73

Parasempatomimetik İlaçlar

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Parasempatomimetik İlaçlar

Citation preview

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 1/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 2/73

Hedefler

1. Kolinerjik agonistler

2. Kolinerjik antagonistler3. Ganglion stimülanları4. Ganglion blokörleri5. Nöromusküler blokörler

6. Antikolinesterazlar

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 3/73

Parasempatik sistemin kranyal kısmından çıkan birinci sıraaksonlar, baş, boyun bölgesi (göz, tükrük bezi, mukoza salgıbezi), göğüs, karın, pelvis boşluğu organları (kalp, bronş, midebarsak kanalı, mesane)

Sakral kısmında, pelvis içinde ürogenital organların yakınında

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 4/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 5/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 6/73

İstirahat ve dinlenme sırasında aktif

Nörotransmitteri asetilkolin (Ach)

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 7/73

OLGU

Hanife Çubukçu (62 y),

•aşırı terleme,•kusma,

•idrarını tutamama,•solunum sıkıntısı•uyuklama

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 8/73

su şişesinekonmuş

böcek ilacınıyanlışlıkla içme!!!!

böcek ilacının

üzerinedökülmesi !!!

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 9/73

Nabız: 51/dkKan Basıncı: 110/70 mmHgSolunum sayısı: 20/dk

Vücut sıcaklığı: 36.8°C

Bilinç: Uykuya eğilimli, ancak verilen emirlere

uyuyor

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 10/73

Ağız boğaz muayenesi: Ağız içinde beyazrenkli, köpüklü bol sekresyon mevcut

Gözyaşı salgısı: Artmış

Deri: Terli

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 11/73

Solunum sistemi muayenesi: Her iki akciğerdesolunum sesleri kabalaşmış, yer yer kabaronküsler duyuluyor.

Batın muayenesi: Bağırsak sesleri artmış

Genitoüriner muayene: İdrar inkontinansı

Nörolojik Muayene: Pupiller miyotik, izokorik,ışık refleksi azalmış.

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 12/73

Bilgileri özetleyiniz

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 13/73

uykuya eğilim,

ağızda bol-köpüklü sekresyon,gözyaşı salgısı artmış,terli,

bradikardi,barsak sesleri artmış,akciğer dinleme bulgusu (ronküs),idrar inkontinansı,pupiller miyotik, izokorik, ışık refleksiazalmış

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 14/73

Tüm bu bulguların bir arada ortaya

çıkması ……………………………………aktivite artışına bağlıdır.

parasempatik

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 15/73

Parasempatik sinir sitemindeaşırımdan sorumlu

nörotransmitter ………………………asetilkolin

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 16/73

Action Potential

Na+

Acetylcholinesterase

Kolinerjik sistem

Presynaptic neuronPostsynaptic target

Nicotinic

Receptor 

Muscarinic

Receptor 

Choline

Choline

Na+

Acetyl CoA

+   Acetylcholine

Choline

Acetyltransferase

H+

ACH

ACH

Choline Acetate

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 17/73

FOLİDOL

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 18/73

Folidol metil paration içerir

Organik fosforlu insektisid

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 19/73

Organik fosforlu insektisidlerintoksisite mekanizması ???

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 20/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 21/73

Asetilkolin

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 22/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 23/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 24/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 25/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 26/73

Göz 

İrisin sirküler kasının kasılması sonucu miyozisİrido-korneal açının genişlemesi göz içi basıncında düşmeSiliyer kasları kasması akomodasyon spazmı

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 27/73

Kardiyovasküler sistem 

vazodilatasyon

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 28/73

ACh ve diğer kolinerjik ilaçlar (düşük doz)

damar endotel hücrelerinde bulunan M3 res. aktivasyonu (damarlarınkolinerjik innervasyonu yoktur!!!!)

NO salınımı (EDRF)

Vazodilatasyon

Endotel hasarında, ACh, vazokonstriksiyona neden olur

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 29/73

•Kalp atım hızı

-taşikardi: arteriyel kan basıncınındüşmesi sonucu refleks etki

-bradikardi: doz yükseltildiğinde

kalp üzerindeki direkt etki veadrenerjik aktivasyonun inhibeedilmesi

SA nod.......(negatif kronotrop etki)

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 30/73

Kalp kasılma gücündeazalma (negatifinotrop etki) (atrialkas>ventriküler kas)

AV nodda iletimhızında azalma(negatif dromotrop

etki)

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 31/73

Gastrointestinal kanal 

Tonus ve peristaltik kasılmaların amplitüd ve sıklığıartar

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 32/73

4- Dış salgı bezleri Hipersalivasyon, rinore, lakrimasyon, terleme, bronşbezlerinde aşırı salgılama,....

Ekrin ter bezlerini innerve eden nöronların tümü SEMPATİK KOLİNERJİK tir.

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 33/73

5- Diğer düz kaslar 

* mesane çeper kasında kasılma fakat trigon kası vesfinkter tonusunda azalma

istem dışı miksiyon* ureter tonus ve peristaltik kasılmalarını arttırır* bronkospazm

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 34/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 35/73

Damar düz kaslarını ve sfinkter kaslarınıgevşetir

Diğer yapıların düz kaslarını kasar

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 36/73

SSS: kan-beyin engelini aşabilenler solunum ve vazomotormerkezi uyarırlar. Korteksin elektriksel etkinliğini artırırlar.Huzursuzluk, anksiyete,.....Yüksek konsantrasyonda konvulsiyon, koma, respiratuvar arrest

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 37/73

Organik fosforlu insektisidler,parasempatik ve sempatik ganliyonlara etki

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 38/73

Çizgili kaslar: nöromüsküler kavşakta ACh

birikimine bağlı olarak çizgili kasları uyarırlar.

Yüksek dozlarda, başlangıçtaki stimülasyondansonra devamlı depolarizasyon ve desensitizasyon

Kaslarda FELÇ

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 39/73

DUMBLES

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 40/73

Bu hastanın tedavisinde önerilen atropin vepralidoksimin etki mekanizması???

Atropin

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 41/73

Pralidoksim (PAM)

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 42/73

Organik fosforlu insektisidlerdışında benzer klinik bulgularasebep olabilecek ajanlar nelerdir?

Hastanın bulguları

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 43/73

uykuya eğilim,

ağızda bol-köpüklü sekresyon,

gözyaşı salgısı artmış,

terli,

bradikardi,

barsak sesleri artmış,

akciğer dinleme bulgusu (ronküs),

idrar inkontinansı,pupiller miyotik, izokorik, ışık refleksi azalmış

KOLİNERJİK SENDROM

Hastanın bulguları

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 44/73

Direkt etkililer   İndirekt etkililer

Reseptör agonistleri

Kolin esterleri•Asetilkolin•Betanekol

•Karbakol•Metakolin

Alkaloidler•Pilokarpin•Muskarin

Kolinesteraz inhibitörleri

Kısa etkililer•Edrofonyum

Orta etkililer

Uzun etkililer•Org fosfatlar•Ekotiofat

•Fizostigmin•Neostigmin•Pridostigmin

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 45/73

1- Ach ve diğer sentetik kolinesterleri

* ACh* Betanekol

* Karbakol* Metakolin

I- Direkt etkili ilaçlar

Kolinesterleri Alkaloidler

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 46/73

Kolinesterleri

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 47/73

2-Doğal kolinomimetik alkaloidler vesentetik analogları

* Pilokarpin* Muskarin* Arekolin

* Oksotremorin

Kolinomimetik ilaçlar

I- Direkt etkili ilaçlar

A. muscaria

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 48/73

Inocybe

Clitocybe

Parasempatomimetik aşırı etkinlik oluşturan mantarlar:

Kolinomimetik ilaçlar

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 49/73

Antikolinesteraz ilaçlar

1-Reversibl inhibitörler*Fizostigmin

*Neostigmin*Pridostigmin*Rivastigmin*Edrofonyum…………..

2-İrreversibl inhibitörler*Malation*Paration……………..

Kolinomimetik ilaçlar

II- İndirekt etkili ilaçlar

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 50/73

İlaçların, enzimin aktif merkezi ile olan

etkileşimine göre:

1- Reversibl inhibitörlerfizostigmin,

neostigmin, piridostigmin,rivastigmin,edrofonyum, ...tacrine, donazepil,….

(böceklerin asetilkolinesterazına karşı daha fazla afinite gösterenkarbamatlar [Baygon, vb] insektisid olarak kullanılırlar)

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 51/73

2- İrreversibl inhibitörlerorganofosfatlar (malation, paration, sarin, soman…)

(Etki oluşabilmesi için kolinerjik kavşak ve sinapslardakiasetilkolinesteraz enziminin en az %50-90’ı inhibe edilmelidir)

Ekotiofat polar yapıdadır

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 52/73

KLİNİK KULLANIM

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 53/73

NİKOTİN

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 54/73

Sigarayı bırakma

Varenicline: α4β2 Nikotinik reseptör parsiyel agonisti

POt1/2: 14-20 s

Göz Hastalıkları

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 56/73

Betanekol:

İleus: PO 20-25 mg/doz 3’e bölünürİdrar retansiyonu: SC 5 mg. Gerektikçe 30 dk ara ile

Gastrointestinal sistem veÜriner sistem hastalıkları

Post operatif ileusPost operatif gelişen idrar retansiyonu

Neostigmin:SC 0.5-1 mg veya PO 15 mg (her iki durum için de)

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 57/73

Nöromusküler hastalıklar

Myastenia gravis

Td: kolinesteraz inhibitörleriEdrofonyum….tanı ve tedavi

Kullanım Etki süresiEdrofonyum M gravis, ileus 5-15 dkNeostigmin M gravis, ileus 0.5-2 sPridostigmin M gravis 3-6 s

Ambenonyum M gravis 4-8 sFizostigmin Glokom 0.5-2 sEkotiofat Glokom 100 s

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 58/73

Non depolarizan nöromusküler gevşetici ajanlarınkullanıldığı ameliyatlarda, paralizi’yi ortadankaldırmak amacıyla Kolinesteraz inhibitörleri kullanılır

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 59/73

Antimuskarinik ilaçlar ile zehirlenmelerde

antidot olarak

Atropin

Fizostigmin

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 60/73

Santral sinir sistemi hastalıkları

Alzheimer

tacrine….orta derecede etkili, hepatotoksikdonezepilgalantamine

rivastigmine

Yeni, ACh esteraz enzimineselektivitesi daha yüksek olan ilaçlar

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 61/73

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 62/73

1- Aşağıdaki bulgulardan hangisi parasempatomimetikilaçların etkilerinden değildir?A idrar retansiyonuB peptik asid salınımının artmasıC miyozisD bradikardiE gastrointestinal kanal motilite artışı

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 63/73

Cevap

İdrar retansiyonu

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 64/73

Fizostigmin ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisiyanlıştır?

a- SSS’ne kolayca geçebilirb- Vücutta hidroliz yoluyla çabuk inaktive edilirc- Santral antikolinerjik etkili ajanlar ile

zehirlenmelerde antidot olarak kullanılırd- Etki süresinin kısa olması nedeniyle tekrarlanandozlarda vermek gerekebilir

e- Asetilkolinestreaz enzimini irreversibl inhibe eder

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 65/73

Cevap

Asetilkolinesteraz enzimini irreversibl inhibe eder

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 66/73

3- Aşağıdaki ilaçlardan hangisi gastrointestinal sistemve üriner sistemde selektif parasempatomimetiketkilidir?

a- metakolin

b- karbakolc- betanekold- neostigmine- edrofonyum

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 67/73

Cevap

Betanekol

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 68/73

Cerrahi bir girişim sonrası sindirim sistemi veüriner sistemde ortaya çıkan atoni, ileus veidrar retansiyonunun tedavisinde aşağıdaki ilaçlardanhangisi kullanılmalıdır?A) BetanekolB) SkopolaminC) İpratropiumD) AsetilkolinE) Propantelin

TUS 2006 Nisan

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 69/73

A Betanekol

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 70/73

Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılanasetilkolin esteraz inhibitörü olan ilaçaşağıdakilerden hangisidir?

A) DonezepilB) MemantinC) FluoksetinD) LesitinE) Karbamazepin

TUS 2006 Nisan

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 71/73

A) Donezepil

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 72/73

Asetilkolin aşağıdaki sinaps gruplarının hangisindeana nörotransmitter olarak görev yapmaz?

A) Sempatik postganglionik sinir-efektör organsinapsıB) Motor sinir-çizgili kas sinapsı

C) Parasempatik postganglionik sinir efektör organsinapsıD) Otonom preganglionik sinir ucu-adrenal medullahücresiE) Vagus sinir uçları- kalpteki sinoatriyal düğüm

hücresi

TUS Eylül 2006

7/17/2019 Parasempatomimetik İlaçlar

http://slidepdf.com/reader/full/parasempatomimetik-ilaclar 73/73

A) Sempatik postganglionik sinir-efektörorgan sinapsı