Pogonski Sistemi Modova JGP

8/18/2019 Pogonski Sistemi Modova JGP

http://slidepdf.com/reader/full/pogonski-sistemi-modova-jgp 1/19

Sadržaj

1. Uvod..........................................................................................................................2

2. Putnička prijevozna sredstva.....................................................................................33. Pogonski sistemi kod individualnih vozila u JGP.....................................................3

3.1. Pogonski sistemi kod osobnih vozila(automobila.............................................3

3.1.1. !utomobili na pogon motora sa unutarnjim sagorijevanjem......................3

3.1.2. !utomobili na pogon hibridnog motora......................................................"

3.2. Pogonski sistemi kod moto#ikala$ mopeda i bi#ikala.........................................%

&. Pogonski sistemi kod komer#ijalnih putničkih vozila u JGP....................................%

&.1. Pogonski sistemi tramvaja..................................................................................%&.2. Pogonski sistemi trolejbusa................................................................................'

&.3. Pogonski sistemi autobusa................................................................................11

&.&. Pogonski sistemi podzemnih eljezni#a...........................................................1&

&.". Pogonski sistemi brzih gradskih eljezni#a......................................................1"

&.%. Pogonski sistemi uspinjača...............................................................................1%

". )aključak.................................................................................................................1'

*+,-!,U!................................................................................................................1/,!0-*! *+!.............................................................................................................1/

1



1. Uvod

Pod prijevozom putnika putnika podrazumijeva se gospodarska djelatnost u kojoj se pomou različitih sredstava prijevoza i prijenosa obavlja premje4tanje ljudi ( putnika injihove prtljage s jednog mjesta na drugo. Gradski prijevoz putnika obavlja se na

području nekog grada$ na kraim rela#ijama$ sa velikim brojem stani#a$ karakterizira gatako5er i mala udobnost putnika$ te velike količine ljudi koje bivaju prevezene sa

jednog mjesta na drugo. roz ovaj seminarski rad poku4at u nam pribliiti kako su pogonjena sredstva prijevoza i prijenosa u javnom gradskom prometu.

2



2. Putnička prijevozna sredstva

6a bi pristupili proučavanju pogonskih ststema u JGP veoma je vano izvr4iti podjelu

putničkih sredstava u istom. hodno tome$ putnička prijevozna sredstva mogu se podijeliti na7

1. +ndividualna vozila$ koja se dijele na7• 8sobna vozila$ moto#ikle$ mopede i bi#ikle

2. omer#ijalna putnička vozila$ koja se dijele na 7• ,ramvaje• !utobuse• ,rolejbuse• Podzemne eljezni#e•

0rze gradske eljezni#e• 9adzemne eljezni#e• Uspinjače• Pomične trake i stepeni#e• 6izala

3. Pogonski sistemi kod individualnih vozila u JGP

3.1. Pogonski sistemi kod osobnih vozila(automobila)3.1.1. Automobili na pogon motora sa unutarnjim sagorijevanjem

9eovisno od namjene i konstruktivne izvedbe kod veine osobnih$ pa i ostalih vozilaosnovni pogonski sistem(agregat je motor sa unutarnjim sagorijevanjem(SUS).

8pe poznato je da motor predstavlja stroj koji pretvara bilo koji vid energije umehaničku energiju. :otori mogu biti toplotni$ električni i hidraulični.

U+ motori spadaju u grupu toplotnih motora jer se toplotna energija sadrana u gorivu$ posredstvom sagorijevanja pretvara u poten#ijalnu energiju radnog ;luida$ a zatim

putem ekspanzije radnog ;luida u korisnu mehaničku energiju.

3



Slika 1. Klasični SUS motor koji se danas može naći u gotovo svakoj izvedbi automobila

8vaj način pogona$ kao i svaki drugi ima svoje prednosti i mane.

8snovne prednosti U motora su7

• <isoka ekonomičnost• :ala spe#i;ična masa• ompaktna gradnja

• 0rzo su spremni za rad nakon startovanja• oriste gorivo velikog energetskog poten#ijala• ,ro4e gorivo samo dok rade

6ok su osnovni nedostat#i U motora7• )avisnost od kvaliteta goriva. oriste gorivo tačno propisanih osobina$ zbog

čega se danas rade motori koji mogu zadovoljiti 4iri spektar goriva.• 9esamostalan start=mora imati prekidač za startovanje motora( elektrostarter$

ručno komprimiranim zrakom...• 9e moe se mnogo preopteretiti• )ahtijeva veu stručnost osoblja za opsluivanje i rukovanje• +ma lo4e ekolo4ke karakteristike$ te karakteristike su danas postale dominantan

parametar u o#ijenjivanju kvaliteta motora.

&



Slika 2. Klasični automobil i njegovi dijelovi

3.1.2. Automobili na pogon hibridnog motora

>ibridni automobili su oni koji za pokretanje koriste dva ili vi4e izvora energije$

umjesto jednog kao kod tradi#ionalnih automobila. 9ajče4a je kombina#ija benzinskogili dizelskog motora s elektromotorom.

obzirom na autonomnost električnoga pogona$ hibridi se dijele na djelomične (engl.mild h?brid i potpune (engl. ;ull h?brid. Potpuni hibrid je po de;ini#iji onaj kojem jeomoguena vonja vozilom pogonjenim samo elektromotorom. U tom slučajuelektromotor ima u pravilu barem jednu treinu snage motora s unutarnjim izgaranjem.od djelomičnog hibrida elektromotor slui samo kao pomo motoru s unutarnjimizgaranjem. toga je djelomični hibrid i znatno je;tiniji$ ali kako je dodatna snaga kojuon razvija manja$ i u4teda goriva je manja.

"



Slika 3. Hibridni automobil Mitsubishi Plug-in Hbrid !v

3.2. Pogonski sistemi kod motocikala, mopeda i bicikala

:oto#ikle$ kao i mopede moemo vidjeti u raznim izvedbama. 8ni mogu biti s pogonom na dva$ tri ili čak na četiri točka. Uglavnom se pogon kod moto#ikalaostvaruje paljenjem motora koji preko zupčanika i lan#a prenosi energiju na točkove te

vozilo na taj način biva pokretano$ dok je kod bi#ikala uglavnom riječ o pokretanjuljudskom snagom preko pedala$ lan#a i zupčanika. 0i#ikli su ujedno i najprihvatljivijivid prijevoza sa ekolo4kog aspekta$ pogotovo kada je riječ o JGP.

&. Pogonski sistemi kod komer#ijalnih putničkih vozila u JGP

4.1. Pogonski sistemi tramvaja

,ramvaj (eng. tram@a? je električno vozilo za gradski prijevoz putnika koje se kree po tračni#ama. Glavni pogon ostvaruje preko elektromotora koji mogu biti istosmjerniserijski motori ili tro;azni asinkroni motori. 9apajanje pogonskih motora vr4i se prekokontaktne električne mree preko krovnog oduzimača struje (pantogra;$ a zatvarastrujni krug preko tračni#a koje slue kao povratni vod. rovni oduzimač struje je ustalnoj vezi sa kontaktnom istosmjernom mreom napona %AA < (B"A$ tako5er jemogue i napajanje direktno preko 4ina$ no to je vidljivo u iznimno rijetkimslučajevima. U pro4losti su se kao načini pogona koristili komprimirani zrak (tzv.C:ekarski sustavC i konji za vuču (konjski tramvaj$ te dizelski motori$ ali se to

pokazalo nee;ikasno i neekonomično.

%



Slika 4."ramvaj u Sarajevu

a slike &. je vidljivo da je tramvaj preko krovnog oduzimača struje priključen naelektri;i#iranu tramvajsku mreu te da na taj način dobiva električnu energiju

neophodnu za njegov pogon.Jedna od prednosti tramvaja nad prijevoznim sredstvima sa motorom sa unutra4njimsagorijevanjem je u tome 4to ne proizvodi 4tetna isparenja$ 4to je vano u gustonaseljenim gradskim područjima. 6ruga prednost je u tome 4to je rad tramvajskogmotora ti4i. )atim$ u slučaju saobraajne 4pi#e$ kapa#itet tramvaja se moe poveatidodavanjem jo4 jednog vagona. ljedee$ u veini zemalja saobraajni propisi su

postavljeni tako da se tramvajima omogui pravo prvenstva prolaza. onačno$ tramvajse kree po 4inama$ pa je Ctru#kanjeC manje nego kod vozila sa pneumati#ima.

,ramvaji mogu ii po 4inama uskog ili normalnog kolosijeka$ čiji se pragovi uglavnomnalaze ispod podloge. Podloga moe biti betonska$ as;altna$ od tvrde gume ili

B



zatravljena.U posljednje vreme postoji tenden#ija uvo5enja niskopodnih tramvaja$ kako bi se olak4ao pristup starim i invalidnim osobama.U )agrebu i 0eogradu su se ve pojavili niskopodni tramvaji 4to sa na4im glavnim gradom nije slučaj.

od novijih tramvaja postoji ugra5en glavni elektromotorni pogon. 8ve vrste pogona

osiguravaju postizanje vučnih i kočnih karakteristika vozila de;iniranih odgovarajuim propisima i zahtjevima kupa#a$ stabilan i pouzdan rad tramvaja$ te udobnu vonju usvim reimima rada uz sve mogue uvjete na pruzi i varija#ije napona kontaktnog voda.Glavni elektromotorni pogon se sastoji od statičkog poluvodičkog pretvarača napajanogiz kontaktnog voda i dva sinkrona motora koji rade u vučnim i kočnim reimima.

Upravljanje pogonom je realizirano vi4epro#esorskim računalom koje komuni#ira snadre5enim računalom vozila. ve #jeline pogona sadre najmodernije komponente$ atijekom izrade su kori4tene najsuvremenije tehnolo4ke metode i postup#i. ,ako suugra5ene +G0, komponente$ za prijenos upravljačkih signala se koriste svjetlovodi$sredi4nji dio vi4epro#esorskog sustava upravljanja čine dva digitalna signalna pro#esora$a elektronički moduli su vi4eslojni (pro#esorski moduli imaju 4est ili osamslojeva.+novativno je rje4enje regula#ije asinkornim motorima (koristi se modi;i#iranametoda izravnog upravljanja momentom$ te regula#ija tijeka energije u reimimakočenja.

,ako5er se pojavljuju i tramvaji koji se napajaju baterijama visoke snage$ 4to je slučaj uturskom gradu on?a. 8vi tramvaji su opremljeni baterijama visoke snage koje imomoguavaju kretanje neovisno o tome da li ostvaruju dodir sa elektri;i#iranom

tramvajskom mreom. pomenute baterije se nalaze u spe#ijalnim krovnimkontejnerima koji slue kao njihova kui4ta. Punjenje baterija se izvr4ava kada jetramvaj pogonjen električnom energijom koju dobija sa elektri;i#iranih vodova( klasičninačin pogonjenja tramvaja. 9ajpoznatiji europski proizvo5ač tramvaja je če4ki gigantDkoda i upravo on je proizveo tramvaje pogonjene baterijama visoke snage.

4.2. Pogonski sistemi trolejbusa

,rolejbus (eng. trolle?=bus je električno vozilo za gradski prijevoz putnika. Glavni pogon ostvaruje preko elektromotora koji mogu biti istosmjerni serijski ili tro;azniasinhroni motori.

arakteristike ovog vozila su7

• Po izgledu je vrlo sličan autobusu• U stalnoj je vezi s dvoičnom električnom mreom preko dvije trole (oduzimači

struje čija je duina oko % metara• +ma mogunost bočnog kretanja u odnosu na os kontaktne mree oko " metara

8stale izvedbe trolejbusa

'



8sim glavnog pogona i upravljanja postoje i trolejbusi7

• s pomonim vučnim pogonom (za slučaj kvara glavnog pogona• s dvojnim pogonom$ odn. 6iesel motorom s električnim generatorom ili

akumulatorima (slue za vonju na dijelovima trase gdje nema kontaktne mree• trolejbusi s automatskim vo5enjem po unaprijed odre5enoj trasi (unutar

posebnih tračni#a=vodilja koje automatski mijenjaju smjer kretanja$ tj. vr4eskretanje$ ili bez njih

• trolejbusi upravljani daljinskim upravljanjem

Slika 5 .Kontaktna mreža trolejbusa

/



Slika 6. "rolejbus

Slika 7 .Shema Pullmanovog standardnog modela #$$% jedan od ovih modela je jos u &unk'iji u gradu (al)araiso u

*hileu+

1 ontaktne i#e2 uta3 Dpigl& Prednja svjetla" Prednja vrata% Prednji točak B )adnja vrata' )adnji točak

1A



/ 6ekorativni elemenat(lajsna1A etriveriEUvlakači11 Ue koje dri trolu12 ontaktni dio13 ,rolne i#e( saklupljači snage

1& uke za kačenje trolnih vodova1" ,rolna konstruk#ija1% 0roj trolejbusa

0a4 kao i tramvaji i trolejbusi mogu biti opremljeni baterijama za pogon u hitnimslučajevima( najče4e nestanka struje ili malim dizel motorima koji bi kada je to

potrebno zamijenili električni pogon.

4.3. Pogonski sistemi autobusa

!utobus je motorno putničko vozilo koje slui za javni prijevoz veeg broja putnika u#estovnom prometu. !utobusima se nazivaju sva vozila koja prevoze / i vi4e putnika.

Slika 8.,utobus P-a

Pogonski sistemi autobusa u JGP su7

• !utobusi sa pogonom na klasično dizel gorivo( mineralni dizel • !utobusi sa pogonom na biodizel

11



• !utobusi sa pogonom na prirodni gas• !utobusi sa pogonom na tečni na;tni gas• !utobusi sa pogonom na etanol

Autobus sa pogonom na klasično dizel gorivo (mineralni dizel). onven#ionalnidizel autobusi predstavljaju rje4enje koje se ne samo u na4oj zemlji ve i na čitavom0alkanu koristi za prevoz putnika u preko // F slučajeva. Predstavljaju velike izvorezaga5ivača ivotne sredine u gradskim uslovima$ prije svega čestičnog zaga5enja iazotnih oksida. 6anas poslije poznatih energetskih kriza u svijetu i zbog veoma 4tetneemisije ispu4nih plinova autobusa sa dizel pogonskim agregatom$ sve vi4e se radi naiznalaenju novih tehnolo4kih rje4enja koja se zasnivaju na primjeni novog vida pogona(alternativna goriva$ usavr4avanju pro#esa sagorijevanja$ odnosno smanjenju emisije

polutanata kroz71

• zastupljenost novih sistema napajanja dizel gorivom (#ommon railH$• upotrebom ure5aja za tretman ispu4nih plinova7 trosmjerni$ oksida#ioni$ de 98I• katalitički konvertori dizel čestični ;ilter (6PK$ re#ilkura#ija izduvnih gasova• (-G$ tehnologije L, (ele#tive Latal?ti# edu#tion ,rap$• primjenu dizel goriva sa malom količinom sumpora U*6 (M"A PP:

Autobus sa pogonom na biodizel. 0iodizel kao alternativno gorivo poznato je jo4 od

1/AA. godine$ kada su ga na izlobi u Parizu udol; 6iesel i >enr? Kord najavili kaogorivo budunosti. Uprkos ranom interesu on do sada nije na4ao 4iru primjenu za pogonautobusa prije svega zbog lo4e termičke (oksida#ione stabilnosti i promjene viskoziteta.)a sada osnovni interes kori4tenja biodizela u vozilima proizilazi iz činjeni#e da sedobija iz obnovljivih izvora 4to je u skladu sa preporukama -uropske unije u vezi saudjelom dizela iz obnovljivih izvora (" F do 2A1A. godine u ukupnoj potro4nji dizelgoriva. Pored toga osnovne prednosti biodizela kao pogonskog goriva autobusa su72

• nema opasnosti za primjenu u motorima sa katalitičkim konvertorima

zbog odsustva sumpora$• sadri oko 11 F kisika$ zbog čega daje manje emisije

ugljenmonoksida$ ugljovodonika$ česti#a i ugljendioksida$• predstavlja dobro mazivo za sistem ubrizgavanja$

1 !houissoussi i Netzstein$ 1//' Ullman i ostali$ 2AA3$ +straivanje per;ormansi autobusa sa pogonomna komprimirani prirodni gas sa stanovi4ta bezbjednosti i utje#aja na ivotnu okolinuH +van . +vkovi

2 ,i#a i ostali$ 2A1A ,urrio=0aldassarri i ostali$ 2AA&$ +straivanje per;ormansi

autobusa sa pogonom na komprimirani prirodni gas sa stanovi4ta bezbjednosti i utje#ajana ivotnu okolinuH +van . +vkovi

12



• #etanski broj je priblino isti ili vei u odnosu na mineralni dizel$• biorazgradiv je.

Autobus sa pogonom na prirodni gas. <e vi4e godina prirodni gas je prihvaen u

svijetu kao jedno od najperspektivnijih alternativnih goriva za autobuse JGP=a.Prednosti prirodnog gasa u odnosu na tečno gorivo su 4to se bolje mije4a sa zrakom$

potpunije sagorijeva$ ima relativno visoku toplotnu mo$ sagorijeva gotovo bez ostatka iima niu nabavnu #ijenu od tečnih goriva.

Autobus sa pogonom na tečni naftni gas. ,ečni na;tni gas (,9G predstavlja smjesu propana (L3>' i butana (L&>1A$ koja je uskladi4tena na povi4enom pritisku$ tako dase obe$ pri normalnim uslovima gasovite komponente$ nalaze u tečnom stanju. ,9G se

dobija na dva načina7 iz prirodnog gasa$ u postup#ima ;rak#ionisanja sirovog prirodnoggasa$ tokom kojih se izdvajaju etan$ propan$ butan i ostali gasovi. 6rugi način dobijanja,9G=a je tokom postupaka primarne i sekundarne prerade na;te. ,9G je sa ekolo4kogaspekta vrlo pogodno gorivo. obzirom da lako obrazuje smijesu sa zrakom$ ,9Gskoro potpuno sagorijeva. )ato produkti nepotpunog sagorijevanja (ugljenmonoksid$ugljovodoni#i i čestične materije slično kao i kod prirodnog gasa nastaju uzanemarljivim količinama.3

azvijene zemlje ve dugo sistematski rade na omasovljenju upotrebe ,9G za pogonmotornih vozila. U velikim gradovima$ sa velikim intenzitetom saobraaja$ autobusi

gradskog saobraaja kao i taksi vozila masovno koriste ,9G. 9ajduu tradi#iju u tom pogledu ima !ustrija$ gdje u 0eču skoro svi autobusi gradskog prevoza ve 3A godinakoriste ,9G. lično je i u ostalim evropskim dravama$ Japanu i !6. 8sim u javnom

prijevozu$ posebnim poreskim olak4i#ama podstiče se i upotreba ,9G=a i u putničkimvozilima.

Autobus sa pogonom na etanol. -tanol ili etil alkohol (L2>"8> je tečno gorivo kojese dobija preradom odre5enih biljnih produkata i stoga se svrstava u goriva dobijena iz

biomase$ odnosno iz obnovljivih izvora energije. Oist etanol nije mnogo pogodan zaupotrebu u dizel motorima zbog niskog #etanskog broja$ odnosno visoke temperaturesamopaljenja. Pored toga$ etanol stvara izvesne te4koe u pro#esu podmazivanjamotora i elemenata sistema za ubrizgavanje goriva. :e5utim$ posljednjih godinarazvijeni su odgovarajui aditivi za poveanje #etanskog broja 4to je omoguilo

primjenu etanola i za pogon dizel motora.

Autobus sa pogonom na metanol. :etanol (L>38> je tečno gorivo koje se najče4edobija od prirodnog gasa$ gde se u hemijskoj reak#iji jedan atom vodonika zamjenjujehidroksilnom grupom. U transportnom sektoru koristi se obično smjesa '" F metanola i1" F benzina .U ovakvom obliku uz odgovarajuu konverziju motora moe se koristiti

3 !hlvik i 0randberg$ 2AAA

13



za pogon autobusa. 9ajvei nedostatak ovog kon#ep#ijskog rje4enja koji ograničava uovom trenutku u svijetu 4iru primenu ogleda se u maloj energetskoj e;ikasnosti

pogonskog goriva (A$% kmEl 4to je posljedi#a niske toplotne moi metanola.

Autobus sa elektro pogonom. !utobus sa elektromotorom jednosmjerne struje ima

veoma povoljne pogonske karakteristike zbog jednostavne regula#ije pogonskogmomenta. ljučno pitanje pri eksploata#iji ove kategorije autobusa je obnova izvoraelektrične energije (baterija. U prin#ipu se rije4ava na dva načina7 ponovnim punjenjemispranjenih baterija ili zamjenom ispranjenih baterija napunjenim. 8bnova izvoraelektrične energije jo4 uvek je glavni nedostatak ove tehnologije. 8snovne prednostiogledaju se u slijedeem7

• nulta emisiji polutanata$• kori4enje obnovljivog izvora energije$• nii nivo buke i vibra#ija u toku vonje$• vea energetska e;ikasnost u start=stop vonji$• motor se pona4a kao rekuperator i dodatno dopunjava baterije

prilikom kočenja i kretanja nizbrdo.

8snovni nedosta#i7

• visoka #ena autobusa$• smanjen radijus kretanja vozila$• vreme punjenja tipičnih baterija iznosi od %=' h$• poveana ukupna masa vozila od 3AA=/AA kg$• sme4taj baterija zahteva dosta prostora.

4.4. Pogonski sistemi podzemnih eljeznica

Podzemna željeznica$ poznata u svijetu i kao U=0ahn ili Untergrundbahn njem.$ metro;ran#.$ ili sub@a? eng. je masovno prijevozno sredstvo$ koje pripada porodi#i eljezni#a.8snovna karakteristika je njezino djelomično ili preteno podzemno vo5eno

prometovanje te prometovanje po tračni#ama.

1&



Slika 9. Podzemna željezni'a /0e1 2ork Sub1a3

Prve eksperimentalne podzemne eljezni#e su koristile vakumski pogon (nepraktično$

jer je zrak doti#ao kroz najmanje rupe u tunelima ili su čak bile vučene kabelima(nepraktično zbog slučaja$ kada se neko vozilo zaglavi na kabelu i ne moe se odspojitizbog zaustavljanja$ #ijeli sustav mora stati$ do popravka kvara.

Prve masovno kori4tene podzemne eljezni#e koristile su parni pogon$ 4to se pokazalonepraktičnim. Para i ča5a bi se zadravala u tunelima$ te time poveavalo zaga5enje.<rlo brzo se električni pogon pokazao najpraktičnijim$ i to najče4e trea 4ina ili zračnivod. U početku se radilo o klasičnim vlakovima električnim lokomotivama$ a kasnije

su se počeli koristiti motorni vlakovi zbog lak4eg okretanja na terminalnim strani#ama.U praksi se na linijama s veim zagu4enjem vi4e vlakova spaja u garnituru (2=3 koja

prometuje spojena$ jer je to vrlo ;leksibilan sustav i omoguava vonju i kada se nekaod garnitura pokvari$ jer druga preuzme vuču. +znimka u načinu pogona su radna iservisna vozila (npr. vlak=usisavač$ vlak za odvoz smea$ vozilo za odvoz pokvarenihgarnitura itd.$ koja koriste ili baterije (ako se isključi napajanje linije$ ili diesel pogon$ili hibridni pogon.

4.!. Pogonski sistemi brzih gradskih eljeznica

1"



aka gradska željeznica (!") je uvrijeeni naziv za kombinirane me5usobnoumreene načine i linije eljezničkoEtračničkog prometa. (eng. C*ight railC ili Clight railtransitC (*, je oblik urbanog eljezničkog prometa koji openito ima manje brzineod prave eljezničke i sustava podzemne eljezni#e$ ali vei kapa#itet od tramvaja. +zrazse koristi za eljezničke sustave koji imaju karakteristike brze eljezni#e i obično koristeelektrična vozila koja veinom prometuju s pravom prvenstva odvojena od ostalog

prometa$ a ponekad$ ako je potrebno$ mije4ano sa ostalim prometom na gradskim prometni#ama. uvremena tračnička eljeznička tehnologija je vrlo ;leksibilna 4to setiče načina uporabe. Je li neki sustav smatran Clako4inska eljezni#aC$ Clakotračničnaeljezni#aC ili Claka gradska eljezni#aC (sva tri sinonima su ista stvar ovisi samo oizvedbi

Slika 10. 4rza gradska željezni'a na željezničkoj )ruzi%0jemačka+

9ajče4i pogon je kori4tenjem elektri;ika#ije$ iako poneki sustavi imaju hibridni i dieseli električni pogon. U urbanim sredinama se kao način elektri;ika#ije koristi nadzemnizračni vod$ zbog manje mogunosti električnog 4oka. <ozilo se pona4a kao električniiEili dieselski motorni vlak$ ako se koristi kao prava eljezni#a.

4.". Pogonski sistemi uspinja#a

Uspinjača (na engleskom i mnogim drugim jezi#ima Kuni#ular je vozilo nalik natramvaj koje se isto kree se po tračni#ama i slui za javni transport$ da se savladaju

1%



velike visinske razlike (uspon na brda i planine. Uspinjače su neka vrst hibrida izme5uičare (jer su potezane kablovima i tramvaja jer se kreu po tračni#ama. Uspinjače surije4ile problem uspona na vrlo elegantan način$ kola su dizana E potezana na visinu

pomou kabela$ pa je na taj način rije4en problem klizanja kotača = tračni#e su sluilesamo kao vodili#e za kola. Jo4 je genijalnije rje4enje prona5eno sa vučnom silom$ jer seistovremeno sa uspinjanjem jedna kola spu4taju$ tako da se pogonski motori na vrhu (idnu koriste samo da se izjednače sile i odri napetost kabela.

Slika 11.Us)injača u razu

1B



". )aključak

obzirom na temu koju sam razradio u ovom seminarskom radu zaključujem da je budunost JGP=a u alternativnim pogonskim sistemima. matram da bi svaki menaderJGP=a danas trebao teiti ka njihovom intenzivnom uvo5enju. U gradovima se javlja

veoma velika kon#entra#ija zaga5enosti zraka$ velika kon#entra#ija buke i ostalihnegativnih čimbenika koji prije svega ugroavaju zdravlje stanovnika$ te naru4avajuatmos;eru u kojoj ivimo. :islim da bi se uvo5enjem alternativnih pogonskih sistema$ aizba#ivanjem zastarjelih postigao značajan napredak u domenu za4tite ivotne sredine$zdravlja ljudi$ kao i podizanje kvalitete JGP=a$ zato jer bi vozila koja koriste alternativneizvore energije bila nova. roz istraivanje sam uvidio koliko na4a zemlja zaostaje zaostalim zemljama regiona$ a da ne govorim svijeta. :islim da bi se trebala obratitiznačajna panja na ure5enje i organiza#iju JGP=a u na4oj zemlji jer smo veomaneorganizovani u odnosu na razvijene zemlje i zemlje u razvoju$ a u prilog mojoj tezi

ide i činjeni#a da se u na4em JGP=u ( konkretno u glavnom gradu arajevu koristevozila ( tramvaji i trolejbusi$ autobusi iz vremena KJ$ 4to je u jednu ruku i sramota sobzirom na to da je arajevo bilo prvi europski grad u kojem je u upotrebu pu4tenelektrični tramvaj( 1'/". . 9adam se da emo u budunosti uznapredovati i u domenumoderniza#ije JGP=a$ kao i u svim ostalim domenima ivljenja.

1'



*+,-!,U!

1 http7EE@@@.motorna=vozila.#om2 http7EE@@@.autobusi.org3 http7EE@@@.bus.man.eu

& http7EE@@@.zet.hr " http7EE@@@.prometna=zona.#om% http7EE@@@[email protected] +straivanje per;ormansi autobusa sa pogonom na komprimirani prirodni

gas sa stanovi4ta bezbjednosti i utje#aja na ivotnu okolinuH +van . +vkovi$' ,i#a i ostali$ 2A1A ,urrio=0aldassarri i ostali$ 2AA&$/ !houissoussi i Netzstein$ 1//' Ullman i ostali$ 2AA3$

,!0-*! *+!

Slika #. lasični U motor koji se danas moe nai u gotovo svakoj izvedbiautomobila&Slika $. lasični automobil i njegovi dijelovi.................................................................."Slika %. >ibridni automobil :itsubishi Plug=in >?brid -v..............................................%Slika &.,ramvaj u arajevu...............................................................................................B

Slika '.ontaktna mrea trolejbusa................................................................................../Slika . ,rolejbus............................................................................................................1ASlika .hema Pullmanovog standardnog modela 'AA( jedan od ovih modela je jos u;unk#iji u gradu <alparaiso u Lhileu..............................................................................1ASlika *.!utobus JGP=a....................................................................................................11Slika +.Podzemna eljezni#a 9e@ ork ub@a?H........................................................1"Slika #,. 0rza gradska eljezni#a na eljezničkoj pruzi(9jemačka..............................1%Slika ##.Uspinjača u Grazu.............................................................................................1B

1/

http://www.motorna-vozila.com/

http://www.autobusi.org/

http://www.bus.man.eu/

http://www.zet.hr/

http://www.prometna-zona.com/

http://www.wikipedia.org/

http://www.motorna-vozila.com/

http://www.autobusi.org/

http://www.bus.man.eu/

http://www.zet.hr/

http://www.prometna-zona.com/

http://www.wikipedia.org/

Documents

Pogonski Sistemi Modova JGP