89
PRAWO URZĘDNICZE Uwagi wstępne (1) 2014 dr Anna Reda - Ciszewska

prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

PRAWO URZĘDNICZE

Uwagi wstępne(1)

2014

dr Anna Reda - Ciszewska

Page 2: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

PODRĘCZNIKI

• J. Stelina, Prawo urzędnicze, C.H. BECK,

• T. Liszcz (red.) R. Borek Buchajczyk, W. Perdeus, Prawo urzędnicze,

• A. Dubowik, Ł.Pisarczyk, Prawo urzędnicze,

• i inne publikacje podane w sylabusie

Page 3: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

SLAJDY

Będą służyły jako pomoc na wykładzie, ale nie znajdą Państwo na nich wszystkich zagadnień …

Page 4: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

EGZAMIN

forma pisemna3 pytania otwarte

Page 5: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

DYŻUR

• czwartek godz. 18.15• sobota (zjazd administracji) godz. 10.00.

• s. 1760, Katedra Prawa Pracy, bud. WPiA nr 17

• email: [email protected]

Page 6: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze - pojęcie- urzędnik - osoba zatrudniona na stanowiskach

związanych z administrowaniem lub wykonywaniem merytorycznej działalności danej instytucji (szerokie rozumienie) – termin ten pochodzi od terminu urząd!

- urząd - jednostka organizacyjna towarzysząca odpowiedniemu organowi administracji powołana do realizowania przysługujących temu organowi zadań i kompetencji na podstawie i w granicach upoważnień udzielonych poszczególnym pracownikom urzędu przez bezpośrednio nadrzędny nad nimi organ administracji. Urząd to jednostka organizacyjna o charakterze pomocniczym !!!

- prawo urzędnicze funkcjonuje w różnym znaczeniu!!!

Page 7: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze w szerokim rozumieniu

- ogół osób zatrudnionych przez państwo - we wszystkich urzędach, instytucjach i państwowych jednostkach organizacyjnych;

- urzędnikami byliby nie tylko pracownicy urzędów administracji publicznej, ale także funkcjonariusze publiczni (policjanci, żołnierze), a także inne osoby zatrudniane pośrednio przez państwo (inni pracownicy państwowi - nauczyciele, pracownicy socjalni)

- prawo urzędnicze byłoby traktowane jako część prawa administracyjnego i wyraźnie przeciwstawianie prawu prywatnemu (przykład Niemcy, Francja)

Page 8: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze w węższym rozumieniu

- wiąże się jedynie z wykonywaniem funkcji publicznych (obejmowałoby osoby zatrudnione w urzędach publicznych i osoby pełniące służbę państwową)

- byłoby to prawo pracowników administracji państwowej i funkcjonariuszy publicznych, a w jego skład wchodziłyby normy prawne regulujące status nie tylko urzędników, ale także osób piastujących funkcje organów władzy państwowej, sędziów, prokuratorów i funkcjonariuszy służb zmilitaryzowanych

- prawo urzędnicze byłoby prawem służbowym (np. w Federacji Rosyjskiej)

Page 9: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze w najwęższym rozumieniu

- wiąże się jedynie z zatrudnieniem w urzędach administracji i władzy publicznej

- nie wszystkie osoby zatrudnione w urzędzie mogą być uważane za urzędników. Zatrudnionych w urzędach dzieli się na urzędników i personel pomocniczy i techniczny (stanowiska urzędnicze i nieurzędnicze)!!!

- prawo polskie obecnie przyjmuje tę koncepcję!!! (nie będą urzędnikami nauczyciele, kolejarze, pracownicy ZUS itd.)

Page 10: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze

- to prawo urzędników, a nie prawo wszystkich osób zatrudnionych w urzędach !!!

- kwalifikacja prawna urzędnika będzie zależna od spełnienia dwóch kryteriów:

- podmiotowego (zatrudnienie w urzędzie) - przedmiotowego (zatrudnienie na stanowisku

urzędniczym)

Page 11: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze

- osoby zatrudnione na stanowiskach urzędniczych w administracji:

- rządowej (członkowie korpusu służby cywilnej i zagranicznej)

- samorządowej (urzędnicy samorządowi)- w pozostałych urzędach obsługujących organy

władzy – pozarządowa administracja państwowa (urzędników państwowych pozostających poza korpusem służby cywilnej)

Page 12: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze

- poza tak rozumianym prawem urzędniczym pozostają: funkcjonariusze służb państwowych tzw. zmilitarylizowanych (wojsko, policja, Straż Graniczna, Służba Więzienna, Służba Celna, Państwowa Straż Pożarna, BOR, ABW itd. …)

- w jednostkach organizacyjnych tych służb zatrudnia się tzw. pracowników cywilnych, spośród których można wyróżnić urzędników państwowych

- urzędnikami nie są także osoby pełniące funkcje organów władzy (organów administracji)

- nie podlegają prawu urzędniczemu osoby zatrudnione na stanowiskach nieurzędniczych (stanowiska techniczne, obsługowe)

Page 13: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Modele prawa urzędniczego/Model kariery

- cechy: zagwarantowana ścieżka kariery urzędniczej (od najniższego stanowiska w hierarchii w drodze awansu zawodowego stopniowo przechodzi się na wyższe stanowiska); zakłada związanie urzędnika z państwem (zatrudnienie na całe życie); tzw. model zamknięty – gwarantujący awans zawodowy i płacowy

- przykłady państw: typowy dla Francji (model napoleoński), Niemiec, Austria, Belgia, także model zatrudnienia urzędników UE.

- główne wady: brak motywacji urzędników do poprawy jakości pracy, wysokie koszty wynikające z gwarancji zatrudnienia i wynagrodzenia, mała elastyczność procedur administracyjnych.

Page 14: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Model stanowisk (pozycyjny)- cechy: charakteryzuje się większą elastycznością, ponieważ

angaż urzędnika następuje na konkretne stanowisko, a nie do korpusu!!!; zatrudnienie w imieniu urzędu, a nie państwa; zbliżenie funkcjonowania administracji do sektora prywatnego,

- przykłady państw: charakterystyczny dla państw skandynawskich, Holandii, Włoch i Wielkiej Brytanii – nie powstał system zatrudniania urzędników!!! nie przewiduje się szczególnych gwarancji zatrudnienia, brak przywilejów wynikających ze służby publicznej,

- w Wielkiej Brytanii dużą rolę odgrywają czynniki pozaprawne (zwyczaj i praktyka); skrajną wersja tego modelu jest amerykański „podziału łupów” – zwycięzca bierze wszystko!!! Obecnie ograniczony.

- wady: słabe powiązanie urzędnika z instytucją i wykonywaną pracą, duża podatność na czynniki zewnętrzne, niska efektywność w działaniach długookresowych

Page 15: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Modele mieszane

- elementy typowe dla modelu kariery i stanowisk przeplatają się dzisiaj z różnym natężeniem (Polskę zalicza się właśnie do tego modelu!!! np. w służbie cywilnej widać większe natężenie elementów modelu kariery)

- wszystkie modele dużą wagę przywiązują do profesjonalizmu i apolityczności kadr administracji

Page 16: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Koncepcja nowego zarządzania w sferze publicznej

(New Public Management)- zakłada przenoszenie do sektora publicznego metod

zarządzania wypracowanych w sferze prywatnej- ma na celu poprawę usług publicznych (Wielka

Brytania – M. Thatcher) - zakłada się zmianę w postrzeganiu roli państwa i

urzędników- koncepcja ta odwołuje się wzorców zarządzania

biznesem w sektorze prywatnym – powierzmy zarządzanie menedżerom

- hasła NPM to konsumeryzacja, kontraktualizacja i depolityzacja administracji

- „lepsza władza za mniejsze pieniądze”

Page 17: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Relacja prawa urzędniczego do innych gałęzi prawa

- prawo administracyjne (materialne i ustrojowe)- prawo pracy (art. 5 k.p.)- prawo cywilne (art. 300 k.p.)- prawo konstytucyjne?

Page 18: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze- to zespół norm prawnych stanowiących

część prawa pracy, które określają zasady zatrudniania na stanowiskach urzędniczych (merytorycznych) w określonych działach służby państwowej – w administracji rządowej i samorządowej, a także w urzędach obsługujących inne organy władzy i pozarządowej administracji państwowej.

- urzędnicze stosunki pracy wykazują zarówno cechy publiczno, jak i prywatnoprawne.

Page 19: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Prawo urzędnicze

Przedmiotem prawa urzędniczego będą:

• urzędnicze stosunki pracy (stosunki prawne, w których pozostają osoby zatrudnione na stanowiskach urzędniczych)

• stosunki prawne ściśle powiązane z urzędniczymi stosunkami pracy (stosunki prawne powstające w związku z rekrutacja do pracy w urzędzie, stosunki odpowiedzialności dyscyplinarnej, stosunki związane z rozstrzyganiem sporów)

Page 20: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Funkcje prawa urzędniczego

• organizacyjna (stworzenie warunków realizacji zadań państwa przez zawodowy aparat urzędniczy)

• ochronna (zabezpieczenie odpowiedniego statusu zawodowego i socjalnego urzędników

Page 21: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Modele urzędniczych stosunków pracy

• klasyczny – powstaje na podstawie mianowania

• umowny – ustawodawca wprowadza tu elementy konieczne z punktu widzenia pracy w administracji publicznej, które można pogodzić z charakterem umownego stosunku pracy.

Page 22: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Klasyczny model urzędniczych stosunków pracy

• szczególne znaczenie ustawowej metody kształtowania warunków zatrudnienia

• rozbudowane rygory selekcyjne, od spełnienia których zależy możliwość zatrudnienia urzędnika

• dyspozycyjność, rozumiana jako szczególne podporządkowanie pracownika co do rodzaju miejsca i pory wykonywania pracy

• stabilizacja stosunku pracy (wzmożona trwałość) realizowana przez ustawową reglamentację okoliczności stanowiących przesłanki rozwiązania stosunku pracy

• rozbudowany katalog obowiązków oraz zakazów i ograniczeń ingerujących w sferę życia prywatnego oraz konstytucyjnie chronionych praw i wolności

• szczególna dbałość o poziom kadr urzędniczych (system ocen okresowych)

• odpowiedzialność dyscyplinarna• szczególne uprawnienia urzędników mianowanych

Page 23: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Umowny model urzędniczych stosunków pracy

• umowa o pracę staje się coraz powszechniejszą podstawą zatrudnienia na stanowiskach urzędniczych …

• jednocześnie można zaobserwować, że umowny stosunek w prawie urzędniczym nabiera cech właściwych mianowaniu

• ograniczenie autonomii pracodawcy i pracownika w kształtowaniu wzajemnych zobowiązań,

• zwiększenie obowiązków urzędniczych w stosunku do rozwiązań powszechnego prawa pracy (silniejsze podporządkowanie),

• objęcie urzędników umownych częścią przywilejów przewidzianych dla osób zatrudnionych w służbie państwowej

Page 24: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Cechy prawa urzędniczego

• Podstawy zatrudnienia• Określenie podmiotu zatrudniającego • Autonomia woli• Stabilizacja zatrudnienia• Dyspozycyjność pracownicza• Zakres obowiązków• Odpowiedzialność pracownicza• Rozstrzyganie sporów ze stosunku pracy

Page 25: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Źródła prawa urzędniczego - klasyfikacja

• powszechne (Konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia)

• specyficzne (układy zbiorowe pracy, porozumienia zbiorowe, regulaminy i statuty – art. 9 k.p.).

Page 26: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Powszechne źródła prawa urzędniczego

Konstytucja RP• prawo polskich obywateli korzystających z

pełni praw publicznych do równego dostępu do służby publicznej (art. 60)

• prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów państwowych (art. 61)

• prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działalnie organów władzy publicznej (art. 77)

Page 27: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Art. 153 Konstytucji RP

• przewiduje zasady funkcjonowania służby cywilnej w urzędach administracji rządowej

• 1. W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej.

• 2. Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej.

Zmiany na stanowiskach służbowych nie mogą sięgać zbyt głęboko, by nie destabilizować państwa i nie zakłócać działalności jego służb.

Page 28: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Źródła między- i pod-nadnarodowe

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10.12.1948 r. (ONZ) w art. 21 gwarantuje prawo do równego dostępu do służby publicznej w swoim kraju

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 19.12.1966 r. (Dz. U. z 1977, Nr 38, poz. 167) w art. 25 stanowi, że każdy obywatel ma prawo i możliwości bez żadnej dyskryminacji i bez nieuzasadnionych ograniczeń dostępu do służby publicznej w swoim kraju na ogólnych zasadach równości

Page 29: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Konwencja MOP Nr 151

• konwencja ma na celu zapewnienie pracownikom szeroko pojmowanej sfery publicznej pełnego prawa koalicji (zrzeszania się w organizacjach związkowych) oraz kształtowania warunków zatrudnienia w drodze rokowań zbiorowych.

• według konwencji pracownicy publiczni powinni korzystać, tak jak inni pracownicy, z praw obywatelskich i politycznych, mających podstawowe znaczenie dla normalnego korzystania z wolności związkowej, z zastrzeżeniem jedynie obowiązków wynikających z ich statusu i charakteru funkcji przez nich wykonywanych.

• z dnia 27.6.1978 r. (Dz. U. Z 1994, Nr 22, poz. 78)

Page 30: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka

• Każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się oraz do swobodnego stowarzyszania się, włącznie z prawem tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów.

• Wykonywanie tych praw nie może podlegać innym ograniczeniom niż te, które określa ustawa i które są konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwu, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób. Niniejszy przepis nie stanowi przeszkody w nakładaniu zgodnych z prawem ograniczeń w korzystaniu z tych praw przez członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowej (art. 11).

• Orzeczenia ETPC w sprawach Demir i Baykara oraz Enerji Yapi Yol Sen przeciwko Turcji

• z dnia 4 listopada 1950 r. Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.

Page 31: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Europejski Kodeks Dobrej Administracji

• Zbiór reguł, które powinny cechować sprawny i przyjazny obywatelom aparat administracyjny państwa

• Projekt EKDA został opracowany przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich J. Sodermana, a następnie uchwalony we wrześniu 2001 r. przez PE z zaleceniem jego stosowania w organach i instytucjach UE.

• Nie jest źródłem prawa do państw członkowskich – nie ma charakteru wiążącego

• Najważniejsze zasady dobrej praktyki administracyjnej wymienia zasady związane z rzetelnym załatwianiem spraw urzędowych (zasady: praworządności, niedyskryminowania, współmierności, zakazu nadużywania uprawnień, niezależności, bezstronności, obiektywności i uczciwości oraz uprzejmości).

Page 32: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Źródła prawa urzędniczego – ustawy urzędnicze

• polskie prawo urzędnicze składa się z trzech segmentów: administracji rządowej, administracji samorządowej oraz państwowej pozarządowej

• brak wyodrębnionej części ogólnej polskiego prawa urzędniczego!!!

• pragmatyki urzędnicze to akty prawne o randze ustawy, które w sposób szczególny względem kodeksu pracy regulują status prawny pracowników zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w aparacie administracyjnym państwa.

• pragmatyki urzędnicze to odmiana pragmatyk pracowniczych (dawniej na podstawie art. 298 k.p. wydawane były rozporządzenia regulujące status prawny pracowników np. jednostek wojskowych, zakładów opieki zdrowotnej, pomocy społecznej itd.)

• pragmatyki służbowe to właśnie były ustawy odnoszące się do funkcjonariuszy służbowych pozostających w stosunkach służbowych np. ustawa o policji, Służbie Więziennej …

Page 33: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Źródła prawa urzędniczego w administracji samorządowej

• ustawa z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 23, poz. 1458) (w skrócie u.p.s.)

• akty prawne o charakterze ustrojowym na szczeblu gminy (ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. z 2001 r., Nr 42, poz. 1591 ze zm., powiatu (ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592 ze zm.) i województwa (ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa, Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1590 ze zm.)

• akty wykonawcze m.in. rozporządzenie Rady Ministrów z 18.3.2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398)

Page 34: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Źródła prawa urzędniczego w administracji rządowej

• Ustawa z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505) (w skrócie u.s.c.)

• Ustawa z 27.7.2001 r. o służbie zagranicznej (Dz. U. Nr 28, poz. 1403 ze zm.) dotycząca służby zagranicznej w urzędzie Ministra Spraw Zagranicznych oraz w placówkach dyplomatyczno - konsularnych

• Akty wykonawcze

Page 35: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Źródła w administracji państwowej pozarządowej

• Pracownicy niezaliczeni do korpusu służby cywilnej ani do pracowników samorządowych

• Ustawa z 16.9.1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 162, poz. 1125 ze zm.) (w skrócie u.p.u.p.)

• Akty wykonawcze

Page 36: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Specyficzne źródła prawa pracy w urzędach

• układy zbiorowe pracy – (art. 24114 § 1 pkt 2 k.p. - szczególne zasady reprezentacji pracodawcy na poziomie ponadzakładowym – nie tylko właściwe statutowo organy organizacji pracodawców, ale i organy administracji rządowej oraz właściwe organy samorządu terytorialnego mogą być stroną PUZP – art. 9 ustawy o zmianie k.p. Dz. U. 2000, Nr 107, poz. 1127 ze zm.).

• Strona pracodawcy w PUZP w imieniu pracodawców zatrudniających pracowników państwowych jednostek sfery budżetowej - właściwy minister lub centralny organ administracji rządowej, a w imieniu pracodawców zatrudniających pracowników samorządowych jednostek sfery budżetowej - odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz przewodniczący zarządu związku międzygminnego lub powiatowego.

Page 37: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Specyficzne źródła prawa pracy w urzędach

• z art. 11 ustawy o zw. grup. wynika, że ustawy nie stosuje się do pracowników mianowanych t.z.n. nie zawiera się np. porozumienia w spr. zw. grup.

• rola układowych źródeł prawa w prawie urzędniczym jest ograniczona

Page 38: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Układu nie zawiera się dla (art. 239 § k.p.):

•   1)   członków korpusu służby cywilnej,•   2)   pracowników urzędów państwowych zatrudnionych

na podstawie mianowania i powołania,•   3)   pracowników samorządowych zatrudnionych na

podstawie wyboru, mianowania i powołania w:• a)  urzędach marszałkowskich,• b)  starostwach powiatowych,• c)  urzędach gminy,• d)  biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek

samorządu terytorialnego,• e)  biurach (ich odpowiednikach) jednostek

administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego,•   4)   sędziów i prokuratorów.

Page 39: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Specyficzne źródła prawa pracy w urzędach

• § 4. Zawarcie układu dla pracowników zatrudnionych w jednostkach budżetowych oraz samorządowych zakładach budżetowych może nastąpić wyłącznie w ramach środków finansowych będących w ich dyspozycji, w tym wynagrodzeń określonych na podstawie odrębnych przepisów.

• § 5.  Wniosek o zarejestrowanie układu zawartego dla pracowników zatrudnionych w jednostkach budżetowych oraz samorządowych zakładach budżetowych powinien zawierać oświadczenie organu, który utworzył dany podmiot lub przejął funkcje takiego organu, o spełnieniu wymogu, o którym mowa w § 4.

• art. 240 § 4 i 5 k.p.

Page 40: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Specyficzne źródła prawa pracy w urzędach

• w urzędach obowiązują regulaminy i statuty (np. art. 42 u.p.s. przewiduje obowiązek wprowadzenia regulaminu pracy niezależnie od stanu zatrudnienia)

• regulaminów wynagradzania nie wydaje się w państwowych jednostkach sfery budżetowej oraz dla urzędników z art. 239 § 3 k.p., regulaminy wynagradzania w niektórych urzędach są zastępowane przez zarządzenia (art. 48 u.p.u.p.)

Page 41: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

PRAWO URZĘDNICZE

Podstawy zatrudnienia w prawie urzędniczym

(2)2014

Page 42: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Zakres podmiotowy ustawy o służbie cywilnej (u.s.c.)

Korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych (art. 2 u.s.c.):

1) Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,2) urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,3) urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,

Ustawodawca w sposób zamknięty wskazuje urzędy i nie ustanawia podstawy prawnej do zmiany tego katalogu w formie ustaw szczegółowych.

Page 43: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Status organu centralnego może wynikać tylko z ustawy (np.):

- Generalny Dyrektor Dróg i Autostrad- Prezes Głównego Urzędu Statystycznego - Prezes Urzędu Regulacji Energetyki- Prezes Głównego Urzędu Miar- Prezes Urzędu Zamówień Publicznych- Przez Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów- Główny Inspektor Transportu Drogowego

Page 44: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Urząd - jednostka organizacyjna towarzysząca

odpowiedniemu organowi administracji powołana do realizowania przysługujących temu organowi zadań i kompetencji na podstawie i w granicach upoważnień udzielonych poszczególnym pracownikom urzędu przez bezpośrednio nadrzędny nad nimi organ administracji.

- urząd to jednostka organizacyjna o charakterze pomocniczym

- "urząd" należy rozumieć w znaczeniu strukturalno-organizacyjnym, czyli jako zorganizowany zespół osób związanych z organem administracji publicznej i przydzielony mu do pomocy w realizacji jego funkcji i zadań (por. J. Zimmermann, Prawo administracyjne, s. 128; M. Jaroszyński, M. Zimmermann, W. Brzeziński, Polskie prawo administracyjne, s. 168)

Page 45: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Do uznania jakiegoś urzędu za urząd administracji rządowej potrzebne jest równoczesne spełnienie dwóch warunków: • wykonywanie zadań mających charakter administracji publicznej • umiejscowienie w tym segmencie aparatu, na czele którego stoi Rada Ministrów (por. wyrok TK z dnia 28 kwietnia 1999 r., K 3/99, OTK ZU 1999, nr 4, poz. 73).

Urzędami administracji rządowej są urzędy administracji organizacyjnie i funkcjonalnie podporządkowane:• Radzie Ministrów jako całości, • Prezesowi Rady Ministrów, • poszczególnym ministrom albo wojewodom (bezpośrednio lub za pośrednictwem innych organów podległych organizacyjnie lub funkcjonalnie tym podmiotom).

• Konstytucja RP nie zawiera enumeracji organów i urzędów administracji rządowej, pozostawiając unormowania tych zagadnień ustawodawstwu zwykłemu (W. Drobny, Komentarz do art.2 ustawy o służbie cywilnej, Lex Omega).

Page 46: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych (art.

2 u.s.c.):

4) komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej,

5) Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,

6) Biurze Nasiennictwa Leśnego,

7) jednostkach budżetowych obsługujących państwowe fundusze celowe, których dysponentami są organy administracji rządowej - zwanych dalej "urzędami".

Page 47: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Inspekcje• Szczególną kategorię organów centralnych stanowią usytuowane na szczeblu centralnym organy inspekcji specjalnych. • Inspekcje specjalne tworzą mianowicie grupę w miarę jednorodnych instytucji o określonym stopniu samodzielności i odrębności organizacyjnej, będących zarówno elementem składowym aparatu administracyjnego, jak i istotnym składnikiem całego systemu kontroli w państwie (np. Państwowa Inspekcja Sanitarna czy Inspekcja Farmaceutyczna). • 1) w aspekcie instytucjonalnym oznaczają nie jeden podmiot, ale złożoną, z reguły hierarchiczną strukturę jednostek organizacyjnych występujących jako organy inspekcji; • 2) w aspekcie kompetencyjnym są, co do zasady, instytucjami monofunkcyjnymi – ich zasadnicza rola sprowadza się do realizacji zadań kontrolnych, ale – w odróżnieniu od typowych organów kontroli państwowej, stanowią one charakterystyczne tzw. policje administracyjne (…).

(Zob. Podmioty administrujące, 2011, R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski, Legalis)

Page 48: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych (art.

2 u.s.c.):

• Korpus służby cywilnej tworzą także powiatowi i graniczni lekarze weterynarii oraz ich zastępcy.

• Stanowiska urzędnicze w urzędach mogą zajmować także osoby oddelegowane na podstawie odrębnych przepisów do wykonywania zadań poza jednostką organizacyjną, w której są zatrudnione.

(art. 2 ust. 3 u.s.c. w zw. z art. 77 i 78 ustawy z dnia 27 lipca 2011 r. prawo o ustroju sądów powszechnych Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.).

Page 49: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Zakres podmiotowy ustawy o pracownikach urzędów

państwowych (u.p.u.p.)

Urzędnicy państwowi i inni pracownicy zatrudnieni w:

1)Kancelariach Sejm, Senatu, Prezydenta RP,2) SN, biurach: TK, RPO, RPD, GIODO3)Krajowym Biurze Wyborczym, KRRiT4)Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w sprawach nieuregulowanych w odrębnych przepisach5)PIP, RIO, IPN – KŚZpNP

Page 50: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Ustawa określa obowiązki i prawa osób zatrudnionych w:

  1)  Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,  2)  urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,  3)  urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,4a)  Rządowym Centrum Legislacji,  5)   komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży,   8)   Biurze Nasiennictwa Leśnego,wobec których nie mają zastosowania przepisy U.S.C.

Page 51: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Zakres podmiotowy ustawy o pracownikach samorządowych

(u.p.s.)Pracownicy samorządowi zatrudnieni w:1) urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych;2) starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych;3) urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych;4) biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki;5) biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

Page 52: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Art. 33b u.s.p. wskazuje, że powiatową administrację zespoloną stanowią obok starostwa powiatowego również powiatowy urząd pracy, będący jednostką organizacyjną powiatu, oraz jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.

Należy wskazać jako przykład jednostek organizacyjnych powiatu1) powiatowe centrum pomocy rodzinie;2) domy pomocy społecznej;3) zakłady opieki społecznej;4) szkoły ponadpodstawowe i placówki oświatowe;5) instytucje kultury;6) powiatowy ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.

Jednostki organizacyjne powiatu tworzy, przekształca i likwiduje oraz wyposaża w majątek rada powiatu, natomiast organizację i zasady ich funkcjonowania określają regulaminy organizacyjne uchwalone przez zarząd powiatu (por. A. Giedrewicz-Niewińska, Wybór jako podstawa..., s. 154).

Page 53: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Art. 3 u.p.s. zawiera wyłączenie pracowników zatrudnionych w urzędach i jednostkach organizacyjnych wskazanych w art. 2, których status prawny określają odrębne przepisy (np.).

1) nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez samorząd terytorialny oraz osób zatrudnionych w tych szkołach, ale niebędących nauczycielami - zgodnie z ustawą z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.);2) pracowników socjalnych - zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.);3) pracowników samorządowych instytucji kultury - zgodnie z ustawą z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.);4) pracowników zatrudnionych w komunalnych zakładach budżetowych - zgodnie z ustawą o gospodarce komunalnej (por. A. Piskorz-Ryń, I. Ślęczkowska, Ustawa o pracownikach samorządowych, Komentarz, Wrocław 2009, s. 18).

Page 54: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Pracownicy samorządowi są zatrudniani na stanowiskach:1) urzędniczych, w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych;2) doradców i asystentów;3) pomocniczych i obsługi.(art. 4 ust. 2 u.p.s.)

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych(…) WYKAZ STANOWISK, W TYM STANOWISK KIEROWNICZYCH URZĘDNICZYCH, URZĘDNICZYCH, POMOCNICZYCH I OBSŁUGI ORAZ DORADCÓW I ASYSTENTÓW (…)

Page 55: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Podstawy zatrudnienia w prawie urzędniczym

• dopuszczalne podstawy nawiązania stosunku pracy - art. 2 k.p.

• w prawie urzędniczym obowiązuje zasada z art. 11 k.p. • strony stosunku pracy w administracji publicznej nie

mogą kierować się zasadą uprzywilejowania pracownika (art. 18 kp) dokonując wyboru podstawy zatrudnienia!

• w ostatnim czasie widoczna jest tendencja w polskim ustawodawstwie odchodzenia od mianowania w kierunku umownych podstaw zatrudnienia (np. w u.p.s. zrezygnowano z mianowania).

Page 56: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Podstawy nawiązania stosunku pracy (art. 2 k.p.)

• umowne

• umowa o pracę (art. 25 kp)

• spółdzielcza umowa o pracę

• pozaumowne

• powołanie• mianowanie• wybór

• nawiązanie pozaumownego stosunku pracy wymaga zgodnego oświadczenia woli stron (art. 11 k.p. ).

Page 57: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie

• stosunek pracy nawiązuje się na podstawie mianowania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach (art. 76 k.p.)

• stosunki pracy na podstawie mianowania są na tyle zróżnicowane, że nie można stworzyć jednego wzorca dla wszystkich osób wykonujących pracę w ramach tej podstawy zatrudnienia.

Wyróżniamy:• mianowanie pracownicze• mianowanie służbowe

Page 58: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie - przykłady

• tzw.: ustawy urzędnicze: z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, która przewiduje mianowanie jako podstawę zatrudnienia na stanowisku urzędnika służby cywilnej;

• ustawa o pracownikach urzędów państwowych z 1982 r. pracownicy urzędów państwowych.

• poza sferą administracji publicznej: ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r., o Państwowej Inspekcji Pracy;

• ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela- nauczyciele

• ustawa z 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym – nauczyciele akademiccy

• ustawa z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli

• Mianowanie pojawia się w służbach mundurowych (policja, służba więzienna, graniczna, celna) jednak status prawny funkcjonariuszy reguluje w pełnym zakresie prawo administracyjne (a nie prawo pracy)!

Page 59: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Cechy stosunku pracy z mianowania

• szerszy zakres obowiązków (szerszy zakres podporządkowania: w tym dyspozycyjności pracownika jednostronnym decyzjom podmiotu zatrudniającego)

• zaostrzona odpowiedzialność (w tym dyscyplinarna wykraczająca poza katalog kar porządkowych określonych w kp- obowiązek godnego się zachowania nie tylko w pracy, ale także poza nią)

• zwiększona stabilizacja stosunku pracy – zwiększenie trwałości stosunku pracy poprzez enumeratywne wyliczenie okoliczności w których dopuszczalne będzie rozwiązanie stosunku pracy (w przeciwieństwie do powołania).

Page 60: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie

• mianowanie jest czynnością formalnie jednostronną, niewymagającą do swej skuteczności potwierdzenia przez zawarcie umowy o pracę

• akt mianowania wymaga do swej ważności zachowania formy pisemnej i określenia elementów stanowiących według odnośnych przepisów składniki przedmiotowo istotne stosunku pracy (art. 29 §5 k.p.)

Page 61: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie w administracji samorządowej

• ustawodawca zrezygnował z mianowania w nowej u.p.s.

• nie nawiązuje się nowych stosunków pracy na podstawie mianowania, a nawiązane przed 1 stycznia 2009 r. zachowują moc jedynie do 31.12.2011 r. (art. 54 u.p.s.)

• stosunki pracy z mianowania nawiązane na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych przekształciły się z dniem 1 stycznia 2012 r. w stosunki pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Page 62: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie w administracji państwowej pozarządowej

• obecnie nie mianuje się obecnie urzędników państwowych!!!

• ustawa z dnia 2 grudnia 1994 r. zniosła (Dz. U. Nr 136, poz. 704 ze zm.) mianowanie jako podstawę nawiązania stosunku pracy w urzędach państwowych.

• pracownicy, którzy nadal są zatrudnieni w jednym z urzędów objętych zakresem stosowania ustawy o pracownikach urzędów państwowych, bezterminowo zachowują status urzędników mianowanych.

Page 63: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie w administracji państwowej pozarządowej

• mianowanie nadal jednak stanowi podstawę zatrudnienia w przypadku pracowników jednostek wojskowych (zob. art. 43 ust. 2 u.p.u.p.)

• Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, jednostki wojskowe oraz stanowiska, na których stosunek pracy z pracownikami jednostek wojskowych, nawiązuje się w drodze mianowania lub umowy o pracę, a także dostosuje organizację komisji dyscyplinarnych do struktury organizacyjnej jednostek wojskowych.

• zob. Rozporządzenie z dnia 30 kwietnia 2003 r. w sprawie jednostek wojskowych oraz stanowisk, na których stosunek pracy z pracownikami nawiązuje się w drodze mianowania lub umowy o pracę, oraz organizacji komisji dyscyplinarnych (Dz.U.2003.89.836).

Page 64: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie w administracji rządowej

• w służbie cywilnej stosowane jest w odniesieniu do urzędników służby cywilnej - aby uzyskać status urzędnika s.c. należy posiadać status pracownika s.c. (zob. art. 40 u.s.c., art. 3 pkt 2 oraz art. 48 ust. 2 u.s.c. )

• akt mianowania prowadzi do zmiany dotychczasowego stosunku pracy (z dniem mianowania dotychczasowy stosunek pracy przekształca się w stosunek pracy na podstawie mianowania art. 48 ust. 4 u.s.c.).

• akt mianowania w s.c. sporządza się na piśmie i zawiera imię i nazwisko urzędnika oraz datę mianowania (art. 49 u.s.c. w zw. z art. 29 § 5 k.p.).

Page 65: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie jako podstawa nawiązania stosunku pracy w s.c.

Ponowne zatrudnienie osoby, która otrzymała wcześniej mianowanie w służbie cywilnej, dokonuje się na podstawie mianowania, z zachowaniem dotychczasowego stopnia służbowego urzędnika służby cywilnej, z wyjątkiem przypadków kiedy poprzedni stosunek pracy wygasł wskutek odmowy złożenia ślubowania lub orzeczenia kary wydalenia ze służby albo był rozwiązany z winy urzędnika (art. 37 ust. 7.  u.s.c.).

Page 66: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Mianowanie w służbie cywilnej

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2012 r. VII SA/Wa 639/12

Przeniesienie, o którym mowa w art. 48 ust. 2 ustawy z 2008 r. o służbie cywilnej, jest niczym innym, tylko obsadzeniem na wakującym stanowisku członka korpusu służby cywilnej, który wygrał postępowanie konkursowe. O ile od wyniku postępowania konkursowego, które jest postępowaniem z zakresu administracji publicznej, ustawodawca zapewnił jego uczestnikom możliwość złożenia odwołania do Szefa Służby Cywilnej (rozpoznanie odwołania, jako indywidualnej sprawy, następuje w drodze decyzji administracyjnej, która - po wyczerpaniu środków zaskarżenia - podlega kontroli sądu administracyjnego), to jednak w przypadku przeniesienia (obsadzenia) na wakujące stanowisko, bądź też nie obsadzenia stanowiska, nie przewidziano środków kontroli w administracyjnym toku instancji. W takiej sytuacji skarga jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu.

Page 67: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Ustanie stosunku pracy z mianowania• pragmatyki urzędnicze reglamentują okoliczności stanowiące przesłanki rozwiązania stosunku pracy z mianowania (enumeratywnie wyliczając okoliczności, które powodują rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem mianowanym• poziom stabilizacji stosunku pracy z mianowania jest wyższy niż wynikający z przepisów o powszechnej ochronie trwałości stosunku pracy

• pragmatyki przewidują nieznane powszechnemu prawu pracy konstrukcje:- obligatoryjnego wypowiedzenia stosunku pracy - obligatoryjnego rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym

• specyficzną instytucję stanowi rozwiązanie stosunku pracy ex lege, czasami kojarzone z wygaśnięciem stosunku pracy

Page 68: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Ustanie stosunku pracy z mianowania z urzędnikiem służby

cywilnej – klasyfikacja

• porozumienie stron lub rozwiązanie za trzymiesięcznym wypowiedzeniem na skutek rezygnacji urzędnika służby cywilnej (art. 71 ust. 6)• obligatoryjne wypowiedzenie (art. 71 ust. 1)• fakultatywne wypowiedzenie (art. 71 ust. 2)• fakultatywne rozwiązanie bez wypowiedzenia z powodów niezawinionych przez urzędnika (art. 71 ust. 3)• fakultatywne rozwiązanie bez wypowiedzenia z powodów zawinionych przez urzędnika (art. 71 ust. 7)• wygaśnięcie stosunku pracy (art. 70)

Page 69: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Wygaśnięcie stosunku pracy urzędnika służby cywilnej ma miejsce w razie:

  1)   odmowy złożenia ślubowania;  2)   utraty obywatelstwa (…)  3)   prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby cywilnej;  4)   prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;  5)   prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych lub zakazu wykonywania zawodu urzędnika w służbie cywilnej;  6)   upływu trzech miesięcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego aresztowania;  7)   odmowy wykonania decyzji w sprawie przeniesienia, o którym mowa w art. 62 i 63, lub niepodjęcia pracy w urzędzie, do którego urzędnik został przeniesiony w trybie art. 66.

Page 70: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem s.c. za wypowiedzeniem przez urząd

Wypowiedzenie może być dokonane przez urząd tylko w przypadkach enumeratywnie określonych w ustawie (wzmocniona stabilizacja zatrudnienia - wyczerpujący katalog przyczyn uzasadniających wypowiedzenie stosunku pracy urzędnikowi służby cywilnej)

• wypowiedzenie obligatoryjne (art. 71 ust. 1 u.s.c.) • wypowiedzenie fakultatywne (art. 71 ust. 2 u.s.c.)

Okres wypowiedzenia jest jednolity – 3 miesięczny!!!

Page 71: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Wypowiedzenie obligatoryjne w razie:1)dwukrotnej, następującej po sobie, negatywnej oceny okresowej,2) stwierdzenia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trwałej niezdolności do pracy uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków urzędnika służby cywilnej,3) utraty nieposzlakowanej opinii,4) likwidacji urzędu, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie urzędnika do innego urzędu.

• w tych przypadkach na pracodawcę nałożono obowiązek wypowiedzenia stosunku pracy!!!

•w okresie między ustaniem zatrudnienia w likwidowanym urzędzie a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej urzędnikowi temu przysługuje świadczenie pieniężne ze środków budżetu państwa, przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Świadczenie to nie przysługuje urzędnikowi, który nabył prawo do emerytury

Page 72: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

• w okresie między ustaniem zatrudnienia w likwidowanym urzędzie a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej urzędnikowi temu przysługuje świadczenie pieniężne ze środków budżetu państwa, przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Świadczenie to nie przysługuje urzędnikowi, który nabył prawo do emerytury

• Przywrócenie do pracy a zwrot wypłacanego świadczenia pieniężnego. - wyrok SN z dnia 2 marca 2010 r. II PK 246/09•Dyrektor urzędu musi wypłacać zwalnianemu urzędnikowi świadczenie pieniężne przez pół roku. Ponadto nie może żądać zwrotu tych pieniędzy, jeżeli pracownik zostanie przywrócony do pracy (MoPr 2010 nr 5, str. 226, Legalis).

Page 73: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Utrata nieposzlakowanej opinii

Ustawa nie precyzuje, kto, w jakim trybie oraz na podstawie jakich przesłanek ustala, że urzędnik utracił nieposzlakowaną opinię.

Ta przesłanka budzi dużo wątpliwości!!!

Dyrektor generalny urzędu, podejmując decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy z urzędnikiem stwierdza w sposób całkowicie dowolny istnienie przesłanki uzasadniającej utratę nieposzlakowanej opinii

Jak zauważa H. Szewczyk na właściwą postawę etyczną składają się przede wszystkim określone walory moralne, czyli takie cechy osobowości kandydata, jak: poczucie odpowiedzialności, podporządkowanie interesów osobistych dobru publicznemu, sumienność, staranność, umiejętność współpracy z innymi ludźmi, życzliwość, lojalność itp. Wszystko to kojarzy się z właściwym stosunkiem do wykonywanego zawodu urzędnika i postępowaniem zgodnym z zasadami etyki urzędniczej.

Page 74: prawo urzędnicze 2014.1.ppt
Page 75: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Szczególna ochrona – przykłady

• art. 39 k.p. w okresie przedemerytalnym,• art. 41 k.p. w okresie usprawiedliwionej nieobecności pracownika (w tym urlopu)• art. 177 k.p. w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego• art. 186 (1) k.p. w okresie urlopu wychowawczego

Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy• nie stosuje się art. 38 k.p.• nie przewidziano tzw. uprzedniej powszechnej ochrony trwałości stosunku pracy przed wypowiedzeniem realizowanej na gruncie umownego stosunku pracy przez związki zawodowe w ramach konsultacji zamiaru wypowiedzenia.

Okres wypowiedzenia• ustawa milczy w kwestii obliczania terminu rozwiązania stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia - stosuje się k.p.

Page 76: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Rozwiązanie bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez urzędnika

• Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej bez wypowiedzenia może nastąpić w razie jego nieobecności w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok (art. 71 ust. 3).

• Pytanie czy stosować tu art. 53 § 3 k.p.?

Page 77: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem s.c. bez wypowiedzenia z winy urzędnika w razie:1) ciężkiego naruszenia przez urzędnika podstawowych obowiązków członka korpusu służby cywilnej, jeżeli wina urzędnika jest oczywista;2) popełnienia przez urzędnika w czasie trwania stosunku pracy przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;3)zawinionej przez urzędnika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, jeżeli nie jest możliwe wyznaczenie urzędnikowi stanowiska uwzględniającego jego przygotowanie zawodowe.

Kary dyscyplinarnePrawomocne orzeczenie kary wydalenia ze służby może nastąpić na skutek orzeczenia kary dyscyplinarnej (art. 114 ust. 3)Kara wydalenia ze służby skutkuje zakazem podejmowania zatrudnienia w służbie przez 5 lat.

Page 78: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron oraz za wypowiedzeniem przez urzędnika s.c.

Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej może nastąpić także w drodze porozumienia stron lub za trzymiesięcznym wypowiedzeniem na skutek rezygnacji urzędnika służby cywilnej (art. 71 ust. 6).

Ustawa nie odpowiada na pytanie czy zastosowanie znajduje do urzędnika s.c. art. 55 k.p. ?

Page 79: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Ustanie stosunku pracy mianowanego urzędnika państwowego –

klasyfikacja:

• wypowiedzenie stosunku pracy przez pracownika oraz w razie porozumienia rozwiązującego stosunek pracy (art. 15 u.p.u.p.)• fakultatywnego wypowiedzenia przez pracodawcę (art. 13)• rozwiązania z mocy prawa z winy pracownika (art. 14 ust. 1)• rozwiązania z mocy prawa bez winy pracownika (na skutek utraty obywatelstwa – art. 14 ust. 2)• fakultatywnego rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym bez winy pracownika (art. 14 ust. 3)

Page 80: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Wygaśnięcie stosunku pracy

Stosunek pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym wygasa w wypadkach określonych w Kodeksie pracy oraz przepisach szczególnych (art. 14 ust. 4).

Ustawa takich przypadków nie przewiduje.

Page 81: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

art. 13 u.p.u.p.

Rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem państwowym

mianowanym może nastąpić w drodze wypowiedzenia w razie:

1)otrzymania ujemnej oceny kwalifikacyjnej, potwierdzonej ponowną ujemną oceną, która nie może być dokonana wcześniej niż po upływie trzech miesięcy,

2) likwidacji urzędu lub jego reorganizacji, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie urzędnika państwowego mianowanego na inne stanowisko w tym samym urzędzie,

Page 82: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

3) niezawinionej utraty uprawnień wymaganych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku,

4) trwałej utraty zdolności fizycznej lub psychicznej do pracy na zajmowanym stanowisku, stwierdzonej orzeczeniem komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia urzędnika państwowego mianowanego na innym stanowisku, odpowiednim do jego stanu zdrowia i kwalifikacji zawodowych, albo gdy urzędnik państwowy mianowany odmawia przejścia do takiej pracy,

Page 83: prawo urzędnicze 2014.1.ppt
Page 84: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Świadczenie pieniężne w razie rozwiązania z przyczyn dotyczących urzędu

W razie rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym, z przyczyn określonych w art. 13 ust. 1 pkt 2, w okresie między ustaniem zatrudnienia w likwidowanym lub reorganizowanym urzędzie a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej, urzędnikowi temu przysługuje świadczenie pieniężne ze środków budżetu państwa, przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy, obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Świadczenie to nie przysługuje urzędnikowi państwowemu, który nabył prawo do emerytury.

Page 85: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

art. 14 ust. 1

Rozwiązanie bez wypowiedzenia z winy urzędnika

Stosunek pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym ulega z mocy prawa rozwiązaniu z jego winy bez wypowiedzenia, w razie:1) prawomocnego skazania na karę pozbawienia praw publicznych albo prawa wykonywania zawodu,2) prawomocnego ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z pracy w urzędzie,3) zawinionej utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Page 86: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

art. 14 ust. 2 u.p.u.p.

Rozwiązanie z mocy prawa bez wypowiedzenia z powodu utraty

obywatelstwa

Stosunek pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym ulega z mocy prawa rozwiązaniu bez wypowiedzenia również w razie utraty obywatelstwa polskiego.

Page 87: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z przyczyn

niezawinionych

Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z urzędnikiem państwowym mianowanym może nastąpić także w razie jego nieobecności w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok lub odosobnienia ze względu na chorobę zakaźną, a także w razie usprawiedliwionej nieobecności w pracy z innych przyczyn - po upływie okresów przewidzianych w art. 53 Kodeksu pracy.

Page 88: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

art. 15 u.p.u.p.

Porozumienie stron oraz rozwiązanie przez urzędnika za wypowiedzeniem

Stosunek pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym ulega rozwiązaniu w drodze porozumienia stron lub z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia dokonanego przez tego urzędnika.

Page 89: prawo urzędnicze 2014.1.ppt

art. 38 u.p.u.p.

Dodatkowe postępowanie odwoławcze niezależne od drogi sądowej

Od decyzji w sprawach wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym, przeniesienia albo zlecenia mu wykonywania innej pracy, przeniesienia na niższe lub inne stanowisko bądź zawieszenia w pełnieniu obowiązków urzędnik ten może, w terminie 7 dni, wnieść odwołanie do kierownika organu nadrzędnego nad urzędem, w którym jest zatrudniony. Od decyzji wydanej przez ministra odwołanie nie przysługuje (art. 38 u.p.u.p.).