Predlog - opstinativat.comopstinativat.com/cg/images/stories/2018_MISC/Agrobudzet 2018.pdf · 4.723.806,00€ EU sredstava i 1.613.495,00€ nacionalna kontribucija. Od toga za grantove

1

Predlog

Na osnovu lana 6 Zakona o poljoprivredi i ruralnom razvoju (Slubeni list CG, br. 56/09,

34/14, 1/15 i 30/17), lana 35 Zakona o morskom ribarstvu i marikulturi (Slubeni list CG, br. 56/09

i 47/15) i l. 7 i 20 Zakona o budetu Crne Gore za 2018. godinu (Slubeni list CG, broj 90/17),

Vlada Crne Gore, na sjednici od _____________ 2018. godine, donijela je

UREDBU

O USLOVIMA, NAINU I DINAMICI SPROVOENJA MJERA AGRARNE POLITIKE

ZA 2018. GODINU AGROBUDET

lan 1

Ovom uredbom utvruju se uslovi, nain i dinamika sprovoenja mjera agrarne politike za

trino-cjenovnu politiku, politiku ruralnog razvoja, poslove od javnog interesa, socijalne transfere

pojedincima, bezbjednost hrane, veterine i fitosanitarne poslove i mjere u oblasti ribarstva (u daljem

tekstu: Agrobudet).

lan 2

Sredstva predviena Agrobudetom opredijeljena su u ukupnom iznosu od 39.955.800,00,

i to: organu dravne uprave nadlenom za poljoprivredu i ruralni razvoj (u daljem tekstu: Ministarstvo)

u Budetu Crne Gore za 2018. godinu (u daljem tekstu: Budet) u ukupnom iznosu od

18.787.500,00, iz donacija u iznosu od 16.603.300,00 i iz kreditnih sredstava u iznosu od

4.565.000,00.

I. Sredstva predviena u Budetu u ukupnom iznosu od 18.787.500,00 odnose se na:

1. razvoj poljoprivrede, ruralni razvoj i ribarstvo 16.797.500,00; 2. sprovoenje mjera za bezbjednost hrane 349.000,00; 3. sprovoenje mjera zdravstvene zatite ivotinja 1.414.000,00; 4. sprovoenje fitosanitarnih mjera 227.000,00;

1. Sredstva za razvoj poljoprivrede, ruralni razvoj i ribarstvo

Sredstva za razvoj poljoprivrede, ruralni razvoj i ribarstvo opredijeljena su Ministarstvu u okviru

optih prihoda Budeta funkcionalna klasifikacija 41101 - Program 2531 Poljoprivreda, Program

2532 Ribarstvo, Program 3891 - Ruralni razvoj i Program 3881 Agencija za plaanje.

a. Program 2531 Poljoprivreda

1.1.1 pozicija 4147 konsultantske usluge, projekti i studije 156.500,00; 1.1.2 pozicija 4181 subvencije za proizvodnju i pruanje usluga u iznosu od 10.863.000,00; 1.1.3 pozicija 4318 ostali transferi pojedincima-starake naknade u iznosu od 3.300.000,00.

b. Program 2532 Ribarstvo

1.2.1 pozicija 4181 subvencije za proizvodnju i pruanje usluga u iznosu od 443.000,00;

c. Program 3891 Ruralni razvoj

1.3.1 pozicija 4147 - konsultantske usluge, projekti i studije u iznosu od 15.000,00;

1.3.2 pozicija 4412 izdaci za lokalnu infrastrukturu u iznosu od 1.520.000,00.

2

d. Program 3881 Agencija za plaanje

1.4.1 pozicija 4181 subvencije za proizvodnju i pruanje usluga u iznosu od 500.000,00;

UKUPNO 1 (a+b+c+d): 16.797.500,00

2. Sredstva za sprovoenje mjera za bezbjednost hrane Sredstva za mjere za bezbjednost hrane u iznosu od 349.000,00 opredijeljena su Ministarstvu u

okviru optih prihoda Budeta, funkcionalna klasifikacija 41101 Program 2622 Uprava za

bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, na poziciji: 4149 ostale usluge u iznosu od

349.000,00, koja e se realizovati u skladu sa Programom mjera za bezbjednost hrane za 2018.

godinu.

3. Sredstva za sprovoenje mjera zdravstvene zatitite ivotinja Sredstva za zdravstvenu zatitu ivotinja u iznosu od 1.414.000,00 opredijeljena su Ministarstvu, u

okviru optih prihoda Budeta, funkcionalna klasifikacija 41101 - Program 2622 Uprava za

bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, na pozicijiama: 4181 Subvencije za

proizvodnju i pruanje usluga u iznosu od 1.414.000,00, koja e se realizovati u skladu sa

Programom obaveznih mjera zdravstvene zatite ivotinja za 2018. godinu.

4. Sredstva za sprovoenje fitosanitarnih mjera Sredstva za fitosanitarne mjere u iznosu od 227.000,00 opredijeljena su Ministarstvu u okviru optih

prihoda Budeta, funkcionalna klasifikacija 41101 Program 2622 Uprava za bezbjednost hrane,

veterinu i fitosanitarne poslove, na poziciji: 4149 ostale usluge u iznosu od 221.000,00 i poziciji

4132 materijal za zdravstvenu zatitu u iznosu od 6.000,00, koja e se realizovati u skladu sa

Programom fitosanitarnih mjera za 2018. godinu.

UKUPNO I (1+2+3+4): 18.787.500,00

Navedena sredstva mogu biti uveana iz kredita Svjetske Banke Institucionalni razvoj i jaanje

poljoprivrede Crne Gore (MIDAS 2) u skladu sa lanom 7 i 10 Zakona o budetu Crne Gore za

2018. godinu, iz kredita Meunarodnog fonda za razvoj poljoprivrede - IFAD i donacija iz projekta

EU/IPA institucionalno jaanje poljoprivrede i ruralnog razvoja IPARD-like - EU Grant No. TF 18039,

i podrke EU kroz IPARD II Program za razvoj poljoprivrede i ruralnih podruja za period 2014-2020

u skladu sa lanom 8 Zakona o budetu Crne Gore za 2018. godinu i izvravae se u visini njihovog

ostvarenja:

II. Donacije

Podrka investicijama u poljoprivredna gazdinstva (EU/IPA) 5.900.000,00;

IPARD II Program 10.000.000,00;

Projekat IFAD 703.300,00;

UKUPNO II - Donacije: 16.603.300,00

III. Kreditna sredstva

Podrka investicijama u poljoprivredna gazdinstva (MIDAS dodatno finansiranje) 1.435.000,00;

Institucionalni razvoj i jaanje poljoprivrede Crne Gore (MIDAS 2) 1.900.000,00;

Projekat IFAD 430.000,00;

Tehnika podrka jaanju kapaciteta institucija - EU/IPA projekat 800.000,00

UKUPNO III Kreditna sredstva: 4.565.000,00

3

UKUPNO AGROBUDET (I+II+III): 39.955.800,00

lan 3

Za izvrenje Agrobudeta, odgovorno je Ministarstvo i organ uprave nadlean za

bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove odnosno slube odreene za realizaciju

programa i lica odreena za praenje programa.

Sprovoenje mjera agrarne politike utvrenih ovom uredbom, vrie slubenici Ministarstva,

koje rjeenjem odredi ministar.

Obaveze prema korisnicima programa izvravae se po dinamici utvrenoj budetskim

planom potronje, koji odobrava organ dravne uprave nadlean za poslove finansija.

Trokovi iskazani po programima predstavljaju projektovane vrijednosti.

Ministarstvo moe u toku izvrenja Agrobudeta vriti izmjene namjene korienja sredstava

i preusmjeravati ih sa jednog programa na drugi do visine ukupnih sredstava.

lan 4

Uslovi, nain i dinamika sprovoenja mjera agrarne politike za 2018. godinu dati su u Prilogu

koji je sastavni dio ove uredbe.

lan 5

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenom listu Crne

Gore.

VLADA CRNE GORE

Broj: PREDSJEDNIK,

Podgorica, ___2018. godine Duko Markovi

Prilog

Agrobudet 2018

prikaz Agrobudeta po mjerama i linijama

A) POLJOPRIVREDA

ifra Ekon.

Klas. Naziv programa

4147 4181 4412 4318 4132 4149

Iznos tekui donacije kredit

1 MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE

1.1 Direktna plaanja

1.1.1 4181 Direktna plaanja u stoarskoj proizvodnji 2,864,000.00 2,864,000.00

1.1.2 4181 Podrka razvoju trine proizvodnje mlijeka

1,600,000.00 1,600,000.00

1.1.3 4181 Podrka preradi mlijeka na gazdinstvu 270,000.00 270,000.00

1.1.4 4181 4147

Direktna plaanja u biljnoj proizvodnji 1,200,000.00 200,000.00 1,000,000.00

1.1.5 4181 Podrka proizvodnji sjemenskog materijala

50,000.00 50,000.00

1.1.6 4181 Direktna plaanja za proizvodnju duvana 50,000.00 50,000.00

UKUPNO DIREKTNA PLAANJA (1.1.) 6,034,000.00 200,000.00 5,834,000.00

1.2. 4181 4147

PROGRAM UNAPREENJA

PELARSTVA 290,000.00 85,000.00 205,000.00

1.3. MJERE ZA STABILIZACIJU TRITA

1.3.1 4181 Program intervencija na tritu 200,000.00 200,000.00

1.3.2 4181 Upravljanje rizicima u poljoprivredi 80,000.00 80,000.00

UKUPNO MJERE ZA STABILIZACIJU TRITA (1.3.) 280,000.00 280,000.00

UKUPNO MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE

(1.1.+1.2.+1.3.) 6,604,000.00 285,000.00 6,319,000.00

2 MJERE RURALNOG RAZVOJA

2.1 Osovina 1: Mjere jaanja konkurentnosti

proizvoaa hrane

2.1.1 4147 4181

Podrka investicijama u poljoprivredna gazdinstva (EU/IPA)

6,400,000.00 5,900,000.00 500,000.00

2.1.2 4147 IPARD II program Program razvoja poljoprivrede i ruralnih podruja u okviru IPARD 2014-2020

10,000,000.00 10,000,000.00

2.1.3 4181 Podrka razvoju vinogradarstva i vinarstva

170,000.00 170,000.00

2.1.4 4181 Podrka podizanju i modernizaciji / opremanju proizvodnih vonih zasada

240,000.00 240,000.00

2.1.5 4181 Podrka razvoju maslinarstva 170,000.00 170,000.00

2.1.6 4181 Podrka povrtarskoj proizvodnji 330,000.00 330,000.00

2.1.7 4181 Podrka podizanju viegodinjih zasada ljekovitog i aromatinog bilja

100,000.00 100,000.00

2.1.8 4181 Podrka investicijama za preradu na gazdinstvima

240,000.00 240,000.00

2.1.9 4181 Podrka unapreenju kvaliteta sirovog mlijeka

100,000.00 100,000.00

6

ifra Ekon.


4147 4181 4412 4318 4132 4149


2.1.10 4181 Podrka aktivnostima kooperativa i nacionalnih udruenja

60,000.00 60,000.00

2.1.11 4181 Podrka unapreenju stonog fonda 590,000.00 590,000.00

2.1.12 4181 Podrka za nabavku mehanizacije, prikljuaka i opreme u funkciji primarne proizvodnje

440,000.00 440,000.00

2.1.13 4412 Podrka investicijama za navodnjavanje 320,000.00 320,000.00

2.1.14 4181 Podrka pokretanju poslovanja mladih poljoprivrednika

400,000.00 400,000.00

2.1.15 4181 Podrka formiranju otkupnih centara 500,000.00 500,000.00

2.1.16 4181 Podrka jaanju otkupne mree mlijeka 235,000.00 235,000.00

2.1.17 4147 Podrka razvoju klastera u oblasti poljoprivrede

680,000.00 400,000.00 280,000.00

UKUPNA SREDSTVA ZA OSOVINU 1 16,300,000.00 780,000.00 3,575,000.00 320,000.00

2.2 Osovina 2: Mjere za odrivo gazdovanje

prirodnim resursima

2.2.1 4181 Ouvanje autohtonih genetikih resursa u poljoprivredi

40,000.00 40,000.00

2.2.2 4147 Podrka rganskoj proizvodnji 350,000.00 350,000.00

2.2.3 4412 Odrivo korienje planinskih panjaka 220,000.00 220,000.00

2.2.4 4181 Podrka upravljanju stajskim ubrivom 100,000.00 100,000.00

UKUPNA SREDSTVA ZA OSOVINU 2 710,000.00 350,000.00 140,000.00 220,000.00

2.3

Osovina 3: Mjere za poboljanje kvaliteta ivota

i irenje ekonomskih aktivnosti u ruralnim

podrujima

2.3.1 4147 4412

Diverzifikacija ekonomskih aktivnosti u ruralnim podrujima

500,000.00 400,000.00 100,000.00

2.3.2 4412 4147

Razvoj sela i izgradnja seoske infrastrukture

1,333,300.00 303,300.00 150,000.00 880,000.00

UKUPNA SREDSTVA ZA OSOVINU 3 1,833,300.00 303,300.00 550,000.00 0.00 980,000.00

UKUPNO MJERE RURALNOG RAZVOJA (2.1.+2.2.+2.3) 23,518,300.00 16,603,300.00 1,680,000.00 3,715,000.00 1,520,000.00

3 PODRKA OPTIM SERVISIMA U

POLJOPRIVREDI

3.1 4181 Obrazovanje, istraivanja, razvoj i analize 87,000.00 87,000.00

3.2 4181 Program unapreivanja stoarstva 279,000.00 279,000.00

3.3 4148 Program savjetodavnih poslova u poljoprivredi

560,000.00 560,000.00

3.4 4147 Program mjera kontrole kvaliteta proizvoda

171,500.00 171,500.00

3.5 4181 Politika kvaliteta - eme kvaliteta 90,000.00 90,000.00

3.6 4181 Uvoenje standarda kvaliteta i bezbjednosti hrane

30,000.00 30,000.00

7

ifra Ekon.


4147 4181 4412 4318 4132 4149


3.7 4181 Promocija poljoprivrednih proizvoda i poljoprivrede, edukacija i studijska putovanja poljoprivrednih proizvoaa

90,000.00 90,000.00

3.8 4147 Tehnika podrka jaanju kapaciteta institucija u poljoprivredi i ruralnom razvoju-EU/IPA

800,000.00 800,000.00

3.9 4147 Jaanje institucija u cilju ispunjavanja EU zahtjeva MIDAS projekat dodatno finansiranje

800,000.00 800,000.00

UKUPNO PODRKA SERVISIMA U POLJOPRIVREDI 2,907,500.00 171,500.00 1,600,000.00 1,136,000.00

4 SOCIJALNI TRANSFERI SEOSKOM

STANOVNITVU

4.1 4318 PROGRAM STARAKIH NAKNADA 3,300,000.00 3,300,000.00

5 4181

TEHNIKA I ADMINISTRATIVNA

PODRKA IMPLEMENTACIJI

PROGRAMA

193,000.00 193,000.00

UKUPNO ZA POLJOPRIVREDU (1+2+3+4+5+6) 36,522,800.00 171,500.00 16,603,300.00 3,565,000.00 11,363,000.00 1,520,000.00 3,300,000.00

B) RIBARSTVO

B-1 Podrka razvoju sektora morskog ribarstva i

marikulture

B-1.1 Mjera jaanja profesionalne ribolovne flote

B-1.1.1 4181 Modernizacija profesionalne ribolovne flote za ulov demerzalnih resursa

70,000.00 70,000.00

B-1.1.2 4181 Modernizacija profesionalne ribolovne flote za ulov pelaginih resursa

20,000.00 20,000.00

B-1.1.3 4181 Modernizacija profesionalne ribolovne flote u malom privrednom ribolovu (plovila do 10m LOA)

70,000.00 70,000.00

UKUPAN IZNOS SREDSTAVA ZA MJERE

UNAPRJEIVANJA RIBARSKE FLOTE (B - 1.1) 160,000.00 160,000.00

B-1.2 Podrka razvoju sektora morskog ribarstva-

unaprjeenje sektora marikulture

B-1.2.1 4181 Poboljanje konkurentnosti i efikasnosti sektora marikulture

35,000.00 35,000.00

UKUPAN IZNOS SREDSTAVA ZA MJERE

UNAPRJEIVANJA SEKTORA MARIKULTURE (B - 1.2) 35,000.00 35,000.00

B-1.3 Mjera odrivog upravljanja i ouvanja resursa

ribe i drugih morskih organizama

B-1.3.1 4181 Odrivo upravljanje i ouvanje resursa ribe i drugih morskih organizama

103,000.00 103,000.00

8

ifra Ekon.


4147 4181 4412 4318 4132 4149


B-1.3.2 4147 Uspostavljanje elektronskog sistema prikupljanja podata i sljedljivosti u malom obalnom ribolovu

600,000.00 600,000.00

UKUPAN IZNOS SREDSTAVA ZA MJERU ODRIVOG

UPRAVLJANJA I OUVANJA RESURSA RIBE I DRUGIH

MORSKIH ORGANIZAMA (B - 1.3)

703,000.00 600,000.00 103,000.00

UKUPNA PODRKA RAZVOJU SEKTORA MORSKOG

RIBARSTVA I MARIKULTURE (B-1.1 + B-1.2 + B-1.3 ) 898,000.00 600,000.00 298,000.00

B.2 Podrka razvoju sektora slatkovodnog

ribarstva i akvakulture

B.2.1 4181 Mjera unaprijeenja slatkovodnog ribarstva (B-2.1.1. Odrivo upravljanje slatkovodnim ribarstvom)

50,000.00 50,000.00

B.2.2 4181

Mjera unaprijeivanja sektora slatkovodne akvakulture (B-2.2.1 Poboljanje konkurentnosti i efikasnosti sektora slatkovodne akvakulture)

45,000.00 45,000.00

B.2.3 4181 Mjera unaprijeivanja sektora slatkovodne akvakulture (B-2.2.2 Direktna plaanja u akvakulturi)

50,000.00 50,000.00

UKUPNA PODRKA RAZVOJU SEKTORA

SLATKOVODNOG RIBARSTVA I AKVAKULTURE (B.2.1

+ B.2.2)

145,000.00 145,000.00

UKUPNO ZA RIBARSTVO (B.1+B.2) 1,043,000.00 600,000.00 443,000.00

UKUPNO IZNOS SREDSTAVA ZA POLJOPRIVREDU I

RIBARSTVO (A+B) 37,565,800.00 171,500.00 16,603,300.00 4,165,000.00 11,806,000.00 1,520,000.00 3,300,000.00

C) OPERATIVNI PROGRAMI UPRAVA

6 4149 Program mjera za bezbjednost hrane 349,000.00 349,000.00

7 4181 Program obaveznih mjera zdravstvene zatite ivotinja

1,414,000.00 1,414,000.00

8 4149 4132

Program fitosanitarnih mjera 227,000.00 6,000.00 221,000.00

9 4147 Razvoj i jaanje kapaciteta u oblasti bezbjednosti hrane, veterine i fitosanitarnoj oblasti-MIDAS 2

400,000.00 400,000.00

UKUPNO - AGROBUDET (A+B+C) 39,955,800.00 171,500.00 16,603,300.00 4,565,000.00 13,220,000.00 1,520,000.00 3,300,000.00 6,000.00 570,000.00

11

1. MJERE TRINO-CJENOVNE POLITIKE

1.1. DIREKTNA PLAANJA

1.1.1 DIREKTNA PLAANJA U STOARSKOJ PROIZVODNJI

Razlozi za podrku

Specifini prirodni uslovi Crne Gore, koji se ogledaju u velikim povrinama prirodnih livada i panjaka, predodredili su ekstenzivno gajenje preivara. Govedarstvo je najvanija grana stoarstva, sa ukupnim brojem od oko 89.000 grla. Goveda se gaje na vie od 50% poljoprivrednih gazdinstava, odnosno na 75% gazdinstava koja se bave stoarskom proizvodnjom. Izmjena rasnog sastava ide u pravcu poveanja uea produktivnijih rasa dok se tei i poveanju broja grla po poljoprivrednom gazdinstvu i unapreivanju infrastrukture na poljoprivrednim gazdinstvima kao i primjeni savremenijih naina uzgoja. Tov junadi sve vie dobija na znaaju, budui da se tov odvija kako u intenzivnim, tako i u ekstenzivnim sistemima uzgoja. Kod ovaca i koza, koje se tradicionalno gaje za proizvodnju mlijeka i mesa, ishrana se gotovo u cjelini bazira na korienju prirodnih livada i panjaka loijeg kvaliteta. Korienje raspoloivih resursa prirodnih livada i panjaka gajenjem preivara tijesno je povezano sa ostankom aktivne radne snage na ruralnom podruju, odnosno smanjenjem negativnih demografskih trendova.

Ciljevi

podizanje konkurentnosti stoarske proizvodnje i stvaranje trino odrivog proizvoaa;

obezbjeivanje uslova za uravnoteen razvoj govedarstva, ovarstva i kozarstva;

bolje korienje raspoloivih resursa, posebno prirodnih livada i panjaka;

jaanje vertikalne integracije u proizvodnji mesa i podizanje standarda ivota poljoprivrednih proizvoaa u ruralnim podrujima kroz poveanje dohotka poljoprivrednih gazdinstava.

Opis mjere i kriterijumi za podrku

Direktna plaanja u stoarstvu sadre:

premije po grlu za krave i priplodne junice;

premije po grlu za priplodne ovce i koze;

premije za organizovani tov junadi, bikova i volova. a) Premije za krave i priplodne junice - pravo na podrku imaju sva gazdinstva koja gaje vie od dva grla te vrste stoke, i to za grla iznad ovog minimuma. Kriterijum je ispunjen ako gazdinstvo dri taj broj grla minimalno est mjeseci.

Osnovna premija po grlu za priplodne krave i junice iznosi do 70. b) Premije za priplodne ovce i koze pravo na podrku imaju sva gazdinstva koja gaje vie od 30 ovaca i/ili vie od 20 koza u stadu. Plaanje se odnosi samo na grla iznad minimalnog broja. Kriterijum je ispunjen ako gazdinstvo dri taj broj grla minimalno est mjeseci.

Osnovna premija po grlu za priplodne ovce i koze iznosi do 8. c) Premije po grlu za organizovani tov junadi, bikova i volova - pravo na premiju za organizovani tov imaju ona gazdinstva koja tu kategoriju goveda kolju u klanici koja je upisana u Registar odobrenih objekata. Premiju ostvaruju grla roena i utovljena u Crnoj Gori i uvezena grla. Uslov za ostvarivanje prava na premiju je da grla borave na gazdinstvu u tovu najmanje est mjeseci.

Osnovna klanina premija za tovljenu junad, bikove i volove iznosi do 140 po grlu koje je

roeno i utovljeno i Crnoj Gori, odnosno 80 za uvezena grla. Premija se ne ostvaruje za klanje teladi. Uslov za ostvarivanje klanine premije za utovljenu junad, bikove i volove je da grla imaju minimalnu tjelesnu masu od 400 kg, uz izuzetak za junad utovljenu na pai koja mogu imati minimalnu masu pri klanju 350 kg. Za dobijanje premije, uslov je da su grla obiljeena unim markicama i registrovana u Centralnom registru gazdinstava i ivotinja i da dralac ivotinja uredno vodi evidenciju, da posjeduje pasoe za goveda, odnosno da vri godinje popise ovaca i koza u skladu sa zakonom i da su nad ivotinjama sprovedene mjere po Programu obaveznih mjera zdrastvene zatite ivotinja. Dokaz o ispunjenosti uslova je izvod iz Elektronske baze podataka Podaci o imanju, odnosno evidencija godinjih popisa koju izdaje nadlena veterinarska ambulanta. Svi podnosioci zahtjeva duni su da auriraju sve promjene u broju grla stoke prije podnoenja zahtjeva za premije kako bi se stanje u veterinarskoj bazi poklapalo sa stanjem na terenu. U sluaju da podnosilac zahtjeva ne izvri auriranje ppodataka i/ili u zahtjevu za premije unese vei broj grla gubi pravo na premiju u tekuoj godini. Dralac ivotinje ostvaruje pravo na premiju za organizovani tov junadi, bikova i volova dostavljanjem na arhivu Ministarstva: - prijave poetka organizovanog tova grla koju treba da prati potvrda o broju grla na gazdinstvu iz veterinarske baze podataka, kako bi se imao uvid o broju grla u tovu.

12

Nakon izvrene terenske kontrole po podnosenoj prijavi za organizovani tov, podnosilac zahtjeva je duan nakon klanja grla da dostavi: - otkupni list klanice koja je upisana u Centralni registar odobrenih i registrovanih objekata za obavljanje djelatnosti u poslovanju hranom i hranom za ivotinje (u daljem tekstu: Registar odobrenih objekata), (sa upisanim imenom i adresom vlasnika, datumom otkupa, tjelesnom masom grla, brojem gazdinstva, identifikacionim brojem grla i kategorijom grla). Pravo na premiju za tov iskljuivo imaju gazdinstva koja su prijavila poetak tova. Pravo za direktna plaanja u stoarskoj proizvodnji ostvarie samo gazdinstva koja potuju preporuke Kodeksa dobre poljoprivredne prakse, a koje se odnose na objekte za dranje stoke. Uslov za plaanje premije je da je poljoprivredno gazdinstvo upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava i u isti ima upisano minimum 1 ha poljoprivrednog zemljita. Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanja direktne podrke prevazilazi budetom planirani godinji iznos, proporcionalno se smanjuju jedinina plaanja po grlu.

Korisnici Poljoprivredna gazdinstva koja ispunjavaju propisane kriterijume.

Nain plaanja

Uplatom na iro raun poljoprivrednim gazdinstvima, prema spiskovima Odjeljenja za savjetodavne poslove u stoarstvu.

Procedura realizacije

Februar: Odeljenje za savjetodavne poslove u stoarstvu distribuira obrasce zahtjeva i putem medija obavjetava poljoprivredna gazdinstva da podnesu zahtjev za premiju u stoarskoj proizvodnji.

1. mart 30. april: Proizvoai sami ili uz pomo Odeljenja za savjetodavne poslove u stoarstvu popunjavaju obrasce za premije, koje alju iskljuivo preporuenom potom Ministarstvu ili na e-mail adresu: [email protected]. Za poljoprivredna gazdinstva koja su poveala brojno stanje grla na farmi nakon podnoenja zahtjeva, a najkasnije do 30. juna i ona gazdinstva koja su zasnovala proizvodnju nakon 30. aprila a najkasnije do 30. juna mogue je dopuniti zahtjev, odnosno podnijeti u sluaju zasnivanja nove proizvodnje.

1. maj 20. oktobar: Odeljenje za savjetodavne poslove u stoarstvu provjerava stanje na terenu: min. 50% zahtjeva za sve premije.

Dokumentacija za organizovani tov junadi, bikova i volova dostavlja se Ministarstvu na poetku organizovanog tova. Odeljenje za savjetodavne poslove u stoarstvu provjerava sve zahtjeve preko Elektronske baze podataka i terenski obilazi minimum jednom mjeseno 50% zahtjeva.

1. avgust 1. decembar: Po zavretku terenske kontrole u pojedinim optinama izrauje se izvjetaj na osnovu kojih se pripremaju spiskovi za premiju.

1. jul 15. decembar: Isplata premija za tekuu godinu po dostavljenim spiskovima. Finansijski plan koji slijedi odreen je na osnovu podataka iz podneenih zahtjeva i broja grla koja su stekla pravo za premiju u 2017. godini. Sve zahtjeve za premiju i propratnu dokumentaciju je mogue dostavljati i elektronskim putem na e-mail adresu koja e biti objavljena na sajtu Ministarstva i na obrascima zahtjeva za premije.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu; Operativna odgovornost naelinik Odeljenja za za savjetodavne poslove u stoarstvu; Implementaciona odgovornost savjetnici u regionalnim kancelarijama.

Finansijski

plan

Komponente Iznos u

Premije za gazdinstva u govedarstvu 1.688.000,00

Premije za gazdinstva u ovarstvu 556.000,00

Premije za gazdinstva u kozarstvu 90.000,00

Premija za organizovani tov junadi, bikova i volova 530.000,00

UKUPNO: 2.864.000,00

mailto:[email protected]

13


1.1 DIREKTNA PLAANJA

1.1.2 PODRKA RAZVOJU TRINE PROIZVODNJE MLIJEKA

Razlozi za podrka

Ukupna proizvodnja mlijeka u Crnoj Gori procjenjuje se na oko 180 miliona litara godinje, od ega se do 15% prerauje u registrovanim mljekarama i sirarama. Koliine mlijeka koje su van sistema otkupa, domainstva koriste za vlastitu potronju, dok vei dio prerauju u mlijene proizvode (sir i kajmak). Ovi proizvodi pojavljuju se na organizovanom tritu preko objekata za prodaju hrane na malo (trgovine, ugostiteljski objekti, pijace). Meutim, i dalje se znaajne koliine realizuju direktnom prodajom ili na gazdinstvu porijekla odnosno kunom pragu. Osim navedenih znaajno trite za mlijene proizvode otvara se razvojem turizma. Kako bi se odgovorilo zahtjevima trita potrebno je uspostaviti proizvodnju koja e obezbijediti kontinuirane koliine, ali i ispuniti zahtjeve za bezbjednost hrane i kvalitet proizvoda. Podizanje konkurentnosti mljekarskog sektora kroz direktnu podrku proizvoaima moe znatno unaprijediti razvoj trine proizvodnje mlijeka i njeno prilagoavanje standardima EU. Kako bi se postigli ovi ciljevi, Ministarstvo svojim aktivnostima i mjerama podrava otkup mlijeka, ali se mjera postepeno prilagoava uslovima na tritu. U skladu sa situacijom u sektoru mljekarstva prilagoavaju se i mjere podrke. U cilju poveanja kvaliteta otkupljenog mlijeka nastavlja se podrka proizvoaima sirovog mlijeka koji proizvode mlijeko koje ispunjava EU standarde kvaliteta. Razvoj trine proizvodnje mlijeka dodatno je podran i mjerom ruralnog razvoja kojom se poljoprivrednim proizvoaima omoguava finansiranje ulaganja u opremu za poveanje kvaliteta proizvedenog mlijeka.

Ciljevi

podizanje konkurentnosti trine proizvodnje mlijeka;

podsticanje razvoja komercijalne proizvodnje mlijeka za isporuku mljekarama;

poveanje ukupne proizvodnje mlijeka;

poveanje uea otkupljenog mlijeka u ukupnoj proizvodnji mlijeka;

unapreivanje kvaliteta mlijeka;

poveanje ukupne proizvodnje mlijeka u skladu sa EU standardima kvaliteta;

ukrupnjivanje poljoprivrednih gazdinstava za proizvodnju mlijeka.

Opis mjere i

kriterijumi za

podrku

Podrka se daje proizvoaima koji predaju mlijeko odobrenim objektima za preradu mlijeka (mljekarama/sirarama), a koji su upisani u Registar odobrenih objekata u Upravi za

bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslova. Osnovna premija iznosi 0,06 po litru. Uslov za dobijanje premije je da je isporuena koliina mlijeka po gazdinstvu minimalno 400 litara mjeseno i da je mlijeko u skladu sa kriterijumima kvaliteta sirovog mlijeka u odnosu na broj mikroorganizama i somatskih elija u skladu s Uredbom o posebnim zahtjevima higijene za proizvode ivotinjskog porijekla. Uredbom je propisan kriterijum za sirovo kravlje mlijeko u odnosu na broj mikroorganizama i somatskih elija i do kraja 2018. godine primjenjuje se kriterijum da mlijeko ne smije da sadri preko 1.000.000 mikroorganizama i 400.000 somatskih elija, dok e od 2019. godine dozvoljen broj mikroorganizama biti 600.000. Za kozje i ovje mlijeko dozvoljeno je 1.500.000 mikroorganizama. Premije se nee isplaivati za mlijeko koje nije u skladu s propisanim kriterijumima kvaliteta. Mljekare su u obavezi da dostavljaju prikaz kvaliteta sirovog mlijeka na osnovu posljednih est analiza sa proraunom geometrijske sredine.

Podrka u vidu premije za koliinu u iznosu od 0,01 po litru daje se proizvoaima koji mjeseno mljekari predaju vie od 5.000 litara mlijeka. Podrka se ostvaruje za koliine iznad 5.000 litara. Podrka u vidu premije za kvalitet se ostvaruje na sljedei nain:

- 0,03 po litru isporuenog kravljeg mlijeka za sirovo mlijeko koje ima manje od 100.000 mikroorganizama i manje od 400.000 somatskih elija u ml.

- 0,02 po litru isporuenog kozijeg i ovjeg mlijeka za mlijeko koje ima manje od 1.500.000 mikroorganizama u ml.

Za otkup u prvoj polovini mjeseca kvalitet se odreuje na osnovu prve analize mlijeka u

tom mjesecu, a za otkup u drugoj polovini mjeseca na osnovu druge analize. Pravo za podrku ostvarie samo gazdinstva koja potuju preporuke Kodeksa dobre poljoprivredne prakse, a koje se odnose na objekte za dranje stoke i da su nad ivotinjama sprovedene mjere po Programu obaveznih mjera zdrastvene zatite ivotinja Uslov za plaanje premije je da je poljoprivredno gazdinstvo registrovano u Registru poljoprivrednih gazdinstava.

Korisnici Proizvoai koji predaju mlijeko odobrenim objektima za preradu mlijeka koji su upisani u Registar odobrenih objekata.

14

Nain plaanja

Uplatom na iro raun poljoprivrednim proizvoaima ili mljekarama/sirarama.


Spiskovi proizvoaa sa podacima o mjesenim koliinama isporuenog mlijeka su osnov za obraun i isplatu premije. Registrovane mljekare dostavljaju spiskove sa podacima o koliini mlijeka, kao i ukupnom broju mikroorganizama i somatskih elija po proizvoau, najkasnije do desetog u mjesecu za otkupljeno mlijeko u prethodnom mjesecu. Spiskovi se dostavljaju na arhivu Ministarstva kao i e-mailom na adresu [email protected]. Za otkupljeno mlijeko isplate se kooperantima vre mjeseno na osnovu spiskova koje mljekara dostavi Ministarstvu. Poslije izvrene kontrole od strane Ministarstva, premije se uplauju na iro raun mljekara koje su dune da odmah po dobijanju sredstava isplate kooperante. U sluaju da mljekara ova sredstva ne isplati kooperantima odmah, dalja uplata premija mljekari se obustavlja. Premije se mogu uplaivati direktno na iro raun kooperanta na njegov lini zahtjev.

Nadzor i

kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu;

Operativna odgovornost naelnik Direkcije za stoarstvo;

Implementaciona odgovornost naelnik Odjeljenja za savjetodavne poslove u stoarstvu i

nadlene inspekcije.

Finansijski

plan

Komponente Iznos u

Premije po litru mlijeka 0,06

Premije 0,01 za koliinu preko 5.000 litara

Premije 0,03, 0,02 za kvalitet mlijeka (kravljeg, kozjeg i ovjeg mlijeka)

1.300.000,00

40.000,00

260.000,00

UKUPNO: 1.600.000,00

mailto:[email protected]

15


1.1 DIREKTNA PLAANJA

1.1.3 PODRKA PRERADI MLIJEKA NA GAZDINSTVU

Razlozi za podrka

Od ukupne proizvodnje mlijeka u Crnoj Gori najvei dio se preradi na porodinim poljoprivrednim gazdinstvima u tradicionalne mljene proizvode. Ouvanje tradicionalnih proizvoda kroz razne vidove zatite, kao to su oznake porijekla, geografske oznake, garantovano tradicionalni specijaliteti, vii kvalitet i sl. doprinose prepoznatljivosti krajeva iz kojih potiu, ouvanju i razvoju ruralnih sredina. Ovaj vid proizvodnje predstavlja znaajni dio ukupne proizvodnje mljenih proizvoda i oni se u najveem dijelu plasiraju na kunom pragu i na pijacama. Meutim, u posljednjih nekoliko godina, postoji znaajna potranja tradicionalnih mlijenih proizvoda u turistikim objektima i trgovakim lancima. U prethodnoj godini zatien je Pljevaljski sir oznakom porijekla, u toku je zatita i drugih mlijenih proizvoda Kolainski sir, Kuki sir, Durmitorski kajmak, a pored ovih postoji jo veliki broj proizvoda koji mogu da se zatite nekom od oznaka ema kvaliteta. Kako bi se osigurala zdrastvena bezbjednost proizvoda koji se proizvode na porodinim gazdinstvima i ouvala tradicionalna proizvodnja, Ministarstvo je donijelo Uredbu o zahtjevima higijene za objekte i prostorije u kojima se proizvode male koliine primarnih proizvoda za ishranu ljudi. Ova Uredba omoguila je da se ouva tradicionalna proizvodnja na poljoprivrednim gazdinstvima koji plasiraju proizvode na lokalnom tritu. Odustupanja se ne odnose na higijenske standarde ve samo na infrastukturne zahtjeve za objekte u kojima se ti proizvodi proizvode.

Ciljevi

podizanje konkurentnosti domaih tradicionalnih mljenih proizvoda;

uvoenje standarda bezbjednosti hrane na gazdinstvima na kojima se vri prerada primarnih proizvoda;

ukrupnjivanje poljoprivrednih gazdinstava za proizvodnju mlijeka.

Opis mjere i

kriterijumi za

podrku

Podrka se daje za proizvoae koji prerauju sirovo mlijeko na svom gazdinstvu u vidu

osnovne premije koja iznosi 0,06 po litru preraenog mlijeka. Uslov za ostvarivanje prava na premiju je upis u Registar registrovanih objekata u Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, u skladu sa Uredbom o zahtjevima higijene za objekte i prostorije u kojima se proizvode male koliine primarnih proizvoda za ishranu ljudi. Mali proizvoai koji prerauju do 50 litara sirovog mlijeka mogu da prerauju mlijeko u sastavu stambenog objekta. Proizvoai koji prerauju vie od 50 litara sirovog mlijeka moraju imati poseban objekat koji se nalazi na poljoprivrednom gazdinstvu i za koji je prethodno utvreno neposrednim pregledom da su ispunjeni propisani zahtjevi higijene. Sirovo mlijeko mora biti od sopstvenih ivotinja na gazdisntvu. Gazdinstva koja vre preradu mlijeka u obavezi su da prou obuku o higijeni i uzimanju uzoraka koju e u toku januara i februara organizovati Odeljenje za savjetodavne poslove u stoarstvu, u saradnji sa Upravom za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove. Uzimanje uzoraka za kontrolu gotovih proizvoda (sir, kajmak i dr. mlijeni proizvodi) vrie inspektori za veterinu i inspektori za hranu, a uzorci e se ispitivati u ovlaenoj laboratoriji jednom u tri mjeseca. Laboratorija e dostavljati izvetaj na osnovu ega e se vriti obraun za isplatu. Trokovi analiza e se odbijati od premija. Poljoprivredni proizvoai iji uzorci budu neusaglaeni sa propisanim mikrobiolokim zahtjevima nee moi ostvarivati premiju za taj period. Kontrola prijavljenih koliina mlijeka koje je preraeno na gazdinstvu vrie se na osnovu broja muznih grla koja su prijavljena na gazdinstvu kao i na osnovu kontrole od strane Odeljenja za savjetodavne poslove u stoarstvu i nadlenih inspekcija. Preraena koliina mlijeka na gazdinstvu mora biti u skladu sa brojem grla koja se trenutno nalaze na gazdinstvu, odnosno sa brojem muznih grla koja se nalaze u dokumentu Podaci o imanju. Ukoliko doe do neslaganja podataka koje dostavi poljoprivredni proizvoa i stvarno utvrenog stanja na terenu, poljoprivredni proizvoa nee ostvariti premiju za taj period. Pravo za podrku ostvarie samo gazdinstva koja potuju preporuke Kodeksa dobre poljoprivredne prakse, a koje se odnose na objekte za dranje stoke i da su nad ivotinjama sprovedene mjere po Programu obaveznih mjera zdrastvene zatite ivotinja. Uslov za ostvarivanje prava na premiju je da je poljoprivredno gazdinstvo upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava.

Korisnici

Proizvoai koji prerauju mlijeko na svom gazdinstvu a registrovani su za tu djelatnost u Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, u skladu sa Uredbom o zahtjevima higijene za objekte i prostorije u kojima se proizvode male koliine primarnih proizvoda za ishranu ljudi.

16

Proizvoai su takoe u obavezi da se nalaze u evidenciji proizvoaa sira, koji primjenjuju tradicionalne metode proizvodnje.

Nain plaanja

Uplatom na iro raun poljoprivrednim proizvoaima.


Poljoprivredni proizvoai koji vre preradu sirovog mlijeka na gazdinstvu dostavljaju popunjen obrazac u koji unose koliine preraenog mlijeka najkasnije do petog u mjesecu za preraeno mlijeko u prethodnom mjesecu. Osnov za isplatu premija je dostavljeni zapisnik inspektora i laboratorijski nalaz za proizvode. Za preraeno mlijeko na gazdinstvu isplate se poljoprivrednim proizvoaima vre 4 puta godinje (tromjeseno). Nakon izvrenih kontrola premije se uplauju poljoprivredenom proizvoau na iro raun.

Nadzor i

kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu;

Operativna odgovornost naelnik Direkcije za stoarstvo;

Implementaciona odgovornost naelnik Odjeljenja za savjetodavne poslove u stoarstvu i

nadlene inspekcije.

Finansijski

plan

Komponente Iznos u

Premije po litru mlijeka 0,06 270.000,00

UKUPNO: 270.000,00

17



1.1.4 DIREKTNA PLAANJA U BILJNOJ PROIZVODNJI

Razlozi za podrku

Usklaivanje politike direktnih plaanja se sprovodi postepeno tokom pretpristupnog perioda, u skladu sa raspoloivim nacionalnim budetom, uzimajui u obzir strateke ciljeve crnogorske poljoprivredne politike i u cilju zatite prihoda poljoprivrednih gazdinstava. U skladu sa Strategijom razvoja poljoprivrede i ruralnih podruja i Akcionim planom od 2017. godine u sistem direktnih plaanja u biljnoj proizvodnji ukljuene su sve obradive povrine. Smanjivanje minimalne povrine za podrku na 0,3 hektara ove godine se sprovodi sa ciljem poveanja obradivih povrina u sistemu direktnih plaanja, to e omoguiti precizniju evidenciju obradivih povrina i stvoriti preduslove za bolju pregovaraku poziciju Crne Gore u voenju pregovora s EU u oblasti poljoprivrede. Uvoenje obradivih povrina u Sistem za identifikaciju zemljinih parcela (SIZEP) obavljae se postepeno. Tako e od 2018. godine, u cilju preciznog utvrivanja korienja poljoprivrednih povrina u sistemu direktnih plaanja, sve obradive povrine koje su pod zasadima masline, vinove loze, ljekovitog i aromatinog bilja biti upisane u SIZEP, i na osnovu te evidencije/kontrole e se izvriti plaanja za ove tri oblasti, dok e za ostale oblasti iz ove mjere SIZEP biti obavezan kao evidencioni registar. Na ovaj nain postepeno se sistem direktnih plaanja usaglaava sa plaanjima koja se primjenjuju u okviru Zajednike poljoprivredne politike.

Ciljevi

konkretizacija razvojnih ciljeva poljoprivredne politike, postepeno usklaivanje nacionalne politike podrke sa Zajednikom poljoprivrednom politikom EU;

ukljuivanje u baze podataka veeg broja poljoprivrednih gazdinstava i obradivih povrina kroz Registar poljoprivrednih gazdinstava i SIZEP kao obavezni evedencioni i kontrolni mehanizmi;

postepeno prilagoavanje crnogorskih poljoprivrednika evropskom modelu podrke.


Podrka se obezbjeuje za sve obradive povrine. Obradiva povrina je oranica sa poljoprivrednom kulturom, obradivo zemljite u stakleniku/plasteniku sa poljoprivrednom kulturom i povrina pod viegodinjim zasadom na kojoj se obavlja poljoprivredna djelatnost. Iznos podrke je do 180/ha obradive povrine. Proizvoai viegodinjih krmnih kultura, osim u godini zasnivanja usjeva, imaju pravo na direktna plaanja u iznosu od 100/ha i u sljedee etiri godine za istu parcelu uz uslov da na njima primjenjuju redovno agrotehnike mjere i da godinje dostavljaju zahtjev za podrku. Korisnici mlai od 40 godina ostvaruju pravo na dodatno plaanje u iznosu do 10/ha obradive povrine. Pravo na plaanje se ostvaruje jednom godinje za prihvatljivu obradivu povrinu. Za jednu obradivu povrinu moe se ostavariti jedno pravo na plaanje. Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava na dan podnoenja zahtjeva za podrku, koji zadovoljavaju sljedee kriterijume:

- Posjeduju zasad minimalne povrine od 0,3 hektara. Ukoliko se sabiraju povrine od dvije ili vie parcela, svaka od njih mora biti najmanje povrine 0,1 hektara;

- Upiu obradive povrine za koje podnose zahtjev za plaanje u Sistem za identifikaciju zemljinih parcela (SIZEP) do dana isplate, izuzev povrina pod maslinama, vinovom lozom i ljekovitim i aromatinim biljem, koje moraju biti upisane u SIZEP prije podnoenja zahtjeva;

- Potuju principe dobre poljoprivredne prakse, redovno primjenjuju agrotehnike mjere;

- Blagovremeno dostave u cjelosti popunjen obrazac zahtjeva za podrku u kom su navedene sve obradive povrine i povrine koje e biti obraene te godine;

- Proizvoai ratarskih, krmnih i povrtarskih kultura uz obrazac trebaju da dostave i fiskalni raun za sjemenski/sadni materijal.

Zahtjev za podrku dostavlja se Ministarstvu na obrascu, koji se moe preuzeti na internet stranici Ministarstva i u kancelarijama Ministarstva i Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji. Posebni uslovi, kriterijumi, nain prijavljivanja i procedura realizacije za Direktna plaanja za maslinarstvo, vinogradarstvo i ljekovito i aromatino bilje bie blie definisani Javnim pozivom koji e objaviti Ministarstvo. Javni poziv za direktna plaanja iz oblasti maslinarstva, vinogradarstva i ljekovitog i aromatinog bilja e pripremiti zajedno Direktorat za poljoprivredu i Direktorat za plaanje, a kontrolu e vriti Direktorat za plaanje.

18

Sredstva za finansiranje direktnih plaanja za ove tri oblasti za 2018. godinu (maslinarstva, vinogradarstva i ljekovitog i aromatinog bilja) su obezbijeena u okviru MIDAS dodatnog finansiranja projekta. Rok za dostavljanje zahtjeva je 31. maj, osim za zahtjeve koji se odnose na direktna plaanja za maslinarstvo, vinogradarstvo i ljekovito i aromatino bilje, gdje e rok biti definisan Javnim pozivom. Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanja direktne podrke prevazilazi budetom planirani godinji iznos, proporcionalno se smanjuju jedinina plaanja po hektaru.

Korisnici

Nosioci registrovanog poljoprivrednog gazdinstva u privatnom vlasnitvu, koji ispunjavaju propisane kriterijume. Ukoliko je korisnik podsticajnih sredstava kooperativa ili udruenje, moraju biti upisani u Centralni registar privrednih subjekata (CRPS). Pravo na podrku ne mogu ostvariti privredna drutva (djelimino ili potpuno) u dravnoj svojini ili dravna institucija.

Nain plaanja

Podnosiocima zahtjeva na iro-raun u skladu sa kriterijumima i uslovima za ostvarivanje prava na podrku.


Podrka se obezbjeuje na osnovu dostavljenog zahtjeva, nakon administrativne i kontrole na licu mjesta. Realizaciju na licu mjesta utvruje Odjeljenje za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji i dostavljaju Ministarstvu izvjetaj, osim za direktna plaanja za oblasti maslinarstva, vinogradarstva i ljekovitog i aromatinog bilja gdje e implementaciju voditi Direktorat za plaanje uz podrku Odeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji. Prostornu identifikaciju parcela u Sistemu za identifikaciju zemljinih parcela (SIZEP) e voditi Direktorat za plaanje uz podrku Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji i regionalnih kancelarija. Procedura realizacije za direktna plaanja za vinogradarstvo, maslinarstvo, ljekovito i aromatino bilje e se sprovoditi na bazi prispjelih zahtjeva u skladu sa Javnim pozivom koji e objaviti Ministarstvo.

Nadzor i kontrola

Komponente: 1. Direktna plaanja u biljnoj proizvodnji iz nacionalnog Budeta Koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu; Operativna odgovornost naelnik Odeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji; Implementaciona odgovornost savjetnici u regionalnim kancelarijama. 2. Direktna plaanja za maslinarstvo, vinogradarstvo i ljekovito bilje iz MIDAS dodatnog finansiranja Koordinator mjere generalni direktor za plaanja; Operativna odgovornost naelnik odeljenja Direkcije za direktnu i trinu podrku; Implementaciona odgovornost Sektor za kontrolu na terenu, Direktorat za plaanja.

Finansijski

plan

Komponente Iznos u

Direktna plaanja u biljnoj proizvodnji 1.000.000,00

Direktna plaanja za maslinarstvo, vinogradarstvo i ljekovito bilje i aromatino bilje iz MIDAS dodatnog finansiranja

200.000,00

UKUPNO: 1.200.000,00

19



1.1.5 PODRKA PROIZVODNJI SJEMENSKOG MATERIJALA

Razlozi za podrku

Razvoj ratarske proizvodnje jedan je od uslova za racionalno korienje ogranienog prirodnog resursa ali i za obezbjeivanje proizvodnje kultura koje se tradicionalno gaje. Proizvodnja domaeg, kvalitetnog sjemenskog materijala je preduslov za intenzivnu ratarsku proizvodnju, a usmjerena proizvodna podrka jaa konkurentnost ratarske proizvodnje, poboljava ekonomski poloaj proizvoaa i razvojno utie na proizvodnju.

Ciljevi obezbjeivanje kvalitetnog sjemenskog materijala iz domae proizvodnje;

bolja ponuda sjemenskog materijala iz domae proizvodnje.


Podrka se obezbjeuje za proizvodnju sjemenskog krompira kategorije: - osnovni sjemenski krompir (oznaka: SE1, SE2, E) do 700/ha; - sertifikovani sjemenski krompir (oznaka: A i B) do 300/ha; - sjemensku proizvodnju itarica do 300/ha.

Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar proizvoaa sjemenskog materijala

poljoprivrednog bilja i Registar poljoprivrednih gazdinstava koji zadovoljavaju sljedee

kriterijume:

- Posjeduju zasad minimalne povrine od 0,5 hektara; - Proizvodnju obavljaju u skladu sa zahtjevima za sjemensku proizvodnju i zakonima

(struna i zdravstvena kontrola i sertifikacija), to se potvruje izvjetajem Fitosanitarnog sektora;

- Blagovremeno dostave u cjelosti popunjen obrazac zahtjeva za podrku. Zahtjev za podrku dostavlja se Ministarstvu na obrascu koji se moe preuzeti na sajtu Ministarstva i u kancelarijama Ministarstva i Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji. Rok za dostavljanje zahtjeva je 1. oktobar. Proizvodnja sjemenskog materijala koja nije u skladu sa Zakonom o sjemenskom materijalu poljoprivrednog bilja (Sl. list RCG, br. 28/06, Sl list CG, br. 61/11, 48/15) nee biti podran. Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanja podrke prevazilazi budetom planirani godinji iznos, proporcionalno se smanjuju jedinina plaanja po hektaru.

Korisnici

Registrovani proizvoai sjemenskog materijala poljoprivrednog bilja. Nosioci registrovanog poljoprivrednog gazdinstva u privatnom vlasnitvu i druga pravna lica koji ispunjavaju propisane kriterijume. Pravo na podrku ne mogu ostvariti privredna drutva (djelimino ili potpuno) u dravnoj svojini ili dravna institucija.

Nain plaanja

Podnosiocima zahtjeva na iro-raun u skladu sa kriterijumima i uslovima za ostvarivanje prava na podrku.


Podrka se obezbjeuje na osnovu dostavljenog zahtjeva, nakon administrativne i strune kontrole na licu mjesta. Realizaciju na licu mjesta utvruje Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove Fitosanitarni sektor i dostavljaju Ministarstvu izvjetaj.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu; Operativna odgovornost pomonik direktora Sektora za fitosanitarne poslove; Implementaciona odgovornost naelnik Odeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji.

Finansijski plan

Komponente Iznos u

Podrka za proizvodnju sjemenskog materijala 50.000,00

UKUPNO: 50.000,00

20



1.1.6 DIREKTNA PLAANJA ZA PROIZVODNJU DUVANA

Razlozi za podrku

Raspoloivi zemljini resursi u neposrednoj blizini Skadarskog jezera pruaju povoljne uslove za gajenje duvana. Ti raspoloivi zemljini resursi nijesu jo dovoljno iskorieni. Podizanje konkurentnosti kroz usmjerenu podrku proizvoaima omoguava odravanje nivoa proizvodnje, a time i bolje iskoriavanje proizvodnog potencijala.

Ciljevi podizanje konkurentnosti proizvodnje duvana;

korienje resursa raspoloivog zemljita koje je manje pogodno za uzgoj ostalih kultura, poboljanje kvaliteta proizvedenog duvana.

Opis mjere i kriterijumi

za podrku

Podrka se sprovodi u obliku direktnih plaanja po ha zasijane i/ili zasaene povrine duvana. Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava, koji zadovoljavaju sljedee kriterijume:

- Zasnovali su proizvodnju u 2018. godini; - Primjenjuju redovne agrotehnike mjere; - Potuju principe dobre poljoprivredne prakse i - Imaju zakljuen ugovor sa registrovanim obraivaima duvana.

Utvrene povrine uzgojenog duvana upisuju se u evidencije koje vodi Odjeljenje za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji i u Registar poljoprivrednih gazdinstava. Iznos direktnih plaanja posaenog duvana je 1.000 po hektaru. Ukoliko ukupna visina zahtjeva za plaanja prevazilazi budetom planirani godinji iznos, proporcionalno se smanjuju jedinina plaanja po hektaru.

Korisnici Proizvoai duvana koji ugovore proizvodnju sa registrovanim obraivaima duvana.

Nain plaanja

Proizvoaima preko banaka, po ispostavljenom izvjetaju Odjeljenju za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji, kojim e se utvrditi povrine ili na raun Udruenja proizvoaa duvana. Isplata se vri u tekuoj godini.


Za proizvodnu 2018. godinu:

mart/april, proizvoai duvana zakljuuju ugovor sa registrovanim obraivaima duvana, koji dostavljaju Odjeljenju za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji koje Ministarstvu dostavlja spiskove proizvoaa sa kojima je potpisan ugovor i osnovnim elementima iz ugovora (povrina, tip duvana i sl);

jun/jul, Odjeljenje za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji sa predstavnicima registrovanih obraivaa duvana obilazi proizvoae duvana koji su ugovorili povrine u cilju utvrivanja stvarno zasnovanih povrina pod duvanom koje se upisuju u evidencije Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji;

na osnovu dostavljenih spiskova Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji, Ministarstvo vri isplatu sredstava proizvoaima duvana;

podrka proizvodnji duvana za sadnju u 2018. godini isplauje se do kraja tekue godine.

Pravo na podrku mogu ostvariti i udruenja proizvoaa duvana na osnovu podneenog projekta, odobrenog od strane Ministarstva.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu; Operativna odgovornost samostalni savjetnik I za voarstvo; Implementaciona odgovornost - naelnik Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji.

Finansijski plan

Komponente Iznos u

Podrka proizvodnji duvana 35.000,00

Podrka udruenju proizvoaa duvana 15.000,00

UKUPNO: 50.000,00

21

1.2. PROGRAM UNAPREIVANJA PELARSTVA

Razlozi za podrku

Pelarstvo u Crnoj Gori ima dugu i bogatu tradiciju. Bogatstvo medonosnog bilja u Crnoj Gori prua povoljne prirodne uslove za razvoj ove djelatnosti. Znaaj pelarstva ogleda se u proizvodnji meda i ostalih pelinjih proizvoda ali i opraivanju biljaka, ime se direktno utie na poveanje prinosa raznih voarskih, ratarskih, livadskih i drugih kultura. Unapreivanje ovog sektora ostvaruje se edukacijom pelara, podrkom mladih pelara poetnika, mjerama za poboljanje konkurentnosti proizvodnje i ouvanja zdravstvenog stanja pelinjih zajednica kao i kroz selekciju, odgajivanje i reprodukciju matica, zatim preradom i nabavkom voska, opreme za pakovanje meda i pelarskih kontejnera. Imajui u vidu postojee stanje razvoja pelarstva i potrebu da sektor bude konkurentan na irem tritu i izloen konkurenciji iz zemalja EU i treih zemalja neophodno je nastaviti program podrke razvoju pelarstva.

Ciljevi

poboljanje konkurentnosti u proizvodnji pelinjih proizvoda;

obnavljanje pelinjeg fonda poboljanje genetskog potencijala pelinjih drutava uvoenjem u proizvodnju visoko kvalitetnih matica;

ouvanje kvaliteta i poboljanje zdravstvene ispravnosti pelinjih proizvoda;

podrka mladim pelarima poetnicima;

uee u nabavci opreme za Savez pelarskih organizacija;

racionalizacija trokova seleeg pelarenja podrka u nabavci pelarskih kontejnera;

podrka pelarima pri nabavci voska;

podrka pelarima u preradi i sterilizaciji voska;

tehnika pomo pelarima podizanje strunog znanja i obuenosti pelara.


za podrku

Obnavljanje pelinjeg fonda podrka unapreivanju proizvodnje selekcionisanih matica odnosi se na podrku formiranju centara za selekciju, koji e se pridravati strogo propisanih kriterijuma u selekciji visokokvalitetnih matica. Selekcionisane matice distribuiraju se registrovanim pelarima. Distribucija matica vri se preko Saveza pelarskih organizacija (Savez) uz obaveznu kontrolu poljoprivrednog inspektora i predstavnika Ministarstva. Odabir proizvoaa matica i uslovi koje treba da ispunjavaju bie definisani Javnim pozivom. Podrka se daje uzgajivaima matica koji uz zahtjev za isplatu dostavljaju spiskove korisnika. Podrka unapreivanju kvaliteta pelinjih proizvoda, zdravstvenog stanja pelinjih zajednica i poboljanja zdravstvene ispravnosti pelinjih proizvoda usmjerena je na zatitu pelinjih drutava od pelinjeg krpelja (Varroa destructor) upotrebom organskih ljekova. Podrka e se dati u iznosu do 50% odobrenog troka. Savez je duan da uz zahtjev za isplatu dostavi spisak korisnika podrke. Tehnika pomo pelarima podrazumijeva podrku strunom osposobljavanju pelara koja se usmjerava u razne vidove edukacije i struno osposobljavanja pelara: organizovanje seminara i pelarskih manifestacija, izdavanja asopisa i nabavku literature. Podrka mladim pelarima (poetnici) starijim od 18 a mlaim od 30 godina odnosi se na kupovinu tri oformljene pelinje zajednice. Mladi pelari uestvuju sa 20% vrijednosti investicije. Blii uslovi podrke za mladog pelara poetnika bie definisani Javnim pozivom. Podrka Savezu za preradu voska u iznosu od 0.25/kg preraenog voska. Pravo na podrku imaju pelari koji su upisani u Registar odobrenih objekata za proizvodnju meda radi ouvanja kvaliteta voska iz domae proizvodnje, pokrivanja trokova (podrka radu) i poveanja efikasnosti prilikom prerade voska. Podrka za nabavku voska je namijenjena za konvencionalnu i organsku proizvodnju meda. Pravo na podrku imaju pelari koji se bave organskim i konvencionalnim nainom proizvodnje, koji su upisani u Registar odobrenih objekata za proizvodnju meda i Registar subjekata u organskoj proizvodnji. Blii uslovi podrke bie definisani Javnim pozivom. Glavni sadraji Kue meda su: pogon za sterilizaciju i preradu voska, pogon za invertovanje eera i proizvodnju pogaa za prihranu pelinjih zajednica, pogon za otkup, prihvat, pakovanje i skladitenje upakovanih proizvoda i salu za struno-edukativne sadraje i radionice kao i prostor za izlaganje starih crnogorskih eksponata. Trenutno su stavljeni u rad pogoni za preradu i sterilizaciju voska, proizvodnju invertnog sirupa i pogaa za prihranu pela. Cilj je u 2018. godini nabaviti opremu za pakovanje meda i u tom segmentu zaokruiti projekat Kue meda. Podrka za nabavku pelarskih kontejnera namijenjena je pelarima koji sele svoja drutva u cilju poveanja proizvodnje meda i dostupnosti vie pelinjih paa. Pravo na podrku imaju pelari koji su upisani u Registar odobrenih objekata za proizvodnju meda i imaju minimum 30 pelinjih drutava. Podrka obuhvata nabavku kontejnera za smjetaj pelinjih drutava, odnosno jedan kontejner po gazdinstvu.

22

Podrka se realizuje nakon administrativne i kontrole na licu mjesta. Maksimalno uee budetskih sredstava je do 50% vrijednosti investicije, maksimalno do 1.000,00 po gazdinstvu. Blii uslovi podrke bie definisani Javnim pozivom. Uvedeno je zanimanje pelar/ka III stepen strunosti na nivou neformalnog obrazovanja odraslih. Podrka se daje za uspostavljanje Programa i angaovanje predavaa.

Korisnici Savez, lokalne pelarske organizacije, registrovani pelari, Centri za selekciju matica i uzgajivai matica.

Nain plaanja

Po ispostavljenoj fakturi sa izvjetajem i dokazima o realizaciji sredstava.


Ministarstvo sa Savezom u skladu sa opredijeljenim sredstvima podrke za tekuu godinu priprema Akcioni plan realizacije budeta u cilju efikasne i transparentne podrke pelarima. Savez dostavlja Ministarstvu spiskove pelara sa sljedeim podacima: ime i prezime lanova, broj i tip konica, mjesto pelinjaka, koliinu proizvedenog meda, podaci o vrsti i iznosu podrke, izvjetaj o preraenom vosku, proizvedenom invertnom sirupu i pelinjim pogaama, distribuiranim maticama, spisak odranih pelarskih manifestacija i strunih predavanja. O sprovedenim mjerama selekcije u Centrima za selekciju angaovani eksperti podnose izvjetaje Ministarstvu. Korisnici podrke mogu biti pravna ili fizika lica registrovana u Registru odobrenih objekata za proizvodnju meda.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu; Operativna odgovornost samostalni savjetnik III za pelarstvo i sitnu stoku i nadlene inspekcije; Kordinator mjere za komponente finansirane iz MIDAS dodatnog finasiranja generalni direktor za plaanje; Operativna odgovornost samostalni savjetnik III za pelarstvo i sitnu stoku i nadlene inspekcije.

Finansijski plan

Komponente Iznosu

A. Obnavljanje pelinjeg fonda

finansiranje centara struno sprovoenje projekta;

uee u nabavci matica 4 po matici.

10.000,00 35.000,00

B. Unapreivanje kvaliteta pelinjih proizvoda i zdravstvenog stanja

pelinjih zajednica

uee u sprovoenju zatite pelinjih drutava protiv varroe;

nabavka voska.

40.000,00 40.000,00

C. Podrka Savezu pelarskih organizacija

prerada voska;

uee u nabavci opreme za Savez pelarskih organizacija finasirano iz MIDAS dodatnog finansiranja.

5.000,00

70.000,00

D. Podrka mladim pelarima poetnicima

uee u trokovima nabavke tri oformljene pelinje zajednice.

25.000,00

E. Tehnika pomo pelarima

organizacija pelarskih manifestacija i savjetovanja;

edukacija pelara, promocija crnogorskog meda, izrada promotivnog materijala (znaaj pela i upotreba meda i drugih pelinjih proizvoda), asopis;

kola pelarstva;

racionalizacija trokova seleeg pelarstva podrka u nabavci pelarskih kontejnera;

studija o strukturi proizvodnje i stavljanje na trite meda i drugih pelinjih proizvoda (za potrebe sprovoenja Zakona o ureenja trita poljoprivrednih proizvoda) iz MIDAS dodatnog finansiranja.

5.000,00

15.000,00

10.000,00

20.000,00

15.000,00

UKUPNO: (A + B + C + D + E) 290.000,00

23


1.3. INTERVENCIJE NA TRITU POLJOPIRVREDNIH PROIZVODA

1.3.1 PROGRAMI INTERVENCIJA NA TRITU

Razlozi za podrku

Program intervencija na tritu obuhvataju mjere koje se uvode radi stabilizaciej trita i posebne programe podrke za odreene proizvode. Mjere za stabilizaciju trita su mjere koje se mogu uvesti kako bi se efikasno i djelotvorno reagovalo na opasnost od trinih poremeaja uzrokovanih znaajnim rastom ili padom cijena na unutranjem ili meunarodnim tritima ili drugim dogaajima i okolnostima koji znaajno remete trite ili prijete njegovom remeenju, a koje nije mogue predvidjeti. Jedan od glavnih ciljeva agrarne politike jeste odravanje stabilnosti trita i uklanjanje opasnosti koje bi mogle dovesti do ozbiljnijih poremeaja na tritu. Prioritet predstavlja blagovremeno preduzimanje mjera i stvaranje uslova za normalno funkcionisanje trita, kako bi se obezbijedila stabilnost cijena i snabdjevanje potroaa, kao i dohotka poljoprivrednih proizvoaa, uz potovanje meunarodno pruzetih obaveza. Pojava sezonskih vikova, a posebno usljed okolnosti nastalih na meunarodnom tritu koje znatno utiu na cijene poljoprivrednih proizvoda, predstavlja dodatan problem naim malim proizvoaima da plasiraju svoje proizvode i obezbijede stabilan dohodak. Posebnim programima u kontekstu ove mjere mogu se smatrati programi poboljanja dostupnosti hrane, koji prije svega imaju za cilj stvaranje zdravih prehrambenih navika kod djece. Imajui u vidu sve navedeno, jasno je da je potrebno ostaviti mogunost intervenisanja na tritu kako bi se preduprijedili ozbiljni poremeaji i uklonile eventualne posljedice.

Ciljevi

stabilizovanje cijena na tritu poljoprivrednih proizvoda;

stabilizovanje dohotka poljoprivrednih proizvoaa;

povlaenje vikova poljoprivrednih proizvoda sa trita;

obezbjeivanje kontinuiranog snabdjevanja potroaa;

stvaranja zdravih prehrambenih navika kod djece predkolskog uzrasta.


za podrku

Tokom perioda ozbiljne neravnotee ili poremeaja trita, Ministarstvo moe donijeti hitnu odluku o davanju podrke u cilju intervenisanja na tritu, pod uslovom da takva intervencija ne naruava funkcionisanje unutranjeg trita i da strogo slijedi cilj stabilizacije pogoenog sektora. Podrka se moe obezbjediti za: Povlaenje i skladitenje vikova poljoprivrednih proizvoda do otklanjanja nastalih poremeaja, kao i pomo u distribuciji proizvoda koji su predmet intervencije od strane privrednih subjekata kod kojih se vri skladitenje. Podrka se daje privrednim subjektima koji posjeduju adekvatne prostore za skladitenje i promet poljoprivrednih proizvoda, u vidu naknade za korienje skladinog prostora i odravanja proizvoda u dobrom stanju. Privredni subjekt koji posjeduje adekvatno skladite moe otkupiti poljoprivredne proizvode od proizvoaa po trinim cijenama i/ili cijenama kojima se garantuje odravanje stabilnosti dohotka proizvoaa, a u skladu sa instrukcijama Ministarstva. U sluaju izuzetno kvarljive robe, Ministarstvo moe donijeti odluku da se vikovi ustupe javnim ustanovama, kao to su bolnice, predkolske i/ili kolske ustanove, staraki domovi i sl, a proizvoaima uplatiti naknadu od 100% vrijednosti proizvoda koji su se pojavili kao sezonski viak. Vikovima u smislu ove mjere, smatrae se oni proizvodi za koje se utvrdi da postoji problem plasmana na tritu. Radi poboljanja prehrambenih navika djece kolskog uzrasta, Ministarstvo moe donijeti odluku da se u okviru ove mjere finansira i Program voe, povre, mlijeko i mlijeni proizvodi za kole.

Korisnici Pravna i fizika lica i preduzetnici, koja su registrovani za obavljanje poljoprivredne djelatnosti, pravna lica koja se bave trgovinom ili preradom poljoprivrednih proizvoda, udruenja poljoprivrednih proizvoaa i javne ustanove.

Nain plaanja

Po izvrenom skladitenju i prometu od strane privrednog subjekta i/ili po izvrenoj isporuci od strane proizvoaa ili udruenja proizvoaa.


Osnova za obraun i isplatu naknade za skladitenje predstavlja ugovor o skladitenju i prometu izmeu odobrenog subjekta i Ministarstva. Obraun isplate se vri nakon dostavljenog dokaza o koliinama uskladitenih proizvoda, utvrenih na osnovu otkupnih blokova. Otkupne blokove i evidencije, dostavljaju se od strane subjekta koji vri skladitenje i promet.

24

Za proizvode koji su predmet ustupanja javnim ustanovama, isplata se vri na osnovu pisanog dokaza o prijemu proizvoda od strane javne ustanove, potpisanog od strane nadlenog rukuvodioca te ustanove. Ministarstvo u saradnji sa javnom ustanovom koja se odredi kao nosilac posla u sluaju sprovoenja Program voe, povre, mlijeko i mlijeni proizvodi za kole, vri izbor distributera. Uslovi za sprovoenje ovog programa propisuju se na osnovu odredaba zakona kojim je ureeno trite poljoprivrednih proizvoda.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu; Operativna odgovornost naelnik Odjeljenja za ekonomske analize.

Finansijski plan

Komponenta Iznos u

Program intervencija na tritu 200.000,00

UKUPNO: 200.000,00

25


1.3. MJERE ZA STABILIZACIJU TRITA

1.3.2 UPRAVLJANJE RIZICIMA U POLJOPRIVREDI

Razlozi za podrku

tete na poljoprivrednim usjevima, stonom fondu i drugim resursima redovan su pratilac poljoprivredne proizvodnje, posebno od vremenskih nepogoda na usjevima i tete koju priinjava divlja stonom fondu. tete veeg obima prevazilaze mogunost saniranja od strane proizvoaa i mogu ozbiljno ugroziti opstanak gazdinstava, a time i dugorono odrivi razvoj poljoprivredne proizvodnje.

Ciljevi Podrka poljoprivrednim proizvoaima da osiguraju svoje usjeve i stoni fond, ime se obezbjeuje smanjivanje dugorono negativnih posljedica teta prouzrokovanih prirodnim nepogodama i drugim vanrednim dogaajima.


za podrku

Pravo na podrku imaju proizvoai upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava. Podrka za upravljanje rizicima u poljoprivredi sastoji se iz:

finansiranja dijela trokova osiguranja od teta na poljoprivrednim usjevima i stonom fondu za registrovana poljoprivredna gazdinstva,

finansiranja dijela trokova osiguranja od teta na uzgajalitima slatkovodne i morske akvakulture za privredna drutva ili preduzetnike koji posjeduju dozvolu ili odobrenje za datu djelatnost ovog Ministarstva.

Kod osiguranja ivotinja neophodno je da se vre redovni veterinarski pregledi i da su ispunjeni svi propisani zahtjevi zdravstvene zatite, zahtjevi dobrobiti ivotinja pri uzgoju ivotinja. Kod osiguranja usjeva i plodova neophodno je da su ispunjene sve agrotehnike mjere i dobra poljoprivredna praksa. Podrka za osiguranje od teta na poljoprivrednim usjevima i stonom fondu moe da iznosi do 50% polise osiguranja.

Korisnici Registrovana poljoprivredna gazdinstva.

Nain plaanja

Po zakljuenju polise osiguranja, po ispostavljenom zahtjevu na raun osiguravajueg drutva.


Podrka osiguranju sprovodi se na bazi spiskova evidencija osiguravajuih drutava. Isplata se vri osiguravajuim drutvima. U realizaciji mjere Ministarstvo tijesno sarauje sa osiguravajuim drutvima i lokalnom samoupravom.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za poljoprivredu; Operativna odgovornost samostalni savjetnik III za pelarstvo i sitnu stoku.

Finansijski plan

Komponente Iznos u

Podrka osiguranju u poljoprivredi 80.000,00

UKUPNO: 80.000,00

26

MJERE AGRARNE POLITIKE

A) POLJOPRIVREDA

1. MJERE RURALNOG RAZVOJA

2. MJERE RURALNOG RAZVOJA:

2.1. Osovina 1. Mjere jaanja konkurentnosti proizvoaa hrane

2.1.1. PODRKA INVESTICIJAMA U POLJOPRIVREDNA GAZDINSTVA (EU/IPA projekat)

Razlozi za

podsticaj

Evropska komisija je za crnogorsku poljoprivredu u okviru IPA I za 2011. i 2012. godinu

odobrila sredstva u iznosu 5.000.000,00, dok je za 2013. odobren iznos od 5.200.000,00.

U cilju efikasnog sprovoenja ovih sredstava odobreni su projekat IPARD like 1 i IPARD like

2 koji imaju za cilj pripremu administracije i poljoprivrednih proizvoaa za sprovoenje

budueg IPARD programa. Sredstva se sprovode uz podrku Svjetske banke.

U toku 2017. godine izvrena je realizacija poziva za grantove i to u okviru IPARD like projekta

kroz dvije mjere: Investicije u fiziki kapital poljoprivrednih gazdinstava i Investicije u fiziki

kapital vezano za preradu i marketing poljoprivrednih i ribljih proizvoda.

U okviru IPARD like 1 projekta je za grantove u 2018. godini preostalo da se realizuje

1,116,629.42 za 66 korisnika, u okviru dva javna poziva IPARD like 1 i IPARD like 1.2. Ovi

pozivi su bili namijenjeni za mjeru Investicije u fiziki kapital poljoprivrednih gazdinstava.

U okviru IPARD like 2 projekta na raspolaganju je bilo 6.337.301,00, od ega je

4.723.806,00 EU sredstava i 1.613.495,00 nacionalna kontribucija. Od toga za grantove

opredijeljeno je 5.200.000,00. Kroz ovaj projekat se finansiraju ulaganja u fiziki kapital

vezano za preradu i marketing poljoprivrednih i ribljih proizvoda. Cilj projekta je jaanje

preraivakih kapaciteta prehrambene industrije i pruanje podrke punoj primjeni EU

standarda bezbjednosti hrane. Od iznosa 5.200.000,00 koliko je opredijeljeno za grantove,

do sada je kroz pozive IPARD like 2.1 i IPARD like 2.2 ugovoreno 65 projekata. U okviru

IPARD like 2 imamo ugovorenih, a neisplaenih 55 projekata sa iznosom projektne podrke

od 3,836,835.99, a takoe u toku je IPARD like 2.3 poziv za grantove gdje je stavljeno na

raspolaganju 1.000.000,00 projektne grant podrke.

Ciljevi

Osim konkretne pripreme za IPARD program, mjera IPARD like 1 projekta ima za cilj:

modernizaciju proizvodnje i jaanje konkurentnosti:

poveanje produktivnosti gazdinstva,

smanjenje proizvodnih trokova,

dostizanje nacionalnih i standarda Zajednice (EU) na polju:

zatite ivotne sredine,

javnog zdravlja,

zdravlja ivotinja i bilja,

dobrobiti ivotinja,

zatite na radu;

unapreenje kvaliteta proizvoda;

poboljanje konkurentnosti porodinih poljoprivrednih gazdinstava;

uvoenje novih tehnologija i inovacija i otvaranje novih trinih mogunosti;

unapreenje kvaliteta proizvoda uz ispunjavanje nacionalnih i EU standarda u oblasti bezbjednosti hrane i zatite ivotne sredine;

ouvanje proizvodnje tradicionalnih proizvoda;

obogaivanje turistike ponude specifinim i proizvodima visokog kvaliteta. Mjera IPARD like 2 programa ima za cilj da prui podrku razvoju fizikog kapitala i povea

sposobnost prehrambeno preraivakog sektora da se nosi sa izazovima na tritu primjenom

EU standarda bezbjednosti hrane.

Osnovni oc ekivani rezultati IPARD like 2 projekta su sljedec i:

povec anje broja objekata u poslovanju s hranom koji ispunjavaju EU standarde bezbjednosti hrane;

jaanje konkuretnosti preraivake prehrambene industrije;

povec anje kapaciteta institucija u sprovoenju IPARD programa bespovratne

podrs ke za prehrambene objekte.

Opis mjere

i kriterijumi

za podrku

Javni poziv za podrku (za oba projekta) sprovode se u skladu sa prirunicima za grantove

koji se pripremaju i objavljuju pred svaki poziv i sadre detaljna uputstva i smjernice za sve

korake od pripreme zahtjeva do konane isplate podrke. Prije svakog poziva objavljuje se

27

Operativni prirunik za grantove (pripremljen od strane Ministarstva, a odobren od strane

Svjetske banke), sprovedi se informativna kampanja, a nakon svake isplate podrke

objavljuje se informacija na internet stranici Ministarstva. Ministarstvo objavljuje Javni poziv

nakon ega se potencijalni korisnici prijavljuju za podrku, vre se administrativne i terenske

kontrole i nakon ega slijedi ugovaranje projekta. Nakon to korisnik sprovede ugovorenu

investiciju i izvri se kontrola, slijedi uplata podrke na raun korisnika. Iznos podrke se

odreuje procentualno od iznosa odobrene investicije a definie se pravilima iz Operativnog

prirunika za svaki poziv za mjeru posebno.

Mjerom je odreen maksimum i minimum prihvatljive investicije, kao i podrke.

Minimalan i maksimalni iznos investicije je definisano Javnim pozivom.

Podrka se isplauje nakon to se realizuje cjelokupna investicija.

U okviru projekta IPARD like 1 podrka je u iznosu od 50% (ne ukljuuje PDV), sa

mogunostima da podrka za odreene kategorije poljoprivrednika bude i vea (nije

primjenljivo za korisnike koji su pravna lica): 55% prihvatljivih trokova za investicije

implementirane od strane mladih farmera (do 40 godina ivota u vrijeme donoenja odluke o

dobijanju bespovratne podrke); 60% prihvatljivih trokova za investicije implementirane od

strane poljoprivrednih gazdinstava koja se nalaze u planinskim oblastima iznad 600 mnv; 65%

prihvatljivih trokova za investicije u poljoprivredna gazdinstva koja se nalaze u planinskim

oblastima od strane mladih farmera (ispod 40 godina ivota u vrijeme donoenja odluke o

dobijanju bespovratne podrke).

Kod IPARD like 2 projekta, podrka je 50% od neto iznosa odobrene investicije.

Takoe, mjerom su detaljno definisane prihvatljive i neprihvatljive investicije, pojam korisnika,

procedura odobravanja projekata prema kojoj se evaluacija zahtjeva/projekata vri po

unaprijed odreenim i objavljenim kriterijumima; odobrena investicija moe zapoeti samo

nakon potpisivanja ugovora sa Ministarstvom. Takoe, definisani su: nain prijavljivanja,

potrebna dokumentacija, nain ocjenjivanja administrativne i terenske kontrole, postupanje po

dobijanju zahtjeva za plaanje od strane korisnika, postupanje po prigovorima, kao i sve ostale

procedure. Sva potrebna dokumenta za prijavljivanje za podrku su objavljena na sajtu

Ministarstva.

Korisnici Korisnici IPARD like 1 mjere i IPARD like 2 definisani su Javnim pozivom za dodjelu sredstava

podrke.

Nain

plaanja

Po dostavljanju zahtjeva za isplatu i nakon uspjeno izvrene administrativne i terenske

provjere zavrene investicije, korisniku se na njegov iro raun uplauje iznos novca, u iznosu

do 50% (55, 60 ili 65%) bespovratnih sredstava.

Procedura plaanja je u skladu sa smjernicama, detaljno opisanim i objavljenim u Operativnom

priruniku za grantove.

Procedura

realizacije

Procedura realizacije ovog programa je opisana u Javnom pozivu i Operativnom priruniku za

grantove.

Ministarstvo kao korisnik projekta je zadueno za pripremu Javnog poziva za dodjelu podrke.

U okviru promovisanja poziva i pojanjavanja pravila i procedura iz Javnog poziva, vri se

informativna kampanja u svim gradovima Crne Gore.

Nadzor i

kontrola

Ministarstvo, koordinator generalni direktor za plaanja, operativna odgovornost -naelnik

Direkcije za autorizaciju i oglaavanje projekata.

Detaljan opis nadzora i kontrole programa za grantove su definisani Operativnim prirunikom

projekta.

Finansijskip

lan

Komponenta Iznos u

-Podrka investicijama u poljoprivredna gazdinstva i

-Ulaganje u fiziki kapital vezano za preradu i marketing poljoprivrednih i ribljih

proizvoda, prema kriterijumima iz Operativnih prirunika za grantove.

5.900.000,00

Kofinansiranje iz nacionalnog budeta 500.000,00

UKUPNO: 6.400.000,00

28



2.1.2. IPARD II PROGRAM PROGRAM RAZVOJA POLJOPRIVREDE I RURALNIH PODRUJA

U OKVIRU IPARD 2014-2020

Razlozi za podsticaj

Crnogorska poljoprivreda mora se znatno ojaati na putu ka Evropskoj uniji, kako bi poljoprivredni proizvoai u potpunosti bili spremni za ulazak, a same institucije pripremljene za sprovoenje Zajednike poljoprivredne politike EU. Program razvoja poljoprivrede i ruralnih podruja Crne Gore u okviru IPARD II 2014-2020 (IPARD II program) usvojen je 20. jula 2015. godine od strane Evropske komisije. U postupku dobijanja akreditacije sproveden je veliki broj aktivnosti koje su podrazumijevale kako zapoljavanje novih ljudi u Operativnoj strukturi za sprovoenje IPARD II programa tako i prilagoavanje procedura u skladu sa nalazima revizora Evropske komisije. Nakon vie posjeta revizora Crna Gora je dobila pismo od strane DG AGRI 25. oktobra 2017. godine u kome se navodi da su ispunjeni preduslovi za poetak sprovoenja IPARD II programa u Crnoj Gori. Kroz sprovoenje IPARD II programa crnogorskim poljoprivrednicima bie dostupno ukupno 51.816.473,00 bespovratnih sredstava, evropskih 39.000.000,00 uz nacionalno kofinansiranje u iznosu od 12.816.473,00 za programski period 2014-2020. godina. Akreditacija je traena i dobijena za dvije mjere sa ijom e realizacijom otpoeti sprovoenje IPARD II programa i to:

Investicije u fiziki kapital poljopivrednih gazdinstava (investicije u primarnu proizvodnju u sektorima proizvodnje mlijeka, mesa, jaja, voa i povra, vinogradarstva, maslinarstva, pelarstva, ljekovitog i aromatinog bilja i ribarstva i akvakulture). Minimum ukupne vrijednosti prihvatljivih trokova iznosi 10.000 dok je maksimum ukupne vrijednosti prihvatljivih trokova 500.000. Iznos javne podrke nee prelaziti maksimalnih 60% od ukupno prihvatljivih trokova po projektu, izuzev: do 65% prihvatljivih trokova za ulaganja realizovana od strane mladih farmera, do 70% prihvatljivih trokova za ulaganja koja sprovode poljoprivredna gazdinstva u planinskim podrujima, dodatnih 10% moe se dodijeliti ulaganjima za upravljanje stajnjakom i otpadom u cilju zatite ivotne sredine (samo za taj dio investicije).

Investicije u fiziki kapital vezano za preradu i marketing poljoprivrednih i ribljih proizvoda (investicije u preradu u sektorima mlijeka, mesa, voa i povra, vina, maslinarstva i ribarstva i akvakulture). Minimum ukupne vrijednosti prihvatljivih trokova iznosi 40.000 dok je maksimum ukupne vrijednosti prihvatljivih trokova 1.500.000. Intenzitet podrke moe iznositi do maksimalnih 50% od ukupno prihvatljivih trokova. Za investicije koje se odnose na tretiranje otpada, maksimalni intenzitet podrke moe biti povean za 10% (samo za taj dio investicije).

Nakon dobijanja miljenja od strane revizora DG AGRI, Vlada Crne Gore i Evropska Komisija su potpisale finansijski sporazum o sprovoenju IPARD II programa koji je stupio na snagu 06. decembra 2017. godine. Vlada je takoe u decembru 2017. godine usvojila izmjene IPARD II programa i Uredbe o realizaciji i postupku korienja sredstava iz instrumenta predpristupne pomoi evropske unije (IPARD II program), u cilju bre implementacije istog. U skladu sa prioritetima EU za poljoprivredu i ruralni razvoj, putem razvoja ljudskog i fizikog kapitala, unaprijedie se bezbjednost i kvalitet hrane u zemlji i sposobnost poljoprivredno-prehrambenog sektora da se nosi sa pritiskom konkurencije i trinim snagama, i postepeno se uskladiti sa standardima Unije, sprovodei ekonomske, socijalne i ekoloke ciljeve u uravnoteenom teritorijalnom razvoju ruralnih podruja.

Ciljevi

Postepeno usklaivanje crnogorske sa zajednikom poljoprivrednom politikom EU;

Modernizacija proizvodnje i jaanje proizvodne konkurentnosti;

Uvoenje novih tehnologija i inovacija i otvaranje novih trinih mogunosti;

Poboljanje kvaliteta proizvoda uz ispunjavanje nacionalnih i EU standarda u oblasti bezbjednosti hrane i zatite ivotne sredine;

Dostizanje nacionalnih i standarda Zajednice (EU) na polju:

zatite ivotne sredine,

javnog zdravlja,

zdravlja ivotinja i bilja,

dobrobiti ivotinja,

zatite na radu.

Promovisanje drutvene i ekonomske inkluzije, posebno kroz olakavanje investicija od strane mladih poljoprivrednika i onih u oblastima sa prirodnim ogranienjima;

Doprinos razvoju odrivih praksi upravljanja zemljitem podravajuc i organsku

poljoprivredu i druge agro-ekoloke prakse.

29


IPARD II program sprovodie se kroz objavu Javnih poziva, kojima e detaljno biti definisani korisnici i kriterijumi za podrku na osnovu usvojene Uredbe o realizaciji i postupku korienja sredstava iz instrumenta predpristupne pomoi evropske unije (IPARD II program).

Korisnici Korisnici sredstava su poljoprivredni proizvoai, kooperative, mikro, mala i srednja preduzea i ostali kako je definisano Uredbom o realizaciji i postupku korienja sredstava iz instrumenta predpristupne pomoi evropske unije i IPARD II programom.

Nain plaanja

Po dostavljanju zahtjeva za isplatu i nakon uspjeno izvrene administrativne i terenske provjere zavrene investicije, korisniku se na njegov bankovni raun uplauje iznos novca bespovratnih sredstava (procenat podrke definisan Javnim pozivom).


Mjera e se sprovoditi u skladu sa Uredbom o realizaciji i postupku korienja sredstava iz instrumenta predpristupne pomoi evropske unije i IPARD II programom.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere generalni direktor za ruralni razvoj, operativna odgovornost generalni direktor za plaanja

Finansijski plan

Komponenta Iznos u

IPARD II program Program razvoja poljoprivrede i ruralnih podruja u okviru IPARD 2014-2020

10.000.000,00

UKUPNO: 10.000.000,00

30

2. MJERE RURALNOG RAZVOJA


2.1.3 PODRKA RAZVOJU VINOGRADARSTVA I VINARSTVA

Razlozi za podrku

Crna Gora ima veoma bogatu vinogradarsku tradiciju. Vino je najvei izvozni proizvod prehrambenog sektora. U Vinogradarski registar upisano je 118 vinogradara, a 68 vinara kontrolie kvalitet i stavlja svoje vino u promet. U crnogorskim vinogradima dominiraju vinske sorte, 90% od ukupne proizvodnje groa od kojih se najvie gaje autohtone sorte Vranac i Kratoija za proizvodnju crnih vina. Za proizvodnju bijelih vina uglavnom se koriste Chardonnay, Sauvignon i autohtone sorte Krsta i iak. U kontinuitetu se poveavaju povrine pod vinogradima, mada je posljednjih godina zabiljeeno vee investiranje u modernizaciju primarne proizvodnje i procesa prerade. Raspoloivi potencijali omoguavaju dalji razvoj ovog sektora. Ovim programom podstie se zasnivanje novih, modernizacija i konverzija postojeih proiz-vodnih zasada vinove loze, koji e uz redovnu primjenu savremene agrotehnike dati visoke, kvalitetne i stabilne prinose. Podrava se i nabavka savremene opreme za proizvodnju i uva-nje vina, koja je, pored kvalitetne sirovine, neophodna za postizanje visokog kvaliteta vina.

Ciljevi

bolje korienje prirodnih resursa;

podizanje novih zasada, modernizacija i konverzija postojeih proizvodnih zasada vinove loze sadnim materijalom kontrolisanog kvaliteta;

smanjenje rizika od elementarnih nepogoda;

unaprjeenje kvaliteta proizvoda i modernizacija proizvodnje;

bolje pozicioniranje crnogorskih vina na domaem i inostranom tritu.


za podrku

Pravo na podrku imaju proizvoai groa i vina upisani u Vinogradarski registar, u skladu sa Zakonom o vinu i koji su upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava. Razvoj vinogradarstva podrava se kroz:

podrku za zasnivanje novih vinograda (stone i vinske sorte) i konverziju postojeih zasada vinove loze;

nabavku potpornih elemenata za palirni uzgoj (stubovi i ica);

nabavku mrea za zatitu od ptica;

nabavku sistema za navodnjavanje. Podrka vinarskom sektoru obuhvata nabavku opreme za proizvodnju, uvanje vina i vinskih destilata. Pravo na podrku mogu ostvariti i udruenja vinogradara i vinara na osnovu podneenog projekta odobrenog od strane Ministarstva. Poljoprivredno gazdinstvo podnosi Ministarstvu zahtjev u skladu sa Javnim pozivom za 2018. godinu najkasnije do 15 novembra. Zahtjev se dostavlja iskljuivo na obrascu, koji je sastavni dio Javnog poziva, a moe se preuzeti u prostorijama Ministarstva, na internet stranici Ministarstva i u prostorijama Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji. Podrka se realizuje nakon administrativne i kontrole na licu mjesta. Specifini kriterijumi za podrku bie definisani Javnim pozivom. Maksimalno prihvatljiva investicija iznosi 10.000, maksimalna podrka iznosi do 50% vrijednosti investicije, odnosno do 60% vrijednosti investicije za zasnivanje zasada od autohtonih sorti vinove loze. Maksimalni iznos podrke je 5.000 po gazdinstvu. Do momenta isplate sredstava novopodignuti zasad mora biti auriran u Registru poljoprivrednih gazdinstava i u Vinogradarskom registru. Ukoliko ukupna visina podrke, na osnovu zahtjeva za dodjelu podrke, prevazilazi budetom planirani godinji iznos, Ministarstvo e prekinuti dalju realizaciju mjere, obavijestiti poljoprivredne proizvoae i/ili proporcionalno smanjiti iznos sredstava podrke u odnosu na svaki pojedinani zahtjev za dodjelu podrke.

Korisnici Podnosioci zahtjeva koji ispunjavaju kriterijume propisane Javnim pozivom.

Nain plaanja

Podnosiocu zahtjeva na iro raun u skladu sa kriterijumima i uslovima za ostvarivanje prava na podrku.


Realizaciju investicije utvruje Odjeljenje za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji. Podrka se obezbjeuje na osnovu dostavljenog zahtjeva sa dokumentacijom i izvjetaja Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji.

Nadzor i kontrola

Ministarstvo, koordinator mjere - generalni direktor za ruralni razvoj, operativna odgovornost samostalna savjetnica I za programiranje, implementaciona odgovornost - naelnik Odjeljenja za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji.

Finansijski plan

Komponenta Iznos u

Podrka razvoju vinogradarstva i vinarstva 170.000,00

UKUPNO: 170.000,00

31



2.1.4 PODRKA PODIZANJU I MODERNIZACIJI/OPREMANJU PROIZVODNIH VONIH

ZASADA

Razlozi za podrku

U Crnoj Gori postoje povoljni agroekoloki uslovi i zemljini potencijal za uzgoj kontinentalnih i suptropskih vonih vrsta. Meutim, usljed nemogunosti poljoprivrednih gazdinstava da u dovoljnom obimu samostalno finansiraju visoka investiciona ulaganja, pri tom uzimajui u obzir juvenilni stadijum biljke bez mogunosti povraaja sredstava i zarade, koji traje od dvije do est godina (zavisno od vone vrste), raspoloivi prirodni resursi nijesu dovoljno iskorieni. Stoga se ovim programom obezbjeuju sredstva za podrku, kojim bi se umanjila investiciona ulaganja proizvoaa prilikom zasnivanja proizvodnih vonih zasada, a koji bi uz redovnu primjenu savremene agrotehnike bili visoko profitabilni. Redovan i stabilan prinos visokog kvaliteta, dugorono e uticati na poveanje obima prerade i obogaivanje asortimana proizvoda, ime e se postii povoljna izvozna struktura i vii nivo konkurentnosti.

Ciljevi

bolje korienje prirodnih resursa zasnivanjem proizvodnih zasada sadnim materijalom kontrolisanog kvaliteta;

smanjenje domaeg deficita voa i preraevina od voa;

smanjenje rizika od elementarnih nepogoda;

podizanje konkurentnosti domaih proizvoda;

poveanje prinosa po ha;

modernizacija vonih zasada;

formiranje baze podataka registra proizvoaa voa.

Opis mjere i

kriterijumi za

podrku

Pravo na podrku imaju poljoprivredna gazdinstva upisana u Registar poljoprivrednih gazdinstava. Podrka se daje za:

podizanje novih vonih zasada;

nabavku potpornih stubova za palirni uzgoj (stubovi i ica);

nabavku mrea za zatitu od ptica i grada sa prateom konstrukcijom;

nabavku sistema za navodnjavanje;

agrotekstil;

nabavku folija za zatitu od kie sa prateom konstrukcijom u cilju spreavanja pucanja plodova.

Poljoprivredno gazdinstvo podnosi Min

Documents

Predlog - opstinativat.comopstinativat.com/cg/images/stories/2018_MISC/Agrobudzet 2018.pdf · 4.723.806,00€ EU sredstava i 1.613.495,00€ nacionalna kontribucija. Od toga za grantove