Upload
koloki8ia
View
579
Download
11
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Οσσο
Citation preview
Ο Σ Σ Ο
"ΛΕΦΤΑ ΧΩΡΙΣ ΕΝΟΧΕΣ"
Μετάφραση-Επιλογή Κειμένων: Λίνα Σαϊσανά
Επιμέλεια Έκδοσης: Δημήτρης Ανδρίκογλου
Εξώφυλλο: Πάρις Κούτσικος
Διορθώσεις: Αιμιλία Κουγιά
© by Osho International Foundation. © Εκδόσεις Ρέμπελ για την ελληνική γλώσσα, 2001.
<$> ΕΚΔΌΣΕΙΣ Ρ Ε Μ Π Ε Λ
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛEΟΥΣ 90
106 81 ΑΘΗΝΑ Τ Η Λ . : 3 8 19 3 3 5 ΙSΒΝ: 960-7259-59-9
ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΛΕΠΤΟ ΘΕΜΑ, ΕΠΕΙΔΗ ΤΟ
χρήμα δεν είναι μόνο αυτό που φαίνεται.
Το χρήμα έχει πολύ βαθιές ρίζες. Το χρήμα δεν είναι μόνο τα χαρτονομίσματα, αλλά είναι κάτι που σχετίζεται με τον εσωτερικό
5
T ι ε ί ν α ι το χ ρ ή μ α ;
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
σου νου και τη συμπεριφορά. Τα χρήματα είναι η αγάπη σου για τα πράγματα, τα χρήματα είναι η φυγή σου από τους ανθρώπους, τα χρήματα είναι η σιγουριά σου απέναντι στο θάνατο, τα χρήματα είναι η προσπάθειά σου να ελέγξεις τη ζωή, τα χρήματα είναι χίλια-δυο πράγματα.
Τα χρήματα δεν είναι μόνο τα χαρτονομίσματα, αλλιώς τα πράγματα θα ήταν απλά.
Τα χρήματα είναι η αγάπη σου για τα πράγματα, όχι για τους ανθρώπους. Η πιο άνετη αγάπη είναι αυτή για τα πράγματα, επειδή τα πράγματα είναι κάτι νεκρό και μπορείς να τα κατέχεις εύκολα.
Μπορείς να έχεις στην κατοχή σου ένα μεγάλο σπίτι, ένα σωστό παλάτι, αλλά δεν μπορείς να κατέχεις ούτε το μικρότερο μωρό. Ακόμα κι αυτό το μωρό πολεμά για την ελευ-
6
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ;
θερία του. Θα ξεσηκωθεί, δεν θα επιτρέπει σε κανέναν να το κάνει κτήμα του.
Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αγαπήσουν τους ανθρώπους, αρχίζουν να αγαπούν τα χρήματα, επειδή τα χρήματα έχουν την έννοια ότι μπορείς να έχεις πράγματα στην κατοχή σου.
Όσο περισσότερα χρήματα έχεις, τόσα περισσότερα πράγματα μπορείς να κατέχεις. Και όσα περισσότερα πράγματα μπορείς να κατέχεις, τόσο περισσότερο μπορείς να ξεχνάς τους ανθρώπους. Θα έχεις πολλά πράγματα, αλλά δεν θα είσαι ευχαριστημένος, επειδή η βαθιά ευχαρίστηση έρχεται μόνο όταν αγαπάς έναν άνθρωπο.
Τα χρήματα δεν απωθούν την αγάπη σου, αλλά ούτε και ανταποκρίνονται κι αυτό είναι το πρόβλημα.
7
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι γίνονται άσχημοι επειδή κανένας ποτέ δεν έχει ανταποκριθεί στην αγάπη τους.
Πώς μπορείς να είσαι όμορφος χωρίς να πέφτει πάνω σου η αγάπη να σε λούζει και να σε ραίνει με λουλούδια; Πώς μπορείς να είσαι όμορφος; Ασχημίζεις, γίνεσαι κλειστός. Ο άνθρωπος που έχει χρήματα ή που προσπαθεί να αποκτήσει χρήματα είναι τσιγκούνης και συνεχώς φοβάται τους άλλους γιατί, αν τους επιτρέψει να έρθουν πιο κοντά του, τότε ίσως αρχίσει να μοιράζεται. Αν επιτρέψεις σε κάποιον να έρθει κοντά σου, τότε πρέπει να επιτρέψεις επίσης και κάποιο μοίρασμα.
Οι άνθρωποι που αγαπούν τα πράγματα, γίνονται σαν τα πράγματα: νεκροί, κλειστοί.
Τίποτα δεν δονείται σ' αυτούς, τίποτα δεν χορεύει και δεν τραγουδά σ' αυτούς. Η καρ-
8
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ;
διά τους έχει χάσει το χτύπο της. Ζουν μια ζωή μηχανική. Σέρνονται πιεζόμενοι από το βάρος των πολλών πραγμάτων, μα δεν έχουν καμία ελευθερία, γιατί μόνο η αγάπη σου δίνει ελευθερία και η αγάπη μπορεί να σου δώσει ελευθερία μόνο όταν δίνεις ελευθερία στην αγάπη.
Οι άνθρωποι που φοβούνται την αγάπη γίνονται κτητικοί με τα χρήματα. Οι άνθρωποι που αγαπούν δεν είναι κτηηκοί, δεν δίνουν μεγάλη σημασία στα χρήματα. Αν υπάρχουν, τα χρησιμοποιούν. Αν δεν υπάρχουν, έτσι κι αλλιώς η αγάπη είναι ένα βασίλειο που δεν μπορεί να αγοραστεί. Η αγάπη δίνει τόσο βαθιά πληρότητα, που μπορείς να ζητιανεύεις στο δρόμο κι αν έχεις αγάπη στην καρδιά σου, μέσα σου να τραγουδάς. Αν έχεις αγαπήσει και έχεις αγαπηθεί, η αγάπη σε κάνει βασιλιά.
9
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Το χρήμα σε κάνει άσχημο. Δεν είμαι εναντίον των χρημάτων. Δεν λέω
"πήγαινε και πέτα τα," γιατι αυτό είναι το άλλο άκρο. Αυτό είναι επίσης το τελευταίο βήμα του τσιγκούνη νου.
Ο άνθρωπος που έχει υποφέρει τόσο εξαιτίας των χρημάτων, που έχει προσκολληθεί στα χρήματα και δεν μπορεί ν΄ αγαπήσει κανέναν ή να γίνει ανοιχτός, απογοητεύεται τόσο πολύ, που στο τέλος τα πετάει, τα αρνείται, πηγαίνει στα Ιμαλάια, σε ένα θιβετανικό μοναστήρι και γίνεται λάμα.
Οι άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα είτε επειδή είναι τσιγκούνηδες είτε επειδή τα αρνούνται, πράγμα που είναι επίσης τσιγκουνιά, γιατί τα αρνούνται προκειμένου να κρατήσουν τον ίδιο νου. Τα αρνούνται και ξεφεύγουν απ'
10
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ;
το θέμα. Ούτε αυτοί όμως μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν, επειδή τα φοβούνται.
Ο άνθρωπος που καταλαβαίνει, όταν έχει χρήματα τα μοιράζεται, επειδή τα χρήματα είναι για να ζει κανείς. Αν νιώσει πως η ζωή τα χρειάζεται, πως η αγάπη τα χρειάζεται, μπορεί να τα πετάξει όλα, αυτό όμως δεν είναι άρνηση, είναι χρήση. Ο στόχος για εκείνον είναι η αγάπη, όχι τα χρήματα.
Το χρήμα είναι απλώς το μέσο. Για τους ανθρώπους όμως που κυνηγούν το χρήμα, η αγάπη είναι το μέσο και τα χρήματα ο στόχος. Ακόμα και οι προσευχές τους γίνονται για τα χρήματα. Ακόμα και η προσευχή είναι το μέσο για τα χρήματα.
Τα χρήματα είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο. Έχουν μια μαγνητική, μια υπνωτική γοητεία, που έχει να κάνει με το γεγονός ότι
11
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
μπορείς να τα κατέχεις εντελώς. Τα χρήματα είναι απολύτως πειθήνια, γίνονται σκλάβοι. Το εγώ νιώθει μεγάλη ικανοποίηση.
Η αγάπη δεν είναι πειθήνια, η αγάπη είναι αντάρτισσα. Δεν μπορείς να κατέχεις την αγάπη. Μπορείς να κατέχεις έναν άντρα, μπορείς να κατέχεις μια γυναίκα, αλλά δεν μπορείς ποτέ να κατέχεις την αγάπη. Αν κατέχεις έναν άνθρωπο, τότε τον μετατρέπεις σε αντικείμενο, σε εργαλείο. Ο άνθρωπος όμως είναι άνθρωπος μόνο όταν στοχεύει μέσα του και δεν γίνεται. μέσο για τίποτε άλλο. Τα χρήματα είναι το μέσο και το να έχεις εμμονές με το μέσο είναι η μεγαλύτερη βλακεία και η μεγαλύτερη κατάρα που μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο.
Τα χρήματα δεν μπορούν να γίνουν ο στόχος, αλλά δεν σου λέω να τα αρνηθείς και να
12
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ;
γίνεις ζητιάνος. Χρησιμοποίησε τα. Είναι ένα καλό μέσο. Μπορούν να είναι όμορφα.
Τα χρήματα είναι σαν το αίμα που κυκλοφορεί στο σώμα. Στο σώμα της κοινωνίας κυκλοφορεί το χρήμα. Βοηθά την κοινωνία να εμπλουτίζεται, να είναι ζωντανή. Πρέπει να έχεις ακούσει για αρρώστιες που σταματούν το αίμα και δεν το αφήνουν να κυκλοφορήσει. Θρόμβοι αίματος μπλοκάρουν την κυκλοφορία του, παραλύεις και αν ο θρόμβος φτάσει στην καρδιά, πεθαίνεις.
Όταν κυκλοφορούν τα χρήματα, κινούνται από χέρι σε χέρι και όσο περισσότερο κινούνται τόσο το καλύτερο, τότε το αίμα κυκλοφορεί καλά και η ζωή είναι υγιής.
Όταν όμως μπαίνει ένας τσιγκούνης, συμβαίνει ο θρόμβος. Όταν κάποιος συσσωρεύει και δεν μοιράζεται, γίνεται θρόμβος στην κυ-
13
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
κλοφορία του αίματος. Ο άνθρωπος αναστατώνεται, δεν μπορεί να ζήσει και εξαιτίας αυτής της εμπλοκής του, δεν επιτρέπει και στους άλλους να ζήσουν. Τα χρήματα έχουν σταματήσει να κυκλοφορούν.
Η κυκλοφορία του αίματος είναι ζωή. Αν σταματήσει το αίμα, αν μπλοκαριστεί, έρχεται ο θάνατος. Η κυκλοφορία του χρήματος είναι ζωή. Αν σταματήσουν τα χρήματα, αν μπλοκαριστούν, έρχεται ο θάνατος.
Πρέπει κανείς να έχει χρήματα, να κερδίζει χρήματα, να παράγει χρήματα και να τα χρησιμοποιεί.
Πρέπει να τα κρατάει μόνο για να τα χρησιμοποιεί και πρέπει να τα χρησιμοποιεί για να τα κρατάει. Έτσι γίνεται κύκλος. Τότε ο άνθρωπος είναι ταυτόχρονα και τσιγκούνης και αρνητής. Και όταν είσαι ταυτόχρονα και τα
14
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ;
δύο -και τσιγκούνης και αρνητής- απλώς απολαμβάνεις αυτά που μπορούν να σου προσφέρουν τα χρήματα.
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να αγοράσουν τα χρήματα, αλλά και πολλά πράγματα που δεν μπορούν να τα αγοράσουν.
Τα χρήματα μπορούν να αγοράσουν όλα τα εξωτερικά πράγματα. Και δεν είναι λάθος το να θέλεις ένα όμορφο σπίτι, έναν όμορφο κήπο. Τα χρήματα όμως δεν μπορούν να σου δώσουν αγάπη. Είναι υπερβολικό να προσδοκείς κάτι τέτοιο! Μπορείς να ζητάς από τα χρήματα να σου δώσουν μόνο αυτό που μπορούν.
Μη θυμώνεις με τα χρήματα, μην τα σκίζεις και μην τα πετάς, για να πας στα Ιμαλάια. Δεν φταίνε τα κακόμοιρα τα χρήματα αν εσύ τους ζητάς κάτι ανέφικτο!
15
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Η νεύρωση μπορεί να κινηθεί από το ένα άκρο στο άλλο. Χρησιμοποίησε τα χρήματα. Τα χρήματα είναι όμορφα μέχρι εκεί που μπορούν να πάνε και μπορούν να πάνε αρκετά μακριά! Μην περιμένεις όμως να σου δώσουν αγάπη, γιατί αυτή έρχεται από μέσα και μη ζητάς να σου δώσουν το Θεό γιατί αυτός είναι αβέβαιος.
Χρησιμοποίησε κάθετι μέσα στις δυνατότητές του, όχι σύμφωνα με τα όνειρά σου. Τότε είσαι υγιής και το να είσαι υγιής σημαίνει να είσαι ολόκληρος.
Μη γίνεσαι αφύσικος με κανένα τρόπο. Να είσαι φυσικός, συνηθισμένος και απλώς δημιούργησε περισσότερη κατανόηση, ώστε να μπορέσεις να δεις.
Τα χρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, πρέπει να χρησιμοποιούνται, μπορούν να
16
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ;
σου δώσουν έναν όμορφο κόσμο. Διαφορετικά, αν στραφείς εναντίον των χρημάτων, θα δημιουργήσεις μια βρώμικη χώρα, σαν την Ινδία. Τα πάντα είναι μέσα στην κακομοιριά, μα όλοι νομίζουν πως είναι σπουδαίοι πνευματι-κοί άνθρωποι, επειδή έχουν απαρνηθεί τα χρήματα.
Γι' αυτό τα πράγματα πάνε τόσο άσχημα. Νομίζουν πως πρέπει κανείς να κλείσει απλώς τα μάτια και να κοιτάζει προς τα μέσα.
Είναι καλό να κοιτάζεις προς τα έξω, επειδή το έξω είναι δημιούργημα του Θεού. Είναι καλό να κοιτάζεις προς τα μέσα, επειδή μέσα κάθεται ο δημιουργός. Και τα δύο είναι καλά. Τα μάτια είναι φτιαγμένα για ν' ανοιγοκλείνουν. Ανοίγουν και κλείνουν, ανοίγουν και κλείνουν. Αυτός είναι ο ρυθμός μέσα κι έξω, μέσα κι έξω.
17
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Κοίτα προς τα έξω, την ομορφιά της δημιουργίας. Κοίτα προς τα μέσα, την ομορφιά του Θεού. Και σιγά - σιγά θα δεις το μέσα και το έξω να συναντιούνται, να ενώνονται και να γίνονται ένα.
[Ταο: The Three Treasure, Τόμος β' ]
18
ΕΡΩΤΗΣΗ ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΥΠΛΟΚΗ. Έχει δύο μέρη και πρέπει να γίνουν και τα δυο κατανοητά.
Το ένα μέρος είναι ότι οι γονείς σου, οι δάσκαλοι, οι γείτονες, η κοινωνία. ποτέ δεν σε αποδέχθηκαν όπως είσαι.
19
Ο Α λ η θ ι ν ό ς Π λ ο ύ τ ο ς
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Ο καθένας προσπαθούσε να σε βελτιώσει, να σε κάνει καλύτερο. Ο καθένας έδειχνε τα ψεγάδια σου, τα λάθη σου, τα σφάλματά σου, τις αδυναμίες σου, τα ελαττώματά σου. Κανένας δεν δίνει έμφαση στην ομορφιά σου, στην ευφυΐα σου, στο μεγαλείο σου.
Και μόνο το να είσαι ζωντανός, είναι τόσο μεγάλο δώρο, κανένας όμως δεν σου είπε ποτέ να ευχαριστείς την ύπαρξη. Αντίθετα, όλοι γκρινιάζουν και παραπονιούνται.
Φυσικά, αν όλοι όσοι είναι γύρω από τη ζωή σου, σού δείχνουν όπ δεν είσαι αυτό που θα έπρεπε να είσαι και εξακολουθούν να σου δίνουν μεγάλα ιδανικά που πρέπει να ακολουθήσεις και που πρέπει να γίνεις, τότε η οντότητά σου δεν επαινείται ποτέ.
Αυτό που επαινείται είναι το μέλλον σου: Το να μπορέσεις να γίνεις σεβαστός, δυνατός,
20
Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ
πλούσιος, διανοούμενος, διάσημος. Όταν λοιπόν σε στρέφουν διαρκώς εναντίον του εαυτού σου, δημιουργείς την ιδέα: "Δεν είμαι αρκετός έτσι όπως είμαι, κάτι λείπει. Και πρέπει να είμαι κάπου αλλού, όχι εδώ. Δεν είναι αυτός ο τόπος που είμαι προορισμένος να είμαι, αλλά κάπου πιο ψηλά, που να έχω δύναμη, να με σέβονται και να με υπολογίζουν."
Αυτή είναι η μισή ιστορία, που είναι άσχημη, που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει. Αυτό θα μπορούσε να εξαλειφθεί, αν οι άνθρωποι ήταν λίγο περισσότερο ευφυείς γονείς και δάσκαλοι.
Δεν χρειάζεται να κακομαθαίνεις το παιδί, αλλά πρέπει να το βοηθήσεις να αναπτύξει τον αυτοσεβασμό του, την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και να αποδέχεται τον εαυτό του. Αντίθετα, εσύ γίνεσαι εμπόδιο στην ανάπτυξή του.
21
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Αυτή η πλευρά είναι η άσχημη, είναι όμως η απλή πλευρά. Μπορεί να απομακρυνθεί, γιατί είναι τόσο απλό και τόσο λογικό να δεις ότι δεν είσαι εσύ υπεύθυνος γι' αυτό που είσαι, αλλά ο τρόπος που σ' έφτιαξε η φύση. Το να θρηνείς πάνω απ' το χυμένο γάλα είναι σκέτη ανοησία.
Το δεύτερο μέρος όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Ακόμα και αν αφαιρεθούν όλες αυτές οι αντιλήψεις, αν αποπρογραμματιστείς, αν αυτές οι ιδέες βγουν έξω απ' το νου σου, ακόμα και τότε θα νιώθεις πως δεν είσαι αρκετός, αλλά αυιό είναι μια εντελώς διαφορετική εμπειρία. Οι λέξεις είναι ίδιες, αλλά η εμπειρία θα είναι διαφορετική. Δεν είσαι αρκετός, επειδή μπορείς να είσαι περισσότερο. Δεν τίθεται πλέον ζήτημα να γίνεις διάσημος, σεβαστός, δυναιός, πλούσιος. Αυτό που θα σε ενδιαφέ-
22
Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ
ρει θα είναι ότι η ύπαρξή σου είναι απλώς και μόνο ένας σπόρος...
Δεν έχεις γεννηθεί έτοιμο δέντρο, αλλά απλώς ένας σπόρος. Και πρέπει να αναπτυχθείς μέχρι να φτάσεις στο σημείο ν' ανθίσεις. Και αυτό το άνθισμα θα είναι η πληρότητά σου.
Αυτό το άνθισμα δεν έχει καμιά σχέση με τη δύναμη, με τα χρήματα, με την εξουσία. Έχει σχέση μόνο μ' εσένα. Είναι μια ατομική πορεία. Γι' αυτό και η άλλη αντίληψη είναι εμπόδιο, είναι αναστάτωση, είναι κακή χρήση της φυσικής επιθυμίας για ανάπτυξη.
Κάθε παιδί γεννιέται για να αναπτυχθεί και να γίνει ένα ολοκληρωμένο ανθρώπινο ον, γεμάτο αγάπη, συμπόνια, σιωπή. Δεν τίθεται ζήτημα σύγκρισης και ανταγωνισμού.
Η άλλη αντίληψη όμως, η πρώτη, σε ανα-
23
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
στατώνει, επειδή η τάση να αναπτυχθείς, η τάση να απλωθείς, η τάση να γίνεις κάτι περισσότερο χρησιμοποιείται από την κοινωνία, από τα επενδυμένα συμφέροντα.
Σου γεμίζουν το μυαλό, ώστε να νομίζεις πως αυτή η τάση είναι για να κάνεις περισσότερα χρήματα, αυτή η τάση σημαίνει να είσαι στην κορυφή με κάθε τρόπο. Όπου κι αν βρίσκεσαι, πρέπει να είσαι στην κορυφή. Λιγότερο απ' αυτό και θα νιώθεις πως δεν τα κάνεις καλά, θα νιώθεις ένα βαθύ σύμπλεγμα κατωτερότητας.
Όλη αυτή η αντίληψη παράγει ένα σύμπλεγμα κατωτερότητας, επειδή σε θέλει να είσαι ανώτερος από τους άλλους. Σου διδάσκει τη σύγκριση και τον ανταγωνισμό. Σου διδάσκει τη βία.
Σου διδάσκει πως η επιτυχία είναι ο στό-
24
Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ
χος. Έτσι, αναπτύσσεσαι με την τάση να είσαι κάποιος άλλος.
Η κοινωνία έχει μετακινήσει το κεφάλι σου στα επίγεια πράγματα κι έχεις ξεχάσει εντελώς ότι το κεφάλι σου έχει μετακινηθεί.
Και πρέπει να προσέχεις να μη χειραγωγείσαι από κανέναν, όσο καλές προθέσεις κι αν έχει. Πρέπει να σώσεις τον εαυτό σου από τους ανθρώπους καλών προθέσεων, από εκείνους που σε συμβουλεύουν να κάνεις αυτό κι εκείνο.
Άκουσέ τους και ευχαρίστησέ τους. Δεν θέλουν να κάνουν κακό, αλλά το κάνουν. Άκουσε μόνο την καρδιά σου. Αυτή είναι ο μόνος δάσκαλος. Στο αληθινό ταξίδι της ζωής, η διαίσθησή σου είναι ο μοναδικός δάσκαλος.
Ένας σπόρος πρέπει να ταξίδεψα πολύ μέχρι να γίνει λουλούδι. Η κοινωνία όμως είναι πο-
25
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
νηρή. Μετατρέπει τα φυσικά σου ένστικτα σε κοινωνική χρησιμότητα.
Αυτά τα δυο μέρη σού δίνουν την αίσθηση ότι, όπου κι αν βρίσκεσαι, κάτι σου λείπει. Πρέπει να πετύχεις κάτι άλλο, να κατορθώσεις κάτι άλλο, να αναρριχηθείς. Τώρα χρειάζεται η ευφυΐα σου για να ξεκαθαρίσεις τι είναι φυσική σου τάση και τι είναι κοινωνική αντίληψη.
Ξέκοψε από τα σκουπίδια αυτών των κοινωνικών αντιλήψεων, για να μπορέσει η φύση να παραμένει καθαρή, αγνή και αμόλυντη. Και θ' αναπτυχθείς, θα ανθίσεις και μπορεί να βγάλεις τριαντάφυλλα ή μπορεί να βγάλεις κατι-φέδες. Δεν θα είσαι ανώτερος αν βγάλεις τριαντάφυλλα ούτε θα είσαι κατώτερος αν βγάλεις κατιφέδες.
Το ζήτημα είναι ν' ανθίσεις. Το ίδιο το άν-
26
Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ
θισμα σού δίνει βαθιά ευχαρίστηση. Όλη η ένταση, όλη η απογοήτευση εξαφανίζονται και σε τυλίγει μια βαθιά γαλήνη. Πρώτα όμως πρέπει να πετάξεις τα κοινωνικά σκουπίδια, αλλιώς θα συνεχίσουν να σε αποσπούν.
Πρέπει να γίνεις πλούσιος, μα όχι οικονομικά. Ο πλούτος είναι κάτι άλλο. Ένας ζητιάνος μπορεί να είναι πλούσιος και ένας βασιλιάς όχι.
Ο πλούτος είναι ποιότητα της ύπαρξης. Ο πλούτος είναι η αυθεντικότητά σου, η
εντιμότητά σου, η αλήθεια σου, η αγάπη σου, η δημιουργικότητά σου, η ευαισθησία σου, η διαλογιστικότητά σου.
Αυτά είναι ο πλούτος σου. Αυτά είναι ο αληθινός πλούτος. Αυτά είναι η αληθινή δύναμη.
(The Trasmission of the Lamp]
27
Τί άλλο να σκέφτεσαι;
Το ΧΡΉΜΑ ΕΊΝΑΙ ΔΥΝΑΜΗ. Μην ανησυχείς, όλοι τα χρήματα σκέφτονται! Ακόμα κι εκείνοι που νομίζουν πως
σκέφτονται πέρα από αυτό τον κόσμο, έχουν απλώς διαφορετικά νομίσματα, αλλά πάλι χρήματα σκέφτονται.
29
Το χρήμα ε ί ν α ι δύναμη
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Τα χρήματα αντιπροσωπεύουν τη δύναμη που μπορείς να αγοράσεις με αυτά. Οι άγιοί σας επίσης σκέφτονται τα χρήματα. Εκείνοι τα ονομάζουν αρετή. Με την αρετή μπορείς να αγοράσεις ένα καλύτερο σπίτι στον παράδεισο, ένα καλύτερο αυτοκίνητο, μια καλύτερη γυναίκα. Μερικοί άνθρωποι δεν είναι τόσο άπληστοι. Σκέφτονται απλώς ότι τα χρήματα είναι το νόμισμα αυτού του κόσμου. Μερικοί άνθρωποι είναι περισσότερο άπληστοι και σκέφτονται τον άλλο κόσμο. Και αν σκέφτεσαι το πώς να φτάσεις στον παράδεισο, τότε η αρετή είναι τα χρήματα για να το πετύχεις.
Ο άνθρωπος σταματά να σκέφτεται για τα χρήματα μόνο όταν αρχίσει να ζει στο παρόν.
30
Το ΧΡΉΜΑ ΕΊΝΑΙ ΔΎΝΑΜΗ
Τα χρήματα αφορούν το μέλλον, είναι η σιγουριά για το μέλλον, η εγγύηση για το μέλλον. Αν έχεις καλό τραπεζικό λογαριασμό, τότε το μέλλον σου είναι ασφαλές. Αν έχεις καλό χαρακτήρα, τότε ακόμα και η ζωή μετά το θάνατο θα είναι ασφαλής. Ολόκληρος ο κόσμος σκέφτεται με χρηματικούς όρους. Γι' αυτό συνεχίζεις να συσσωρεύεις όλο και περισσότερα χρήματα, αλλά η δίψα για δύναμη είναι απεριόριστη, δεν έχει τέλος. Και οι άνθρωποι διψάνε για δύναμη, επειδή στο βάθος είναι άδειοι και πρέπει να γεμίσουν κάπως το κενό τους μπορεί να είναι χρήματα, δύναμη, κύρος, σεβασμός, χαρακτήρας, αρετή.
Υπάρχουν δυο τύποι ανθρώπων στον κό-
31
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
σμο: Εκείνοι που προσπαθούν να γεμίσουν το εσωτερικό τους κενό και εκείνα τα πολύ σπάνια, τα πολύτιμα όντα, που προσπαθούν να δουν το εσωτερικό τους κενό.
Εκείνοι που προσπαθούν να γεμίσουν το κενό, παραμένουν άδειοι, απογοητευμένοι. Συνεχίζουν να μαζεύουν σκουπίδια. Όλη τους η ζωή είναι μάταιη και άκαρπη. Μόνο εκείνο το είδος, οι πολύ σπάνιοι άνθρωποι που προσπαθούν να δουν μέσα στην κενότητά τους, χωρίς καμιά επιθυμία να τη γεμίσουν, γίνονται διαλογιστές.
Διαλογισμός είναι το να κοιτάζεις μέσα στην κενότητά σου, να την καλωσορίζεις, να την απολαμβάνεις, να γίνεσαι ένα μαζί της, χωρίς την επιθυμία να τη γεμίσεις.
32
Το ΧΡΉΜΑ ΕΊΝΑΙ ΔΎΝΑΜΗ
Δεν υπάρχει ανάγκη, γιατί είναι ήδη γεμά-τη. Φαίνεται άδεια, επειδή δεν έχεις το σωστό τρόπο να βλέπεις. Βλέπεις μέσα από το νου, πράγμα που είναι ο λάθος τρόπος.
Αν βάλεις το νου στην άκρη και κοιτάξεις μέσα στην κενότητά σου, έχει τρομερή ομορφιά, είναι θεϊκή, ξεχειλίζει χαρά.
Τίποτε άλλο δεν χρειάζεται. Μόνο τότε σταματάει ο άνθρωπος να σκέφτεται τα χρήματα, τη δύναμη, τον παράδεισο, επειδή βρίσκεται ήδη στον παράδεισο, επειδή είναι ήδη πλούσιος, επειδή είναι ήδη δυνατός.
[The Book of Wisdom, τόμος β']
33
Η Φτώχια Δεν Είναι Πνευματικότητα
35
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ να
γίνουν κατανοητά. Όλοι οι δάσκαλοι του παρελθόντος
προερχόταν από βασιλικές οικογένειες. Απολάμβαναν τα χρήματα, απολάμβαναν το σεξ, ζούσαν με τον πολυτελέστερο δυνατό τρόπο και όμως, βαθιά μέσα τους, ένιωθαν κενό.
Δεν έχουν γεννηθεί όμως όλοι οι άνθρωποι σε βασιλικές οικογένειες. Δεν έχουν όλοι την ευκαιρία να γευθούν τα χρήματα, το σεξ και ης άλλες απολαύσεις του εξωτερικού κόσμου.
Επειδή τα χρήματα δεν τους ικανοποιούσαν -το σεξ ήταν επιφανειακό και όλες οι απολαύσεις ήταν απλώς μια επαναλαμβανόμενη ρου-
36
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
τίνα, βαριόταν που ζούσαν- εγκατέλειπαν τον κόσμο και πήγαιναν στα δάση και στα βουνά. Έτσι, γεννήθηκε η εσφαλμένη ανάληψη ότι αν δεν εγκαταλείψεις τον κόσμο και τις απολαύσεις του, δεν μπορείς να αφυπνιστείς, δεν μπορείς να φωτιστείς. Είναι ανθρώπινη τάση να μετατρέπεται η ατομική εμπειρία σε συ-μπαντικό νόμο. Και αυτός ο νόμος επιμένει ακόμη.
Για παράδειγμα, στον Φρόυντ πήγαιναν μόνο άρρωστοι άνθρωποι. Προφανώς εκείνος που έχει πνευματική υγεία δεν χρειάζεται να πάει στον Φρόυντ. Επειδή λοιπόν ο Φρόυντ συναντούσε μόνο άρρωστους ανθρώπους, κατέληξε στο συμπέρασμα πως ολόκληρη η ανθρωπότητα αποτελείται από αρρώστους. Γνώριζε μόνο τα όνειρα των άρρωστων ανθρώπων και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλα τα όνει-
37
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
ρα είναι απωθημένα. Και πράγματι, η δική του εμπειρία αυτό έδειχνε, μόνο που η δική του εμπειρία δεν είναι συμπαντική.
Συμβαίνει και σ' εσένα, είναι ανθρώπινο: Συναντάς έναν Ινδό ο οποίος σε κλέβει και αμέσως καταλήγεις στο συμπέρασμα ότι όλοι οι Ινδοί είναι αναξιόπιστοι.
Μία περίπτωση γίνεται για σένα χαρακτηριστικό ολόκληρου του σύμπαντος. Στην πραγματικότητα όμως, όλοι οι αφυπνισμένοι του παρελθόντος υποστηρίζουν τη θέση μου. Φυσικά δεν τη γνωρίζουν καν!
Αυτό που λέω είναι ότι αν δεν εξοικειωθείς βαθιά με τον εξωτερικό κόσμο, αν δεν γίνεις Ζορμπάς ολοκληρωτικά, δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα για σένα να γίνεις βούδας.
Πρέπει πρώτα να ζήσεις στον κόσμο, για να μπορέσεις να τον αρνηθείς.
38
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
Πώς μπορείς να αρνηθείς κάτι που δεν έχεις;
Πρέπει να νιώσεις πα ματαιότητα, να μπου-χτίσεις με τις εξωτερικές απολαύσεις, που γίνονται πόνος, βάσανο και αγωνία, πριν μπορέσεις να στραφείς προς τα μέσα.
Όλοι αυτοί οι αφυπνισμένοι του παρελθόντος έπεσαν στο ίδιο ανθρώπινο λάθος και πρόβαλλαν τη δική τους εμπειρία.
Θεώρησαν ότι μπορεί να τους κατανοήσει ο πεινασμένος, ο άνθρωπος που δεν έχει γνωρίσει καμία απόλαυση στη ζωή του. Και το αποτέλεσμα ήταν πλήρης καταστροφή.
Ο φτωχός της Ανατολής, όταν βλέπει ότι όλοι εκείνοι οι μεγάλοι, οι φωτισμένοι άνθρωποι εγκατέλειψαν την πολυτέλεια, έχει παραμείνει φτωχός, θεωρώντας: "Ποιός ο λόγος να αποκτήσω πλούτη, ποιός ο λόγος να ζήσω με
39
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
πολυτέλεια;" Ίσως μάλιστα να νομίζει ότι βρίσκεται σε καλύτερη θέση από όλους εκείνους, αφού είναι ήδη φτωχός.
Ο Βούδας έγινε ζητιάνος, εγκαταλείποντας το βασίλειό του, αλλά νομίζεις ότι μπορεί να μπει στην ίδια κατηγορία με οποιονδήποτε άλλο ζητιάνο, που δεν έχει γνωρίσει όμορφες γυναίκες, νόστιμο φαγητό, παλάτια και όλες τις διαθέσιμες απολαύσεις;
Επιφανειακά μοιάζουν και οι δυο ίδιοι κρατάνε μια κούπα και ζητιανεύουν φαγητό. Θα σε ήθελα να ανήκεις στην κατηγορία του Βούδα. Πρώτα ήταν Ζορμπάς και μόνο τότε έγινε Βούδας.
Ο άλλος δεν έχει ποτέ βιώσει την εξωτερική πραγματικότητα. Έχει απλώς καταπιέσει τη σεξουαλικότητά του. Δεν ασχολείται μ' αυτήν. Ο Βούδας δεν χρειάζεται να καταπιέσει τίπο-
40
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
τε. Έχει ζήσει και έχει χορτάσει τα πάντα, αλλιώς δεν εγκαταλείπει κανείς τον κόσμο στα είκοσι εννιά του χρόνια, αναζητώντας εκείνο που δεν πεθαίνει.
Ο Βούδας εγκατέλειψε τον κόσμο και βρήκε την αλήθεια. Πρέπει να είχε την εσφαλμένη αντίληψη ότι βρήκε την αλήθεια επειδή εγκατέλειψε τον κόσμο. Δεν ήταν όμως αυτό.
Η αναζήτηση άρχισε εξαιτίας της πολυτελούς ζωής του. Η πολυτέλεια είχε αποτύχει, τα χρήματα ήταν μια αυταπάτη, τα παλάτια άδειασαν, το βασίλειο ήταν χωρίς νόημα και δεν υπάρχει λόγος να βαλθείς να σκοτώνεις χιλιάδες ανθρώπους, όταν στο τέλος μείνουν άδεια τα χέρια σου.
Έτσι, θεώρησε ότι το να εγκαταλείψει τον κόσμο θα ήταν χρήσιμο για να βρει την αλήθεια. Ξέχασε όμως ένα πράγμα: Ότι δεν είναι
41
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
όλοι βασιλιάδες. Έτσι, η εσφαλμένη αντίληψη του Βούδα έγινε παγκόσμια αντίληψη. Οι άλλοι, που δεν ήταν βασιλιάδες, άρχισαν να απομονώνονται στα δάση και στα βουνά.
Ξέρω έναν άνθρωπο που ήταν συνταξιούχος διευθυντής ταχυδρομείου. Ήταν λίγο παλαβός, έτσι δεν αποφάσισε ποτέ να παντρευτεί. Οι γονείς του προσπάθησαν πολύ, αλλά επειδή ήταν παλαβός πάντα έκανε κάτι στραβό και χάλαγε το προξενιό. Όταν συνταξιοδοτήθηκε, έγινε ζαϊνιστής μοναχός.
Όταν εργαζόταν, έπαιρνε τρεις κι εξήντα, δεν παντρεύτηκε ποτέ, δεν ήξερε τίποτα από άνεση, η πολυτέλεια ήταν ένα πολύ μακρινό αστέρι. Δεν μπορούσε να πληρώνει υπηρέτη και μαγείρευε μόνος του το φαγητό του.
Όταν εγκατέλειψε τον κόσμο, είχε ζήσει οκτώ χρόνια σε διάφορα μοναστήρια, όταν
42
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
συναντηθήκαμε τυχαία στην Καλκούτα. Οι άνθρωποι που μου τον συνέστησαν, δεν ήξεραν ότι γνωριζόμασταν από παλιά, μου είπαν ότι εγκατέλειψε όλα όσα είχε.
Είπα: "Ξέρω. Ζούσε σε νοικιασμένο σπίτι, μαγείρευε ο ίδιος το φαγητό του και έπαιρνε τρεις κι εξήντα κάθε μήνα, στον ταχυδρομικό του λογαριασμό. Τίποτα δεν εγκατέλειψε, ούτε καν τον ταχυδρομικό του λογαριασμό."
Θύμωσε πολύ και όταν μείναμε μόνοι μας μου είπε: "Αυτό δεν ήταν καλό εκ μέρους σου. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι έχω εγκαταλείψει τα πάντα κι εσύ τους λες πως δεν εγκατέλειψα τίποτα. Είναι αλήθεια ότι έχω κρατήσει στο λογαριασμό μου εκείνες τις τρεις κι εξήντα, σε περίπτωση που αρρωστήσω, για τα γεράματά μου. Εσύ όμως καταστρέφεις την καλή μου φήμη. Όλοι αυτοί με σεβόταν πολύ."
43
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Ένας φτωχός μπορεί να γίνει σεβαστός με το να γίνει ζητιάνος στο όνομα της θρησκείας, αλλά δεν θα γίνει ποτέ φωτισμένος.
Εδώ ακριβώς δίνω έμφαση: Πριν μπεις στον εσωτερικό κόσμο, τέλειωσε με τον εξωτερικό. Ζήσε ολοκληρωπκά. Κάνε τη ζωή σου δάδα, που να καίει και από πς δυο άκρες μαζί.
Όσο πιο ολοκληρωτικά ζήσεις, τόσο πιο γρήγορα θα καταλάβεις πως ποτέ δεν είναι αρκετό. Όλα αυτά που δεν έζησες, φαίνονται ιδιαίτερα ελκυστικά. Αν όμως έχεις ζήσεις ολοκληρωπκά, τότε τίποτα δεν φαίνεται ελκυστικό. Και μόνο όταν βρεθείς σ' αυτή την κατάσταση, μπορείς να κινηθείς προς τα μέσα, χωρίς κανένα δισταγμό και κανένα διχασμό.
Δεν σου λέω να αρνηθείς το εξωτερικό. Δεν υπάρχει λόγος. Η άρνηση είναι αποτέλεσμα
44
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
του φόβου. Και φυσικά έχουν περάσει είκοσι πέντε αιώνες, από τον καιρό του Γκωτάμα Βούδα. Σ' αυτούς τους είκοσι πέντε αιώνες, δεν έχει προοδεύσει μόνο η επιστήμη και η τεχνολογία, αλλά και η πνευματική συνειδητότητα και οι μέθοδοι που μπορούν να σε οδηγήσουν στη φώτιση. Μετά από όλα αυτά, ο Γκωτάμα Βούδας είναι απλώς μια βοϊδάμαξα. Δεν ξέρει τίποτα για τις Ρολλς Ρόυς!
Οι άνθρωποι μου, θα ήθελα να ζουν με όλες τις ανέσεις που είναι διαθέσιμες στον εξωτερικό κόσμο.
Μη βιάζεσαι, γιατί ό,τι έχει μείνει χωρίς να το ζήσεις, θα σε τραβάει προς τα πίσω ξανά και ξανά. Τέλειωσέ το. Και τότε δεν θα υπάρχει ανάγκη να δραπετεύσεις απ' το σπίτι σου ή από τον τραπεζικό σου λογαριασμό, γιατί
45
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
δεν θα σε βαραίνουν πια. Δεν σημαίνουν τίποτα. Μπορεί να έχουν μια κάποια χρησιμότητα και τίποτα δεν είναι λάθος μ' αυτά.
Ακόμα και ο Γκωτάμα Βούδας χρειάζεται τροφή, μόνο που κάποιος άλλος το έχει κερδίσει. Χρειάζεται ρούχα και κάποιος άλλος τα έχει κερδίσει.
Μπορείς να κερδίζεις ο ίδιος την τροφή σου. Είναι προτιμότερο να κερδίζεις ο ίδιος τα ρούχα σου, το καταφύγιό σου.
Ποιά είναι η ουσία, που πρέπει να κατανοηθεί; Δεν υπάρχει τίποτα που να σε δένει μ' αυτά. Αυτό που σε δένει είναι η δίψα για τη ζωή που δεν έζησες.
Ζήσε λοιπόν ολοκληρωτικά και σβήσε αυτή τη δίψα. Τότε μπορείς να ζεις σε ένα πα-λάτι, με την ίδια ευκολία που μπορείς να ζήσεις και σε ένα φτωχικό καλύβι. Όταν όμως
46
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
είναι διαθέσιμο ένα παλάτι, γιατί να βασανίζεις χωρίς λόγο τον εαυτό σου, με το να ζεις στο φτωχικό καλύβι;
Και επειδή όλοι εκείνοι οι μεγάλοι φωτισμένοι επέμεναν να εγκαταλείπουν τον κόσμο, δημιουργήθηκε η εντύπωση σ' ολόκληρη την Ανατολή ότι η φτώχια είναι κάτι πνευματι-κό. Αυτό είναι σκέτη ανοησία!
Η φτώχια δεν είναι πνευματική, είναι άσχημη.
Είναι μία από τις πληγές, που πρέπει να θεραπευτούν. Αν η φτώχια ήταν πνευματική, τότε θα υπήρχαν εκατομμύρια Γκωτάμα Βούδες στην Ανατολή. Δεν ακούστηκε όμως ποτέ ότι ένας ζητιάνος έγινες βούδας.
Η προσέγγισή μου είναι η αποκοπή από το παρελθόν.
Σας διδάσκω να ζήσετε πρώτα σαν Ζορμπά-
47
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
δες και μόνο πάνω σ' αυτά τα θεμέλια θα υψώσετε το ναό της συνειδητότητάς σας. Και μ' αυτόν τον τρόπο συνδέουμε το εσωτερικό με το εξωτερικό σε μια αδιαίρετη ενότητα. Το εξωτερικό είναι το ίδιο δικό σου, όπως και το εσωτερικό. Δεν τίθεται ζήτημα να αρνηθείς τίποτα ούτε να είσαι εναντίον κανενός.
Σου λέω λοιπόν: Η απόλαυση μπορεί να είναι το χαμηλότε
ρο σκαλοπάτι, είναι όμως μέρος της ίδιας σκάλας.
Το ψηλότερο σκαλοπάτι μπορεί να είναι η φώτιση, η μακαριότητα, πρόκειται όμως για την ίδια σκάλα. Και αν αρνηθείς το πρώτο σκαλί, δεν θα φτάσεις ποτέ στο τελευταίο σκαλί της σκάλας.
Σκέψου το: Στέκεσαι στο πρώτο σκαλοπάτι. Υπάρχουν
48
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
δύο τρόποι να το εγκαταλείψεις: Ο ένας είναι να κατέβεις από το σκαλί, ο άλλος είναι να κινηθείς προς το δεύτερο σκαλί. Και με τους δύο τρόπους έχεις εγκαταλείψει το πρώτο σκαλοπάτι.
Ο Γκωτάμα Βούδας κινείται προς το δεύτερο και εσύ κατεβαίνεις από τη σκάλα. Βλέπεις πως έχει αφήσει το πρώτο σκαλοπάτι, μα δεν καταλαβαίνεις πως το άφησε για να πάει στο δεύτερο. Θα αφήσει το δεύτερο σκαλοπάτι για το τρίτο και θα συνεχίσει, αφήνοντας το τρίτο και το τέταρτο, για το τελικό.
Εσύ όμως φοβάσαι το πρώτο, επειδή είδες τους βούδες να το αφήνουν, οπότε δεν πατάς ποτέ στο πρώτο. Παραμένεις χαμηλότερα και από το πρώτο. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν ποτέ προσεγγίσει την υψηλότερη ευδαιμονία και παραμένουν πεινασμένοι και διψασμένοι,
49
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
ακόμα και για ας πιο ασήμαντες απολαύσεις, που μπορεί να διαθέσει το πρώτο σκαλί.
Κι έπειτα, οι φωτισμένοι του παρελθόντος δεν ενδιαφερόταν για καμιά κοινωνική επανάσταση. Το μόνο που τους ένοιαζε ήταν τα δικά τους πνευματικά επιτεύγματα. Με μια έννοια, ήταν πολύ εγωκεντρικοί. Και εξαιτίας αυτού του εγωκεντρισμού, η Ανατολή δεν ξέρει απολύτως τίποτα από επαναστάσεις.
Όταν όλοι οι μεγαλοφυείς έγιναν τόσο εγωκεντρικοί, ποιός θα έδινε στις μάζες την ιδέα της επανάστασης; Το περισσότερο που μπορούν να διδάξουν είναι ελεημοσύνη, δεν μπορούν όμως ούτε να φανταστούν έναν κόσμο χωρίς φτώχια.
Οραματίζομαι έναν κόσμο χωρίς φτώχια, χωρίς τάξεις, χωρίς έθνη, χωρίς θρησκείες, χωρίς κανένα είδος διακρίσεων.
50
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
Οραματίζομαι έναν κόσμο που θα είναι ένα, μια ανθρωπότητα που θα είναι ένα, μια ανθρωπότητα που θα τα μοιράζεται όλα -και τα εξωτερικά και τα εσωτερικά- μια βαθιά πνευματική αδελφοσύνη.
Η δουλειά μου λοιπόν δεν είναι να τελειώνω με τη δική μου φώτιση. Στην πραγματικότητα, η δουλειά μου άρχισε μετά από τη φώτισή μου. Η δουλειά του Γκωτάμα Βούδα τελείωσε όταν φωτίστηκε. Σε ό,τι με αφορά, δεν μου χρειάζεται να ζήσω ούτε μία ακόμα στιγμή, γιατί ούτε η εξωτερική ούτε η εσωτερική ζωή μπορεί να μου δώσει ύποτα περισσότερο από αυτό που έχω ήδη πετύχει.
Μου φαίνεται όμως πολύ εγωιστικό. Θα ήθελα εκατομμύρια άνθρωποι να φωτιστούν από το ίδιο φως, από το ίδιο όραμα, από το ίδιο όνειρο.
51
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Θα ήθελα να γεννηθεί ο καινούργιος άνθρωπος, η καινούργια ανθρωπότητα, όπου θα εξαφανιστούν οι άσχημοι διαχωρισμοί, που δεν θα υπάρχουν πόλεμοι ούτε ατομικά ή πυρηνικά όπλα ούτε έθνη ούτε φυλές. Εκεί που θα μπορεί ο άνθρωπος να μοιράζεται όλη τη γενναιοδωρία της ύπαρξης και όλες ης εμπειρίες της εσωτερικής του ύπαρξης. Θέλω ολόκληρη αυτή η ανθρωπότητα να γίνει ένας ωκεανός συνειδητότητας.
Ότι έκαναν οι βούδες του παρελθόντος ήταν καλό, μα δεν ήταν αρκετό. Δημιούργησαν για τον εαυτό τους την υψηλότερη κορυφή της συνειδητότητας. Εγώ θέλω να δημιουργήσω αυτή την κορυφή για όλους, τουλάχιστον για εκείνους που ψάχνουν γι' αυτήν.
Και δεν μπορώ να πω: "εγκατέλειψε τον εξωτερικό κόσμο," επειδή το εξωτερικό είναι
52
Η ΦΤΏΧΕΙΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ
το ίδιο ουσιώδες με το εσωτερικό. Απλώς μην προσκολλάσαι σ' αυτό. Πώς μπορείς να εγκαταλείψεις το εξωτερικό; Μπορείς να εγκαταλείψεις το παλάτι, μα πώς μπορείς να εγκαταλείψεις την αναπνοή σου; Κάθε στιγμή της εξωτερικής ανάσας μπαίνει μέσα σου. Πώς μπορείς να εγκαταλείψεις το φαγητό; Έρχεται απ' έξω. Πώς μπορείς να εγκαταλείψεις το νερό; Κι αυτό απ' έξω έρχεται.
Όταν κοιτάζεις με καθαρά μάπα, δεν υπάρχει κανένας διαχωρισμός ανάμεσα στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, αλλά μια διαρκής αρμονία, όπως η εισπνοή και η εκπνοή.
Σου δίνω μια καινούργια αντίληψη, ένα καινούργιο όραμα, ένα καινούργιο όνειρο.
[The Rebellious Spirit]
53
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕ1 ΚΑ-
τανοητό είναι ότι εγώ δεν όρισα ποτέ τον εαυτό μου ως δάσκαλο των πλου-
σίων.
55
Χ ρ ή μ α τ α κ α ι Π λ ο ύ τ ο ς
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Αυτά τα λέει ο κίτρινος Τύπος. Δέχομαι αυτό που λένε, αλλά με μία εντελώς διαφορετική έννοια, αν και εκείνοι το λένε για να με ταπεινώσουν.
Ο Βαν Γκονγκ είναι απείρως πλουσιότερος από τον Χένρυ Φορντ. Ο πλούτος δεν είναι μόνο τα χρήματα. Ο πλούτος είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο. Ένας ποιητής μπορεί να είναι φτωχός, μα έχει τέτοια ευαισθησία που δεν μπορεί να αγοραστεί με κανένα ποσό χρημάτων. Είναι πλουσιότερος από οποιονδήποτε πλούσιο. Ένας μουσικός μπορεί να μην είναι πλούσιος, μα σε ό,τι αφορά τη μουσική του, δεν υπάρχει πλούτος μεγαλύτερος απ' αυτήν.
Για μένα, πλούσιος είναι ο άνθρωπος που είναι δεκτικός, ευαίσθητος, δημιουργικός. Και
56
ΧΡΉΜΑΤΑ & ΠΛΟΎΤΟΣ
οι άνθρωποι των χρημάτων όμως είναι επίσης δημιουργικοί καλλιτέχνες, αφού δημιουργούν χρήματα.
Δεν μπορεί ο καθένας να είναι Χένρυ Φορντ. Τα ταλέντα του πρέπει να είναι σεβαστά, αν και ό,τι δημιουργεί αφορά τα εγκόσμια. Δεν μπορεί να συγκριθεί με τη μουσική του Μότσαρτ ή το χορό του Νιζίνσκυ ή τη φιλοσοφία του Ζαν Πωλ Σαρτρ. Και πάλι όμως δημιουργεί κάτι πολυτιμο, χρήσιμο και ο κόσμος θα ήταν καλύτερος αν υπήρχαν περισσότεροι Χένρυ Φορντ.
Όταν λοιπόν δέχομαι τον χαρακτηρισμό, εννοώ τον πλούτο σε κάθε διάσταση. Μόνο ένας πλούσιος μπορεί να έχει επαφή μαζί μου, γιατί είναι απαραίτητη μια κάποια ευαισθησία.
57
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
Φτωχός είναι εκείνος που έχει καθυστερημένο νου. Μπορεί να έχει πολλά χρήματα, αυτό δεν έχει καμιά σημασία, αλλά δεν μπορεί να καταλάβει την κλασσική μουσική, δεν μπορεί να καταλάβει από ποίηση, δεν μπορεί να καταλάβει από φιλοσοφία και δεν μπορεί να καταλάβει τις υψηλές πτήσεις του ανθρώπινου πνεύματος. Ναι, μία από ης διαστάσεις της φτώχιας είναι ο άνθρωπος που δεν μπορεί να παράγει χρήματα. Είναι ο φτωχότερος των φτωχών, επειδή το χρήμα είναι κάτι γήινο. Αν δεν μπορείς να το δημιουργήσεις, απλώς δείχνεις ότι δεν έχεις αρκετή ευφυΐα.
Οι φτωχοί του κόσμου είναι υπεύθυνοι για τη φτώχια τους.
Ποιός τους είπε να κάνουν παιδιά; Και κάθε παιδί τους κάνει ακόμα πιο φτωχούς.
58
ΧΡΉΜΑΤΑ & ΠΛΟΎΤΟΣ
Ποιός τους είπε να πιστεύουν πως είναι φτωχοί επειδή έκαναν κακές πράξεις σε προηγούμενες ζωές;
Ποιός τους είπε να πιστεύουν σε τέτοιες ανοησίες; Γιατί δεν ακούν τη λογική ότι ο φτωχός δεν μπορεί να κάνει παιδιά, πρέπει να κάνει λεφτά.
Είναι περίεργο φαινόμενο το γεγονός ότι οι πλουσιότερες χώρες ελαττώνουν συνεχώς τον πληθυσμό τους, ενώ οι φτωχότερες αυξάνονται τόσο πολύ, που υπάρχει κίνδυνος για ολόκληρο τον κόσμο.
Πώς να έρθω σε επαφή με τέτοιους ανθρώπους; Δεν είναι δυνατό να επικοινωνήσουμε ούτε για το πιο καθημερινό θέμα.
Όταν λοιπόν είπα όπ δέχομαι τον ορισμό, είναι σαφές αυτό που εννοώ: Μόνο εκείνος
59
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
που έχει πλούτο ύπαρξης και νοημοσύνης είναι ικανός να καταλάβει κάτι σχετικά με το διαλογισμό, κάτι για το υπέρτατο, για το συμπαντικό. Άνθρωποι που πεινάνε, που λιμοκτονούν...
Αν πας στην Αιθιοπία κι αρχίσεις να μιλάς για διαλογισμό, νομίζεις πως οι άνθρωποι θα σου δώσουν καμιά σημασία; Θα σε σκοτώσουν. Καλύτερα να σε φάνε, παρά ν' ακούν για τεχνικές διαλογισμού!
Υπάρχουν μερικές βασικές ανάγκες, που πρέπει να ικανοποιηθούν και υπάρχει μια ιεραρχία. Πρώτα πρέπει να ικανοποιηθούν οι σωματικές σου ανάγκες και ύστερα οι ψυχολογικές ανάγκες. Μόνο τότε, για πρώτη φορά, αρχίζεις να διψάς και για πνευματικές εμπειρίες. Αυτή είναι η φύση των πραγμάτων.
60
ΧΡΉΜΑΤΑ & ΠΛΟΎΤΟΣ
Και αυτή είναι η ιεραρχία: Πρώτα οι σωματικές ανάγκες, ύστερα οι ψυχολογικές ανάγκες και μόνο τότε οι πνευματικές ανάγκες.
Αυτά που σου δίνω αφορούν τη δίψα σου για πνευμαπκή ανάπτυξη. Αν δεν υπάρχει αυτή η δίψα, δεν μπορώ να τη δημιουργήσω εγώ. Αν υπάρχει, μπορώ να σου δείξω το μο-νοπάτι.
Μπορείς να το δεις: Δεν βγήκα στο δρόμο ν' αναζητάω πλούσιους. Εκείνοι έρχονται σ' εμένα, από μόνοι τους. Η δίψα τους είναι που τους έχει φέρει σ' εμένα. Δεν βγαίνω έξω να κυνηγάω τους ανθρώπους, να τους πείθω, όπως οι χριστιανοί ιεραπόστολοι να γίνουν χριστιανοί και να τους υπόσχομαι όλα τα καλά στη μελλοντική ζωή.
Δεν έχω δώσει καμιά υπόσχεση σε κανένα. Δεν έχω πάει ξοπίσω από κανέναν. Εκατομμύ-
61
ΛΕΦΤΆ ΧΩΡΊΣ ΕΝΟΧΕΣ
ρια άνθρωποι που ήρθαν σ' εμένα, ήρθαν από μόνοι τους.
Το βλέπεις και μόνος σου. Εκείνοι που έχουν έρθει εδώ είναι πολλών ειδών πλούσιοι, όχι μόνο των χρημάτων. Γύρω μου υπάρχουν άνθρωποι με διάφορα είδη ευφυίας.
Κατά κάποιο τρόπο, η ίδια μου η προσέγγιση αποτρέπει τους ανθρώπους που δεν θα ευεργετηθούν ερχόμενοι κοντά μου. Ακόμα κι αν συμβεί να έρθουν, εξαφανίζονται, δεν μένουν.
Δεν γίνονται μέρος του κόσμου μου. Δεν μοιραζόμαστε τα ίδια οράματα. Κανένας δεν ταξινομείται σε πλούσιους και φτωχούς και οι φτωχοί να στέλνονται πίσω, ενώ οι πλούσιοι να παραμένουν.
Κανένας δεν κάνει τέτοιου είδους έλεγχο! Από μια υπαρξιακή συμφωνία όμως, μπορώ
62
ΧΡΉΜΑΤΑ & ΠΛΟΎΤΟΣ
να προσελκύω μόνο ανθρώπους που είναι πολύ ταλαντούχοι, εξαιρετικά ευφυείς και πολύ πλούσιοι σε κάποια ποιότητα της ζωής. Μόνο μ' αυτή την έννοια του πλούτου μπορούν να έχουν σχέση μαζί μου.
Και οι κίτρινοι δημοσιογράφοι συνεχίζουν να λένε ανοησίες στους ανθρώπους, ψευτιές, ασχήμιες, λόγια χωρίς νόημα.
Αν λοιπόν πρέπει να το ξεκαθαρίσω, λέω: Δεν είμαι δάσκαλος κανενός, αλλά φίλος
ανθρώπων που έχουν ταλέντα, ευφυΐα και μια παρόρμηση για πνευματική ανάπτυξη.
Για μένα, αυτοί είναι οι πλούσιοι άνθρωποι.
[Socrates Poisoned Again After Twenty Five Centuries]
63