69
2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1. Bölge Toplantısı TNSA-2013 Sonuçları Doç. Dr. Alanur Çavlin Doç. Dr . A. Sinan Türkyılmaz 22 Ocak 2015 Zorlu Grand Hotel, Trabzon

PowerPoint Presentation · Hap RİA Kondom Geri çekme TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013. Yöntemlerin Temin Edildiği Kaynak, 2008-2013 28 TNSA -2008 TNSA 2013 Devlet

Embed Size (px)

Citation preview

2013Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

1. Bölge ToplantısıTNSA-2013 Sonuçları

Doç. Dr. Alanur Çavlin Doç. Dr. A. Sinan Türkyılmaz

22 Ocak 2015Zorlu Grand Hotel, Trabzon

Sunuş Planı

2

• Hanehalkı nüfusunun ve kadınların temel özellikleri

• Doğurganlık ve doğurganlık tercihleri• Gebeliği önleyici yöntem kullanımı• Düşükler ve ölü doğumlar• Doğum öncesi ve sonrası bakım• Erken yaş ölüm hızları• Aşılanma• Emzirme• Beslenme yetersizliği-beslenme bozukluğu

Hanehalkı Nüfusunun Yaş Yapısı

3

25,9 27,2 26,2 24,6

67,5 59,9 65,8 67,7

6,612,8 7,9 7,7

Kent Kır Türkiye ADNKS 2013

0-14 15-64 65+

Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü

4

5,3

4,84,5

4,34,1

3,93,6

0

1

2

3

4

5

6

1983 1988 1993 1998 2003 2008 2013

Hanehalkı Nüfusunun Eğitim Durumu(6 ve üzeri yaş/erkekler)

5

13,6 10,8 11,9 14,4 10,218,0 17,2 15,4 16,8 21,8 23,6 28,2

16,1

33,7 42,2 40,4 31,329,1

37,233,1 37,3 35,3

38,5 32,7 29,1

34,4

21,7 14,7 18,620,9

17,7

20,421,5 19,0 19,5

19,0 22,9 20,5

20,0

30,8 32,1 28,2 33,343,0

24,2 28,0 28,0 27,820,2 20,3 21,9

29,1

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Eğitimi yok/İlkokulu bitirmemiş İlkokul Ortaokul Lise ve Üzeri

6

21,6 18,8 22,9 23,717,2

28,8 31,2 31,5 34,645,1 42,5 47,7

28,2

35,6 46,2 41,5 39,339,9

36,8 34,6 35,7 33,2

28,7 30,025,7

36,1

17,812,3 13,5 14,3

13,0

16,0 15,2 15,1 13,3

15,2 14,6 15,0

15,1

24,8 22,7 22,0 22,529,9

18,2 18,8 17,4 18,810,8 12,8 11,6

20,5

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Eğitimi yok/İlkokulu bitirmemiş İlkokul Ortaokul Lise ve Üzeri

Hanehalkı Nüfusunun Eğitim Durumu(6 ve üzeri yaş/kadınlar)

Okullaşma Oranları

7

94 95 94101

77 76 76

98

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam Cinsiyet Farklılığı Endeksi

Erkek Kadın Toplam Cinsiyet Farklılığı Endeksi

ilkokul ve ortaokul lise

Cinsiyet farklılığı endeksi :

• Kuzey bölgesinde 95, Doğu Bölgesinde 80,

• Batı Karadeniz’de 98, Doğu Karadeniz’de 90, Kuzeydoğu Anadolu’da 77

Kadınların Temel Özellikleri

8

16

14

1516

16

13

11

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49

81

19

43

13

21

7

17

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu

Eğitimi yok/ilkokulbitirmemiş

12

İlkokul35Ortaokul

22

Lise ve üzeri31

Halen evli 68

Dul 1

Boşanmış/Ayrıyaşıyor

3

Hiç evlenmemiş 28

Kadınların Çalışma Durumu

9

33,236,6

45,1

31,3

25,5 25,122,7

36,5

61,3

13,6

20,2 20,9

31,1

0

10

20

30

40

50

60

70

• Sosyal Güvencesi olan kadınlar,

Türkiye genelinde %50, Kuzey bölgesinde %30 ve Doğu Bölgesinde %28

Batı Karadenizde %40, Doğu Karadenizde %24, Kuzeydoğu Anadolu’da %36

Çalışan Kadınlar için Ekonomik Sektör

10

2,3

20,8 25,720,3

14,6

27,6 27,535,7

65,0

43,538,2

47,6

24,222,4

19,919,5

18,5

9,3

8,3 3,8

7,3

4,9

4,24,5

6,9

14,3

75,3

59,3 54,861,3

76,164,1 68,7

57,0

30,1

52,3 57,345,4

61,4

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Tarım Sanayi Hizmet

DOĞURGANLIK

11

• Toplam Doğurganlık Hızı

Günümüzdeki yaşa özel doğurganlık hızlarına göre beklenen kadın başına düşen ortalama canlı doğum sayısıdır.

• TNSA-2013’de tüm doğurganlık hızları araştırmadan önceki 3 yıl için hesaplanmıştır.

• Doğurganlık hızlarının yaklaşık referans tarihi Mayıs 2012’dir.

Toplam Doğurganlık Hızı

12

2,16

2,73

1,93

2,48

1,892,08

3,41

2,26

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye

Toplam Doğurganlık Hızı (Eğitime Göre)

13

3,76

2,75

2,45

1,66

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

Eğitim yok/ilkokulu bitirmemiş

İlkokul Ortaokul Lise ve üzeri

Toplam Doğurganlık Hızı

14

4,334,04

3,02

2,65 2,61

2,23 2,16 2,26

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

TNSA 1978

TNSA 1983

TNSA 1988

TNSA 1993

TNSA 1998

TNSA 2003

TNSA 2008

TNSA 2013

Toplam Doğurganlık Hızındaki Değişimler: Bölgeler

15

2,03

2,372,44

3,15

4,4

2,03

2,55 2,562,68

4,19

1,88

2,3

1,861,94

3,65

1,73

2,092,2

2,08

3,26

1,93

2,48

1,89

2,08

3,41

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

Batı Güney Orta Kuzey Doğu

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

Yaşa Özel Doğurganlık Hızları

16

0

50

100

150

200

250

300

15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49

TDA 1978 TNSA 1988 TNSA 1993 TNSA 1998

TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013

Ortanca İlk Evlenme ve Doğum Yaşı (25-49 yaş)

17

19,0 19,5 20,0 20,8 21,020,8 21,3 21,8 22,3 22,9

0

5

10

15

20

25

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

İlk evlenme yaşı İlk doğum yaşı

Kadınların:

15-19 yaş grubunda %7’si, 15-49 yaş grubunda %73’ü, 45-49 yaş grubunda %97’si evlenmiş

Adölesan Annelik

18

10,2

9,3

7,5

5,9

4,6

0

2

4

6

8

10

12

1993 1998 2003 2008 2013

Doğurganlık Tercihleri, 2003-2013

19

TNSA-2013

Hemen istiyor 10

Daha sonra istiyor 14

İstiyor, zamanı bilmiyor

1

Kararsız 3

Başka istemiyor 63

Tüpleri bağlanmış 6

Gebe kalması

mümkün değil 3

Cevapsız 0

TNSA-2003

Hemen istiyor 12

Daha sonra istiyor 14

İstiyor, zamanı bilmiyor 1

Kararsız 3

Başka istemiyor 59

Tüpleri bağlanmış 8

Gebe kalması

mümkün değil 4 Cevapsız 0

TNSA-2008

Hemen istiyor 14

Daha sonra istiyor 18

İstiyor, zamanı bilmiyor 1

Kararsız 3

Başka istemiyor 47

Tüpleri bağlanmış 9

Gebe kalması

mümkün değil 7

Cevapsız 0

TNSA-2013

İdeal Çocuk Sayısı (Evli Kadınlar)

20

2,42,5 2,5 2,5

2,9

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013

Ortalama İdeal Çocuk Sayısı(Tüm Kadınlar)

21

2,8

2,2

2,52,6

2,4

2,9

2,52,4

2,6

2,93,0

3,4

2,7

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER

22

• Modern YöntemlerTüplerin bağlanması, Hap, RİA, Kondom, Enjeksiyon, İmplant, Diyafram / Köpük/ Jel, Kadın kondomu, Erkeğin kanallarının bağlanması, Vajinal halka, Emzirme ve Acil korunma hapı

• Geleneksel YöntemlerGeri çekme ve Takvim

Yöntem Duyma ve Kullanma

23

100

92

74

100

77

47

95

66

26

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Yöntem biliyor Yöntem Kullanmış Halen yöntem kullanıyorHerhangi bir yöntem Modern yöntem Geleneksel yöntem

Yöntem Kullanımındaki Değişimler, 1993-2013

24

28,1 26,2 28,5 27,1 26

34,5 37,742,5 46 47,4

37,4 36,129 26,9 26,5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

Geleneksel yöntem Modern yöntem Yöntem kullanmıyor

Yöntem Kullanımı

25

46,4 42,949,9 46,3

64,2

47,8 49,9 45,5 40,9 42,7 37,3 39,147,4

28,4 31,526,9 30,6

18,8

23,0 23,6 29,8 34,725,5

26,7 20,6

26,0

25,2 25,6 23,2 23,116,9

29,2 26,6 24,8 24,431,8 36,1 40,3

26,5

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Modern yöntem Geleneksel yöntem Yöntem kullanmıyor

Yöntem Kullanımındaki Değişimler: Bölgeler, 2008 ve 2013

26

28 25 2734

24 29 23 2233

23

4846

4941

38

4748

5642

39

2430 25 24

39

24 2921 25

38

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Batı Güney Orta Kuzey Doğu Batı Güney Orta Kuzey Doğu

2008 2013

Geleneksel yöntem Modern yöntem Yöntem kullanmıyor

Yöntem Kullanımındaki Değişimler, 1993-2013

27

2,9

4,9

18,8

6,6

26,2

4,2 4,4

19,8

8,2

24,4

5,74,7

20,2

10,8

26,4

8,3

5,3

16,9

14,3

26,2

9,4

4,6

16,815,8

25,5

0

5

10

15

20

25

30

Tüplerin bağlanması

Hap RİA Kondom Geri çekme

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

Yöntemlerin Temin Edildiği Kaynak, 2008-2013

28

TNSA-2008 TNSA-2013

Devlethastanesi

17

Doğumevi 8

AÇSAP 2

Sağlık ocağı/evi 24

Diğer kamu 6

Özel hastane /poliklinik 12

Doktormuayene-hanesi 2

Eczane 23

Diğer 1

Market/dükkan 7

Devlet hastanesi 15

Doğumevi 7 AÇSAP 3

Sağlık ocağı/evi 33

Diğer kamu 4

Özel hastane /poliklinik 7

Doktormuayenehanesi

4

Eczane 23

Diğer 1

Market/dükkan4

Karşılanmamış Aile Planlaması İhtiyacında Değişimler (1993-2013)

29

1514

10

8

6

0

2

4

6

8

10

12

14

16

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

Düşükler ve Ölü Doğumlar

• Kendiliğinden düşük

• İsteyerek düşük

• Ölü doğum

30

Düşükler ve Ölü Doğumlar (100 Gebelikte))

31

8,9

18,0

1,9

8,7

14,5

1,5

10,0

11,3

1,3

10,5 10,0

1,1

14,0

4,7

0,9

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

20,0

Kendiliğinden Düşük İsteyerek Düşük Ölü Doğum

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

32

DOĞUM ÖNCESİ VE SONRASI BAKIM

• Doğum Öncesi Bakım

TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen sondoğumlar temel alınarak hesaplanmıştır.

• Doğum Sırasında Yardım

TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen tümdoğumlar temel alınarak hesaplanmıştır.

• Doğumun Yapıldığı Yer

TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen tümdoğumlar temel alınarak hesaplanmıştır.

• Doğum Sonrası Bakım

TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen sondoğumlar temel alınmıştır. Doğumdan sonraki kırkbir gün içinde bakım alınıp alınmadığı sorulmuştur.

Gebelik ve Doğumda Bakım

33

95

3

79

19

97

20

20

40

60

80

100

120

Doktor Ebe/Hemşire Doktor Ebe/Hemşire Sağlık kuruluşu

Ev

Doğum öncesi bakım Doğumda yardım Doğumun yapıldığı yer

Doğum Öncesi Bakım

34

97,5 94,5 98,2 98,0 98,0 95,7 91,6 91,8 94,280,7 86,1 90,9 94,5

1,82,2

0,5 0,5 0,0 2,73,7 3,7 3,6

4,34,7

5,1 2,5

0,6 3,3 1,3 1,4 2,0 1,6 4,8 3,4 2,114,6 9,3 2,6 2,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Doktor Hemşire/Ebe Bakım Almamış

Doğum Öncesi Bakımda Değişimler

35

96 98 97 9894 95 93

9992

7376

82

9299 97 99 99 98 98 95 96 98

8591

96 97

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TNSA 2008 TNSA 2013

Yeterli Sayıda (4+)Doğum Öncesi Bakım Alan Kadınlar

36

36

42

54

74

89

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

Doğum Sırasında Yardım

37

95,0

85,3 83,176,9

89,9

77,881,6

84,4

75,1

60,2

67,5

58,8

78,7

4,7

14,7 15,6

23,1

9,5

20,417,6

14,7

23,529,1

24,5

34,5

18,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Doktor Hemşire/Ebe

Doğumun Yapıldığı Yer

38

99,6 100,0 99,5 100,0 99,3 97,8 99,2 99,0 98,288,7 91,5 92,5 97,2

0,3 0,0 0,0 0,0 0,7 2,0 0,4 0,0 1,8 10,2 7,7 5,9 2,3

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Sağlık kuruluşu Ev

Sağlık Kuruluşunda Yapılan Doğumların Değişimi

39

95100

9698 98

9297 96 97

76

65

75

90

100 100 100 100 99 98 99 99 98

8992 93

97

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TNSA 2008 TNSA 2013

Doğum Öncesi Bakım, Doğuma Yardımcı Olan SağlıkPersoneli ve Doğumun Yapıldığı Sağlık Kurumu

Oranlarındaki Değişimler, 1993-2013

40

62

76

60

6873 73

81 8378

92 91 90

97 97 97

0

20

40

60

80

100

120

Doğum öncesi bakım Doğuma yardımcı olan Doğumun yapıldığı yer

TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013

Doğum Sonrası Bakım

41

9895 96

94 9396 96 95 96

8085 86

93

98 9793

99 100 95 94 92 93

83 84 86

94

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

anne bebek

Doğum Sonrası Bakımda Değişimler –Anneler, 2008-2013

42

8791

94

8489

8186

89

82

6057

69

82

98 95 96 94 9396 96 95 96

8085 86

93

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TNSA 2008 TNSA 2013

Doğum Sonrası Bakımda Değişimler –Bebekler, 2008-2013

43

9794 96 95

9289

96 9692

6570 72

89

98 9793 92

100 95 94 92 93

83 84 86

94

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TNSA 2008 TNSA 2013

Sezaryen Doğumlar, 1993-2013

44

7

14

21

37

48

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

Sezaryen Doğumlar

45

4954

4541 42 40

36

44

51

2217

14

37

53

66

56 57

4853

49

5754

3431 32

48

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TNSA 2008 TNSA 2013

46

ERKEN YAŞ ÖLÜM HIZLARI

• TNSA-2013’deki ölüm hızları araştırmadan önceki beş yıllık ve on yıllık dönemler için hesaplanmıştır.

• Ölüm hızlarının (ilk beş yıllık) yaklaşık referans tarihi Mayıs 2011’dır.

– Neonatal Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir ay içinde ölme olasılığı

– Postneonatal Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir aydan sonra ancak 1 yıldan önce ölme olasılığı

– Bebek Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir yıl içinde ölme olasılığı

– Çocuk Ölüm Hızı, birinci ve beşinci doğum günleri arasında ölme olasılığı

– Beş-Yaş altı Ölüm Hızı, doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığı

Bebek Ölüm Hızları (10 yıllık)

47

16

22

13

21

15

13

24

17

0

5

10

15

20

25

30

Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye

Bebek Ölüm Hızındaki Değişimler

48

0

50

100

150

200

250

300

1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010

Araştırmalar Dolaylı tahminler (Macura)

Dolaylı tahminler (Hancıoğlu) TNSA-2013

Erken Yaş Ölüm Hızlarında Değişimler, 1993-2013

49

53

9

61

43

10

52

29

9

37

18

6

24

13

2

15

0

10

20

30

40

50

60

70

Bebek ölüm hızı Çocuk ölüm hızı Beş yaş altı ölüm hızı

TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013

Perinatal Ölüm Hızında Değişimler, 1993-2013

50

43

39

24

19

11

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

51

ÇOCUKLARIN AŞILANMASI

• TNSA-2013’te aşılanma bilgisi 2010-2013 yıllarında doğan tüm çocuklar için toplanmıştır.

• Aşılanma bilgisi iki kaynaktan toplanmıştır: Aşı kartı ve annenin beyanı

• Aşılanma hızları araştırma tarihinde 12-23 ve 15-26 aylık olan çocuklar için hesaplanmıştır.

• Tam aşılılık: 1 doz BCG, 3 doz DTaP-IPV-Hib, 1 doz KKK, 3 doz Hepatit B ve 3 doz KPA

Aşılanma Oranları (15-26 aylık)

52

94

94

89

86

90

96

92

87

90

85

82

74

3

BCG

DBT 1

DBT 2

DBT 3

Kızamık

Hepatit 1

Hepatit 2

Hepatit 3

Pnömokok 1

Pnömokok 2

Pnömokok 3

Tam aşılı

Aşısız

Tam Aşılı Çocukların Yüzdesi (15-26 aylık)

53

77

65

76 77 77

7168

74

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye

54

EMZİRME

• TNSA-2013 kapsamında beş yaş altındaki çocuklar için annelerinden;

– Emzirmeye başlamanın zamanlaması

– Emzirme süresi ve

– Ek gıdaya başlama ve zamanlamasına ilişkin bilgiler toplanmıştır.

• Analizlerde üç yaşın altındaki çocuklar ve özellikle de 6 aylıktan küçük çocuklar temel alınmıştır.

Emzirmeye Başlama (Beş yaş altı)

55

26

70

50

96

0 20 40 60 80 100

Anne sütünden önce başka gıda alan emzirilmiş çocuklar

Doğumdan sonraki 1 gün içinde emzirilen çocuklar

Doğumdan sonraki 1 saat içinde emzirilen çocuklar

Bir süre emzirilen çocuklar

Yaşa Göre Emzirme Durumu (Son 24 saat)

56

92,7 94,089,4

82,8

72,167,0 68,2

47,5

33,9

14,1

7,82,3

57,9

35,4

9,54,7

0,0 0,0 0,2 0,6 0,0 0,0 0,0 0,00

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

<2 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-15 16-19 20-23 24-27 28-31 32-35

Emzirilen Sadece anne sütü

• Ortanca sadece anne sütü ile beslenme süresi 1,2 ay;

• Ortanca emzirme süresi ise 16,7 ay

Emzirme ve Ek Gıda

57

39,7

12,2

0,6

26,3

22,6

30,1

8,1

62,8

61,9

0,6

6,1

6,6

2,4

22,5

0 10 20 30 40 50 60 70

Biberon kullanan

Anne sütü ve ek gıdalar

Anne sütü ve diğer sıvılar

Anne sütü ve diğer süt

Anne sütü ve su

Sadece anne sütü

Emzirilmeyen

6-9 ay

<6 ay

Emzirme ve Ek Gıda

58

40,4

30,1

1,7 2,4

17,8

22,6

2,66,6

0

10

20

30

40

50

60

70

TNSA-2008 TNSA-2013 TNSA-2008 TNSA-2013

< 6 Aylık 6-9 Aylık

Sadece anne sütü Anne sütü ve su

59

BESLENME YETERSİZLİĞİBESLENME BOZUKLUĞU

• Görüşme yapılan tüm kadınların ve bu kadınların beş yıl içinde doğan çocuklarının boy ve kilo ölçümleri yapılmıştır.

• Çocuklar için toplanan antropometrik veriler en yeni uluslararası referans olan 2006 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çocuk Büyüme Standartları ile karşılaştırılmıştır.

• Referansın ortanca değerinden -2, -3 ve +2 standart sapma (SD) gösterme temel alınarak 3 endeks hesaplanmıştır:

– Yaşa Göre Boy Endeksi, yetersiz beslenmenin kronik etkilerini gösterir. Yaşına göre kısa (-2 SD) ya da çok kısa (-3 SD)

– Boya Göre Ağırlık Endeksi, yetersiz beslenmenin akut etkilerini gösterir. Boyuna göre zayıf (-2 SD), çok zayıf (-3 SD) ya da fazla kilolu/şişman, boyuna göre kilolu (+2 SD)

– Yaşa Göre Ağırlık Endeksi, yetersiz beslenmenin kronik ve akut etkilerini birlikte gösterir. Yaşına göre düşük kilolu (-2 SD) ya da çok düşük kilolu (-3 SD), yaşına göre kilolu (+2 SD)

• Kadınlar için Beden Kitle Endeksi hesaplanmıştır.

Çocukların Beslenme Durumu

60

10

3

2

0,4

11

2

0,4

0

2

4

6

8

10

12

-2 SD'nin altındaki

yüzde

-3 SD'nin altındaki

yüzde

-2 SD'nin altındaki

yüzde

-3 SD'nin altındaki

yüzde

+2 SD'nin üstündeki

yüzde

-2 SD'nin altındaki

yüzde

-3 SD'nin altındaki

yüzde

Yaşa Göre Boy Boya Göre Ağırlık Yaşa Göre Ağırlık

Yaşa-göre-boy endeksi -2SD altında olan çocukların yüzdesi

(bodurluk, WHO 2006)

61

11

5

910

5

910

5

14

26

2223

12

78

5

10

13

7

108

6

18

1514

10

0

5

10

15

20

25

30

TNSA 2008 TNSA 2013

Yaşa-göre-boy endeksi -2SD altında olan çocukların yüzdesi

(bodurluk, NCHS/CDC/WHO)

62

8

56

7

3

89

4

11

22

18

22

10

4 5 4

810

6

87

4

12 13

10

7

0

5

10

15

20

25

30

TNSA 2008 TNSA 2013

Çocukların Beslenme Durumunda Değişimler (NCHS/CDC/WHO)

63

18,9

5,9

3

0,4

9,5

1,8

16

6,1

1,9

0,4

8,3

1,4

12,2

3,6

0,7 0,3

3,9

0,6

10,3

3,2

0,90

2,8

0,3

7,1

2,11,2

0,1

2,6

0,3

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

-2 SD'nin altındaki yüzde

-3 SD'nin altındaki yüzde

-2 SD'nin altındaki yüzde

-3 SD'nin altındaki yüzde

-2 SD'nin altındaki yüzde

-3 SD'nin altındaki yüzde

Yaşa Göre Boy Boya Göre Ağırlık Yaşa Göre Ağırlık

TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013

Kadınların Beslenme Durumu(Beden Kitle Endeksine Göre)

64

40

2

35

24

41

4

2927

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Normal Zayıf Kilolu Şişman

TNSA-2008 TNSA-2013

Kadınların Beslenme Durumu(Beden Kitle Endeksine Göre)

65

5,4 6,4 3,6 1,4 6,6 3,4 5,4 1,8 3,7 7,5 4,4 3,1 4,2

33,9 31,4 35,0 37,639,3

39,1 34,8 39,342,7

45,238,7

34,5 36,6

37,031,4 31,8

36,2 30,3 33,9 42,9 37,8 28,5

31,037,9

35,235,1

26,434,1 31,4

25,5 27,2 25,319,7 22,1 27,0

20,1 21,228,8 26,2

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Zayıf Normal Kilolu Şişman

Sonuçlardan öne çıkanlar...

66

• Türkiye halen genç bir nüfus yapısına sahip…

• Bununla birlikte 65 yaş ve üstü oranı ilk kez %8 oldu…

• Hanehalkı büyüklüğü azalmaya devam ediyor...

• Nüfusa kayıtlı olmayan çocukların oranı çok azaldı...

• Eğitim seviyesinde iyileşmeler var ancak erkek-kadın farkı lise eğitimde ve kırsal yerleşim yerlerinde devam ediyor… Kuzeydoğu Anadolu en dezavantajlı durumda

Sonuçlardan öne çıkanlar...

67

• Evlenme yaşı değişmiyor...

• Bebek ölümlüğü azalmaya devam ediyor…

• Doğurganlık yenilenme düzeyinin üzerinde durağanlaştı...

• Gebeliği önleyici yöntem kullanım düzeyi sabitlendi...

• Doğum öncesi ve sonrası bakım hizmetleri yaygınlaşmaya devam ediyor…

• Hastane doğumları artarken sezaryen yaygınlaşıyor…

• İsteyerek düşük azalıyor…

Sonuçlardan Öne Çıkanlar...

68

• Çocukların yüzde 10’unun boyu yaşına göre kısa...

• Kadınlar arasında obezite artmaya devam ediyor...

• Kadın istihdamı düşük, sosyal güvenliksiz çalışma yaygın, kadınlar çocuk bakımı ve ailenin engel olması nedenleri ile istihdam dışında…

2013Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

1. Bölge ToplantısıTNSA-2013 Sonuçları

Doç. Dr. Alanur Çavlin Doç. Dr. A. Sinan Türkyılmaz

22 Ocak 2015Zorlu Grand Hotel, Trabzon