ESTADO:É o conxunto de institucións

creadas para regular a vida e actividades

das persoas que viven nun territorio

determinado común e están gobernados

por un mesmo poder.

Territorio. O estado está delimitado por

fronteiras

Población. Os habitantes teñen dereitos e

obrigas que son iguais para todos.

Poder:

-Fai leis (fainas o Parñamento).

-Vixiar o cumprimento das leis e

administrar a xustiza.

-Manter a orde no interior e a protección

exterior.

-Recaudar impostos.

-Dirección da ecónomia.

-Administración dos servizos públicos

(educación, sanidade…) e xestionar as

infraestructuras e os equipamentos

colectivos.

DEMOCRACIA DIRECTA. Todos os

cidadáns votan en asamblea ou

mediante referendo.

DEMOCRACIA REPRESENTATIVA. Elixense

representantes que falan polos

cidadáns.

Non eleximos todos os cargos por

eleccións. As persoas que eleximos

forman o PARLAMENTO, e este elixe ó

presidente.

Deben ser libres. Calquera cidadán

pode presentarse candidato.

Deben ser plurais, é dicir, ten que haber

máis dun partido entre os que elexir.

Debe haber sufraxio universal, é decir

que poden votar todos os maiores de

idade sen diferenzas de raza, relixión,

economía ou sexo.

Deben ser periódicas, teñen que haber

eleccións cada certo tempo.

Un partido político é un grupo de

persoas que teñen unhas ideas que

propoñen ao pobo para chegar ao

poder.

PROGRAMA ELECTORAL. Nel recollense

os obxectivos que pretenden acadar ao

chegar ó goberno.

VOTO. Podese escoller unha opción ou

votar en branco.

Poder lexislativo. É o Parlamento. Elabora e vota as leis, tamén controla a acción do Goberno.

Poder executivo. É o Goberno. Di a política que ten que seguir o Estado e vixia o poder xudicial.

Poder xudicial. Son os xuíces. Aplica as leis e controla o Parlamento.

A división de poderes serve pora que non haia abusos de ningún poder.

MONARQUÍAS E REPÚBLICAS:

· Monarquía Parlamentaria: a máxima autoridade é o rei ou a raíña pero a soberanía tena o pobo. O xefe do Estado tamén é o rei, pero non goberna; el xurafidelidade á constitución e non pode ir contra ela. O cargo é vitalicio e hereditario.Ex.: España, Bélxica, Suecia…

· República Parlamentaria. O xefe do Estado é o presidente da república, que é elexidopolo pobo. O goberno queda na mans do primeiro ministro ou do presidente do goberno.Ex.: Francia, Italia…

ESTADOS LIBERAIS E SOCIAIS:

·Estado liberal: non intervén na economía das empresasnin nas relacións sociais. As condicións sociais e a economía rexense pola lei do mercado (oferta e demanda).

·Estado social: intervén nalgúns ámbitos ecónomicos e sociais. A finalidade é conseguir a maior igualdade entre todos os cidadáns. Organiza un sistema de pensións, soldos mínimos, sanidadepública, ensino obrigatorio, subsidios de paro…

ESTADOS CENTRALISTAS E

DESCENTRALIZADOS:

·Estados centralistas: as decisións tómanse

no goberno central que soe estar na

capital. Un exemplo é Francia.

·Estado descentralizado: as decisións

tómanas entre o goberno central e os

distintintos territorios que o integran. Un

exemplo disto é Alemaña.

Monarquía absoluta: o rei concentra

todo o poder. Afirman que actúan en

nome de Deus. O pobo non escolle ao

rei. Exemplos disto son: Omán, Arabia…

Ditadura: goberna unha soa persoa, co

apoio dun partido político, grupo étnico

ou do exército. Exemplos son: Korea do

norte, Cuba e países de África e Asia.

Estados Unidos ten un gran peso. Ten unha gran potencia militar e dirixe o espazo político internacional. Tamén ten tendencia cara ao multilateralismo baseado en establecer acordos entre varios países.

Estados co islamismocomo guía política. Estes países son violentos hacía a cultura occidental.

China, cun poder cada vez maior. Está crecendo no ámbito militar.

O centro do mundo económicoson Canadá e EE.UU., Xapón e a Unión Europea. Son países ricos, favorecidos polo capitalismo.

Países en desenvolvemento: economi-camenteson moi activos, con vantaxes para as empresas extranxeiras: man de obra preparada e barata, escasas normas ambientais e gobernosfortes.

·Países de economias emerxentes: Brasil, India, China, México e Sudáfrica. Teñeneconomiascompetitivas de baixos precios.

Países pobres: localizanse en África Subsahariana. Os países ricod explotan os seusrecursos. Viven situacións de pobreza que lleobrigan a emigrar.

O ESTADO E A GLOBALIZACIÓN:

·Globalización da economía. Naactualidade as capitais inflúen dun país a outro.

·Novas tecnoloxías da información.

·Organizacións supranacionais: organizacións que ocupan varios estados. Asumen parte da soberanía dos estados, como a UE, a OPEP (Or-ganización de Productores Exportadores de Petróleo)…

O ESTADO E A REXIONALIZACIÓN:

·Ademais do Estado, as intitucións menores que el tamén teñen poder.

Rexión – Calquer territorio que ten unha actividadeeconómica ben desenvolta e unhapersonalidade cultural e social diferenciada.

Tipos de rexións:

-Nación sen Estado. Ex.: Quebec

-Rexións consolidadas e diferenciadas. Ex.: Baviera (Alemaña)

-Cidades globais. Ex.: Nova York, Tokio, Londres…

Principio de subsidiaridade. As instituciñons máispróximas á cidadanía toman decisións. Así aténdense mellor as necesidades dos cidadáns.

Coordinan as rexións e cidades que

están no seu territorio.

Fomenta a distribución das riquezas.

Asegura o cumplimento das leis e a

igualdade de dereitos e deberes.

Creación e mantamento de

infraestructuras básicas.

Loita contra o terrorismo mundial e a

delincuencia.

Os Tratados e Convenios internacionaistratan sobre materias diversas.

As Declaracións Internacionais de Dereitos recollen dereitos esenciais. Como a Declaración Universal dos Dereitos Humanos.

ORGANIZACIÓNS SUPRANACIONAIS:

Hainas de ámbito mundial: ONU, OMC…

Hainas de ámbito continental ounacional: UE, Liga Árabe…

Foi creada cando rematou a segunda guerra mundial, en 1945.

Formana todos os países.

Manten a Paz e a seguridadeinternacionais.

Fomenta relacións de amizade, basandose na igualdade e na libre determinación dos pobos.

Fomentar a cooperación entre os países

Estimula o respeto cara os dereitoshumanos.

ASAMBLEA XERAL: Todos os países

CONSELLO ECONÓMICO SOCIAL

CORTE INTERNACIONAL DE XUSTIZA

SECRETARIA XERAL

CONSELLO DE SEGURIDADE: Ten 10

membros temporais e 5 membros per-

manentes (EE.UU., Rusia, China, Francia

e Inglaterra) que ademais de ter dereito

a veto, é decir que se poden opoñer á

maioría.

UNICEF: protexe a infancia e a

xuventude.

UNESCO: o seu fin é acadar a Paz e o

benestar social a través da cultura.