Polska za 20 lat w G20 - Fundacja im. Lesława A. Pagi ...paga.org.pl/upload/source/Think_Paga/RAPORTY/polska_za_20_lat_w_g... · Wszystko przez to, żeby nie skupiać się tylko

Raport przygotowany na zakończenie IV edycji Akademii Mediów

Polska za 20 lat w G20 Inwestycje, Innowacje, Dobrobyt

30.01.2014 Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

POLSKA ZA 20 LAT W G20 - INWESTYCJE, INNOWACJE, DOBROBYT 2

Spis treści I. Wstęp ..................................................... 3

II. Cel: G20 – elitarny klub „nie zawsze najbogatszych” ...................................... 4

Obok kogo chcemy się znaleźć: ............................................................................................................. 5

Dlaczego jeszcze tam nie jesteśmy? Gdzie teraz jesteśmy? ................................................................ 6

III. Lokomotywy polskiego rozwoju ........... 8

Demografia ................................................................................................................................................ 8

Edukacja odpowiedzialna społecznie. ................................................................................................. 13

Infrastruktura .......................................................................................................................................... 14

Finanse publiczne ................................................................................................................................... 22

Polska na arenie międzynarodowej. ..................................................................................................... 28

Polska lokomotywą wzrostu gospodarczego w UE .......................................................................... 37

Publiczna strona rozwoju przedsiębiorczości .................................................................................... 39

Siła Polskich przedsiębiorstw – kierunki rozwoju ............................................................................. 42

Rynek Kapitałowy .................................................................................................................................. 44

IV. Autorzy Raportu: .................................. 46

V. Źródła: .................................................. 49


Wstęp

Ostatnie 20 lat było najlepsze dla Polski:

Obecnie PKB Polski jest na poziomie 67 proc. średniej krajów Unii Europejskiej. -

Wchodząc do Unii, poziom ten wynosił 50 proc.

Jeżeli rozwój Naszej gospodarki utrzyma takie tempo to mamy szanse za 20 lat znaleźć się w grupie

państwa G20 – potwierdza to także Stanisław Gomułka, ekonomista BCC, jesteśmy pewni tego

także My!

Ale..

Komisja Europejska prognozuje, że do 2060 r. będziemy się rozwijać w tempie 1,6 % rocznie.

To dryf, na który z ambicją wejścia do grupy państw G20 nie możemy sobie pozwolić!

Czy uda nam się wyrwać z tego dryfu?

Rozwiązania przedstawia przedłożony raport.

Co jest pewne?

Polska doszła do takie momentu rozwoju, że obecny model przestaje działać Nie wzbogacimy się

więcej wzajemnie sobie sprzedając towary.

Pomoc Unijna 2014-2020.

Dostaniemy 100 mld EUR z budżetu UE w latach 2014-2020. Poprawi się infrastruktura, dużo

pieniędzy popłynie w naukę. Zainwestujemy w innowacje

Nie może być jednak tak, że będzie to jedyna opcja rozwojowa. Nie można tymi pieniędzmi gardzić,

ani się też do nich przyzwyczajać!

Co zawiera Raport?

W raporcie prześwietliliśmy najważniejsze determinanty rozwoju Polski w długoterminowej

perspektywie 20 lat, naświetliliśmy najważniejsze bolączki i pokazaliśmy, bez jakich działań nie da

szybko rozwijać.

Dlaczego powstał?

Proaktywna postawa do udziału w rozwoju Naszego kraju!


Cel: G20 – elitarny klub „nie zawsze najbogatszych” G20 to swego rodzaju grupa konsultacyjna, która spotyka się raz do roku i obraduje na temat

najważniejszych problemów gospodarczych współczesnego świata. Moc decyzyjna gremium

pozornie jest nieznacząca, ale z uwagi na to, jakie kraje wchodzą w jego skład, spotkania G20 i

decyzje zapadające podczas nich mogą decydować o losach niemalże całego świata. Klub składa

się z przedstawicieli 19 największych, (choć w rzeczywistości najbardziej wpływowych) gospodarek

świata oraz Unii Europejskiej. Jednak kryterium gospodarcze nie jest najważniejszym kluczem

doboru członków tej elitarnej grupy.

Nie jest tajemnicą, że większość głównych postanowień,

jakimi kończą się szczyty elitarnej grupy G20 jest

podejmowanych przez kilka krajów należących do jeszcze

bardziej prestiżowej G8. Członkostwo w klubie przynosi

spore korzyści, ale trudno je jednoznacznie zmierzyć.

Niemniej jednak czasami warto się pokazać w gronie

największych na świecie i czerpać z blasku z ich blasku,

choćby tylko w oczach inwestorów, szukających stabilnych

gospodarek i wzrostowych rynków.

Przynależność do G20 to nie tylko oznaka wielkości PKB

(mierzonego tradycyjnie w dolarach). To przede wszystkim

ogromny prestiż i uznanie, jakiego gremium najbardziej

wpływowych krajów świata udziela nowemu krajowi tego

mało formalnego stowarzyszenia. Oprócz ekonomicznych

wskaźników, znacznie większą rolę odgrywa polityka.

Argentyna została zaproszona do G20, jako nieformalny

przedstawiciel hiszpańskojęzycznej Ameryki Południowej,

pomimo, że ekonomicznie nie zasługuje na to wyróżnienie.

Patrząc na PKB w 2012r. jeszcze biedniejsze od Argentyny

jest RPA, ale tutaj też wybór był mało ekonomiczny.

Największa afrykańska gospodarka (29 miejsce na świecie)

znacznie przewyższa nawet ludnościowo o wiele większą

Nigerię, więc RPA było naturalnym przedstawicielem

Czarnego Lądu na spotkaniach klubu G20.

Opracowanie własne na podstawie: World Economic Outlook

Database, October 2013, IMF

Pokrzywdzeni mogą od lat czuć się przywódcy Hiszpanii i Holandii, gdyż gospodarczo dorastają

do miana najbogatszych na świecie (odpowiednio pozycje 13. i 18. na świecie), ale na przeszkodzie

Kraj PKB w mln USD (2012r.)

Unia Europejska 16 673 333

1 USA 16 244 575

2 Chiny 8 221 015

3 Japonia 5 960 269

4 Niemcy 3 429 519

5 Francja 2 613 936

6 Wielka Brytania 2 476 665

7 Brazylia 2 253 090

8 Rosja 2 029 813

9 Włochy 2 014 078

10 Indie 1 841 717

11 Kanada 1 821 445

12 Australia 1 541 700

13 Hiszpania 1 323 500

14 Meksyk 1 177 398

15 Korea 1 129 536

16 Indonezja 878 536

17 Turcja 788 299

18 Holandia 770 867

19 Arabia Saudyjska

711 050

20 Szwajcaria 631 183

21 Iran 548 590

22 Szwecja 523 804

23 Norwegia 499 633

24 POLSKA 489 795

25 Belgia 483 904

26 Argentyna 475 211

27 Tajwan 474 149

28 Austria 394 868

29 RPA 384 315

30 Zjednoczone Emiraty Arabskie

383 799

kraje członkowskie G20 (+UE) bogatsze od Polski kraje członkowskie G20 biedniejsze od Polski kraje nie będące członkiem G20 bogatsze od Polski POLSKA


stoi geografia. Uznano, że do G-20 zostaną zaproszone tylko cztery największe gospodarki w

Europie oraz dodatkowo Unia Europejska, która po zsumowaniu PKB wszystkich krajów

członkowskich okazuje się być najbogatszym członkiem gremium. Wszystko przez to, żeby nie

skupiać się tylko na Europie, bo przecież szansę na najbardziej dynamiczny rozwój daje Afryka,

Ameryka Łacińska i Wschodnia Azja. Jednak Hiszpania i Holandia są bardzo często zapraszane na

spotkania klubu, a co może być odrobinę zdumiewające wraz z nimi ostatnio także Senegal, Nowa

Zelandia i Birma. Ekonomia zdaje się odgrywać coraz mniejszą rolę w selekcji krajów aspirujących

do G20 kosztem dostrzeganego potencjału długookresowego wzrostu gospodarczego, który

zapobiegnie światowej stagnacji

Członkowsko w G20 to w końcu nie tylko prestiż czy szansa na dostrzeżenie w oczach inwestorów,

ale przede wszystkim wyznacznik poziomu życia obywateli, choć w przypadku demograficznych

olbrzymów takich jak Chiny czy Indie ten aspekt odgrywa już znacznie mniejszą rolę. Jednak dla

Polski aspirującej o członkostwo w tym elitarnym klubie to właśnie standard życia ludzi

porównywalny do poziomu z najbogatszych krajów świata powinien być głównym celem

długofalowego rozwoju, a perspektywa wstąpienia do G20 tylko potwierdzeniem właściwego

kierunku obranych reform i swoistym symbolem poprawy. W przeciwnym wypadku nie mamy, co

porównywać się do najbogatszych.

Obok kogo chcemy się znaleźć: Unia Europejska – jedyny członek klubu de facto niebędący państwem. Z założenia, UE zaproszona na G20 miała reprezentować wszystkie kraje członkowskie unijnej wspólnoty. Niemniej jednak aż cztery unijne kraje wysyłają własne delegacje na spotkania klubu. W konkursie na największe PKB targana kryzysem zadłużenia Unia Europejska wyprzedza wszystkie światowe potęgi, co tylko mylnie może wskazywać na to, że jej przedstawiciele mają w G20 decydujący głos.

Stany Zjednoczone – największa na świecie gospodarka pojedynczego państwa. Pod względem

PKB per capita USA zajmują 6. miejsce, ale dysproporcje w osiąganych przez obywatelach

dochodach stale rosną. Amerykanie w miarę szybko wyszli z gospodarczego dołka ostatnich lat,

choć coraz bardziej uzależniają się gospodarczo od Chin. Swoją szansę na obronę prymatu widzą

w innowacjach, w których prawie od zawsze są najlepsi oraz w rewolucji, jaką przyniósł gaz

łupkowy znacznie obniżając ceny energii na amerykańskim rynku. Obok Rosji, Chin, Japonii i

Niemiec mają najwięcej do powiedzenia na spotkaniach G20.

Chiny – Gospodarka najludniejszego państwa świata to prawdziwy gigant. Największy na świecie

eksporter. Wielkością ustępuje tylko Stanom Zjednoczonym, ale żadna inna gospodarka nie rozwija

się szybciej niż chińska – w ciągu ostatnich trzydziestu lat średnio w tempie 10% rocznie. Jednak

w kraju, z którego pochodzi ponad milion milionerów, prawie 200 milionów ludzi żyje za mniej niż

1,25 dolara dziennie.

Korea Południowa – Potencjał kraju doskonale oddaje to, jaką furorę zrobił niedawno teledysk

rodzimego artysty „Gangnam Style” – najpopularniejszy materiał video w dziejach świata.

Koreańczycy mają wiele do zaoferowania światu. Kilkadziesiąt lat temu postawili na wielkie

konglomeraty, wspierane przez państwo (tzw. czebole). Dziś ten oligopolistyczny kapitalizm święci

triumfy, a Samsung dawno pobił już fińską Nokię by teraz coraz silniej podgryzać amerykańskie

Apple.


Turcja – Gospodarka w dużej mierze kojarzona przede wszystkim z turystyką wiedzie prym także

w innych dziedzinach. Na początku XXI wieku Turcy przeprowadzili wiele reform, które z czasem

zaczęły dawać wymierne efekty, między innymi: zdrowy system bankowy i zdywersyfikowany

handel zagraniczny. Turcy szykują się do ogromnych projektów infrastrukturalnych, które mają

pociągnąć już teraz pędzącą gospodarkę. Nie dostają pieniędzy z UE tak jak Polska, rozwijają się

od nas szybciej, a na badania i rozwój (w proporcji do PKB) wydają o jedną czwartą więcej.

Argentyna – W grupie G20 jest nieoficjalnym reprezentantem hiszpańskojęzycznej Ameryki

Południowej. Argentyna to kraj typowo rolniczy, jeden z głównych eksporterów wełny, mięsa i

pszenicy. Władze kraju nie potrafią poradzić sobie ze spłatą zadłużenia powstałego po kryzysie z

początku wieku. To nie są żarty i mrzonki. Argentynie grozi kolejne bankructwo. Jeśli ekonomia

będzie miała znaczenie to Argentyńczycy będą pierwszymi kandydatami do wypadnięcia z elity G20.

RPA – Obecność na spotkaniach G20 to wielki kredyt zaufania dla obecnie 29. gospodarki świata.

Politycznie sojusznik nie do przecenienia, ale porównaniu do większości krajów klubu to tylko

gospodarczy karzeł o ogromnym potencjale. Problemów RPA ma całe mnóstwo, w tym dwa

główne: 25- procentowe bezrobocie i najwyższy na świecie wskaźnik przestępczości.

Dlaczego jeszcze tam nie jesteśmy? Gdzie teraz jesteśmy? W tej chwili Polska znajduje się w kluczowym momencie rozwoju. Rozwoju, który podyktowany

jest modernizacją gospodarki, zwiększeniem konkurencyjności polskiej gospodarki oraz

zwiększeniem nakładów na edukację oraz innowacyjność. Motorem napędowym, o którym nie

wolno zapominać to przede wszystkim kapitał intelektualny oraz elastyczność nowych pokoleń.

Niestety, polski rozwój jest skutecznie ograniczany, przez pewne braki widoczne w sferze

infrastruktury, stan finansów publicznych, kryzys demograficzny, innowacyjność gospodarki,

poziom edukacji oraz niskie znaczenie Polski na arenie międzynarodowej.

Polska zmaga się z brakiem sieci autostrad, dróg ekspresowych. Dla przykładu liderzy UE, tacy jak

Niemcy Hiszpania oraz Francja posiadają ponad 10 tys. Kilometrów autostrad. W Polsce jest to

zaledwie ok. 1000 km. Ustępujemy w tym względzie również państwom o wiele mniejszym

powierzchniowo takim jak Belgia oraz Holandia. Problemem jest także brak planów

zagospodarowania przestrzennego dla większości obszarów Polski (około 10% powierzchni kraju

posiada takowy plan). Kolejną barierą do rozwoju infrastruktury jest również niepełne

wykorzystanie formuły partnerstwa publiczno – prywatnego. Według raportów OECD projekty

PPP to projekty charakteryzujące się wysoką jakością bez większych problemów związanych z

finansowaniem i renowacją projektów. W Polsce to wciąż niepopularna forma realizacji zamówień

publicznych.

Stan finansów publicznych to jeden z kluczowych aspektów, rzutujących na tzw. stabilność

makroekonomiczną państwa. Dochody budżetowe w 2012 wyniosły 287,6 mln zł, a wydatki

318 mln zł, natomiast deficyt budżetu wyniósł 30,4 mln zł. Aby stać się konkurencyjną gospodarką,

należy w sposób zdecydowany poprawić stan finansów publicznych, co teraz wydaje się być jednym

z najistotniejszym wyzwań rządu na najbliższe lata.

Istnienie oraz rozwijanie małych i średnich przedsiębiorstw jest skutecznie blokowane przez

obowiązujące w Polsce zawiłe procedury administracyjne. Gąszcze przepisów, wysokie składki

ZUS, trudności w znalezieniu finansowania to najczęściej i najbardziej znane z ograniczeń i barier,

które ograniczają polską przedsiębiorczość. Jeśli już przedsiębiorca przebrnie przez gąszcz

formalności, zwykle okazuje się, że prawo nakłada na przedsiębiorców zbyt wielkie obowiązki,

które powodują tworzenie się u niego nieuzasadnionych kosztów. Taki a nie inny poziom


biurokracji rzutuje na konkurencyjność polskiej gospodarki i jej znaczenie na arenie

międzynarodowej. Zbyt duża ilość formalności dotyczącej uzyskiwaniem pozwoleń budowalnych,

długi okres dochodzenia należności z umów to jedne z najlepszych przykładów, przez które polska

gospodarka nie jest klasyfikowana pośród gospodarek wysoko konkurencyjnych.

Starzenie się społeczeństwa to normalny i nieunikniony proces w każdej wysoko rozwiniętej

gospodarce. Polska charakteryzuje się coraz starszym społeczeństwem, w 1990 r. osoby powyżej

65 roku życia stanowiły zaledwie 14% ogółu społeczeństwa, według prognoz GUS w 2030 r.

odsetek ludzi starszych zwiększy się do 23,8%. Nieuniknione zmiany w strukturze społecznej

przyniosą długotrwałe skutki ekonomiczne oraz społeczne. Dlatego już teraz, należy stworzyć

rozsądną i długoterminową politykę prospołeczną, której priorytetowym zadaniem będzie

zwiększenia wskaźnika dzietności oraz zatrzymanie masowej emigracji młodych osób,

poszukujących pracy w bardziej rozwiniętych krajach UE.

Polska pod względem innowacyjności zdecydowanie ustępuje innym członkom UE. Zdaniem

Komisji Europejskiej średni poziom innowacyjności w UE-27 zostanie osiągnięty przez Polskę za

ponad

20 lat. Przez ten czas priorytetem polskiej gospodarki powinno być usunięcie jak największej ilości

barier, które wstrzymują rozwój innowacyjności oraz stworzenie warunków do rozwoju technologii

w Polsce.

Poziom edukacji oraz kształcenia wciąż się obniżają. Aby stać się konkurencyjną gospodarkę,

należy w jak najlepszy sposób wykorzystać kapitał intelektualny oraz odwrócić negatywną

tendencję w poziomie kształcenia. Przeobrażenie muszą przejść wszystkie etapy edukacyjne od

wychowania przedszkolnego po nauczanie na studiach wyższych.

Oprócz zmian o charakterze gospodarczo-społecznym Polska musi umocnić swoją pozycję na

arenie międzynarodowej. Dlatego jednym z podstawowych oraz priorytetowych zadań polskiego

rządu jest przebudowanie polskiej polityki zagranicznej i nadanie znaczenia Polsce nie tylko w

regionie Europy Środowo-Wschodniej, ale również umocnienie jej pozycji w ujęciu globalnym.


Lokomotywy polskiego rozwoju W tej części opisano obszary szczególnej uwagi, które w naturalny sposób będą definiować rozwój

gospodarczy Polski w najbliższych latach.

Opisując poszczególne części defilujemy punkt wyjściowy i rekomendujemy postępowanie

zbliżające Polskę do szybkiego rozwoju.

Demografia Wprowadzenie:

Polska na początku II dekady XXI wieku stoi przed problemem demograficznym. Z najnowszych

prognoz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że liczba ludności w Polsce spadnie o 8 mln

obywateli z 38 mln do około 30 mln. Wpływ na zmniejszającą się ludność Polski mają

min. niska liczba urodzeń, trudność w zakładaniu rodziny, trudności na rynku pracy, zmniejszenie

świadczeń socjalnych oraz wysoki wskaźnik umieralności w porównaniu z innymi krajami Unii

Europejskiej.

Jest Nas coraz mniej:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych estymując liczbę ludności w Polsce na 2060 r. użył

wskaźnika dzietności, opisującego statystyczną liczbę dzieci urodzonych przez kobietę w

wieku rozrodczym obliczonego dla naszego kraju przez Eurostat (Europejski Urząd

Statystyczny), który wynosi 1,3. Dla lepszego zobrazowania problemu, warto przytoczyć

współczynnik z roku 1990, kiedy to wyniósł 2,04 – Wykres 1, a następnie systematycznie

spadał Tak niski wskaźnik dzietności, który według unijnego biura statystycznego będzie w

najbliższych latach wynosił w granicach 1,2-1,4 w zestawieniu z rosnącym wskaźnikiem

umieralności spowoduje zmniejszenie liczebności Polaków o niemal 20% w 2060 r..

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat-u

2.04

1.3

0

0.5

1

1.5

2

2.5

Wykres 1. Współczynnik dzietności w Polsce w latach 1990-2011


Polacy się starzeją:

Nie najlepiej wygląda również struktura w podziale na ekonomiczne grupy wiekowe, które dzielą

się na przedprodukcyjną, produkcyjną oraz poprodukcyjną. Według wyliczeń Departamentu

Statystyki ZUS udział grupy osób w ogólnej liczbie ludności w wieku 18-66 będzie niebezpiecznie

spadał z prawie 64% do niemal 49% w 2060 r – Tabela 1. Odwrotną tendencją można dostrzec w

liczbie osób w wieku poprodukcyjnym, których ilość na przełomie 50 lat zwiększy się ponad

dwukrotnie z 16,8% do 37,3% ogółu. Na dzień dzisiejszy 270 emerytów na 1000 osób pracujących

w 2060 r. ta liczba może nawet osiągnąć 670.

Tabela 1. Populacja w podziale na ekonomiczne grupy wieku ( w tysiącach i procentach)

2007 2010 2020 2030 2040 2050 2060

Populacja

ogółem

z tego:

38 116

(100%)

38092

(100%)

37380

(100%)

36896

(100%)

35048

(100%)

33000

(100%)

30605

(100%)

w wieku

przedprodukcyjnym

7488

(19,6%)

7107

(18,7%)

6959

(18,4%)

6253

(17%)

5179

(14,8%)

4864

(14,7%)

4404

(14,4%)

w wieku

produkcyjnym

24545

(64,4%)

24571

(64,5%)

22503

(59,5%)

21254

(57,8%)

19711

(56,2%)

16173

(50,6%)

14786

(48,3%)

w wieku

poprodukcyjnym

6082

(16%)

6414

(16,8%)

8368

(22,1%)

9289

(25,2%)

10158

(29,0%)

11423

(34,6%)

11415

(37,3%)

Źródło: Prognoza demograficzna na lata 2008-2035 sporządzona przez Główny Urząd

Statystyczny oraz od 2036 r, na podstawie prognozy sporządzonej w Departamencie Statystyki ZUS

Migracja Polaków:

Wejście Polski do Unii Europejskiej zmieniło na zawsze oblicze demograficzne. Dla wielu

młodych ludzi otworzyły rynki pracy krajów wspólnoty. Według najnowszych danych

opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny poza granicami kraju w 2013 roku

przebywało około 1,5 mln mieszkańców Polski. W okresie ostatnich 13 lat z polski wymeldowało

się 300 tys. osób, czyli tyle co liczy średniej wielkości miasto. Większość osób wyjeżdzających z

kraju to ludzie w wieku produkcyjnym 20-40 lat, dlatego też zgodnie z wyliczeniami ZUS już w

2035 r. 25% całej ludności będą stanowić emeryci. Z pewnością nie będzie to sprzyjać polskiemu

systemowi emerytalnemu. Wystarczy wspomnieć, że 1 mln emerytów otrzymuje ponad 20 mld zł

emerytury ( liczona jako 1 mln emerytur * 21600 zł, czyli średnia wielkość rocznej emerytury

pobierana przez emeryta w Polsce).

Imigranci w Polsce:

Liczba imigrantów w Polsce rośnie z roku na rok. Mimo tego, odsetek imigrantów do ogółu

ludności wynoszący 6,38 % jest jednym z najniższych w całej Unii Europejskiej. Według raportu

przygotowanego przez fundację Energia dla Europy, aby Polska nie stała się krajem wyludnionym

w Polsce powinno osiedlić się do 5,2 mln imigrantów. Tymczasem na chwilę obecną, w Polsce

mieszka około 2,3 mln cudzoziemców. Bazując na danych przygotowanych przez

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej największą część imigrantów napływających do Polski

stanowią obywatele Ukrainy (46%), następne dwa miejsca stanowią obywatele Chin (14%) oraz

Wietnamu (6%) – Wykres 2. Dodatkowo, Ministerstwo wskazuje na poważny problem szarej strefy.

Na terenie Polski, coraz więcej cudzoziemców pracuje na czarno.


Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Polityka prorodzinna na Węgrzech – Studium przypadku:

Głęboki kryzys demograficzny zmusił węgierski rząd do stworzenia warunków sprzyjających

zakładaniu rodziny. Wskaźnik dzietności w 2011 roku na Węgrzech wynosił 1,24 i było to

historyczne minimum, nie odnotowane wcześniej w węgierskiej demografii. W dodatku według

badań przeprowadzonych w 2010 roku niemal 50% kobiet w wieku 30 lat oraz 22% kobiet w wieku

35 lat nie posiadało potomstwa. W 2010 roku po przejęciu władzy przez partie Fidesz, pod

przewodnictwem Victora Orbana, polityka prorodzinna stała się najważniejszym zadaniem

stawianym przed rządem Węgier. Dzięki tym działaniom, udało zahamować się spadający wskaźnik

dzietności. Według Centralnego Urzędu Statystycznego na Węgrzech w 2012 roku zanotowano

wzrost liczby urodzeń o 2,8 % w stosunku do roku 2011.

Działania podjęte na Węgrzech:

1. Zarys polityki prorodzinnej:

Węgry wydają rocznie około 3,6 % PKB na politykę prorodzinną. Jest to niemal trzykrotnie

więcej ,niż w Polsce. W ten sposób Węgry stały się krajem, który wydaje najwięcej środków

publicznych na rodzinę ze wszystkich krajów Europy Środkowo – Wschodniej. Dzięki temu,

zaledwie 7,2 % niepełnoletnich obywateli Węgier odczuwa ubóstwo w porównaniu ze średnią

OECD wynoszącą 12,7%. W marcu 2011 roku uchwalono konstytucje Węgier w której

uregulowano prawa i obowiązki Państwa wobec instytucji małżeństwa oraz rodziny. Ważnym

instrumentem polityki prorodzinnej na Węgrzech są preferencyjne kredyty mieszkaniowe,

46%

14%

6%

3%

4%

3%

3%

2%

1%18%

Wykres 2 . Liczba wydanych zezwoleń na pracę w 2011 r. - według krajów ( w procentach)

Ukraina

ChRL

Wietnam

Nepal

Białoruś

Turcja

Indie

Mołdawia

Rosja


przeznaczone dla młodych małżeństw oraz możliwość długoterminowego oszczędzania z myślą o

przyszłości dziecka przy jednoczesnych dopłatach ze strony państwa.

2. Podatki na Węgrzech:

Na Węgrzech istnieje możliwość odpisu podatku przeznaczonego na dzieci, ustalając wielkość

odpisu od podstawy opodatkowania na 215 euro miesięcznie. Im większa liczba dzieci w rodzinie

tym większą kwotę podatku można obniżyć. Dodatkowo rząd Węgier, pomaga młodym ludziom

polepszyć ich sytuację dzięki obniżeniu o 50% wysokości płaconych przez pracodawców, składek

na ubezpieczenia społeczne w przypadku zatrudniania osób poniżej 25 roku życia.

3. Urlopy oraz świadczenia:

Na Węgrzech standardowy urlop macierzyński trwa 24 tygodnie. Podczas urlopu macierzyńskiego

kobiety pobierają zasiłek macierzyński, który stanowi 70% ich wynagrodzenia. Dodatkowo,

każdemu ojcu przysługuje 5 dniowy, płatny, urlop ojcowski. W kraju nad Dunajem istnieje wiele

rodzajów tzw. urlopu wychowawczego uzależnionego od sytuacji matki na rynku pracy . Na

przykład matka dziecka, może wziąć urlop o nazwie GYED, gdy w ciągu ostatnich dwóch lat przed

urodzeniem dziecka, pracowała przez minimum rok czas. W ten sposób matka może otrzymywać

zasiłek w wysokości 70% swojego wynagrodzenia za pracę, nie więcej jednak niż 2900 zł, co

stanowi wartość podwójnej pensji minimalnej.

Rekomendacje i zarys działań w celu poprawienia sytuacji demograficznej w Polsce:

1) Stworzenie warunków sprzyjających zakładaniu i poszerzaniu rodziny.

Aby stworzyć przyjazne środowisko w celu poprawienia sytuacji demograficznej zarys polityki

rodzinnej powinien być przejrzysty oraz realizowany w oparciu o długoterminowe przewidywanie

kształtu demografii w Polsce. Należy w zdecydowany i wyraźny sposób uświadamiać małżeństwa

w Polsce, że warto decydować się na potomstwo. Kampanie społeczne powinny być skierowane

do osób, które nie są zdecydowane co do kształtu i idei zakładania rodziny.

2) Wsparcie finansowe rodzin decydujących się na dzieci.

zmiany w systemie podatkowym, mającym na celu zastąpienie niemiarodajnego obliczania

ulgi na wychowanie dziecka, ustanowieniem kwoty wolnej od podatku w zależności od

ilości dzieci w danej rodzinie, w ten sposób największe korzyści odniosą rodziny najmniej

zamożne, które przy obecnej uldze najmniej korzystają podatkowo

wprowadzenie sytemu ogólnopolskich zniżek związanych z korzystaniem usług

publicznych, przeznaczonych dla rodziny wielodzietnych

dopłaty państwa do największych wydatków, związanych przede wszystkim z edukacją

dzieci do 26 roku życia

3) Regulacje na rynku pracy.

zmiana formy oraz kształtu brania przez rodziców tzw. urlopów macierzyńskich, poprzez

elastyczną formułę, możliwość rozkładania urlopu na partie, wydłużenie urlopów

wychowawczych oraz preferencje związane z długością oraz elastycznością urlopów

rodzicielskich dla rodzin wielodzietnych, możliwość wydłużania urlopów macierzyńskich

w szczególnych wypadkach zagrażających zdrowiu, adaptacji dziecka


ograniczenie nadgodzin dla rodziców posiadających dzieci w wieku poniżej 4 lat

zapewnienie elastycznej organizacji pracy rodzica, jasne określenie zasad na linii

pracodawca – rodzic w tej kwestii

4) Pomoc państwa w uzyskaniu niezależności mieszkaniowej

jawna pomoc publiczna dla młodych rodzin z różnym poziomem dochodu w celu

wynajęcia lub zakupu mieszkania

5) Opieka nad dzieckiem

nadanie bardziej sformalizowanego charakteru, z punktu widzenia litery prawa, relacji

pomiędzy rodzicem a opiekunem/nianią

ustanowienie górnych limitów opłat w zakresie opieki instytucjonalnej oraz przedszkolnej

pomoc publiczna dla samorządów oraz rodziców w finansowaniu edukacji przedszkolnej

6) Przeciwdziałanie masowej emigracji ludzi w wieku produkcyjnym

uproszczenia związane z zakładaniem oraz prowadzeniem biznesu w Polsce -

segment start-upów oraz małych i średnich przedsiębiorstw

podnoszenie płacy minimalnej

przyznawanie stypendiów naukowych dla najwybitniejszych naukowców i

studentów na kontynuacje badań i nauki kraju

ulgi mieszkaniowe dla młodych Polaków w wieku do 35 lat

usługi doradztwa zawodowego w pełni pokrywane przez środki publiczne

walka z tzw. „umowami śmieciowymi” (np. obniżanie na jakiś czas składek na

Fundusz Pracy dla pracodawców zatrudniających młodych pracowników)

dotowanie kierunków studiów/przygotowania do zawodów wynikających z

zapotrzebowania polskiej gospodarki, przy jednoczesnym ograniczaniu

finansowania kierunków nie dających perspektyw zatrudnienia

7) Przebudowanie strategii migracyjnej.

zwalczanie nielegalnej imigracji poprzez promowanie jasnych mechanizmów i narzędzi

kontroli wstępnej (np. tworzenie mapy drogowej dla krajów objętych Partnerstwem

Wschodnim)

współpraca z innymi państwami strefy Schengen

współtworzenie z innymi państwami wspólnoty centrów wizowych – ujednolicenie

procedur wizowych


przebudowanie systemu wizowych – włączenie dodatkowych procedur związanych z

udzielaniem wiz krajowych

podwyższenie wymogów otrzymania karty stałego pobytu

nacisk na adaptację kulturową oraz przełamania bariery językowej imigrantów

Edukacja odpowiedzialna społecznie.

Wprowadzenie:

Celem nadrzędnym systemu edukacji jest przygotowanie młodych ludzi w taki sposób, aby byli

potrzebni gospodarce. System edukacji jest również odpowiedzią na potrzeby młodych ludzi –

odkrycie i kształtowanie talentu, predyspozycji. Połącznie tych dwóch zadań pozwala w pełni

wykorzystać potencjał społeczeństwa – kapitał intelektualny. Niezidentyfikowanie predyspozycji

młodego człowieka i brak miejsca dla niego w systemie gospodarczym to porażka systemu edukacji.

𝑬𝒅𝒖𝒄𝒂𝒕𝒊𝒐𝒏 ∗ 𝑬𝒄𝒐𝒏𝒐𝒎𝒚 = 𝑬𝟐

Diagnoza/Problemy:

Premia za edukację wyższą znaczenie spadła. – Wykształcenie wyższe nie gwarantuje

wyższych zarobków. – Diagnoza społeczna Prof. Czapińskiego.

Dlaczego?

Edukacyjny boom - Szaleństwo zaczęło się już pod koniec lat 90., Kiedy środowisko akademickie zwęszyło okazję

do zarobku, jaką stworzył mu pęd Polaków do wyższego wykształcenia. Uczelnie szybko namnożyły kierunków,

głównie tych, które było im najtaniej zorganizować. Do wykształcenia magistra socjologii czy polonistyki

wystarczyła tablica, kreda i gadająca głowa. Inżynier czy chemik musieli posmakować laboratoriów, popracować z

maszynami, łyknąć praktyki zawodowej, a to kosztuje czas i pieniądze, wymaga współpracy z biznesem, słowem -

zjada zysk uczelni. W efekcie na polskim cudzie uniwersyteckim zyskali głównie akademicy, łapiąc dodatkowe

godziny dydaktyczne i nowe etaty; rekordziści potrafili wykładać jednocześnie na 6-8 kierunkach! Absolwenci

zostali na lodzie.

Rekomendacje:

Szkolnictwo wyższe:

Elastyczność w kształceniu specjalistów różnych - nawet bardzo wąskich - branż. Warto

zauważyć zależność – kraje, w których gospodarka jest silna, już dziś mają dobrze

rozwiniętą wyższą edukację zawodową


Wybór atrakcyjniejszej i ambitniejszej drogi innowacyjności i konkurencyjności

definiowanej w raporcie oznacza, że będą się liczyły konkretne umiejętności i kompetencje,

których nie wykształcą tradycyjnie pojmowane uniwersytety.

Aktywne śledzenie losów absolwentów łącznie z zarobkami

Rewizja kadry, profil dydaktyka, profil profesorki,

Relacje z Uczelnia– Biznes, w miejsce Profesor – Biznes. Korzyści dla studentów z relacji

utrzymywanych przez Uczelnie z biznesem.

Trzeba pamiętać, że sytuacja kryzysowa generuje doskonałe pomysły – wykorzystanie

zastoju gospodarczego do kreowania innowacji

Kształcić orłów biznesu i ludzi myślących o szerokich horyzontach i odważnych, a nie

korpo-szczurów

Edukacja podstawowa:

Nauka przedsiębiorczości i ekonomii praktycznej. Nastawienie edukacji na identyfikację

naturalnych predyspozycji młodych ludzi. Zapobieżenie sytuacji, w której osoby obejmujące ważne

funkcje w społeczeństwie nie znają zasad funkcjonowania gospodarki wolnorynkowej i rynku

kapitałowego.

Rozwijanie i pielęgnowanie genu przedsiębiorczości. Młodzi ludzie statystycznie częściej chcą

założyć własną firmę niż pracować np. w urzędzie marszałkowskim – to dobrze

Infrastruktura Rozwój infrastruktury a rozwój gospodarczy

Rozwój infrastruktury to przy dużym bezrobociu kreowanie popytu na pracę, to także zwiększenie

produktywności gospodarki, poprzez wzrost strukturalnego zapotrzebowania na pracę. Rozwijając

infrastrukturę możemy budować naturalne kanały rozprzestrzeniania się wiedzy jakimi są miasta.

Im więcej osób mieszka w danym regionie to jego produktywność jest większa. Dobra

infrastruktura podnosi produktywność kapitału prywatnego, zwiększa mobilność ludzi, obniża

koszty transakcyjne. Ludzie mieszkający na wsi nie muszą się przeprowadzać by pracować w

mieście, ale trzeba im to umożliwić budując coraz lepsze i bezpieczniejsze drogi. Ekonomiczny

model Solowa mówi o dodatnim wpływie w kapitał rzeczowy. Wyższa stopa inwestycji w krajach

rozwijających się prowadzi do wzrostu produkcji i przyspieszenia tempa rozwoju. Jest też

zagrożenie: deficyt budżetowy, do jakiego doprowadzą inwestycje może wypierać inwestycje

prywatne.


Wykres 1. Opracowanie własne na podstawie Eurostatu

Wykres 2. Opracowanie własne na podstawie Eurostatu

Wykresy 1. i 2. pokazują, że jesteśmy w ogonie krajów UE pod względem ilości autostrad i

jednocześnie w czołówce krajów względem ilości przewożonych po drogach towarów. Cierpi na

tym jakość pozostałych dróg poddanych maksymalnej eksploatacji, nasz wolny czas i nasze

bezpieczeństwo. Ekonomiści z FORu, razem z pracownikami PWC, kancelarii Wardyński i

Wspólnicy oraz 4CFuture zrobili prognozę, z której wynika, że w ciągu 25 lat od wybudowania

trzech największych autostrad w Polsce (A1, A2 i A4) uda się zmniejszyć koszt eksploatacji

pojazdów łącznie o 34 mld PN, koszty wypadków drogowych o 25 mld PLN, koszty

zanieczyszczenia środowiska o 7,2 mld PLN, a czas, który użytkownicy polskich dróg zaoszczędzą

jadąc autostradami wyceniono na 30,5 mld PLN. Razem daje to zawrotną sumę 97 mld PLN, co

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000H

iszp

ania

Nie

mcy

Fra

ncj

a

Wło

chy

Wie

lka

Bry

tan

ia

Po

rtuga

lia

Ho

lan

dia

Szw

ecja

Bel

gia

Aust

ria

Węg

ry

Ch

orw

acja

Dan

ia

Po

lska

Fin

lan

dia

Sło

wen

ia

Cze

chy

Irla

nd

ia

Bułg

aria

Sło

wac

ja

Rum

un

ia

Lit

wa

Cyp

r

Luxe

mb

urg

Est

on

ia

Gre

cja

Ło

twa

Mal

ta

Ilość km autostrad w krajach UE w 2011r.

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

3500000

Nie

mcy

Fra

ncj

a

Wie

lka

Bry

tan

ia

His

zpan

ia

Wło

chy

Po

lska

Ho

lan

dia

Gre

cja

Cze

chy

Aust

ria

Szw

ecja

Fin

lan

dia

Bel

gia

Po

rtuga

lia

Rum

un

ia

Węg

ry

Dan

ia

Bułg

aria

Sło

wac

ja

Irla

nd

ia

Sło

wen

ia

Ch

orw

acja

Lukse

mb

urg

Ło

twa

Lit

wa

Est

on

ia

Cyp

r

Mal

ta

Łączna ilość ładunków przetransportwana drogami w każdym z krajów UE w 2011r. w tys. ton


oznacza, że już po około 15 latach zwróciłby się koszt budowy. Polskie władze myślą tylko o tym,

co teraz mają wydać, a nie o tym co w przyszłości można zyskać, choć równocześnie co godne

pochwały nie wdajemy się w inwestycje na wyrost, których potem nie będziemy w stanie utrzymać.

Proces inwestycyjny w Polsce nie jest spójny. Najczęściej decyduje kryterium najniższej ceny.

Często nie mają znaczenia doświadczenie ewentualnego wykonawcy, ani środki jakimi dysponują.

Potem przekłada się to na jakość inwestycji i zbyt częstą upadłość czy niewypłacalność firm

budowlanych realizujących publiczne zamówienia. Brakuje niezbędnej infrastruktury gazowej do

zapewnienia pełnego bezpieczeństwa energetycznego kraju, która umożliwiłaby poprzez transakcje

krótkoterminowe handel tym surowcem w okresie, kiedy zapotrzebowanie jest mniejsze a gaz

tańszy. Od lat przy inwestycjach marginalizuje się Polskę Wschodnią. Chodzi o inwestycje drogowe,

takie jak planowana droga ekspresową S19 łączącą Białoruś ze Słowacją, a przy okazji Białystok,

Lublin i Rzeszów, ale i energetyczne jak rozbudowa sieci na obszarze Podlasia i Mazur, gdzie duża

awaria skutkuje w odcięciu dostaw energii dla setek tysięcy osób. Nie da się niwelować barier

rozwojowych regionów bez infrastrukturalnego dostępu, takiego jak w reszcie kraju. Lobby

przewoźników samochodowych wymusza rozwój (co prawda bardzo potrzebnych) autostrad, ale

zapomina się równocześnie o kolei i żegludze śródlądowej jako alternatywnych sposobach

masowego transportu towarów. Inwestycje infrastrukturalne są blokowane przez ekologiczne

grupy, które zgodnie z prawem latami wstrzymują realizację kluczowych obiektów. Nadal nie

inwestuje się wystarczających środków w rozwój sieci internetowej w Polsce i nie docenia wpływu

jaki może ona mieć na rozwój kraju (wg raportu BCG Polska internetowa. Jak Internet dokonuje

transformacji polskiej gospodarki: nasza gospodarka internetowa osiągnęła w 2009r. 2,7% PKB, a w

2015r. wzrośnie do 4,1%).

Przybliżę teraz trzy obszary transportu, według mnie zapomniane przez mainstream, których

rozwój stwarza realne możliwości rozwoju kraju: porty morskie, żegluga śródlądowa i transport

intermodalny. Na koniec uporządkuję najważniejsze propozycje zmian w kluczowych obszarach

budowy infrastruktury w Polsce, które można usprawnić.

Porty morskie

Polskie porty z roku na rok rozwijają się coraz lepiej. Według GUS w 2012r. na naszych

największych ośmiu portach przeładowano łącznie 58,825 mln ton ładunków, choć w skali całej

Unii Europejskiej jest to jedynie ponad półtora procent łącznej masy przeładunków. Co prawda

na skutek znacznych inwestycji, szczególnie w porcie gdańskim, te tendencje są kontynuowane, a

sam Gdańsk ze względu na swoje położenie geograficzne, tj. niezamarzanie zimą i pogłębiony

kanał morski rywalizuje o miano największego portu na Bałtyku. Mamy szanse (szczególnie

Gdańsk) być bramą morską dla całej Europy Środkowo-Wschodniej, nadbałtyckiej Rosji (port w

Sankt-Petersburgu zamarza zimą), Białorusi, Czech i Słowacji. Pozostają jednak duże rezerwy,

zarówno dalszych możliwości inwestycji, dywersyfikacji przewożonych towarów, jak i

wykorzystania terenów znajdujących się w sąsiedztwie portu, a więc kwestia budowy infrastruktury

odbioru i przewozu ładunków w głąb kraju. Współczesne zachodnioeuropejskie porty oprócz

oferowania tradycyjnych usług portowych, proponują klientom także usługi handlowe,

magazynowe, finansowe i hotelarskie. W Polsce na razie tego brakuje.

Jeszcze jedną barierą w rozwoju polskich portów wydają się być skomplikowane procedury celne,

podatkowe i sanitarne, które wymagają albo zamrożenia kapitału obrotowego przez inwestorów

albo konieczności długiego przetrzymywania towarów na portowym terminalu (jak np. oczekiwanie

na uzyskanie wszystkich niezbędnych dokumentów celnych). Na zachodzie Europy od dawna

uporano się z tą kwestią, nam dopiero udaje się dostrzegać problem. Stawka jest bardzo duża, bo


według różnych szacunków blisko 670 tys. TEU (a więc jednostki objętości kontenera o długości

20 stóp) kierowanych do lub z Polski jest obsługiwanych poza polskimi portami (w 2012r. na

czterech największych przeładowano ponad 2 mln TEU).

Transport intermodalny

Marginalizowany przez lata w Polsce jest tzw. transport intermodalny (przewóz towarów

wykorzystujący więcej niż tylko jeden środek i rodzaj transportu, np.: przewóz towarów po

głównych szlakach koleją, a potem do miejsca docelowego ciężarówkami). Obecnie jedynie około

2-3,5% towarów przewożonych w Polsce koleją to ładunki objęte tym rodzajem transportu. W

Europie ta wartość waha się w granicach 10-20%. Ten rodzaj transportu jest w Europie po prostu

tańszy. Opłata za kolejową część transportu intermodalnego na dystansie 1km w 2009r. wynosiła

21,9zł (co jest wielkością wyższą niż średnia UE 17,5 czy rozwiniętych Niemiec – 12,3zł).1 Nawet

po ostatnich zmianach stawek jakich dokonało PKP PLK nadal utrzymuje się jedna dysproporcja

w podejściu władz do rozwoju transportu w Polsce. Mamy jedne z najwyższych opłat za przewozy

kolejowe i jedne z najniższych za przewozy autostradami. Ekonomicznie w dłuższej perspektywie

nie ma to żadnego sensu.

Tabela 1. Porównanie kosztów transportu intermodalnego i drogowego na wybranych europejskich

trasach tranzytowych

Trasa

przewozu

ładunku

Transport intermodalny Transport drogowy

Całkowity koszt

transportu (EUR)

Długość

trasy (km)

Stawka

EUR/km

Całkowity koszt

transportu (EUR)

Długość

trasy (km)

Stawka

EUR/km

Barcelona -

Warszawa

3350 3270 1,02 3448 2735 1,26

Genewa -

Manchester

2315 2134 1,08 2836 1912 1,48

Patras (gr.) -

Göteborg

3970 4128 0,96 4894 3599 1,36

Opracowanie własne na podstawie:

Ricci A., Pricing of intermodal transport: lessons learned from RECORDIT, Bruksela 2002

Tabela 1 porównuje koszty przewozu takiego samego objętościowo ładunku transportem

drogowym i transportem intermodalnym. W zależności od stanu rozwoju infrastruktury kolejowej

i portowej korzystając z drugiego rozwiązania można na 1 kilometrze zaoszczędzić 0,2-0,4 EUR.

Eksperci przyznają, że przesunięcie 1 mln ton ładunku (na odległość 1000km) z dróg na transport

intermodalny wiąże się z korzyściami netto w makroekonomicznej skali na poziomie 69 mln zł.2

Według Eurostatu w 2012 r. polskimi drogami przetransportowano 1 245 mln ton ładunku (GUS:

1Bryliński M., Transport intermodalny z punktu widzenia operatora logistycznego, [w:] Bryliński M. i in., Tiry na tory. Towary na

kolej, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź 2010

2Mindur L., Uwarunkowania rozwoju rynku transportu kombinowanego/intermodalnego w Polsce (w latach 1993-2009), [w:]

Bryliński M. i in., Tiry na tory. Towary na kolej, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź 2010


1 548 mln ton ). My wybieramy coś co jest teraz tańsze i łatwiejsze, bez oglądania się na możliwości

jakie stoją przed rynkiem transportu kolejowego.

Polska kolej w ujęciu towarowym to na razie zły stan techniczny torowisk i trakcji, bardzo długi

czas przejazdów, niska średnia prędkość pociągów, liczne opóźnienia i brak możliwości

kontrolowania co w danym momencie dzieje się z przewożonym towarem. Jeśli chodzi o transport

towarów w ruchu międzynarodowy to węzły komunikacyjne i przejścia graniczne na wschodzie

kraju nie są przystosowane do stale wzrastającej ilości tirów jakie chcą się tamtędy przedostać na

Białoruś czy Ukrainę. Jednocześnie w związku z tak dużym tranzytem w układzie południkowym

w Polsce(kwestia przewozu towarów pomiędzy UE a Rosją), nie wspominając o kosztach

społecznych (np. transport tirami produktów chemii ciężkiej) przede wszystkim spada

bezpieczeństwo na drogach, wzrasta czas odprawy granicznej oraz coraz szybciej eksploatowana

jest infrastruktura drogowa. Rozwój transportu intermodalnego to wpisanie się w tendencję

transportu eksportu z Azji do Europy ogromnej ilości towarów.

Żegluga śródlądowa

Transport wodny śródlądowy jest bezapelacyjnie najkorzystniejszym ekonomicznie i środowisko

rodzajem transportu co uwydatnia poniższa tabela. Od lat praktycznie nic nie dzieje się sprawie

regulacji Odry czy Wisły (w jej dolnym biegu). Skutek jest taki, że z roku na rok coraz mniej

ładunków jest przewożonych polskimi rzekami (GUS: 2005r.: 5,141 mln ton; 2012r.: 2,935 mln

ton).

Tabela 2. Porównanie gałęzi transportu pod względem ekonomicznym i środowiskowym

Ilość km przebytych przy

zużyciu 5 litrów paliwa i

ładunki 1-tonowego

Ilość ładunku przewiezionego

na odległość 1 km przy

zużyciu 1 litra paliwa

Ilość gramów CO2

emitowanego na

tonokilometr

Transport wodny

śródlądowy

500 km 127 ton 33,4 g/tkm

Transport

kolejowy

333 km 97 ton 48,1 g/tkm

Transport

samochodowy

100 km 50 ton 164 g/tkm

Transport

lotniczy

6,6 km b.d. b.d

Źródło: Perspektywy i bariery rozwoju transportu wodnego śródlądowego w kontekście ograniczenia emisji CO2 i

oszczędności energii Ministerstwo Infrastruktury, 2009. Rezultaty badań wykonanych przez ADEME

oraz Niemiecki Instytut Energii i Środowiska

Należy uzmysłowić sobie, że inwestycje w zapewnienie żeglugowej sprawności rzekom i ciekom

wodnym, nie oznaczają inwestowania tylko w transport rzeczny, ale ze względu na wielotorowość

wykorzystania infrastruktury wodnej, wpływają także na kwestie uregulowania wielu

problematycznych rzek (bezpieczeństwo przed powodziami ale i ochrona przed pustynnieniem


niektórych terenów), turystyki wodnej, czystości wody w rzekach oraz stwarzają możliwość

energetycznego wykorzystania zbudowanych dzięki temu obiektów.

Rekomendacje i zarys proponowanych działań w zakresie poprawy i rozwoju

infrastruktury w Polsce

Kompleksowy rozwój polskiej infrastruktury przesyłowej i transportowej:

1. Priorytetowe nastawienie do remontu i modernizacji starych dróg krajowych (nawet

kosztem budowy nowych)

2. Ustalanie priorytetów nowych inwestycji drogowych na to gdzie mieszka jak wielu

kierowców i ile posiada samochodów, a nie na tranzyt (ten należy pozostawić kolei i

żegludze śródlądowej gdzie to możliwe)

3. Wspieranie rozwoju transportu lokalnego, szczególnie w ramach dojazdu do aglomeracji

4. Dalszy rozwój infrastruktury gazowej, z naciskiem na zwiększanie podziemnej powierzchni

magazynowej i przyśpieszenie budowy przyłącza gazowego do

5. Zaprzestanie budowy nowych lotnisk w mniejszych miastach, a skupienie się na

zwiększeniu dostępności portów lotniczych już istniejących (głównie poprzez rozwój

bezpośrednich połączeń kolejowych i stworzenie systemu biletów intermodalnych)

6. Wymuszenie na operatorach telekomunikacyjnych wzajemnego korzystanie z sieci

przesyłowych (pozwoliłoby to zaoszczędzić koszty użytkowania nawet o 80%)

7. Rozwijanie sieci szerokopasmowej (raport Broadband Infrastructure and Economic Growth:

każdy wzrost gęstości sieci o 10% daje potencjał wzrostu o 1-1,5%), budowanie cyfrowych

kompetencji społeczeństwa i rozwój e-administracji

8. Próba renegocjacji umowy Natura 2000 i podniesienie większej ogólnonarodowej dyskusji

o trwaniu obecnego „eko-ustroju”, który zmniejsza konkurencyjność europejskich

podmiotów

9. Rozwijanie idei Partnerstwa Publiczno-Prywatnego poprzez przygotowywanie narodowych

projektów realizacji określonego typu inwestycji (np. spalarnie odpadów, wymiana

oświetlenia ulicznego) z całym zapleczem gotowych rozwiązań prawnych.

10. Powrócenie do stosowania formuły zakupów materiałów inwestycyjnych (jako

zapobieżenie ryzyka rosnących cen, bankructw wykonawców i słabej jakości wykonania)

11. Usprawnienie i uporządkowanie procesu inwestycyjnego poprzez:

a) stworzenie jednej kompleksowej ustawy bez możliwości tworzenia specustaw

b) narzucenie obowiązku stosowania pozacenowych kryteriów wyboru oferty

c) wprowadzenie obowiązku wykorzystywania w procedurach decyzyjnych metody

analizy kosztów i korzyści jako kluczowej formy analizy strategicznej

d) rezygnacja z formuły „projektuj i buduj”, która jest pewnym usprawnieniem, ale

zarazem stwarza realne niebezpieczeństwo, że oferty przetargowe są nieoszacowanie


e) uniemożliwienie przy zawieraniu kontraktów budowlanych odchodzenia od zasad

FIDIC:

▪ konieczność zapisu o waloryzacji cen kontraktowych

▪ objęcie równomiernym ryzykiem obu stron kontraktu (dotychczas zbyt często

przerzuca się je jednostronnie na wykonawców, którzy potem sobie z nim nie

radzą)

Plan ekspansji polskich portów morskich:

1. Wdrażanie pomysłu przebudowy polskich portów morskich w tzw. porty czwartej generacji

(intermodalne węzły transportowe i centra dystrybucyjno-logistyczne, które znacznie

obniżają koszty łańcucha dostaw); niezbędny jest do tego rozwój transportu

intermodalnego, budowa infrastruktury lądowego dostępu do portów z ominięciem

centrów miast portowych, zwiększanie głębokości basenów portowych i dopuszczalnego

obciążenia nadbrzeży

2. Dokończenie restrukturyzacji stosunków własnościowych polskich portów, poprzez

wzmocnienie zarządców portów i danie im większej władzy zarządzania portem

3. Wprowadzenie usprawnienia w procedurze kontroli fitosanitarnej i weterynaryjnej, która

jest niepotrzebnie nazbyt rygorystyczna

4. Umożliwienie armatorom (choćby tym zarejestrowanym w UE) odroczenie płatności VAT

i skorzystanie z rozwiązań niemieckich, gdzie płatność tego podatku zostaje odłożona do

momentu, kiedy dokonana zostaje sprzedaż towaru (mechanizm ten umożliwia

wprowadzenie ładunku do obrotu, bez uiszczania podatku z tytułu importu; importer

odprowadza podatek dopiero w miejscu swojej podatkowej rezydencji ramach tzw.

rozliczenia wspólnotowego nabycia towarów)

Wspieranie transportu intermodalnego:

1. Rozwinięcie pomysłu transportu intermodalnego

2. Przeprowadzenie przeglądu norm tonażowych, czyli określonych limitów ciężaru

ładunków jakie mogą zostać przewiezione konkretną linią kolejową

3. Terminale przeładunkowe zarządzane przez państwowe spółki powinny być silniej

nadzorowane w kwestii umożliwiania łatwego dostępu przewoźnikom niezależnym

4. Wprowadzenie bardziej elastycznej polityki cenowej PKP w określeniu do operatorów

transportu intermodalnego

5. Wprowadzanie dalszych ograniczeń tonażowych dotyczących transportu samochodów

ciężarowych o masie przekraczających określoną wielkość, przy jednoczesnym

uprzywilejowaniu tych pojazdów, których transport jest jedynie dowozem z lub od

kolejowych terminali przeładunkowych

6. Uchwalenie ulgi do podatku od środków transportu dla samochodowych przewoźników

nastawionych na współpracę w działalności z koleją


7. Stworzenie sieć połączeń kontenerowych obejmujących najpopularniejsze kierunki

przewozu i tranzytu towarów, także jeśli chodzi o połączenie kierunków docelowych z

polskimi portami morskimi

8. Budowa nowych terminali intermodalnych wraz z całą infrastrukturą towarzyszącą lub

wspieranie firm transportowych w podobnych inwestycjach

Inwestycje w rozwój żeglugi śródlądowej:

1. Stworzenie długoletniego planu budowy sieci kanałów lateralnych (równoległych) wzdłuż

polskich rzek

2. Ograniczenie monopolistycznych praktyk jakie maja miejsce na czynnych żeglugowo

polskich rzekach

3. Doprowadzenie Odry na odcinku od Kanału Gliwickiego do ujścia do poziomu IV klasy

żeglowności. Przewidywany koszt może wynieść nawet 15-18 mld PLN. Co to by oznaczało

dla Polski:

• rozwój polskiej żeglugi śródlądowej (wzrost przewozu towarów do poziomu 40-60 mln

ton)

• możliwość eksportu polskiego węgla drogą wodną (pomijając dziś wykorzystywaną kolej)

• koniec powodziowych problemów Opolszczyzny i Dolnego Śląska

• dostęp do niemieckich tras żeglugi śródlądowej (nowy, znacznie tańszy sposób transportu

dóbr do największego importera polskich towarów)

• ograniczenie kosztów i emisji spalin transportu ciężarowego (barka o wymiarach 12x110m

może pomieścić 2000 ton towarów, tyle samo co 67 tirów z przyczepami)

• pozwoli to walczyć w Brukseli wspólnie z Czechami, Słowakami i Austriakami o

dofinansowanie projektu budowy kanału Odra-Dunaj (jeśli udałoby się wpisać go do

transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, to moglibyśmy liczyć nawet na 80-90%

dofinansowania). Projekt jest wieloletni, obarczony sporymi kosztami i ryzykiem, ale:

▪ Czesi mają już stadium wykonalności projektu

▪ Rozwój portu w Szczecinie, który byłby pierwszym „czeskim i słowackim portem”

▪ Wkład Polaków w tę inwestycję byłby nieporównywalnie mały w porównaniu do

Czech i do tego ile będzie kosztowało nas uregulowanie Odry

▪ Polska zyskałaby dostęp do Dunaju, a więc i do Morza Czarnego oraz poprzez Łabę

do Morza Północnego. Byłby to bodziec do rozwoju żeglugi śródlądowej w Polsce

▪ Rozwój polskich miast znajdujących się na trasie polskiej części kanału oraz

udrożnionej Odry


Finanse publiczne

Produkt Krajowy Brutto – dynamika oraz zagrożenia

Ostatnie lata były trudne dla wielu krajów Europy, w tym również Polski. Największa aktywność

gospodarcza miała miejsce w Polsce w 2007 r. Przechodząc przez znaczne spowolnienie, okres

największej stagnacji był zauważalny w kraju w ostatnim kwartale roku 2012. Jednakże, Polska

kończąc rok 2012 ze wzrostem gospodarczym na niezbyt imponującym poziomie 1,9% (1595,3

mld zł w ujęciu nominalnym PKB) pozostawała jednak w gronie dość szybko rozwijających się

gospodarek europejskich. Największą determinantą wzrostu PKB w 2012 r. był eksport netto,

natomiast niską dynamiką charakteryzowały się nakłady inwestycyjne oraz konsumpcja

gospodarstw domowych. Siła nabywcza została osłabiona między innymi przez rosnące wskaźniki

inflacji, co wraz z niezmiennie wysoką stopą bezrobocia (13,4% z końcem 2012 r.), skutecznie

hamowało wzrost spożycia indywidualnego. Rok 2012 był również rokiem ograniczenia aktywności

inwestycyjnej tak sektora prywatnego, jak i sektora instytucji rządowych i samorządowych.

W trakcie 2013 r. można było zaobserwować wyraźną, chociaż stosunkowo powolną, poprawę

koniunktury. Wyniki PKB w II kwartale 2013 r. świadczą o tym, że Polska stopniowo zwraca się w

kierunku ścieżki wyższego wzrostu. Tempo wzrostu PKB przyspieszyło do 0,4% z kwartału na

kwartał.

1. Budżet państwa

Wyniki sektora finansów publicznych oraz koniunktura gospodarcza pozostają w ścisłym związku.

Wydatki publiczne co do zasady rosną wraz z obniżaniem się wpływów podatkowych i odwrotnie.

Jednocześnie, utrzymując wysoki deficyt sektora finansów publicznych, Polska naraża się na wzrost

premii za ryzyko kraju oraz wyższy koszt kapitału, konieczność wydatkowania coraz większych

sum na obsługę długu. Brak dyscypliny finansów publicznych ma bezpośredni wpływ na obniżenie

tempa wzrostu PKB.

Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zmniejszył się do 3,9% w roku 2012 (czyli

62,7 mld zł), w porównaniu do 5% z roku 2011. Problemem jest, że deficyt ten cechuje się

trwałością w przypadku Polski, co prowadzi w oczywisty sposób do narastania długu publicznego

i negatywnie kierunkuje sytuację gospodarczą w kraju. W 2012 r. relacja państwowego długu

publicznego do PKB wynosiła 52,7%, natomiast długu sektora general government 55,6%, wobec

odpowiednio 53,4% oraz 56,2% w roku 2011. Jednakże, to niewielkie obniżenie pozostawało nadal

poza pierwszym progiem ostrożnościowym zapisanym w ustawie o finansach publicznych. Na

koniec 2012 r. zadłużenie wyniosło 840,5 mld zł.

Dochody budżetowe w 2012 r. osiągnęły poziom 287,6 mln zł, wydatki natomiast 318 mln zł.


CIT13.39

% PIT25.37

%

VAT

Akcyza20.41

%

Cła0.73%

2007CIT

13.54%

PIT26.26%

VAT

Akcyza19.74%

Cła0.68%

2008

1.1. Dochody budżetu państwa

Zrealizowane dochody budżetowe w 2012 r. wyniosły 287.595,1 mln zł i były niższe od

planowanych o ok. 2,1%. Dochody te pozwoliły na sfinansowanie 90,4% wydatków budżetu

państwa, podczas gdy w poprzednich latach wielkość ta wynosiła: 91,7% w 2011 r. oraz

84,9% w 2010 r.

1.1.1. Dochody podatkowe

Dochód budżetu państwa w 86,3% stanowiły w 2012 r. dochody podatkowe. Dochody

niepodatkowe to jedynie 12,9%, natomiast dochody ze środków UE oraz innych źródeł

pomocy zagranicznej to jedynie 0,8%.

W 2012 r. dochody podatkowe były wymiernie niższe od prognozowanych.

VAT -9,2%, CIT -5,6%, Akcyza -3,4%, PIT -1,1% tabela

Przeszacowanie w podatku VAT miało swoje źródło głównie w błędnym upatrywaniu

przez Ministerstwo Finansów czynnika wzrostu gospodarczego w popycie wewnętrznym,

gdy tymczasem to popyt zewnętrzny utrzymywał najwyższy poziom. Sytuacja taka miała

swoje konsekwencje w obniżeniu wpływów z podatku VAT, z uwagi na obowiązującą w

eksporcie oraz wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów stawce 0%. Podatnicy przy

wzroście wpłat podatku VAT o 2,8% (tj. 5,3 mld zł), uzyskali o 9% (tj. 6,2 mld zł) wyższe

zwroty w tym podatku. Częstszym zabiegiem było ubieganie się o zwrot VAT niż o

przeniesienie nadwyżki na kolejny okres rozliczeniowy. Szybszy wzrost zanotowała

sprzedaż towarów i usług opodatkowanych stawkami obniżonymi tj. o 4,5% w porównaniu

z rokiem 2011 (w którym wzrost wynosił 8,3% w stosunku do roku 2010). Natomiast

transakcje opodatkowane stawką podstawową miały wartość wyższą o 1,2% w porównaniu

do 2011 r. (w którym wzrost wynosił 7,2% w porównaniu do roku 2010). Eksport i dostawy

wewnątrzwspólnotowe odnotowały wzrost rzędu 5,3%.

W akcyzie na 2012 r. zaprojektowano 1,6 mld zł dodatkowych dochodów, podczas gdy

realne wyniosły jedynie 0,2 mld zł. Wynikało to głównie z niższej od planowanej sprzedaży

paliw silnikowych.

W 2012 r. nasiliły się i problemy z terminowym regulowaniem bieżących zobowiązań

podatkowych przedsiębiorców, co zaowocowało wysokim tempem wzrostu zaległości

podatkowych.

Struktura dochodów podatkowych w rozbiciu na poszczególne rodzaje podatków nie różni

się od tendencji wypracowanych na przestrzeni kilku ostatnich lat. Podatki obrotowe (VAT

oraz akcyza) stanowią niezmiennie ok. 60% wszystkich wpływów podatkowych budżetu

państwa. Jednocześnie szacuje się, że w tym obszarze występuje ogromna ilość oszustw

podatkowych, skutkująca zaniżeniem faktycznych wpływów z tych podatków.


1.1.2. Dochody niepodatkowe

Dochody niepodatkowe w 2012 r. były wyższe niż planowane przez Ministerstwo Finansów.

Najbardziej znaczącą część stanowiły opłaty, grzywny i odsetki (44%), następnie dochody

z dywidendy i wypłaty z zysku (22,1%) oraz wpłata z zysku NBP (22,1%). Powodem

przekroczenia założeń ustawy budżetowej była wpłata z zysku NBP, pochodzące z operacji

finansowych, w tym zrealizowanych różnic kursowych i cenowych oraz przychodów z

rozwiązania rezerwy na ryzyko kursowe.

1.2. Wydatki

Łączne wydatki budżetu państwa (z uwzględnieniem budżetu środków europejskich) w 2012 r.

wyniosły 386.310,9 mln zł i w porównaniu z rokiem poprzednim zwiększyły się o 6,3%.

Wydatki budżetu państwa miały dominujący udział w łącznej kwocie wydatków, sięgający

82,3%.

Obecna struktura wydatków jest zdominowana poprzez wydatki zdeterminowane (74,9%

wydatków w roku 2012), co znacząco ogranicza możliwości w kształtowaniu wielkości deficytu

budżetowego. Wydatki ponoszone przez państwo wynikają w większości z przepisów

ustawowych oraz wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Poprawa finansów publicznych jest

ogromnym wyzwaniem dla polityki fiskalnej oraz gospodarczej Polski. Sektor finansów

publicznych musi ograniczyć wydatki oraz zmniejszyć deficyt budżetowy.

Wykres przedstawia wpływy z poszczególnych rodzajów podatków na przestrzeni lat. Źródło: mf.gov.pl,

finanse.mf.gov.pl, opracowanie własne


Diagnoza – wybrane problemy budżetu państwa

1.3. Nieefektywna oraz kosztowna administracja podatkowa

Polska administracja podatkowa swoim rozmiarem oraz kosztem utrzymania wyróżnia się

w skali Europy. Wydatki na nią równają się trzykrotności wydatków poświęcanych na

badania naukowe. Stosunek kosztu utrzymania administracji podatkowej do wartości

zebranych podatków oscyluje wokół 0,015-0,016. Oznacza to, że 1,5% wartości wpływów

podatkowych jest przeznaczanych na ich obsługę. Polska pod tym względem zajmuje jedną

z ostatnich lokat wśród krajów Europy.

Warte uwagi, że rzesza urzędników państwowych zajmuje się wydawaniem interpretacji

indywidualnych prawa podatkowego. Liczba tych aktów sięga 35 tys. sztuk rocznie. Do tego

należy doliczyć 10 tys. innych rozstrzygnięć w przedmiocie wniosków o wydanie

interpretacji. Administracja podatkowa zdaje się tworzyć największe biuro doradztwa

podatkowego w Polsce.

Wykres przedstawia koszt administracji podatkowej ujmowany jako procent wpływów podatkowych do budżetu państwa

w kraju. Źródło: iota-tax.org, opracowanie własne


Corocznie zwiększa się również wartość zaległości podatkowych względem państwa. Wskaźnik

ten może być wyznacznikiem skuteczności administracji podatkowej, której celem jest wszak

egzekwowanie należności podatkowych. Od 2008 r. udział zaległości we wpływach podatkowych

wzrósł o 2,36 pp. do 2012 r., osiągając poziom 8,32%.

Również średni roczny czas konieczny do dokonania rozliczenia podatkowego przez

przedsiębiorcę nie jest imponujący na tle krajów europejskich.

1.4. Oszustwa w podatku VAT oraz akcyzie

Możliwe wpływy podatkowe w Polsce są znacznie wyższe niż te realnie spływające do budżetu

państwa. W dużej mierze rozbieżność ta wynika z nieuczciwych działań podatników, którzy

działają w szarej strefie albo dążą do stosowania mechanizmów obniżających ich zobowiązania

podatkowe lub uprawniających ich do uzyskania nienależnego zwrotu. W obszarze podatku VAT

działalność taka jest spotykana w całej UE. Komisja Europejska wskazuje, że strat spowodowane

uchylaniem się od opodatkowania w UE mogą osiągać rozmiary 1 biliona euro rocznie. Urzędy

Wykres przedstawia ilość godzin, jakie przedsiębiorca musi poświęcić rocznie na rozliczenia podatkowe (2013 r.).

Źródło: doingbusiness.org, opracowanie własne

Wykres przedstawia ilość płatności, jakie przedsiębiorca musi wykonać rocznie w celu uiszczenia podatków (2013 r.)

Źródło: doingbusiness.org, opracowanie własne


Kontroli Skarbowej wykryły w 2012 r. ponad 150 tys. Faktur VAT dokumentujących fikcyjne

transakcje, których wartość sięgnęła 15,5 mld zł i była o 9,7 mld zł wyższa niż w 2011 r.

Luka w podatku VAT widoczna jest szczególnie przy porównaniu nominalnego PKB oraz

nominalnych wpływów z tego podatku do budżetu państwa. Wzrost nominalny PKB od

2008 r. do 2012 r. wyniósł 25%, natomiast wpływy z VAT jedynie o ponad 17%, przy

podwyżce stawek VAT w 2011 r. Innym papierkiem lakmusowym luki podatkowej są

różnice pomiędzy danymi EUROSTAT o tym co jest raportowane przez kraje UE jako

wywiezione do Polski oraz tym co Polska jako takowe zgłasza. Średni rozmiar tego typu

różnic w Europie wynosi 2%-3% wywozu. Natomiast dla Polski ta różnica w latach 2011 i

2012 osiągnęła odpowiednio 7,8% (tj. 8,9 mld EUR) i 9,5% (tj. 10,7 mld EUR) całego

zarejestrowanego wywozu. Dla ukazania skali zjawiska, w przypadku wywozu prętów

stalowych rozbieżność ta wynosi 86,5%. Takie praktyki mogą być początkiem przestępstw

karuzelowych lub elementem sprzedaży po cenach dumpingowych w Polsce towarów.

W mediach i doktrynie spotkać się można z szacunkami, że luka podatkowa osiągnęła

rozmiary 6,5 mld zł. Istnieją również opracowania, które pokazują, że luka w 2012 r. mogła

wynosić od 36 do 58 mld zł, czyli 3,7% PKB.

1.5. Nieefektywny system podatków dochodowych

Podatki dochodowe w Polsce (PIT oraz CIT) stanowią corocznie ok. 35% wpływów

podatkowych do budżetu państwa. Dochody z nich w 2013 uległy znaczącemu osłabieniu.

Według skali podatkowej w 2011 r. opodatkowało się ponad 24,64 mln podatników.

97,86% osób fizycznych rozliczających się według skali podatkowej w roku 2011 uzyskało

dochody do 85,528 tys. zł. W tej grupie przeciętny dochód na osobę pomniejszony o

odliczone składki na ubezpieczenia społeczne wyniósł 22,139 tys. zł. Natomiast przeciętny

dochód osoby uiszczającej podatek według wyższej stawki wyniósł 139,061 tys. zł.

Należny podatek PIT w 2011 r. zapłacony wg skali podatkowej osiągnął poziom 47 mld zł.

Podatnicy skorzystali z ulg: odliczonych od dochodu w kwocie 5,58 mld zł oraz odliczonych

od podatku w kwocie 5,86 mld zł. Wśród odliczeń od dochodu najbardziej popularne były

ulgi na wydatki rehabilitacyjne (2,5 mld zł) oraz wydatki z tytułu użytkowania sieci Internet

(2,38 mld zł). Najbardziej znaczącym odliczeniem od podatku była ulga na dzieci (5,74 mld

zł).

Natomiast tzw. podatkiem liniowym od dochodów osiąganych z działalności gospodarczej

opodatkowano 410 tys. podatników. Należny podatek PIT w 2011 r. zapłacony według

stawki 19% wyniósł nieco ponad 14 mld zł.

Przedstawione dane świadczą o tym, że ciężar podatku dochodowego jest złożony na

podatnikach uzyskujących niskie dochody.


Tak nieefektywny system podatków dochodowych zniechęca społeczeństwo do bardziej

efektywnej pracy, zachęca do przechodzenia do szarej strefy w celu unikania podatków oraz

preferuje podatników, których dochody są na tyle wysokie aby mogły umożliwiać im

skorzystanie z ulg podatkowych.

2. Rekomendacje

2.1. Obniżenie kosztu administracji podatkowej poprzez reorganizację systemu wydawania

interpretacji indywidualnych prawa podatkowego:

Zwiększenie ilości interpretacji ogólnych

Wprowadzenie możliwości uzyskania potwierdzenia, że interpretacja ogólna ma

zastosowanie w danym stanie, zamiast występowania o nową interpretację

indywidualną

Wprowadzenie większej automatyki rozliczania deklaracji podatkowych

2.2. Usprawnienie procedur związanych z obowiązkami prawno-administracyjnymi:

Stworzenie elektronicznej bazy danych, do której dostęp miałaby administracja

podatkowa, sądy rejestrowe oraz GUS

Przyznanie większych uprawnień notariuszom umożliwiających wykonywanie

pewnych obowiązków rejestrowych za ich pośrednictwem

2.3. Walka z przestępstwami podatkowymi oraz agresywną optymalizacją podatkową:

Uszczelnienie systemu odliczeń w podatku VAT

Zwiększenie kontroli w branżach narażonych na praktykowanie procederów

przestępczych

Wprowadzenie przepisów o CFC

2.4. Modernizacja systemu podatków dochodowych:

Rozszerzenie katalogu ulg podatkowych dla rodzin wielodzietnych oraz młodych

małżeństw

Obniżenie ostrych zasad korzystania z kredytu podatkowego przez

przedsiębiorców

Rozszerzenie katalogu przychodów mogących być opodatkowanymi ryczałtowo

Zwiększenie kwoty wolnej od podatku

Wprowadzenie trzeciego progu podatkowego; zmiana obowiązujących stawek

Opodatkowanie przychodów z działalności rolniczej

Polska na arenie międzynarodowej. Wprowadzenie:

Aspirując do G20, oprócz reform o charakterze społecznym, technologicznym oraz gospodarczym

Polska musi wzmocnić swoją pozycję międzynarodową. Dlatego jednym z priorytetowych zadań

polskiego rządu powinna stać się poprawa lub wzmocnienie wizerunku Polski w krajach będących

naszymi strategicznymi partnerami pod względem uwarunkowań gospodarczych oraz politycznych.


Do grupy takich krajów z pewnością należą Niemcy, Włochy, Stany Zjednoczone, Rosja,

Chiny, Czechy, Francja, Holandia, Wielka Brytania oraz Ukraina. Realizacja tego zadania jest

możliwa dzięki kampaniom społecznym/promocji Polski w wyżej wymienionych krajach oraz

sprawnej realizacji polityki zagranicznej przez najważniejszych przedstawicieli państwa.

Rola Polski w Unii Europejskiej:

Krótki zarys historyczny

Od początku lat 90. XX wieku, zaraz po zmianie geopolitycznej w Europie, głównym celem Polski

było znalezienie się w najważniejszej organizacji na naszym kontynencie – Unii Europejskiej. Jak

się później okazało spełnienie wszystkich formalnych wymogów, umożliwiających akcesję do

Wspólnoty okazało się długotrwałym i trudnym zadaniem. Akcesja Polski oraz kilku innych krajów

Europy Środkowo – Wschodniej nastąpiła 1 maja 2004 r. 21 grudnia 2007 roku Polska przystąpiła

do Strefy Schengen. Natomiast w okresie od 1 lipca do 31 grudnia Polska przewodniczyła w

Radzie Unii Europejskiej. Przez okres 9 lat (2004-2013) w ramach polityki spójności państwo

Polskie otrzymało około 342 mld zł na rozwój, dzięki którym zrealizowano 172 tys. Projektów.

Interes Polski wewnątrz Wspólnoty

Do najważniejszych aspektów członkostwa Polski w Unii Europejskiej należą:

1. Wspólna Polityka Rolna

Wspólna Polityka Rolna (WPR) powstała w celu ujednolicenia i wsparcia sektora rolnego

w krajach UE. Dotacje przeznaczone na rozwój terenów wiejskich zamieszkałych przez 60 %

ludności Unii Europejskiej, w latach 2007-2013 pochłaniały najwięcej funduszy, bo aż 50 % całości

wydatków Wspólnoty. Ze względu na wielkość i rozmiar podważono koncepcję WPR. I tak

zmniejszono budżet dla rolnictwa na lata 2014-2020 o 28 miliardów złotych. Dla Polski w kraju

w którym rolnictwo wciąż stanowi istotny udział rolnictwa w PKB (dwukrotnie wyższy niż w

innych krajach wspólnoty) jest to zagrożenie dla obszarów wiejskich.

2. Polityka energetyczno-klimatyczna

Pakiet energetyczno-klimatyczny (PEK) to zbiór aktów prawnych, na podstawie, których w

państwach Wspólnoty przeprowadza się proces redukcji emisji gazów cieplarnianych, według

międzynarodowego porozumienia. PEK to również podstawa długoterminowego celu polityki

klimatycznej realizowanej na „Starym Kontynencie”, zgodnie z założeniami do roku 2020.

Główne założenia pakietu PEK:

zwiększenie udziału Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) do progu 20 % całej

wytwarzanej energii – wykres 1

poprawa efektywności energetycznej o 20% w porównaniu z scenariuszem referencyjnym

BAU

najważniejszy postulat, mówiący o redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 20%

w porównaniu z rokiem 1990


Z jednej strony, zgoda Polski, której podstawą systemu energetycznej jest cały czas węgiel, na

przystąpienie do pakietu PEK można nazwać błędem. Z drugiej zaś strony, nie dostrzeganie zmian

technologicznych oraz poprawy konkurencyjności cenowej OZE w stosunku do paliw

kopalnianych, przy jednoczesnej tendencji wzrostowej wydobycia węgla, również nie jest

najlepszym rozwiązaniem.

3. Polityka spójności

Jednym z główny założeń Unii Europejskiej jest tzw. polityka spójności, która zakłada umocnienie

polityczne oraz gospodarcze krajów członkowskich. Są to kraje członkowskie, które odbiegają od

średniego poziomu rozwoju i dobrobytu w całej Unii, czyli państwa których PKB nie przekracza

75% średniej dla wszystkich krajów UE. Polska mimo ograniczenia całego budżetu UE, została

największym beneficjentem, gdyż do Polski trafi największy udział funduszu spójności, bo aż 23%

środków, czyli 303 mld zł .

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisji Europejskiej

4. Koncepcja polityki zagranicznej – współpraca z Rosją

Polska i Rosja mają różne spojrzenie na kwestie polityczno-gospodarcze oraz różnią się widocznie

w zakresie swojego potencjału. Rosja to mocarstwo, które po wielu reformach wewnętrznych, stara

się o odzyskanie swojej dawnej pozycji za czasów Związku Radzieckiego. Z drugiej strony Polska,

której ambicje ograniczają się do uzyskania ważnej roli na kontynencie europejskim. Stosunki

rosyjsko-polski mają dla Polski kluczowe znaczenie, ze w względu na historyczne, polityczne oraz

przede wszystkim gospodarcze uwarunkowania, dla Rosji natomiast Polska to jedno z wielu państw,

które stara się o umocnienie swojej pozycji na Wschodzie Europy.

5. Europejska Polityka Sąsiedztwa (EPS)

Po 1989 r. Polska przywiązywała ogromną wagę do stosunków z krajami byłego Związku

Radzieckiego, zwłaszcza wspierając je w dążeniu do uzyskania niepodległości. Podstawowymi

bodźcami przemawiającymi za taką a nie za inną polityką zagraniczną, były uwarunkowania

historyczne, kulturowe oraz gospodarcze Polski. Po przystąpieniu do Unii Europejskiej, Polska w

ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa została mediatorem między krajami Wspólnoty, a krajami

zrzeszonymi w Grupie Wyszechradzkiej, Trójkąta Weimarskiego raz Rady Państw Morza

13449

19213

20210

21412

24921

25489

26526

27958

34658

67186

Francja

Rumunia

Grecja

Portugalia

Węgry

Niemcy

Czechy

Włochy

Hiszpania

Polska

Wykres 1. 10 największych beneficjentów UE na lata2014 - 2020 ( w mln eur )


Bałtyckiego. Jest to szczególnie ważne w kształtowaniu bezpieczeństwa zewnętrznego Unii

Europejskiej w ramach Partnerstwa Wschodniego.

Rola Polki w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO):

Polska przystępując do NATO w 1999 r. przystępowała do organizacji, która powoli przeistaczała

się z typowego sojuszu wojskowego w organizację, której priorytetowymi zdaniami stało się

umacnianie stabilności regionalnej, światowej oraz szukanie nowych rozwiązań w kwestiach

bezpieczeństwa. Największymi wyzwaniami Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego stał się

kryzys finansowy, który wymusił na państwach skupionych w NATO, ograniczenie środków na

obronność, operacje stabilizacyjne i rozwój nowych technologii. Dla Polski oraz innych krajów z

Europy Wschodniej fundamentalne znaczenie ma kwestia bezpieczeństwa na terenie Rosji i

obszarach byłego

Związku Radzieckiego. Niestety wejście do NATO, potraktowano w Polsce jako ogromny sukces

i wypełnienie wszystkich możliwych postulatów związanych z bezpieczeństwem, co wywołało

pewne zaniedbania w kwestii naszej obronności i zaprzestanie rozwijania potencjału militarnego w

Polsce.

Stosunki polsko-amerykańskie

Wchodząc do Unii Europejskiej Polska w pewien sposób oddaliła się od USA, ze względu na zakres

obowiązków, rolę oraz zadania, które zostały jej powierzone. Stany Zjednoczone i Unia Europejska

różnią się w wielu kwestiach związanych z rozwiązywaniem problemów międzynarodowych.

Wspólnota w przeciwieństwie do USA optuje za dyplomatycznym oraz pokojowym

rozwiązywaniem konfliktów. Z drugiej zaś strony, obydwa kraje, zarówno Polska jak i Stany

Zjednoczone podkreślają wagę relacji bilateralnej między obydwoma krajami. Najważniejszymi

aspektami na których skupia się współpraca między tymi krajami to aspekt relacji ekonomicznych

oraz kwestia bezpieczeństwa w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Stosunki z krajami BRIC


Polska polityka zagraniczna, oprócz umacniania pozycji w UE, polepszania stosunków ze Stanami

Zjednoczonymi, musi coraz bardziej koncentrować się na nowych mocarstwach wschodzących –

BRIC. Relacje Polski z Brazylią, Rosją, Indiami, czy też Chinami wymagają od Polski większego

zaangażowania, który może zaowocować poprawą dwustronnych stosunków z krajami BRIC, a

co za tym idzie relacjami gospodarczymi, na których najbardziej nam zależy.

Stosunki Polski z Brazylią:

Brazylia to zdecydowanie jeden z najważniejszych partnerów pochodzący z Ameryki Południowej.

Mimo, że „kraj kawy” to główny partner gospodarczy w tamtym rejonie świata to i tak trudno jest

znaleźć przykłady działań mających na celu „zawężenia stosunków” z Brazylią. Wymiana handlowa

z Brazylia to wciąż mniej niż 1% polskiego eksportu (1,4 mld USD). Relacja między Polską i Brazylią

jest dodatkowo utrudniona ze względu na nie posiadanie wspólnych interesów politycznych, brak

jakiekolwiek więzi o podłożu historycznym oraz postrzeganie UE przez jako całość, nie jako

składowa kilku oddzielnych państw. Bez posiadania jakiekolwiek strategii związanej z realizacją

polityki zagranicznej, ciężko zbudować dobrą relację pomiędzy Polską, a Brazylią, opartą na

długoterminowym porozumieniu.

Stosunki Polski z Chinami:

Najważniejszym celem polskiej polityki zagranicznej wobec Chin jest realizacja celów

gospodarczych. Głównym celem Polski jest stworzenie pozytywnego wizerunku, innowacyjnej

gospodarki oraz bycie głównym partnerem gospodarczym w regionie Europy Środkowo-

Wschodniej. Narzędziami wykorzystywanymi w kreowaniu takiej kompanii społecznej są narzędzia

o charakterze kulturalnym i edukacyjnym. Największym problemem w stworzeniu bardzo dobrych

relacji pomiędzy Chinami a Polską są różnice poglądowe dot. realizacji polityki zagranicznej,

gospodarki oraz inny kodeks etyczny i moralny, którym kierują się oba kraje.

Stosunki polsko-indyjskie:

Na dzień dzisiejszy Polska nie posiada strategii polityki zagranicznej względem Indii. Stosunki

polsko-indyjskie od lat mają wyłącznie charakter sporadycznych, pozbawionych jakichkolwiek

zobowiązań spotkań i dialogów politycznych. Dodatkowo, mimo stworzenia strategicznych planów

względem krajów Azji i Pacyfiku, wciąż brakuje jasno skonkretyzowanych celów i działań

długoterminowych wykorzystujących potencjał Indii.


Rekomendacje + zarys działań w celu poprawy wizerunku, umocnienia pozycji Polski na

arenie międzynarodowej

Rola Polski w Unii Europejskiej:

1. Wspólna Polityka Rolna:

Realizacja Nowej Wspólnej Polityki Rolnej powinna skupić uwagę na problemach produkcji rolnej,

aby móc zaoferować na Jednolitym Rynku Europejskim specjalne i innowacyjne produkty, min.

poprzez zrzeszanie grup oraz organizacji producenckich oraz pomóc rolnikom w marketingu

produktów spożywczych.

2. Polityka energetyczno-klimatyczna:

Przyjęcie pakietu PAK przez kraje UE oznacza przede wszystkim diametralne i szybkie zmiany w

polityce energetycznej pozwolą osiągnąć założenia pakietu energetyczno-klimatycznego. Dla

naszego kraju oznaczać to będzie:

odtworzenie mocy energetycznej, która nie spełnia norm ekologicznych przez UE, budowa

nowych instalacji odtworzeniowych spowoduje gwałtowny wzrost kosztów, co będzie

wiązać się z wzrostem cen energii elektrycznej,

budowa nowych źródeł mocy wytwórczych, która pozwoli na pokrycie zapotrzebowania

na energie finalną oraz ograniczenie znaczenia węgla kamiennego w Polsce, bez którego

nigdy nie uda się spełnić jednego z głównych postulatu PAK-u – zmniejszenia emisji CO2

w porównaniu z rokiem 1990.

3. Polityka spójności

W ramach wykorzystania polityki spójności oraz rekomendacji Komisji Europejskiej dla Polski,

państwo polskie powinno w najbliższych latach:

wdrożyć ambitne reformy strukturalne, umożliwiające zwiększenie zdolności

dostosowawczych oraz pobudzenie wzrost gospodarczy oraz wskaźnik zatrudnienia,

poprzez zweryfikowanie polityki wydatków, lepsze ukierunkowanie polityki społecznej

oraz zwiększenie oszczędności kosztowej i efektywności wydatków przeznaczonych na

opiekę zdrowotną

zagwarantowanie wdrożenia reguły podatkowej, zgodnej z zasadami europejskiego systemu

rachunków

zwiększenie wysiłku na obniżanie bezrobocia wśród młodych Polaków

poprawa sytuacji kobiet na rynku pracy


zreformowanie rolniczych ubezpieczeń społecznych - reforma KRUS

stworzenie otoczenia biznesu sprzyjającego innowacjom

przyspieszenie i rozszerzenie budowy sieci energetycznej

4. Koncepcja polityki zagranicznej – współpraca z Rosją

Głównymi celami Polski w relacjach z Rosjach powinno być:

utrzymanie suwerenności i bezpieczeństwa względem Rosji – integracja euroatlantycka

wyjaśnienie i zakończenie wszystkich sporów na tle historycznym

powolne ograniczenie dostaw surowców energetycznych z Rosji

ograniczenie roli Rosji w regionie Europy Środkowo – Wschodniej, umacnianie pozycji

Polski w tym rejonie

5. Europejska Polityka Sąsiedztwa (EPS)

Rola Polski w kształtowaniu polityki na Wschodzie Europy jest wciąż mało efektywna. Wpływ na

sytuacje krajów sąsiadujący z Polską jest wciąż niewielki. Polska polityka zagraniczna powinna, więc

skupić się na kontaktach gospodarczych, pomiędzy polską gospodarką a gospodarką krajów

sąsiednich, ponieważ tylko w ten sposób można spróbować zintegrować kraje bloku wschodniego

z Zachodem Europy.


Rola Polki w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO):

Podczas realizacji polityki bezpieczeństwa Polski, rząd musi wziąć pod uwagę, że jesteśmy integralną

częścią sojuszu Północnoatlantyckiego. W celu polepszenia stanu naszej polityki bezpieczeństwa, przy

uwzględnieniu zobowiązań Sojuszu Północnoatlantyckiego, Polska musi:

zapobiegać niekorzystnemu rozlokowaniu sił w rejonie Europy Wschodniej, umacnianie się

Rosji w tej części kontynentu w warunkach ograniczania wpływów przez Stany Zjednoczone

większy nacisk położony na przygotowanie się do zagrożeń oraz wyzwań pozamilitarnych,

rzutujących na system bezpieczeństwa – terroryzm, zmiany klimatyczne, cyberprzestępczość

potrzeba propagowania w społeczeństwie zrozumienia oraz poparcia dla potrzeb obronnych

kraju

Stosunki polsko-amerykańskie:

Polska powinna przełożyć sprawę wiz, na inne ważniejsze dla nas aspekty wiz, zwłaszcza że

jako kraj nie spełnia podstawowego warunku programu wizowego. Wskaźnik odmów

wizowych wyniósł w 2013 roku ponad 20 %. Przy jednoczesnym maksymalnym progu

wynoszącym zaledwie 3%.

W czasach integracji i „otwarcia granic” innych krajów dla Polski w strefie UE, przeciętnemu

Kowalskiemu, nie opłaca się emigrować za Ocean w celu poszukiwania pracy, lecz bardziej opłaci mu

się znalezienie stałej pracy w dobrze rozwiniętych państwach Europy Zachodniej.

Skoro obydwa kraje są członkami OECD oraz WTO, nasza polityka zagraniczna powinna iść

w kierunku technologii, inwestycji oraz kontraktów pochodzących ze Stanów Zjednoczonych

z korzyścią dla Polki. Warto zachęcać amerykańskiego partnera do zwiększenia bezpośrednich

inwestycji w Polsce, opartych na najnowszych technologiach.

Polska powinna wychodzić do USA, ze swoimi inicjatywami, w rozwiązywaniu problemów

międzynarodowych, nie tylko czekając na sygnał lub inicjatywę amerykańską. W zamian za to

Polska powinna w pewien sposób oczekiwać amerykańskiego poparcia dla polskich interesów

w regionie.


Stosunki z krajami BRIC:

Stosunki Polski z Brazylią:

Postawienie na relacje gospodarcze, brazylijska gospodarka to przede wszystkim duży

importer półproduktów oraz produktów gotowych, takich jak samochody, sprzęt oraz

części do sprzętu elektromechanicznego, elementy elektroniki, przemysł farmaceutyczny

oraz nawozy sztuczne.

Organizowanie wspólnych forów gospodarczych, jednoczących oraz skupiających

przedsiębiorców z obydwu krajów

Nakreślenie kontaktów, współpracy z Brazylią jako priorytetowy cel polskiej polityki

zagranicznej

Promocja kultury oraz wizerunku Polski w Brazylii

Stosunki Polski z Chinami:

nasilenie polityki zagranicznej wobec Chin

opracowanie wspólnej strategii, w której zdefiniowane są spójne cele, bariery, strategia

współpracy oraz harmonogram wspólnych działań

punktowe angażowanie się w poszczególne projekty o charakterze gospodarczym

(ograniczony potencjał oraz środki Polski)

Stosunki Polski z Indiami:

stworzenie konkretnego planu strategicznego wobec Indii, który pozwoliłby zacieśnić

współpracę gospodarczą i kulturalną w dłuższej perspektywie

wprowadzenie ułatwień w przyznawaniu wiz dla obywateli Indii wybierających się do Polski –

rozwój kontaktów biznesowych oraz ułatwienie współpracy o charakterze naukowym

większy nacisk na intensyfikacje polityki kulturalnej w Indiach

stworzenie warunków współpracy o charakterze naukowo-badawczej oraz technologicznej.


Polska lokomotywą wzrostu gospodarczego w UE Jeżeli chcemy aby wynagrodzenia Polaków dynamicznie wzrosły, pojawiła się nadwyżka w budżecie

Państwa, ZUS wreszcie zaczął być wypłacalny, a polska gospodarka rozwijała się w tempie

pozwalającym nadrobić dystans do najbogatszych krajów świata:

1. Rząd powinien skoncentrować się na stymulacji wzrostu gospodarczego

2. Rząd powinien skoncentrować się na zatrzymaniu exodusu Polaków za granicę oraz na

ściągnięciu Polaków zza granicy.

Polacy wyjeżdżają do krajów zachodniej Europy, bo tam zarabia się nawet kilkukrotnie więcej niż w

Polsce. Wynagrodzenie za tę samą pracę np. w Niemczech jest wyższe niż w Polsce, ponieważ

przeciętne wynagrodzenie w danym państwie zależy od poziomu PKB na osobę (czyli poziomu PKB

wytworzonego przez jedną osobę). PKB to ilość dóbr i usług wytworzonych w danym roku w danym

państwie, ale też jednocześnie skonsumowanych. Konsumpcja dóbr i usług jest możliwa dzięki

pensjom, które mieszkańcy Polski otrzymują za swoją pracę. Mówiąc inaczej: jeżeli dane państwa

wytwarza względnie mało dóbr i usług (w PLN): nie ma potem czego dzielić, przede wszystkim w

formie wynagrodzeń.

Jak rozpędzić polską gospodarkę, czyli zwiększyć średnie wynagrodzenie:

1. Poprzez wzrost wydajności pracy – zastosowanie nowych technologii, najlepiej wytworzonych

w Polsce

2. Poprzez liberalizację prawa gospodarczego – powrót do ustawy Wilczka 3 („Co nie jest

zabronione, jest dozwolone”). W Polsce nie bierze się pod uwagę wpływu nowych przepisów

na wydajność polskiej gospodarki. Wciąż wiele przepisów powstaje w wyniku lobbingu

wąskiego grona interesariuszy. Polskie prawo podatkowe, oprócz funkcji fiskalnej, powinno

pełnić rolę motywującą do wzrostu przedsiębiorstwa.

3. Poprzez rządowe wsparcie rozwoju firm z polskim kapitałem, zwłaszcza małych i średnich

przedsiębiorstw – państwo powinno preferować rodzimych przedsiębiorców i oferować im

preferencyjne warunki prowadzenia biznesu.

Przykład nr 1: firma, która odprowadza wysokie podatki w przeliczeniu na jednego zatrudnionego

pracownika, otrzymuje dotacje celowe na swój dalszy rozwój.

Przykład nr 2: firma, która nie transferuje wypracowanego zysku rocznego za granicę, a reinwestuje

go w rozwój przedsiębiorstwa, otrzymuje dofinansowanie do tej inwestycji

3 Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospodarczej opracowanej według projektu ministra przemysłu Mieczysława Wilczka i premiera Mieczysława Rakowskiego


4. Poprzez zwiększenie zatrudnienia w gospodarce – W Polsce na 38 mln mieszkańców tylko 13

mln jest zatrudnionych w gospodarce. Wynika stąd, że jeden zatrudniony w gospodarce musi

„zarobić” na trzy osoby. Dla porównania w Niemczech w gospodarce zatrudnionych jest 40

mln na 80 mln obywateli, tym samym wypracowana przez nich wartość dzielona jest na 2

obywateli.

5. Poprzez patriotyzm gospodarczy – konsumowanie produktów z importu lub produkowanych

w Polsce przez zagraniczne koncerny, pomniejsza polski PKB, czyli średnie krajowe

wynagrodzenie. PKB = konsumpcja w Polsce+eksport-import. Kupując produkty

wytworzone poza granicami Polski wzbogacamy kraj, z którego dane dobro lub usługa

pochodzą. Podobnie dzieje się jeśli kupujemy produkt zawierający znaczną ilość wartości

dodanej z importu. To my konsumenci, kupując określone towary, decydujemy o tym który z

krajów stanie się zamożniejszy i będzie się rozwijać.

6. Poprzez rządowe wsparcie firm eksportujących krajowe produkty lub usługi. Dane

statystyczne dowodzą, że zarobki są wysokie w tych krajach, które posiadają przewagę

eksportu nad importem, a niska w krajach, które dużo importują. Nasz rynek jest otwarty dla

zagranicznych produktów, natomiast polskim firmom często różnymi metodami blokuje się

do zachodnich rynków zbytu

7. Poprzez poprawę wizerunku polskich produktów. Klienci nie kupują produktów. Klienci

kupują wrażenia. Polskie produkty mają gorszy wizerunek i dlatego świat płaci za nie mniej niż

na przykład za produkty niemieckie.

8. Ograniczenie szarej strefy produkcji jak i zatrudnienia. W Polsce nadal popularne i opłacalne

dla przedsiębiorców jest stosowanie „umów śmieciowych”. Jak dowodzą statystki, w krajach

gdzie udział szarej strefy jest wysoki, zarobki są niższe (n p. w Rumunii, Bułgarii). Wciąż są

też sfery gospodarki, które w dozwolony prawem sposób pomniejszają budżet państwa (np.

obrót stalą, paliwem czy produktami objętymi akcyzą: papierosy, alkohol)

9. Poprzez wyrównanie szans polskim przedsiębiorcom na terenie UE. Brak odpowiednich

mechanizmów prowadzi do upadku rodzimych, narodowych firm, które nie są w stanie

konkurować z globalnymi europejskimi koncernami. Niektóre przepisy unijne wręcz hamują

rozwój nowo przyjętych krajów.

10. Poprzez zniesienie minimalnego wynagrodzenia. Sztuczne podnoszenie minimalnego

wynagrodzenia spowoduję utratę miejsc pracy i poszerzenie szarej strefy. Wzrost płac musi

być poparty wzrostem indywidualnej efektywności pracy. Zamożniejszy konsument jest w

stanie więcej wydać. Im więcej zamożnych ludzi w Polsce, tym wyższa konsumpcja, rośnie

PKB i automatycznie rosną wynagrodzenia.


Publiczna strona rozwoju przedsiębiorczości Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest największą jednostką, jaka dzieli unijne pieniądze na badania

firm i jednostek naukowych. Współpracuje z amerykańskim akceleratorem z Doliny Krzemowej

Plug&Play, który wspiera start-upy związane z rozwojem IT. NCBR wydaje się być dość aktywne,

przywiązuje dużo uwagi do kwestii praktycznego zastosowania nauki. Programów jest kilkanaście.

Niektóre zakładają współpracę z profesjonalistami z branży private equity / venture capital (PE/VC),

inne wspierają start polskich produktów i usług na światowych rynkach, dotarcie do inwestorów

zagranicznych.

Ale NCBR to wyjątek potwierdzający regułę. Na Badania i Rozwój (B+R) wydajemy rocznie około

0,8% PKB. Kraje Skandynawskie 4%, a średnia unijna to połowa tej wartości. Na jednego Polaka jest

to około 100 EUR rocznie, a średnia UE to 500 EUR. Pieniądze NCBR to głównie środki

otrzymywane z funduszy pomocowych UE. Brak jest pomysłu na krajowe finansowanie tego typu

rozwoju polskiej przedsiębiorczości. Władze wydają się oczekiwać, że innowacje pojawią się bez

niezbędnych na to nakładów, albo że zacznie się w nie inwestować gdy staniemy się bogaci, ale przecież,

żebyśmy kiedyś byli bogaci to inwestować powinniśmy dziś. Często ludziom decydującym, który

projekt wybrać brakuje doświadczenia, nie do końca znają potrzeby rynku. W PE/VC inwestorzy

szukający start-upów wybierają jeden, dwa projekty na 100 obejrzanych, potem tylko jeden na trzy

zainwestowane okazuje się być sukcesem. Do NCBR zgłasza się mniej przedsiębiorców i potem

wybieranych jest znacznie więcej niż jeden na 100. Kwoty dotacji są znacznie mniejsze, ale i

prawdopodobieństwo chybienia o niebo większe.

W krajach rozwiniętych aż 70% wydatków na B+R pochodzi z biznesu, reszta to dotacje z budżetu

państwa. Relatywnie niskie koszty pracy w Polsce w porównaniu do tych choćby w Niemczech

powodują, że firmy niemieckie muszą być innowacyjne by móc sprostać wysokim płacom. W Polsce

taki problem nie istnieje, dlatego firmy prywatne przeznaczają marginalne części PKB na B+R (poniżej

0,5%). Trzeba jakoś zachęcić firmy by inwestowały w badania, uświadomić im, że ekonomicznie w

długim okresie mogą tylko zyskać. Ale jeszcze większe zadanie państwa jest gdzieś indziej. Wielu

naukowców po prostu nie zdaje sobie sprawy, że może swój projekt skomercjalizować.

Z problemem braku odpowiedniej ilości inicjatyw gospodarczych Polaków wiążą się także tradycyjne

bariery jakie gnębią polską przedsiębiorczość, takie jak nadmierna biurokracja i formalizacja procesu

zakładania przedsiębiorstwa, duży fiskalizm państwa i brak pomysłu na zbudowanie programu

inkubatorów, które pozwolą młodym przedsiębiorcom przejść przez najtrudniejsze, początkowe etapy.

Poziom ekonomicznej edukacji kuleje, a Ministerstwo Edukacji zamiast poprawić program nauczania,

ma w planach ograniczenie niewystarczającej już teraz ilości zajęć z podstaw przedsiębiorczości.

Rekomendacje dla wspierania przedsiębiorczości przez państwo:

1. Wprowadzenie jednego narodowego programu preinkubacji i inkubacji młodych

przedsiębiorstw:

a. Preinkubacja jako pomoc młodym przedsiębiorcom w testowaniu i ulepszaniu

pomysłu biznesowego bez podejmowania wielkiego ryzyka finansowego (głównie

pomoc księgowa i prawna, ale także doradztwo, nauka marketingu)


b. Inkubacja jako pomoc przedsiębiorstwom, które dopiero wystartowały z działalnością

poprzez oferowanie im powierzchni biurowej, profesjonalnego doradztwa

biznesowego i zapewnienie różnych możliwości finansowania

2. Przeprowadzenie nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej poprzez

minimalizację formalności jakie trzeba spełnić przy zakładaniu nowego biznesu (pomysł

jednego dużego formularza obejmującego wszystkie niezbędne kwestie)

a. Zmniejszyć kwotę minimalną kapitału zakładowego przy zakładaniu spółek

b. Usprawnić procedurę przyznawania pozwoleń budowalnych

c. Opracowanie programu zachęcania obcokrajowców do zakładania przedsiębiorstw w

Polsce

d. Zmniejszenie formalności podatkowych, szczególnie dla projektów znajdujących się

we wczesnych fazach realizacji

3. Wprowadzenie ulgi podatkowe dla innowacyjnych firm (takie jak stosuje się np. w:

a. Holandii, gdzie przedsiębiorstwa mogą obniżać CIT od dochodów ze sprzedaży

produktów innowacyjnych

b. Czechach, gdzie firmy mogą korzystać z ulgi podatkowej o wysokości 100%

poniesionych kosztów na B+R (potem można o tę kwotę pomniejszyć jeszcze

podstawę dochodu)

c. Wielkiej Brytanii, gdzie przedsiębiorstwa mogą otrzymać dotację na pokrycie nawet

75% wydatków na B+R)

4. Wdrożenie programu edukacyjnego dla naukowców, uczenie ich jak poszukiwać wynalazków

tam gdzie istnieje na to rynkowa potrzeba oraz tego jak komercjalizować pomysły

5. Opracowanie na nowo programu nauczania w szkołach ponadgimnazjalnych podstaw

przedsiębiorczości

a. Stawianie na kreatywność i innowacyjność

b. Obowiązkowa nauka pisania biznesplanów

c. Organizacja spotkań z twórcami start-upów, pokazywanie autorytetów, innowatorów

d. Usprawnienie i popularyzacja doradztwa zawodowego

6. Skorzystanie ze sprawdzonych za granicą pomysłów rozwoju krajowej przedsiębiorczości

poprzez systemy stopniowego wspierania małych projektów biznesowych

a. Proponowanie współpracy Aniołom Biznesu, którzy znacznie lepiej od państwowych

urzędników czy uniwersyteckich profesorów potrafią ocenić czy dany projekt będzie

miał szansę na sukces na rynku czy nie

b. Próba przełożenia na polskie warunki odpowiedników sprawdzonych od lat

amerykańskich programów SBIR/STTR:


Programem objęte mogą być jedynie innowacyjne projekty amerykańskich firm

zatrudniających nie więcej niż 500 pracowników

Finansowanie projektów ze środków określonych agencji rządowych, które co

roku przekazują 2,5% rocznego budżetu na SBIR i 0,3% na STTR

Program składa się z trzech etapów: 1.) jako studium wykonalności projektu z

dotacją 100/150 tys. USD i okresem realizacji założeń 6-12 miesięcy; 2.) jako

rozwój i udoskonalenie pomysłu z dotacją 750. tys. do 1 mln USD z okresem

realizacji założeń do 2 lat; 3.) jako faza komercjalizacji wytworzonej technologii już

bez publicznych dotacji, ale za to z funduszami PE/VC

Projekt oparty na publicznej kontroli realizacji pierwotnych założeń młodego

projektu biznesowego w praktyce cieszy się w USA ogromną popularnością. Od

1982r. (w samym tylko SBIR) z dotacji przekraczających 21 mld USD skorzystało

ponad 15 tys. firm tworząc blisko 50 tys. patentów


Siła Polskich przedsiębiorstw – kierunki rozwoju

Diagnoza:

Silne strony/szanse:

Możemy wciąż korzystać z „efektu zielonej wyspy” - magnes wizerunkowy, bardzo pozytywne

echa w mediach zagranicznych.

Położenie geograficzne, na styku między wschodem i zachodem Europy

Niskie koszty B+R

Innowacyjny produktowa np. WIGO system – na Marsie, widzenie w podczerwieni

Elastyczność, przebojowość, brak nudy w biznesie, ryzyko - w sektorze prywatnym

Emigracje Polaków - potencjał do globalizacji polskich firm. Polacy pracujący za granicą są

naszymi łączniki z zagranicą, mogą też przywieźć cenną wiedzę i kontakty do Polski

Dobra i szeroka wiedza ogólna,

Pro biznesowa mentalność Polaków

Słabe strony/zagrożenia:

Obowiązujący model organicznego rozwoju - sprzedawania sobie wzajemnie (ramach

polskiej gospodarki) produktów nie będzie działał dłużej w tak efektowny sposób,

Polskie przedsiębiorstwa są mało innowacyjne,

Nie mamy zdolności komercjalizacji nowych technologii (niebielski laser, grafen) – nie umiemy

sprzedać siebie,

Bariery kulturowe, bariery ekspansji międzynarodowe,

Bariera kompetencyjne – nie ma globalnego roll outu,

Trudna sytuacja demograficzna, nieefektywna edukacja.

Rekomendacje:

Długoterminowa strategia rozwoju, zerwanie z „shorttermizmem” w polskich spółkach,

likwidacja wymogu kwartalnej sprawozdawczości. Myślenie strategią, a nie wynikami.

Promocja firm rodzinnych.

Go Global! – Duże polskie firmy wzorem KGHM i nie tylko próbować sowich sił na arenie

międzynarodowej – inwestycje jednej firmy ciągną za sobą kolejne. Mniejsze firmy wychodzą

na granica „na plecach” dużych przedsiębiorstw. Napędza to znacznie rozwój tych firm, a

także naszą gospodarkę.

Go Global! – Małe firmy w e-biznesie. Umożliwienie, doregulowanie prawne działalności

przedsiębiorstw internetowych. Szansa dla młodych małych przedsiębiorstw nawet

„starupów” na szybki rozwój międzynarodowy.

Musimy dostrzec pozytywy młodych emigrantów, gdy wrócą będą dobrym łącznikiem dla

biznesu. - Dzieci są najlepszą polisą emerytalną.


Powinniśmy przyciągać do Polski naukowców, którzy doprowadzą do globalizacji polskiej

nauki i artystów, którzy doprowadzą do globalizacji polskiej kultury.

Kluczową rolę w rozwoju firm na skalę globalną odgrywają globalne fundusze venture capital

i private equity. Polskie władze powinny podjąć próbę przyciągnięcia tych funduszy do Polski,

podobnie jak uczyniły to władze Rosji – wine and dine with global VC/PE funds. Za

większością globalnych sukcesów nowych innowacyjnych firm stoją właśnie fundusze VC/PE.

Zrozumiała to już dawno Rosja, gdzie premier i prezydent zapraszali na osobiste spotkania

największych inwestorów VC/PE przekonując ich do otwarcia biur w Rosji.

Wykorzystanie położenia geograficznego, bezpieczeństwo surowcowe, zrównoważony

budżet.

Sektor prywatny do rozwoju potrzebuje przyjaznego państwa i innowacyjnego klimatu

inwestycyjnego

Aktywizacja wschodniej Polski.

Ulgi podatkowe w przypadku wydatków kierowanych na B+R, koncepcja traderów technologii

Kierunki rozwoju (dosłownie):

Go Africa! - Afrykańskie słonce podgrzeje polska gospodarkę.

Diagnoza:

Aktywność gospodarcza w Afryce może zapewnić stabilizację

gospodarczą w przypadku kryzysu w obszarze Europy.

Właściwość zauważona przez polski rząd – czas na podjęcie

odpowiednich kroków.

Konieczne jest wsparcie polskich przedsiębiorców chcących działać w

Afryce.

Kto przetarł szlaki?

Brazylia, Chiny, Turcja – odniosły sukces inwestując Afryce, mimo tego, że są tam stosunkowo krótko.

Decyzję o ekspansji, aby szukać nowych źródeł wzrostu gospodarczego, w obliczu problemów i

zastoju gospodarczego w tych krajach. Wola polityczna – była w tych przypadkach kluczowa.

Model biznesowy: Budujemy Wam infrastrukturę w zamian za Wasze surowce (ropa, gaz, złoto) –

model, który może znaleźć zastosowanie również w Polsce.

Rekomendacje:

Uskutecznienie działalności państwowych źródeł finansowania – finansowanie inwestycji w Afryce

dzięki BFG, Polskie Inwestycje Rozwojowe. Utworzenie dedykowanej państwowej instytucji

wspierającej inwestycje w Afryce. Znaleziono w budżecie państwa pieniądze na początkowy etapy

ekspansji w Afryce: szkolenie kadr dyplomatycznych, wybór krajów docelowych, poznanie systemów

prawnych, a co ważniejsze – miejscowych kultur (podarki, dotacje). Potrzebni podwykonawcy

finansowanie przez banki komercyjne również z krajów, które wchodzą.


Do stworzenia mechanizmu rozwoju największych, a potem mniejszych firm oraz przygotowania

całego zaplecza intelektualno-bankowo-ubezpieczeniowo-prawno-dyplomatyczno-kulturowego

każdy z liderów dołożył plan polityczno-pomocowy dla Afryki.

Częste odwiedziny, budowa sieci ambasad i biur handlowych.

Edukacja – stypendia dla studentów z Afryki – powrót do kraju- doskonały łącznik z Afryką, edukacja

rodzimej młodzieży o gospodarce - ekonomii, zasobach i kulturze Afryki. Badania nad gospodarką

Afrykańską w Polsce Instytuty badawcze rozwiązujące problemy Afrykańskie, pomoc rozwojowa

Instytucje pozarządowe hojnie wspieranie przez rząd agencje zajmujące się inwestycjami danego kraju

na kontynencie Polska Agencja Wspierania Inwestycji Zagranicznych- Go China i Go Africa.

Zrzeszenia przedsiębiorców naciskające na polski rząd.

Pierwszą turecką firmą, która odniosła sukces w Afryce była firma Tuskon – ku pokrzepieniu polskich

serc Tuskon- Polon!

Go Ukraine! (to be)

Diagnoza:

Podobny model biznesowy jak przypadku Afryki: budowa infrastruktury.

Rekomendacje:

Aktywizacja wschodniej Polski

Polityka imigracyjne (ratunek dla polskiej demografii)

Wizerunkowo bardzo poprawny ruch.

Rynek Kapitałowy

Rynek kapitałowy to, silnik i wizytowa polskiego kapitalizmu

i wolnego rynku.

Diagnoza:

Polski rynek kapitałowy jest największym rynkiem w regionie

centralnej i wschodniej Europu – pochodna wielkości

gospodarki, a nieprzemyślanej strategii – teraz w obliczu

nowych okoliczności potrzebna jest nowa strategii, szukająca

nowych źródeł rozwoju -naturalne źródła popytu (OFE) i

podaży (proces prywatyzacji) się wyczerpują/wyczerpały. Teraz będzie trudniej.


Rekomendacje:

- KNF (krajowy nadzorca) – szybsza absorpcja nowych tematów (np. High Frequency Trading) -

wprowadzenie ludzi z rynku – sposób na szybszy rozwój,

-rozwój infrastruktury post transakcyjnej, zapewnienie kompleksowości usług (dostosowania związane

z wdrożeniem regulacji EMIR oraz pakietu CRD IV),

-rozwinięcie Towarowej Giełdy Energii, wprowadzenie kontraktów na energie elektryczną

rozliczanych pieniężnie z opcja dostawy fizycznej. Rozwój giełdy towarów rolniczych,

-wysokie kary dla nieetycznych podmiotów (problem NewConnect),

-uskutecznienie wymiaru sprawiedliwości przy egzekucji przestępstw na rynku giełdowym

(manipulacja kursem, kontraktów terminowych na W20, szkody majątkowe) – jeden z fundamentów

sprawnie funkcjonującego rynku kapitałowego (Izba Domów Maklerskich, Stowarzyszenie

Inwestorów Indywidulanych), ochrona inwestorów,

-regulowanie pożyczek papierów wartościowych (krótka sprzedaż, podatki)

-partnerskie przejęcie w regionie – „furtka” do konkurowania na poziomie europejskim

-opłaty giełdowe – GPW należy do najdroższych parkietów = uregulowanie sporu brokerzy vs. GPW

– furtka do uznania Warszawskiej giełdy za na światowym poziomie.

-podmioty High Frequency Trading, funkcjonujące na rynku obejmujące 20% obrotu największymi

spółkami „zdrowy” dla rynku udział, tylko taki możliwy ze względu na głębokość rynku.

-stworzenie ośrodka wpływu na organa polityczne - Warsaw Capital Club – idea strategii GPW.2020

-Warszawa centrum finansowym regionu. Nowy Jork-Londyn - Warszawa.


Podsumowanie

Może się to wydawać zbyt trudne. ALE jesteśmy pewni, że działanie w kierunku wyznaczonym przez nasze

rekomendacje w zakresie:

Wyrwiemy się z dryfu i wkroczymy na szybką ścieżkę rozwoju, która zapewni nam INWESTYCJE,

INNOWACJE i DOBROBYT oraz miejsce wśród wysoko rozwiniętych państw o dużej sile wpływu na funkcjonowanie

świata.

Demografi

Edukacji

Inforastruktury

Finansów publiczenych

Miejsca Polski na arenie międzynarodowej

Publicznej strony rozwoju przedsiębiorczości

Siły polskich przedsiębiorstw

Rynku kapitałowego


Autorzy Raportu:

Małgorzata Jarosławska

Studentka V roku prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu

Warszawskiego, absolwentka Center of American Law Studies University of

Florida. Laureatka wielu nagród za prelekcje z dziedziny prawa

podatkowego oraz autorka licznych publikacji naukowych. Od 4 lat aktywna

zawodowo, początkowo związana z Kancelarią Polz i Polz Radcowie Prawni,

następnie z Departamentem Planowania Podatkowego SDP Ożóg i

Wspólnicy. Obecnie jest konsultantem podatkowym w KNDP Kolibski

Nikończyk Dec i Partnerzy oraz współpracuje z założycielami portalu

Lex43. Zaangażowana w działalność społeczną począwszy od

młodzieżowych rad miasta, przez organizacje młodzieżowe i koła naukowe.

Członek Kliniki Podatkowej Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Wolne

chwile dzieli pomiędzy wystawy pojazdów zabytkowych oraz projektowanie

wnętrz.

pl.linkedin.com/pub/małgorzata-jarosławska/8b/2bb/640

Kontakt: email: [email protected], tel: +48 607 071 037

Konrad Matusiak

Student V roku na kierunku Finanse i Rachunkowość w Szkole Głównej

Handlowej, aktualnie przebywający na wymianie studenckiej we Francji –

France Business School (Poitiers). Laureat kilku ogólnopolskich

konkursów z dziedziny bankowości, finansów osobistych oraz zarządzania.

Odbył praktyki/staże w sektorze bankowym (Bank Millennium, PKO BP),

sektorze ubezpieczeniowym (AXAPolska), telekomunikacyjnym

(Accenture) oraz pełnił funkcję redaktora w TVN CNBC. Od początku

studiów związany z działalnością studencką (inicjatywy w kołach

naukowych oraz organizacjach studenckich). Obecnie zdalnie pełni rolę

redaktora portalu pokonac-rynek.pl oraz publikuje artykuły na łamach

gazet poświęconych dziedzinie finansów. Swoją przyszłość zawodową i

naukową wiąże z bankowością. Aktualnie przygotowuje się do

półmaratonu, poszukuje inspirujących brzmień muzycznych oraz poznaje

uroki Francji.

mailto:[email protected]


Wojciech Zdunkiewicz

Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu,

specjalności Inżynieria Finansowa oraz Inwestycje Kapitałowe i

Strategie Przedsiębiorstw. Stypendysta VIII edycji Akademii

Liderów Rynku Kapitałowego Fundacji im. Lesława Pagi.

Praktykę zawodową zdobywał w wielu instytucjach rynku

kapitałowego min. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie,

Caspar Asset Management, Franklin Templeton Investment.

Obecnie pracuje w mBank S.A w Departamencie Ryzyka Rynków

Finansowych. Zaangażowany w działalność Fundacji „Quantitative Finance”.. Autor publikacji naukowych z

zakresu stóp procentowych i długu skarbowego. Prywatnie poszukuje zależności w procesach gospodarczych i

analizuje trendy w biznesie i rynku kapitałowym. Interesuje się muzyką progresywną i jazzową.

pl.linkedin.com/in/wojciechzdunkiewicz/

Kontakt: email: [email protected] ; Tel: +48 697 583 445.

Dominik Sikora

Absolwent Dziennikarstwa i komunikacji społecznej Uniwersytetu

Warszawskiego. Student Finansów i rachunkowości warszawskiej Szkoły

Głównej Handlowej na kierunku Finanse i Rachunkowość ze specjalnością

Finanse Przedsiębiorstwa. Kiedyś aktywny dziennikarsko, związany m.in. z

Gazetą Wyborczą, teraz skupia się na rozwoju w obszarze finansów. Ostatnio

pracownik PZU SA. Interesuje się zagadnieniami komunikacji giełdowej oraz

efektywnym podejmowaniem decyzji inwestycyjnych w oparciu o ekonomiczne

wyniki projektu. Woli pytać niż odpowiadać, biec niż stać w miejscu.

Jakub Ozdowski

Jestem absolwentem Wydziału Zarządzania UW na kierunku zarządzanie

oraz Szkoły Głównej Handlowej na kierunku finanse i rachunkowość.

Interesuję się finansami przedsiębiorstw, analizą finansową, a także analizą

fundamentalną oraz techniczną. Swoją karierę zawodową zaczynałem w

Pulsie Biznesu. Następnie pracowałem w firmie leasingowej Impuls Leasing.

Aktualnie pracuję w Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych KBC w

Departamencie Controllingu. Od 2013 roku posiadam licencję Maklera

Papierów Wartościowych

http://pl.linkedin.com/in/wojciechzdunkiewicz/

http://pl.linkedin.com/in/wojciechzdunkiewicz/

mailto:[email protected]


Źródła: 1. Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania, 2011, Departament Polityki

Migracyjnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Warszawa,

2. Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Emerytalnego do 2060 rok, 2010, Departament Statystyki

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa,

3. Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2012 roku, 2012, Departament Badań

Demograficznych i Rynku Pracy Główny Urząd Statystyczny,

4. Iglicka K., Dylematy polityki migracyjnej Polski, 2005, Instytut Studiów Społecznych Uniwersytet

Warszawski, Warszawa

5. Wóycicka I., Dobry Klimat dla rodziny – Program Polityki Rodzinnej Prezydenta RP, 2013, Kancelaria

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa

6. Wybrane zagadnienia polityki prorodzinnej w niektórych państwach Unii Europejskiej, 2013, Kancelaria

Senatu, Warszawa

7. Biała księga dla infrastruktury, Stowarzyszenie Inicjatywa dla Infrastruktury, 2013

8. Bryliński M. i in., Tiry na tory. Towary na kolej, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź 2010

9. Fularz A., Żegluga śródlądowa – zapomniana w Polsce gałąź transportu [w:] http://www.infobus.pl

10. Grzelakowski A., Wizje i strategie rozwoju polskich portów morskich [w:] Gospodarka morska, nr

2/2009

11. informacja o wynikach kontroli NIK, Warunki rozwoju portów morskich, Warszawa 2012 [w:]

http://www.nik.gov.pl

12. materiały Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych

13. raport firmy Jones Lang LaSalle Polskie porty kontenerowe: nowe kierunki rozwoju rynku logistycznego,

2013

14. raport Ministerstwa Infrastruktury, Stan i perspektywy rozwoju żeglugi śródlądowej w Polsce,

Warszawa 2003

15. raport przygotowany dla Ministerstwa Infrastruktury przez firmę Ecorys, Program rozwoju

infrastruktury transportu wodnego śródlądowego w Polsce, Rotterdam, Warszawa 2011

16. Semenov I., Zadania polskich portów morskich w zakresie utworzenia konkurencyjnego i zasobooszczędnego

europejskiego systemu transportowego, [w:] Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 657. Problemy

transportu i logistyki, nr15, Szczecin 2011

17. wspólny raport Fundacji FOR, PWC, kancelarii Wardyński i Wspólnicy i 4CFuture, Którędy

droga? Raport o tym jak odblokować inwestycje drogowe w Polsce, Warszawa 2009

18. raport Doing Business 2013, [w:] http://www.doingbusiness.org [dostęp: 06.01.2014r]


19. raportu Fundacji FOR, Fundacji Polska Przedsiębiorcza i MillwardBrown SMG/KRC, Jak

uwolnić przedsiębiorczość w Polsce?, Warszawa 2008

20. raport Fundacji FOR i PKPP Lewiatan, Ile dzieli Polskę od cudu gospodarczego, Warszawa 2007

21. raport roczny NCBR 2012, [w:] http://www.ncbr.gov.pl [dostęp: 05.01.2014r]

22. Raport KPMG - Działalność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw w Polsce Perspektywa

2020

23. Strategia GPW 2020

24. Rybiński K. - Go Global 2014 Helion

25. Rybiński K. - Zmiany innowacyjności polskiej gospodarki w latach 2006 - 2012. Diagnoza i

rekomendacje

26. Kugiel P. Polska w wielobiegunowym świecie Szanse i perspektywy rozwoju stosunków Polski

z głównymi mocarstwami wschodzącymi, 2012, Polski instytut Spraw Międzynarodowych,

Warszawa

27. Trzpil M. Polska jako Lider Nowych Państw Unii Europejskiej, 2008, Bezpieczeństwo

Narodowe, Warszawa

28. Unia Europejska na Forum Globalnym, 2009, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej,

Warszawa

29. Polska-Rosja Diagnoza Społeczna 2013, 2013, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i

Porozumienia, Warszawa

30. Raport IBS i PwC, Straty Skarbu Państwa w VAT, maj 2013 r.

31. Najwyższa Izba Kontroli, Analiza budżetu 2012, Warszawa, 2013

32. Ministerstwo Gospodarki, Polska 2013, Raport o stanie gospodarki, Warszawa, 2013

33. GUS, Poland quarterly statistics 3 kw 2013

34. Publikacje Ministerstwa Finansów w zakresie informacji o wpływach budżetowych

35. K. Jagliński, Koszty i efektywność systemu podatkowego w Polsce, Fundacja Republikańska,

2013

Documents

Polska za 20 lat w G20 - Fundacja im. Lesława A. Pagi ...paga.org.pl/upload/source/Think_Paga/RAPORTY/polska_za_20_lat_w_g... · Wszystko przez to, żeby nie skupiać się tylko