PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA

Wsparcie dla młodych rolników w PROW 2007-2013 na terenach Polski południowo-wschodniej

Jarosław Wojtowicz

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”Projekt opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 -

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA

• Cel• Celem działania jest stymulowanie zmian strukturalnych w sektorze

rolnym przez ułatwienie przejmowania lub zakładania gospodarstw rolnych przez osoby młode o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

• Zakres• Pomoc przeznaczona jest wyłącznie dla osób, które po raz pierwszy

rozpoczynają samodzielne prowadzenie gospodarstwa rolnego.• O pomoc może się ubiegać osoba, która:• 1) nie prowadziła dotychczas działalności rolniczej, a w szczególności nie

była posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR albo

• 2) prowadzi działalność rolniczą, a w szczególności stała się posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR.

• Pomoc nie może być przyznana po upływie 18 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej.

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA• Beneficjent• Osoba fizyczna• Kryteria dostępu• Beneficjent:• 1) jest pełnoletni i w dniu złożenia wniosku nie ukończył 40 roku życia;• 2) posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe wynikające z

wykształcenia lub stażu pracy w rolnictwie;• 3) będzie rozwijał działalność rolniczą zgodnie z założeniami biznesplanu;• 4) co najmniej 70% kwoty premii wykorzysta na cele związane z rozwojem

gospodarstwa, zgodnie z założeniami biznesplanu;• 5) przez okres co najmniej 12 miesięcy od wypłaty pomocy będzie

ubezpieczony w KRUS na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników jako rolnik z mocy ustawy i w pełnym zakresie;

• 6) będzie prowadził gospodarstwo objęte pomocą przez okres co najmniej 5 lat od dnia wypłaty pomocy.

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA• Przejmowane gospodarstwo:• 1) ma powierzchnię użytków rolnych nie mniejszą niż średnia krajowa i nie większą niż 300 ha;• 2) stanowi lub będzie stanowiło własność beneficjenta lub dzierżawę (przez okres co najmniej 5 lat)

z zasobu własności rolnej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego lub od innych podmiotów;

• 3) spełnia standardy w zakresie higieny, ochrony środowiska i warunków utrzymania zwierząt w gospodarstwie lub dostosuje się do tych standardów w ciągu 3 lat od rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej.

• Jeśli przejmowane gospodarstwo położone jest w województwie, w którym średnia wojewódzka jest niższa niż średnia krajowa, a gospodarstwo ma powierzchnię nie mniejszą niż średnia w danym województwie, ale niższą niż średnia krajowa, pomoc może zostać przyznana tylko pod warunkiem, że wnioskujący zobowiąże się do zwiększenia powierzchni gospodarstwa do poziomu średniej krajowej w terminie do 3 lat od momentu doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy.

• Pomoc podlega zwrotowi w całości, w przypadku gdy beneficjent nie dotrzymał zobowiązania zwiększenia powierzchni gospodarstwa do poziomu średniej krajowej (wg stanu na dzień, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy).

• Pomoc podlega zwrotowi w całości lub części, w przypadku gdy beneficjent nie spełni zobowiązań dotyczących w szczególności prowadzenia gospodarstwa oraz ubezpieczenia w KRUS przez wymagany okres, realizacji założeń biznesplanu, uzupełnienia wykształcenia oraz dostosowania do standardów.

• Forma i wysokość pomocy finansowej• Jednorazowa premia w wysokości 100 000 zł.

ZAŁOŻENIA DO BADAŃ ARIMR

• Podstawowym celem zrealizowanego badania było wskazanie efektów realizacji działania „Młody rolnik” z uwzględnieniem jego skutków ekonomicznych oraz wpływu na sytuację gospodarstw młodych rolników.

• Zagadnienia ujęte w badaniu• Ogólna charakterystyka gospodarstw młodych rolników korzystających ze

wsparcia ARiMR;• Źródła finansowania inwestycji w gospodarstwach rolnych; • Sytuacja finansowa gospodarstw rolnych oraz gospodarstw domowych

młodych rolników;• Charakterystyka inwestycji zrealizowanych w ramach współfinansowania

UE;• Zatrudnienie w gospodarstwach (dodatkowe miejsca pracy);• Bariery prowadzenia i rozwijania działalności rolniczej (identyfikacja

najważniejszych problemów);• Plany rozwoju gospodarstw.

ZAŁOŻENIA DO BADAŃ ARIMR• Badanie zostało przeprowadzone w 2013 roku wśród beneficjentów działania

„Młody rolnik”, finansowanego z PROW 2007-2013 oraz SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”;

• Technika realizacji badania – ankieta wysłana drogą pocztową;• Respondenci – „młodzi rolnicy”, beneficjenci działania „Młody rolnik”

finansowanego z PROW 2007-2013 oraz SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”;

• Metoda doboru próby – losowa. Losowanie przeprowadzone niezależnie na dwóch operatach:

– wykazie beneficjentów PROW 2007-2013, którzy skorzystali ze wsparcia w ramach działania Ułatwianie startu młodym rolnikom. Wg stanu na dzień 23.11.2012 operat ten wynosił ponad 23 tys. Docelowo do operatu zostały zakwalifikowane wyłącznie projekty, dla których premię wypłacono do końca czerwca 2012 r.

– wykazie beneficjentów SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”, którzy skorzystali ze wsparcia w ramach działania Ułatwianie startu młodym rolnikom. Operat ten wynosił ponad 14 tys.

WYNIKI BADAŃ

• CHARAKTERYSTYKA PRÓBY (BENEFICJENT)• • Ponad 79% młodych rolników biorących udział w badaniu stanowią mężczyźni;• Zarówno w przypadku mężczyzn jak i kobiet dominują osoby w wieku do 30 lat;• Większość ankietowanych to osoby posiadające wykształcenie średnie rolnicze

(46%);• Wśród respondentów 38% stanowią osoby, które skorzystały z premii dla młodego

rolnika w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich, natomiast 61,6% stanowią beneficjenci PROW 2007-2013;

• Ponad połowa (56%) respondentów zdecydowałaby się na prowadzenie gospodarstwa nawet w przypadku gdyby nie otrzymali premii dla młodego rolnika. Premia była skutecznym motywatorem dla prawie 30% beneficjentów;

• Prawie 64 % badanych w momencie ubiegania się o premię posiadało staż pracy w rolnictwie poniżej 5 lat, z czego niecałe 9% to osoby nie posiadające żadnego doświadczenia w tym zakresie;

• Zdecydowana większość respondentów nadal prowadzi gospodarstwo rolne. W przypadku SPO dla, którego zakończył się już okres związania z celem wskaźnik beneficjentów nadal prowadzących gospodarstwo wyniósł 85%;

• Beneficjenci, którzy zrezygnowali z prowadzenia gospodarstwa wskazywali jako przyczynę takiej decyzji brak opłacalności produkcji rolniczej oraz nie odpowiada im charakter pracy w rolnictwie;

• Beneficjenci, którzy zaprzestali prowadzenia gospodarstwa obecnie przede wszystkim pracują na etat poza rolnictwem (40%).

WYNIKI BADAŃ

Oddział Regionalny

Ilość wniosków

obszarowych Udział w skali kraju

Ilość beneficjentów działania 112 (2004-2013)

Udział w skali kraju

Ilość beneficjentów działania 112 (nabór 2014)

Udział w skali kraju

Proporcja udziałów w skali

kraju (2004-2013)

Proporcja udziałów w skali

kraju (2014)

Dolnośląski 56 374 4,2 1346 4% 783 3,3 1,0 0,8Kujawsko-Pomorski 65 218 4,8 3246 9% 2192 9,4 1,9 1,9Lubelski 176 463 13,0 4349 12% 2705 11,5 0,9 0,9Lubuski 19 909 1,5 583 2% 356 1,5 1,4 1,0Łódzki 122 255 9,0 3189 9% 1769 7,5 1,0 0,8Małopolski 121 062 8,9 1102 3% 622 2,7 0,3 0,3Mazowiecki 206 366 15,2 6163 17% 3801 16,2 1,1 1,1Opolski 27 596 2,0 1013 3% 502 2,1 1,5 1,1Podkarpacki 116 563 8,6 1023 3% 584 2,5 0,3 0,3Podlaski 80 887 6,0 3141 8% 2116 9,0 1,3 1,5Pomorski 38 396 2,8 1494 4% 952 4,1 1,4 1,4Śląski 47 347 3,5 819 2% 420 1,8 0,6 0,5Świętokrzyski 84 937 6,3 1591 4% 975 4,2 0,6 0,7Warmińsko-Mazurski 43 114 3,2 1822 5% 1304 5,6 1,6 1,8Wielkopolski 120 945 8,9 5233 14% 3604 15,4 1,6 1,7Zachodniopomorski 28 548 2,1 1079 3% 749 3,2 1,4 1,5

Razem 1 355 980 37193 23434

WYNIKI BADAŃ

WYNIKI BADAŃ

• Struktura według wykształcenia

WYNIKI BADAŃ• Czy bez premii dla młodego rolnika rozpoczął(ęła)by Pan(i) prowadzenie

gospodarstwa rolnego? – wg źródeł wsparcia

WYNIKI BADAŃ

• Czy obecnie Pan/i prowadzi gospodarstwo

WYNIKI BADAŃ

• Zmiana powierzchni gospodarstwa (to samo badanie wykonane dla całego kraju wykazało wzrost powierzchni

gospodarstwa dla 58,6%, bez zmian 40%, spadek dla 1,3%)

WYNIKI BADAŃ

• Zmiana powierzchni gospodarstwa (polska

południowo-wschodnia)

WYNIKI BADAŃ

• Zmiana powierzchni gospodarstwa (cała Polska)

WYNKI BADAŃ

• Obecna powierzchnia gospodarstwa (po zrealizowaniu inwestycji, Polska S-E)

WYNIKI BADAŃ

• Obecna powierzchnia gospodarstwa (po

zrealizowaniu inwestycji, cała Polska)

WYNIKI BADAŃ

• Główny kierunek produkcji

WYNIKI BADAŃ

• Działania PROW 2007-2013, z których korzystali Młodzi rolnicy

WYNIKI BADAŃ

• Działania PROW 2007-2013 z których korzystali Młodzi rolnicy (cały kraj)

Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczejPoddziałanie: Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa

Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 21

Beneficjenci: Rolnik będący osobą fizyczną

Pomoc może być przyznana rolnikowi, który:• w roku poprzedzającym złożenie wniosku kwalifikował się do uczestniczenia w systemie dla małych

gospodarstw,• trwale przekaże swoje gospodarstwo rolne innemu rolnikowi.

Gospodarstwo przejmujące grunty:

• posiada lub osiągnie, po przejęciu gruntów, co najmniej wielkość odpowiadającą:

średniej wielkości gospodarstwa w Polsce

średniej wielkości gospodarstwa w danym województwie (jeśli średnia powierzchnia gospodarstw w danym województwie jest większa niż średnia wielkość gospodarstwa w Polsce)

Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczejPoddziałanie: Pomoc na rzecz rozwoju małych gospodarstw


Zakres: budowa lub modernizacja budynków lub budowli; zakup, instalacja, nowych maszyn, urządzeń, w tym sprzętu komputerowego

i oprogramowania; zakładanie sadów lub plantacji wieloletnich krzewów owocowych, owocujących

efektywnie co najmniej przez 5 lat; zakup lub budowa elementów infrastruktury technicznej; zakup gruntów rolnych; zakup zwierząt hodowlanych (gospodarskich).

Beneficjenci: rolnik będący osobą fizyczną ubezpieczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, prowadzącą wyłącznie działalność rolniczą.

Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczejPoddziałanie: Premie dla młodych rolników


Zakres: budowa lub modernizacja budynków lub budowli; zakup, instalacja, nowych maszyn, urządzeń, w tym sprzętu komputerowego wraz

z oprogramowaniem; zakładanie sadów lub plantacji wieloletnich krzewów owocowych, które efektywnie owocują

co najmniej przez 5 lat; zakup, instalacja, lub budowa elementów infrastruktury technicznej; zakup gruntów rolnych; zakup zwierząt hodowlanych (gospodarskich), stanowiących stado podstawowe.

Beneficjenci: Młody rolnik - osoba, która nie ukończyła 40 roku życia, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego jako kierujący gospodarstwem.

Documents

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA