1

Orzekanie o niepełnosprawności

i o stopniu niepełnosprawności

(orzecznictwo pozarentowe)

2

Podstawowe akty prawne:

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Rozporządzenia ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego

Kodeks postępowania administracyjnego

3

Orzeka się o:

zaliczeniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności – osoby powyżej 16 roku życia

niepełnosprawności – osoby do 16 roku życia

4

Stopnie niepełnosprawności

znacznyumiarkowanylekki

5

Kwalifikacja do odpowiedniego stopnia niepełnosprawności uwzględnia:

(osoby powyżej 16 roku życia)

zależność danej osoby od jej środowiska ludzkiego i rzeczowego,

niezdolność do pracy

lub

zachowanie zdolności do pracy,

kryterium czasowe

6

Kwalifikacja do niepełnosprawności uwzględnia

(osoby do 16 roku życia):

naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną z powodu:

długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu,

wady wrodzonej, (o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy)

konieczność zapewnienia całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.( w związku z naruszoną sprawnością organizmu)

7

Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności jest postępowaniem

dwuinstancyjnym,z wyłączeniem orzeczeń wydanych na podstawie

art.. 5a ustawy o rehabilitacjiNie przysługuje odwołanie od I instancji.

8

Zespoły orzekające o niepełnosprawności Funkcjonuje:

285 powiatowych zespołów 16 wojewódzkich zespołów

• I instancja powiatowe zespoły

do spraw orzekania o niepełnosprawności

• II instancja wojewódzkie zespoły

do spraw orzekania o niepełnosprawności

9

Zespoły- charakterystyka:Powiatowy zespół

Powołuje i odwołuje starosta,

po uzyskaniu zgody wojewody.

Odwołanie od wydanego orzeczenia

Od wydanego orzeczenia przysługuje do wojewódzkiego zespołu

Wojewódzki zespółPowołuje i odwołuje

wojewoda.

Odwołanie od wydanego orzeczenia

Od wydanego orzeczenia przysługuje odwołanie do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych

10

Członkowie powiatowego

i wojewódzkiego zespołu

Przewodniczący

Sekretarz

Lekarze

Psycholodzy

Pedagodzy

Doradcy zawodowi

Pracownicy socjalni

Osoby te zobowiązane są do odbycia szkolenia na zasadach i w trybie ustalonym w rozporządzeniu wykonawczym

11

Skład orzekający

Dwuosobowy (minimum) rozpatruje wnioski o wydanie orzeczenia o:

niepełnosprawności

stopniu niepełnosprawności

Jednoosobowy (lekarz) rozpatruje wnioski o wydanie orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień osobom posiadającym orzeczenia , o który mowa w art.. 5 i 62 ustawy o rehabilitacji zawodowej... ( tylko powiatowy )

12

Postępowanie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu

niepełnosprawności Kto składa wniosek o wydanie orzeczenia ?

osoba zainteresowana,

przedstawiciel ustawowy osoby zainteresowanej,

ośrodek pomocy społecznej za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

13

Właściwość miejscowa osoby zainteresowanej. Ustala się według:

:

miejsca stałego zameldowania, miejsca pobytu osób:

bezdomnych,przebywających poza miejscem stałego pobytu ponad dwa miesiące ze względów zdrowotnych lub rodzinnych,przebywających w zakładach karnych i poprawczych,przebywających w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia

14

Formalno-prawna,

Medyczna, którą dokonuje lekarz w zakresie:(wyznaczony przez przewodniczącego zespołu)

kompletności oraz konieczności uzupełnienia o badania potwierdzające rozpoznaną chorobę zasadniczą,

określenie specjalności przewodniczącego składu orzekającego odpowiedniej do rozpoznanych schorzeń osoby zainteresowanej lub dziecka.

Wstępna weryfikacja wniosków

15

Wszczęcie postępowania

wniosek musi zawierać wszystkie elementy wymienione w rozporządzeniu § 6 ust.1,2

16

Data lub okres powstania niepełnosprawności osoby zainteresowanej

ustala się na podstawie przebiegu schorzenia, dokumentacji medycznej lub orzeczeń o inwalidztwie, niezdolności do pracy, wydanych przez organy na podstawie przepisów odrębnych.

jeżeli nie da się ustalić daty lub okresu powstania niepełnosprawności, wpisuje się: „nie da się ustalić”

17

Data lub okres powstania stopnia niepełnosprawności

ustala się na podstawie przebiegu schorzenia oraz dokumentacji medycznej.

jeżeli nie da się ustalić okresu lub daty powstania stopnia niepełnosprawności, za datę tę należy przyjąć datę złożenia wniosku do powiatowego zespołu.

18

Data lub okres powstania niepełnosprawności dziecka

ustala się na podstawie przebiegu schorzenia, dokumentacji medycznej oraz zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia dziecka wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

jeżeli nie da się ustalić okresu lub daty powstania niepełnosprawności dziecka, za datę tę należy przyjąć datę złożenia wniosku.

19

Zespół powiatowy wydaje:

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (dotyczy osób powyżej 16 roku życia)Orzeczenie o niepełnosprawności (dotyczy osób do 16 roku życia)

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień (dotyczy osób posiadających orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolności do pracy, o których mowa w art. 5 i 62 ustawy o rehabilitacji zawodowej...)

Orzeczenie o umorzeniu postępowania, odmowie wydania lub ustalenia stopnia niepełnosprawności albo niepełnosprawności,inne orzeczenia - zgodnie z Kpa.

20

Wydanie orzeczenia: zaocznie

 jeżeli przewodniczący składu orzekającego uzna posiadaną dokumentację za wystarczającą do wydania orzeczenia (bez udziału osoby zainteresowanej)

w miejscu pobytu osoby zainteresowanej

jeżeli osoba nie może stawić się z powodu:długotrwałej lub nie rokującej poprawy choroby ciężkiej, przewlekłej, ograniczającej możliwość poruszania się choroby

pobytu w szpitalu,

21

Zespół wojewódzki wydaje orzeczenie, w którym:

utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie uchyla zaskarżone orzeczenie w całości albo w części Uchyla i umarza postępowanie odwoławcze

(W ramach postępowania odwoławczego )

22

Symbol przyczyny niepełnosprawnościZawarty jest w orzeczeniu o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub wskazaniach do ulg i uprawnień.Odzwierciedla rozpoznanie uszkodzenia lub choroby, która niezależnie od przyczyny jej powstania powoduje:

zaburzenia funkcji organizmu ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych, zawodowych i aktywności społecznej osoby zainteresowanej lub dziecka.

23

Wskazania

stanowią katalog otwarty,ustala się stosownie do naruszonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych, uzasadniających korzystanie z ulg i uprawnień,powinny być przytoczone we właściwej kolejnościtreść wskazań powinna być przytoczona w orzeczeniu

24

Wniosek o ponowne ustalenie stopnia niepełnosprawności

Mogą złożyć:

Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności wydane na czas określony, występujące z nowym wnioskiem na 2 miesiące przed upływem daty ważności obecnego orzeczenia

Osoby niepełnosprawne posiadające orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności wydane na stałe w sytuacji zmiany stanu zdrowia.

25

Nadzór nad orzekaniem o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności

Sprawują:

Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych sprawuje nadzór zwierzchni.

Wojewoda sprawuje nadzór bezpośredni nad powiatowymi zespołami orzekającymi.

26

Liczba strukt. Liczba strukt. Liczba strukt.66734 17,4 72083 20 94030 22,1

165961 43,3 152916 42,5 185581 43,6150351 39,3 134676 37,4 145975 34,3383046 100 359675 100 425586 100Razem

Wyszczególnienieznaczny umiarkowanylekki

Wydane orzeczenia przez powiatowe zespoły wg stopni niepełnosprawności

2003rok 2004rok 2005 rok

Dane statystyczne

27

2003 r. 2004 r. 2005 r.

liczba strukt. Liczba strukt. Liczba strukt.24676 17,3 22882 21,1 24532 20,232589 22,9 26510 24,4 29732 24,585033 59,8 59293 54,6 67302 55,4

142298 100 108685 100 121566 1008-16 lat

Razem

Wydane orzeczenia przez powiatowe zespoły dla osób poniżej 16 roku życia wg wieku

wiek0-3 lat4-7 lat

Dane statystyczne

28

Podstawowe dylematy systemu

• Uwarunkowania i ograniczenia,

• Efektywność i skuteczność,

• Kompatybilność z pozostałymi systemami orzeczniczymi,

• Niezbędne uzupełnienia albo uproszczenia,

29

Dziękuję za uwagę