Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
jaarverslag 09
2
Inhoud
1. Over Option Watwedoen 4 AanonzeAandeelhouders 5 RaadvanBestuur 7 Management 8 Onzemensen 9 Socialeverantwoordelijkheid 10
2. Financieel Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaad vanbestuurvanOptionnv 14 Financieeloverzicht 40 Financieelverslag–IFRS 44 VerslagvandeCommissaris 94 EnkelvoudigejaarrekeningOptionnventoelichting(korteversie) 96 InformatieoverhetOption-aandeel 100 Bedrijfswijzer,standpereinde2009 102 Verklarendewoordenlijst 104 Persberichten 105
over option
4
Draadloze internettoegang – op elk moment, overal Optioniseeninnovatiefbedrijfdatwereldwijdgsm-operatoren,laptop-enconsumentenelektronicafabrikanten,enIT-entelecomverdelers3G-oplossingenbiedt.Dankzijdezeoplossingen–hetzijgeïntegreerdine-readersofMobileInternetDevices,hetzijalsonderdeelvanUSB-modemsof3G-routers–krijgenconsumentenenzakelijkegebruikerseenvoudigtoegangtothetinternet,e-mail,zakelijkedocumenten,persoonlijkebestanden,sociaalnetwerksites,onlinemuziekwinkelsennogveelmeer.Waarenwanneerook.
Optionbegeeftzichnietophetterreinvangoedkope,inwisselbare3G-producten.Hetbedrijfbiedtvolledige,geïntegreerde3G-oplossingen.Datbetekentdatweernaarstrevenomhardware,softwareenmeerwaardedienstenteintegrereninéénpakketvanmobielebreedband.
HethoofdkwartiervanOptionligtinLeuven(België).OnsbedrijfteltookontwikkelingscentrainBelgië(Leuven)enDuitsland(Augsburg),netalseenlogistiekcentrummetISO9001-certificaatinIerland(Cork).OptionheeftkantoreninEuropa,deVS,China,JapanenAustralië.Wewerkenooksamenmetexternepartners,diespecialeproductie-oftoevoerlijnenbehereninonzenaam.
Mobiele oplossingenVerbonden mobiele oplossingenDitzijnoplossingendieworden‘verbonden’metdecomputer,zoalsUSB-modems,routersofdatakaarten.Zebestaanuit
hardware,softwareendiensten.Desoftwareisgebaseerdopu CAN®Connect,onsgeavanceerde,superaanpasbareengebruiksvriendelijkeverbindingsbeheerplatform.Dedienstenvariërenvancertificatenopnetwerkentoteenvolledigaangepastetoevoerketen.Eenperfectvoorbeeldvaneenvanonzemobieleoplossingenisdei CONXY.DankzijdezepersonaliseerbareUSB-modemkunnengsm-operatorenmetééntoestelverschillendemarktsegmentenbespelenopverschillendepersonaliseringniveaus,zoalsbranding,look&feel,pakkettenensoftware.Tegelijkwordthuntoevoerketenopdiemaniereenvoudigerengoedkoper.Doorsneeklantendievoordittypeoplossingenkiezen,zijnmobieleoperatoren–bijv.AT&T,VodafoneGroup,OrangeGroup,O2,T-Mobile,enz.–enIT-entelecomverdelers–bijv.Brightpoint,HughSymons,MobileWorldCommunications,NovaMedia,enz.
Geïntegreerde mobiele oplossingen DegeïntegreerdemobieleoplossingenzijngebaseerdoponzegeavanceerdegeïntegreerdemoduleGTM501.Zepassenintalvanmobieletoestellen,zoalslaptops,netbooks,e-readers,draagbarespelconsoles,gps’en,enz.OnzeGTM501,diein2009alswinnaaruitdebuskwamindecategorie‘BesteGeïntegreerdeModulebijdeToepassingenmetHogeBandbreedte’vandewedstrijdGSMA’sEmbeddedMobileModule,isnogaltijd’swereldskleinsteHSPA-modulemeteensuperieurewarmtespreiding.DaardoorisdeGTM501dedraadlozeoplossingbijuitstekvoortoestellenzonderventilator.OnzedienstenvariërenvanModuleontwerpen-certificatietotSoftwareaanpassingenenPraktijktestsvanToestellen.Doorsneeklantendievoordittypeoplossingenkiezen,zijnOriginalEquipmentManufacturers(OEM’s),OriginalDesignManufacturers(ODM’s)enlaptop-enconsumentenelektronicafabrikanten–bijv.Sony,Nokia,Compal,IREX,PlasticLogic,Acer,enz.
Watwedoen
5
Aanonzeaandeelhouders
BesteaandeelhoudersvanOption,
2009waseen‘annushorribilis’vooronsbedrijf.Detweelichtpuntenin2009warendeblijvendeinspanningenvoordeherpositioneringvanonsbedrijfenonzesuccesvollekapitaalverhoging,dankziju–onzegewaardeerdeaandeelhouder.
Het‘annushorribilis’wasvooraltewijtenaanonzeChineseconcurrenten,dieinEuropadeprijzenenwinstmargesopUSB-toestellen–onzebelangrijksteinkomstenbron–sterkonderdrukhebbengezet.Hetnogaltijdmoeilijkeeconomischeklimaathielpookalniet.Wanthierdoorkozenonzeklantenervooromgrotevolumesvanvlijmscherpgeprijsdeproductenaandemantebrengen.Doordesterkeinkomstendalingmoestenwesnel,kordaatenagressieverdandevorigejarenoptredenoptweefronten:onzebedrijfsstrategieenonzeonkosten.
Een nieuwe bedrijfsstrategieWaarwevroegereenvolumeverkoopmodelnastreefdenopdemarktvandemobieletoestellenmetbreedband,herpositioneerdenwehetbedrijfomtotaaloplossingenopbreedbandvlak–hardware,softwareendienstenmeteenmeerwaarde–tebiedenaanonzeklanten,zowelaandenetwerkoperatorenalsaandefabrikantenvandetoestellen(OEM’s/ODM’s).Datbetekentdatwenietlangergestandaardiseerdeproductenverkopen,maarmeerenmeerinderichtingschuivenomteproberenalleenwinstgevendekansentegrijpen.Hetvoorbijejaarhebbenweinnovatieveoplossingenontwikkeldwaarmeeweonsonderscheidenvandeconcurrentie.
Heteerstetypeoplossingenzijnde‘attachedmobieleoplossingen’.ZezijngebaseerdoponzeUSB-toestellen,routersendatakaarten.DievormenweomtoteentotaaloplossingdoorerhetnieuweuCANConnectsoftwareplatformenonzedienstenaantoetevoegen.TijdenshetMobileWorldCongress2010steldenwebijvoorbeelddeiCONXYUSB-oplossingvoor:eennieuweUSB-modem,hetuCANConnectverbindingsbeheerplatforménsupplychaindienstendieonzeklanten–netwerkoperatoren,winkelketensofverdelers–in
staatstellenomdeUSB-modemaftestemmenopomhetevenwelkeklant,evenementofdoelgroep.
Hettweedetypeoplossingenzijnde‘ingebouwdemobieleoplossingen’.Dezeoplossingen–vooralbedoeldvooronzeOEM-enODM-partners–zijngebouwdrondonzegeavanceerdeinbouwmoduleGTM501.Dankzijzijnergkleinevoetafdrukensuperieurewarmtespreidingishetdeideale3G-oplossingomintebouwenindunnemobieletoestellen,zelfszonderventilator.InditsegmentpastookonzeinvesteringinM4Swaarwestate-of-the-artRadio-Frequentie-toepassingenontwikkelenvoordevolgendegeneratievanmobieletechnologie.
Onkosten beperkenNaastdeuitvoeringvanonzenieuwebedrijfsstrategiehebbenweookdeonkostenvanonsbedrijfdrastischbeperkt.Tijdenstweebesparingsrondeshebbenwezo’n40miljoeneuroaanbedrijfskostenbespaardenmoestenwe300mensen,arbeidersenbedienden,latengaan–sommigenvanhentrouweOption-medewerkersdieallangdeeluitmaaktenvanhetbedrijf.Hetwarengeeneenvoudigebeslissingen.Ikwiliedereenbedankenvooralleinspanningendiezedevoorbijejarenhebbengeleverdvooronsbedrijf.Totzoverdezichtbaremaatregelen.Wehebbenookdeovergangvoorbereidnaareenexternpersonaliseer-enfulfillmentmodel.Nietalleenomonzeoplossingentegenmeerconcurrentiëleprijzenaantebieden,maarookombeterintespelenopdewisselendevraagenonzestocktebeperken.BovendienhebbenweonzeO&O-activiteitentoegespitstopdekernkwaliteitenwaarmeeweonsonderscheidenvandeconcurrentie.Deontwikkelingstakendieniettotonzekernactiviteitenhoren,hebbenweuitbesteed.DefocusvanonzeinterneO&O-inspanningenligtdanweeropactiviteitendieeenmeerwaardebieden.
KapitaalverhogingOmdezegroteveranderingenaantekunnen,haddenweextrakapitaalnodig.Daarombeslootderaadvanbestuuraanheteindevanhetfinanciëlejaaromhetkapitaalvanhetbedrijfmetmaximaal20miljoeneuroteverhogen.Dezezetbleekeensucces.Ikwilonze‘oude’ennieuweaandeelhoudersnog
6
Aanonzeaandeelhouders
eensbedankenvoorhunvertrouwen.NetalsING,GIMVenLRMvoorhunsteunbijdetransactie,enINGenDexiavoorhunkredietsteun.OokeenspecialevermeldingvoorhetVFB,dieonsinstaatsteldeomretailinvesteerdersteovertuigenenallesopergkortetermijnkonorganiseren.Dankzijdezekapitaalverhogingkanhetbedrijfzijnnieuwestrategieindepraktijkbrengen.
Een nieuwe voorzitter voor de raad van bestuurBegin2010vroegderaadvanbestuurmeomalmijnaandachtaandeCEO-roltebesteden,omonsbedrijfzodoordezeveranderingenteloodsenenhetopnieuwtelatengroeien.Ikaanvaarddedeuitdagingendroegdaaromhetvoorzitterschapvanderaadvanbestuuroveraaniemandanders.OlivierLefebvre,sindsjuli2008lidvanderaadvanbestuurvanOption,werddoordebestuursledenverkozentotnieuwevoorzitter.
Een nieuwe opportuniteit voor de groei van ons bedrijfNueennieuwdecenniumaanbreekt,ishetinteressantomevenstiltestaanbijhoehetvorigebegon.IndietijdwasGSMbijnaexclusiefvoorbehoudenvoorspraakcommunicatie.Maaromdatdezetechnologietochdigitaalwas,wasereenconsensusomdezetechnologieookvoordataaantewenden.DitbetekendedestartvaneenreeksvannetwerkupgradesvanGSM(9,6Kbps)overGPRS(64Kbps)enzonaar3.5GHSDPA(1,8Mbps,3,6Mbpstot7,2Mbps).Typischvoordezecycliwastelkenseenmarkthypediehoogtesenlaagtesbinnendezeindustriemetzichmeebracht.In
dezeracenaardraadlozebreedbanddienstenwerdOptiondewereldwijdenummer1alsleveranciervan3G-modems,metbaanbrekendeproductengebaseerdopinnovatie,blijvendeO&O-inspanningenensnelleproductlanceringen,waarmeetegemoetwerdgekomenaandevraagnaar‘toegangtotinformatieonderweg’.
HetdecenniumeindigdemetdeeconomiediewereldwijddiepgaandwerdverstoordendemarktvraagdiehierdoorabruptomsloeginhetvoordeelvandeAziatischelagekostenfabrikanten.AlsgevolgdaarvannamOption’spositieindemarktvangestandaardiseerde3G-modemsaf.
HetisbelangrijkomtebegrijpenopwelkemanierOption’snieuwestrategiehetbedrijfzaldoenveranderenineentotaalverschillendeonderneminginvergelijkingmetenkelejarengeleden.Deinuitvoeringzijndeherpositionering,waarbijdefocusligtopgroeinichemarktenzoalsmobielebeveiligingsoplossingenenopdeondersteuningvaneenkerncompetentie–deM4S4GTransceiver-voordecyclusvanhetupgradennaar4G,zijnvankapitaalbelangomnieuweopportuniteitenvoorgroeitegrijpen.
Demarktvoormobielebreedbandblijftgroeien.Uitmarktonder-zoekblijktdatwenogmaaraanhetbeginvanmobielebreedbandstaan.Endatmeerenmeerconsumentenenzakelijkegebruikersdevoordelenvandenieuwemobieledienstendiezogoedalselkedagopdemarktkomen,beginnenteontdekken.Omwillevandezecommerciëlekans,onsverledenindedraadlozesectorendeuniekeoplossingendiewehebbenontwikkeld,gelovenweindetoekomstvanonsbedrijf.
Laatergeentwijfeloverbestaandat2010eenmoeilijkjaarblijft.Maaraandeanderekantlatenweonsniettegenhouden.Indeondernemendegeestvanditbedrijf,willenwevolharden.
JanCallewaertVoorzitterraadvanbestuur
15april2010
7
RaadvanBestuur
Olivier Lefebvre
Mr.OlivierLefebvreissindsfebruari2010VoorzittervandeRaadvanBestuurvanOption.EerdermaaktehijdeeluitvanhetmanagementcomitévanNYSEEuronextInc,washijlidvanhetmanagementvanEuronextnvenwashijactiefalsCEOvandeBrusselsStockExchange.DaarvoorwashijadviseurvandekabinetchefvandeBelgischeMinistervanFinanciën,belastmetdehervormingvandeBelgischefinanciëlemarkten.DeheerLefebvrebehaaldeeenPHDineconomieaandeUniversitéCatholiquedeLouvain(UCL)eneenMBAaandeCornellUniversity.
Jan Callewaert
Mr.JanCallewaertisdeoprichterendeCEOvanOption,enwasvoorzittervandeRaadvanBestuurtotfebruari2010.DaarvoorwashijProductManagervoorhetdealerkanaalbijBullenProductMarketingManagervoorkantoorautomatiseringsproductenbijEricsson.Mr.Callewaertishandelsingenieurindebeleidsinformatica.DeheerJanCallewaertisviaPepperNVdebelangrijksteaandeelhoudervanOption.Hij(1)wasCEOtot12december2007(toenhijwerdvervangendoorzijnmanangementvennootschap,MondoNV).
Arnoud De Meyer
Mr.ArnoudDeMeyerisprofessorManagementStudiesaandeBritseuniversiteitvanCambridge.Hijisgespecialiseerdinproductie-entechnologiestrategie,deimplementatievannieuweproductietechnologieënenhetbeheervanonderzoekenontwikkeling(O&O).ProfessorDeMeyerheeftookervaringopgedaanalsconsultantvooreenaantalmiddelgroteengroteondernemingeninEuropaenAzië.
Philip Vermeulen
Mr.PhilipVermeulenbekleeddeverschillendepositiesbijSidelComputersCentersNVendeBelgischevestigingenvandeChaseManhattanBankS.A.enIPPABankNV.HijwasookExecutiveSeniorInvestmentManagerforVentureCapitalbijGIMVenlaterookbijFLVC.V.A.HijisadviserendbestuurdervandiverseondernemingendieactiefzijnindeICT-sector.
Lawrence Levy
Mr.LawrenceLevyisSeniorCounselbijBrownRudnickBerlackIsraelsLLP.Hijisal30jaarpartnerbijBrownRudnickeniseenspecialistophetgebiedvanbedrijfs-eneffectenrecht.HijisookbestuurdervanHologic,Inc.envanScivantaMedicalCorporation.Mr.LevybehaaldeeenB.A.aandeuniversiteitvanYaleeneenLLBaandeHarvardLawSchool.
Jan Loeber(2)
Mr.JanLoeberisvoorzittervandeRaadvanBestuurvanhetNederlandseInterxion,BVenvanNewfoundComm.HijrichtteookGTSCarrierServicesenUnitelop.DaarnaasthadhijleidinggevendefunctiesbijNokiaAmericas,ITTEuropeenAT&T(BellLaboratories).Mr.LoeberbehaaldeeenB.S.inFysicaaandetechnischeuniversiteitvanMichiganeneenM.S.inBusinessAdministrationaandeuniversiteitGeorgeWashington.
David Hytha
Mr.DavidHythaheeftjarenervaringindraadlozecommunicatie.Hijbekleeddeleidinggevendepositiesbijstart-upsenwereldleiderszoalsT-Mobile,SiliconWave(nu:RFMD),LGCWireless,AT&TNetworkSystems(nu:Lucent)enMotorola.Mr.HythabehaaldeeenB.A.aanhetCollegeoftheHolyCrosseneenM.S.inBusinessAdministrationaanColumbiaUniversityinNewYork.
Patrick De Smedt(2)
Mr.PatrickDeSmedtheeftheelwatervaringopgedaaninhightechmarktenbijMicrosoft.HijwasvoorzittervandeRaadvanBestuurvanMicrosoftEMEAenVicePresidentvoorverkoop,marketing,businessdevelopment,dienstenvoorbedrijfsklantenenpartnerrelaties.Mr.DeSmedtbehaaldezijndiplomahandelsingenieuraandeKatholiekeUniversiteitLeuven(KUL).
De Raad van Bestuur van Option dekt alle cruciale competentiedomeinen van de onderneming. De ledenhebben stuk voor stuk een opmerkelijke internationale achtergrond in de telecommunicatiesector, draadlozecommunicatietechnologieën, wetgeving en financiën. Bovendien hebben ze ruime ervaring in zowel de academischeals in de bedrijfswereld.
(1)MondoNV,eenondernemingnaarBelgischrecht,vertegenwoordigddoorJanCallewaert.(2)NamontslaguitdeRaadvanBestuurinmaart2010.
8
Management
Jan Callewaert,OprichterenCEO
Mr.JanCallewaertisdeoprichterenwasdeVoorzittervandeRaadvanBestuurvanOptiontotfebruari2010.DaarvoorwashijProductManagervoorhetdealerkanaalbijBullenProductMarketingManagervoorkantoorautomatiseringsproductenbijEricsson.Mr.Callewaertishandelsingenieurindebeleidsinformatica.
JP Ziegler,ChiefFinancialOfficer(CFO)
Mr.JPZiegleriseendoorwinterdemanagermetruimeinternationaleervaring.HijstichtteBGCCapitalenwasManagingDirectorvandeINGInvestmentBankingGroupvoortelecom,mediaentechnologie.DaarvoorbekleeddehijseniorpositiesinbedrijfsontwikkelingeninternationalestrategischeplanningbijMFSCommunicationsenMCI/World-ComInternational.
Bernard Schaballie,VicePresidentEngineering
Mr.BernardSchaballiebegonzijncarrièreaandeKatholiekeUniversiteitLeuven(KUL).Hijspecialiseerdeerzichalonderzoeksmedewerkerindigitalesignaalverwerkingensiliciumcompilers.VoorhijaandeslaggingbijOptionwerktehijvoorTelindusalsontwikkelingsingenieur,alsdirecteuronderzoekenontwikkelingenalsbusinessdeveloper.Mr.SchaballiebehaaldezijnMasterinelektronicaaandeKUL.
Patrick Hofkens,GeneralCounselenVicePresidentStrategicAlliances
Mr.PatrickHofkenswasSeniorLegalCounselvoordeBorealisGroepenadvocaatbijLoyens&Loeff.HijkeerdeterugnaarOptionnadathijereerderalGeneralCounselwasvanapril1998totdecember2002.Mr.HofkensbehaaldezijnMasterinderechtenaandeKatholiekeUniversiteitLeuven(KUL)eneenMasterinvennootschapsrechtaandeKatholiekeUniversiteitBrusselendeKUL.
Martin Croome,VicePresidentGlobalMarketing
Mr.MartinCroomeheeftdeafgelopentwintigjaarverschillendefunctiesbekleedinproduct-,programma-endistributiemarketing.HijwasondermeerProductMarketingManagervandePDA-afdelingvanHewlettPackardinSingapore.HijwasookVicePresidentBusinessDevelopmentvoordeOEM-verkoopbijSocketMobile.Mr.CroomebehaaldezijnB.Sc.incomputerwetenschappenaandeuniversiteitvanEdinburgh.
Chip Frederking,VicePresidentGlobalSales
Mr.ChipFrederkingheeftalruim25jaarervaringindecommunicatiesector.VoorhijnaarOptionoverstapte,wasChip20jaaractiefbijMotorolawaarhijverschillendemanagementfunctiesvervuldebinnensales.Van2005tot2007washijVPMSSIUDAEastRegionIndirectvoorMotorolaGovernmentandCommercialMarkets.HijvervoegdeOptionin2007alsVPSalesAmericas.
9
Onzemensen
Talent behouden in moeilijke tijdenOptioniserindevoorbijejareningeslaagdomeengetalenteerdteamtebouwendatuniekeR&D,sales&marketingenanderecompetentiesheeftdieopwereldniveaukunnenconcurrerenindemarktvandemobieledatacommunicatie.Hetwasin2009,geziendeingrijpendeherstructurering,eenuitdagingvoorOptionomdesleutelfigureninhetbedrijftekunnenhouden.Ditisgrotendeelsgelukt;dediverseafdelingenhebbendanookvoldoendetalentbeschikbaaromhunopdrachtverdertekunnenvolbrengen.
Internationaal teamEind2009teldeOption410voltijdsemedewerkersen35consultants.Eensterkedalinginvergelijkingmetde668voltijdsemedewerkersen66consultantsin2008.Dezedalingheeftzichnogverdergezetinheteerstehalfjaarvan2010.Optionblijftwelactiefop4continentenwereldwijdensteltduseeninternationaalteamtewerkdatveelmetelkaaroverlegtensamenwerktoverdegrenzenheen.
Medewerkers ontwikkelenOptionisnogsteedseenjongbedrijf.Degemiddeldeleeftijdvandemedewerkersis35jaarengemiddeldeanciënniteit4jaar.Westimulerenonzemedewerkersomzichprofessioneeltevervolmaken.Erhebbenjaarlijkseofzesmaandelijkseevaluatiegesprekkenplaats.Daarbijgaatookaandachtnaardeambitiesenverwachtingenvandemedewerkerenzijn/haaropleidingsnoden.
Hoeweldeopleidingsbudgettenbeperktwarenin2009werdenalternatieveopleidingsinitiatievengenomen,zoalsin-housetrainingenpersoonlijkecoachingenwerdwaarmogelijkgebruikgemaaktvangesubsidieerdeopleidingen.
Onze mensen blijven betrekkenOokhetafgelopenjaarinformeerdenweonzemensenregelmatigoverdestandvanzakenvandeonderneming.Datgebeurdeviaverschillendekanalen,waarondere-mail,intranetberichtenenpresentatiesvoorhetpersoneel.
Indecontextvandeherstructureringwerderintensieverdanooitgecommuniceerdmetdemedewerkersenwerdenerraadplegingengeorganiseerdvanhetpersoneelinlijnmetdelokalewetgevingofgebruiken.ZowerdinBelgiëtot2maaltoeeenCAOonderhandeld,werdinIerlandeentijdelijkpersoneelscomitéingericht,werdinDuitslanddeprocedurevoorsluitingvandevestigingvanKamp-LintfortgevolgdeninJapandeprocedurevoordownsizing.
DebetrokkenheidvandemedewerkerswerdzeerduidelijkaangetoondtoenzowelinLeuvenalsinKamp-Lintfortzewerdengeraadpleegdoverdeeltijdswerkenalskosten-enjobs-besparendemaatregel.Inbeidegavallenwerdmeteenovergrotemeerderheid“pro”gestemd.Helaasblekendemaatregelennadienonvoldoendeenmoestertochnogverderwordengeherstuctureerd.
Gezonde en veilige werkomstandighedenOptionmaaktereenpuntvanomeendegelijkeenveiligewerkomgevingvoorzijnmedewerkerstecreëren.InBelgiëgebeurtditinoverlegmethetComitévoorPreventieenBeschermingophetWerk(PBW).Deproductie-omgevinginCorkvoldoetaandestrengeIersenormen.OokeldersrespecteertOptiondelokalereglementering.
OnderdeBelgischewetgevingontvingendemedewerkersvoorheteerst“eco-cheques”voordeaankoopvanmilieu-vriendelijkeproductenofdiensten.
10
Socialeverantwoordelijkheid
Verklaring inzake bedrijfsethiek
Option heeft oog voor haar verantwoordelijkheid om zich ethisch te gedragen bij het nastreven van haar bedrijfsdoelstellingen. Daarom legt de Groep de volgende ethische verklaring af. Option NV, met inbegrip van al haar dochterondernemingen, aanverwante bedrijven en/of geconsolideerde holdings, neemt volgende praktijken in acht:
InvesteringenWezullennietinvesterenineenvandevolgendegebieden:- marketing,ontwikkelingofproductievannucleaire,
chemischeofbiologischewapens- marketing,ontwikkelingofproductievanoorlogswapens
ofanderebewapening- marketing,ontwikkelingofproductievanproductenwaarbij
dierenhuidenofdierenproevenbetrokkenzijn- productievanstrategischeonderdelenvanwapensystemen
vanwelkeaardook- marketing,ontwikkelingofproductievanpornografie,
deseksindustrie,harddrugsoftabak
TewerkstellingWezullendeonderstaandeactiviteitennietbeoefenen:- gebruikvankinderenonderdewettelijkeleeftijdvoor
tewerkstelling- gebruikvanverplichtearbeidofdwangarbeid
DiscriminatieWezullenonzewerknemersnietdiscrimineren:- omredenenvanras,huidskleur,geslacht,seksuele
geaardheid,religie,politiekeovertuiging,leeftijdofnationaliteit
- omredenenvanzwangerschapofzwangerschapsverlof
InkoopWezullendenodigecontrolesenproceduresinvoerenomteverzekerendatalonzeleveranciersenonderaannemers:- ethischenormenhanterendiedebovenstaandezakenniet
inhetgedrangbrengen- denodigecontrolesenprocedureshebbeningevoerddie
verzekerendathunleveranciersofonderaannemersdebovenstaandezakennietinhetgedrangbrengen
CorruptiepreventieInonzedistributie-enleveringsakkoordenzullenweclausulesopnemendieomkooppraktijkenverbieden.Binnenonspersoneelsbeleidwerkenwemaatregelenuitdiewekunnenenzullennemenomcorruptietevoorkomen.AlsbeursgenoteerdeondernemingkomtOptiondebepalingeninzakeCorporateGovernancena,aangezienzijlidisvandeETHIBELSustainabilityindex.
MILIEuBELEID VAN DE PRODuCTIEEN LOGISTIEKE EENHEID
DeactiviteitenvanOptionWirelessLtdomvatten:“Creëren,producerenenleverenvanproductenenoplossingenvoordraadlozecommunicatie”.Deorganisatieerkenthaarecologischeverantwoordelijkheidtenoverstaanvanhaarpersoneel,aandeelhouders,klantenenhetalgemenepubliekenstreefternaardebedrijfsomgevingvanhaarfaciliteitenvoortdurendteverbeteren.Daartoeverbindtdeorganisatiezichertoeteallentijdetebeschikkenovereengedocumenteerdmilieubeheersysteem(EnvironmentalManagementSystem)datvoldoetaandenorm:ISO14001:1996enrekeningtehoudenmetallereglementaireenwettelijkevereistendierelevantzijnvoorhaarsector,delokalebedrijfsomgevingendevereistenvanhaarklanten.
Deorganisatieheeftdevolgendedoelstellingen:- zowelinternalsexterncommunicatieverspreidenoverhaar
strategieën- ernaarstrevenhaarecologischeprestatiesvoortdurendte
verbeteren- gebruikmakenvandeinputvanwerknemers,klanten,
aandeelhouders,deregering,lokaleoverheden,betrokkenderdenenhetalgemenepubliek
- bewustzijnvoorenopleidinginverbandmetmilieuaspecten.
11
- creërenvaneenbetereomgevingvoorallendoorhetbeperken,recyclerenenopnieuwgebruikenvanafval,deoptimaleinzetvanmiddelenendoorgeenschadelijkestoffeninhetmilieutelozen
- nalevenvanallerelevantetoepasbarereglementenenwetten
- vervuilingvoorkomen- producerenenleverenvanproductenineenveilige
omgevingvolgensdespecifiekeinstructiesenvoorwaardenvandeklant.
HetbovenstaandebeleidwordtgesteunddoordedirectievanOptionWirelessLtd,diedenoodzakelijkemiddelenzalinzettenomervoortezorgendatdedoelstellingenenbeoogdedoelenkunnenwordenverwezenlijkt.Wecreërendepassendeprogramma’somonzedoelstellingenteverwezenlijkenenzullendieonderzoekenopdeAnnualManagementReviewendeQuarterlyObjectiveReviewMeetings.
KWALITEITSCERTIFICAATHetcertificaatvanregistratievankwaliteitssysteemaanI.S.ENISO9001:2000werdop3maart2010aanOptionWirelessLtdafgeleverddoordeNationalStandardsAuthorityvanIerland.
HetcertificaatvanregistratievanhetmilieusysteemvolgensI.S.ENISO14001:2004werdop24april2008doordeNationalStandardsAuthorityvanIerlandaanOptionWirelessLtdafgeleverd.
financieel
14
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
DamesenHeren,Geachteaandeelhouders,
WijstellenuhierbijonsverslagvoorinzakedestatutaireengeconsolideerderesultatenvanOptionNV(verderookde“Vennootschap”genoemd)betreffendehetboekjaardatop31december2009eindigde.
DegeconsolideerderesultatenbevattendefinanciëlerekeningenvandemoedervennootschapOptionNVenalhaardochtervennootschappenbijgehoudentotheteindevandefinanciëleperiode.Intragroepverrichtingenwerdengeëlimineerdbijdeconsolidatievandevennootschappen:OptionWirelessLtd.(Cork,Ierland),OptionGermanyGmbH(Augsburg,Duitsland),OptionInc.(Alpharetta,VerenigdeStatenvanAmerika),OptionWirelessJapanKK(Tokyo,Japan),OptionWirelessGermanyGmbH(Kamp-Lintfort,Duitsland),OptionWirelessHongKongLimited(HongKong,China),OptionWirelessHongKongLtd.RepresentationOffice(Suzhou,China),OptionWirelessHongKongLimitedTaiwanBranch(Taipei,Taiwan),MultiModeMultiMediaSolutionsNV,afgekort“M4S”(Leuven,België)enMultiModeMultiMediaSolutionsWirelessLtd,afgekort“M4SWireless”(Cork,Ierland)(gezamenlijk“Option”ofde“Groep”).
OVERZICHT VAN DE RESuLTATEN EN DE RESuLTATENVERDELING VAN DE VENNOOTSCHAP
Geconsolideerde resultatenVooreengedetailleerdoverzichtbetreffendedegeconsolideerderesultatenrekeningendebalans,inclusiefdetoelichtingenconformIFRS(InternationalFinancialReportingStandards)verwijzenwenaarhetfinancieelverslag.Demeestopvallendeelementenvanhetgeconsolideerdresultaatkunnenalsvolgtwordensamengevatink€(duizendEUR):
- Opbrengsten: 147119- Brutowinst: 27188
- Bedrijfskosten: (81530)- BedrijfsresultaatEBIT: (54342)- Nettoresultaat: (53682)
Deopbrengstenvoor2009daaldenmet45,1%totk€147119vergelekenmetk€268089in2008.
Debrutomargevoor2009bedroeg18,5%tenopzichtevandeopbrengstenmetinbegripvanherstructureringskosten(20,1%metuitsluitingvanherstructureringskosten),ditinvergelijkingmeteenbrutomargevan27.8%in2008.Meteenkostprijsvanverkochtegoederenvank€119931bedroegdebrutowinstk€27188,eendalingvan63,6%invergelijkingmetdebrutowinstvan2008terwaardevank€74630.In2009bedroegendebedrijfskosten,inclusiefafschrijvingen,waardeverminderingenenherstructureringskosten,k€81530invergelijkingmetk€103929in2008.Ditvertegenwoordigteendalingvan21.6%.
Tijdenshetboekjaar2009daaldehetbedrijfsresultaat(EBIT)totk€-54342(of-36,9%vandeopbrengsten)invergelijkingmetk€-29299(of-10.9%vandeopbrengsten)in2008.
In2009bedroegdeEBITDAk€-31630(of-21,5%vandeopbrengsten)invergelijkingmetk€-91(of-0%vandeopbrengsten)watneerkomstopeendalingvank€31538.
Optionrealiseerdeeennegatieffinancieelresultaatvank€-6673in2009(2008:k€-540).Hetnettowisselkoersresultaatliepoptotk€-5534,voornamelijktewijtenaandeblijvendezwakkeUSdollaralsookdenegatieveimpactvanhetuitvoerenvanUSdollarhedgingcontracten.Optionontvingookk€80uitrisicovrijebeleggingenvandebeschikbareliquidemiddelen.
Deoverigefinanciëlekostenvank€-1139vloeidenvoornamelijkvoortuitbetaaldeinterestenmetbetrekkingtotdehuidigekredietlijnenalsookbankkosten,laattijdigheidsintrestenenbetalingsverschillen.
15
Hetnettoresultaatin2009bedroegk€-53682of€-1,27peruitstaandaandeelnaverwatering.Tervergelijking,in2008bedroeghetnettoresultaatk€-19001of€-0.46peruitstaandaandeelnaverwatering.Hetnettoresultaatdaaldemetk€34681invergelijkingmet2008.
Hetbalanstotaalbedroegk€125272opheteindevanhetboekjaar,tegenoverk€171094hetjaarvoordien
Deliquidemiddelendaaldentijdenshetjaarvank€33328totk€30664opheteindevan2009,metinbegripvank€8347welkewerdopgenomenvandebestaandekredietlijnenenk€20212alsresultaatvandekapitaalsverhoging.
Dehandelsvorderingenenoverigevorderingendaaldenvank€44819totk€16254opheteindevan2009.Dezedalingistoeteschrijvenaandehandelsvorderingendieafgenomenzijnvank€42857totk€14278enoverigevorderingen,voornamelijktoeteschrijvenaaneenlagereBTWvorderingen.
Devoorradendaaldenvank€32894totk€17336opheteindevan2009.Dezedalingistoeteschrijvenaandecombinatievaneenafnamevandepositiesvangoedereninbewerking(k€-8433),afgewerkteproducten(k€-4486),engrondstoffen(k€-2479)invergelijkingmet2008.
Denettoboekwaardevanimmateriëleenmateriëlevasteactivakwameindvan2009uitopk€30542,vergelekenmetk€37031per31december2008.In2009bedroegendeinvesteringeninmateriëlevasteactiva,voornamelijktestapparatuur,k€934(2008:k€2833).Degroepinvesteerdeookk€16161(2008:k€23010)inimmateriëlevasteactiva,waarvank€15929(2008:k€21943)ingeactiveerdeontwikkelingsprojecteneninvesteringenvank€232(2008:k€1067)voornamelijkinlicenties.
Tijdenshetboekjaardaaldendeschuldenoptenhoogsteéénjaartotk€59040in2009,invergelijkingmetk€69983in2008.Dezeafnameishoofdzakelijktoeteschrijvenaande
dalinginhetaantalhandels-enoverigeschulden(k€-24758),eentoenamevandevoorzieningen(k€+5092)entoenamevandeanderefinanciëlelasten(k€+8559)tengevolgevandeopnamevandebestaandekredietlijnen.
Deschuldenopmeerdanéénjaardaaldenvank€16in2008totk€0in2009vermitsheteenschuldwerdopminderdanéénjaar.
DeGroepgenereerdeeenuitgesteldebelastingverplichting,voortvloeiendeuitdeactiveringvancommerciëleontwikkelingsprojectenonderIFRS.In2009namdezeuitgesteldebelastingverplichtingafmetk€820welkebijnavolledigtoeteschrijvenwasaandezegeactiveerdeontwikkelingsprojecten.
Debelastingvorderingenbedroegenk€30050ophetjaareindevan2009,ofeenverhogingvank€7637tenopzichtevanhetjaareindevan2008,voornamelijktewijtenaanhetovergedragenverliesvandeeerstetweekwartalenvan2009.Vanafhetderdekwartaalvan2009beëindigdedeGroepdeopnamevanpositievebelastingresultatenwelkevoortvloeidenuitdegemaakteverliezeninOptionNV,vermitsdeuitgesteldebelastingvorderingopdatmoment22%vertegenwoordigdevandetotaleactiva.DeGroepheeftinditopzichthetvoorzichtigheidsprincipegehanteerdenbeslotenomeenverdereverhogingvandeuitgesteldebelastingvorderingenuittesluiten.
Opeenbalanstotaalvank€125272bedroeghettotaleeigenvermogenk€64339.Eind2009kwamdesolvabiliteitsratiovandeGroepbijgevolguitop51,4%,invergelijkingmet57.9%pereinde2008.
Op31december2009steldedeGroep445voltijdseequivalententewerkinvergelijkingmet746voltijdseequivalentenopheteindevan2008.
16
Enkelvoudige jaarrekening van de Vennootschap Debedrijfsopbrengstenvoorhetvolledigejaarbedroegen19,0miljoenEURO(samengestelduiteenomzetvan4,4miljoenEURO,geactiveerdeontwikkelingskostenvan9,5miljoenEUROenoverigeintra-groepsopbrengstenenterugverworvenkostenvan5,8miljoenEURO),d.w.z.eendalingopjaarbasisvan-61,2%invergelijkingmetdebedrijfsopbrengstenvan49,0miljoenEUROin2008(voornamelijksamengestelduiteenomzetvan11,9miljoenEURO,geactiveerdeontwikkelingskostenvan15,4miljoenEUROenoverigeintra-groepsopbrengstenvan21,8miljoenEURO).
Deoperationelekostendaaldenvan75,8miljoenEUROnaar57,7miljoenEURO,resulterendineenoperationeelresultaatofEBITvan-38,7miljoenEUROinvergelijkingmeteenEBITvan-26,8miljoenEUROin2008wateendalingvan11,9miljoenEURObetekent.Dezedalingisvoornamelijkhetgevolgvaneencombinatievanlagerebedrijfsopbrengstenenaankopenvancomponentenenlagereoperationelekostentenopzichtevan2008.Deoperationelekostenbevattenherstructureringskostenvooreenbedragvan3,1miljoenEURO.
DefinanciëleopbrengstenvandeVennootschapstegenvan2,6miljoenEUROin2008tot30,3miljoenEURO,toeteschrijvenaaneendividendvan29miljoenEUROwelkedeVennootschapontvingvanhaarIersedochtervennootschapOptionWirelessLtd.Definanciëlekostenstegenvan-2,7miljoenEUROin2008tot-7,3miljoenEUROin2009,voornamelijkhetgevolgvandeaanhoudendezwaktevandeUSDenhetnegatieveeffectvandeuitvoeringvanbestaandeUSDhedgingcontracten.
Tijdenshetboekjaar2009heeftdeVennootschapdebestaandegeactiveerdeonderzoeks-enontwikkelingsprojectenherzien,watresulteerdeineenbijzonderewaardeverminderingvan-1,7miljoenEURO(2008:-12,2miljoenEURO)enwelkevoornamelijktoeteschrijvenwasaanwijzigendetechnologieënensnelwijzigende
marktomstandigheden.DitbedragwerdopgenomenalseenuitzonderlijkresultaatindejaarrekeningvandeVennootschap.
Tengevolgevanbovenvermeldedaaldehetnettoresultaatvan-39,1miljoenEUROnaar-17,4miljoenEURO,wateenverbeteringvertegenwoordigtvan21,7miljoenEURO
Deimmateriëlevasteactivadaaldenvan12,7miljoenEUROnaar11,5miljoenEURO,tengevolgevaneencombinatievandeactiveringvanontwikkelingskostenengeboekteafschrijvingenenwaardeverminderingen.
Demateriëlevasteactivadaaldenvan12,4miljoenEUROnaar8miljoenEUROvoornamelijkwegensdegeboekteafschrijvingen.
Devoorradendaaldenvan3,0miljoenEUROnaar1,2miljoenEURO.Dezedalingisvoornamelijktoeteschrijvenaaneendalendevoorraadvancomponenten.
Dehandels-enoverigevorderingendaaldenvan40,7miljoenEUROnaar13,7miljoenEURO,voornamelijktengevolgevaneendalingvandehandelsvorderingenmet3,9miljoenEUROeneendalingindeintragroepsvorderingenopOptionWirelessLtd.(Cork,Ierland)met18miljoenEURO.
Deliquidemiddelennamentijdenshetboekjaartoevan5,4miljoenEUROnaar21,4miljoenEUROopheteindevan2009,inhoofdzaaktoeteschrijvenaandeliquidemiddelenwelkewerdenontvangennaaraanleidingvandekapitaalsverhogingindecember2009.
Eenvoorzieningvan1,8miljoenEUROwerdaangelegdnaaraanleidingvandeaangekondigdeherstructurering.
Deschuldenoptenhoogsteéénjaardaaldenvan51,9miljoenEUROnaar28,8miljoenEURO.Dezedalingvolgtvoornamelijkuiteendalingmet6,4miljoenEUROvandehandelsschuldeneneendalingmet24,4miljoenEUROvandeschuldenmetbetrekkingtotintragroepsverrichtingen,
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
17
voornamelijkalsgevolgvandedividenduitkeringdiedeVennootschapontvingvanhaarIersedochtervennootschapOptionWirelessLtd.OpjaareindenamdeVennootschapeenbedragopvan8,3miljoenEUROvanhaarbestaandekredietovereenkomsten.
Opeenbalanstotaalvan59,1miljoenEURObedroeghettotaaleigenvermogen27,7miljoenEURO.Ultimo2009kwamdesolvabiliteitsratiovandevennootschapbijgevolguitop46,9%.Gedurende2009namhetgeplaatstkapitaalenuitgiftepremiestoemeteenbedragvan20,2miljoenEURO,zijndehetresultaatvandesuccesvollekapitaalsverhogingindecember2009.
Op31december2009steldedeVennootschap189voltijdseequivalententewerkinvergelijkingmet241voltijdseequivalentenopheteindevan2008.
Bestemming van het resultaatDeenkelvoudigestatutairejaarrekeningvandeVennootschap(volgensBelgischeboekhoudregels)toontvoorhetboekjaar2009eennettoverliesvan-17,4miljoenEURO,tenopzichtevaneennettoverliesvan-39,1miljoenEUROgerealiseerdin2008.
DeRaadvanBestuursteltvooromhetniet-geconsolideerdenettoverliesvank€-17418over2009toetevoegenaanhetovergedragenresultaatvanhetvorigeboekjaar.
Resultaatverwerking-verkortschema(conformdeBelgischeboekhoudnormen)
31december-ink€(duizendEUR) 2009 2008
Overgedragenwinst/(overgedragenverlies)vanhetvorigeboekjaar
(26714) 12410
Tebestemmenwinst/(teverwerkenverlies)vanhetboekjaar
(17418) (39124)
Tebestemmenwinstsaldo/(teverwerkenverliessaldo)
(44132) (26714)
ACTIVITEITEN IN HET DOMEIN VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING EN DE POSITIE VAN DE VENNOOTSCHAP EN DE GROEP
MarktoverzichtDemarktvandraadlozebreedbandtoegangheefthistorischgezieneenzeersterkegroeigekend(samengesteldjaarlijksgroeipercentagevan29procenttussen2006en2007en45procenttussen2007en2008),eentrendwaarvanwordtverwachtdatdezezichzaldoorzettenindekomendejaren.VolgensABIResearchwordtverwachtdathetdraadlozebreedbandtoegangmarktvolumezalgroeienvan46miljoeneenhedenin2009tot300miljoeneenhedenin2014,wateensamengesteldjaarlijksgroeipercentagevan45procentvertegenwoordigt(1).Ditgeeftdesterkegroeiaandieverwachtwordtvanmobielecomputerapparaten(notebooks,PDA’senandereapparatenzoalsebookreadersentabletPC)voorzienvaneendraadlozebreedbandverbinding.Debelangrijksteelementendiedegroeivoordezemarktzullenaansturenzijn(a)hetgroeiendgebruikvanmobielegegevenszowelindezakelijkealsconsumentenmarkt,(b)deintroductievandraadlozebreedbandnetwerkenendienstendoordraadlozeoperatorenindehelewereld,(c)deintroductievannieuwemobielgestuurdeapparaten(netbooks,ebooks,tabletPC’s,...)ennieuwediensten(cloudcomputing),(d)decreatievannieuwemarkten(roadcharging)en(e)deafnamevanzoweldienst-alshardwarekosten.Erwordtverwachtdatdemarktvandraadlozemodemssnelzalevoluerenvanexterne(zoalsUSB-sticks)naaringebeddemodules.ABIResearchverwachtdatmobielecomputerOEMs(originalequipmentmanufacturers)metingebeddedragersopgroteschaalzullenstarten.Daarbijzoudeningebeddemodulesdedominantevormvandraadlozemodemsworden,enmeerdan75procentvandein2014geproduceerdelaptopsennotebooksaansturen.
DeM2MofMachine-To-Machinemarktkrijgthedenveelaandacht.InhethedenzijntypischeM2Mimplementatiesinvolgendeveldenterugtevinden:tele-metering(i.e.elektriciteitsmeters),transport(i.e.on-board
(1)Bron:ABIresearch,CellularModemSoftwareandServices,TheMobileComputingOut-of-BoxExperience,July2009.
18
vrachtwagencomputers)entelematics(i.e.programmeerbareverkeerstekens).Aangeziendezedienstenlagebandbreedtenodighebben,wordenzemeestalvoorzienmetlagekost2.5Gmodules.IndetoekomstzoudeM2Mmarktalsvolgtkunnenexpanderen:nieuwemobieleapparatendiedraadlozebreedbandmodulesvereisen;persoonlijkenavigatieapparaten,persoonlijkemediaspelers,deverbondenauto,gezondheidszorg-encontroletoepassingen,veiligheid-entoezichtstoepassingen.Deimplementatievannieuwedienstenmetzulkenieuweapparatenkandetransitievan3G/4GmodemsindeM2Mmarktverderversnellen.
Hetbelangvansoftwarebleefin2009verdergroeien.Socialenetwerken(FaceBook,MySpace,Hi5,Netlog,etc.)localiseringsdiensten(GoogleMaps,GoogleLatitudeenvelewebsitesdieGoogleMapsaanbieden,zoalsMapMyRun)encloudcomputing(documentmanagement(i.e.GoogleDocs),fotoalbums(i.e.Picasa,Flickr,…)vertegenwoordigenvandaagenkelevandemeestsuccesvolledienstenophetinternet.Bovendienishetsuccesvansoftwaretoepassingenvoorhetgebruikopsmartphoneseenandervoorbeeldvanhetgroeiendbelangvansoftwarealsbelangrijkedifferentiërendefactorindedraadlozebreedbandmarkt.
In2009kendededraadlozebreedbandmarkteengeleidelijkeveranderingindownloadsnelhedenvan3.6Mbpsnaar7.2Mbps,snelhedendiegelijkzijnaansnelhedenophetFixedLineInternet.DitbetekentdateengebruikervanmobielegegevensnusnelhedenkanervarenvergelijkbaarmetdesnelheidvanzijnInternetdienstthuisofzelfsvandieophetwerk.
DeGSMAOrganisationgeeftaandater2843G/WCDMAmobielenetwerkenin120landenen267commerciëleHSPAnetwerkenin114landencommercieelgelanceerdwerden.306operatorenin126landenhebbenzichverbondenaanHSPA,enzeker31operatorenhebbenzichverbondenaanLTE.(Bron:GSM/3GNetworkUpdate,juni2009).
De positie van Option2009waseenzeermoeilijkjaarvoordeVennootschap.
ChineseconcurrentievanHuaweienZTEbleeftoenemenresulterendineenverdereafnamevanverkoopsprijzenenwinstmargesopUSBapparaten.Hierbovenopkwamdathetmoeilijkeeconomischeklimaatvooreentoegenomenaandachtvoorprijszettingbijdeconsumentzorgde,watlowendvolumeproductenindehandwerkte.Erzijnechterregionaleverschillen.
Zoalsaangegevenvorigjaar,bleefOptioninvesterenenhaaraandachtvestigenophaaraanwezigheidinAmerika.DitheeftvoorpositieveeffectengezorgdnudeinkomstenvandeAmerikaansemarktnaareenbelangrijkaandeelvandetotaleinkomstenvanOptiongegroeidzijn(van13%in2008naar17%in2009).BovendienisdeprijsafnameopdeAmerikaansemarktkleinerdandieopdeEuropesemarktnudeAmerikaansemobieleoperatorenmeerhunaandachtvestigenopkwaliteiteninnovatieenminderophetaspectzuivervolume/lageprijs.NaardetoekomsttoeishetstreefdoelvandeVennootschapteblijveninvestereninzijnAmerikaanseaanwezigheidensamenwerkingsverbanden.
DesituatieinEuropaiszeerverschillend.HuaweienZTEhebbenookoverheel2009prijsverminderingenvandeUSBsticksenrouterproductenaangestuurd.TerwijldeEuropesemarktdegrootsteafzetmarktvoorOptionproductenblijft(zekerquavolumes),blevendetotalegemiddeldeverkoopsprijzenvandeproductenvanOption(USBsticks)zakken,weliswaarinlageremate(30,1%in2009vergelekenmetde39%in2008).ErzijnmeerdereelementendieduidelijkmakenwaaromHuaweienZTEproductenaanaanzienlijklagereprijzenkunnenaanbieden:
- Gezamenlijkeaanbiedingen,waarbijnetwerkinfrastructuurmateriaalgecombineerdwordtmetUSBsticks;
- GoedkopereaankoopvanonderdelenvoorUSBsticksmaarookvoorandereapparaten(mobieletelefoons)omwillevanaanzienlijkhogereaankoopvolumes;
- LagekostfabricatieenO&OvanChinaen/ofanderelagekostenlocaties;en
- Aanzienlijklagerekostenverbondenmetintellectueleeigendomsrechten.
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
19
DeimpactopdepositievanOptionwarenafgenomenvolumeseninkomstenineenmarktwaarvolumeszijnblijvengroeien.VolgensABIResearch,isdemarktvandraadlozemodems(inclusiefUSBapparaten,routers,ingebeddemodulesendatakaarten)gegroeidvan35,2miljoengeproduceerdeeenhedenin2008naar46,6miljoeneenhedenin2009(Bron:ABIresearch,CellularModemSoftwareandServices,TheMobileComputingOut-of-BoxExperience,juli2009).
In2009leverdeOption2.6miljoenapparaten,eenafnamevan23.5%vergelekenmet2008.DeinkomstenvoorhetjaarbedroegenEUR147miljoen,eenafnamevan45.1%vergelekenmet2008.
Gedurende2009blevenUSBapparatenhetdominantproduct,zorgendvoor56.5%vandevolumesen63.5%vandeinkomsten.Nadestevigeafnamein2008,stabiliseerdededatakaartenmarktlichtelijk,envertegenwoordigdedeze5%vandevolumesen7procentvandeinkomsten.Deingebeddemodulesblevengroeien,envertegenwoordigdenongeveer17%vandevolumesen16%vandeinkomsten.Tenslottegevendecijfersvoor2009ookdesamenwerkingweerdieOptionsuccesvolmetSharpaanginginzakedeontwikkelingenfabricatievanSharp’snieuwste“Sidekick”mobieletelefoondieverkochtwordtviaT-MobileAmerika.Debijdragevandezeovereenkomstaandeinkomstenbleefrelatiefbeperkt,maardetotaleimpactopdecontributiemargewaszeerpositief.
Eenaantalnieuweproductenwerdenindeloopvan2009gelanceerd.IndeUSBmarktlanceerdeOptionverschillendeproductendiezichrichttenopzoweldelowcostentrylevelmarktalsopdehighendHSPA(+)markt.DeVennootschaponderscheiddehaarproductaanbiedingviadelanceringvantweerouterproducteneneennieuweconnectionmanagermetuniekekenmerken,theu CANConnectproductlijn.
VoorwatbetreftingebeddeproductenintroduceerdeOptiondeGTM501;dekleinsteendunste3GHSPAmoduleindewereld(25mmx30mmx2.3mm).Defabricatievandezemodulebrengtdestate-of-the-artvormtechniekmetzichmeewatheteenvandestevigsteenmeestduurzame3G
modulesopdemarktmaaktmetzoweleenuitmuntendeweerstandtegenschokken,vibraties,extremetemperaturenenvochtigheidalsooksuperieurewarmtedissipatiekarakteristieken.DanzijdezekenmerkenkandemodulezowelgebruiktwordeninzeerdunneCEapparaten(waargeenventilatieverkoelingmogelijkis)alsvoorspecifiekeM2Mtoepassingenwaarschok-envochtigheidsweerstandsomsessentieelzijn.OptioniseenpionierindezenieuwemarktenmetdeGTM501.Demoduleheefteenspecifiekevormdiedesolderingervanineenproductmogelijkmaakteerderdanverbondentewordenviaeenconnector.DeGTM501werdgeselecteerdalswinnaarvandeGSMA’sEmbeddedMobileModulecompetitioninde‘BestEmbeddedModuleintheHigh-BandwidthApplication’categorie.
In2008beslisteOptionzichterichtenopde3Gconnectivitymarktmeteensoftwareoplossing(connectionmanager)alsonafhankelijkeproductcategorie.Indeloopvan2009bleefdeVennootschaphaarinvesteringeninsoftwareontwikkelingenhaartoegewijdesoftware-,verkoop-,marketing-enengineeringteamondersteunen.DankzijdezeinvesteringenbleefOptioninnoverenenkondigdehetdeu CANlinevansoftwareproductenaan.Deu CANproductfamilieisdoorheendejarenuitgebreidenbiedtnuverschillendefeaturepacksenindividualiseringsdienstenaandiehetvoordeVennootschapmogelijkmakenomdesoftwareteverkopenopeenonafhankelijkebasis,maarookomhetzeersnelteindividualiserenvolgensdewensenvandeklanten.
DeproductenvanOptionwordennogsteedsverkochtviaeenglobaalnetwerkvanmobieletelecomoperatoren,ITverdelers(hoofdzakelijkvoordeUSBsticks,datakaarten,routerproductenensoftware),laptopfabrikanten,enconsumerelectronicsfabrikanten(hoofdzakelijkvoordeingebeddemodules,desoftwareendiensten).
20
Heroriëntatie van de Strategie om de rendabiliteit te herwinnenMethetoogophetherwinnenvanderentabiliteitopkortetermijn,heeftOptionin2009zijnstrategieherzienviadriekernpijlersdiekostenoptimalisatiecombinerenmetdeaandachtopgroeisegmenteninkernniches.
AlgemeengezienbeslistedeVennootschapomhaaraandachtwegtetrekkenvanvolumegroeinaarnicheproductenengebruikersegmenten.Samengevatisdestrategischefocusgerichtopwinstgevendegroei.Dedriekernpijlersvandegeheroriënteerdestrategiezijnalsvolgt:
- Afslanken van de kostenbasis – organisatorische veranderingenGeletopdeaanzienlijkeoperationeleverliezenin2008isOptiongestartmeteeninitiëlekostenverminderingtijdensheteerstekwartaalvan2009waarbijdeloonkostenenanderekostenwerdenverminderd.Ditresulteerdeineenverminderingvandeoperationeleuitgaven(exclusiefIPRkosten,reorganisatiekostenenafschrijvingen)met20%inQ2tenopzichtevanQ12009.
Omeenverdereverminderingvandekostenbasistebereiken,startteOptioneentweedereorganisatieopheteindevan2009.Deimplementatievandezetweedereorganisatiestarttetijdenshetvierdekwartaalvan2009enwordtverwachtvoltooidtezijnindeeerstehelftvan2010.
Detweedereorganisatieheeftalsdoel(i)verdereverminderingendoortevoerenvanhetpersoneeldoorheendeGroep,(ii)deaandachttevestigenopkernO&Ocompetentiesencapaciteiten,(iii)heteliminerenvanproductenmeteenerglagebijdrage,(iv)operatiesstroomlijnendoorhetuitbestedenvanniet-kernactiviteitenenhetverminderenvanoverbodigekostenen(v)hetverminderenvanandereoperationelekosten.
Intotaalzoudevoltooiingvandetweedereorganisatie
deoperationelekostenbasisvandeVennootschapmeteenbijkomendbedragvanEUR17,2miljoenperjaar(exclusiefIPRkosten,reorganisatiekosten,afschrijvingenenkapitalisatievanontwikkelingsprojecten)gedurende2010moetenverminderenvergelekenmetQ2van2009.Hetresultaatvandehelereorganisatie-oefeningzoudaarvoordeoperationelekostenbasis(exclusiefafschrijvingen,IPRenkapitalisatievanontwikkelingsprojecten)metcircaEUR29miljoenperjaarmoetenverminderen(Q1,2009vergelekenmetQ2,2010).
- Verschillende verbonden mobiele oplossingen en herfocus van het verkoopskanaalInhetverbondenmobieleoplossingensegment(USBsticks,routers,datacards)kondigdeOptionaandathethaaraandachtwijzigtvaneenzuiverevolumestrategienaareenwinstgevendegroeistrategiedoornieuweoplossingenaantebiedendiegebaseerdzijnopeengroeiendeportfoliovan‘keyproductdifferentiators’(zowelinternalsmiddelssamenwerkingontwikkeld).DezedifferentiatorszullenhetvoorOptionmogelijkmakenomvolledigeoplossingenaantebiedenaanhaaroperator-klanten,enomaldushaartoetelateneffectieverteconcurrerenmethaarconcurrenten.
DeVennootschapkondigdetevensaanhaaraandachtbetreffendehetverkoopskanaalteherfocussenopdieoperatorendieaandachthebbenvoorinnovatieendiemeervoordeelhalenuitOption’ssoftwareendiensten.BovendienzalhetuitbreidenvanOption’saanbiedingvan‘keydifferentiators’hetmogelijkmakenomeennieuwdirectkanaalteopenenomzichterichtennaarzekerespecifiekegemeenschappenenmarktsegmentenvoorwelkeeenoplossingkangecreëerdwordendoornieuweverbondendraadlozedienstentoetevoegenaandehard-ensoftware-aanbiedingen.;metdeXYUSBstick,hetSkinitpartnershipendeu CANConnectsoftwarekanOptioneenUSBstickindividualiseren,doorbvb.ondernemingentoetelatenomUSBsticksteindividualiserenvoorspecifiekegebeurtenissen(zowelhardwarealssoftware)alsookmetbetrekkingtotbepaaldesoftwaretoepassingen.Het
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
21
partnershipmetKobilzaldeVennootschapooktoelatenomeenveiligheidstoepassingteontwikkelenmetbetrekkingtoteeningezamenlijkontwikkeldeUSBstick.
- Focus op de nieuwe generatie van ingebedde oplossingenInhetingebeddeoplossingensegmentrichtOptionhaaraandachtnu(ipvvanhetleverenvanhardwarevoorlaptopsennetbooks)ophetleverenvansoftwareendienstenalsookhardwareproductenvoormobieleconsumenten/zakelijkeapparaten,zoalselektronischeconsumentenapparatenzoalse-books,spelapparaten,navigatie-apparaten,etc.BijkomendaandezenieuwemarktenheeftOptiondeintentieomzichterichtenopdeM2Mmarkten(telemetrie-,automobiel-enindustriëletoepassingen)methaaruniekeGTM501module.Eerderdantetrachtenzelfditverkoopkanaaltecreëren,zalOptiondezemarktbenaderendoormiddelvanhaarpartnersenwaardetoevoegendedoorverkopers.
EngineeringGeziendeherorganisatie,beslisteOptionomhaarO&Oinspanningenterichtenophaarverschillendekerncompetenties.DeVennootschapverstevigdehiervoorhaarbestaandeO&Ocompetentiesenknow-howinzijntweeO&OcentrateLeuvenenKamp-LintfortdoorheninééncentrumsamentebrengeninLeuven,enverminderdehaarkostenhierbijaanzienlijk.HierdoorslootdeKamp-LintfortfaciliteitinQ42009.
VerderwerderbeslistombepaaldeaspectenvandeproductontwikkelinguittebestedenaanexternepartnersendeO&Oinspanningenterichtenopdeontwikkelingvankernplatformenenkerndifferentiatorszoalsdoorgedrevenfirmwarekennis,testencertificatieondersteuningenspecifiekeRFdesigncompetenties.
Doorhaaraandachtteveranderenenhetevenwichttusseninterneproductontwikkelingeneenuitbestedingsmodelteherzien,zoudeVennootschaphaarproductontwikkelingskostenmoetenkunnendrukken.
Indeloopvan2009,bleefOptionverdersamenwerkenmethaar100%dochtervennootschapM4S,eenvoormaligespinoffvanIMEC,aandeontwikkelingvaneenherinstelbarezendontvanger,meerdereverschillendetechnologiënondersteunend(inclusief2G-3GenLTE)enmetwereldvermaarderesultatenvoorwatbetreftkrachtverbruikenverkleining.OndankshetzeermoeilijkeeconomischeklimaatbleefOptionzoekennaareensterkefinanciële/industriëlepartneromtevoorzienindenoodzakelijkefondsenvoorverdereRFontwikkelingbijM4S.
OrganisatieDereorganisatiediedeVennootschapin2009ondergaanheeft,heefteenbelangrijkeimpactgehadopdeorganisatie.AllelocatiesvandeOptiongroepwerdengetroffendoordekostenvermindering.DeKamp-LintfortsiteinDuitslandslootindecember2009;inCork(Ierland)werdhetaantalFTEsverminderddoorhetverderuitbestedenvandefabricatievandegoederennaaronzefabricatiepartnerinChina.InBelgiëresulteerdentweecollectieveontslagproceduresineenverminderingvanhetpersoneel;deomvangvandeJapansevestigingwerdverkleindenverplaatstnaarnieuwekantoorgebouwen.IndelijnmetdestrategievandeVennootschapwerdhetpersoneelsaantalbinnendeAmerikaansevestiging,deChinesevestigingenhetsoftwareontwikkelingscentruminAugsburgminderaangetastdoordeherorganisatie.
DezeorganisatorischeveranderingenhaddenookeenbelangrijkeimpactophetexecutivemanagementvandeGroep;MartinCroome(VPGlobalMarketing)enChipFrederking(VPGlobalSalesandDistribution)tradentoetothetmanagementteamvandegroep.DavidWhelan(VPGlobalOperations)enFilipBuerms(VPGlobalSales)verlietendeVennootschapin2009.TotslotverlietookPhilippeRogge(voormaligCOO)deVennootschapbegin2010.
Werking Inlijnmetdeheroriënteringvandestrategie,bleefdeGroepeentoenemenddeelvandeheleproductieenfabricatienaar
22
Aziëuitbestedenomzobetertekunnenconcurreren.HetsupplychainmanagementendesourcingzullenvanuitEuropaaangestuurdblijven(IerlandenBelgië)aangezienhetgrotedeelvandeoperatiesenklantenvandeVennootschapdaargevestigdzijn.
Financiering Op9december2009heeftderaadvanbestuurbeslistominhetkadervanhettoegestaankapitaalhetkapitaalvandeVennootschapteverhogenmet€20.212.155,04viadeuitgiftevanmaximaal41.249.296nieuweOptionaandelentegeneeninschrijvingsprijsvan0,49EURperaandeel(deInschrijvingsprijs).Deraadvanbestuurheeftbeslistomeennietvennootschapsrechtelijkvoorzienvoorkeurrechtaandebestaandeaandeelhouderstoetekennen(hetRecht)dathenhetrechtgafomintetekenenopdenieuweaandelenineenverhoudingvan1nieuwaandeeltegen1Rechtinhunbezit(deRatio).
Op18december2009kondigtdeVennootschap(OptionNV)aandatze,inverbandmethaar1voor1aanbodvaninschrijvingop41.249.296nieuweaandelentegen€0,49peraandeel,inschrijvingenheeftontvangenvoor28.832.465nieuweaandelenviadeuitoefeningvandevoormeldevoorkeurrechten.
Ditvertegenwoordigteenopnamevanongeveer69,9%vanhetbedragvanhetaanbodvan€20.212.155.JanCallewaertenPepperNVhebbenhunvoorkeurrechtenuitgeoefendominteschrijvenopnieuweaandelenvooreenbedragvan€3.505.706.Deinschrijvingsperiodevoordevoorkeurrechtenwerdopdonderdag17december2009geëindigd.De12.416.831voorkeurrechtendienietwerdenuitgeoefendtijdensdeinschrijvingsperiodewerdenondervormvanscripsaangebodeninhetkadervaneenprivateplaatsingdieop18december2009plaatsvond,voorbehoudenaaninstitutionelebeleggers.Tengevolgedesuccesvollekapitaalsverhoginghaalde
deVennootschapeenbedragopvan€20.212.155.Ditresulteerdeineenuitgiftevan41.249.296nieuweaandelenaan€0,49peraandeelwelkehettotaaluitstaandeaandelenbrengtop82.498.592aandelen.
BELANGRIJKE GEBEuRTENISSEN DIE PLAATSVONDEN NA AFLOOP VAN HET BOEKJAAR
OpGroepsniveauvondeneenaantalbelangrijkegebeurtenissenplaatsdiegemeldwerdenopdewebsitevandeVennootschap.Webiedeneenoverzichtvandeverschillendepersmededelingendietijdensdeeerstedriemaandenvanhetboekjaar2010gedaanwerden:
- Aankondigingen klanten - 4februari2010:Optionintegreert3G/EV-DOoplossingin
denieuwee-readervanIREX- 15februari2010:Optionkondigtdeu CANConnect3.0
enconnectionmanagerontwikkelingmetTelenoraan- 5maart2010:OptionbrengtvoornaamsteUSBmodem
aanbijAT&T- 24maart2010:GetWirelesskondigtNoordAmerikaanse
DistributieOvereenkomstmetOptionaan - Werking en Organisatie- 4maart2010:Optionkondigtaandatvoor2010,de
raadvanbestuurvanOptionbeslistheeft,hettijdsroostervoorbekendmakingvanhetverslagteveranderennaareentweejaarlijksebekendmakingmetbusinessupdatesvoorheteersteenhetderdekwartaalvanelkjaar.
- Technologisch leiderschap- 18januari2010:u CANsoftwaregeïntegreerdinde
nieuwei CON505MUSBmodem- 15februari2010:Optionkondigtdeultravoorklanten
specificeerbareUSBmodemoplossingaan:dei CONXY- 16februari2010:OptionenSkinitwerkensamenomon-
demandpersonalisatievanmobieleapparatenaantebieden- 1maart2010:OptionenKobilzullenrevolutionaire3G
oplossingenontwikkelenvoorbeveiligdetransacties- Samenstelling Raad van Bestuur- 22februari2010:AnotherLookToEfficiency,
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
23
vertegenwoordigddoorOlivierLefebvre,werdverkozenalsnieuwevoorzittervandeRaadvanBestuur.PirogueConsultingBVBA,vertegenwoordigddoorPhilippeRogge,tradterugalsCOO.
- maart2010:VisinnovaBVBA,aangesteldalsbestuurderdoordebuitengewonealgemenevergaderinggehoudenop26augustus2008,namontslagalsbestuurdervandeRaadvanBestuur.
WAARDERINGSREGELS
DewaarderingregelsinveronderstellingvancontinuïteitwerdenzowelvoordejaarrekeningenalsvoordegeconsolideerdejaarrekeningenvandeVennootschapgebruikt.Deraadvanbestuurisvanmeningdat,niettegenstaandehetbestaanvanoverdraagbareverliezenindedrielaatsteboekjaren,hetgebruikvanwaarderingsregelsinveronderstellingvancontinuïteitgerechtvaardigdis,hetonderstaandeinoverwegingnemend:
- Draadloze Data: DeVennootschapopereerthoofdzakelijkinhetdraadlozedatasegment.Ditsegmentblijfteenvandebelangrijkstegroeigebiedenvoordetelecomsector.Hetgroeipotentieelvandesectorisverderbewezendoordeontwikkelingvannieuweproductcategoriën(zoalsebookreaderentabletPC's)doorgroteITondernemingenenaanbiedersvanonderdelen(zoalsIntelenQualcomm).Optionisreedsactiefinditmarktsegmentvoormeerdaneendecenniumenheeftwaardevolleknowhow,samenwerkingenenverkoopskanalenopgebouwd.
- Organisatie: In2009namdeVennootschapmaatregelenomzijnkostenbasisdrastischteverlagenenpastehethaarorganisatieaanaandegeherdefinieerdestrategie.OnverminderdheteffectvandezemaatregelenopdeGroepinzijngeheel,konOptionhaarproductontwikkelingenwegnaarinnovatieverderzetten,resulterendindelanceringvannieuwehardware(voornaamsteUSBstickvoorAT&T,XY
en505USBsticks;GTM501module)ensoftwareproducten(u CANfamilie).VerderbleefdeGroepinteressantesamenwerkingenaangaanvoordeimplementatievanzijnnieuwestrategie(Kobil,Skinit).
- Kostenverminderingsplannen: Optionheeftallenoodzakelijkestappenondernomenomhaarkostenbasisteherschikkenomzoterugwinstgevendteworden.Dezekostenverminderingheeftgeresulteerdineenzeerbelangrijkeverminderingvanoperationelekostenin2009(verminderingvanmeerdan30%overhetjaarexclusiefherstructureringenafschrijvingen).Naardetoekomsttoezaldeuitoefeningvandezeverminderingenverdervoltooidwordenindeeerstehelftvan2010.
- Kern ontwikkelingen: Inhetkadervandekapitaalsverhogingdiesuccesvolwerdvoltooidin2009,drukteOptionhaarherzienestrategieuitdiezichrichtop(i)deterugkeervanrentabiliteitviakostenbesparingen,en(ii)hetbereikenvanwinstgevendegroeiindekernnichegroeisegmenten.Hoeweldeeerstehelftvan2010moeilijkzalzijn,mochtdeVennootschapduidelijkepositievereactiesindemarktvanhaarnieuweproductenendienstenondervinden.BovendienwashetvoordeVennootschapmogelijkomsamentewerkenmetsommigebelangrijkepartnersomzichopdiemanierterichtenopdezenieuwegroeisegmenten.
- Budget Deraadheefteengeactualiseerdbudgetgoedgekeurddatgebouwdisronddebestaandeproductenendereactievandemarktopdehuidigeentoekomstigeproducten.Omwillevandestrategischeveranderingvoorziethetbudgetineenstijgingvandebrutomarges,eneenpermanentebeschikbaarheidvandekredietlijnenvanINGenDexia.ZoalsverderbeschrevenindeProspectusdiedeVennootschappubliceerdeindecember2009,hebbendekredietlijnenvanINGenDexiaeenaantalconvenanten;eenleveragecovenant,eensolvencycovenanteneennetequitycovenant;
24
AlsgevolgvandesuccesvollekapitaalsverhoginghebbenINGenDexiadeleverageconvenantvoordeeerstedriekwartalenvan2010kwijtgescholden.Maar,doordeopgelopenverliezenvandeVennootschapishetnettoeigenvermogenvandeGroepbenedendevereistedrempelgegaanenschendtdeVennootschaphedendenalevingvandeequityconvenant.DeVennootschaponderhandeltovereenmogelijketijdelijkekwijtscheldingvandezeconvenantmetINGenDexia.TotslotvoorziethetbudgetookexternefinancieringvanM4S.DeRaadvanBestuurvertrouwteropdathetgeactualiseerdebudgetopeenrealistischeenconservatievewijzeisopgesteld.Desalnietteminishetduidelijkdateenverdereneerwaartseevolutievergelekenmetditbudgettotliquiditeitsproblemenzoukunnenleiden.Bovendienkunnenaanvragentotvoorzieningvanbankgaranties(zoalslettersofcreditofcashdeposito’s)eennegatieveimpacthebbenopdecashflowplanningopgenomeninhetbudgetenmogelijkleidentotliquiditeitsproblemen.
- Versteviging van de Balans: DesuccesvollekapitaalsverhogingvooreenbedragvanEUR20.212.155helptomdewerkkapitaalbehoeftesvandeGroeptevoldoen.DeVennootschapblijftinspanningendoenombijkomendeliquiditeitenteverzekerenomzodepositievanhetbedrijfskapitaalvandeVennootschapteversterken.VanuitdatopzichtisdeVennootschapbetrokkeninvoortdurendebesprekingenmetINGenDexiaalsookmetanderefinanciëleinstellingendiehiermeekunnenhelpen.
VERKLARING VAN DEuGDELIJK BESTuuR
- De Belgische Code van Deugdelijk BestuurOp9december2004publiceerdedeCommissievoorDeugdelijkBestuurdeBelgischeCodevoorDeugdelijkBestuur.Op12maart2009werdeenvernieuwdeversievandezeCodegepubliceerd,welkedeCodegepubliceerdin2004verving.OptionconformeertzichuitdrukkelijknaardezeCodevan2009enheeftophaarwebsitewww.option.com(ganaarhet"invest"deel)eengeactualiseerdeChartervanDeugdelijkBestuur
gepubliceerd,diehaarbeleidenstructuurinzakeDeugdelijkBestuurweergeeft,inlijnmetvoormeldeCodevan2009.
DeCodevan2009heefteenhogegraadvaningebouwdeflexibiliteit,hetgeenhetvoorelkbedrijfongeachthaaromvang,activiteitenofcultuur,mogelijkmaaktomdezeteimplementeren.Hetisgebaseerdopeen"pastoeofleguit"systeem,welkehetvoorbedrijvenmogelijkmaaktomaftewijkenvandevoorzieningenvandeCodevan2009wanneerhunspecificatieshetrechtvaardigen,mitshetgevenvaneenadequateuitleg.
Optionadopteerthet"pastoeofleguit"systeemmetbetrekkingtotvolgendeonderwerpen:- DecombinatievanhetBenoemingscomitémethet
Remuneratiecomité:geletopdeomvangvandeGroepbeslistederaadvanbestuuromdezetweecomitéstecombinerenzodathetRemuneratiecomitétevensderolvanBenoemingscomitéuitoefent.
- DesamenstellingvanhetBenoemingscomité-Remune-ratiecomité;hetComitéissamengestelduitdrieledenvanderaadvanbestuur:ArnoudDeMeyer,Q-Listbvba(vertegenwoordigddoorPhilipVermeulen)enLawrenceLevy,Voorzittervanhetcomité.Alsgevolgvaneenwijzigingindedefinitievan"onafhankelijkbestuurder"endeeropvolgendeherbenoemingenvanbestuurders,ishetcomiténietlangersamengestelduiteenmeerderheidvanonafhankelijkebe-stuurders.AlleenQ-Listiseenonafhankelijkbestuurder.DedrieledenvanhetComitézijnniet-uitvoerendebestuurders.DeCodevan2009voorzietinBijlageDdatdemeerderheidvanhetComitéonafhankelijkzoudenmoetenzijn.TijdenshetnemenvaneenbeslissingoverdesamenstellingvanhetComitébeslistederaadvanbestuuromrichtlijn5.5vandeCodevan2009tegebruikenwelkestipuleertdat:"TijdenshetnemenvaneenbeslissingoverdesamenstellingvaneenComité,dienendenodenenkwalificatiesdienodigzijnvoorhetoptimaalfunctionerenvanhetcomité,inoverwe-ginggenomenteworden".Geletopdevoorbereidendeta-kenvanhetComitéenhetfeitdatalleformelebeslissingen
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
25
wordengenomendoordeRaadvanBestuur,beschouwdederaadvanbestuurdeknowhowvandeledenvanhetComitévandoorslaggevendbelang.
- Hettoekennenvanwarrantenaandeledenvanderaadvanbestuur.DeraadvanbestuurisvanmeningdathettoekennenvanwarrantenaanbestuurdersdeVennootschaptoelaatbestuurdersaanteduidenophethoogsteinternationaalniveauenhetdeVennootschaptoelaatdepermanentebetrokkenheidvandebestuurderstegaranderenentegelijkertijddefinanciëlelastvandeVennootschaptebeperken.Deraadvanbestuuriservanovertuigddatdeintegriteitenervaringvandebestuurdersdebestegarantieisvooreengoedebeoordelingenhetmakenvangoedebeslissingen.Totslotisdestapsgewijzeverwervingonderhetwarrantenplanverspreidovereenperiodevanvier(4)jarenwaarbijhetrisicoopkortetermijngedrevenbeslissingenbeperktwordt.HettoekennenvanwarrantenaandeledenvanderaadvanbestuurisgeenechtekostvoordeVennootschapendeuitoefeningvanwarrantendoorbestuurderskanenkelresulterenineenzeerkleinekapitaalsverwatering.Bovendienishettoekennenvanwarranteninlijnmethetgebruikindeinternationaleenzeercompetitievehigh-techentelecomsectoren.
- Samenstelling van de raad van bestuurDestatutenbepalendatderaadvanbestuurtenminstedrieentenhoogstenegenledentelt,dievooreentermijnvanhoogstenszesjaardoordealgemeneaandeelhouders-vergaderingbenoemdworden.InovereenstemmingmetdeprincipesvandeCodewordendebestuurdersvandeVen-nootschapvooreenmaximumduurvanvierjarenbenoemd.Deraadvanbestuurdienttenminstedrieonafhankelijkebestuurderstebevatten.Deraadtelthedenzevenleden,namelijk:- AnOtherLookToEfficiencySPRL,vertegenwoordigd
doorMrOlivierLefebvre(permanentvertegenwoordigde),onafhankelijkbestuurder,voorzitter
- MrJanCallewaert,uitvoerendbestuurder,managingdirector(“gedelegeerdbestuurder”)
- MrArnoudDeMeyer,niet-uitvoerendbestuurder- MrLawrenceLevy,niet-uitvoerendbestuurder- MrJanLoeber,onafhankelijkbestuurder- MrDavidA.Hytha,niet-uitvoerendbestuurder- Q-ListBVBA,vertegenwoordigddoorMrPhilipVermeulen
(permanentvertegenwoordigde),onafhankelijkbestuurder
HetmandaatvanQ-ListBVBAenAnOtherLookToEfficiencySPRL,benoemddoorbeslissingvandebuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhoudersgehoudenop26augustus2008,zaleindigenonmiddellijknadeAlgemeneJaarvergadering,diegevraagdzalwordenomdejaarrekeningenvoorhetjaar2011goedtekeuren.
HetmandaatvandeherenCallewaert,DeMeyer,Levy,LoeberenHythazaleindigenonmiddellijknadeAlgemeneJaarvergadering,diegevraagdzalwordenomdejaarrekeningenvoorhetjaar2012goedtekeuren.
VisinnovaBVBA,benoemddoorbeslissingvandebuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhoudersgehoudenop26augustus2008,heeftderaadvanbestuurinmaart2010verlaten.
- Werking van de raad van bestuurIn2009kwamderaadvanbestuur25maalsamen,4maalinpersoonen21maalviaconferencecall.Hetgemid-deldeaanwezigheidsquorumbedroegtot93.50%(2008:91.46%),metdevolgendeindividueleaanwezigheidsquo-rumstatistieken:
JanCallewaert 100.00%
ArnoudDeMeyer 88.00%
Q-ListBVBA 100.00%
JanLoeber 88.00%
DavidHytha 92.00%
LawrenceLevy 96.00%
AnOtherLookToEfficiency 96.00%
VisinnovaBVBA 96.00%
26
- Transacties met verbonden partijenErhebbenzichin2009geentransactiesvoorgedaantussendeVennootschap(inclusiefhaarverbondenbedrijven)enledenvanderaadvanbestuurdiedetoepassingvanbelangenconflictprocedureinwerkinggesteldhebbendievoorzienisdoorhetBelgischWetboekvanVennootschappen(Artikel523BelgischWetboekvanVennootschappen).
HetbeleidmetbetrekkingtottransactiestussenhetbedrijfenzijnverbondenVennootschapenenerzijdsendeledenvanderaadvanbestuurofhetmanagement(ofledenvanhundirectefamilie)anderzijdsdietothetontstaanvanbelangenconflictenkunnenleiden(anderedandieinhetWetboekvanvennoot¬schappen),isvastgelegdinhetCorporateGovernanceCharter(chartervandeugdelijkbestuur).
Overeenkomstigdebeslissingdiedoorderaadvanbestuurin2006genomenwerd,rapporteertdeVennootschapoverdeerelonenaangerekenddoordeAmerikaanseadvocatenassociatieBrownRudnickLLP,aangezienMr.LawrenceLevy,welkelidisvanderaadvanbestuur,éénvandeSeniorCounselisvandezeassociatie.Zoalsvoorheenovereengekomen,zalLawrenceLevynietdirectbetrokkenzijnbijdewerkzaamhedenvanOptioninzijnhoedanigheidvanSeniorCounselvanBrownRudnickLLP.
Omelkedubbelzinnigheidtevermijden,beslistederaadvanbestuurin2006omjaarlijksdeerelonendietijdenshetboekjaaraanBrownRudnickLLPbetaaldwerden,terapporte¬ren.In2009bedroegendeerelonendieaanBrownRudnickLLPbetaaldwerdenEUR16k(2008:EUR38k).
Inhetkadervaneennormalewerking,werddoordeGroeptransactiesmethaarverbondenpartijenaangegaanopeenzakelijkeennormalebasis.
- AuditcomitéIn2009washetAuditcomitésamengestelduittweeonafhankelijkebestuurders:Q-ListBVBAenAnOtherLook
ToEfficiencySPRLenéénniet-uitvoerendbestuurderMr.ArnoudDeMeyer.
HetAuditcomitébegeleidtdeboekhoudkundigeendefinanciëleverslaggevingvandeVennootschap.HetcomitégaatnaofervoldoendeinternecontrolemechanismenaanwezigzijnenonderzoektinsamenspraakmetdecommissarisvandeGroepallevraagstukkenvanboekhoudkundigeaard,inclusiefdewaardering.HetAuditcomitékwamin2009vijfmaalsamenenrapporteerdeaanderaadvanbestuuroverhaaractiviteitenenbevindingen.Deindividueleaanwezigheden(i.e.deaanwezigheidvaneenindividueellidvanhetComitégedurendedeperiodedathijlidvanhetComitéwas)warenalsvolgt:
ArnoudDeMeyer 100.00%
Q-ListBVBA 100.00%
AnOtherLookToEfficiencySPRL 100.00%
- Remuneratie- en BenoemingscomitéHetRemuneratiecomitébestaatuitéénonafhankelijkebestuurder,Q-ListBVBAentweeniet-uitvoerendebestuurdersMr.ArnoudDeMeyerenMr.LawrenceLevy,dieVoorzitterisvanhetComité.HetRemuneratiecomitéheeftalstaakervoortezorgendatdepersoneelsledencorrectwordenvergoed,endatdebesteinternationalegebruikenwordennageleefdbijhetbepalenvandebeloningenprestatievergoedingenvanbestuur¬dersenhetmanagement,alsookdeaanstellingvanlaatstgenoemden.GeletopdeomvangvandeGroepomvathetRemuneratie¬comitézijnopdrachteneveneensdefunctievaneenbenoemingsco¬mité.HetRemuneratiecomitékwam4maalsamenin2009enrapporteerdeaanderaadvanbestuuroverhaaractiviteitenenbevindingen.Deindividueleaanwezigheden(i.e.deaanwezigheidvaneenindividueellidvanhetComitégedurendedeperiodedathijlidvanhetComitéwas)warenalsvolgt:
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
27
ArnoudDeMeyer 75.00%
LawrenceLevy 100.00%
Q-ListBVBA 100.00%
- Strategisch ComitéHetStrategischComitéwassamengestelduitvierbestuurders:Mr.JanCallewaert,Mr.DavidHytha,Mr.JanLoeberenVisinnovaBVBA.DerolvanhetComitébestonderinomdestrategievanhetbedrijfopmiddellangeenlangetermijntebesprekenendaarbijrekeningtehoudenmetdealgemeneevolu¬tievandemarktendeontwikkelingenindetelecomsector(enmeerinhetalgemeendehightechsector).DaarnaastonderzochtenbeoordeeldehetComitébelangrijkestrategischebeslissingenenadviseerdehetderaadvanbestuur.HetStrategischComitékwam2maalsamenin2009(i.e.2maalinpersoon)enrapporteerdeaanderaadvanbestuuroverhaaractiviteitenenbevindingen.Deindividueleaanwezigheden(i.e.deaanwezigheidvaneenindividueellidvanhetComitégedurendedeperiodedathijlidvanhetComitéwas)warenalsvolgt:
JanCallewaert 100.00%
JanLoeber 50.00%
DavidHytha 100.00%
Visinnovabvba 100.00%
Opderaadvanbestuurvan17maart2010werdbeslistomhetStrategischComitéteontbindenomzodevolledigeraadtoetelatendeeltenemenindegedetailleerdediscussiesrondbelangrijkestrategischebeslissingen.
RemuneratieverslagDeremuneratievandeniet-uitvoerendebestuurderswordtbepaalddoordeAlgemeneAandeelhoudersvergaderingopbasisvaneenvoorstelvanderaadvanbestuurnaeenadvies
vanhetRemuneratiecomité.DeremuneratievandeCEOwordtbepaalddoorderaadnaadviesvanhetRemuneratiecomité.DeremuneratievandeuitvoerendedirectiewordtbepaalddoordeCEOnaconsultatiemethetRemuneratiecomité.Geenindividukanzijn/haarremuneratiezelfbepalen.
Watbetreftdehoogtevanremuneratievandeniet-uitvoerendebestuurders,biedtdeVennootschapeencompetitiefpakketinlijnmethunfunctiesinderaadendeComitésendatissamengestelduiteenvastebasisvergoedingplusaanwezigheidsvergoedingen.In2008werdenwarrantenaangebodenaanniet-uitvoerendebestuurders.
InhetbepalenvandehoogtevanderemuneratievooruitvoerendedirecteursbiedtdeVennootschapeencompetitievetotalevergoedinggebaseerdopeencombinatievaneenbasissalaris,eenvariabelsalaris,extra-legalevoordelenenwarranten.DemethodiekvoorhetbepalenvandedoelenvoorenhetevaluerenvandeprestatiesenhetvariabelsalarisvandeuitvoerendedirecteurwordtnagekekendoorhetRemuneratiecomité.
Voor2009beslistederaadgeenvariabelevergoedingtoetekennenaandeuitvoerendedirecteursgeletopdemoeilijkefinanciëlesituatievanhetbedrijf.Voor2010zaldevariabelevergoedinggebaseerdzijnopindividuele-enbedrijfsprestaties.DeevaluatietermijnisjaarlijksmetuitzonderingvandeVPGlobalSales(perkwartaal).
HetRemuneratiecomitéwordtbijgestaandoorremuneratiespecialistenwanneernodigenonderzoektgeregelddebestegebruikenindemarktenvergelijkendemarktinformatieomzoadviesovercompetitieveremuneratieniveau’stekunnenverlenen.
- Remuneratie van de bestuurders Debestuurderswordenbezoldigdvoordeuitvoerigvanhunmandaat.DeAlgemeneAandeelhoudersvergaderingwelkedebestuurdersbenoemd,beslistoverhunbezoldiging.Debezoldigingvervatzoweleenvastbedragvoorhet
28
lidmaatschapvanderaadalseenaanwezigheidsvergoedingvoordevergaderingvanderaadvanbestuurendevergaderingenvandeComitésvanderaad.Dejaarlijksevergoedingperbestuurderisgelimiteerdopeenmaximumvan49.000EUR.Devergoedingissamengestelduitvolgendeelementen:- Eenjaarlijksvastevergoedingtenbedragevan25.000EUR;- Eenaanwezigheidsvergoedingtenbedragevan
2.000EURpervergaderingvanderaadinpersoon,opvoorwaardedatdemaximalevoormeldejaarlijksevergoedingvoorbestuurdersnietisoverschreden;
- Eenaanwezigheidsvergoedingtenbedragevan1.000EURpervergaderingvanderaadviaconferencecall,opvoorwaardedatdemaximalevoormeldejaarlijksevergoedingvoorbestuurdersnietisoverschreden;
- Eenaanwezigheidsvergoedingtenbedragevan1.500EURpervergaderingvaneenComitéinpersoonentenbelopevan750europervergaderingvaneenComitéviaconferencecall,opvoorwaardedatdemaximalevoormeldejaarlijksevergoedingvoorbestuurdersnietisoverschreden.
In2009beslistederaadomdejaarlijksevastevergoedingteverminderenmet25%.Dezebeslissingiseentijdelijkebeslissingvantoepassingop2009enwasgenomeninfunctievandealgemeneeconomischetoestandendefinanciëlesituatievandeVennootschapDevergoedingvandeledenvanderaadvanbestuurwasalsvolgt:
InEUR
JanCallewaert 49000
ArnoudDeMeyer 49000
Q-List 49000
AnOtherLookToEfficiency 49000
LawrenceLevy 49000
JanLoeber 44250
DavidHytha 48750
Visinnova 48750
BestuurdershebbenookrechtopterugbetalingvangedaneuitgavenovereenkomstighetbeleidvandeVennootschap(inzonderheidhetreisbeleid)envoorzoverzulkeuitgavenredelijkzijnenvereistvoordeuitoefeningvanhuntakenalsbestuurdervandeVennootschap.
HoeweldeCodevoorDeugdelijkBestuurbepaaltdathetnietaanbevolenisomprestatie-gerelateerderemuneratiestoetekennen,zoalsaandelengerelateerdelangetermijnincentiveplannenaanniet-uitvoerendebestuurders,zijnerwarrantentoegekendaanallebestuurdersvandeVennootschapindevolgendeproporties:
JanCallewaert 50000
JanLoeber 50000
ArnoudDeMeyer 50000
DavidHytha 50000
LawrenceLevy 50000
Q-ListBVBA 30000
AnOtherLookToEfficiencySPRL 30000
Visinnova 30000(2)
Totaal 340000(3)
Debelangrijkstemodaliteitenenvoorwaardenvanhetwarrantsplan“V”metbetrekkingtotvoormeldewarrantszijnalsvolgt:- dewarrantszijnonderworpenaaneenstapsgewijze
“vesting”/verwerving:(20%wordt6maandennahetaanbodverworven;20%1jaarnahetaanbod,20%2jaarnahetaanbod,20%3jaarnahetaanboden20%4jaarnahetaanbod);
- deuitoefenprijsvanvoormeldewarrantsbedraagtEUR2,84perwarrantvoordeledenvanderaadvanbestuur;
- deuitoefeningdientplaatstevindentijdenséénvandedrieuitoefenvensters(d.w.z.mei,septemberofdecember);
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
(2)TengevolgevanhetvertrekvanVisinnovaBVBAvanderaadvanbestuurzijner18.000warrantenvervallen.(3)TengevolgevanhetvertrekvanVisinnovaBVBAvanderaadvanbestuur,bedraagthettotaalaanwarranteninhetbezitvanledenvandeRaad310.000.
29
- bijuitoefeningontvangendewarrantsgewoneaandelenvandeVennootschapineen1/1verhouding;
- hetplanvoorzieteenversneldeverkrijgingenuitoefeningingevalvancontrolewijziging.
DeraadvanbestuurisvanmeningdathettoekennenvanwarrantenaanbestuurdersdeVennootschaptoelaatbestuurdersaanteduidenophethoogsteinternationaalniveauenhetdeVennootschaptoelaatdepermanentebetrokkenheidvandebestuurderstegaranderenentegelijkertijddefinanciëlelastvoordeVennootschaptebeperken.Deraadvanbestuuriservanovertuigddatdeintegriteitenervaringvandebestuurdersdebestegarantieisvoorgoedeoordeelsvormingenhetbeslissingsproces.Tot
slotisdestapsgewijzeverwervingonderhetwarrantenplanverspreidovereenperiodevanvier(4)jarenwaarbijhetrisicoopkortetermijngedrevenbeslissingenbeperktwordt.
HettoekennenvanwarrantenaandeledenvanderaadvanbestuurisgeenechtekostvoordeVennootschap,endeuitoefeningvanwarrantendoorbestuurderkanenkelresulterenineenzeerkleinekapitaalsverwatering.Bovendienishettoekennenvanwarranteninlijnmethetgebruikindeinternationaleenzeercompetitievesectorenvanhigh-techentelecom.
In2009bedroegdetotalevergoedingvoorderaadvanbestuurEUR387k(2008:EUR321k).
NameVergaderingenvanderaad
bijgewoond
AuditComité
bijgewoond
RemuneratieComité
bijgewoond
StrategischComité
bijgewoond Totaleremuneratie
Fysiekeaanwezigheid calls DuizendEURO
JanCallewaert(1) 4/4 21/21 N.A N.A 2/2 49.00(2008:48.50)
ArnoudDeMeyer 4/4 18/21 8/8 3/4 N.A 49.00(2008:49.00)
Q-ListBVBA 4/4 21/21 8/8 4/4 N.A 49.00(2008:47.00)
LawrenceLevy 4/4 20/21 N.A 4/4 N.A 49.00(2008:49.00)
JanLoeber 4/4 18/21 N.A N.A 1/2 44.25(2008:47.50)
DavidHytha 4/4 19/21 N.A N.A 2/2 48.75(2008:45.50)
AnOtherLookToEfficiencySPRL 4/4 19/21 8/8 N.A N.A 49.00(2008:16.83)
VisinnovaBVBA 4/4 19/21 N.A N.A 2/2 48.75(2008:18.08)
(1) Exclusief remuneratie CEO aan Mondo NV
Alstoevoeginghierbij,heefteenniet-uitvoerendebestuurdereenvergoedingvanEUR4kontvangeninzijnhoedanigheidvanlidvanderaadinIerland.
30
- Executive Management Team
Per31december2009washetUitvoerendManagementTeamsamengestelduitdevolgendeleden:
JanCallewaert(4),StichterenChiefExecutiveOfficer(CEO)
JPZiegler(5),ChiefFinancialOfficer(CFO)
PhilippeRogge(6),ChiefOperatingOfficer(COO)
PatrickHofkens,GeneralCounsel&VicePresidentStrategicAlliances
ChipFrederking,VicePresidentSales&Distribution
BernardSchaballie,VicePresidentEngineering
MartinCroome,VicePresidentMarketing
- Bezoldiging van de leden van het uitvoerend management (Executive Management Team)DeCEOvandeGroepisdeeigenaarvaneenmanagementvennootschapdiemanagementdienstenverleentaandeGroep.In2009bedroegdevastevergoedingvoordezedienstenk€513(2008:k€540).Erwerdeenbedragvoorzienvank€25alssuccessfeemetbetrekkingtotdesuccesvollekapitaalsverhoging.Zoalsin2008werddevariabelevergoedingvoor2009opgeschort.DeCEOontvinganderevoordelenvooreentotaalbedragvank€32metbetrekkingtotwagen,brandstofenforfaitairbepaaldeonkosten(2008:k€34).
JanCallewaertbezitdirectenindirect(viaPepperNV)17,95%vandeaandelenvandeGroep.
In2009werdeenglobalebrutobezoldigingvank€1829(2008:k€1404)toegekendaandeoverigeachtledenvanhetExecutiveManagementteam(2008:vijfledenvanhetExecutiveManagementteam).DebrutobezoldigingbevattenopzegvergoedingenvoortweeledenvanhetExecutiveManagementteamwelkedeVennootschapverlietenindeloopvan2009.In2009werdeenbedragvank€79alssuccessfeevoorzienmetbetrekkingtotdesuccesvollekapitaalsverhoging.In2009werdgeenbedragvoorzienalsvariabelevergoedingvoordediensten
in2009(2008:k€108).EveneensdeeluitmakendvandevergoedingvandeachtledenvanhetExecutiveManagementTeam,iservoordezeledeneenbedragvank€76(2008:k€68)toegekendaaneenextralegaalpensioenfonds.DeledenvanhetExecutiveManagementTeamontvingenanderevoordelenvooreentotaalbedragvank€67metbetrekkingtotwagen,brandstof,forfaitairbepaaldeonkostenenhospitalisatieverzekeringskosten(2008:k€64).
Ophetjaareindevan2009werden375.000warranten“V”gehoudendoorde“huidige”ledenvanExecutiveManagementTeam(2008:325.000warranten“V”).Gedurendehetjaar2009vondenerenkelewijzigingenplaatsmetbetrekkingtotdeledenvanhetExecutiveManagementTeam.10.000vande50.000warrantentoegekendaanDhr.DavidWhelanin2008warendefinitiefverworvenbijzijnuitdiensttredingin2009.20.000vande50.000warranten“V”toegekendaanDhr.FilipBuermsin2008warendefinitiefverworvenbijzijnuitdiensttredingin2009.30.000warranten“V”werdentoegekendaanDhrChipFrederkingin2009bovenopde20.000warranten“V”welkereedswerdentoegekendin2008.DhrChipFrederkingvervoegdehetExecutiveManagementTeaminoktober2009.
Ophetjaareindevan2009warenvolgendeaantallenwarranten“V”toegekendaande“huidige”ledenvanhetExecutiveManagementTeam(7):
MondoNV(JanCallewaert) 75000
PatrickHofkens 50000
BernardSchaballie 50000
MartinCroome 50000
BrayoeConsultantsBVBA(JPZiegler) 50000
PirogueConsultingBVBA(PhilippeRogge) 50000
ChipFrederking 50000(8)
Totaal 375000(9)
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
(4)MondoNV,eenVennootschapgevestigdengeorganiseerdonderhetBelgischrecht,vertegenwoordigddoorJanCallewaert.(5)BrayoeConsultantsBVBA,eenVennootschapgevestigdengeorganiseerdonderhetBelgischrecht,vertegenwoordigddoorJPZiegler.(6)PirogueConsultingBVBA,eenVennootschapgevestigdengeorganiseerdonderhetBelgischrecht,vertegenwoordigddoorPhilippeRogge.(7)InQ12010tradPirogueConsulting(vertegenwoordigddoorPhilippeRogg)terugalsCOOvandeVennootschap.(8)20.000vande50.000warrantentoegekendaanPirogueConsultingBVBAwarendefinitiefverworvenbijhetvetrekuithetExecutiveManagementTeam.(9)NahetvertrekvanPirogueConsultingbedroeghetaantalwarrantenaangehoudendoorhetmanagementteam325.000.
31
Allevoormeldewarrantswerdentijdigaanvaard.
Debelangrijkstemodaliteitenenvoorwaardenvanhetwarrantsplan“V”metbetrekkingtotvoormeldewarrantszijnalsvolgt:- dewarrantszijnonderworpenaaneenstapsgewijze
“vesting”/verwerving:(20%wordt6maandennahetaanbodverworven;20%1jaarnahetaanbod,20%2jaarnahetaanbod,20%3jaarnahetaanboden20%4jaarnahetaanbod);
- deuitoefenprijsvanvoormeldewarrantsbedraagtEUR2,84perwarrantvoordeledenvanhetExecutiveMangementTeam,metuitzonderingvoordewarrantentoegekendaanMartinCroome(EUR1,41)enChipFrederking(20.000warrantenaanEUR1,86en30.000warrantenaanEUR0,95);
- deuitoefeningdientplaatstevindentijdenséénvandedrieuitoefenvensters(d.w.z.mei,septemberofdecember);
- bijuitoefeningontvangendewarrantsgewoneaandelenvandeVennootschapineen1/1verhouding;
- hetplanvoorzieteenversneldeverkrijgingenuitoefeningingevalvancontrolewijziging.
RELEVANTE INFORMATIE IN HET GEVAL VAN EEN PuBLIEK OVERNAMEBOD
- Kapitaalstructuur - aandelen/ waardepapieren - rechten Hetwarrantenplan"V"voorzietineenversneldeverwervinginhetgevalvaneencontrolewijziging.
- Overdrachtbeperkingen opgelegd door de wet of de statuten Behoudenswathiernagesteldwordt,zijndedoordeVennootschapuitgegevenaandelennietonderworpenaanenigewettelijkeofstatutaireoverdrachtsbeperkingen.
Dewarrantentoegekendonderhetwarrantenplan"V"
zijnonoverdraagbaar,behalveingevalvanoverlijdenvandebegunstigde.Inhetkadervandekapitaalverhogingindecember2009zijnJanCallewaertenPepperNVeenlock-upovereengekomengedurendeeenperiodevanzesmaandenvanaf10december2009.
- Houders van bijzondere rechtenOvereenkomstigartikel14vandestatutenheeftdeheerJanCallewaerteenbindendvoordrachtrechtvoordebenoemingvanéénbestuurderperschijfvan3%(drieprocent)vanhettotaalaantalaandelenvandeVennootschapdiehijrechtstreeksofonrechtstreeksbezit,meteenmaximumvanvijf(5)bestuurders.Hijbezitditrechtopvoorwaardeenzolanghijminstens15%(vijftienprocent)vanhettotaalaantalaandelenvandeVennootschapbezit.
Mechanisme voor de controle van enig aandelenplan voor werknemers wanneer de zeggenschapsrechten niet rechtstreeks door de werknemers worden uitgeoefend
ErbestaangeenzulkeaandelenplannenvoorwerknemersbinnendeVennootschap.
- Beperkingen van het stemrechtDeaandelenvandeVennootschapzijnnietonderworpenaanwettelijkeofstatutairestemkrachtbeperkingen.Iederaandeelgeeftrechtopéénstem.
HetstemrechtverbondenaandeaandelenvandeVennootschapzalechterindegevallenvoorzieninhetWetboekvanvennootschappenwordengeschorst.
VerderkaninprincipeniemandopeenalgemenevergaderingvanaandeelhoudersvandeVennootschapaandestemmingdeelnemenvoormeerstemmendandegeneverbondenaaneffectenwaarvanhij/zijmeerdantwintig(20)dagenvóórdedatumvandealgemenevergaderingkennisheeftgegeveninovereenstemmingmetde
32
wetgevingbetreffendebelangrijkedeelnemingen(artikel545vanhetWetboekvanvennootschappen).
Hetstemrechtverbondenaanaandelendiemetvruchtgebruikbezwaardzijn,wordtuitgeoefenddoordevruchtgebruiker.Voorwatbetreftinpandgegevenaandelen,komthetstemrechttoeaandeeigenaar-pandgever.
Houdersvanwarrantenhebbenslechtseenadviserendestemopalgemenevergaderingen.
- AandeelhoudersovereenkomstenErbestaan,naarhetbestewetenvanderaadvanbestuurvandeVennootschap,geenaandeelhoudersovereenkom-stendieaanleidingkunnengeventotbeperkingenvanover-drachtvaneffectenen/ofdeuitoefeningvanhetstemrecht.
- Regels voor de benoeming en vervanging van de leden van het bestuursorgaan van de VennootschapDebestuurdersvandeVennootschapwordenbenoemddoordealgemenevergaderingvanaandeelhouders,diehiertoebesluitbijgewonemeerderheidvanstemmen.Ergeldtgeenaanwezigheidsquorumvoordebenoemingvanbestuurders.
Wanneereenrechtspersoonwordtbenoemdtotbestuurder,dientdezeonderhaaraandeelhouders,bestuurdersofwerknemerseenvastevertegenwoordigeraantestellendiegelastwordtmetdeuitvoeringvandeopdrachtinnaamenvoorrekeningvanderechtspersoon-bestuurder.
Overeenkomstigartikel14vandestatutenheeftdeheerJanCallewaerteenbindendvoordrachtrechtvoordebenoemingvanéénbestuurderperschijfvan3%(drieprocent)vanhettotaalaantalaandelenvandeVennootschapdiehijrechtstreeksofonrechtstreeksbezit,meteenmaximumvanvijf(5)bestuurders.Hijbezitditrechtopvoorwaardeenzolanghijminstens15%(vijftienprocent)vanhettotaalaantalaandelenvandeVennootschapbezit.
Bestuurderskunnenteallentijde,bijgewonemeerderheidvanstemmen,wordenontslagendoordealgemenevergaderingvanaandeelhouders.Voorhetontslagvanbestuurdersgeldtgeenaanwezigheidsquorum.
DestatutenvandeVennootschapvoorziendemogelijkheidtotcoöptatievanbestuurdersdoorderaadvanbestuur,wanneereenplaatsvanbestuurderopenvalt.Inditgevalhebbendeoverblijvendebestuurdershetrechtomvoorlopigindevacaturetevoorzien.Deeerstvolgendealgemenevergaderingbeslistoverdedefinitievebenoeming.Denieuwbenoemdebestuurdervervolmaakthetmandaatvandebestuurderdiehij/zijvervangt.
- Regels voor de wijziging van de statuten van de VennootschapMetuitzonderingvankapitaalverhogingenviahettoegestaankapitaal,heeftenkelde(buitengewone)algemenevergaderingvandeVennootschaphetrechtomwijzigingenaantebrengenindestatutenvandeVennootschap.
Overstatutenwijzigingen–metinbegripvanhetbesluittotfusie,splitsingenontbinding–kanalleenwordenberaadslaagdindiendehelftvanhetkapitaalvertegenwoordigdis.Indienaandezeaanwezigheidsvereistenietisvoldaan,dienteennieuwebuitengewonealgemenevergaderingtewordenbijeengeroependiekanberaadslagenongeachthetvertegenwoordigdekapitaal.
Statutenwijzigingenzijninprincipealleenaangenomenindienzijwordengoedgekeurddoorvijfenzeventig(75%)vandeuitgebrachtestemmen.
Voordevolgendestatutenwijzigingengeldtevenweleenbijzonderemeerderheidsvereistevantachtigprocent(80%)vandeuitgebrachtestemmen:
- wijzigingenaandebepalingeninzakedebenoemingenhetontslagvanbestuurders(artikel14vandestatuten)
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
33
- doelwijzigingen(artikel559vanhetWetboekvanvennootschappen)
- wijzigingvanderechtsvorm(artikel781vanhetWetboekvanvennootschappen)
- Bevoegdheden van de raad van bestuur voor wat betreft de uitgifte of inkoop van aandelen van de VennootschapHetkapitaalvandeVennootschapkanverhoogdwordeningevolgeeenbesluitvanderaadvanbestuur,binnendegrenzenvanhet“toegestaankapitaal”.
Eenmachtiginghiertoedientverleendtewordendooreenbuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhouders;deduurtijdenhetbedragvandezemachtigingzijnbeperkt,terwijldemachtigingtevensonderworpenisaanspecifiekerechtvaardigingsgrondenendoeleinden.Devorigemachtigingverleenddoordebuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhoudersop19april2006isvollediggebruiktdoorderaadvanbestuurenishierdooruitgeput.EenbuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhouderswerdsamengeroepenomeennieuwemachtigingaanderaadvanbestuurteverlenentotverhogingvanhetkapitaalvandeVennootschapmeteenbedragvanEUR12.232.134,42vooreenduurvanvijfjaarvanafdedatumvanpublicatievanvoormeldebeslissing.Deraadvanbestuurwerdbovendieneveneensgemachtigdomgebruiktemakenvandittoegestaankapitaalingevalvanopenbaarbod,binnendegrenzenopgelegddoorhetWetboekvanvennootschappen,vooreenperiodevandriejaarvanafdiezelfdedatum.
DemachtigingaanderaadvanbestuurvandeVennootschapomaandelenvandeVennootschapvoorhaareigenrekeningteverkrijgen,omtevoorkomendatdeVennootschapeenernstigendreigendnadeelzoulijden,enwelkeverleendwasvooreendriejarigeduurvanaf9september2008(datumvanpublicatievanhetbesluitvandebuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhoudersgehoudenop26augustus2008)zal
eveneenshernieuwdwordendoorvoormeldebuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhouders.
Tenslottezalderaadvanbestuurgemachtigdzijnom,vooreenduurvanvijf(5)jarenvanafdedatumvanpublicatievanhetbesluitvandebuitengewonealgemenevergaderingvanaandeelhouders,hetmaximumaantaleigenaandelenofwinstbewijzenzoalstoegestaandoorhetWetboekvennootschappen,zijndehetaantalwaarvandegezamenlijkefractiewaardetienprocent(10%)vanhetkapitaalnietovertreft,teverwervenvooreenprijsdiegelijkisaandegemiddeldeslotnoteringvanhetaandeeloverdelaatstedertig(30)kalenderdagenvoorafgaandaandeverrichting,verhoogdofverminderdmettienprocent(10%),alsmede,voorzoveralsnodig,demachtigingtotvervreemdingvandeeigenaandelendoorverkoopofruilofterbeurze,tehernieuwen,tegendezelfdevoorwaardenalsdezegesteldvoordeverwervingvandeeigenaandelen.
- Belangrijke overeenkomsten waarbij de Vennootschap partij is en die in werking treden, wijzigingen ondergaan of aflopen in geval van een wijziging van controle over de Vennootschap na een openbaar overnamebod, evenals de gevolgen ervan
1. Toeleveringsovereenkomsten- SupplyAgreementmetVodafone(mogelijkheidommet
onmiddellijkeingangeenzijdigeeneindetemakenaandeovereenkomstbinnentweemaandennanotificatievaneencontrolewijzigingdoordeVennootschap);
- KaderovereenkomsttotleveringenaankoopmetT-Mobile(mogelijkheidtoteenzijdigebeëindigingmitsopzeggingsperiodevan30dagen);
- SupplyAgreementmetCingularWireless/AT&T(onoverdraagbaarheidvanrechten/verplichtingenzondervoorafgaandeschriftelijketoelatingvandetegenpartij);
- SupplyAgreementmetVirginMobileAustralia(onoverdraagbaarheidvanrechten/verplichtingen
34
zondervoorafgaandeschriftelijketoelatingvandetegenpartij);
- SourcingovereenkomstvoormobieledienstenmetTelstraSourcingAgreement(onoverdraagbaarheidvanrechten/verplichtingenzondervoorafgaandeschriftelijketoelatingvandetegenpartij);
- SupplyAgreementmetSanshinElectronicsCorporationLimited(onoverdraagbaarheidvanrechten/verplichtingenzondervoorafgaandeschriftelijketoelatingvandetegenpartij).
2. Licentieovereenkomsten- CDMAModemCardLicentieovereenkomstafgesloten
metQualcomm(onoverdraagbaarheidvanrechten/plichtenzondervoorafgaandschriftelijkakkoordvanQualcomm–controlewijzigingenvallenonderdedefinitievan“overdracht”);
- MotorolaLicentieovereenkomst(onoverdraagbaarheidzondervoorafgaandeschriftelijkeinstemmingvanMotorola);
- LicentieovereenkomstafgeslotenmetInterdigital(onoverdraagbaarheidvanrechten/verplichtingen).
- Overeenkomsten tussen de Vennootschap en haar bestuurders of werknemers die voorzien in vergoedingen in geval van ontslagneming, ontslag zonder grondige reden of indien hun tewerkstelling wordt beëindigd tengevolge van een overnamebodGeenvandeovereenkomstendiewardenaangegaanmetbestuurdersvandeVennootschapofhaardochterondernemingenvoorzietinvergoeding(bovenopdenormaleopzegtermijn)indienzijontslagnemen,ontslagenwordenzondergrondigeredenofindienhuntewerkstellingwordtbeëindigdtengevolgevaneenovernamebod.
GEBEuRTENISSEN DIE EEN INVLOED KuNNEN uITOEFENEN OP DE VERDERE ONTWIKKELING VAN DE GROEP: OVERZICHT VAN RISICO’S EN ONZEKERHEDEN
InovereenstemmingmetArtikel96vanhetWetboekvanvennootschappenmoethetjaarverslagvanderaadvanbestuurdebelangrijksterisico’senonzekerhedenwaarmeedeonderneminggeconfronteerdwordtomschrijven.Hoeweldemeestevandezerisico’senonzekerhedenbepaaldwordendoordemarktwaarinOptionactiefis,wensenwijonderstaanderisico’senonzekerhedenspecifiektevermelden(eenvolledigebeschrijvingvanvelerisico’shieronderbeschrevenkunnenteruggevondenwordeninonzeProspectusvandecember2009,beschikbaaroponzewebsitewww.option.com):(1) Goingconcern.Zoalsaangegeveninditverslag,isde
raadvanbestuurvanmeningdat,niettegenstaandehetbestaanvanoverdraagbareverliezenvoordeafgelopendrieboekjaren,hetgebruikvangoingconcernwaarderingsregelsgerechtvaardigdis.DesalnietteminkunnenderecenteoperationeleverliezenvandeVennootschapendehuidigehandelsomgevinghaarzakelijkeenfinanciëlepositiesubstantieelnegatiefbeïnvloeden.DezeverliezenkunnentotgevolghebbendatdeVennootschapverderekostenbesparingenenherstructureringsmaatregelendientdoortevoerendiedeVennootschapzullendwingenhetgebruikvanhaarkapitaalteherbekijken,mogelijkinhetnadeelvanzakelijkebelangen,die,afhankelijkvanhetniveauvanhaarleningen,gebruikteinterestvoetenenwisselkoersen,zoudenkunnenleidentotverminderdebeschikbarefondsenvoordeoperationeleactiviteitenvandeVennootschap,waarondermarketingactiviteiten,kapitaalsuitgaven,aankopen,dividendbetalingenofanderealgemenevennootschapsdoeleinden.DientengevolgekandeVennootschaplijdenondereencompetitiefnadeelinvergelijkingmethaarconcurrentendieovereengrotereliquiditeitenkapitaalkunnenbeschikken.DeVennootschapismisschiennietinde
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
35
mogelijkheidomdefinancieringbenodigdvoorhaartoekomstigekapitaals-enherfinancieringsnodentedekken.Erisgeengarantiedatdefinanciering,indiennodig,beschikbaarzalzijnofbeschikbaaraanattractievevoorwaarden.Daarenbovenkaniedereschuldfinanciering,indienbeschikbaar,voorwaardenbevattendiedevrijheidvandeVennootschapomzakentedoenbeperkten/ofzoudeVennootschapinschendingkunnenkomenonderzulkevoorwaardeninwelkgevaldeschuldfinancieringbeëindigdkanwordenendeliquiditeitvandeVennootschapingevaarkankomen.
(2) Optionisafhankelijkvanderdendiedraadlozedatacommunicatiedienstenaanbieden.Alsdezedienstennietwordeningezetzoalsverwacht,zoudenconsumentennietinstaatzijndeinnovatieveproductenvanOptiontegebruikenenzoudendebedrijfsopbrengstenkunnendalen.
(3) Optionbesteedtdeproductievanhaarproductenuitaanderdenenkanbijgevolgafhankelijkzijnvandeontwikkelingenproductiecapaciteitvandezederden.AlseenleverancierofproducentzijnverplichtingenjegensOptionnietkannakomen,kanditdetoekomstigeresultatenaantasten.DeleveringsverplichtingenopkortetermijnvandeVennootschapaanhaarderden-producentenberustenopderamingvandeklant-enmarktvraag.Alsdewerkelijkeresultatenafwijkenvandezeraming,doorgebrekkigeuitvoeringinverbandmetdeuitvoeringoponderdelenvandeVennootschapoftengevolgevanmarktomstandigheden,looptOptionmogelijkeencommercieelrisico.Leverancierskunnenmogelijknietverdergaanmetdelevering(aanaanvaardbarecommerciëlevoorwaarden)vanproductenaandeVennootschap.
(4) DeGroepverwachtafhankelijkteblijvenvaneenkleinaantalklantenvooreengrootdeelvandebedrijfsopbrengsten.Optionontvingin2009bedrijfsopbrengstenuittweeinternationalegroepenvan
ondernemingenvanrespectievelijk15%en14%,invergelijkingmet24%en16%in2008.DeGroephandeltmetdeindividueleverbondenondernemingendievrijzijnzelfhuncontractenteonderhandelenenhuneigenaankoopordersplaatsen.Dezeverbondenondernemingenhebbeneenverschillendrisicoprofielenkunnengenietenvanverschillendevoorwaarden.DaarenbovenhangtdeverkoopvandeproductenvandeVennootschapafvandevraagvoordraadlozebreedbandtoegangtotbedrijfsnetwerkenenhetinternet.
(5) ConcurrentievangrotereenmeergevestigdevennootschappenmetmeermiddelenkandeGroepverhinderenhaarmarktaandeeltevergrotenoftebehoudenenkanleidentotprijsdalingenenlagerebedrijfsopbrengsten.Deconcurrentieindedraadlozeindustrieiszeerhardendetechnologischeveranderingengaanerzeersnel.Deconcurrentiewordtmogelijknogintenser.Meergevestigdeengroterebedrijvendieovermeerfinanciële,technischeenmarketingmiddelenbeschikken,kunnenproductenbeginnenteverkopendiemogelijkconcurrerenmetproductenvandeVennootschap.Hetismogelijkdatbestaandeoftoekomstigeconcurrentensnellerkunnenreagerenoptechnologischeontwikkelingenenveranderingen,ofonafhankelijktechnologieënenproductenontwikkelenenpatenterendiesuperieurzijnaandievandeGroepofmeeraanvaardingbereikenalsgevolgvanfactorenzoalseengunstigerprijsbepalingofefficiëntereverkoopkanalen.AlsdeGroepnietinstaatzouzijndoeltreffendteconcurrerenmetdeprijsstrategieën,technologischevorderingenenandereinitiatievenvanconcurrenten,kunnenhaarmarktaandeelenbedrijfsopbrengstendalen.
(6) HetismogelijkdatOptionmoeilijkhedenondervindtbijhetmanagenvanhaarstrategischeherpositionering,wathaarmogelijkhedenomsleutelpersoneeltebehoudenendoeltreffendteconcurreren,mogelijkschadetoebrengt.BovendienisgroeibuitenEuropameerenmeervan
36
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
belangenwordtOptiondaardoorblootgesteldaanlokalemarktinstabiliteitendeinvloedvanwisselkoersverschillen.
(7) DeproductenvandeVennootschapkunnenfoutenofdefectenbevatten,diehunaanvaardingindemarktkunnentegenhoudenofverminderenenleidentotonverwachtekostenofanderenegatievezakelijkegevolgen.
(8) Demarktevolueertsnel.AlsOption,ineenomgevingvankorterelevenscyclivanproducten,nietinstaatzouzijnnieuweinnovatieveproductenteontwerpenenteontwikkelendievoldoendecommerciëleaanvaardingopleveren,isdeVennootschapmogelijknietinstaathaaronderzoeks-enontwikkelingsuitgaventerecuperereneniszijmogelijknietinstaathaarmarktaandeeltebehoudenenkunnendebedrijfsopbrengstendalen.DeVennootschapisgeziendesteedskorterelevenscyclusvanproductenvoorhaartoekomstigegroeibovendienmeerenmeerafhankelijkvanhetontwerpendeontwikkelingvannieuweproductendiemogelijknietcommercieelgetestzijn.Demogelijkheidomnieuweproductenteontwerpenenteontwikkelenisafhankelijkvaneenaantalfactoren,waaronder,maarnietbeperkttotdevolgende;
- demogelijkheidvandeVennootschapomgeschooldtechnischpersoneelaantetrekkenentebehouden;
- debeschikbaarheidvancrucialecomponentenvanderden;
- demogelijkheidvandeVennootschapomdeontwikkelingvanproductentijdigtevoltooien;
- demogelijkheidvandeVennootschapomproductenmeteenaanvaardbareprijsenvaneenaanvaardbarekwaliteitteproduceren.
IndiendeVennootschapofhaarleveranciersopéénvandezegebiedenmislukt,ofindiendezeproductenernietinslagendoordemarkttewordenaanvaard,kanditbetekenendatdeVennootschapniet
instaatishaaronderzoeks-enontwikkelingsuitgaventerecupereren.Ditkanleidentoteendalingvanhaarmarktaandeelenhaarbedrijfsopbrengsten.IndiendeVennootschapernietinslaagtomsuccesvolnieuweproductenteontwikkelenenteverkopen,kandeVennootschapbelangrijkeklantenof productordersverliezenenhaarzakelijkeactiviteitenzoudenkunnenbeschadigdworden.
(9) IndiendeVennootschapernietinslaagtstrategischerelatiesteontwikkelenentebehouden,kandeVennootschapnietindemogelijkheidzijnnieuwemarktenaanteboren.
(10) Wezoudeneeninbreukkunnenmakenopdeintellectueleeigendomsrechtenvananderen.Dewereldwaarinwijopererenheeftverschillendeparticipantendieintellectueleeigendomsrechtenbezittenoferopaanspraakmaken.Inhetverledenhebbenwe,enindetoekomstkunnenwe,verschillendeclaimsenaansprakenontvangenvanderdepartijendiebewerendatonzeproductenhunintellectueleeigendomsrechtenzoudenschenden.DeVennootschapkanrechtstreeksaangesprokenwordenofviavorderingentotvrijwaringvoordeproductendiedeVennootschapaanbepaaldeklantenbezorgde.Ongeachtofdezeinbreukenaldannietgegrondzijn,kunnenweaanhetvolgendeonderworpenzijn:
- Wezoudenaansprakelijkkunnenzijnvoormogelijkeaanzienlijkeschade,aansprakelijkhedenenprocedurekosten,inclusieferelonenvanraadslieden;
- Erkanonshetverbodopgelegdwordenomnogverdergebruiktemakenvandeintellectueleeigendomsrechtenendienenmogelijksdeverkoopvanonzeproducten,diehetvoorwerpzijnvandeclaim,stoptezetten;
- Wezoudenmogelijkseenlicentieovereenkomstmoetenafsluiten,waarbijeenlicentievergoedingbetaalddienttewordenendiecommercieelnietofwel
37
aanvaardbaaris.Bovendienishetnierzekerdathetmogelijkisomsuccesvolteonderhandelenenzulkeovereenkomstaftesluitenmetdederdepartij;
- Wezoudenmogelijkseenniet-inbreukplegendalternatiefmoetenontwikkelen,hetgeenkostelijkenvertragendkanzijnenkanresulterenineenverkoopsverlies.Bovendienishetnietzekerdatdergelijkalternatiefmogelijkis;
- Eeninbreukkanveelaandacht,middelenenmanagementtijdvragen;
- Wezoudenmogelijksonzeklantenschadeloosmoetenstellenvoorbepaaldekostenenschadediezijopgelopenhebbeninzulkeclaim.
FINANCIËLE INSTRuMENTEN EN RISICOFACTOREN
(1) Afgeleidefinanciëleinstrumentenwordengebruiktomfluctuatiesvanwisselkoersentebeheersen.Dezeinstrumentenzijnonderhevigaanhetrisicovanwijzigendemarkttarievenvolgendopdeaanschaf.Hetrisicoopdergelijkewijzigingenwordendoorgaansgecompenseerddoordetegenovergesteldegevolgenvandebeheersing;nietallerisico’skunnenevenwelwordenbeheerst.InzoverredatdeGroepcontractenaangaatinbuitenlandsemuntenengeenadequatehedgingovereenkomstenafsluitomdieblootstellingtedekken,kunnenfluctuatiesinwisselkoersentussendeEuroendebuitenlandsemuntenhetoperationeelresultaataantasten.
(2) Kredietanalyseswordenuitgevoerdvooralleklantendieeenbepaaldekredietbehoefteoverschrijden.Hetkredietrisicowordtcontinuopgevolgd.
(3) EnigewijzigingenaanbestaandeboekhoudregelgevingenofbelastingregelsofgewoonteskunnennegatievefluctuatiesveroorzakenindegerapporteerdeoperationeleresultatenvandeVennootschapofdemanierwaaropdeVennootschaphaarzakelijkeactiviteitenvoert.
(4) DeVennootschapismisschiennietindemogelijkheidomdefinancieringbenodigdvoorhaartoekomstigekapitaals-enherfinancieringsnodentedekken.Erisgeengarantiedatdefinanciering,indiennodig,beschikbaarzalzijnofbeschikbaaraanattractievevoorwaarden.Daarenbovenkaniedereschuldfinanciering,indienbeschikbaar,voorwaardenbevattendiedevrijheidvandeVennootschapomzakentedoenbeperkten/ofzoudeVennootschapinschendingkunnenkomenonderzulkevoorwaardeninwelkgevaldeschuldfinancieringbeëindigdkanworden.
(5) DeVennootschapzalnaarallewaarschijnlijkheidblijvennegatiefbeïnvloedwordendoordeimpactvanderecentesnelleeconomischecrisisopconsumentenaankopen;ditgecombineerdmethetseizoensgebondenkaraktervandeactiviteitenbeperktdevisibiliteitvandeoperationeleresultaten.
(6) DevoortdurendeglobalefinanciëlecrisisenhuidigeonzekerheidinglobaleeconomischetoestandzoueensubstantieelnegatiefeffectkunnenhebbenopdeoperatiesenfinanciëletoestandvandeVennootschap.
(7) DeGroepisonderhevigaaneenmaterieelwisselkoersrisicoaangezienhetmerendeelvandeaankopeninUSDollarplaatsvindt.TeneindeditrisicotebeperkentrachtdeGroepomdein-enuitgaandekasstromeninvaluta,anderedandeeuro,metelkaarinlijntebrengen.In2009gebruiktedeVennootschapafgeleidefinanciëleinstrumentenomhaarwisselrisicotenopzichtevandeUSDollarkasstromentecontroleren.Heteffectvandezewisselkoersovereenkomstenwerdverwerktalswisselkoerswinsten/-verliezenindefinanciëleresultaten.
(8) Zoalsbovenvermeld,isdedraadlozedataindustrieonderhevigaangroeiendeconcurrentieensnelletechnologischevooruitgang.Dekomstvanmeer
38
gevestigdeengrotereondernemingen,evenalsdesnelletechnologischevooruitgang,kanprijserosietotgevolghebbenenkandemargesenwinstgevendheidvanOptionbeïnvloeden.BovendienzoudemislukkingvandeVennootschapomevoluerendedraadlozeindustriestandaardenentoepasbarebestuurlijkeregelgevingentevoorspellenentoetepassen,haarmogelijkheidomnieuweproductenteintroducerenenteverkopenkunnenbeschadigen.
(9) AcquisitiesdoordeVennootschapkunnenhaarzakelijkeactiviteitenonderbrekenenhaarfinanciëletoestandenoperationeleresultatenbeschadigen.
BELANGENCONFLICTEN
Deprocedureinzakebelangenconflictenzoalsvoorziendoorartikel523Wetboekvanvennootschappenwerdniettoegepastin2009.
VooreenoverzichtvandetransactiesmetverbondenpartijenverwijzenwenaardeuitlegonderdeverklaringvanDeugdelijkBestuurvanditjaarverslag.
VERKLARING
Deraad,naarhetbestevanhaarkennis,verklaarthetvolgende:
a)definanciëlejaarrekeningenwerdenvoorbereidinovereenstemmingmetdetoepasselijkeboekhoudkundigestandaardenengeveneenwaarachtigeengetrouweweergavevandeactiva,depassiva,definanciëlepositieendewinstofhetverliesvandeVennootschapenvanhaarentiteiteninclusiefdeconsolidatiealseengeheel;
b)hetjaarverslagbevateengetrouwoverzichtvandeontwikkelingendeprestatiesvanhetzakendoenendepositievandeVennootschapenhaarentiteiteninclusiefdeconsolidatiealseengeheel,samenmeteenbeschrijvingvandebelangrijkerisicofactorenenonzekerhedendiezeondervinden.
Leuven,24maart2010
Deraadvanbestuur
Geconsolideerdenstatutairjaarverslag2009vanderaadvanbestuurvanOptionnv
39
40
Financieeloverzicht
HetkapitaalvandeVennootschapwordtvertegenwoordigddoor82498592aandelen.DeaandelenzijngenoteerdopdebeursEuronextBrusselsonderBE0003836534.
Op9december2009heeftdeRaadvanBestuurbeslistominhetkadervanhettoegestaankapitaalhetkapitaalvandeVennootschapteverhogenmeteenbedragtot€20.212.155,04viadeuitgiftevanmaximaal41.249.296nieuweOptionaandelentegeneeninschrijvingsprijsvan0,49EURperaandeel(deInschrijvingsprijs).DeRaadvanBestuurheeftbeslistomeenextra-legaalvoorkeurrechtaandebestaandeaandeelhouderstoetekennen(hetRecht)diehenhetrechtgeeftomintetekenenopdenieuweaandelenineenverhoudingvan1nieuwaandeeltegen1Rechtinhunbezit(deRatio).
Op18december2009kondigtdeVennootschap(OptionNV)aandatze,inverbandmethaar1voor1aanbodvaninschrijvingop41.249.296nieuweaandelentegen€0,49peraandeel,inschrijvingenheeftontvangenvoor28.832.465nieuweaandelenviadeuitoefeningvanextralegalevoorkeurrechten.
Ditvertegenwoordigteenopnamevanongeveer69,9%vanhetbedragvanhetaanbodvan€20.212.155.
JanCallewaertenPepperNVhebbenhunvoorkeurrechtenuitgeoefendenhebbenzichertoeverbondeninteschrijvenopnieuweaandelenvooreenbedragvan€3.505.706.
Deinschrijvingsperiodevoordeextralegalevoorkeurrechtenwerdopdonderdag17december2009geëindigd.De12.416.831voorkeurrechtendienietwerdenuitgeoefendtijdensdeinschrijvingsperiodewerdenondervormvanscripsaangebodeninhetkadervaneenprivateplaatsingdieop18december2009plaatsvond,voorbehoudenaaninstitutionelebeleggers.
Beleggersdiescripskochtenhebbenzichonherroepelijkverbondenomdescripsuitteoefeneneninteschrijvenop1nieuwaandeelperscripaandeinschrijvingsprijsvan0,49EURperaandeel.Hetbruto-bedragwaarvoorwerdingeschrevenopdeaandelendiewerdenaangebodenwerdentijdensdezeplaatsingentijdensdeinschrijvingsperiodemetextralegalevoorkeurrechtenbedroeg€20.212.155(inschrijvingopeentotaalvan41249296aandelenaan€0,49peraandeel).
Detabelhiernageefthetaandeelhouderschapweervoorennadebovenvermeldekapitaalverhoging:
Aandeelhouderschapvoordekapitaalverhoging
Aandeelhouderschapnadekapitaalverhoging
Aandelen %opbasisvantotaalaandelen Aandelen %opbasisvan
totaalaandelen
JanCallewaertandPepperNV 7,154,504 17.34% 14,809,008 17.95%
Vrijverhandelbareaandelen 34,094,792 82.66% 67,689,584 82.05%
Totaal 41,249,296 100% 82,498,592 100%
41
Opjaareindewarenalleaandelengedematerialiseerdmetuitzonderingvan1(één)welkeingeregistreerdevormbestond.Eind2009maaktedeGroepmeldingvandevolgendeaandeelhoudersvanbetekenis:
Identiteitvandepersoon,entiteitofgroepvanpersonenofentiteiten(*)
Aantalgewoneaandelenin
bezit
Percentageaangehouden
financiëleinstrumenten
JanCallewaertandPepperNV(100%ownedbyJanCallewaert)
14,809,008 17,95%
Freefloatofwhich: 67,689,584 82,05%UBS(Switzerland) 1283492 1,56%SISUCapitalLtd(UnitedKingdom)
1331495 1,61%
Total outstanding shares 82 498 592 100%
(*)Elkecategorievandestemgerechtigdefinanciëleinstrumentenvandevennootschapvooriederepersoon,entiteitofgroepvanpersonenofentiteiten,waarvandevennootschapweetdatzetenminste,rechtstreeksofonrechtstreeks,1,5%ofmeerbezitten,wordtindezelijstopgenomen.
DeBuitengewoneAandeelhoudersvergaderingvan26augustus2008beslootom2200000naakte‘U’-warrantenintetrekkenenom2500000naaktewarranten“V”uittegeven.Hetwarrantenplan“V”werdgoedgekeurdinwelkewarrantenkunnentoegekendwordenaanBestuurders,personeelsledenenbijnaamaangeduidezelfstandigen(zoalsopgelijstinhetwarrantenplan“V”).Totopjaareindewerdener2241540warranten“V”aangeboden(665000op26augustus2008en1576540op23december2008)waarvan665000warrantenzijnaanvaarddoorBestuurdersenledenvanhetExecutiveManagementTeam.Nabalansdatumvan2008werden1169750warranten“V”aanvaarddoorpersoneelsledenenbijnaamaangeduidezelfstandigen.Inmei2009werden100000warranten“V”toegekendaan
ledenvanhetExecutiveManagementTeamenaanvaard.Indecember2009werden30000warranten“V”toegekendaaneenlidvanhetExecutiveManagementTeamenaanvaard.Ophetjaareindevan2009werdenerintotaal2371540warranten“V”toegekendwaarvan1982450warranten“V”werdenaanvaard.328456warranten“V”werdenverbeurdgedurendehetjaar2009.Werefererennaartoelichting17voorverderinformatie.
BESPREKING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENINGDegeconsolideerdejaarrekeningomvatdevolgendedochterondernemingen:- OptionWirelessLtd,Cork(Ierland)- OptionGermanyGmbH,Augsburg(Duitsland)- OptionWirelessGermanyGmbH,Kamp-Lintfort(Duitsland)- OptionWirelessJapanKK(Japan)- OptionWirelessHongKongLimited(China)- OptionWirelessHongKongLimited,(Sushou)filiaal(China)- OptionWirelessHongKongLimitedTaiwanBranch(Taiwan)- OptionWirelessUSAInc.(VerenigdeStaten)- MultiModeMultiMediaSolutionsNV(M4S)(België)- MultiModeMultiMediaSolutionsWirelessLtd.(M4S)
(Ierland)
Op25juni2008verwierfde“Groep”MultiModeMultiMediaSolutions(afgekort“M4S”),eenspin-offvanIMECengespecialiseerdin4Gontwikkelingvanradiofrequenties.
Op29oktober2009maaktedeGroepbekenddat,rekeninghoudendemeteenkostenbesparingsplan,dekernactiviteitenvanhetonderzoeks-enontwikkelingscentruminKamp-Lintfort(Duitsland)zullenovergebrachtwordennaaronderzoeks-enontwikkelingssiteteLeuven(België)enmaaktehaarintentiebekendomhaardochterondernemingOptionWirelessGermanyGMBHteKamp-Lintforttesluiten.Ditliquidatieprocesisnogsteedslopende.
OPBRENGSTENDeopbrengstenvoor2009daaldenmet45,1%totk€147119vergelekenmetk€268089in2008.comparedwithEUR 268089kin2008.
42
Financieeloverzicht
GEOGRAFISCHE SPREIDING VAN DE VERKOPENWijverwijzennaartoelichting3:“Bedrijfssegmentenengeografischespreiding”indetoelichtingenbijdegeconsolideerdejaarrekeninginditjaarverslagvoorverdereinformatiebetreffendedegeografischespreidingvanverkopen.
BRuTOWINSTMARGEDebrutomargevoor2009bedroeg18,5%tenopzichtevandeopbrengstenmetinbegripvanherstructureringskosten(20,1%metuitsluitingvanherstructureringskosten),ditinvergelijkingmeteenbrutomargevan27.8%in2008.Meteenkostprijsvanverkochtegoederenvank€119931bedroegdebrutowinstk€27188,eendalingvan63,6%invergelijkingmetdebrutowinstvan2008terwaardevank€74630.
BEDRIJFSKOSTENIn2009bedroegendebedrijfskosten,inclusiefafschrijvingen,waardeverminderingenenherstructureringskosten,k€81530invergelijkingmetk€103929in2008.Ditvertegenwoordigteendalingvan21.6%.
PROFIT FROM OPERATIONS (EBIT)During2009,EBITdecreasedtoEUR -54342k(or-36.9%onrevenues),comparedtoEUR -29299k(or-10.9%onrevenues)for2008.
BEDRIJFSRESuLTAAT (EBIT)In2009bedroegdeEBITDAk€-31630(of-21,5%vandeopbrengsten)invergelijkingmetk€-91(of-0%vandeopbrengsten)watneerkomstopeendalingvank€31538.
FINANCIEEL RESuLTAATOptionrealiseerdeeennegatieffinancieelresultaatvank€-6673in2009(2008:k€-540).Hetnettowisselkoersresultaatliepoptotk€-5534,voornamelijktewijtenaandeblijvendezwakkeUSdollaralsookdenegatieveimpactopderealisatievanUSdollarhedgingcontracten.Optionontvingtevensk€80interestenuitrisicovrijebeleggingenvandebeschikbareliquidemiddelen.Deoverigefinanciëlekostenvan
k€-1139vloeidenvoornamelijkvoortuitbetaaldeinterestenmetbetrekkingtotdehuidigekredietlijnenalsookbankkosten,laattijdigheidsintrestenenbetalingsverschillen.
NET RESuLT AND EARNINGS PER SHAREHetresultaatperaandeelvoor2009wasalsvolgt:
Hetnettoresultaatin2009bedroegk€-53682of€-1,27peruitstaandaandeelenperaandeelnaverwatering.Tervergelijking,in2008bedroeghetnettoresultaatk€-19001of€-0.46peruitstaandaandeelenperaandeelnaverwatering.Hetnettoresultaatdaaldemetk€34681invergelijkingmet2008.
BALANSHetbalanstotaalbedroegk€125272opheteindevanhetboekjaar,tegenoverk€171094hetjaarvoordien.
Deliquidemiddelendaaldentijdenshetjaarvank€33328totk€30664opheteindevan2009,metinbegripvank€8347welkewerdopgenomenvandebestaandekredietlijnenenk€20212alsresultaatvandekapitaalsverhoging.
Dehandelsvorderingenenoverigevorderingendaaldenvank€44819totk€16254opheteindevan2009.Dezedalingisvoornamelijktoeteschrijvenaandehandelsvorderingendieafgenomenzijnvank€42857totk€14278enoverigevorderingen,voornamelijktoeteschrijvenaaneenlagereBTWvordering.Deportfoliovanhandelsvorderingenisgezond.Demeesteverkopeninniet-OESO-landenwerdengedektdoorkredietbrievenofdooreenkredietverzekeringaangebodendoorDelcredere.Delcredereiseenzelfstandigorgaandat,ondergarantievandeBelgischeoverheid,detaakheeftdeinternationaleeconomischerelatiesmetdeniet-OESO-landenteverbeterendoorhetrisicovolgenduitexportnaar,importvaneninvesteringenindebetrokkenlandenteverzekeren.
Devoorradendaaldenvank€32894totk€17336op
43
heteindevan2009.Dezedalingistoeteschrijvenaandecombinatievaneenafnamevandepositiesvangoedereninbewerking(k€-8433),afgewerkteproducten(k€-4486),engrondstoffen(k€-2479)invergelijkingmet2008.
Denettoboekwaardevanimmateriëleenmateriëlevasteactivakwameind2009uitopk€30542,vergelekenmetk€37031per31december2008.In2009bedroegendeinvesteringeninmateriëlevasteactiva,voornamelijktestapparatuur,k€934(2008:k€2833).DeGroepinvesteerdeookk€16161(2008:k€23010)inimmateriëlevasteactiva,waarvank€15929(2008:k€21943)ingeactiveerdeontwikkelingsprojectenenk€232(2008:k€1067)voornamelijkinbijkomendelicenties.
Tijdenshetboekjaardaaldendeschuldenoptenhoogsteéénjaartotk€59040in2009,invergelijkingmetk€69983in2008.Dezeafnameishoofdzakelijktoeteschrijvenaandedalinginhetaantalhandels-enoverigeschulden(k€-24758)eneentoenamevandevoorzieningen(k€+5092)voornamelijkhetresultaatvanhetaanleggenvaneenherstructureringsprovisie(welkeeenbedragvertegenwoordigtvank€5912)envandeanderefinanciëlelastenmetbetrekkingtotdeopname(k€+8559)vandebestaandekredietlijnen.
Deschuldenopmeerdanéénjaardaaldenvank€16in2008totk€0in2009vermitsheteenschuldwerdopminderdanéénjaar.
DeGroepgenereerdeeenuitgesteldebelastingverplichting,voortvloeiendeuitdeactiveringvancommerciëleontwikkelingsprojectenonderIFRS.In2009namdezeuitgesteldebelastingverplichtingafmetk€820welkebijnavolledigtoeteschrijvenwasaandezegeactiveerdeontwikkelingsprojecten.
Debelastingvorderingenbedroegenk€30050ophetjaareindevan2009,ofeenverhogingvank€7637tenopzichtevanhetjaareindevan2008,voornamelijktewijten
aanhetovergedragenverliesvandeeerstetweekwartalenvan2009.Vanafhetderdekwartaalvan2009beëindigdedeGroepdeopnamevanpositievebelastingresultatenwelkevoortvloeidenuitdegemaakteverliezeninOptionNV,vermitsdeuitgesteldebelastingvorderingopdatmoment22%vertegenwoordigdevandetotaleactiva.DeGroepheeftinditopzichthetvoorzichtigheidsprincipegehanteerdenbeslotenomeenverdereverhogingvandeuitgesteldebelastingvorderingenuittesluiten.
Opeenbalanstotaalvank€125272bedroeghettotaleeigenvermogenk€64339.Eind2009kwamdesolvabiliteitsratiovandeGroepbijgevolguitop51,4%,invergelijkingmet57.9%pereinde2008.
Dekasstroomuitbedrijfsactiviteitenbedroegin2009k€-12476,invergelijkingmetk€22578vorigjaar.
BESTEMMING VAN HET NIET-GECONSOLIDEERDE RESuLTAAT
DeenkelvoudigejaarrekeningvanOptionNV(Belgischeboekhoudnormen)heeftover2009eennettoverliesvank€-17418,invergelijkingmethetnettoverliesvank€-39124in2008.
DeRaadvanBestuursteltvooromhetniet-geconsolideerdenettoverliesvank€-17418over2009toetevoegenaanhetovergedragenresultaatvanhetvorigeboekjaar.
Resultaatverwerking-verkortschema(conformdeBelgischeboekhoudnormen)
31december-ink€(duizendEUR) 2009 2008
Overgedragenwinst/(overgedragenverlies)vanhetvorigeboekjaar (12410)
Tebestemmenwinst/(teverwerkenverlies)vanhetboekjaar (17418) (39124)
Tebestemmenwinstsaldo/(teverwerkenverliessaldo) (44132) (39124)
Wettelijkereserve - -
44
Financieelverslag-IFRS
GECONSOLIDEERDE JAARREKENING
Geconsolideerde Resultatenrekening
Voorhetboekjaarafgeslotenop31december 2009 2008
Toelichting €000 €000
Opbrengsten 3 147 119 268 089Kostprijsverkochtegoederen(1) 4 (117540) (193458)Brutowinst met uitsluiting van herstructureringskosten 29 579 74 630
Herstructureringskosten (2391) -Brutowinst 27 188 74 630Herstructureringskosten (6923) -Onderzoeks-enontwikkelingskosten(1) 4-5 (31808) (42749)Kostenvanverkoop,marketingenroyalty’s(1) 4-5 (26896) (41375)Algemeneenadministratiekosten(1) 4-5 (15903) (19806)Totale bedrijfskosten (81 530) (103 929)
Bedrijfsresultaat (54 342) (29 299)Financiëlekosten 6 (6768) (2477)Financiëleopbrengsten 6 95 1937Financieel resultaat (6 673) (540)
Winst vóór belastingen (61 015) (29 839)
Belastingen 7 7333 10838
Nettowinst (53 682) (19 001)
Resultaat per aandeelGewogengemiddeldaantalgewoneaandelen 42266402 41249296Verwaterdgewogengemiddeldaantalgewoneaandelen 42266402 41249296
Resultaatperaandeelvoorverwatering 18 (1.27) (0.46)Resultaatperaandeelnaverwatering 18 (1.27) (0.46)(1)Dezebedragenzijnexclusiefherstructureringskosten
45
Geconsolideerd verslag van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
Voorhetboekjaarafgeslotenop31december 2009 2008
Toelichting €000 €000
Nettoresultaat (53 682) (19 001)
Andere gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
Wisselkoersverschillenvoortvloeienduitvalutaverschillenuitbuitenlandseactiviteiten (238) (164)
Anderegerealiseerdeenniet-gerealiseerderesultatenvoordeperiode(nettovanbelastingen) (238) (164)
Totale gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten voor de periode toewijsbaar aan de Groep (53 920) (19 165)
Geconsolideerde financiële positie
Voorhetboekjaarafgeslotenop31december 2009 2008
Toelichting €000 €000
ACTIVAImmateriëlevastactiva 8 21385 20740
Materiëlevasteactiva 9 9157 16291
Uitgesteldebelastingvorderingen 7 30050 22413
Overigevorderingen 10 328 383
Totaal der niet-vlottende activa 60 921 59 827
Voorraden 11 17336 32894
Handels-enoverigevorderingen 10 16254 44819
Liquidemiddelen 12 30664 33328
Overigefinanciëleopbrengsten 13 0 0
Belastingvorderingen 7 97 227
Totaal der vlottende activa 64 351 111 268
Totaal activa 125 272 171 094
46
SCHuLDEN EN EIGEN VERMOGEN
Voorhetboekjaarafgeslotenop31december 2009 2008
Toelichting €000 €000Geplaatstkapitaal 17 12232 6116Uitgiftepremies 17 57 961 43 865Reserves 17 (921) 352Overgedragenresultaat 17 (4 933) 48 749Totaal eigen vermogen 64339 99082
Uitgesteldebelastingverplichtingen 7 1893 2013Schuldenopmeerdaneenjaar 13 - 16Totaal schulden op meer dan een jaar 1 893 2 029
Handels-enoverigeschulden 14 42595 67353Voorzieningen 15 7529 2437Overigefinanciëleschulden 13 8648 89Tebetalenbelastingen 268 104
Totaal schulden op ten hoogste een jaar 59 040 69 983
Totaal schulden en eigen vermogen 125 272 171 094
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Voorhetboekjaarafgeslotenop31december 2009 2008
Toelichting €000 €000
BEDRIJFSACTIVITEITEN
Nettoresultaat (A) (53682) (19001)Afschrijvingenopimmateriëlevasteactiva 8 13459 15001Afschrijvingenopmateriëlevasteactiva 9 6541 6499Verlies / (winst) uit de verkoop van materiële vaste activa 839 157Verlies / (winst) uit de verkoop van immateriële vaste activa
22 -
Waardeverminderingen op vlottende en niet vlottende activa
7861 4090
Financieelverslag-IFRS
47
Voorhetboekjaarafgeslotenop31december 2009 2008
Toelichting €000 €000Bijzonderewaardeverminderingenopimmateriëlevasteactiva 8 2034 7707Bijzonderewaardeverminderingenopmateriëlevasteactiva 9 678 -Toename/(afname)inprovisies 15 5434 (1639)Winst/(verlies)uitafgeleidefinanciëleinstrumenten - (473)Nietgerealiseerdewisselkoersverliezen/(winsten) 506 (398)Interestopbrengsten 6 (80) (813)Interestkosten 6 709 149Opaandelengebaseerdebelastingreserve 17 663 154Belastingen 7 (7332) (10838)Totaal (B) 31 335 19 596Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten voor mutaties in bedrijfskapitaal (C)=(A)+(B)
(22 347) 595
Afname/(toename)invoorraden 8021 1888Afname/(toename)vanhandels-enoverigevorderingen 28481 10860Toename/(afname)vanhandels-enoverigeschulden (25898) 7206Aanwendingvanprovisies (342) (1900)Totaal de mutaties in bedrijfskapitaal (D) 10 262 18 054Nettokasstroomuitbedrijfsactiviteiten(E)=(C)+(D)
(12085) 18649
(Betaalde)interesten(F) (412) (29)Ontvangeninteresten(G) 79 1217(Betaalde)/ontvangenbelastingen(H) (58) 2741
KASSTROOM uIT BEDRIJFSACTIVITEITEN (I)=(E)+(F)+(G)+(H)
(12 476) 22 578
INVESTERINGSACTIVITEITENVerwervingvanimmateriëlevasteactiva 8 (232) (1067)Uitgavenvanproductontwikkeling,naaftrekvanontvangensubsidies
8 (15929) (21943)
Verwervingvanmateriëlevasteactiva 9 (934) (2833)Ontvangstenuitdeverkoopvanimmateriëlevasteactiva 8 8 -Ontvangstenuitdeverkoopvanmateriëlevasteactiva 9 - 22KASSTROOM uIT INVESTERINGSACTIVITEITEN (J) (17 087) (25 821)FINANCIERINGSACTIVITEITENOntvangenuithoofdevankapitaalsverhoging 17 20212 -
48
Voorhetboekjaarafgeslotenop31december 2009 2008
Toelichting €000 €000Betalingmetbetrekkingtotkostenvankapitaalsverhoging (1698) -Ontvangenuithoofdevanfinanciëleleasingschulden 43 -Verwervingenvanleningen 8574 29Aflossingenvanleningen (74) (75)KASSTROOM uIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN (K) 27 057 (46)
Nettotoename/(afname)vanliquidemiddelen=(I)+(J)+(K) (2506) (3288)Liquidemiddelenbijhetbeginvanhetboekjaar 33328 36299Impactwisselkoersfluctuaties (158) 317Liquidemiddelenopheteindevanhetboekjaar 30664 33328Verschil (2 506) (3 288)
Mutatieoverzicht van het geconsolideerde eigen vermogen
Ink€(duizendEUR) ToelichtingGeplaatstkapitaal
Geplaatstkapitaal
Opaandelengebaseerdebetalingsre-
serveValutakoersver-
schillen
Kostenuitgiftevan
nieuweaandelen
Overge-dragen
resultaat Totaal
Op 1 januari 2008 6 116 43 865 360 3 - 67 750 118 094
Nettoresultaat - - - - 6432 6432Opaandelengebaseerdebetalingen
17 - - 153 - - - 153
Nettovalutakoersverschillen 17 - - - (164) - - (164)
Op 31 december 2008 6 116 43 865 513 (161) - 48 749 99 082
Nettoresultaat - - - - (53682) (53682)Opaandelengebaseerdebetalingen
17 - - 663 - - - 663
Nettovalutakoersverschillen 17 - - - (238) - - (238)Kostenuitgiftevannieuweaandelen
17 (1698) (1698)
Uitgiftevannieuweaandelen 17 6 116 14 096 - - - - 20 212
Op 31 december 2009 12 232 57 961 1 176 (399) (1698) (4 933) 64 339
Financieelverslag-IFRS
49
Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening
TOELICHTING 1: OMSCHRIJVING VAN DE GROEP EN ORGANISATIE
OptionNV(deVennootschap)isactiefindesectorvandetelecommunicatieenisgespecialiseerdinhetontwerp,deontwikkeling,deproductie,deinstallatie,deaan-enverkoopvantoepassingenvoordraadlozedatacommunicatiezoalsdatakaarten,USB-apparaten,draadlozeroutersen(geïntegreerde)modules.DeVennootschapwerdopgerichtop3juli1986enstondinitieel,sindsnovember1997,genoteerdopdeEuropesecontantmarkt(‘Easdaq’later‘NASDAQEurope’)enstaatsinds2003genoteerdopEurolistvanEuronextBrussel(Ticker:OPTI-codeBE0003836534).
OptionNViseenNaamlozeVennootschap(NV)naarBelgischrechtdiehaaraandeleninhetopenbaartekoopaanbiedt.OptionNVisvertegenwoordigdinverschillendecontinenten.DebelangrijkstevestigingenzijndehoofdzetelinLeuven(GastonGeenslaan14,3001Leuven)enerzijdsendeproductiesiteenlogistiekevestiginginCork(Ierland)anderzijds.DevolledigelijstvanalleondernemingendiedeeluitmakenvandeGroepisterugtevindeninToelichting24:OndernemingenbehorendtotOption.
DegeconsolideerdejaarrekeningvandeGroepvoorhetboekjaardatwerdafgeslotenop31december2009omvatOptionNVendebijhorendedochterondernemingen(waarnaarsamenwordtverwezenmet‘Option’of‘deGroep’).OpdeRaadvanBestuurvan24maart2010werdhetjaarverslaggoedgekeurdvoorvrijgaveenverkreegJanCallewaertdevolmachtomhetverslagteondertekenen.
BASIS VAN DE OPSTELLING VAN DE FINANCIELE REKENINGENDegeconsolideerdefinanciëlerekeningenzijnopgesteldvolgensde“historischekostovereenkomst”,behalvevoorafgeleidefinanciëleinstrumenten,welkezijngewaardeerdophunreëlewaarde.
Degeconsolideerdefinanciëlerekeningenwordenweergegevenineuro’senallewaardenzijnafgerondtothetdichtstbijzijndeduizendtal(€000),tenzijandersvermeld.
CONFORMITEITSVERKLATINGDejaarrekeningwerdopgesteldinovereenstemmingmetdeInternationalFinancialReportingStandards(IFRS),zoalsgepubliceerddoordeInternationalAccountingStandardsBoard(IASB)engoedgekeurddoordeEuropeseGemeenschap.
BASIS OF CONSOLIDATIONDegeconsolideerdejaarrekeningomvatdejaarrekeningvanalledochterondernemingendiedoordeGroepwordengecontroleerd.IAS27bepaalddatcontrolebestaatwanneerdeGroepdebevoegdheidheeftomhetfinanciëleenoperationelebeleidtebepalenenzijdevoordelenverwerftuitdeactiviteitenvandeentiteiten.ControlewordtverondersteldtebestaanwanneerdeGroep,rechtstreeksofonrechtstreeks,meerdan50%vandestemmeninhandenheeftdiezijnverbondenaanhetaandeelkapitaalvaneenonderneming.OptionNVheefteen100%deelneminginalzijndochterondernemingen(conformtoelichting24)
Deresultatenvanverworvenofgeliquideerdedochterondernemingenwordenmeegeconsolideerdvanafdedatumwaaropdecontrolewordtverworven,ofdeconsolidatieneemteeneindeopdedatumwaaropdecontroleverdwijnt.AlletransactiestussendeondernemingenvandeGroep,allebalansenenalleniet-gerealiseerdewinstenoptransactiestussengroepsondernemingen,wordenbijconsolidatiegeëlimineerd.Niet-gerealiseerdeverliezenwordenookgeëlimineerdopdezelfdemanieralsniet-gerealiseerdewinstentenzijeenbijzonderewaardeverminderingvantoepassingisophetactivadatonderwerpisvandetransactie.DeboekhoudprincipesvandochterondernemingenwordeninlijngebrachtmetdievandeGroepomdeconsistentieteverzekereninderapportering.
50
WIJZIGINGEN IN BOEKHOuDPRINCIPES EN TOELICHTINGENGebaseerdopeennazichtvanhaarfinanciëlerekeningenheeftdeGroepdepresentatieenclassificatiegewijzigdvansommigeelementenentoelichtingenindeboekhoudprincipes.Dezekunnenalsvolgtwordensamengevat:- Deresultatenrekening:Herstructureringskosten,
toewijsbaaraande“kostprijsverkochtegoederen”en“bedrijfskosten”wordenopeenapartelijnweergegeveninderesultatenrekening,watdemogelijkheidbiedtomdehiervoorvermeldekostenindehuidigeperiode2009tekunnenvergelijkenmetdekostenopgenomeninvoorgaandeperiodes.In2008werdenergeenherstructureringskostenopgenomen.
- Boekhoudprincipes:DeGroepheefthetboekhoudprincipemetbetrekkingtotprovisiesvanherstructureringopgenomenentoegelicht(weverwijzenhierbijnaarToelichting2–Voornaamsteboekhoudprincipes–(10)Provisies).
Standaarden en interpretaties van toepassing in het huidige jaar- Detoegepasteboekhoudprincipeszijninovereenstemming
metdezevanvorigboekjaar,behalvevoor:- HetIASBheeftvolgendenieuweenaangepasteIFRSen
IFRICinterpretatiesgepubliceerd:- IAS1–GewijzigdepresentatievandeJaarrekening
(uitgegeveninseptember2007envantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1januari2009);
- WijzigingvanIAS23–Financieringskosten(uitgegeveninapril2007envantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1januari2009);
- WijzigingvanIAS32–Financiëleinstrumenten:presentatieenIAS1–Presentatievandejaarrekening:Financiëleinstrumentenenverplichtingenbijliquidatie(uitgegeveninfebruari2008envantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1januari2009);
- WijzigingvanIFRIC9–VerduidelijkingbetreffendevastgelegdederivatenenIAS39–Financiëleinstrumenten:Opnameenwaardering(uitgegeveninmaart2009envantoepassingvoordeperiodebeginnendofvolgendop30juni2009);
- WijzigingvanIFRS1enIAS27–Kostvaneeninvesteringineendochteronderneming,gezamenlijkzeggingschapineenentiteitofvereniging(uitgegeveninmei2009envantoepassingvoordeperiodebeginnendofvolgendop1januari2009);
- IFRS1–HerzieningenvanIFRS1opdeeerstetoepassingvanIFRSs(uitgegevenindecember2008envantoepassingvoordeperiodebeginnendofvolgendop1januari2009);
- WijzigingvanIFRS2–Voorwaardenvoorvestingofannulering(uitgegeveninjanuari2008envantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1januari2009);
- WijzigingvanIFRS7–Financiëleinstrumenten:verbeteringomtrentdeinformatieverschaffingoverdereëlewaardeenliquiditeitsrisico’s(uitgegeveninmaart2009envantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1januari2009);
- IFRS8–Operationelesegmenten(vantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1januari2009);
- IFRIC13–Klantengetrouwheidsprogramma’s(uitgegeveninjuni2007envantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1juli2008);
- IFRIC16–Hedgingvaneennettoinvesteringineenbuitenlandsevestiging,vantoepassingvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1oktober2008;
- IFRIC18-Inbrengvanactivavanklanten(uitgegeveninfebruari2009envantoepassingvoordeinbrengontvangenopofvolgendop1juli2009);
- VerbeteringenaanIFRS(2007-2008)–Verscheideneverbeteringenuitgegeveninmei2008welkevantoepassingwerdeninverschillendeperioden,inhoofdzaakvanaf1januari2009);
- IFRSvoorKMO’s–IFRSvoorKleine-enMiddelgroteOndernemingen(uitgegeveninjuli2009envantoepassingvanaf1juli2009).
DezestandaardeneninterpretatieshaddengeengevolgenopdefinanciëlepositievandeGroep,behalvevoorIAS1enIFRS8.Ditleiddetotbijkomendetoelichtingeneninsommigegevalleneenherzieningvanboekhoudprincipes.
Financieelverslag-IFRS
51
- Debelangrijksteeffectenvandezewijzigingenkunnenalsvolgtwordenomschreven:
- IAS1Gewijzigdepresentatievandejaarrekening.DezeherzieneStandaardwerduitgegeveninseptember2007,dievankrachtwerdvoorboekjarenbeginnendofvolgendop1januari2009.Destandaardmaakteenonderscheidtussenwijzigingenineigenvermogenvooreigenaarsenniet-eigenaars.Daaromzalhetmutatieoverzichtvanheteigenvermogenenkeldetailsbevattenvantransactiesmeteigenaars,waarbijaldemutatiesinheteigenvermogenbetreffendeniet-eigenaarsalséénlijnzullenwordenweergegeven.DeGroepheeftbeslistomde“resultatenrekening”enhetverslagvan“gerealiseerdeenniet-gerealiseerdetransacties”apartvoortestellen.
- WijzigingvanIAS23Financieringskosten.DeIASBpubliceerdedewijzigingbetreffendeIAS23“financieringskosten"inapril2007enwerdvankrachtvoorboekjarenbeginnendofvolgendop1januari2009.DeherzieneIAS23vereistactiveringvandefinancieringskostendierechtstreekszijntoeterekenenaandeverwerving,bouwofproductievaneeninaanmerkingkomendactief.Eeninaanmerkingkomendactiefiseenactiefwelkeeenbelangrijkeperiodeinbeslagneemtomgefinaliseerdtezijnvoordevoorgenomenverkoop.DezeherzieningheeftgeeninvloedopdegeconsolideerdejaarrekeningofprestatiesvandeGroep.
- IAS32Financiëleinstrumenten:presentatieenIAS1Presentatievandejaarrekening–“PuttableFinanciëleInstrumenten”enverplichtingenbijliquidatie.DezewijzigingenmetbetrekkingtotIAS32enIAS1werdeninfebruari2008gepubliceerdenwerdenvankrachtvoorboekjarenvolgendopofna1januari2009.Dezeherzieningvoorzietineenbeperktetoepassingwaarbij“PuttableFinanciëleinstrumenten”uitzonderlijkkunnengeclassificeerdwordenalseigenvermogenindienzevoldoenaaneenaantalspecifiekekenmerken.Dewijzigingvandezestandaardzalgeenimpacthebbenopde
financiëlepositieofprestatiesvandeGroepvermitsdeGroepdergelijkeinstrumentennietheeftuitgegeven.
- WijzigingvanIFRIC9-VerduidelijkingbetreffendevastgelegdederivatenenIAS39–Financiëleinstrumenten:Opnameenwaardering.IngevolgedewijzigingenvanIAS39inoktober2008,dieherclassificatietoestaatuitdeFVTPL-categorievoorbepaaldefinanciëleactivawelkewordenaangehoudenomtewordenverhandeldinbeperkteomstandigheden,werdIAS39gewijzigdomduidelijkmakendateenentiteitgehoudenisomtebeoordelenofeenvastgelegdderivaatnauwverbondenismethet“basiscontract“opdedatumvanherclassificatie.Dezewijzigingwerdvantoepassingop30juni2009enheeftgeeninvloedopdefinanciëlepositieofprestatievandeGroep,vermitsdeGroepnietinhetbezitisvandergelijkeactiva.
- WijzigingenvanIFRS1EerstetoepassingvanInternationalFinancialReportingStandardsenIAS27Degeconsolideerdejaarrekeningenenkelvoudigejaarrekening.DeuitbreidingvanIFRS1laateenondernemingtoeomdeinvesteringskostindochterondernemingen,eenentiteitwaarovergezamenlijkzeggenschapwordtuitgeoefendofeengeassocieerdedeelnemingtebepaleninhaarIFRSfinanciëlerekeningeninovereenstemmingmetIAS27ofde“geachtekosten”benadering.DewijzigingopIAS27vereistdatalledividendenvaneendochteronderneming,eenentiteitwaargezamenlijkzeggenschapofeengeassocieerdedeelnemingwordtuitgeoefend,wordenopgenomeninderesultatenrekeningvandeenkelvoudigejaarrekening.Beidenazichtenwordenvantoepassingvoorboekjarenopofna1januari2009.Dezevereistenhebbengeenimpactopdegeconsolideerdejaarrekening.
- IFRS1HerzieningenvanIFRS1opdeeerstetoepassingvanIFRSs.DezeherzieningenwerdenopgesteldomdeStandaardenduidelijkereneenvoudigertemakenbijdeorganisatieendeovergangnaardemeestebijlagenvandetalrijkeuitzonderingenenvrijstellingenopStandaarden.
52
Dezeherzieningenwerdenvankrachtop1januari2009enhebbengeeninvloedopdefinanciëlepositieofdeprestatiesvandeGroep.
- WijzigingvanIFRS2Opaandelengebaseerdebetalingen–Vestingconditiesenannulaties.Injanuari2008publiceerdedeIASBeenwijzigingmetbetrekkingtotIFRS2diededefinitievaneenvestingconditieverduidelijktenvoorschrijfthoedeannulatievaneentoekenningadministratiefdientverwerktteworden.DezehadgeeninvloedopdefinanciëlepositieenprestatiesvandeGroepvermitserzichgeengebeurtenissenhebbenvoorgedaandieverbondenzijnaandezeinterpretatie.
- WijzigingvanIFRS7–Financiëleinstrumenten:Verbeteringomtrentdeinformatieverschaffingoverdereëlewaardeenliquiditeitsrisico’s.Dezewijzigingenverduidelijkenhettoepassingsgebiedvandepuntendiemoetenwordenopgenomenindematuriteitsanalyse,vereistonderIFRS7,doorhetveranderenvandedefinitievanhetliquiditeitsrisicodoortestellendathetliquiditeitsrisicoalleenfinanciëleverplichtingenomvatdiewordenafgehandelddoorhetleverenvancashofeenanderfinancieelactief.Ditresulteertindeuitsluitingvandefinanciëleverplichtingendiedoordeentiteitwordenafgehandelddoorhetleverenvanhaareigen-vermogensbestanddelenofniet-financiëleactiva.Bovendienspecificerendezewijzigingendevereisteninverbandmethetvermeldenvandeverschillendeliquiditeitsrisico’svoorafgeleideenniet-afgeleidefinanciëleverplichtingen.Dezewijzigingenwerdenvankrachtop1januari2009enhebbengeeninvloedopdefinanciëlepositieofprestatiesvandeGroep.
- IFRS8Operationelesegmenten.DezestandaardvereistdetoelichtingvaninformatiemetbetrekkingtotdeoperationelesegmentenvandeGroepenvervangtdevereistetothetbepalenvaneenprimair(bedrijfs-)ensecundair(geografisch)rapporteringsegmentvandeGroep.DeGroepheeftIFRS8toegepastmetingangvan1
januari2009(weverwijzenhiervoornaarToelichting3–Bedrijfssegmentengeografischespreiding).
- IFRIC13Klantengetrouwheidsprogramma’s.HetIFRICpubliceerdeIFRIC13injuni2007.Dezeinterpretatievereistdatspaarpuntenadministratiefverwerktwordenalsafzonderlijkecomponentvandeverkooptransactiewaarinzewordentoegekend.Geenloyaliteitsprogramma’szijnuitgegevendoordeGroepenbijgevolgheeftdezeinterpretatiegeeneffectopdeprestatiesvandeGroep.
- IFRIC16AfdekkenvannettoinvesteringeninbuitenlandseentiteitenHetIFRICpubliceerdeIFRIC16injuli2008enwerdvankrachtvanafhetboekjaarbeginnendofvolgendop1oktober2008.Dezeinterpretatieverschaftrichtlijneninzakedeadministratieveverwerkingvoorhetafdekkenvaneennettoinvestering.Dezeinterpretatiewordtmetterugwerkingvankrachtvoordeboekjarenvanafofna1oktober2008.IFRIC16verschaftrichtlijneninverbandmetdeafdekkingvaneennettoinvesteringalsookdeboekhoudkundigeverwerkingervan.Alsdusdanigwordenrichtlijnengegevenomhetrisicovanvreemdevalutateidentificerenwelkewordengekwalificeerdalsafdekkingvaneennettoinvesteringenhoeeenonderneminghetbedragvanwisselkoerswinstenofverliezendienttebepaleninrelatiemetzoweldenettoinvesteringalsmetdeinstrumentenaangewendterafdekking.GeenondernemingenvandeGroephebbendergelijkeinstrumentenenbijgevolgisdezestandaardnietvantoepassingopdeGroep.
- IFRIC18Inbrengvanactivavanklanten.Dezenieuweinterpretatieisuitgegevenomdeuiteenlopendeboekhoudkundigeverwerkingentebehandelenvoordebegunstigdenvoordergelijkeoverdrachtvanmateriëlevasteactivavan'klanten'.Dezeinterpretatiewerdvankrachtvooroverdrachtendieopofna1juli2009werdenuitgevoerdenheeftgeeninvloedopdegeconsolideerdejaarrekeningvandeGroepvermitseendergelijkeinbrengvanactivanietheeftplaatsgevondenin2009.
Financieelverslag-IFRS
53
- VerbeteringenaanIFRS(2007-2008).Inmei2008publiceerdedeIASBzijneersteomnibusmetwijzigingenbetreffendedestandaarden,ineersteinstantieomdeinconsistentiesteverwijderenendeformuleringenteverduidelijken.Erzijnafzonderlijkeovergangsbepalingenvoorelkestandaard.DeGroepheeftdezewijzigingenopgenomenwaarvantoepassing.
- IFRSvoorKMO's-IFRSvoorKleineenMiddelgroteOndernemingen.IFRSvoorKMO’sbiedteenalternatiefkaderdatkanwordentoegepastvoordeinaanmerkingkomendeondernemingen,ditinplaatsvangebruiktemakenvaneenvolledigeIFRSrapportering.Hetisbedoeldvoorgebruikdoorondernemingendienietgehoudenzijnaanpubliekeverantwoording.VermitsdeGroep,alspubliekeonderneming,gehoudenisaanhetopstellenvaneenvolledigIFRSfinancieelverslag,heeftdezenieuwestandaardgeeneffectopdegeconsolideerdejaarrekeningendeprestatiesvandeGroep.
Op voorhand aanwenden van standaarden en interpretaties DeGroepheeftervoorgeopteerdomgeenstandaardenofinterpretatiestoetepassenvoordezeeffectiefdienentewordentoegepast.
Standaarden en interpretaties in ontwikkeling, nog niet van toepassingOphetogenblikvandegoedkeuringvandejaarrekeningwarenonderstaandestandaardeneninterpretatiesalgepubliceerd,maarnognietvantoepassing:
- WijzigingvanIAS24Informatieverschaffingomtrentverbondenpartijen.Dezewijzigingenwerdenuitgegeveninnovember2009enwordenvankrachtvoorboekjarendieeenaanvangnemenopofna1januari2011.DezeStandaardvervangtIAS24–informatieverschaffingomtrentverbondenpartijen–zoalsuitgegevenin2003.DezewijzigingopIAS24vereenvoudigtdeinformatieverplichtingvoorentiteitendiewordengecontroleerdofaanzienlijk
wordenbeïnvloedtdoordeoverheidenverduidelijktdedefinitievaneenverbondenpartij.DezewijzigingzalgeeninvloedhebbenopdefinanciëlepositieofprestatiesvandeGroep.
- IAS32Classificatievanuitgegevenrechten.Dezewijzigingenwerdenuitgegeveninoktober2009enwordenvankrachtopofna1februari2010.Volgensdewijziging,derechtenvanoptiesenwarranten,uitgegevenomhetverwervenvaneenvastaantaleigenniet-afgeleideeigen-vermogensinstrumentenvaneenondernemingvooreenvastbedrag,wordengeclassificeerdalseigen-vermogensinstrumenten,mitshetbodwordtgedaannaarevenredigheidvanallebestaandeeigenaarsvandezelfdeklassevandeniet-afgeleideeigen-vermogensinstrumentenvandeonderneming.
- IAS39Inaanmerkingkomendeafgedekteposities.DezewijzigingenvanIAS39werdenuitgegeveninjuli2008enwerdenvankrachtvoorjaarperiodenbeginnendofvolgendop1juli2009.Dezewijzigingomschrijftdetoewijzingvaneenéénzijdigrisicoineenafgedektepositieendetoewijzingvandeinflatiealseenafgedektrisicoofeengedeeltelijkrisicoinspecifiekesituaties.Hetverduidelijktdatheteenondernemingtoelaatomeengedeeltevandereëlewaardewijzigingenvanhetfinanciëleinstrumenttoetewijzenalseeningedektitem.DeGroepheeftgeoordeelddatdezewijziginggeeninvloedzalhebbenopdefinanciëlepositieofprestatiesvandeGroep.
- WijzigingvanIFRS1–EerstetoepassingvanInternationaleFinanciëleRapporteringsStandaarden(IFRS)-AanvullendeVrijstellingen.Dezewijzigingenwerdenuitgegeveninaugustus2009enwordenvankrachtvoorjaarperiodenbeginnendopofna1januari2010.DewijzigingeninIFRS1voorzietextravrijstellingenvooreerstegebruikersmetbetrekkingtotactivavanolieengasalsookderegelingenmetbetrekkingtotleasing.DezewijzigingzalgeeninvloedhebbenopdefinanciëlepositieofprestatiesvandeGroep.WijziginginIFRS1EerstetoepassingvanInternationale
54
FinanciëleRapporteringsStandaarden(IFRS)-IFRS7vrijstellingen.Dezewijzigingenwordenvankrachtvoorjaarperiodendieaanvangenopofna1juli2010.DeherzieningenzijnzoontworpendatdeStandaardduidelijkereneenvoudigerisoptevolgendoormiddelvanhetherorganiserenenverschuivennaardebijlagenvandetalrijkeuitzonderingenenvrijstellingenvandemeesteStandaarden.DezeherzieningenzalgeeninvloedhebbenopdefinanciëlepositieofprestatiesvandeGroep.
- WijzigingvanIFRS2Opaandelengebaseerdebetalingen.Dezewijzigingenwerdenuitgegeveninjuni2009enwordenvankrachtvoorboekjarendieeenaanvangnemenopofna1januari2010.DezewijzigingvoorzietinextrarichtlijnenvoordeverwerkingvanopaandelengebaseerdebetalingstransactiestussendeentiteitenvandeGroep.DeGroepisaanhetbeoordelenofditgevolgenzalhebben.
- IFRS3BedrijfscombinatiesenIAS27geconsolideerde-enenkelvoudigejaarrekening.Dezeherzienestandaardwerduitgegeveninjanuari2008enwordtvankrachtopbedrijfscombinatieswaarvoordeovernamedatumopofnadeeerstejaarlijkseverslagperiodedieeenaanvangneemtopofna1juli2009.IFRS3introduceertwijzigingeninverbandmetdeboekhoudkundigeverwerkingvanbedrijfscombinatieswelkeeenimpactzullenhebbenophetopgenomenbedragaangoodwill.IAS27vereistdateenwijzigingindeelnemingineendochteronderneming(zonderhetverliesvancontrole)wordtopgenomenalseentransactieinheteigenvermogen.Dezestandaardmagvroegerwordentoegepast,dochdeGroepheeftdezeintentieniet.
- IFRS9Financiëleinstrumenten:Classificatieenwaardering.Dezenieuwestandaardwerduitgegeveninnovember2009enwordtvankrachtvoorboekjarendieeenaanvangnemenopofna1januari2013.Dezestandaardintroduceertnieuwevoorschriftenvoordeindelingenwaarderingvanfinanciëleactiva.Destandaardkanvroegtijdigwordentoegepast.DeGroepheeftechternietdeintentieom
gebruiktemakenvandezemogelijkheid.
- WijzigingvanIFRIC14,IAS19-Delimietopeentoegezegdactief,minimalefinancieringsvereistenenhuninteractie-Vooruitbetalingvaneenminimumfinancieringsvereiste.Dezewijzigingenzijnuitgegevenindecember2009enwordenvankrachtvoorboekjarendieaanvangenopofna1januari2011.IFRIC14-IAS19'Delimietopeentoegezegdactief,minimalefinancieringsvereistenenhuninteractie'werdaangepastomeenonbedoeldgevolgvanIFRIC14teverhelpenwaarbijentiteiteninbepaaldeomstandighedenniettoegestaanwordtomvooruitbetaaldeminimalefinancieringsbijdragen,teerkennenalseenactiva.DeGroepisvanoordeeldatdewijziginggeengevolgenvoordefinanciëlepositieofprestatiesvandeGroepzalhebben.
- IFRIC15Overeenkomstenvoordebouwvanvastgoed.IFRIC15werduitgegeveninjuli2008enwordtvankrachtvoorboekjarenopofna1januari2009endientretroactieftewordentoegepast.Dezeinterpretatieverduidelijktwanneerenhoedeopbrengstenenbijhorendekostenbetreffendedeverkoopvaneenvastgoedeenheiddienenopgenomentewordenindiendeontwikkelaarendekopereenovereenkomsthebbenbereiktalvorensdebouwvanhetvastgoedgefinaliseerdis.IFRIC15zalgeenimpacthebbenofdegeconsolideerdejaarrekeningvermitsdeGroepdergelijkeactiviteitennietuitvoert.
- IFRIC17Uitkeringenvanniet-financiëleactivaaaneigenaars.Dezeinterpretatiebiedteenleidraadvooreencorrecteboekhoudkundigebehandelingwanneereenentiteitactivaverkoopt,anderedaningeld,alsdividendaanhaaraandeelhouders.Dezeinterpretatiewerdvankrachtop1juli2009enheeftgeeninvloedopdegeconsolideerdejaarrekeningvandeGroep,aangeziendeGroepgeenuitkeringenheeftverrichtvanniet-financiëleactivaaaneigenaars.
- IFRIC19Middelenmetbetrekkingtothet
Financieelverslag-IFRS
55
uitdovenvanfinanciëleverplichtingenmeteigen-vermogensinstrumenten.Dezenieuweinterpretatieisuitgegevenindecember2009enwordtvankrachtopofna1juli2010.Dezeinterpretatiebehandeltdeuiteenlopendeboekhoudkundigeverwerkingendoorentiteitenwelkeeigen-vermogensinstrumentenuitgeven,omalleofeendeelvandefinanciëleverplichtingtelatenuitdoven,vaakaangeduidals"schuldvooreigenvermogen-uitwisseling".DezewijzigingzalgeeninvloedhebbenopdefinanciëlepositieofprestatiesvandeGroep.
- VerbeteringenaanIFRS(2008-2009).Zijnuitgegeveninapril2009endemeestevanhenzulleneffectiefzijnopofna1januari2010.Ditisdetweedestandaard-omnibusgepubliceerdonderhetIASBjaarlijkseverbeteringsproceswelkebedoeldisomomtegaanmetkleinewijzigingeninstandaarden.DeGroepheeftdeverbeteringaangaandeIFRS8toegepastdiedebekendmakingvandetotaleactivapersegmentvoorschrijft,alleenwanneerdezebedragenregelmatigwordenverstrektaandeChiefOperatingbeslissingsnemer.AangeziendeGroepgeenbedragenvandetotaleactivapersegmentverschaft,heeftdeGroepgebruikgemaaktvandezeverbetering.
- DeimpactvandezestandaardeneninterpretatiesinontwikkelingenmomenteelherziendoorhetIASBenhetIFRIC,werdennietvoorzienindezefinanciëlerekeningen.
BOEKHOuDKuNDIGE BEOORDELINGEN, RAMINGEN EN VERONDERSTELLINGENOmdezejaarrekeningoptestellendienthetmanagementramingenenveronderstellingentemakendieinvloedhebbenopdegepubliceerdebedragenindejaarrekeningenindebijbehorendetoelichtingen.Hetgaatdaarbijvoornamelijkoverderecupereerbaarheidvanvasteactiva,uitgesteldebelastingen,immateriëlevasteactiva,garantieverplichtingenenanderewaarschijnlijkeverplichtingenopdeafsluitingsdatumvandejaarrekeningenhetgepubliceerdebedragvanbatenenlastentijdensdegerapporteerdeperiode.
DeGroepgebruiktdezeramingenvoordegewonebedrijfsuitoefeningomgarantieverplichtingen,verouderdestockensurplusvoorraden,dubieuzedebiteuren,deeconomischelevensduurvanR&Dprojecten,dewaarderingvanintellectueleeigendomsrechten,afgeleidefinanciëleinstrumentenenanderereservestewaarderen.Deuiteindelijkeresultatenkunnenafwijkenvandegemaakteinschattingen.
BeoordelingengemaaktdoorhetmanagementendetoepassingenonderIFRS,welkeeenbelangrijkeimpacthebbenopdebedragenopgenomenindefinanciëlerekeningenmeteenbelangrijkrisicoopwijzigingeninhetvolgendejaar,wordenhiernaomschreven.
Operationele leasing als leasingnemerDeGroeponderverhuurteeneigengehuurdgebouwaaneenderdepartij.DeGroepisvanoordeel,gebaseerdopeenevaluatievandetermijnenenvoorwaardenopgenomenindeovereenkomst,datzijallerisico’senvoordelenvaneigendomvanditgebouwgenietenbijgevolghetcontractopneemtalsoperationeleleasing.
ContinuïteitDeGroepisdeopinietoegedaandat,niettegenstaandedeovergedragenverliezenopgelopengedurendedrieopeenvolgendejaren,hetgebruikvandewaarderingsregelsinverbandmetcontinuïteitgerechtvaardigdis,gebaseerdophetfeitdat:- Desuccesvollebeëindigingvandekapitaalsverhoging
meteenbedragvan€20212155welkedetoekomstigekapitaalbehoeftenvandeGroepzullenhelpentevrijwaren;
- oDevoortdurendeinspanningenvandeGroepomextraliquiditeitteverzekereninaanvullingopdesuccesvollekapitaalsverhogingvandecember2009endeaanhoudendeinspanningenomdepositievanhetwerkkapitaalvandeGroepteversterken.IndatopzichtisdeVennootschapinvoortdurendoverlegmetINGenDexia,alsookandereinstellingendiezoudenkunnenhelpeninverbandmetdezeoefening.DekredietlijnenvanINGenDexiahebbeneen
56
aantalconvenanten.EchteralsgevolgvandeopgelopenverliezenligthetnettoeigenvermogenvandeGroeplagerdandedrempel,waardoordeGroepmomenteelinschendingismetdeeigenvermogenconvenant.DeVennootschapismomenteeleenmogelijketijdelijkeontheffingvoordezeconvenantaanhetbesprekenmetINGenDexia;
- Deblijvendefocusopkostenbesparingenenvoorwelkewordtverwachtdatdealgemenekostenzullenafnementenopzichtevan2009;
- Deverdereontwikkelingvanhaarstrategiemetbetrekkingtotdeintegratievanactiviteitenmetbetrekkingtothardware-,software-endienstenwelkegezamenlijkzullenwordenaangeboden;
- Hetbudget,voorbereidtdoorhetManagementengoedgekeurddoordeRaadvanBestuurheefteenrealistischeenconservatievebenadering.
Deramingenenveronderstellingenwordencontinuherzien.Herzieningenopboekhoudkundigeveronderstellingenwordenopgenomenindeperiodewaarindeherzieningheeftplaatsgevondenenalsereenbelangrijkrisicobestaattoteenmateriëlecorrectieopdebedragenopgenomenindeactivaenpassivavanhetvolgendeboekjaar.
OntwikkelingskostenOntwikkelingskostenwordengekapitaliseerdinovereenstemmingmetdeboekhoudprincipesopgenomenintoelichting2.Deinitiëlekapitalisatievandekostenisgebaseerdophetoordeelvanhetmanagementdatdetechnologischeeneconomischehaalbaarheidisbevestigd,indieneenontwikkelingsprojecteenwelbepaaldemijlpaalheeftbereiktinovereenstemmingmeteenprojectmanagementmodel.Bijhetbepalenvanhetdegekapitaliseerdebedragenmaakthetmanagementassumptiesomtrentdetoekomstigewinstverwachtingenvanhetactief,verdisconteerdewaardesendeverwachteperiodedathetactiefinkomstengenereert.Op31december2009bedroegdegekapitaliseerdeontwikkelingskostenk€19616(2008:k€17508).Voorverderedetailsverwijzenwenaartoelichting8.
Uitzonderlijke waardeverminderingen op niet financiële vaste activaDeGroepevalueertopelkeafsluitdatumoferaanwijzingenzijnomeenuitzonderlijkewaardeverminderingvoorallenietfinanciëlevasteactivaoptenemen.Indienerberekeningenopdegebruikswaardewordentoegepast,dienthetmanagementdetoekomstigekasstromenvandevasteactivaofdecashgenererendeeenheidinteschattenendientzijeenverdisconteringteberekenenopdeactuelewaardevandezekasstromen.Op31december2009heeftdeGroepeenbedragvank€1993aanuitzonderlijkewaardeverminderingenopgenomenopdegeactiveerdeontwikkelingsprojecten(2008:k€7707).Voorverderedetails,metinbegripvaneensensitiviteitsanalyseendebelangrijksteassumpties,verwijzenwenaartoelichting8.
Uitgestelde belastingvorderingenUitgesteldebelastingsvorderingenwordenopgenomenvoorallenietgebruiktebelastingverliezenenanderetijdelijkeverschillen,indematedathetmeerdanwaarschijnlijkisdattoekomstigebelastbarewinstenzullenwordengegenereerdtegendewelkedevorderingenkunnenwordengebruikt.Eenbelangrijkebeoordelingvanhetmanagementisvereistomhetbedragvandeopgenomenbelastingvorderingentebepalen,gebaseerdopeeningeschattetimingalsookhetbedragvantoekomstigebelastbarewinstensamenmettoekomstigeplanningstrategieën.Deuitgesteldebelastingvordering,opgenomenop31december2009bedroegk€72530(2008:k€47870).Vanafhetderdekwartaalvan2009beëindigdedeGroepdeopnamevanuitgesteldebelastingvorderingen.DeGroepheeftinditopzichthetvoorzichtigheidsprincipegehanteerdenbeslotenomeenverdereverhogingvandeuitgesteldebelastingvorderingenuittesluitenvermitshetnietwaarschijnlijkwordtgeachtdatervoldoendetoekomstigebelastbarewinstenbeschikbaarzullenzijnindevoorzienetoekomstomtoetelatenomdebelastingvorderingtekunnenrecupereren.DezebelastingvorderingenvervallennietenmogennietgebruiktwordenomzeaftezettentegenoverbelastbarewinsteninandereentiteitenvandeGroep.Verdereinformatiewordtgegevenintoelichting7.
Financieelverslag-IFRS
57
GarantieprovisieDeGroepraamthaarkostenvoordegarantieprovisiedoorgebruiktemakenvanstatistischegegevensopdeverkopen.Degarantieperiodeisinovereenstemmingmetdegeldendewetgeving,afhankelijkvanwaardeklantzichbevindt.Op31december2009bedroegdegeraamdegarantieprovisiek€510(2008:k€847).Meerdetailshieromtrentwordengegevenintoelichting15.
Voorziening voor HerstructureringEenvoorzieningvoorherstructureringwordtaangelegdwanneerdeGroepeengedetailleerdformeelplanontwikkeldvoordeherstructurering,zoalsuiteengezetindevoornaamsteboekhoudprincipesintoelichting2.Inhetlaatstekwartaalvan2009kondigdedeGroepeentweedeherstructureringaandiezoweldeVennootschapalseenaantalvanhaardochterondernemingentrof.Op31december2009bedroegderamingvandezeherstructureringsvoorziening,metinbegripvandedirectekosten,k€5912.Verdereinformatiewordtgegevenintoelichting15.
TOELICHTING 2: VOORNAAMSTE BOEKHOuDPRINCIPES
(1) VREEMDE VALuTA
FuNCTIONELE EN RAPPORTERINGSVALuTA DejaarresultatenvandeindividueleentiteitendietotdeGroepbehoren,wordenuitgedruktindemunteenheidvandevoornaamsteeconomischeruimtewaarbinnendezeentiteitenopereren(functionelemunteenheid).Degeconsolideerdefinanciëlerapporteringwordtweergegevenineuro,defunctioneleenrapporteringmunteenheidvandeVennootschap.AlleondernemingenbinnendeGroephebbendeeuroalsfunctionelemunt,behalve:- deJapansedochterondernemingvoorwelkede
functionelemuntdeJapanseyenis,en;- dedochterondernemingeninHongKong,de
VerenigdeStatenenTaiwanvoorwelkedefunctionele
munteenhedenrespectievelijkdeUSdollarendeNieuweTaiwanesedollarzijn.
TRANSACTIES IN VREEMDE VALuTABijhetopstellenvandejaarrekeningenvandeindividueleentiteitenwordentransactiesanderedanineuro,geboekttegenwisselkoersendiegeldenopdatumvandetransacties.Opiederebalansdatumwordenmonetaireactivaenpassivauitgedruktinvreemdevalutaomgezettegendekoersopdebalansdatum.Niet-monetaireactivaenpassivaaanreëlewaarde,uitgedruktinvreemdevalutawordenomgerekendtegendewisselkoersdiegeldtopdedatumwaaropdereëlewaardewerdbepaald.Winstenenverliezenafkomstiguitdevereffeningvanwisseltransactiesenuitdeomrekeningvanmonetaireactivaenpassivauitgedruktinvreemdevalutawordenerkendinderesultatenrekeningvandieperiode.
OMREKENING VAN DE RESuLTATEN EN DE FINANCIELE POSITIE VAN DE BuITENLANDSE ACTIVITEITENVoordoeleindenvandegeconsolideerdejaarrekeningwordenactivaenpassivavanbuitenlandseactiviteiten(VS,Japanse,HongKongenTaiwanesedochterondernemingen)omgezetineurotegendewisselkoersendiegeldenopbalansdatum.Inkomstenenuitgavenwordenomgerekendtegendegemiddeldewisselkoersenvoordeperiode,tenzijdewisselkoersenaanzienlijkschommeldentijdensdieperiode.Danwordenimmersdewisselkoersenopdatumvandetransactiesgebruikt.Decomponentenvanheteigenvermogenwordenaanhistorischekoersomgezet.Dewisselkoersverschillendiehieruitmogelijksvoortvloeienuitdeeuro-omzettingvanheteigenvermogentegendekoersoprapporteringdatum,wordengeboektals‘verschilleninnettovalutakoers’onderderubriek‘Eigenvermogen’.Dergelijkewisselkoersverschillenwordeninresultaatgenomentijdensdeperiodewaarindebuitenlandseactiviteitafgestotenofbeëindigdwordt.
58
(2) TOEREKENING EN VERANTWOORDING VAN OPBRENGSTENDeGroepgenereerthoofdzakelijkopbrengstenuitdeverkoopvanhaarproducten:datakaarten,USBapparaten,routers,ingebouwdedraadlozemodulesensoftware.
DeklantenvandeGroepzijnondermeerValue-AddedResellers(VAR’s),OriginalEquipmentManufacturers(OEM’s),serviceprovidersvandraadlozecommunicatie,internationaleoperatoreneneindgebruikers.
Dezeverkopenwordenerkendalsopbrengstenwanneer:- ervoldoendebewijskrachtomtrentdeovereenkomst
bestaat;- deVennootschapnochbetrokkenheidinhetbeheer
vandegoederendiegewoonlijkverbondenwordenaaneigendomnocheffectievecontroleoverdeverkochtegoederenbehoudt;
- hetwaarschijnlijkisdatdeeconomischevoordelenverbondenaandetransactieaandeVennootschapzullentoekomen;
- deopbrengst(deprijs)betrouwbaarkangewaardeerdworden;
- deinbaarheidvandetransactieisvoldoendeverzekerd(hetismeerdanwaarschijnlijkdatheteconomischevoordeel,verbondenaandetransactienaardeondernemingzalvloeien);
- deopgelopenofoptelopenkostenmetbetrekkingtotdetransactiebetrouwbaarkunnengemetenworden.
Indienaanéénofmeervandezecriterianietwordtvoldaan,wordtdeopbrengstovergedragentotaanallecriteriawordtvoldaan.Deopbrengstenwordenopgenomenaanhunreëlewaarde,exclusiefvanbetalingskortingen,toegekendekortingenenbelastingenopopbrengsten.DeverkochteproductenvandeGroepwordenoverhetalgemeennietverkochtmetrechtopteruggave,tenzijdeproductendefectzijnengedektzijndoordegarantieclausule(zieooktoelichting15).
DeopbrengstenvandeGroepomvattenooksamengesteldeproductenen/ofdienstenzoalso.a.technischeondersteuningvanhaarproducten.Indezegevallenwordtdetotaleopbrengsttoegewezenaandereëlewaardevandeindividueleelementen,diedangewaardeerdwordenopbasisvandeonderliggendeboekhoudprincipes,vantoepassingopdatelement.Indiendemarktwaardevanéénofmeervandeelementennietkanwordenbepaald,wordtdeopbrengstgespreidoverdeverwachteresterendecontractuelelooptijd.Niettegenstaandedeverkochteproducteningebouwdesoftwarehebben,gelooftdeGroepdatdezesoftwareonontbeerlijkisaandeproductendiezelevert.
Opbrengstenvandienstenwordenerkendalsdedienstenzijngeleverdenwanneerergeenbelangrijkeprestatiesmeerdienentewordengeleverdenindiendeinbaarheidinbelangrijkematevaststaandis.Opbrengstenuitdienstenovereenkomsten,afhankelijkvaneenfinaleaanvaardingvandeklantwordenuitgesteldtotzulkeaanvaardingisontvangenenalleanderevoorwaardenomtrenterkenningvanopbrengstenzijnvervuld.Dekostenmetbetrekkingtotdergelijkeovereenkomstenwordenopgenomenwanneerzezichvoordoen.
EengedeeltevandeopbrengstenvandeGroepzijnafgeleiduitsamenwerkingsovereenkomsten.AlsgevolgvanzulkesamenwerkingenverklaartdeGroepzichakkoordomonderzoeknaarenhettestenvanproductenuittevoeren,zoalsomschrevenindeovereenkomst.Hetbelangrijkstedeelvandezeovereenkomstenvoorzienvoorafbetalingenvoortechnischekosten,licentiekostenentebereikenmijlpalen.DefinitiefverworvenvoorafbetalingenwordenslechtserkendalsopbrengstvoorzovererproductenofdienstengeleverdwerdenineenafzonderlijketransactieendeGroepaanallevoorwaardenenverplichtingenvandeonderliggendeovereenkomstheeftvoldaan.InhetgevalvanblijvendebetrokkenheidvandeGroep,
Financieelverslag-IFRS
59
zaldevoorafbetalingnietbeschouwdwordenalseenafzonderlijketransactieenzaldeerkenningvandeopbrengstenopbasisvandemarktwaardegespreidwordenoverdelooptijdvandeovereenkomst.Mijlpaalopbrengstenvolgendeuitonderzoekwordenerkendalsopbrengstenzodradezedefinitiefverworvenzijn,tenzijdeGroepbetrokkenblijftinhetprogramma.Inditgevalwordtdemijlpaalopbrengstslechtserkendindemateerkostenwerdenopgelopen(eninhetlichtvandeglobaleprojectopbrengstenen–kosten).Indienerincashwordtvoorafbetaaldalvorensaanbovenvermeldecriteriawerdvoldaan,wordendezealsovergedragenopbrengstenerkend.
Eenbeperktaantalcontractengeeftdeklantrechtopeenkredietnotaingevalvanprijserosiegedurendeeenbepaaldeperiodevolgendopdeinitiëleverkoop.Demogelijkekortingenvolgenduitdergelijkeinkomstenwordengeschatophetogenblikvandeverkoopenwordeninminderinggebrachtvandeopbrengsten.
Financiëlekortingenwordeninminderinggebrachtvandeopbrengsten.
(3) ROYALTY’S OP BASIS VAN DE VERKOOP VAN PRODuCTEN
InhetkadervanlicentieovereenkomstenheeftdeGroepzichertoeverbondenroyalty’stebetalenvoorhetgebruikvanbepaaldeessentiëlegepatenteerdetechnologieënindraadlozedatacommunicatie.DeGroepgaatervanuitdatroyaltyverplichtingenbepaaldkunnenwordeninovereenstemmingmetdevoorwaardendiewerdenbedongenmetdeoctrooihouders.Royaltyverplichtingenwordenopgenomenals‘kostenvoorverkoop,marketingenroyalty’s.
(4) BELASTINGEN
Belastingenopdewinstofhetverliesvoorhetboekjaar
omvattenverschuldigdeenuitgesteldebelastingen.Debelastingenwordengeboektinderesultatenrekeningtenzijzebetrekkinghebbenoptransactiesdiedirectinheteigenvermogenwerdenopgenomen.Indatgevalwordendebelastingenrechtstreeksgeboektinheteigenvermogen.
Verschuldigde belastingenVerschuldigdebelastingenomvattendeverwachtebelastingverplichtingenophetbelastbareinkomenvanhetjaar.Debelastbarebasisverschiltvanhetresultaatvoorbelastingenzoalsopgenomenindejaarrekeningomdatbepaaldeelementenvandeinkomstenofdeuitgaveninandereboekjarenbelastofvrijgesteldwordenenandereelementendiedefinitiefverworpenwordenofaftrekbaarzijn.'Enacted'(waarbijdelettervandewetwordttoegepast)of'substantiallyenacted'(waarbijdegeestvandewetwordttoegepast,d.w.z.bepaaldeaspecten)belastingtarievenwordengebruiktomdeverschuldigdebelastingenopbalansdatumtebepalen.Voorverderedetailsverwijzenwenaartoelichting7.
Uitgestelde belastingenUitgesteldebelastingenzijnvoorzien,gebruikmakendvandepassivamethode,vooralletijdelijkeverschillendiezichvoordoentussendeaanslagvoetenvanactivaenpassivaenhunnettoboekwaardetenbehoevevanfinanciëleverslaggeving.'Enacted'(waarbijdelettervandewetwordttoegepast)of'substantiallyenacted'(waarbijdegeestvandewetwordttoegepast,d.w.z.bepaaldeaspecten)belastingtarievenwordengebruiktomdeuitgesteldebelastingentebepalen.
Uitgesteldebelastingverplichtingenwordenalgemeenerkendvooralletijdelijkebelastingverschillen.Uitgesteldebelastingvorderingenwordenenkelopgenomenwanneerhetmanagementhetwaarschijnlijkachtdatervoldoendetoekomstigebelastbarewinstenzullenzijnomhetbelastingvoordeeltekunnengenieten.Uitgesteldebelastingvorderingenwordenopiederebalansdatum
60
geëvalueerdenwordenafgeboektindematedathetnietlangerwaarschijnlijkisdathetgerelateerdebelastingvoordeelzalwordengerealiseerd.
Uitgesteldebelastingsverplichtingenen–vorderingenwordentegenoverelkaarafgezetindienwettelijkistoegelatenomdeverschuldigdebelastingenenvorderingentegenoverelkaaraftezettenenindiendezebetrekkinghebbenopbelastingengehevendoordezelfdebelastingsautoriteitenenindiendeGroepdeintentieheeftditrechtuittevoeren.Voorverderedetailsverwijzenwenaartoelichting7.
(5) VOORRADEN
Devoorradengrondstoffen(hoofdzakelijkelektronischecomponenten)engoedereninbewerking,wordengeboekttegendekostprijs(FIFO-methode)of,indiendielageris,tegenderealisatiewaarde.Devoorradenvanafgewerkteproductenwordengeboekttegendelaagstevandekostprijsofdenettorealiseerbarewaarde.Dekostprijsomvatdirectematerialenen,indienvantoepassing,directearbeidskostenendeoverheadkostendiezijngemaaktomdevoorradennaarhunhuidigelocatieeninhunhuidigetoestandtebrengen.Dekostprijswordtberekendvolgensdemethodevanhetgewogengemiddelde.
Denettorealiseerbarewaardeisdegeschatteverkoopprijsmindegeschattekostenomhetproductaftewerkenenomdeverkoopterealiseren.
DeGroeperkentvoorraadinconsignatieophaarbalanstenzijereenaanzienlijkeoverdrachtvanderisico'senvoordelenverbondenaanheteigendomheeftplaatsgevondennaardegeconsigneerde.
DeGroepwaardeertdoorlopenddevoorradenvanverouderdeartikelenoflangzaamroterendeartikelen,enlegtwaarnodigvoorzieningenaan.
(6) MATERIELE VASTE ACTIVA
DemateriëlevasteactivavandeGroepomvattenspecifiekeproductieapparatuurenwordengewaardeerdtegendehistorischekostmindegecumuleerdeafschrijvingeneneventuelebijzonderewaardeverminderingen.Kosten,opgelopennainitiëleerkenningzullendeeluitmakenvandewaardevanhetactivaofzullenalsafzonderlijkactivawordenbehandeldindematedatdeverbondentoekomstigeeconomischevoordelenaandeGroeptoekomenenindiendegerelateerdekostenopeenbetrouwbarewijzekunnenwordenbepaald.Indienereenbelangrijknazichtwordtuitgevoerd,wordtdezekosttoegevoegdaandeboekwaardevandemateriëlevasteactivaalsvervangingskostindienhetaandeopnamecriteriavoldoet.Alleanderekostenmetbetrekkingtotonderhoudenherstellingwordentenlastegenomenvanderesultatenrekeningophetogenblikwaaropzezichvoordoen.Deitemsmetbetrekkingopmateriëlevasteactivawordennietmeeropgenomenophetmomentvanbuitengebruikstellingofindienergeentoekomstigeeconomischevoordelenmeerwordenverwachtvanhetgebruikervan.Dewinstofverlies,voortvloeienduitdebuitengebruikstellingvanhetvastactief(berekendopbasisvanhetverschiltussendenettoverkoopendeboekwaardevanhetvastactief)wordenopgenomeninhetresultaatvanhetjaarvanbuitengebruikstelling.
Deactivawordenlineairafgeschrevenoverdegeschatteeconomischelevensduur,metname:
Machinesencomputeruitrusting>2tot10jaarMeubilairenrollendmaterieel>5jaarInrichtingen>3tot9jaar
Degeschattelevensduur,derestwaardenendeafschrijvingsmethodewordensteedsherzienopbalansdatumzodateventuelegewijzigde
Financieelverslag-IFRS
61
inschattingenverwerktwordenopvooruitziendebasis.
Activainaanbouwwordengeboektaankostprijs.Dieomvatdekostenvoordebouwenmateriëlevasteactivaenanderedirectekosten.Dezeactivawordenslechtsafgeschrevenvanafhetogenblikwaaropzeklaarzijnvoorhunbestemdgebruik.Opdatogenblikwordendeactivanaarderelevanterubriekenbinnendemateriëlevasteactivaverplaatst.
(7) LEASING
Leasingoperatieskunnenwordenopgesplitstintweesoortenvanleasing:
Financiële leasingLeasingwaarbijdeGroepeenaanzienlijkdeelvanderisico'sendeopbrengstenvaneigendomopzichneemtwordenindecategorie‘financiëleleasing’ondergebracht.Zijwordengemetentegenhetlaagstebedragvandereëlewaardeendegeraamdehuidigewaardevandeminimalehuurbetalingenbijhetbeginvandehuur,teverminderenmetdegecumuleerdeafschrijvingenenverliezendoorbijzonderewaardeverminderingen.Elkeleasingbetalingwordttoegekendaanhetpassiefenaandefinancieringskostenomtekomentoteenconstanteperiodiekerentevoetophetuitstaandefinancieringssaldo.Deovereenstemmendeleasingverplichtingen,zonderfinancieringskosten,zijnopgenomenonderdeschuldendieopminderenopmeerdanéénjaarvervallen.Hetrente-elementwordtgeboekttenlastevanderesultatenrekeningoverdeleasingtermijn.ActivaonderfinanciëleleasingwordenafgeschrevenoverdegebruiksduurvandeactivavolgensdedoordeGroepuiteengezetteregels.AlsergeenzekerheidbestaatofdeGroepeigenaarzalwordenvanhetactiefopheteindevandehuurovereenkomst,dangebeurtdeafschrijvingoverdekortsteperiode:dehuurtermijnofdegebruiksduurvandeactiva.
Operationele leasingLeasingwaarbijeenaanzienlijkdeelvanderisico'sendeopbrengstenvaneigendomeffectiefdoordeverhuurderwordenbehouden,wordenbeschouwdalsoperationeleleasing.Betalingenvooroperationeleleasingwordenlineairtenlastegenomenvanderesultatenrekeningoverdeduurvandeovereenkomst.Voorverderedetailsverwijzenwenaartoelichting16.
(8) IMMATERIELE VAST ACTIVA
AfzonderlijkverworvenImmateriëlevasteactivawordengewaardeerdbijdeinitiëleopnameopkostbasisverminderdmetgecumuleerdeafschrijvingenengecumuleerdewaardeverminderingen.Interngegenereerdeimmateriëlevasteactiva,metuitzonderingvangeactiveerdeontwikkelingsprojecten,wordennietgeactiveerdendekostwordtopgenomeninhetresultaatvanhetjaarwaarindekostzichvoordoet.Immateriëlevasteactivawordenafgeschrevenopbasisvanhuneconomischegebruiksduurendenoodvaneenuitzonderlijkewaardeverminderingwordtgeanalyseerdwanneerzicheenindicatietotwaardeverminderingvoordoet.Deafschrijvingsmethodeenperiodevanhetimmaterieelvastactiefmeteengedefinieerdelevensduurwordtminstensherzienopelkfinancieeljaareinde.Winstenofverliezendiehunoorzaakvindenindebuitengebruikstellingvaneenimmaterieelvastactiefwordenberekendopbasisvanhetverschiltussendenettoverkoopendeboekwaardevanhetactiefwordenopgenomeninhetresultaatwanneerhetactiefwordtbuitengebruikgesteld.
(A) KOSTEN VOOR ONDERZOEK EN ONTWIKKELING EN GERELATEERDE OVERHEIDSSuBSIDIES
Uitgavenvooronderzoekwordenalsuitgaveopgenomenwanneerzewordenopgelopen.DeGroepgebruiktdeboekhoudkundigekostenverminderingmethodevoor
62
onderzoekssubsidieswaarbijhetvoordeelvandesubsidiewordterkendalseenverminderingvandekostprijsvandeaanverwanteuitgaven.Ditwanneerisvoldaanaanbepaaldecriteriadiezijnbedongenindevoorwaardenvandiesubsidieovereenkomstenenvoorzoverdenodigegarantieswerdengegevendatdesubsidieseffectiefzullenwordenontvangen.
Kostenvanontwikkelingsprojecten(voorhetontwerpenentestenvannieuweofverbeterdeproducten)wordenopgenomenalsimmateriëleactivaconformIAS38ImmateriëleActiva,indienvoldaanisaandevolgendecriteriaendeGroepdevolgendezakenkanaantonen:- detechnischehaalbaarheidomhetimmaterieel
actieftevoltooienzodathetbeschikbaarzalzijnvoorgebruikofverkoop;
- hetvoornemenvandeGroepomhetimmaterieelactieftevoltooien;
- demogelijkheidvoordeGroepomhetimmaterieelactieftegebruikenofteverkopen;
- opwelkewijzehetimmaterieelactieftoekomstigeeconomischevoordelenzalgenereren(bijvoorbeeldhetbestaanvaneenmarktof,indienhetinternzalwordengebruikt,hetnutvanhetimmaterieelactief;)
- debeschikbaarheidvangeschiktetechnische,financiëleenanderemiddelenomdeontwikkelingtevoltooienenhetimmaterieelactieftegebruikenofteverkopen;
- demogelijkheidvoordeGroepomopbetrouwbarewijzedeuitgaventemetendietoeterekenenzijnaandeontwikkelingvanhetimmaterieelactief.
Hetinitieelopgenomenbedragvoorinternontwikkeldeimmateriëlevasteactivabestaatuithettotaalvandeopgelopenkostenvanafhetmomentwaarophetimmaterieelvastactiefaandehierbovenbeschrevencriteriavoldeed.Indiengeenintern
ontwikkeldimmaterieelvastactiefkanwordenerkend,wordenontwikkelingskostenopgenomeninderesultatenrekeningvandeperiodetijdensdewelkezewerdenopgelopen.Nahuninitiëleopnameopdebalanswordendezeinternontwikkeldeimmateriëleactivagewaardeerdaankostmingecumuleerdeafschrijvingenengecumuleerdebijzonderewaardeverminderingsverliezen,opdezelfdemanieralsdeoverigeimmateriëlevasteactiva.Deafschrijvingenvandegeactiveerdeontwikkelingskostenwordengeboektinderesultatenrekeningonderderubriek‘Onderzoeks-enOntwikkelingkosten’.
Andereontwikkelingsuitgavenwordenopgenomenalskostwanneerzewordenopgelopen.Onderzoeks-enontwikkelingskostendieinhetvorigeboekjaarwerdenopgenomenalskost,kunnenineenvolgendeperiodenietwordenopgenomenalseenactief.Ontwikkelingskostenmeteenvastegebruiksduurdiewerdengeactiveerd,wordenrechtlijnigafgeschrevenvanafhetbeginvandecommerciëleverzendingvanhetgecertificeerdeproductoverdeperiodevanzijnverwachteopbrengstdienietmeerdantweejaarbedraagt.
Hetactiverenvanontwikkelingskosten,zoalshierbovengedetailleerdbeschreven,creëerteentijdelijkverschilindebelastbarebasis.Bijgevolgwerdinditverbandeenuitgesteldebelastingverplichtinggeboekt.
(B) OVERIGE IMMATERIELE VASTE ACTIVA
DeoverigeimmateriëlevasteactivavandeGroepomvatten:- Concessies,patentenenlicenties,en- Softwarevoordeplanningvande
materiaalvereisten(MRP)envoorconsolidatiedoeleinden.
Financieelverslag-IFRS
63
Dezewordengewaardeerdaankostprijsverminderdmetgecumuleerdeafschrijvingenengecumuleerdebijzonderewaarderverminderingsverliezen.Deafschrijvingengebeurenlineairoverdeverwachteeconomischelevensduur,dievarieerttussen1,5en5jaar.Deverwachteeconomischelevensduurendeafschrijvingsperiodewordenbijiedererapporteringperiodegeëvalueerd,waarbijheteffectvaneventueleaanpassingenopeenprospectievebasiswordtopgenomen.
(9) BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN OP VASTE ACTIVA
DeGroepevalueertinelkerapporteringsperiodedevasteactivaenbepaaldingevalvanbijzonderegebeurtenissenofwijzigingenoferenigeindicatiebestaattothetnemenvaneenbijzonderewaardevermindering.Indiendieindicatieserzijn,wordtderealisatiewaardevanhetactiefgeschatomdebijzonderewaardeverminderingvastteleggen.Indieneenindividueelactiefgeenkasstromengenereertlosvanandereactiva,danzaldeGroepeeninschattingmakenvanderealisatiewaardevandeeenheiddiedekasstromengenereertenwaartoehetactiefbehoort.
Voordeimmateriëlevasteactivazalonmiddellijkeenbijzonderewaardeverminderingwordengeboektzodranietmeeraandevereistecriteria(zieboekhoudprincipe8A)isvoldaan.Immateriëlevasteactivameteenonbepaaldelevensduurenimmateriëlevasteactivadienognietklaarzijnvooringebruiknamewordenjaarlijksgetestopwaardeverminderingenoftelkensereenindicatievanwaardeverminderingis.
Derealisatiewaardeisgelijkaandehoogstevandemarktwaardeverminderdmetdeverkoopkostenendegebruikswaarde.Debeoordelingvandegebruikswaardegebeurtopbasisvandehuidigewaardevandeverdisconteerdetoekomstigekasstromen,gebruik
makendvandediscontovoetvoorbelastingendiedehuidigemarktconditiesvandetijdswaardevangeldendespecifiekerisico’sverbondenaanhetonderliggendactivavoorzoverdetoekomstigekasstromenhiernietvoorwerdenaangepast,weerspiegelt.
Indienderealisatiewaardevanhetactiva(ofdekasstroomgenerendeeenheid)lagerisdandehuidigeboekwaarde,zaldeboekwaardeverlaagdwordentotderealisatiewaarde.Dezewaardeverminderingenwordenopgenomeninderesultatenrekening.
Bijzonderewaardeverminderingenkunnenwordenteruggenomenindienerzicheenwijzigingvoordoetbijdeelementendiedebijzonderewaardeverminderingtotstandhebbengebracht.Dezeterugnamekandeeigenlijkeboekwaardevoorbijzonderewaardevermindering,minwaardeverliesenafschrijvingen,nietoverschrijden.Hetterugnemenvandebijzonderewaardeverminderingheefteenonmiddellijkeffectophetresultaat.
(10) PROVISIES
Eenprovisiewordtopgenomenindien:- ereenhuidigeverplichtingis(wettelijkofconstructief)
voortkomenduiteenvoorbijegebeurtenis- hetwaarschijnlijkisdaterresourcesmeteconomische
voordelenzullenbuitenstromenomdeverplichtingtevoldoen
- eenbetrouwbareschattingkanwordengemaaktvandewaardevandeverplichting
Indienernietaandezevoorwaardenwordtvoldaan,wordtgeenprovisiegenomen.
Hetbedragdatalsvoorzieningerkendwordtisdebesteramingvandevereistenomdehuidigeverplichtingopdebalansdatumtevereffenen,rekeninghoudendmetderisico'sendeonzekerhedendie
64
Financieelverslag-IFRS
eigenzijnaandeverplichting.Indiensommigeofalleeconomischevoordelendiewordenvereistomeenvoorzieningtevergoedenvaneenderdekunnenwordenteruggevorderd,wordtdevorderingaanzienalseenactivaindienhetnagenoegzekerisdatdeterugbetalingzalwordenontvangenenindienhetbedragvanterugbetalingbetrouwbaarkanwordengemeten.
Voorzieningen voor garantiesDeGroepverleentgarantieophaarproductenvanafdedatumvanverzendingen/ofverkoopdatumaandeeindklant.Degarantietermijnisinovereenstemmingmetdegeldendewetgevingenvarieertvan12tot24maandenafhankelijkvandeplaatswaardeklantzichbevindt.HetbeleidvandeGroepbestaaterindegeraamdekostenvangarantieverleningteboekenophetogenblikdatdeverkoopwordtopgetekend.OpverkopenvandeGroepbuitendeEuropeseUnieisdegarantietermijnbeperkttottenhoogsteéénjaar.
Voorziening voor herstructureringenEenherstructureringsprovisiewordterkendwanneerdeGroepeengedetailleerdenformeelplanvoordeherstructureringheeftopgesteldenvoordewelkeeengegrondeverwachtingkenbaarwerdgemaaktaandegetroffenen,dathetplanzalwordenuitgevoerddoordeaanvangvandeuitvoeringervanofdoorhetbekendmakenvandebelangrijkstekenmerkenvanhetplanaandegetroffenen.Degrootordevaneenherstructureringsprovisieomvatenkeldieuitgavendienoodzakelijkerwijsvoortvloeienuitdeherstructureringenwelkenietwordengeassocieerdmetdelopendeactiviteitenvandeonderneming.
(11) PENSIOENVERPLICHTINGEN
DeGroepheefteenaantalpensioenplannenvoorhaarpersoneelsledenopbasisvanvastgelegdebijdragen(definedcontribution).Deactivawordenbeheerdinafzonderlijkefondsenofgroepsverzekeringen.Debijdragen
wordentenlastegenomenvanderesultatenrekeninginhetjaarwaaropzebetrekkinghebben.
(12) OP AANDELEN GEBASEERDE VERGOEDINGEN
DeGroepmaaktgebruikvanopaandelengebaseerdevergoedingenwaarbijaandelenopties(hiernavernoemdals“warranten”)wordentoegekendaanwerknemers,zelfstandigenenbestuurders.Dekostvandezeopaandelengebaseerdetransactiesmetwerknemers,wordenberekendopbasisvandereëlewaardeopdedatumvanverwerving.Deopaandelengebaseerdevergoedingenwordenalskostinderesultatenrekeningopgenomenoverdeperiodevanverwerving,meteenovereenkomstigetoenamevanheteigenvermogen.Hetbedragdattenlastevanderesultatenrekeningdienttewordengenomenoverdeverwervingsperiodewordtbepaaldvolgensdereëlewaardevandewarrants,welkewordtberekendopbasisvanhetBlackScholes-model.Daarbijwordtrekeninggehoudenmetdevoorwaardendievantoepassingwarenbijhettoekennenvandewarrants.OpelkebalansdatumherzietdeGroephaarramingenvanhetaantalwarrantsdievermoedelijkuitoefenbaarzullenwordentenzijdeverbeuringvanwarrantsplaatsvindtwegenshetnietbereikenvandedrempelwaarden.Eventuelecorrectieszullenwordenuitgevoerdinderesultatenrekeningeninheteigenvermogenoverderesterendelooptijdvandewarrants.Dedirecttoeteschrijventransactiekostenwordeninminderinggebrachtvanhetaandelenkapitaal(nominalewaarde)enuitgiftepremieophetogenblikwaaropdewarrantswordenuitgeoefend.Voorverderedetailsverwijzenwenaartoelichting17.
(13) FINANCIELE ACTIVA EN PASSIVA
DefinanciëleactivaendefinanciëlepassivawordenopgenomenindebalansvandeGroepzodradeGroepdecontractuelebepalingenvanhetinstrumentonderschrijft.
65
Handelsvorderingen en overige vorderingenHandelsvorderingenenoverigevorderingenzijnindebalansopgenomenaannominalewaarde(inhetalgemeenhetgefactureerdebedrag),verminderdmeteenwaardeverminderingvoordubieuzedebiteuren.DergelijkewaardeverminderingwordtopgenomeninderesultatenrekeningalshetwaarschijnlijkisdatdeGroepdevorderingnietzalkunneninnen.Waardeverminderingenvoorklantenwaarbijdedubieuzebedragenresulterenuitcommerciëlediscussieswordengeboekttenopzichtevandebedrijfsopbrengsten.Indiegevallenwaarbijhetkredietrisicoresulteertuitdemogelijkheiddatklantennietlangerinstaatzoudenblijkenomaanhunfinanciëleverplichtingentevoldoen,wordendewaardeverminderingengeboektalswaardeverminderingvoordubieuzedebiteuren.ZelfsindienéénbepaaldmerkofeenwereldwijdemobieleoperatoreenaanzienlijkpercentagevandehandelsvorderingenvandeGroepzouvertegenwoordigen,dannogsluitdeGroeptransactiesmetdeindividueleverbondentelecomoperatoren,dievrijzijnomhuneigencontractenteonderhandelenenhuneigenaankoopordersteplaatsen.Dezeverbondenoperatorenhebbeneenverschillendrisicoprofielenkunnengenietenvanverschillendevoorwaarden.Deoverigevorderingenwordenvermeldopbasisvanhunnominalewaarde(overhetalgemeenhetgefactureerdebedrag)verminderdmeteenvoorzieningvoordubieuzedebiteurenmochtditnoodzakelijkblijken.
Handelsschulden en overige schuldenHandels-enoverigeschuldenwordengewaardeerdtegenafgeschrevenkostprijs.Dezeisberekend,gebruikmakendvandeeffectieveinterestmethodeverminderdmeteventuelewaardeverminderingen.
Liquide middelenAlsliquidemiddelenzijntebeschouwencash,termijndeposito’sendegemakkelijkrealiseerbarebeleggingenmeteenlooptijdvantenhoogstedrie
maandenopmomentvanaankoop.Liquidemiddelenbestaanhoofdzakelijkuittermijndeposito’sbijhandelsbankenmeteenhogekredietwaardigheidscore.Metbetrekkingtothetgeconsolideerdekasstroomoverzichtbevattendeliquidemiddelencashenkortetermijndeposito’s,zoalshierbovenomschreven.
(14) KOSTEN VAN LENINGEN
Kostenvanleningenwordenopgenomenophetmomentdatdekostzichvoordoet.
(15) AFGELEIDE FINANCIELE INSTRuMENTEN
DeGroepmaaktgebruikvanafgeleidefinanciëleinstrumentenzoalstermijncontractenomhaarwisselkoersrisicointedekken.Dezeafgeleidefinanciëleinstrumentenwordeninitieelopgenomenaanhunreëlewaardeopdatumvanafsluitingvanhetcontractenwordengeregeldgeherwaardeerdaanhunreëlewaarde,opgenomeninderesultatenrekening.Voorfinanciëleinstrumenten,waarvoorergeenactievemarktbestaat,wordteenaanvaardbarewaarderingstechniekgebruiktomdereëlewaardetebepalen.Derivatenwordenopgenomenalseenfinancieelactiefindiendereëlewaardepositiefisenalsfinancieelpassiefindiendereëlewaardenegatiefis.Elkewinstofverliesvandederivaten,voortvloeienduitdewijziginginreëlewaardegedurendehetjaarenwelkenietonderdeclassificatievallenvoorhedgeaccounting(indekkingen)wordenonmiddellijkopgenomenalswinstofverlies.
(16) WINST PER AANDEEL
Dewinstpergewoonaandeelwordtberekendopbasisvanhetgewogengemiddeldaantalgewoneaandelenuitstaandtijdensdeperiode.Dewinstperverwaterdaandeelwordtberekendopbasisvanhetgewogengemiddeldaantalverwaterdeaandelenuitstaandtijdensdeperiode.
66
(17) SEGMENTRAPPORTERING
EensegmentiseenautonoomdeelvandeGroepdatspecifiekeproductenofdienstenlevert(bedrijfssegment),ofproductenofdienstenlevertbinneneenbepaaldeeconomischeomgevingbezigis(geografischsegment),dataanrisico’sonderhevigisenopbrengstengenereertdievananderesegmententeonderscheidenzijn.
Segmentresultatenomvattendeopbrengstenenkostendiedirecttoeteschrijvenzijnaanhetsegmentenhetrelevantegedeeltevandeopbrengstenenkostendieopeenredelijkewijzeaanhetsegmentkunnenwordentoegewezen.
DeoperationelesegmentenwordengeïdentificeerdopbasisvaninternerapporteringomtrentdeonderdelenvandeGroepenwelkeopregelmatigebasiswordenbeoordeelddoorde“chiefoperatingdecisionmaker”methetdoelomdenodigemiddelentoetewijzenaandesegmentenenomhunprestatiestebeoordelen.
TOELICHTING 3: BEDRIJFSSEGMENTEN EN GEOGRAFISCHE SPREIDING
SegmentinformatiewordtvoorgesteldmetbetrekkingtotdebedrijfssegmentenengeografischesegmentenvandeGroep.DeGroepvolgthaaractiviteitenopprojectbasisopwaarbijelkprojecteenverzamelingvanproductenmetgelijkaardigetechnologieënvertegenwoordigt.
HoewelOptioneenuitgebreidproductengammaheeft,isdeGroepervanovertuigddat,vermitsdeproductengelijkaardigeeconomischeeigenschappenhebben,zevergelijkbaarzijnindevolgendegebieden:- deaardvandeproducten- deaardvanhetproductieproces- hettypeofsoortklantvoordezeproducten- dedistributiemethodenvoordezeproducten- deaardvanderegelgevendeomgevingvoordeze
producten
DeGroepheeftIFRS8“OperationeleSegmenten”toegepast,enditmetingangvan1januari2009.IFRS8vereistdatdeoperationelesegmentenwordengeïdentificeerdopbasisvandeinternerapporteringomtrentdecomponentenvandeGroepwelkeopregelmatigebasiswordenbesprokendoorhetmanagementvandeGroepmetalsdoeldenodigemiddelentoetewijzenaandezesegmentenenomhunwerkinginteschatten.Hetprimairerapporteringssegmentwerdbepaaldalszijndehetbedrijfssegment,elksegmentiseenautonoomcomponentvandeGroepwelkespecifiekeproductenofdienstenlevert.- Het“Externeapparaten”bedrijfssegmentbestaatuit
datakaarten,USBapparaten,routersensoftwareproducten;- Het“Module”bedrijfssegmentbestaatinhoofdzaakuitde
productievaningebouwdeapparatenofmodules;- Het“Overige”bedrijfssegmentisvoornamelijkgerelateerd
aandeverkoopvancomponenten,accessoiresenniet-recurrentetechnischekosten.
Financieelverslag-IFRS
67
Hetresultaatvanhetbedrijfssegmentvertegenwoordigthetresultaatvanelksegmentmetinbegripvandebedrijfskosten.Eengedeeltevandezebedrijfskosten,zijndeafschrijvingenopmateriëleenimmateriëlevasteactivaenroyaltyvergoedingenwerdenrechtstreekstoegewezenaanhetsegment.Deoverigebedrijfskostenwerdenoverdesegmentengealloceerdopbasisvaneenverdeelsleutel,zijndehetpercentagevanopbrengstenwelkewerdengegenereerddoorditsegment.
Demeesteverkopenvindenplaatsonderwereldwijdeofinternationalemobielemerkenenwordengefactureerdaanhunlokaleofnationalenetwerkoperatorenofaandepartnersvandezenetwerkoperatoren.Ditresulteertineenrisicospreidingvaneengroteportefeuillebestaandeuitverscheideneengezondedebiteuren.
In2009realiseerdedeGroep60%vandeopbrengstenbinnenEuropa,vergelekenmet72%in2008.Gegevenhetbeperktaantalklanten,wordendeverkopenwereldwijdopgevolgdinplaatsvanopregionaalniveau.
Opbrengsten 2009 2008
Europa 60% 72%Amerika 17% 13%Azië 17% 10%Andere 6% 5%
HiernaeenanalysevandeopbrengstenendebedrijfsresultatenvandeGroeppergerapporteerdsegment:
Opbrengstenvanexterneklanten
Resultaatvanhetbedrijfssegment
2009 2008 2009 2008
Externeapparaten 113914 233794 (46151) (27050)Modules 29755 27920 (6531) (4500)Overige 3450 6374 (1661) 2251Totalen 147 119 268 089 (54 343) (29 299)
Financiële(kosten)/opbrengsten (6673) (540)Belastingen 7333 10838
Nettoresultaat (53 682) (19 001)
68
TOELICHTING 4: BIJKOMENDE INFORMATIE BETREFFENDE BEDRIJFSKOSTEN VOLGENS AARD
Afschrijvingen, waardeverminderingen en bijzondere waardeverminderingen zijn opgenomen in volgende lijnen van deresultatenrekening:
Ink€(duizendEUR)
Afschrijvingenopmateriëlevaste
activa
Bijzonderewaarde-verminderingop
materiëlevasteactiva
Waarde-verminderin-genopimmateriële
vasteactiva
Bijzonderewaarde-verminderingenopimmateriëlevaste
activa Totaal
2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008Kostprijsverkochtegoederen
454 386 - - 7 - - - 461 386
Bedrijfskosten,welkeomvatten:
-Onderzoeks-enontwikkelingskosten 5290 5200 678 - 13210 14749 2034 7707 21212 27656
-Kostenvanverkoop,marketingenroyalty’s 73 96 - - 57 95 - - 130 191
-Algemeneenadministra-tiekosten 724 818 - - 185 158 - - 909 976
Totaal 6 541 6 500 678 - 13 459 15 002 2 034 7 707 22 712 29 209
Financieelverslag-IFRS
In2009heeftdeGroepdegeactiveerdeR&Dprojectenherzienwatresulteerdeineenbijzonderewaardeverminderingvank€1993(2008:k€7707).Dezewaardeverminderingwasvoornamelijktoeteschrijvenaandewijzigendetechnologieënendesnelwijzigendemarktomstandigheden.DeaangekondigdeliquidatievandeResearchenDevelopment
entiteitteKamp-Lintfortresulteerdeineenbijzonderewaardeverminderingvank€41opimmateriëlevasteactiva(voornamelijksoftware)eneenbijzonderewaardeverminderingvank€678opmateriëlevasteactiva.Deonderzoeks-enontwikkelingskostendieinhetresultaatwerdenopgenomenbedroegenk€12044(2008:k€12885).
Personeelskosten en overige sociale voordelen zijn opgenomen in de volgende rubrieken van de resultatenrekening:
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Kostprijsverkochtegoederen 4098 5135Onderzoeks-enontwikkelingskosten 5604 4411Kostenvanverkoop,marketingenroyalty’s 7320 7226Algemeneenadministratiekosten 6297 7193Totaal exclusief herstructureringskosten 23 319 23 965Herstructureringskosten 6 320 -Totaal inclusief herstructureringskosten 29 639 23 965
In2009hadeenbedragvank€6320(2008:k€0)betrekkingoppersoneelskostgerelateerdeherstructureringskosten.
Weverwijzennaartoelichting5:personeelskostenenoverigesocialevoordeleninditjaarverslagvoorverdereinformatie.
69
Kostprijs van de verkochte goederenOpjaareindehad92,9%,ofk€111399vandekostprijsvandeverkochtegoederenbetrekkingopmaterialen(2008:94.5%ofk€182755).
TOELICHTING 5: PERSONEELSKOSTEN EN OVERIGE SOCIALE VOORDELEN
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Lonenenwedden 16012 16473Sociale-zekerheidsbijdragen 4870 5480Overigepersoneelskosten 1775 1213Bijdrageinpensioenfondsen 662 798Herstructureringskostenmetbetrekkingoppersoneelskosten 6320 -
29 639 23965a)Totaalaantalingeschrevenpersoneelsledenpereindeboekjaar 411 679b)Gemiddeldpersoneelsbestandinvoltijdseequivalenten 537 656
Arbeiders 160 226Bedienden 372 425Management 5 5
Sinds2003dragendeVennootschapentweevanhaardochterondernemingenbijtotplaatselijkepensioenfondsen,diewordenbeheerddoorverzekeringsmaatschappijenmeteenhogekredietwaardigheidsgraad.Hetbetreftprogramma’s
metvastebijdragen(dezogenaamdedefinedcontribution-plannen)waarbijdebijdragegedeeltelijkvastisengedeeltelijkwordtgekoppeldaandebedrijfswinst.Debijdrageaanpensioenfondsenbedroegk€662(2008:k€798).
TOELICHTING 6: FINANCIELE RESuLTATEN
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Interestopbrengsten 80 813Nettowisselkoerswinsten - -Wijziginginmarktwaardevanafgeleidefinanciëleinstrumenten - 1054Overige 16 70Financeincome 95 1937Interestkosten (709) (149)Betalingskortingentoegekendaanklanten - -Wijziginginmarktwaardevanafgeleidefinanciëleinstrumenten - (481)Nettowisselkoersverliezen (5535) (1697)Overige,inhoofdzaakbankkostenenbetalingsverschillen (523) (150)Financiëlekosten (6768) (2477)Finance net result (6 673) (540)
70
Denettowisselkoersverliezenbedroegenk€-5535of-3,7%vandetotaleopbrengstenvan2008(2008:k€-1697of-0.06%vandetotaleopbrengstenvan2008)voornamelijkalsgevolgvangerealiseerdewisselkoersverliezenopuitgevoerdeUSDhedgingcontracten(zieookboekhoudprincipe1entoelichting2).
In2008en2009slootdeGroepfinanciëleafgeleideinstrumentenafomhaarwisselrisicoopkasstromeninUSdollartebeheren.Deresultatenvandezeafgeleidefinanciële
instrumentenwerdenopgenomentegenreëlewaardeengeklasseerdalstrading.Datbetekentdatallevolatiliteitdoorwijzigingenindereëlewaardewerdenopgenomeninderesultatenrekeningalsfinancieelresultaat..Allecontractenmetbetrekkingtotdezeafgeleidefinanciëleinstrumentenvervielenvoorjaareinde2009.Hetverliesresulterendeuitdezefinanciëleafgeleideinstrumentenbedroegk€3051(2008:winstvank€573)enwerdopgenomeninderesultatenrekeningalseenfinanciëlekost.
Financieelverslag-IFRS
TOELICHTING 7: BELASTINGEN
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Belastingsinkomsten/(uitgaven)omvatten:Verschuldigde/terugtevorderenbelastingenophetresultaat (329) 111Uitgesteldebelastingvorderingen/(uitgaven) 7662 10727Totale belastingsinkomsten / (uitgaven) 7 333 10 838
Resultaatvoorbelastingen (61015) (29839)
Belastinginkomst/(uitgave)berekendaan33,99% 20739 10142
Effectvannietbelastbareinkomsten (219) (173)Effectvannietaftrekbareuitgaven (768) (1607)Effectvanuitgesteldebelastingvorderingenwelkenietwerdenopgenomenindetweedejaarhelft
(8246) -
Effectvandeverschillendebelastingtarievenvandochterondernemingenonderverschillendebelastingregimes
(4172) 2476
Belastinginkomsten / (uitgaven) erkend in de resultatenrekening 7 333 10 838
Debelastingvoetdiewerdgebruiktinbovenstaandereconcili-atievoor2009en2008isdevennootschapsbelastingvoetvan33,99%dievantoepassingisopondernemingenonderhevigaanhetBelgischebelastingregime.
Deopgenomenverliezenin2009,veroorzaakteneensignificantbelastingverliesinOptionNVenhebbengeleidtot
eenpositiefuitgesteldbelastingresultaatvoordeGroepin2009.DeGroepheeftechtervanafhetderdekwartaalvan2009deopnamevanpositievebelastingresultatenbeëindigdwelkevoortvloeidenuitdegemaakteverliezeninOptionNV.DeGroepheeftinditopzichthetvoorzichtigheidsprincipegehanteerdenbeslotenomeenverdereverhogingvandeuitgesteldebelastingvorderingenuittesluiten.
71
uITGESTELDE BELASTINGEN
Geconsolideerdebalans
Activa PassivaInk€(duizendEUR) 2009 2008 2009 2008 Materiëlevasteactiva 272 179 -Immateriëlevasteactiva 3535 4588 (1874) (1963)Voorraden - (19) (50)Overigeelementen 1261 1131 -Belastingwaardevanovergedragenfiscaleverliezen 24982 16515 -Bruto uitgestelde belastingvordering / (verplichting) 30 050 22 413 (1 893) (2 013) Salderingperbelastbareentiteit - - - - uitgestelde belastingvordering / (verplichting) 30 050 22 413 (1 893) (2 013)
Deuitgesteldebelastingvorderingmetbetrekkingtotovergedragenverliezenvondzijnoorsprongindegerealiseerdeverliezenin2007,2008engedeeltelijk2009.
Deovergedragenverliezenvan2009bedragenk€48745enresulteerdenineenbijkomendeuitgesteldebelastingvorderingvank€8467ophetjaareindevan2009.Vanafhetderdekwartaalvan2009beëindigdedeGroepdeopnamevanuitgesteldebelastingvorderingenwelkevoortvloeidenuitdegemaakteverliezeninOptionNV.Detijdelijkeverschillen,diehunoorsprongvondenindeverschilleninnettoboekwaardevanactivatussendebelastbarebasisendebasisvanIFRSresulteerdenineenuitgesteldebelastingvorderingvank€3535Deoverigeuitgesteldebelastingvorderingenin2009vloeidenhoofdzakelijkvoortuittijdelijkebelastingverschillenmetbetrekkingtotvoorzieneroyaltylasten.
DeGroepisdemeningtoegedaandatdezeuitgesteldebelastingvorderingenkunnenwordenopgenomenomwillevanhetfeitdathetovergrotegedeeltevandebelastingvorderingbijdezelfdebelastingsautoriteitrust;deovergedragenbelastingverliezenonbeperktoverdraagbaarzijnintijdmetuitzonderingvande“notioneleintrestaftrek”welkeisgelimiteerdtoteenperiodevan7jaar.Eenbedragvan€2,8miljoenvervaltin2014,eenbedragvan€2,6miljoenvervaltin2015eneenbedragvan€974duizendvervaltin2016.
deGroepinhetverledenreedsheeftbewezengebruiktemakenvanovergedragenbelastingverliezen;enBovendienishetmeerdanwaarschijnlijkdatvoldoendetoekomstigewinstenvoorzienzijnomdezeovergedragenverliezenterecupereren.
DeactiveringvanontwikkelingsprojectenonderIFRSineendochterondernemingvandeGroepresulteerdeineenuitgesteldebelastingverplichtingvank€1874.
72
TOELICHTING 8: IMMATERIËLE VASTE ACTIVA
Ink€(duizendEUR)
Geactiveerdeontwikkelings-
kostenConcessies,
octrooien,licenties Software Totaal2009
AanschaffingswaardeSaldo op 1 januari 2009 66 065 8 910 2 692 77 667Netto-valutakoersverschillen - - - -Verwervingen - 15 217 232Uitgavenvanproductontwikkeling,naaftrekvanontvangensubsidies 15929 - - 15929Overdrachtnaarandereactivacategorieën - - - -Buitengebruikstellingen - - (30) (30)Overigebewegingen - - - -Saldo op 31 december 2009 81 994 8 925 2 879 93 798
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingenSaldo op 1 januari 2009 (48 557) (6 452) (1 918) (56 927)Nettovalutakoersverschillen - - - -Verwervingen (1321) (310) (1631)Uitgavenvanproductontwikkeling,naaftrekvanontvangensubsidies (11828) - - (11828)Overdrachtnaarandereactivacategorieën (1993) - (41) (2034))Buitengebruikstellingen - - 7 7Overigebewegingen - - - -Saldo op 31 december 2009 (62 378) (7 773) (2 262) (72 413)Netto boekwaardeop 1 januari 2009 17 508 2 458 773 20 740op 31 december 2009 19 616 1 152 617 21 385
AanschaffingswaardeSaldo op 1 januari 2008 44 122 8 480 2 053 54 655Netto-valutakoersverschillen - - 2 2Verwervingen 430 637 1067Uitgavenvanproductontwikkeling 21943 - - 21943Overdrachtnaarandereactivacategorieën - - - -Overigebewegingen - - - -Saldo op 31 december 66 065 8 910 2 692 77 667
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingenSaldo op 1 januari 2008 (27 544) (4 997) (1 652) (34 193)Netto-valutakoersverschillen (25) - - (25)Afschrijvingen - (1455) (266) (1721)Afschrijvingvangekapitaliseerdeeigenontwikkelingsprojecten (13281) - - (13281)Bijzonderewaardeverminderingen (7707) - - (7707)Overdrachtnaarandereactivacategorieën - - - -Saldo op 31 december 2008 (48 557) (6 452) (1 918) (56 927)Netto boekwaardeop 1 januari 2008 16 578 3 483 401 20 462op 31 december 2008 17 508 2 458 773 20 740
Financieelverslag-IFRS
73
In2009verkreegdeGroepeensubsidievanhetIWT(InstituutvoordeaanmoedigingvanInnovatiedoorWetenschapenTechnologieinVlaanderen)vooreenbedragvank€670komdeinnoverendeinspanningenvandeGroepinverbandmetproductontwikkelingteondersteunen.Hetbelangrijkstebedragvandezesubsidie(k€486)werdindeloopvan2009ontvangen.Hetresterendebedragzalontvangenwordenindeloopvanheteerstehalfjaarvan2010.
uITZONDERLIJKE WAARDEVERMINDERINGEN MET EEN GEDEFINIEERDE LEVENSDuuR
In2009,herzagdeGroepdebestaandegeactiveerdeR&Dontwikkelingenwatleiddetoteenwaardeverminderingvank€1993(2008:k€7707)diehoofdzakelijkhaaroorzaakvindtinwijzigendetechnologieënensnelwijzigendemarktomstandigheden.Dezeanalysewasgebaseerdop“platformgerelateerde”projectenmeteensnellerdanverwachteindevanhunlevensduur,projectenmeteenverminderdebijdrageenopprojectenmetweinigofgeenzichtopopbrengstenna2010.Dewaardewerdbepaaldopbasisvaneenramingvandeverwachtecontributievandezeprojectenindevolgendekwartalen.
Vandezeuitzonderlijkewaardeverminderingin2009hadk€1993(2008:k€5011)betrekkingophetvroegtijdigbeëindigenvanontwikkelingsprojectenenk€0(2008:k€2696)ophetverschiltussendeboekwaardeendewaardevanspecifiekeR&Dprojecten.
Dezeuitzonderlijkewaardeverminderingwerdindegeconsolideerderesultatenrekeningopgenomenindelijn“onderzoeks-enontwikkelingskosten”.
74
TOELICHTING 9: MATERIELE VASTE ACTIVA
Ink€(duizendEUR)
Machinesen
computer-uitrusting
Meubilairenrollendmaterieel Inrichtingen
Activainaanbouw Total2009
AanschaffingswaardeSaldo op 1 januari 2009 35 177 2 171 1 771 - 39 119Netto-valutakoersverschillen (1) - - - (1)Verwervingen 817 30 87 - 934Buitengebruikstellingen (2547) (89) (17) - (2653)Overdrachtnaarandereactivacategorieën - - - - -Saldo op 31 december 2009 33 446 2 112 1 841 - 37 399
Afschrijvingen Saldo op 1 januari 2009 (20 730) (1 168) (930) - (22 828)Netto-valutakoersverschillen - - - - -Afschrijvingen (5937) (323) (281) - (6541)Uitzonderlijkewaardeverminderingen (648) (30) - - (678)Buitengebruikstellingen 1716 72 17 - 1805Overdrachtnaarandereactivacategorieën - - - - -Saldo op 31 december 2009 (25 599) (1 449) (1 194) - (28 242)Netto boekwaardeop 1 januari 2009 14447 1003 841 - 16291op 31 december 2009 7847 663 647 - 9157
AanschaffingswaardeSaldo op 1 januari 2008 32 997 1 830 1 646 246 36 719Netto-valutakoersverschillen 5 46 1 - 52Verwervingen 2325 413 94 - 2832Buitengebruikstellingen (352) (132) - - (484)Overdrachtnaarandereactivacategorieën 202 14 30 (246) -Saldo op 31 december 2008 35 177 2 171 1 771 - 39 119
AfschrijvingenSaldo op 1 januari 2008 (15 097) (877) (606) - (16 580)Netto-valutakoersverschillen (2) (12) (1) - (15)Afschrijvingen (5823) (353) (323) - (6499)Buitengebruikstellingen 192 74 - - 266Overdrachtnaarandereactivacategorieën - - - - -Saldo op 31 december 2008 (20 730) (1 168) (930) - (22 828)Netto boekwaardeop 1 januari 2008 17 900 953 1 040 246 20 139op 31 december 2008 14 447 1 003 841 - 16 291
Debuitengebruikstellingenopmateriëlevasteactiva,vooreenbedragvank€2653alsookdeuitzonderlijkewaardeverminderingvank€678heeftinhoofdzaakbetrekkingopactivavandeentiteitteKamp-Lintfort(OptionWirelessGermanyGmbH).
Financieelverslag-IFRS
75
TOELICHTING 10: HANDELS- EN OVERIGE VORDERINGEN
HANDELS- EN OVERIGE VORDERINGEN OP KORTE TERMIJN
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Handelsvorderingen 14559 43469
Waardeverminderingenvoordubieuzevorderingen (281) (612)Subtotaal 14278 42857
TerugvorderbareBTW 1056 1458Overigevorderingen 920 504
Subtotaal 1976 196216 254 44 819
Inverbandmetdevoorwaardenmetbetrekkingtotvorderingenopverbondenpartijen,refererenwenaartoelichting22.
Handelsvorderingenzijnniet-rentegevendenhebbeneengemiddeldetermijnvan60tot90dagen.Deoverigevorderingenbestaanhoofdzakelijkuitovertedragenkostenentoeterekenenopbrengsten.
Vervaldagenbalansvanhandelsvorderingen:
Ink€(duizendEUR) BrutobedragWaardeverminderingenvoordubieuze
vorderingen
2009 2008 2009 2008<60dagen(nietvervallen,geenwaardevermindering) 14457 41654 -60-90dagen 53 1044 (2) -90-120dagen - ->120dagen 49 771 (279) (612)
14 559 43 469 (281) (612)
Weverwijzeneveneensnaartoelichting20voorverdereinformatieomtrentkredietrisico.
ZelfsindienéénbepaaldmerkofeenwereldwijdemobieleoperatoreenaanzienlijkpercentagevandehandelsvorderingenvandeGroepzouvertegenwoordigen,dannogsluitdeGroeptransactiesmetdeindividueleverbonden
telecomoperatoren,dievrijzijnomhuneigencontractenteonderhandelenenhuneigenaankoopordersteplaatsen.Dezeverbondenoperatorenhebbeneenverschillendrisicoprofielenkunnengenietenvanverschillendevoorwaarden.
OVERIGE VORDERINGEN OP LANGE TERMIJN
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Kaswaarborgen 328 383
328 383
Overigevorderingenoplangetermijnzijnvoornamelijktoetewijzenaanhuurwaarborgenindebelangrijkstevestigingen.
76
Financieelverslag-IFRS
TOELICHTING 11: VOORRADEN
Ink€(duizendEUR) 2009 % 2008 %
Grondstoffen 4860 28.0% 7417 22.5%Goedereninbewerking 15896 91.7% 24330 74.0%Voorradenafgewerkteproducten 6726 38.8% 11212 34.1%Waardeverminderingopvoorraden (10146) -58.5% (10065) -30.6%
17 336 32 894
Grondstoffenbestaanvoornamelijkuitchipsetsencomponenten.Goedereninbewerkingzijngeassembleerdegedrukteschakelingen(PCB’sofprintedcircuitboards)endevoorraadafgewerkteproductenbetreftgoederenklaarvoorverzendingnaardeeindklant.
Devoorradendaaldenvank€32894totk€17336pereind2009.Dezedalingwordtverklaarddoordalendevoorraadpositiesvandegrondstoffen,goedereninbewerkingenafgewerkteproducten.Pereinde2009bedroegdewaardeverminderingopvoorradenk€10146(2008:k€10065).
Deverhogingopdewaardeverminderingopvoorradenvank€81werdopgenomenindekostprijsvandeverkochtegoederen,metalsdoelovertolligevoorraadpositiesintedekkenenvoorraadwaardenvoorsommigeproducteninlijntebrengenmethunnettorealiseerbarewaarde.Daarnaastwerdeenbedragvan€5,8miljoenindekostenopgenomenalseenresultaatvanafschrijvingenopvoorraden(2008:€2,4miljoen).
Erzijngeenvoorradenalsborggegevenaanschuldeisers.
TOELICHTING 12: LIQuIDE MIDDELEN
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Middelenbijfinanciëleinstellingen 30646 33311
kasgeld 18 17
30 664 33 328
Demiddelenbijfinanciëleinstellingenbevattengeenkortetermijnbeleggingen(tussen1dagen3maanden)in2009(2008:k€0).Deliquidemiddelenmetbetrekkingtot2009bevatten€8,3miljoenwelkewerdenopgenomen
vandebestaandekredietlijnenen€20,2miljoenwelkewerdontvangennaaraanleidingvandesuccesvollekapitaalsverhoging.Weverwijzennaartoelichting13,waarindezekredietlijnenverderwordenbesproken.
77
TOELICHTING 13: FINANCIËLE ACTIVA EN PASSIVA
OVERIGE FINANCIELE SCHuLDEN
Op meer dan één jaarDeschuldenopmeerdanéénjaarzijnalsvolgtsamengesteld:
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Kredietopafbetaling - 16
Schuldenopmeerdanéénjaar - 16
Indeloopvan2008slooteendochterondernemingeenkredietopafbetalingafvank€25terfinancieringvaneeninvesteringinhardware.Ditkredietisterugbetaalbaarin24gelijkemaandelijkseaflossingenvank€1,1.Deinterestvoetbedraagt6.53%.Deschuldopmeerdanéénjaarin2008werdeenschuldoptenhoogsteéénjaarin2009.
Op ten hoogste één jaarDeschuldenoptenhoogsteéénjaarbestondenuit:
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
IWTleningdiebinneneenjaarvervalt - 75
Afgeleidefinanciëleinstrumenten–negatievereëlewaarde 14
Interestvrijeleningdiebinneneenjaarvervalt 43
Huurovereenkomstmetoptietotaankoopdiebinnenhetjaarvervalt 8
IMECLENINGdiebinnenhetjaarvervalt 250 -
KredietovereenkomstING 5000 -
KredietovereenkomstDexia 3347 -
Overigefinanciëleschulden 8648 89
Allebestaandeschuldenonderfinanciëleleasingzijnafgehandeldvoor31december2006.
Indeloopvan2008slootdeVennootschapeeninterestvrijeleningafmeteenhard-ensoftwareleverancier,welkein2009kwamtevervallen.
Inmei2009slooteendochterondernemingeenkortetermijnleningafmethetIMEC(InteruniversitairMicro-ElectronicaCentrumvzw)vooreenbedragvank€250.Deintrestvoetbedraagt7%opjaarbasis.
Diezelfdedochterondernemingslooteenhuurovereenkomstmetoptietotaankoopafvooreenbedragvank€93meteenhardwareleverancier,ditterondersteuningvaneeninvesteringintestapparatuur.Dezehuurovereenkomstisterugbetaalbaarin24gelijkemaandelijkseinterestvrijeaflossingenvank€3,9.
78
Financieelverslag-IFRS
Hierna een korte beschrijving in verband met de kredietovereenkomsten die de Vennootschap heeft afgesloten met ING en Dexia.
KredietovereenkomstmetINGDeVennootschapheeftop15mei2009eenkredietovereenkomstgeslotenmetING,opgrondwaarvanaandeVennootschapeenkredietvan€7,5miljoenwerdtoegekend(optenemeninkasdeponeringenofvoorschotten).Op31december2009hadOptioneenbedragvan€5miljoenopgenomenopgrondvanditkrediet.KrachtenshetABBprincipe(AssetBorrowingBase)zoalsbepaaldindeINGkredietovereenkomst,maghettotaalaanopgenomenbedragenonderdeINGkredietovereenkomst,vermeerderdmethettotaalaanopgenomenbedragenonderdeDexiakredietovereenkomst(ziehierna)nietdedrempelvan60%vanhettotaalbedrag(opgeconsolideerdniveau)aan(ineenbepaaldemaanduitstaande)handelsvorderingen(metuitzonderingvanvervallenvorderingen,vorderingentenopzichtevangroepsvennootschappenenvorderingendieopeisbaarzijnna60dagen)overschrijden.OpdatINGhetbedragaanuitstaandehandelsvorderingenkannagaan,moetOptionINGmaandelijkseenoverzichtbezorgenvanhaarhandelsvorderingen.BovendienmoetOptionsteedsdevolgendeverhoudinginachtnemenvoorwatbetrefthettotaalbedragaanopgenomenkredietenonderbeidekredietovereenkomsten:60%vandattotaalbedragmoetwordenopgenomenonderdeINGkredietovereenkomsten40%onderdeDexiakredietovereenkomst.Overeenkomstigdiezelfdekredietovereenkomstvan15mei2009,kandeVennootschapmetINGcontractenaangaanmetbetrekkingtotUSDafgeleidefinanciëleinstrumentenmeteenmaximumnegativefairvaluebedragdatisgelimiteerdtot€7,5miljoenopdatdeVennootschapzichkanindekkentegeneenonderliggendeblootstellingaanwisselkoersrisico’s.DezebedragenlatenOptiontoeomhedgingcontractenaftesluiten,maarbetekenennietdatdeVennootschapover
diehoeveelheidaancashkanbeschikken.DeinterestvoettoepasselijkopdeINGkredietenisEURIBOR+3%.
KredietovereenkomstmetDexiaOp18juni2009heeftdeVennootschapeenkredietovereenkomstgeslotenmetDexiaBankBelgiëNVvooreenbedragvan€5miljoen.Zoalshierbovenaangegeven,ishetABBprincipevantoepassingopallebedragendiewordenopgenomenonderdezekredietovereenkomst(metinbegripvanhet60/40principe).Op31december2009haddevennootschapeenbedragvan€3,3miljoenopgenomenopgrondvandezekredietovereenkomst.Deinterestvantoepassingopcashvoorschottenisgelijkaandesomvandebaserate(8.50%perannumzoalsgewijzigdvantijdtottijd)endeverplichtekosten(zoalsberekendopgrondvandeprincipesuiteengezetineenbijlagebijdekredietovereenkomst).Deinterestvantoepassingopleningenisgelijkaandesomvandemargin(300%perannum)EURIBORenverplichtekosten(zoalsberekendopgrondvandeprincipesuiteengezetineenbijlagebijdekredietovereenkomst).
DekredietlijnenmetINGenDexiahebbeneenaantalconvenanten,eenhefboomeffectconvenant,eenconvenantmetbetrekkingtotdesolvabiliteitenconvenantmetbetrekkingtotheteigenvermogen.NadesuccesvollekapitaalverhoginghebbenINGenDexiaafgezienvandehefboomeffectconvenant,ditvoordeeerstedriekwartalenvan2010.IngevolgedegeledenverliezenishetnettoeigenvermogenvandeVennootschapgedaaldonderdedrempelenbijgevolgisdeVennootschapmomenteelinschendingmetdeeigenvermogenconvenant.DeVennootschapiseenmogelijketijdelijkeopheffingvoordezeconvenantaanhetbesprekenmetINGenDexia
HetpandophethandelsfondsvandeVennootschaptengunstevanfinanciëleinstellingenvoortoegestanekredietenbestaatuit:
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Pandophethandelsfonds(voor2008) - 1977Pandophethandelsfonds(ING) 15000Pandophethandelsfonds(Dexia) 5000
79
TOELICHTING 14: HANDELS- EN OVERIGE SCHuLDEN
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Handelsschulden 34746 55720
Schuldenmetbetrekkingtotsalarissenenbelastingen 3598 3993
Overigeschuldenenoverlopenderekeningen 4 251 7 64042 595 67 353
Determijnenenvoorwaardenvanbovenvermeldeschuldenzijn:- Handelsschuldenzijnniet-rentegevendenzijnnormaalbetaaldbinneneentermijnvan60dagen.- Overigeschuldenzijnniet-rentegevendenhebbeneengemiddeldetermijnvanzesmaanden.- Tebetaleninterestenzijnnormaalbetaaldperkwartaalgedurendehetlopendeboekjaar.- Watbetreftdetermijnenenvoorwaardeninverbandmetverbondenpartijenverwijzenwenaartoelichting22.
TOELICHTING15: VOORZIENINGEN
Ink€(duizendEUR) 2008 Toevoeging (Aanwending) (Terugneming) 2009
Voorzieningvoorgarantieverplichtingen 847 - - (337) 510
Verliezenopleveranciersovereenkomsten 242 920 - (555) 607
Juridischeenoverigeclaims 1348 106 (342) (612) 500
Voorzieningvoorherstructurering - 5 912 - - 5 9122 437 6 938 (342) (1 504) 7 529
Inthecourseof2009,theCompanyhasterminatedthepledgeontheCompany’sbusinesspriorto2008.
TheobligationsoftheCompany,undertheINGcreditfacility,aresecuredbyafirstrankingpledgeonthebusinessoftheCompanyforanamountofEUR 15,000,000andafloatingchargeofbookdebtsandspecifiedaccounttobegrantedbyOptionWirelessLtd.
UndertheDexiacreditfacility,DexiawasgrantedareceivablespledgeonallpresentandfuturereceivablesofOptionWirelessLtd.andapledgeonthebusinessofOptionNVforaprincipleamountofEUR 5,000,000(whichranksparipassuwiththepledgegrantedtoING).
Eengrootdeelvandevoorzieningen,opgezetin2008,werdenteruggenomenofaangewend.Deresultatenvandejuridischeenoverigeclaimskunnenafwijkenvandegemaakteinschattingen.Eenbelangrijkgedeeltemetbetrekkingopdeverliezenopleveranciersovereenkomstenwerdteruggenomengedurende2009.Eenbedragvank€337werdteruggenomenopdevoorzieningvoorgarantieverplichtingen,voornamelijk
tewijtenaaneenverwachteafnamevanhetaantaleenhedenwelkeondergarantiezullenwordenteruggestuurd.In2009kondigdedeGroepaanenimplementeerdeeenherstructureringsplanwelkeresulteerdeineenvoorzieningvank€5912resterendopdebalansopheteindevanhetboekjaar2009.
80
TOELICHTING 16: OPERATIONELE EN FINANCIELE LEASING
OPERATIONELE LEASING
LEASING ALS LEASINGNEMER
Huurgeldenvanniet-verbreekbareoperationeleleasingcontractenzijnalsvolgtbetaalbaar:
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Minderdanéénjaar 1538 2096
Tussenéénenvijfjaar 3847 4847
Meerdanvijfjaar
5 385 6 943
Financieelverslag-IFRS
DeGroephuurteenaantalkantoren,wagensenkantoormateriaalviaoperationeleleasing.Deleasinglooptgewoonlijkovereeninitiëleperiodevanvijftottienjaar,meteenoptieomdeleasingnadiedatumtehernieuwen.Deaflossingenwordenjaarlijksgeïndexeerd.Geenenkelevandeleasingcontractenomvatbijkomende
huurverplichtingen.AlsgevolgvandeherstructureringvandeGroepwerdenenkelehuurovereenkomstenbeëindigd.
In2009werdk€2752aanoperationeleleasinggeboektalseenkostinderesultatenrekening(2008:k€2761).
LEASING ALS LEASINGGEVER
Huurgeldenvanniet-verbreekbareonderverhuurdehuurcontractenzijnalsvolgtbetaalbaar
ThousandsEUR 2009 2008
Minderdanéénjaar 6 6
Tussenéénenvijfjaar - -
Meerdanvijfjaar - -
6 6
DeIerseentiteitvandeGroeponderverhuurteengebouwaaneenderdepartij.Geenenkelevandeleasingcontractenomvatbijkomendehuurverplichtingen.In2009werdk€6(2008:k€6)opgenomeninderesultatenrekeningalshuuropbrengsten.
81
TOELICHTING 17: EIGEN VERMOGEN
KAPITAAL STRuCTuuR – uITGEGEVEN KAPITAAL
Ophetjaareinde2009maaktedeGroepmeldingvanvolgendebelangrijkeaandeelhouders:
Identiteitvandepersoon,entiteitofgroepvanpersonenofentiteiten(*)
AantalgewoneaandeleninbezitPercentageaangehoudenfinanciëleinstrumenten
PepperNV(100%JanCallewaert) 14809008 17.95%
Vrijverhandelbareaandelenwaarvan: 67689584 82.05%
UBS(Switzerland) 1283492 1.56%
SISUCapitalLtd(UnitedKingdom) 1331495 1.61%
Totaal uitstaande aandelen 82 498 592 100%
Shares
31december2009–GewogengemiddeldaantalGewoneaandelen 42266402
31december2009–GewogengemiddeldaantalGewoneaandelen 41249296
Hettoegestaneaandelenkapitaalpereind2008bestonduit41249296gewoneaandelenvooreentotaalbedragvank€6116Deaandelenhebbengeennominalewaardeenzijnallenuitgegevenenvolledigvolstort.AlleaandelenvandeVennootschaphebbendezelfderechten.Op9december2009heeftdeRaadvanBestuurbeslistominhetkadervanhettoegestaankapitaalhetkapitaalvandeVennootschapteverhogenmeteenbedragtot€20.212.155,04viadeuitgiftevanmaximaal41.249.296nieuweOptionaandelen
tegeneeninschrijvingsprijsvan0,49EURperaandeel(deInschrijvingsprijs).Hetbruto-bedragwaarvoorwerdingeschrevenopdeaandelendiewerdenaangebodenwerdentijdensdezeplaatsingentijdensdeinschrijvingsperiodemetextralegalevoorkeurrechtenbedroegop23december€20.212.155ofeentotaalvan41249296aandelen.AlseenresultaathiervanbedroeghetGewogengemiddeldaantalGewoneaandelen42266402aandelenop31december2009.
uITGIFTEPREMIES
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Op31december2009en2008 57961 43865
82
Financieelverslag-IFRS
OP AANDELEN GEBASEERDE BETALINGSRESERVE
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Op31december2009en2008 1176 513
Deopaandelengebaseerdebetalingsreservewordtaangewendomdereëlewaarderingoptenemenvandewarrantsdiedewerknemersontvangenalseengedeeltevanhunvergoedingen.
Warranten “V”Op26augustus2008keurdedeBuitengewoneAlgemeneVergaderingderAandeelhoudersdeuitgiftevan2500000warranten“V”goed.Metdienverstandedatgeenenkelevande2200000warranten“U”werdentoegekendaanpersoneelvandeGroep,beslistedevergaderingovertegaantotdeterugnameenvernietigingvande2200000warranten“U”.Hetnieuweplan“V”isaangebodenaanBestuurders,ledenvanhetExecutiveManagementTeam,werknemersenpersonenaangeduidbijnaam(alsomschreveninhetwarrantenplan“V”).
Eentotaalvan2.241.540warrants“V”werdenaangebodenindeloopvanhetboekjaar2008:- 340.000warrantsaandebestuurders
(100%aanvaardin2008);- 325.000warrantsaandeledenvanhetExecutive
ManagementTeam(1)(100%aanvaardin2008);- 1.576.540warrantsaangebodenop23december2008
aanzelfstandigenenwerknemersvanOptionNVenhaardochterondernemingen(waarvan1187450tijdigwerdengeaccepteerdin2009).
Debelangrijkstemodaliteitenenvoorwaardenvanhetwarrantsplan“V”metbetrekkingtotvoormeldewarrantszijnalsvolgt:- dewarrantszijnonderworpenaaneenstapsgewijze
“vesting”/verwerving:(20%wordt6maandennahetaanbodverworven;20%1jaarnahetaanbod,20%2jaar
nahetaanbod,20%3jaarnahetaanboden20%4jaarnahetaanbod);
- deuitoefenprijsvanvoormeldewarrantsbedraagt€2,84perwarrant,aangebodeninhetboekjaar2008voordeledenvanhetExecutiveManagementTeam,deledenvandeRaadvanBestuurenbijnaamaangeduidezelfstandigen.Voordewarrantenaangebodeninhetboekjaar2009aanledenvanhetExecutiveManagementTeambedraagtdeuitoefenprijs€1,41perwarrant(aangebodeninmei2009)en€0,95perwarrant(aangebodenindecember2009);
- deuitoefenprijsvanvoormeldewarrantsbedraagt€1,86voorwerknemers.
- deuitoefeningdientplaatstevindentijdenséénvandedrieuitoefenvensters(d.w.z.mei,septemberofdecember);
- bijuitoefeningontvangendewarrantsgewoneaandelenvandeVennootschapineen1/1verhouding;
- hetplanvoorzieteenversneldeverkrijgingenuitoefeningingevalvancontrolewijziging;
- delevensduurvanhetwarrantbedraagt5jaar.
Dewarrantenwerdengewaardeerd,gebruikmakendevanhetBlack&Scholesmodel.WaarnodigwerddeverwachtelevensduurinhetmodelaangepastconformeenbestmogelijkeinschattingvanhetManagement.Deverwachtevolatiliteitisgebaseerdopdehistorischevolatiliteitvandekoerswaardevanhetaandeeloverdevoorbije4jaar.HetrisicovrijeinterestpercentageisgebaseerdopdeOLOBonds,zoalsgewaardeerddoordeNationaleBankvanBelgië.
(1)MetuitzonderingvandeheerPhilippeRogge(PirogueConsultingBVBA),dienoggeenlidwasvanhetExecutiveManagementTeamin2008.
83
Gegevensingebrachtinhetmodel
Warrantsaangeboden
enaanvaarddoorBestuurdersenEMTledenin
2008
Warrantsaangebodenin2008en
aanvaarddoorpersoneels-leden
in2009
Warrantsaangebodenin
2008enaanvaarddoor
zelfstandigenin2009
Warrantsaangebodenenaanvaard
doorEMTledenin2009
Warrantsaangebodenenaanvaard
doorEMTledenin2009
Warrantsaangebodenenaanvaard
doorEMTledenin2009
Aangebodenop26augustus
200823december
200823december
20088mei2009
8mei2009
3december2009
Aandelenkoersopdatumvanacceptatie 2,09 1,58 0,85 1,93 1,29 0,61
Uitoefenprijs 2,84 1,86 2,84 1,41 2,84 0,95
Verwachtevolatiliteit 60,94% 72,05% 89,12% 95,11% 95,11% 96,60%Verwachtelevensduurvandewarranten“V” 4jaar 3jaar 4jaar 4jaar 4jaar 4jaar
Risicovrijinterestpercentage 3,59% 2,88% 3,03% 2,35% 2,35% 2,18%
Aantalaanvaardewarrants“V” 665000 1141950 45500 50000 50000 30000
Aantaluitstaandegewoneaandelen
41249296
41249296
41249296
41249296
41249296
41249296
Gewogengemiddeldewaardeperwarrant 0.86 0.70 0.35 1,40 0.69 0.37
Volgendegeeftdeuitstaandewarranten“V”weer,toegekendengeaccepteerdonderhetplanbijhetbegineneindevanelkboekjaarenwelkebestaandewarengedurendedehuidigeenvorigerapporteringsperiode:
AantalWarrants“V”Gewogengemiddelde
uitoefenprijs
Balans bij het begin van het boekjaar 2008 0 -Aanvaardgedurendehetboekjaar 665000 2,84
Uitgeoefendgedurendehetboekjaar - -Vervallengedurendehetboekjaar - -Balans op het einde van het boekjaar 2008 665 000 2,84
Balans bij het begin van het boekjaar 2009 665 000 2,84Aanvaardgedurendehetboekjaar 1 317 450 1,89Uitgeoefendgedurendehetboekjaar - -Vervallengedurendehetboekjaar (328 456) 2,08Balans op het einde van het boekjaar 2008 1 653 994 2,24
84
Thefairvalueofthegrantedwarrants“V”forthefinancialyear2009werecalculatedatEUR 816k(2008:153k€).Theweightedaverageremainingcontractuallifeofwarrants“V”outstandingattheendoftheperiodis37months.
Thefollowingreconcilesthenumberofwarrants“V”vestedduring2009,accordingtotheirrespectivevestingschedule:
Aantalwarrants“V”verworvenin2009
Datum waarop de warrants “V” werden aangeboden Vervaldatum Aantal26augustus2008(BestuurdersenEMTleden) 26/02/2009 133000
26/08/2009 123000
23december2008(Personeelsleden) 23/06/2009 214602
23/12/2009 163223
23december2008(Zelfstandigen) 23/06/2009 9,100
23/12/2009 8,100
23december2008(Zelfstandigen) 23/06/2009 4000
23/12/2009 4000
8mei2009(EMTleden) 08/11/2009 20,000
Totaal 679 025
Geenvandewarranten“V”werdenuitgeoefendgedurendehetfinanciëlejaar2009.
RESERVES IN VERBAND MET TRANSACTIES IN VREEMDE VALuTA
Dereservesinverbandmettransactiesinvreemdevalutaomvattenallewisselkoersverschillendievoortvloeienuitdeomzettingvanfinanciëlestatenvanbuitenlandseactiviteiten(zieookboekhoudprincipe1).
TOELICHTING 18: WINST PER AANDEEL
Dewinstperaandeelvoorverwateringwordtberekendrekeninghoudendmethetgewogengemiddeldaantalgewoneuitstaandeaandelenindedesbetreffendeperiode.Dewinstperaandeelnaverwateringwordtberekendrekeninghoudenmethetverwaterdgewogengemiddeldeaantalgewoneuitstaandeaandelen,metinbegripvanhetverwateringseffectvandewarranten.
Volgendegeeftheteffectweervandewinstperaandeelvoorennaverwateringvoordelaatstetweeboekjaren:
Financieelverslag-IFRS
85
Winstpergewoonaandeel 2009 2008
Nettoresultaat(induizendEUR) (53682) (19001)
Gewogengemiddeldaantaluitstaandegewoneaandelen:
Gewoneaandelenvoorverwatering 42266402 41249296
Gewoneaandelennaverwatering 42266402 41249296
Per Aandeel (in EuR)
Winst/(verlies)peraandeelvoorverwatering -1.27 -0.46
Winst/(verlies)peraandeelnaverwatering -1.27 -0.46
VerwijzendnaarIAS33,hebbenwarrantenslechtseeneffectnaverwateringindienhunomzettingnaargewoneaandelenzouleidentoteenverminderingvandewaardeperaandeel.RekeninghoudendmethetnegatieveresultaatvandeGroep,blijftdewinstperaandeelvoorennaverwateringgelijk.
TOELICHTING 19: KAPITAALBEHEER
DeGroepbepaalthetbedragvanhetkapitaalinverhoudingtothetrisico.DeGroepbeheertdekapitaalstructuurencorrigeertdezebijwijzigendeeconomischeomstandighedenenfinancieringsbehoeften.DeobjectievenvandeGroepinverbandmethetbeherenvanhetkapitaalzijn:- deentiteitendemogelijkheidendevrijwaringtegaranderenomteopererenals“goingconcern”enomalsdusdanigeen
meerwaardetecreërenvoordeaandeelhouders;- hetleverenvaneenbelangrijkebijdrageaandeaandeelhoudersdoormiddelvanprijzenenmiddeleninverhoudingteplaatsen
methetrisico-niveau.DestrategieenobjectievenvandeGroepblevenongewijzigdgedurendedeboekjareneindigendop31december2009en31december2008.DekapitaalstructuurvandeGroepbestaatuithetgedeeltevanschuldenopmeerdanéénjaar,liquidemiddelen,geplaatstkapitaal,uitgiftepremies,reservesenovergedragenresultaat.DeGroephadgeenbelangrijkeschuldenin2008.In2009steegdeschuld,welkewordtgedefinieerdalslange-enkortetermijnleningen(metuitsluitingvanafgeleiden)metk€8573,inhoofdzaakresulterendeuitdeopnamevandebestaandekredietfaciliteitenDenettoschuldgraadopjaareindebedroeg:
Ink€(duizendEUR) 2009 2008
Financiëleschuldenoptenhoogsteéénjaar (8648) (75)
Liquidemiddelen 30664 33328
Netto 22016 33253
Eigenvermogen 64339 99082
Netto schuldgraad 34.2% 33.6%
86
TOELICHTING 20: BEHEER VAN FINANCIELE RISICO’S
De“CorporateTreasury”functiebeheertdefinanciëlerisico’svandeGroepwelkegerelateerdzijnaandeactiviteitenvandeGroepopeencontinuebasis.Dezeomvattenhetkredietrisico,liquiditeitsrisicoenvalutarisico.Afgeleidefinanciëleinstrumentenwordengebruiktalsindekkingtegenfluctuatiesvanwisselkoerseneninterestlasten.Dezeinstrumentenzijnonderhevigaanhetrisicovanwijzigendemarkttarievenvolgendopdeaanschaf.Dezewijzigingenwordendoorgaansgecompenseerddoortegenovergesteldegevolgenvoorhetingedekteelement.
Categorieën van wezenlijke financiële instrumenten:
InK€(duizendEUR) Toelichting 2009 2008
Financiële activa gewaardeerd aan kost
Liquidemiddelen 12 30664 33328
Handelsvorderingen 10 14278 42857
TerugtevorderenBTW 10 1056 1458
Belastingvorderingen 7 97 227
Afgeleide financiële instrumenten 13 - -
Financiële passiva gewaardeerd aan kost
Handelsschulden 14 34746 55720
Schuldenmetbetrekkingtotsalarissenenbelastingen 14 3598 3933
Overigefinanciëleschulden 13 8648 89
Tebetalenbelastingen 7 268 104
Afgeleide financiële instrumenten 13 - -
KREDIETRISICO
KredietrisicoverwijstnaarhetrisicodateentegenpartijzijncontractueleverplichtingennietzounakomenenwatzoukunnenresulterenineenfinancieelverliesvoordeGroep.OmhetrisicovanfinanciëleverliezentebeperkenheeftdeGroepeenrichtlijnuitgewerktomenkelzakenrelatiesaantegaanmetkredietwaardigetegenpartijenenomvoldoendezekerhedentebekomen,indienaangewezen,omeeneventueelfinancieelverliesuitverbrekingentebeperken.
VooraleereennieuweklantwordtaanvaardhanteertdeGroepexternescoringssystemenomdekredietwaardigheidvandeklantinteschatten.DeGroeplegtookkredietlimietenopperklant,inlijnmethetinternebeleidvoorkredietbeheer.Delimietenendescoreperklantwordenregelmatigopnieuwgeëvalueerd.
Financieelverslag-IFRS
87
Kredietanalyseswordenuitgevoerdvooralleklantendieeenbepaaldekredietbehoefteoverschrijden.Hetkredietrisicowordtcontinuopgevolgd.
Optionverleentkredietaanzijnklanteninhetkadervandegewonebedrijfsactiviteit.DoorgaanseistdeGroepgeenonderpandofanderezakelijkezekerhedenomdeverschuldigdebedragentedekken.Hetmanagementevalueertconstanthetklantenbestandophaarkredietwaardigheid.Allevorderingenzijninbaar,behalvedezewaarvooreenvoorzieningvoordubieuzedebiteurenisaangelegd.
Dehandelsvorderingenbestaanuiteenuitgebreidklantenbestand,verspreidoververschillendegeografischegebieden.Dehandelsvorderingenvoorklantendietotdezelfdegroepbehoren,wordenafzonderlijkbehandeld.Slechtséénklantvertegenwoordigt21,6%vandehandelsvorderingenpereinde2009enwaarvanhetbedragnietvervallenisopjaareinde.In2008vertegenwoordigdeéénklant11,6%vanallehandelsvorderingenvandeGroep.
Degemiddeldekredietperiodevoorverkochteproductenbedraagt60dagen.Intrestenwordennietsystematischaangerekendopvervallenvorderingen.In2009voerdedeGroepeengedetailleerdeanalyseuitopalhaarhandelsvorderingendieouderwarendan90dagen.
Denettoboekwaardevandefinanciëleactivaopgenomenindejaarrekeninggeefthetmaximalekredietrisicoweer.
IndebalansvanhandelsvorderingenvandeGroepzijndebiteureninbegrepenmeteenboekwaardevank€50(2008:k€1204)dievervallenwarenopdedatumvanhetverslag,enwaarvoordeGroepgeenwaardeverminderingheeftgeboekt,aangezienzenogsteedsinbaarwordengeacht.DeGroepheeftgeenactivainonderpandvoordezevorderingen.Degemiddeldeopenstaandetermijnvoordezevorderingenligttussende60en90dagen.
Vervaldagenbalans van vervallen, doch inbaar geachte handelsvorderingen:
InK€(duizendEUR) 2009 2008
60-90days 50 1044
90-120days - -
>120days - 160
50 1 204
88
Bewegingen in de voorziening voor dubieuze debiteuren:
InK€(duizendEUR) 2009 2008
Balansbijhetbeginvanhetboekjaar 612 4935
Toevoegingaandevoorziening 463 208
Afgeschreven (794) (3485)Vrijgegeven - (1046)
281 612
BijhetvaststellenvandeinbaarheidvandehandelsvorderingenhoudtdeGroeprekeningmetdekredietwaardigheidvandevorderingenvanafdedatumdathetkredietinitieelwerdtoegekendtotaanderapporteringsdatum.Deconcentratievanhetkredietrisicoisbeperktvanwegeeenbredespreidingvanhetklantenbestand.
Vervaldagenbalans van de handelsvorderingen waarop een waardevermindering werd geboekt:
ThousandsEUR GrossAmounts 2009 2008
60-90days - -
90-120days 2 -
>120days 279 612
281 612
LIQuIDITEITSRISICO
DeGroepbeheertliquiditeitsrisico’sdoorcontinueopvolgingvanvoorspellingenenactuelekasstromenendoordematuriteitsprofielenvandefinanciëleactivaenpassivametelkaartevergelijken.
In2003kreegdeGroepvanhetIWT(InstituutvoordeaanmoedigingvanInnovatiedoorWetenschapenTechnologieinVlaanderen)eenachtergesteldeleningvank€222zoalsvermeldintoelichting13“Schuldenenkredietfaciliteiten”enwelkevolledigisafgelostin2009,conformhetterugbetalingsplan.
DeVennootschapheeftop15mei2009eenkredietovereenkomstgeslotenmetING,opgrondwaarvanaandeVennootschapeenkredietvan€7.5miljoenwerdtoegekend(optenemeninkasdeponeringenofvoorschotten)enop18juni2009eenkredietovereenkomstgeslotenmetDexiaBankBelgiëNVvooreenbedragvan€5miljoen.Voorverdereinformatieverwijzenwenaartoelichting13,onderverdeling“financiëleschuldenoptenhoogsteéénjaar”.
Financieelverslag-IFRS
89
Devolgendetabelgeefteenoverzichtvandeoverblijvendecontractuelematuriteitvandefinanciëleverplichtingen
InK€(duizendEUR) 2009 2010 2011 2012
2009Handelsschulden 34746 - -Schuldenmetbetrekkingtotsalarissenenbelastingen 3598 - -Tebetalenbelastingen 268 - -Kredietfaciliteitenenandereleningen 8648 - -
47 260 - -2008Handelsschulden 55720 - - -Schuldenmetbetrekkingtotsalarissenenbelastingen 3933 - - -Tebetalenbelastingen 104 - - -IWTlening 111 3 - -
59 868 3 - -
MARKTRISICO: INTERESTRISICO
DeGroepisonderhevigaaninterestrisico’sdaardeGroepfondsenleent,welkeonderworpenzijnaaneenvariabelerente.Voorvariabelerenteschulden,isdeanalyseopgesteldervanuitgaandedathetbedragvandeuitstaandeverplichting(EUR8,3miljoen)uitstaandewasvoorhethelejaar.Eenverhogingofverlagingmet50basispuntenwerdgebruiktomhetrenterisicotebepalenenvertegenwoordigtdebeoordelingvanhetManagementoverderedelijkerwijsmogelijkeveranderinginderente.
Indienderente50basispuntenhoger/lagerwasenalleanderevariabelenconstantwerdengehouden,zouhetresultaatvandeGroep,voorhetjaareindigend31december2009,zijngestegen/gedaaldmetEUR42k.
MARKTRISICO: WISSELKOERSRISICO
DeGroepisonderhevigaaneenbelangrijkwisselkoersrisicoaangezienhetmerendeelvandeaankopengebeurtinUSdollar.OmditrisicotebeperkentrachtdeGroepomdein-enuitgaandekasstromeninvaluta,anderedandeeuro,metelkaarinlijntebrengen.OpbasisvandegemiddeldevolatiliteitvandeUSdollarenhetBritsepondschattedeGroepdemogelijkeveranderingvandewisselkoersvandezemunteenheidtenopzichtevandeeuro:
2009EUR/USD
Sluitkoers31december2009
1.4406
Mogelijkevolatiliteitin%
13,50%
Mogelijkesluitkoers31december20091,2462–1.6351
2008EUR/USD
Sluitkoers31december20081.3917
Mogelijkevolatiliteitin%11.60%
Mogelijkesluitkoers31december20081.2303–1.5531
90
DebedrageninUSDop31december2009en2008opdebalansvandeGroepwaren:
NettoBoekwaarde–Ink$(DuizendUSD) 31december2009 31december2008
Handelsschulden (11913) (47929)
Handelsvorderingen 3392 24143
Liquidemiddelen 4106 18055
4 415 (5 731)
AlsdeUSdollarverzwakte/verstevigdein2009volgensdebovenstaandegeschattewijzigingentenopzichtevandeeurodanzouhetnettoresultaatvandeGroepin2009metk€414toenemen/afnemen.AlsdeUSdollarverzwakte/verstevigdein2008volgensdebovenstaandegeschattewijzigingentenopzichtevandeeurodanzouhetnettoresultaatvandeGroepin2008metk€478toenemen/afnemen.
2009EUR/USD
Sluitkoers31december2009
0.8994
Mogelijkevolatiliteitin%
12.30%
Mogelijkesluitkoers31december20090.7888–1.0100
2008EUR/USD
Sluitkoers31december20080.9525
Mogelijkevolatiliteitin%
Mogelijkesluitkoers31december20080.849–1.056
DebedrageninGBPop31december2009en2008opdebalansvandeGroepwaren:
NettoBoekwaarde–InkGBP(DuizendGBP) 31december2009 31december2008
Handelsschulden (67) (26)
Handelsvorderingen 22 2458
Liquidemiddelen 111 4671
66 7 103
AlshetBritsepondverzwakte/verstevigdein2009volgensdebovenstaandegeschattewijzigingentenopzichtevandeeurodanzouhetnettoresultaatvandeGroepin2009metk€8toenemen/afnemen.AlshetBritsepondverzwakte/verstevigdein2008volgensdebovenstaandegeschattewijzigingentenopzichtevandeeurodanzouhetnettoresultaatvandeGroepin2008metk€811toenemen/afnemen.
In2008en2009slootdeGroepfinanciëleafgeleideinstrumentenafomhaarwisselrisicoopkasstromeninUSdollartebeheren.Allecontractenmetbetrekkingtotdezeafgeleidefinanciëleinstrumentenvervielenvoorjaareinde2009.
DezeanalyseisrepresentatiefvoordeGroepoverhetjaarmetuitzonderingvandeafgeleidefinanciëleinstrumenten,voorwelkewijverwijzennaartoelichting6vanditverslag.
Financieelverslag-IFRS
91
TOELICHTING 21: ONZEKERHEDEN
InuitvoeringvanlicentieovereenkomstenmoetdeGroeproyalty’sbetalenvoorhetgebruikvanessentiëleoctrooien-intellectueleeigendomsrechten(IPR)–indraadloze2,5Gen3G-producten.DeGroepheeftgeleidelijklicentieovereenkomstengeslotenmetdehoudersvanbasisoctrooienwaardoordeonzekerheidinverbandmetdergelijkeniet-uitgeoefendeaansprakeninhogematewerdweggewerkt.NetalstijdenshetvorigeboekjaarbleefdeGroepopbasisvaneengoedeinschattingvandeverplichtingendenodigevoorzieningenopbouwen,inclusiefdeaangangzijndediscussiesmetpatenthouders.DeGroepisvanmeningdatvoordezeessentiëleoctrooienvoldoendevoorzieningenwerdenaangelegdop31december2009.HetmanagementisvanoordeeldathetbedragvandeuiteindelijkeverplichtingtenaanzienvandezevorderingendegeconsolideerdefinanciëlepositievandeGroepnietwezenlijkzalaantasten.
TOELICHTING 22: TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN
DefinanciëlerekeningenbevattendefinanciëlerekeningenvanOptionNVenhaardochtermaatschappijen,zoalsopgenomeninonderstaandetabel:
2009 2008
-OptionWirelessLtd,Cork(Ierland) 100% 100%
-OptionGermanyGmbH,Augsburg(Duitsland) 100% 100%
-OptionWirelessGermanyGmbH,Kamp-Lintfort(Duitsland) 100% 100%
-OptionJapanKK(Japan) 100% 100%
-OptionWirelessHongKongLimited(China) 100% 100%
-OptionWirelessHongKongLtd.(Suzhou)RepresentationOffice(China)
100% 100%
-OptionWirelessHongKongLimitedTaiwanBranch(Taiwan). 100% 100%
-OptionWirelessUSAInc.(VerenigdeStaten) 100% 100%
-MultiModeMultiMediaSolutionsNV(M4S)(België) 100% 100%
-MultiModeMultiMediaSolutionsWirelessLtd.(M4S)(Ierland) 100% 100%
Sinds1997heeftdeGroepeenprofessionelerelatiemethetadvocatenkantoorBrownRudnickLLP,gevestigdindeVerenigdeStaten.DeheerLawrenceLevydiesindsbegin2006indeRaadvanBestuurzeteltiséénvandeSeniorCounselsbinnenhetadvocatenkantoor.IndetoekomstwildeGroepdesamenwerkingmethetadvocatenkantoorbehouden.DeheerLawrenceLevyzalinzijnhoedanigheidvanSeniorCounselvanBrownRudnickLLPnietrechtstreekswerkenopdossiersvandeGroep.
In2009betaaldedeGroepBrownRudnickLLPk€16(2008:k€38)aanhonoraria.
DetransactiesdiedeGroepafslootmetverbondenpartijengebeurdenondernormalemarktvoorwaarden.
92
VERGOEDINGEN VAN DE RAAD VAN BESTuuR
In2009bedroegdetotalevergoedingvoordeRaadvanBestuurk€387(2008:k€321).
Naam
AantaldeelnamesaanRadenvanBestuur
Aantaldeelnames
aanAuditco-mités
Aantaldeel-namesaan
Remuneratie-comités
Aantaldeel-namesaanstrategische
comitésTotalevergoeding(in
duizendEUR)Ontmoeting Ontmoeting
JanCallewaert(1) 4/4 21/21 N.A N.A 2/2 49.00(2008:48.50)ArnoudDeMeyer 4/4 18/21 8/8 3/4 N.A 49.00(2008:49.00)
Q-ListBVBA 4/4 21/21 8/8 4/4 N.A 49.00(2008:47.00)
LawrenceLevy 4/4 20/21 N.A 4/4 N.A 49.00(2008:49.00)
JanLoeber 4/4 18/21 N.A N.A 1/2 44.25(2008:47.50)
DavidHytha 4/4 19/21 N.A N.A 2/2 48.75(2008:45.50)
AnOtherLookToEfficiencySPRL 4/4 19/21 8/8 N.A N.A 49.00(2008:16.83)
VisinnovaBVBA 4/4 19/21 N.A N.A 2/2 48.75(2008:18.08)
(1)ExclusiefCEO-vergoedingaanMondoNV
Eénvandeniet-uitvoerendeledenvandeRaadvanBestuurvandeVennootschapontvingeenvergoedingvank€4inzijnhoedanigheidvanbestuurdervanOptionWirelessLtd.(Ierland).
Devolgendeaantallenwarranten“V”werdentoegekendaandeledenvandeRaadvanBestuurindeloopvan2008.Geenwarranten“V”werdentoegekendaandeledenvandeRaadvanBestuurindeloopvan2009.
JanCallewaert 50,000
JanLoeber 50,000
ArnoudDeMeyer 50,000
DavidHytha 50,000
LawrenceLevy 50,000
Q-ListBVBA 30,000
AnOtherLookToEfficiencySPRL 30,000
VisinnovaBVBA 30,000
Total 340,000
Allebovenvermeldewarrantenwerdentijdiggeaccepteerd.
Financieelverslag-IFRS
93
VERGOEDINGEN VAN HET EXECuTIVE MANAGEMENT TEAM
DeCEOvandeGroepisdeeigenaarvaneenmanagementvennootschapdiemanagementdienstenverleentaandeGroep.In2009bedroegdevastevergoedingvoordezedienstenk€513(2008:k€540).Erwerdeenbedragvoorzienvank€25alssuccessfeemetbetrekkingtotdesuccesvollekapitaalsverhoging.Zoalsin2008werddevariabelevergoedingvoor2009opgeschort.DeCEOontvinganderevoordelenvooreenbedragvank€32metbetrekkingtotwagen-,brandstof-enforfaitaireonkostenvergoeding(2008:k€34).
DeopenstaandevorderingopPepperNV(100%JanCallewaert)werdin2009afgehandeld(2008:k€51).JanCallewaertbezitviaPepperNV17,95%vandeaandelenvandeGroep.
In2009werdeenglobalebrutobezoldigingvank€1829(2008:k€1404)toegekendaandeoverigeachtledenvanhetExecutiveManagementteam(2008:vijfledenvanhetExecutiveManagementteam).De2009brutobezoldigingbevattenopzegvergoedingenvoortweeledenvanhetExecutiveManagementteamwelkedeVennootschapverlietenindeloopvan2009.In2009werdeenbedragvank€79alssuccessfeevoorzienmetbetrekkingtotdesuccesvollekapitaalsverhoging.In2009werdgeenbedragvoorzienalsvariabelevergoedingvoordedienstenin2009(2008:k€108).EveneensdeeluitmakendvandevergoedingvandeachtledenvanhetExecutiveManagementTeam,iservoordezeledeneenbedragvank€76(2008:k€68)toegekendaaneenextralegaalpensioenfonds.DeledenvanhetExecutiveManagementTeamhebbenanderevoordelenontvangenvooreenbedragvank€67metbetrekkingtotwagen-,brandstof-,forfaitaireonkostenvergoedingenkosteninverbandmethospitalisatieverzekering(2008:k€64).
Ophetjaareindevan2009werden375000warranten“V”gehoudendoorde“huidige”ledenvanExecutiveManagementTeam(2008:325000warranten“V”).Gedurendehetjaar2009vondenerenkelewijzigingenplaatsmetbetrekkingtotdeledenvanhetexecutiveManagementTeam.40000vande50000warrantentoegekendaanDhr.DavidWhelanin2008werdenverbeurdverklaardgezienzijnuitdiensttredingin2009.30000vande50000warranten“V”toegekendaanDhr.FilipBuermsin2008werdenverbeurdverklaardgezienzijnuitdiensttredingin2009.30000warranten“V”werdentoegekendaanDhrChipFrederkingin2009bovenopde20000warranten“V”welkereedswerdentoegekendin2008.Dhr.ChipFrederkingvervoegdehetExecutiveManagementTeaminoktober2009.
Ophetjaareindevan2009warenvolgendeaantallenwarranten“V”toegekendaande“huidige”ledenvanhetExecutiveManagementTeam:
MondoNV(JanCallewaert) 75,000
PatrickHofkens 50,000
BernardSchaballie 50,000
MartinCroome 50,000
BrayoeConsultantsBVBA(JPZiegler) 50,000
PiroqueConsultingBVBA(PhilippeRogge) 50,000
ChipFrederking 50,000
Total 375,000
94
TOELICHTING 23: GEBEuRTENISSEN NA BALANSDATuM
Nabalansdatum,31december2009,dedenzichvolgendegebeurtenissenoftransactiesvoordiedienentewordenvermeld:
- Op22februari2010kondigdedeGroepdatOlivierLefebvremetonmiddellijkeingangisaangesteldalsVoorzittervandeRaadvanBestuur.JanCallewaertzalzichvoltijdstoeleggenopzijnverantwoordelijkhedenalsCEOterwijlhijdeelblijftuitmakenvandeRaadvanBestuur.Bovendien,omoverlappingenvantakentevermijdenenomdebeslissingsprocessentransparantertemaken,werdookbeslistomaftezienvandefunctievanCOO.AlsonmiddellijkgevolgvandezebeslissingheeftPhilippeRogge,inonderlingoverleg,hetbedrijfverlaten.
- DeRaadvanBestuurvanOptionheeftervoorgeopteerdomvanaf2010haarfinanciëlerapporteringvaandemarkttewijzigennaareenhalfjaarlijkserapportingmetbedrijfsupdatesvoorheteersteenhetderdekwartaalvanelkjaar.Option’shuidigerapportering,zijndedriemaandelijks,dateertalvandeIPOvandeondernemingopEASDAQ.Optionisvanoordeeldatdezewijzigingvoordelenbiedt,zowelvoordemarktalsvoordeondernemingzelf.
- Inmaart2010heeftVisinnovaBVBA,benoemdbijbesluitvandeBuitengewoneAlgemeneVergaderingvanAandeelhoudersgehoudenop26augustus2008,ontslaggenomenalslidvandeRaadvanBestuur.
TOELICHTING 24: ONDERNEMINGEN BEHOREND TOT OPTION EN BEDRIJFSCOMBINATIES
LIJST VAN ONDERNEMINGEN, IN HuN TOTALITEIT GECONSOLIDEERD IN DE FINANCIELE REKENINGEN
NAAMVANDEDOCHTERONDERNEMING MAATSCHAPPELIJKEZETEL%OFAANDEELINHET
KAPITAAL
BELGIE
OPTIONNVMultiModeMultiMediaSolutions(M4S)
GastonGeenslaan14,3001Leuven,BelgiëGastonGeenslaan14,3001Leuven,België
Consoliderendemaatschappij100%
IERLAND
OPTIONWIRELESSLtd,Cork KilbarryIndustrialPark,DublinHill,Cork 100%
MULTIMODEMULTIMEDIASOLUTIONSWIRELESSLtd.(M4S) SouthMall12,Cork 100%
DuITSLAND
OPTIONGERMANYGmbH BeimGlaspalast1,D-86153Augsburg,Duitsland 100%
DuITSLAND
OPTIONWIRELESSGERMANYGmbH SüdstraBe9,47475Kamp-Lintfort,Duitsland 100%
VERENIGDE STATEN
OPTIONWIRELESSUSAINC. 13010MorrisRoadBuilding1,suite600Alpharetta,GA30004,USA 100%
Financieelverslag-IFRS
95
NAAMVANDEDOCHTERONDERNEMING MAATSCHAPPELIJKEZETEL%OFAANDEELINHET
KAPITAAL
JAPAN
OPTIONWIRELESSJAPANKK 5-1,Shinbashi5-chomeMinato-kuTokyo105-0004,Japan 100%
CHINA
OPTIONWIRELESSHONGKONGLIMITED 35/FCentralPlaza18HarbourRoadWanchaiHongKong,China 100%
CHINA
OPTIONWIRELESSHONGKONGLIMITEDREPRESENTATIONOFFICE
909-1GenwayBuilding188WangdunRoadSuzhouIndustrialPark(SIP)
Suzhou215123,JiangsuProvince,China100%
TAIWAN
OPTIONWIRELESSHONGKONGLIMITED,TAIWANBRANCH
4FThetaBuilding10,Lane360,Ne-HuRoad,Sec1,TaipeiCity,Taiwan 100%
TOELICHTING 25: INFORMATIE OVER DE OPDRACHTEN VAN DE REVISOREN EN HuN VERGOEDINGEN
Devolgendevergoedingenvoorrevisorenwerdenalskosteopgenomeninderapporteringsperiode:
Ink€(duizendEUR) 2009 2008 2007
Wereldwijdeauditdiensten 356 474 400Belastingadviezen 171 139 244
Overigediensten 126 156 86
653 769 730
96
Verslagvandecommissaris
Verslag van de commissaris over de geconsolideerde financiële staten afgesloten op 31 december 2009 gericht tot de algemene vergadering van aandeelhouders
Aandeaandeelhouders
Overeenkomstigdewettelijkeenstatutairebepalingen,brengenwijuverslaguitinhetkadervanhetmandaatvancommissarisdatonswerdtoevertrouwd.Ditverslagomvatonsoordeeloverdegeconsolideerdefinanciëlestatenevenalsdevereistebijkomendevermelding.
Onthoudende verklaring over de geconsolideerde financiële staten WijhebbendecontroleuitgevoerdvandegeconsolideerdefinanciëlestatenvanOptionNV(“devennootschap”)enhaardochterondernemingen(samen“degroep”),opgesteldinovereenstemmingmetdeInternationalFinancialReportingStandardszoalsaanvaardbinnendeEuropeseUnieenmetdeinBelgiëvantoepassingzijndewettelijkeenbestuursrechtelijkevoorschriften.Dezegeconsolideerdefinanciëlestatenbestaanuitdegeconsolideerdefinanciëlepositieop31december2009,degeconsolideerdewinst-enverliesrekening,hetgeconsolideerdeoverzichtvanhettotaalresultaat,hetgeconsolideerdemutatieoverzichtvanheteigenvermogenenhetgeconsolideerdekasstroomoverzichtvoorhetboekjaareindigendopdiedatum,alsmedeeenoverzichtvandebelangrijkstegehanteerdegrondslagenvoorfinanciëleverslaggevingentoelichtingen.Hetgeconsolideerdebalanstotaalbedraagt125.272(000)EURenhetgeconsolideerdeverlies(aandeelvandegroep)vanhetboekjaarbedraagt53.682(000)EUR.Hetopstellenvandegeconsolideerdefinanciëlestatenvaltonderdeverantwoordelijkheidvanderaadvanbestuur.Dezeverantwoordelijkheidomvatondermeer:hetontwerpen,implementereneninstandhoudenvaneeninternecontrolemetbetrekkingtothetopstellenendegetrouweweergavevandegeconsolideerdefinanciëlestatenzodatdezegeenafwijkingenvanmaterieelbelang,alsgevolgvanfraudeof
vanfouten,bevatten,hetkiezenentoepassenvangeschiktegrondslagenvoorfinanciëleverslaggevingenhetmakenvanboekhoudkundigeramingendieonderdegegevenomstandighedenredelijkzijn.Hetisonzeverantwoordelijkheideenoordeeloverdezegeconsolideerdefinanciëlestatentotuitdrukkingtebrengenopbasisvanonzecontrole.WijhebbenonzecontroleuitgevoerdovereenkomstigdewettelijkebepalingenendeinBelgiëgeldendecontrolenormen,zoalsuitgevaardigddoorhetInstituutvandeBedrijfsrevisoren.Dezecontrolenormenvereisendatonzecontrolezowordtgeorganiseerdenuitgevoerddateenredelijkematevanzekerheidwordtverkregendatdegeconsolideerdefinanciëlestatengeenafwijkingenvanmaterieelbelangbevatten.Overeenkomstigdezecontrolenormen,hebbenwijcontrolewerkzaamhedenuitgevoerdterverkrijgingvancontrole-informatieoverdeindegeconsolideerdefinanciëlestatenopgenomenbedragenentoelichtingen.Deselectievandezecontrolewerkzaamhedenisafhankelijkvanonzebeoordelingwelkeeeninschattingomvatvanhetrisicodatdegeconsolideerdefinanciëlestatenafwijkingenvanmaterieelbelangbevattenalsgevolgvanfraudeofvanfouten.Bijhetmakenvanonzerisico-inschattinghoudenwijrekeningmetdebestaandeinternecontrolevandegroepmetbetrekkingtothetopstellenendegetrouweweergavevandegeconsolideerdefinanciëlestatenteneindeindegegevenomstandighedendegepastewerkzaamhedentebepalenmaarnietomeenoordeeloverdeeffectiviteitvandeinternecontrolevandegroeptegeven.Wijhebbentevensdegegrondheidvandegrondslagenvoorfinanciëleverslaggeving,deredelijkheidvandeboekhoudkundigeramingengemaaktdoordevennootschap,alsookdevoorstellingvandegeconsolideerdefinanciëlestatenalsgeheelbeoordeeld.Tenslotte,hebbenwijvanderaadvanbestuurenvandeverantwoordelijkenvandevennootschapdevooronzecontrolewerkzaamhedenvereisteophelderingeneninlichtingenverkregen.
Degroepheeftindeloopvanhetboekjaaraanzienlijkeverliezengeledendiehaarfinanciëlepositieendevoortzetting
97
vanhaaractiviteitenopkortetermijnhebbenaangetast.Wijvestigendeaandachtopdesectie‘Waarderingsregels’inhetjaarverslag,waarinderaadvanbestuurdevoornaamsteassumptiesbeschrijftmetbetrekkingtotdecontinuïteitvandegroep.Dematewaarindegebudgetteerdeomzetbinnendeherzienestrategiezalwordenbehaald,hetbeschikbaarblijvenvandebestaandekredietlijnenvandegroepondanksdehuidigeschendingvanéénvandevoorwaardeneneenmogelijkeverhoogdenoodaanwerkkapitaalofgarantiestellingen,kunnenalleneensignificanteimpacthebbenopdeliquiditeitvandegroependemogelijkheiddeactivitetenvandegroeptekunnenvoortzetten.Degecumuleerdevoorwaardenwaaraanvoldaanmoetwordenteneindedeactiviteitenvandegroeptekunnenvoorzetten,veroorzakeneenfundamenteleonzekerheidinzakederelevantievandegeconsolideerdefinanciëlestateneninzakedecontinuïteitvandegroep.Erwerdenimmersgeenaanpassingengedaanmetbetrekkingtotdewaarderingofdeclassificatievanbepaaldebalanspostendienoodzakelijkzoudenkunnenblijkenindiendegroepnietmeerinstaatzouzijnhaaractiviteitenverdertezetten.Meerspecifiekbevatdebalansvandegroepvoor19.616(000)EURaangeactiveerdeontwikkelingskostendiezoudenkunnenleidentotsignificantebijzonderewaardeverminderingenindiendegroepnietmeerinstaatzouzijnhaaractiviteitenverdertezetten.Daarnaastbevatdebalansvandegroepvoor24.982(000)EURaanuitgesteldebelastingsactivametbetrekkingtotoverdraagbarefiscaleverliezen,diezoudenkunnenleidentotsignificantebijzonderewaardeverminderingen,indiendegroepnietmeerinstaatzouzijnhaaractiviteitenverdertezettenofindiendelegaleentiteitenvandegroeponvoldoendefiscalewinstzoudengenereren.
Inhetlichtvandeaanzienlijkeonzekerhedenmetbetrekkingtotdecontinuïteitvandegroepzoalshierbovenbeschreven,ishetonsnietmogelijkeenoordeeltotuitdrukkingtebrengenoverhetfeitofdegeconsolideerdefinanciëlestatenafgeslotenop31december2009eengetrouwbeeldgevenvandefinanciëletoestand,hetresultaatenhet
kasstroomoverzichtvandegroepinovereenstemmingmetdeInternationalFinancialReportingStandardszoalsaanvaardbinnendeEuropeseUnieenmetdeinBelgiëvantoepassingzijndewettelijkeenbestuursrechtelijkevoorschriften.
Bijkomende vermeldingHetopstellenendeinhoudvanhetgeconsolideerdejaarverslagvallenonderdeverantwoordelijkheidvanderaadvanbestuur.Hetisonzeverantwoordelijkheidominonsverslagdevolgendebijkomendevermeldingoptenemendienietvanaardisomdedraagwijdtevanonzeverklaringoverdegeconsolideerdefinanciëlestatentewijzigen:- Hetgeconsolideerdejaarverslagbehandeltdedoor
dewetvereisteinlichtingenenstemtovereenmetdegeconsolideerdefinanciëlestaten.Wijkunnenonsechternietuitsprekenoverdebeschrijvingvandevoornaamsterisico’senonzekerhedenwaarmeedegroepwordtgeconfronteerd,alsookvanhaarpositie,haarvoorzienbareevolutieofdeaanmerkelijkeinvloedvanbepaaldefeitenophaartoekomstigeontwikkeling.Wijkunnenevenwelbevestigendatdeverstrektegegevensgeenonmiskenbareinconsistentiesvertonenmetdeinformatiewaaroverwijbeschikkeninhetkadervanonsmandaat.
Kortrijk,14April2010Decommissaris
DELOITTE BedrijfsrevisorenBVo.v.v.e.CVBAVertegenwoordigddoorLeoVanSteenberge
98
EnkelvoudigejaarrekeningOptionnventoelichting(korteversie)
DevolgendedocumentenzijnuittrekselsuitdeenkelvoudigejaarrekeningvanOptionNV,opgesteldvolgensdeBelgischeboekhoudnormeninovereenstemmingmetartikel105vanhetWetboekvanVennootschappen.
Alleendegeconsolideerdejaarrekeningzoalsdieuiteengezetisindevorigepagina'sgeefteenwaarheidsgetrouwbeeldvandefinanciëlepositieenprestatiesvandeOption-groep.
Debedrijfsrevisorheefteen“onthoudendeverklaring”ondertekendmetbetrekkingtotdeenkelvoudigejaarrekeningvanOptionNV.
Enkelvoudige balans – verkort schema (conform de Belgische boekhoudnormen)
ACTIVAInk€(duizendEUR) 2009 2008 2007
Vaste activa 22 709 28 233 37 214Immateriëlevasteactiva 11542 12675 18763
Materiëlevasteactiva 8033 12376 15821
Financiëlevasteactiva 3134 3182 2630
Vlottende activa 36 384 49 489 38 381Voorradenenbestellingeninuitvoering 1170 3037 2669
Vorderingenoptenhoogsteéénjaar 13658 40749 19750
Liquidemiddelen 21408 5428 15593
Overlopenderekeningen 148 275 369
Totaal activa 59 093 77 722 75 595
PASSIVAInk€(duizendEUR) 2009 2008 2007
Kapitaal en reserves 27 656 24 861 63 986Kapitaal 12232 6116 6116
Uitgiftpremies 58944 44848 44848
Wettelijkereserve 612 612 612
Overgedragenwinst/(verlies) (44132) (26714) 12410
Voorzieningen 1 826 - -Schulden 29 611 52 861 11 609Achtergesteldelening - - 74
Schuldenopmeerdanéénjaar - - -
Schuldenoptenhoogsteéénjaar 28731 51879 10721
Overlopenderekeningen 860 982 814
Totaal passiva 59 093 77 722 75 595
99
Enkelvoudige Winst- en Verliesrekeningen – Belgische Boekhoudnormen
WINST-ENVERLIESREKENING(VERKORTSCHEMA)Ink€(duizendEUR) 2009 2008 2007
I. Bedrijfsopbrengsten 19 004 49 039 56 265Bedrijfsopbrengsten 4396 11905 18009Waardevermeerdering(-vermindering)vandevoorradengereedproduct,goedereninbewerkingenbestellingeninuitvoering (772) (151) -
Geactiveerdeontwikkelingsprojecten 9531 15440 15007Anderebedrijfsinkomsten(voornamelijktransactiestussendochterondernemingen)
5839 21845 23249
II. Bedrijfskosten (57 738) (75 827) (69 275)Handelsgoederen,grond-enhulpstoffen 3898 10028 14562Dienstenendiversegoederen 21843 32744 28832
Bezoldigingen,socialelastenenpensioenen 15736 17309 14816
Afschrijvingenenanderewaardeverminderingenop
oprichtingskosten,immateriëleenmateriëlevasteactiva 14021 15357 11014
Waardevermeerderingenen-verminderingenopvoorraden,bestellingen 387 173 -
inuitvoeringenhandelsvorderingen
Voorzieningenvoorrisico’senkosten 1826 - -Otheroperatingcharges 28 215 51
III. Bedrijfswinst/(bedrijfsverlies) (38 734) (26 788) (13 010)IV. Financiële opbrengsten 30 315 2 616 1 779V. Financiële kosten (7 267) (2 700) (1 538)VI. Winst/(verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (15 686) (26 872) (12 767)VII. uitzonderlijke kosten (1 732) (12 241) -X. Belastingen op het resultaat (17 418) (39 113) (12 767)IX. Winst/(verlies) van het boekjaar vóór belasting - (11) -XIII. Te bestemmen winst/(te verwerken verlies) van het boekjaar (17 418) (39 124) (12 767)
RESULTAATVERWERKING–VERKORTSCHEMA(CONFORMDEBELGISCHEBOEKHOUDNORMEN)Ink€(duizendEUR) 2009 2008 2007
Tebestemmenwinstsaldo/(teverwerkenverliessaldo) (26714) 12410 25177
Tebestemmenwinst/(teverwerkenverlies)vanhetboekjaar (17418) (39124) (12767)
Overgedragenwinst/(overgedragenverlies)vanhetvorigeboekjaar (44132) (26714) 12410
Wettelijkereserve - - -
100
EnkelvoudigejaarrekeningOptionnventoelichting(korteversie)
Samenvatting van de belangrijkste waarderingsregels - Enkelvoudige jaarrekening (verkort schema) - Belgische boekhoudnormen
OprichtingskostenOprichtingskostenwordengeboekttenlastevandeopbrengsten,metuitzonderingvandegeactiveerdekosten.
Immateriële vaste activaOctrooien(patenten),licentiesensoftwarewordenlineairafge-schreventegeneenafschrijvingspercentagevan20%tot50%.
Machines en uitrustingLaboratorium-,test-,meet-encomputerapparatuurwordenlineairafgeschreventegeneenafschrijvingspercentagevan20%tot50%.Gehuurdetest-enmeetapparatuurwordtlineairafgeschreventegeneenafschrijvingspercentagetussen10%en50%.
Onderzoek en ontwikkelingVanaf1januari2005wordendeuitgavenvooronderzoekalsuitgaveopgenomenwanneerzewordenopgelopen.Kostenvanontwikkelingsprojecten(voorhetontwerpenentestenvannieuweofverbeterdeproducten)wordenalleenopgenomenalsimmateriëleactivaalsvoldaanisaanalleonderstaandevoorwaarden:- erwordteenactiefontwikkelddatkanworden
geïdentificeerd- hetiswaarschijnlijkdathetontwikkeldeactieftoekomstige
economischevoordelenzalgenereren- deontwikkelingsuitgavenvanhetactiefkunnenop
betrouwbarewijzewordengemetenAndereontwikkelingsuitgavenwordenalsuitgaveopgenomenwanneerzewordenopgelopen.Ontwikkelingskostendieinhetverledenwerdenopgenomenalsuitgave,wordenineenvolgendeperiodenietopgenomenalsactiva.Ontwikkelingskostenmeteenvastegebruiksduurdiewerdengeactiveerd,wordenafgeschrevenvanafhetbeginvandecommerciëleproductievanhetproductopeenrechtlijnigebasisoverdeperiodevanzijnverwachtewinst,dienietmeerdandriejaarbedraagt.
Rollend materieelRollendmaterieelwordtlineairafgeschreventegeneenafschrijvingspercentagevan20%.
KantoormeubilairKantoormeubilairenkantoormaterieelwordenlineairafgeschreventegeneenafschrijvingspercentagevan10%tot33,3%.Gehuurdkantoormaterieelwordtlineairafgeschreventegeneenafschrijvingspercentagetussen20%en50%.
Financiële vaste activaTijdenshetboekjaarwordengeenherwaarderingenopdegeldbeleggingentoegepast.
VoorradenDevoorraden(handelsgoederen,grond-enhulpstoffen,goedereninbewerking,afgewerkteproductenenproductenvoorherverkoop)wordengewaardeerdtegenaanschaffingswaardebepaaldopbasisvandeFIFO-methodeof,indiendielageris,opbasisvandemarktwaarde(realisatiewaarde).
ProductenDeproductenwordengewaardeerdtegenkostprijs,voorzoverrechtstreekstoerekenbaar.
Bestellingen in uitvoeringBestellingeninuitvoeringwordengewaardeerdtegenproductiekosten.
SchuldenSchuldenopmeerdanéénjaar,niet-rentedragendeentegeneenongewoonlagerentezijnnietopgenomenindepassiva.
Vreemde valutaSchulden,passivaenverplichtingeninvreemdevalutawordenomgerekendtegendewisselkoersper31december2009.Transactieswordenomgerekendtegendagkoers.Indejaarrekeningzijndevolgendekoersverschillengepubliceerd: - positievekoersresultateninvakIV-Financiëleopbrengsten
vandewinst-en-verliesrekening- negatievekoersresultateninvakV-Financiëlekostenvan
dewinst-en-verliesrekening
101
Toelichting - Niet-geconsolideerde jaarrekening (verkort schema) - Belgische boekhoudnormen
DeelnemingenDevolgendedeelnemingenindochterondernemingenzijngeboektmetvermeldingvanhetaantalgeregistreerderechtenenhetdeelnemingspercentage:
Per31december2009
MaatschappelijkerechtengehoudendoordeVennoot-
schap(volgensaantal)%gehoudendoordeVennootschap
%gehoudendoordochterondernemingen
OptionGermany–Augsburg(D) 1 100% 0%
OptionWireless–Cork(IRL) 2000000 100% 0%
OptionWirelessHongKongLimited–China 10000 100% 0%
MultiModeMultiMediaSolutions(M4S) 1450000 100% 0%
Staat van het kapitaal
Geplaatstkapitaalper31december2009 Bedragen(inEUR) Aantalaandelen
Pereindevanhetvorigeboekjaar 12232134 82498592
Pereindevanhetboekjaar 12232134 82498592
Samenstellingvanhetkapitaalper31december2009
Soortenaandelen
Aandelenopnaamenaantoonder 82498592
Opnaam -
Aantoonder 82498592
Toegestaankapitaal
Op31december2009bedroeghettoegestaankapitaal(niet-uitgegeven)k€12232.
102
InformatieoverhetOption-aandeel
Het aandeel van Option op EuronextDeaandelenvanOptionstondenoorspronkelijkgenoteerdinUSdollaropNASDAQEurope(devoormaligeEASDAQ)nadebeursgangvan26november1997.Sinds5augustus2003noterendeaandelenopdeeerstemarktvanEuronextBrussel.DeaandelenvanOptionNVwordenverhandeldopdecontinumarktonderdetickerOPTI.
Sindsseptembervan2003maakthetOption-aandeeldeeluitvandekwaliteitsindexNextEconomy.VoordienwasOptionalhoudervanhetkwaliteitslabelCSREthibel.
MethetoogopeenverhoogdeliquiditeitvanhetaandeeleneenverhoogdevisibiliteitvoordeAmerikaanseinvesteerdersheeftOptionbeslistomeen‘Level1AmericanDepositoryReceipts(ADR)program’teimplementeren.EenF-6registratieverklaringwerdneergelegdbijde‘SecuritiesandExchangeCommission’.Hetlevel-1-ADR-programmakanalsvolgtwordensamengevat:- ADR’szijnAmerikaanseaandelenuitgegevendoor
eendepositairebankdieniet-Amerikaanseaandelenvertegenwoordigen.InditgevalwerdTheBankofNewYorkalsdepositairebankgekozen.
- EenADRgeeftaaninvesteerderseenstemrechteneenrechtopdividendinlijnmetdeovereenkomstgeslotentussenThebankofNewYork,OptionendetoekomstigeADR-houders.
- EenADRverleentAmerikaanseinvesteerderstoegangtotOption-aandelendieindeVerenigdeStatenvrijverhandelbaarzijnopdeover-the-counter-markt.DeADRtickerisOPNVY.
Evolutie van het aandeel van 2006 tot 2008 op Euronext
2009 2008 2007
Aantaluitstaandeaandelen
82498592 41249296 41249296
Aandelenkoersperjaareinde
0.78 1.90 5.61
Marktkapitalisatie(miljoenEUR)
64 78 231
Hoogstekoers(EUR) 1,52(4september
2009)
7,92(3januari
2008)
15,13(15februari
2007)
Laagstekoers(EUR) 0,57(17maart
2009)
1,62(9december
2008)
5,21(25oktober
2007)
Freefloat 82.05% 82.66% 82.90%
In2009werdenopEuronextintotaal113011562aandelenverhandeldop255beursdagenwateengemiddeldevan443182aandelenperdagbetekent.
Financiële agendaDeRaadvanBestuurvanOptionheeftervoorgeopteerdomvanaf2010haarfinanciëlerapporteringnaardemarkttewijzigennaareenhalfjaarlijkserapporteringmetbedrijfsupdatesvoorheteersteenhetderdekwartaalvanelkjaar.Option’shuidigerapportering,zijndedriemaandelijks,dateertalvandeIPOvandeondernemingopEASDAQ.Optionisvanoordeeldatdezewijzigingvoordelenbiedt,zowelvoordemarktalsvoordeVennootschapzelf.
EenzichtopOption’shalfjaarlijkseprestatiesiszinvollerenminderverwarrenddandezeopkwartaalbasisvermitstweebelangrijkeherstructureringenwordengeïmplementeerdindeeerstejaarhelftvan2010.Teneersteiserdeaanzienlijkeverminderingvandebedrijfskosten,welkeOptionreedsinbelangrijkemateheeftdoorgevoerd,diezalleidentotzoweléénmaligekostenalstothetherschikkenvandesupplychainvandeondernemingnaareenmeerkostefficiëntAziatischtoeleveringsmodel.Hetresultaathiervanzalvoordeondernemingtijdensdezeovergangsperiodeleidentoteenfinanciëleimpactopkortetermijn.
103
TentweedeisdeVennootschapindeeerstejaarhelftvan2010dekoersaanhetwijzigen:vanhetverkopenvantechnologischuitmuntendeenagressiefgeprijsdeproductendieconcurrerenmetstandaardproductenvananderebedrijven,naareenproductlijndiedoordeintegratievaningebouwdesoftwarekanwordengecustomiseerddooronzedistributeurs.Ditzaleencompetitievepostioneringcreërenwaarvanwijverwachtendatdienietenkelzalleidentoteenhogerevolumeverkoopmaarooktoteenhogerewinstgevendheidvoordeonderneming.
DezehalfjaarlijkserapporteringzalhetteamvanOptioninstaatstellenomzichtefocussenophetcrucialemanagenvanbovenvermeldetransitiedoorhetnemenvaneenzinvollevisieoplangetermijn.Hetbehoudenvaneendriemaandelijksefinanciëlerapportering,zekerindezekritischeovergangsperiode,brengthetrisicomeedathetteamzichteveelinlaatmetuitvoerigeverklaringenvangegevensmetbetrekkingtotdezeovergangdienochvoordemarkt,nochvoorhetpersoneelnuttigzijn.
Optionzalin2010haarhalfjaarlijksefinanciëleinformatieenbedrijfsupdatesbekendmakenopdevolgendedata–voorbeursuren:
Bedrijfsupdateeerstekwartaal Donderdag29april2010Resultatentweedekwartaalen“TussentijdsFinancieelVerslag”Dinsdag31augustus2010Bedrijfsupdatederdekwartaal Donderdag28oktober2010
AlgemeneVergaderingderAandeelhouders2010 Vrijdag30april2010om10u00teLeuvenAlgemeneVergaderingderAandeelhouders2011 Vrijdag29april2011om10u00teLeuven
VoornaderebijzonderhedenoverdeinformatieindezejaarrekeningofvoorinlichtingenoverOptionNVenoverdocumenteningediendomtevoldoenaandetransparantieverplichtingenvandevennootschapbetreffendedekennisgevingvandeelnemingvanaandelen,gelievecontactoptenemenmet:
JPZieglerChiefFinancialOfficerGastonGeenslaan14B-3001Leuven,BelgiumPhone:+32(0)16317411Fax:+32(0)16317490
E-mail:[email protected]
104
NAME OPTIONNV
NAAM NaamlozeVennootschapnaarBelgischrechtRECHTSVORM GastonGeenslaan14,B-3001LEUVEN
ADRES +32(0)16317411TELEFOON +32(0)16317490
FAX [email protected] www.option.com
WEBSITE 0429375448ONDERNEMINGSNR. BE429375448
BTW 3juli1986OPRICHTINGSDATUM Onbepaaldeduur
DUUR Deloitte-AuditorsvertegenwoordigddoorDhr.LeoVanSteenberge.COMMISSARIS-REVISOR 31december
AFSLUITDATUMBOEKJAAR 12232134,42EURMAATSCHAPPELIJKKAPITAAL 82498592
AANTALAANDELEN LaatstewerkdagvanaprilJAARLIJKSEVERGADERING Euronext-continumarktStock-OrdinaryStock-Continuous-compartmentB-tickerOPTI
BEURSNOTERING FORTISDEPOSITOBANK NextEconomy
Next150BelSmallMidVLAM21
LIDVANINDEX EthibelPioneerEurope500SRIKempen
OVERIGELABELS
TAAL VAN DIT JAARVERSLAGOptioniskrachtensdeBelgischewetgevingverplichtzijnjaarverslaginhetNederlandsoptestellen.OptionheeftookeenEngelsevertalingvanditjaarverslaggemaakt.BijtegenstrijdigheidtussendeEngelseenNederlandseversievanditjaarverslag,isdeNederlandsebrontekstbindend.
Bedrijfswijzer,standpereinde2009
105
BESCHIKBAARHEID VAN HET JAARVERSLAGDitjaarverslagkangratiswordenaangevraagdbij:
OptionNVAttentionInvestorRelationsGastonGeenslaan143001Leuven,BelgiumPhone:+32(0)16317411Fax:+32(0)16317490
E-mail:[email protected]
Ditjaarverslagisookinelektronischevormbeschikbaar.DezeelektronischeversiegeldtuitsluitendterinformatieenkanwordengedownloadviahetinternetopdewebsitevanOption(www.option.com).Uitsluitenddegedrukteversievanhetjaarverslag,gepubliceerdinBelgiëovereenkomstigdetoepasselijkewet-enregelgeving,iswettelijkbindend.Optionaanvaardtgeenaansprakelijkheidvoordevolledigheidofjuistheidvanhetjaarverslagdatviahetinternetbeschikbaaris.AndereinformatieopdewebsitevanOptionofopenigeanderewebsite,maaktgeendeeluitvanditjaarverslag.
TOEKOMSTGERICHTE uITSPRAKENDitjaarverslagbevattoekomstgerichteuitspraken,daaronderzonderbeperkinginbegrepenuitsprakenmetdewoorden“isvanoordeel”,“verwacht”,“isvanplan”,“isvoornemens”,“streefternaar”,“naarverwachting”,“naarschatting”,“zal”,“wil”,ensoortgelijkeuitdrukkingen.Dezetoekomstgerichteuitsprakenreflecterenbekendeenonbekenderisico’s,onzekerhedenenanderefactorendietotgevolgkunnenhebbendatdewerkelijkeresultaten,financiëletoestand,prestatiesofverwezenlijkingenvanOption,ofbedrijfsresultatenwezenlijkverschillenvandetoekomstigeresultaten,prestatiesofverwezenlijkingenuitgesprokenofgeïmpliceerdindezetoekomstgerichteuitspraken.Geziendezeonzekerhedenwordtdelezerafgeradenovermatigtevertrouwenopdezetoekomstgerichteuitspraken.Dezetoekomstgerichteuitsprakenzijnuitsluitendgemaaktopdatumvanditjaarverslag.Optionwijstuitdrukkelijkelkeverplichtingafomdezetoekomstgerichteuitsprakeninditjaarverslagbijtewerkenrekeninghoudendmeteenwijzigingvandedesbetreffendeverwachtingenofeenveranderingvangebeurtenissen,voorwaardenofomstandighedenwaaropdezeuitspraakberust,tenzijeendergelijkeuitspraakisvoorgeschrevenindegeldendewettelijkeenbestuursrechtelijkebepalingen.
106
Verklarendewoordenlijst
BOEKWAARDE PER AANDEELHettotaleeigenvermogengedeelddoorhetaantalgewogengemiddeldaantalgewoneaandelen.
EBIT (Earnings Before Interest and Taxes)Winstvooraftrekvanrenteenbelastingen.Bedrijfsresultaat.
EBITDA (EarningsBeforeInterest,Taxes,DepreciationandAmortization)
EBITplusafschrijvingenenwaardeverminderingen.
NETTOSCHuLDGRAADNettofinanciëleschuldgedeelddooreigenvermogen.
GEWOGEN GEMIDDELD AANTAL GEWONE AANDELENAantalaandelenuitstaandbijhetbeginvandeperiode,aangepastvoorhetaantalaandelengeannuleerde,wederingekochteofuitgegevenaandelengedurendedeperiodevermenigvuldigdmeteentijdscorrigerendefactor.
KASSTROOM PER AANDEELNettowinstplusnietkaskosten(o.a.afschrijvingenenbijzonderewaardeverminderingen)gedeelddoorhetaantalgewogengemiddeldaantalgewoneaandelen.
NETTO-INVESTERINGSuITGAVENAankopenvanmateriëleenimmateriëlevasteactiva,verminderdmetdeopbrengstvanverkopen.
NETTO FINANCIËLE SCHuLDKort-enlanglopendefinanciëleschuldenverminderdmetdebeschikbareliquidemiddelen.
SOLVABILITEITSRATIOEigenvermogengedeelddoortotaleactiva.
WERKKAPITAALVlottendeactivaminvlottendepassiva.
WINST PER AANDEELNettowinstgedeelddoorhetgewogengemiddeldaantalgewoneaandelen.
107
Persberichten
Chronologisch overzicht van persberichten
- O2kiestvoordenieuweentry-levelUSB-modemvanOption- Optionlanceertnieuwestijlvolledraadlozerouter:deGlobeSurferIII- OptionduidtBrightpointaanvooruitbreidingdistributiedraadlozebreedbandtoestellen- OptiondemonstreertHSPA+- DeGlobeSurferX•1verbindtgezinnenofKMO’sonmiddellijkmet3G-enWiFi-netwerk- O2biedtnieuweOptionExpressCardmetintrekbareantenneaan - u CANvanOptiontransformeertdeUSB-modemineenvirtuelepc- Gemaltobrengtinnovatieveoplossingvoorhetbeheervan3G/HSPA-toestellenopdemarkt- OptionenSharpbouwennieuwe3GSidekickLXvoorT-MobileUS- OptionlanceertnieuweiCON505HSPAUSB-modemmetTeliaSonerainZweden- OptionlanceertnieuwgammaiCONUSB-modemsindeVSmetCincinnatiBellalseersteklant- LichtgewichteReadermetgrootschermvanPlasticLogicuitgerustmet'swereldskleinste3G-modulevanOption- GTM501HSPAdraadlozemodulebekroondmetGSMA-awardvoorMobieleInbouwmodules- Option3G-oplossinginGoogleAndroid2.0ontwikkelingsplatformvoorpocket-,handheld-entablettoestellenvanMOTO
DevelopmentGroup- Optionkondigtrechtenemissieaan- OptionkondigtengagementvanGimvaanbijhaarkapitaalverhoging- Optionbiedt41.249.296nieuweaandelenaantegeneeninschrijvingsprijsvan0,49EURpernieuwaandeel
GastonGeenslaan14B-3001Leuven·Belgium
T+3216317411F+3216207164
www.option.com