Površinska raspršenja elemenata u tragovima

Klasifikacija površinskih raspršenja

A) Prema vremenu nastanka raspršenja u odnosu na matriks domaćin-singenetska-epigenetska

B) Prema načinu nastanka raspršenja -klastični tip (raspršenje čvrstih čestica)-hidromorfni tip (raspršenje vodenom otopinom)-biogeni tip (raspršenje kao posljedica biološke aktivnosti)

Uglavnom je raspršenje posljedica kombinacije nekoliko procesa.

Singenetska raspršenja

A) KlastičnoGlavni mediji za transport: rezidualno tlo, koluvij, aluvijalni sedimenti i morene

Source: http://web.mst.edu/~rogersda/grand_canyon_research/travertine_and_pleistocene_lakes.htm

Koluvij

B) HidromorfnoGlavni mediji za transport: vodena otopina

C) Biogeno-anomalne koncentracije metala u tlu biti će izražene i u biljnom pokrovu koji raste na

takvom tlu

Epigenetska raspršenja

A) HidromorfnoGlavni mediji za transport: vodena otopina

B) Biogeno-raspadom živuće ili uginule organske tvari koja ima poviše ne koncentracije elemenata

u tragovima ti elementi postaju dostupni u okolišu te mogu postati dio rezidualnog tla ili biti transportirani

Razdjeljenje između vodene i čvrste faze

Mogućnost ekstrakcije metala iz klastičnog matriksa

Epigenetske komponente lakše je ekstrahirati u odnosu na singenetske komponente.Dio metala koji se može ekstrahirati hladim, blagim kemijskim reagensima (npr.

razrjeđena hladna HCl ili octena kiselina) označava se s “cxMe” (cold-extractable metal).

Odnos cxMe/Me označava udio metala koji se može pridobiti hladnom ekstrakcijom.

-cxMe/Me u singenetskim komponentama je nizak-ovisi i o stabilnosti čvrste faze (minerala)

-cxMe/Me u epigenetskim komponentama je visok

-cxMe/Me u biogenim komponentama uglavnom je niži nego u epigenetskim, ali viši nego u singnetskim komponentama.

Kontrast

Kontrast sadržaja metala u geokemijskoj anomaliji i normalnoj vrijednost fona ovisi o brojnim faktorima (primarni kontrast, relativna mobilnost elemenata i mineralno razrijeđenije ).

Primarni kontrast – mobilnost elemenata, stupanj trošenja, pH, Eh

Oblik površinskog raspršenja

Klasifikacija površinskih raspršenja prema geometrijskom obliku i udaljenosti u odnosu na ishodišni materijal važna je pri izboru metode istraživanja i pri interpretaciji podataka.