PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBERÇNDEKLER
4.2. LABORATUARDA PERSONEL KORUMA/KORUNMA; KSEL KORUYUCU
EKPMAN
KULLANIMI
4.3. GÜVENLK ÖNLEMLER
4.4.1. Personel Kontaminasyonu
4.4.2. Bölge Kontaminasyonu
4.6.1. Laboratuar Temizliinde Temel lkeler
4.6.2. Laboratuarda Çalma Alanlarnn Dezenfeksiyonu
4.6.3. Laboratuarda Alet Ve Malzemelerinin Temizlik, Dezenfeksiyon
Ve Sterilizasyonu
4.7. YANGINA KARI ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
4.7.1. Yangn Annda Yaplacak ler
4.7.2. Söndürme Annda Dikkat Edilecek Hususlar
4.8. ELEKTRK GÜVENLN SALAMAYA YÖNELK TEDBRLER
4.9. ATIKLARLA LGL DÜZENLEMELER
1.AMAÇ: Bu prosedürün amac patoloji laboratuar çalanlarnn; çalma
ortam, kullanlan cihaz ve
kimyasal maddeler nedeniyle zarar görmelerini ve çevreye zarar
vermelerini engellemek ve hasta
örneklerinden bulaabilecek enfeksiyonlardan kendilerini ve
çevrelerini korumak amacyla alnmas
gereken önlemler ve uyulmas gereken kurallar için standart bir
yöntem belirlemektir.
2.KAPSAM: Bu prosedür laboratuar güvenliine yönelik faaliyetleri
kapsar.
3.SORUMLULAR: Bu prosedürün uygulanmasndan tüm laboratuar çalanlar,
kontrolünden laboratuar
sorumlu hekimi sorumludur.
Laboratuarda çallrken önlük ve kapal ayakkab giyilmesi zorunludur.
Çalmann niteliine göre
gerektiinde koruyucu gözlük, eldiven ve maske taklmaldr.
Laboratuar dna laboratuarda kullanlan önlük, eldiven vs.
malzemelerle çklmas yasaktr.
Laboratuarda sigara içilmesi yasaktr.
amaçla kullanmak yasaktr.
Çalma esnasnda saçlar uzunsa mutlaka toplanmaldr.
Klinik örneklere (kan, idrar, balgam vb), kontamine ekipmana veya
kontamine yüzeylere asla
eldivensiz dokunulmamaldr.
Eldivenlerinizi çkardktan sonra ve laboratuar terk etmeden önce
mutlaka eller ykanmaldr.
Cam malzeme kullanmnda çatlak ya da hasarl malzemenin kullanlmamas
olabilecek kesici
yaralanmalarn önlenmesi açsndan önemlidir. Cam krklar asla elle
temizlenmemelidir. Krk
parçalar kesici-delici kutusuna atlmaldr.
Laboratuar kaplar güvenlik açsndan her zaman kapal
tutulmaldr.
Deri yoluyla hastalklarn bulama riskinden dolay laboratuar ortamnda
çalrken açk yaralar
mutlaka yara band ile kapatlmaldr.
Hiçbir kimyasal madde koklanmamal ve tadlmamaldr.
Laboratuarda çalrken kesinlikle az yoluyla pipetaj yaplmamal, puar
kullanlmaldr.
Asla laboratuar atklar evsel atklar ile kartrlmamaldr.
Tüm kesici-delici aletler kesici-delici kutusuna atlmaldr.
Çalma alanlarnn temizlenmesi Temizliin yaplmasnn salanmas ilgili
bölümdeki görevli
teknisyenin sorumluluundadr.
Laboratuar çalmalarndan çkan atklar tbbi atk kutusuna atnz.
Laboratuar malzemelerinin temizlii srasnda eldiven ve gerekli olmas
durumunda gözlük
kullannz.
komponentleri ile yaplan çalmalarn, insan, hayvan ve çevre için
güvenli biçimde yaplmasn
salamaya yönelik laboratuar alt yap, tasarm, donanm, uygulama ve
tekniklerin en uygun
kombinasyonu olarak tanmlanabilir.
Biyo güvenliin amac çalanlar, dier insanlar ve çevreyi potansiyel
tehlikeli mikrobiyolojik
ajanlardan korumaktr. Korunma, kavramsal ifadeyle tecrit amaca
uygun kullanmlarda temel olarak
iki teknik savunma hattn kapsamaktadr. yi laboratuar uygulamalar,
biyogüvenlik ekipmanlarnn
kullanm ve gerektiinde risk altndaki çalann alanmas birincil
korunma, laboratuar dnda
kalan çevrenin de korunmas kaygsyla alnmas gerekli dier önlemlerin
tamam ise ikincil
korunma olarak ifade edilir.
Laboratuar alt yaplar risk gruplarna paralel uygulama ve korunma
kriterleri açsndan dört farkl
seviyede tasarmlanmtr. Biyogüvenlik seviye 1 (BSL-1) ve seviye 2
(BSL-2) “Temel
Laboratuarlar”dr. Biyogüvenlik seviye 3 (BSL-3) “Tecrit
Laboratuvar”, Biyogüvenlik seviye 4
(BSL-4) laboratuar ise “Maksimum Tecrit Laboratuvar” olarak
adlandrlr. Bir
mikroorganizmann hangi risk grubunda yer alaca ve çalmann hangi
seviyede yürütülecei dört
önemli faktöre baldr. Bunlar aada ksaca özetlenmitir;
Organizmann patojenitesi,
Bula yolu ve konakç durumu (konakç varl, says, türü vb.nin
bölgesel
yaylm),
4.2. LABORATUARDA PERSONEL KORUMA/KORUNMA; KSEL KORUYUCU
EKPMAN
KULLANIMI
Laboratuar çalmalarnda koruyucu giysi-önlük giyilmelidir.
üpheli kan, vücut svs veya potansiyel infeksiyoz materyal ile
dorudan ya da kazara temastan
kaçnmak amacyla önlem olarak uygun eldiven giyilmelidir. Kullanm
sonucu eldiven aseptik
olarak uzaklatrlmal ve eller uygun antiseptik madde ile
temizlenmelidir.
4.2.1. Eldiven Kullanm
salk personeline yada salk personelinin eliyle hastadan hastaya )
önlemek için giyilir.
Bununla birlikte eldiven bulama riskini tamamen kaldrmaz. Bu
nedenle eldiven el ykama
yerine kullanlmamaldr. Eldiven giymeden önce ve eldiveni çkardktan
sonra eller mutlaka
ykanmaldr. Bulama riskinin fazla olduu durumlarda çift eldiven
giyilebilir.
Hastadan bir baka hastaya geçerken ayrca ayn hastann kontamine bir
bölgesiyle temastan
sonra baka bir bölgeye temastan önce eldiven deitirilmelidir.
S.B.
Salk personelinin elinde kesik, çizik ve çatlaklar olduunda rutin
ilemler srasnda da kendini
korumak için eldiven giyilmelidir.
Ayn eldivenle asla iki farkl giriimde bulunulmamaldr.
4.2.1.1. Hangi durumlarda eldiven kullanlr?
Salk personelinin tedavi hazrl ve uygulamas srasnda (kan alma
vs)
Ayn hastann kontamine bir bölgesiyle temastan sonra, baka bir
bölgeye temas
etmeden önce ve hastadan baka bir hastaya geçerken
Salk personelinin elinde kesik, çatlak, çizikler olduunda tüm
ilemler srasnda
Ellerin kan, dk, idrar ve dier vücut svlaryla kontaminasyon olasl
öncesinde
Elektif aseptik uygulamalardan önce ve sonra (küçük giriimler,
pansuman, kan, kültür,
invaziv giriimler vs)
Personel infeksiyoz materyal ile temastan sonra ve laboratuardan
ayrlmadan önce
ellerini ykamaldr.
4.2.2. El Ykama: El ykamalarnda YÖN-PR-11 (El Hijyeni Prosedürü)ne
göre hareket edilir.
Uygulamas:
Normal (sosyal) el ykama: Ellerin sabun ve su ile ykanmasdr. Bu tip
ykama ile kirler ve
geçici mikrop floras uzaklatrlr, kalc flora etkilenmez.
El antisepsisi: Hijyenik (antiseptik kullanarak) el ykama veya el
ovalamay kapsar.
Hijyenik (antiseptik kullanarak) el ykama: Riskli durumlar için
(enfekte hastalarla temastan
sonra ve youn bakm ünitelerinde hasta ile temastan önce ve sonra)
antiseptikler kullanlarak
yaplan el temizliidir. Kalc floray etkilemekle birlikte esas amaç
geçici florann daha etkin ve
ksa sürede ortadan kaldrlmasdr.
Hijyenik el ovalama: Antiseptik solüsyonla veya çabuk etkili
alkolik çözeltiler ile ellerin
kuvvetlice ovuturulmas ile yaplan el temizliidir.
Normal (sosyal) el ykama 1. Sosyal hayattaki el temasn gerektiren
kirli veya kontamine tüm rutin ilemlerden sonra eller
görünür kir kalmayacak ekilde su ve sabunla ykanmaldr.
2. Eller su ile slatlr, sv sabun avuca alnr
3. En az 30 sn. süre ile avuç içleri ve parmak aralar bata olmak
üzere eller tüm yüzey ve parmaklar kapsayacak ekilde kuvvetlice
ovuturulur
4. Eller su ile iyice durulanr, durulama parmak uçlarndan
dirseklere doru yaplr, parmaklar yukar gelecek ekilde tutularak,
kontamine suyun dirsekten ele doru ak önlenir
5. Kât havlu ile kurulanr, musluk kât havlu kullanlarak
kapatlr.
6. Hasta temaslar arasndaki tekrar ykamalarda 15 sn süre
yeterlidir.
S.B.
4.2.3. Maske /Gözlük Kullanm:
Gerekli olduu durumlarda (özellikle kan, vücut svs ve potansiyel
infektif materyalin
sçrama/dökülme ya da UV maruziyeti gibi) göz ve mukozalarn korunmas
amacyla güvenlik
gözlüü/yüz koruyucu veya dier korunma ekipmanlar
giyilmelidir.
nsizyon yerlerine mikroorganizmalarn bulamasn önlemek, göz, burun
ve aza kan ve dier
infeksiyöz materyallerden damla sçray ve bulama tehlikesi olan
durumlarda koruyucu
gözlükler veya çeneye kadar uzanan yüz koruyucu maskeler kullanlmas
gereklidir.
Hava yolu ile bulaan (açk akcier tüberkülozu, larenks tüberkülozu,
kzamk, suçiçei gibi)
infeksiyonlardan korunmada partiküllerin %95'ini filtre edebilme
özelliine sahip (N95, FFP 3)
maske kullanlmaldr.
Damlack izolasyonu dnda dier etkenler için cerrahi tip ancak iyi
oturan maske
kullanlacaktr.
Maske slandnda deitirilecek, asla bakasnn maskesi
kullanlmayacaktr.
N-95 maskesi kiiye özel olmak, açkta asl tutmak kayd ile sekiz
saatlik bir ift boyunca
kullanlabilir.
Ku gribi için FFP 3 tipi maskeler 8 saat süre ile
kullanlabilir.
Laboratuar çalmalarn da giyilen önlük/gözlük gibi giysiler kantin,
ofis ve kütüphane gibi
sosyal alanlarda giyilmemelidir.
4.2.4. Elbise Ve Önlük Giyme
Koruyucu önlük olarak svya kar geçirgen olmayan, tek kullanmlk
olanlar kan ve sv
dökülmesi durumunda kullanlmaldr.
zole edilen hasta odasndan çkarken önce eldiven çkartlp, yine oda
içindeki tbbi atk kovasna
ve iç (nispeten temiz iç yüzey ) da gelecek ekilde katlanarak tbbi
atk kovasna atlmaldr.
Tek kullanmlk önlük sknts olduunda salgn durumunda önem arzeden
mikroorganizmalarla
kolonize ve infekte hasta odasnda, her gün deitirilmek üzere ve bu
odadan çkartmamak kayd
ile boks önlüü bulundurulabilir.
Laboratuarda alanlarnda yemek yemek, sigara ve içecek içmek
kesinlikle yasaklanmaldr.
Çalma alanlarndaki dolap veya buzdolaplarnda yiyecek ve içecek
bulundurulmamaldr
Çalma önlüü ile d/ev kyafetleri ayn dolaba konulmamaldr.
4.3. GÜVENLK ÖNLEMLER
içindeki hiçbir malzeme (örnein; kalem, silgi) veya materyal
(örnein; etiket gibi) aza
alnmamaldr.
minimize edecek ekilde düzenlenmelidir.
Laboratuarda ineli enjektör kullanm snrlanmaldr.
Her türlü kaza ya da potansiyel infektif materyal maruziyeti veya
benzeri
dökülme/sçrama sorumlu kiiye rapor edilmelidir.
Dökülme ve sçrama srasnda/sonrasnda alnacak önlemler, uyulacak
kurallar ile
dezenfeksiyon ve temizleme prosedürleri yazl olarak bulundurmal,
uygulanmas
salanmaldr.
S.B.
Kontamine sv atklar, atk (lavabo) sistemine boaltlmadan önce
kimyasal veya fiziksel
olarak dekontamine edilmelidir. Risk deerlendirmesi sonucu atk
ileme sistemine gerek
var ise bu kurulmaldr.
kullanlabilecei icin laboratuar içerisinde kontaminasyonlardan
korunmaldr.
4.3.1. PERSONEL YARALANMALARINI ÖNLEME
Kan ve vücut svlar ile temas durumunda uygun bariyer önlemleri
(eldiven, maske,
önlük vs) kullannz.
Eksüdatif deri lezyonu olan salk personeli, iyileene kadar dorudan
hasta bakm veya
araç gereç bakmyla ilgilenmeyiniz.
Kan ve vücut svlar ile kontamine eller veya deriyi hemen
ykaynz.
Eldiven giymeden önce ve çkartldktan sonra ellerinizi ykaynz.
Kan veya kanl svlar ile kirlenen çamarlar ve dier materyalleri krmz
tbbi atk
torbalar içinde uzaklatrnz.
sonra delinmeye içinde biriktirilerek uzaklatrnz.
Kan ve vücut svlarna maruziyet durumunda EKK sine ND-FR-31 (Kan Ve
Vücut
Svlarnn Sçramasna Maruz Kalan Çalan Bildirim Formu)
doldurularak
Enfeksiyon Kontrol Komitesine bavurulur.
4.3.2. BULAICI VE ENFEKTE MATERYALLERLE ÇALIMA PRENSPLER
Tüm hastalarn kan ve dier vücut svlar potansiyel olarak infekte
kabul edilmeli
Eller veya dier cilt yüzeyleri hastann kan ya da dier vücut
svlaryla kontamine
olursa derhal su ve sabunla ykanmaldr.
ne batmasn önlemek için “disposible” ineler kullanldktan sonra
plastik klflar
tekrar taklmamal, ineler enjektörden çkartlmamal, eilip
bükülmemelidir. Kesici
delici alet yaralanmalarnda ND-FR-15 (Kesici Alet Yaralanmalar
Bildirim Formu)
doldurularak enfeksiyon kontrol komitesine bavurulur.
Pipetler (otomatik olanlar tercih edilmeli)
Tbbi atklarn toplanmasnda krmz renkli plastik torbalar
kullanlmal
Ünite içi tama araçlar mutlaka olmal
Örnek kaplar tercihen plastik olmal, etiketlenmeli
Dökülmeleri önlemek üzere örnek kaplar ikinci bir kabn içine
koyulmal
Kontamine tekrar kullanlabilir malzemeler dezenfektan içinde 1 gün
bekletilmeli
Her çalma sonras çalma alan uygun bir dezenfektanla dekontamine
edilmelidir.
4.4. KMYASAL MADDELERE KARI ALINMASI GEREKEN TEDBRLER 1.
Kimyasallar asla koklamayn.
2. Her türlü kimyasalla temas etmekten kaçnn. Kimyasaln çplak
deriye temas etmesine izin vermeyin.
3. Laboratuarn düzenli olmasn salayn.
4. Kimyasallarn tehlikesi ksa dönem ihtiyaca yetecek miktarda
bulundurmak ve yeterince güvenli
koullarda saklamak suretiyle en aza indirilecektir. Kimyasallar
yerde veya çeker ocaklarda
saklamayn.
5. Acil durum ekipman (yangn söndürücü, dular vb) kolayca
ulalabilecek durumda ve engelsiz
olmaldr.
6. Kimyasallarn ve solüsyonlarn ielerini dikkatli kullann. ieleri
bir yerden dier bir yere tarken
krlmasn önlemek için plastik tayclar içinde tayn. ieleri hiçbir
zaman boynundan tutmayn,
ienin boyutuna bal olarak bir veya iki elle gövdelerinden skca
tutun.
S.B.
DIKAPI YILDIRIM BEYAZIT ETM VE ARATIRMA HASTANES
PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBER Doküman No:PAT-RH-01 Yayn
Tarihi:01.04.2013 Revizyon No:01 Revizyon Tarihi:02.12.2013 Sayfa 8
/ 16
7. Asitleri suyun içine ar ar ilave edilerek ve yavaça kartrarak
seyreltin. Konsantre asit üzerine su
ilavesi kesinlikle yaplmamaldr.
8. Asitler, alkaliler ve güçlü oksitleyici ajanlar ar ar
kartrlmaldr. ienin krlmas durumunda
çevresinin çabuk soutulmas için suyu hazr bulundurun.
9. Reaktif tayan bütün ieleri uygun bir ekilde etiketleyin. Etiket
reaktifin hazrlanma tarihi,
hazrlayan kii, reaktifin konsantrasyonu ve adn içermelidir. Son
kullanm tarihi üzerine ayrca
yazlmaldr. Özel depolama bilgileri içeren ek bir etiket
eklenmelidir.
10. Güçlü asitler, kostik maddeler ve güçlü okside edici ajanlarn
datmn piyasada bulunan otomatik
cihazlarla yapn. Hiçbir durumda azla pipetleme yapmayn. Güçlü
asitler veya dier zararl
maddeler bir alet yardmyla drenaj bölümüne pompalanmaldr. Drenaj
yaplrken musluk açk
tutularak bol su gönderilmelidir.
11. Kimyasal maddeleri bir s kaynandan uzakta, uygun ekilde
havalandrlm bir alanda düzenli
olarak stoklayn. Stoklama ve tama srasnda organik, inorganik,
oksitleyici, indirgeyici, asit, baz ve
parlayclar olarak gruplandrn. Alfabetik olarak stoklama doru
deildir; çünkü kimyasal
maddelerin reaktif gruplar birbirine zt olabilir.
12. Cam ie ve balon joje gibi malzemelerin etrafnda krlmaktan
korumak amacyla mukavva vb bir
destek kullann.
13. Kimyasallarn kutulanmas, tanmas, depolanmas gibi ileri asla bu
konuda eitim almam kiilere
yaptrmayn.
15. Kimyasal kaldrmadan önce çevresini temizleyin.
16. Çalmaya balamadan önce kimyasaln “ürün güvenlik bilgi formu”nu
gözden geçirmi olun.
17. Bir yldan uzun süredir kullanlmayan, ihtiyaç fazlas ve son
kullanma tarihi dolmu kimyasallar
bölüm sorumlunuza haber verin.
2. Kontamine giysileri hemen çkarn.
3. Suyu (du veya lavabo) bolca aktarak etkilenmi vücut bölgelerini
15-20 dakika ykayn.
4. Eer gerekli ise ilk yardm uygulayn.
5. Ayn zamanda yüzey kontaminasyonu da olmusa uygun ekilde
temizleyin.
6. Olay bölüm sorumlunuza bildirin.
4.4.2. Bölge Kontaminasyonu
2. Çalma arkadalarnz uyarn.
3. Kaplar kapatp uyar yazs asarak dökülme bölgesini izole
edin.
4. Asit ve koroziv maddeler dökülmüse üzerine toz soda veya sodyum
bikarbonat dökün.
5. Alkali döküldüünde üzerini kum ile kapatn. Dökülen materyal yanc
bir kimyasal ise her
türlü alevi, odadaki gaz vanalarn ve elektrikli aletleri
kapatn.
6. Büyük miktarda dökülme söz konusu ise pencereyi açn, odadan çkn
ve dökülmü kimyasaln
buharn solumaktan kaçnn.
S.B.
nsan Salna Zararl Kimyasallar:
Ar metaller Hidrojen peroksit
Aldehitler Hidrojen syanid
Amonyak Karbon tetraklorür
Benzen Klorlu hidrokarbonlar
laboratuar seviyesi yazlmaldr.
kiiler dnda kiilerin girmeleri engellenmelidir. Ziyaret kabulü kstl
ve sadece personel
odasnda yaplabilir.
Çocuklarn giriine izin verilmemelidir.
4.6. LABORATUAR ALANLARI TEMZL, DEZENFEKSYON VE STERLZASYON
KURALLARI
alabilmek, bunlar yaparken salkl çalma ortam oluturabilmek ve
çevremize zarar vermemek için;
tüm aamalarda ortam temizlii, dezenfeksiyon ve sterilizasyon
kurallarn bilmek ve bu kurallara göre
uygulama yapmak oldukça önemlidir. Temizlik, sterilizasyon ve
dezenfeksiyon ilemleri birbiri ile
balantl olup, tüm uygulamalardan etkin bir sonuç alabilmek için
özellikle balangç temizliinin
yaplmas oldukça önemlidir. Çalma ortam, alet ve malzemeler
kurallarna uygun olarak
temizlenmedii sürece yaplan tüm ilemlerden salkl sonuç alnmas
mümkün deildir. Laboratuarlarn
temizlii YÖN-PR-11 (Hastane Temizlik Prosedürü)’ne göre uygun
yaplr.
Sterilizasyon, dezenfeksiyon, asepsi, antisepsi mikrobiyoloji
alannda yaplan çalmalarn temelini
oluturmaktadr. Dirençli mutantlar oluturabilen, çevre artlarna uyan
sporlu ekillere dönüebilen
S.B.
mikroorganizmalarn, istenmedii durumlarda tamamen veya ksmen yok
edilmesinin gereklilii ortaya
çkmaktadr. Bu konuda aadaki sözcüklerin öncelikle bilinmesinde
yarar vardr.
Kontaminasyon: Mikroorganizmalarn çevreye ve cansz materyale
bulamasna kontaminasyon
denir.
Temizlik: Bir eya üzerindeki istenmeyen bütün yabanc maddelerin
(toz, organik materyal
vb.)su, kimyasal ve fiziksel faktörler yardm ile ortamdan
uzaklatrlmas ilemidir.
Dezenfeksiyon: Bir cismin veya maddenin genellikle kimyasal bir
ajan kullanarak, hastalk
yapc (patojen) mikroorganizmalardan arndrlmas ilemidir. Bu ilem ile
daha çok bakterilerin
aktif formlar (vejetatif formlar) öldürülür. Spor gibi dayankl
formlar öldürülemez.
Dezenfeksiyon amacyla kullanlan kimyasal maddeye dezenfektan
denir.
Antisepsi: Vücudun deri ve mukoza gibi yüzeyel dokular ile yara
gibi. lezyonlarnn kimyasal
maddeler kullanlarak hastalandrc mikroorganizmalardan temizlenmesi
ilemidir. Dier bir
deyile canl dokulara uygulanan dezenfeksiyon ilemidir. Bu amaçla
kullanlan kimyasal
maddelere antiseptik–antibiyotik denir.
ve spor formlaryla birlikte temizlenmesi veya öldürmesi
ilemidir.
Fiziksel Temizlik: Ortamdaki toz ve kirlerin kaldrlmas
ilemidir.
Kimyasal Temizlik: Su, sabun, deterjan vb. kimyasal maddelerle
yaplan temizlik ilemidir.
4.6.1. LABORATUVAR TEMZLNDE TEMEL LKELER
Temizlik, temiz alandan kirli alana doru yaplmaldr.
Kuru süpürme ve silkeleme yaplmamaldr.
Temizlik malzemeleri her bölüm için ayr olmaldr.
Laboratuarlarn çalma alannn zemini su ve deterjanla ykanm paspasla
temizlenip, daha
sonra tüm yüzeye temas edecek ekilde düük düzey dezenfektanla
dezenfekte edilir.
Tüy brakmayan temizlik bezi tercih edilmelidir. Bez ve kova
renkleri kullanm alanna göre
belirlenmelidir.
Kirlenen bezler kullanlmamaldr. Tbbi atk kovasna atlmaldr.
Her tür temizlik ilemi srasnda uygun eldiven giyilmeli (oda
temizlii, atk toplama ve tuvalet
temizliinde kullanlan eldivenler plastik olmal, alana göre renkleri
ayr olmal) ilem bitiminde
eldiven çkarlp eller hijyenik olarak YÖN-PR-14 (El Ykama
Prosedürü)ne göre
ykanmaldr.
Kirli eldivenli ellerle kap kolu, telefon, masa, v.b.gibi yüzeylere
temas edilmemelidir.
Yer temizliinde çift koval-presli paspas arabas kullanlmal, iki
bölmeli olan silme kovasnn
bir bölümüne duru su dier bölümüne yüzey temizleyicisi kartrlm scak
su konur.
Paspas; önce yüzey temizleyicili suda ykanr, iyice sklr ve yerleri
silme ilemi yaplr.
S.B.
DIKAPI YILDIRIM BEYAZIT ETM VE ARATIRMA HASTANES
PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBER Doküman No:PAT-RH-01 Yayn
Tarihi:01.04.2013 Revizyon No:01 Revizyon Tarihi:02.12.2013 Sayfa
11 / 16
Paspas kirlendikten sonra; önce duru suda ykanr, sklr, daha sonra
yüzey temizleyicili suda
iyice ykanp sklarak silme ilemine devam edilir.
Temizlik/dezenfektan çözeltileri kirlendiinde kullanmdan sonra
deitirilmelidir.
Paspas yapma ilemi bittikten sonra paspas iyice ykanr. Durulanr ve
sklr. Daha sonra
Paspas kovas deterjanl su ve duru su ile ykanr, dezenfekte
edildikten sonra ters çevrilerek
kurumaya braklr.
kullanlmamaldr.
dezenfeksiyon ilemi yaplmaldr.
4.6.2. LABORATUVAR ÇALIMA ALANLARININ DEZENFEKSYONU
Laboratuar, her sabah temizlik personeli tarafndan açlr, su ve
deterjanla günlük temizlik yaplr.
Laboratuarn her bölümünde temizlik yapldktan sonra özel
dezenfeksiyon gerektiren alan ve
gereçler yüzey dezenfektan ile dezenfekte edilir.
Laboratuarda çok dokunulan yüzeyler (Kap kollar, müracaat masas,
cihaz kapak açma ve
kapama kolu, k dümeleri) günlük olarak düük düzey yüzey dezenfektan
ile dezenfekte
edilmelidir.
El temasnn sürekli (sk) olduu yüzeyler, el temasnn az olduu
yüzeylere oranla daha sk
temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Seyrek el temasna maruz kalan yatay yüzeyler (örnein; pencere
kenarlklar/derzlikleri ve sert
zemin kaplamalar) düzenli ekilde, haftada bir kez, kirlenme ya da
sçrama olduu zaman,
beklemeden temizlenmelidir.
Duvarlarn temizlii kirlilik gözle görülür olduu zaman su ve
deterjanlarla yaplmaldr.
Temizlik personeli temizlik srasnda maske, önlük, eldiven
kullanmaldr
Laboratuarn zemin ve yüzeylerine dökülen numuneler ( kan, idrar,
bos, serum vb.) gömlek ve
koruyucu eldiven giyilerek kat havlu ile silinir, tbbi atk poetine
atlr. Cam kr varsa metal
pens ile toplanr, kesici delici alet kutusuna atlr.
Eer tbbi atk yere dökülmü ise, yukardaki ayn ilem yapldktan sonra
yerler paspasla da
dezenfekte edilip, eller YÖN-PR-14 (El Ykama Prosedürü)ne göre
ykanr. Bu ilemler
srasnda kullanlan tüm materyal tbbi atk kabna atlr.
Kimyasal dezenfektanlar doru oranda, gerektii kadar günlük
hazrlanmal ve sulandrlm
solüsyonlar dayankl olmadndan gereksiz sarfiyatlardan
kaçnlmaldr.
Çöp kovalar görünür kir varlnda hemen, periyodik olarak haftada bir
kez ykanp durulanmal,
1/100 çamar suyu ile dezenfekte edilmelidir.
S.B.
4.6.3. LABORATUVAR ALET VE MALZEMELERN TEMZLK, DEZENFEKSYON
VE
STERLZASYONU:
kavram söz konusudur. Laboratuarlar için kimyasal temizlik aadaki
basamaklardan
geçilerek salanr.
1. Kaba Temizlik Basama: laboratuarda kullanlan her türlü alet,
tüp, cam ve porselen
kaplar, pipet ve büretler öncelikle musluk suyu ile bol miktarda
çalkalanmal ve
ykanmaldr.
distile suyun altndan geçirilerek çalkalanr.
3. Kurutma: Temizlikten sonra cam kaplar, pipetler, büretler tam
olarak kurutulur. Bunun
için kurutma etüvünde 180 ° Cde 1 saat tutulurlar.
4.7. YANGINA KARI ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
Patlayc ve alevlenebilen maddelerin ate almasn önlemek için;
tezgahlarda mümkün olan en az
miktarda çözücü bulundurun. Tüm stok kimyasallar özel bir saklama
odas ya da iyi hava alan
ate almayan bir kabinde saklayn.
Alevlenebilen maddelerin buharlarnn birikmesine ve patlayc ortam
oluturmasna engel olun.
Sigara alevi, açk ateler, elektrik akmlar, uygunsuz atklar, stma
sisteminde yanllarn da
yangna yol açabilecei akldan çkarlmamaldr.
Yangn veya yangn duman fark ederseniz kapy kapatp en yakn yangn
alarmn çaltrn.
Çalma arkadalarnz uyarn. Eer eitim aldysanz ve yangn küçükse yangn
söndürücü
kullann. 110u arayn. Bölüm sorumlunuza haber verin.
Yanc malzemeye göre yangn tüpü seçimi:
Yangnn ilk safhalarnda verimli bir müdahalenin yerine
getirilebilmesi için o bölümde çkmas
muhtemel yangn tipine uygun söndürücü seçilmesi gerekmektedir. Bu
bakmdan öncelikle
yangn snflarnn belirlenmesi gerekmektedir. Be adet yangn tipi
mevcuttur.
Bunlar;
A snf yangnlar: Kât, ahap, kuma, gibi kat madde yangnlar.
B snf yangnlar: Akaryakt, solvent, tiner gibi yanc ve parlayc sv
yangnlar
C snf yangnlar: Metan, propan, LPG gibi yanc ve parlayc gaz
yangnlar
D snf yangnlar: Magnezyum, sodyum, alüminyum gibi metal
yangnlar
Bu tip yangnlarn söndürme maddesi olarak su, köpük, ABC toz, BC
toz, D tozlu CO2, Halon
gaz gibi maddeler kullanlmaktadr.
Su:
Su yangndaki sy ortadan kaldrarak soutma eklindeki söndürme
yöntemidir. A tipi
yagnlarda kullanlmas gerekmektedir.
Köpük:
Basnçl su deterjan ve hava karm ile elde edilmektedir. Yanan yüzeyi
kaplayarak hava akn
önlemektedir. Böylelikle yangnn hem oksijen ile hem de buhar ile
balantsn keserek, yangn
söndürme yoluna gidilmektedir. Köpük arlkl olarak B tipi sv
yangnlara müdahale de
S.B.
kullanlmaktadr. A tipi yangnlar içinde kullanlabilmektedir. Köpük
suyla reaksiyona giren
yanc kimyasallar için uygulanmamaldr.
Karbondioksitli yangn söndürücüler B, C ve E snf yangnlar için
kullanlmaktadr. CO2li
tüpler scak ortamda braklmamas gerekmektedir. Aksi takdir de
tüplerin içerisinde sv halde
bulunan CO2 genleerek patlama riski söz konusudu
D-Tozu(HafifMetalTozu):
yöntemiyle söndürme ilemi gerçekletirilmektedir.
Yangn veya yangn duman fark ederseniz kapy kapatp en yakn yangn
alarmn çaltrn.
Çalma arkadalarnz uyarn. Yangn küçükse yangn söndürücü kullann.
110’u arayn. Bölüm
sorumlunuza haber verin. Portatif yangn söndürücü ile yangnn
cinsine göre müdahale edilir.
4.7.1. YANGIN ANINDA YAPILACAK LER:
Panie kaplmadan birim görevlisi (Yangn hbar 110) numaral acil durum
telefonunu
arayarak yangn haberini duyurur ve yangn uyar butonuna basar,
Yangn yerinin adresi en ksa ve doru ekilde bildirilir
Yangn cinsi ve boyutu bildirilir (bina, araç, baca vb.)
Yangn bina içerisinde ise yangnn yaylmasn önlemek için etraftaki
yanc maddeler
uzaklatrlr ve kap ve pencereler kapatlr.
Yangn söndürme cihazlar ile ve elde bulunan araç ve olanaklarla
yangn söndürülmeye çalr.
Görevlilerden baka kimsenin yangn alanna girmesine müsaade
edilemez
Deerlendirme esnasnda eer söndürülmeye çalan yangn söndüremeyecei
boyutta ise tfaiye
(110) temasa geçerek, itfaiyenin hastaneye ulamasn salar.
Yangn sonras özellikle hrszlara ve soygunculara kar hastane
içersinde ve çevresinde geni
emniyet ve güvenlik tedbirleri Güvenlik görevlileri tarafndan
alnr.
Bu ilemler yaplrken tehlikeli durum oluursa olay yerinden
uzaklalr
4.7.2. SÖNDÜRME ANINDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR:
Yangnn söndürülecei kapal alana girmeden önce yangn söndürme
cihazlarnn çalp
çalmad kontrol edilir
Yangn çkan kapal alann cam krlrken içeriden darya doru bir alev
akmnn olaca göz
önünde bulundurulur
Duman dolu bir hacimde eilerek veya sürünerek hareket
edilmelidir.
Duman içerisinde kalndnda veya dumanl bir hacimden geçmek
gerektiinde, az slak bir
mendil veya bezle kapatlr
S.B.
DIKAPI YILDIRIM BEYAZIT ETM VE ARATIRMA HASTANES
PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBER Doküman No:PAT-RH-01 Yayn
Tarihi:01.04.2013 Revizyon No:01 Revizyon Tarihi:02.12.2013 Sayfa
14 / 16
Alevli ve dumanl ortama, yangna yaklama elbisesi ve maske (temiz
hava tüpü ve aksam)
olmadan girilmez.
sonucu havadaki oksijen azalarak karbondioksit miktar artar, bu da
solunum güçlüüne ve ileri
safhada ölümlere neden olur)
lgili yerde elektrik tesisatnn, elektrik anahtarlarnn ve
sigortalarnn periyodik kontroller
yaplr
Hastane çevresinde her türlü emniyet ve güvenlik tedbirleri alnarak
bu mekândaki insanlar
Güvenlik görevlileri tarafndan uyarlr.
Kaçak olan bölgede sigara içilmesi ve atele yaklamalar Güvenlik
görevlileri tarafndan
engellenir.
Tüm laboratuar cihazlar toprakl hatlara balanmaldr. Cihazlara slak
ellerle ve slak
zemine temas srasnda dokunmaktan kaçnn.
Bakma girecek araçlarn elektrik balants kesilmelidir.
Elektrik hatlarnn üzerine sv sçratmayn. Bu, ksa devreye yol
açar.
Elektrik devrelerini çok balantl uzatma ve balant kablolar ile ar
yüklemeyin.
Sigortalarn ve ana alterin yerini mutlaka örenin.
Elektrik çarpmasnda yaralya dokunmadan önce elektrik devresini
kesin, yaraly süpürge
sap gibi bir araçla devreden uzaklatrn, solunum durduysa
resüsitasyon ilemi için telefonla
2222 arayarak yardm çarn.
tarafndan yaplr.
Alet tamirleri elektrik kesildikten sonra yaplr.
Laboratuarda kullanlan cihazlarn elle temas edilebilecek olan d
ksmlarnn çok iyi
yaltkan olmas gerekir. Bu bakmdan, cihazlarn elle temas
edilebilecek ksmlarnn kontrol
kalemiyle yetkili kiilere kontrolünü yaptrnz.
Hangi durumda olursa olsun, hiçbir zaman, elektrik tellerine çplak
elle dokunmamal ve teli
iki elle tutmamalsnz.
plastik, tahta ve kat yumaklar kullanlmaldr.
Nemli ortamda çalmanz ve ayakkabsz yere basmanz halinde kesinlikle
akm geçen tele
dokunmaynz. Bunlarn yannda slak elle elektrik dümesini
çevirmeyiniz.
Elektrikle çalan aygtlarn içini açp, örnein tamir gibi, ilem
yapmadan önce aygtn fiini
mutlaka prizden çkartnz.
4.9. ATIKLAR LE LGL DÜZENLEMELER Çevre ve Orman Bakanlndan: Tbbi
Atklarn Kontrolü Yönetmelii 2005 Bu Yönetmelie göre;
tbbi atklarn dier atklardan ayr toplanmas ve geçici depolanmas Salk
Kurulularn kapsar.
Depolardan alnarak tanmas ve imha edilmesinden Belediyeler
sorumludur. Atklarn toplanmas ve
atlmasnda ATK-PR-01 (Atk Yönetim Prosedürü)ne uygun hareket
edilir.
4.9.1. Atklarn Snflandrlmas
Evsel Nitelikli Atklar
A) Genel atklar
Bakteri Ve Virüs Tutucu Hava Filtreleri
nsan Kan Ve Salglaryla Bulam Kirli Tek kullanmlk malzemeler, Kesici
– Delici
nitelie sahip olan Araç-Gereçler ve Balant tüpleri
Kullanlm Eldiven, Gaita, drar ve Balgam Kaplar,Kan Tüpleri
Kullanlm Damar içi Kateterler, Serum Setleri, Trakeostomi
Kanülü
Kullanlm Pansuman Malzemeler
Boaltldktan Sonra atlmaldr.
Kullanlm Aspirasyon Solüsyonlar
Kullanm Zaman Geçmi Serum ve laçlar
S.B.
B- Patolojik Atklar
Sktrlmaya ve delinmeye kar dayankl kaplarda toplanmal ve azlar skca
kapatldktan
sonra krmz atk torbasna atlmaldr.
Krmz tbbi atk torbalarna atlmaldr.
Tehlikeli Atklar
Radyoaktif Atklar
Olarak snflandrlmaktadr.
4.10. ENFEKSYON:
Enfektif ajanlarla bula sonras Enfeksiyon Kontrol Komitesine bilgi
verilir. ND-FR-31 (Kan
ve Vücut Svlarnn Sçramasna Maruz Kalan Çalan Bildirim Formu)
Enfeksiyon Kontrol
Komitesi hemireliince doldurulur ve personelin takibi yaplr.
Laboratuar çalanlarna rutin Hepatit B as uygulanmas salanr.
4.11. ETM:
eitim olarak eitim verilir.
Kan ve Vücut Svlarnn Sçramasna Maruz Kalan Çalan Bildirim Formu
ND-FR-31
Hastane Temizlik Prosedürü YÖN-PR-11
Atk Yönetimi Prosedürü ATK-PR-01