Postanak i unutrašnja građa Zemlje, stene i fosili

Ljubica Đukić, februar 2014.

Postanak Zemlje

NEBULARNA HIPOTEZA (Kant-Laplasova)– danas prihvaćena teorija o postanku Sunčevog sistema

Postojao je velik sferičan oblak (nebula) vrućih gasova u rotaciji…

Postanak Zemlje

Nebula – međuzvezdana materija (materijal u međuzvezdanom prostoru)

nebula postepeno postaje sve pljosnatija - rotacija (u suprotnom smeru od kazaljki na satu) – 90% mase prvobitnog oblaka koncentriše se u središnjem delu oblaka

Wicander, R & J.S. Monroe (1999): Essentials of GeologyWicander, R & J.S. Monroe (1999): Essentials of Geology

Starost Zemlje se procenjuje na 4,6 milijardi godina

JEZGRO

OMOTAČ

KORA

Unutrašnja građa

OKEANSKA KORA

OMOTAČ

DEBLJINA OKEANSKE KORE – 5 do 10 km

DEBLJINA KONTINENTALNE KORE – 30 do 80 km

Unutrašnja građa

• Zemljinu koru čine stene različite po starosti i po postanku. 

• Stene su mineralni agregati

Magmatske stene nastaju hlađenjem i očvršćavanjem laveNajpoznatije magmatske stene su granit i bazaltGranit je najčešća dubinska magmatska stena, nastaje hlađenjem magme unutar Zemljine kore.Bazalt je najčešća površinska magmatska stena, nastaje hlađenjem lave na površini Zemlje.

granit

bazalt

Vrste stena

Sedimentne stene nastaju taloženjem materijala na dnu mora i jezeraČesto se u prirodi mogu videti nataložene u slojevimaNajpoznatije sedimentne stene su krečnjak, peščar, glina, kreda

peščar

krečnjak

   Sedimentni slojevi

Vrste stena

Metamorfne stene nastaju preobražajem magmatskih i sedimentnih stena pod uticajem visokih temperatura i visokog pritiskaNajpoznatije metamorfne stene su mermer i gnajs.Mermer nastaje kada se krečnjak izloži vrlo visokim temperaturama. Tada rastu novi kristali kalcita i grade kompaktnu stenu. Mermer ljudi zbog izgleda često brkaju sa kvarcitom.Gnajs nastaje od granita.

Mermer

gnajs

kvarcit

Vrste stena

• FOSILI -okamenjene biljke ili životinje iz ranijih geoloških perioda

Stene koje grade zemljinu koru nisu iste starostiStarost stena se utvrđuje naučno-istraživačkim metodama

Fosil guštera star 23 mil. g. (Meksiko)

Fosili panonskih krokodila

Fosil dinosaurusa (hidrosaurusa)

• Zemljina kora nije jedinstvena celina nego je sastavljena iz delova koji se zovu litosferne ploče

 Litosferne ploče  (obe slike)

DA PONOVIMO

Kako se ja zovem?

1.Galileo Galilej2.Nikola Kopernik3.Đordano Bruno

TAČNO

1. 3,6 milijardi godina

2. 4,6 milijardi godina

3. 5,6 milijardi godina

kkKoliko je stara naša Zemlja?

TAČNO

     1. jeste

2. nije

Da li je zemljina kora na svim mestima iste debljine?

TAČNO

     

     1. ispod kontinenata

2. ispod okeana

Gde se prostiru deblji delovi zemljine kore?

TAČNO

  1. tečnom

2. gasovitom

3. čvrstom

Zemljina kora se nalazi u kom agregatnom stanju?

TAČNO

    

   1. sedimentna stena

2. magmatska stena

3. metamorfna stena

kKrečnjak je:

TAČNO

    

       1. vrsta stena

2. vrsta vodenih biljaka

3. okamenjene biljke i životinje

Šta su fosili?

TAČNO

Ne zaboravite na domaći zadatak!

Hvala na pažnji.