PIONIERKA - ODKRYWCA

By Norman Menes

14. - Najważ niejsża historia harcerstwa

1909r. – do Polski docierają pierwsze informacje o skautingu

1910r. – A. Małkowski tłumaczy na język polski podręcznik R. Baden-Powella

„Scouting for boys” („Skauting dla chłopców”)

1911r. – zostaje wydany rozkaz przez A. Małkowkiego, powołujący pierwsze

drużyny skautowe we Lwowie; pierwsza redakcja Prawa Harcerskiego; pierwszy

kurs skautowy

1918r. (12 listopada) – powstaje Związek Harcerstwa Polskiego

1919r. – w katastrofie morskiej ginie Andrzej Małkowski

1920r. – I Walny Zjazd ZHP; rząd RP zatwierdza statut ZHP

1922r. – ZHP jest współzałożycielem WOSM

1926r. – na VI Zjeździe w Krakowie ustanowiono stopnie phm. i hm.

1929r. – A. Kamiński tworzy drużyny zuchowe

1935r. – Zlot w Spale; zostaje ukończona budowa „Zawiszy Czarnego”

1938r. – powołanie Pogotowia Wojennego Harcerek

1939r. – powołanie Pogotowia Wojennego Harcerzy

1939r. (27 września) – kierownictwo ZHP podejmuje decyzję o przejściu

organizacji do konspiracji i przyjęciu kryptonimu „Szare Szeregi”

1945r. – ZHP rozpoczyna jawną działalność

1950r. – ZHP zostaje rozwiązane, powstaje Organizacja Harcerska pod

przewodnictwem ZMP

1956r. – przywrócenie ZHP

1978r. – śmierć A. Kamińskiego

1981r. – zlot 70-lecia na Krakowskich Błoniach

1995r. – w Zegrzu odbywa się Światowy Zlot Harcerstwa Polskiego

1996r. (17 stycznia) – ZHP zostaje ponownie przyjęty do WOSM i WAGGGS

2000r. – Światowy Zlot Harcerstwa Polskiego

15. - Adresy i komendanci jednostek

Hufiec Adres - ul. Widna 3 Poznań (Dom Harcerza)

Komendant – hm. Lech Lindecki

Chorągiew

Adres – ul. Święty Marcin 80 / 82 Poznań (III piętro)

Komendant – hm. Tomasz Kujaczyński

Główna Kwatera ZHP

Adres – ul. Marii Konopnickiej 6 Warszawa

Naczelnik ZHP – hm. Małgorzata Sinica

Przewodniczący ZHP – hm. Dariusz Supeł

16. - Polskie organiżacje harcerskie

ZHP – Związek Harcerstwa Polskiego Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) – największa polska organizacja harcerska,

powstała 1 listopada 1918r. , z połączenia wszystkich wcześniej działających organizacji

harcerskich (skautowych), z trzech zaborów. Jest wychowawczym, patriotycznym,

dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem otwartym dla wszystkich bez względu na

pochodzenie, rasę czy wyznanie.

ZHR - Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej (ZHR) – organizacja harcerska, powołana

12 lutego 1989r. przez instruktorów z terenu całej Polski. Powstała, aby zjednoczyć

wysiłki niezależnych środowisk harcerskich poprzez powołanie alternatywnej

ogólnopolskiej organizacji harcerskiej.

Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" Federacja Skautingu Europejskiego

Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" Federacja Skautingu

Europejskiego – organizacja harcerska nawiązująca do skautingu katolickiego ojca

Sevina, jezuity, oraz działalności instruktora harcerstwa przedwojennego hm. RP

Stanisława Sedlaczka, działająca w Polsce. Od 1995 jest członkiem Międzynarodowego

Związku Przewodniczek i Skautów Europy – Federacji Skautingu Europejskiego.

Royal Rangers Polska - RRP Royal Rangers Polska (RRP) – organizacja harcerska, będąca częścią międzynarodowej

chrześcijańskiej organizacji skautowej Royal Rangers. RRP odwołuje się do najlepszych

tradycji międzynarodowego skautingu oraz harcerstwa.

18. - Struktura ZHP

bit.ly/struktura_ZHP

19. – Samarytanka

Tętno

Sprawdza się na tętnicy szyjnej

noworodki - 130 uderzeń/min

dzieci - 100 uderzeń/min

młodzież - 85 uderzeń/min

dorośli - 70 uderzeń/min

Oddech

1. Udrożnianie dróg oddechowych rękoczynem czoło - żuchwa

2. Przez 10 sek. wyczuwanie oddechu metodą „widzę, słyszę, czuję”

Utrata przytomności

1. Złapać upadającą osobę (jeśli się uda)

2. Unosić nogi pod kątem do 45o (można dodatkowo ręce, ale ważniejsze są nogi)

3. Czekać 5 min

4. Dzwonić na pogotowie - 999

Pozycja boczna bezpieczna

U kobiet w ciąży stosujemy pozycję boczną bezpieczną tak aby leżały na

swoim lewym boku!!!

Zatrucie pokarmowe

1. Natychmiast dzwonić na pogotowie – 112

2. Zabezpieczyć wymioty (nie sprzątać do przyjazdu pogotowia)

3. Zabezpieczyć spożyte jedzenie

Zatrucie grzybami

1. Powodować wymioty (np. wsadzanie łyżki/palców daleko w gardło, mocne

uciśnięcia brzucha)

Zatrucie jadem kiełbasianym

1. Powodować wymioty (np. podać mocno osoloną wodę)

Zatrucie środkami chemicznymi

1. Nie wolno powodować wymiotów!!!

2. Pokazać lekarzowi etykietę środku chemicznego, którego zażyła osoba

poszkodowana

Sposoby przenoszenia poszkodowanego

prowadzenie poszkodowanego,

na rękach – tzw. sposób matczyny

metoda strażacka

„na barana”

przeciąganie po ziemi, np. na kocu, prześcieradle (najlepiej na twardym podłożu)

przenoszenie „w powierzu” (najlepiej na twardym podłożu) - 2 osoby

ławeczka – 2 osoby

chwyt Rauteka (poniżej)

Prawidłowo wykonany chwyt Rauteka polega na objęciu poszkodowanego od tyłu.

Włóż swoje ręce pod pachy rannego jednocześnie chwytając jego przedramiona. Głowę

poszkodowanego ułóż na swoim ramieniu i przytrzymaj swoją głową. Przyjmując na siebie

ciężar rannego, wyciągnij go z samochodu.

Nie przenoś poszkodowanego, gdy…

Przemieszczanie poszkodowanego nie może się odbyć, gdy istnieje

zagrożenie dla ratownika i ofiary, które jest większe niż ryzyko związane z

przemieszczeniem chorego w inne miejsce. Podstawową zasadą

dotyczącą transportu poszkodowanego z miejsca zdarzenia jest nie powodowanie u niego

dalszych obrażeń.

Nie przenoś poszkodowanego, gdy nie ma takiej potrzeby!!!!!

Zawsze przenoś poszkodowanego w swojej prostej pozycji!!!!!

20. - Terenożnawstwo

Pomiary wysokości

Metoda 1 - kijek

Wybieramy kij długości harcerza. Następnie kładziemy tegoż druha plecami na ziemię,

a między stopy wciskamy mu powyższy kijek. Następnie ów harcerz z kijkiem między

stopami czołga się na plecach tak długo aż w czubek drzewa, czubek kija i jego oko znajdą

się w jednej linii. Odległość między jego głową a pniem będzie równa wysokości drzewa.

Warunki konieczne do pomiaru:

1. Drzewo i kij muszą być PIONOWE. Ponieważ żaden człowiek nie ustawi kija

pionowo, trzymając go stopami, więc jest do tego potrzebny drugi człowiek.

2. Ziemia, po której czołga się harcerz musi być płaska, pozioma i w miarę czysta.

Metoda 2 – cień

W słoneczny dzień harcerz o znanym wzroście staje obok drzewa i mierzy długość

swojego cienia (np. stopami). Mierzy również długość cienia drzewa. Następnie oblicza:

drzewo jest wyższe od harcerza tyle razy, ile razy jego cień jest dłuższy od cienia harcerza.

Albo: Wzrost harcerza mieści się tyle razy w wysokości drzewa ile razy jego cień zmieścił

się w cieniu drzewa.

Można też uniknąć połowy obliczeń - trzeba tylko długość cienia drzewa mierzyć swoim

cieniem. Stajesz przy pniu i patrzysz gdzie pada cień twojego czubka głowy - stajesz tam

nogami. Potem jeszcze raz i jeszcze... Aż do końca cienia drzewa. W ten sposób znika

również następny błąd pomiarowy - wynikający z nierównego podłoża.. Warunki

konieczne do pomiaru: tak drzewo jak i harcerz muszą stać pionowo. W równoległość

promieni słonecznych chyba nikt nie wątpi, ale słońce musi świecić.

Metoda 3 – bezsłoneczna z kijem

Występuje w niej kij i harcerz, ale może być jeden.

W pobliżu drzewa należy wbić kij a potem (czołgając się) należy znaleźć miejsce na

ziemi, z którego będzie widać czubek drzewa i czubek kija w jednej linii. W ten sposób

tworzymy "wirtualny" cień kija - reszta obliczeń - jak w metodzie 3.

Pomiary szerokości (np. rzeki)

Wybieramy sobie dwa kije, z których jeden jest dwa razy dłuższy od drugiego, przy czym

ten długi nie może sięgać harcerzowi wyżej niż do oka. Wybieramy jakiś obiekt (np.

kamień) na drugim brzegu rzeki. Krótszy kij wbijamy na naszym brzegu rzeki naprzeciw

kamienia. Następnie z dłuższym kijem przy oku cofamy się tak długo, aż jedna linia

połączy kamień - czubek krótkiego kija - czubek długiego kija - oko. Odległość między

kijami będzie się równała szerokości rzeki. Wynika to z twierdzenia Talesa:

AB/BD=AC/CE Tyle teoria. Żeby jednak teoria działała muszą być zachowane dwa warunki: Po pierwsze,

krótszy kij wbijamy na głębokość 0 cm, bo w przeciwnym razie ulegnie skróceniu. Albo

przy każdej "przymiarce" trzeba będzie wbijać dłuższy kij dwa razy głębiej. Po drugie i

ważniejsze: dłuższy kij trzeba wbić na tym samym poziomie co kamień i krótszy kij - na

poziomie rzeki!

Ocena odległości na podstawie widocznych

szczegółów

Można też wykorzystać fakt, że w czasie zbliżania się do obiektu zwiększa się ilość

szczegółów dostrzeganych przez człowieka. I tak (cytując za "Terenoznawstwem"

Kazaneckiego):

Odległość Rodzaj przedmiotów i stopień ich widoczności

5 km widoczne oddzielne małe domy

4 km widoczne okna w domach

3 km widoczne kominy na dachach

1-2 km widoczne oddzielne drzewa, krzaki i pojedyncze osoby

900-

1000m widoczne kontury człowieka, zarysy drzew i ich pnie

700-800m widoczny ogólny zarys człowieka; na drzewach widać grube gałęzie

500-600m widoczny ruchy rąk i nóg; na drzewach widać gałęzie

300-400m odróżnia się w ogólnych zarysach nakrycie głowy, ubiór, obuwie; na

drzewach widać gałązki

250-300m odóżnia się owal twarzy, odcienie kolorów w ubiorze, rodzaje drzew

150-200m odróżnia się zarys twarzy, szczegóły ubioru; na drzewach widać liście

70-100m widoczne są części twarzy: oczy, nos, usta; kształt liści na drzewach oraz kora

pni

Niestety, trzeba tu dodatkowo brać poprawkę na wadę wzroku mierzącego i

przejrzystość powietrza.

Pomiary własnym ciałem

Co jakiś czas zapisywać długości swoich części ciała (i wysokości ciała np. do oczu) np.

Kciuka

Ręki

Nogi

Mając prowizoryczną linijkę, możemy „mierzyć” długości jakiś przedmiotów odnosząc się

do długości swoich części ciała.

Znaki topograficzne

Długość przebytej trasy (na mapie)

1. Początek sznurka przykładamy na punkt „A”

2. Zgodnie z drogą „prowadzimy” sznurek do punktu „B”

3. Zaznaczamy na sznurku, w którym miejscu znajdował się punkt „B”

4. Ze skali obliczamy długość trasy lub sznurek odmierzamy na skali

liniowej

Skala 1:10000 = 1 cm na mapie to 10000 cm w terenie

Odczytywanie azymutu na dany punkt

1. Trzymając busolę/kompas poziomo, „celujemy” (najczęściej strzałką) na dany punkt

2. Obracamy pierścieniem tak, by północ pokrywała się z azymutem „0” (N)

3. Pod (najczęściej strzałką) odczytujemy na pierścieniu azymut

Odczytywanie wysokości (mapa topograficzna)

Za pomocą poziomic:

(na mapie topograficznej znajdują się jeszcze znaki topograficzne)

21. - Wężły

bit.ly/wezly_ZHP

Supeł

Węzeł zwykły (podróbka ósemki).

Najprostszy z węzłów. Stosowany najczęściej do zablokowania linki w otworze.

Jeśli mocno zaciśnięty to jest trudny do rozwiązania.

Ósemka

Węzeł ósemkowy, ósemka pojedyncza.

Najczęściej używany, jako zabezpieczenie przed wysunięciem się liny z bloku lub kipy.

Często stosowany na końcach szotów, robiony na fale miecza lub fale płetwy sterowej, przy jednoczesnym

stosowaniu "piesków".

Węzeł płaski

Jest przeważnie stosowany do refowania. Znajduje również zastosowanie przy łączeniu dwóch lin o zbliżonych

średnicach.

Stosowany przy silnych obciążeniach zaciska się, ale jest łatwy do rozwiązania. Wystarczy energiczne szarpnięcie

końcówek jednej liny. Nie należy nim łączyć lin o różnych grubościach, ponieważ koniec cieńszej liny pod

obciążeniem wysunie się z węzła.

Babski

Nieprawidłowo zawiązany węzeł płaski nazwano "babskim". Nie zaleca się do stosowania jest niepewny w pracy

i trudny do rozwiązania po zaciśnięciu.

Refowy

Stosowany do łączenia dwóch lin o zbliżonych średnicach w przypadku potrzeby szybkiego zwolnienia

połączenia. Typowe zastosowanie znajduje przy zawiązywaniu np. worka żeglarskiego czy sznurowadeł. Nie

służy natomiast do refowania!

Szotowy

Typowe zastosowanie to połączenia końca liny z uchem (kauszą), np. wiązanie szota lub kontraszota do rogu

szotowego żagla. Węzeł łatwy w wiązaniu i rozwiązywaniu. Nie należy go jednak stosować przy linach mocno

obciążonych, narażonych na szarpanie i o gładkich, śliskich powierzchniach

Bramszotowy

Typowe zastosowanie to połączenia końca liny z uchem (kauszą), np. wiązanie szota lub kontraszota do rogu

szotowego żagla. Węzeł łatwy w wiązaniu i rozwiązywaniu. Pewniejszy w pracy niż węzeł szotowy, może

przenosić większe obciążenia, jest też odporny na szarpanie.

Flagowy

Węzeł używany do wiązania flag oraz bander. Łatwy do wiązania, błyskawiczny w rozwiązywaniu (wystarczy

pociągnąć za wolny koniec liny, aby całkowicie się rozwiązał). Konstrukcja węzła flagowego oparta jest na węźle

szotowym.

Ratowniczy

Węzeł ratowniczy, pętlowy, bosmański, bezpieczny

Węzeł używany jest bardzo często, a umiejętność sprawnego wiązania obowiązuje każdego żeglarza. Za jego

pomocą robi się na końcu liny oko do cumowania, może być także użyty do połączenia dwóch lin. Jednak typowe

zastosowanie to zabezpieczenie człowieka w trudnych warunkach pracy na pokładzie, za burtą lub na wysokości.

Pętla tego węzła nie zaciska się, nawet przy dużym obciążeniu.

Wyblinka

Węzeł używany do wiązania liny na linie lub przedmiocie o większej średnicy lub obwodzie. Typowe

zastosowanie to wiązanie wyblinek (linowych szczebli) na wantach. Węzeł mocno trzyma, po obciążeniu i

namoknięciu trudno się rozwiązuje, przy szarpaniu może przetrzeć linę, dlatego nie należy go używać do

cumowania.

Knagowy

Węzeł knagowy znajduje zastosowanie przy mocowaniu szotów, fałów, cum na knadze, podwójnym polerze lub

kołku. Prawidłowo zawiązany powinien zaczynać się od podwójnego owinięcia na knadze

Węzeł zderzakowy

Służy do łączenia dwóch lin o różnych średnicach wytrzymując duże obciążenia. Jak sama nazwa wskazuje

można go zastosować do awaryjnej naprawy wanty. Węzeł nadaje się przede wszystkim do stosowania na linach

włókiennych.

Półsztyk

Służy najczęściej do zabezpieczania innych węzłów używanych do cumowania. Uwaga - nie należy jednak

cumować przy użyciu półsztyku!

Cumowniczy Zwykły

Węzeł służy do cumowania na palu i do pierścienia. Zapewnia mocny chwyt, nie ślizga się i nie zaciska.

Podwójny chwyt chroni linę od przecierania się.

Sztyk

Jest najprostszym węzłem używanym do cumowania na palu lub do pierścienia. Znajduje również zastosowanie

przy zakańczaniu innych węzłów do cumowania.

24. - Parki narodowe, krajobrażowe i reżerwaty

Park narodowy

Park narodowy - obszar szczególnie cenne przyrodniczo, unikalne

ekosystemy, w których podlega ochronie cała przyroda (wszystkie gatunki)

oraz walory krajobrazowe. Jest tam zdecydowanie ograniczona możliwość

osiedlania się i działalności gospodarczej.

PN = Park Narodowy

Babiogórski Park Narodowy - Okrzynie Jelenie

Białowieski Park Narodowy - Żubry

Biebrzański Park Narodowy - Bojownik Batalion

Bieszczadzki Park Narodowy - Rysie

Drawieński Park Narodowy - Wydry

Gorczański Park Narodowy - Salamandry Plamiste

Kampinoski Park Narodowy - Łosie

Karkonoski Park Narodowy - Piękne wodospady

Magurski Park Narodowy - Orliki Krzykliwe

Narwiański Park Narodowy - Błotniaki Stawowe

Ojcowski Park Narodowy - Nietoperze

Park Narodowy „Bory Tucholskie” - Głuszce

Park Narodowy Gór Stołowych - Szczeliny w górach

Park Narodowy „Ujście Warty” - Gęsi Zbożowe

Pieniński Park Narodowy - Góry z wapienia mezozoicznego

Poleski Park Narodowy - Żurawie

Roztoczański Park Narodowy - Konik Polski

Słowiński Park Narodowy - Mewy

Świętokrzyski Park Narodowy - Jelenie

Tatrzański Park Narodowy - Kozice

Wielkopolski Park Narodowy - Sowy

Wigierski Park Narodowy - Bobry

Woliński Park Narodowy - Orły Bieliki

Park krajobrazowy

Park krajobrazowy - obszary chronione ze względu na walory krajobrazowe

(przyrodnicze i kulturowe), w celu zachowania i popularyzacji tych wartości w

warunkach zrównoważonego rozwoju. Można tam prowadzić działalność

gospodarczą, ale np. rozbudowa obiektów jest mocno ograniczona.

Rezerwat

Rezerwat - obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym -

ekosystemy i siedliska roślin, zwierząt, grzybów lub krajobrazy o szczególnej

wartości. Przedmiotem ochrony w rezerwacie może być całość przyrody lub

może chronić konkretne gatunki. W związku z tym są różne rodzaje

rezerwatów, np.

faunistyczne

florystyczne

wodne

itp.

25. - Cżym wyro ż nia się Pożnan

Historia

1253r. - Nadanie praw miejskich

1231r. - Władysław Odonic lokował prawobrzeżną osadę targową Śródka na prawie

niemieckim.

1386r. - Otwarcie szlaku łączącego Litwę z Europą oraz zamknięcie dla polskich

towarów Gdańska sprawiły, że Poznań stał się węzłem, w którym przecinały się

szlaki handlowe

1655r. - Poznań przetrwał Potop Szwedzki

1822r. - 1828 r. - Powstała pierwsza publiczna biblioteka

1838r. -1842r. - Utworzona przez Polaków Spółka Akcyjna Bazar zbudowała hotel,

który był centrum polskiego życia społeczno-kulturalnego w Poznaniu

1857r. - Polska elita powołała do życia Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

1875r. - Wybudowany został Teatr Polski.

Postacie Historyczne

Hipolit Cegielski - (XIXw) polski filolog, przemysłowiec, działacz społeczny,

dziennikarz i polityk. Założyciel firmy „HCP”, produkującej silniki okrętowe.

Bolesław I Chrobry - (Xw - XIw) pierwszy koronowany król Polski z dynastii

Piastów.

Roman Strzałkowski - (XXw) absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej I

stopnia. Zginął w Poznaniu podczas Poznańskiego Czerwca od kuli w czasie

szturmu robotników.

Zabytki

Zamek Cesarski (1910r.)

Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła (połowa XIVw)

Ratusz (1560r)

26. - Demokracja

Demokracja - (z gr. Demos - lud i kratos - władza)

Polega na tym, że ludzie głosują i wybiera się głosy większości.