permbledhje ekzekutive

REPUBLIKA E KOSOVES

Strategjia Kombëtare e Prokurimit Publik

2015-2020

Maj 2014

Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik

Përmirësimi i Kapaciteteve Administrative në Fushën e Prokurimit Publik në Kosovë

Projekt i financuar nga BE-ja dhe i menaxhuar nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë

National Public Procurement Strategy 2015-2020

Përmbajtja

PERMBLEDHJE EKZEKUTIVE.......................................................................................5

HYRJE.................................................................................................................................8

1 HISTORIKU DHE ARSYETIMI................................................................................9

1.1 Definimi i Prokurimit Publik................................................................................9

1.2 Historiku i Strategjisë Kombëtare te Prokurimit Publik.......................................9

1.2.1 Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP)....................................10

1.2.2 Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP).......................................................11

1.2.3 Agjencia Qendrore e Prokurimit (AQP)......................................................12

1.2.4 Drejt një Strategjie Kombëtare të Prokurimit Publik..................................12

1.3 Rëndësia dhe Arsyeshmëria................................................................................13

1.3.1 Detyrimi i qeverisë për te ofruar shërbime publike efektive......................15

1.3.2 Vlera e Shpenzimeve me Prokurim Publik..................................................15

1.3.3 Roli i prokurimit publik në zhvillimin social-ekonomik kombëtar.............16

2 VIZIONI, MISIONI, SYNIMET DHE OBJEKTIVAT E STRATEGJISE...............17

2.1 Vizioni Strategjisë...............................................................................................17

2.2 Misioni i Strategjisë............................................................................................17

2.3 Synimi i Strategjisë.............................................................................................17

2.4 Objektivat e Strategjisë.......................................................................................18

1


2.5 Qëllimi i strategjisë.............................................................................................19

3 STRATEGJIA E PROKURIMIT PUBKIK: MODELET DHE PARIMET..............20

3.1 Qasjet për Vendosjen e një Strategjie Kombëtare të Prokurimit Publik.............20

3.2 Arsyeshmëria për Modelin e Parimeve...............................................................20

3.3 Parimet Themelore të Strategjisë........................................................................21

3.3.1 Vlera për paranë...........................................................................................21

3.3.2 Ekonomia.....................................................................................................21

3.3.3 Efikasiteti.....................................................................................................22

3.3.4 Ekuiteti.........................................................................................................22

3.3.5 Integriteti dhe Etika.....................................................................................22

3.3.6 Drejtësia.......................................................................................................24

3.3.7 Transparenca................................................................................................24

3.3.8 Llogaridhenia...............................................................................................25

3.3.9 Besueshmëria...............................................................................................26

3.3.10 Konkurrenca................................................................................................26

3.3.11 Ekspertiza dhe ndershmëria.........................................................................26

4 Krahasimet ndërkombëtare të strategjive dhe praktikave të prokurimit publik.........27

4.1 Aspiratat për të përdorur prokurimin publik,si një levë të reformës së qeverisë 27

4.2 Dëshmia e përdorimit të prokurimit publik si një levë e reformës së qeverisjes 29

5 METODOLOGJIA E ZHVILLIMIT STRATEGJIK.................................................33

2


5.1 Shqyrtimi i Literaturës........................................................................................33

5.2 Analiza e Situatës................................................................................................33

5.3 Konsultimi me grupet e interesit.........................................................................33

5.4 Hartimi i NPPS....................................................................................................34

6 STRATEGJIA KOMBËTARE E PROKURIMIT PUBLIK......................................36

6.1 Koordinimi i Planifikimit dhe Buxhetit të Prokurimit........................................36

6.2 Pajtueshmëria me ligjet dhe rregullat e Prokurimit Publik.................................37

6.3 Monitorimi dhe mbikëqyrja................................................................................39

6.4 Prokurimi Publik dhe Konflikt Interesi...............................................................42

6.5 Njoftimi për Tenderuesit dhe Paraqitja e Informacionit.....................................44

6.6 Mekanizmat e Menaxhimit të Ankesave në Sistemin e Prokurimit Publik........44

6.7 Administrata e kontratës, Monitorimi dhe Menaxhimi i Performancës së palës

shitëse45

6.8 Punimi me Prokurimin Qendror dhe Marrëveshjet Kornizë...............................46

6.9 Zhvillimi i Prokurimit Elektronik.......................................................................48

6.10 Zhvillimi i Kapaciteteve Profesionale dhe Burimeve Njerëzore........................50

6.11 Krijimi i Ndërgjegjësimit të Prokurimit Publik..................................................53

6.12 Harmonizimi i mëtejshëm i kuadrit ligjor për prokurimin, sidomos në pikëpamje

të Direktivave të reja të BE-së.......................................................................................54

7 PLANI I VEPRIMIT..................................................................................................55

3


7.1 Lidhja e veprimeve te propozuara me NPPS......................................................55

7.2 Action Plan..........................................................................................................58

Shkurtesat

AK Autoriteti Kontraktues

AQP Agjencia Qendrore e Prokurimit

EOI Shprehje te Interesit

BE Bashkimi Evropian

BPV Bruto Produkti Vendor

MBNJ Menaxhimi i Burimeve Njerëzore

SMI Sistemi I Menaxhimit te Informatave

OECD Organizatat për Zhvillim dhe Bashkëpunim Ekonomik

KRPP Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik

OSHP Organi Shqyrtues i Prokurimit

PPP Partneriteti Publiko Privat

KPP Kërkese për Propozime

KPK Kërkese për Kuotim

TER Termat e Referencës

4


PERMBLEDHJE EKZEKUTIVE

Qeveria e Republikës së Kosovës shume me pare ka kuptuar rëndësinë e funksionit të

prokurimit publik dhe rolin e tij në zhvillimin ekonomik dhe social të vendit; si dhe

kontributin e tij në anëtarësimin e vendit në Bashkimin Evropian ne te ardhmen . Si

përgjigje ndaj kësaj nevoje , qeveria , duke filluar nga mesi i vitit 2000 , ka iniciuar një

numër reformash te prokurimit në sistemin e prokurimit publik me qëllim qe prokurimi

publik te behet më efikas dhe me transparent dhe në përputhje me kërkesat , udhëzimet

themelore të prokurimit dhe praktikat më të mira e BE-së .

Në Kosovë tashme ekziston një strukturë e përpunuar e sistemit të prokurimit publik për

punët, shërbime dhe mallra. Sistemi ka rezultuar nga miratimi i Udhëzimeve të BE-së për

prokurimin publik , siç janë evoluar gjatë dekadës së fundit , te cila , në përgjithësi, kanë

nxitur reformat e prokurimit . Qeveria ka lëvizur shpejt me reforma duke themeluar një

kuadër ligjor për prokurimin publik edhe pse nuk ka pasur një Strategji të qartë te

Prokurimit Publik për të udhëhequr zbatimin e reformave , të cilat kanë rezultuar në ligjet

dhe rregulloret aktuale .

Edhe në ditët e sotme prokurimi publik është i lidhur më shumë me tregjet dhe të biznesit

në blerjen e mallrave dhe shërbimeve dhe të ndërtimit të infrastrukturës publike në

kushtet më të mira të mundshme. Megjithatë dihet se ka edhe implikime më të gjera

sociale, ekonomike dhe politike të cilat mund të trajtohen në mënyrë të përshtatshme

vetëm përmes një Strategjie Kombëtare të Prokurimit Publik. Edhe pse formulimi i një

strategjie të prokurimit publik konsiderohet si një hap i parë në krijimin e një sistemi

efektiv të prokurimit publik, Republika e Kosovës ka filluar me hartimin e legjislacionit

përkatës (e cila mund të konsiderohet si një instrument i nxjerrë i politikave të

prokurimit). Ky boshllëk ka shtyrë iniciativën e formulimit të Strategjisë Kombëtare të

Prokurimit Publik.

5


Kjo strategji ka rezultuar nga një studim se si praktika e prokurimit zbatohet në vend dhe

nga përvoja relevante e vendeve te tjera. Gjatë përpilimit të këtij dokumenti një numër i

mangësive kryesore dhe çështjeve prioritare që duhet të adresohen nga strategjia janë

identifikuar nga aktorët kryesorë. Çështjet e ngritura janë diskutuar, ratifikuar dhe

konfirmuar para studimit te mëtejme për hartimin e kësaj strategjie. Boshllëqet dhe

çështjet janë diskutuar dhe ratifikuar në seminare të veçanta të organizuara nga

Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik. Prandaj, kjo strategji tashme ka kaluar nëpër

një proces fillestar qe është kryer për qëllim të kësaj strategjie.

Një shqetësim i madh i kësaj strategji është krijimi i një sistemi të prokurimit publik në

Republikën e Kosovës që rrjedh nga, dhe është një mjet për

zhvillim ekonomiko-social kombëtar,

vlerën për para,

zhvillimin industrial,

kapitalin, konkurrencën e lirë, transparencën, dhe

nxitjen e pjesëmarrjes lokale në mundësitë e tregut të prokurimit.

Kjo është një strategji qe ndjek objektivat e qeverisë për qeverisje të mirë, luftimin dhe

parandalimin e prokurimit të korruptuar, dhe mbrojtjen e interesave kombëtare të

Kosovës në konkurrencën e tregut të prokurimit, pa i anashkaluar parimet bazë të

praktikave me të mira të prokurimit.

Strategjia është paraqitur në seksionet e mëposhtme:

1. Historiku dhe arsyetimi për strategjinë.

2. Vizioni, misioni, synimet dhe objektivat e Strategjisë - duke theksuar se

strategjia do të përpiqet qe të siguroj përdorimin e duhur të burimeve publike në

prokurimin e punëve, mallrave dhe shërbimeve me çmime reale dhe konkurruese

për të realizuar vlerën për para.

3. Parimet themelore të strategjisë - të cilat përbejnë dhe udhëzojnë funksionin

kombëtar të prokurimit publik gjate gjithë kohës.

6


4. Krahasimet ndërkombëtare të strategjive dhe praktikave të prokurimit

publik

5. Metodologjia e Zhvillimit te Strategjisë

6. Strategjia Kombëtare e Prokurimit Publik – e përpunuar në atë mënyre e cila

prezanton çështjet kryesore që duhet të trajtohen gjatë 5 viteve të ardhshme

7. Plani i veprimit për zbatimin e strategjisë së propozuar.

7


HYRJE

Qeveria e Republikës së Kosovës shume me pare ka kuptuar rëndësinë e funksionit të

prokurimit publik dhe rolin e tij në zhvillimin ekonomik dhe social të vendit; si dhe

kontributin e tij në anëtarësimin e vendit në Bashkimin Evropian ne te ardhmen . Si

përgjigje ndaj kësaj nevoje , qeveria , duke filluar nga mesi i vitit 2000 , ka iniciuar një

numër reformash te prokurimit në sistemin e prokurimit publik me qëllim qe prokurimi

publik te behet më efikas dhe me transparent dhe në përputhje me kërkesat , udhëzimet

themelore të prokurimit dhe praktikat më të mira e BE-së .

Në Kosovë tashme ekziston një strukturë e përpunuar e sistemit të prokurimit publik për

punët, shërbime dhe mallra. Sistemi ka rezultuar nga miratimi i Udhëzimeve të BE-së për

prokurimin publik , siç janë evoluar gjatë dekadës së fundit , te cila , në përgjithësi, kanë

nxitur reformat e prokurimit . Qeveria ka lëvizur shpejt me reforma duke themeluar një

kuadër ligjor për prokurimin publik edhe pse nuk ka pasur një Strategji të qartë te

Prokurimit Publik për të udhëhequr zbatimin e reformave , të cilat kanë rezultuar në ligjet

dhe rregulloret aktuale .

Edhe në ditët e sotme prokurimi publik është i lidhur më shumë me tregjet dhe të biznesit

në blerjen e mallrave dhe shërbimeve dhe të ndërtimit të infrastrukturës publike në

kushtet më të mira të mundshme. Megjithatë dihet se ka edhe implikime më të gjera

sociale, ekonomike dhe politike të cilat mund të trajtohen në mënyrë të përshtatshme

vetëm përmes një Strategjie Kombëtare të Prokurimit Publik. Edhe pse formulimi i një

strategjie të prokurimit publik konsiderohet si një hap i parë në krijimin e një sistemi

efektiv të prokurimit publik, Republika e Kosovës ka filluar me hartimin e legjislacionit

përkatës (e cila mund të konsiderohet si një instrument i nxjerrë i politikave të

prokurimit). Ky boshllëk ka shtyrë iniciativën e formulimit të Strategjisë Kombëtare të

Prokurimit Publik.

8


1 HISTORIKU DHE ARSYETIMI

1.1 Definimi i Prokurimit Publik

Prokurimi publik do të thotë një blerje, kontratë formale apo tjetër, e punëve, furnizimeve

dhe shërbimeve nga organet publike te cilat shfrytëzojnë mjetet financiare publike.

Përfshin blerjen, marrjen me qira ose marrjen me ndonjë mjet tjetër kontraktual, te

mallrave, punimeve ndërtimore dhe shërbimeve te nevojshme publike nga sektori

publik. Gjithashtu përfshin situatat në të cilat fondet publike mobilizohen për të blerë

mallra, pune dhe shërbime edhe në qoftë se qeveria nuk është e përfshire ne mënyre te

drejtpërdrejt.

1.2 Historiku i Strategjisë Kombëtare te Prokurimit Publik

Prokurimi publik në Republikën e Kosovës është i rregulluar me LIGJIN e

PROKURIMIT PUBLIK, LIGJIT NR 04 \ L-042 dhe legjislacionin sekondar relevant.

Duke synuar harmonizimin e sistemit të prokurimit publik në Kosovë me dispozitat e

acquis të BE-së dhe me praktikat më të mira ndërkombëtare, si dhe promovimin e

efikasitetit dhe efektivitetit në përdorimin e fondeve publike, reforma e sistemit të

prokurimit publik në Kosovë është mbështetur gjerësisht nga projektet përkatëse të

financuara nga BE, të tilla si

"Mbështetje në Themelimin e Kornizës së Prokurimit Publik",

•"Reforma ne Sistemin e Prokurimit Publik në Kosovë" dhe

"Përmirësimi i kapaciteteve administrative në fushën e Prokurimit Publik në

Kosovë"

Mbështetje te mëtejshme janë siguruar nga donatorë të tjerë, të tille si Banka

Botërore.

9


Ligji i Prokurimit Publik i Kosovës është ndryshuar në vitin 2007 me qëllim qe të sjellë

më afër aktivitetet e prokurimit me dispozitat e BE-së , thjeshtimin e disa kërkesave

ligjore , sqarimin e çështjeve dhe prezantimin e përkufizimeve të reja. Rritja e

fleksibilitetit dhe themelimi i Organit të pavarur Shqyrtues të Prokurimit ( OSHP) ishin

transformimet më të rëndësishme. Rregullorja e koncesioneve u largua nga ligji për të

parandaluar konfuzionin dhe mospërputhjen me ligjin specifik mbi procedurën e

koncesionit që ishte miratuar në vitin 2005 . Një numër i rëndësishëm i legjislacionit

sekondar që mundësonte zbatimin e Ligjit është përgatitur, duke përfshirë format

standarde për secilin lloj të njoftimit, kodin e etikës , një formular për raportimin e

kontratave të nënshkruara, format standarde te dosjeve te tenderëve, një formular për

parashtrim te ankesave për Organin Shqyrtues të Prokurimit dhe udhëzime për procedurat

me vlerë minimale .

Që nga shtatori 2011, një ligj i ri i Prokurimit Publik , përkatësisht Ligji Nr 04 \ L - 042 ,

ka hyrë në fuqi . Ky ligj është plotësisht në përputhje me Direktivat e BE-se mbi

Prokurimin Publik aktualisht në fuqi . Legjislacioni sekondar ekzistues është përshtatur

kryesisht me dispozitat e këtij ligji të ri .

Struktura qendrore e prokurimit publik të Kosovës përbëhet nga këto tri organe:

1.2.1 Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP)

Vepron në cilësinë e një agjencie të pavarur rregullative dhe është përgjegjëse për

zhvillimin, funksionimin dhe mbikëqyrjen e Sistemit të Prokurimit Publik. Në bazë të

Ligjit të Prokurimit Publik, Komisioni është përgjegjës për përgatitjen dhe shpërndarjen e

legjislacionit sekondar, duke përfshirë edhe rregullat e prokurimit, doracakët, udhëzimet,

formularët standard, kontratat model dhe për të përgatitur rekomandimet për përmirësim

te LPP-së dhe sistemit të përgjithshëm të prokurimit publik për Qeverinë dhe Parlamentin

Kombëtare.

Për më tepër, është përgjegjëse për

10


ngritjen e vetëdijes në mesin e autoriteteve kontraktuese dhe operatorëve

ekonomik për kornizën e prokurimit publik,

ofrimin e asistencës për zbatimin dhe interpretimin e LPP dhe të akteve

nënligjore,

monitorimin e përputhshmërisë së autoriteteve kontraktuese nëpërmjet sistemeve

manuale dhe elektronike dhe

te mbështetëse IKAP-in (i cila është përgjegjëse për trajnimin dhe certifikimin e

zyrtarëve të prokurimit) në përpjekje për të zhvilluar dhe për të ruajtur aftësitë dhe

kompetencat e profesionistëve të prokurimit.

Komisioni gjithashtu është përgjegjës për vendosjen dhe mirëmbajtjen e regjistrit të

prokurimit publik (për njoftimet, ftesat, dosjet e tenderit, raportet, ankesat dhe vendimet

që kanë të bëjnë me secilin prokurim), për inicimin dhe mbështetjen e zhvillimit të e-

prokurimit, për mirëmbajtjen e një faqe te internetit që ofron qasje në Regjistrin, ligje,

akte nënligjore dhe interpretimin e tyre, për zhvillimin e sistemit të informacionit për

publikimin e njoftimeve qe mbulon tërë Kosovën dhe për te zhvilluar dhe mirëmbajtur

një listë të autoriteteve kontraktuese.

KRPP-ja duhet qe të mbledh në mënyrë sistematike dhe të analizoj informacionin mbi

procedurat e prokurimit publik dhe kontratat e dhëna dhe të përgatisë dhe t'i dorëzojë

Kuvendit Kombëtar një raport vjetor i cili përmbledh të gjitha aktivitetet relevante. Së

fundi, KRPP-ja ka përgjegjësinë qe të ndër veprojë dhe të bashkëpunojë me organizata të

tjera brenda dhe jashtë vendit për çështjet që lidhen me prokurimin publik.

KRPP-ja ka filluar funksionimin në shkurt 2005.

1.2.2 Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP)

Është përgjegjëse për kryerjen e funksioneve të dhëna me Ligjin e Prokurimit Publik dhe

Ligjit për Procedurën për dhënien për koncesione, lidhur me trajtimin e ankesave në

relacion me këto ligje.

11


Është një trup kuazi-gjyqësor, kompetent për shqyrtimin e vendimeve administrative të

lëshuara nga institucionet qendrore të prokurimit për kryerjen e procedurave të

prokurimit dhe për të rishikuar ankesat nga tenderuesit nën procedurën e shqyrtimit.

OSHP-ja ka filluar operimin në gusht 2008

1.2.3 Agjencia Qendrore e Prokurimit (AQP)

Funksionon si një agjenci autonome ekzekutive me përgjegjësi të gjerë në lidhje me

procedurat e prokurimit të nivelit qendror. Funksioni kryesor i Agjencisë është blerja

qendrore. Mund të vendosë që cilado procedurë e prokurimit që duhet të udhëhiqet nga

një autoritet kontraktues në Kosovë të udhëhiqet nga vetë AQP në vend të autoritetit

kontraktues, për arsye të ekspertizës profesionale, efektivitetit të kostos, efiçencës ose

çështjeve të tjera legjitime, siç është formuluar në Ligjin e Prokurimit Publik.

1.2.4 Drejt një Strategjie Kombëtare të Prokurimit Publik

Strategjia aktuale është formuluar sipas historikut te disa arritjeve të rëndësishme të

reformave të prokurimit publik në Republikën e Kosovës. Arritja më e rëndësishme është

miratimi i Ligjit të Prokurimit Publik, LIGJI Nr 04 \ L-042 dhe legjislacioni sekondar

relevant.

Pavarësisht përmirësimit në performancë, sektori i prokurimit publik akoma përballet me

një numër sfidash. Ato përfshijnë:

1) Mungesën e një strategjie kombëtare të prokurimit publik, që përcakton modelin,

përcakton vlerat kombëtare, normat dhe aspiratat social-ekonomike të vendit dhe

jep udhëzime dhe procedura për zhvillimin e sektorit të prokurimit publik.

2) Kapacitetet financiare te kufizuara dhe burime te pamjaftueshme njerëzore për të

menaxhuar në mënyrë efektive dhe efikase funksionet e prokurimit publik.

3) Mungesën e planit te zhvillimit dhe strategjisë për prokurimit publik profesional.

12


4) Mungesën e pajtueshmërisë së Autoriteteve Kontraktuese me Ligjin e Prokurimit

Publik, Rregulloren dhe Udhëzimet përkatëse dhe parregullsitë në përdorimin e

procedurave standarde të prokurimit.

5) Mungesën e planifikimit të prokurimit nga ana e Autoriteteve Kontraktuese dhe

inkoherencën midis Planifikimit te Prokurimit Publik dhe buxhetit, të cilat shpesh

rezultojnë në prokurime urgjente.

6) Mungesën e mekanizmave të koordinuar për të siguruar vlerën për para, si dhe

mekanizmave të kontrollit për të siguruar administrimin efektiv të procesit të

prokurimit.

7) Mungesën e ndërgjegjësimit publik për përfitimet e prokurimit publik dhe të

ligjeve, rregulloreve, udhëzimeve, procedurave dhe instrumenteve rregullatore.

8) Mungesën e ndërgjegjësimit publik për mekanizmat e shqyrtimit te ankesave te

prokurimit publik.

9) Zbatimi i kufizuar i monitorimit të prokurimit publik dhe mekanizmave të

vlerësimit.

10) Korniza e dobët e menaxhimit te kontratës dhe aftësive, si dhe procedurat e varfra

te zbatimit, proceset e shqyrtimit administrativ, monitorimit dhe vlerësimit te

kontratave të dhëna për të siguruar pajtueshmërinë dhe për të përmirësuar

praktikat e performancës për të arritur më të mirën në interes të publikut.

11) Struktura dhe mekanizmat e dobët te nxitjes se stafit te prokurimit, e cila ul

moralin e stafit.

12) Mungesa e besimit në sistemin e prokurimit e cila rezulton nga mungesa e besimit

nga ana e furnizuesve dhe kontraktuesve mbi mënyrën e trajtimit te prokurimeve

dhe ankesave nga institucionet përgjegjëse.

1.3 Rëndësia dhe Arsyeshmëria

Reformat e prokurimit të pothuajse një dekade të fundit në Kosovë kanë përmirësuar

ndjeshëm kornizën ligjor dhe institucionale për prokurimin publik. Ligji aktual i

prokurimit dhe aktet nënligjore përkatëse janë në përputhje me direktivat e prokurimit

13


publik të BE-së në fuqi dhe janë të bazuara në parimet e drejtësisë, transparencës,

llogaridhënies, efikasitetit dhe vlerës për para duke e bërë atë pasqyrues të një regjimi të

arsyeshëm efektive të prokurimit publik. Megjithatë, në praktikë, duhet te arrihet një

ndryshim thelbësor cilësor në praktikat e prokurimit të autoriteteve kontraktuese.

Vlerësimi i sistemit të prokurimit të Kosovës , përpunuar gjatë projekteve të ndryshme të

bashkë - financuara, sugjerojnë se ende ekzistojnë mangësitë dhe dobësitë në strukturën

ligjore dhe institucionale dhe procedurat operacionale. Dobësitë në sistemin e prokurimit

shihen si burimi me i madh i humbjes në shpenzimet publike .

Prandaj, është e rëndësishme që qeveria , në nivel qendror dhe provincial , te kuptoj qartë

se si duhet te forcohet me se miri sistemi i prokurimit publik në mënyrë që të arrihet vlera

për paranë dhe përmirësimi cilësor në rezultatet e prokurimit .

Hartimi i një Strategjie Kombëtare të Prokurimit do të jetë një hap i rëndësishëm në këtë

drejtim pasi qe do të artikulojë një vizion të përbashkët të reformave të prokurimit në

nivel kombëtar . Strategjia Kombëtare e Prokurimit do të sigurojë një plan të plotë për

reformat e prokurimit , harmonizimin e sistemeve të prokurimit në vend dhe do tu

mundësoj autoriteteve qendrore dhe lokale qe të ndërmarrin masa vijuese dhe të

qëndrueshme për të siguruar qeverisje te mirë dhe fuqizim te sistemit të prokurimit .

Hartimi i Strategjisë Kombëtare të Prokurimit gjithashtu do të jetë në përputhje me

praktikat më të mira ndërkombëtare1.

Rëndësia dhe Arsyeja për strategjinë e prokurimit publik mund të kuptohet përmes tri

aspekteve të funksioneve të prokurimit publik:

detyrimi i qeverisë për te ofruar shërbime publike efektive;

madhësia e shpenzimeve të prokurimit publik në raport me buxhetin kombëtar

apo BPV; dhe

1 Disa shtete kanë formuluar strategjitë kombëtare të prokurimit si Britania e Madhe, Australia, Irlanda, etj për të përcaktuar reforma në mënyrë të vazhdueshme dhe të strukturuar

14


roli i politikave të prokurimit publik qe pritet të ndikoje në zhvillimin social-

ekonomik kombëtar.

1.3.1 Detyrimi i qeverisë për te ofruar shërbime publike efektive

Qeveria është një ofrues kryesor i shërbimeve publike, të tilla si shëndetësia, arsimi,

mbrojtja dhe infrastruktura. Dispozita efektive i këtyre shërbimeve publike shpesh kërkon

dorëzimin e koordinuar te materialeve të cilat shteti duhet ti përmbush. Kështu qe, në

mënyrë që të përmbushë detyrimet e saj, qeveria bëhet blerësi me i madh i punëve,

furnizimeve dhe shërbimeve nga tregu i hapur. Për këtë arsye operacioni i Biznesit te

qeverisë në treg ose funksionet e prokurimit publik kane implikime ekonomike dhe socio-

politike të cilat duhet të udhëhiqen nga një strategji. Ligjet dhe rregulloret duhet të jenë

instrumentet e zbatimit të Strategjisë në realizimin e objektivave të politikës së zhvillimit

kombëtar.

1.3.2 Vlera e Shpenzimeve me Prokurim Publik

Rëndësia e prokurimeve publike mund të shihet edhe në aspektin e madhësisë e

shpenzimeve krahasuar me buxhetin kombëtar dhe BPV ose madhësisë se blerjeve të

qeverisë. Në Kosove prokurimi publik i mallrave, shërbimeve dhe punëve është mbi 12%

e BPV, ose rreth 50% e buxhetit të Republikës për vitin 20132, shpenzime i dytë më i

madhe pas pagave dhe mëditjeve.

Sipas Raportit Vjetor të Auditimit për vitin 2013, shpenzimet e përgjithshme për

prokurimin publik arritën në pothuajse 444.000.000 €.

Këto shifra tregojnë se prokurimi publike është jetik në ekonominë e vendit dhe për këtë

arsye ky shpenzim shumë i rëndësishëm publik duhet të udhëhiqet nga një grup parimesh

publike, vlerat, praktikat më të mira, ligjet, rregulloret dhe procedurat që rrjedhin nga një

Strategji Kombëtare e Prokurimin Publik.

2 Raporti vjetor i Auditimit 2013, faqe 33

15


1.3.3 Roli i prokurimit publik në zhvillimin social-ekonomik kombëtar

Në përgjithësi, një strategji e prokurimit publik është e rëndësishme nga perspektiva e

zhvillimit. Arritja e objektivave të zhvillimit, objektivat kombëtare për rritjen ekonomike

dhe objektivave të tjerë të zhvillimit, kërkon shfrytëzimin maksimal te burimeve të

kufizuara në dispozicion për prokurimin publik. Ndërsa praktikat efektive të prokurimit

publik kontribuojnë në drejtim të menaxhimit të shëndoshë të shpenzimeve publike, në

përgjithësi, planifikimi i prokurimit mundëson identifikimin e shpenzimeve të mëdha të

investimeve, e cila lehtëson marrjen e vendimeve buxhetore. Kështu qe, është vështirë të

imagjinohet se si një shtet mund të ketë përmirësime të konsiderueshme në mirëqenien

për qytetarët e saj pa një sistem te shpenzimeve publike (blerje) që përmban politikë

efektive të prokurimit publik.

Ekziston edhe një rritje e vetëdijesimit të lidhjes në mes të objektivave specifike

kombëtare dhe praktikave te prokurimit publik. Këto përfshijnë, ndër të tjera, te kuptuarit

se:

1) Shteti i cili kontrakton që të prokurojë punë, mallra dhe shërbime shpesh është në

qendër të vëmendjes të fushatave kundër korrupsionit.

2) Strategjia e Prokurimit është pjesë e një politike industriale ose një instrument për

të arritur objektivat sociale të tilla si mbështetje për ndërmarrjet e vogla dhe të

mesme dhe reduktimin e pabarazisë rajonale.

3) Pasi qe prokurimi është një shpenzim i planifikuar buxhetor për të arritur

objektivat socio-ekonomike kombëtare, vendimet e prokurimit mund të përshtaten

në mënyrë strategjike për të lehtësuar aksesin në treg dhe zhvillimin e industrisë

vendase. Strategjia kombëtare e prokurimit publik pritet të jetë një shofer i

rëndësishëm i zhvillimit kombëtar dhe të mirëqenies publike.

16


2 VIZIONI, MISIONI, SYNIMET DHE OBJEKTIVAT E

STRATEGJISE

2.1 Vizioni Strategjisë

SKPP përpiqet qe të krijoj një sistem te prokurimit funksional, konkurrues, llogaridhënës

dhe transparent që sjell dhe siguron besimin e qytetarëve të Republikës së Kosovës, dhe

te komunitetit kombëtare dhe ndërkombëtare në funksion të prokurimit.

2.2 Misioni i Strategjisë

SKPP përpiqet qe të nxis respektimin e parimeve të prokurimit

transparencën,

llogaridhënien,

konkurrencën e ndershme,

trajtim të drejtë, dhe

vlerën për para

duke përmirësuar kapacitetin e sistemit të prokurimit nëpërmjet

Zhvillimit te burimeve njerëzore, trajnimit dhe arsimit,

shpërndarjes se informacionit,

institucionalizimit te mekanizmave për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dhe

gjithashtu procedurave të brendshme në kuadër të autoriteteve kontraktuese

ofrimit te mundësive të prokurimit për kontraktorët lokalë në mbështetje të

pjesëmarrjes dhe te zhvillimit kombëtar të ndërmarrjeve ekonomike.

2.3 Synimi i Strategjisë

Për të siguruar se qeveria arrin vlerën më të mirë për paranë, synimet e strategjisë janë:

17


1) Sigurimi efikas, i planifikuar dhe i qeverisur mire i prokurimit, drejtësi në

trajtimin e furnizuesve në përputhje me parimet e trajtimit të barabartë,

transparencë, cilësi dhe dorëzim efikas; llogaridhënie; përgjegjësi sociale dhe

prokurim të ndjeshëm ekologjikisht.

2) Strategjia do të sigurojë promovimin e një ekonomie kombëtare dhe mirëqenies

publike gjatë proceseve të planifikimit për prokurimin e shërbimeve, mallrave dhe

punëve.

3) Strategjia do të punojë që të mbështesë dhe të rris parimet bazë të praktikave me

të mira të prokurimit dhe ndërtimin e kapaciteteve dhe sistemin ekonomik të

prokurimit në një treg konkurrues.

2.4 Objektivat e Strategjisë

1) Strategjia do të përpiqet qe të siguroj që qeveria te prokuron punët, mallrat dhe

shërbimet:

a) Me çmime te drejta dhe çmimet te tregut konkurrues

b) Nga burimet e drejta

c) Ne kohen e duhur

d) Ne sasinë e sakte

e) Ne cilësinë e para-vendosur

2) Strategjia do të sigurojë që proceset e prokurimit të kryhen përmes procedurave të

qarta ne lidhje me atë se çfarë, si, ku dhe kur punët, mallrat dhe shërbimet blihen

dhe dorëzohen.

3) Strategjia do të sigurojë se procesi i prokurimit nuk do të ndikojë negativisht apo

ndikojë negativisht në mjedisin e qëndrueshëm dhe të ekosistemit.

4) Strategjia do të sigurojë që procesi i prokurimit do të ketë një monitorim dhe

vlerësim të asaj që është blerë, si është blerë, dhe pse është blerë.

18


2.5 Qëllimi i strategjisë

Kjo strategji vlen edhe për funksionin e prokurimit në qeveritë qendrore dhe vendore,

institucione tjera te cilat janë duke përdorur fondet e qeverisë. Siguron një kornizë për

prokurimin publik, për të arritur si më poshtë:

a) Përmirësimin e zbatimit të kornizës ekzistues ligjore për të lehtësuar

transparencën, paanësinë, konkurrencën dhe për të arritur vlerën për para.

b) Përmirësimin e qeverisjes dhe kapaciteteve institucionale të Autoriteteve

Kontraktuese.

c) Forcimin e monitorimit dhe kapaciteteve të mbikëqyrjes të autoriteteve

rregullative të prokurimit, përkatësisht Komisionit Rregullativ te Prokurimit

Publik (KRPP) dhe Organit Shqyrtues të Prokurimit (OSHP).

d) Ndërtimin e kapaciteteve të akterëve të prokurimit publik, duke përfshirë

Operatorët Ekonomik.

e) Harmonizimin e ligjeve te prokurimit dhe procedurave me kornizën ligjore të

prokurimit publik të Bashkimit Evropian.

19


3 STRATEGJIA E PROKURIMIT PUBKIK: MODELET DHE

PARIMET

3.1 Qasjet për Vendosjen e një Strategjie Kombëtare të

Prokurimit Publik

Ajo që gjerësisht është e pranuar është se "korniza e prokurimit publik" përbëhet nga

ligjet dhe rregulloret, të cilat pak a shumë janë si rezultat i reformave të prokurimit në

Republikën e Kosovës, të cilat janë inicuar nga procesi i vendit për tu përshtatur me

kornizat përkatëse ligjore të Bashkimit Evropian. LPP aktual përcakton procedurat, të

cilat i theksojnë parimet kryesore të përcaktuara nga acquis e Komunitetit Evropian apo

acquis communautaire.

Kjo e ashtuquajtura "Modeli i Parimeve" është plotësisht në përputhje me praktikat e

qeverisjes se mire dhe programet e mira te reformës qeverisse të Kosovës dhe strategjive

kundër korrupsionit, të cilat gjejnë lidhjen me situatën aktuale të vendit.

"Modeli i Parimeve" është relevant dhe i dobishëm, sepse mbështet përgjegjësinë e

vendimmarrësve në entitetet prokuruese në të gjitha fazat e procesit të prokurimit. Ligji

paraqet kornizën, e cili kërkon që të jenë në përputhje me këto parime, politika dhe

udhëzime." Modeli i Parimeve" gjithashtu ofron mjetet për të monitoruar sistematikisht

racionalitetin dhe nivelet e pajtueshmërisë në vendimmarrje të prokurimeve.

3.2 Arsyeshmëria për Modelin e Parimeve

Filozofia e Modelit te Parimeve është se ne momentin qe një organ bene shpenzimin e

parasë publike pason një detyrim në këtë organ për të dhënë llogari për atë shpenzim të

veçantë publik. Ofron një kornizë gjithëpërfshirëse për të gjitha agjencionet e përfshira në

prokurim te cilat shfrytëzojnë paratë publike me parametrat e pandryshueshëm në të cilat

parimet dhe udhëzimet operative nuk janë të negociueshme, por ata duhet të jenë në fuqi

20


për të siguruar një menaxhim të duhur të burimeve të pakta publike përmes funksioneve

te prokurimit publik.

3.3 Parimet Themelore të Strategjisë

Në vijim janë parimet bazë që duhet të respektohen në të gjitha fazat e procesit të

prokurimit publik.

3.3.1 Vlera për paranë

Vlera për paranë është një parim themelor i sektorit te prokurimit publik. Vlera për

paranë në një funksion të prokurimit është një mjet i mirë i matjes se ekonomisë dhe

efikasitetit me të cilën burimet financiare publike konvertohen në mallra, shërbimet dhe

pune te prokuruar me cilësi. Vlerësohet ne baze te jetëgjatësisë se mallit dhe shërbimit te

prokuruar dhe ndikohet nga një sërë faktorësh të cilat Autoritetet Kontraktuese duhet të

respektojë:

i. Miratimi i metodave të prokurimit të cilat janë ekonomike.

ii. Njohja e tregut për punët apo shërbimet e kërkuar, dhe njohuria mbi tregun.

iii. Historia e performances se secilit furnizues të ardhshëm përmes një kërkimi

të produktit dhe mirëmbajtja e informatave dhe të dhënave te strukturuara

dhe te dhënat e performuesve me te mire.

iv. Llogaritja e rrezikut relativ të secilës ofertë gjatë gjithë procesit të

prokurimit.

v. Marrja parasysh e gjithë ciklit të jetës, duke përfshirë të gjitha përfitimet

përkatëse direkte dhe indirekte dhe shpenzimet.

vi. Marrja parasysh dhe arsyetimi i kostos së mirëmbajtjes së artikujve të

prokuruar në vendimet e procesit të prokurimit.

vii. Vlerësimi i opsioneve të kontratës që balancon vlerën dhe cilësinë

3.3.2 Ekonomia

21


Autoritetet Kontraktuese publike duhet ta pranojnë se ata janë të përfshirë në një funksion

te madh te ekonomisë kombëtare në të cilin shpenzohet një sasi e madhe e parave të

qeverisë duke prokuruar mallra, pune dhe shërbime. Kjo është arsyeja pse nga ata

nevojitet qe te sigurojnë që te merren vendimet e kujdesshme ekonomike për të hapur

mundësitë e tregut për subjektet e biznesit të Kosovës (të mëdha, të mesme dhe të vogla),

për të rritur pjesëmarrjen e tyre në tregjet e brendshme dhe ndërkombëtare konkurruese.

3.3.3 Efikasiteti

Efikasiteti kërkon përfundimin e procesit të prokurimit brenda një afati kohor të

arsyeshëm dhe të parashikueshem. Në formën e saj aktuale, korniza ligjore nuk përcakton

afatet kohore për faza të ndryshme të procesit të prokurimit.

Të gjitha Autoritetet Kontraktuese duhet të sigurojnë fitimet e efikasitetit në funksion të

prokurimit në të gjitha nivelet dhe në të gjitha fazat e prokurimit. Menaxhimi i funksionit

të prokurimit duhet të bëhet i thjeshtë dhe i shpejtë, duke siguruar rezultate pozitive pa

shumë vonesa. Efikasiteti nënkupton edhe aspektin e përputhshmërisë me LPP dhe

procedurat administrative. Të gjitha përpjekjet duhet të bëhen për të reduktuar kohën e

funksionit te prokurimit për të shmangur rreziqet nga veprimet e proceseve te vonuara të

prokurimit dhe rrjedhimisht një ecuri të dobët ekonomike.

3.3.4 Ekuiteti

Duhet të bëhen të gjitha përpjekjet për ti dhënë mundësi të barabarta të gjithë

konkurruesve te kualifikuar aktual dhe potencial, duke përfshirë Ndërmarrjet e Vogla

dhe të Mesme (NVM). Aty ku është e mundur duhet të bëhen të gjitha veprimet për të

siguruar një rritje të përdorimit te inputeve dhe pjesëmarrjes se aktorëve lokalë në tregun

e prokurimit.

3.3.5 Integriteti dhe Etika

a) Faza dhe vendime të ndryshme në proceset e prokurimit janë të prira për

korrupsion. Ndër fazat dhe vendimet janë listë e shkurtër e konsulentëve,

22


vlerësimi i propozimeve, përzgjedhja e kontraktuesve, shpërblimi i furnizuesve,

vlerësimi i kontratës dhe pagesat për kontraktuesit. Në të gjitha këto te

përmendura si dhe ne të gjitha ato të lidhura me funksionin e prokurimit,

Autoritetet Kontraktuese janë të detyruara të sigurojnë procese pa korrupsion

gjatë ekzekutimit të veprimeve të tilla dhe vendimeve autoritative të proceseve të

prokurimit.

b) Autoritetet e shërbimeve publike dhe zyrtarët e përfshirë në prokurimin publik

janë të detyruar që ti përmbahen kodit profesional të etikës, sjelljes dhe vlerave.

Funksioni dhe procesi i prokurimit duhet të operohen në përputhje me standardet

dhe vlerat që janë të përcaktuara me ligj, rregullore dhe pritjeve publike të

nëpunësve publik. Kjo është një shtese e kodit ekzistues të etikës, të cilat

përfshijnë shmangien e praktikave që kanë të bëjnë me konfliktin e interesit.

c) Ekzekutimi i funksioneve të prokurimit duhet ti përmbahet grupeve të etikës dhe

rregullave që qeverisin shërbyesit publikë në Kosovë, sidomos të Kodit të etikës

dhe Sjelljes për Shërbimin Publik të drejtuar ndaj të gjithë nëpunësve publikë.

Duhet të bëhen përpjekje për të zhvilluar kodin specifik të etikës për Zyrtarët

profesionale te Prokurimit Publik dhe anëtarëve të tjerë të fuqisë punëtore.

Në ndjekje të kërkesave të mësipërme të prokurimit, Qeveria do të:

i. Forcoj institucionet e ngarkuara për zbatimin e anti-korrupsionit në sektorin e

prokurimit publik.

ii. Zhvilloj një platformë gjithëpërfshirëse për promovimin e qeverisjes së

prokurimit publik me cilësi të lartë në drejtim të transparencës dhe llogaridhënies,

si dhe menaxhimin efektiv që mund të minimizoj korrupsionin dhe të siguroj

menaxhimin optimal të rrezikut dhe rezultate te vlerës-për-paranë.

iii. Themeloj procedura transparente të prokurimit publik.

iv. Zhvilloj dhe përmirësoj kodet e duhura te sjelljes brenda fushës se prokurimit

publik.

23


v. Nxis konkurrencën e drejtë në proceset e prokurimit për të kufizuar shkeljet e

përcaktuara ne rregullat e prokurimit, procedurat dhe rregulloret.

vi. Krijoj mekanizma mbikëqyrës që do të monitorojnë dhe rrënjosin disiplinë në

mesin e zyrtarëve të prokurimit.

vii. Nxis te kuptuarit e drejt te praktikave më të mira në prokurimin publik.

viii. Themeloj një Kod specifik te etikës për Zyrtarët e Prokurimit Publik dhe për

nivelin menaxherial.

ix. Themeloj Strategjinë kundër-korrupsionit te prokurimit publik dhe mekanizma

efektivë të llogaridhënies ne prokurimit publik.

3.3.6 Drejtësia

Në të gjitha fazat e ekzekutimit te funksionit të prokurimit, një shkallë e lartë e

paanshmërisë, konsistencë me vlerat dhe standardet e praktikës, si dhe besueshmëria,

duhet të sigurohen. Me drejtësi në funksion të prokurimit të gjithë ofertuesit e interesuar

dhe kontraktorët do të jenë në një nivel te lojes për të konkurruar, dhe ne ketë mënyre

zgjerohet mundësia e biznesit konkurrues qe ekziston në tregun e prokurimit.

3.3.7 Transparenca

Transparenca garanton qasje në të gjitha dokumentet publike për të gjithë të interesuarit

(personat fizik dhe juridik ) . Qeveria e Republikës së Kosovës pajtohet me parimet dhe

etikën e qeverisjes së mirë dhe veçanërisht me transparencën gjate kryerjes se punëve

publike . Funksioni i prokurimit dhe të gjitha proceset e tij duhet të jenë te qarta dhe te

hapura për shqyrtim publik .

Korniza ligjore aktuale kërkon publikimin e njoftimeve të kontratës për çdo prokurim që

konkludohet përmes procedurës se hapur, të kufizuar ose të negociuar dhe publikimit te

njoftimet për dhënien e kontratës për çdo kontratë të shpërblyer përmes procedurës se

hapur, te kufizuar, te negociuar ose procedurës se kuotimit të çmimeve . Të shënimet të

publikohen në faqen e internetit të KRPP-së . Megjithatë, ka një numër të dokumenteve

të rëndësishme, për të cilat nuk kërkohet publikimi i tyre në faqen e internetit të KRPP-së

24


nga autoritetet kontraktuese të tilla si dokumentet e para-kualifikimit , dokumentet e

tenderimit dhe KPP , raportet për rezultatet e procesit të përzgjedhjes dhe raporteve e

vlerësimit te ofertave, njoftimet e anulimit, variacionet e kontratës dhe ndryshimet e

kontratës , etj

3.3.8 Llogaridhenia

Sa i përket llogaridhënies, përvoja tregon se shoqata e qytetarëve dhe shoqërisë civile

mund të ndihmojë në forcimin e integritetit të procesit të prokurimit. Llogaridhënia është

një nga etikat e qeverisjes së mirë e ndjekur nga Qeveria e Republikës së Kosovës.

Kërkohet që praktika e prokurimit publik gjithmonë të mbajë praktikuesit e saj

përgjegjëse për zbatimin dhe respektimin e ligjit, rregullave dhe rregulloreve. Kjo i bën

praktikuesit subjekt të sfidave dhe të sanksioneve kur është e përshtatshme, për

neglizhence ose shkelje te këtyre ligjeve, rregullave dhe rregulloreve. Llogaridhënia është

themelore për integritet individual dhe institucional dhe ndershmëri dhe parandalim të

marrëveshjeve të fshehta, konflikt të interesave dhe korrupsionit. Funksioni i prokurimit

në të gjitha fazat dhe në të gjitha proceset duhet të siguroj zbatimin e formave

profesionale, teknike, administrative dhe politike të llogaridhënies. Në ndjekjen e të

gjitha formave të llogaridhënies, Autoritetet Kontraktuese janë të detyruar të:

a) Sigurojnë që të gjitha entitetet prokuruese miratojnë parimet dhe praktikat e

qeverisjes së mirë si një mënyrë për të kontribuar ne menaxhimin e duhur dhe

efikas të burimeve publike.

b) Forcojnë të gjitha format dhe dimensionet e mekanizmave publik të llogaridhënies

në Shërbimin e Prokurimit Publik në vend.

c) Themelojnë mekanizma për zbatimin efektiv të ligjeve të prokurimit publik,

parimet dhe etikën.

d) Forcojnë kapacitetet e institucioneve dhe organizatave mbikëqyrëse të prokurimit

publik për të siguruar dhe administruar të gjitha format e llogaridhënies.

25


Aktualisht, nuk ka mekanizëm për llogaridhenie, edhe në qoftë se ka shkelje materiale të

dispozitave të detyrueshme.

3.3.9 Besueshmëria

Zyrtarët e Prokurimit gjate gjithë kohës duhet të përpiqen qe të sigurojnë besueshmërinë

e shitësve, se prokurimi është kontraktuar me ofruesit te cilit mund te dorëzojnë në cilësi

dhe në kohë. Një funksion i mirë i prokurimit që është institucionalizuar në mënyrë

adekuate do të përpiqet qe të krijoj dhe në vazhdimësi të aplikoj rregullat, rregulloret dhe

procedurat që janë te lehta dhe të qartë. Autoritetet Kontraktuese duhet të sigurojnë vetëm

artikuj që kërkojnë dhe janë të përdorshëm në të mirën publike.

3.3.10 Konkurrenca

Kontraktorëve te mundshëm duhet tu lejohet qe të konkurrojnë në një mjedis transparent

dhe të menaxhuar në mënyrë të drejtë i cili i ofron secilit kontraktor një mundësi për të

marrë pjesë në proceset e prokurimit publik. Konkurrenca mundëson qasje në çmim të

drejtë, cilësi dhe ofrim efikas të shërbimeve.

3.3.11 Ekspertiza dhe ndershmëria

Autoritetet e prokurimit në të gjitha nivelet duhet qe të sigurojnë që personeli i përfshirë

në prokurim, hartim të kontratës dhe administrim te kontratës të jete te pajisur me aftësitë

e domosdoshme; te njohin politikat, ligjet dhe rregulloret përkatëse në të baze te se cilave

udhëhiqen prokurimet. Qeveria duhet të sigurojë ekzistencën e mekanizmave të

nevojshëm për të mbrojtur sjelljen dhe praktikat jo-etike që mund të minojnë parimet,

ligjet dhe rregullat që qeverisin një cikël të prokurimit, nga urdhër-blerja deri te pranimi,

deri te pagesa për mallra, shërbime dhe punë.

26


4 KRAHASIMET NDËRKOMBËTARE TË STRATEGJIVE DHE

PRAKTIKAVE TË PROKURIMIT PUBLIK

Prokurimi publike ndërkombëtarisht duket se është duke lëvizur ne drejtim te një roli të

politikës, duke u fokusuar më pak në prokurimin transaksionare. Kjo po mundëson

përqasjen e strategjisë se prokurimit me politikën e qeverisë, në mënyrë efektive të

angazhohen prokurimet si një levë e reformës ekonomike, teknologjike ose shoqërore. Në

këtë kapitull janë paraqitur shkurtimisht disa rezultate te një hulumtimi ndërkombëtar

mbi prokurimin publik në dy pjesë duke shqyrtuar dëshminë e aspiratave për përdorim te

prokurimin publik, si një levë e reformës së qeverisjes, dhe të përdorimit të saj aktual.

4.1 Aspiratat për të përdorur prokurimin publik,si një levë të

reformës së qeverisë

Temat e zakonshme qe dalin rreth parimeve mbi të cilat duhet të bazohet prokurimi në të

gjitha vendet e studiuara, p.sh.

Në sistemin gjerman është bërë një dallim midis efikasitetit dhe formaliteteve qe

lidhen me çështjet e natyrshme konfliktuale në të gjitha parimet e shprehura.

Në Belgjikë është paraqitur një preferencë e natyrshme për të ruajtur gjendjen e

tanishme të sistemit të prokurimit, megjithatë kjo strategji e shmangies së

rreziqeve është nën kërcënim nga një iniciativë e reformës se fundit- Koperniku –

i cili i jep autonomi dhe liri më të madhe krerëve të Administratës Publike mbi

mënyrën e arritjes se qëllimeve te përcaktuara nga sistemi politik.

Në Mbretërinë e Bashkuar një ndryshim dramatik kishte ndodhur në Sistemin

Shëndetësor Kombëtar (NHS), pasi qe qeveria qendrore kishte përcaktuar kufijtë

midis sektorit publik dhe privat duke reaguar në këtë mënyrë për problemet e

mungesës së investimeve dhe kapaciteteve në NHS ne vend te vështirësive në

sistemin e prokurimit. Ndikimi mbi rolin e prokurimit ishte i rëndësishëm, pasi qe

objektiva e blerjes me çmim me te lire ishte ndryshuar ne objektiva për të

27


përmirësuar menaxhimin e tregjeve, dhe menaxhimin e marrëdhënieve strategjike

me organe të ndryshme duke përfshirë Partneritetin Publiko Private dhe

komisionimeve.

Në SHBA personeli i prokurimit gjithnjë përballet me sfida të reja për të krijuar

rezultate në vend të menaxhimit te procesit te tenderit.

Në Kanada duket se njësitë publike me disa burime (p.sh. institutet arsimore)

ishin duke dublifikuar përpjekjet dhe duke humbur burimet të cilat nuk mund ti

përballonin. Megjithatë, është e qartë se një shkallë e caktuar e pavarësisë u

konsiderua me rëndësi jetike nga çdo institucion.

Në Afrikën e Jugut ne hasim ne katër shtylla te sistemit të prokurimit publik:

"Vlera për paranë; Konkurrencë të hapur dhe efektive; Etika dhe marrëveshje te

drejta; Llogaridhënia dhe raportimi ", dhe me politiken e pestë politik "kapitali ".

Në Singapor gjejmë tre parime kryesore, të cilat formësojnë strategjinë e

prokurimit: drejtësi; vlera për paranë dhe ndershmëria.

Në Australi është vendosur theks i veçante në parimet - nëntë parime - por në të

njëjtën kohë një “Komision Vlerësimi” në parlamentin kombëtar është i

përkushtuar për shkurtimin e shpenzimeve, duke sugjeruar se sistemi nuk është i

besueshëm qe të menaxhohet vetë.

Në përgjithësi rastet zbuluan më shumë ngjashmëri të parimeve të prokurimit publik se

dallime.

Në kushtet e politikave proaktive të furnizimit, mungesa e informacionit të duhur për

iniciativat e politikave u zbulua në shumicën e vendeve. E-prokurimit është paraqitur si

një shofer i rëndësishme i promovimit të qasjes se NVM në tregun e Qeverisë. Megjithatë

shumë pak entitete kanë informacion të mirë të menaxhimit në lidhje me profilet e tyre të

prokurimit si bazë për zhvillim të rastit të biznesit për prokurimi elektronik ose për

prokurimin me përgjegjësi sociale. Për të arritur strategjinë e nxitjes se pjesëmarrjes së

NVM në kontratat publike, duket se është një parakusht analiza dhe njohja e zinxhirit te

furnizuesit.

28


Në shumë vende ekziston një mbështetje për industrinë vendase në Sistemin e Prokurimit

Publik, por shembulli më ekstrem i mbështetjes se zhvillimit ekonomik përmes

prokurimit mund të gjendet në rastin e Kombeve të Bashkuara. Në KB, ndikimi maksimal

i zhvillimit nga fondet do të mund të arrihej duke prokuruar në nivel lokal apo rajonal.

Funksioni i prokurimit atëherë ishte në gjendje qe të bëhej një mekanizëm ndihmës i

zhvillimit, sepse siguroi investime institucionale në bizneset lokale apo rajonale duke

kontraktuar me ta.

Nëpër vende të ndryshme është vërtetuar se shumë prej tyre aspirojnë qe te përdorin

prokurimin publik si një levë te ndryshimit përtej thjesht kursimit të parave publike. Në

disa raste ne gjejmë një rol më pak aktiv qendror për prokurimin publik së bashku me një

aspiratë për të mbështetur objektivat më të gjera qeveritare. UK NHS, Australia dhe

Kanadaja qe te gjitha aspirojnë të përdorin prokurimin publik në këtë mënyrë mbështetës.

Disa vende, si Singapori, aspirojnë për të nxitur efikasitetin e kostos. Dy vendet të cilët

më së shumti janë të fiksuara në rregulla dhe pajtueshmërinë rregullative janë Belgjika

dhe Gjermania; ato aspirojnë më fuqishëm drejt pajtueshmërisë se rregullave se ne çdo

objektiv tjetër për prokurimin publik.

4.2 Dëshmia e përdorimit të prokurimit publik si një levë e reformës

së qeverisjes

Në SHBA objektivi i 21% të shpenzimeve të Qeverisë Federale për të kontraktuar për

NVM është tejkaluar në mënyrë impresionuese, në fakt duke arritur në 23% në vitin

2012. Në të njëjtën kohë në SHBA blerja e entiteteve ka angazhuar plotësisht publikun

duke ekspozuar praktikat e tyre për shqyrtim dhe debat publik.

Në NHS angleze, diskutimet përqendrohen në “ndikimin e shpenzimeve" në vend të

obligimeve. Në një rrjet të madh dhe kompleks si NHS, dëshmia e ndikimit ndryshon në

organizata të ndryshme.

29


Kur efikasiteti i kostos dhe rregulli I pajtueshmërisë është vënë në qendër, vendet e kanë

pasur më të lehtë për të arritur aspiratat e tyre dhe për të treguar atë arritje. Efikasiteti i

hapur dhe objektivat e kursimeve ishin relativisht të lehta për të punuar tutje dhe për të

vërtetuar se ato janë arritur. Rregulla e pajtueshmërisë është arritur në Belgjikë, pasiqë

pothuajse të gjithë praktikuesit e prokurimit publik kanë qenë avokatë të kualifikuar.

Nëpër vende të ndryshme janë identifikuar prioritetet e mëposhtme:

Prioritetet e rangut të lartë:

o Llogaridhënia

o Konkurrenca

o Transparenca

o Vlera e parave

o Efikasiteti

o Pajtueshmëria ligjore

o Efektiviteti i kostos

o Edukimi i personelit të prokurimit publik

Prioritetet e rangut të ulët:

o Objektivat më të gjera të qeverisjes

o Përfshirja sociale

o Prokurimi i gjelbër

o Qëndrueshmëria

o Sigurimi i furnizuesit me mundësi të barabarta

o Duke përdorur prokurimin për të nxitur risi

o Çështjet etike

Çështjet e mëposhtme shfaqen në pothuajse të gjitha vendet:

Prokurimi publik duhet të jetë i guximshëm dhe më proaktive

30


Prokurimet publike duhet të jenë të reja.

Prokurimi publik ka një reputacion për të thënë 'jo' dhe duhet të marrë në

konsideratë "artin e mundësisë '

Agjendat me të cilat përballen praktikuesit e prokurimit publik po ndryshojnë nga

dita në ditë

Nuk është gjithmonë e qartë se kujt I raportojnë praktikuesit e prokurimit

Çështjet e njerëzve janë të rëndësishme dhe ka një mungesë ndërkombëtare të

praktikuesve të prokurimit publik, të kualifikuar, inteligjent, dhe me përvojë

Afat shkurt përballë afat të gjatë - ka shumë menaxhim afatshkurtër të krizës në

praktikë

Ekziston nevoja për të kërkuar nga qeverisja objektiva më të qarta dhe për të

qartësuar objektivat kontradiktore

Të gjitha sistemet e prokurimit publik shfaqin besnikëri të ndarë dhe objektiva

kontradiktore të grupeve të interesit

Si përfundim mund të argumentohet se pavarësisht nga mungesa e mësimit ndërkombëtar

në fushën e prokurimit publik, ka shumë ngjashmëri të aspiratave, politikave, strategjive

dhe proceseve nëpër vende të ndryshme.

Drejtuesit kryesor të strategjisë së prokurimit janë të lidhur, dhe ofrojnë

mbështetje të politikave të qeverisë për çështje të tilla si reforma sociale.

Disa çështje të rëndësishme lindin nga mundësia e sigurimit të teknologjisë në

formën e e-prokurimit.

Funksioni i prokurimit publik është jashtëzakonisht kompleks si një sistem me

shumë-nivele që lidh politikën e qeverisë, politikat e prokurimit, dhe praktikën në

tregun e furnizimit.

Ashtu siç mund të lëvizin qeveritë nga një regjim kontrollues në një shtet

lehtësues, gjithashtu mund të lëviz prokurimi publik nga një funksion i rregullt i

pajtueshmërisë për një kosto më të ulët, në funksion efikasiteti, në një mbështetës

31


lehtësues të objektivave më të gjera të qeverisë, në një dërgues të objektivave të

gjera të qeverisë.

32


5 METODOLOGJIA E ZHVILLIMIT STRATEGJIK

Për të zhvilluar Strategjinë Kombëtare të Prokurimit Publik për Republikën e Kosovës, si

udhërrëfyes për forcimin e sistemit të prokurimit publik në nivel qendror dhe lokal, janë

implementuar hapat e mëposhtëm metodologjik:

5.1 Shqyrtimi i Literaturës

Shqyrtimi i literaturës përfshinë vlerësimin e:

a) Regjimit ligjor dhe rregullator në Kosovë dhe raportet vjetore të institucioneve të

ndryshme

b) Praktikat më të mira ndërkombëtare

c) Regjimet e pranuara nga vende të njohura për sisteme efektive të prokurimit

publik

d) Kornizat e vlerësimit për prokurimin publik dhe zbatimin e tyre

5.2 Analiza e Situatës

Analiza e situatës merr parasysh legjislacionin ekzistues, regjimin rregullator, sistemet

dhe praktikat operative të përdorura nga Autoritetet Kontraktuese.

5.3 Konsultimi me grupet e interesit

Intervistat u organizuan me AK, OE, dhe OJQ-të, si dhe me dhomat e tregtisë dhe mediat.

Në të njëjtën kohë janë shpërndarë pyetësorët tek një spektër i gjerë i palëve të

interesuara në mënyrë që të vlerësohet perceptimi i tyre i përgjithshëm i Sistemit të

Prokurimit Publik në Kosovë.

Konsultimi me Autoritetet Kontraktues fokusohet në:

Rolin (pozitiv ose negativ) të legjislacionit aktual të Prokurimit Publik në

zbatimin e procedurave të lehta të prokurimit publik;

33


Shkallen e përgatitjes së Autoriteteve kontraktuese në aspektin e infrastrukturës

dhe burimeve njerëzore;

Shkallen e përgatitjes së 3 agjencive të Prokurimit Publik (KRPP-së, OSHP-së,

AQP-se) si akterët kryesorë të sistemit;

Shkallen e përgatitjes së operatorëve ekonomikë që të përputhen me rregullat e

prokurimit publik;

Cilësinë e rrjedhjes së informacionit;

Cilësinë dhe rëndësinë e trajnimit të zyrtarëve të prokurimit.

Konsultimi me Operatorët Ekonomik fokusohet në:

Shkallen që korniza aktuale ligjore përkrah pjesëmarrjen e kompanive në

procedurat e prokurimit publik;

Lehtësinë e qasjes dhe cilësitë e informacionit të prokurimit publik;

Qartësinë e procedurave të tenderimit;

Transparencën dhe ndershmërinë e vlerësimit;

Transparencën dhe ndershmërinë e procedurës shqyrtuese;

Efikasitetin e zbatimit të kontratës;

Nevojat për trajnim në sistemin e Prokurimit Publik.

Rezultatet e informacionit të mbledhur të mësipërm, si dhe akset kryesore aktuale të

Strategjisë Kombëtare të Prokurimit Publik janë prezantuar dhe diskutuar në tre seminare

të dedikuara posaçërisht për NPPS.

5.4 Hartimi i NPPS

Informacioni, të dhënat, propozimet dhe opinionet e mbledhura janë analizuar në mënyrë

që të:

përcaktohen objektivat strategjike,

zhvillohen opsione alternative, të vlerësohen opsionet alternative

para hartimit të dokumentit.

34


6 STRATEGJIA KOMBËTARE E PROKURIMIT PUBLIK

6.1 Koordinimi i Planifikimit dhe Buxhetit të Prokurimit

Çështjet e strategjisë

Planifikimi i prokurimit dhe aktivitetet shoqëruese janë pjesë e procesit të formulimit të

buxhetit vjetor të qeverisë, dhe kjo kontribuon në planifikimin shumëvjeçar. Autoritetet

Kontraktore shpesh bëjnë kërkesë për miratim të paplanifikuar për blerjen e punëve,

mallrave dhe shërbimeve. Nëse nuk ka situata të jashtëzakonshme, kërkesa të tilla mund

të gërryejnë disiplinën financiare. Kjo situatë ndodh shpesh kur ka pasur një ndarje në

mes të planifikimit dhe buxhetimit. Andaj duhet të ketë një lidhje të fortë interaktive në

mes të planifikimit të programit dhe të dhënave të prokurimit për aktivitetet e

planifikuara. Ky orientim do të ndihmojë Autoritetet Kontraktuese për të lëvizur nga

blerjet e shumta të rastit që janë të paplanifikuara.

Objektivat e strategjisë

a) Për të siguruar një lidhje të duhur dhe koordinim të ndërsjellë në mes të

planifikimit të prokurimit dhe procesit të formulimit të buxhetit, për të lehtësuar

procesin e prokurimit duke integruar pritjet e prokurimit në proceset e buxhetimit

publik.

b) Për të ndihmuar Autoritetet Kontraktuese për të lëvizur nga blerjet e shumta të

rastit që janë të paplanifikuara.

Deklaratat e strategjisë

Për të arritur objektivat e mësipërme autoritetet kontraktuese do të:

a) Sigurojnë që planifikimi i prokurimit është kryer si pjesë e procesit të tyre të

programit, planifikimit të shërbimit dhe zhvillimit.

35


b) Sigurojnë se ka një burim të sigurt të financimit për të përfunduar një program të

planifikuar para se të kërkojnë furnizues ose shitës.

c) Zhvillojnë një lidhje në mes të planifikimit të prokurimit dhe procesit të

formulimit të buxhetit, në mënyrë të tillë që Autoritetet Kontraktuese mund të

integrojnë pritjet e prokurimit në proceset e buxhetimit publik dhe miratimit.

d) Sigurojnë që planet e tyre të korporatave të prokurimit specifikojnë se si do të

maten objektivat e prokurimit të njësisë ekonomike të blerjes. Matja e

performancës do të jetë e thjeshtë, specifike dhe e këndshme nga palët e

interesuara, dhe në kuadër të kontrollit të autoritetit kontraktues.

KRPP-ja mund të forcojë kapacitetin e Autoriteteve Kontraktuese për të planifikuar

prokurime. Ajo mundet gjithashtu të paraqesë një regjim të pajtueshmërisë për zhvillimin

e planeve të prokurimit. Kjo mund të thotë që lidh prodhimin e planit të prokurimit me

miratim ose sanksionim të buxhetit dhe ngritje të reklamave në faqen e internetit të

KRPP-së të vetëm atyre AK të cilat kanë ndarë planin e tyre të prokurimit.

6.2 Pajtueshmëria me ligjet dhe rregullat e Prokurimit Publik


Pajtueshmëria e Autoriteteve Kontraktuese me Ligjin e Prokurimit Publik dhe rregulloret

përkatëse është thelbësore në qoftë se qëllimet e prokurimit publik dhe objektivat janë për

t'u realizuar. Ende vend kontrolle dhe auditime zbulojnë raste të mungesës së

pajtueshmërisë (nga ana e AK ) me LPP dhe rregulloret përkatëse.

Raporti Vjetor i Auditimit 2012 në kapitullin e saj të dedikuar për shtetet e Prokurimit

Publik (ndër të tjera):

Ne kemi vënë re se Organizatat Buxhetore kanë mangësi në kryerjen e prokurimeve, duke

filluar nga fillimi i proceseve të prokurimit deri në implementimin e plotë të kontratave

dhe auditimet tona të menaxhimit të prokurimit nënvizojnë se rregullat e prokurimit nuk

36


ishin respektuar. Të metat më të zakonshme të identifikuara në auditimet individuale kanë

të bëjnë me:

Mungesën e Deklaratës së Nevojave dhe disponueshmërisë së fondeve, si dhe

rastet kur zotimi i mjeteve ishte i pamjaftueshëm;

Ndarjen e tenderëve për blerjen e sendeve të njëjta për të shmangur procedurat e

prokurimit;

Hartimin e specifikimeve teknike në kundërshtim me rregullat e prokurimit;

Lidhjen e kontratave, ku siguria e ekzekutimit nuk e mbulon shumën e

detyrueshme, ose në rastet kur ajo kishte përfunduar;

Lidhjen e kontratave me Operatorë Ekonomik (OE) të papërshtatshëm dhe jo

informimi i OE të eliminuar;

Vonesat në krijimin e komiteteve të vlerësimit;

Tejkalimet e limitit të punëve shtesë;

Mungesën e planeve për menaxhimin e kontratës dhe mos emërimin e menaxherit

të prokurimit;

Furnizimet jashtë kontratës dhe në kundërshtim me specifikimet; dhe

Vonesat në zbatimin e projekteve në përputhje me afatet e parashikuara sipas

kontratës.


Për të siguruar që gjithnjë e më shumë AK janë plotësisht në pajtim me Ligjin e

Prokurimit dhe Rregulloret përkatëse dhe Udhëzimet.


Për të rritur pajtueshmërinë e prokurimit, qeveria duhet që, ndër të tjera:

a) Të Forcoj kapacitetin dhe autoritetin e institucioneve rregullatore dhe

mekanizmave të pajtueshmërisë.

37


b) Të siguroj fonde të mjaftueshme për zbatimin e ndërhyrjeve të ndryshme për

rritjen e kapaciteteve dhe të monitorimit.

c) Të institucionalizoj një monitorim sistematik dhe kuadrin e vlerësimit i cili

shënjestron ndjekjen e trendeve në përputhje në intervale të rregullta.

6.3 Monitorimi dhe mbikëqyrja


Monitorimi i proceseve të prokurimit, pajtueshmëria me LPP dhe hartimin e statistikave

kuptimplotë mbi prokurimet e ndërmarra nga organet publike përbëjnë disa nga

funksionet themelore të KRPP-së. Megjithatë, KRPP-ja ka mungesë të kapacitetit të

nevojshëm dhe mjeteve për të ndërmarrë në mënyrë efektive këto funksione.

Të dhënat dhe analiza e Prokurimit: Detajet e prokurimeve përmes metodave jo-

konkurruese nuk janë të nevojshme të ndahen me KRPP-në. Për mbledhjen dhe analizën

e të dhënave të prokurimit dhe matjen e performancës të Autoriteteve Kontraktuese,

mungon një rregullim efektiv. Si pasojë, një pjesë e rëndësishme e prokurimeve në

aspektin e vlerës dhe një numër hapash në ciklin e prokurimit nuk mund të jenë të

dukshme për KRPP-në duke kufizuar aftësinë e tyre të monitorimit.

Niveli I njësisë ekonomike: Në nivelin e njësisë, edhe agjencitë e mëdha publike nuk

kanë Sistem automatik të Menaxhimit të Informacionit të cilat mund të mundësojnë ata të

ndjekin përputhshmërinë e rregullave të prokurimit publik gjatë ciklit të prokurimit.

Sistemet manuale të menaxhimit të kontratës nuk kanë kapacitet për të ngritur flamuj të

kuq në rast të devijimeve nga kushtet e përcaktuara në dokumentin e kontratës.

Nuk ka standarde të shkruara për auditime të brendshme, përveç në disa agjenci publike.

Raportet nuk janë të rregullta dhe nuk ka kornizë kohore të përcaktuar për raportim.

Sistemi Post-auditim është i pavarur, por fokusohet vetëm në çështjet financiare dhe të

pajtueshmërisë procedurale. Auditimet zakonisht kryhen pas vonesave të mëdha dhe

auditorët nuk janë të trajnuar në kryerjen e auditimeve të performancës.

38



Për të rritur monitorimin, mbikëqyrjen dhe funksionin e auditimit në prokurimin publik.


a) Forcimi i kapacitetit monitorues të KRPP-së

Kapaciteti i mbikëqyrjes së KRPP-së duhet të forcohet. Veçanërisht, një sistem

elektronik monitorimi dhe vlerësimi i prokurimit mund të themelohet nga KRPP-

ja, e cila është në gjendje të krijojë raporte të automatizuar në përputhje të

rregullave të prokurimit nga autoritetet kontraktuese. Sistemi elektronik i

menaxhimit të te dhënave duhet të ketë kapacitetin për të mbledhur, hartuar,

sistemuar dhe analizuar të dhënat e prokurimit dhe të raportojë mbi ecurinë dhe

përputhshmërinë e Autoriteteve Kontraktuese. Sistemi mund të përdorë treguesit

bazë, standardet dhe performancat e lidhura të bazuara në standardet e pranuara

kombëtare dhe ndërkombëtare (p.sh. OECD).

Rregullat mund të ndryshohet për të bërë të detyrueshme për Autoritetet

Kontraktuese të marrin njoftimet e para-kualifikimit, dokumentet e tenderit,

vlerësimin e ofertave dhe dokumenteve të kontratës (me pa kufij të pragut),

variacionet e kontratës dhe dokumentet e tjera publike në faqen e internetit të

KRPP-së. Në mënyrë të ngjashme, Autoritetet Kontraktuese munden gjithashtu të

postojnë raporte/ detajet periodike të prokurimeve të ndërmarra përmes përdorimit

të metodave jo-konkurruese. Afatet kohore gjithashtu mund të specifikohen për

postimin e këtyre të dhënave. Prokurimet e ndërmarra nëpërmjet metodave

alternative gjithashtu mund të shpalosen në mënyrë të përshtatshme në faqen e

internetit të KRPP-së.

b) Vendosja e sistemit të te dhënave të Menaxhimit dhe Informacionit të Prokurimit

KRPP-ja duhet të jetë në gjendje të marrë legjitimitetin, mbështetjen dhe burimet

në qoftë se aktivitetet e saj, të cilat ofrojnë vlerë për Autoritetet Kontraktuese dhe

publikun e gjerë. Autoritetet Kontraktore duhet të shohim sistemin e monitorimit

39


si ndihmë për ata në arritjen e objektivit të vlerës për para dhe jo si një mjet për të

monitoruar dhe ndëshkuar ata.

Mekanizmi duhet të lejojë rrjedhjen e të dhënave kombëtare të prokurimit nga

Autoritetet Kontraktuese të entit rregullator dhe anasjelltas. Ajo duhet të

plotësohet nga krijimi i kapacitetit analitik në nivelin rregullator. Mund të

konceptohet një format uniform i të dhënave të raportimit I cili mund të kap

informacionin e grumbulluar në nivel makro, si dhe në nivelin e njësisë. Kjo do të

ndihmojë që të analizohen trendet dhe problemet në prokurimet publike të cilat

më pas mund të përdoren për përmirësime strukturore në sistem. KRPP-ja

gjithashtu do të duhet të forcoj kapacitetin e saj analitik duke siguruar

disponueshmërinë e burimeve të nevojshme njerëzore / teknik.

Në mbështetje të objektivit të mësipërm, në faqen e internetit KRPP-ja do të

përfshijë një bazë të dhënash të centralizuara të cilat mund të jua lehtësojnë

agjencive prokuruese në vendimet e tyre të prokurimit duke u ofruar atyre qasje të

lehtë në informata në lidhje me kontratat e fundit, ecurinë e kontraktuesve dhe

furnizuesve, çmimet e paguara dhe indikatorë tjerë në lidhen me prokurim për

objekte të ndryshme e prokurimeve.

c) Forcimi i kapacitetit monitorues të AK

Agjencitë prokuruese të cilat menaxhojnë kontrata me vlerë të lartë, do të krijojnë

sisteme të automatizuar të informacionit të menaxhimit të cilat ju mundësojnë

atyre të monitorojnë progresin dhe cilësinë e ekzekutimit të kontratës. Sistemi do

të ndihmojë monitorimin periodik të punimeve të prokuruara, mallrave dhe

shërbimeve dhe do të raportojë për cilësinë, nivelet e arritjeve / humbjeve dhe

opsionet për të vazhduar implementimin, duke rregulluar ose ndërprerë kontratat

kur është e nevojshme.

Agjencitë prokuruese do të shpërndajë dhe do të përdorin standarde të përcaktuara

të performancës për të vlerësuar performancën e personelit të prokurimit.

d) Përmirësimi i fuqisë së kontrollit të brendshëm dhe të jashtëm

40


Standardet e shkruara mund të përshkruhen për auditime të brendshme.

Protokollet e detajuara mund të përcaktohen për raportim dhe mekanizëm të

pajtueshmërisë. Auditimet e jashtme nga Auditori Gjeneral mund të fuqizohen.

Auditorët mund të japin trajnim të specializuar për kryerjen e auditimeve të

prokurimit, auditimeve të performancës dhe vlerën për vlerësimet në para.

6.4 Prokurimi Publik dhe Konflikt Interesi


Konflikti i interesit është një nga sfidat me të cilat përballen menaxherët/ oficerët e

prokurimit publik dhe sistemi i prokurimit në tërësi. Agjencitë e prokurimit dhe

Autoritetet kontraktuese duhet të jenë të vetëdijshëm për konfliktet aktuale dhe të

mundshme të interesit në procesin e tenderimit, dhe të jenë të gatshëm për të marrë masat

e duhura për të shmangur situata të tilla. Konflikti i interesit është përcaktuar, dhe kjo

lind ku dhe kur nëpunësit publikë (dhe / apo të afërmit e tyre), të përfshirë në procesin e

prokurimit, qoftë i izoluar, i përsëritur ose i vazhdueshëm, kanë përfituar drejtpërdrejtë

financiarisht nga rezultatet e procesit.


a) Të parandalohet shfaqja e një konflikti të interesit në menaxhimin e funksioneve

të prokurimit publik.

b) Të parandalohet korrupsioni dhe të promovohet integriteti i sistemit të prokurimit.


a) Operacionet dhe proceset e prokurimit publik duhet të zhvillohet plotësisht në

mënyrë të hapur. Në këtë mënyrë të punësuarit dhe stafi këshillues i autoriteteve

të përfshira duhet në mënyrë rigoroze të shmang konfliktin e interesit apo

shfaqjen e konfliktit të interesit.

41


b) Këshilltarët dhe të punësuarit e Autoriteteve Kontraktuese, si dhe anëtarë të

komisioneve të ndryshme duhet gjatë gjithë kohës të sigurojnë zbulimin e plotë të

veprimeve apo marrëdhënieve me furnizuesit e mundshëm, kontraktorët dhe

këshilltarët të tyre. Në rast që duket të jetë dyshimi më i vogël në lidhje me

drejtësinë e një veprimi të prokurimit, duhet të kontaktohet menjëherë zyrtari

përgjegjës dhe i përgjegjshëm.

c) Qeveria do të institucionalizon mekanizma të duhur për vlerësimin dhe

minimizimin e konflikteve të mundshme të interesit në procesin e tenderimit.

d) Qeveria do të sigurojë që proceset e tenderit janë si procedurë transparente, në të

cilën janë bërë përpjekje për të siguruar specifikimet dhe kriteret e projektit dhe

janë të hapura dhe të përgjithshme, sa më shumë të jetë e mundur për të shmangur

favorizimin e ndonjërit nga pjesëmarrësit.

e) Punonjësit e Autoriteteve kontraktuese nuk do të angazhohen në ndonjë sjellje që

rezulton në një konflikt të vërtetë, të mundshëm ose në dukje të interesit.

Konflikti i interesave mund të lind kur dhe ku çdo veprim nga punonjës prokurues

ose agjent, qoftë i izoluar, i përsëritur, ose i vazhdueshëm, është në dobi të

drejtpërdrejtë financiare të këtij punonjësi ose agjenti, ose të afërmeve e tyre.

f) Punonjësit e Autoriteteve kontraktuese asnjëherë nuk duhet të kërkojnë, ose të

pranojnë shpërblime në para, favore ose ndonjë gjë me vlerë monetare nga

kontraktorët, nën-marrësit, partitë e kontraktorëve të projektit ose subjekteve të

palëve kontraktuese.

g) Anëtarët e Komisionit, anëtarët e tjerë, Anëtarët e Bordit të Drejtorëve etj të

Autoriteteve Kontraktuese, nuk do të angazhohen në sjellje që rezulton në një

konflikt të vërtetë, potencial ose në dukje të interesit.

h) Një punonjës i një autoritetit kontraktues nuk duhet të marr pjesë në një vendim

kontraktues nëse kontrata përfshin një të afërm të drejtpërdrejtë. Një punonjës i

cili është i ekspozuar ndaj konfliktit faktik, të perceptuar ose të mundshëm të

interesit në lidhje me një kërkesë aktuale apo potenciale ose të propozuar duhet të

zbulojë çështjen tek mbikëqyrësit e tij ose të saj ose tek menaxheri i kontratës.

42


6.5 Njoftimi për Tenderuesit dhe Paraqitja e Informacionit


Qeverisja e mirë kërkon transparencë, paanësi dhe përgjegjshmëri. Prandaj është një e

drejtë e ofertuesve dhe akterëve të tjerë të dinë vendimet e marra në procedurat e tenderit

në të cilin ata kanë marrë pjesë.


a) Për të mbështetur parimet e qeverisjes së mirë të transparencës në proceset e

prokurimit publik.

b) Për të nxitur besimin në sistemin e prokurimit publik.


a) Kandidatët dhe ofertuesit e pasuksesshëm për ndonjë kontrate publike, do të

informohen për rezultatet e kandidaturës së tyre ose të procesit të tenderimit pa

vonesë.

b) Autoritetet Kontraktuese dhe Agjencitë qendrore të prokurimit nuk duhet të

lëshojnë informacione të tenderimit në qoftë se, ndër të tjera, pengon zbatimin e

ligjit, është në kundërshtim me interesin publik, do të paragjykojë interesat

legjitime afariste të ndërmarrjeve të veçanta, ose mund të dëmtojë konkurrencën e

drejtë.

c) Qeveria do të sigurojë që janë plotësuar ligjet relevante në lidhje me lirinë e

informacionit, dhe në këtë rast Autoriteti Kontraktues duhet të analizojë në

mënyrë të drejtë dhe të përgjigjet menjëherë në mënyrë të përshtatshme për çdo

hetim mbi procesin e tenderimit dhe rezultateve.

6.6 Mekanizmat e Menaxhimit të Ankesave në Sistemin e

Prokurimit Publik


43


Besimi i furnizuesve dhe kontraktuesve në mënyrën se si janë duke u trajtuar prokurimet

dhe ankesat nga Autoritetet Kontraktuese dhe OSHP-ja është me rëndësi jetike pasi që

ajo lehtëson bashkëpunimin në iniciativa të ndryshme të përmirësimit të sistemit të

prokurimit. Për më tepër, ka situata ku ofertuesit kanë arsye të vlefshme për tu ankuar

kundër procesit dhe vendimeve të tenderimit. Kjo është në rregull për të drejtën mbi

informacionet, konkurrencën në treg, dyshimet mbi ngjarjet e korruptuara dhe keqtrajtime

të tjera. Kështu, një sistem funksional i prokurimit publik kërkon mekanizma efikas të

menaxhimit të ankesave.


Për të vënë në vend mekanizma efektiv të menaxhimit të ankesave që është e lehtë të

arrihet.


a) Qeveria do të sigurojë ekzistimin e mekanizmave efektiv të menaxhimit të

ankesave në proceset e prokurimit publik që është menaxhuar në mënyrë

transparente.

b) Në rast të ankeses për dhënien e çmimit para-kontratës, qeveria duhet të krijojë

mekanizma efikas të hetimit dhe arbitrazhit.

c) Qeveria do të sigurojë komunikim reciprok dhe shkëmbim të informacionit midis

mekanizmave të OSHP-së (si organ qendror të shqyrtimit), Autoriteteve

Kontraktuese dhe furnizuesve dhe kontraktorëve.

d) Zhvillimin e mekanizmave efektive të ankesave dhe strategjive.

6.7 Administrimi i kontratës, Monitorimi dhe Menaxhimi i

Performancës së palës shitëse


44


Ka pasur situata ku projektet janë nisur pa një vazhdim të planifikuar apo monitorim të

procesit të implementimit. Kjo çon në lidhjen e një marrëveshje të projektit pa

angazhimin e menaxhimit të Autoritetit Kontraktues për të siguruar një kthim të

investimit.


Për të vënë në vend një kontratë efektive të sistemit të administratës dhe të menaxhimit.


a) Qeveria do të sigurojë ekzistencën efektive të sistemit të administrimit dhe të

menaxhimit të kontratës me respektimin e parimeve themelore të blerjes publike,

sigurimit të cilësisë dhe të mekanizmave të qeverisjes në prokurimin e punëve,

mallrave dhe shërbimeve.

b) Qeveria do të sigurojë ekzistencën e një kontrate me shkrim teknikisht

kompetente dhe sistem efektiv të kontratës së administrimit dhe të menaxhimit

gjatë gjithë periudhës së zbatimit të kontratës.

c) Kontratat do të ju caktohen zyrtarëve përgjegjës për të monitoruar zbatimin e tyre

në lidhje me kohën, cilësinë dhe kthimin në investime.

d) Qeveria do të sigurojë ekzistencën e monitorimit efektiv të kontratës dhe të

sistemit të vlerësimit gjatë gjithë periudhës së zbatimit të kontratës.

e) Kur kontrata e menaxhimit kontraktohet me një person ose agjenci të sektorit

privat, autoriteti kontraktues duhet të caktojë ose të emëroj një " oficer

administrativ për kontratë " nga stafi i tij. Autoriteti Kontraktues do të caktojë një

zyrtar të kualifikuar për çdo projekt të prokuruara në zbatim e sipër.

6.8 Punimi me Prokurimin Qendror dhe Marrëveshjet Kornizë


Autoritetet kontraktuese janë përballur me probleme të rritjes së punëve klerikale dhe

rutinore në procesin e prokurimit. Probleme të tjera shoqëruese përfshijnë: rritje në

45


diferencat e çmimeve midis Autoriteteve Kontraktuese , kohë të gjatë e udhëheqjes,

nivelet e larta të inventarit, përsëritja e aksioneve jashtë situatës dhe rritjeve të çmimeve

gjatë periudhës së mbulimit të kontratës. Këto probleme kanë rezultuar në rritje të kostos

në proceset e tenderimit. Thirrja për zgjerimin e aplikimit të Prokurimit Qendrore

(përmes Agjencisë Qendrore të Prokurimit) dhe përdorimi i marrëveshjeve kornizë është

konceptuar si një zgjidhje për këto probleme. Marrëveshjet kornizë janë kontrata në të

cilat njësitë ekonomike të prokurimit hyjnë në marrëveshje me furnizuesit ose ofruesit e

shërbimeve të furnizimit me mallra ose shërbime në kushte të rëna dakord për një

periudhë të caktuar kohore. Kushtet apo kërkesat sipas marrëveshjeve kornizë lidhen me

cilësinë, sasinë, çmimet, specifikimet e sakta të çmimeve dhe kushtet për shqyrtimin e

kërkesave të kontratës.


a) Për të siguruar furnizim të vazhdueshëm dhe efektiv të mallrave dhe shërbimeve

të rregullta sipas kushteve të rëna dakord të prokurimit publik.

b) Për të reduktuar funksionin e ngarkesës të punës së prokurimit dhe për të siguruar

përdorimin të parave publike në mënyre ekonomike dhe më të mirë.


Për të arritur objektivat e mësipërme, Qeveria do të:

a) Forcoj dhe përkrah punën e plotë të Agjencisë Qendrore të Prokurimit duke

qartësuar më tej qëllimin e prokurimit të centralizuar.

b) Garantoj përdorimin e Marrëveshjeve Kornizë për të gjitha sendet dhe shërbimet e

specifikuara si artikujve të përdorimit të përbashkët dhe të shërbimeve, si një

mënyrë për të përfituar ekonomikisht dhe përdorimin më të mirë të parasë

publike.

c) Përpiqet të reduktoj veprat klerikale dhe rutinore, të minimizoj dallimet e

çmimeve ndërmjet Autoriteteve Kontraktuese, të shkurtojnë kohën e udhëheqjes

46


dhe do të mban nivele të ulëta të inventarit të Autoriteteve Kontraktuese duke mos

u ndeshur me situata jashtë aksioneve.

d) Ndihmoj në aftësimin e Autoriteteve Kontraktuese për të zbatuar planet e tyre të

prokurimit, si për rrjedhën e fondeve të prokurimit publik në përputhje me Ligjin

e Prokurimit Publik dhe aktet nënligjore përkatëse.

e) Përdor Marrëveshje Kornizë për mbrojtjen e Autoritetit Kontraktues kundër rritjes

së çmimeve gjatë periudhës së mbulimit të kontratës dhe reduktimin e kostos në

procesin e tenderimit.

6.9 Zhvillimi i Prokurimit Elektronik


Prokurimi elektronik është një sistem i prokurimit që përdor mundësitë e krijuara nga

teknologjia e informacionit dhe komunikimit për të rritur efikasitetin e përpunimit të

prokurimit. Prokurimi publik është potencialisht dhe praktikisht një funksion intensiv i

informacionit. Ajo duhet të mbështetet nga teknologjia e informacionit dhe komunikimit

dhe të një data-baze të besueshme. Një sistem elektronik i prokurimit mund të ofrojë një

numër të avantazheve mbi një punë normale me letër duke u bazuar në sistemin e

prokurimit. Përparësitë kryesore janë qasja e lehtë dhe me kosto efektive për

informacionet e prokurimit. Prokurimi elektronik është një risi për ruajtjen e teknologjisë

së informacionit dhe komunikimit në vendin e Kosovës dhe rritjen e efikasitetit dhe

efektivitetit të prokurimit publik.


Për të zhvilluar dhe për të mbështetur një përdorim të gjerë të prokurimit publik

elektronik përmes një sistemi teknologjik të informacionit dhe të komunikimit të

zhvilluar mirë.


Për të arritur objektivat e mësipërme, qeveria në bashkëpunim me partnerë të tjerë do të:

47


a) Krijoj një sistem të prokurimit publik të mbështetur nga teknologjia e

informacionit elektronik.

b) Do të trajnoj dhe inkurajoj profesionistët e prokurimit të kthehen më shumë në

opsione të e-prokurimit dhe gradualisht të largohen nga përpunimet manuale të

prokurimit.

c) Inkurajoj profesionistët e prokurimit të përdorin e-prokurimin sa më shumë të jetë

e mundur në kërkim të furnizuesve, si dhe në mbajtjen dhe rikthimin e shënimeve.

d) Volumet e tanishme të punës në letër në nivele të ndryshme të qeverisjes duhet

gradualisht të ruhen në mënyrë elektronike në data-baza kombëtare dhe lokale për

rikthim të lehtë dhe shfrytëzim kur të jetë e nevojshme.

e) Filloj me programet e trajnimit për të ndërtuar kapacitetet tek zyrtarët të tij të

prokurimit dhe të stafit operativ për tu ballafaquar me kërkesat e e-prokurimit.

Përvoja ndërkombëtare sugjeron që risitë teknologjike të tilla si e-prokurimet dhe

ankandet elektronike mund të rrisin efikasitetin e prokurimit, të eliminojnë manipulimet e

tenderit, të forcojnë transparencën dhe për të arritur vlerën në para. Dixhitalizimi i

proceseve të prokurimit eliminon ballafaqimin e drejtpërdrejtë midis zyrtarëve të

prokurimit dhe ofertuesve dhe në këtë mënyrë zvogëlohen ndjeshëm shanset e ryshfetit

dhe korrupsionit.

KRPP-ja mund të krijojë një portal të e-prokurimit i cili do të lejojë:

a) regjistrimin dhe para-kualifikimin e kontraktuesve,

b) shkarkimin e dokumenteve të tenderit dhe lëshimin e njoftimeve të ofertave,

c) procedura konkurruese si dhe alternative,

d) marrjes së sqarimeve të ofertuesve dhe menaxhimin e të gjithë komunikimit dhe

informacionet online,

e) përzgjedhjen, ofertën e vlerësimit dhe krahasimin e ofertës,

f) negociatat online,

g) ankandet elektronike dhe ankande të ndryshme,

48


h) mbledhjen, ruajtjen dhe sistemimin e informacionit dhe statistikave në procesin e

prokurimit

i) grumbullimin elektronik të nevojave të organeve publike në nivel qendror;

j) zhvillimin e një regjistri të furnizuesve,

k) katalog qendror elektronik me informacion mbi produktet dhe shërbimet nga

furnizuesit e regjistruar

l) 'raporte me përjashtim' dhe alarme kudo qe ka devijime të konsiderueshme nga

standardet dhe normat e caktuara,

m) krahasimet e shpenzimeve për artikujt të prokurimit

n) analizimi i shpenzimeve

o) opsionet e menaxhimit të kontratës që lejojnë monitorimin e kontratave të lidhura;

p) e-faturimi dhe e-pagesat etj

Fillimisht, e-prokurimi do të jetë i detyrueshëm për kontratat e prokurimit mbi një prag të

caktuar për t'u vendosur nga KRPP-ja. Më pas, ajo mund të bëhet e detyrueshme për

kontratat e pragut të ulët.

Një parakusht për gatishmërinë e e-prokurimit është ngritja e kapaciteteve të stafit të

prokurimit në e-Prokurim. Andaj, planet e trajnimit do të përfshijnë trajnime në

prokurimin elektronik. KRPP-ja gjithashtu do të duhet të nis një fushatë të fortë

ndërgjegjësuese mes palëve të interesuara për të shpjeguar përfitimet e efikasitetit të

prokurimit elektronik.

6.10 Zhvillimi i Kapaciteteve Profesionale dhe Burimeve

Njerëzore


Zhvillimi i përshtatshëm i burimeve njerëzore dhe praktikës profesionale të prokurimit

janë veprime thelbësore strategjike nëse sektori i prokurimit publik është për të

përmbushur kërkesat e qëllimeve kombëtare të zhvillimit dhe nevojat për rritjen e saj dhe

49


konkurrencën e tregut. Pasi që sistemi i Prokurimit Publik është themeluar tani, të gjitha

palët e interesuara janë bërë të vetëdijshëm për rëndësinë e burimeve njerëzore për më

shumë shërbime profesionale të prokurimit publik. Sipas raporteve përkatëse vjetore, nuk

ka aq shumë numër të kualifikuar (certifikuara) të Zyrtarëve të Prokurimit Publik që

paraqet një problem, por aftësia e tyre për të zbatuar praktikisht njohuritë e fituara.

Është e rëndësishme për Autoritetet Kontraktuese për të dizajnuar dhe të hartuar terma të

qarta dhe të ngjeshura të referencës; gjithashtu po aq e rëndësishme është që furnizuesit të

dalin me propozime të zhvilluara dhe informative. Është pra e rëndësishme dhe kritike që

strategjia e propozuar dhe e miratuar e trajnimit, e cila përfshin të gjitha dimensionet,

aspektet e prokurimit dhe rregullatorët e të gjitha palëve të interesuara, autoritetet

kontraktuese dhe furnizuesit / kontraktuesve të mundshme të zbatohen.


Të trajnoj dhe të zhvillojë kuadro profesionale të prokurimit dhe një kapacitet të pajisur

në sektorin e prokurimit publik për tu përballuar me një treg në rritje të prokurimit dhe

rolin e saj të pritur në zhvillimin ekonomik kombëtar.


Për të arritur këtë objektiv, qeveria do të:

a) Vazhdojë dhe të nxisë përpjekjet për të zhvilluar një kuadër të prokurimit publik

profesional në vend përmes trajnimit dhe certifikimit të përbashkët të stafit.

b) Siguroj transformimin e fuqisë së punës profesionale të Prokurimit Publik duke

bërë të mundur atë të lëviz nga praktika e taktikës së saj aktuale rutinore në

praktika strategjike të prokurimit, dhe për të promovuar përgjegjësinë e

qëndrueshme të prokurimit publik profesional dhe avancimin e tyre.

c) Të sigurojë zhvillimin e një kuadri të specializuar të prokurimit në kuadër të

sistemit të karrierës të shërbimit civil në vend.

50


d) Të sigurojë që institucionet përkatëse të trajnimit janë kërkuar që të zhvillojnë

prokurim publik, në përputhje me Strategjinë Kombëtare të Trajnimit të

Prokurimit Publik, duke bërë kërkesë drejtuar kurrikulave të trajnimit të cilat

shënjestrojnë funksionet specifike të prokurimit.

e) Të krijojë dhe menaxhojë një skemë të qëndrueshme financiare për zhvillimin e

karrierës së prokurimit publik.

Dizajnimi i programeve të trajnimit mund të bazohet në një teknikë të boshatisjes së

inventarit që të përputhen me nevojat e sistemit. Koha e pritjes për të marrë pjesë në një

kurs (për pjesëmarrësit e sektorit publik ose privat) duhet të jenë të arsyeshme. Mund të

vendoset një sistem e cili lejon ndjekjen dhe regjistrimin e individëve të cilët vazhdojnë

zhvillimin profesional.

Për hartimin e përmbajtjes së kursit dhe programit mësimor, KRPP-ja do të marrë

parasysh bashkëpunimin me IKAP-it dhe partneritetin me institucionet e arsimit të lartë

dhe institucioneve të specializuara të trajnimit për zhvillimin e moduleve të trajnimit të

cilat mbulojnë shtrirjen e plotë të kurseve që janë të nevojshme për ndërtimin e aftësive të

prokurimit të Zyrtarëve të Prokurimit.

Qeveria mund të inkurajojë trajnimin në prokurimet publike, si pjesë e trajnimit të

sektorit publik dhe politikës së arsimit. Ajo gjithashtu mund të inkurajojë dhe këshillojë

institucionet e arsimit të lartë sidomos Universitetet për Inxhinieri për të zhvilluar

kërkesën për prokurim publik të drejtuar kurrikulave të trajnimit të cilat shënjestrojnë

funksionet specifike të prokurimit.

Koncepti i e-mësimit mund të konsiderohet si ajo që lejon një mundësi për të përmirësuar

aftësitë dhe kredencialet profesionale nëpërmjet trajnimeve të arritshme online. Përveç

kësaj, e-mësimi mund të përtërihet lehtë (nëse projektohet në mënyrë të përshtatshme),

pasi që sistemi rritet dhe zhvillohet.

51


Certifikimi është i detyrueshëm për ata zyrtarë të cilët marrin përsipër funksionin e

Zyrtarit të Prokurimit. Dizajni dhe Zhvillimi i hierarkisë së certifikatave (bazë, të

avancuara) kërkon vëmendje të veçantë, veçanërisht pasi ajo është e përsëritur çdo 3 vjet.

Si pjesë e detyrimit të saj për të rritur kapacitetin e ofertuesve për të paraqitur oferta të

përgjegjshme, KRPP-ja mund të marrë iniciativën e trajnimit të ofertuesve të mundshëm

në dispozita të rëndësishme të kuadrit ligjor të Prokurimit Publik. Përveç kësaj, trajnimi

dhe kurset informative mund të zhvillohen për palët e tjera të tilla si Auditorët, hetuesit (e

organeve anti-korrupsion), shoqëria civile, media etj.

6.11 Krijimi i Ndërgjegjësimit të Prokurimit Publik


Një nga sfidat me të cilat përballet sektori i prokurimit publik në Kosovë është mungesa e

vetëdijes publike për të mirën e prokurimit publik ligjeve, rregulloreve, udhëzimeve,

procedurave dhe instrumenteve rregullatore të saj. Ekziston edhe një mungesë e vetëdijes

në tregjet e prokurimit publik, për mekanizmat e shqyrtimit të ankesave në mes palëve të

interesuara. Në këtë drejtim, duhet të shtrihet në të gjitha segmentet e shoqërisë dhe

palëve të interesuara, duke përfshirë ofertuesit e mundshëm për krijimin e vetëdijes dhe

sensibilizimin mbi funksionet e prokurimit publik, ligjeve, rregulloreve dhe procedurave.


Të ndërgjegjësohen Autoritetet Kontraktuese dhe akterë të tjerë mbi rolin dhe rëndësinë e

funksionit të prokurimit publik, tregjeve, ligjeve, rregulloreve dhe procedurave.


a) Qeveria, në bashkëpunim me aktorë të tjerë, duhet të krijojë mekanizma efikas të

komunikimit dhe krijimit të ndërgjegjësimit.

b) Agjencitë e Prokurimit Publik dhe Autoritetet Kontraktuese duhet të sigurohen që

informacioni mbi të mirën e prokurimit publik dhe ligjeve, rregulloreve,

52


udhëzimeve, procedurave dhe instrumenteve rregullatore të saj janë të njohura për

publikun.

6.12 Harmonizimi i mëtejshëm i kuadrit ligjor për prokurimin,

sidomos në pikëpamje të Direktivave të reja të BE-së


Republika e Kosovës tashmë ka vënë në fuqi Ligjin e Prokurimit Publik, i cili plotësisht

përputhet me direktivën e BE 2004/18/EC që mbulon procedurat e prokurimit të organeve

publike dhe Direktivën 2004/17/EC të BE-së që mbulon procedurat e prokurimit të

subjekteve që veprojnë në sektorin e shërbimeve. Që nga dhjetori 2011, Komisioni

Evropian ka propozuar rishikimin e Direktivave të mësipërme, i cili rishikim u votua nga

Parlamenti Evropian më 15 janar 2014 dhe u miratua nga Këshilli më 11 shkurt 2014.

Duke vazhduar në rrugën e saj drejt pranimit në BE Kosova duhet të përshtat

legjislacionin e Prokurimit Publik të saj me Direktivat e reja 2014/24/EU (duke

zëvendësuar direktivën 2004/18/EC), 2014/25/EU (duke zëvendësuar direktivën

2004/17/EC) dhe direktivën e re për kontratat e koncesionit 2014/23/EU.


a) Për të siguruar përputhshmërinë e vazhdueshme me kuadrin ligjor të BE-së.

b) Për të shfrytëzuar plotësisht përvojën dhe praktikat më të mira të shteteve anëtare

të BE-së në fushën e prokurimit publik.


Për të arritur objektivat e mësipërme, Qeveria do të:

a) Filloj diskutimin për rishikimin e LPP.

b) Përpunoj, nën drejtimin dhe menaxhimin e KRPP-së, një krahasim të plotë në mes

të LPP-së ekzistuese dhe kërkesave e Direktivave të reja të BE.

53


7 PLANI I VEPRIMIT

7.1 Lidhja e veprimeve te propozuara me NPPS

Strategjia Kombëtare e Prokurimit Publik për Republikën e Kosovës ka elaboruara përfshirjet e sipërme të çështjeve strategjike të

mëposhtme:

1. Koordinimi i Planifikimit dhe Buxhetit të Prokurimit

2. Pajtueshmëria me ligjet dhe rregullat e Prokurimit Publik

3. Monitorimi dhe mbikëqyrja

4. Prokurimit Publik dhe Konflikti i Interesit

5. Njoftimi për Tenderuesit dhe Paraqitja e Informacionit

6. Mekanizmat e Menaxhimit të Ankesave në Sistemin e Prokurimit Publik

7. Administrata e kontratës, Monitorimi dhe Menaxhimi i Performancë së palës shitëse

8. Punimi me Prokurimin Qendrore dhe Marrëveshjet Kornizë

9. Zhvillimi i Prokurimit Elektronik

10. Zhvillimi i Kapaciteteve Profesionale dhe Burimeve Njerëzore

Tabelat e mëposhtme përshkruajnë lidhjen e propozuar me çështjet strategjike të mësipërme.

54


Veprimet (1)

(2) (3)

(4) (5)

(6) (7) (8)

(9) (10)

• Rritja e efikasitetit të sistemit të PP- Organizimi i "takime" të rregullta në çdo tre muaj për mbledhjen e

përvojave me pjesëmarrjen e CAS-it, KRPP-së dhe OSHP-së

- Të Përpunohet një listë e çështjeve në sistemin e PP për të ndryshuar dhe për të marrë masat korrigjuese (nxjerrjen e udhëzimeve administrative ose shënime shpjeguese, modifikimin e legjislacionit dytësor, etj)

- Monitorimi i efikasitetit duke analizuar çmimet e tregut dhe çmimet e kontratave publike dhe marrëveshjeve kornizë dhe për të mbajtur katalogun e çmimeve njësi të përditësuar.

- Zgjasë procedurat e centralizuara dhe përdorimin e kontratave kornizë nëse është provuar të jetë më efikas.

• Proceset e Inicimit- Futja e një sistemit të PIP (Programi i Investimeve Publike), - Rritja e prokurimit të centralizuar - Përpuno dhe zbato rregulla të brendshme në kuadër të autoriteteve

kontraktuese

- Ofrojnë udhëzime për autoritetet kontraktore, sidomos në ndarjen e përgjegjësive

- Qartësimi i roleve dhe përgjegjësive brenda autoriteteve kontraktuese (rolin e zyrtarit të prokurimit, Komisioni i Vlerësimit, zbatimi i kontratës etj)

• Përmirësimi i aftësive dhe qasjes në informata (duke përfshirë sistemin e prokurimit elektronik, trajnime që kanë të bëjnë me të gjitha nivelet e PP të përfshira në financat publike)

- Zhvillimi i faqes së internetit të OSHP-së - Zhvillimi i faqes së internetit të KRPP-së, me funksionalitet të kërkimit

në FAQ / interpretime

55


Veprimet (1)

(2) (3)

(4) (5)

(6) (7) (8)

(9) (10)

- Zhvillimi i faqes e internetit CPA, me më shumë informacion për OE dhe AK rreth marrëveshjeve kuadër

- Sigurimi i komunikimit të harmonizuar në mes të 3 institucioneve kryesore PP (CPA, KRPP, CPA) dhe të komunikimit të rregullt me media dhe publikun, duke përfshirë OE dhe AK-të dhe qytetarët.

- Planifikojnë dhe ofrojnë trajnime më specifike për të gjitha palët e interesuara - implementimin e strategjisë së trajnimit të Prokurimit Publik

- Organizojnë takime të rregullta në tryeza të rrumbullakëta dhe diskutime me palët e interesuara nën përgjegjësinë dhe drejtimin e KRPP-së (p.sh. diskutimi mbi interpretimet e fundit, problemet më të shpeshta dhe zgjidhjet e propozuara)

- Të nxjerrë planet vjetore të trajnimit bazuar në nevojat e të gjithë aksionarëve (shih gjithashtu strategjinë e trajnimit të Prokurimit Publik) dhe përshtat ato sipas interesit për pjesëmarrje.

• Rritja e transparencës- Publikimi i njoftimeve për kontratë dhe në rast të ankesës, të te gjitha

dokumenteve lidhur me ankesën deri në vendimin e OSHP-së

- Krijo një faqe interneti ku të gjithë mund të raportojnë në mënyrë anonime një shembull të korrupsionit ose keqpërdorimit të fondeve publike dhe ngrit një procedurë se si të hetohen këto raste (gjithashtu mund të jetë një mjet i fortë i PR)

- Publiko të gjitha dokumentet që kanë të bëjnë me PP (NJK, planet e prokurimit, kontratat, etj), pas zhvillimit të mëtejshëm të rregullave në lidhje me publikimin e këtyre dokumenteve

- Mbani dokumentet për 5 vjet pas përfundimit të projekteve • Mbaj llogari, përgjegjësi

56


Veprimet (1)

(2) (3)

(4) (5)

(6) (7) (8)

(9) (10)

- Qartëso përgjegjësitë e "menaxherëve", ministrave, kryetarëve të komunave etj

- Planifikoni shumicën e projekteve në të njëjtën kohë me hartimin e buxhetit

• Harmonizo më tej kuadrin ligjor për prokurim, sidomos në pikëpamje të Direktivave të reja të BE-së

- Fillo diskutimin për rishikimin e LPP. - Përpuno, nën drejtimin dhe menaxhimin e KRPP-së, një krahasim të

plotë në mes të LPP-së ekzistuese dhe kërkesave të Direktivave të reja të BE.

7.2 Action Plan

Veprimet S/M/L3 Afati Kohor

Agjencioni i Implementimit

• Rrit efikasitetit e sistemit PP

3 S/M/L= Short, Medium or Long term, Short = Year 1, Medium = Year 2-4, Long = After Year 4

57


Veprimet S/M/L Afati Kohor


- Organizo "takime" të rregullta në çdo tre muaj duke mbledhur përvojat me pjesëmarrjen e

– AK dhe operatorëve ekonomik për të paraqitur problemet që ata përballen në punën e përditshme

– KRPP-ja për të njohur problemet në procedurat e PP dhe zbatimit të kontratës

– OSHP-ja për të realizuar pikat problematike të procedurës së shqyrtimit

S Semestri i 1-rë 2015

KRPP-ja, OSHP

– Elaboro një listë të çështjeve në sistemin e PP për të ndryshuar dhe për të marrë masat korrigjuese (nxjerrjen e udhëzimeve administrative ose shënime shpjeguese, modifikimin e legjislacionit dytësor, etj)

S Semestri i 2-të 2015

KRPP-ja

– Monitoro efikasitetitin duke analizuar çmimet e tregut dhe çmimet e kontratave publike dhe marrëveshjeve kornizë dhe për të mbajtur katalogun e çmimeve njësi të përditësuar.


KRPP-ja, AQP

– Zgjatë procedurat e centralizuara dhe përdorimin e kontratave kornizë nëse është provuar të jetë më efikas.

M Në 2016 AQP

• Proceset e Inicimit- Futja e një sistemit të PIP (Programi i Investimeve Publike) , M Në 2016 KRPP-ja- Rritja e prokurimit të centralizuar M Në 2016 AQP- Përpuno dhe zbato rregulla të brendshme në kuadër të autoriteteve kontraktuese S Semestri i

1-rë 2015KRPP-ja

- Ofrojnë udhëzime për autoritetet kontraktore, sidomos në ndarjen e përgjegjësive S Semestri i 1-rë 2015

KRPP-ja

- Qartësimi i roleve dhe përgjegjësive brenda autoriteteve kontraktuese (rolin e zyrtarit të prokurimit, Komisioni i Vlerësimit, zbatimi i kontratës etj)

S Semestri i 1-rë 2015

KRPP-ja

• Përmirësimi i aftësive dhe qasjes në informata (duke përfshirë sistemin e prokurimit elektronik, trajnime PP që kanë të bëjnë me të gjitha nivelet e përfshira në financat publike)

58




– Krijo faqen e internetit të OSHP-së– Lejo kërkim në kuadër të vendimeve të OSHP-së në bazë të fjalëve kyçe– Sigurohu që i njëjti vendim është lëshuar për të njëjtin problem– Publiko më shumë informacion mbi kontratat e dhënies dhe të anuluara

SSemestri i

1-rë 2015

OSHP

– Krijo faqen e internetit të KRPP-së, me funksion të kërkimit në FAQ / interpretime

SSemestri i

1-rë 2015

KRPP-ja

– Krijo faqen e internetit të CPA, me më shumë informacion për OE dhe AK rreth marrëveshjeve kornizë

SSemestri i

1-rë 2015

AQP

- Sigurimi i komunikimit të harmonizuar në mes të 3 institucioneve kryesore PP (CPA, KRPP, CPA) dhe të komunikimit të rregullt me media dhe publikun, duke përfshirë OE dhe AK-të dhe qytetarët.

SSemestri i

1-rë 2015

KRPP-ja, OSHP, AQP

- Planifikojnë dhe ofrojnë trajnime më specifike për të gjitha palët e interesuara - implementimin e strategjisë së trajnimit të Prokurimit Publik

M Në 2015 KRPP-ja, IKAP

- Organizojnë takime të rregullta në tryeza të rrumbullakëta dhe diskutime me palët e interesuara nën përgjegjësinë dhe drejtimin e KRPP-së (p.sh. diskutimi mbi interpretimet e fundit, problemet më të shpeshta dhe zgjidhjet e propozuara)

M Në 2016 KRPP-ja,

- Të nxjerrë planet vjetore të trajnimit bazuar në nevojat e të gjithë aksionarëve (shih gjithashtu strategjinë e trajnimit të Prokurimit Publik) dhe përshtat ato sipas interesit për pjesëmarrje.


KRPP-ja, IKAP

• Rritja e transparencës- Publikimi i njoftimeve për kontratë dhe në rast të ankesës, të te gjitha dokumenteve

lidhur me ankesën deri në vendimin e OSHP-sëS Semestri i

1-rë 2015OSHP

59




- Krijo një faqe interneti ku të gjithë mund të raportojnë në mënyrë anonime një shembull të korrupsionit ose keqpërdorimit të fondeve publike dhe ngrit një procedurë se si të hetohen këto raste (gjithashtu mund të jetë një mjet i fortë i PR)

L In 2018 KRPP-ja

- Publiko të gjitha dokumentet që kanë të bëjnë me PP (NJK, planet e prokurimit, kontratat, etj), pas zhvillimit të mëtejshëm të rregullave në lidhje me publikimin e këtyre dokumenteve

S Semestri i 2-të 2015 KRPP-ja,

OSHP- Mbani dokumentet për 5 vjet pas përfundimit të projekteve M Në 2016 PPRC

• Mbaj llogari, përgjegjësi- Qartëso përgjegjësitë e "menaxherëve", ministrave, kryetarëve të komunave etj S Semestri i

1-rë 2015 KRPP-ja

- Planifikoni shumicën e projekteve në të njëjtën kohë me hartimin e buxhetit L Në 2018KRPP-ja

• Harmonizo më tej kuadrin ligjor për prokurimin, sidomos në pikëpamje të Direktivave të reja të BE-së- Fillo diskutimin për rishikimin e LPP. M Në 2016

KRPP-ja

- Përpuno, nën drejtimin dhe menaxhimin e KRPP-së, një krahasim të plotë në mes të LPP-së ekzistuese dhe kërkesave të Direktivave të reja të BE.

L Në 2018KRPP-ja

60


Documents

permbledhje ekzekutive