1

รหสงานวจย ก-2559-2

รายงานการวจย

สงคมพชและชพลกษณของพชเดนบางชนดในพนทปาธรรมชาต

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

Plant Community and Phenology of Some Dominant Plant

Species in Natural Forest of Suranaree University of Technology

อาจารย ดร.สนต วฒฐานะ และคณะ

ไดรบทนอดหนนการวจยจากกองทนสงแวดลอม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

มถนายน 2561

2

รายงานการวจย

สงคมพชและชพลกษณของพชเดนบางชนดในพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

Plant Community and Phenology of Some Dominant Plant Species in Natural Forest of Suranaree University of Technology

คณะผวจย หวหนาโครงการวจย

อาจารย ดร.สนต วฒฐานะ สาขาวชาชววทยา ส านกวชาวทยาศาสตร

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผรวมวจย รองศาสตราจารย ดร.หนเดอน เมองแสน

Dr. Colin Thomas Strine

ไดรบทนอดหนนการวจยจากกองทนสงแวดลอม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร มถนายน 2561

รหสงานวจย ก-2559-2

3

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณคณะกรรมการบรหารกองทนสงแวดลอม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ส าหรบทนอดหนนการท าวจย สงคมพชและชพลกษณของพชเดนบางชนดในพนทปาธรรมชาต ในพนทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ขอขอบคณ Mr. Chandana Abeysena นายชลธร โพธแกว นายเวชศาสตร พลเยยม ทมสวนเกยวของใหความชวยเหลอในการเกบตวอยาง เกบขอมล พรอมทงชวยวเคราะหขอมลทางสงคมพช ซงเปนสวนส าคญทใหโครงการวจยนส าเรจลลวงไปดวยด

4

บทคดยอ

การศกษาสงคมพชและชพลกษณของพชเดนบางชนดในพนทปาธรรมชาตมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร มวตถประสงคเพอศกษาความหลากหลายชนดพนธพชและชพลกษณของพชเดนบางชนดทปรากฏในหยอมปาธรรมชาต โดยส ารวจชนดพชทพบ และศกษาสงคมพชในหยอมปาธรรมชาต ดวยการส ารวจและวางแปลงศกษาสงคมพชขนาด 20x20 เมตร ในพนทปาธรรมชาต ในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จ านวน 9 พนท ๆ ละ 1 แปลง ทมขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ เพอเปรยบเทยบขอมลระหวางชนดพนธทปรากฏ ดวยคาความเดนสมพทธ ความถสมพทธ ความหนาแนนสมพทธ และดชนคาความส าคญ และใชสมการ Shannon-Wiener Index หาคาความหลากหลายของชนดพนธในสงคมพช นอกจากนยงท าการศกษาการงอกของเมลดไมปาชนดเดน ไดแก แหนนา สะแก เสยวปา พฤกษ โดยท าการทดลองเตรยมเมลดกอนเพาะทแตกตางกน 5 วธการ ไดแก (1) กลมควบคม (2) แกะเปลอกออก (3) ท าใหเกดแผลทเมลด (clipping) แลวแชน ารอน 60 องศาเซลเซยส 30 นาท (4) ท าใหเกดแผลทเมลด และ (5) ท าใหเกดแผลทเมลดแชน า 24 ชวโมง เกบขอมลอตราการรอดชวตของแตละชนดเปรยบเทยบกน ผลการศกษาในครงน ส ารวจพบพรรณไมและระบชอไดทงหมด จ านวน 125 ชนด 26 วงศ จ าแนกเปนไมยนตนจ านวน 50 ชนด วงศทพบมากทสด ไดแก FABACEAE รองลงมาไดแก วงศ APOCYNACEAE วงศ MALVACEAE และวงศ POACEAE ตามล าดบ ซงไมตนสวนใหญจะมการตดผลในชวงฤดแลงและตนฤดฝน ในจ านวนนเปนไมหายาก 8 ชนด ไดแก ขยน (Lysiphyllum strychmifolium (Craib) A. Schmitz) และปรงปา (Cycas siamensis Miq.) เปนตน เปนไมหวงหามประเภท ก. (ไมหวงหามธรรมดา) จ านวน 47 ชนด ไดแก รง (Shorea siamensis Miq.) เตง (Shorea obtuse Wall. ex Blume) และพลวง (Dipterocarpus tuberculatus Roxb.) เปนตน สวนการทดลองการเพาะเมลด พบวาวธทการท าใหเกดแผลทเมลดเปนวธทเหมาะสมตอการเพาะเมลดแหนนา สะแก และพฤกษ สวนเมลดของเสยวปาสามารถงอกไดด โดยไมตองเตรยมเมลดดวยวธการใด ๆ เนองจากเปนเมลดทมเปลอกหมบางและไมแขง ท าใหน าแพรเขาไปในเมลดไดงาย ขอมลทไดจากการศกษาครงนสามารถใชเปนสวนหนงในการอนรกษพชทองถนและเปนขอมลในการเพมพนทปาธรรมชาตในทองถนตอไป โดยผลจากการศกษาสงคมพช คณะวจยจงขอเสนอใหแปลง G เปนพนทปกปกพนธกรรมของมหาวทยาลยตอไป เนองจากเปนพนททมความหลากหลายของพนธพชทองถนสง

ค าส าคญ : สงคมพช (Plant community) ชพลกษณ (Phenology) หยอมปา (Fragment forest) ปจจยทางสงแวดลอม (Environmental factors) ชนดพช (Plant species) การงอก (Germination) การท าลายการพกตวของเมลด (Seed scarification)

5

Abstract

A study of plant community and phenology of some dominant plant species in natural forest of Suranaree University of Technology was conducted for revealing species diversity and phenology of dominant tree species in natural forest fragments by recording the species and using 20x20 m2 plots. Totally 9 plots were set up in the selected fragments representative small, medium and large fragment size to compare species diversity and ecological index which are relative frequency, relative dominance, relative density and importance value index, as well as using Shannon-Wiener Index to represent the diversity value. Moreover, we did the germination experiment comparision of some dominant tree seeds with different treatments before germination test viz. (1) control group without any treatment, (2) seeds without seed coat, (3) clipping then put in 60 °C water for 30 mins, and (4) clipping and put in normal water for 24 hrs. Totally 125 species from 26 families were found during this study, comprising of 50 trees. The most common family was Apocynaceae, Malvaceae and Poaceae with 8 rare species i.e. Lysiphyllum strychnifolium (Craib) A. Schmitz, Millettia brandisiana Kurz and Cycas siamensis Miq. There are 47 species of protected tree species of Thailand such as Shorea siamensis Miq., Shorea obtuse Wall. ex Blume and Dipterocarpus tuberculatus Roxb., ect. Seed clipping method is suitable for Terminalia glauca Craib, Combretum quadranagulare Kurz and Albezia lebbeck (L.) Benth. For Bauhinia saccocalyx Pierre, seeds can be germinated without any treatment, due to thin seed coat. The information from this research could be used to manage long term conservation in local area. We would like to propose the fragment G to be the protected area of the university due to high species diversity.

Keywords: Plant community, Phenology, Fragment forest, Environmental factors, Plant species, Germination, scarification

6

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ......................................................................................................................................... ก

บทคดยอภาษาไทย ........................................................................................................................................ ข

บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................................... ค

สารบญ ............................................................................................................................................................ ง

สารบญตาราง ................................................................................................................................................ ฉ

สารบญภาพ ................................................................................................................................................... ช

บทท

1 บทน า

1.1 ความส าคญของปญหา ................................................................................................................. 1 1.2 วตถประสงคของโครงการ ............................................................................................................ 1

1.3 ขอบเขตของโครงการ ................................................................................................................... 1 1.4 ทฤษฎ สมมตฐาน และกรอบแนวความคดของโครงการ .............................................................. 2 1.5 ประโยชนทไดรบจากการวจย ...................................................................................................... 2

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 สงคมพช ...................................................................................................................................... 3 2.2 ความหลากหลายของชนดพนธพช ............................................................................................... 4 2.3 ชพลกษณของพช ......................................................................................................................... 5 2.4 การงอกและการพกตวของเมลด .................................................................................................. 5

3 วธด าเนนการวจย 3.1 วธการศกษาความหลากหลายของพนธพชในหยอมปา มทส. ....................................................... 8

3.2 วธการศกษาสงคมพชในหยอมปา มทส. ....................................................................................... 8 3.3 วธการศกษาอตราการงอกของเมลดไมตนบางชนด ................................................................... 11

4 ผลการวจยและวจารณผล 4.1 ผลการศกษาความหลากหลายของพนธพชในหยอมปา มทส. .................................................... 12

4.2 ผลการศกษาสงคมพชในหยอมปา มทส. ................................................................................... 17 4.3 ผลการศกษาอตราการงอกของเมลดไมตนบางชนด .................................................................. 27

7

สารบญ (ตอ)

หนา 5 สรปผลวจยและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลวจย.……………………………………..……………………………………………………………………..…….30 5.2 ขอเสนอแนะ………………………………………………………………………..……………………………………..…30

เอกสารอางอง .............................................................................................................................................. 31 ภาคผนวก .................................................................................................................................................... 33

ภาคผนวก ก ………………………….……………………………………………………………………………………………34 ภาคผนวก ข ……………………………………………………………………………………………………………………….46

ประวตนกวจย .............................................................................................................................................. 52

8

สารบญตาราง

ตารางท หนา

4.1 รายชอชนดพรรณไมทส ารวจพบเพมเตมจากเดม ............................................................................. 13

4.2 พชหายากและชนดทเปนไมหวงหามประเภท ก. .............................................................................. 14 4.3 ชพลกษณของไมตนเดนในพนทของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ................................................. 16 4.4 ขนาดพนทหยอมปาทง 9 พนท ทเปนตวแทนในการศกษาสงคมพช

ในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และจ านวนชนดพชทงหมดทพบในแต ละหยอมปา ซงรวมถงพชลมลก ไมตน ไมเลอย และกลาไม ............................................................. 19

4.5 ชนดพนธไมใหญและไมเถามเนอไมทมขนาดเสนผานศนยกลาง 4.5 ซม. ขนไป โดยเรยงชนดตามคาดชนความส าคญ .................................................................................... 22

4.6 แสดงคาความหลากหลายของพชมเนอไมทมขนาดเสนผาศนยกลาง 4.5 ซม. ขนไป (Shannon’s Index) ของแตละแปลง ............................................................................................. 26

4.7 เปรยบเทยบความคลายคลงกนของพชมเนอไมของแตละแปลง ....................................................... 26 4.8 อตราการงอกของเมลดเสยวปา แหนนา สะแก และพฤกษ เมอท าการทรตดวยวธการตาง ๆ ............. 28

9

สารบญภาพ

ภาพท หนา

3.1 ต าแหนงของหยอมปาในพนทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารทเลอกมาเปนตวแทนใน การศกษาสงคมพช ............................................................................................................................. 9

4.1 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง A บรเวณพนทปาธรรมชาตมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ........ 19 4.2 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง B บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ...... 19 4.3 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง C บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ...... 20 4.4 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง D บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ...... 20 4.5 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง E บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ....... 20 4.6 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง F บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ....... 20 4.7 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง G บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ...... 21 4.8 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง H บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ...... 21 4.9 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง I บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ......... 21 4.10 กลาไมจากการทดสอบการงอกของเมลด ....................................................................................... 29

10

บทท 1 บทน า

1.1 ความส าคญของปญหา

สงแวดลอมทางชวภาพ โดยเฉพาะอยางยงปาไม เปนองคประกอบหนงของสงแวดลอมทมความส าคญในการรกษาสมดลของธรรมชาต โดยในชวง 3-4 ทศวรรษทผานมา ไดมการเปลยนแปลงพนทปาไมเปนพนทเกษตรกรรม จนท าใหพนทปาไมสญหายไปเปนจ านวนมาก และกลายเปนหยอมปาขนาดเลก ดงเชนในพนทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และพนทในต าบลสรนาร ทในอดตเคยมพนทปาทกวางใหญตอเนองกน แตปจจบนพบเปนเพยงหยอมปาขนาดเลก ๆ เพยงไมกแหงในทองถน แตหลงจากทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ไดกอตงขนมาเมอ 25 ป ทผานมา พนทปาบางสวนทเหลออยเปนหยอมปานนไดฟนตวขนมากลายเปนปาทคอนขางสมบรณกวา เมอเทยบกบพนทรอบนอกมหาวทยาลย จงท าใหเกดพนทสเขยวในบรเวณมหาวทยาลย ตามแนวนโยบายของการด าเนนการภายใตมหาวทยาลยสเขยว (Green University)

จากความส าเรจในการปกปกพนทปาไม ของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดยการปลอยใหปาไมฟนตวเองตามธรรมชาต ดงทปรากฏ ณ ปจจบน จะเปนแบบอยางใหชมชนทองถนด าเนนการอนรกษพนทสเขยวในทองถนของตนเองอยางยงยน อยางไรกตามยงขาดขอมลดานความหลากหลายของชนดพนธพช โดยเฉพาะพชโครงสรางของปาทปรากฏ การประเมนชนดพนธไมทหายากและใกลสญพนธในทองถน ปจจยทางสงแวดลอมของปา ประเภทและการกระจายของสงคมพช รวมถงขอมลทางชพลกษณ ซงไดแก ระยะเวลาในการออกดอกตดผล ของพรรณไมในพนทหยอมปา อนจะท าใหเขาใจถงรปแบบและความสมพนธทางนเวศวทยาของปาในพนท อกทงยงเปนฐานขอมลทส าคญทจะน าไปใชในการอนรกษสงแวดลอมทางชวภาพอยางยงยนตอไป

1.2 วตถประสงคของโครงการวจย

1.2.1. เพอศกษาชนดพนธพชและชพลกษณของพชเดนบางชนดทปรากฏในหยอมปาธรรมชาต 1.2.2. เพอศกษาสงคมพชในแตละหยอมปาธรรมชาต

1.2.3. เพอศกษาอตราการงอกของเมลดไมบางชนด

1.3 ขอบเขตของโครงการวจย ส ารวจชนดพนธพชทปรากฏในพนทปาธรรมชาต ในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ศกษาชพลกษณ

ของพชบางชนดโดยเฉพาะพชโครงสรางปา วเคราะหขอมลทางนเวศวทยาของสงคมพชทปรากฏ และศกษาอตราการงอกของเมลดไมปาบางชนด

11

1.4 ทฤษฎ สมมตฐาน และกรอบแนวความคดของโครงการ หยอมปา (fragment forest) คอ พนทปาทมขนาดเลก ๆ ทเกดขน อนเนองมากจาการถกรบกวนจาก

การพฒนา ซงการปรากฏของชนดพนธพชและสงคมพช ขนอยกบการกระจายพนธของพช ลกษณะสภาพแวดลอมในแตละพนท โดยทปจจบนนหยอมปาทเหลอจะมความส าคญในการเปนสวนหนงของการอนรกษทรพยากรทองถนในยคทมนษยครองโลก ดงนนการศกษาชนดพนธพชและสงคมพชของแตละหยอมปาในพนทเมอง หรอพนททไดรบการพฒนา จะเปนขอมลพนฐานเพอใชในการจดการพนทสเขยว และการจดการเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตในทองถน อกทงยงเปนการฟนฟระบบนเวศในทองถนอยางยงยน จงตองท าการศกษาส ารวจชนดพนธทปรากฏในพนท การวเคราะหสงคมพช และการศกษาชววทยาเกยวกบการงอกของเมลด เพอจะไดเปนสวนหนงในการฟนฟและรกษาระบบนเวศใหมความสมดลและยงยน

1.5 ประโยชนทไดรบจากการวจย

1.5.1. มขอมลพนฐานเพอใชในการอนรกษพนธกรรมพช และการจดการสงแวดลอมทางชวภาพ เพอสนบสนนการด าเนนการภายใตนโยบายมหาวทยาลยสเขยว

1.5.2. ทราบวธการเพาะเมลดของพชโครงสรางปาบางชนด ส าหรบใชตอยอดในการผลตกลาไมในการปลกปารกษาสภาพแวดลอมในทองถน

1.5.3. เปนแบบอยางในการรกษาสงแวดลอมทางชวภาพ ในพนทของมหาวทยาลยอน ๆ 1.5.4. สามารถตอยอดโครงการดานสงแวดลอม และการศกษาวจยดานอน ๆ 1.5.5. เปนสวนหนงของการเรยนการสอน และการศกษาวจยของนกศกษาในมหาวทยาลย

12

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 สงคมพช สงคมพช (plant community) คอ กลมของพชทอาศยอยรวมกน โดยมความสมพนธตอกน และยงรวมถงความสมพนธระหวางสงมชวตเหลานนกบปจจยแวดลอม (Oosting, 1956) ซงการศกษาสงคมพชเปนวธการทสามารถอธบายการเปลยนแปลงทเกดขนในสงคมพชทศกษา เชน การกระจายตวของสงคมพชตามปจจยสงแวดลอมทปรากฏ บทบาทของสงคมพชตอระบบนเวศทอาศยทงกจกรรมและการถายทอดพลงงาน (Barbour et al., 1980) โดยสามารถศกษาสงคมพชโดยการสมตวอยางในการส ารวจและวางแปลงศกษา เพอศกษาลกษณะของสงคมพชในเชงปรมาณ ท าใหสามารถเปรยบเทยบขอมลระหวางชนดพนธทปรากฏ และความสมพนธระหวางหมไมกบปจจยสงแวดลอมได (Greig-Smith, 1965) โดยคาดชนทนยมใชในการศกษาสงคมพชไดแก ดชนคาความส าคญ (importance value index) ซงเปนผลรวมของคาความหนาแนนสมพทธ (relative density, RD) คาความถสมพทธ (relative frequency, RF) และคาความเดนสมพทธ (relative dominance, RDo) (Curtis, 1959) โดยดชนคาความส าคญทค านวณไดของพนธไมแตละชนดจะถกน ามาจดล าดบ เพอระบความส าคญของพนธไมในสงคมพชทศกษา หากพนธไมชนดใดทถกจดล าดบอยในกลมความส าคญสงในสงคมพช จะสามารถใชเปนกลมพชหลกของสงคมพชนน ๆ หรอทเรยกวา พนธไมดชน (indicator tree species) นอกจากนยงนยมหาคาดชนความหลากหลาย โดยใชสมการ Shannon-Wiener Index ซงเปนคาทแสดงถงความหลากหลายของชนดพนธในสงคมพช โดยจะมคานอยเมอจ านวนพชทพบมนอยชนด และจะมคามากเมอพบพชมากชนด ในอดตทผานมาไดมการส ารวจและเกบตวอยางพรรณไม ในบรเวณมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จงหวดนครราชสมา ในชวงป พ.ศ. 2541-2545 โดยอรรณพ วราอศวปต และคณะ (2545) พบพชมากกวา 400 ชนด ในจ านวนนไดตรวจสอบชอไปแลว จ านวน 383 ชนด โดยเปนพชเมลดเปลอย ไดแก ปรง 1 ชนด เปนพชมดอกพวกใบเลยงค 308 ชนด และพชมดอกใบเลยงเดยว 74 ชนด ซงพชสวนใหญสามารถตรวจสอบชอไปถงระดบชอชนด (species) แตมเพยงบางตวอยางทสามารถตรวจสอบไดเพยงระดบชอสกล (Genus) เทานน ในจ านวนนพบ พชวงศถว (FABACEAE) พบมากทสดถง 68 ชนด รองลงมาเปนวงศหญา (POACEAE) 40 ชนด ซงมการเกบตวอยางพรรณไมแหง พรอมการระบชอพฤกษศาสตร ถายรป และเขยนค าบรรยายลกษณะ (Descriptions) เสรจเรยบรอยแลว จ านวน 178 ชนด รายละเอยดตาง ๆ จะอยในเวบไซต (http://flora.sut.ac.th/)

ส าหรบการศกษาสงคมพชในบรเวณทใกลเคยงกบมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ไดแก การศกษาสงคมพชปาเตงรง (dry dipterocarp forest) บรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช จงหวดนครราชสมา โดยพนธวศ สมพนธพานช (2543) พบวามลกษณะปาเปนปาโปรง ความหนาแนนของตนไม 84 ตนตอไร (523 ตนตอแฮกแตร) และความหนาแนนของเรอนยอด 25 เปอรเซนขนไป ลกษณะโครงสรางของตนไมแบงไดเปน 3 ชนเรอนยอดชนบนมความสงระหวาง 21-35 เมตร ประกอบดวยไมเตง รง พลวง เหยง กราด และพะยอม เปนตน ไม

13

ชนกลางมระดบความสงระหวาง 11-20 เมตร ประกอบดวยไมส าคญคอ กอแพะ ค าหมอกหลวง ค าหมอกนอย หนามแทง เปนตน และไมชนลาง เชน หญาเพก หญาคา เปนตน 2.2 ความหลากหลายของชนดพนธพช

ความหลากหลายของชนดพนธพช (plant species diversity) คอ การปรากฏชนดพนธ ทแตกตางกนนานาชนด ในพนทหนง ซงความแตกตางกนในระดบชนดพนธ เปนผลทเกดจากกระบวนการววฒนาการของสงมชวตทเกยวของกบความผนแปรทางพนธกรรมและสงแวดลอม นกพฤกษศาสตรไดประเมนจ านวนพช ทอยในอาณาจกรพช ไวประมาณ 300,000 ชนด บรเวณทมความหลากหลายสงสดไดแก บรเวณเขตรอนชน โดยประเทศไทยเปนประเทศหนงทตงอยในเขตรอนชน เปนจดบรรจบของเขตการกระจายพนธพชจากอนเดย จน อนโนไชนา และมาเลเซยนา ประกอบกบมความหลากหลายของระบบนเวศสง จงเปนแหลงทมความหลากหลายของสงมชวตในระดบสง ปจจบนเทาทมการส ารวจพบพนธพชในประเทศไทยทงหมด 11,104 ชนด ใน 2,465 สกล และ 287 วงศ (ราชนย ภมา และสมราน สดด, 2557)

วธการศกษาความหลากหลายชนดพนธและการเกบตวอยาง วรดลต แจมจ ารญ และคณะ (2554) ไดน าเสนอการศกษาความหลากชนดของพรรณไม โดยการวาง

แปลงตวอยางแบบสเหลยม ขนาด 10x10 เมตร จ านวน 10 แปลง เพอส ารวจพรรณไมทมเสนผานศนยกลางตงแต 4.5 เซนตเมตร ขนไป ทความสงระดบอก (130 เซนตเมตร) และท าการวางแปลงศกษาส าหรบไมหนมขนาด 4x4 เมตร ในทกแปลงยอยของแปลงใหญ จ านวน 10 แปลง (ไมหนม คอ ไมทมขนาดเสนผานศนยกลางนอยกวา 4.5 เซนตเมตร ทความสงระดบอก) สวนการศกษาไมพนลางซงเปนไมลมลก ไมเลอย และกลาไม ท าไดโดยการวางแปลงยอย ขนาด 1x1 เมตร จ านวน 10 แปลง ในแปลงขนาดใหญ จากนนท าการส ารวจพนธไมทพบในแปลง และบนทกชนดและจ านวน พรอมทงเกบตวอยางพนธไมเพอจดท าพรรณไมแหงส าหรบใชในการระบชนด (Species identification) โดยใชรปวธานและเอกสารอางองตาง ๆ น าขอมลมาวเคราะหคาดชนความส าคญ (Importance Value Index: IVI) คาดชนความหลากชนด (Shonnon-Weaver Index: H’) และคาดชนความสม าเสมอของชนดพนธ (Evenness Index: E)

นอกจากน ในการส ารวจเพอท าบญชรายชอพนธไมทปรากฏในพนท ยงสามารถด าเนนการโดยการเดนส ารวจในพนท ซงโดยปกตจะส ารวจตามเสนทางเดนปา หรอการเดนส ารวจในแปลงส ารวจขนาดใหญอยางทวถง อยางไรกตามพนธไมในแปลงศกษามกจะไมออกดอกหรอตดผล ท าใหไมสามารถน ามาตรวจสอบชอพฤกษศาสตรได ซงการตรวจสอบหาชอตวอยางพรรณไม ( Identification) นน ตองอาศยลกษณะตาง ๆ ของใบ ดอก และผล เปนหลกส าคญ การไดตวอยางพนธไมทสมบรณ มครบทงใบ ดอก และผล ตลอดจนขอมลอน ๆ จะชวยใหการตรวจหาหรอระบชอพรรณไมไดงายขน โดยเฉพาะดอกถอเปนอวยวะทส าคญมากทใชในการจ าแนกพรรณไม ดงนนจงตองพยายามเกบตวอยางพชใหไดตวอยางทสมบรณทสด

14

2.3 ชพลกษณของพช การศกษาชพลกษณ (phenology) คอ การศกษาบนทกชวงเวลาทมการสรางดอกและตดผล รวมถง

ชวงเวลาทพชทงใบหรอพกตว ซงเปนการศกษาทจะท าใหเขาถงรปแบบการด ารงชวตของพชแตละชนด และมกจะมความสมพนธกบสภาพแวดลอม เชน ความชนหรอปรมาณน าฝน และอณหภม รวมถงความสมพนธกบสตวผสมเกสรอกดวย โดยพชแตละชนดจะมชพลกษณทแตกตางกน การศกษาชพลกษณของตนไมควรเกบขอมล ระยะเวลาทผลสกพรอมเกบ และการกระจายเมลด ท าใหเราสามารถเหนภาพรวมของชวงเวลาทเหมาะสมในการเกบเมลด โดยการเกบผลและเมลดควรเกบในชวงเวลาทผลสกเตมท แต ตองเปนชวงกอนทเมลดจะกระจายตวตามธรรมชาต หรอถกสตวกน ซงมกพบวาในแตละปไมตนสวนใหญใหผลปละครง แตบางชนดอาจออกผลปละสองครง และบางชนดอาจใหผลเพยงครงเดยวกอนตาย ในขณะทตนไมสวนใหญในเขตรอนจะออกผลในชวงปลายฤดแลงและปลายฤดฝน แตมบางชนดทออกดอกในชวงฤดฝนดวยเชนกน ดงนนการศกษาชพลกษณจงท าใหเราทราบฤดการตดดอกออกผลอยางแนนอน (สตเฟน เอลเลยต และคณะ, 2549)การศกษาชพลกษณของพชจะเปนประโยชนในการวางแผนในการเกบเมลดพนธไม เพอไปอนรกษหรอใชประโยชน นอกจากนยงอาจเปนขอมลพนฐานทมความสมพนธกบการเปลยนแปลงของภมอากาศ โดยทลกษณะภมอากาศทเปลยนแปลงจะมผลตอการสรางดอกและตดผลของพชบางชนดแตกตางกนไป 2.4 การงอกและการพกตวของเมลด เมลดเปนสวนทพฒนามาจากออวลหลงจากการปฏสนธ ซงเมลดประกอบดวย 3 สวนหลก ๆ ไดแก สวนเปลอกหมเมลด เนอเยอสะสมอาหาร และตนออน ซ งเปลอกห มเมลดท าหนาท ในการปองกนจากสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม และยงมความส าคญตอการพกตวของเมลด สวนอาหารทสะสมอยในสวนของเอนโดสเปรมหรอใบเลยงนน จะเปนแหลงพลงงานใหกบกระบวนการงอกและตนออนในชวงแรก ตนออนทอยในเมลดประกอบดวย ยอดออน (plumule) รากแรกเกด (radicle) และใบเลยง (cotyledons) (ชมพล คณวาส, 2551)

การงอก (germination) หมายถง การเรมตนการเจรญเตบโต หรอกลบคนเขาสสภาพของการเจรญเตบโตครงใหม เมอเมลดอยในสภาพทเหมาะสมเมลดจะงอก และเจรญไปเปนตนใหม การงอกประกอบดวยกระบวนการ 3 ขนตอน เรมจากการดดน าเขาไปในเมลดท าใหเมลดพองขนและดนเปลอกหมเมลดใหเปดออก อาหารทสะสมไวในใบเลยงถกสงไปยงรากและยอดออน ซงคอย ๆ โตขน ขนสดทายรากและยอดของตนกลาแทงผานเปลอกหมเมลดออกมา ซงในการเพาะเมลดนนจะถอวาเมลดงอก เมอสงเกตเหนตนหรอรากงอกออกมา (สตเฟน เอลเลยต และคณะ, 2549)

ปจจยหลกทมผลตอการงอกของเมลดม 4 ประการ ไดแก น าและความชน ออกซเจน อณหภม และแสง ซงเปนสภาพแวดลอมในการเพาะทเหมาะสม (สตเฟน เอลเลยต และคณะ, 2549)

1. น าหรอความชน เปนปจจยส าคญมาก โดยเมลดทพรอมจะงอกหรอกระจายพนธ จะผานกระบวนการทท าใหเมลดมความชนต าเปนเมลดแหง เมอเมลดไดรบน าท าใหเปลอกหมเมลดออนตว เมลดจงดดซบน าเขาไปไดเรว ท าใหเมลดพองตวขยายขนาดและเกดปฏกรยาชวเคมตาง ๆ ขนภายในเมลด

15

2. ออกซเจน ขณะทเมลดงอก เมลดตองการออกซเจนส าหรบการหายใจ เพอใหไดพลงงานไปใชในกระบวนการเมทาบอลซมตาง ๆ ของเซลล

3. อณหภม โดยเมลดพชแตละชนดตองการอณหภมทเหมาะสมในการงอกแตกตางกน เชน เมลดพชเขตรอนจะงอกไดดทอณหภม 25-30 องศาเซลเซยส สวนเมลดพชเขตหนาวจะงอกไดดทอณหภม 10-20 องศาเซลเซยส เปนตน

4. แสง มบทบาทในกระบวนการงอกและยบยงการงอกของพช โดยเมลดบางชนดตองการแสงส าหรบการงอก เชน ปอกระเจา และพรก เปนตน เมลดบางชนดอาจจะตองการแสงเพยงเพอกระตนการงอกในระยะใดระยะหนงเทานน ส าหรบเมลดบางชนด แสงจะเปนตวยบยงการงอก การพกตว (dormancy) คอ ชวงเวลาตงแตเมลดหลดออกจากตนแมจนกระทงงอก ในชวงการพกตวนเมลดจะมการพฒนาจนพรอมทจะงอกออกมาเปนตนกลา การพกตวท าใหเมลดสามารถทนกบสงทเกดขนระหวางการกระจายเมลด เพอไปงอกในสถานททมสภาพแวดลอมทเหมาะสมได (สตเฟน เอลเลยต และคณะ, 2549) ดงนน เมอเมลดตกลงมาจากตนอาจจะไมงอกในทนท ถงแมวาสภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการงอก ทงนเนองจากเมลดอยในระยะพกตวอย เมลดสามารถแบงออกได ตามการพกตวได 2 ประเภท ไดแก ออโทดอกซ (orthodox) และรแคลซทราน (recalcitrant)

เมลดออโทดอกซ คอ เมลดทสามารถทนตอความแหงหรอทระดบความชนต า ๆ ได (รอยละ 2-5) และทนตอความเยนหรอทอณหภมต า (ปกตจะอยทอณหภมเหนอจดเยอกแขงเลกนอย) โดยทความสามารถในการมชวตของเมลดไมลดลง (สตเฟน เอลเลยต และคณะ , 2549) จงงายตอการเกบรกษาไวเปนระยะเวลาหลายเดอนหรอเปนป เมลดกลมนสวนใหญเปนเมลดทมเปลอกแขง ท าใหการเปลยนแปลงความชนในเมลดต า เชน เมลดไมในสกล Acacia Cassia และ Leucaena และเมลดบางชนดทเปลอกไมแขงนก เชน เมลดไมสกลสน (Pinus) และ Salix

เมลดรแคลซทราน (recalcitrant) คอ เมลดทมความเปราะบางตอความแหงและความเยน พวกนเกบไวไดเพยงระยะเวลาไมกวนหรอเพยงไมกสปดาห เมลดในกลมนมความชนสง (ปกต > 30%) และมความออนไหวมากตอความแหง (dessication) เมลดบางชนดไมมระยะพกตวและมชวตสนมาก สวนใหญไมสามารถทนตอความแหงหรอระดบความชนทต ากวา 60-70% และไมสามารถทนตอความเยนได การเกบเมลดรแคลซทรานจงท าไดยาก (สตเฟน เอลเลยต และคณะ, 2549) เมลดกลมน คอ เมลดทมชวงชวตสน ในปาเขตรอน ไดแก เมลดไมวงศยาง

อยางไรกตาม พชบางชนดมเมลดทมลกษณะคาบเกยวกนระหวางกลมเมลดออโทดอกซและรแคลซทราน โดยเมลดในกลมนสามารถเกบรกษาโดยการลดความชนภายในเมลดใหต าลง แตไมสามารถเกบรกษาเมลดในอณหภมต าเท ากบท เกบรกษาเมลดออโทดอกซได เช น เมลดของมะฮอกกาน (Swietenia macrophylla)

วธการหาการพกตวของเมลด สามารถท าไดโดยการหาคาเฉลยของการพกตว ตามสตร ดงตอไปน คอน าผลรวมชวงระยะการพกตวของแตละเมลดมาหารดวยจ านวนเมลดทงหมดทงอก เปนคาเฉลยของการพกตว

16

แตในการเพาะเมลดจะมปญหาในการงอกของเมลดจ านวนไมกเมลดทใชเวลาในการงอกนานกวาปกต ซงท าใหคาเฉลยของการพกตวเพมสงขนอยางไมไดสดสวนและใหผลทคลาดเคล อนไป ยกตวอยางเชน ถามเมลด 9 เมลดงอกในวนท 10 หลงจากการเพาะเมลด และมเพยงหนงเมลด งอกในวนท 100 คาเฉลยการพกตว คอ ((9x10)+100)/10=19 วน ซงวธนสามารถแกปญหานไดโดยการใหคาระยะการพกตว แทนดวยชวงเวลาตงแตการเพาะเมลดจนถงการงอกของเมลดทเปนจ านวนครงหนงของกลมทงหมดทมการงอกอยางสม าเสมอ (สตเฟน เอลเลยต และคณะ, 2549)

17

บทท 3 วธด าเนนการวจย

3.1 วธการศกษาความหลากหลายของพนธพชในหยอมปา มทส.

ส ารวจและเกบตวอยางพนธไมพนเมองทกชนดทออกดอกหรอตดผลทพบในพนทปาธรรมชาต และหยอมปาทงหมดของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ระหวางเดอนมนาคม 2559 ถงเดอนกนยายน 2560 เดอนละ 1 ครง เพอท าเปนตวอยางแหง บนทกขอมลบรเวณทพบ และบนทกภาพดอกหรอผล น าพรรณไมแหงไปตรวจสอบหาชอพฤกษศาสตร สวนตวอยางพรรณไมแหงอางองเกบรกษาท สวนพฤกษศาสตร มทส. และตวอยางซ าสงไปเกบรกษาท หอพรรณไมของสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต จ.เชยงใหม

จดท าบญชรายชอพนธไมทส ารวจพบในการศกษาครงน เปรยบเทยบกบรายชอพนธไมทส ารวจพบกอนหนาน โดย รศ. ดร.อรรณพ วราอศวปต รศ. ดร.สมพงษ ธรรมถาวร และ ผศ. ดร.พอล เจ โกรด (2560) และ Grote (2014) เพอรายงานชนดทส ารวจพบเพมเตมในพนทมหาวทยาลย และระบจ านวนชนดพชพนเมองทงหมดทพบในพนทของมหาวทยาลย ส าหรบชอไทยอางองตามหนงสอชอพรรณไมแหงประเทศไทย เตม สมตนนทน ฉบบแกไขปรบปรง พ.ศ. 2557 (ราชนย ภมา และคณะ, 2557) พรอมทงรายงานสถานภาพของพชทหายาก โดยการเทยบเคยงกบหนงสอ Thailand Red Data: Plant (Santisuk et al., 2006) และ หนงสอ Threatened Plants in Thailand (Chamchumroon, 2017) รวมถงชนดทเปนไมหวงหามในประเทศไทย (ราชกจจานเบกษา, 2530) เพอเปนฐานขอมลทรพยากรในพนทของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารตอไป

3.2 วธการศกษาสงคมพชในหยอมปา มทส.

ในการศกษาครงน ไดท าการเลอกหยอมปาจ านวน 9 พนท ใหเปนตวแทนหยอมปาทครอบคลมทงขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ กลมละ 3 พนท และใหแตละพนทหางกนไมต ากวา 100 เมตร (ภาพท 3.1) เพอลดการเกบขอมลซ าซอนจากการวางแปลง โดยหยอมปาทมพนทใหญทสดไดแก หยอม C (231.06 ไร) รองลงมาคอ หยอม B (111.94 ไร) สวนหยอมปาทเลกทสดคอ หยอม A และ F (15 ไร) (ตารางท 4.4) ในแตละพนทหยอมปา ท าการวางแปลงขนาด 20x20 เมตร แบบสม จ านวน 1 แปลง เพอเปนตวแทนของสงคมพชในแตละหยอมปา

ส ารวจและบนทกขอมลพรรณไมทกชนดทพบในแตละแปลงศกษา และวดขนาดเสนผาศนยกลางของตนไมหรอไมเลอยทมเนอไมทมขนาดเสนผาศนยกลางทระดบเพยงอก (1.3 เมตร) ตงแต 4.5 เซนตเมตร ขนไป พรอมทงเกบตวอยาง เพอศกษาชนดและจ านวนของไมใหญทพบในแตละแปลง และน าไปวเคราะหขอมลสงคมพช

18

ภาพท 3.1 แสดงต าแหนงของหยอมปาในพนทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารทเลอกมาเปนตวแทนใน

การศกษาสงคมพช

การวเคราะหขอมลของสงคมพชจากการวางแปลงศกษา ในการค านวณหาขอมลของสงคมพช จะน าเฉพาะขอมลของพชมเนอไม ทมขนาดเสนผานศนยกลาง มากกวา 4.5 ซม. มาท าการวเคราะหหาความถ ( frequency) ความหนาแนน (density) ความเดน (dominance) และดชนคณคาความส าคญ (Importance Value Indes, IVI) การค านวณหาคาตาง ๆ มวธการดงน

1) ความถของพช (frequency)

ความถของพช ก = (จ านวนแปลงทสมตวอยางทพบพช ก /จ านวนแปลงสมตวอยางทงหมด) x 100 ความถสมพทธของพช ก = (ความถของพช ก/ผลรวมคาความถของพชทกชนด) x 100

2) ความหนาแนนของพช (density)

ความหนาแนนของพช ก = (จ านวนตนทงหมดของพช ก/พนทแปลงตวอยางทงหมด) ความหนาแนนสมพทธพช ก = (ความหนาแนนของพช ก/ความหนาแนนของพชรวมทกชนด) x100 3) ความเดนของพช (dominance)

ความเดนของพช ก. = (พนทหนาตดของพช ก /พนทแปลงตวอยางทงหมด) ความเดนสมพทธของพช ก = (ความเดนของพช ก/ความเดนรวมของไมทกชนด) x 100

I

G

B

H

E

F

D

A

C

19

4) ดชนความส าคญ

ดชนความส าคญ = ความถสมพทธ + ความหนาแนนสมพทธ + ความเดนสมพทธ ดชนความส าคญสมพทธ = (ดชนความส าคญของพช ก/ผลรวมดชนความส าคญพชทกชนด) x 100 5) ดชนความหลากชนด

ใชสมการ Shannon-Wiener Index

เมอ H = ดชนความหลากชนดพนธไม S = จ านวนชนดพนธไมทงหมด

pi = สดสวนจ านวนตนของพนธไมชนด i ตอจ านวนตนของพนธไมทกชนด

6) ความคลายคลงของสงคมพช

ดชนความคลายคลง (Sorensen Index) = 2c/(a+b) เมอ a คอ จ านวนชนดพนธทพบในสงคมพชท 1

b คอ จ านวนชนดพนธทพบในสงคมพชท 2 c คอ จ านวนชนดพนธทพบในสงคมพชท 1 และ 2

โดยว เคราะหผลขอมลรวมทกแปลง เ พ อแสดงใหเห นสงคมพชท ปรากฏในพ นท ป าของ

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และวเคราะหคาความหนาแนนและความเดนของพชในแตละแปลง เพอแสดงใหเหนสงคมพชของแตละแปลง และความคลายคลงกนของแตละหยอมปา

20

3.3 วธการศกษาอตราการงอกของเมลดไมตนบางชนด ศกษาอตราการงอกของเมลดไมตนบางชนด ทเปนไมโครงสรางทพบในพนทปาธรรมชาตของ

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ไดแก แหนนา (Terminalia glaucifolia Craib) เสยวปา (Bauhinia saccocalyx Pierre) สะแก (Combretum guadrangulare Kurz) และพฤกษ (Albizia lebbek (L. ) Benth.) โดยท าการทดลองทโรงเรอนเพาะช า สวนพฤกษศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ซงในแตละชนดจะเลอกเกบเมลดจากตนแม 5-10 ตน เพอใหเกดความหลากหลายทางพนธกรรม จากนนน าเมลดไปแชน าและเลอกเฉพาะเมลดทจมน ามาท าการทดสอบการงอก เพอคดกรองเมลดทไมสมบรณออกไป โดยในแตละชนดท าการเตรยมเมลดดวยวธตาง ๆ ไดแก (1) กลมควบคม โดยไมผานการเตรยมกอนน าไปเพาะ (2) แกะเปลอกออก (3) แชน ารอน 60 องศาเซลเซยส 24 ชวโมง (4) ท าใหเกดแผลทเมลดแลวน าไปเพาะทนท และ (5) ท าใหเกดแผลแลวแชน าทอณหภมหอง 24 ชวโมง อยางละ 50 เมลด จากนนน าเมลดมาเพาะในดนปลกทมสวนผสมของดนปา 50% ขยมะพราว 25% และแกลบเผา 25% (สตเฟน เอลเลยต และคณะ, 2549) หลงจากเพาะเมลดแลวจะท าการรดน าทกวน โดยการใชกระบอกฉดน าหรอฝกบวทมรขนาดเลกในการรดน าเพอไมใหดนแนน และรดน าพอประมาณเพอไมใหเกดเชอราไดงาย โดยวางแผนการทดลองแบบสมบลอกสมบรณ (RCBD) และบนทกผลการงอกของเมลดทกวน จนกระทงไมเกดการงอกภายในเวลา 30 วน และน าขอมลทไดมาวเคราะหความแปรปรวน (ANOVA) และวเคราะหหาคาความแตกตางทางสถตโดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน 95%

21

บทท 4 ผลการวจยและวจารณผล

4.1 ผลการศกษาความหลากหลายของพนธพชในหยอมปา มทส.

ในการศกษาครงน ซงด าเนนการส ารวจระหวางเดอนมนาคม 2559 ถง เดอนกนยายน 2560 พบชนดพนธพชพนเมอง จ านวน 125 ชนด 114 สกล 26 วงศ โดยมชนดทไมเคยส ารวจมากอนในพนท จ านวน 40 ชนด (ตารางท 4.1) เมอรวมกบรายชอพรรณไมพนเมองทพบกอนหนาน พบพนธไมในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ทงสนจ านวน 410 ชนด (ภาคผนวกท 1) 88 วงศ โดยพชวงศ Fabaceae (74) วงศ Poaceae (41) วงศ Asteraceae (17) และวงศ Malvaceae (24) เปนวงศทพบมากทสดในพนท สวนพชหายากของประเทศไทยทพบในพนทมจ านวน 8 ชนด เปนไมหวงหามประเภท ก (ไมหวงหามธรรมดา) จ านวน 47 ชนด (ตารางท 4.2) จะเหนไดวาหากมการส ารวจพนทอยางตอเนอง ท าใหไดขอมลความหลากหลายของชนดพนธพชในพนทไดครอบคลมมากขน สวนหนงเปนผลมาจากการเกบตวอยางทสมบรณท าใหสามารถระบชอพชไดถกตองมากขน ดงนน การส ารวจเพอท าบญชรายชอทรพยากรพชในทองถน ควรด าเนนการอยางตอเนองและครอบคลมอยางทวถงในพนทนน ๆ

พชทมศกยภาพเปนไมประดบทพบในพนทปาธรรมชาตของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ไดแก กลวยไมดน เชน นางกราย (Habenaria lindleyana Steud.) วานจงนาง (Geodorum densiflorum (Lam.) Schltr.) และชางผสมโขลง (Eulophia andamanensis Rchb.f.) สวนพชทพบนอยมากในพนท ไดแก ขยน (Lysiphyllum strychnifolium (Craib) A. Schmitz) และแดงสะแง (Schoutenia ovata Korth.) ซงพบเพยงจดเดยว และชนดทพบนอยในพนท ไดแก หมากน านองตน (Elaeodendron glaucum (Rottb.) Pers.) หมเหมน (Litsea glutinosa (Lour.) C.B. Rob.) รง (Shorea siamensis Miq.) สวนชนดทพบมากในพนท ไดแก กระถนยกษ (Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit)

จากการศกษาชพลกษณของไมตนเดน ในพนทปาธรรมชาตของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จ านวน 20 ชนด (ตารางท 4.3) พบวา สวนใหญตดผลในชวงฤดรอนและฤดฝน ซงเปนการปรบตวของพชใหเหมาะสมตอสภาพแวดลอมและสภาพภมอากาศในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของไทย ทมฤดแลงทชดเจน เมลดพชจะแกในชวงกอนฤดฝน ซงจะไดรบความชนในชวงฤดฝนเพอการงอกของเมลด

การทพบพชหายากในพนท แสดงใหเหนถงศกยภาพของหยอมปาทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารไดท าการอนรกษไว ซงชนดทพบนอยในพนทควรท าการขยายพนธเพมจ านวน และฟนฟประชากรตอไป อนจะเปนการสนบสนนการด าเนนการอนรกษทรพยากรทองถน สงเสรมการด าเนนการใหเปนมหาวทยาลยสเขยว และเปนแบบอยางในการอนรกษทรพยากรทองถนใหกบชมชนตอไป

22

ตารางท 4.1 รายชอชนดพรรณไมทส ารวจพบเพมเตมจากเดม

ล าดบ ชอวงศ ชอวทยาศาสตร ชอทองถน 1 Anacardiaceae Mangifera indica L. มะมวง 2 Annonaceae Annona squamosa L. นอยหนา 3 Apocynaceae Aganosma breviloba Kerr เครอนวลนอย 4 Apocynaceae Catharanthus roseus (L.) G. Don แพงพวยฝรง 5 Apocynaceae Cryptolepis dubia (Burm. F.) M. R. Almeida เถาเอนออน 6 Araceae Typhonium trilobatum (L.) Schott. อตพต 7 Arecaceae Caryota mitis Lour. เตารางแดง 8 Convolvulaceae Argyreia mollis (Burm.f.) Choisy เครอเขาหลง 9 Cucurbitaceae Neoalsomitra sarcophylla (Wall.) Hutch. บหรพระราม 10 Ebenaceae Diospyros malabarica (Desv.) Kostel. มะพลบปา 11 Fabaceae Lysiphyllum strychmifolium (Craib) A. Schmitz ขยน 12 Fabaceae Peltophorum dasyrrhachis (Miq.) Kurz อะราง 13 Fabaceae Peltophorum pterocarpum (DC.) K. Heyne นนทร 14 Fabaceae Pterocarpus indicus Willd. ประดบาน 15 Lamiaceae Vitex glabrata R. Br. ไขเนา 16 Lythraceae Lagerstroemia calyculata Kurz ตะแบกแดง 17 Lythraceae Lagerstroemia cochinchinensis Pierre. ตะแบกเกรยบ 18 Lythraceae Lagerstroemia loudonii Teijsm. & Binn. อนทรชต 19 Malvaceae Grewia hirsuta Vahl ขาวตาก 20 Melastomataceae Memecylon caeruleum Jack พลองขควาย 21 Moraceae Ficus hirta Vahl มะเดอหอม 22 Moraceae Ficus pumila L. มะเดอเถา 23 Opiliaceae Cansjera rheedei J.F. Gmel. นางจม 24 Orchidaceae Eulophia andamanensis Rchb.f. หมกลง 25 Orchidaceae Geodorum densiflorum (Lam.) Schltr. วานจงนาง 26 Orchidaceae Geodorum siamense Rolfe ex Downie วานจงนาง 27 Phyllanthaceae Aporosa serrata Gagnep. เหมอดตน 20 Phyllanthaceae Breynia retusa (Dennst.) Alston ครามน า 29 Phyllanthaceae Bridelia glauca Blume สวาละท 30 Poaceae Cyrtococcum patens (L.) A. Camus หญาไขเหา 31 Rubiaceae Paederia foetida L. พงโหม 32 Rubiaceae Paederia linearia Hook. f. ตดหมตดหมา 33 Rutaceae Naringi crenulate (Roxb.) Nicolson กระแจะ 34 Sapindaceae Dimocarpus longen Lour. ล าไย

23

ตารางท 4.1 (ตอ)

ล าดบ ชอวงศ ชอวทยาศาสตร ชอทองถน

35 Sapotaceae Mimusops elengi L. พกล 35 Ulmaceae Holoptelea integrifolia Pianch. กระเชา 37 Verbenaceae Hymenopyramis parvifolia Moldenke ขาเปย 38 Zingiberaceae Curcuma parviflora Wall. กระเจยว 39 Zingiberaceae Kaempferia galanga L. เปราะหอม 40 Zingiberaceae Zingiber brachystachy Triboun & K. Larsen ขงพระพทธบาท

ทมา: (โดย อรรณพ วราอศวปต และคณะ (2560) และ Grote (2014)) ตารางท 4.2 รายชอพชหายากและชนดทเปนไมหวงหามประเภท ก

ล าดบ ชอวงศ ชอวทยาศาสตร ชอทองถน 1 Anacardiaceae Buchanania glabra Wall. ex Hook. f. มะมวงนก 2 Anacardiaceae Buchanania lanzan Spreng. มะมวงแมลงวน 3 Anacardiaceae Buchanania siamensis Miq. ธนนไชย 4 Apocynaceae *Aganosma breviloba Kerr เครอนวลนอย 5 Asteraceae *Gynura pseudochina (L.) DC. ผกกาดกบ 6 Burseraceae Canarium subulatum Guillaumin มะกอกเกลอน 7 Burseraceae Garuga pinnata Roxb. ตะคร า 8 Clusiaceae Cratoxylum formosum ( Jacq. ) Benth. & Hook. f. ex

Dyer subsp. Formosum ตวขาว

9 Combretaceae Terminalia chebula Retz. สมอไทย 10 Combretaceae Terminalia glaucifolia Craib แหนนา 11 Combretaceae Terminalia mucronata Craib & Hutch. ตะแบกเลอด 13 Cycadaceae *Cycas siamensis Miq. ปรงปา 14 Dilleniaceae Dillenia ovata Wall. ex Hook. f. & Thomson สาน 15 Dipterocarpaceae Dipterocarpus obtusifolius Teisjm. ex Miq. เหยง 16 Dipterocarpaceae Dipterocarpus tuberculatus Roxb. พลวง 17 Dipterocarpaceae Shorea obtuse Wall. ex Blume เตง, จก 18 Dipterocarpaceae Shorea siamensis Miq. รง 19 Fabaceae *Bauhinia viridescens Desv. เสยวฟอม 20 Fabaceae *Lysiphyllum strychmifolium (Craib) A. Schmitz ขยน 21 Fabaceae Millettia brandisiana Kurz กระพจน 22 Fabaceae Acacia harmandiana (Pierre) Gagnep. กระถนพมาน 23 Fabaceae Acacia leucophloea Willd. แฉลบแดง

24

ตารางท 4.2 (ตอ)

ล าดบ ชอวงศ ชอวทยาศาสตร ชอทองถน 24 Fabaceae Adenanthera pavonina L. มะกล าตน 25 Fabaceae Afzelia xylocarpa (Kurz.) Craib มะคาโมง 26 Fabaceae Albizia lebbeck (L.) Benth. พฤกษ 27 Fabaceae Albizia lebbekkoides (DC.) Benth. คาง 28 Fabaceae Albizia odoratissima (L. f.) Benth. กางขมอด 29 Fabaceae Albizia procera (Roxb.) Benth. ทงถอน 30 Fabaceae Cassia fistula L. ราชพฤกษ 31 Fabaceae Senna garrettiana (Craib) H. S. Irwin & Barneby แสมสาร 32 Fabaceae Dalbergia cochinchinensis Pierre พะยง 33 Fabaceae Dalbergia nigrescens Kurz ฉนวน 34 Fabaceae Pterocarpus indicus Willd. ประดบาน 35 Fabaceae Pterocarpus macrocarpus Kurz ประด 36 Fabaceae Sindora siamensis Teisjm. ex Miq. มะคาแต 37 Fabaceae Xylia xylocarpa (Roxb.) W. Theob. แดง 38 Hypericaceae Cratoxylum cochinchinense (Lour.) Blume ตวเกลยง 39 Irvingiaceae Irvingia malayana Oliv. ex A.W. Benn. กระบก 40 Lamiaceae Vitex glabrata R. Br. ไขเนา 41 Lamiaceae Vitex pinnata L. ตนนก 42 Linderniaceae *Scolophyllum spinifidum (Kerr ex Barnett) T. Yamaz. ผกชโคก 43 Loganiaceae Strychnos nux-blanda A. W. Hill ตมกาขาว 44 Lythraceae Lagerstroemia calyculata Kurz ตะแบกแดง 45 Lythraceae Lagerstroemia cochinchinensis Pierre ตะแบกเกรยบ 46 Lythraceae Lagerstroemia loudonii Teijsm. & Binn. อนทรชต 47 Meliaceae Azadirachta indica var. siamensis Valeton สะเดา 48 Moraceae *Artocarpus thailandicus C.C. Berg มะหาด 49 Oleaceae *Jasminum siamense Craib มะลวลยเถา 50 Rubiaceae Mitragyna hirsute Havil. กระทมโคก 51 Salicaceae Homalium grandiflorum Benth. ชมแสงแดง 52 Sapindaceae Schleichera oleosa (Lour.) Merr. ตะคอ 53 Sapotaceae Mimusops elengi L. พกล 54 Tiliaceae Schoutenia ovata Korth. แดงสะแง 55 Ulmaceae Holoptelea integrifolia Pianch. กระเชา

หมายเหต * เปนการระบชนดพชหายาก อางองจาก Santisuk et al. (2006)

25

ตารางท 4.3 ชพลกษณของไมตนเดนในพนทปาของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ล าดบ Species Family ชอทองถน ตดดอก ตดผล 1 Albizia labback (L.) Benth. Fabaceae พฤกษ ม.ค-พ.ค ก.ย-ม.ค 2 Albizia lebbeckoides (DC.) Benth. Fabaceae คาง ม.ค-เม.ย พ.ค.-ม.ย 3 Azadirachta indica var. siamensis

Valeton Meliaceae สะเดา ม.ค-ก.พ ก.พ-พ.ค

4 Bauhinia saccocalyx Pierre Fabaceae เสยวปา พ.ย-ม.ค ธ.ค-ม.ค 5 Combretum quadrangulare Kurz Combretaceae สะแก ก.พ-ม.ค ม.ค-ม.ย 6 Cratoxylum cochinchinense ( Lour. )

Blume Hypericaceae ตวเกลยง ม.ย-ก.ค ส.ค-ก.ย

7 Dalbergia nigrescens Kurz Fabaceae ฉนวน ม.ค-เม.ย ม.ย-ก.ย 8 Diospyros rhodocalyx kurz Ebenaceae ตะโกนา ม.ค-พ.ค พ.ค-ส.ค 9 Hymenopyramis parvifolia

Moldenke Lamiaceae ขาเปย เม.ย-ม.ย ม.ย-พ.ย

10 Lannea coromandelica ( Houtt. ) Merr.

Anacardiaceae กก ม.ค-ม.ค ม.ค-เม.ย

11 Leucaena leucocephala (Lamk.) de Wit

Fabaceae กระถน พ.ค-ม.ย ก.ค-ม.ค

12 Maerua siamensis (Kurz) Pax Capparaceae แจง ม.ค-ก.พ ม.ค-พ.ค 13 Microcos tomentosa Sm. Malvaceae พลบพลา ม.ค.-ม.ย. พ.ค.-ส.ค. 14 Morinda elliptica Ridl. Rubiaceae ยอปา ก.พ-เม.ย เม.ย-ก.ค 15 Olax psittacorum (Lam.) Vahl Olacaceae น าใจใคร ม.ค-พ.ค พ.ค-ก.ค 16 Pterocarpus macrocarpus Kurz Fabaceae ประดปา ก.พ.-พ.ค ม.ย-พ.ย 17 Sindora siamensis Teijsm.ex Miq. Fabaceae มะคาแต พ.ค-ก.ค ม.ย-ธ.ค 18 Tamarindus indica L. Fabaceae มะขาม ธ.ค-ก.พ ก.พ-ม.ค 19 Xylia xylocarpa (Roxb.) W. Theob. Fabaceae แดง ก.พ-เม.ย ม.ค-ม.ย 20 Ziziphus oenoplia (L.) Mill. RHAMNACEAE เลบเหยยว ม.ค-พ.ค พ.ค-ก.ค

26

4.2 ผลการศกษาสงคมพชในหยอมปา มทส. ผลการส ารวจชนดพชทพบในแปลงศกษา ขนาด 20x20 เมตร จ านวน 9 แปลง พบพชมเนอไม ทเปน

ไมตนและไมเลอยเนอแขง ทมขนาดเสนผาศนยกลาง 4.5 ซม. ขนไป ทงหมด 37 ชนด (ตารางท 4.5) ซงแปลงทพบชนดพนธไมมเนอไมขนาดดงกลาวมากทสด คอ แปลง G (จ านวน 19 ชนด) รองลงมา คอ แปลง H (จ านวน 16 ชนด) และแปลง A (จ านวน 12 ชนด) สวนแปลงทพบพนธไมหลากหลายนอยทสด คอ แปลง I (1 ชนด) (ตารางท 4.6) ซงพบวาตนกระถนยกษ (Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit) มากทสดจ านวน 345 ตน รองลงมา คอ ตนมะค าแต (Sindora siamensis Teisjm. ex Miq. ) จ านวน 61 ตนและตนสะเดา (Azadirachta indica A. Juss.) จ านวน 27 ตน

ความถของการพบพนธไม ความถของการพบพนธไม แสดงถงการกระจายของพนธไมแตละชนด ในปาทอาศยอยตามพนท

(Daubenmire, 1968) ในการศกษาครงนพบวาพนธไมทมคาความถสงทสด คอ กระถนยกษ 10.13 เปอรเซนต โดยมการกระจายอยทงหมด 8 แปลงของพนทศกษา รองลงมา คอ ตนพฤกษ (Albizia lebbeck (L.) Benth.) น าใจใคร (Olax psittacorum (Lam.) Vahl) และเลบเหยยว (Ziziphus oenoplia (L.) Mill.) มความถเทากนเทากบ 6.33 เปอรเซนต (ตารางท 4.5)

คาความหนาแนนของพนธไม คาความหนาแนนของพนธไม แสดงถงจ านวนตนไมชนดนน ๆ ตอพนท (Greig-Smith, 1983) จ านวนตน

ทงหมดในแปลงสมตวอยาง 9 แปลง พรรณไมทมความหนาแนนทสด คอ กระถนยกษ เทากบ 49.93 เปอรเซนต รองลงมาคอตนมะคาแต 8.83 เปอรเซนตและสะเดา 3.91 เปอรเซนต (ตารางท 4.5 )

คาความเดนของพนธไม คาความเดนของพนธไม เปนการวดถงความสามารถและอทธพลของพนธไมทมความเหนอกวากน

หรอดอยกวากน (ดอกรก มารอด, 2554) ค านวณจากพนทหนาตดของล าตน ตนไมทมความเดนสมพทธมากทสด คอกระถนยกษ เทากบ 44.58 เปอรเซนต รองลงมาเปนตนสะเดา 11.20 เปอรเซนต และตนแดง เทากบ 4.93 เปอรเซนต (ตารางท 4.5 )

ดชนความส าคญทางนเวศวทยา

ดชนความส าคญทางนเวศวทยา เปนคาผลรวมของความถสมพทธ ความหนาแนนสมพทธ และความเดนสมพทธ (Whittaker, 1970) แสดงใหเหนถงอทธพลทางนเวศวทยาของพนธไมแตละชนดในปา ซงพบวา ตนกระถนมคามากทสดคอ 104.57 เปอรเซนต รองลงมาคอมะคาแต 25.09 เปอรเซนต และสะเดา 13.49 เปอรเซนต (ตารางท 4.5) แสดงวาในพนทปาธรรมชาต มกระถนยกษ มะคาแต และสะเดาเปนพชเดน เนองจากเปนพชเบกน า สามารถแพรกระจายพนธครอบครองพนทไดเรวกวาพชชนดอน โดยเฉพาะในพนทโลง

27

คาดชนความหลากชนดพนธไม ( Index of species diversity) และความคลายคลงระหวางแปลง (Similarity index)

จากการศกษาคาความหลากชนดของพนธไมโดยวธของ Shannon’s Index (H) ในแปลงตวอยาง ซงเปนตวแทนของสงคมพชทง 9 แปลง (ตารางท 4.6) พบวา คาดชนความหลากหลายของชนดพนธมคาตงแต 0 ถง 2.47 ซงดชนคาความหลากหลายของชนดพนธมความสมพนธโดยตรงกบจ านวนชนดและจ านวนตนไมแตละชนด ท าใหทราบวาในแตละพนทหรอแตละแปลงมความหลากหลายของชนดพนธทแตกตางกนไป โดยแปลง G มคาดชนความหลากหลายของชนดพนธเฉลยมากทสด เทากบ 2.47 รองลงมา ไดแก แปลง H F B A C E และ D มคาเทากบ 2.33 1.88 1.84 1.56 1.11 0.90 และ 0.32 ตามล าดบ โดยแปลง I มคาความหลากหลายของชนดพนธนอยทสด (0) เนองจากแปลง I มจ านวนชนดพนธไมทพบในแปลงทส ารวจเพยง 1ชนด มคาใกลเคยงกบแปลง D ซงพบจ านวนชนดพนธ 4 ชนด ถงแมในแปลง I จะมจ านวนตนมาก ถง 253 ตน แตพบแคชนดพนธเดยว คอ กระถนยกษ แสดงวาในแปลง I ไมมความหลากชนดพนธ ซงมคาเทากบ 0 ในขณะทแปลง G H F B เปนแปลงทมชนดพนธไมเนอแขงมากชนดกวา (จ านวนชนดในแปลงจาก 8-19 ชนด) จงเปนพนททควรเกบรกษาไว เพอการอนรกษชนดไมเนอแขงทองถน โดยทผานมา มหาวทยาลยไดก าหนดพนทในแปลง B C และ H เปนพนทปกปก ภายใตโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.) จงควรใหความส าคญกบแปลง G ดวย เพอจะไดเปนการอนรกษพนททมความหลากหลายของชนดพนธ โดยเฉพาะไมโครงสรางปาอกพนทหนง ในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

คาดชนความคลายคลงระหวางแปลงศกษาสงคมพชในพนทศกษา (ตารางท 4.7) พบวา แปลง A และแปลง C มความคลายคลงของชนดพนธระหวางสงคมมากทสดถง (0.8) หรอมจ านวนชนดพนธไมทขนปรากฏรวมกนมากทสด สวนสงคมในแปลง B และแปลง I แปลง C และแปลง I และแปลง H และแปลง I มคาความคลายคลงกนนอยมากแสดงวาทง 4 แปลงมความแตกตางระหวางชนดพนธมากทสด

เมอเปรยบเทยบระหวางไมตนในแปลงและไมตนนอกแปลง พบวาไมตนในแปลงมจ านวน 50 ชนด และไมตนนอกแปลงมจ านวน 36 ชนด ซงไมเดนบางชนดไมพบในแปลงส ารวจ เชน กระถนพมาน เนองจากชอบอยตามทโลง และมกเปนพนททมการพฒนา ไมกลมนจงควรท าการอนรกษ เนองจากไมคอยมตนกลา มาทดแทน

28

ตารางท 4.4 ขนาดพนทหยอมปาทง 9 พนท ทเปนตวแทนในการศกษาสงคมพชในมหาวทยาลยเทคโนโลย สรนาร และจ านวนชนดพชทงหมดทพบในแตละหยอมปา ซงรวมถงพชลมลก ไมตน ไมเลอย

และกลาไม

รหสหยอมปา ขนาดพนท (ไร) ความยาวขอบเขต (m) จ านวนชนดพชทงหมด

A 15.00 691.77 32 B 111.94 3155.62 28 C 231.06 3752.18 31 D 98.88 2659.87 31 E 31.94 1006.25 10 F 15.00 666 25 G 40.19 1421.58 28 H 77.50 1453.79 24 I 17.19 776.99 3

ภาพท 4.1 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง A บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ภาพท 4.2 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง B บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

29

ภาพท 4.3 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง C บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ภาพท 4.4 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง D บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ภาพท 4.5 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง E บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ภาพท 4.6 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง F บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

30

ภาพท 4.7 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง G บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ภาพท 4.8 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง H บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ภาพท 4.9 สภาพแปลงศกษาสงคมพช แปลง I บรเวณพนทปาธรรมชาต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

25

ตารางท 4.5 ชนดพนธไมใหญและไมเถามเนอไมทมขนาดเสนผานศนยกลาง 4.5 ซม. ขนไป โดยเรยงชนดตามคาดชนความส าคญ

Species พนทหนาตด จ านวนตน จ านวนแปลงทพบ ความถสมพทธ ความหนาแนนสมพทธ ความเดนสมพทธ ดชนความส าคญ 1 Leucaena leucocephala

(Lam.) de Wit 9181.36 345 8 10.13 49.93 44.52 104.57

2 Sindora siamensis Teijsm. ex Miq.

2309.16 61 4 5.06 8.83 11.2 25.09

3 Azadirachta indica A. Juss.

931.64 27 4 5.06 3.91 4.52 13.49

4 Albizia lebbeck (L.) Benth.

825.19 19 5 6.33 2.75 4 13.08

5 Combretum quadrangulare Kurz

780.29 24 4 5.06 3.47 3.78 12.32

6 Dalbergia nigrescens Kurz

1009.67 25 3 3.8 3.62 4.9 12.31

7 Xylia xylocarpa (Roxb.) W. Theob.

1017.36 24 3 3.8 3.47 4.93 12.2

8 Maerua siamensis (Kurz) Pax

354.82 17 4 5.06 2.46 1.72 9.24

9 Pterocarpus macrocarpus Kurz

583.1 15 3 3.8 2.17 2.83 8.8

10 Ziziphus oenoplia (L.) Mill.

197.82 10 5 6.33 1.45 0.96 8.74

25

ตารางท 4.5 (ตอ) Species พนทหนาตด จ านวนตน จ านวนแปลงทพบ ความถสมพทธ ความหนาแนนสมพทธ ความเดนสมพทธ ดชนความส าคญ 11 Diospyros rhodocalyx

Kurz 394.38 12 4 5.06 1.74 1.91 8.71

12 Bauhinia saccocalyx Pierre

540.39 21 2 2.53 3.04 2.62 8.19

13 Olax psittacorum (Lam.) Vahl

82.27 5 5 6.33 0.72 0.4 7.45

14 Lannea coromandelica (Houtt.) Merr.

394.38 11 2 2.53 1.59 1.91 6.04

15 Albizia lebbeckoides (DC.) Benth

134.71 6 3 3.8 0.87 0.65 5.32

16 Tamarindus indica L. 411.97 10 1 1.27 1.45 2 4.71 17 Cratoxylum

cochinchinense (Lour.) Bl.

176.47 8 2 2.53 1.16 0.86 4.55

18 Hymenopyramis brachiata Wall. ex Schauer

169.25 10 1 1.27 1.45 0.82 3.53

19 Bombax anceps Pierre 54.01 2 2 2.53 0.29 0.26 3.08 20 Morinda elliptica Ridl. 147.89 5 1 1.27 0.72 0.72 2.71 21 Microcos tomentosa J.E.

Smith 100.79 5 1 1.27 0.72 0.49 2.48

25

ตารางท 4.5 (ตอ) Species พนทหนาตด จ านวนตน จ านวนแปลงทพบ ความถสมพทธ ความหนาแนนสมพทธ ความเดนสมพทธ ดชนความส าคญ 22 Caesalpinia digyna

Rottler 93.57 4 1 1.27 0.58 0.45 2.3

23 Flacourtia indica (Burm.f.) Merr.

80.7 3 1 1.27 0.43 0.39 2.09

24 Bridelia glauca Blume 59.03 3 1 1.27 0.43 0.29 1.99 25 Erythrophleum

succirubrum Gagnep. 73.07 2 1 1.27 0.29 0.35 1.91

26 Diospyros sp. 71.59 2 1 1.27 0.29 0.35 1.9 27 Aporosa serrata Gagnep. 50.24 2 1 1.27 0.29 0.24 1.8 28 Elaeodendron glaucum

(Rottb.) Pers. 66.88 1 1 1.27 0.14 0.32 1.73

29 Pterolobium integrum Craib

34.54 2 1 1.27 0.29 0.17 1.72

30 Polyalthia cerasoides (Roxb.) Chaowasku

42.08 1 1 1.27 0.14 0.2 1.61

31 Terminalia mucronata Craib ex Hutch.

40.82 1 1 1.27 0.14 0.2 1.61

32 Litsea glutinosa (Lour.) C.B. Rob.

38.94 1 1 1.27 0.14 0.19 1.6

33 Ochna integerrima (Lour.) Merr.

33.28 1 1 1.27 0.14 0.16 1.57

34 Shorea siamensis Miq. 28.26 1 1 1.27 0.14 0.14 1.55

25

ตารางท 4.5 (ตอ)

Species พนทหนาตด จ านวนตน จ านวนแปลงทพบ ความถสมพทธ ความหนาแนนสมพทธ ความเดนสมพทธ ดชนความส าคญ 35 Dimocarpus longan Lour. 18.53 1 1 1.27 0.14 0.09 1.5 36 Celastrus paniculatus

Willd. 16.96 1 1 1.27 0.14 0.08 1.49

37 Ziziphus cambodiana Pierre

15.7 1 1 1.27 0.14 0.08 1.49

ก

25

ตารางท 4.6 แสดงคาความหลากหลายของพชมเนอไมทมขนาดเสนผาศนยกลาง 4.5 ซม. ขนไป (Shannon’s

Index) ของแตละแปลง

แปลง จ านวนชนดไม ดชนความหลากชนด A 12 1.56 B 8 1.84 C 7 1.11 D 4 0.32 E 8 0.9 F 9 1.88 G 19 2.47 H 16 2.33 I 1 0

ตารางท 4.7 เปรยบเทยบความคลายคลงกนของพชมเนอไมของแตละแปลง

แปลง A B C D E F G H I

A 1.0

B 0.4 1.0

C 0.8 0.4 1.0

D 0.3 0.5 0.6 1.0

E 0.3 0.6 0.4 0.6 1.0

F 0.5 0.4 0.4 0.5 0.6 1.0

G 0.7 0.4 0.4 0.3 0.4 0.5 1.0

H 0.4 0.4 0.4 0.3 0.5 0.6 0.6 1.0

I 0.2 0.1 0.1 0.2 0.3 0.2 0.2 0.1 1.0

ข

25

4.3 ผลการศกษาอตราการงอกของเมลดไมตนบางชนด 1) เสยวปา (Bauhinia saccocalyx Pierre) เสยวปา เมอน าไปเพาะขยายพนธ มอตราการรอดสงสด (32%, N=50) พบวา เมลดทไมตองเตรยม

กอนน าไปเพาะดวยวธการใด ๆ แกะเปลอกออก และท าใหเกดแผลกอนเพาะ มอตราการงอกสงใกลเคยงกน (32% 30% และ 28% ตามล าดบ) แตกตางจากอกสองวธ คอ ท าใหเกดแผลทเมลดและแชน ารอน 60 องศาเซลเซยส 30 นาท มอตราการงอก (12%) และมอตราการงอกต าสดในกลมทท าใหเกดแผลทเมลดและแชน า 24 ชวโมง (6%) อนอยางมนยส าคญทางสถต ดงนนเมลดชนดนสามารถน าไปเพาะขยายพนธ โดยไมตองท าการเตรยมเมลดดวยวธการใด ๆ

2) แหนนา (Terminalia glaucifolia Craib) เมลดแหนนา เมอน าไปเพาะขยายพนธ มอตราการรอดสงสด (62%, N=50) และพบวา วธการท าให

เกดแผลทเมลดมอตราการงอกสงแตกตางจากวธอนอยางมนยส าคญทางสถต โดยมอตราการงอกของเมลดสง (62%) รองลงมา คอ การท าใหเกดแผลทเมลดและแชน า 24 ชวโมงมอตราการงอก (42%) การท าใหเกดแผลทเมลดและแชน ารอน 60 องศาเซลเซยส 30 นาท มอตราการงอก (26%) กลมควบคมมอตราการงอก (14%) และในกลมทท าการแกะเปลอกมอตราการงอกต าสด (2%) ดงนนการเพาะเมลดพชชนดน ควรท าใหเกดแผลกอนน าไปเพาะขยายพนธ

3) สะแก (Combretum guadrangulare Kurz) สะแก เมอน าไปเพาะขยายพนธ มอตราการรอดสงสด (62%, N=50) และพบวาวธการท าใหเกดแผลท

เมลดมอตราการงอกสง (62%) แตกตางจากวธอนอยางมนยส าคญทางสถต รองลงมา คอ แกะเปลอกทเมลดออก มอตราการงอก (48%) ท าใหเกดแผลทเมลดและแชน า 24 ชวโมง (32%) กลมควบคม มอตราการงอก (30%) และกลมทท าใหเกดแผลทเมลดและแชน ารอน 60 องศาเซลเซยส 30 นาท มอตราการงอกต า (22%) ดงนนการเพาะเมลดพชชนดน ควรท าใหเกดแผลกอนน าไปเพาะขยายพนธ 4) พฤกษ (Albizia lebbek (L.) Benth.)

พฤกษ เมอน าไปเพาะขยายพนธ มอตราการรอดสงสด (23%, N=50) พบวาวธการท าใหเกดแผลทเมลดใหคาอตราการงอกสงแตกตางจากวธอนอยางมนยส าคญทางสถต โดยมอตราการงอกของเมลดสง (26%) รองลงมา คอ ท าใหเกดแผลทเมลดและแชน ารอน 60 องศาเซลเซยส 30 นาท มอตราการงอก (22%) ท าใหเกดแผลทเมลดและแชน า 24 ชวโมง (10%) กลมควบคม มอตราการงอก (8%) และในกลมทเกาะเปลอกออกมอตราการงอกต าสด (6%) ดงนนการเพาะเมลดพชชนดน ควรท าใหเกดแผลกอนน าไปเพาะขยายพนธ

เปรยบเทยบการงอกของเมลดไมแตละชนด จากการศกษาอตราการงอกของเมลดไมดงกลาว พบวา แหนนาและสะแกมอตราการงอกสงสดเทากน

คอ 62% รองลงมา คอ เสยวปา (32%) ซงการงอกของเมลดไมถง 100% เนองมาจากการเนาของเมลด และจากผลการทดสอบการงอกของเมลดเมอท าการเตรยมเมลดของแตละชนดดวยวธการตาง ๆ พบวาวธทท าใหเกดแผลทเมลดของแหนนา สะแก และพฤกษ มอตราการงอกสงสด แตส าหรบเมลดเสยว กลมควบคมคอไม

ค

25

ตองเตรยมเมลดกอนเพาะ แกะเปลอก และท าใหเกดแผล มอตราการงอกของเสยวปาสงกวาวธอน (ตารางท 4.8 และภาพท 4.10)

สรปไดวา หากตองการน าเมลดแหนนา เมลดสะแก และเมลดพฤกษ มาเพาะขยายพนธ ควรเตรยมเมลดดวยวธการท าใหเกดแผลกอนน าไปเพาะขยายพนธ จะท าใหมอตราการงอกสงสด แตส าหรบเมลดเสยว สามารถน าเมลดไปเพาะขยายพนธโดยไมตองเตรยมเมลดกอนเพาะดวยวธการใด ๆ เนองจากมความสะดวกทสด ซงขอมลจากการทดสอบการงอกของเมลดไมปาทเปนไมเดน มการงอกของเมลดไมเกน 1 อาทตย แสดงวาไมมการพกตวอยางเดนชด เมอมความชนทเหมาะสม ซงจากการสงเกตชพลกษณของพชเหลาน พบวา เมลดจะแกในชวงฤดรอน เมอเขาฤดฝน เมลดจะงอกทนท อยางไรกตามเมลดของพชเหลานสามารถทนตอสภาพแหงแลงในธรรมชาต ไดระยะเวลาหนง แตคงตองท าการศกษาเพมเตมวา ความมชวตของเมลดไมปาเหลาน มชวตไดยนยาวเทาไรในธรรมชาต

จากขอมลการศกษาการงอกของเมลดไมปาโครงสรางทเปนชนดเดน สามารถน าไปประยกตในการเพมพนทปา ดวยการน าเมลดเหลานมาเพาะใหไดตนกลา ดวยวธทสะดวก รวดเรวทสด และมประสทธภาพมากทสด ตารางท 4.8 อตราการงอกของเมลดเสยวปา แหนนา สะแก และพฤกษ เมอท าการทรตดวยวธการตาง ๆ

ว ธ การ เตร ยม เมล ดก อนน า ไปเพาะปลก

เสยวปา แหนนา สะแก พฤกษ Mean SD Mean SD Mean SD Mean SD

กลมควบคม (ไมมการเตรยมเมลด) 32a 0.44 14cd 0.24 30bc 0.42 8bc 0.15 แกะเปลอกออก 30a 0.42 2d 0.04 48ab 0.5 6c 0.11 ท าใหเกดแผลทเมลดและแชน ารอน 60 องศาเซลเซยส 30 นาท

12b 0.21 26bc 0.38 22c 0.34 22ab 0.34

ท าใหเกดแผลทเมลด 28a 0.4 62a 0.47 62a 0.47 26a 0.38 ท าใหเกดแผลทเมลดและแชน า 24 ชวโมง

6b 0.11 42b 0.49 32bc 0.43 10bc 0.18

*หมายเหต a, ab, b,bc และ d คอการจดกลมความแตกตางทางสถตระหวางกลมทดลองในแนวตง จากการวเคราะหความแปรปรวน ANOVA ทระดบความเชอมน 95% โดยใชโปรแกรม SPSS

ง

25

ภาพท 4.10 กลาไมจากการทดสอบการงอกของเมลด

ก. ภาพตนกลาพฤกษทไดจากเมลดทน ามาท าการทดสอบการงอก ข. ภาพตนกลาแหนนาทไดจากเมลดทน ามาท าการทดสอบการงอก

ก ข

จ

25

บทท 5 สรปผลวจยและขอเสนอแนะ

การศกษาครงนมวตถประสงค เพอส ารวจความหลากหลายของชนดพนธพชทพบในพนทปาธรรมชาต

ของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ต าบลสรนาร อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา และศกษาชพลกษณของพชเดนบางชนด โดยเฉพาะชนดทเปนไมโครงสรางปา รวมถงการวเคราะหลกษณะของสงคมพช นอกจากนยงท าการศกษาอตราการงอกของเมลดไมโครงสรางบางชนด เพอจะไดน าขอมลทไดจากการศกษาไปประยกตใชในการจดการทรพยากรธรรมชาต ในมหาวทยาลย ทมนโยบายในการเปนมหาวทยาลยสเขยวไดอยางเหมาะสม 5.1 สรปผลวจย ในการศกษาครงน สามารถระบชอพชทท าการส ารวจได 125 ชนด 144 สกล 26 วงศ และเมอรวมกบขอมลทไดท าการส ารวจและรายงานกอนหนาน พบชนดพนธพชทงหมด 410 ชนด เปนพชหายาก 8 ชนด และไมหวงหามประเภท ก 47 ชนด ชพลกษณของไมตนเดนในพนท สวนใหญจะตดผลในชวงฤดรอนและฤดฝน ซงเปนการปรบตวใหเหมาะสมกบการงอกของเมลด

ส าหรบการศกษาขอมลเกยวกบสงคมพช โดยการเลอกแปลงตวแทนมาศกษา พบวา พชเดน คอ ตนกระถนยกษ รองลงมาคอ มะคาแต และสะเดา ตามล าดบ และยงพบวาแปลงศกษาทง 9 แปลง นนมคาดชนความหลากหลายทตางกน โดยแปลง G เปนแปลงทพบความหลากหลายของพชมเนอไมทมขนาดเสนผาศนยกลางเกน 4.5 ซม. สงสด และเปนพนททยงไมไดก าหนดใหเปนพนทอนรกษพนธกรรมพช จงควรบรรจพนทนเปนพนทปกปกของมหาวทยาลยฯ ตอไป

สวนการทดสอบอตราการงอกของเมลดไมตนเดนในพนท ส าหรบการปลกปาเพมเตม สามารถเลอกชนดพชตวอยางทท าการศกษาในครงน ไปใชในการเพมพนทปาในอนาคตได

5.2 ขอเสนอแนะ 5.2.1 ควรเสนอใหพนทแปลง G ซงอยในบรเวณสนามกฬาในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เปนพนท

ปกปก เพอสนองโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.)

5.2.2 หากมหาวทยาลยฯ มความประสงคในการใชพนท ในการพฒนากอสรางใดๆ ควรเลอกบรเวณทมความหลากหลายทางชวภาพนอย เชน แปลง I และแปลง D

ฉ

25

เอกสารอางอง

ชมพล คณวาส 2551. สณฐานวทยาเบองตน ในการระบชอวงศพชดอกสามญ. ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. กรงเทพมหานคร. ดอกรก มารอด. 2554. เทคนคการสมตวอยางและการวเคราะหสงคมพช. ภาควชาชววทยาปาไม

คณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ สบคนจาก: http://bioff.forest.ku.ac.th/PDF_FILE/MAY_2011/DOKRAK_2011.pdf.

พนธวศ สมพนธพานช. 2543. การส ารวจความหลากหลายทางชวภาพของสงคมพช บรเวณสถานวจย สงแวดลอมสะแกราช จงหวดนครราชสมา. รางานผลการวจย. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สบคนจาก: http://thailis-db.car.chula.ac.th/CU_DC/August2005/Research/Pantawat.pdf.

พระราชกฤษฎกา ก าหนดไมหวงหาม พ.ศ. 2530. (pdf) สบคนจาก: https://www.google.com. ราชนย ภมา และสมราณ สดด (บรรณาธการ). 2557. ชอพรรณไมแหงประเทศไทย เตม สมตนนท ฉบบ

แกไขเพมเตม พ.ศ. 2557. ส านกงานหอพรรณไม ส านกวจย. กรงเทพฯ. วรดลต แจมจ ารญ นนทรรณ สปนต และ โสมนสสา แสงฤทธ. 2554. คมอส ารวจความหลากหลายของพรรณ

ไม. ส านกวจยการอนรกษปาไมและพนธพช. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ. สตเฟน เอลเลยต และสทธาธร สวรรณรตน. 2549. หนวยวจยฟนฟปา. ปลกใหเปนปา: แนวคดและแนวปฏบต

ส าหรบการฟนฟปาเขตรอน. ภาควชาชววทยา, คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม เชยงใหม. อรรณพ วราอศวปต, สมพงษ ธรรมถาวร และ พอล เจ โกรด. 2545. พรรณไมในมหาวทยาลยเทคโนโลย

ส รนาร . นครราชส มา . ร าย ง านว จ ย . มหาว ทย าล ย เทค โน โลย ส ร น าร . ส บค นจ าก : file:///C:/Users/User/Downloads/Fulltext%231_11626.-%20(2).pdf.

Barbour, M. G., J. H. Burk and W. D. Pitts. 1980. Terrestrial plant ecology. The Benjamin/Cummings publishing company, Inc. USA.

Chamchumroon, V. (ed.) 2017. Threatened Plants in Thailand. Omega Printing Co., Ltd., Bangkok. Curtis, J. T. 1959. The Vegetation of Wisconsin: An ordination of plant communities.

University of Wisconsin Press, Madison. Daubenmire, R. 1968. Plant Communities: A textbook of Plant Synecology. Harper & Row,

Plublishers, New York. Greig-Smith, P. 1983. Quantitative Plant Ecology 3eds. Butterworth, London. Greig-Smith, P. 1965. Note on the quantitative description of humid tropical forest, pp.

227- 234. In Symposium on Ecological Research in Humid Tropical Vegetation. Government of Sarawak and UNESCO, Sarawak.

Grote, P. J. 2014. Flora of Suranaree University of Technology campus: coming of age. สบคนจาก:

ช

25

http: / /www.dnp. go. th/botany/PDF/16FloraMeeting/ABSTRACTS%20updated.pdf, 1. สงหาคม 2560.

Oosting, H.J. 1956. The Study of Plant Communities. 2nd. Ed., W.H. Freeman, Francisco. 480 p. Santisuk, T., Chayamarit, K., Pooma, R., and Suddee, S. 2006. Thailant Red Data: Plant. Office

of Natural Resources and Environmental Policy and Planning, Bangkok, Thailand. 256 p. Whittaker, R.H. 1970. Communities and Ecosystems. Macmillan co., Collier-Macmillan Ltd.,

London.

ซ

25

ภาคผนวก

ฌ

25

ภาคผนวก ก.

ตารางท 1 รายชอพรรณไมทองถนของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (* = ชนดทยงไมพบรายงานมากอนในพนทของมหาวทยาลย) ล าดบ ชอวงศ ชอวทยาศาสตร ชอทองถน 1 Acanthaceae Asystasia gangetica (L.) T. Anderson บาหยา 2 Acanthaceae Ruellia tuberosa L. ตอยตง 3 Acanthaceae Thunbergia fragrans Roxb. หปากกา 4 Aizoaceae Trianthema portulacastrum L. ผกเบยหน 5 Amaranthaceae Achyranthes aspera L. พนง 6 Amaranthaceae Alternanthera paronychioides A.St.-Hil.

7 Amaranthaceae Alternanthera sessilis (L.) DC. ผกเปดไทย 8 Amaranthaceae Amaranthus spinosus L. ผกขมหนาม 9 Amaranthaceae Amaranthus viridis L. ผกขม 10 Amaranthaceae Gomphrena celosioides Mart. บานไมรโรยปา 11 Amaranthaceae Psilotrichum ferrugineum (Roxb.) Moq. โคกกระสน 12 Anacardiaceae Buchanania glabra Wall. ex Hook. f. มะมวงนก 13 Anacardiaceae Buchanania lanzan Spreng. มะมวงแมลงวน 14 Anacardiaceae Buchanania siamensis Miq. ธนนไชย 15 Anacardiaceae Lannea coromandelica (Houtt.) Merr. กก 16 Anacardiaceae *Mangifera indica L. มะมวง 17 Anacardiaceae Spondias pinnata Kurz มะกอก 18 Annonaceae *Annona squamosa L. นอยหนา 19 Annonaceae Uvaria dulcis Dunal นมวว 20 Annonaceae Uvaria cherrevensis (Pierre ex Finet & Gagnep.)

L. L. Zhou, Y. C. F. Su & R. M. K. Saunders พพวนนอย

21 Annonaceae Hubera cerasoides (Roxb.) Beddome กระเจยน 22 Annonaceae Polyalthia debilis (Pierre) Finet & Gagnep. กลวยเตา 23 Annonaceae Polyalthia evecta (Pierre) Finet & Gagnep. นมนอย, น าเตาแลง 24 Apocynaceae Aganonerion polymorphum Pierre ex Spire สมลม 25 Apocynaceae *Aganosma breviloba Kerr เครอนวลนอย 26 Apocynaceae Amphineurion marginatum ( Roxb. ) D. J.

Middleton โมกเครอ

27 Apocynaceae Carissa spinarum L. หนามพรม 28 Apocynaceae *Catharanthus roseus (L.) G. Don แพงพวยฝรง 29 Apocynaceae *Cryptolepis dubia (Burm. f.) M. R. Almeida เถาเอนออน

ญ

25

30 Apocynaceae Ichnocarpus frutescens (L.) W. T. Aiton เครอปลาสงแดง 31 Apocynaceae Wrightia pubescens R.Br. [Wrightia javaica DC.] โมกมน 32 Apocynaceae Zygostelma benthamii Baill. อบเชยเถา 33 Apocynaceae Calotropis gigantea (L.) W. T. Aiton รก 34 Apocynaceae Finlaysonia pierrei ( Constantin) Venter

(Atherolepis pierrei (Const.) var. glabra Kerr.) อบเชยเถา

35 Apocynaceae Telosma cordata (Burm. F. ) Merr. (Telosma minor (Andrews) Craib)

ขจร

36 Araceae Colocasia esculenia (L.) Schott เผอก 37 Araceae Typhonium inopinatum Prain

38 Araceae *Typhonium trilobatum (L.) Schott. อตพต 39 Arecaceae

(Palmae) *Caryota mitis Lour. เตารางแดง

40 Arecaceae (Palmae)

Phoenix roebelenii O’Brien ปาลมสบสองปนนา

41 Aristolochiaceae Aristolochia pothieri Pierre ex Lecomte กระเชาถงทอง 42 Asclepiadaceae Sarcostemma secamone (L.) Bennet จมกปลาหลด 43 Asparagaceae Chlorophytum laxum R. Br. หญาหวกระชาย 44 Asparagaceae Asparagus racemosus Willd. จนดน 45 Asteraceae *Cyanthillium cinereum (L.) H. Rob. หมอนอย 46 Asteraceae * Kurziella gymnoclada ( Collett &Hemsl. ) H.

Rob & Bunwong ยงปดแมหมาย

47 Asteraceae Ageratum conizoides L. สาบแรงสาบกา 48 Asteraceae Bidens pilosa L. ดาวกระจายไตหวน 49 Asteraceae Chromolaena odorata (L.) R.M. King & H. Rob. สาบเสอ 50 Asteraceae Eclipta prostrata (L.) L. กะเมง 51 Asteraceae Eleutheranthera ruderalis (Sw.) Sch. Bip.

52 Asteraceae Emilia sonchifolia (L.) DC. ex Wight หางปลาชอน 53 Asteraceae Grangea maderaspatana (L.) Poir. พญามตต 54 Asteraceae Gynura pseudochina (L.) DC. ผกกาดกบ 55 Asteraceae Lagascea mollis Cav. หญาก ามะหย 56 Asteraceae Pterocaulom redolens ( G. Forst. ex Willd. )

Benth. ex Fern. Vill.

57 Asteraceae Spilanthes iabadicensis A.H. Moore

58 Asteraceae Synostemon bacciformis (L.) Airy Shaw ผกแครด 59 Asteraceae Tridax procumbens L. ตนตกแก

ฎ

25

60 Asteraceae Tarlmounia elliptica (DC.) H. Rob., S. C. Keeley, Skvarla & R. Chan

ตานหมอน

61 Asteraceae Acilepis squarrosa (D.Don) หนาดด า 62 Bignoniaceae Dolichandrone serrulata (Wall. ex DC.) Seem. แคขาว 63 Bignoniaceae Fernandoa adenophylla ( Wall. ex G. Don)

Steenis แคบด

64 Bignoniaceae Heterophragma sulfureum Kurz แครกฟา 65 Bignoniaceae Millingtonia hortensis L.f. ปบ 66 Bignoniaceae Mayodendron igneum (Kurz) Kurz กาสะลองค า 67 Boraginaceae Coldenia prucumbens L. หญาตนตกแก 68 Boraginaceae Heliotropium indicum R.Br. หญางวงชางนอย 69 Boraginaceae Heliotropium paniculatum R. Br.

70 Boraginaceae Heliotropium strigosum Willd. หญานกยง 71 Boraginaceae Trichodesma zeylanicum (Burm. f.) R.Br.

72 Burseraceae Canarium subulatum Guillaumin มะกอกเกลอน 73 Burseraceae Garuga pinnata Roxb. ตะคร า 74 Capparaceae Capparis echinocarpa Pierre ex Gagnep. เกยวไก 75 Capparaceae Capparis flavicans Kurz กระจก, หนามเกาะไก, หนาม

นาวว, งวเลย 76 Capparaceae Capparis sepiaria L. หนามววซง 77 Capparaceae Crateva adansonii DC. subsp. trifoliata (Roxb.)

Jacobs กมบก

78 Capparaceae Maerua siamensis (Kurz) Pax แจง 79 Caryophyllaceae Polycarpaea corymbosa (L.) Lam. สรอยทองทราย 80 Celastraceae Elaeodendron glaucum (Rottb.) Pers. หมากน านองตน 81 Celastraceae Celastrus paniculatus Willd. กระทงลาย 82 Celastraceae Salacia chinensis L. ก าแพงเจดชน 83 Cleomaceae Cleome rutidosperma DC. ผกเสยนขน 84 Cleomaceae Cleome viscosa L. ผกเสยนผ 85 Clusiaceae Cratoxylum formosum (Jack) Dyer ตวขาว 86 Colchicaceae Gloriosa superba L. ดองดง 87 Combretaceae Combretum quadrangulare Kurz สะแกนา 88 Combretaceae Terminalia chebula Retz. สมอไทย 89 Combretaceae Terminalia glaucifolia Craib หางแหน 90 Combretaceae Terminalia mucronata Craib ex Hutch. มะเกลอเลอด 91 Combretaceae Terminalia nigrovenulosa Pierre ขอาย

ฏ

25

92 Commelinaceae Commelina bengalensis L. ผกปลาบ 93 Commelinaceae Commelina diffusa Burm. F. ผกปลาบ 94 Commelinaceae Cyanotis cristata (L.) D. Don หญาหวรากนอย 95 Commelinaceae Murdannia nudiflora (L.) Brenan กนกงนอย 96 Commelinaceae Murdannia scapiflora Royle

97 Connaraceae Ellipanthus tomentosus Kurz ค ารอก 98 Convolvulaceae *Argyreia mollis (Burm.f.) Choisy เครอเขาหลง 99 Convolvulaceae Evolvulus alsinoides (L.) L. var. decumbens (R.

Br.) Ooststr. หญารากแขง

100 Convolvulaceae Ipomoea aquatica Forssk. ผกบง 101 Convolvulaceae Ipomoea obscura (L.) Ker Gawl. โตงวะ 102 Convolvulaceae Ipomoea pes-tigridis L. ขยมตนหมา 103 Convolvulaceae Ipomoea polymorpha Roem. & Schult.

104 Convolvulaceae Jacquemontia paniculata (Burm. f.) Hallier f. จงจอผ 105 Convolvulaceae Merremia hederacea (Burm. f.) Hallier f. เถาสะอก 106 Convolvulaceae Merremia hirta (L.) Merr. จงจอนวล 107 Costaceae Costus speciosus (Koen.) Sm. เอองหมายนา 108 Cucurbitaceae Coccinea grandis (L.) Voigt ผกต าลง 109 Cucurbitaceae Diplocylos palmatus (L.) C. Jeffrey ขกาลาย 110 Cucurbitaceae Momordica Charantia L. มะระ 111 Cucurbitaceae *Neoalsomitra sarcophylla (Wall.) Hutch. บหรพระราม 112 Cucurbitaceae Solena amplexicaulis (Lam.) Gandhi

113 Cucurbitaceae Solena heterophylla Lour. ต าลงตวผ 114 Cycadaceae Cycas siamensis Miq. ปรงปา 115 Cyperaceae Cyperus compressus L. กกดอกแบน 116 Cyperaceae Cyperus iria L. หญารกกาขาว 117 Cyperaceae Cyperus leucocephalus Retz หญาแฝกไหม 118 Cyperaceae Fimbristylis dichotoma ( L. ) Vahl subsp.

dichotoma หญานวหน

119 Cyperaceae Kyllinga bulbosa P. Beauvois

120 Cyperaceae Schoenoplectus articulatus (L.) Lye ทรงกระเทยมหวแหวน 121 Dilleniaceae Dillenia obovata (Blume) Hoogland สาน 122 Dipterocarpaceae Dipterocarpus obtusifolius Teijsm. ex Miq. เหยง 123 Dipterocarpaceae Dipterocarpus tuberculatus Roxb. พลวง 124 Dipterocarpaceae Shorea obtusa Wall. ex Blume เตง, จก 125 Dipterocarpaceae Shorea siamensis Miq. รง

ฐ

25

126 Droseraceae Drosera burmannii Vahl จอกบวาย 127 Droseraceae Drosera indica L. หญาน าคาง 128 Ebenaceae Diospyros castanea (Craib) Fletcher ตะโกพนม 129 Ebenaceae Diospyros ehretioides Wall. ex G.Don ตบเตาตน 130 Ebenaceae *Diospyros malabarica (Desv.) Kostel. มะพลบปา 131 Ebenaceae Diospyros mollis Griff. มะเกลอ 132 Ebenaceae Diospyros montana Roxb. ตานด า 133 Ebenaceae Diospyros rhodocalyx Kurz ตะโกนา 134 Erythroxylaceae Erythroxylon cambodianum Pierre ตานครบ 135 Erythroxylaceae Erythroxylum cuneatum (Miq.) Kurz ไกรทอง 136 Euphorbiaceae Acalypha indica L. ต าแยแมว 137 Euphorbiaceae Bridelia ovata Decne. มะกา 138 Euphorbiaceae Croton crassifolius Geiseler พงค 139 Euphorbiaceae Croton persimilis Müll. Arg. เปลาใหญ 140 Euphorbiaceae Euphorbia heterophylla L. หญายาง 141 Euphorbiaceae Euphorbia hirta L. นมราชสห 142 Euphorbiaceae Euphorbia hypericifolia L.

143 Euphorbiaceae Euphorbia heyneana Spreng.

144 Euphorbiaceae Euphorbia thymifolia L. นมราชสหเลก 145 Euphorbiaceae Flueggia virosa (Roxb. Ex Willd.) Voigt กางปลาขาว 146 Euphorbiaceae Jatropha gossypiifolia L. สบแดง 147 Euphorbiaceae Microstachys chamaelea (L.) Muell. Arg. สรอยนก 148 Euphorbiaceae Phyllanthus maderaspatensis L.

149 Euphorbiaceae Ricinus communis L. ละหง 150 Euphorbiaceae Synostemon bacciformis (L.) Airy Shaw สรอยนกเขา 151 Euphorbiaceae Breynia pulchella ( Airy Shaw) Welzen &

Pruesapan โสนหน

152 Euphorbiaceae Suregada multiflorum (A. Juss.) Baill. ขนทองพยาบาท 153 Fabaceae Abrus precatorius L. มะกล าตาหน 154 Fabaceae Senegalia comosa (Gagnep. ) Maslin, Seigler &

Ebinger หนามหน

155 Fabaceae Vachellia harmandiana (Pierre) Maslin, Seigler & Ebinger

กระถนพมาน

156 Fabaceae Vachellia leucophloea (Roxb.) Willd. แฉลบแดง 157 Fabaceae Adenanthera pavonina L.

158 Fabaceae Aeschynomene americana L. โสนเขา

ฑ

25

159 Fabaceae Aeschynomene indica L. โสนหางไก 160 Fabaceae Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib มะคาโมง 161 Fabaceae Albizia lebbeck (L.) Benth. พฤกษ 162 Fabaceae Albizia lebbekoides (DC.) Benth. คาง 163 Fabaceae Albizia odoratissima (L. f.) Benth. กางขมอด 164 Fabaceae Albizia procera (Roxb.) Benth. ทงถอน 165 Fabaceae Alysicarpus bupleurifolius (L.) DC. ถว 166 Fabaceae Alysicarpus vaginalis (L.) DC. ถวลสงนา 167 Fabaceae Cajanus scarabaeoides (L.) Thouars ถวแปบ 168 Fabaceae Bauhinia purpurea L. ชงโค 169 Fabaceae Bauhinia racemose Lam. ชงโคนา 170 Fabaceae Bauhinia saccocalyx Pierre เสยวปา 171 Fabaceae Bauhinia viridescens Desv. เสยวฟอม 172 Fabaceae Derris scandens (Roxb.) Benth. เถาวลยเปรยง 173 Fabaceae Senna alata (L.) Roxb. ชมเหดเทศ 174 Fabaceae Cassia fistula L. ราชพฤกษ 175 Fabaceae Cassia garrettiana Craih กาฬพฤกษ 176 Fabaceae Chamaecrista mimosoides (L.) Greene โสนนอย 177 Fabaceae Senna occidentalis (L.) Link ชมเหดเลก 178 Fabaceae Chamaecrista pumila (Lam.) K. Larsen มะขามเบย 179 Fabaceae Senna tora (L.) Roxb. ชมเหดไทย 180 Fabaceae Christia obcordata (Poir) Bakh.f. ผเสอ 181 Fabaceae Clitoria macrophylla Wall. อญชนปา 182 Fabaceae Clitoria ternatea L. อญชน 183 Fabaceae Crotalaria medicaginea Lam. ผกแวนตน 184 Fabaceae Crotalaria nana Burm.f.

185 Fabaceae Crotalaria pallida Aiton หงเมน 186 Fabaceae Crotalaria quinquefolia L. หงหอย 187 Fabaceae Dalbergia cochinchinensis Pierre พะยง 188 Fabaceae Dalbergia nigrescens Kurz ฉนวน 189 Fabaceae Dendrolobium lanceolatum (Dunn) Schindl. แกลบหน 190 Fabaceae Desmanthus virgatus (L.) Willd. ไมยรา 191 Fabaceae Desmodium auricomum Graham ex Benth. ผกแวนโคก 192 Fabaceae Desmodium gangeticum (L.) DC. อเหนยว 193 Fabaceae Desmodium triflorum (L.) DC. หญาเกลดหอย 194 Fabaceae Erythrophleum succirubrum Gagnep. ซาด

ฒ

25

195 Fabaceae Indigofera hirsute L. ครามขน 196 Fabaceae Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit กระถนยกษ 197 Fabaceae *Lysiphyllum strychmifolium (Craib) A. SchmitZ ขยน 198 Fabaceae Macroptilium lathyroides (L.) Urb. ถวผ 199 Fabaceae Millettia brandisiana Kurz กระพจน 200 Fabaceae Mimosa diplotricha C. Wright ex Sauvalle ไมยราบขาว 201 Fabaceae Mimosa pudica L. ไมยราบ 202 Fabaceae Mucuna pruriens (L.) DC. หมามย 203 Fabaceae Neptunia javanica Miq. กาเสดโคก 204 Fabaceae *Peltophorum dasyrrhachis (Miq.) Kurz อะราง 205 Fabaceae *Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K.

Heyne นนทร

206 Fabaceae Phyllodium elegans (Lour.) Desv. เกลดปลาหมอ 207 Fabaceae Phyllodium pulchellum (L.) Desv. เกลดปลาชอน 208 Fabaceae Pithecellobium dulce (Roxb.) Benth. มะขามเทศ 209 Fabaceae *Pterocarpus indicus Willd. ประดบาน 210 Fabaceae Pterocarpus macrocarpus Kurz ประด 211 Fabaceae Pterolobium integrum Craib แกวตาไว 212 Fabaceae Rhynchosia minima (L.) DC. กาวกะปอม 213 Fabaceae Senna alata (L.) Roxb. ชมเหดเทศ 214 Fabaceae Senna garrettiana (Craib) H. S. Irwin & Barneby แสมสาร, ขเหลกสาร 216 Fabaceae Senna siamea (Lam.) H. S. Irwin & Barneby ขเหลก 217 Fabaceae Sesbania bispinosa (Jacq.) W. Wight โสนคางคก 218 Fabaceae Sindora siamensis Teisjm. ex Miq. มะคาแต 219 Fabaceae Sophora exigua Craib นมราชสห 220 Fabaceae Stylosanthes guianensis (Aubl.) Sw. หญาสไตโล 221 Fabaceae Tamarindus indica L. มะขาม 222 Fabaceae Tephrosia pumila (Lmk.) pers.

223 Fabaceae Tephrosia purpurea (L.) Pers. ครามปา 224 Fabaceae Tephrosia vestita Vogel ดานราชสห, ถวโหนกยาน 225 Fabaceae Uraria lagopodioides (L.) DC. หญาหางอน 226 Fabaceae Xylia xylocarpa (Roxb.) Taub แดง 227 Fabaceae Zornia diphylla (L.) Pers.

228 Hypericaceae Cratoxylum cochinchinense (Lour.) Blume ตวเกลยง 229 Hypoxideceae Curculigo orchidoides Gaertn. วานพราว 230 Irvingiaceae Irvingia malayana Oliv. ex A.W. Benn. กระบก

ณ

25

231 Lamiaceae *Vitex glabrata R. Br. ไขเนา 232 Lamiaceae Clerodendrum paniculatum L. นมสวรรค 233 Lamiaceae Gmelina elliptica Sm. ทองแมว 234 Lamiaceae Hyptis suaveolens (L.) Poit. แมงลกคา 235 Lamiaceae Ocimum tenuiflorum L. กะเพรา 236 Lamiaceae Premna nana Coll. & Hemsl. ยาเขาเยน 237 Lamiaceae Vitex pinnata L. ตนนก 238 Lauraceae Litsea glutinosa (Lour.) C. B. Rob. หมเหมน 239 Lecithydaceae Careya arborea Roxb. กระโดน 240 Linderniaceae Scolophyllum spinifidum ( Kerr ex Barnett) T.

Yamaz. ผกชโคก

241 Linderniaceae Lindernia ciliata (Colsm.) Pennell ผกหอมฮอปา 242 Linderniaceae Lindernia crustacea (L.) F. Muell. หญากาบหอยตวเมย 243 Loganiaceae Strychnos minor Dennst. ตมกาขาว 244 Loranthaceae Dendrophthoe pentandra (L.) Miq. กาฝากมะมวง 245 Lythraceae Ammannia baccifera L. มะไฟนกคม 246 Lythraceae *Lagerstroemia cochinchinensis Pierre. ตะแบกเกรยบ 247 Lythraceae *Lagerstroemia loudonii Teijsm. & Binn. อนทรชต 248 Lythraceae *Lagerstroemia calyculata Kurz ตะแบกแดง 249 Malvaceae Abutilon hirtum (Lam.) Sweet ครอบจกรวาล 250 Malvaceae Abutilon indicum (L.) Sweet มะกองขาว 251 Malvaceae *Grewia hirsuta Vahl ขาวตาก 252 Malvaceae Malachra capitata (L.) L. ปอคน 253 Malvaceae Sida cordifolia L. หญาขดใบปอม 254 Malvaceae Sisa rhombifolia L. หญาขด 255 Malvaceae Thespesia lampas (Cav.) Daizell & A. Gibson ปอลมปม 256 Malvaceae Urena lobata L. ขครอก 257 Malvaceae Bombax anceps Pierre งวปาดอกขาว, นนปา 258 Malvaceae Helicteres angustifolia L. ขตน 259 Malvaceae Helicteres elongata Wall. ex Bojer ขอน 260 Malvaceae Helicteres lanata (Teijsm. & Binn.) Kurz ขอน 261 Malvaceae Waltheria indica L. ตานทราย 262 Malvaceae Corchorus aestuans L. กระเจานา 263 Malvaceae Corchorus olitorius L. ปอกระเจาฝกยาว 264 Malvaceae Grewia abutilifolia Vent. ex Juss. ขาวจ 265 Malvaceae Grewia eriocarpa Juss. ปอแกนเทา

ด

25

266 Malvaceae Triumfetta bartramia L. เสง, หมากตงตน 267 Malvaceae Helicteres isora L. ปอบด 268 Malvaceae Melochia corchorifolia L. เสงเลก 269 Malvaceae Grewia sessilifolia Gagnep. ขาวจสรอย 270 Malvaceae Microcos paniculata L. ลาย 271 Malvaceae Microcos tomentosa Sm. พลบพลา 272 Malvaceae Schoutenia ovata Korth. แดงสะแง 273 Melastomataceae *Memecylon caeruleum Jack พลองขควาย 274 Melastomataceae Memecylon edule Roxb. พลองเหมอด 275 Meliaceae Azadirachta indica A. Juss. สะเดา 276 Menispermaceae Pachygone dasycarpa Kurz หนามพรม 277 Menispermaceae Stephania pierrei Diels สบเลอด, บวบก 278 Menispermaceae Tinospora baenzigeri Forman ชงชาชาล 279 Molluginaceae Glinus oppositifolius (L.) A. DC. ผกขวง 280 Moraceae Artocarpus thailandicus C. C. Berg มะหาด 281 Moraceae *Ficus hirta Vahl มะเดอหอม 282 Moraceae *Ficus pumila L. มะเดอเถา 283 Moraceae Streblus asper Lour. ขอย 284 Muntingiaceae Muntingia calabura L. ตะขบฝรง 285 Myrtaceae Eucalyptus camaldulensis Dehnh. ยคาลปตส 286 Myrtaceae Syzygium cumini (L.) Skeels หวา 287 Nyctaginaceae Boerhavia diffusa L. ผกขมหน 288 Ochnaceae Ochna integerrima (Lour.) Merr. ชางนาว 289 Olacaceae Olax psittacorum (Lam.) Vahl น าใจใคร 290 Oleaceae Jasminum siamense Craib มะลวลยเถา 291 Onagraceae Ludwigia hyssopifolia (G. Don) Exell เทยนนา 292 Opiliaceae *Cansjera rheedei J. F. Gmel. นางจม 293 Orchidaceae *Eulophia andamanensis Rchb. f. หมกลง 294 Orchidaceae *Geodorum densiflorum (Lam.) Schltr. วานจงนาง 295 Orchidaceae *Geodorum siamense Rolfe ex Downie วานจงนาง 296 Orobanchaceae Sopubia fastigiata Bonati หางหมาจอก 297 Oxalidaceae Biophytum umbraculum Welw. ทบยอด 298 Passifloraceae Passiflora foetida L. กะทกรกปา 299 Phyllanthaceae *Aporosa serrata Gagnep. เหมอดตน 300 Phyllanthaceae *Breynia retusa (Dennst.) Alston ครามน า 301 Phyllanthaceae *Bridelia glauca Blume สวาละท

ต

25

302 Phyllanthaceae Antidesma ghaesembilla Gaertn. เมาไขปลา 303 Phyllanthaceae Aporosa villosa (Wall. ex Lindl.) Baill. โลด 304 Phyllanthaceae Bridelia harmandii Gagnep. ซ าซาเตย 305 Phyllanthaceae Flueggea virosa (Roxb. ex Willd.) Voigt กางปลาขาว 306 Phyllanthaceae Phyllanthus amarus Schumach. & Thonn. ลกใตใบ 307 Phyllanthaceae Phyllanthus debilis Klein ex Willd. 308 Phyllanthaceae Phyllanthus emblica L. มะขามปอม 309 Phyllanthaceae Phyllanthus urinaria L. หญาใตใบ 310 Phyllanthaceae Phyllanthus virgatus G. Forst. ขางอ าไพ, ลกใตใบ 311 Phyllanthaceae Breynia granulosa ( Airy Shaw) Welzen &

Pruesapan หมากไคลาง

312 Phyllanthaceae Breynia hirsuta (Beille) Welzen & Pruesapan ผกหวานนก 313 Plantaginaceae Adenosma indianum (Lour.) Merr. กระตายจาม 314 Plantaginaceae Scoparia dulcis L. กรดน า 315 Poaceae Brachiaria distachya (L.) Stapf หญาตนกา 316 Poaceae Brachiaria ramosa (L.) Stapf 317 Poaceae Brachiaria ruziziensis R. Germ. & C. M. Evrard หญารซ 318 Poaceae Cenchrus echinatus L. หญาสอนกระจบ 319 Poaceae Chrysopogon aciculatus (Retz.) Trin. หญาเจาช 320 Poaceae *Cyrtococcum patens (L.) A. Camus หญาไขเหา 321 Poaceae Echinochloa crus-galli galli (L.) P. Beauv. หญาปลองละมาน 322 Poaceae Leptochloa chinensis (L.) Nees หญาดอกขาว 323 Poaceae Neyraudia reynaudiana ( Kunth) Keng ex

Hitchc. พง

324 Poaceae Panicum luzonense J. Presl หญากากออย 325 Poaceae Aristida adscensionis L. หญาสามหาง 326 Poaceae Brachiaria reptans (L. ) C. A. Gardner & C. E.

Hubb. หญาตนตด

327 Poaceae Brachiaria subquadripara (Trin.) Hitchc. หญาสลอย 328 Poaceae Chloris barbata Sw. หญารงนก 329 Poaceae Cynodon dactylon (L.) Pers. หญาแพรก 330 Poaceae Dactyloctenium aegyptium (L.) Willd. หญาปากควาย 331 Poaceae Dichanthium annulatum (Forssk.) Stapf หญาเชดา 332 Poaceae Dichanthium caricosum (L.) A. Camus หญาแหวน 333 Poaceae Digitaria bicornis ( Lamarck) Roehmer &

Schultes หญาตนนกทะเล

ถ

25

334 Poaceae Echinochloa colona (L.) Link หญาขาวนก 335 Poaceae Eleusine indica (L.) Gaertn. หญาปากคอก 336 Poaceae Eragrostis cumingii Steud. หญาฟลปปนส 337 Poaceae Eragrostis japonica (Thunb.) Trin. หญาไขปเลก 338 Poaceae Eriochloa procera (Retz.) C.E. Hubb. หญานก 339 Poaceae Heteropogon contortus (L.) Roem. & Schult. หญาหนวดฤาษ 340 Poaceae Heteropogon triticeus (R.Br.) Stapf ex Craib หญานอง 341 Poaceae Imperata cylindrica (L.) Raeusch. หญาคา 342 Poaceae Leptochloa panicea ( Retz. ) Ohwi ( Dinebra

panicea (Retz.) P.M. Peterson and N. Snow) หญานก

343 Poaceae Melinis repens (Willd.) Zizka หญาดอกชมพ 344 Poaceae Panicum maximum Jacq. หญาเสอแกลก 345 Poaceae Panicum repens L. หญาชนกาด 346 Poaceae Paspalidium flavidum (Retzius) A. Camus หญาดอกหาง 347 Poaceae Paspalum scrobiculatum L. หญานมหนอน 348 Poaceae Pennisetum polystachion (L.) หญาขจรจบดอกเลก 349 Poaceae Perotis hordeiformis Nees หางหมาบา 350 Poaceae Perotis indica (L.) O. Kuntze หญาแหวน 351 Poaceae Rottboellia cochinchinensis (Lour.) Clayton หญาโขยง 352 Poaceae Paspalidium flavidum (Retz.) A. Camus หญานกสชมพ 353 Poaceae Sorghum nitidum (Vahl) Pers. หญาหางหมา 354 Poaceae Themeda triandra Forssk. หญาแฝก 355 Poaceae Vietnamosasa pusilla (A. Chev. & A. Camus)

Nguyen เพก

356 Polygalaceae Polygala triflora L. 357 Portulacaceae Portulaca oleracea L. ผกเบยใหญ 358 Portulaceae Portulaca pilosa L. สารพดพษ 359 Rhamnaceae Ziziphus cambodiana Pierre ตะครอง 360 Rhamnaceae Ziziphus jujuba Mill. พทรา 361 Rhamnaceae Ziziphus oenoplia (L.) Mill. เลบเหยยว 362 Rubiaceae Catunaregam spathulifolia Tirveng. เคด, ระเวยง 363 Rubiaceae Ceriscoides turgida (Roxb.) Tirveng. กระเบยน 364 Rubiaceae Dioecrescis erythroclada (Kurz) Tirveng. มะคงแดง 365 Rubiaceae Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale ขวาว 366 Rubiaceae Hymenodictyon orixense (Roxb.) Mabb. สมกบ 367 Rubiaceae *Mitragyna diversifolia (Wall. ex G. Don) Havil. กระทมนา

ท

25

368 Rubiaceae Mitragyna hirsuta Havil. กระทมโคก 369 Rubiaceae Morinda citrifolia L. ยอ 370 Rubiaceae Morinda coreia Buch.-Ham. ยอปา 371 Rubiaceae *Paederia foetida L. พงโหม 372 Rubiaceae *Paederia linearis Hook. f. ตดหมตดหมา 373 Rubiaceae Richardia brasiliensis Gomes หญาทาพระ 374 Rutaceae Feroniella lucida (Scheff.) Swingle มะสง 375 Rutaceae *Naringi crenulata (Roxb.) Nicolson กระแจะ 376 Salicaceae Flacourtia indica (Burm.f.) Merr. ตะขบปา 377 Salicaceae Homalium grandiflorum Benth. ชมแสงแดง 378 Sapindaceae Cardiospermum halicacabum L. โคกกระออม 379 Sapindaceae *Dimocarpus longan Lour. ล าไย 380 Sapindaceae Lepisanthes rubiginosa (Roxb.) Leenh. มะหวด 381 Sapindaceae Lepisanthes tetraphylla (Vahl) Radlk. มะเฟองชาง 382 Sapindaceae Schleichera oleosa (Lour.) Merr. ตะครอ 383 Sapindaceae Sisyrolepis muricata (Pierre) Leenh. ตะครอหนาม 384 Sapotaceae *Mimusops elengi L. พกล 385 Scrophulariaceae Lindernia pierreanoides T. Yamaz. หญารากหอม 386 Selaginellaceae Selaginella lindhardtii Heiron. 387 Simarubaceae Harrisonia perforata (Blanco) Merr. คนทา 388 Smilacaceae Smilax inversa T. Koyama ยานคด 389 Solanaceae Solanum capsicoides All. มะเขอเปราะ 390 Stemonaceae Stemona cochinchinensis Gagnep. สามสบกบ 391 Typhaceae Typha angustifolia L. ธปฤาษ 392 Ulmaceae *Holoptelea integrifolia Planch. กระเชา 393 Urticaceae Pilea microphylla (L.) Liebm. ขมหนใบนอย 394 Verbenaceae *Hymenopyramis parvifolia Moldenke ขาเปย 395 Verbenaceae Lantana camara L. ผกากรอง 396 Verbenaceae Phyla nodiflora (L.) Greene หญาเกลดปลา 397 Verbenaceae Stachytarpheta jamaicensis (L.) Vahl พนงเขยว 398 Viscaceae Viscum ovalifolium DC. กาฝากไมตาตม 399 Vitaceae Cayratia trifolia (L.) Domin เถาคน 400 Vitaceae Cissus convolvulacea Planch. หนใหญ 401 Vitaceae Cissus nodosa Blume มานบงตาเจาสาว 402 Vitaceae Tetrastigma scariosum (Blume) Planch. 403 Vitaceae Leea thorelii Gagnep. กะตงใบเตย

ธ

25

404 Xyridaceae Xyris pauciflora Willd. กง 405 Zingiberaceae Curcuma angustifolia Roxb. อาว 406 Zingiberaceae *Curcuma parviflora Wall. กระเจยว 407 Zingiberaceae *Kaempferia galanga L. เปราะหอม 408 Zingiberaceae Kaempferia marginata Carey ex Roscoe เปราะ 409 Zingiberaceae *Zingiber brachystachy Triboun & K. Larsen ขงพระพทธบาท 410 Zygophyllaceae Tribulus terrestris L. หนามกระสน

ภาคผนวก ข.

ตวอยางภาพพรรณไม

Anacardiaceae Buchanania siamensis Miq.

Fabaceae Sindora siamensis Teisjm. ex Miq.

Apocynaceae Carissa spinarum L.

Hypericaceae Cratoxylum cochinchinense

(Lour.) Blume

น

25

Apocynaceae Finlaysonia pierrei ( Constantin)

Venter ( Atherolepis pierrei ( Const. ) var. glabra

Kerr.)

Lauraceae Litsea glutinosa (Lour.) C. B. Rob.

Asparagaceae Asparagus racemosus Willd.

Lythraceae Lagerstroemia cochinchinensis

Pierre

Asteraceae Eclipta prostrata (L.) L.

Lythraceae Lagerstroemia loudonii Teijsm. &

Binn.

บ

25

Bignoniaceae Dolichandrone serrulata ( Wall. ex

DC.) Seem.

Malvaceae Grewia hirsuta Vahl

Capparaceae Maerua siamensis (Kurz) Pax

Meliaceae Azadirachta indica A. Juss.

Celastraceae Celastrus paniculatus Willd.

Menispermaceae Stephania pierrei Diels

ป

25

Celastraceae Salacia chinensis L.

Muntingiaceae Muntingia calabura L.

Combretaceae Combretum quadrangulare Kurz

Orchidaceae Eulophia andamanensis Rchb.f.

Combretaceae Terminalia glaucifolia Craib

Orchidaceae Geodorum densiflorum ( Lam. )

Schltr.

ผ

25

Ebenaceae Diospyros rhodocalyx Kurz

Orchidaceae Geodorum siamense Rolfe ex

Downie

Euphorbiaceae Euphorbia hirta L.

Poaceae Vietnamosasa pusilla (A. Chev. & A.

Camus) Nguyen

Euphorbiaceae Jatropha gossypiifolia L.

Rutaceae Naringi crenulate (Roxb.) Nicolson

ฝ

25

Fabacea Neptunia javanica Miq.

Salicaceae Flacourtia indica (Burm.f.) Merr.

Fabaceae Bauhinia racemose Lam.

Sapindaceae Cardiospermum halicacabum L.

Fabaceae Bauhinia saccocalyx Pierre

Sapindaceae Sisyrolepis muricata ( Pierre)

Leenh.

พ

25

Fabaceae Bauhinia viridescens Desv.

Zingiberaceae Curcuma parviflora Wall.

Fabaceae Derris scandens (Roxb.) Benth.

Zingiberaceae Zingiber brachystachy Triboun

& K. Larsen

Fabaceae Senna garrettiana (Craib) H. S. Irwin &

Barneby

ฟ

25

ประวตผวจย หวหนาโครงการวจย 1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) นาย สนต วฒฐานะ

ชอ -นามสกล (ภาษาองกฤษ) Mr. Santi Watthana 2. เลขหมายบตรประจ าตวประชาชน: 3220200071176 3. ต าแหนงปจจบน

-ต าแหนงทางวชาการ: อาจารย 4. หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร และไปรษณยอเลกทรอนกส (e-mail):

-สาขาวชาชววทยา ส านกวชาวทยาศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร 111 ถ.มหาวทยาลย ต.สรนาร อ.เมอง จ.นคราชสมา 30000 e-mail: santibio@sut.ac.th 5. ประวตการศกษา

2535 วทยาศาสตรบณฑต (ชววทยา) มหาวทยาลยรามค าแหง กรงเทพฯ 2543 วทยาศาสตรมหาบณฑต (ชววทยา) มหาวทยาลยเชยงใหม เชยงใหม

2548 Ph.D (Biology) University of Copenhagen, Denmark. 6. สาขาวชาการทมความช านาญพเศษ (แตกตางจากวฒการศกษา) ระบสาขาวชาการ -Taxonomy, Orchid Conservation, Species Ecology 7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ โดยระบสถานภาพในการท าการวจยวาเปนผอ านวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละผลงานวจย

7.1 ผอ านวยการแผนงานวจย: ชอแผนงานวจย -การอนรกษกลวยไมแบบบรณาการ-กรณศกษาฟามย (ทนงบประมาณแผนดนประจ าป

2554) 7.2 หวหนาโครงการวจย : ชอโครงการวจย

-นเวศวทยาและชววทยาเพอการอนรกษของกลวยไมฟามยในประเทศไทย (ทนงบประมาณแผนดนประจ าป 2554-2555)

-การศกษาอตราการอยรอดหลงปลอยฟามยในสภาพกงธรรมชาต-กรณศกษาหมบานฟามย (ทนงบประมาณแผนดนประจ าป 2554-2555) 7.3 งานวจยทท าเสรจแลว: ชอผลงานวจย ปทพมพ การเผยแพร และแหลงทน (อาจมากกวา 1 เรอง) 1. Watthana, S. 2012. The genus Agapetes D.Don ex G.Don (Ericaceae) in Thailand. Thai

Journal of Botany 4(1): 99-116.

ภ

25

2. Gale, S., Suddee, S. and Watthana, S. 2013. Studies in Asian Nervilia (Orchidaceae) III: N. khaoyaica, a new species from eastern Thailand. Kew Bulletin 68: 1-5.

3. Kongbangkerd, A. , Pakum, W. , Wongsa, T. and Watthana, S. 2013 . Vanda cristata Wall. ex Lindl. (Orchidaceae), a new record for Thailand. Thai Journal of Botany 5(1): 73-76.

4. Pederson, H.Æ., Watthana, S., Kocyan, A. and Srimuang, K. 2013. Pollination biology of Luisia curtisii ( Orchidaceae) : indications of a deceptive system operated by beetles. Plant Systematics and Evolution 299: 177–185.

5. Pederson, H.Æ. and Watthana, S. 2013. Notes on the orchid flora of Thailand (III).Thai Journal of Botany 5(1): 53-61.

6. Tharawoot, T. , Mala, B. , Watthana, S. and Vessabutr, S. 2 0 1 3 . In vitro micropropagation of Bauhinia sirindhorniae K. & S.S. Larsen. Thai Journal of Botany 5(1): 13-20.

7. Pedersen, H.Æ., Watthana, S. and Srimuang, K. 2013. Orchids in the torrent: on the circumscription, conservation and rheophytic habit of Epipactis flava. Botanical Journal of the Linnean Society. 172(3): 358–370.

8. Srimuang, K. , Bänziger, H. , Pedersen, H.Æ. , and Watthana, S. 2013. Carpenter bees and the orchid of a Princess: natural pollination of Sirindhornia monophylla in Thailand. Taiwania 58(3): 163-170.

9. Pedersen, H. Æ. and Watthana, S. 2013. Flora projects as drivers of research on multiple aspects of biodiversity- examplified by the treatment of the Orchidaceae for flora of Thailand. 20th World Orchid Conference Singapore 2011, Conference Proceedings. 128-131.

10. Watthana, S. , Srimuang, K. and Pedersen, H. Æ. 2013. Biological studies in Sirindhornia: revealing the nature of three terrestrial orchid species on the Thai red list. 20th World Orchid Conference Singapore 2011, Conference Proceedings. 149-152.

11. Watthana, S. and Pedersen, H.Æ. 2014. Geodorum Jacks. in Pedersen, H.Æ. et al., Flora of Thailand 12(2): 532-541.

12. Gale, S. and Watthana, S. 2014. Nervilia Comm. ex Gaudich. in Pedersen H.Æ. et al., Flora of Thailand 12(2): 553-569.

13. Suddee, S. , Prommanut, P. and Watthana, S. 2014. Porpax thaithongiae (Orchidaceae) a new species from Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 42: 100-103.

ม

25

14. Watthana, S., Fujikawa, K., and Kertsawang K. 2015. First Record of Cremastra Lindl. (Orchidaceae) in Myanmar. Acta Phytotaxonomica et Geobotanica 66(3): 197-200.

15. Watthana, S. 2015 Ericaceae. Flora of Thailand 13(1) : 101-141. Prachachon Co. Ltd. Bangkok.

16. Gale, S. W. , Schuiteman, A. , Watthana, S. , Sando, T. , Souvannakhoummane, K. , Averyanov, L. and Suddee, S. 2016. Studies in Asian Nervilia ( Nervilieae, Epidendroideae, Orchidaceae) VI: N. mekongensis, a new species from Thailand, Cambodia, Laos and Veitnam. Phytotaxa 247(4): 267-273.

17. Pedersen, Ae. H., Srimuang, K. and Watthana, S. 2016. Strengthening the taxonomic backbone of Thai orchid conservation: genetic fingerprinting and morphometry applied to a species complex in Geodorum. Annals of Botany118: 125-133.

18. Pakum, W. , Watthana, S. , Srimuang, K. and Kongbangkerd, A. 2016. Influence of medium component on in vitro propagation of Thai’ s endangered orchid: Bulbophyllum nipondhii Seidenf. Plant Tissue Culture & Biotechnology 25(1) : 37-46.

19. Vogel ed. D. , Suksathan, P. , Pingyot, T. , Boonnuang, H. and Watthana, S. 2016.

Coelogyne ventrinigra (Orchidaceae) , a new species from Thailand. Thai Forrest

Bulletin (Bot.) 44(1): 49-52.

20. Vermeulen, J. J. , Suksathan, P. and Watthana, S. 2017. A new species and new section in Bulbophyllum (Orchidaceae; Epidendroideae; Malaxideae) . Phytotaxa 302(2): 174-180.

21. Boonpeng, C., Polyiam, W., Sriviboon C., Sangiamdee, D., Watthana, S., Nimis, P.L. and Boonpragob, K. 2017. Airborne trace elements near a petrochemical industrial complex in Thailand assessed by the lichen Parmotrema tinctorum (Despr. ex Nyl.) Hale. Environmental Science and Pollution Research 24: 12393–12404.

22. Watthana, S. , La- ongsri, W. and Pingyot, T. 2017. Eria clausa King & Pantl. (Orchidaceae), a new record for Thailand. Thai Journal of Botany 9 (1): 19–23.

23. Watthana, S. , Suddee, S. and Schuiteman, A. 2017. Porpax capuccinorum Aver. (Orchidaceae), a new record from Thailand. Thai Journal of Botany 9 (1): 31–37.

ย

25

ผรวมโครงการ 1. ชอ-สกล รศ. ดร.หนเดอน เมองแสน (Assoc. Prof. Dr. Nooduan Muangsan) 2. เลขหมายประจ าตวประชาชน 3-3017-01003-xxx 3. ต าแหนง รองศาสตราจารย 4. สถานทตดตอ สาขาวชาชววทยา ส านกวชาวทยาศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จ. นครราชสมา 30000 โทรศพท 044-224249 โทรสาร 044-224633 อเมล nooduan@sut.ac.th 5. ประวตการศกษา

วท.บ. (ชววทยา เกยรตนยม อนดบ 1) มหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. 2539 Ph.D. (Plant Molecular Biology) North Carolina State University, USA พ.ศ. 2546

6. สาขาวชาการทมความช านาญพเศษ Plant transformation, Plant tissue culture, Genetics, Molecular Biology 7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ (ในรอบ 5 ป 2556-2561)

7.1 หวหนาโครงการวจย : - 7.2 งานวจยทท าเสรจแลว (ในรอบ 5 ป 2556-2561): ท โครงการวจย ผวจย ปทท า แหลงทน

1 ลายพมพดเอนเอของหมากเมาในพนทปกปกพนธกรรมพชเขอนน าพง จ.สกลนคร โดยใชเครองหมายโมเลกลอารเอพด

ผรวมวจย 2556 ทนอดหนนการวจย มทส.

2 คณคาทางโภชนาการของพชกนไดในพนทสงวนชวมณฑลสะแกราชและพนทในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จงหวดนครราชสมา

ผรวมวจย 2556 ทนอดหนนการวจย มทส.

3 ความหลากหลายทางชวภาพและคณคาทางเศรษฐกจในปาไมของชมชน วด โรงเรยน และโบราณสถาน ในจงหวดนครราชสมา

ผรวมวจย 2556 ทนอดหนนการวจย มทส.

4 ความหลากหลายชนดของไลเคนในปาชมชนและโบราณสถานแหงนครชยบรนทร.

ห ว ห น าโครงการ

ทนอดหนนการวจย มทส.

5 การประเมนความหลากหลายทางพนธกรรมของทานตะวนโดยเครองหมายโมเลกลชนดเอสเอสอารและอารเอพด

ห ว ห น าโครงการ

2556 ทนอดหนนการวจย มทส.

ร

25

6 การใชไลเคนเปนดชนชวดคณภาพอากาศบรเวณโดยรอบนคมอตสาหกรรมมาบตาพด จงหวดระยอง

ห ว ห น าโครงการ

ทนอดหนนก า ร ว จ ย จ า กมทส.

ผลงานวจย ในรอบ 5 ป 1) Krudnak, A. , Muangsan, N. and Machikowa, T. 2013. High frequency callus

induction through anther culture in high oil sunflower (Helianthus annuus L.). KKU Res J. 18(1): 64-72 [In Thai]

2) Saensee K., Machikowa T. and Muangsan N. 2012. Comparative performance of sunflower synthetic varieties under drought stress. International Journal of Agriculture and Biology. 14: 929-934.

3) Jantasee A. , Thumanu K. , Muangsan N. , Leeanansaksiri W. et al. 2014. Fourier transform infrared spectroscopy for antioxidant capacity determination in colored glutinous rice. Food Analytical Methods. 7: 389-399.

7.3 งานวจยทก าลงท า

ท โครงการวจย ผวจย ปทท า แหลงทน

1 การเพาะเลยงอบเรณทานตะวนเพอผลตสายพนธแท

หวหนาโครงการ

2557-2558

ทนอดหนนก า ร ว จ ย จ า ก มทส.

2 การอนรกษและขยายพนธพชวงศขงทหายากและมคณคาทางเศรษฐกจ

หวหนาโครงการ

2557-2558

ทนอดหนนก า ร ว จ ย จ า ก มทส.

3 ความหลากหลายทางพนธกรรมของไลเคนสกล Graphis ในประเทศไทย

หวหนาโครงการ

2557-2558

ทนอดหนนก า ร ว จ ย จ า ก มทส.

4 การตรวจหายน Sub1A และลกษณะทนน าทวมในสายพนธขาวไทย

ผ ร ว มวจย

2557 ทนอดหนนก า ร ว จ ย จ า ก มทส.

ล

25

ผรวมโครงการ 1. ชอ-สกล Dr. Colin T. Strine 2. การศกษา/คณวฒ: -ปรญญาเอก: 2558 วท.ด. (ชววทยาสงแวดลอม), มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

-ปรญญาตร: 2549 B.Sc (Biology) Dalhousie University, Canada 3. ต าแหนงปจจบน: อาจารยประจ าสาขาวชาชววทยา 4. ประวตการท างาน:

2559-ปจจบน: อาจารยสาขาวชาชววทยา ส านกวชาวทยาศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร 5. ผลงานทางวชาการ/ผลงานวจย: 1) Crane M, Oliver K, Silva I, Aksornneam A, Artchawakom T, Suwanwaree P and Strine

C (2016). A report of a Malayan Krait snake Bungarus candidus mortality as by-catch in a local fish trap from Nakhon Ratchasima, Thailand. Tropical Conservation Science 9(1): 313-320.

2) Hails E and Strine C (2016). An “upside down” juvenile slow-worm (Anguis fragilis): could this be a thermophilic behavior? Herpetological Bulletin 138, 42.

3) Silva I, Crane M, Artchawakom T, Suwanwaree P and Strine C (2016). More than meets the eye: change in pupil shape by a mock viper. Frontiers in Ecology and the Environment 14(8): 453-454

4) Ward M, Trageser S, Strine C and Artchawakom T ( 2016) . Indotestudo elongata (Elongated tortoise) Carapacial Scarring. Herpetological Review 47(4): 653-655.

5) Karraker N, Strine C, Crane M, and Devan-Song A (2015). Dryocalamus subannulatus (Malayan bridle snake) behavior. Herpetological Review 46 (2): 272-273.

6) Strine C, Barnes C, Silva I, Nadolski B, Artchawakom T, Hill J and Suwanwaree P (2015). The first record of ritualized male combat in wild Malayan pit viper Calloselasma rhodostoma. Asian Herpetological Research 3(5): 237-239.

7) Strine C, Silva I, Nadolski B, Crane M, Barnes C, Artchawakom T, Hill J and Suwanwaree P (2015). Sexual dimorphism of tropical Green Pit Viper Trimeresurus (Cryptelytrops) macrops in Northeast Thailand. Amphibia-Reptilia 36(4), 327-338.

8) Strine C, Silva I, Crane M, Nadolski B, Artchawakom T, Goode M and Suwanwaree, P (2014). Mortality of a wild king cobra, Ophiophagus hannah Cantor, 1836 (Serpentes: Elapidae) from Northeast Thailand after ingesting a plastic bag. Asian Herpetological Research 5(4): 284-286.

ว

25