5/12/2018 Odkrywca 2008-12

1/72

---_ _ _ I S S N 1 S OS ~, -O ~

91 I I J i l J l L " J H I I l u 1 l l 1

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

2/72

r T : p : ' e : " , c ' . t " rI ... .... -~ '_ _ ._ _" I j

" w " - " " -. \ " ... .

Ss,'- - ( ' : 1 0 , ' , " 0 : ' 0 :. - . . . .' M X - T r a c ' k - i : e : r .. . . . -, . ' .... '. . - ....-A'CE 250 Master H._nter

CXPls

: p ~ l i I I I II V ':_'jrl:zm i"" 'T M 80"8,G Q J l dS e ' ; a , Hun' " ',~r. ~ . M L- - I Stinger1 .- af., I

"rizm VExpIDrar ' S !E' . '.

Q , u a , t f , f O Ex;cal ibUirC p , . t s m r mW i fl n , ate,chnol0;gi .~FBSpru:w~h~~ a peat,08'28 ' O Z P . s 1 t o t ~ i w o 8 o ~ a : c h l,' ~w za,k'n'\esie1' ,5 kHz do 1100kH~. '

I T:echno~QSa BSS pmcapet 17 sz,st,t l fwoSch:tahl1 ~5H ~ ~ 2 5;5 , k H z ,(w z e s 1 a ; w i s ' ' akumuia tu r~adOI\I l, taf ' i(a IOS~~O:1 1 a

'Mu,s iceieer, ~van-, sg !e l PI'a,

123[6,X2,: [ ' 2 , 7 110

-_ ,a ,e ke' I II Q . .- _ . ' i c k Sll,ver

Land StarID E'dgeCl,3D

V F-- . . . . . .-Q'.ck D 'ra ,w II

F' t T k8,8 I , r a c , . - ' , e , r '-r - '- Gemini

Sha:rp.: . h o , B l t , e l r 1 ,1 'PROWAD,Z IMY S"RZEDAZ WSV~,KOW~ I,ATA'J J \

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

3/72

" .I.I'CZO-JY" kto_ego_nie ma.....,'IN,a jc.zeSC i 9] wym,H3~ 'nlanyrn i cytowanyrnW swlatowe] l t teratu-rze naukowe] polskimuczonym jest Jar,' Ozo-chra lsk l , P o ]. a w , ! , a s ie : wnazwle najpowszech-nle] stosowane] mete-dy otrzvrnvwanta rno-n ok . rysztalow . N le s te ty Idzlwnvm zrzadzenlernlosu Czochralski ~ jego,oSi~S,tgnli~Cli.a byfy w Pol-see przernllczane przezdztes leclo lecta. Nle wy-. mieniajq go pod recz ru -kt, nawet te dla s zko ! wyzszyeh ,0 jeglo doko-

nantach parnleta [edynle waska qrupa fachow-C6 ,w~Chao i ci nle zawsze kbJarzEl Czochral-sk leqo ,2 ; Po ls ka .... - - ._----O S ,Z U K IW A N IA

3 lPowlrOt, d o 1,:Szczel iy' sreb ' , r -nogorskilsj", '

I N l i e w i elka sztolnta poszuk lwawczarud olowlu i srebra zos ta la o d ko pa ...na przez nlezlcentyflkowana 'grup'~w maju br, N ~ a . 1 t y c h m i a . s . t poja'wHy sleplotkl a .skrytce", u'fantaeh: k' i sztol-n i' j jake rn le jscu ukrycla depozytuprZ:9'Z INi 'emcow 'W czasle wocny~.. .6 'W' ~sz .'k'~wani'us,ztol ln i naGO(! towejP'r,acowi'ty D'zien I . " ', ' . . Iepod-I l l e g t o . l s c i , _ cZlUi p , r . z , e J b d , a n l i i , ezarnf(u Cz:o~ha InlZ Je5zcze

_I 0 Bol~.. 0 \ / : . , We w' ~rzu , r , L . e h -ma" 'Na t~ chwlle czekallsrny od dsw-na, Po d k o nte c ustopada br., danenam b y + o I zwtedztc k!~kas:etrnetrowlJdro"znionych korytarzy podzii :emnlsj' falbryki' zbrolenlowe] W Bolkowle .I I II--,ag~ny lmun.durow,e n i i e ;m .m p "' . i e c k 1 k i c hh wojsk l'ldowych 'W_ liB 'S I ,a c, . ,15 P o l z ~ i ' l ! , m n , e :p - r ~ z ~ I ~ I ' ' ~ c : ! . : o. .?. _ _ . . ~ s , Ie.Gdy z . : P a w ' t e i m p rz1s :b ywa~ i, smy W 'l.ubostroruu. nasza uw,ag~ przykulwychodzacy Z zieml knkana,sc~:ernetrow oc palacu otwor wentyla-c)ijnYI a godfz. in~ poznie] tunal wlo-

~,zarnlosk:6,~zy:oln,e,rze 'Wo"s[a [PD,ls,~_JegoGdY' lby nle ki Ik ,B . F~. ~~ii8iiIIzd. j~c- trudno by-l oby udowodn ~ C lze ' ; J 1 1 w a .1 ee .Q g ra-nice I~ Hzsczpo-SPOHISj i brell udzlalzolnt e 'za 0 oza r-nym kolorze s ko -ry . Nii,e zachowa-. f a . sle po nteh zad-na dokurnentac]a,a strzepy tntorrna-ej' pozwalaja [edy-nle snuc rnn le] ~ t Jbbardzle] prawdo-podobne hlpotezy.KJm 'byl i cl r nezczyzn i w ni,snagannych mundurach wolsk wilel'-kopo lsk lch? W ja:kJ sposob dostall .s:i~w szereq l Armu Po Iskle] ~co S ~ e z nlml stalo?

dacy 2 palacowych ptwnlc w k l s -runk u naJ bi t zs ze] oflcyny, Czy topodziemne przejscts ~ 'SlCZqte - pa18C z of lcyna?1 1 8 G ro ,d ,z iec - 5 - ( a 1 rb y ' odlkry '/1 ,eIII!, .1 .. '.I' Z3 ,g '_ _ lonle- #2.1 S,ladamii p ofesora G;rund-manna2 - I iHartmannsdorf ~ w!tes sil~nych -udzi

Z a pomnlana f'I"'a b L J G "~ _ 1.11\',. 0 : (),Z '.~ ros,-S Ro~'eni J . . ~ -

- --- -T A J E : M I N ! I C E : H : ~ . S T O : R . I I- - _ - _ - -26w~~5f:ci- :ZJisldejy~-listori'a ,agenra : S I O E Paula Penczokar o w n ' I e " d - - ' o b rz s m -c o la bv s ' t:!! ' u z ' s 'k - .e.. ,:.,.,_: '!I' 1181! '- : Ii-. I~ J !l~ - 'on -czyc , IN ' , i l s znal ismy boWiem zbyt wle-~ I s -z - e g 6 :~ . .4 . '. .. - - ,! k , 0 t "J.'Il J ~ :; _C Z : . ' )uvv,j Wlf~"SZOSC ropow ury -w,ata S t ~ " . . Ty,mcza$em kii8:dy spra-wa m ! ia .f razo s tac od*n,zona ad acta,niespodzi iew,anie nadeszla odslecz,

, ] . . 6 ' : ' O ' [ i ,., .. , ~ ' . :.~. . : . : I c a , e 01 zapomnl'enlaN ie zn an e h ltle ro ws kts o bo zy prze]-SClOW' fJ ' V V ' Lub:~in 'e w ~atac:h193,:9-44

- --:W~DR6wKI ODKRYWCDW40 ~~I~k~li&:.:ic:"Tar-

K ~Ik d ' ta t . . j ! . " d z i ~xa z ~ es ~EfIrnenow po e zierrua, wpid. czesc i Tarnowsk lch G6 r ~ z naJ ~duj~.S~$tr2y duze za,b'ytko,we korno-ry wykute W' skalach, Przez ponad100 ta t pracowaly w nioh pornpy, za-a P ' - : : : ' l ' t r u I J " ' c e ' g o F n os lask ~ e - ~ od o C " : : : I I . :.a.- '~ : ' .tL .~ ~: ' ~ W'~ _.'..i~gl"

, 4 8 , 'W dlr'!dze po ws,p0 I l l n y ' pod-r~cznll...I-_-I B , A T A ; L I I E ' ; 1 : P ' O T Y C Z K I '

50Zwylci~sl(iie P'Dwsta' i e '90~ roczntca POWS, anta W,i le l~koIPo l, -s k~eg lo, _--K O L E K ' C J O N E R S T W O '__ - ---

- 1 9 TWI'e;rz;a' W " : : , - , o : . . , c , l a w - :~ k '~ 1 9 '4 - ' 5 '_ _ _" __ _ _ ,...~. _. _ f. ~ _ .tw'"~.d i - ' S S ' ,- Iler.~.~ ..I~~ II6 ,0 Na ratunek schroncm ..H~storia, i rewalorvzac]a kaporue-r y przsc iwpancerns ] Lin~i Mototo-W , 8 1 w Przem:ysllu .._-KS I~IGARN IA O '!D IKRYWCY

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

4/72

Z d , vo W ' UIc ,~ ,, : ,it"0 ' ( d " "'71~;- =-"," ' " , . ' / ' : : : : J : , Y l J ! ' f"" An-'"

d" , h 'l , . .. if. ; J - . _ , . ' - " . l~ ' .= ',' , - '.~ '.' r . . I ' ~ V\HC 'J r:Q, O,SV\t1 ,C, I, ,$wrqt~w!:) lmar :zo[Vl9.c~ pret.Jen-'tow p od ch t)l'M .k~ ) , ~ a , t [ o . -~e90 S!JI {west rQ,~ a w No . .. ..w~'~,m , R -- ' 0 : ' k i, .. .. . .. ,' ' - '0 " ' :' ,q' , r ( Q ' " 1 1 i i i I . . . . ,y)l.(i!l~'", ,,~" Io r " ~ ,, I _ - l o ' \ , ~V1, , ,~ ;, ,_ IY"I !!'!I j" , ,[" .. .. 11 1'. " - .If!", ,J k :: t ' ! ' [1 . ' - ! ,5 ' ~w,~~ ... t..r~. v , _ -.ZUJit,'''''f'1'_jtJL,~d

! C e : z a ry I C h v v \ i e . f e . i w s k iS p t l , K o j r t~c[h i , z . , d ro ~[' .t. ' S ~ " " , . : t: B ~ ' - , " " , '. ', I N ' "Iw Y C f l " ' :W~[ti l_' [ , ~ , o : z e 8 fJ . : Q,~r o d ze s d a , s x a { , o n e J " , 5 tj l t w e _ ,strowej t \ oc~.J ' ) Q , w No-wym Roku VVl ,OCy " t, Q _ ," .' d d-k I' , . .' 1 . '_ . : . " . . . ' ) ~ , - , ,- , " - : . r , 1JIe.Mn.~c , .0 [ O ' : , , ~ . " r:yCi l .1. [DIFltZZ d r r o ' w l a . i ' C Za SitA , a b~ 1 s i e, ,- - '~ " ::J' ''''(: 'i' iii" _"n . [ ~ !V V \ , ' Ct eS1-! j 'c .,.Z,tJt!Z~tuka~. OrU 'ck l

~Z~.czgP, t - 'M / I , -, ,_f..- - k - "" : f o ' _ r _ " ,00ShKOWS,:J

Reija~cjiau I,b~utJsk,4 SP-i ' 14 WtQc:fa\v.tet: (@71 )3 1911 ss. 3~71 f l5.

t o '"" f a x : ~O '7'1) 3:28 837'1'Wycla,WCii ,Jm'ny~U lBalaf t lH im : c ~ ~ c hi~jlZnawqyclh Sjp. I Q-0.PreZle;sZ~rq.duMElda c e n a : H a , b@ r

St~;l1blin t l e . tn e t - o W aW'NW, ~ ~ k r . y w _ Q \ " jiJw6'l"fa, ~adm:inisifFatlQlt:s~ m y 'I~z[m'i~r? R~~~ Bo(-t~~n zWanr

'S ;~m:dP U U R ' lFi 'aS~rG e 1 ; 3 . ~ y f:.:limiel - W S ' ,le . .mwl: ,eS~pe "o@ini~ml . , qm

D,m i (takt~d~[~' i1r:aij~~"VE U a , . / g A A F

3; '1~1oo tai(!ut u L . pomlw.e~ynf fM .2 S

W 2 1 r - l l i n R i pi[~rnt.l1m~tatyI P,OOf!,lJliflera~ bajQ~a.na ~Q t ro :KU- S~i n~ ro~- 11

P r f ! w : 1 , m e r a ' ( a 4a~4 'F t r( J r na n_ ~ 6 . t ~l: Ill ' zt - fi,~ y . k i 9 . l'~tt ~~S~pr1!1'Yte~~." Rreruu'nella~itnah~'iyoplade w @an~ l u b - n a PQ ~i ez pC id a n i~ c d . o k f a ~ : l n y c h daoch ad r e 5 Q w y h ,

r ir il u m e r , V ' 'iUrdt( wa i l n E ! :'blo n:ab.E~e;11 I ' V . ~11.~'0nO -~e[W l. a 5jOO fZ~sa 1 ~ : ,R n l z n ik '20C1~1 1 ~II ,: -- X II ~ S~OO,d /ep .:' R o m [ i , ~ ~Qt!i- C l 1 n , a _8 0 2 1 . .~-~ l ' , . m~-ena 'J,lot',~~nd(!.la~ -le~1Ja ,6,d~' Roa n " . .2 C J 0 5 - I~Bna 1 la w il L~C-Z~ ilk ,2 0D . f ~ - cena, lJjfi I~.,,Rean ik 20~ - c r s n ; a , ttlS ~.,~~nia flml~kj~~~ nrml' ~"'11) a~~71 r

l1~faf f,Qnyfi ~cj.e iJpra~oiWuJe i' Rrzy~(ttjiWujeJerry 5 , a E i Qw : S : i . l

R e d , a k q a . Zlsn~e'p SQ b [e pra ,w~ 'ad iiUs:ta~i *f~Llj'a t~)5rowcr-al!zm L j J G 1 Y t~ut-6w. lastrl:,~'pmy o o bl 'e t a~ e p ra w~pn-edn.lm "ail~slan~chel i$Mw iz d j r e . t 'iN, aa:sop'j~matW l' 6 ~ p r A c . l l J ~ ~ - ( ~ l.J:1~~r~wata t ' : e r . f a f 6 . w ~@~amnw(.G-

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

5/72

_"'W ' .- - s . " . n t t .- .iI.. '~d~' ..', U,-- ,- ",.,.j, . GelOSfJ'c. I S , trap,e w , ~ ~'CZI1'e , 8 2 1 czne ,s,awYpO w ie l1#ach ' . . - .~ .,oddali za la .man ; e koryta'lza, d ok lo reg ,Q' przykla1dalismy pomia,ry ..! prosba 0 p o m o e przy uzyska-n ~u .z glod y w~'a .sc~w,e,gonad-

le 'snrctwa zwr 6c iHs r ny S:~~ doPana Marka . Jan tkowsk teco, '___ I w ~ J t . o : : . , G ' m ' I' n y Sto szowlce '0 ' 'f "'d .=- "_ ' ':: :L";,~'- !I . ,::. ,: : i 1=

c ia~ ne u rz ed ow s p ls rn o Z'8NiJSZG' z ro bt o d-p ow te d nle w ra ze nts . Z :g od ~ ' na p rowad z e - ..n il e p rac pr.zy sztolni o~rz .ymla l~smypo o k ",dwoch tygodni ;a.ch ad z io ze nla w ru os ku ,.f!li~G \ f . I - J tSlnmlinie' cal kl em przyzwol t y rn , Cza-s u n ile byio w i , e ~ e m poniewaz zgoda zostalawydana 'wy~qczn~,ea.dwa najb~iZsze v~feek~

andy. Z w~elkq p rzyk rosc la mus le l t -smy . w.em'pie eksp resowy rn orze-io.zyc sp ra w y rocz l n ne ! tu dz lez s luz -bowe l lecz d~a rownowagr i z v~,~celk~,ma-p a le r n p r z y s tE ip il ism y do organlza.Cj i eke ] .Ostatnl lydzl ie ' f l przed akc: jE l p rzeb~eg ' tw i s c~e"sza. lonym temple. Te, lefony. male,

organizowanie ludz~ do pornocy, spraw-dzanle sprzetu j' szczsqolowe planowa-nie raptern dW'och d r 1 ~ .kopanla" okazaloS ~ ~ dose w ' y cze .r p uj "~ oe . Tempo z V I J Q l n i U =sm'y 'W piE&tkowy \M lecz6r i k~dy Yr ty lebha~

I h s .m i Y Z Wrocfawij 'a z ZSp,9"kowany rn ~i'PO su'f'ifl sa rno-chcdem, i opadlo calkowl-

I cle, k ie d y ' u s ~ :e d lijs m y p rz yk'ornlnk - d 'brym " olwem.u I,,U Z '.~'' ,'. I .' 1 1 ' " " ' 1 , , ' : " 'u naszeuo ,go.sp"odarza'W Srebrne ] G ' O r z : ,s . Ostatnlewery f l kac la pian rjw n a pa-pie rz e i ' V ! I gtowaGh i pozo-stawia nas w optyrnistycznym nastrolu - wszys t kopowlnno si:~ udac .

W;tasc,'~w,q akcj~ rozpo-czellsmy w Gr,e~pi ,~i s lo-neczna sobote. 25 paz-dz l e r ru ka 0 g od z in ~e 9 "O O ~kiedy to ".spotkal~smy s iew centrum rnlasteczka

z dzlelna druzynEk Ochotntcze] " : S t r a z y Po=,zarne l z R ud nicy . O le ubranych w czarnek b' I h . ! L k .. I.. danlom " 'Inezony ell uopa .ow rru e Is m :}{ z a .:ani le, d o s e ' pros te w nasze] ocenle = odwodn le -te d ., t 'II I, kl .nH 9: . '.,awne] S Z 0 n I pOSZUI': IV t J8WCz 1e J przezzawalonv, obsypujqcy sh~wiot w stodkusrebrnogorskteqo lasu, Po przet ranspor-to w an lu p or np y, narzedzl .~ !nnego sp rze -tu rozpocz y na s if2 waU 'la z woda. Nas ze.,.; . bll . k hi~v:cze' rbnleJSZ8'0 o u c z e r u a w s , a Z ) f \ I V 8 J ' J L Ie ,w chodnlku powlnno bye 0'. 40~SOm31w i'~ c z e znana narn w y d a j n c n s c i c : t \ pompyodpompowanie 'm~a{o zalac ok, 1 glod.z,~-ny. Nies tety i [ak to czesto bywa eksp lo -racla zaczela st~ z orob lemamt, ponle-, - ", ... ern .A " 'J :. . - , o -"L' '. ,- 'is.. Pw a z p o m pa oc rnowea ; ; : r , J S , U S Z I s n ' , :wa. 0..m lrno. z e sympatycznie warczala, za n tcn ie chc ta la po rnpowac wod y-. S trazacvd'l . d~ " . ~ II i -it blUgO Sl~ nar a , -z ,a ll I 'VJymt'9rualll ra cnoweuw ag ,i d otvcz ace bud o~ vy pom p s traz ac -1 ' . . ' " h W k ~ l ,: F \ ~ . Cl, . : o: nc U i p omp a r u s z Y 1 8 ponQwn: l s 'ii sza ry w~z I g \ t v a U o w n i e " s te wybrzuszytO ~ 2 acza lo LO lylko jedn 02 ,. Idz le 'watch a .!Operacia wypornpowan ia zaj~ a flam

okolo dwoch 1 9 o ' d z . i n s w tym e1ek ywnycz pracy pompy ~vyn~6s.nlecale 50 ml-n ut D arek z T ad kie lm w cn od za do s fodka"

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

6/72

II III:-hI I " " i d ' . : " , , ' " ' m - . ' Y - ' d o -5 ' -~ '~O" In.; p ~ ~ . O : - 1t.IUt~:..'V~-"-lrJ'v . ~. I 1_ . _ !:I. I " '~~ ..1pompow8'niu wDdy~,'terez f , rzeb.l1 : 7 . n " ' n ' ! : ! I . n - - ~ ' ' l i I ' ' : O ' liIIll,~";: W vnoszeola ~Vr :;;IU I '6ll. '.,.11f-IU!Ii; _I,.!!!!I!!!lIVI~.~(II"[,,uliobku ..by sp rawdz i c stan wod y i p rze - "K 'I 'k . tunac W~,L_ ,~ ::h ..8 rm nu t po po-'~UdnHJ s z to ln la J es t ju z odwod . -nlona, Z,QSl8,b t y1ko k iik anas 'o 'h 8c.entymetrow wod y 'i rnulu k to -6'J duza pornpa rnoze Skut'9CZ-n ie n~e pocJ2Jgnq(~ , Decydujemy,Sii~' na rozpcczecle vv'h;i.Sciwychprac przy zawa le oraz za ln s ta lo . .wan~e drugiej pornpy , rnntejsze],k to ra be dz te p o V t J o 1 1 i odp rowadzac POZo-sta la wod~. Darek ,Z Tadk lem insta~ujqs ~~

Y zawals . b e d . tkwUI' T n d zte rm a k ' I k rz '~..a e I '"-~' q,,'. 'II ~9'- _ L . : ~,'-t.: I_1.:anastepnych godz~n",Wile:rzc~,etub nls, al epowledzenle .praca w poole czota" jestjak na jbarcz le ] pra,wd,z:[we', a j,esli d oda -. d t d h l .. 1 : ~ .'CIe ". 0 .ego zac UC I zm rue js zona ~os ottenu przy zawele, to bsdzle rnozna wy-obrazic sobte na s za prace.Za~ /at n a k on cu s zto ln l po sz uk lw aw -cze] to obwa lona skata przy [ewym octo-s te ~ lu zn ie js z y m ateria l' p rz y p raw ym .Dw6ch 1,ud z i na p rzedz l e kur j r8 kUofamliurobek z p rawe j stronv i ~adu]e d o wta-a e r o Lud,ZKl . rzadek" podala wladra oowvlotu sz oint Nad dz lura in,s ta~ul lemyb lcc zek . IinY 1 dzi~ki cze rou fErwi,ej j es twyC'l.~ga6 ci~zki.e w~adra ponad 3 Imetydo g6ty. Urobek wys , ypu jemy poza caw-ny r r 6 ' w odwadniajqcy (odclekowy, OfneAoesche) ' f p O ' ni I 9 'W " a Z z a ; l! le ' z y nam na jak

. I " ! ! ! E I ! hna~nnnf,eJszeJ In ge re nc ,jr l 'W zac -owanv narnapach uk,fad w y ro ots k a C i~ z'k ie o dla m -k i 8ka l n , 18 z arnl e n I aj ~ 'S~~ W QOra z m n 8~i-''9Z '9" nastep n is w rrurnosz i blotn lsta rnaz,C : . , . . , ~ k b d" lkal._'uopa .1coraz car -.ZI9J zn I r . B J E t W zawa -~e'-Breja w w v no s zo ny c h w ia d ra ch zaczv-na przvporn lnac p~ynnybeton. a strukturawycil1iga.nego urobku wyrain i .e S i < 7 zrnle-n ta . Z po rrned zy luinego u robku wyb~jawad s . Teoretycznie rZ1ecz bioT,qC nast~p~ne ' ud9 rz en je Ik ilo fa . moze przebiilc. zawaJ'i s pow od ow ac. z e szto~niazostanie zaJa-na z szybkos.c i.q odwrot t r~~eproporcjona1-. .

nq do [e] odkopania, zas nasza skromnagrupa p o b l i r j ' e nleoflcjalny rekord w szyb -k o s ci e \w '8 k uaG l~o pu s zc z on eqo c h od r uk a ,N.s.. s z C Z E ? S C ~ B nlc takleqo nle nastepu je ,'ale po naradzte st~Nierd.za;myj ' ze trze-be poszerzyc choonlk by moe dale]kopac. N~ekt6rzy padaja ju z ze z rne-czsnta, robll S.b~clemno i czas odpo-czac . Sobotnla .szvcnta" dob leqa kon -r G B ! po godz. 20.00.Wracamy rank iem nastepnecodn la , 'Wordy nle pfzyb'yto d uz o, oce '-n~amy jej doptyw w chadn~kJu na ok,3 rnJ. Choc ,zwi~kszon}1 poztom wodyprzy samym zawale lest niezauwazal-m y 1 nasza nle-strazaoka pompa daj8sob le i z ni~, rade, Pracu lerny wytrwaleda~e J .Wykopujemy .juz wyiElczn~e blotoi' .zvvir.Trudnoscta ok az ula s le ruestabll-ne oc losv, ktore syp la s :i]~ d o w y k op uwyrC&banego prZ,8Z chlopakow, W t,ymmornenc ie p"Owinn i-smy od lo' z .yc k ' lofyj dok"adn' i le zabezpleczyc octosy lubte z z nac zm e poszerzyc chod nik , na corue starczy nam ju z cz as u. Z , powodub ez p t eczer i s tw a u cz es tru kow d aG y d u~ ,e..my s i~ p rze rw ac prace rna tym etapte,Krzyslsk weryf ik iu je v 1 y n i k , i prac Z ar-chiWalnq: mapa , Poniewaz p lerwotnywylot sztolni ule1gl obwaleruu 'i obec-n j 'e \~ChOld ti Sj,~ do s r o d ka n l eco d',alej,kwestiq zasa.dni,cz~ okazuje si~ odna-~ez;ien' i i epunk_u" od~k t O P B g l O mo ;z -n a d o~k o n ac ' p om~ar 6 v (j i po tw ' il er dz~c past~py

h U t'. .-:: I " , .. . . ' . ' , " ,n as z yc .. p ra c- ,...z na Jem IY "ze J e dy n ym ta k~m rniejscemjes wyraine ' zalamanle S i l E ?s z to lru w id o c z ne ' * a k z ' e . na_ I I . _ . ~ . _ ~ , . . . ~ _a rc hlw aln e] m a ple ,= aSB1 2 : 2 8 r ( pk t . a .) . M l , e tn ~ k l la -s ero we ; z nac zn ie u la tw la -jq nam zadan te : dwukrot-ny porn ia r wskazuje, z e odI . f " ' " I I a d 11".z ararners a s ztom i c 0 scianynaszeqo z ,8wa .f u j es t o:k,.20r n e tr ow , We r y fik u j l~ ta odle .gJos.6 Z . archlwalna mapa:wed~ug n i e j r a d . z a la rn a rs akorytarza d o boczneqochodnik,a (pk t , b) jest 2:4rnetry, 8i~~d pomlaru oce-nlamy na [eden m e r, n le~ \ f it il ee ] , J s t e s m : ' Y w~~c ib I,= ,s k o : Z ag a d k8 1 p o zo s ta ]e w . c i e r . z sp rawdze -

n~e j :a k d u z y Jes t zawa l Ii ezy 'b t?dzje s i~ci~,gnEtf ' z d o bo cz ne qo chcdnlka, bo tooznaczalooy ki~kagod,zij ,n kopa raa wi~cej.

'DC~tkcu"vy fr:agmefl't chodnika ~przed 'wy'. .pompowan'ie,m' ,b:ylo tut~j "j5' meltS ~ody~.

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

7/72

W r ar na cn p od s umowan ta w ci~QUdWDCh dni prac od'wiodnl l~smy sztolnle,d IDilro naJ is m y ;pcfm i8 .r6 w ~ wylk analh 3m y to -,~,{),~afts wnetrza, Uczestn i' cy w yjazduorzebral l a' :I" " ' 3 :' ' 5 ' m :etr>dl btezac ~nr.:'l; ''7~\IL/'a~. LI~ - ~ I:. ~ I~ . _ :.t\ . ~ - , . .:. .' . _ ~ O.J _. 'v~~ '...~~.U ~~' yn " .. =- -~u Hrs tQ r yczna struktu ra w yrob l ska {QC'~O~s y~ roz no s; warpa) zaehowana na daw-nych mapach n te .2.0St9if8 naruszona, Caty' (Breh1zostal , z9'od~ne z : wytycznym' i ned~Ie.snlctwa I zabezp ieozonv i eznakowsny .Peg-ada i ludzte doplsall, atm os fe ra na"Iplac u bojt~~~wtetna. N le mozemy jed-nak powtorzy,c ze Owldluszern IJlinis co -t on et o pu s I.; - n lepokonan y zawa, blo ,Kuj9,w O i f l i oostep do da lszvch parttii 'Jv~lrobi!=81\,8: , P rz ez cz as n a s z e l nreobecnosc'f w r a d . a .ponownie zalels 'WY110biiSkO I ale rnarny Ju,;t:plan je:~odwoun l enia ~na :s ta\~e~I..,D~!ategopros imy Czytelnik.6w 0 clerpllwosc ,~ d o.s z ee e l ln y " p ow ro clr ny po ra z k o h 9 . f f 1 ' ~ r l byestateczne w Y J a s ~ . r c jiaj taJemnlc,e,. 0Kontakt L .But.orami:: mediator. wroc-' taw(wwp~pi

:Zdl,j,cla. i: opracewanle Imap: iKrzy ' ,sztof '.Kr ,zyz8 !n0 1ws.k i3 Da'ri'U5z ' W o . ' j 'c i i k :

AutCH7Y pracna pod ztekow ac za P Q-mOIQ, W ' orgian.~zac.ii akoj redakc] ~IOd-~rywcy~~,Ma,rkowii ' J an lk ow sk le m u - W , 6 J -towi Gminy Btoszowice, IN:a.d~eSnJctwuJU'gCJiI; ;V j, IG.rupie Hatow-nictwa Wysok.os,oiowe,..< g . o asp Rudnic .ai Jane-w'i Duerscnlaqowl z przy-J a o ~ 6 * m ~ 1 Tadkowi Lasley IKrzy,kow'j Lukowsk le rnu ,rodzlnle Kewalskich oral.MlarCinQWi G6r sk i \~Jmu zaeater ing,.- ITERA. TURA:1 K ' " k " . . K ~Ii~, ',~.... ~ .. .. .zyz~ 'nQws J '...rvOJC~rt .{J. B ez tm te n n~' ezto In''~rtZ:in" ~ J : J 1 ~ . v . ~~,~I. c :. . . I ! ~ - ,~ ~ " , " l~ _~~. tW:1 " "S :uc ie t ) /~ ; n r 51200(3 ' .,2 , Krzyzanowsk I ' , K , ~ Wd j -elk D. ~~zc2e4 ina : srebrno-

".

a ,_wyrain ,e zalamal1';,e ~"ry' t iJrza, . , 1 d 6 r . epofraklowalismy' jako punkt aelni_,is'.,n'is p r z ] 1 ' wyko 'n ,ywa,n . iu pom,;a' r -6lw~

b , _ , p rz e . ko p y wa ,n y ,zawa'", 0 0 bocznegokoryta.rzB ad pun'lctu ,,~a'"''powinno byeok. 24 m\eft6 .w~

a ,_ W ' . rym m,le js !cu zn'ajduje si, , odko ' "pany' 'w l 'o t do sz to /n ' i . .

K L A M A ,Cle m e la l i, _ i i i z : '

s l e u l B e , I D O S e III1 1 1 1 1 1 1

, I:t'f(III'VWIIE:~E ~g08l'S 'fVE:D1a:.!'N'fHpiII I ! IRI: 2: E 5iPIE-~AL.ISTY~nlE:: i:Hl I?iBnETR~I~...InFi 'CiUtZYI\':lJH, 8LElOOJ

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

8/72

,'ssyw Gonlowe"" ' izespo l sztol-nl znanych pod nazw21 ,:,Soko~lee" z aw s z ,e p oz o stawal trochena uboczu zalnteresowa 1 1 " i-dac;zy ' G6r SQ,w'ich~B'y6 ' m ' D z ' e ,decy l_ ow'al~'o0 tyml p.BIW e od-dalenle ad gll!o'w:liychl ob i 'e l k t6w '",R'ie"seU? J ,ednak wed : ,ug rela-,ci'~powQ'jenn'ych s w : i l , a , . .~ ' I [k6w,toW'i8s,_'le tarn ma tstnlee rozbu-I-_owany SySI elm kOI 'ry l ,arzy ' ,cifq~glnElcy si i ,_ponad dwa , ~k i l lomet ry'W ,glqb gory'.

becnle dostepne 8 E ! tylko. dwie uJ~o~r O \ l r v e u sz to ' nte wy-ryte y,! p laskowcu w polnoc-n o-w schod nm z bOG ZUGon-towe]. Kot,ejne, dw i s . posla-dalace wylot na wschodnirn zbcczu gOry

zaczvna ja ,Si 'l1n~eslety zawa l am ' l d o nle-dawna wydaw8,Jy ' Si~' calkowlcle ruedo-st~pne.Kilr!ka la t ternu grupie poszukwa-ez y udalo s ~ , e odkop ac w ej:s cie ~ przeJs c ,przez zawal 'W sztolnl na lhardz ie ] wysunle-te] na poludnle, Wypravva zakonczy, ta si~'sukcesern i 1penetrac jq '~vyrob ' is :ka, Okezalos i ~ ~ z e znaidowato s,i~w n i ej l spore O . r y g r ~ -nalneqo wyposazersa. NI~lestletYJpo k,nku~dzlesteciu metrach korytar;~z zakoric ' z y ! b S""IQ. I, .. " : ' "~'Vj' .~,I-: . . .," ": ' .. : . '_. ( : :", , _." .I~ ,!,, :,,: r .. , , ': ' . -' ,~ 1 I:' :I!~slepo Tarnta udana vvyprawa pozwala l arnlec nadzlele, ze poozons ok,. , 2 ; 0 0 rn na.p6tnoc z .apad li .s ko r6wn: iez k ry j e tunsl, Tvmba rd z : e j ~ ze ,2 rumow l s k a n iep rzerwan i ewyc'i ieka s t rumy :k wody. a platforma przedzawalern rnaIrn ponu j a-ce rozrnra-ry . Pefni' na-dztet I wspar- ,c: najnow-szymi zdoby-czarnl tech-niki postano-~vlil~smyspro-bowac W y J i s -snlc tejemnlce1~HO i \ t v e j szto l n l"- jak j~ poz-nle] ocnrzctt-s rn y , W'iedzJe-llsrny, ze n~erna rnozl two-S '~ I' przekcpa1 _ : . _ , J , _:_ _' _ _ 1! ')0 : : : - , : -

~name, przy pornocy speqallstyczne] rna-s zy ny , o dw te rto w n a z bocz u 'powyzej j sztol-ni. ' A / t a . S n i e H~ me tode wybraJismiy'.Nasza akcja zostala przygotowana

j przeprowadzona przv sc~s~ejwspo lp ra-c.y~ i dz lek t wsparc iu , w~aS)cic'iiel,a pobli-skieglo centrum rek reacymo-kon te rency ] -n:e~gq~Hsrenda" - I P . M i ; ar iu s z~ Czapew-ski 9 :Q [O , oraz k i' e: rownika adrn ln ls t racy jneqotaga os rod k a ~ P . Hen ry ka Chojnackje:go~d , z . i ' ~ . k i , k 6 rym cale p rze ds i ewz iec le bY'DViJ o g [ 6 1 18mozliwe, Podczas wstepneqo eta-pu p ra c , jp rz , e' pr owad z i~ 's ,m y p rz ed e w s zy s t-kim badania 'terenow9' i b e . z ~ n V \ , . , a z y j n e po-rn lary. M:II 'a~y one na cefu us ta l s rue prze-

b . .--- b 'L t ' bo ' !l eg 'OWYlmopeuom '_ y ~ 1 ,0 pro ces szyo-I k J i : i sprawny. Korzysta.j~c zatem :2 : okaz],S G z e g O ' l: ne podz lekowanta p ragnie :m y zo -z . y e wfascii'oiellowi terenu, na ktorym przs. ..prowadzons zos a~yp ra ce - Nad lesn [c twru, Jugow ii' nad es ru cz ern u P . Janowi' Lenar -tow i o ra z h3 s n~ cz ffm u P ., J a now t Ma.lad ze ,.

.,Go'nlowa'" , r . . ,- - . "Wreszc~'e nadszedl ten pazdzierntkowydzieri, gdy znow m o g l ! : i i . s m y poozuc nle-sarnowlty zapach przyqody j a k J nlosa zesoba poszuklwana w G,orach Sowlch, ,uPorsnek jeszcze catk iem, mokry od rosy .

. ~Je,dzlemy szu-trowa droqa:a przed narnlwle lk a. rna-szyna wsp ina .S i~ wolnl utkopod g6r~ Tow koncu paneddwaoztesctaton zelasrwana 'Qf}si,enl-,each. W plew~nym rnomenoiew lustsrku po-jawla si~ sarno-ch6dl terenowyna ni,einiieckich

nurne rach . P~erwszca n z a r l o b ~ , l i ' w : a ! " mys~- tos~ynnl .straznlcy t al em r f c, j .. " Wzm,ocn~'e-n ie czuinoscl okazalo s f~ [ednak zupetni ,9zbv tsczne , gdy okazaio s i: ~. z e ~~sladznasi po prostu., m wia.s c~c~ e'~el l rm y " G I E OIBLAS,T i"I od kt6rlsj Vi/Ynajmujemy w i , e r t n l : c e , !

n is s i ' f ? p r zezz a,\tv at I I I J b,. j akchcEj_ nieklorzy, odstrzelona C Z ~ ' S I C t un e . .lu - na przeszkodzle stoi k l 'l kadz i '9Sl ;& i me-

b domni . I1" " _.' ; - ; ," ..... " ... .;.. _'.. : . : , f~egu.'omn lemaneg ,Q tunstuSpeC:jal]scii: od spraw ,gornic=twa dokonall ekspertyzy za-walu, W w yn lk u t ych l d i l: a i @ n

ma g 1 1 l i : S i m y \ rvytypowaa n , a j b , ! 3 1 r d z l i : 9 j [ p r a w d o -podobne mlelsce pod \ i \ /~erCeni ' f l .N,ast~p-

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

9/72

!8pania~y.m narzedzlern do po sz u ldwan ., ~- koncu maszyna. ustawla si~ nad wy-n ee zo ny rn d or rr aem an ym m i'9 js ce 'm gdz~epow'i:nna s~~ znaldowac sztolnla, Pon lze]f l I : i l dac wu~l,ke k l l kudz les lec lometrowe . Z 8 . =pa d I ts k o, a je sz cz e f i l i . z . e j w ' q s r k i s t rumyczekvcleku w o , d y ' . W zaoad l t sku j U L : Iktos pro-

bowai' wczesnl8j kopac, wi~c na s amymskralu zieje g r e : b o k l i plaskowy otvv6r. Naszarnaszyna .z unleslonyrn wierUem wyg~~d , aimponu j~rCo. Samojezdna, Z automatycz-"y m p o d , a j n j i k i r e m na przf~dhJzk. i wrertef. Z a -s h?Q - ponad trzydzi'6sc::i met ro .w g .~bo, ko~s e r f prowadzenla pracl Ai~e,przede wszys t -k im szybkosc W r ~ e r o e n i , a . Jak s~~'okazalona pokonarue metra 8ka ty ' potrzsbowalazall!edw,ie k i i l k u d z J e s , i ~ c i u sekundl

W i ,s r c e n i 8 . zaczynarny W' os t V l / Y l i c . z o n , e jp od c za s w c ze s nie js z y oh p om ta row z es po lugeodezy jno~g6rn ic . .zegoi W obecrosc l rze-czoznawcy do s:praw gorni 'czych JerzegoKosmateqo ;ji g ;eodety g6 rnii cl Jeg~o ; IDanie-ta Buszczaka P ( i e r w s z Y ~ i ' dhJgo oczeklwa-ny odwis rt . W~,etfo prze bi[a S~~ sp rawmeprzez bialy i czerwony p~askow1:ec- ' Scho-dz l rny na 28 m e t r o r W . IDo otworu wktadla~my karnere. Okazulo s le , ze caly odwtertjest rowny i n ie s te ty k o nc z y .s~'~'1 e ; p o . Od -wie rt ' r unne r dW9, doclera na 32 m e , t v . Gdyw i r e r U o 'est pocnoszore do I g : o r y w,~da61zec a f r e jest p ok ry te m o k ry m u r o b k i i e m . W , e k i l ~pie narasta pcdm ecen le '1 entuzlazrn. ToYlYrainy s , l i a , d 'wskazuj~cy na m o . z l i ' w o s c ~st-nl'enia p od z lemne l s tr uk tu ry " KaTiera zsuwas~il~sprawnie w dol , I l l e e z po ponad dwu=~ .dzes u mst raeh 'tr afia m y n a V !lY cle k bardzom~'tnej w od y.. N .a .sZo.z'~SCie sprz~t Jest wo-d o s z G z e J n y ; , co pozwalla wprow,adtzl~6 k a m e =rf t lz w e r y f U < o w , a c wynik ,odw'ilertll,. P 'c k il l , k J U -. a s tu m ~ n uta ch in ,s pe kr C~ ~achodzhn lY d O Lwnlo\sku~ te o to po prostu loka '~ny ciek 'wod-ny ~ nile m a ~ . G lp y niewsp61nego z poszu .k iwB-n - q ' - ' .e .' . o l n l ~ ~ ' W -: 'Z " n " a ' : u ' t i l ' a ' " m ' . . . . : t r a - 1 1" " > 9 '" .~ ' P j " ,'VV _ . .' .. ,~ ~ "i! 'r,-, .- . . _. -ZajQc.L n i l e z ,8uwaZy l !smy nawet k~ed~lminefa ko:lejna g,odzlna W I ercen i pod1czask6ryO:h zbada l~Smy szssc odw~er t6w- la_pa-da .powoli zm ro k~ a g ' O f q C a herbata i k a w , a .dawno s;i;~sikonczy;ry. Je.stesmy z m a r z n i E ? c i izrezygr~ovvah~i~wyda j 's S,i~i ie k ole jn y razGory Sowie~ :z n a s . z a k ,p U y . 'C,z .~s6z cz~on- o w ekipy powoli Si~ r oz ch od z i .. W i,am y.

s~~ tarna, a . woda plyn f% -ca dnern korytarza przezts l a t a naniosta rrase roz-puszczoneqo ptaskowca

Bye moze d .~ . a tych,kt6rzy I ic.zy~~ze w kame-r z e zobaczyrny w a . g o n f l , -k'! il o ~ e ~k' r u to zc n e pod,~l(1 ~ ] : [ 1 ,i .]'OZO'IIII; ! ' .. 1 " . ' l ekrzvnl bcianarn S:.JzynIB,~ oorazz kamerv i pobrane pr6bkib y t - y pewne'gn rodzalu ,za-

I wodem. Ale przeclez na~-wazn'iej;~ze zadanie tej ak -,. ". 1k1i.~ d " ts tc J 1 1 c Z Y ' u ~ POl~V ' er . .zen~ le I S . ,-ni'eni;a tU n1 e iu ,~ustalenle j9!gOP I t ' z ,e ' " .bi. . . c . g - Iii p " ' OW 1- 0 " d '0 ' . p ' I '01 rl . _ . ~ ' . _ : : , U ,- - ":'.:' 1. ayWi9Jzymy! ze gdz~es tamu gory i s t n i i r e j e d roznv kery-tarz, I w ll: e rz ym y ~ z e niedfugod o n ~e _ :. g Q '~ ,d e O t r zs - rny 0 C . z y. .m__" _ ' , __ .____ j _ __ ' ..:!- '.. J __

. , : t : ; . d a, , r-IOCZYVI I I oG le warnl on l es le ,my . , . '-IlZdj'lcla: Autor" Tomasz PrrQszek

taka S;ZB,n -sa J u z ,si~n l ie p n v v t 6 =r z : ; j ' . Szu!ka~I b 3 m y nne -11 u be z powodzen~a n a odclnku ponad ,2.5metr6w. N:ie m o glis m y ro zs ze rz ac 'W r u e -skonczonosc obszaru pqs,~ukiwan. Dys. 'ku- s~a,co da.lej zaczyna byp p - F~1 i , b a n d ; i r : ~i.burzl: ij 'v I /a.. ; , 'W pewnym I m G m e n C i , s . p @ d e . ]m .j 1 e m y cetamle wY2'Na~ti,e~,- wi~:~cimyes'cz e jeden otwor pomh~d z y 'GIWGiram~' l' i 2.Z n a J ' d , u j " A e y : : sJi?'z n:OFh~ .. M,~t;'" iall~~~.i " tw . . le..: rd~: .'- -', - _" "t -" ~"r' iCH f""V~j _ .C i~ I.. c. ,~z e nie ma [0 absol um n i : ~ Mdne~(J s e , r m u .Otwory plerwszy ld .nJ '~ i~ bard zo b U : Q ~sieb~e- ok , 3 , S m. Jsst b ; a r d z Q . m l a : ~ ' Q ~ r . a : w ~dopcdobne ze min~li8,my s z . t Q r l n t e z c l w _ , ~ \ ,stron..Jednak to p~clez w OPNo:~~ F fr ftpojaw~ia s l e woda = to fJas2 J~dyny tta .",:P oz os ta le o dw i'e rty o yty s ue tie ~ .i~r ~~Qw -' t v niicz,ego C r i i e k a ' ~ i e g o , Mfilc zy to [ Fnnie prz&.swladczenle, ze jesli n~jespfol~we m y ebokteg lo w ,od neg o!~ odwi~rtu, bed~ s l ID b ie '~w yrz uc a- d o korea moloh . d ni ( ,., no m,0a~trocht; kn)c,el)Jest juz pn3lwi~ clemno, azar6wk,a.

Wie 'r tn i~ dokfa~da s o , h i : . k,@.jejn~eztaro .~..trow~ ze rdzle ,~je ste stn y n a 16~.2fj~2,4 s -f rz e. k o l, eJ na przad u z : k i l zag~,19r[a s i~ p D W@ . ~ l iw skale ~.nag,~e. t @ n~ de uwierzenia~ wpads 0 dobra dwa metry w , d d ) t J eata'mas zy na zaczyna S~~ ~O~S!BJ ,6 f a z 10~Oru nr 2 w zb~ ja s 'irt? iorntanrt~ mbta... SWiIQs J ~ m dowferc.il ismy s; f ,~ ! Natyehmiast PQ W 1 _ .ji~ciu wiier1ta.~ do odwle tu wed~uje ~.",mera~:Jeqo sciany sa zupmnie inniei~~dR0ZQSralych. S'ij pokryte.rnokrym m~f i tem- Pra.w~e~podo[bn~e podczas wyci,~anla wfte[ t~a z estaJy zabrud,zonB wilgotnym n e m . W k : o M ~ ! ; ]n a . 25 met . [z ,e~k a m r 8 ! r , a sp r8wn ieprzez naszych ~6]ego.w z Tn4 Jm i,~ ~~kazafa" ze scianki 2mlan~ajq~ ..'-:UCI

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

10/72

I I ' 'J,SCG- ktore rnlalo stac sj.~;oblektern naszychbadanl zn .a jd u je .si~ na I pi~trl.euz przy ghjw-n ym w e js ciu do zarnku , a, precyzyjni,ej - Im~~dzypanerern G e . s , I ~ umown is p rz y jG i :c !! ze tam mie,sc~8 1~ zamkowa rcoopcja) a kondygnacjet na pie-

trze, gdz~e znajduje si~ s fynna lkomnata wraz z gard[erob~ 'I la-zjenk~~,k t6_e z je dn e] s tro ny oqranioza z.'ankrq,glony oorys rmruzam.k'owej wie,zy~ .L d r ug le :j : ze v" n~ tfz n y mur zamku . Pozostaocdpowledztec na pytanie: co jest bezpoerednlo pod spcdem?Z ob l l i q , z ls n \ ,vynikaro" z a brak ule ~ narn ok. 1 7 ' 0 ' = 1BO em . Aku ra ttyle, by ' poszuklwac b r s J k u J E \ G e , g o porn leszczen ta .Na cale przedslewziecle zwlazane z proba zbaoanla garde~

roby reprezentacylne] kornna ty zamiktJ Czocha (a W~ ' 8 s , c r . w e , te 'go.co jes t pod n ill~ ) mi'el is,my n '~esp .e.na 24 qodzlny, NaJeza io v if :Y~korzvstac nadarza laca Si~ 10.0 ra z pf9fW,SZY ad w ie~U' lat okazle,bo do renowac] tr.alUa zdteta uprzednio boazerta z , gra rderobyostatn 'ego Pans zam ku ("a z I - t .~,- dl - - - 1 ' . . . . I~n'wania' -p o.,; ::, ~'II~ '::' _ ' _ _'~ 'd . _~ II, ,- u s r am i" ):-,0 wycyn . I II _ :' :.'

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

11/72

, - i o oze n la e le r ne rr ty metalowe wyk ry te rnagnetornefrem W ' podlo-jze kQmna t y ,~ a . szczegolne ich skuplenle zretazlo s i ( ( . .. bazpo-s r 's " d n 'o ' . - d ]o " 'z k te rn P a r - 7 a J - m - " k u l ~ A ' c . kas " " a ) e m ' n"c~ po, ,II p o ] , U.l ~:t' i _ n a i . . J , " " '. ' ' ~ u ~ / :: ' J 8 - < ' I L : , ' c ' ~ ,0, -',-zostala W 'K ai:d y m rezle ternat do przerny s ' l e ' n l ,

MimiO wszystko b y l ~ ' : s m I Y t roche zawledzent, bo ' I l czy~ i smy na,0 l l 'CQS, '~. Nii:estety i nl e zawsze Si~ udale, N6l1 poc ieszeme w Y ' ~Dada, zauwazyc, ze n:i :es labnq:c'~ ' f re 'kw'e,nt~q 2wi:edza jiEtcy ch o l e-szyf ,S l l~ zamkowy H P O l k O ] panoerny" skarblec, oonownle odkryty"li'eki Idzi 'ataniom .Odkrywcy" kllka lat temu, W pornieszczenluprzedskarbcowym rozwteezono i interesujEicE! wystawe" dokurnen-:6~vj jak dobierano s~,~do zarnkowych skarbow tuz po woJn!e~.

Gidy opadty lU 2 ernocjs ~ m oz na bl~l 'to z ajac s ~:e 'cblodnan IIZ'~1 n aszych. p - o c z n a - i4 'n i a s ' p o d= e ~U l a n ' Ie wpa d:l m l ! !l l 'W iI"~C'e,d. ':'"1 . ' : .1 ,y :".11II . I _ " , , ' \ ' : 2 1 1 c ylji,'I: > " .:j'l I : Illy:arcnlwalny dokurnent, datowany na 29.X~I"19,49 , r. Dyrektor, "rzeds iebiors :rvva i P ' o , s , z u k i l w a n Terenowych Z, R,uminsk i zawia-,am~a' Wyd,ziat Kultury Urz~du WoJe~v6dzkieg'o we 'Wroc~awl l ;u:~-Na,skute.k otrzymsnyd: inform,Be}1 0 i s tn len ; :u z e rmuowene ; c Z f . / S O iz amk ,. u C z o c n e pow. tub'ari,~p rz 'e p ro w 8d z i{ ism y p e ne t ra c jfF ceie-g o ,o b /( 5 lk t u z sm k u I , S lw i e rd z ilism y prawdopodoblenstwo is tn ienJaz a m ' U ' f i o w B l ' n , e l g o pomeszczent (bez osier: l drzwi), Do zbadan iB,ego'pomeezczent konleczne jest przeblcie o tw O fU w rm uz e, , /ubtxzetscse podlogi 'z fazienkl,p%zonej nad za:mkni~~ympomtesz-ozentem" - sprawa nr 7S1_~49 APWr P~G IM sygn,! ,24,~k", ,253-.

I. , :dy prawte p C j i wteku IPotnh~Jdb. powszechneqo uzytkuvesztaetektromka, do. tej notatkl mozna dodac ze pomlesz-czanle ,lllO ktorym rnowa powvze]" jest zasypane ptaskiernBywa i tak: [J

Zd,j,cia:: Janusz Skow -onskj l ip"S. Aha, tuz po naszych pracowltych .obchodach" Dnila

N" l snod legL- .. ,6c ' l l f irma gC " : I f ' a -~ ' s J l ~ : w a N ' 'e ~d a s z k o w ( ! ' 1 ; ' k " " " " ' " 0 po t o z y~a:Il""':'

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

12/72

' rzez 1 ,0 ~at l n t e n s y r v v n y c h d z : i l a t a ni L . . " I . , I , ' , - . , ~k'l e r \ s p ~ o r a c Y J n y c { ' 1 1 w porserruec , ' . ] & . J

. fa brv ee po dz lern ne l pod 'G6 rE lRy .szarda, p rowadzacv pr aceMiecz,ysJaw Bolko um l9 $e tn ie do -

,zowal I fniormaaje odnos rus pos vP6w pracSk~,ecznije podgrzewato to amos tere . a~e

1:bu d zN o s por e e . rnocii ~ kont rows r -"8~,I ' .z a ~ IW no':"1 s ro dow is ku p os zu -~~ ! I rv h ~ I~ . _.. .k iwaczy I ]ak i w,sr6d 'm ie jscnwej~ d S ' Z ~ . I 'i " " , - , , . - , . . . . , ' ' .- , . ' , ' . 'I ,. " .. .u ,.nO ,~ 'c L, .' p ewno sc I,C l \iVP 'i~w a J y ' na to POCZ t l t kOW'9 uta'nje~n~e dztalan, zak resu i wynik6w'p ra c, P oz a t ym l W m!~'d.zy 'Cza-

s i : e . , tra'gic.znie zginql' j ,eden. .",' k "zo sconsorow poszuowa -cza, pod tute jszym zarn-kiern omal nle z n a l e z to -no IBu rs z ty nowej Ko!mnaty(g~os . rla h loo teza il k s t a z -ka ,J ~ Stuhina) ~I zas z wn~~ .trza .Lehma" (nh3 im i,e:ckikryptoriim oblektu) wy '

s . , ' d - " m " is l a pol aJ8Z za .c . ' 11;.: I , _ IOW', ,- . II

E IVI~ A Mt

Ks;'qi'ld ll C Z S J o p . , i s m a : j' fi lmy D te , m 1 a t y 'c e . : pOSi~ , (k j 'wani ta zag i n [ .onych ska rbow

.' fo rtyf:~kace. zam k i, t w f . ' e rdze i k: h po d ziem ia,'. nowa b r-o n U I RzeszjJ, tajne badan ta naukowe podziernne fabtykf. kwatery Hltlera.' ek sp 1 1 ; 0r~tja . s ur vi va '~ rn i: Iit~ria" ercheo l : o . g h ' i itp~

Ma,p'y topO 9 r a f ,;czn e . . . .Gal' a palls ka, ''. mapy arch i 'waJne iwsp6t(,Z,esne'

. ', s k a ' ~ ,e m a p : t: 10 000 /25. 000 15 0 0001100 O ( ) ' Q~;Ir' ........ .

depozytow zg romadza " "nych W' c za sle w ojn y Pr.ZISZ.naz~st6w (wg ' ponad -setkiartyku~ow na ten temat ) .J ' F : l d nak . w mla r e upfywuczasu sansacje byiy sys....t er na ty c zn ie z as te po wan s ~zup~niie ptoZ'a~cZlnym" pro-b '~emam j '~ , brak lem f ' u n d u l -sty na kontynuacj, prtac jkwesUq: u ru ch om i en ia tr as yturys tyczne ] i przed luzernadz~erza : \IVYte enu.

T a i k G Z . y 1 1 [ 1 1 1czej,~ad,2 1 "XI,20aa r, ~/szystko J ; e s tJ a s ne . M~ e c z ys .t.a :wBo jk a

,,e

atwofzyt po ra z pierwszy b arne do W 1 r 1 ~trz ag6 ry J by ujawnid zak rss vvykonanycITprac, I SZCZ$: rZ8 ' powiled,ziawszy warto byklczekac , .. P onad 4 50 ,m podz le rme ] j n ie--z w y k J l i e surowe j g,t ruk tu r y , k l i:ma 'tem i s tanern. ..v , r y k o n c z , e n i a , p rz y pom i in a k omp '~ e k sW~odar2W' Ger,ach S ow !i,ch. W cz as la w ojn y faktycz-n[ e ' ~kanano tu ogrom prac, ' 1 I e e 2 , s t a no .b ec ny n ile , :sugenj~e,ze mog,ta s i~ Q ' d l b y =w ac ja ka s p rod uk cja. Mirmo ~'eg:oeksplora-tor d ysponu je , kU . , o m a r ela cjam s u ge ru j'~ ..cy m l, z e rn on tow ane by~y 'we 'wn .qt rz ko rn -p on sn ty r ne ch an zm ow s te ru la cy ch rakieta-m f V ~1 ii V- ..2.~ ;d~c os ,wie t lonym i b laskern j , a -rz,ent6wek i l amp kory tarzarn l w1dae cosko-n ale z ac bowan e tory kO i~ ej kj ,ma s e za rd ze -wiatych e '~ le m en rt6 wu rz ad z en tro ch e o ka -blowanta i beczek . S z c . z e l g t ) l n ' ~ e ' wsrod' tychostatntoh na uwag~ zastugluj21 te '0 spscjal-ne j I h,erme1yczn~e z a m Y k a n e J I k on stru kcji. S Ej

1 ' 1 1 . . . , " . h " cal 'r \O~V~C le u s te , a 10.' p rz ez nacz eru a m euda~ .s'i'~ jak d o t , E t : d u S 'r a J lc _ Rada n1i~jSk~J " ' ~ k ' , ' a r~?lT.a" . p ' rz :.!SAL ..' 5 . 0 J . l l \ ~ a ' . n am d . ' ' ' 'i e : - : ' 'l F z a ' ' I J . I ; , ! O : ~ - = 2 : 8 ' -'. '. : ' I ~ . 0 , !Cr.U1U41 l- '

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

13/72

c.R Z Y ' . ' B " O '" . G ~ D " : A N O " " W '- ' C Z ' . ' . I :.' ... ", ...:. , r "~ ~ ' " . , .- , ~ . 'J" " I ' p ' ~ 1 W E ' ' 't t A o G ' . 0 . . . : D ' K A - : - I \ S P O - 'P ' F ~iiii"I! t!!!i; :~. ': ..". . : . I I. . r ' . . . . ... ._",;- .. ~a, '.' "'.-' I ",": "~_ .

- ii iii I dll' iii . .~ . , r a z m l n l e J z-y')e _ u .Z 'I parme-, IIJ h n t ! k k 11---:llrtCYC n: lemlec' r ~ E ! o_.,upa.CJ'~~. , d : eho d ' ' Z " ' : : ' C ' ' ' : 'z '8.. b - " ' I ~ : e " " r - ' - a ' : I - l S I z e ~ s " O ~b '~ $1. ,.,~> '-. '._. .~:. 'I . !..' .: .. .': I, . " '1 : ' _ : . ~ .. . . . : . . . ' . ' ~', 'iedz,9 Q I tamtvch czasaeh - ' 1 ' [ 0ruizm, ale w'lasnie to sklonilo.I ' lie do zal,iAciis' S.'iA his' orla. apomnianych -ob"ekt6. m i l ~h mol 11 1a '. 'y , e I mOlego , r e [ Q l o n i u , . :

m l i I H . . - . J 6 m i ' ' 1 1 1 / ' t v r n ? p - .?....~ UULA, -' : 1 1 '. /1 . n ~ ~ ~mi,~tajiqcy'm tarnts QzasyvV:~adys~awernJuskowla-k lem (Iot, 2);,Lok8Ii--.~.C: Ibu-do- ' ra l

Pot. 3'Fragme,n:t , m , a p y . W IG z ' 1934 ' r .W latach 1 : . , 9 4 ' 1 - - 1,9-42Nh9:mcy~ w rarnach unowoczesnlania !'iniiitransportowych na wschod, podjel] de-cyzje 0 przebudowie starel l ' i i n ~ 1korelowe~Le szn o -J a ro cln 1 i budowle nowoczesnychurzadzeri stacy jny-ch l w tyrn nowej; na-stawnl przy stac] k ollejowej w Plaskach.W tYlm celu powstal, m.in. w r 'ejr[~nie,sta-c~ i ko le jowe ] Sandberq, oboz pracy d laradzlecklch jeric6w wojennychl a racze]Arbettskornrnando" (0 nteustalonyrn nu-rnsrze), Bar,akii obozowe (jeden Ilub dwa)o 'g rodzone plotem 2 drutu kolczastego;ptlnowane byly przez uzbrojonych war-towntkow. Ten n !:ew~ elk i oboz znaj 'dO'wa'fsli;'~przed budynklsrn stac] kolejowe], po,l lel~/,ejstronle toraw] patrzae ad stronv Go-s t y n l a . Nastepnte, J U z w 1943 ' foku roz-poczeto przy glotawan~ e terenu i budowenorrnalnotorowe] bocznicy kolejowe], . Jed-noczesnle kilkudziesi~ciu JenlcDw rosyj-skich zatrudnlono przv budowle Ig fowne-go oblektu ,,_magazyn6w mundurowychW'" h htu."hrrnachtu,Oblekt zalrnowal zalesiony obszar 'te~

renu w I < s . z ~ a f c , i e : wydiu zoneao prostoka-ta 0 orientacyjnych wym~a{ach 7,{)Ox 1f50metraw (~ot. 3 )j przlech~ty wz :d~uz norlm,al~nota towq b o c z r l i i ' o E ; } ko~ejowlq d*ugosc i o.ko...1 - 0 a o o m, O lb .s zar mag.azyn6w ogranicza-fa . ad p61nocy $ .2Dsa Gostyn -P ias ,k i1 a -adpoludnira I'~ni,a. kolej,ol~we Leszno-J1arocin .Na ca Jym obs zar :Z 9la j~ tYlm pod m,8 . -ga .zy 'ny - ob.e:onylas, - zbudowahodt;ogis p~ac' 'gt6w-ny VfY'Sypany

.aszka" (zuzl ern) barak admini'stracyjnyz wa rt own : iiq, kuchni;~~sk lad zywnosc:~owybasen ppoz... oraa lnne ufZij,dzen ~a n le-zbsdne do f runkcJonowania maglazyn6'w,.IPom~,~dzy ,drolgami byiy' nawe"t~ zrobloneprzoz Jenc6 w trawnlk l, a nl~ekt6re z bara-k6w obsadzono zywoolotern. Wod~ poblerano ze stacil Iko~lejo'wej. IE'nerg~~'s l ! l e k , -~rycznq zapewnlal generator sp,a1lnowy5i staoja akurnulatorowa. 1 0 ' 0 celow maqa-. -zynowych zbudowano prawdopodobnle5 duzvch barakow 0 standardowe] kon-strukc] d t ewn il ane j. 'W 'i ~k s za s c ,z ntcn lmi'a~ta wymlary 30c~~9rnetrow, W' tym jedennaiwi[ekszy a dhJgosci ponad 4 0 metrow,. _Jak s /~ s ta n " Jo p rz y w ejs 'o iu - wspornl-in a C z :es taw Mendyka - to w ew nqtrz w y~g lE jd a f js .k d fu :g i t un e ! . .. . Baf;8.k te n ni e u/eg ' ,epeiemu, po wo jn i e przenteskmo go ooGS~uprzy ,u l l cy S'/enkl( l~O/ lCZa.JJ gdz i e sta;j eszcz ;e w t e t e c t : 7 0 . "Barak: mag.azynow,e sta.fy pararnl,

V ll dose duzych odstepaeh ze ;wz ,g i~ !d6w'przectwpozarowych. Wszyst l k ie ' zrnonto-wano na podrnurowkach, [edynte dwaz nioh", polozons w g i e b : t t lasu j ustawto-nop z ni,euslalonych powod6w .. \~ d1ug ichi gh~'bok~ehna ponad 2 mistry wykopach.~ Ja k WChDdZ i l i smy d o r y r c h wy k o p 6w j j akodz j ,ec i ,ak i~ leszcze w latsch 5 .0 . " to'musis'-l is my w ys ok o p od no su :; glov t (y zeby z o b ' , a . -c z y d g 6. r( j ~ wsp-om'fna Czss'~aw Mle.nd'yka.T e m " e n magazyn6w by f ogrodzony d n J l -tem kolcl -asty 'm" ro~c~'Clgn'~~:~yma shJ-paeh bletonowych it chron,iony p-rzezuzbroj\one poste1runk'~,. ID d strony s.zosyumieszczono duze~Ib~ia~e~bllicle. za-k a z ' u ; r [~ c e ' w " s .L 'P ' u Przed' g l o i f ' . w n : : = ! 1:, .' J ,,~ . . . '.:

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

14/72

~.a ,Sl~ W Imiejscu w [e js cia . ! bo ,> f l ' ~Gy lko~lejowe]. Na roqach oqrodzerua nie by toW~ e " ' = z ~ 'czek s t r a znlezych anl r s f t e k t o r o w... ~- " ' .:r:~.~[', - . r , . ~ I~ .' .:.- .' ' .L:"_'" a c:~5:,-..:.,', 'ii: aBudow~ rnaqazy now zakor icz o-

no w 1944 roku prawdopcdobnte wlo-sna. Jednak ju z w 1943 reku przywozo-no tu zdobyezne sorty rnundurowe, m.ln. z Francj l . W rnaqazynacn przechowywa-d i b . . . . . . . i' o i l - I " ' . . . In o . ;z . tag 0' co U SI'() m I SI~ lJJS.l8 Ie';, wszet -kie:'ga r oc za lu : p la s zc z e, k o . 2 J J c h Y 2 rnundu-r r y ~ b ie II Izn~ (n~em t e c k , q , i zdo bycz n~ fran-c II , I S ' : k !d i)" " b :l ; I l t y ' .' k os z u le s karp e t \ J . \ lvEHli i~n~I I, .J , ,~ , Ill, ! Q j[ Q... ,_, ,,] '" ,c::;I" ~he~my! ezapkt , I adowmce, m a nierk l ~ r re -nazki (niemie6k~8 i trancuskte), pleca-kl b k . kle t k ~. J I P[zY' . :ory ,ra WI.e c: I ,e I s ze ws '.IS a n9 l=wet ostroqll ~ .leden z rnDich ,znajom_ych- w spom ln a CZ[BS , aw Mendyka ~ mlal donledavt tna 'W swoct : z blo ra ch , pa t( fJ w q js ko -,wy c h J f rancusk ich k ,a J, fj so n dw z t Y O / 1 [ wla-,snje , m, ag az y n6w " B yiy w doskonaJym[ staniai mia fy eo t x ze vnooc zne f rancuskie pjeczl iJ-. C ' . k b' t , I ' . " ' . ~ i..cte. [.IS:B[WeJ:o',wy,n , e j GL~SCI m~aJy i\'wa'-dratow ,Q k la plf J z t as i emkam l ao wtqzan ia .

Za+oga byte wlelonarodowoaclowa,Oproez n le rm eck te j k ornend an tu ry , ZQ ~ '-nierzy ochrony ii niemiec Jklcl11 pracownI-[ K o \ I j J ' ( rdwnieZ:V 'o lksde 'u tsGh6,w j~" na te:~r'en'ie maga,zynow zatru,dniona byfe t e , zg .r up' 8 P ' (l la k6w " M,~zcz.ytni przy sartowa,-n~u Ioraz 'wy~adunku il zatadunku[ kob~e-t '~ 'k htY w m a g , 8 z : y n ' I : i ' z ywnOSC10wym, I i 'ue 'rill,.0 ,0 pra'c pom ocn iczy ch (Inp. vV ' kuchni i )z a t r u 0 , niano n , a w [ s t 14 , ,' letnie d z lec i. P o 1 1 -FDt~4 Dstatni Dea' /s ly barak ,m,agazynolwy ..

SC~l robotnicy przydzi je leni do pra-cy r n a .t e . r e n h e magl ,8zynow otrzym'Ywai l~ ihn~ennes:kierowania z Arb[s i samtu W ' Gostyniu, .,Z e sk ierowan iam i , z [ g , t a s z , a l ~ ' s ~~ n ast~pniedo b~ura. ( komen dantu r Y ) 1 ' gdZi[9 spraw-d - no c h ' " t o z " s a m " ~ . d - [ I a n o \ o f ,_ 't 'ycza ,: I: j , ", , , I'ose I u:z~e", ' '~'~vy",~nych d oty cz~ey ch zas a,d pra,cy ,,, Kaidyz ro'botnlk6'~1m u s j a l o ~ v [ e wytyczne: p o r d =... 'bk d' A k .p~sac~ a O~'0' o,~c l l .snq ,~wsaz,u .J~cy pa-!~lCprawe j Hik i i Po : z 8 i o z } e n 1 u 'karty p e r - s o - ,I ". d . *~ ; d ""n a . n e j 1 , w _ a n ~ u p r z'e pu su . Iz e z " J ~ - C l e m

' , iD~e,n.stausweis), w sz ys cy k ie ro w8 ,n i by'lina konkretne stanowtska lub do stelvohgrup roooczyc r, W' rn aqa zy na cn z atru d-nlanotez, je d yn ie o kr es ow o, J e n c o w cze-k" h ~. k' L \ . , . 6 0 ' , . . , ' . . d ! . . . . . .;s r e n I TrarlCUSICm'L ~', ~OJe . c opov oe : a ' Jmi - wsporn lna 'Czesfaw Mendyka - isty cb C ze chow I F renc uzo to , b Y ; ) l ty lk io nie-

I ;}'.; .' ,l" M . . , , . . . . t . . . ' h ' . .wle ra e grup,y t nhr i lMro: tnte n wym,enf .anot . . . . } . S k e d i e l l ' , p r z ywo t o~no , I dokE j d wywo -zona - nle wledzlBI . .-,0 If.e oobrz pamj~tami to jer iqy ' f ran-cU$c y i czesey - wsporrnna pan Jlus.ko-wlak - ne t eJen i e m,agazyn6w p r e c owe -J . " " : " , , , - , ' , ' , ' , ' : ' " " , : , ~ t ' ; . ; . . , ~ , '1 'n4 '" r /..: . Oa c ,', 'r j9Sz,cze na ,)acz~1\u.:?'' Ot\U", po-, '

+i-~ b d ..d k ....( . t I" CZe;~i\U ,:_U,~oW)!8'Z _0 once tstmem me-g a z y n , o ' w ' ( S J . { z e ' b y w a l l R08janie, Ob6z. pra-d I . A ~ . . . . . a . kl 'h ' e " "l-ey a J8Ii ' ICOW ra.'uZ.lSC,IC W re jorne S,L8--

cf~ koleJlowej ~stni,a~prawdopodobnle doje s,le nfl '1 .9 4 4 r ok u , _Zas'tQpili tch Rosjan ie'y U k . . , . . . - d'- b . k' i' h -dC;2:;' ','xramcy poe0 ono ,2 J8 :'legos ~/SC.' 0-'nlego batahonu roboezego uW'tasowcy' [[a k lch nazywano , meszkan w poobozo-wym baraku w pobuzu s t a G ] " i' K 1 0 , l e j , o w e J . ,Trudno d z i s l a j l ustallc, ja'k wyg~;gda t

dzjlen praoy w maqazynach , gdyz rueuda lo ml 8~'~ oonalezc n: !kogo, kto ~ra-co wa f. - 'W nich pod czas okupactt .Jed -nak na podstawte znanych mil podob-h b' I....~ , " ,,A . d . .-n Y C < I ' j 0 " I~n o w mo zflIa p rz YJC lG , ~ z ~:zlenp rs G y ro zp .o cz :y na ~' S i~ a pe le 'm l ra nn ymnp. 0 godl,~nie 7.00. IPtzy bo-czn icy pr:?-c o,w an o ta k d ' h J g l O i az n ie ro~iadovvano(Iub zala1dowano) mater iah,w prz'eznaczo~nych do lransportu. Czas p r - a . c y b y , t nie-normow,anYi pra.cow,ano bez wzgl:~du napore czy warunk.i .=W' d,z~en,~.nOC 'q l w n i r e -

dzielv ' i svvi~ta.W dnij i w kto1rychnle by~'o trans-portow pracaw magazy 'nac-htnvala. nie mnfe jniz 1O ' ,god2~n,.Nad p rz eb i, eg iemprac Clu'waU ni~m i,e c.c y n ad z () r cy(Aulseherzy).

'Wyzy w~en~epracownlkow po lsk teh adbywa lo SM P wa 'w ' la ( ' ! . 1 I 1 ' y " ' : m ' z ' a ' k " r e s - ' J ~e ' kaz' "'T,,.' " I Y ' . . ,v -l 01 '::, ' .':- .. ,', ", . . , ~ [,[k_.dy z r obotn ~ k [6 'wot rzyrnywal kartkl i ywno-s ciow e ,d ~a,zw. clezko pracu jacyeh. T y [ l "ko ,dwa r az y d z le nr ne wyd lawano gor~,c""kaw~ zbozowa IRobbtnicy narodowosc

k . ,.~. klel b [I., "~ .,czos 1 9J II IIrancus . 1 9 , J : : , ' Y I , Z yw l ienIterowan~ osobno: w wydz le lonyrn baraku

W drug:iej p oro wte s ty cz rn arozpoczela s te ewakuacja NlemcovZ okohc ,Gostynia w kierunku Lej'd aJ l: ej - n a zachod , w stro c E i Odry , -Mia-ta m 1 ' - 8 . l a t Kl'edy wa jna , Z b U z " ii / a , s jf # .k u ko r i"cowl (. .,). Jut ad pOCzEj . , tku 5t yczms t lum'n ie u C ie k ali Niemcy wozem: z z :ap rZ? Q',: .k o nn ym. , Za tr z ym y wa ll sif? i prosfll 0 ro cI [eg. . Naib[ar ,dz i t(~ j z _ ' a p a m J ' t; . t. a l a ' , m pteczscz zimn mate dziec! - w sporn ln a S tan is law a W ." rn les zk ank a P ias k6 w W tycrdnlach stares a ,gosty.ns~ii dIReicheltapelowal, przoz ustawlone na ullcaelG'ostynJa g~osnikL by zoln ierze Z rozbltyc.h [ ed n os te k z g* a,s z ,a ~isi~ ,dio tworzacego sl'~ oddztalu V o , l ! k s s t u r t m u . Lucnospolska zmuszano do kopanta row'ow nlinii P i as k i -G r 'B bon6g , -Go s t y n . .~ .Pamit7tgUf i, te P o/ae y,z P las .k6 w i IGos~yn,taJ p lod nadzorem N J . e m ' c d w ~ 1 budovva l i O K O P , Y ' w r e i onie wschodniego skraju miasta - 'WSPGrm '~ :n a ,S ta n~ s+ aw a 'W . - '(o be ot1 'ie z na Jd u ]si~' t a , m pomni 'k) i w je sle 'j ta m ,g dz le zna jdo 'wa/ j ! ' ,sj~ mBgazyny amunfc j . l , Wno tez dUZQ zygzakowalych UI(fYC p r z , ( 3c iw . s- am' ,o lo tom",Ewakuacja n l lem leck l ich mieszka 'nc6v

odb'Y'Na,ta S i ~ W sposc ' :b Z Q r g , a n L z o w a . n yW godzina,ch pofudn i iowych 1 9 . 1 1 . 1 ' 'roku w y n . J s . z y + . a z Piask.Ow na zRch6 d zor.g~nif ,zow"ana ko iumna o'ko'~odwustuzow konnych I ochr ,an ~ .ana prze,z uzbron ~ es k o r t~;.W'~COf l l~G \C s i~N l i e m ! o y "_"!LI_A~ a . 1 i ~Nszystkle wazn~,ejs~,eobi.ekty, 'W .".woj , skowe m 8 g ~a zy n y m u n du ro we , = Pam u ) [ t a m jak Sif ] . palily nle 'mteck ie rna'g'szyny przy dr;odte do Gostyni8 ~ wspom~

"na S t.an is iawa. 'W . - a fudzi :e nle pa t rze tna ,ogien wchodzlll I rabowallJa s a m ' , B , by f: am ' tam k iJka (8_2Y z ' S iO S "tfij .

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

15/72

'..

_ ' - t QIe ..... me--'t' ' o ! ! D ,rrs.g ,.. : I l ' _mapy topogra'~' : ' " " , z n e1 i' Z 1 nll:5~,,.'t .'~- I ", ' - ': 1 ' _ '/1 ~!I ~. 'I

~\>a"ta sten iezafa w teste j eSZC:Z9 dfugopo wOjnte ; .

- Oictec opowiadal rnl = wspornlnaC zes law M end yk a. -tel baraki ptl l1 iy sit?,d z ien I nc o i nikt ich rite gas f :r . ; la r ' byl takd U~7y . ; 2 . e "wtc!J"tf'i.J' W ' h a ' " ' a k ach Z ' i " ' i o b l o "e Z iO_L, z :' S j0 ., lJ"J ..; , a . : J!:.., .,' ' " v . : > . , . r . : ! , .: bzb~oione.go sz /da i u J e g l y sfopieniU.

- R ank /e m 2'7 styczn lB: l < t o s : loglosifJ teid e }. w o je k ro sy js .Jd 9, te by cfJowac s.i~ dopiwnic oo bedzto slrzelaninla ... tak Sit? s ta-ID - wspor rnna Stanlslawa W. ~ Byro 8 1 0 -neczne mtozne p 'O:pofudnie .~ gdy do Pia-sk6w wjecha~yrosyjskle czolgi. Z'gork l l ' nak t ( 5 r e . J s ta r w te tr ei : (relon obecnego Pla-cu Zwyciestwa - przyp, J.B.) rozpocze-fy oS l r .z a : f r e jo nu klesztoru i nuests aby wY=ptoszyc reszte Niemcow. Po .zai fJ~clu Pia-

zac mo te j .go w y -r zu onem - tyle mte-- iem z n/ego pozvt-u u . 0p'owladai misesied, z e Niameypo jak im,s czesie,

. civybe na sutet:~~~~r-~~~~~ ioterwenc.jl iakte-g C ) s ' o f /ce ra , zacz~/iI. vyganiac Z te tenu

"magazynOllv wyno-szecyct: w~ystko P o la k6 w .. I J ' a k i e , g o s zte-p ali { z afn kn f}1 i w l e dn ym .z . bara k6 w~ P oelnfa.ne skarpety ; b1uty, Bra~oSlt~ zreez-:q co Sit} d e io . ( . , . .) Siostre moie. majEjca

'1.tym c zee i e 1' 4 t st , p ra c ow a h3 ' w ty:ch m l , a . =~ ?IFn' Q C n J ' a , , ~ " o : l po.tn: o " " i C " kucn S . F " I l n a ' W : ,"QFo w , i 6 - ~a.~J i !a~. ' !- ,l\i:-, I.V . r\ - .. ! , . . ~ ' ,M , ~ , . , y~J _" I

: 1z ia fa te z 9,dzils mozne b~ykJ zdobyc rro-h~teazente.- Wdrugiej p o f o W i fJ ' stycznla ~ wspom-a Wtadv :s~aw !J iu sk ow 1a k ~ gdy konczy /a '. , t F j . woJna' a tudz ie , m c lw l U : ~ ze jut ruecv tuui--hodZfi 'r ucietaem Z orecy w Lesznls' i sze-l . J J ~ m otecnou; co do n " ' u w , P , , t ~ i ; I ' s : ~ k " ! : ) c h : D ' / ~4.'~VI" .,(yo!:. "'lLf ~!- - ' . - " . 1 _ r,. :~Ia,~.~~. ~ zp i e c z , ens twa ' zeoretem z e sooe t.ylkoJokumen ty I d rawn/any k u fe 1r ek z po/o.WqfJ:o he nk 8' c hte be . W o ze ste gdy Niemc)iciek 'al i \N chronionych t x zez toln;erzy i PQ-~jaf1't6wkolumnach l4 ; st r :onf ) Leszne , }a j f 3 = -. en szedlem w strone p r2Sc iwn ,q ! Po dro-ze, gdZ i S , s p r z ed Gostyruem, kontro ' / :owafrmte n/emieckl patrol, ale dokumenty m'la-em. W p orzsa" k u a', W ', k u ,cay . i . ,u , ' n I'e n ios f-l'n-. '-.' ~~_ . , , '~ , -. .., 't _.Itir 1\: I . J . . . _ . . , : _ '~VI(Jic i s to ' tnego wiec ttvne p'u5cili.. Szedlemkurat ts'go , dn ia g dy ,Nfemcy / i kw idowal l-agazyny mundutowe. idee SZOSq zoos ...z yte m jak tu dz ie w yno sz q- z m agaz ynow 'jine przedmtoty, oomtmo teszcze obec- ,y : r : z : ~ ; : ~ n : a a : r : ~ e : ~ ~ : : a ~ s : ~ : =I ~ . I~ -o _ . f : _ . ; " _ 7 _ S _ ~ l _ a _ d _ _ , . p...... O ~ ~ . I _ , b o _ - _ . ~ _ z n _ . :. . . . . .c _ y . _ - _-==-~ ~____,..............-_=~~ __ ~.",.",._ __ ~~~_~~'e, ,B' ie ~vted:yNle'mc.y z e rzymaii mnlejak: podp\ale.fiiu magazynow P ' f8 fWdoPQ,dobn i ,eHkunasL in ny ch P oJ'a k'(Jw / za,p~dzili do . zglnqt- ~l ognlu, ".. J,a/( jut w$pomni,afem' .

_.~owente stojqcycl1 ne t ore o h w a go n6 w . w maga.zyn:a,ch by/em dWa razy. P o tym:'to kflku godzinach praDY "He rney zWQlnf= ja k o 'd jechaly ~/8'gonyZ CZ? 'sC iq . zapas6w J .,as ,poz1waJajqC zebre: sobie, ze pral~?~ Niemcy podpatill bsrek) ,.uc i e kH . Nte be-::J. c /lc smy z pozostalych z ' a p a ' s D w , .Zabra. ' - C Z E J c ' ne ogieulsm wySo . k i e ~ b lyszczqce niemleckfe o t ice r - cnybe wszyscyI o f ic e 'f skJ plaszcz. , P o fT I .y s la r e , m . ze cos m te sz }( anc y P ia-

z '? Z rtieqo zrobl p o " nie w ie . Jk fc h ptserot skow r zuc l f / si~'. e n . Id~c do.domu znow zoeteiem zstoy- rabowae to, co---anyprzez niemi'(lckls'go io~nierza~/ { lory ieezcze pozo-P~YWE l l co nios~ I dokt fJd .Id~.Jako 's ude- stsk. Wlelokrot ..

~ m i sif} w ytlu mac zyc m u co W' rob ifJ. Pu- nie wreceti o o-~ ", m me , a Ie .lzab'ral' i bLU~y i p las2 cz . 0 0"- ' nes ie one par-~ze Jz e mnte ni B zast rzeJiN 'W r6 c i r em , po - tie mundo rdW .iwnie na t e r en mag,Bzyno,w I Z :B braIsm$0 = b u, t;6 w c z y skar~e .:/ojsko~fYkDtuch i ki lk" . inasCfe par wel- p,e ' t . Przyc,hD~a n yen s k , a r . p e t . TY ln ra z e m o J : : J a f o m l s i r : : dzili na w et Ciq.-

p rz .ie 'S z (o ,d w r6 cic d o domu, Do maga- gnC iic .mate w6z - ,1a~Au!' J . ~ t I ' j z w - rproO i n I e 11.,.Ir"~ca ~ # !im ( . .. ) 7 a g o k.... n a ..~ . k . . 1f ..D..~r~~a;-. . ~Yllf- U,. . ' r r y'b"~ l "~ .'.: IfVJ l ~ ~ ~!t;". , . ~ . . , J ~ '~ . I _'" . [ _ ~ ~ .~r iuch.a: to n a w e . ' t n i t i J n o s if em~ Po t y c z yl lm ,dowaJi wszyst-zna j omemv klero 'wcYt ,8 ja k m l go tJdda /~ . I{,OOO wp 'Bd to 1m

_ caly bY; p'fz:eSiqkrl i f5tty ' z , a _ p a c h e ' m .b,e/l- W (~ ' , oe , Nikt ni e1 y WiyG powfe.silem go na s t r ychu i Z8- . o . r a~ ; tylko h I f J ' f - ,mnialem. P6in/aj zac .zeJy go plodgry- m'ow i ktory'ch

sk6w wo jska rosyjskte ,zakwa ' fer ;o .wa lo S i?~ v c s g iB ln ! a p i1 t raJe jeid2Uy'dloga'mi naGostyn~ Smoqorrewo j Grabonog'. ,W Pie-.skach R o s j a n .le , s ta J i oko f o tygodnlEL W tymozeste p{zecf .qgary ko l umny c z o i g t J ! A 1 p,le~

R AA M

u/~,Lipo'ws BAIt?81 1I : '72~ ' ii. ~iIl ....._ lw.~w:ynla

tel. ( 05 :B) 118 51 86~tel. kDm . 06-02 224 22 ..wW W..den antep ll/jJIHa.pJ

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

16/72

c " ho :~yi Ca fe sznu ry t u rmene t p51n l e }dowlsrr jzJatam . s i~j tie P f e L S ' k i jGostyriz o s t e i v 0" . t o c z o n e - ' d ' ( " I J o " : 0 h : - ' ~ ' ~ l " 1 i n M J e '1 -. . ' . I L ~ : .:y .: l~V ~'v. ,".' .' 1I~I.. v,. ,"1 ~ V I "I. ' - 1 .$,Qo'wosc i S t rze tc .9 i ,Grabon6g' cd po-iuan ia 1 " Ta'a~t: 'y~,Oso wie 'D i Smo ,go r z~e -wo ad pa /nocy 2osts : / y , ; z a j ( ? , t e jut dwa 'dnl wczesn i e ) . toA ( " " f t " o ~ stale ~Iit:l '7 robotnlkarn "j'.. . .. . . .. ' < 0 _ ~ 11'u ~y L I r .vl!:. a n 'g. .prz ym usow ym l ~ janca.ml l w~jenny-

m~ zat rudn lo r rym l rra terenie I m a g , a - z y n r Q ; w ? R,oibotnicy P,IO[SG\j ' po pro...s tu : v v rc l- c i I I~'d o ; dornow, Jetlc6w cze-chosfowacktch i tran cuskrch nteby'~n~uz na tym terenle. 0 '0 kon-ca pozcstall jedynls tzw. ~~\rVhlSO:W-c-y" Z obsJug i i o cb ron v rn aqa zy -now. IP o ucieczcs n:ilemieC~iej za-'~ogi rozb~egH s~~ ~ ukry'l'i na tere-n te m r as ta . P o d o b n o dla nijc,lh_ \ \ ~ ~ Y : ~ " ' : = ~====:: ; ; i~~~~~zwolente n le o!k aza fo _ __..----:f"Q*~ I Z ' wyp~ajedi., s . i ~ wy zwo ~en iem .."waM:2 fa ' I U 'Sj{ti~NiI9"~.Jerz y Kohalc.z.kow s k i 7'o pls uje s ytu ac]e dlaIPo lak6w ntezrozurnla-~.~,dla 9,owiet6w jed-nak natu r a i nq: !~.Blatez ' r ZB 'O , Z dziwne, bo.RoSjBn le z :abUa il 's 'wo -l en . Z sb ilt . le .r ic Q 'w (Q;-'sy jsk ich ' j k , tO f Z Y ' W 02B'-'sie w O J n y p t8 ;c ow af l r a=ze rn Z i " n n ly . m ' j }ef ic,B'ml~ Potsksm I. ,b'r?n'cuze-.. . .. ~ '-',~,. _ ~l.~~_,m' i i" Cze cben 'W ogro- 'dtonych o n n e m k a f G z ~ i . _ .stym meqezynect: ~ 4 ' o i = "sKowy c h p o .lo :2 o n yc h p op re w e ; s t , ' c ) , n i, G 'dragl G'D " -s tyn= P lasK l ( . . ., ) . Po/eeen!@) rozstrze. lanla r . a ~ - ,dzi i f? ,ok leh ienco z m ' o C J ' g a z y n u \ ! _ _ " 'la'~J!J II' ' ll ~ .! Iylq0 ~:. '~'~r n en t d r u lg lie g 'O ' 1 n,B terenie prywatne] ' f~r-m y ' P'PHU .Traktorex" . C : , 8 " f Y barak, 'W' do-s k o na lv rn s ta n te , stol boktern prz ,y uli-c . y Dworcow'sj ( T O t . . 4 ). W ~ as ,c iG ~ ,e l f i rmYIp. Jierz y 'G ornYl' Ina. lpewno P O o l - w ' o l ! Z.8=in te re s :o 'A ', an ym obe: jr z e, c tez w,s 'wnJi trz-nq~1oryg inal n t K ; () fl s tr u k b] e nO,Sllq bu -d Yf1 !k u I(fo t, 6 ). Zaraz po w njn ie I razet~ra:=no bocznic~ kolejow,~~ a . rl8, czesc~ i t ,9-r e n u byfyc !h m 1 a g , 8 " z y r N J ' w z,or,g.anjz.O'w:a~,no sk fad : surowcOw wt6rnllch. ,= Na 'wY=g f l odzon ' ym cJ tewnla 'nym l pl(Jt"(~m : reren/a"ZbU,d,o lwano kUk :a ' ba '(a~k6w ' Z sDsnowy c , h

Obecrue na terenle za jmowanymIn :ne g ~ y : " s ' " p rz e z rn OIn8 ' zvnv znaidu i . : : : : : i ! P;P. " ,,~~.Uf .. i . " , ~ ', ~ '. u~.:.'_} .J ' \.~!ll'~J'" - - ' J ! ~ ~IJlfy(adJ strony mlasta): Grn i n na Spoldzlel-n i l e . ~~,S.Ch.3! PPH Surowce w tom e (s J

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

17/72

o Ko rko ,w , w k t6 r yc h , (J '( z e c h o rw ~ a '{ lo .m'8j'- U .. II...

rabtna Mlar:la Skorzowska:2 RadziwiUo,w 1 ktora w la -tach rnledzywojennych re-zydowata 'W ' palaou w Lu -bostronlu na Palukaeh , ~byta

--.a:kq .Zygm 1un ta Skorzewskteuc. Te n"I.V'!. 9'27 roku w Paryzu poslubl l k s i i ' ~ z - W'szy:s:tko zaeze lo s '~ f?W' d ruq le ] oo l ow te~ C . li k t i? leontyne Rad ,z iwH t c or ke ks lecta X .V'III wie.Jku~ !gdy Fryd ,eryk h ra bta S k6 -rz ew -r G h a - ~ ' c t Wprawdz~e.pans two mlodz~ za- skii po ra z pterwszy ul rzat kup'~onq p r z e z' . i 'eszkaU w podgnis,z.niens,kim Cze rn r e]e . . j9[gO olea Franc iszka , 2agubion~ 'wSJodie, ale do nlch n a l e z a l y takze d o b r a . Ia- nadno teck tch t , E 4 : k .wles PH atowo w do..i szyns . k ]e z z ab y tk ow yr n p ala cem w Lu - brach ~~ab"s.zy'nsk.ich.Do tego stopnla za-ostroruu. .Te rod zm n e pow laz an ia poz wo- u rocz yt go m a low nicz y k ra lob ~ az'~ychoko-~ nam zrozumlec 1 r e ; s : c pism, k t 6 r ( 9 ' 'W~iO- lie, ze postanowll tu w~asn~ezbudowac

~ , e t 11941 roku k rqzy fy ml,?,dzy Bernnern rodowa s ledz lbe. Propozycjs zaprojekto ..~ Poznan iem i i n n ym i m i a s t a m 1 i : Kr.aju War~ wanla i zbudowa rua palacu otrzymal wy -~ . W sz alk na tererue 'Warthelandlu, W [f'8- bitny arc.hitekt dob.y s t a r r 1 r s ~ ' a w o " 1 N S k i , e j S ta~nc ji i i now roo lawsk l e ], z na laz ly sh? dobra ni;s~.a.wa.wad,zk ij kt6ry wczesnte] wznlcslbl:szyns:k le z palacern w Lubostronlu, dwa tnne wielkopoisk~e palace ~ w Do-

_ . . .. ory prze rn lanowano na . Lettow-Vorbeck. brzycy Iii Sm~[e f lowi ,e " W pierwszym z wy~Dwanascte lat przed wybuchern woj- .. rnlenionych mleszkala siostra hrabi! f~r~JO

-Y. w 1927 roku hrabina Mar~:a go.scUa Flry ' f jeryka~ Aleksanc ra Augius.itynowa Go~tuoostromu prezydenta Hzeczypospo- rzeriska .. Stetd tez dobrze . b y J mu znanylS I ignaceg'o Mosc iek . iego , Podzlwlal on I' ~Ienpalac, i t ale n t Z awad z k lo q o,spantala archttskture palacu, jego_o~gatezbiory d z ie t s z tu k i i ce rna ko-9rk~~, parniatek narooowych. Prezy -_e n" n oco wa l te z w palaeu, gdzie - k uz;gorszen iu ' g o s c l i 1 n ne] hlrabi _ y ~ otoczo-y byl ta ltn ~a kam i k tO r zy c zu w al ~ n ad~go bezp teczens twem i s p ok o lem , A ok'Olinie ] Mose i d k i rozporzadzentem p n e -yden ta RP uznat palae w l .ubostro-. . , . ~ u z a ' 7 8 ,b' [ \ J " t i e :- J e : ' - ' g : 0 " n ; , [ '[ e m ' - '~I S ' " C " ~ ~ " ' a n " S ' , z ' - w " ' a,, ( 1 ', " "' R J ~ I . :.r \~ ..:' '-. '" \ 1 ' _ ' _I~tr" . ! I f ' \ . . _ ' . . . : . . . . ~,o jawi siil~W' Sjporz.E!dzonym l 7.X.1 ,940" 'oku r a !p (o rci 'e U 'nte rs tu rm l fQh re r, 8 SS

n - h a " n ' n i f i ' s ' ' C I W '" D ' e t tD i r " i b " E ! ' r g a " ~A".(.F\j n a ".:_ 1{J ~ L~ .~ + " . _- :1 _ ylll I . ".- . _,,' , r\.IiUII -s ~ IL.,'~.i s a l " I jPafac , Lettow- Vo r b e c k j in ne p .a ~" c yk l (w orygli!na~e . jest j~undanderen'chkjsse'nn~co r6wn~ezmlo~na prze~~u-118CZYC: l ako zam'e 'cz.k~ =- przyp", L,..A.). - K ra ju War ty ' p()sia'daj~ nj,~prawdopo-abne' { lost; l dziel sztuki~~".AD'e1ten'be,rg id,z~a!tsporo,~ poniewat rSsesmana., .. " tak im l nazw~sku! obeenym przy ra - unku ~)olskich ska rbOw ku!tLJry! wspo~

O r a z - II...s c ' " I ' e ' '1 n ych . '0 " b - , ),k t- , . c ; ; . \ ~ of Z .ab \ r i I t ~ : " ' o " . '\i!i-l'ltC;h' , ' _ . : , ~ , : . _ ~ . : - . _ : _ _ . ' _ : ; - " _ ' : " . . .. . . 'GI :. UJ, ! r. l' ' ,' ' _ .;_- " j ;l LN . ' TT): l. Iii Jrna terene K ' r a J u Warty .Arl- . zl~ reh'" - Ida S" I - 1 - " ' 1 8 - - - '. : c y : .. I . '/ , In.U a , . " I '.81. . . ' . Jlla,n 8: 1 , . . . . .la. . 'a d e ' I\ d . . ~ . ;0

Pa ISe W' L ,u b . "sfronlu jeatjednym :. nIliClhni8jszycli

,z~ljyfIt6w .a s Palu/(af:h~,

BudU.jEtC palac w Lubostronfu, Za-wadzki wzorowal sfi~ na s t ynnym dzleleAnd rea PaJ lad ia - v m ~ R'o tundy pod Vj'-cenza jJ palacu M.letJ~n~e90w warszaw-skle] Krolij:karnL Pow:~ I~a+u paise na rzu -cia kwadra tu z t rzykondygnacy jnE\ rotun-de} oos rodku I prz~lkry~ k op ut,~ , n a 'wY's o~k im l tamburze, kt6rq ad korica X~X 'wiek.u, z d o : b l i ! r zezba Atlasa d'zwigajqG1sg!O kuh~ :z iemska. Intlet1cJ~F r yde r y ka by-to zas to ,.:by jeg'o pafac sta l Si~ ostoja !mysn pa-

. " I . . . . . bni _. k . . . . ! Itrlotyczne] ,I sxar ornca pamtatek narooo-wych, gdzie funkcje rn ieszka tne nis: san ajw az nie Js .z e. P ,r,28 Ito t 8 , Z w palacu r u eb y h J ! I n~e rna kuchnl. P o s i i 1 k ~ donoszonoz ancy n y .. Do budowy ji dekorae]l palaouSko r zewsk l zatrudntl W i ie : l l u polskich arty-s t: 6w; k to rz y wczesn~e j tworzy'~i w Dobrzy-cy - i Sm~efow~e+ W 1800 roku budowla byiagotow~" choclaz dekoracja wnstrz trwa-1 f l . . . I... I' h [ . N18 jeszcze przez szesc so 8! j f l 'yCI I I ! I.at.' aportyku frOtlitowym hrabta lFr 'yderyk poleciiJ'urniesclc napis ISibJ~Amlemee et Pas te -r l . s MDGeC)' (Soble, [Przyjaciolom ~Potom-nym 1 8 0 0 ) 1 1 a p on iz [e j: c yt at z Wer rgU e.g o~H ie e e c or e cutes et neeae ia#8('te vita f(T u bezplecznle przed ntebezpteczeri-s t w v a m 'I i z ~ :. c C," a )i ; ; J ' " ~ I .. -. .P r z ez lu bo s tr o ns k fe salony przswi-nell si~ przedstawiclele najznarnlen ~t-szych polsklc hie uropejskl ch rodowary stok ratvcz ny ch ~ go~scl l~ [ Ium l narzenauk i i 8ztuki ! choclaz krazace ._ U Ii 6w- dzl ' i ' f bvc: Lb t.ZH3 ~n'.orma.cje Q pOlyCIE:~:' w Ur,IO~S_ fO-n iu A d.a m a M]c:kiewic~za n ie s t1 praw -I d z r W 8 . W ps 'hacu z ach ov v.a ~ s . i e : starep le c.e k a flowe ", a~e nie' Im a w nlrlm skar -b6\ iv k u l tU f Y ; 'O b r ,a z . y i po rc e la n~ ~ z b, io - b ' b . I " b -I' N i -y .._:l lu[ .Ilol:eczne- ZJa, -.owa, "Ismcy nap oc z :q ,tk u I ~'w 1 0 j n y swiatowej.

H~lnrlahaHlmrn-Ryszar 'd I N ' o w i c k i w ks iqzce, " ,Semper1 1 " : ' - T~ Z ~ ":~;e~io'~wr : o ' d U' s . " t , . . o ~ . . . " . , e ' L . lO " S k t c h " \I' ' n ' . a. _ ' !~ r . .. ..'1O J , . . f . - J " . - . : , ' ~ ' ' . - I I. : ~ \ . ' J I \ ' ; . . . . . . t : . : . . : $ff f. '.' .-.' I . - ,. .-

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

18/72

Mar l a przebywB'la W Luboetroniu.t eczesc c e n ny c i: s k a: rb fJw' a rom ed z o nv c t:'W r ezydenc j / zamuro ,wac w s ta r e j oficynf.e~je,dnak oo k iJku mies j ~cacb o k u p e n c ! D c J ~szuka1i ziote I srebme p r zeamto ty " . I H : r a . ~b~ny n:ie by +o ju z \ ! \ r t , S ' d y w Lubos t romu ,W pa id z :~e rn. ikU l 19139 rok u ad . nlemieckte-g[o za rzaocy maJ~tku o trz y rn ala po le oe -Ie opuszczenia patacu. Po kr6tklm, po-b y e - h e Vi CzernleJe,wlel i R'Qgovvii,e wyjed,2Jedo Krakowa, gd ,z ie- u r nr ze l i IO.~,.1944 r oku

W 'io sn fl 1 94 1 -'o ku s k arb arn l z patacuw Lettow-vorbeck za ln teresowa ly s'ie naj~vvyzsze' w~;adze T rz ec ie ] H z es z y. WS . z , y . s , t -ko' w s kazu]e, ze OSObGl .1 ktora wywofa=fa t~ sp rawe b)rf sam R's ichsfuhrer SSi s ze f po lic j~ nlemieckle] Hemr t ch H~m-mler , W j; eg o im i !e n i'u pnotowa l J G ! Cen-tralny Urz~d Ziarnskl p , r . z y Rei.chsfOhre.-rz e SS jak o ko rn ls a rzu H zes z y d s . u rnac-nIa.ni.,a_n~emc zy zn y " ID o Arthu ra Greis9'-ra, namtsst 'H~aBzes z y w K r aj u 'Wa riY js kle ro wan o p is m o 'W sprawls vVY'jasnie~nia wf.as-nosc'j dz~et s z t U K . l z palacu Let-to w-V or be ck p ow la t A lt-'S u rg un d (Szubin):kt6re przekazano do K .a is .e r- Fr Ie d ric h M l u=seum w Posen 2 16 , , , IV. 1 94 1 ro-k f~ G . retserw specjalnym plsmie wyda,f dyrekiorowimuzsum, dr. Siegfriedo\tii Ruhle'mu. dys--ozycJ~ ta k ma- t rak towac d '7 Ie l~ a' . - tuk lo ,~L.~'";~ j; ~ ::. I le U '. ' :,,':C, i ; , . 1 1 f " , SZ'l.: f , .Z paiacu lu bo s tr on s ke qo . Z os ta ty one po-zostawtone w poznar i sk im m uzeum J jalkor t rwBle wypotya~enieJJ..Natormast p ls rnernz 3 m ala potn fo rrn ow an o C en tra ln y U rz qdZ]e'mskj~ is te zat~yt lk ' i lwz'i:~.a w komls,dodalac, iz wla.snos,crabie-. ~go Sko rzewsk l eqo nie zostalaje s zcz e uchy tona , T o. C I O I na]-waznlejszs I znalduje s~~ j -e d -nak V' I n as te pn yc h z d ar ua chplsma; j ,Hr a b i na ,Sko r zr fi ~ws ka 'j es t i l ? J ' d y n q c Ork fj' k ste cte M i- -cheel Rao~:ZjwHlaz pCJwia- tu Ostrowo (Ostrow Wri,elko-pols ki .....przyp, L.A,,,). Jestmoznwe, ze w epiete rze.czyprzekezenyct: do Kaiser-Fr i ed r i ch ' Mu s e um w Po s e n. z n a j d u j E J si~ z a by tk i b lfJ ,d ~ =G ' r B poeeqiem ksifjtnic.zkfRa,dziwiH'- . G . d 1 Y doda s~~ZS je j ojc.iecj od la t ru eutrzymuja;cy z co rka zad -nych ko nta 'kt6w I b 1 y f zd r 8 ]=ca l r ls nega te rn uwaza ja csle za Niernca, sprawa: S i t ? ! wyja~snia, Na]praw-dopodobrue] mieszk.aj~-cy k(~10 I B e r 1 1 n a ks ~,qZ~Mlchal Radz. iw iH~ kto-ry w 1 19 3,9 rok .u . podo-strews k l A ntonin poda~,row al Ad olfow i H lne ro -wl, d ota rl d o Hlmmleralub k ogo:s r Z j : e ' g o na]-blli,zszego kr~gu i upo-

t 2 t U K J 1 . k tore do r na latk u S k orz ew s klc hw n in : 'S l. 8 - " W " I P ' O I ' ~~lg. ~ [ e t g :0 c , ~ r ' l ' I ' ' ' ' a ' - L e - on t y na. . I I ,. : . . , ; / ' , ' , ' ,'a!~ :.~ J J . . . . . . U r\:._ ., " .. II! J . :. I I - . . . 'r

W 'I : : 9 1 p lsm '. t[' -,i 'S " p " . . . . , s le I " - " . . . . .h .'.~C .j '.' Q', . W , . e J, . '. _ J a v , . n e ,.Iyn e z a u ~ 'liO~\ i Y J / 8 . f O I ale n a zwa L e ttow -Vo rb e ck pojaw'ia.s i~ w jnny 'ch a.rbhiwa~nych dokumen tach" e m le ck ' l . h S'~I < 1 : 0 dwa pisma z m a ro a'I I.'r ,.' " . C '. l~ :~

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

19/72

'szna'nego mi mieiece ". V V e c . H u g : M:aya] w palacu byly [eszczeeble i ln n e wa rt os ctowe przedrmoty, ai,s ~2cennej lceramik f , .~ t V r a rZ lekoma mia}a' sft) tam znajdowa'd~ mozeao me znBlaziem~.~~g'~ kus t osza KFM z w ro cU y n ato rn la st r a.,m y o ezw ar to sc to -YGih~ jego zdanlern - obrazow, ~c z~sc tych ram rown lez 'wy-_ .. z ~ 'do Poznanla,1 4 g ru d nia , dyrsktor ROh~ ,epolntormowal u r z 8 l d J G rets era a wi~

.: o le F ran z',a Maya w let tow-,Vorbeck r z lo z ony r n sprawozdanlu:: p od r oz y , uznajac ty m samym sp rawe za z ak or tc zo na , S k ar by, . .Lubos t roma dzie!i~ywojtenny los z . lnnyrnl zrabowanymi W' Kra-_ .War t y ' zaby tka rn i , ktore - z woU Arthu ra G re ts era ~ przeka-ana do .Landesrouseurn des Re ic hs 9 aiu e s Wa rth e :la nd " (Mu--s um IK raja w,e go Okr~gu Hzeszy Kraj W'arty)~ ja k na ~Jir,m6w,-ach" okreslano K,a~ser-Fr ied r i 'Ch Museum" Z polecenla R'Ohlego l- z ~ s , c obrazow z l.ubostronta przewlezlono do Komar 'Vv pod--~miiach ba,-,eri~pancerne] nurner 6, Ulortytikowaneqo Frontu_Jku O'd ry - 'Warty I czy l l Mh?d 'zy rzec :k~ego R'ej'onu Umocn ione-go.rvts w MIRU skarby z Ka lser-Fr led r lch Mus,eum ~ Helchsar-

lv Posen W marcu 1945' roku znaleiU R : o s . J a n ~ , e z tak zwane ]'nygady trofhajne~! Komltetu do ,Spraw Sztuki przy Hadzle IKom,i-_8tZY Lud owy ch ZS ,R 'R [ wywlez.u d o. M os kwy . Do :Polski wfek~~lose z ruoh w-r6cUa v 11'956 ~ 1958 rok u 'F ale te z Lubost ron t a- a . Patukil ju z n is ' d ota r,fy ,-- Od czssu do czesu odwiedze nee mi8SzkajEJc,y w Au-slra'-Leon S ko rz e ws ki ~ m,ow ' i Andrze] Bud z lak d yrek to r pa~a-w t.ubostrontu. ~ Zam'arzyJo mu Si~,~ ,b y nie ,k t6re otxezv z Lu -

"s tronia. tao re ooecnte znajdujEj Si? W , zbionach rotnych rnuze-, v ; Jaffo aepozyty wr6clly c ia p a /a c u Skofzewskich, Ne p 'f zy k fa d, Mu z ' e ', um Ne r o d owyr n w P oz ne nns z najd uje s it; ,o ko k:; 3 tOOO Z/3-y t k6w z LubostronfB.Gdy Z Pawlern Platk lewlczern , prezesern poznansklepo sto-

a 'zyszen'a Arc.heolo:gi i 'I Ochrony Zabytkow MUl ta rnych .Perm' I przebywaltsmy \M Lubostronlu, nasza u\lvagt? przyku ~vy-, ~odz .qc.Y ' z z rern l k i~kanasc ie mst row od paracu otwor wenty-~~yjny~ a godJzin~ poznte] une: w'h)d~,cy z palacowych plw-'c w kJerunku natbl iz:szej oficyny, l O W ' tunal konczy si~ pad~tworem wentytacyjnym, ale' rozumu tac ~ogicznle doszllsrny d o-as ' t i\ :)pu"~ c' a wnlosk J I s~I ';1W p,,~L'-" ie b- 10 k _h a od:" y , ' J ~ 8g ,' " ", II. ';,U" ,Ie :", arac J n~', .y~.: xuc nl, .'iu '1=ywa iy Sii~: W' nlm 'wys tawne przY]E?,cia; trzsba bylo donostc_ 'ep le : posllkt. Czy zb y ' podztemnyrn przejsclem l aczacym pa-3C ,Z ot l cyna? A j 'eSlli tak, to kto i kiedy: ode ~~.f 6w tu.ne~~ po-= , s[awi,a,j~,G' ty l k ,o j e 'go kadfubowa czesc? - Maze ' warto bYftJ-y ~ r9zmaL~"Y+s le Pawe+ - spraw,dZi f ; j czy nemte 'o le k ryJe iu'alszej .cz~S'9rt u ne . / u . . ! (J

Z,d)"c, i ,a: arehM Au' oea. .

L&L F irm ,a " 'y s t: ry b u cy jn o -Wyd l awn i, cz a S _ ' j R Z 0.'0.,:~~~g'arnia iJ 1 _' , ternetowaS:przed,az, hurtowaB,eletiys~y;kaLiterstum faktuAlb,umyKSi i t zk i ' dla dziec; i m,'o,dz;@zy'Poldr~ ,cznik , ;; Iw, ;e le ;nnyc:h ' , ,~

L&L

~Jaz" y ' pclsk'ith !ill zbrojnych~~naach,CJ1dzie 1939-194,7,,'_'ndrze] A:nton:m Ka:mi lnsk i ! Tom ,a s,;! : :,I lczerb,icki j 'Wyj( l ' tko,'\ " ksi t tzka ukazujaca pojazd,~-polskkh 511 'Zbrojnych \

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

20/72

0- . ~ c [ F _ [ g ) V@@a 0 0o L S @ ~ D l l i J iD [ J l )@

G arn l'a c z mo:netaml uzvskanla podpowledzl przvczvn ukrycla'W ' t y m okresle csramicznego garnka z w~-ska 8zYJk~ 0 1 wysokosc~ 15 e rn , 'w y pe1n ]O~ne'go 491 rnonetaml z X V ~ X . V ~ : stuJecia,~,Znalaz iy go w 1: 9 1. 6 7 r oku dzlecl bawlaces;i~:na,polnocnym zboczu zarnkowe] igory'przy jednym z powalonych drzew oboksc:~e"tk]: p r , o ' \ ~ ' i t a d l z 2 ! ! c e J co ws'j J u rkow. Zda-ntern prot, IM,a(iiana HaJs~:ga z Un]wers y .t e t u W'tloG~~awsk:i,eg'ol w $ ; r Q , d , znaleztonycrb y ' W m.ln monety k. r616w Polski ': ' W f , a d y -slaw's Jalg~e:Hy~Kazlrnierza Jagie~l lonozyka I , J a n E t Olbrachta,

i J~s~ ' i 9 amlec uk:ry~a, banda. Czarne-go Krzysztota (po schwytanlu z innymrycsrzaml ~ zostat stracony w 151.3 r.)to W " o ' I - k o : I ' I C - - l ~ z a m k u -I zlo ; : , t : o - , r y : i c - . I ' - " ' " I c - . h i a - ' c o o ~ w -,...... .... .... ..... ," :1$ LJC;( I II "OJ ~"'~l,,, ' : '" I..ll '0l\.. _.I I I I ~ . ' 1,0 ' ., .s[mia~~omozna azukac podobnych ska; rbow. , Z ; w i a , s 2 c z a ' I ' z e kllka kl lometrow odI G l r o d , ze s , przez kj' l :kaset le t p rz ;e b, ~je g! tbee-A 7 " 0 waznv I ~ ' z - I~ilj' IIip~ck-' ... 'iloarozo w 'i:~L1b.' ~If\ r\ itnec II a . w ~,sach I{ryla, si~ nh9jedna banda.

Cala hlstorta wyda}e si;!, rnatownt-c Z E \ 1 1 l g a r 1 , c h ~ : . IN i i 'e s t'9 t y ~ C za rn y K rz ys ztoJz rodu von :Z(t! :~tz' tyf naprawde , czegodowodsrn sf!: zaplskl z ki~~kukronik ml~lel ' "skich oraz 'ws.po~c,zesne badanla arche-otogutG~nelW' Olszanlcy (:20,04~:2'0a5'). 1 8 8 n = d\8 . przenoszac sh~'z rnlejsca na rnle jsc emus ta t a postadac Z,a , fQWnO so w tc te o pla - c : a n ; y ' C h ! s,pwz,)tmierz, le~~c6,w~l j ak i rnte [ s e aukry~cfa. wli elu przedm i,ot-ow pochodza-ayah z : napadow, N~,wykluczone~ i i 'z ,ja'=den z gar tr lo 6w wyp e it n~on ych r non s ta rn 'zakopano u pednoza z am ku G Fod zjec,gdzie rabusle m:~eUprzez p's'wilen ezasS \1 V,~ .siedzl be, .Jak bylo naprawde, nledowierny ~i,~' n~~gdyjal~' po-wyzsza rusto-ria rnoze m i 1 e d kiluezo~/e znaczenla dla

i ! 4 , _ s . , r d - , - . - , - t - . . . . , ~ - _ - d --_.W _ . C; c z n l :1 1- . ' t' - - .' ~ lW la , . E H ~ wlem s r s _ : _ ,n ~u__,c-' - ~ : J m e , ~ , r y , .ki Grodica jest. plsrwsze potwlerdze-n te zrodtowe w bu l ~~ :pro~ek.cYJn9 ] pa p le -zs H a d r t a n a I I V ' z ' 1 , ' 1 . S , 5 roku dla l b i s k ' U p -s=stwa w . ' . r - o - ; : c l ~ w - n s ' ; k h ~ ~ g : " o ' g : d - l z - I " i Q , z apls a no I'n ',=~:dL~rv. . _ '__ .... 1~. ".H~_ I " " I I . I" v.,. __.~,., .' I. . .formacje 0 ~un~:Clon~ulelcejutaj kssz te la -

'" p - ,0 - k " . . . . : 1 j , _ . . tawi .n i l ~ ' " . - " a p ' ~ e ' s : .11U:QK Ume nt w y , s , ' ;aw!ony p r z s zI , , ' , - . . . . - ' * ' - g ' . 0 'II I w - , - - ! I ' 2 ' : 4 - - 5 r p .- 0 ' Ii "" 'l I' Z 1 1 \ " , I . . c .,nnocen [ , ' t ;i ; : . . . .. . . . . I ., I I I, . ' ; . , . ' . . . . - . ,IIQ 1:\0 Jny'wymlieniaJ iGrodzilieci, obok najwiekszych~I'II~ kl c h kas ztels -nii ' ~ W " naste p n y - m W ~e t..u, _ I~6 , JC . I}~ ' IY~~,: )QFc I U " . . . . . , 1 1 1 . . _cil y'i_'. _. I I : I \ ' \ _Iwar ow n ta z n ala zla s i1e w i r ,~~kaehks ' j ,~t~ 'c@j,I~ ~ 'i P ~ , a S t b J . \ N brze.s'ko-llegni,cKich I W lrnle-nlu Iktorych rezydencje nadzcrowall ko'lle~~,nl burgra.b~aw!e., I M n 1 1 e , J w ~ E 1 c , e J w tym sa~ ,m ym , ok ras ' jlG : W oko l i e a c h zaczelo g , r a , s , o = ,w,ao 1 < 1 1a band ryee r z v - r a b u s , :Najstynlllile:j-s Z q_ z nJch d ow od z l'J 'C za rn y K rz y sz -to t urodzony w pobl'~skie] Olszanlcy,gdzi,e, rnlesct l s~~ o w e r obronny ]ed-In 8 J " z : na-lt;:! , ? I ,lfrr.A U l . 'O ' - IF! Z ' )0 d . II m t'7 . N - 'I'C'" ...... I~'~ l.~',~ IJ"IUU~" ''i/.:.-.Ii I , .~I~1 _.,: I , ' .~'l " I !~-J -= . "

.' " -'. .. .. 1 i , ' i, " ~ -' . . ~ . d '~ .... :;... -. ," "..-.,, _-zn an y z Im l,en ta . ,z~eJ0 pisarz, WS1P 0.-mlnal 0 K,rzys~tomie:: I "TegQ c z / i ow l e~ ,k a b etd z o .si~ o ib :aw iano ( . ,. ) wymusza r, id .- c " _ - , - t a __... . . . .. - -myp ~emeaz -V ,jj J~A' :c-Q:; mfEJS_UZp i ;, : ) , u , _ I r t-:~':, ~y ,~:', '-vuanz ta ,k ~,c lh napadow m iaf' m t l8js e e, o k olo1504 roku WfJ wsi'Cho:~nI's" polozone]zaledwle kllka kilornetrow od Grod,ic:a-P o d iw 6ch latach, n lemai w tyrn '~amlymm~e~'SU banda znow dokonala napadu:~).,Ano '1~06, 'V Y ponie'dzif i ' iek ,Wie lkf )pOs' tny ',1wQweoay m ie s '2 C : Z 8, nl e w r t. tC ; 8 }i z ' t a r g , o . w' W ' . r ,\- " ' ! ,J""! ; l 'Q'~.JI ' I t f ;" l~.iF' ! 'h' - ' K f C J d - . .y...' f\li 'W P - n~ ii9'j"i j > ~ r - c :7_.. .VV.ra,~~IOI"JlV I J I .. . r~.~. r' _" _" _ ," J ,. - '_ ,' . _ UU'~~'LlJl\:ClI ..&my w ,Choir lCU J nap,B:d lo , n a . nich ' , O S i e ' f f l ' n a , . . 's tu lY ce rz :v #. '~nna z 'm ;8 S ! k ioh ~~:ran'k dO ~d E lW ' , a i a : : ~ Czarny . .K fff1Jsz to f wypus:';i'~wz i~ -~J _ _ y'Ric/, :rJn Fii ',g - 1 " 1 ;{ ~ . , . .. . ,~ni""'6-' - dopj~ro p. :ihF - -l i.,~,_: Uv dl~WvJ nyf""~"".: !:'-,~~ , .... OOtlzy-manlu duztago ,oXU{J,u'J,., Z~doby t y ' iup ' W ' / -noaZqcy olbr,zymi'q w6wczas . kwot~ 1400O'if'ab l f n - i ' " ' ! Jk ' 1 ~lf!lhlC:-h mOi"'lc;';fi, ' '70'o - t a L n o - n o c " :~II' . '~._,~ yv

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

21/72

J" l'.' I " -T 'e c S . z c z e w .881 l'. n a arnach lJ :yg ,"I lusrrow.anego lil ' ukazulaceqo sij:[~~N 'War-szawle, naolsano :0 zarnku w Grcdzcu:,r -IJZn8.wc~5w I lubownik()[w s r e dn i ow l e c zne1sztuk:1 i n te r8sowac tu ,b l#dz le szeec lob,azo~tVne e zk te m,atQwa.nych a zaw l e s zon y c h n a

l - : ; . h jj K l li : . . " , . . < . < " - I t 1''.;' .' 'kon,nac.' , _ 'i r\an,a~Clie a poznlej WI~'..'''~ e h d f k I' 1 1 . . . . . II:SZ-OS,C. - z r n c r I s p rz e > , a '" ,o , I S _ l In :t 'WrBS(;rCJ'S,

za 80 t.~8" marek pewnernu anqielsklernuI i .. . ' I' k ' ' " , " . ~ " ' . " ' . [' , . , , t , ' , , , , i ! : ; . . . . "L , 'i . d ..'. ' .""1~ O exojonerowi. prze rwac rrua i je , [en nazamki ~a qruQ:i ' l J V kosciele

iNo'NY etap dla di ie j ,6-w s are] watow-n i n as tr q_ pl l n a P OC Z~~jk uXX wleku, kh9dy'w~as.c,Jcie le~mokolicznych dobr zostal ta j nyra dc a p os els tw a 'W n~eJmiec :k im Minister-

stwl's' Spra,w Zaqranlcznych, w ' j ' l e ~ k r rnllo-;f - 1 . . . . ~ kl s d' ;. 'I W'ill-b Ids n lb " \ SLL ll J :~ s r er ,niOWI18'CZrrS' jj . h i'a vonDirksen. Niern leck l dyplomata za t r t Jdn i~ 'dowielkiej przebudowy zarnku znaneqo ar . ..c lh ite kta Bod o Erhardta." g , , _ V I I I , . 1 19G S roku nat ' . . h....Jo-warc'l :e' w.arown l p r z Y l r 9 C _ qJ,l sam cesarzW'~lhe!m l l . ~ , po ni'm :zamlek udast~,pnionoturystom. IDla wtbudzen l a , z8,intere,sowa'-nia Willy Dirks,en zakupi t kilkase1. cennych'9IK s - p onat6w tworz ~c t y ' m ~a~ 'llm " J" e d n"'"J '_ - . " ..j. , .. I .- ' - , '~_ 1 " 'OJ... ''J _ ,.. - . (1:Z naiwi~kszych ko~e.kc j '~n:a. : S I ' - 9 s k u . iN~este~ty w n~ewyja.snlonyoh do. konea oko~i ,cz -nnsciiiach za.gin~+'a ona w pre'rws zeji po~o~\ 1 \ ' [ 1 8 1 94 5 ro ku ., W s rd d l icznle zgromadzo-n y ah tu p rz e dm~ io u Jw byto X I I I-W i,ec ,zne na- ',czynie eynow l8 i X IV=w~eczny r6g do p l - ,C i , a . . 'W grupie X V ' - ' w i s . a z n y c h eksponatowb y,ty : b og 'a 10 r zezb iona. ' g , b t . y c k a . sKi fzynia. f d b f- " M " d D " '"s,za,a I:" ~ow a lligu ra", , a ' onny z ,'Z'I ,6=C i tl t 'k iem , t 1 [ i ; J u t . a s w i ~te1ga z ms,zaiem" ni:e,~w~elk~gotyek~ tryptyk ze ~oenfi Nafodz9=ni91 Zvviias ow,anla ora,z postac'iami 8 ' 1 1 1 .

JOwy z arnk u, N IB.przeszkodzle dalszego""O,zwoju i znaczenla k S i , E l i e o B i j warownl-,an~y wydarzen ia zwlazane z t2:W. wo] --~: 30-letn!f\. a.X .1633 , roku zamek zdo-Jy~ oddziaty Wallen' elna , ktore Qikrad lyskarblsc, gdz:i"s W ostamte] chwin zqro-'a d " . ' 0 n . . . o szto ''''C'"I ks~~z"t In-' IC:I" ' lCh,)!on;,; r\,.O,,- .,~wnos',. _: :" ! I' ~' ~ , ~gn~,..r\~ " jk ollcz ne ] s zlachty oraz kllku k o s c : r r o J o w.erafla nych, Na pozspnarue wrogiie wo]-~',a. .lrl~szczyfy.z arn sk , pod palaj~ c czesczabudowar i ,Po wym,arciu slqskiej 'gaf~zi rodu Pia-. . , o w r u l ' n y waro1wni o r a z w i e l , k f : Io lwark

rzeszly pod zarzad cesarskl, a nastep-]e 'w rece ko~ejnych rodow hrab~owskl fch~,:)0 1700 roku cssarskl vice, ,~ .Kah fe k 'G,oQZie :1J tV , Dnifd'Jl1.IBJ~~anclsrz o [ ; l q s k a , a za re ze m- ,'a ro s ta g '~ o ,g ows ,k i J a n WoU- ,,ang von Frankenberg z~e-~ fprzeprowadzlc na za rn kurace, rernontowe ktore k:on-:yn~owa. pruskl teldrnar sze-ek i generaf kawalerll Fry- 'eryk Leopold von Gess. ler.,Q } e , g o r srnlercl W ' 176 61 r.ielka burza dop rowadzua

d o . zewalema Si,~ czesci da-::hu palatum r ponownegon ts z cz en i a reprezentacyjne jz~s,c~warowm. Ruiny za ku ..t~ w 1800 f. hrabia Hzeszy_an H,s nry 'k IV von ! Hcchberq_ KS is tZa, kt6ry przez dwa lata nte szcze-z H s rodkow na prace po rzad ko we ~ te-iontowe, I[ znow na przsszkodzle s tane ly~~aJani,awojenns, t y . , m razern w ramach

. ' 1 1 , . . . ( k' . 2 4 ' V II ' 1 8 - 1 3 ' k " 1 1mlpanu napo,eol ~ s _ o J e J , " i_ ., , ', ' _ r. ,.t-~ ( r : d Z ' j , e s i t ? c i U , z . o l n i~er.zy franGus 'k~ch.1 dajqe~Jiar l~pog~oskom 0 ukrytym na za lmlkuka rb ie i wiamyw a A o . s ~E ; do k'otej ny c h po-, i1 e s z c .z e n . P ' o n : r e ' w a z nie, . z n , a l l e z i - o n o n !G 'pecjalnie warto$c 'iowego .! zad ,owo lono s,i~~dyn~e,s taryml z:bioram~ 4 plrow~'zory'Czne-JO muz:st lml , z a m , k . O W 9 : g ' o o ra z ..." jednymbr;az9,m w najwiti?KSze_j sa~:~,.Dzii,esif~C let po tych 'wydarzeniachi82'3) zamek t f ' , a f it, w r~[ce. berlinsJ\ij1egoan k' ie ra 'WiH le im l a Krystfana vo n B e n 9 C - " "e ~ k b)r~ l n ak SZ 8t p'rz t?prow a,d 'z ic p ra c~ e' s r n o n L O W ' 9 [ I a . n a s m J ~ l P n e w s ta w h :S , W' S,al i=tyoersk ie j X"V~-wieczne '~v i t r .aze~z prle,dI~B : t ; a ,w r e n r r em , : ,S W i , J , a n , a C h r z c i c i j 8 : l a " s ,w ' . D i o -'izego~ , Judy y nad ciaie'm Helofernesaj-ceny z Lrw :iusza. I rozmaitych herbow.

nn y ii s w = Joachl rna. trzy zbrols rycer-sk le, kornplet branti' l an d k nech ta , h ak own t-ca , br~zawy swilacznik~ mlecze i bron my= ,. 0 ' 1 ' ; ' , s k , ' . W " ', . ,(- 6"d X : , ' V ' " I , , - " 1 'h" eksr ,. - ' t 6 'w ',S !V!/s,a. :cor,;" -wieoznye I ",pons ,',,,uwag~' p rz yk uw aly : re ns san so we s za Ty Z.'9zdob ten ta rn t , model mas zy n y oblE?:zn~cz)e"j.,rozrnalte dzwonkt bro,n sleczna I lowlec-ka. Ponadto na zamku przechowywanoflnllr'k"~ M ' l a d ' '0 ""1 ' n y ' z hsrbern idata " 5 ' - , 0 " ' B , r J l' : : : : 1 1 1>9 ,0 _ , . ~ ~I, s " " ~ :" ,-: ,~ " , ~ ~f "" " = !tryptyk rrustrza z Antwerpll ze scenarniad o ra c ll D " I . . . .n......IQt k : ' 8 obrzez .anla '1 notdu._ "" , jZ h: :: ;;; I! U,' i! '~ ',~--,v. . 1-" . , :1"Trzsch KroU Z '153[0roku, plotno z wtze-runklern Trzech Kral' j z 154Q roku, zdo-biOnq. mtedzlorytarnl ksi~g'~' z 116'7'7 roku,noryrnberskie tfqb'kij z 1686, roku, frag,-

ment perskie] zbrol I bi O U I ~ Lt~~nenburga z 1690 roku, K:o~-ek:,c.l~uzupeinia-~y dlz'iesi~tki sta-rych obrazow, dokurnentow. .. k ~ '. dz preczecrarru ~ ' S~ :~ ,g ' p rz e c ' -,mliiot6w znalezlonych podczasprac ~ ko pa lis k oW YGh " ..S,krytkl GrulndmannaDzh;~k iprz,e j~ci i :u patacu przsz ,dz. ' d ' " ksenc ; f , . -ro zln~':l i rs,enow 'NS ,ZYS:~ , -k , '} [ ie ponueszczema wypenno-no I kunsz towni'9 wykonanym i

I rneblam, obrazerni m dywana - . ' ~ + I, _ ~ ,c r n l prom amll, porceran 2 1 , plle-cam! k .a f~owym' i i rzezbarni.

Po smiercl Wil le~ lgo (1926) meJ~ te l k prze-i _~ " "" ' 1 0 " S' Tl H G l ! t " b ' e rt k t o r c y z ' ~ a P - ' I f ' ' z.. . k : ' h a -q T Jag 'Y ,vr, .er"j .': ,'e ll :'~ : " , , Idem olea wstqp~.do S'hjZb~ldyp lomJatycz-nej Pracuiac d r u g~ 'e 1ata , w M SZ 11 berdzodk d" d d . " d ,l "rZ81 :'::0 0 , : , w } e , z a ' ro: ' 2:1' n C l po,s:lla ".lOS e .W 1 '.9 28 ro:k u ZQstat pr ze nie sh Jn y d o Mo-S k W Y i g,dzi'e p e f n i t 'funkoj~ dyrektora \Ny-d'zi,a~u wscnodni ,ego. !, a nast~pniie amba:~s ad o ra ., N i [ e m i , e c , . We wrzesniur 1 9[3 3 ro:k uD 1 , i ! r k s ' e n zosla ambasadorem w Tokiol,al19 nim t ? i , ~ tam 'L dat 5 !li istrOpad,aN pa~tac.u w 'Grodtcu odw'[edzil g ,Q sam Hitler'.W marcu 193 8. f 'o k u ' I ' i l n a c z e l l n y w6dz~ wy-s~a.go na. newra~gic'zrt~I r: Jl eC ,6wk~' v v Lon ..dyn ie .~gdzie pozos t a i ,a Z do \ lv yb uc hu w oj~ny , P 'or6 :,in iw szy s i~ z H iUeriem w k ,w es tiipo~t Y k i zag ran~c.znej~Wfj wrzesn[u 1 193 9 1roku Herbert os~adiw Grodi :cul W kt6rymprze-bYiNat do Iutelgo '1,945 r 1 0 k u O ' p i , s u j . a t Cp o ' 1 ' 1 ' - t a ' ' c ' h S ' W ' "O : ~ i p "o b 'y t , ' . o ' m " I ' s s z k a ,l' : ~ P - ' o '. : I , e : ' _ . _ ;" ' . ' , , J : , .. . . . : ,' , l., nB, 'I ....':'.'..l W o ; ; ] } . ', I , ~ 'mnisc 0 spokojnym t.yc~uw t ych o k o ~ i - c a . . c hpodczas plervvs2ych I ' a t wojny. PQr l~ewazz czas em Wileksze ().s rodk i w Niemczechzaczety bye bomba rdowane , rOLpocz~to' w i e Ik~ e 'wakuacJ~ d . z ] e ~ S(Z[.l I k 1 ; Z z -8 lgroio-,nych tere[n6w. Akcl~: l k ierowat konserwa~,ta r Prowincj i I D o l n a : s I B l S k i e ] 'Q(Jrr ther Grun-d-

Z ' d , ', f"mann" ' -' go ', [n I8 Z lego,. ., sug[asd~:~V II ma rcu194 4 rok l] W w' ie '~k i'e ]sa l l' j na gorz ,e zamk,o -' we j z to z ono 2 32 s ,k r.z y n~ ,eze zbioram l! m a-nu s 'k r y p 1 t o w ' ii I k . s i , q z e k :z .B, ib li otek i IPans tw 'o -wej/Prusk[re j w Berlinle~ (skrytka nr 13), Na,-iomiast w p,afacu .sklad,owano po,nad 50t y s . olU1m~n6w' ksi~zelk z Illnstytutu Euro-p ry ' \Nschodn ie j Uiniwersytetu Wroe'~awSkje-

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

22/72

iP ,O,SZ, iUKIWAN! IAI~

go ('~krytka nr 1 ' 0 ) . . Zblo n~w p . i l nct:a~() 'za-I }d 'wie k l lku b'ibliioleikarzy', Podebno w sta-re ] v ~ r a r Q v v n i ukry to te~ v!l i9 1e d z ~'elsztu ~ < ipochodzacych ,2 : WroclaM/ia i B erlln a, W e -(~~u'gnlepo tw~erd ' zQnydh lnforrnac] t rnianotu s ,k , ~ ', a c jo w a , c . ,depozyty i inne doors lud -nosei cywi~nej Wrocf:aw~'a: zbierane podkon tec 194 4 r oku przez N i smc6w . Ps:vv -n ~ejsze , jest liz 'W drug iej d ek ad z le s ty cz -n la 1945 ro ku H erb -e rt D ir k s en .qow 'j ,s d z la t:S~l i~0 radzte ck l 8j o~e'nSywiej I ~'UZ.i

5/12/2018 Odkrywca 2008-12

23/72

Is he nn a u cho oz cow trv va a levvyg~qda~ze front wsehcd r tS["I"~ [ u s : t a ' - b J I I ; " " 7 ! n ' I o ~ / a 1, C ' ' ' D : ' p r a 'W ' d a : '_... 1 LV-'Y !I _. 1 1 . - : - " , ' _ I! ~:.. .WOjna s t a le p rz y p omoa 0 so-bis' rdrobnym]' uc] '~ l ' iwosclamr

3K, brak benZYT1Y, l: .' fNno~c na ka rt k l~ ! rI 'W i'n=:~rh'~,~,e~'zy szk lane m'j:ny zamast s z k l a~e l< ale ludzle z Y J ~ nadzi,sj iq n a wiosen-"'ij 'o'fen9yV1l~i WundenN'affe., ktora odrr re-~~6 rna." n ieprzychylne osteln[o losv vifojny.fl 'Qr'!" r n ~ m ' "' . 'I 7' e o o n la T rz e c Ie R " " ' :> ' . "' " "Y trway,V. ~ 0~~,:~[.:. I.-. . .Q _. .J ,",es.t.> u '!iflf~Bres lau n le stychac: arm at z nad Wislytycie loczy 'si~ normaJn~e; W kawra~nhaGh9M fU j q ; ersatz, kawv, \~ "IC;Q,iOSSlr9U1mll gra-~ n rn Ny 'fjJ ,im ~a Z n H o t e J l u Mon.opol~~ vvy~'ewase na u ~iIC~' s rn j [e ch ~ 'brz ek k ry sz tato wy c he~~szk6w.Takj obraz rntasta zcbaozy lov. ry sta P o d k on i[e c c zts rd z le sts qo c zw ar te -ao , Tak i~lYgl'qda~ozyc ie Bres~'atJ.na wierz-" U jj A' Ie to ' b ' y l po ' Z ' O f ' n y sp ~ y c - o ny 0 : -brazK + . '"'~ '" ,_ ,.-, . : - " ' 1 cJ s : _.. III'I..~ ,g A . . - . ~ r_ : : ,: , ,: , ~ .,Wnildi\NY obserwator zobaczytby, ze

pOdl spodem" wrzala . 'gonElczkowa ora-2. Admln[str.a.cj8 wfadze lparty jne j woj-....o . ty .. . A d .rnos II - d hodza ..* m,la JU z swiaoo I , : . ,~,C nac C j , .. ZnqC9 lstast - f y " " pr 71/- f1 w\ndEl!ly SiQ na i i'e ~na.Q' ::.,JOi' : I.' '~ig:OtO-,,,~~r-I'v' .' ~ ' ' - - : J I "a-_ . s j s e le, Katasnofa zaczela s:~E?1.2 stycz-~8 i po d v v 6 c , h ty g od 'n ia ch r na s fu za~'rza-a w O G z y \ t v o j n a . . Zanlml nast~pl' epop,e.j'a=estung Bres,lau ll ti dr[og~.na K~ty 'Wroolaw-......t';e~ p -. Of....y i i ' : : : I ' ' t ' r " u p ' y ' . . . . , , [ 1 2 1 1 ' l e c - : ~I' sta'ro6w" z am l a . - r;,. -_, .- tr\ .~~I j ' . _ ' . ' . ~ , . ~ . _ " . : - : 1 / _ . " " : . '_ - II :~. ', ". -1 ; -:, I . ='t h d . k n.-,".I~y c " pcr: czas p -,zymUSQwej ew,a,uac~1,m~asta" De'Gyzja 0 us,unieQ:~u ~udnoscicy-',lnej Z 'Niierdzy byla za.sadna, a~ez a p , a : d t ~ a:a po:tno. B a r d ' z J r . 9 j zadbano O r plrz,edmiOtyl. . h k" d:~ecyzJe 0 Ie [ ewa ' cuaCJ l z:apa':l ,y W pon~.i6 : chadzi lo O J zwycza jne, p:rzedlm~oty" alek.. kf; " . kid ..~' .k ~ "da~;. Ile:5lore'J I Ja i , l . t _ , Zj!~, s~ u nl:'au n;9 ~ je .y -. e niepowtarza~ne'J bezcenne - 0, zaibyt-. 7'".. e ! i . . I ' t . ; ! a ' k u . a C C J ~ z a : buf,k. o " w m " ' ~ ' s t a ' 8 ' r 'o-,;bO, '1 1 " '0 , ,[ ' . . - Y .' ., r ; , ' _ IQ _ '-'-. 'yo-,a u odpowi'edziialny byf p ro fe so ( I Gu nth er~ u lidm fa nn i konservvato.r Prov l / rnCj i Dolno~qs~Jej.W oknach n a ty fa ch monumenta l -a,go g.m;achu S l a t s k : h a , g o IMuzeum ,Sztu:ki~d" .~ , .t:; , "l ~ d d'~z le m le~Ch Sl~ ]Iego urzEr:_!--:;,,~u[go w nocg~itt,slv . , w i a U a . r pro1esor GrU lndmann-dqLyr wywiet6 w ro cla ws l'd e Q o -b_ a i k u l tU \ =ptrzed okrqrzeniem mliasta. A by~olo nie

;ada przeds i~ 'w ,z i~c ie : ~99~siyczne..NocamL VII ta lemn ic 'Y be.zp[ l: ec zn~e>~woj :sko .w~ eskortEl~ 'v.vywiaz~ono w kr6tKim9Ia,ty \~n~.eza s ie o lb r zym f r ~ : j , I J o sc dzi,et sztu . . .. Bo p r 2 D e z . n a C Z l o n e , do ewakuaoj:i dobraI tury to oprocz Obf82U, 's rs,brnego lichta-

. .. t i[; k'; . d ". t b ry trz a II m ore; 1[9z e przec r rsc y 'g,a-':,a':: 0=wo duze i oie 'zkie~ ]a k rreble, nagllrobekcz y oltarz A ts rnale ja k ks~,qzki. tezza]mu~ q , se tk [ f s k r zyn li Ig dy je st '~ ch d z ~,e .s ~e ct ysJ i~cy. tots'z prof l9sor 'G r undmann nie.t ie'm u siaJ s oble larn ac gfow '~1 by tq wszys t -ko splsa ,A -~pa"L"'l"i/I;i-' a c I' - " e n , ' e ~A ,-:Jd0;'0" "~' 1.;. Za.' r'\v~M.C' II P rl!, J ~v Z8l1a 1,-wac J za~artw;ic eskor t s , prze t rarspor towacP -Q nocy roz lad owa6 wn ' l " n~c.' d , "