Përmbajtja e Raportit:

Raporti VjetorRaporti Vjetor 20032003

nënë lleksionin e eksionin e

Prof. Dr. Shkëlqim CaniProf. Dr. Shkëlqim Cani Guvernator i Bankës së ShqipërisëGuvernator i Bankës së Shqipërisë

Shkodër, 09 Shkodër, 09 Prill 2004Prill 2004 www.bankofalbania.orgwww.bankofalbania.org email:[email protected] email:[email protected]

http://www.bankofalbania.org/

Leksion i Guvernatorit te Bankes se Shqiperise z.ShkLeksion i Guvernatorit te Bankes se Shqiperise z.Shkelqim Cani, Prill 2004elqim Cani, Prill 2004

22

Përmbajtja e Raportit: Përmbajtja e Raportit: Ekonomia BotëroreEkonomia Botërore - Zhvillimet ekonomiko-financiare dhe Zhvillimet ekonomiko-financiare dhe % % e interesite interesit - Ekonomitë e rajonitEkonomitë e rajonit

Ekonomia ShqiptareEkonomia Shqiptare- Prodhimi i përgjithshëm sipas sektorëve prodhuesProdhimi i përgjithshëm sipas sektorëve prodhues - Tregu i punësTregu i punës - Zhvillimet në sektorin fiskal Zhvillimet në sektorin fiskal - Zhvillimet në inflacion dhe politika monetareZhvillimet në inflacion dhe politika monetare - Bilanci i pagesave Bilanci i pagesave - Rezerva valutore dhe administrimi i saj Rezerva valutore dhe administrimi i saj - Ecuria e sistemit bankarEcuria e sistemit bankarPse kjo përmbajtje: Pse kjo përmbajtje:


33

Raporti Vjetor i Bankës së Raporti Vjetor i Bankës së Shqipërisë, 2003 Shqipërisë, 2003

Ekonomia BotëroreEkonomia Botërore - Euro mbiçmohet ndaj dollarit amerikan rreth 21%. Efektet ndjehen Euro mbiçmohet ndaj dollarit amerikan rreth 21%. Efektet ndjehen

edhe në ekonominë shqiptare. edhe në ekonominë shqiptare. - Politika monetare e BQE-së dhe Fed lehtësuese, ulen normat Politika monetare e BQE-së dhe Fed lehtësuese, ulen normat

bazë të interesit të euros(2%) dhe dollarit(1%). bazë të interesit të euros(2%) dhe dollarit(1%). -- Ekonomia evropiane ritem rritjeje më të ulët se ajo amerikane, Ekonomia evropiane ritem rritjeje më të ulët se ajo amerikane,

respektivisht 0.4 dhe 3.1 %.respektivisht 0.4 dhe 3.1 %.- Ekonomia e rajonit nivele të kënaqshme rritjeje (rreth 4 %). Ekonomia e rajonit nivele të kënaqshme rritjeje (rreth 4 %).

Veçojmë:Veçojmë:-- Pasiguritë e krijuara nga lufta në Irak Pasiguritë e krijuara nga lufta në Irak -- Rritja joreale e çmimeve në tregjet e kapitalit në SHBARritja joreale e çmimeve në tregjet e kapitalit në SHBA-- Efektet e ndjeshme që pati epidemia SARS Efektet e ndjeshme që pati epidemia SARS


55

Zhvillimi sipas sektorëveZhvillimi sipas sektorëve

-Rritet pesha në PBB e sektorit të sherbimeve (46.1 %) -Rritet pesha në PBB e sektorit të sherbimeve (46.1 %)

-Ulet kontributi i bujqësisë në rritjen ekonomike(-Ulet kontributi i bujqësisë në rritjen ekonomike( 24.7 %) 24.7 %)

-Rritet prodhimi industrial i cili zë 10.2 % të PBB-së-Rritet prodhimi industrial i cili zë 10.2 % të PBB-së

-Ndërtimi është ndër sektorët më dinamikë të ekonomisë.-Ndërtimi është ndër sektorët më dinamikë të ekonomisë.

(rritje mbi 20%)(rritje mbi 20%)

-Rritje modeste (3 %) e investimeve në transport.-Rritje modeste (3 %) e investimeve në transport.

-Kursimet e brendshme rriten me 1 % ( janë 14 % e PBB) -Kursimet e brendshme rriten me 1 % ( janë 14 % e PBB)

Disa tregues të ekonomisë shqiptare në 8 Disa tregues të ekonomisë shqiptare në 8 vitet e funditvitet e fundit

1996 1996 19971997 19981998 19991999 20002000 20012001 20022002 20032003

Rtitja reale e PBB-së (në Rtitja reale e PBB-së (në %)%)

9.19.1 - 10,3- 10,3 12.712.7 8,98,9 7,77,7 6,56,5 4,74,7 6,06,0

PBB (me çmime korente, PBB (me çmime korente, në milionë lek)në milionë lek)

315,835315,835 333,071333,071 425,356425,356 488,611488,611 551,282551,282 590,237590,237 658,062658,062 744,974744,974

PBB (me çmime korente PBB (me çmime korente në milionë USD)në milionë USD)

322,3322,3 2236,92236,9 2824,42824,4 3548,43548,4 3336,33336,3 4113,74113,7 4695,44695,4 6,027,36,027,3

PBB (në USD pë frymë)PBB (në USD pë frymë) 920,6920,6 672,9672,9 842,1842,1 1052,01052,0 1128,01128,0 1332,61332,6 1521,01521,0 1934,91934,9

Përqindja e papunësisëPërqindja e papunësisë 12,412,4 14,914,9 17,817,8 18,018,0 16,916,9 14,614,6 15,815,8 15,015,0

Përqindja e inflacionit Përqindja e inflacionit (v/v)(v/v)

17,417,4 42,142,1 8,78,7 -1,0-1,0 4,24,2 3,53,5 2,12,1 3,33,3

Deficiti i buxhetit (pa Deficiti i buxhetit (pa grantet, ne % të PBB-së)grantet, ne % të PBB-së)

30,730,7 36,236,2 36,236,2 37,437,4 42,642,6 39,539,5 38,838,8 38,038,0

Llogaria korente (pa Llogaria korente (pa transfertat zyrate, në % të transfertat zyrate, në % të PBB)PBB)

-3,6-3,6 -12,2-12,2 -7,1-7,1 -7,9-7,9 -7,4-7,4 -6,2-6,2 -9,0-9,0 -6,7-6,7

Borxhi i jashtëm (në % të Borxhi i jashtëm (në % të PBB)PBB)

29,229,2 35,635,6 36,936,9 32,332,3 31,831,8 28,228,2 24,424,4 23,323,3

Kursi mesatar i këmbimit Kursi mesatar i këmbimit lek/usd lek/usd

104,5104,5 148,9148,9 158,6158,6 137,7137,7 143,7143,7 143,5143,5 140,1140,1 121,9121,9


77

Ecuria e kursimeve dhe investimeveEcuria e kursimeve dhe investimeve

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Kur

sim

-Inv

estim

e

(%

e P

BB

-së)

0.0

5.0

10.0

Kur

sim

et e

hua

ja

(% e

PB

B-s

ë)

Kursime te brendshme Investime Kursimet e huaja

0.0

4.0

8.0

12.0

16.0

20.0

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Private Publike


88

Zhvillimet në sektorin fiskalZhvillimet në sektorin fiskalTregues fiskalë 1994 – 2003 (në miliardë lekë)Tregues fiskalë 1994 – 2003 (në miliardë lekë)

(60)(40)(20)-20406080

100120140160180200

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

TOTALI TE ARDHURAVE TOTALI I SHPENZIMEVE DEFIÇITI


99

Deficiti Buxhetor Deficiti Buxhetor Financimi buxhetor gjatë vitit 2003 (në milionë lek)Financimi buxhetor gjatë vitit 2003 (në milionë lek)

-5,000

10,00015,00020,00025,00030,000

Janar

Shkurt

Mars

Prill

Maj

Qershor

Korrik

Gusht

Shtator

Tetor

Nëntor

Dhjetor

Brendshem I Huaj


1010

Inflacioni dhe politika monetareInflacioni dhe politika monetareIInflacioni nflacioni vjetor në muajin dhjetor 2003 vjetor në muajin dhjetor 2003 rezultoi rezultoi 3.3 %, 3.3 %, ppra ra brenda brenda intervalit intervalit objektiv të Bankës së Shqipërisëobjektiv të Bankës së Shqipërisë, , 2-2- 4 për qind. 4 për qind. Ky nivel i inflacionit ka dhënë kontribut pozitiv në Ky nivel i inflacionit ka dhënë kontribut pozitiv në zhvillimin e ekonomisë shqiptare zhvillimin e ekonomisë shqiptare Ndikimet kryesore grupi “Ushqime dhe pije Ndikimet kryesore grupi “Ushqime dhe pije joalkoolike”, energjia (muaji maj) dhe telefonia joalkoolike”, energjia (muaji maj) dhe telefonia (dhjetor)(dhjetor)

Zhvillimet e treguesve monetarë (rezerva Zhvillimet e treguesve monetarë (rezerva ndërkombëtare neto, mjetet e brendshme neto, kredia e ndërkombëtare neto, mjetet e brendshme neto, kredia e brendshme neto për qeverinë) sipas parashikimeve.brendshme neto për qeverinë) sipas parashikimeve.

Leku, tendenca mbiçmuese ndaj euros dhe dollarit, Leku, tendenca mbiçmuese ndaj euros dhe dollarit, sidomos gjatë gjysmës së dytë të vitit. sidomos gjatë gjysmës së dytë të vitit.


1111

Inflacioni vjetor (në %)Inflacioni vjetor (në %)

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12-1999 06- 12-2000 06-2001 12-2001 06- 12-2002 06- 12-2003

Inflacioni vjetor Kufiri i poshtëm 2% Kufiri i sipërm 4% Mesatarja rrëshqitëse (vjetore)


1212

Faktorët që kanë ndikuar në Faktorët që kanë ndikuar në ecurinë e inflacionit ecurinë e inflacionit

Shpenzimet buxhetore dhe deficiti buxhetorShpenzimet buxhetore dhe deficiti buxhetor Politika monetare dhe zhvillimet në treguesit Politika monetare dhe zhvillimet në treguesit

monetarëmonetarë Ecuria e kursit të këmbimitEcuria e kursit të këmbimit Lufta në IrakLufta në Irak Sektori i bujqësisëSektori i bujqësisë Rritja e kostos së lëndëve të paraRritja e kostos së lëndëve të para Inflacioni i importuarInflacioni i importuar - - fushata efektive për parandalimin dhe zbutjen e fenomenit fushata efektive për parandalimin dhe zbutjen e fenomenit

spekulativ të rritjes së çmimevespekulativ të rritjes së çmimeve


1313

Ecuria e kursit të këmbimit Ecuria e kursit të këmbimit


1414

Bilanci i pagesave Bilanci i pagesave

-425

575

1,575

2,575

3,575

4,575

5,575

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

Deficiti korentPPBDeficiti korent ndaj PBB (%)

1997

1996 1998

19992000

2001

2002

në m

ilionë

dol

larë

ne p

ërqi

ndje

2003


1515

Zhvillimet Monetare dhe Tregjet Zhvillimet Monetare dhe Tregjet Ecuria e kredisë së re në vite, në miliardë Lek Ecuria e kredisë së re në vite, në miliardë Lek

20012001 20022002 20032003

Kredi afashkurtërKredi afashkurtër 27,627,6 44,744,7 63,163,1

Kredi afatmesme Kredi afatmesme 10,410,4 13,013,0 22,222,2

Kredi afatgjatëKredi afatgjatë 2,62,6 4,84,8 7,47,4

Sektori shtetërorSektori shtetëror 0,50,5 0,060,06 0,040,04

Sektori privatSektori privat 40,140,1 62,562,5 92,692,6

Lek Lek 10,010,0 20,820,8 30,830,8

ValutëValutë 30,630,6 41,841,8 61,861,8

Kredi e re (në mld Lek)Kredi e re (në mld Lek) 40,640,6 62,662,6 92,692,6


1616

Zhvillimet ne sistemin bankarZhvillimet ne sistemin bankar Sistemi bankar: 15 banka në fund të vitit 2003. Sistemi bankar: 15 banka në fund të vitit 2003.

Nga shkurti 2004 janë 16 banka.Nga shkurti 2004 janë 16 banka. Fitimi i sistemit bankar 4.5 miliarde lekeFitimi i sistemit bankar 4.5 miliarde leke Aktiviteti depozituesAktiviteti depozitues rritet me 42.5 miliardë lekë rritet me 42.5 miliardë lekë

ose 14.7 %. Rritet besimi i publikut te bankatose 14.7 %. Rritet besimi i publikut te bankat- Aktiviteti kredituesAktiviteti kreditues – kredia u rrit me 12 mld leke – kredia u rrit me 12 mld leke- Kredia e re ishte 92.6 mld leke(rreth 900 mln Kredia e re ishte 92.6 mld leke(rreth 900 mln

usd, ose 48 % me shume se ne vitin 2002)usd, ose 48 % me shume se ne vitin 2002)- Kredia, 20 % ne leke dhe 80 % ne valuteKredia, 20 % ne leke dhe 80 % ne valute


1717

Interesat reale dhe nominale të depozitave Interesat reale dhe nominale të depozitave me afat 12 mujor në lekëme afat 12 mujor në lekë

-2.0%

0.0%

2.0%

4.0%

6.0%

8.0%

10.0%

Interesat reale inf lacioni interesat nominale


1818

Normat e interesit për kredinë e dhënë në Normat e interesit për kredinë e dhënë në valutëvalutë

Norma e interesitNorma e interesit

5.00%6.00%7.00%8.00%9.00%

10.00%11.00%

int. mes. i pond.i kredise ne usd int. mes. i pond.i kredise ne euro


1919

Mbikëqyrja BankareMbikëqyrja Bankare Licencimi dhe kuadri rregullatorLicencimi dhe kuadri rregullator - Banka Credins merr licencen përfundimtare- Banka Credins merr licencen përfundimtare - Banka Popullore merr licencen paraprake- Banka Popullore merr licencen paraprake - Banka Amerikane e Shqipërisë (leje për degë në Greqi)- Banka Amerikane e Shqipërisë (leje për degë në Greqi) - Shtimi i numrit të subjekteve jobanka me dy subjekte te tjera- Shtimi i numrit të subjekteve jobanka me dy subjekte te tjera - - Numri i shoqërive të kursimNumri i shoqërive të kursim--kreditit u shtua me 20 shoqëri të rejakreditit u shtua me 20 shoqëri të reja

- H- Hapjapjaa e një zyre përfaqësim e një zyre përfaqësimi të Bankës Pulieze në Tiranë i të Bankës Pulieze në Tiranë

Privatizimi i Bankës së Kursimeve nga banka e njohur Raiffeisen Privatizimi i Bankës së Kursimeve nga banka e njohur Raiffeisen pritet të rrisë konkurencen bankare, shtimin e sherbimeve për pritet të rrisë konkurencen bankare, shtimin e sherbimeve për klientet, rifillimin e kreditimit nga BK dhe rritjen e efektivitetit te klientet, rifillimin e kreditimit nga BK dhe rritjen e efektivitetit te sistemit bankarsistemit bankar


2020

Ecuria e sistemit bankarEcuria e sistemit bankarBankat Nr.i degëve Nr. i agjencive

Kapitali paguar / Totali i

bilancit (%)

Totali i depozitave /

Totali i bilancit (%)

Totali i kredive / Totali

i bilancit (%)

Bono thesari në % ndaj sistemit

bankar

1. Banka Italo-Shqiptare 3 10.0 84.6 37.7 1.6

2. Banka e Kursimeve 14 83 0.0 94.9 0.3 76.1

3. Banka e Bashkuar e Shqipërisë 2 50.0 51.8 15.5 0.0

4. Banka Dardania 91.6 17.9 0.0 0.0

5. Banka Kombëtare Tregtare 15 1 5.6 91.8 8.5 10.4

6. Banka Tirana 12 2 5.9 86.3 27.1 4.7

7. Banka Ndërkombëtare Tregtare 1 40.0 63.0 44.7 0.2

8. Banka Amerikane e Shqipërisë 4 6.3 87.3 22.3 2.8


2121

Ecuria e sistemit bankarEcuria e sistemit bankarBankat Nr.i degëve Nr. i agjencive

Kapitali paguar / Totali i

bilancit (%)

Totali i depozitave /

Totali i bilancit (%)

Totali i kredive / Totali

i bilancit (%)

Bono thesari në % ndaj sistemit

bankar

9. Banka Procredit 12 5.0 86.8 44.9 1.6

10. Banka Tregtare e Greqisë-Shqipëri 38.6 56.6 57.4 0.3

11. Banka Kombëtare Greke – dega Tiranë 4 15.5 86.6 22.6 0.8

12. Banka Alfa – dega Tiranë 7 5.2 54.7 47.2 1.6

13. Banka e Parë e Investimeve – dega Tiranë 36.8 16.1 1.2 0.0

14. Banka e Kreditit të Shqipërisë 81.1 37.9 0.0 0.0

15. Banka Credins 1 19.5 77.3 31.3 0.0


2222

Zhvillimet në sistemin e pagesave Zhvillimet në sistemin e pagesave

Gjatë vitit 2003 u zbatua projekti Gjatë vitit 2003 u zbatua projekti i sistemit të ri kontabi sistemit të ri kontabëël l ATMATM për automatizimin e operacioneve në Bankën e për automatizimin e operacioneve në Bankën e ShqipërisëShqipërisë..

Sistemi bankar në programin Sistemi bankar në programin AIPS AIPS (Albanian Interbank (Albanian Interbank Payment System)Payment System). .

Transaksione në kohë reale, maksimumi 2 sekondaTransaksione në kohë reale, maksimumi 2 sekonda Gjatë ditës së parë u realizuan 94 pagesa me një vlerë Gjatë ditës së parë u realizuan 94 pagesa me një vlerë

48 milionë dollarë.48 milionë dollarë. Në sistem 12 banka. Pritet futja e dy bankave te tjera.Në sistem 12 banka. Pritet futja e dy bankave te tjera. Përfitojne edhe biznesmenët dhe publiku. Përfitojne edhe biznesmenët dhe publiku.


2323

Aktivitete të tjera të BSH-sëAktivitete të tjera të BSH-së Strategjia për integrimin e Bankës së Shqipërisë në Strategjia për integrimin e Bankës së Shqipërisë në

sistemin e bankave qendrore evropianesistemin e bankave qendrore evropiane Bashkëpunimi me institucionet e tjera për reduktimin e Bashkëpunimi me institucionet e tjera për reduktimin e

Cash-Cash-it në ekonomi it në ekonomi Fushata kunder rritjes spekulative te çmimeve në prag të Fushata kunder rritjes spekulative te çmimeve në prag të

festave të fundvititfestave të fundvitit Konferenca IV nderkombetare e Bankes se ShqiperiseKonferenca IV nderkombetare e Bankes se Shqiperise Fushata për rritjen e besimit të publikut në avantazhet e Fushata për rritjen e besimit të publikut në avantazhet e

privatizimit të Bankes së Kursimeve.privatizimit të Bankes së Kursimeve.


2424

Fundi i leksionitFundi i leksionit

Ju faleminderit për vëmendjen! Ju faleminderit për vëmendjen!

Mirëpres pyetjet tuaja!Mirëpres pyetjet tuaja!

Documents

Përmbajtja e Raportit: