke u shkundur. Ish e pamundur të lexoje sepse, sado

të shtrëngoje librin, tronditjet dhe lëkundjet ishin shumë të mëdha. Gjëja

më e mirë ishte që gjatë gjithë kohës të shikoje nga dritarja. Nuk kishte

asgjë për të ngrënë, kështu ne ishim të detyruar të blinim ushqime, kur

treni ndalej nëpër stacionet e ndryshme për 15 minuta. Sa herë zbrisja

nga treni nuk isha i sigurtë kush lëkundej dhe ecte përpara, ish platform

e stacionit, apo isha unë! Në çdo stacion shihje gra të veshura varfërisht

duke pritur atje të shesin atë që mund të shisnin. Veçanërisht më

kujtohet një grua, që shiste pure patatesh me një tenxhere të cilën e

kishte vendosur mbi karrocën e fëmijës së saj. Nuk e kam harruar

dëshpërimin e thellë që shprehnin sytë e saj.

Gjatë këtij udhëtimi, ne me Elsën shkuam të vizitojmë edhe

krahinën autonome të hebrenjve, që u krijua nga Stalini në vitin 1928.

Ai i shpërnguli izraelitët në fund të Siberisë, në kufi me Kinën, në mes

të shkretëtirës së akullt. Ne e ndjemë se ne duhet të vizitonim kryeqytetin

e kësaj krahine, Birobixhan. Ishte një diçka e jashtëzakonshme të futeshe

në atë stacion dhe të shihje emrin e qytetit të shkruar në të dyja

gjuhët: rusisht dhe hebraisht. Ne na kishin dhënë tre adresa personash

me të cilët mund të merrnim kontakt. Me dy adresat e para ne nuk

takuam dot asnjeri. Personin e adresës së tretë e gjetëm dhe doli që ai

ishte drejtuesi i një komuniteti të tërë hebrenjsh. Unë bisedova me të për

gjithçka si me një mik të vjetër. Ata na ftuan për një drekë të shijshme,

pastaj ai na tha: “Sonte do të festojmë Shavout-in në sinagogën tonë. Me

siguri do të jetë e mbushur plot me njerëz. A doni të vini me ne?” Kjo

është diçka e mrekullueshme. Zoti kish organizuar dhe parapërgatitur

gjithçka. Ai na kish dërguar ne atje, në fund të Siberisë, pikërisht në

mbrëmjen, që ata do të mblidheshin për të festuar, pikërisht në kohën

kur sinagoga e tyre e vogël e drunjtë do të ish plot me njerëz. Atë natë

unë pata mundësinë t’u them atyre: “Ka ardhur koha të ktheheni në

Izrael, në shtëpinë tuaj. Ne u afruam fundit të udhëtimit tonë dhe e

prisnim me gëzim fluturimin drejt Japonisë të nesërmen. Së bashku me

Elsën, ne kaluam pothuaj 200 orë duke udhëtuar me tren. Shpesh nëpër

vagonat e trenit vinin grupe me instrumenta muzikorë elektronikë, që

luanin pjesë të muzikës Hard Rock. Kjo lloj muzike më jepte dhimbje

koke. Ishte një muzikë që vinte nga pjesët më të errëta të skëterrës.

Papritur muzika Hard Rock pushoi. Nga instrumentat filluan të dalin

tone të tjera nga një botë tjetër. Ishte e pabesueshme, por muzikantët

tani po luanin pjesën e titulluar: “Haleluja.” të Hendelit. Kurrë nuk na

kishte ndodhur të përjetonim diçka të tillë, dhe kjo në mes të Siberisë, në

fundin e botës! Na dukej sikur Zoti na thoshte: “Ju lumtë. Ju jeni

shërbëtorë të mirë dhe besnikë!”

Nga sytë tanë filluan të dalin lotë. Ishte me të vërtetë një diçka e

mrekullueshme.

Pas tre vjetësh fluturuam në qytetin e Magadanit, qyteti më i largët në

Siberinë lindore, që ta fillonim punën tonë aty, në mënyrë të organizuar.

Territori aty është shumë i gjerë, tre herë më i madh se kontinenti i

SHBA. Fluturimi ynë nga Moska për në Magadan zgjati tetë orë. Stalini

dërgoi miliona njerëz në kampet e përqëndrimit në Magadan sepse

izolimi aty ishte i plotë.

Aty mund të shkohet vetëm me avion, me anije dhe ndoshta sot me

makinë speciale xhip, të cilat mund të transportojnë sasi të madhe

karburanti dhe që janë të ndërtuara të ecin nëpër rrugët e këqija si dhe

aty ku nuk ka fare rrugë. Për të internuarit aty nuk kishte as mure dhe as

roje. Që aty nuk mund të arratiseshe.

Statikstikat thonë se në gulagun Siberian vdiqën 12 milion njerëz.

Shumë prej tyre ishin të krishterë dhe hebrenj, të cilët nuk kishin

pranuar të hiqnin dorë nga besimi. Për mua ky vend është pjesa e tokës, e

cila i afrohet skëterrës më tepër se në çdo vend tjetër në botë. Ndërsa

së bashku me Elsën po ecnim përgjatë kasolleve dhe shihnim

varfërinë, shkatërrimin dhe grumbullimin e plehrave, që shpërndaheshin

rreth e rrotull, ne ndjemë depresionin që shkaktohej nga shpirti i vdekjes,

që ende si një mjegull e dendur, e padukshme, e mbulonte të gjithë

zonën.

Ne e ndjemë se Shpirti i Shenjtë po na drejtonte të ecnim në rrugët e

këtij qyteti duke u lutur. Kështu në një ditë të ftohtë vere u nisëm.

Kësulat e dëborës zbardhnin ende në majat e maleve të afërt. Ne

mbërritëm në majën e një kodre që gjendej drejt për drejt mbi limanin,

këtu anijet sillnin të burgosurit për të vdekur. Një mendim i papritur i

shoqëruar nga një ndjenjë e fuqishme më pushtoi të gjithin. Më dukej

sikur Zoti po më thoshte:

“Profetizo mbi këtë qytet.”

Një gjë të tillë nuk e kisha bërë kurrë më parë. Ndërsa po qëndronim atje

m’u kujtua vizioni i profetit Ezekiel, vegimi i kockave të thata. E

hapa Biblën tek Ezekiel 37: 12 dhe fola me zë të lartë fjalët:

“Kështu thotë Zoti i Gjithëfuqishëm, ja unë do të hap varret

tuaja, do t’ju bëj të dilni nga varret tuaja, o populli im, do t’ju

çoj përsëri në vendin e Izraelit!”

Isha shumë i prekur. Lotët më mbushën sytë. Në atë moment m’u bë

e qartë më shumë se çdo herë më parë se Zoti po na bënte thirrje që

të njoftonim bijtë e bijat e Tij, që gjendeshin në fund të botës se kishte

ardhur koha që ata të kthehen në atdheun e tyre, në Izrael.

Gjatë kohës që ishim në Magadan na ftoi për darkë një grua izraelite,

që jetonte së bashku me të birin, që sapo ishte martuar. Ishte një familje

me të vërtetë e varfër, por darka, që na shtruan ishte tepër e pasur.

Tryeza ishte mbushur plot me ushqime të shijshme. Ne e ndiemë veten

ngushtë para një mikëpritjeje e një bujarie kaq të madhe. Nënës i ishte

dashur dy ditë punë për të përgatitur një darkë të tillë.

Pasi mbaruam së ngrëni, ndërsa zonja e shtëpisë po mbushte filxhanët

me çajin e embël të nxehtë, që përhapte avullin e tij erëmirë nëpër

dhomë, unë nxora armën time: “Biblën: “Dëgjoni ç’ka thënë Moisiu 3000

vjet më parë” u thashë atyre duke cituar nga Ligji i Përtërirë 30:4.

“Edhe sikur të kish qenë përzënë në skajin e qiellit, Zoti,

Perëndia yt do të të mbledhë dhe do të të marrë që andej.”

Pastaj unë heshta pak duke e parë atë në sy. “Ju jetoni këtu në fundin

e botës, në skajin e qiellit. Tani ka ardhur koha të ktheheni në

shtëpinë tuaj.”

Nuk e harroj kurrë gëzimin që ndieva në Odesë, në lundrimin tonë

të parë për vitin 1996. Midis pasagjerëve tanë ishte edhe biri i familjes

që kishim takuar në Magadan së bashku me gruan e tij.

“Kur na the në shtëpinë tonë që ka ardhur koha që të kthehemi në Izrael

“më tha ai,” unë e kuptova se vërtet kishte ardhur koha.”

Ata shitën gjithçka dhe fluturuan për në Moskë që të mund të

merrnin viza nga ambasada e Izraelit, por gjatë rrugës, avioni i tyre pati

një defekt teknik. Aty iu desh të ecnin nëpër dëborë. Gjatë rrugës i

sulmuan banditët që u morën të gjitha paratë që kishin. Madje edhe

gjatë udhëtimit me tren për në Odesë u vodhën disa gjëra, që banditët e

parë i lejuan t’i marrin me vete. Ishin të rraskapitur dhe të dëshpëruar

kur ardhën, por njerëzit tanë u sollën me ta me kujdes e me dashuri.

Kur erdhi koha të nisen, unë i përcolla deri tek anija për t’u

dhënë lamtumirën. Në sytë e tyre kish përsëri gëzim dhe shpresë të re.

Ky incident na shtyu që të krijojmë një ekip të posaçëm që të mund

të merrnin kontakt me familje të tjera që gjendeshin në pozita të

ngjashme dhe t’ju siguronim atyre një rrugë të sigurt për në Izrael. Ne u

takuam në fillim të vitit 1996 në Habarovsk, kryeqyteti i Siberisë Lindore.

Për një javë ne u lutëm, diskutuam dhe, duke studiuar hartën, përgatitëm

planet tona strategjike. Të krishterët, që kishin pranuar një mision të

tillë, do të shpërndaheshin në grupe të përbërë nga dy veta, do të

përshkonin territorin dhe ku të hasnin izraelitë, do t’u citonin atyre

Biblën duke iu thënë se ka ardhur koha të kthehen në Izrael.

Një ditë para se ata të niseshin unë pata privilegjin që të flas në

shkollën e Biblës, që gjendej në atë qytet. Aty kishte studentë, që kishin

ardhur nga zona të ndryshme të Siberisë. Kur dëgjuan se ne do të nisnim

ekipe për të njoftuar hebrenjtë, një djalë i ri na u afrua dhe na tha: “Unë

do t’ju ndihmoj të gjeni izraelitët në qytetin tim.” Pas tij dolën të tjerë.

Një ndjenjë lehtësimi i pushtoi misionarët tanë, të cilëve përndryshe do

t’u duhej të udhëtonin në këto vende të largëta pa njohur njeri. Këtu nuk

është as Europë e as SHBA. Këtu është fundi i botës, nuk është e lehtë të

gjesh mjete transporti, madje ka zona të tëra që nuk ka fare

transport udhëtarësh në mënyrë të rregullt. Përveç kësaj të huajt

shikohen me dyshim.

Studentët u lidhën menjëherë me kishat e tyre dhe të misionarët tanë

u nisën me adresa të sakta, ku gjetën njerëz që t’i ndihmojnë, gjetën

ushqim dhe fjetjen e siguruar. Zoti është administratori më i aftë! Ai ka

qenë gjithmonë pranë meje, dashuria e tij më ka shoqëuar në këtë vend

të shkretë, më tepër se kudo tjetër.

Të gjithë misionarët tanë, kur u kthyen, na treguan gjëra të

jashtëzakonshme, që nxirrnin në dritë kujdesin e Zotit dhe dashurinë e

Tij për ata izraelitë që jetojnë në ato vende të izoluara. Iveta një vajzë e re

nga Çekia, e cila së bashku me shoqen e saj Martina,që ishte një nga

pionieret në punën tonë në Siberi, na tregoi për vizitën e saj në një

qendër të largët:

“Një nxitje e fortë e brendshme më tregonte se Zoti dëshironte që unë

të largohem nga Madagani për të shkuar në brendësi të vendit. Desha

të shkoj në një vendbanim që ndodhet 600 km në veri. Mjeti i vetëm

i transportit për atje është një autobus i vogël, i cili e përshkron

këtë distancë një herë në javë. Rruga është e paasfaltuar dhe gjithë

gropa. Gjatë gjithë kohës duhet të mbahesh fort pas sediljeve, ndryshe

rrëzohesh, kaq të forta janë tronditjet e autobusit.

Në kishim përshkruar pothuaj 300 kilometra, motori u shua dhe

autobusi ndaloi në vend. Me të hapur derën, vërshuan qindra mushkonja

dhe u futën në autobus që të shuanin urinë e tyre. Kurrë ndonjëherë nuk

kisha parë mushkonja kaq të mëdha. Kurrë nuk kam pasur rastin të

sulmohen nga një numur kaq i madh prej tyre. Shoferi tundi kokën dhe

tha se nuk mund ta rregullonte makinën e tij. Dhe unë e dija se duhet të

qëndronim me ditë të tëra derisa dikush të na gjente. U luta: “O Zot, të

lutem na i hap rrugën.”

“Papritur shoferi ngriti sytë dhe tha: “Kam një ide.” Brenda gjysëm

ore, autobusi u nis përsëri. Kur arritëm në vendbanimin e caktuar ishte

një mrekulli e vërtetë. Ky vendbanim ishte si një oaz në mes të

shkretëtirës. Në atë vendbanim kishte edhe një kishë dhe me ndihmën e

tyre ne gjetëm më shumë se 30 familje izraelite. Disa prej tyre kurrë nuk

kishin dëgjuar fjalë të tilla si ato që u kishim thënë ne: “Është koha që ju

të shkoni në atdheun tuaj, në tokën tuaj. Zoti i Izraelit ka përgatitur një

vend për ju. Atje ju do të keni një të ardhme. Planet e Zotit për ju janë të

mira.” Ata kishin dëgjuar rreth Izraelit, por ata kishin menduar se është e

pamundur që të shkojnë atje. Ne u thamë se do t’i ndihmonim. Disa u

çuditën jashtë mase se si mundëm t’i gjenim, sepse ata nuk i

kishin treguar askujt se ishin hebrenj dhe ata kujtonin se askush në atë

zonë nuk e dinte,- por njerëzit e dinin me saktësi se kush ishte secili prej

tyre.

Një grua izraelite përjetoi një shok, kur mori vesh se unë e dija se ajo

nuk ishte ruse por izraelite. Ajo nuk deshi të bisedojë me mua, filloi të

thotë vetëm jo, jo, jo, dhe ma mbylli derën.

Pastaj unë u luta: “O Zot të lutem kujdesu që të kem një rrugë të

lehtë kthimi.” Në atë zonë ka shumë miniera ari, ku dikur punonin të

burgosurit. Ne shkuam në një minierë ari ku ende vazhdohej të punohej

dhe menaxheri i saj më tha: “Mua më duhet të shkoj në Magadan me

helikopterin tim, po deshe, do të marr me vete. Për dy orë unë isha në

Magadan.”

Nuk ishte një gjë e lehtë të ndihmoje hebrenjtë në këto zona të

largëta. Edhe gjërat më të thjeshta si të bëje një fotografi për pashaportë

ose të kontrolloje dokumentat ose të nxirrje një pashaportë ishin gjëra

tepër të vështira. Gjithçka kryhej shumë ngadalë, në disa raste ne na

duhej të merrnim dokumenta nga republikat e tjera, që vërtetonin se

personat ishin me të vërtetë hebrenj.

Gjatë 2 viteve të para si pasojë e “peshkimit” tonë më tepër se 2000

vetë emigruan në Izrael. Ne i çuam ata me anë të ajrit, autobuzave ose me

tren deri në një hotel të vogël Habarosk, ku ata mund të prisnin të sigurt

deri sa Agjencia Izraelite të na dërgonte ndonjë avion për t’i marrë për

në Izrael. Por edhe rruga për në këtë hotel, ishte shpesh për shumë veta

e gjatë dhe me vështirësi të shumta. Nuk do ta harroj kurrë një grua

plakë me paterica që takova aty në atë kohë. Ajo ishte shumë e shkurtër,

vetëm 1 metër e 37 centimetra. Misionarët tanë na thoshin vazhdimisht:

“Gustav, atë ti duhet ta takosh patjetër, ajo është një grua e

jashtëzakonshme” ,pastaj me zë të ulët më thoshin në vesh: “Ajo e njeh

Jezu Krishtin.”

Ne deshëm të bënim fotografi të përbashkët. Ajo tha: “Unë jam shumë

e shkurtër” le të shkojmë tek shkallët.”

Kështu ajo u ngjit një shkallë më lart se të tjerët pastaj ajo tha:

“Përsëri jam shumë e shkurtër” Dhe u ngjit edhe një shkallë tjetër. Tani

ajo kish pothuaj të njëjtën gjatësi me mua. Kështu e bëmë fotografinë

tonë të përbashkët. Pastaj qëndruam bashkë mjaft gjatë. Ajo ishte 81 vjeç,

nuk kishte asnjë dhëmb, por sytë i shkëlqenin. Ajo donte të ktheheshe

në Izrael.

Ekspeditat tona kanë provuar se ka mijëra hebrenj që ende jetojnë

në Lindjen e Largët nga Magadani lart deri në Ngushticën e Beringut.

Një territor jashtëzakonisht i gjerë. Shumë prej hebrenjve kanë ardhur

këtu si të burgosur edhe ata, që mbijetuan, familjet e tyre vazhdojnë të

jetojnë edhe sot aty, në ish vendin e burgjeve e të kampeve të

përqëndrimit.

Shpesh ata nuk tregojnë se janë hebrenj për t’i shpëtuar persekutimit.

Kjo e bën të pamundur të jepet një numër i saktë se sa hebrenj jetojnë

aty. Vetëm tani vijnë dhe e tregojnë identitetit e tyre që të mund të

largohen, tani që është hapur një rrugë shpëtimi.

Ndihma humanitare është çelësi, që hap rrugën e kontakteve me

hebrenjtë në këto zona të vështira. Po të shkosh në një sinagogë dhe

t’i thuash rabiut se dëshiron të flasësh për një vizion që ke, shumë pak

veta do të tregojnë interes e do të vijnë për të të dëgjuar. Por në qoftë

se shkon dhe shpall se dëshiron t’u shpërndash ndihma humanitare të

gjithë pjestarëve të sinagogës, me siguri do të vijnë të gjithë. Pastaj, pasi

ta kesh treguar me vepra se vërtet do që t’i ndihmosh, atëhere edhe fjalët

e tua do të merren më seriozisht.

Një nga misionarët tanë më tha: “A dëshiron të vizitosh me të varfërit e të

varfërve?”Unë ju përgjigja: “Po” megjithëse e kam tepër të vështirë

të shkoj në këto lloj shtëpish ku varfëria e mjerimi shfaqen në formën e

tyre të plotë. Ne shkuam atje me autobusin tonë të vogël. Ajo që më

preku thellë në zemër ishte fakti se, sapo ne arritëm atje, menjëherë si

fëmijët ashtu edhe pleqtë dolën dhe e përqafuan misionaren tonë. Ata

tashmë ishin bërë miq. Ajo më tha: “Gustav tani që jemi miqësuar, tani

unë mund t’u them këtyre njerëzve se ka ardhur koha të shkojnë në

atdheun e tyre , në Izrael.”

Nuk është e lehtë të fitosh besimin e izraelitëve në Rusi. Kjo gjë

kërkon kohë, kërkon përkushtim. Unë gjithmonë u them atyre që

vullnetarisht vijnë tek ne për të shkuar si misionarë: “Dashuria nuk

dështon kurrë”.

Puna jonë është si puna e bujkut: “Fillmisht hapim një tokë të re, pastaj

e plugojmë dhe hedhim farën, pasi kemi hedhur farën e ujitim me kujdes

dhe më në fund Zoti do të na japë mundësinë të korrim frytet.”

Nga Siberia Elsa dhe unë vazhduam fluturimi drejt lindjes për në

Alaskë. Ishte një ditë e mrekullueshme dhe unë shijova pamjen e majave

me dëborë, akullnajat dhe luginat gjatë gjashtë orëve të fluturimit. Ato

më kujtuan mua një vizion, që më kishin rrëfyer: një ditë një numër

i madh hebrenjsh do të shtegtonte në këtë tokë të braktisur

nëpërmjet Ngushticës së Beringut në Alaskë.

Elsa rrinte pas meje mbështetur në një dritare duke parë me

vëmendje tokën që nga ajri. Sa më gjatë shikonte aq më shumë dyshonte

se do t’ishte e mundshme një shtegtim i këtillë.” Do të ketë pleq, fëmijë,

invalidë,” mendonte ajo. “Bisha të egra rrojnë në këtë zonë si tigrat

siberianë, arinjtë dhe ujqit.” “O Zot, tha ajo në shpirtin e saj, në qoftë se

ky vizion është i vërtetë, më jep një shenjë!”

Ndërsa ajo vazhdonte të shikonte iu shfaq një pamje si një skulpturë

e formuar prej maleve, luginave dhe akullnajave të çara tëposhtë. Ishte si

një shqiponjë e madhe me krahët e hapura. Papritmas iu kujtuan fjalët,

që Zoti i tha Moisiut te Eksodi 19:4

“Ju e patë atë, që u bëra egjiptasve dhe si ju solla mbi krahë

shqiponje pranë Meje.”

Ndërsa po shkruaj këto radhe ne kemi filluar të studiojmë mundësinë

e një rrugë ajrore të olimëve nëpërmjet Alaskës. Pata gëzimin të flas

në një kishë të Alaskës për mundësinë e emigrimit në këtë shteg,

të eksodit nëpërmjet Ngushticës së Beringut. Ishte ky një takim, që

na elektrizoi. Pastori m’erdhi përpara dhe më tha: “Ne tashmë si kishë

kemi bërë përgatitjet që të strehojmë hebrenjtë, që do të vijnë këtu.”

A mundet vallë që rrethanat të bëjnë të domosdoshme një rrugë të

tillë shpëtimi? Unë e pata marrë një mësim nga udhëtim im i parë trans –

Siberian, të cilin nuk kam për ta harruar. Kjo ndodhi në kufi me

Mongolinë. Treni ndaloi në një qytet të quajtur Çita. I thashë Elsës të

blejë buke, ndërkohë që unë do të bëja disa fotografi, pashë se ime shoqe

nuk po çante dot përpara drejt banakut të drunjtë. Të gjithë shtyheshin.

Nuk ishim në Angli. U afrova dhe fillova të shtyj e të çaj përpara me

bërryla derisa ia dola. Mbërrita te banaku dhe mbështeta aparatet për të

paguar. Sapo mora bukët pashë se treni po nisej ngadalë në stacioni. Në

këto anë treni i pasagjerëve kalon një herë në tri ditë. Elsa dhe unë u

nisëm me vrap. E kapëm me vështirësi njërin nga vagonat e fundit,

hipëm dhe çamë përpara deri në kabinën tonë. U ula duke mbajtur në

dorë dy bukët.

“Bobo!” thirra. “Kam lënë të dy aparatët fotografikë në banak!”

Më vinte shumë inat me veten time. I humba që të dy aparatët!

Menjëherë u ngrita dhe shkova në një kabinë të trenit, ku gjendej një

person që u jepte informacionin udhëtarëve. Atje pyeta se ku ndodhej

zyra, ku regjistroheshin sendet e humbura, për të paraqitur rastin tim.

Ajo qeshi dhe më tha: “Këto lloj zyrash shërbimi nuk ka në Rusi!”

Por unë isha duke zierë përbrenda nga inati për humbjen, kur më foli

Zoti dhe më tha:

“Kështu do t’u ndodhë të gjithë hebrenjve, që nuk largohen tani. Do të

vijë dita të lënë gjithçka dhe do të vrapojnë për të shpëtuar jetën e tyre”.

Ndonëse ne vazhdonim veprimtarinë e peshkatarëve, unë besoj se koha

e gjahtarëve është e afërt, ashtu si përshkruhet te Jeremia 16:16.

Bashkëpunëtori ynë Kejlli, më tregonte se, kur kishte shkuar në një

pyll, në atdheun e tij në Suedi, për t’u lutur për ne dhe për punën

tonë; papritur i doli përpara një gjahtar, i cili i tha me zemërim: “Hesht,

ti po më tremb gjahun!” Kjelli e kuptoi se nuk ishte një rastësi, por një

shenjë profetike.

Antisemitizmi nuk ka vdekur. Një djalë të ri izraelit, që ne po e

ndihmonim të emigronte nga lindja e largët e Siberisë, e vranë gjashtë

ditë para se ai të fluturonte për në Tel-Aviv.

Një muaj më parë, një burrë dhe një grua, të dy hebrenj, që punonin

për Agjencinë Izraelite në një qytet tjetër të Siberisë, u rrahën keq nga

dy burra, të cilët, pasi u morën gjithçka që kishin, u thanë: “Tani ju i

paguat borxhet, që ia kishit Rusisë. Tani ju japim lejen që të emigroni për

në Izrael.” Një ekipi ynë i ndihmoi dhe ata u nisën për në Izrael pas

gjashtë ditësh. Grupet ultranacionaliste po nxisnin urrejtjen ndaj

izraelitëve në Siberi. Unë i kam parë me sytë e mi shenjat, që ata

vizatojnë nëpër muret e qyteteve, kam parë gjithashtu gazetat, ku ata

bëjnë thirje për likujdimin e të gjithë hebrenjve. E ndiej se koha po shkon

drejt fundit. Këtë e ndiejnë edhe njerëzit tanë, që i janë përkushtuar

lutjes. Shpirti i Shenjtë thotë se po afrohen kohë të turbullta. Zoti ka

shprehur këtë njoftim nëpërmjet profetit:

“Çohuni, çohuni! Ikni nga vendi i veriut!”

(Zakaria 2:6)

Një natë në zyrën tonë në Bournemouth, papritur u rrëzua ora e

murit dhe u thye përdhe, dhe pushoi se punuari, akrepat ngelën në orën

12 pa 2 minuta, para mesnatës. Ne na u duk kjo si një përkujtesë.

Ngadonjëherë përpiqemi t’ua themi këto gjëra izraelitëve. Shumë syresh

nuk janë të gatshëm të na besojnë. Është në natyrën e njeriut që të

shpresojnë se do të vijnë kohë të mira. Shumë na kanë thënë: “Ne do të

jemi të fundit që do të largohemi.”

Kur Elsa u tha bashkëpunëtorëve tanë hebrenj në Odesë se kabinat

e zbrazëta të lundrimeve në 1993 do të theshin jetë hebrenjsh një ditë,

ata na quajtën të lajthitur.

Aktivisti sionisit Vladimir Jabotinski, kur u përpoq të paralajmërojë për

rrezikun, që u kanosej hebrenjve të Europës u trajtua njësoj si ne.

Jo vetëm në Alaskë, por edhe në Amerikën e Veriut si dhe në

Europë, kudo ku ka kisha, miq dhe besimtarë të veçuar, të cilët bëjnë

përgatitje materiale të ndihmojmë hebrenjtë për të kthyer në atdhe. Një

mik më tregoi se kishte pasur një ëndërr profetike se si persekutoheshin

hebrenjtë, se si nuk mund të shkonin nga njëri vend në tjetrin. Ai pa

gjakderdhje dhe skena të tmerrshme. Vetëm një vend mbetej i sigurtë për

ta-Izraeli.

Kur ai u zgjua qau dhe e pyeti Zotin përse nuk kishte asnjë njeri që

të ndihmonte njerëzit e Tij. Atëherë Zoti i tregoi një hartë të madhe

të botës, ku shkëlqenin shumë dritërza të vogla dhe ai kuptoi se

ato përfaqësonin të krishterët, besimtarë të Biblës, të cilët do

t’i ndihmojnnë popullin hebre të kthehet në rrugën e tij drejt shtëpisë së

vet. Mbase në brezin tonë, ashtu si në kohën e Holokaustit, të krishterët

mund të vihen para provës për të rrezikuar jetën e tyre duke

ndihmuar vëllezërit e gjakut të Jezu Krishtit.

“Sa herë ia keni bërë këtë ndonjërit prej këtyre vëllezërve të

Mi të vegjël, Mbreti do të na përgjigjet neve një ditë “Këtë ma

bëtë Mua”. (Mateu 25:40)

EPILOG

Vendi i Perëndimit Tashmë ne kemi parë të rrëzohet Bashkimi Sovjetik dhe të fillojë

eksodi nga Veriu. Ne kemi parë të ndodhin gjëra të pabesueshme, gjëra

për të cilat besimtarët, qoftë edhe ata që janë një brez para nesh, vështirë

se mund t’i ëndërronin. Gjatë viteve janë të shumtë besimtarët, që e

kanë ndier se kthimi i Mesias është i afërt. Ne që shohim të përmbushen

këto fjalë profetike para syve tanë, kemi më shumë argumente, që

mbështesin besimin tonë. Pas një heshtjeje të gjatë Zoti po shtrin krahun

e Tij para syve të gjithë kombeve.

Ndërsa ky libër është gati për t’u shtypur ne po shohim se si

veprimtaria jonë po rritet me shpejtësi të jashtëzakonshme. Fondi ynë

Ebenezer tani e ka shtrirë veprimtarinë e tij në shtatë nga republikat e ish

BS. Herë pas here kujtojmë fillimin dhe mahnitemi me të gjitha ato që

Zoti i Izraelit ka kryer. E filluam punën tonë me tre vetë. Tani kemi një

personel prej 150 vetësh. Brenda një muaji kthehen në Izrael më shumë

emigrantë nga sa ktheheshin dikur gjatë një viti të tërë. Si pasojë e lutjeve

tona, Zoti po u hap rrugën atyre, që duan të emigrojnë. Ai po mbledh

fonde dhe po dërgon vazhdimisht misionarë, që të na ndihmojnë. Ne

kemi ecur përpara deri në pikën në të cilën Zoti na ka ndihmuar

të shkojmë në mirësinë e Tij dhe e ndjemë se ky është vetëm fillimi.

Kanë për të ndodhur gjëra të jashtëzakonshme dhe jo vetëm në vendin e

Veriut.

Për mua janë të paharrueshme fjalët, që më thoshte vazhdimisht

Kingsli Pridi, përpara se të largohej nga kjo jetë drejt banesës së

lavdishme më 1995: “Nëpërmjet Operacionit Eksodi Shpirti i Shenjtë po

thyhen armët e të ligut, kështu që ai do të jetë i pafuqishëm të

kundërshtojë vërshimin e Shpirtit, kur të vijë koha për të thirrur të gjithë

hebrenjtë në Izrael nga të gjitha anët e globit”. Këtu përfshihet edhe

vendi i Perëndimit. Sot ka shumë izraelitë në SHBA, më shumë se në

ndonjë vend tjetër, përfshi edhe Izraelin. Qindra mijë të tjerë gjenden në

Britani, Francë dhe Kanada. Është e vërtetë që sot, një eksod nga vendet

e perëndimit as që mund të merret me mend, por edhe fundi i BS dukej

po aq i largët në kohën e takimit tonë Town-Hall.

Gjatë shtatë viteve të parë të punës sonë ne prumë 20000 olim në

Izrael, por do të vijë dita që Kisha e krishterë do të shohë më shumë fryte

të kthimit botëror përfundimtar. Lutja jonë në atë kohë nuk do të jetë

e përqëndruar vetëm në kthimin e hebrenjve në Tokën e Premtuar,

sepse Shpirti i Shenjtë po punon që hebrenjtë të lidhen përsëri me

trungun e rrënjët e pemës, ku ne të krishterët jemi shartuar me anë të

besimit të Jezu Krishtit. Në atë ditë do të jemi një, të panjollosur dhe të

pastër shpirtërisht; si një nuse që pret me padurim ardhjen e dhëndrit të

saj. Prandaj dhe lutja ime është e dyfishtë:

“O Atë i dashur, zgjate kohën e mëshirës në të cilën ne mund të

ndihmojmë popullin tënd të zgjedhur të shkojë në shtëpinë e vet. Edhe

kështu, Zoti Jezu Krisht, eja sa më shpejt.”

SHTOJCË

Teksti i letrës të Kingsley Priddy nga Kolegji i Biblës të Wales:

At Eastbourne

22.IX.’94

I dashur Gustav dhe Elsa,

…Zoti, Shpirti i Shenjtë vepron në “Operacionin Eksodi” në mënyrë

të jashtëzakonshme.

Shërbimi i Tij është të ndërmjetësojë për kthimin e hebrenjve në

Izrael. Është Ai, që nëpërmjet këtij shërbimi po merr një pozitë

ndërmjetësimi, që do të triumfojë për kthimin përfundimtar të

hebrenjve nga të gjitha vendet e botës…

Kohë më parë ju më kërkuat që t’ju shpjegoj me shkrim diçka rreth

anës shpirtërore të ndërmjetësimit, në “Operacionin Eksodi”. Që kur

ma drejtuat kërkesën tuaj, unë e mora seriozisht, dhe e ndjeva veten

përgjegjës që tu jap përgjigjen e duhur. Kam pyetur Zotin, i kam kërkuar

që Ai të më japë mençurinë dhe fjalët e duhra.

Duhet ta kemi të qartë se lutja Zëvendësuese nuk është thjesht një lutje.

Ajo madje nuk është as edhe thjesht një lutje e përkushtuar e me

intensitet të lartë. Në lutjen Zevendësuese shkohet më tej. Në këtë lloj

lutjeje ka një identifikim të vetvetes me njerëzit dhe çështjen, për të cilën

lutemi. Ndërmjetësuesi është i gatshëm të zerë vendin e atij, për të cilit

lutet; ai pranon që nevojat e tjetrit të bëhen nevojat e tij. Ai pranon që të

vuajë vetë duke marrë përsipër barrën e personave për të cilët lutet, dhe

pranon që vuajtja e tyre të bëhet mundimi i zemrës së tij.

Në këtë mënyrë Jezu Krishti “bëri ndërmjetësimin për keqbërësit”

(Isaia 53:12).

“Ai u numërua me të paudhët” dhe “Ai u plagos përpaudhësitë

e tyre”. Jezusi u identifikua krejtësisht me mëkatarët, morri mbi vetvete

krejt mëkatin e tyre bëri të mundur që ata të falen duke paguar Ai vetë,

me gjakun e tij dënimin që ne meritonim.

Ai shkoi deri atje “të bëhet mëkat” për ne që të mund të dalim të

drejtë para Zotit. Ai pranoi të ndeshej me çdo gjë,me çdo ngasje me të

cilën përballet çdo njeri në rrugën e tundimit. Jezusi pranoi të përjetonte

vetë të gjitha kundërshtimet satanike, që janë të pranishme në

botën mëkatare. Satani pati të drejtë ta sulmojë Jezu Krishtin me gjithë

mjetet, me të gjithë potencialin e mbretërisë së tij të errësirës. Jezusi tha

kur përfaqësuesit e pushtetit vajtën ta lidhnin:

“Kjo është ora juaj”. (Luka 22: 53).

“Në çdo gjë Ai duhet t’u ngjante vëllezërve”… Të bëhej pajtim

për mëkatet e popullit. Sepse duke qenë Ai vetë, që vuajti, kur

u tundua, mund t’u vijë në ndihmë atyre që

tundohen”. (Hebrenjve 2:17-18)

Dhe meqënëse “paga e mëkatit është vdekja”, Ai do të merrte

pjesë nga mishi dhe gjaku ynë “sepse me anë të vdekjes Ai

mund ta shkatërronte atë, që kishte pushtetin e vdekjes,

domethënë, djallin; dhe të çlironte të gjithë ata, që nga frika e

vdekjes i ishin nënshtruar robërisë për tërë jetën.”

(Hebrenjve 2:14-15)

Vetëm me një identifikim të tillë me mëkatarët, edhe duke vuajtur

pasojat e skajshme të mëkatit, vetëm kështu Jezu Krishti mundi të korrë

fitoren e plotë kundër mëkatit e kundër autorit të mëkatit, kundër

Satanait vetë., Prandaj dhe apostulli Pal shkruan tek Rom. 8:

33-Kush do t`i padisë të zgjedhurit e Perëndisë? Perëndia

është ai që i shfajëson.

34-Kush është ai që do t`i dënojë? Krishti është ai që vdiq, po

për më tepër ai u ringjall; ai është në të djathtë të Perëndisë

dhe ai ndërmjetëson për ne.

Heb. 7:25

25-Ai mund të shpëtojë plotësisht ata, të cilët nëpërmjet Tij i

afrohen Perëndisë, sepse rron gjithmonë që të ndërmjetësojë

për ta”.

Profeti që iu afrua më tepër një pozite të tillë në Dhjatën e Vjetër

ishte Moisiu, kur pranoi të bëhej fli, në qoftë se mëkati i Izraelit nuk

mund të falej ndryshe, ai Moisiu deshi të zinte vendin e tyre dhe

ndëshkimi i Perëndisë të binte mbi të:

“Megjithatë, të lutem, falua mëkatin e tyre, përndryshe më fshi

mua nga libri yt, që ke shkruar.” (Eksodi 32: 32)

Edhe profetë të tjerë u identifikuan me kombin e tyre deri në atë masë

sa të ndërmjetësonin për të. Mund të përmendim edhe Jereminë, kur

ndjeu barrën e kombit kaq të rëndë sa nuk mundi të profetizojë më, e

ndjeu vetveten në darën e shtypjes, ndërsa zjarri, i mbyllur në eshtrat e

tij, nuk mund të përmbahej dot (Jeremia 20:8). Kështu Jeremia u

identifikua aq shumë me kombin e vet sa edhe pas shkatërrimit të

Jerusalemit, kur mbreti i Babilonisë ishte gati t’i japë lirinë dhe

mbrojtjen, ai zgjodhi t’i shërbejë popullit të tij të mbetur, ndonëse ata

nuk përfillën udhëzimet e Zotit dhe ikën drejt Egjiptit.

Esteri ishte një ndërmjetësuese tjetër, që vuri jetën e saj në rrezik që

të shpëtohet kombi i saj. (Esteri 4: 16)

Po kështu identifikimi i profetit Daniel duket qartë në Daniel 9, kur ai la

çdo gjë mënjanë për t’iu përkushtuar lutjes në mënyrë që kombi i tij të

çlirohej nga robëria dhe të kthehej në vendin e vet, ashtu si kishte

profetizuar Jeremia. Danieli jo vetëm arriti në lartësinë që Zoti ti

plotësojë lutjen, por me anën e përkushtimit të tij ai u ngjit në lartësi të

tilla shpirtërore sa të zbulonte misteret, për ardhjen e Mesias

dhe vetëflijimin e Tij për shlyerjen e mëkateve (Danieli 9: 20-27).

Por në shumicën e rasteve, Zoti më kot kërkoi të gjente njerëz të tillë:

“Ai pa se nuk kishte asnjë dhe u habit që askush nuk

ndërhynte” (Isaia 59: 16).

Në një kohë më të vonë Ai thotë:

“Unë kërkova midis tyre një burrë që të ndërtonte një mur

dhe t’i dilte për zot vendit…por nuk e gjeta”

(Ezekiel 22:30).

Në epokën tonë të Dhjatës së Re është vetë Shpirti i Shenjtë, që ka marrë

rolin e vërtetë të ndërmjetësit në tokë:Rom. 8: 26

“Kështu, pra, edhe Fryma na ndihmon në dobësitë tona, sepse

ne nuk dimë çfarë të kërkojmë në lutjet tona, sikurse duhet;

por vetë Fryma ndërhyn për ne me psherëtima të

patregueshme.. “

Por Fryma i Shenjtë kurë nuk e dhunon vullnetin e lirë të personit. Ai

mund të veprojë vetëm tek ata besimtarë që vullnetarisht pranojnë që

trupi i tyre të bëhet një tempull i Tij (Shpirtit të Shenjtë).

Vetëm besimtari mund të vendosë nëse trupi i tij të paraqitet ndaj Zotit

si “fli të gjallë”. (Romakët 12:1)

Kjo kërkon që secili nga ne të përkushtohet çdo ditë, të kryqëzojë

dëshirat mëkatare të mishit, të mposhtë egoizmin në mënyrë që Shpirti i

Shenjtë të jetë i lirë të jetojë jetën e Tij brenda atij trupi, ashtu si thotë

Pali:

“Ne që jetojmë, jemi vazhdimisht të dorëzuar në vdekje për

Jezunë, që edhe jeta e Jezusit të shfaqet në mishin tonë të

vdekshëm. Dhe kështu te ne vepron vdekja, ndërsa te ju jeta”

(2 Korintasve 4: 11-12)

Është një shërbim i kushtueshëm, por i lavdishëm.

Kështu personi lehtas shkon gjithmonë e më tepër duke u identifikuar

me Shpirtin që jeton brenda tij. Vetëm kështu, të dy bashkuar besimtari

dhe Fryma i Shenjtë, krejt në harmoni me njëri-tjetrin, shkojnë sëbashku

drejt atij objektivi ndërmjetësues për të cilin drejtohet lutja!

Dhimbja dhe vështirësitë, që përjetojmë në procesin e vetflijimit tonë

shkaktohen nga mbeturinat e natyrës mëkatare që kemi brenda

nesh: elemente krenarie, egoizmi, kryeneçesie, zilie etj. Të gjitha këto

duhet të “të kryqëzohen me Krishtin” (Galatasit 2: 20) dhe të

zëvendësohen me “veshjen e njeriut të ri, krijuar sipas Perëndisë në

drejtësinë dhe Shenjtërinë e së vërtetës”. (Efesianët 4: 24)

Rruga e Zotit është gjithmonë rruga e kryqit. Vetëm nëpërmjet vdekjes,

vdekjes së egoizmit dhe të gjitha mbeturinave të natyrës mëkatare, mund

të realizohet jeta e ringjalljes. “Në të vërtetë po ju them: nëse

kokrra e grurit e rënë në dhe nuk vdes, ajo mbetet e vetme,

por pot ë vdesë jep shumë fryt.” (Gjoni 12:24).

Le të marrim si shembull një rast,kur një besimtar i pajisur me dituri dhe

me gjitha dhuntitë e duhura shpirtërore nga Zoti, ka ecur plotësisht në

përputhje me vullnetin e Zotit. Kjo ka bërë që ai të korrë një sukses të

jashtëzakonshëm. Në qoftë se ky person më parë nuk e ka çliruar

vetveten nga të gjitha mbeturinat e natyrës së tij mëkatare adamike, në

qoftë se ai nuk ka flakur tutje çdo mbeturinë të mëndjemadhësisë dhe

egoizmit, do të çohet në ngasje të mendojë se një pjesë e suksesit është

arritur në sajë të aftësive të tija vetjake. Kjo është arsyeja që në disa faza

puna e Zotit duket sikur shkon drejt disfatës, vdekjes, kështu që

instrumenti njerëzor të kuptojë se me aftësitë e tij njerëzore nuk mund të

arrijë asgjë.

Kur kjo gjë bëhet e qartë, kur personi i zgjedhur nga Zoti arrin të kuptojë

se ai me aftësitë e tija personale nuk mund të arrijë asgjë, vetëm atëhere

atëherë Zoti sjell fuqinë e ringjalljes, të fitores. Në këtë rast instrumenti

njerëzor nuk prek kurrë lavdinë e cila i takon vetën Zotit, madje as në

mendim!

Por dhimbjet e vështirësitë vijnë gjithashtu për të na provuar. Ata njerëz

që ecin në rrugën e Zotit dhe plotësojnë vullnetin e Tij do të luftohen e do

të kundërshtohen gjithmonë nga djalli. Agjentët e Satanait do të

kundërshtorjnë me siguri veprën e Zotit dhe do të përdorin çdo mjet, që

kanë në dorë për ta bërë këtë.

Shpirti i Shenjtë nëpërmjet personave, që Ai drejton duhet të mposhtë

dhe shkatërrojë çdo sulm të këtillë duke marrë pushtet nga

fitorja përfundimtare e Kalvarit dhe duke e vënë në zbatim nëpërmjet

besimit dhe bindjes, duke përdorur “shpatën e Frymës, që është fjala e

Perëndisë.”

Pasi armiku të mposhtet në të gjitha pikat, vendoset një fitore, e cila

mund të zbatohet dhe të përdoret përsëri në rrethana të ngjashme.

Kësodore personi që lutet ka mposhtur çdo pengesë dhe ka fituar një

pozitë ndërmjetësimi, nga e cila mund të ndërmjetësojë edhe në të

ardhmen.

Shembulli më i qartë për këtë parim shpirtëror është shembulli i

Jezu Krishtit vetë, fitorja e Tij përfundimtare në Kalvar. Pasi Jezusi korri

një fitore të plotë e të përjetëshme tani Ai që “jeton përjetë

dhe ndërmjetëson për çdo mëkatar”, që do të shkojë te Zoti

Perëndi nëpërmjet Tij.

Në të njëjtën mënyrë e sips këtij parimi po e përdor Shpirti i Shenjtë

“Operacionin Eksodi” për të fituar një pozitë ndërmjetësimi për kthimin

e pastajmë të hebrenjve nga çdo anë e botës. Megjithëse kjo është

parathënë qartë në Shkrimin e Shenjtë dhe është i sigurt plotësimi i tij,

kjo nuk mund të ndodhë automatikisht.

Po ashtu Zoti ynë Jezu Krisht tha se “ky ungjill i mbretërisë do të

predikohet në të gjithë botën si dëshmi për të gjithë kombet” përpara se

të vijë mbarimi.Ky është një fakt i vendosur përjetësisht dhe do të

ndodhë patjetër, megjithatë Shpirti i Shenjtë nuk do të jetë në gjendje ta

bëjë këtë gjë pa jetët e turmave të shenjtorëve, persona që ja dorëzojnë

vullnetarisht jetën, trupin e tyre si fli të gjallë, në mënyrë që Fryma i

Shenjtë të veprojë lirisht e pa asnjë pengim nëpërmjet tyre.

Edhe në rastin e “Operacionit Eksodi” ka mundësi që djallit t’i lejohet

të shkaktojë çdo lloj kundërshtimi kundër tij me çka mund të trillojë. Por

me besimin dhe bindjen e shenjtë të besimtarëve të Tij, Shpirti i Shenjtë

i kapërcen çfarëdo pengese, çfarëdo armë që mund të përdorë armiku për

të ndaluar përmbushjen e eksodit të dytë. Kështu Satanai do të jetë krejt

i pafuqishëm të ndalë ngritjen e fuqishme të Shpirtit të Shenjtë kur të vijë

koha e Tij të plotësojë aliya-në përfundimtare nga të katër qoshet e

globit…

Është një privilegj i madh, por shumë i shenjtë, për Gustavin dhe

Elsën, dhe për të gjithë ata besimtarë që kanë hapur shpirtin e zemrën e

tyre, që e kanë kushtuar jetën e tyre si fli të gjallë për tu të përgatitur si

instrumente të Shpirtit të Shenjtë; shërbesëtarë të ndërmjetësimit për

këtë mbarim të kohës. Ata do të kenë nevojë dhe do të meritojnë gjithë

mbështetjen që ne të tjerët mund t’u japim një lutje dhe të tjera mënyra.

Shalom!

I juaji në dashurinë e Krishtit dhe triumfin e Tij,

Kingsley.

Jeremia 43:4-7 Romakët 8

CITIME BIBLIKE

1-Profeci nga Fjala e Zotit

Zanafilla 12:1-3 Ezekieli 20:30-35

Zanafilla 35:11-12 Ezekieli 36:17-28

Jeremia 23:3-7 Sofonia 2:1-2

Jeremia 30:10

2-Shpjegim i Profecive të Fjalës së Zotit

Isaia 49:22

Romakëve 11:11-12,17-18,25-31

Isaia 59:21 Romakëve 15:27

Ezekieli 36 Efesianëve 3:6

3.Citime të tjera për studim të mëtejshëm

Ligji i Përtërirë 4:27 Isaia 14:1-2

Ligji i Përtërirë 28:64 Isaia 27:12-13

Ligji i Përtërirë 30:1-4 Isaia 36:8-10

Ligji i Përtërirë 32:26 Isaia 40:1-5

Psalmi 105:37, 42-43 Isaia 41:8-11

Psalmi 106:4-47 Isaia 42:22

Psalmi 122:6 Isaia 43:1,2,6,8,13

Psalmi 147:1-2 Isaia 44:3-6

Isaia 11:10-12 Isaia 45:2-6

Isaia 49:8-10 Isaia 46:3-4

Isaia 51:14 Ezekieli 36:8,24-28

Isaia 60:4-7,10-1 2 Ezekieli 37:12-14

Jeremia 13:16-18 Ezekieli 39:27-28

Jeremia 16:14-16 Osea 3,4,11,14

Jeremia 23:3,7-8 Amosi 9:11-14

Jeremia 30:16-17 Sofonia 2:6-7

Jeremia 31:7-11,31-34 Romakëve 15:27