ORAL KAVİTE, OROFARENKS, HİPOFARENKS NEOPLAZİLERİ

DOÇ. DR. EMİN KARAMAN

• Dünyada her yıl 363.000 yeni vaka• Bütün kanserlerin %3’ü• Erkek/Kadın: 2.5

• Tütün, alkol• HPV, EBV• Laringofaringeal reflü

• Oral kavite sınırları: Kutanöz- vermillion bileşkeden ön tonsil pilikalarına kadar uzanan bölge. Yukarıda sert-yumuşak damak bileşkesi, aşağıda sulcus terminalis.

• Orofarenks sınırları: ön tonsil pilikalarından farenks posterior duvarına kadar uzanan, yukarıda yumuşak damak inferior yüzü, aşağıda hyoid kemik superiorundan geçen hatta kadar.

• Hipofarenks sınırları: Hyoid kemik superiorundan geçen hattan krikoid kıkırdak inferiorundan geçen hatta kadar.

ORAL KAVİTE VE OROFARENKS “T” SINIFLAMASI

• T1: Primer tümörün çapı 2 cm’den küçük• T2: Primer tümörün çapı 2 cm’den büyük

4cm’den küçük• T3: Primer tümörün çapı 4 cm’den büyük• T4: Çevre yapılara invazyon gösteren tm

HİPOFARENKS “T” SINIFLAMASI

• T1: Tek bir alt birimde sınırlı tm, 2 cm’de küçük• T2: Komşu alt birimlere yayılmış tm, 2cm – 4cm

aralığında, VK hareketi kısıtlı• T3: 4cm’den büyük tm, VK fiksasyonu var• T4a: Tiroid ya da krikoid kıkırdak, hyoid kemik,

tiroid gland,strep kaslar ya da özofagus invazyonu• T4b: Prevertebral fasya, Karotis kılıfı ya da

mediastinal yapıların invazyonu

BAŞ – BOYUN KANSERLERİ “N” SINIFLAMASI

• N1: İpsilateral, tek, 3 cm’den küçük• N2a: İpsilateral, tek, 3-6 cm aralığında• N2b: İpsilateral, 6cm’den küçük, çok sayıda• N2c: Bilateral ya da kontrlateral, 6 cm’den

küçük, çok sayıda olabilir• N3: 6 cm’den büyük herhangi nodül

• Erken evre semptomlar; dudak mukozada renk değişikliği, iyileşmeyen lezyonlar, odinofaji, disfaji, otalji, östaki disfonksiyonu, ses kısıklığı

• İleri evre semptomlar; lenfadenopati, kranyal sinir disfonksiyonu, burun tıkanıklığı, şiddetli disfaji, istemsiz kilo kaybı, hemoptizi, solunum güçlüğü

Genel Tedavi Yaklaşımı

• Erken evre: – Cerrahi veya Radyoterapi

• İleri evre: – Kemoradyoterapi– Cerrahi + Kemoradyoterapi

Klinik Olarak “N0” Boyun İçin Tedavi Yaklaşımı

1. Takip2. Elektif Servikal Lenfadenektomi3. Elektif RT

• Okült metastaz ihtimali %20’nin üzerinde saptanan tümörlerde elektif boyun disseksiyonu RT’nin önüne geçmektedir.

İkinci Primer Tümörler

• İnsidansı % 5-10

• Senkron – Metakron

• %50’si baş-boyun bölgesinde gelişirken %20’si Akciğer kaynaklıdır

Uzak Metastaz

• Baş – boyun kanserlerinde % 15 sıklıkta• İlk tanı anında % 5-7• Yüksek Risk– Ekstrakapsüler yayılım– Lokorejyonal rekürrens– Pozitif lenf nodu

• PET/CT, Thorax BT, Akc. Gr.

ORAL KAVİTE KARSİNOMLARI

• Erken evre: Cerrahi• İleri evre: Kombine tedavi• Elektif boyun disseksiyonu:– İleri T evresi– 4mm’den fazla invazyon

• Postop kemoradyoterapi:– Pozitif cerrahi sınır– Perinöral yayılım– İleri evre lenf nodu tutulumu– Ekstrakapsüler yayılım

Dudak karsinomu

• Oral kavite karsinomları içerisinde en sık• %95 alt dudak, %5 üst dudak• %95 SCCA görülür, BCC ve Tükrük bezi kaynaklı

olabilir• 5 yıllık sürvi: %91

Dil Ca• Oral kavitede 2.sık• En sık dilin lateralinde• Tütün, alkol,immunsupresyon,kötü oral hijyen• Eritroplaki; erken scca’nın en sık formudur• Lökoplaki• Parsiyel glossektomi, total veya near total glossektomi, RT• Elektif boyun disseksiyonuyla sağkalım oranları sadece

gözlemden daha iyidir• Sağkalım

– Erken evre: %70– Geç evre: %30

Ağız Tabanı Ca

• 3. sık oral kavite ca

• Prm tm ve servikal lenfatiklerin tedavisi dil ca gibidir

Retromolar Trigon Ca

• Ramus mandibulanın üzerini örten gingivanın oluşturduğu üçgen şeklindeki bölgedir

• Erken dönem kemik tutulumu• Palatal rezeksiyonun yutma ve konuşma

üzerine etkileri dolayısıyla erken dönem tm’lerde RT tercih edilebilir

• Cerrahi+RT, sadece RT’ye göre üstündür

Sert Damak Ca

• Genellikle ülseröz lezyon şeklinde• Yaklaşık yarısı SCCA, minör tükrük bezi tm’leri

sıkça görülür• Okült met riski düşüktür, dolayısıyla elektif

boyun disseksiyonu önerilmez

Bukkal mukoza Ca

• Verrüköz Ca; SCCA’nın daha selim bir formu olup bukkal mukozada sık görülür

• Elektif boyun tedavisi önerilir

OROFARENGEAL KARSİNOMLAR• Tonsilla Palatina, dil kökü, yumuşak damak, posterior

faringeal duvar• %90 SCCA• Waldeyer halkası nedeniyle 2.sık lenfoma• 3.sık tükrük bezi kaynaklı• Tanı sırasında %50’den fazla oranda servikal metastaz

saptanır• Uzak metastaz oranı %15-20• Erken evre: Cerrahi veya RT• İleri evre: Cerrahi+KRT

Tonsil Ca

• Orofarenkste en sık görülen ca• %70 oranında klinik olarak pozitif LAP• Cerrahi ya da kombine tedavi

Yumuşak Damak Ca

• Sıklıkla oral kaviteye bakan yüzde görülür

• Küçük tm’ler için cerrahi, büyük tm’ler için ise velofarengeal yetmezliği önlemek için KRT

• Elektif boyun disseksiyonu önerilir

Dil Kökü Ca

• Dil ca’dan daha az sıklıkta görülür ancak daha agresiftir

• Otalji ve odinofaji en sık görülen semptomlardır• İlk tanı anında klinik olarak %60 servikal LAP+• Öncelikle KRT, küçük tm’lerde ve kurtarma

tedavisinde cerrahi• Total glossektomi yapılan hastalarda kronik

aspirasyonu önlemek amaçlı larenjektomi yapılabilir

HİPOFARENKS KARSİNOMLARI

• %90 Epidermoid Ca• En sık piriform sinüste görülür• Tütün,alkol,GÖR• Plummer – Winson Sendromu• Boğaz ağrısı, kulak ağrısı, disfaji, ve boyunda

kitle en sık semptomlar

HİPOFARENKS KARSİNOMLARI

• Hipofarenks submukozal dokusu lenfatik ağlardan zengin olduğu için erken lenf metastazı görülür

• %70 klinik olarak pozitif servikal LAP• %20 oranında sistemik metastaz• Medial duvardan gelişen karsinomların karşı tarafa

metastaz yapma olasılığı daha sıktır• Submukozal yayılım ve skip metastaz olasılığının

yüksek olması cerrahi sırasında göz önünde bulundurulmalıdır.