Upload
tayfun-oezcana
View
242
Download
5
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Parasempatomimetik İlaçlar
Citation preview
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 1/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 2/73
Hedefler
1. Kolinerjik agonistler
2. Kolinerjik antagonistler3. Ganglion stimülanları4. Ganglion blokörleri5. Nöromusküler blokörler
6. Antikolinesterazlar
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 3/73
Parasempatik sistemin kranyal kısmından çıkan birinci sıraaksonlar, baş, boyun bölgesi (göz, tükrük bezi, mukoza salgıbezi), göğüs, karın, pelvis boşluğu organları (kalp, bronş, midebarsak kanalı, mesane)
Sakral kısmında, pelvis içinde ürogenital organların yakınında
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 4/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 5/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 6/73
İstirahat ve dinlenme sırasında aktif
Nörotransmitteri asetilkolin (Ach)
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 7/73
OLGU
Hanife Çubukçu (62 y),
•aşırı terleme,•kusma,
•idrarını tutamama,•solunum sıkıntısı•uyuklama
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 8/73
su şişesinekonmuş
böcek ilacınıyanlışlıkla içme!!!!
böcek ilacının
üzerinedökülmesi !!!
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 9/73
Nabız: 51/dkKan Basıncı: 110/70 mmHgSolunum sayısı: 20/dk
Vücut sıcaklığı: 36.8°C
Bilinç: Uykuya eğilimli, ancak verilen emirlere
uyuyor
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 10/73
Ağız boğaz muayenesi: Ağız içinde beyazrenkli, köpüklü bol sekresyon mevcut
Gözyaşı salgısı: Artmış
Deri: Terli
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 11/73
Solunum sistemi muayenesi: Her iki akciğerdesolunum sesleri kabalaşmış, yer yer kabaronküsler duyuluyor.
Batın muayenesi: Bağırsak sesleri artmış
Genitoüriner muayene: İdrar inkontinansı
Nörolojik Muayene: Pupiller miyotik, izokorik,ışık refleksi azalmış.
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 12/73
Bilgileri özetleyiniz
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 13/73
uykuya eğilim,
ağızda bol-köpüklü sekresyon,gözyaşı salgısı artmış,terli,
bradikardi,barsak sesleri artmış,akciğer dinleme bulgusu (ronküs),idrar inkontinansı,pupiller miyotik, izokorik, ışık refleksiazalmış
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 14/73
Tüm bu bulguların bir arada ortaya
çıkması ……………………………………aktivite artışına bağlıdır.
parasempatik
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 15/73
Parasempatik sinir sitemindeaşırımdan sorumlu
nörotransmitter ………………………asetilkolin
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 16/73
Action Potential
Na+
Acetylcholinesterase
Kolinerjik sistem
Presynaptic neuronPostsynaptic target
Nicotinic
Receptor
Muscarinic
Receptor
Choline
Choline
Na+
Acetyl CoA
+ Acetylcholine
Choline
Acetyltransferase
H+
ACH
ACH
Choline Acetate
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 17/73
FOLİDOL
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 18/73
Folidol metil paration içerir
Organik fosforlu insektisid
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 19/73
Organik fosforlu insektisidlerintoksisite mekanizması ???
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 20/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 21/73
Asetilkolin
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 22/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 23/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 24/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 25/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 26/73
Göz
İrisin sirküler kasının kasılması sonucu miyozisİrido-korneal açının genişlemesi göz içi basıncında düşmeSiliyer kasları kasması akomodasyon spazmı
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 27/73
Kardiyovasküler sistem
vazodilatasyon
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 28/73
ACh ve diğer kolinerjik ilaçlar (düşük doz)
damar endotel hücrelerinde bulunan M3 res. aktivasyonu (damarlarınkolinerjik innervasyonu yoktur!!!!)
NO salınımı (EDRF)
Vazodilatasyon
Endotel hasarında, ACh, vazokonstriksiyona neden olur
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 29/73
•Kalp atım hızı
-taşikardi: arteriyel kan basıncınındüşmesi sonucu refleks etki
-bradikardi: doz yükseltildiğinde
kalp üzerindeki direkt etki veadrenerjik aktivasyonun inhibeedilmesi
SA nod.......(negatif kronotrop etki)
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 30/73
Kalp kasılma gücündeazalma (negatifinotrop etki) (atrialkas>ventriküler kas)
AV nodda iletimhızında azalma(negatif dromotrop
etki)
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 31/73
Gastrointestinal kanal
Tonus ve peristaltik kasılmaların amplitüd ve sıklığıartar
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 32/73
4- Dış salgı bezleri Hipersalivasyon, rinore, lakrimasyon, terleme, bronşbezlerinde aşırı salgılama,....
Ekrin ter bezlerini innerve eden nöronların tümü SEMPATİK KOLİNERJİK tir.
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 33/73
5- Diğer düz kaslar
* mesane çeper kasında kasılma fakat trigon kası vesfinkter tonusunda azalma
istem dışı miksiyon* ureter tonus ve peristaltik kasılmalarını arttırır* bronkospazm
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 34/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 35/73
Damar düz kaslarını ve sfinkter kaslarınıgevşetir
Diğer yapıların düz kaslarını kasar
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 36/73
SSS: kan-beyin engelini aşabilenler solunum ve vazomotormerkezi uyarırlar. Korteksin elektriksel etkinliğini artırırlar.Huzursuzluk, anksiyete,.....Yüksek konsantrasyonda konvulsiyon, koma, respiratuvar arrest
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 37/73
Organik fosforlu insektisidler,parasempatik ve sempatik ganliyonlara etki
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 38/73
Çizgili kaslar: nöromüsküler kavşakta ACh
birikimine bağlı olarak çizgili kasları uyarırlar.
Yüksek dozlarda, başlangıçtaki stimülasyondansonra devamlı depolarizasyon ve desensitizasyon
Kaslarda FELÇ
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 39/73
DUMBLES
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 40/73
Bu hastanın tedavisinde önerilen atropin vepralidoksimin etki mekanizması???
Atropin
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 41/73
Pralidoksim (PAM)
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 42/73
Organik fosforlu insektisidlerdışında benzer klinik bulgularasebep olabilecek ajanlar nelerdir?
Hastanın bulguları
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 43/73
uykuya eğilim,
ağızda bol-köpüklü sekresyon,
gözyaşı salgısı artmış,
terli,
bradikardi,
barsak sesleri artmış,
akciğer dinleme bulgusu (ronküs),
idrar inkontinansı,pupiller miyotik, izokorik, ışık refleksi azalmış
KOLİNERJİK SENDROM
Hastanın bulguları
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 44/73
Direkt etkililer İndirekt etkililer
Reseptör agonistleri
Kolin esterleri•Asetilkolin•Betanekol
•Karbakol•Metakolin
Alkaloidler•Pilokarpin•Muskarin
Kolinesteraz inhibitörleri
Kısa etkililer•Edrofonyum
Orta etkililer
Uzun etkililer•Org fosfatlar•Ekotiofat
•Fizostigmin•Neostigmin•Pridostigmin
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 45/73
1- Ach ve diğer sentetik kolinesterleri
* ACh* Betanekol
* Karbakol* Metakolin
I- Direkt etkili ilaçlar
Kolinesterleri Alkaloidler
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 46/73
Kolinesterleri
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 47/73
2-Doğal kolinomimetik alkaloidler vesentetik analogları
* Pilokarpin* Muskarin* Arekolin
* Oksotremorin
Kolinomimetik ilaçlar
I- Direkt etkili ilaçlar
A. muscaria
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 48/73
Inocybe
Clitocybe
Parasempatomimetik aşırı etkinlik oluşturan mantarlar:
Kolinomimetik ilaçlar
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 49/73
Antikolinesteraz ilaçlar
1-Reversibl inhibitörler*Fizostigmin
*Neostigmin*Pridostigmin*Rivastigmin*Edrofonyum…………..
2-İrreversibl inhibitörler*Malation*Paration……………..
Kolinomimetik ilaçlar
II- İndirekt etkili ilaçlar
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 50/73
İlaçların, enzimin aktif merkezi ile olan
etkileşimine göre:
1- Reversibl inhibitörlerfizostigmin,
neostigmin, piridostigmin,rivastigmin,edrofonyum, ...tacrine, donazepil,….
(böceklerin asetilkolinesterazına karşı daha fazla afinite gösterenkarbamatlar [Baygon, vb] insektisid olarak kullanılırlar)
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 51/73
2- İrreversibl inhibitörlerorganofosfatlar (malation, paration, sarin, soman…)
(Etki oluşabilmesi için kolinerjik kavşak ve sinapslardakiasetilkolinesteraz enziminin en az %50-90’ı inhibe edilmelidir)
Ekotiofat polar yapıdadır
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 52/73
KLİNİK KULLANIM
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 53/73
NİKOTİN
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 54/73
Sigarayı bırakma
Varenicline: α4β2 Nikotinik reseptör parsiyel agonisti
POt1/2: 14-20 s
Göz Hastalıkları
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 55/73
Pilokarpin
Glokom tedavisi
Göz Hastalıkları
FizostigminEkotiofat
Göz içi basıncında azalma 75 dk içinde
maksimuma ulaşır, 4-14 s sürer
G i i l i
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 56/73
Betanekol:
İleus: PO 20-25 mg/doz 3’e bölünürİdrar retansiyonu: SC 5 mg. Gerektikçe 30 dk ara ile
Gastrointestinal sistem veÜriner sistem hastalıkları
Post operatif ileusPost operatif gelişen idrar retansiyonu
Neostigmin:SC 0.5-1 mg veya PO 15 mg (her iki durum için de)
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 57/73
Nöromusküler hastalıklar
Myastenia gravis
Td: kolinesteraz inhibitörleriEdrofonyum….tanı ve tedavi
Kullanım Etki süresiEdrofonyum M gravis, ileus 5-15 dkNeostigmin M gravis, ileus 0.5-2 sPridostigmin M gravis 3-6 s
Ambenonyum M gravis 4-8 sFizostigmin Glokom 0.5-2 sEkotiofat Glokom 100 s
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 58/73
Non depolarizan nöromusküler gevşetici ajanlarınkullanıldığı ameliyatlarda, paralizi’yi ortadankaldırmak amacıyla Kolinesteraz inhibitörleri kullanılır
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 59/73
Antimuskarinik ilaçlar ile zehirlenmelerde
antidot olarak
Atropin
Fizostigmin
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 60/73
Santral sinir sistemi hastalıkları
Alzheimer
tacrine….orta derecede etkili, hepatotoksikdonezepilgalantamine
rivastigmine
Yeni, ACh esteraz enzimineselektivitesi daha yüksek olan ilaçlar
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 61/73
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 62/73
1- Aşağıdaki bulgulardan hangisi parasempatomimetikilaçların etkilerinden değildir?A idrar retansiyonuB peptik asid salınımının artmasıC miyozisD bradikardiE gastrointestinal kanal motilite artışı
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 63/73
Cevap
İdrar retansiyonu
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 64/73
Fizostigmin ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisiyanlıştır?
a- SSS’ne kolayca geçebilirb- Vücutta hidroliz yoluyla çabuk inaktive edilirc- Santral antikolinerjik etkili ajanlar ile
zehirlenmelerde antidot olarak kullanılırd- Etki süresinin kısa olması nedeniyle tekrarlanandozlarda vermek gerekebilir
e- Asetilkolinestreaz enzimini irreversibl inhibe eder
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 65/73
Cevap
Asetilkolinesteraz enzimini irreversibl inhibe eder
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 66/73
3- Aşağıdaki ilaçlardan hangisi gastrointestinal sistemve üriner sistemde selektif parasempatomimetiketkilidir?
a- metakolin
b- karbakolc- betanekold- neostigmine- edrofonyum
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 67/73
Cevap
Betanekol
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 68/73
Cerrahi bir girişim sonrası sindirim sistemi veüriner sistemde ortaya çıkan atoni, ileus veidrar retansiyonunun tedavisinde aşağıdaki ilaçlardanhangisi kullanılmalıdır?A) BetanekolB) SkopolaminC) İpratropiumD) AsetilkolinE) Propantelin
TUS 2006 Nisan
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 69/73
A Betanekol
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 70/73
Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılanasetilkolin esteraz inhibitörü olan ilaçaşağıdakilerden hangisidir?
A) DonezepilB) MemantinC) FluoksetinD) LesitinE) Karbamazepin
TUS 2006 Nisan
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 71/73
A) Donezepil
7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar
http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 72/73
Asetilkolin aşağıdaki sinaps gruplarının hangisindeana nörotransmitter olarak görev yapmaz?
A) Sempatik postganglionik sinir-efektör organsinapsıB) Motor sinir-çizgili kas sinapsı
C) Parasempatik postganglionik sinir efektör organsinapsıD) Otonom preganglionik sinir ucu-adrenal medullahücresiE) Vagus sinir uçları- kalpteki sinoatriyal düğüm
hücresi
TUS Eylül 2006