Prawne i administracyjne aspekty ochrony, ksztatowania i uytkowania rodowiska

Prawne i administracyjne aspekty ochrony, ksztatowania i uytkowania rodowiskaNiniejsza prezentacja powstaa w ramach projektu Lokomotywa zrwnowaonego rozwoju partnerstwo na rzecz ekorozwoju w gminie dofinansowanego ze rodkw Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej.

Prawne i administracyjne aspekty ochrony, ksztatowania i uytkowania rodowiska.1System kompetencyjny ochrony, uytkowania i ksztatowania rodowiska w Polsce

System kompetencyjny ochrony, uytkowania i ksztatowania rodowiska w Polsce2Organy ochrony rodowiska (1) OCHRONA RODOWISKA = OBOWIZEK WADZ PUBLICZNYCH

ORGANY OCHRONY RODOWISKA = organy administracji publicznej, ktre s powoywane do wykonywania zada publicznych z zakresu ochrony rodowiska, stosownie do ich waciwoci, okrelonej w Prawie Ochrony rodowiska.

3Zgodnie z art. 74 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej[1] Ochrona rodowiska jest obowizkiem wadz publicznych. Konstytucja traktuje ochron rodowiska jako jeden z podstawowych celw (funkcji) pastwa, co oznacza, e obowizek ten spoczywa na pastwie niezalenie od doranej struktury politycznej jego wadz. Tak rozumiany obowizek ochrony rodowiska zosta naoony na wadze publiczne w szerokim rozumieniu, obejmujce zarwno organy pastwowe, jak i samorzdowe wszystkich szczebli.W pojciu tym mieci si definicja organu ochrony rodowiska z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska. Zgodnie z art. 3 pkt 15 PO pod pojciem organu ochrony rodowiska naley rozumie te organy administracji publicznej, ktre s powoywane do wykonywania zada publicznych z zakresu ochrony rodowiska, stosownie do ich waciwoci, okrelonej w PO.

[1] Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm. Organy ochrony rodowiska (2)Do organw ochrony rodowiska nale: wjt, burmistrz lub prezydent miasta; starosta; sejmik wojewdztwa; marszaek wojewdztwa; wojewoda; minister waciwy do spraw rodowiska; Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska; Regionalny dyrektor ochrony rodowiska. Organy Inspekcji Ochrony rodowiska dziaajce na podstawie przepisw ustawy o Inspekcji Ochrony rodowiska, wykonujce nie tylko kontrol, ale i zadania w zakresie ochrony rodowiska, jeeli tak stanowi ustawa PO.

Wiele zada z zakresu ochrony rodowiska jest wykonywanych przez inne organy, niebdce organami ochrony rodowiska, jak np. przez Gwnego Inspektora Sanitarnego, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Gospodarki, czy te rad gminy (miasta) lub rad powiatu.

4Do organw ochrony rodowiska nale: wjt, burmistrz lub prezydent miasta; starosta; sejmik wojewdztwa; marszaek wojewdztwa; wojewoda; minister waciwy do spraw rodowiska; Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska; regionalny dyrektor ochrony rodowiska; Organy Inspekcji Ochrony rodowiska dziaajce na podstawie przepisw ustawy o Inspekcji Ochrony rodowiska, wykonujce nie tylko kontrol, ale i zadania w zakresie ochrony rodowiska, jeeli tak stanowi ustawa PO. Ponadto wiele zada z zakresu ochrony rodowiska jest wykonywanych przez inne organy, niebdce organami ochrony rodowiska, jak np. przez Gwnego Inspektora Sanitarnego, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Gospodarki, czy te rad gminy (miasta) lub rad powiatu.Zadania publiczne z zakresu ochrony rodowiska

Zadania publiczne z zakresu ochrony rodowiska

5Zadania publiczne z zakresu ochrony rodowiska Zadania publiczne z zakresu ochrony rodowiska s okrelone przez wskazanie waciwoci organw ochrony rodowiska w art. 378 PO, ale take uregulowane w innych przepisach PO oraz w innych ustawach z zakresu prawa ochrony rodowiska. Nale do nich:

Zadania o charakterze organizatorskim - suce realizacji polityki ochrony Zadania o charakterze bezporednio wykonawczym Zadania o charakterze zobowizujco-reglamentacyjnym Zadania o charakterze kontrolno-nadzorczym

6Zadania administracji w ochronie rodowiska to zadania publiczne, ktre cechuje powszechno i uyteczno dla ogu, a take sprzyjanie osiganiu celw okrelonych w Konstytucji lub ustawie. Zadania publiczne z zakresu ochrony rodowiska s okrelone przez wskazanie waciwoci organw ochrony rodowiska w art. 378 PO, ale take uregulowane w innych przepisach PO oraz w innych ustawach z zakresu prawa ochrony rodowiska. Nale do nich: Zadania o charakterze organizatorskim - suce realizacji polityki ochrony; Zadania o charakterze bezporednio wykonawczym; Zadania o charakterze zobowizujco-reglamentacyjnym; Zadania o charakterze kontrolno-nadzorczym.Zadania o charakterze organizatorskim Zadania o charakterze organizatorskim - su realizacji polityki ochronyrodowiska obejmuj one przede wszystkim przyjmowanie:

- polityki ekologicznej pastwa - programw ochrony rodowiska - planw gospodarki odpadami- strategii ekorozwoju i innych dokumentw o charakterze strategicznym- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ktry jako jedyny jest aktem prawa miejscowego.

7Zadania o charakterze organizatorskim polegaj na organizowaniu dziaa zwizanych z ochron rodowiska podejmowanych przez rne podmioty, a w szczeglnoci dziaa podejmowanych przez organy administracji publicznej. Ich podejmowanie suy realizacji polityki ochrony rodowiska i obejmuj one przede wszystkim przyjmowanie:- polityki ekologicznej pastwa - programw ochrony rodowiska - planw gospodarki odpadami- strategii ekorozwoju i innych dokumentw o charakterze strategicznym- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ktry jako jedyny jest aktem prawa miejscowego.Zadania o charakterze bezporednio wykonawczym Organy gminy s zobowizane do wykonywania czterech typw zada o charakterze bezporednio wykonawczym:

Zadania w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wod i odprowadzania ciekw,

Zadania w zakresie utrzymania czystoci i porzdku w gminach oraz gospodarowania odpadami komunalnymi,

Zadania w zakresie ochrony terenw zieleni i zadrzewie,

Zadania w zakresie ochrony powierzchni ziemi.

8Zadania o charakterze bezporednio wykonawczym polegaj na wykonywaniu przez organy administracji publicznej dziaa majcych bezporedni wpyw na rodowisko, zmierzajcych do zapobiegania negatywnym oddziaywaniom na rodowisko lub usuwania skutkw zanieczyszczenia rodowiska. Zadania o charakterze bezporednio wykonawczym przyjmuj na og form dziaa niewadczych i obciaj jednostki samorzdu terytorialnego w tym przede wszystkim samorzd gminny - mieszcz si one w ramach gospodarki komunalnej. Organy gminy s zobowizane do wykonywania czterech typw zada o charakterze bezporednio wykonawczym:Zadania w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wod i odprowadzania ciekw,Zadania w zakresie utrzymania czystoci i porzdku w gminach oraz gospodarowania odpadami komunalnymi,Zadania w zakresie ochrony terenw zieleni i zadrzewie,Zadania w zakresie ochrony powierzchni ziemi.

Zadania wykonawcze z zakresu administracji rzdowej mog by wykonywane take przez organy jednostek samorzdu terytorialnego wykonujce te zadania jako zadania zlecone. W przypadku realizacji zada wykonawczych przekraczajcych moliwoci jednej gminy istnieje moliwo powoania zwizku gmin i wykonywania tych zada przez wadze zwizku. Zadania o charakterze zobowizujco-reglamentacyjnym Ze wzgldu na przedmiot zadania zobowizujco-reglamentacyjne mona podzieli na dwie grupy: reglamentacja korzystania z zasobw rodowiska reglamentacja emisji (wydawanie pozwole i decyzji administracyjnych okrelajcych warunki korzystania ze rodowiska i dopuszczalne poziomy emisji)

9Zadania o charakterze zobowizujco-reglamentacyjnym s to takie zadania organw administracji, ktrych celem jest ksztatowanie sytuacji prawnej innych podmiotw wpywajcych na rodowisko lub z niego korzystajcych. Realizacja tego rodzaju zada odbywa si poprzez wydanie przez organ administracji decyzji ksztatujcej prawa i obowizki podmiotu, ktrego dziaalno ma okrelony wpyw na rodowisko lub ustalenie zakresu dozwolonego korzystania z dbr rodowiska, ograniczajc ten dostp lub ustalajc warunki, po spenieniu ktrych taki dostp bdzie dozwolony. Ze wzgldu na przedmiot zadania zobowizujco-reglamentacyjne mona podzieli na dwie grupy, s to: reglamentacja korzystania z zasobw rodowiska oraz reglamentacja emisji (wydawanie pozwole i decyzji administracyjnych okrelajcych warunki korzystania ze rodowiska i dopuszczalne poziomy emisji). Zadania o charakterze kontrolno-nadzorczymZadania o charakterze nadzorczo-kontrolnym polegaj na badaniu stanu rodowiska i kontroli przestrzegania przepisw o jego ochronie.

Wiksza cz zada o charakterze nadzorczo-kontrolnym ma zasig szerszy, ni lokalny; dlatego zasadnicz rol w realizacji tych dziaa odgrywa Inspekcja Ochrony rodowiska.

Uprawnienia kontrolne wykonuj:Gwny Inspektor Ochrony rodowiska, Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska oraz upowanieni przez nich pracownicy Inspekcji Ochrony rodowiska (inspektorzy)

10Zadania o charakterze nadzorczo-kontrolnym polegaj na badaniu stanu rodowiska i kontroli przestrzegania przepisw o jego ochronie. Zgodnie z art. 379 ust. 1 PO marszaek wojewdztwa, starosta oraz wjt (burmistrz lub prezydent miasta) sprawuj kontrol przestrzegania i stosowania przepisw o ochronie rodowiska w zakresie objtym waciwoci tych organw. Jednak z uwagi na fakt, e wiksza cz zada o charakterze nadzorczo-kontrolnym ma zasig szerszy, ni lokalny, zasadnicz rol w realizacji tych dziaa odgrywa Inspekcja Ochrony rodowiska. Uprawnienia kontrolne wykonuj Gwny Inspektor Ochrony rodowiska, Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska oraz upowanieni przez nich pracownicy Inspekcji Ochrony rodowiska (inspektorzy). Najnowsze zmiany w ustawie o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach

Najnowsze zmiany w ustawie o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach. 11Najnowsze zmiany w ustawie o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystoci iporzdku w gminach (Dz. U. z 2011 r. nr Dz. U. Nr 152, poz. 897) wchodzi w ycie 1 stycznia 2012 r.

Konieczno dostosowania prawa krajowego do wymogw dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadw oraz uchylajcej niektre dyrektywy oraz dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26kwietnia 1999r. wsprawie skadowania odpadw.

Do 16 lipca 2013 r. samorzdy bd musiay zredukowa ilo odpadw biodegradowalnych trafiajcych na wysypiska do poziomu 50%, a do 2020 do 75% masy odpadw z 1995 r.

12Najwiksz zmian prawn dokonan w ostatnim czasie bya nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystoci iporzdku w gminach (Dz. U. z 2011 r. nr Dz. U. Nr 152, poz. 897), ktra wchodzi w ycie 1 stycznia 2012 r. Zostaa ona przyjta w zwizku z koniecznoci dostosowania prawa krajowego do wymogw dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadw oraz uchylajcej niektre dyrektywy oraz dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26kwietnia 1999r. wsprawie skadowania odpadw. Na podstawie tych dyrektyw, do 16 lipca 2013 r. samorzdy bd musiay zredukowa ilo odpadw biodegradowalnych trafiajcych na wysypiska do poziomu 50%, a do 2020 do 75% masy odpadw z 1995 r. Gwne zaoenie nowelizacji ustawy przekazanie wadztwa nad odpadami komunalnymi przez wacicieli nieruchomoci gminom,

zdjcie z mieszkacw obowizku samodzielnego podpisywania umw na odbir odpadw komunalnych;

gminy bd przeprowadzay przetargi na odbir odpadw, gospodaroway rodkami pochodzcymi z opat pobieranych od mieszkacw za odpady, a od firm egzekwoway odpowiedni jako usug.

13Gwne zaoenie nowelizacji, to przekazanie wadztwa nad odpadami komunalnymi przez wacicieli nieruchomoci gminom, co ma doprowadzi do stworzenia systemu kompleksowego zarzdzania odpadami komunalnymi. Nowelizacja zakada zdjcie z mieszkacw obowizku samodzielnego podpisywania umw na odbir odpadw komunalnych; nowy system zakada, e to gminy bd przeprowadzay przetargi na odbir odpadw, gospodaroway rodkami pochodzcymi z opat pobieranych od mieszkacw za odpady, a od firm egzekwoway odpowiedni jako usug. Przyjcie tych rozwiza oznacza dostosowanie prawa polskiego do unijnego, ktre nakada na Polsk konieczno osignicia okrelonych poziomw odzysku i recyklingu odpadw komunalnych oraz redukcji masy odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji i kierowanych do skadowania.Szczegowe cele nowelizacji (1) Szczegowe cele nowelizacji obejmuj: uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi;prowadzenie selektywnego zbierania odpadw komunalnych u rda; zmniejszenie iloci odpadw komunalnych, w tym odpadw ulegajcych biodegradacji kierowanych na skadowiska odpadw; zwikszenie liczby nowoczesnych instalacji do odzysku, w tym recyklingu, unieszkodliwiania odpadw komunalnych w sposb inny ni skadowanie odpadwcakowite wyeliminowanie nielegalnych skadowisk odpadw, a tym samym zmniejszenie zamiecenia w szczeglnoci lasw i terenw rekreacyjnych

14Szczegowe cele nowelizacji obejmuj: uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi;prowadzenie selektywnego zbierania odpadw komunalnych u rda; zmniejszenie iloci odpadw komunalnych, w tym odpadw ulegajcych biodegradacji kierowanych na skadowiska odpadw; zwikszenie liczby nowoczesnych instalacji do odzysku, w tym recyklingu, unieszkodliwiania odpadw komunalnych w sposb inny ni skadowanie odpadwcakowite wyeliminowanie nielegalnych skadowisk odpadw, a tym samym zmniejszenie zamiecenia w szczeglnoci lasw i terenw rekreacyjnychSzczegowe cele nowelizacji (2)Szczegowe cele nowelizacji obejmuj (cd.):

prowadzenie waciwego sposobu monitorowania postpowania z odpadami komunalnymi zarwno przez wacicieli nieruchomoci, jak i prowadzcych dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci;

zmniejszenie dodatkowych zagroe dla rodowiska wynikajcychz transportu odpadw komunalnych z miejsc ich powstania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania, przez podzia wojewdztw na regiony gospodarki odpadami, w ramach ktrych prowadzone bd wszelkie czynnoci zwizane gospodarowaniem odpadami komunalnymi

15Szczegowe cele nowelizacji obejmuj rwnie: prowadzenie waciwego sposobu monitorowania postpowania z odpadami komunalnymi zarwno przez wacicieli nieruchomoci, jak i prowadzcych dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci; zmniejszenie dodatkowych zagroe dla rodowiska wynikajcychz transportu odpadw komunalnych z miejsc ich powstania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania, przez podzia wojewdztw na regiony gospodarki odpadami, w ramach ktrych prowadzone bd wszelkie czynnoci zwizane gospodarowaniem odpadami komunalnymi Krajowy Plan Gospodarki odpadami do 2014 r.Wymienione zmiany s powizane z przyjciem Krajowego Planu Gospodarki Odpadami do 2014 r. KPGO (przyjty uchwa Rady Ministrw nr 217 z 2010 r. w sprawie przyjcia Krajowego Programu Gospodarki odpadami, M.P. nr 101, poz. 1183).

KPGO zakada redukcj iloci powstajcych odpadw dziki dziaaniom edukacyjnym oraz lepszemu wykorzystaniu zasobw .

Zaoenia dotyczce dziaa edukacyjnych, ktre mog by stosowane zarwno przez organy ochrony rodowiska, w tym na poziomie lokalnym, zawiera broszura przygotowana przez Komisj Europejsk http://ec.europa.eu/environment/waste/pdf/WASTE%20BROCHURE.pdf

16Wymienione na poprzednich slajdach zmiany wprowadzone nowelizacj ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdki w gminach s powizane z przyjciem Krajowego Planu Gospodarki Odpadami do 2014 r., ktry zakada redukcj iloci powstajcych odpadw dziki dziaaniom edukacyjnym oraz lepszemu wykorzystaniu zasobw.

Zaoenia dotyczce dziaa edukacyjnych, ktre mog by stosowane zarwno przez organy ochrony rodowiska, w tym na poziomie lokalnym, zawiera broszura przygotowana przez Komisj Europejsk dostpna pod linkiem podanym na slajdzie.Implementacja wytycznych i celw dyrektyw UE w prawie polskim

Zobowizania akcesyjnePodstaw prawn przystpienia Polski i dziewiciu innych krajw europejskich do Unii Europejskiej stanowi Traktat Ateski z 16 kwietnia 2003 r. (Dz. U. 2004 r, Nr. 90, poz. 864)

Polska zobowizaa si do penego wdroenia prawa UE, z uwzgldnieniem wynegocjowanych okresw przejciowych;

W dziedzinie ochrona rodowiska istotnych z punktu widzenia niniejszego e-szkolenia, dotycz one w szczeglnoci oczyszczania ciekw komunalnych i skadowisk odpadw.

Omwienie wszystkich okresw przejciowych, mona znale w pliku http://www.cie.gov.pl/HLP/files.nsf/0/ECA3661D0DB61B9AC1256E81004233AD/$file/wyniki_negocjacji.pdf

18W Traktacie ateskim z 16 kwietnia 2003 r. stanowicym podstaw prawn przystpienia Polski i dziewiciu innych krajw europejskich do Unii Europejskiej, Polska zobowizaa si do penego wdroenia prawa UE, z uwzgldnieniem wynegocjowanych okresw przejciowych; ktre w dziedzinie ochrona rodowiska istotnych z punktu widzenia niniejszego szkolenia, dotycz w szczeglnoci oczyszczania ciekw komunalnych i skadowisk odpadw. Oczyszczanie ciekw komunalnychW obszarze oczyszczania ciekw komunalnych (Dyrektywa 91/271/EWG); wynegocjowano faktycznie cztery zrnicowane okresy przejciowe (w zalenoci od rodzaju aglomeracji):

do 31 grudnia 2008 roku w odniesieniu do systemw kanalizacji zbiorczej dla aglomeracji powyej 10000 tzw. rwnowanej liczby mieszkacw RLM);

do 31 grudnia 2015 roku w odniesieniu do systemw kanalizacji zbiorczej dla aglomeracji od 2000 do 10000 RLM;

do 31 grudnia 2015 roku dla zrzutw ciekw z aglomeracji od 15000 RLM do ponad 100000 RLM

do 31 grudnia 2010 roku w odniesieniu do oczyszczalni ciekw w zakadach sektora przemysu rolno-spoywczego

19W obszarze oczyszczania ciekw komunalnych wynegocjowano cztery zrnicowane okresy przejciowe (w zalenoci od rodzaju aglomeracji):

do 31 grudnia 2008 roku w odniesieniu do systemw kanalizacji zbiorczej dla aglomeracji powyej 10000 tzw. rwnowanej liczby mieszkacw; do 31 grudnia 2015 roku w odniesieniu do systemw kanalizacji zbiorczej dla aglomeracji od 2000 do 10000 rwnowanej liczby mieszkacw;do 31 grudnia 2015 roku dla zrzutw ciekw z aglomeracji od 15000 RLM do ponad 100000 rwnowanej liczby mieszkacw;do 31 grudnia 2010 roku w odniesieniu do oczyszczalni ciekw w zakadach sektora przemysu rolno-spoywczego.Skadowanie odpadwW obszarze skadowania odpadw obowizuje Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26kwietnia 1999r. wsprawie skadowania odpadw (Dz.U. L 182 z 16.7.1999, str. 1-19,Polskie wydanie specjalne: Rozdzia 15 Tom 04 P. 228 246);

Okres przejciowy wdroenia tej Dyrektywy trwa do 1 lipca 2012 roku i dotyczy modernizacji istniejcych skadowisk odpadw lub budowy nowych skadowisk odpadw.

Konieczna jest redukcja iloci odpadw biodegradowalnych trafiajcych na skadowisko do poziomu 50% do poowy 2013 r., a do 2020 do 75%, masy odpadw z 1995 r.

20W odniesieniu do skadowisk odpadw (dyrektywa 99/31/WE) okres przejciowy trwa do 1 lipca 2012 roku, na modernizacj istniejcych lub budow nowych skadowisk odpadw. W zwizku z tym konieczna jest take redukcja iloci odpadw biodegradowalnych trafiajcych na skadowisko do poziomu 50%, do poowy 2013 r., a do 2020 do 75%, masy odpadw z 1995 r.Etapy dostosowywania prawa krajowego do UEElementy dostosowania prawa krajowego do unijnego obejmuj nastpujce etapy:

Przyjcie lub zmiana krajowych ustaw, zasad lub procedur w sposb pozwalajcy na pene wczenie odpowiednich aktw prawnych UE do wewntrznego porzdku prawnego transpozycja (zwana inaczej implementacj)

Zapewnienie instytucji i rodkw finansowych koniecznych do wykonania przepisw wdraanie

Zapewnienie koniecznych rodkw kontroli i instrumentw egzekucji w celu zagwarantowania penej i waciwej zgodnoci prawa egzekwowanie.

W przypadku dyrektyw implementacja polega na przyjciu krajowego aktu prawnego (ustawy) sucego realizacji celw dyrektywy.

Rozporzdzenie na og obowizuje bezporednio i wprost wszystkie organy administracji publicznej adresaci musz zna tre nie tylko prawa krajowego, lecz take unijnych rozporzdze (publ. take w jz. polskim na http://eur-lex.europa.eu/pl/index.htm). Czasem rozporzdzenie unijne moe take wymaga implementacji/

21Elementy dostosowania prawa krajowego do unijnego zgodnie z przewodnikiem dostosowania prawa do prawa UE w dziedzinie ochrony rodowiska obejmuj nastpujce etapy: Przyjcie lub zmiana krajowych ustaw, zasad lub procedur w sposb pozwalajcy na pene wczenie odpowiednich aktw prawnych UE do wewntrznego porzdku prawnego czyli transpozycja, zwana inaczej implementacjZapewnienie instytucji i rodkw finansowych koniecznych do wykonania przepisw wdraanieZapewnienie koniecznych rodkw kontroli i instrumentw egzekucji w celu zagwarantowania penej i waciwej zgodnoci prawa egzekwowanie.

Implementacja w przypadku dyrektyw polega na przyjciu krajowego aktu prawnego (ustawy) sucego realizacji celw dyrektywy. Rozporzdzenie na og obowizuje bezporednio i wprost wszystkie organy administracji publicznej - a to znaczy, e adresaci musz zna tre nie tylko prawa krajowego, lecz take unijnych rozporzdze. Czasem rozporzdzenie unijne moe take wymaga implementacji - np. Rozporzdzenie nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadw jest uszczegowione przez krajow ustaw z dnia 29 czerwca 2007 r. o midzynarodowym przemieszczaniu odpadw. Praktyka pokazuje jednak, e dostosowanie prawa krajowego do unijnego jest procesem bardzo zoonym i w wielu przypadkach nieudanym. Skutkiem braku implementacji prawa UE lub nienaleytej implementacji. Bardziej szczegowo te aspekty prawne zostay omwione w czci wykadowej niniejszego moduu tematycznego. Egzekucja ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwaw ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko na poziomie lokalnym

Kontrola spoecznaRealizacja obowizkw wynikajcych z ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1228 ze zm.) prowadzona jest poprzez kontrol spoeczn.

Pod pojciem kontroli spoecznej rozumie si kontrol organw wadzy publicznej, w szczeglnoci organw administracji podejmowan przez samo spoeczestwo, tj. przez:

- organizacje spoeczne, - niezorganizowane grupy obywateli - osoby fizyczne i media

23Egzekucja obowizkw pyncych z ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko prowadzona jest przede wszystkim w ramach tzw. kontroli spoecznej.

Pod pojciem kontroli spoecznej rozumie si kontrol organw wadzy publicznej, w szczeglnoci organw administracji podejmowan przez samo spoeczestwo, tj. przez organizacje spoeczne, niezorganizowane grupy obywateli oraz osoby fizyczne i media z wykorzystaniem rodkw okrelonych przepisami prawa w celu zagwarantowania realizacji celw uzasadnionych interesem spoecznym. Kontrola spoeczna (zwana take obywatelsk) jest umocowana w koncepcji demokratycznego pastwa prawnego, w ktrym spoeczestwo ma prawo dokonywa spoecznej kontroli dziaa organw wadz publicznych i w koncepcji spoeczestwa obywatelskiego.Dziaania obywatelskieOrganizacje pozarzdowe przejawiaj rnego rodzaju aktywno cznie okrelan mianem dziaa straniczych, do ktrych zalicza si:

dziaalno edukacyjn (w postaci form ksztacenia ustawicznego, dziaalnoci wydawniczej, programw edukacyjnych czy bada naukowych), dziaania w postaci czynnej ochrony przyrody jak stosowanie, w razie potrzeby, zabiegw ochronnych w celu przywrcenia naturalnego stanu ekosystemw i skadnikw przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk rolin, zwierzt lub grzybw, monitoring miejsc przyrodniczo cennych,wystpowanie na drog prawn (powiadomienie policji i prokuratury) w przypadku, gdy doszo do naruszenia rodowiska.

Szczegln kategori dziaa straniczych stanowi dziaania stranicze prewencyjne, obejmujce udzia organizacji ekologicznej i kadego w postpowaniu administracyjnym dotyczcym oceny oddziaywania planowanego przedsiwzicia na rodowisko.

24Ze wzgldu na specyfik prawa ochrony rodowiska, wymagajcego z jednej strony do fachowej wiedzy przyrodniczej, a z drugiej znajomoci przepisw prawa dziaania kontrolne podejmowane s przede wszystkim przez organizacje ekologiczne, czyli organizacje spoeczne, ktrych statutowym celem jest ochrona rodowiska. Przejawiaj one rnego rodzaju aktywno cznie okrelan mianem dziaa straniczych, do ktrych zalicza si: dziaalno edukacyjn (w postaci form ksztacenia ustawicznego, dziaalnoci wydawniczej, programw edukacyjnych czy bada naukowych), dziaania w postaci czynnej ochrony przyrody jak stosowanie, w razie potrzeby, zabiegw ochronnych w celu przywrcenia naturalnego stanu ekosystemw i skadnikw przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk rolin, zwierzt lub grzybw, monitoring miejsc przyrodniczo cennych wystpowanie na drog prawn (powiadomienie policji i prokuratury) w przypadku, gdy doszo do naruszenia rodowiska

Szczegln kategori dziaa straniczych stanowi dziaania stranicze prewencyjne, obejmujce udzia organizacji ekologicznej i kadego w postpowaniu administracyjnym dotyczcym oceny oddziaywania planowanego przedsiwzicia na rodowisko. Uprawnienie to przysuguje spoeczestwu, czyli kademu kadej osobie fizycznej, prawnej niezalenie odposiadania interesu faktycznego lub prawnego, oraz niezalenie od innych cech, takich jak miejsce zamieszkania czy zameldowania, obywatelstwo polskie itp. Uprawnienie to przysuguje spoeczestwu, czyli kademu kadej osobie fizycznej, prawnej niezalenie odposiadania interesu faktycznego lub prawnego, oraz niezalenie od innych cech, takich jak miejsce zamieszkania czy zameldowania, obywatelstwo, itp. Udzia spoeczestwa w ochronie rodowiskaPojcie udziau spoeczestwa w ochronie rodowiska obejmuje:udzia spoeczestwa w podejmowaniu decyzji udzia spoeczestwa w opracowywaniu dokumentw Do osobnej regulacji wyodrbniono udzia w postpowaniu administracyjnym organizacji ekologicznych. Rnica pomidzy postpowaniami administracyjnymi i legislacyjnymi sprowadza si do okrelenia praw i obowizkw uczestnikw (lub stron) procedury oraz trybu postpowania.

Wicej: http://www.gdos.gov.pl/Articles/view/1918/Jak_uzyskac_informacje

25Zgodnie z art. 5 ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko kady ma prawo uczestniczenia w postpowaniu wymagajcym udziau spoeczestwa. Pojcie udziau spoeczestwa w ochronie rodowiska obejmuje udzia spoeczestwa w podejmowaniu decyzji oraz udzia spoeczestwa w opracowywaniu dokumentw; do osobnej regulacji wyodrbniono udzia w postpowaniu administracyjnym organizacji ekologicznych. Rnica pomidzy postpowaniami administracyjnymi i legislacyjnymi sprowadza si do okrelenia praw i obowizkw uczestnikw (lub stron) procedury oraz trybu postpowania. Aby jednak powzi o nim wiedz, konieczne jest z jednej strony wykorzystywanie instrumentw zwizanych z udostpnianiem informacji o rodowisku i jego ochronie, a z drugiej podanie do publicznej wiadomoci.Dostp do informacji o rodowiskuZa informacj o rodowisku uznaje si kad informacj:

- w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dwikowej, elektronicznej lub innej- dotyczc stanu elementw rodowiska, emisji, rodkw prawnych i dziaa wpywajcych lub mogcych wpyn na elementy rodowiska, - w formie raportw na temat realizacji przepisw dotyczcych ochrony rodowiska, analiz kosztw i korzyci, stanu zdrowia, bezpieczestwa i warunkw ycia ludzi, oraz stanu obiektw kultury i obiektw budowlanych w zakresie, w jakim moe na nie wpywa stan elementw rodowiska.

Katalog rodzajw informacji o rodowisku podlegajcych udostpnieniu okrela art. 9 ustawy, przewidujc obowizek organw administracji do udostpniania informacji o rodowisku i jego ochronie w postaci elektronicznej za porednictwem Biuletynu Informacji Publicznej.

26Zgodnie z art. 4 ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku, kady ma prawo do informacji o rodowisku i jego ochronie na warunkach okrelonych ustaw, a uprawnieniu temu odpowiada obowizek organw administracji udostpniania kademu takich informacji znajdujcych si w ich posiadaniu, lub ktre s dla nich przeznaczone. Za informacj o rodowisku uznaje si kad informacj w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dwikowej, elektronicznej lub innej, dotyczc stanu elementw rodowiska, emisji, rodkw prawnych i dziaa wpywajcych lub mogcych wpyn na elementy rodowiska, raportw na temat realizacji przepisw dotyczcych ochrony rodowiska, analiz kosztw i korzyci, stanu zdrowia, bezpieczestwa i warunkw ycia ludzi, oraz stanu obiektw kultury i obiektw budowlanych w zakresie, w jakim moe na nie wpywa stan elementw rodowiska. Katalog rodzajw informacji o rodowisku podlegajcych udostpnieniu okrela art. 9 ustawy, ktra nakada rwnie obowizek na organw administracji udostpniania tych informacji w postaci elektronicznej - za porednictwem Biuletynu Informacji Publicznej, ktry jest urzdowym publikatorem teleinformatycznym, prowadzonym w celu powszechnego udostpniania informacji publicznej, w postaci ujednoliconego systemu stron w sieci teleinformatycznej na podstawie art. 8 ustawy o dostpie do informacji publicznej. Dziaania straniczeW oparciu o informacje o rodowisku i jego ochronie moliwe jest podejmowanie dziaa straniczych, cho skuteczniejsz drog jest powzicie wiedzy o nich w drodze podania do publicznej wiadomoci. Zgodnie z art. 3 p. 11 ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, przez podanie do publicznej wiadomoci rozumie si:

udostpnienie informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, organu waciwego w sprawie,ogoszenie informacji, w sposb zwyczajowo przyjty, w siedzibie organu waciwego w sprawie,ogoszenie informacji przez obwieszczenie w sposb zwyczajowo przyjty w miejscu planowanego przedsiwzicia, a w przypadku projektu dokumentu wymagajcego udziau spoeczestwa w prasie o odpowiednim do rodzaju dokumentu zasigu,w przypadku gdy siedziba organu waciwego w sprawie mieci si na terenie innej gminy ni gmina waciwa miejscowo ze wzgldu na przedmiot postpowania take przez ogoszenie w prasie lub w sposb zwyczajowo przyjty w miejscowoci lub miejscowociach waciwych ze wzgldu na przedmiot postpowania.

27W oparciu o informacje o rodowisku i jego ochronie moliwe jest podejmowanie dziaa straniczych, cho skuteczniejsz drog jest powzicie wiedzy o nich w drodze podania do publicznej wiadomoci. Zgodnie z art. 3 p. 11 w zwizku z art. 33 ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie przez podanie do publicznej wiadomoci rozumie si: udostpnienie informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, organu waciwego w sprawie,ogoszenie informacji, w sposb zwyczajowo przyjty, w siedzibie organu waciwego w sprawie,ogoszenie informacji przez obwieszczenie w sposb zwyczajowo przyjty w miejscu planowanego przedsiwzicia, a w przypadku projektu dokumentu wymagajcego udziau spoeczestwa w prasie o odpowiednim do rodzaju dokumentu zasigu,w przypadku gdy siedziba organu waciwego w sprawie mieci si na terenie innej gminy ni gmina waciwa miejscowo ze wzgldu na przedmiot postpowania take przez ogoszenie w prasie lub w sposb zwyczajowo przyjty w miejscowoci lub miejscowociach waciwych ze wzgldu na przedmiot postpowania

Na tej podstawie kady moe uzyska wiedz o planowanym przedsiwziciu, jego lokalizacji, charakterze i oddziaywaniu na rodowisko oraz wzi udzia w postpowaniu skadajc uwagi i wnioski. Organizacja ekologiczna moe ponadto przystpi do postpowania jako uczestnik na prawach strony i w ten sposb egzekwowa uwzgldnienie interesu rodowiska w postpowaniu przed organem administracji. Oceny oddziaywania na rodowisko dokumentw strategicznych i planowanych przedsiwzi

Ocena oddziaywania na rodowisko Ocena oddziaywania na rodowisko (OOS) to:

procedura, ktrej celem jest prewencyjna ocena oddziaywania na biotyczne i abiotyczne elementy rodowiska oraz dobra materialne i dobra kultury przez dokument lub przedsiwzicie, zanim jeszcze zostan one zrealizowane.

procedura, w wyniku ktrej ma nastpi legalizacja okrelonego dziaania polegajcego na realizacji planowanego dokumentu lub przedsiwzicia, po rozwaeniu argumentw za i przeciw.

Istotnym elementem systemu OOS jest nie tylko zdefiniowanie rodzajw i skali oddziaywa, ale take wskazanie sposobu ich minimalizacji lub ograniczenia

29Ocena oddziaywania na rodowisko (OOS) jest to procedura, ktrej celem jest prewencyjna ocena oddziaywania na biotyczne, abiotyczne elementy rodowiska oraz dobra materialne i dobra kultury przez dokument lub przedsiwzicie, zanim jeszcze zostan one zrealizowane. Istotnym elementem systemu jest nie tylko zdefiniowanie rodzajw i skali oddziaywa, ale take (a moe zwaszcza) wskazanie sposobu ich minimalizacji lub ograniczenia. W aspekcie prawnym OOS jest procedur, w wyniku ktrej ma nastpi legalizacja okrelonego dziaania polegajcego na realizacji planowanego dokumentu lub przedsiwzicia, po rozwaeniu argumentw za i przeciw.Instrumenty i cele OOSInstrumentem OOS jest prognoza oddziaywania projektu dokumentu na rodowisko oraz raport o oddziaywaniu planowanego przedsiwzicia na rodowisko

Za porednictwem tych instrumentw OOS okrela potencjalne zmiany stanu rodowiska w wyniku realizacji dokumentu (lub planowanego przedsiwzicia), a take definiuje rodzaje, skal i zakres negatywnych oddziaywa na rodowisko (oddziaywania bezporednie, porednie, wtrne, skumulowane, krtko-, rednio- i dugoterminowe, stae i chwilowe).

Kluczowe dla oceny jest:- przedstawienie rozwiza majcych na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacj przyrodnicz negatywnych oddziaywa na rodowisko - przedstawienie rozwiza alternatywnych do przyjtych w projekcie dokumentu/planowanego przedsiwzicia - zaoferowanie decydentom szerokiego spektrum wyboru oraz pen informacj o skutkach realizacji postanowie dokumentu lub przedsiwzicia, zanim zostan one wdroone.

30Istot oceny jest, wyraone odpowiednio w prognozie oddziaywania projektu dokumentu na rodowisko oraz raporcie o oddziaywaniu planowanego przedsiwzicia na rodowisko, okrelenie potencjalnych zmian stanu rodowiska w wyniku realizacji dokumentu (lub planowanego przedsiwzicia), a take zdefiniowanie rodzajw, skali i zakresu negatywnych oddziaywa (oddziaywania bezporednie, porednie, wtrne, skumulowane, krtko-, rednio- i dugoterminowe, stae i chwilowe). Kluczowe dla oceny jest przedstawienie rozwiza majcych na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacj przyrodnicz negatywnych oddziaywa na rodowisko oraz rozwiza alternatywnych do przyjtych w projekcie dokumentu/planowanego przedsiwzicia tak, aby da decydentom szerokie spektrum wyboru oraz pen informacj o skutkach realizacji postanowie dokumentu lub przedsiwzicia, zanim zostan one wdroone. Procedury OOS System ocen oddziaywania na rodowisko obejmuje nastpujce procedury: postpowanie w sprawie oceny oddziaywania na rodowisko skutkw realizacji polityki, strategii, planu lub programu (dokumentw strategicznych) - tzw. SOOS;ocen oddziaywania na rodowisko planowanych przedsiwzi.

Czci tych procedur moe by procedura transgranicznej oceny oddziaywania na rodowisko.

Szczegln rol w systemie ocen odgrywa tzw. ocena habitatowa, tj. ocena oddziaywania na obszar Natura 2000, ktra moe w przypadku planowanych przedsiwzi by samodzieln procedur, lub dokona si w ramach oceny dla przedsiwzicia.

31Wspczenie system ocen oddziaywania na rodowisko obejmuje postpowanie w formie dwch procedur: w sprawie oceny oddziaywania na rodowisko skutkw realizacji polityki, strategii, planu lub programu (dokumentw strategicznych) tzw. SOOS; 2. ocen oddziaywania na rodowisko planowanych przedsiwzi. Czci tych procedur moe by procedura transgranicznej oceny oddziaywania na rodowisko, o ile w zwizku z realizacj projektowanego dokumentu lub planowanego przedsiwzicia wystpi moliwo znaczcego oddziaywania na rodowisko z terytorium RP na obszary innych pastw, lub odwrotnie, tj. gdy moliwe oddziaywanie pochodzce spoza granic Polski mogoby ujawni si na jej terytorium.Procedura oceny habitatowej OOSRozstrzygnicie w zakresie koniecznoci przeprowadzenia oceny habitatowej powinno mie miejsce zwaszcza przed podjciem nastpujcych decyzji:

- jednej z decyzji wymienionych w art. 76 ustawy udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie - koncesji zwizanych z gospodarowaniem kopalinami, - pozwolenia wodnoprawnego, - zezwolenia na usunicie drzew lub krzeww - pozwolenia na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urzdze w polskich obszarach morskich.

32Szczeglnym rodzajem oceny jest tzw. ocena habitatowa, tj. postpowanie w sprawie oceny oddziaywania projektowanego dokumentu lub planowanego przedsiwzicia na obszar Natura 2000, wyznaczony zgodnie z przepisami ustawy o ochronie przyrody. Specyfika oceny habitatowej polega na tym, e jej zakres zostaje ograniczony wycznie do oceny oddziaywania na obszar Natura 2000, a nie na rodowisko jako cao. Ocenie habitatowej podlegaj wszystkie rodzaje dokumentw strategicznych, o ile ich realizacja mogaby powodowa oddziaywania na obszar Natury 2000. Natomiast w odniesieniu do planowanych przedsiwzi, oceny wymaga kade przedsiwzicie o ile organ ochrony rodowiska uzna, e przedsiwzicie takie mogoby potencjalnie znaczco oddziaywa na obszar Natura 2000. Rozstrzygnicie w zakresie koniecznoci przeprowadzenia oceny habitatowej powinno mie miejsce zwaszcza przed podjciem nastpujcych decyzji: jednej z decyzji wymienionych w art. 76 ustawy ustawy udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie a take: koncesji zwizanych z gospodarowaniem kopalinami, pozwolenia wodnoprawnego, zezwolenia na usunicie drzew lub krzeww oraz pozwolenia na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urzdze w polskich obszarach morskich. Podstawy prawne SOOSNa gruncie ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko przez strategiczn ocen oddziaywania na rodowisko rozumie si postpowanie w sprawie oceny oddziaywania na rodowisko skutkw realizacji polityki, strategii, planu lub programu, obejmujce w szczeglnoci:

a) uzgodnienie stopnia szczegowoci informacji zawartych w prognozie oddziaywania na rodowisko, b) sporzdzenie prognozy oddziaywania na rodowisko, c) uzyskanie wymaganych ustaw opinii, d) zapewnienie moliwoci udziau spoeczestwa w postpowaniu.

SOOS jest obligatoryjna dla projektowanych dokumentw przyjmowanych na poziomie lokalnym, w tym dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i studium warunkw zabudowy i zagospodarowania terenu.Przydatny dokument: http://www.gdos.gov.pl/Articles/view/2055/Strategiczna_OOS

33Podstaw prowadzenia strategicznych ocen oddziaywania na rodowisko stanowi ustawa o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko. Zgodnie z jej postanowieniami przez strategiczn ocen oddziaywania na rodowisko rozumie si postpowanie w sprawie oceny oddziaywania na rodowisko skutkw realizacji polityki, strategii, planu lub programu, obejmujce w szczeglnoci: a) uzgodnienie stopnia szczegowoci informacji zawartych w prognozie oddziaywania na rodowisko, b) sporzdzenie prognozy oddziaywania na rodowisko, c) uzyskanie wymaganych ustaw opinii, d) zapewnienie moliwoci udziau spoeczestwa w postpowaniu. SOOS jest obligatoryjna dla projektowanych dokumentw przyjmowanych na poziomie lokalnym, w tym dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i studium warunkw zabudowy i zagospodarowania terenu.Zakres OOSW ramach oceny oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko okrela si, analizuje oraz ocenia:

1) bezporedni i poredni wpyw danego przedsiwzicia na rodowisko oraz zdrowie i warunki ycia ludzi, dobra materialne, zabytki oraz wzajemne oddziaywanie midzy tymi elementami a take na dostpno do z kopalin; 2) moliwoci oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko; 3) wymagany zakres monitoringu.

34W ramach oceny oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko okrela si, analizuje oraz ocenia: bezporedni i poredni wpyw danego przedsiwzicia na rodowisko oraz zdrowie i warunki ycia ludzi, dobra materialne, zabytki oraz wzajemne oddziaywanie midzy tymi elementami a take na dostpno do z kopalin; 2) moliwoci oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko;3) wymagany zakres monitoringu.Kategorie przedsiwzi wymagajcych OOSO obowizku przeprowadzenia procedury oceny oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko decyduje zaliczenie przedsiwzicia do jednej z dwch kategorii:

1. planowanego przedsiwzicia mogcego zawsze znaczco oddziaywa na rodowisko (tzw. przedsiwzicia z I grupy);2. planowanego przedsiwzicia mogcego potencjalnie znaczco oddziaywa na rodowisko ((tzw. przedsiwzicia z II grupy).

O zaliczeniu przedsiwzi do jednej z powyszych grup decyduj kryteria okrelone w rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko (Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1397).

35O obowizku przeprowadzenia procedury oceny oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko decyduje zaliczenie przedsiwzicia do jednej z dwch kategorii: planowanego przedsiwzicia mogcego zawsze znaczco oddziaywa na rodowisko lub planowanego przedsiwzicia mogcego potencjalnie znaczco oddziaywa na rodowisko (tzw. przedsiwzicia z I i II grupy).

O zaliczeniu przedsiwzi do jednej z powyszych grup decyduj kryteria okrelone w rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko.Decyzja o rodowiskowych uwarunkowaniachProcedura oceny oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko koczy si wydaniem decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach, ktra stanowi podstaw do zoenia wniosku o wydanie jednej z decyzji wykonawczych, np.:

- pozwolenia na budow, - decyzji o warunkach zagospodarowania terenu - decyzji lokalizacyjnych dla linii kolejowych, autostrad, przedsiwzi EURO 2012.Procedura wydania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach (okr. w art. 72 ustawy OO) wymaga udziau spoecznego. Nowym elementem ustawy jest moliwo przeprowadzenia ponownej oceny oddziaywania na rodowisko przed wydaniem pozwolenia na budow w przypadku, gdy z uwagi na charakter inwestycji (np. liniowych) nie byo moliwoci okrelenia wszystkich uwarunkowa rodowiskowych przedsiwzicia na etapie wydawania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach. Przydatne dokumenty:http://www.gdos.gov.pl/files/prawo_zal/Zeszyty_metodyczne_GDOS_Nr_1_postepowanie_administracyjne_OOS.pdfwraz z nowelizacj: http://www.gdos.gov.pl/files/OOS_zal/Zmiany-wpostepowaniach-administracyjnych-w-sprawach-ocen-oddzialywania-na-srodowisko.pdf

36Procedura oceny oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko koczy si wydaniem decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach, ktra stanowi podstaw do zoenia wniosku o wydanie jednej z decyzji wykonawczych (np. pozwolenia na budow, decyzji o warunkach zagospodarowania terenu czy decyzji lokalizacyjnych dla linii kolejowych, autostrad, przedsiwzi EURO 2012, okrelonych w art. 72 ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie. Procedura wydania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach wymaga udziau spoecznego. Novum ustawy jest moliwo przeprowadzenia ponownej oceny oddziaywania na rodowisko przed wydaniem pozwolenia na budow w przypadku, gdy z uwagi na charakter inwestycji (np. liniowych) nie byo moliwoci okrelenia wszystkich uwarunkowa rodowiskowych przedsiwzicia na etapie wydawania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach. Aspekty prawne i proceduralne gospodarowania na obszarach chronionych na przykadzie obszaru Natura 2000

Obszary Natura 2000 Obszary Natura 2000 stanowi jedn z form ochrony przyrody w Polsce. S one tworzone dopiero od 2004 r. w zwizku z wejciem Polski do UE.

Wicej informacji na stronie: http://www.gdos.gov.pl/Categories/view/202/Natura_2000

Utworzenie obszaru Natura 2000 nie wyklucza moliwoci gospodarczego wykorzystania terenu.Kluczowe dla prowadzenia tej dziaalnoci jest stworzenie planu ochrony/ planu zada ochronnych dla obszaru Natura 2000. Rnica miedzy planem ochrony a planem zada ochronnych dotyczy poziomu ich szczegowoci oraz procedury ustanawiania.

Szczegowe procedury i zawarto planw ochrony i zada ochronnych: http://www.gdos.gov.pl/Articles/view/1915/Plany_zadan_ochronnych

38Obszary Natura 2000 stanowi jedn z form ochrony przyrody w Polsce. S one tworzone dopiero od 2004 r. w zwizku z wejciem Polski do UE. Poniewa utworzenie obszaru Natura 2000 nie wyklucza moliwoci gospodarczego wykorzystania terenu, kluczowe dla prowadzenia tej dziaalnoci jest stworzenie planu ochrony/ planu zada ochronnych dla obszaru Natura 2000. Rnica miedzy planem ochrony a zada ochronnych dotyczy poziomu ich szczegowoci oraz procedury ustanawiania, jednake zasadniczo ich zaoenia s zbiene.

Plany zada ochronnych obszaru Natura 2000 (1)Aktualnie ustanawiane s plany zada ochronnych dla obszarw Natura 2000.

Zgodnie z ustaw o ochronie przyrody (Dz. u. z 2004 r. Nr 90, poz. 880 z pn. zm.) plan zada ochronnych ustanawia, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarzdzenia, regionalny dyrektor ochrony rodowiska, kierujc si koniecznoci utrzymania i przywracania do waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunkw rolin i zwierzt, dla ktrych ochrony wyznaczono obszar Natura 2000.

Szczegowy sposb przygotowania projektu planu zada ochronnych okrela Rozporzdzenie Ministra rodowiska w sprawie sporzdzania projektu planu zada ochronnych dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z 2010 r. Nr 34, poz. 186).

Powinny by one sporzdzone na okres 10 lat;

Pierwszy projekt sporzdza si w terminie 6 lat od dnia zatwierdzenia obszaru przez Komisj Europejsk jako obszaru majcego znaczenie dla UE lub od dnia wyznaczenia obszaru specjalnej ochrony ptakw.

39Aktualnie ustanawiane s plany zada ochronnych. Zgodnie z ustaw o ochronie przyrody plan zada ochronnych ustanawia, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarzdzenia, regionalny dyrektor ochrony rodowiska, kierujc si koniecznoci utrzymania i przywracania do waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunkw rolin i zwierzt, dla ktrych ochrony wyznaczono obszar Natura 2000. Szczegowy sposb przygotowania projektu planu zada ochronnych okrela Rozporzdzenie Ministra rodowiska w sprawie sporzdzania projektu planu zada ochronnych dla obszaru Natura 2000. Maj one zosta sporzdzone na okres 10 lat; pierwszy projekt sporzdza si w terminie 6 lat od dnia zatwierdzenia obszaru przez Komisj Europejsk jako obszaru majcego znaczenie dla Unii lub od dnia wyznaczenia obszaru specjalnej ochrony ptakw.Plany zada ochronnych obszaru Natura 2000 (2)Plan zada ochronnych dla obszaru Natura 2000 zawiera:

opis granic obszaru i map obszaru Natura 2000;identyfikacj istniejcych i potencjalnych zagroe dla zachowania waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunkw rolin i zwierzt i ich siedlisk bdcych przedmiotami ochrony;cele dziaa ochronnych;okrelenie dziaa ochronnych ze wskazaniem podmiotw odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarw ich wdraania, w tym w szczeglnoci dziaa dotyczcych:a)ochrony czynnej siedlisk przyrodniczych, gatunkw rolin i zwierzt oraz ich siedlisk,b)monitoringu stanu przedmiotw ochrony oraz monitoringu realizacji celw, c)uzupenienia stanu wiedzy o przedmiotach ochrony i uwarunkowaniach ich ochrony.

40Plany zada ochronnych mog by take tworzone dla obszarw majcych znaczenie dla Unii zgoszonych na tzw. shadow lists. Plan zada ochronnych powstaje na podstawie dostpnej wiedzy o siedliskach i gatunkach oraz podstawowego rozpoznania terenowego umoliwiajcego ocen stanu ich ochrony. Plan zada ochronnych dla obszaru Natura 2000 zawiera: 1)opis granic obszaru i map obszaru Natura 2000; 2)identyfikacj istniejcych i potencjalnych zagroe dla zachowania waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunkw rolin i zwierzt i ich siedlisk bdcych przedmiotami ochrony; 3)cele dziaa ochronnych; 4)okrelenie dziaa ochronnych ze wskazaniem podmiotw odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarw ich wdraania, w tym w szczeglnoci dziaa dotyczcych: a)ochrony czynnej siedlisk przyrodniczych, gatunkw rolin i zwierzt oraz ich siedlisk; b)monitoringu stanu przedmiotw ochrony oraz monitoringu realizacji celw, o ktrych mowa w pkt 3; c)uzupenienia stanu wiedzy o przedmiotach ochrony i uwarunkowaniach ich ochrony.

Plany zada ochronnych obszaru Natura 2000 (3)Plan zada ochronnych dla obszaru Natura 2000 zawiera (cd.):

wskazania do zmian w istniejcych studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planach zagospodarowania przestrzennego wojewdztw oraz planach zagospodarowania przestrzennego morskich wd wewntrznych, morza terytorialnego i wycznej strefy ekonomicznej dotyczce eliminacji lub ograniczenia zagroe wewntrznych lub zewntrznych, jeeli s niezbdne dla utrzymania lub odtworzenia waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunkw rolin i zwierzt, dla ktrych ochrony wyznaczono obszar Natura 2000;wskazanie terminu sporzdzenia, w razie potrzeby, planu ochrony dla czci lub caoci obszaru.

41Cd. Plan zada ochronnych dla obszaru Natura 2000 zawiera: 5) wskazania do zmian w istniejcych studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planach zagospodarowania przestrzennego wojewdztw oraz planach zagospodarowania przestrzennego morskich wd wewntrznych, morza terytorialnego i wycznej strefy ekonomicznej dotyczce eliminacji lub ograniczenia zagroe wewntrznych lub zewntrznych, jeeli s niezbdne dla utrzymania lub odtworzenia waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunkw rolin i zwierzt, dla ktrych ochrony wyznaczono obszar Natura 2000; 6)wskazanie terminu sporzdzenia, w razie potrzeby, planu ochrony dla czci lub caoci obszaru.Plany zada ochronnych obszaru Natura 2000 (4)Plan ochrony obszaru Natura 2000 jest ustanawiany w drodze rozporzdzenia, przez Ministra rodowiska na okres 20 lat (art. 29 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody). Tryb i zakres sporzdzania planu ochrony zosta okrelony w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporzdzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z 2010 r. Nr 64, poz. 401)Plan ochrony sporzdzany jest na podstawie inwentaryzacji, bada i ekspertyz zapewniajcych uzyskanie dobrego rozpoznania przedmiotw ochrony i uwarunkowa ich ochrony.

42Pierwszy plan zada ochronnych w Polsce zosta ustanowiony Zarzdzeniem Nr 36/10 Regionalnego Dyrektora Ochrony rodowiska w Biaymstoku z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie ustanowienia planu zada ochronnych dla obszaru Natura 2000 Murawy w Hakach. Natomiast plan ochrony obszaru Natura 2000 jest ustanawiany w drodze rozporzdzenia, przez Ministra rodowiska na okres 20 lat (art. 29 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody). Tryb i zakres sporzdzania planu ochrony zosta okrelony w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporzdzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000. Plan ochrony sporzdzany jest na podstawie inwentaryzacji, bada i ekspertyz zapewniajcych uzyskanie dobrego rozpoznania przedmiotw ochrony i uwarunkowa ich ochrony.Uspoecznienie planw zada ochronnych obszaru Natura 2000

Wanym elementem tworzenia planu jest jego uspoecznianie tak, aby wczy wszystkich zainteresowanych do pracy nad planem i w jego pniejsz realizacj. Dotyczy to zarwno spoeczestwa (zwaszcza uytkownikw i wacicieli gruntw) i organizacji ekologicznych, jak i organw administracji lokalnej, ktre s zwizane postanowieniami planu zada ochronnych w kontekcie planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Wicej informacji: http://www.gdos.gov.pl/files/Materialy-i-publikacje/Natura-2000-i-spoleczenstwo.pdf

43Wanym elementem tworzenia planu jest jego uspoecznianie tak, aby wczy wszystkich zainteresowanych do pracy nad planem i w jego pniejsz realizacj. Dotyczy to zarwno spoeczestwa (zwaszcza uytkownikw i wacicieli gruntw) i organizacji ekologicznych, jak i organw administracji lokalnej, ktre s zwizane postanowieniami planu zada ochronnych w kontekcie planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Dzikujemy za uwag!Zapraszamy do zadawania pyta autorce wykadu!

Niniejsza prezentacja powstaa w ramach projektu Lokomotywa zrwnowaonego rozwoju partnerstwo na rzecz ekorozwoju w gminie dofinansowanego ze rodkw Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej.

Prawne i administracyjne aspekty ochrony, ksztatowania i uytkowania rodowiska.44