Prawdopodobne skutki postulowanych zmian w Karcie Nauczyciela Mariusz Tobor

VII KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ OSKKO, UMK, TORUŃ, 24-26.09.2012 www.oskko.edu.pl/kongres/

Uwaga na wstępie

Ze względu na zasady ustalania wysokości i podziału subwencji oświatowej, rozważane zmiany w Karcie Nauczyciela są obojętne dla budżetu państwa

VII KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ OSKKO, UMK, TORUŃ, 24-26.09.2012 www.oskko.edu.pl/kongres/

Ograniczenie urlopów dla poratowania zdrowia

Skala zjawiska

Urlopy zdrowotne

Zmiany odsetka nauczycieli przeliczeniowych na urlopach zdrowotnych (stany z września)

1,69% 1,82%

2,03% 2,07% 2,25%

2,61%

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Liczby nauczycieli przeliczeniowych na urlopach zdrowotnych (jednostki prowadzone przez JST)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Tysi

ące

Struktura stopni nauczycieli na urlopach zdrowotnych

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2006 2007 2008 2009 2010 2011

bez stopnia stażysta kontraktowy mianowany dyplomowany

Średnie procenty nauczycieli na urlopach zdrowotnych w różnych kategoriach JST (09.2011)

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

4,0%

gw do 10 tys.

gw >10 tys.

gmw do 10 tys.

gmw 10-20 tys.

gmw >20 tys.

gm do 5 tys.

gm >5 tys. mnp do 100 tys.

mnp >100 tys.

pz sw przeciętna JST

Rozkład procentów nauczycieli na urlopach zdrowotnych we wszystkich JST

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% 3,0% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0% 5,5% 6,0% Ponad 6,5%

Proc

ent J

ST

wszystkie JST

Rozkład procentów nauczycieli na urlopach zdrowotnych w gminach wiejskich

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% 3,0% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0% 5,5% 6,0% Ponad 6,5%

Proc

ent J

ST

gw do 10 tys. gw >10 tys.

Rozkład procentów nauczycieli na urlopach zdrowotnych w gminach miejsko-wiejskich

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% 3,0% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0% 5,5% 6,0% Ponad 6,5%

Proc

ent J

ST

gmw do 10 tys. gmw 10-20 tys. gmw >20 tys.

Rozkład procentów nauczycieli na urlopach zdrowotnych w gminach miejskich

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% 3,0% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0% 5,5% 6,0% Ponad 6,5%

Proc

ent J

ST

gm do 5 tys. gm >5 tys.

Rozkład procentów nauczycieli na urlopach zdrowotnych w miastach na prawach powiatu

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% 3,0% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0% 5,5% 6,0% Ponad 6,5%

Proc

ent J

ST

mnp do 100 tys. mnp >100 tys.

Rozkład procentów nauczycieli na urlopach zdrowotnych w powiatach ziemskich

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% 3,0% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0% 5,5% 6,0% Ponad 6,5%

Proc

ent J

ST

pz

Koszty

Urlopy zdrowotne

Koszty urlopów wg aktualnych stawek)

Roczny koszt urlopu przeciętnego nauczyciela przeliczeniowego (wg aktualnych stawek)

w szkołach wiejskich – 49 730 zł w pozostałych szkołach – 48 930 zł

Łącznie samorządy wydają na urlopy zdrowotne nauczycieli ok. 727 mln zł rocznie

W 2011 r. JST dodały do subwencji ok. 9 miliardów zł

Rozkład kosztów urlopów zdrowotnych pomiędzy poszczególne kategorie JST

74

47

19 43

56

1

90

48

256

88

5 0

50

100

150

200

250

300

gw do 10 tys.

gw >10 tys. gmw do 10 tys.

gmw 10-20 tys.

gmw >20 tys.

gm do 5 tys.

gm >5 tys. mnp do 100 tys.

mnp >100 tys.

pz sw

Mili

ony

Przeciętne liczby nauczycieli na urlopach w poszczególnych kategoriach JST

1,9 4,1 2,3 3,9 9,2 1,5

8,9

35,9

136,7

6,1 6,8 6,9 0

20

40

60

80

100

120

140

160

gw do 10 tys.

gw >10 tys.

gmw do 10 tys.

gmw 10-20 tys.

gmw >20 tys.

gm do 5 tys.

gm >5 tys. mnp do 100 tys.

mnp >100 tys.

pz sw przeciętna JST

Przeciętne koszty urlopów

93 205 112 192 452 72

437

1 771

6 746

301 335 286 0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

gw do 10 tys.

gw >10 tys.

gmw do 10 tys.

gmw 10-20 tys.

gmw >20 tys.

gm do 5 tys.

gm >5 tys. mnp do 100 tys.

mnp >100 tys.

pz sw przeciętna JST

Tysiące

Wnioski Zmniejszenie liczb nauczycieli na urlopach zdrowotnych może poprawić samorządowe finanse, choć zmiana ta nie zastąpi działań oszczędnościowych samych JST Warto przy tym pamiętać, że:

obciążenie urlopami poszczególnych JST może znacznie odbiegać od średnich obciążenie urlopami małych JST może się bardzo zmieniać w czasie zdarzają się małe JST, które mają ponad 10% nauczycieli na urlopach zdrowotnych, a to już jest bardzo poważny problem finansowy, więc zmniejszenie obciążenia do np. 3% może być dużą ulgą

Skrócenie urlopów

Długości urlopów Dni robocze Dni kalendarzowe Nienauczyciele 26 36-38 Nauczyciele w placówkach nieferyjnych 35 49

Nauczyciele w jednostkach feryjnych Ferie zimowe 10 14 Ferie letnie 44 65 Razem ferie 54 79 Dni pracy w czasie ferii 7 9 Urlop po uwzględnieniu dni pracy w ferie 47 70 Zimowa przerwa świąteczne 5 9 Wiosenna przerwa świąteczna 3 6 Razem przerwy swiąteczne 8 15 Razem rzeczywiste urlopy (minimum) 55 85

Propozycja samorządowców

Skrócenie rzeczywistego urlopu do 40 dni roboczych, czyli 56 dni kalendarzowych

Efekty

W odniesieniu do jednego nauczyciela skrócenie rzeczywistego urlopu o 15 dni roboczych skrócenie rzeczywistego urlopu o 29 dni kalendarzowych (czyli o 34%) wydłużenie części roku przeznaczonej na pracę o 10,4% spadek ceny pracy o 9,4%

W odniesieniu do szkoły dodatkowe 15 dniówek do wykorzystania w czasie ferii w szkole z 50 nauczycielami – dodatkowo 750 dniówek (do tej pory było 350, czyli razem będzie 1100)

Pytania zamiast wniosków

Czy szkoły potrafią zagospodarować w czasie ferii cały miesiąc pracy (22 dni robocze) każdego nauczyciela? Jaki będzie długofalowy skutek obniżenia atrakcyjności zawodu nauczycielskiego?

Podniesienie pensum

Istota problemu

Podniesienie pensum

Kilka pytań bez jednoznacznych odpowiedzi

Czy nauczyciele pracują za mało? Jak zwiększenie liczby godzin pracy nauczyciela wpłynie na efekty jego pracy? Czy uczniowie na tym skorzystają? Czy samorządy mogły/mogą w inny sposób ograniczyć wydatki na oświatę? Czy podniesienie pensum rzeczywiście zmniejszy problemy samorządów i samorządowców? Jacy nauczyciele stracą pracę w wyniku podniesienia pensum?

Nieśmiała próba w 2000 r.

Pensum podwyższone tymczasowo na podstawie art. 42 ust. 2a Karty Nauczyciela Stosowane bardzo rzadko – w roku 2011/12 tylko w 243 JST Finansowo w ogóle się nie opłaca organowi prowadzącemu

Liczby nauczycieli w wymiarem zajęć zwiększonym na podstawie art. 42 ust. 2a Karty Nauczyciela

833 656 664

1 283

1 941

1 613

0

500

1000

1500

2000

2500

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Możliwe sposoby podniesienia pensum

Z rekompensatą, czyli z podwyżkami wynagrodzeń odpowiadającymi skali zwiększenia obowiązków.

Skutki: zwolnienia brak korzyści finansowych dla JST

Bez rekompensaty, czyli bez podwyżek wynagrodzeń. Skutki:

zwolnienia zmniejszenie wydatków

Różnorakie warianty pośrednie

Oszacowanie skutków podniesienia pensum bez rekompensaty

Podniesienie pensum

Założenia do obliczeń Na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela tablicowego przypada obecnie 2,5 godziny ponadwymiarowej Warianty podniesienia pensum

do 20 godzin (wariant 20A i 20B) do 22 godzin (wariant 22A i 22B)

Liczba godzin ponadwymiarowych na jednego nauczyciela pełnozatrudnionego, która pozostanie

1 godzina – warianty 20A i 22A 2 godziny – warianty 20B i 22B

Liczby etatów nauczycieli niepełnozatrudnionych zmniejszą się o 10% przy pensum 20-godzinnym i 18,2 % przy 22-godzinnym Roczny koszt jednego nauczyciela przeliczeniowego wynosi 61 720 zł

Spadek liczby nauczycieli pełnozatrudnionych w procentach

-16%

-14%

-12%

-10%

-8%

-6%

-4%

-2%

0% 20A 20B 22A 22B

Spadek zatrudnienia w liczbach nauczycieli przeliczeniowych

-90

-80

-70

-60

-50

-40

-30

-20

-10

0 20A 20B 22A 22B

Tysi

ące

Etaty niepełnozatr.

Liczba pełnozatr.

Łączne korzyści dla budżetów samorządów

0

1

2

3

4

5

6

20A 20B 22A 22B

Mili

ardy

Wnioski Podwyżka pensum zrekompensowana podwyżkami wynagrodzeń nie ma obecnie sensu Rzeczywista skala zwolnień i korzyści finansowych w poszczególnych samorządach będzie zróżnicowana w zależności od obecnego i docelowego modelu organizacyjnego Na zwolnienia związane z podwyżką pensum nałożą się zwolnienia wynikające z ograniczenia liczby urlopów zdrowotnych nauczycieli Masowe zwolnienia nauczycieli mogą stworzyć samorządom spore problemy Podniesienie pensum nie będzie miało żadnego pozytywnego wpływu na jakość kształcenia

Rzeczywisty problem nie leży w tym, że nauczyciele za mało pracują, lecz w tym, że zbyt wielu z nich nie pracuje wystarczająco dobrze

I jeszcze jedno pytanie bez jednoznacznej odpowiedzi

Jeżeli chodzi głównie o oszczędności, to czy nie lepiej znieść lub ograniczyć trzynastkę?

Dziękuję za uwagę

VII KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ OSKKO, UMK, TORUŃ, 24-26.09.2012 www.oskko.edu.pl/kongres/